8-10 YAŞ GRUBU TÜRK KIZ ÇOCUKLARIN SAĞLIKLA L ŞK L F Z

8-10 Yaş Grubu Türk Kız Çocuklarının Sağlıkla İlişkili Fiziksel …
Dursun GÜLER ve diğerleri
8-10 YAŞ GRUBU TÜRK KIZ ÇOCUKLARIN SAĞLIKLA İLİŞKİLİ FİZİKSEL
UYGUNLUKLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ VE NORMLARI
*
Dursun GÜLER , Şükrü Serdar BALCI**, Filiz ÇOLAKOĞLU ***, Selma KARACAN ****
ÖZET
Bu çalışmada amaç 8, 9 ve 10 yaşlarındaki kız çocukların sağlıkla ilişkili fiziksel
uygunluklarının değerlendirilmesi ve normlarının geliştirilmesidir.
Araştırmaya devlet okulları ve özel okullardan 8 yaşında 225, 9 yaşında 196 ve 10
yaşında 181 kişi olmak üzere toplam 602 sağlıklı öğrenci gönüllü katıldı.
Çalışmada, sırasıyla, otur-eriş testi, deri kıvrımı ölçümleri, mekik testi, barfiks testi ve
1600 m (1 mil) koş-yürü testi uygulandı. İistatistiksel analizlerde öğrencilerin deri kıvrımı
ölçümleri ve toplamları, otur-eriş testi, bacaklar bükülü mekik çekme, barfikste kol çekme ve 1
mil koş-yürü testlerine yönelik ortalama, standart sapma, onluk ve çeyrek yüzdelik normları
alındı ve değerlendirildi.
Sonuç olarak, 8, 9 ve 10 yaş kız çocukların sağlık açısından fiziksel uygunluklarına
yönelik olarak yağlılık oranları ile kardiyovasküler dayanıklılık değerlerinin uluslararası normlara
oranla daha iyi düzeyde; esneklik, abdominal ve üst ekstremite kuvveti değerlerinin ise
uluslararası normlara göre düşük düzeyde olduğu görüldü. Ayrıca geliştirilen normların, 8, 9 ve
10 yaşlarındaki Türk Kız Çocuklarında ulusallığı temsil edebilecek ve sağlık açısından fiziksel
uygunluğa referans olabilecek nitelikte olduğu sonucuna ulaşıldı.
Anahtar Sözcükler: Fiziksel Uygunluk, Fizyolojik Profil, Çocuklar, Normlar.
THE EVALUATION AND NORMS OF HEALTH-RELATED PHYSICAL FITNESS NORMS OF
8 TO 10 YEAR-OLD TURKISH GIRLS.
ABSTRACT
The aim of this study is to devalope the health-related physical fitness norms and to
evaluate the health-related physical fitness of 8 to 10 yea-old Türkish girls.
The number of the subjects who participated in the study was 602 volunteer girls, of
which 225 were 8-year-olds, 196 were 9-year-olds and 181 were 10-year-olds from the state
schools and private schools.
The measurements and tests of this study was as follows, respectively: sit-and-reach test,
skinfold measurement, sit-up, pull-up, and one mile (1600 m) run-and-walk and in statistical
analyses, mean, standart deviation, decile and quartile norm values of skinfold measurements
and totals, sit and reach, bent-knee sit ups, pull ups and one mile walk-run tests results of the
subjects were obtained and evaluated.
As a result, components of health-related physical fitness, applied to female children from
8 to 10 showed that fatness ratio, and the values of cardiovascular endurance were better than
international norms; the values of abdominal strength, of upper body strength and of flexibility
were below international norms. In addition, the norms which were developed would be
reference to nationally representative health-related physical fitness of 8 to 10 years old
Türkish Girls.
Keywords: Physical Fitness, Physiological Profile, Children, Norms.
1. GİRİŞ
Birleşmiş Milletler Dünya Sağlık Örgütü (WHO)’ne göre: “Sağlık, yalnızca hastalık ya da
sakatlık durumunun bulunmaması değil, aynı zamanda tüm olarak bedensel, zihinsel ve sosyoekonomik yönden de iyi olma durumudur”. Ayrıca bu yasada çocukların gelişimine özel bir
önemle yaklaşılarak, “çocuğun sağlıklı gelişimi büyük önem taşımaktadır; yaşam için asıldır”
*
Yrd. Doç. Dr. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Beden eğitimi ve Spor Bölümü, BURDUR
** Yrd. Doç. Dr. SÜ Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu, KONYA
*** Öğr. Gör. Dr. GÜ Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu, ANKARA
****Yrd. Doç. Dr. SÜ Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu, KONYA
Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi
65
Dursun GÜLER ve diğerleri
8-10 Yaş Grubu Türk Kız Çocuklarının Sağlıkla İlişkili Fiziksel …
diye belirtilmektedir (Yenal 1996, 3). Dolayısıyla çocukların sağlık, fiziksel, zihinsel ve sosyal
gelişimlerine gereken önemin verilmesi evrensel bir görev olarak düşünülmelidir.
Milletlerin temel amaçlarından en önemli olanı fiziksel, zihinsel ve ruhsal açıdan sağlıklı
kişiler yetiştirmektir. Çocuklar da sürekli büyüme ve gelişme süreci içerisinde bulunduğundan,
dikkatler bu çağ üzerinde yoğunlaşmıştır. Çocukların her yönüyle gelişimi fiziksel gelişimleri ile
yakından ilişkili olduğundan, bu konu ile ilgilenenlerin, onların anatomik yapılarını tanımaları,
bedensel gelişim aşamalarını bilmeleri ve gelişimlerini etkileyen unsurları saptayarak uygun
tedbirleri almaları gerekmektedir (Oğuz 1998, 3) .
8-10 yaş dönemindeki çocuklar, gelişim dönemlerinden son çocukluk dönemi içinde yer
almakta ve psikomotor gelişim dönemi, sporla ilişkili hareketler evresini yaşamaktadır. Fiziksel
gelişim açısından bu dönemde kızlar ve erkekler arasında büyüme kalıpları yönünden fazla bir
fark bulunmamakla birlikte boy, ağırlık ve beden yapısındaki yavaş değişme, bu dönemde
çocuğa bedenini daha iyi tanıma ve kullanma imkanı sağlar ve dolayısıyla çocuk koordinasyon
ve kontrol gerektiren becerilerde büyük aşamalar kaydeder. Çocuğun oyun ve spordaki
performansı giderek olgunlaşır. Birey artık olgun hareket kalıplarını birleştirerek sporla ilişkili
becerilerde kullanmaya başlar. Bir önceki evrede gelişen temel hareket yetenekleri çeşitli
oyunlarda daha doğru ve kontrollü olarak uygulanmaya başlar. Bu dönemde çocuğun kendisini
belli bir etkinlikle sınırlayıp uzmanlaşmaya yöneltmemesine dikkat edilmelidir. Bu evrede
becerilerin sınırlandırılması daha sonraki evreleri olumsuz etkileyebilmektedir (Gökmen, Karagül
ve Aşçı 1995, 17-50).
WHO’ya göre fiziksel uygunluk (fitnes), kassal bir işi başarılı bir şekilde yapma
yeteneğidir. Bir başka tanımlamada ise, insanların sahip oldukları veya kazandıkları fiziksel
aktiviteyi yapabilme becerisi ile ilişkili bir dizi nitelik olarak ifade edilmektedir. Daha doğrusu
fiziksel uygunluk kavramsal olarak fiziksel aktiviteleri başarılı bir şekilde yapabilme yeteneği
olarak ifade edilebilir (Gutin, Manos and Strong 1992, 128-132, Tekelioğlu 1999, 4-6).
Dolayısıyla test maddeleri, fiziksel aktiviteleri başarılı bir şekilde yapabilme yeteneği ile yüksek
oranda ilişkili oldukları gösterilen fiziksel aktivite ve/veya ölçülebilir parametreleri içermelidir.
Çocuklarda fiziksel uygunluk ölçümleri, kısmen gençlerde fiziksel aktivite alışkanlığı düzeyinin
azalıyor olabileceğine karşı büyüyen ilgi, kısmen de yetenek seçimindeki boşlukları doldurma
ihtiyacı nedeniyle son yıllarda bir çok ülkede büyük önem taşımaktadır. Fiziksel uygunluğun
ölçülmesinde temel amaç; bireylerin varolan potansiyellerinin belirlenmesi, bu doğrultuda
bireylerin ihtiyaçları da dikkate alınarak egzersiz programları hazırlanması ve belirli aralıklarla
ölçümlerin tekrarlanarak programların amaçlarına ulaşıp ulaşmadığını tespit etmektir (ACSM
2000, 217-222, Tekelioğlu, 1999, 1-6, Güler 2003, 1-5).
Çocuklara yönelik fiziksel uygunluk normları, genelde, çocukların fiziksel uygunluk
düzeylerini değerlendirerek egzersiz ve aktivite programları için reçete yazmak ve zaman
içerisinde fiziksel uygunluk değişimlerini denetlemek veya gözlemlemek amacıyla
kullanılmaktadır. Aynı zamanda bireysel veya grupların fiziksel uygunluk durumlarını
tanımlamak için de kullanılabilir. Ancak normlar, yarışmalardaki başarı gelişimi ve herhangi bir
sportif davranıştaki başarıyı test etmede kullanılamaz. Bununla birlikte nüfusun esas alındığı
normlar da bireysel ve grupların fiziksel uygunluklarını yorumlamada etkin rol oynamaktadır. Bu
normlar daima temsil ettiği grubun fiziksel uygunluk değişimlerini denetleme ve tanımlamada
kritik bir malzeme olarak değerlendirilecektir (Ross et al. 1985, 62-66, Ross et al. 1987, 66-70).
Bu çalışmada amaç, 8, 9 ve 10 yaşlarındaki Türk Kız Çocuklarının sağlıkla ilişkili fiziksel
uygunluklarının değerlendirilmesi ve onları temsil edebilecek normlarının oluşturulmasıdır.
2. GEREÇ VE YÖNTEMLER
2.1. Denekler
Araştırmaya Mili Eğitim Bakanlığı’na bağlı devlet ve özel okullardan 8 yaşında 225, 9
yaşında 196 ve 10 yaşında 181 kişi olmak üzere toplam 602 sağlıklı kız öğrenci gönüllü olarak
katıldı.
Okullarda test ve ölçümlerin yapılabilmesi için Ankara Milli Eğitim İl Müdürlüğü’nden,
okulların müdürlerinden ve sınıf öğretmenlerinden izin alınarak, öğrenciler beden eğitimi ders
saati içerisinde ve kendi okullarında test ve ölçümlere alındı. Ölçümlerden en az bir gün önce
çocuklar bilgilendirildi ve ailelerinin de haberdar olması sağlandı. Test ve ölçümler 2003 MayısHaziran aylarında yapıldı.
66
Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi
8-10 Yaş Grubu Türk Kız Çocuklarının Sağlıkla İlişkili Fiziksel …
Dursun GÜLER ve diğerleri
Norm oluşturulması da dikkate alınarak, testler, farklı sosyo-ekonomik bölgelerden olmak
üzere hem devlet hem de özel okullardan öğrencilere uygulandı. Tüm okullarda, sağlık
açısından beden eğitimi ve spor dersine katılmasında sakınca bulunmayan, test ve ölçüm
tarihinde 8, 9 ve 10 yaşını doldurmuş bulunan tüm kız öğrenciler test ve ölçümlere alındı.
2.2. Verilerin Toplanması
Araştırmada kullanılan veriler aşağıda yazılı olan ölçüm yöntemleri ve testler kullanılarak
sağlandı:
2.2.1. Boy Uzunluğu ve Vücut Ağırlığı Ölçümü
Çocukların vücut ağırlığı ölçümleri, hassaslık derecesi 0,01 kg. olan ağırlık ölçerle, boy
ölçümleri ise yine hassaslık derecesi 0,01 m. olan boy ölçerle yapıldı.
2
Kız çocuklarına ait VKİ “VKİ = Vücut Ağırlığı (kg) / Boy Uzunluğu (m) ” formülü ile
hesaplandı.
2.2.2. Vücut Kompozisyonu Ölçümü
Vücut kompozisyonunu belirlemede yalnızca deri kıvrımı ölçümleri ve toplamları kullanıldı;
deri kıvrımı ölçümleri ve toplamlarını belirlemek amacıyla, antropometrik ölçümlerden deri
kıvrımı kalınlıkları yöntemiyle triseps, baldır ve skapula deri kıvrımı kalınlıkları alındı (Karadeniz
2001, 21-22, Morrow et al. 2000, 284, Oğuz 1998, 18-19). Ölçüm iki kez tekrarlandı ve her iki
ölçümün ortalaması bilgi formuna kayıt edildi.
2.2.3. Esneklik Ölçümü
Öğrencilerin esneklik ölçümleri otur eriş testiyle yapıldı. Test, uzunluğu 35 cm., genişliği
45 cm. ve yüksekliği 32 cm., üst yüzey uzunluğu 55 cm., genişliği 45 cm.; ayrıca üst yüzeyi
ayakların dayandığı yüzeyden 15 cm. dışarıda olan; üst yüzeyi üzerinde 0-50 cm.’lik ölçüm
cetveli bulunan bir sehpa ile yapıldı (Tamer 2000) ve ölçümden önce çocuklara ölçümün nasıl
yapılacağı öğretildi. Test iki defa tekrar edildi ve yüksek olan ölçüm sonucu bilgi formuna kayıt
edildi.
2.2.4. Kas Kuvveti ve Dayanıklılığı Ölçümleri
Öğrencilere, kuvvet ve kuvvette devamlılığın ölçülmesi amacıyla 1 dk. 90 derece bükülü
bacak mekik çekme ile bir barda (yaklaşık 2,5 cm. çapında) dinlenmeksizin çekilebildiği kadar
barfikste kol çekme testi uygulandı ve testlerin nasıl yapılacağı çocuklara testten önce öğretildi.
Mekik çekme; deneklere, sırt üstü yatar durumda, dizler 90 derece bükülü, eller ensede
ve ayak tabanları yerle temasta iken başla komutuyla 1 dk. süreyle tekrar edebildikleri kadar
mekik yaptırıldı. Mekik çekme esnasında ayakların yerden temasının kesilmemesi için ayaklar
tutuldu. Gereği halinde deneklere test öncesi bir deneme yaptırıldı. Deneklerin yere yattıklarında
omuzlarının yere, doğrulduklarında dirseklerinin dizlere değmesine dikkat edildi, 1 dk. içerisinde
tekrar edebildiği mekik sayısı bilgi formuna işlendi (Johnson and Nelson 1974, Morrow et al.
2000).
Barfikste kol çekme; denekler, el ayaları kendilerine yönelik olmak üzere kapalı tutuş ile
barı kavrayarak bara asıldılar, gergin duruştan çene barın hizasına gelene kadar kendilerini
yukarı çektiler ve tekrar dirseklerin gergin olduğu duruma döndüler. Dinlenmeksizin
gerçekleştirebildikleri kadar tekrar sayısı ölçüm sonunda kayıt edildi (Bağırgan 1990, Johnson
and Nelson 1974).
2.2.5. Kardiyovasküler Dayanıklılık Ölçümü
Çocukların dayanıklılık kapasitesi 1 mil (1600 m.) koş-yürü testi ile değerlendirildi ve
testten önce çocuklara gerekli bilgiler verildi. Öğrencilerden mümkün olan en kısa sürede bu
mesafeyi kat etmeleri istendi ve ona göre motive edildi. Denekler koşma, jog ve yürüme
serbestliğine sahip oldular . Katılanların 1600 m.’lik mesafeyi bitirdikleri süreleri bilgi formuna
işlendi (Corbin and Pangrazi 1992, 96-106, Trimmer and Trimmer 2003).
Ölçüm ve test sıralaması vücut ağırlığı ölçümü, boy ölçümü, otur-eriş testi, skinfoldı
ölçümleri, mekik testi, barfiks testi ve 1 mil koş-yürü testi şeklinde uygulandı.
2.3. Verilerin Değerlendirilmesi
İstatistiksel analizlerde öğrencilerin deri kıvrımı (triseps, subskapular ve baldır) ve deri
kıvrımı toplamları (triseps ve subskapular, triseps ve baldır), otur-eriş testi, bacaklar bükülü
mekik çekme, barfikste kol çekme ve 1 mil koş-yürü testlerine yönelik ortalama, standart sapma,
onluk ve çeyrek yüzdelik skorları alındı ve değerlendirildi.
Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi
67
Dursun GÜLER ve diğerleri
8-10 Yaş Grubu Türk Kız Çocuklarının Sağlıkla İlişkili Fiziksel …
Ayrıca tablolardaki normların değerlendirilmesinde; önceden AAHPERD tarafından kabul
edilmiş ve araştırmacılar tarafından önerilen sınıflama şekli (Ross et al. 1985, 62-66)
kullanılabilir:
- 25. yüzdeliğin altındaki skorlar “kötü”,
- 25. yüzdelik veya üstündeki fakat 50. yüzdeliğin altındaki skorlar “normal”,
- 50. yüzdelik veya üstündeki fakat 75. yüzdeliğin altındaki skorlar “iyi”,
- 75. yüzdelik veya üstündeki skorlar “mükemmel”.
Deri kıvrımı kalınlıkları için daha ileri düzeyde bir niteleme yapılmış; 90. yüzdelik dışındaki
bireysel skorlar için, deneklerin dengeli olarak vücut yağına sahip olup olmadıklarını
kararlaştırmak amacıyla ayrıca incelenebileceği belirtilmiştir (Ross et al. 1985, 62-66).
3. BULGULAR
Çocukların yaşlara göre fiziksel özellikleri ve bileşenlere yönelik ortalamalar ile yüzdelik
normları aşağıdaki tablolarda gösterildi.
Tablo 1. Deneklerin Fiziksel Özellikleri
Değişkenler
Boy Uzunluğu (cm)
Yaş
n
X ±Sd
Minimum
Maksimum
8
225
127,81 ±5,77
115,0
145,5
9
196
133,22 ±6,65
110,5
151,5
10
181
139,49 ±7,14
122,5
158,0
602
133,08 ±8,05
110,5
158,0
8
225
28,13 ±5,66
17,3
56,8
9
196
31,03 ±6,22
18,5
49,5
10
181
36,03 ±9,00
20,1
69,5
602
31,45 ±7,69
17,3
69,5
8
225
17,11 ±2,42
12,2
28,2
9
10
196
181
17,36 ±2,46
18,34 ±3,44
11,1
13,2
25,8
32,8
602
17,56 ±2,82
11,1
32,8
Toplam
Vücut Ağırlığı (kg)
Toplam
VKİ (Vücut Kitle İndeksi)
Toplam
Araştırmaya toplam olarak 602 kız öğrenci katıldı; bunların 225’i 8 yaş, 196’sı 9 yaş ve
181’i de 10 yaşındaydı. Çocukların fiziksel özellikleri bakımından yaş sırasına göre boy
uzunluğu: 127,81 ±5,77 cm, 133,22 ±6,65 cm, 139,49 ±7,14 cm; vücut ağırlığı: 28,13 ±5,66 kg,
31,03 ±6,22 kg, 36,03 ±9,00 kg; VKİ’nde ise 17,11 ±2,42, 17,36 ±2,66, 18,34 ±3,44 ortalamalara
sahip oldukları tespit edildi (Tablo 1).
Tablo 2. Triseps Deri Kıvrımı Kalınlığı Normları (Milimetre)
Yaş n
8
224
9
196
10 180
X ±Sd
11,78 ±4,36
12,22 ±4,62
13,23 ±5,95
10
18
18
23
20
15
16
17
25
14
15
16
Yüzdelikler
30
40
13
12
13
12
15
14
50
11
11
12
60
10
10
10
70
9
9
9
75
9
9
9
80
8
8
8
90
7
8
7
Tablo 2’de görüldüğü gibi, araştırmaya katılan çocukların triseps deri kıvrımı kalınlıkları
ortalamaları 8, 9 ve 10 yaşlarında, sırasıyla, 11,78 ±4,36, 12,22 ±4,62 ve 13,23 ±5,95 olarak
belirlendi.
68
Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi
8-10 Yaş Grubu Türk Kız Çocuklarının Sağlıkla İlişkili Fiziksel …
Dursun GÜLER ve diğerleri
Tablo 3. Subskapular Deri Kıvrımı Kalınlığı Normları (Milimetre)
Yaş
n
8
224
9
196
10
180
X ±Sd
7,47 ±3,66
7,68 ±3,53
9,08 ±5,02
10
13
13
17
20
9
9
12
25
8
9
10
30
8
8
10
Yüzdelik
40
7
7
8
50
6
6
7
60
6
6
7
70
5
5
6
75
5
5
6
80
5
5
5
90
5
5
5
Çocukların subskapular deri kıvrımı kalınlıkları ortalamalarının 8 yaşındakilerde 7,47
±3,66, 9 yaşındakilerde 7,68 ±3,53 ve 10 yaşlarında 9,08 ±5,02 olduğu tespit edildi (Tablo 3).
Tablo 4. Baldır Deri Kıvrımı Kalınlığı Normları (Milimetre)
Yaş n
X ±Sd
8
224 12,26 ±4,70
9
196 12,67 ±4,76
10 180 14,25 ±6,42
10
19
20
23
20
15
16
19
25
15
15
17
Yüzdelikler
30
40
14
13
14
13
16
15
50
11
12
13
60
10
11
11
70
9
10
10
75
9
9
10
80
8
9
9
90
7
8
8
Araştırmaya katılan öğrencilerin baldır deri kıvrımı kalınlıkları ortalamaları 8, 9 ve 10
yaşlarında, sırasıyla, 12,26 ±4,70, 12,67 ±4,76 ve 14,25 ±6,42 olarak belirlendi (Tablo 4).
Tablo 5. Triseps ve Subskapular Deri Kıvrımı Kalınlığı Toplamı Normları (Milimetre)
Yaş n
8
224
9
196
10 180
X ±Sd
19,25 ±7,70
19,90 ±7,82
22,31 ±10,56
10
31
32
37
20
24
25
30
25
23
23
27
Yüzdelikler
30
40
21
19
21
19
24
22
50
17
18
19
60
16
16
17
70
15
15
15
75
14
15
15
80
13
14
14
90
12
12
12
Tablo 5’de görüldüğü gibi, öğrencilerin triseps-subskapular deri kıvrımı kalınlığı toplamı
ortalamaları 8, 9 ve 10 yaşlarında, sırasıyla, 19,25 ±7,70, 19,90 ±7,82 ve 22,31 ±10,56 olarak
belirlendi.
Tablo 6. Triseps ve Baldır Deri Kıvrımı Kalınlığı Toplamı Normları (Milimetre)
Yaş n
X ±Sd
8
224 24,05 ±8,71
9
196 24,89 ±9,11
10 180 27,48 ±12,04
10
36
38
45
20
30
31
35
25
28
29
34
Yüzdelikler
30
40
27
24
28
25
31
28
50
22
23
24
60
20
22
22
70
18
19
20
75
18
18
19
80
17
17
18
90
15
15
15
Çocukların triseps-baldır deri kıvrımı kalınlığı toplamı ortalamaları 8, 9 ve 10 yaşlarında,
sırasıyla, 24,05 ±8,71, 24,89 ±9,11 ve 27,48 ±12,04 olarak tespit edildi (Tablo 6).
Tablo 7. Otur-Eriş Testi Normları (Santimetre)
Yaş n
X ±Sd
8
225 22,42 ±4,91
9
196 22,35 ±5,31
10 181 22,71 ±5,19
10
16,0
15,5
16,0
20
18,0
17,5
19,0
25
19,5
18,5
19,5
Yüzdelik
30
40
20,0 21,0
19,5 21,5
20,5 21,5
50
23,0
23,0
22,5
60
24,0
24,5
24,0
70
25,5
26,0
26,0
75
26,0
26,0
26,5
80
27,0
27,0
27,0
90
28,0
28,5
29,0
Tablo 7’de görüldüğü gibi, çocukların otur-eriş testi ortalamalarının 8 yaşındakilerde 22,42
±4,91, 9 yaşındakilerde 22,35 ±5,31 ve 10 yaşındakilerde ise 22,71 ±5,19 olduğu belirlendi.
Tablo 8. Bacaklar Bükülü Mekik Çekme Normları (Tamamlanmış Sayılar/Dakika)
Yaş n
X ±Sd
8
221 18,68 ±8,92
9
196 18,97 ±10,23
10 180 21,65 ±10,43
10
5
2
8
20
11
10
13
25
13
14
14
Yüzdelikler
30
40
14
17
15
17
15
18
50
20
20
22
60
22
22
25
70
24
25
27
75
25
26
28
80
26
28
30
90
29
32
35
Araştırmaya katılan öğrencilerin mekik çekme ortalamaları 8, 9 ve 10 yaşlarında,
sırasıyla, 18,68 ±8,92, 18,97 ±10,23 ve 21,65 ±10,43 olarak belirlendi (Tablo 8).
Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi
69
Dursun GÜLER ve diğerleri
8-10 Yaş Grubu Türk Kız Çocuklarının Sağlıkla İlişkili Fiziksel …
Tablo 9. Barfikste Kol Çekme Normları (Tamamlanmış Sayılar)
Yaş n
8
222
9
196
10 180
X ±Sd
0,33 ±1,08
0,39 ±1,05
0,36 ±0,96
10
0
0
0
20
0
0
0
25
0
0
0
Yüzdelik
30
40
0
0
0
0
0
0
50
0
0
0
60
0
0
0
70
0
0
0
75
0
0
0
80
0
0
0
90
1
1
1
Çocukların barfikste kol çekme ortalamaları 8 yaşlarında 0,33 ±1,08, 9 yaşlarında 0,39
±1,05 ve 10 yaşlarında ise 0,36 ±0,96 olarak tespit edildi (Tablo 9).
Tablo 10. 1 Mil (1600 m) Koş-Yürü Testi Normları (Dakika)
Yüzdelikler
40
50
12:00 11:30
Yaş
8
n
220
X ±Sd
11:49 ±1:50
10
14:28
20
13:10
25
12:57
30
12:37
9
188
11:06 ±1:39
13:26
12:26
12:05
11:42
11:10
10
169
11:16 ±1:51
13:30
12:34
12:09
11:54
11:18
60
11:01
70
10:32
75
10:28
80
10:17
90
9:45
10:50
10:34
10:14
9:58
9:37
9:10
10:52
10:32
10:07
9:53
9:46
9:22
Tablo 10’da görüldüğü gibi, öğrencilerin 1 mil (1600 m) koş-yürü testi ortalamaları 8, 9 ve
10 yaşlarında, sırasıyla, 11:49 ±1:50, 11:06 ±1:39 ve 11:16 ±1:51 olarak belirlendi.
4. TARTIŞMA VE SONUÇ
İnsanlar yıllar önce fiziksel uygunluk ile sağlık arasında önemli bir bağlantının olduğuna
inanırlardı. Bu inanış bugün modern toplumlarda daha da geçerli bir hal almıştır. Bugün fiziksel
uygunluğa erişmeye yönelik davranışlar, yoğun çalışma ve onun oluşturduğu stres ortamına
karşı koyabilmek için yapılmaktadır. İnsanların yer yüzünde dinlenmek değil, çalışmak için var
olduğu düşünüldüğünde, onun, fiziksel uygunluğunu sürekli olarak korumak durumunda olduğu
aşikardır. Bu nedenledir ki fiziksel uygunluk programlarının temel amacı, insanların fiziksel,
fizyolojik, sosyolojik, psikolojik, zihinsel ve sağlığa yönelik dengesini tesis etmektir. Nitekim
Fiziksel uygunluk düzeylerine göre insanların ölüm oranlarının araştırıldığı bir çalışmada, fiziksel
uygunluk düzeyi düşük olan kişilerin ölüm oranlarının yüksek olanlara oranla yüksek olduğu
sonucuna varılmıştır (Güler 2003, 14-17). Ayrıca fiziksel aktivitelerin ve aerobik fitnesin ayağ
dokusu üzerinde inaktif duruma oranla daha olumlu etkileri bulunmaktadır (Tremplay and
Chiasson 2002, 12-56).
Çocuklarda vücut yağ oranın çok fazla düşük olmasının performans, sağlık ve büyüme
yönünden olumsuz etkilere yol açabileceği ifade edilmektedir (Lohman 1987, 98-102). Bununla
beraber fazla olan vücut yağının taşınması gereken ekstra bir yük olduğu, normal kardiyak ve
pulmoner fonksiyona engel teşkil ettiği bildirilmiştir (Sallis 1993, 403-408, Tekelioğlu 1999).
Uluslararası normlara göre göre kız çocuklar için 50. yüzdeliğe denk gelen skinfold toplamı 8
yaşlarda 24 mm, 9 yaşlarda 26 mm (triseps ve baldır), 10 yaşlarda ise 20 mm (triseps ve
skapula) olarak bildirilmiştir (Morrow et al. 2000, 278-280). Ross et al. (1987, 66-70) Yeni
Sağlıkla İlişkili Fitnes Normları isimli çalışmasında kız çocuklar için 50. yüzdeliğe denk gelen
skinfold toplamını (triseps ve baldır) 8 yaşlarda 24 mm, 9 yaşlarda 26 mm olarak belirtmiştir.
Ross et al. (1985, 62-66) ise, Fitnes Ölçümleri İçin Yeni Standartlar isimli çalışmasında NCYFS
(Amerikan Çocuklar ve Gençlerin Uygunluk Çalışması) normlarında 10 yaş kız çocuklar için 50.
yüzdeliğe denk gelen triseps ve subskapular toplamını 20 mm olarak bildirmiştir. Bu çalışmadaki
vücut yağı değerleri incelendiğinde kız çocuklarının vücut yağı ortalamaları (triseps ve skapula,
triseps ve baldır skinfoldları toplamı), sırasıyla, 8 yaşlarda 19,25 m, 24,05 mm, 9 yaşlarda
19,90 mm, 24,89 mm ve 10 yaşlarda 22,31 mm, 27,48 mm; 50. yüzdeliğe denk gelen triseps ve
skapula, triseps ve baldır skinfoldları toplamı da, sırasıyla, 8 yaşlarda 17 mm, 22 mm, 9
yaşlarda 18 mm, 23 mm, ve 10 yaşlarda ise 19 mm, 24 mm olarak tespit edilmiştir (Tablo 5, 6).
Bu değerler uluslararası standartlara göre düşük olup, sağlık açısından değerlendirildiğinde
normal ve iyi düzeyde olduğu kabul edilebilir. Ayrıca bu çalışmadaki vücut yağı değerlerinin
70
Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi
8-10 Yaş Grubu Türk Kız Çocuklarının Sağlıkla İlişkili Fiziksel …
Dursun GÜLER ve diğerleri
Lohman’ın hazırlamış olduğu skinfold toplamları çizelgesine göre de optimal sınırlar içerisinde
olması (Lohman 1987, 98-102), çocukların vücut yağı oranlarının iyi düzeyde olduğu anlamına
gelebilir.
Malina and Bouchard (1991, 195-196)’a göre, otur-eriş testi performansının, kızlarda, 511 yaşları arasında sabit olup, 14 yaşlarına kadar artış göstermekte ve daha sonra yükselişini
tamamlayarak düz bir seyir izlemekte, 11 yaşından sonraki yükselişin ise ergenliğe bağlı hızlı
büyümeyle oluşan gövde uzunluğuyla (oturma yüksekliği) ilişkilendirilmektedir. Ergenlik
sırasında eklemlerdeki anatomik ve fonksiyonel değişikliklerin bu dönemdeki esnekliği
etkileyebileceği belirtilmektedir. Çalışmaya katılan çocukların esneklik değerlerine bakıldığında
esneklik ölçümü ortalamalarının 8 yaşlarda 22,42 cm, 9 yaşlarda 22,35 cm ve 10 yaşlarda 22,71
cm; 50. yüzdeliğe denk gelen esneklik değerlerinin ise 8 yaşlarında 23 cm, 9 yaşlarında 23 cm
ve 10 yaşlarında 22,5 cm olduğu görülmektedir (Tablo 7). Uluslararası normlar incelendiğinde
kız çocuklarda 50. yüzdeliğe denk gelen esneklik değerleri 8 yaşlarda 14 inç (28 cm), 9 yaşlarda
14 inç (28 cm) ve 10 yaşlarda 14,5 inç (29 cm) olarak görülmektedir (Morrow et al. 2000, 278280, Ross et al. 1987, 66-70, Ross et al. 1985, 62-66). Pate et al. (1985, 70-72) AAHPERD
(Amerikan Sağlık, Beden Eğitimi, Rekreasyon ve Dans Birliği) ve NCYFS normlarını
karşılaştırdığı bir çalışmasında 10 yaş grubu kız çocukların esneklik değerlerini AAHPERD’de
27-28 cm arası, NCYFS’de 29 cm olarak göstermiştir. Çalışmaya katılan deneklerin esneklik
değerleri uluslararası normlarla karşılaştırıldığında, her yaş için oldukça büyük bir fark göze
çarpmakta ve bu çalışma sonuçlarındaki esneklik değerlerinin her yaş için uluslararası
normlarda ancak 20. yüzdeliğe denk geldiği gözlenmektedir.
Kas kuvveti yaşla birlikte artmakta olup, kassal kuvvetteki en yüksek değerlere kas
kütlesindeki artışın en yüksek olduğu dönem olan çocukluk çağında ulaşılır. Kuvvet, ergenlik
çağına kadar yaşla birlikte cinsiyetten bağımsız olarak artarken, ergenlik döneminden sonra
cinsiyete göre farklılıklar göstermektedir. Kuvvetin, kızlarda 15 yaşına kadar artış gösterdiği ve
bu yaştan itibaren özelikle de egzersiz yapmadıklarında düşüş gösterdiği belirtilmektedir
(Gökmen, Karagül ve Aşçı 1995, 53-55). Araştırmaya katılan kız çocuklarının kuvvet değerleri
ortalamalarının, bacaklar bükülü mekik çekme ve barfikste kol çekme değerleri olarak, sırasıyla,
8 yaş çocuklarda 18,68 adet ve 0,33 adet, 9 yaş çocuklarda 18,97 adet ve 0,39 adet ve 10 yaş
çocuklarda ise 21,65 adet ve 0,36 adet; 50. yüzdeliğe denk gelen bacaklar bükülü mekik çekme
ve barfikste kol çekme değerlerinin ise, sırasıyla, 8 yaş çocuklarda 20 adet ve 0 adet, 9 yaş
çocuklarda 20 adet ve 0 adet ve 10 yaş çocuklarda ise 22 adet ve 0 adet olduğu görülmektedir
(Tablo 8, 9). FFTNESSGRAM (fiziksel uygunluk test bataryası) kriterlerinde kız çocuklarında
mekik çekme için 8 yaşlarda 25 adet, 9 yaşlarda 25 adet ve 10 yaşlarda 30 adet olarak;
barfikste kol çekme için ise 10 yaşlarda 1 adet olarak belirtilmektedir (Corbin and Pangrazi
1992, 96-106, Looney and Plowman 1990, 215-223). NCYFS I ve II’ ye göre hazırlanmış
standartlara göre ise kızların 50. yüzdeliğe denk gelen mekik çekme sayıları 8 yaşlar için 25, 9
yaşlar için 26, 10 yaşlar için 31; barfikste kol çekme sayıları ise 10 yaşlar için 0 olarak
verilmektedir (Morrow et al. 2000, 278-280, Ross et al. 1987, 66-70, Ross et al. 1985, 62-66).
Pate et al. (1985, 28-30) AAHPERD ve NCYFS normlarını karşılaştırdığı bir çalışmasında da 10
yaş grubu kız çocukların mekik çekme sayılarını AAHPERD’de 32-33 arası, NCYFS’de 31
olarak belirtmişlerdir. Küçükoğlu ve Ark. (1992, 205) ise, 8-15 yaş gurubu erkek ve kız
çocukların fiziksel kapasitelerini AAHPERD YFT (Amerikan Sağlık, Beden Eğitimi, Rekreasyon
ve Dans Birliği Gençlerin Uygunluk Testleri )Testi ile değerlendirmişler, her iki cinsiyette de kas
gücü ve dayanıklılığını Amerikalı yaşıtlarıyla benzer bulmuşlardır. Bu çalışmada kızlara yönelik
elde edilen verilerin, Küçükoğlu ve Ark. (1992, 205)’nın bulduğu sonuçla benzer kabul edilse de,
özellikle mekik çekme açısından olmak üzere uluslararası normlara göre düşük olduğu
görülmektedir.
Aerobik dayanıklılık olgunluğa kadar yaşla birlikte en üst değerine ulaşmaktadır. Ergenlik
çağı öncesi kız ve erkek çocuklarda mutlak değerler yaklaşık olarak birbirine benzerdir. En
yüksek aerobik güç değerine yaklaşık olarak 17 yaş civarında ulaşılmaktadır. Yaklaşık 12
yaşına kadar aerobik dayanıklılık her iki cinsiyette de hemen hemen eşit oranda artış
göstermekte iken, ergenlik döneminden sonra kız çocuklarındaki artış erkeklere oranla
yavaşlamaktadır (Gökmen, Karagül ve Aşçı 1995, 52-53, Tekelioğlu 1999, 25-29). Çocuklarda
aerobik dayanıklılıkla ilgili olarak FITNESSGRAM referanslarında 1 mil koşu değerleri kız
çocuklarda 8 yaşlar için 14,0 dk, 9 yaşlar için 13,0 dk, 10 yaşlar için 12,0 dk (Looney and
Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi
71
Dursun GÜLER ve diğerleri
8-10 Yaş Grubu Türk Kız Çocuklarının Sağlıkla İlişkili Fiziksel …
Plowman 1990, 215-223, Özer 2001, 87-88); AAHPERD referanslarında ise 8 yaşlar için 11,30
dk, 9 yaşlar için 11,0 dk, 10 yaşlar için ise 11,0 dk (Özer 2001, 87-88) ile ifade edilmiştir. Bir
başka normatif data da ise kız çocuklar için 50. yüzdeliğe denk gelen 1 mil koşu değerleri 8
yaşlarda 11,32 dk, 9 yaşlarda 11,13 dk, 10 yaşlarda 11,14 dk olduğu belirtilmiştir (Morrow et al.
2000, 278-280, Ross et al. 1987, 66-70, Ross et al. 1985, 62-66). Küçükoğlu ve Ark. (1992,
205) da, 8-15 yaş gurubu erkek ve kız çocukların fiziksel kapasitelerinin AAHPERD YFT testi ile
değerlendirilmesine yönelik çalışmalarında, Türk çocuklarının, her iki cinsiyette de özellikle
yaşlar ilerledikçe, Amerikalı yaşıtlarından daha iyi düzeyde olduğunu vurgulamışlardır.
Çalışmaya katılan deneklerin dayanıklılıkla ilgili 1 mil koşu ortalamaları incelendiğinde 8 yaşlar
için 11,49 dk, 9 yaşlar için 11,06 dk, 10 yaşlar için 11,16 dk; 50. yüzdeliğe denk gelen 1 mil koşu
değerleri incelendiğinde ise 8 yaşlar için 11,30 dk, 9 yaşlar için 10,50 dk, 10 yaşlar için ise 10,52
dk olduğu tespit edilmiştir (Tablo 10). Elde edilen veriler ışığında değerlendirildiğinde bu
çalışmada elde edilen 1 mil koşu değerlerinin uluslararası normlardan AAHPERD normlarıyla
paralel, FITNESSGRAM kriterlerine göre daha iyi düzeyde olduğu ifade edilebilir. Bu sonuçla 810 yaşlarındaki kız çocuklarının iyi düzeyde kardiyovasküler dayanıklılığa sahip olduğu
söylenebilir. Ayrıca, FITNESSGRAM kriterlerine göre değerlendirildiğinde, Küçükoğlu ve Ark.
(1992, 205)’nın bulduğu sonuçla da paralellik gösterdiği görülmektedir.
1957 yılından itibaren geçen 45 yılı aşkın sürede Amerika’da, çocuklara yönelik ulusal
sayılabilecek çeşitli fiziksel uygunluk normları oluşturulmuştur. Bunlar AAHPERD YFT,
AAHPERD HRPFT, NCYFS I, NCYFS II gibi normlar olup, bu normlar, genel olarak 6-18 yaşlar
arası çocuklar için ilk defa ulusallığı temsil edecek şekilde geliştirilmişlerdir (Docherty 1996,
Morrow et al. 2000, Pate et al. 1985, 28-30, Ross and Gilbert 1985, 45-50, Ross et al. 1985, 6266, Ross et al. 1987, 66-70).
NCYFS I ve NCYFS II normları, çocuklarda yaş ve cinsiyete göre vücut kompozisyonu
(deri kıvrımı kalınlıkları), otur-eriş testi, bacaklar bükülü mekik çekme, barfikste kol
çekme/modifiye barfikste kol çekme ve 1 mil koş-yürü/yarım mil koş-yürü testlerine yönelik onluk
ve çeyrek yüzdelikler halinde geliştirmiştir. Ayrıca testlerin devlet okulları, özel okullar ve dini
cemaat okullarında yapılmasına dikkat edilmiş, bunun da ulusallığı temsil etmesi açısından
önemli olduğu vurgulanmıştır. Bu normatif dataların ABD’deki çocuk ve gençler üzerindeki en
kullanışlı normatif datalar olduğu da belirtilmektedir (Morrow et al. 2000, Pate et al. 1985, 28-30,
Ross and Gilbert 1985, 45-50, Ross et al. 1985, 62-66, Ross et al. 1987, 66-70). Goslin ve
Burden (1986, 128-136) ise Güney Afrikalı okul çocuklarının fiziksel uygunluklarını araştırdıkları
çalışmalarında, Güney Afrika okul çocuklarının fiziksel uygunluklarını belirlemişlerdir.
Türkiye’de sağlıkla ilişkili fiziksel uygunluk ile ilgili norm çalışmalarına rastlanılamamasıyla
birlikte, olimpiyatlar için sporcu kaynağı projesi adı altında yetenek seçimine yönelik fiziksel
uygunluk standart normları geliştirilmiş ve AAHPERD YFT ve EUROFIT ile ilgili çocuklara
yönelik çeşitli fiziksel uygunluk çalışmaları yapılmıştır (Demirel ve Ark. 1990, 601-610, Koç ve
Gökdemir 1997, 16-24, Küçükoğlu ve Ark. 1992, 205, Mengütay, Demir ve Çoşan 2002, Ziyagil
ve Ark. 1996, 20-26 ).
Bu çalışmada geliştirilmiş olan normlar da 8, 9 ve 10 yaşlarındaki kız çocuklarda, vücut
kompozisyonu (deri kıvrımı kalınlıkları), otur-eriş testi, bacaklar bükülü mekik çekme, barfikste
kol çekme ve 1 mil koş-yürü testlerine yönelik onluk ve çeyrek yüzdelikler halinde geliştirilmiştir
(Tablo 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10). Testler farklı sosyo-ekonomik bölgelerden olmak üzere hem
devlet ve hem de özel okullardan öğrencilere uygulanmış bulunmaktadır. Dolayısıyla bu
normların da uluslararası düzeyde geliştirilmiş olan önemli normatif dataların geliştirilme
kriterlerine paralel nitelikte hazırlanmış olduğu dikkati çekmektedir.
Sonuç olarak, 8, 9 ve 10 yaş kız çocukların, sağlık açısından fiziksel uygunluklarına
yönelik, yağlılık oranları ile kardiyovasküler dayanıklılık değerlerinin uluslararası normlara oranla
daha iyi düzeyde; esneklik, abdominal ve üst ekstremite kuvveti değerlerinin ise uluslararası
normlara göre düşük düzeyde olduğu söylenebilir.
72
Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi
8-10 Yaş Grubu Türk Kız Çocuklarının Sağlıkla İlişkili Fiziksel …
Dursun GÜLER ve diğerleri
KAYNAKÇA
American College of Sport Medicine (ACSM) (2000). ACSM’s Guidelines for Exercise Testing
and Prescription, Sixth Edition, 78-82, 217-234, USA:Lippincott Williams &
Wilkins.
Bağırgan, T. (1990). Hentbolde Antrenman, Ankara: Bağırgan Yayımevi.
Corbin, C.B., Pangrazı, R.P. (1992). “Are American Children and Youth Fit”, Research
Quarterly for Exercise and Sport, 63 (2), 96-106.
Demirel, H., Açıkada, C., Bayar, P., Turnagöl, H., Erkan, U., Hazır, T., Demirci, R., Haner, B.,
Pehlivan, M. ve Ayalp, Y. (1990). “Ankara’da Yükseliş Koleji İlkokul Bölümünde 7-11
Yaş Grubu Çocuklarda EUROFIT Uygulaması”, I. Ulusal Spor Bilimleri
Sempozyumu Bildirileri, Hacettepe Üniversitesi, 601-610, Ankara.
Docherty, D. (1996). Measurement in Pediatric Exercise Science, USA: Human Kinetics.
Goslin, B.R. and Burden, S.B. (1986). “Physical Fitness of South African School Children”, J.
Sports Med., 26, 128-136.
Gökmen, H., Karagül, T. ve Aşçı, F.H. (1995). Psikomotor Gelişim, Ankara: GSGM Yayın No:
139.
Gutin, B., Manos, T. and Strong, W. (1992). “Defining Health and Fitness: First Step Toward
Establishing Childiren’s Fitness Standarts”, Research Quarterly for Exercise and
Sport, 63 (2), 128-132.
Güler, D.: (2003). “8-10 Yaş Grubu Erkek Çocuklarda AAHPERD Fiziksel Uygunluk Test
Bataryasının Sosyo-Ekonomik Düzey ile İlişkilendirilmesi”, Doktora Tezi, GÜ sağlık
Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Johnson, B.L. and Nelson, J.K. (1974). Practical Measurements for Evaluation in Physical
Education, Second Edition, USA: Burgess Publishing Company.
Karadeniz, Y. (2001). “Spor Yapan ve Yapmayan İlköğretim Öğrencilerinin Fiziksel
Uygunluklarının Belirlenmesi ve Analizi”, Yüksek Lisans Tezi, K.T.Ü. Sosyal
Bilimlar Enstitüsü, Trabzon.
Koç, H. ve Gökdemir, K. (1997). “EUROFIT Test Bataryası ile 14-16 Yaş Grubu Hentbolcuların
Bazı Fiziksel ve Fizyolojik Parametrelerinin Değerlendirilmesi”, GÜ Beden Eğitimi
ve Spor Bilimleri Dergisi, 2 (2), 16-24.
Küçükoğlu, S., Gür, H., Haşıl, N., Çelebi, B., Akkurt, S., Kanbir, M.O., Özyener, F., Cesur, A. ve
Taşkın, T. (1992). “8-15 Yaş Gurubu Erkek ve Kız Çocuklarının Fiziksel
Kapasitelerinin AAHPERD YFT Testi İle Değerlendirilmesi”, Spor Bilimleri II.
Ulusal Kongresi, 205, 20-22 Kasım, Ankara.
Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi
73
Dursun GÜLER ve diğerleri
8-10 Yaş Grubu Türk Kız Çocuklarının Sağlıkla İlişkili Fiziksel …
Lohman, T.G. (1987). “The Use Skinfold to Estimate Body Fatness on Children and Youth”,
Journal of Physical Education, Recreation & Dance, November-December, 98102.
Looney, M.A. and Plowman, S.A. (1990). “Passing Rates of American Children and Youth on
the FITNESSGRAM Criterion-referenced Physical Fitness Standarts”, Research
Quarterly for Exercise and Sport, 61 (3), 215-223.
Malına, R.M. and Bouchard, C. (1991). Growth, Maturation and Physical Activity, 391-414,
Human Kinetics Books.
Mengütay, S., Demir, A. ve Çoşan, F. (2002). Olimpiyatlar için Sporcu Kaynağı Projesi
Türkiye’de Çocukların Spora Yönlendirilmesinde Uygulama Modeli Temel
Spor Eğitimi, İstanbul Olimpiyat Oyunları Hazırlık ve Düzenleme Kurulu Eğitim
Yayınları, No: 2, İstanbul: Mart Matbaacılık Sanatları Ltd. Şti.
Morrow, J.R., Jackson, A.W., Dısch, J.G. and Mood, D.P. (2000). Measurement and
Evaluation in Human Performance, Second Edition, USA: Human Kinetics.
Oğuz, H. (1998). “Bursa İlinde Farklı Sosyo-Ekonomik Düzeye Sahip Ailelerin 8, 9 ve 10 Yaş
Grubu Çocukların Fiziksel Performans ve Antropometrik Özelliklerinin İncelenmesi”,
Yüksek Lisans Tezi, U.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
Özer, K.: (2001). Fiziksel Uygunluk, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Pate, R.R., Ross, J.G., Dotson, C.O. and Gılbert, G.G. (1985). “The New Norms: A Comparison
With The 1980 AAHPERD Norms”, Journal of Physical Education, Recreation &
Dance, 56 (1), 28-30.
Ross, J.G., Dotson, C.O., Gılbert, G.G. and Katz, S.J. (1985). “New Standarts for Fitness
Measurement”, Journal of Physical Education, Recreation & Dance, 56, 62-66.
Ross, J.G. and Gılbert, G.G. (1985). “The National Children and Youth Fitness Study- A
Summary Of
Finding”, Journal of Physical Education, Recreation & Dance,
January, 45-50.
Ross, J.G., Pate, R.R., Delpy, L.A., Gold, R.S. and Svılar, M. (1987). “The National Children
and Youth Fitness Study II, New Health-Related Fitness Norms”, Journal of
Physical Education, Recreation & Dance, November-December, 66-70.
Sallıs, J.F. (1993). “Epidemiology of Physical Activity and Fitness in Children and Adolescents”,
Critical Reviews in Food Science and Nutrition, 33 (4 / 5), 403-408.
Tamer, K. (2000). Sporda Fiziksel-Fizyolojik Performansın Ölçülmesi ve Değerlendirilmesi,
Geliştirilmiş 2. Baskı, Ankara; Bağırgan Yayımevi.
Tekelioğlu, A. (1999). “Physical Fitness of Girls and Boys Aged 11-13 Years Attending to
Government School and Private School”, Doktoral Dissertation, G.Ü. Institute of
Medical Sciences, Ankara.
Tremplay, A. and Chıasson, L. (2002). “Physical Fitness in Young College Men and Women”,
Canadian Journal of Applied Physiology, 27 (6), 12-56.
74
Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi
8-10 Yaş Grubu Türk Kız Çocuklarının Sağlıkla İlişkili Fiziksel …
Dursun GÜLER ve diğerleri
Trımmer, R. and Trımmer, J. (2003). “Fitness Testing in Schools: American Alliance for health,
Physical Education, Recreation and Dance (AAHPERD) “Physical Best” Test”,
http://www.sportsci.org/encyc/drafts/Fitness_AAHPERD.doc, USA.
Yenal, T.H. (1996). İlkokul İkinci Devre Çocuklarında Beden Eğitimi ve spor Etkinliklerinin
Motorsal Beceri ve Yetenek Gelişimleri Üzerine Etkileri, Doktora Tezi, D.E.Ü.
Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Ziyagil, M.A., Tamer, K., Zorba, E., Uzuncan, S. ve Uzuncan, H.H. (1996). “EUROFIT Test
Bataryası Vasıtasıyla 10-12 Yaşları Arasındaki Erkek İlkokul Öğrencilerinin yaş
Gruplarına ve Spor Yapma Alışkanlıklarına Göre Değerlendirilmesi”, Gazi Beden
Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi. 1 (1), 20-28.
Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi
75