Senegal Çalıştayı Görev Raporu - Çölleşme ve Erozyonla Mücadele

Transkript

ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI
Kurak Alanlarda
Küresel Değişimlere Dayanıklı
Peyzajların Oluşturulması
Çalıştayı Görev Raporu
(Dakar-Senegal)
24-28 Şubat 2013
2013
Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü
İçindekiler
1. Çalıştay Gerekçesi ..................................................................................................................... 4
2. Çalıştay Öncesi Görev İçin Yapılan Hazırlıklar ............................................................................. 6
2.1. Çalıştay Öncesi Okunan Belgeler ......................................................................................... 6
2.1.1 Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturulması Rehberi .......... 6
2.1.2. Kurak ve Yarı Kurak Alanlarda Ağaçlandırma ve Rehabilitasyon Rehberi ........................ 6
2.1.3. Ormancılık ve Su Şurası Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Komisyonu Raporu................ 7
2.1.4. Ulusal Gıda Güvenliği Bağlamında Balıkçılık, Ormancılık ve Arazi Mülkiyeti Yönetimi
Rehberi -Voluntary Guidelines on the Responsible Governance of Tenure of Land, Fisheries
and Forests in the Context of National Food Security- FAO ..................................................... 8
2.1.5. Ankara Üniversitesi Afrika Çalışmaları Araştırma Ve Uygulama Merkezi Senegal
Cumhuriyeti Ülke Profili ........................................................................................................ 8
2.1.6. “Potansiyel Ağaçlandırma Sahaları Veritabanı İle Havza İzleme Sisteminin Geliştirilmesi
Projesi” Fizibilite Raporu ....................................................................................................... 9
2.2. Türkiye’nin Rehbere Önerdiği Katkılar ................................................................................ 9
2.3 Ön inceleme Ziyareti ve Hazırlık Toplantıları ...................................................................... 10
2.3.1. 03.01. 2013 Tarihli Hazırlık Toplantısı ......................................................................... 10
2.3.2. Ön İnceleme Ziyareti (25-30.01.2013) ......................................................................... 11
2.3.3. 12.02.2013 Tarihli Hazırlık Toplantısı .......................................................................... 13
3. Çalıştay Süresince Yapılan Çalışmalar ...................................................................................... 17
3.1. Çalıştay 1. Oturumu: Açılış ve Başlangıç (25 Şubat 2013 Pazartesi) ..................................... 19
3.2. Çalıştay 2. Oturumu: Çalışma Grupları ve Rehberin Gözden Geçirilmesi (25 Şubat 2013
Pazartesi) ............................................................................................................................... 22
3.3. Arazi Gezileri ve Grup Çalışmaları (26 Şubat 2013 Salı ve 27 Şubat 2013Çarşamba) ............. 23
3.3.1. Grup-1 Arazi Gezileri ve Grup Çalışmaları ................................................................... 23
3.3.2. Grup-2 Arazi Gezileri ve Grup Çalışmaları ................................................................... 25
3.3.3. Grup-3 Arazi Gezileri ve Grup Çalışmaları .................................................................... 27
3.4. Çalıştay 3.ve 4. Oturumu ve Kapanış: Rehber için son önerilerin alınması ve Kurak alan
restorasyonunda işbirliği (28 Şubat 2013 Perşembe) ................................................................ 28
3.5. Çalıştay Deklarasyonu ve Türkiye-Senegal Arasında İmzalanan Protokol ............................ 29
4. İkili Görüşmeler ...................................................................................................................... 30
4.1. Senegal Çevre ve Sürdürülebilir Kalkınma Bakanı ile Görüşme ........................................... 30
1
Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturması Çalıştayı Görev Raporu
4.2. Senegal Orman Genel Müdürlüğü ile Görüşme .................................................................. 32
4.3 Mısır ile Görüşme .............................................................................................................. 34
4.4 Burkina Faso ile Görüşme .................................................................................................. 35
5. Sonuç ve Değerlendirme ......................................................................................................... 36
6. Ekler....................................................................................................................................... 36
Ek 1. Türkiye’nin Rehbere Katkısı ................................................................................................ 37
Ek 2. Deklarasyon ....................................................................................................................... 44
Ek 3. Hazırlık Dosyası .................................................................................................................. 47
Ek 4. Broşür ...............................................................................................................................100
ŞEKİLLER DİZİNİ
Şekil 1 Ön inceleme ziyaretinden birkaç fotoğraf ......................................................................... 12
Şekil 2 Çalıştay açılış konuşmaları ............................................................................................... 19
Şekil 3 Çalıştay’a Orman Genel Müdürlüğü ve Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel
Müdürlüğü’nden katlım olmuştur ............................................................................................... 19
Şekil 4 Prof.Dr. İbrahim ATALAY tarafından sunum yapılmıştır ..................................................... 20
Şekil 4 Nora BERRAHMOUNI (FAO) Çalıştay’ın bölge için önemini vurgulamıştır ........................... 20
Şekil 6 Çalıştay’a ikiyüze yakın uzman katılmıştır. ........................................................................ 21
Şekil 7 Kahve aralarında ve akşam düzenlenen kokteylde ikili görüşmeler ile işbirliği olanakları
değerlendirilmiştir. ..................................................................................................................... 21
Şekil 8 Çalıştay vesilesi ile TİKA’ nın Afrika’daki çalışmalarını içeren bir sergi açılmıştır. ................ 22
Şekil 9 Her çalışma grubu kendi grubuyla rehberi inceleyerek önerilerini hazırlamıştır. ................. 22
Şekil 10 İkinci oturumun başkanlığı ............................................................................................. 22
Şekil 11 Arazi araçlarıyla yaklaşık 250 km uzaklıktaki Luga kırsalı ziyaret edilmiştir. ...................... 23
Şekil 12 Grup-1 geceyi Luga kırsalında geçirmiştir. ....................................................................... 24
Şekil 13 Proje hakkında yerel halktan bilgi alınmıştır. .................................................................. 25
Şekil 14 Sn. Prof.Dr. Sabit ERŞAHİN sahada röportaj vermişlerdir. ................................................ 25
Şekil 15 Tarım ormancılık çalışmaları yapılan Proje sahasından bir görüntü. ................................. 25
Şekil 16 Sahada yapılan sel kontrol yapıları hakkında uzmanlar tarafından bilgi verilmiştir. .......... 26
Şekil 17 Sahada yapılan sel kontrol yapıları hakkında uzmanlar tarafından bilgi verilmiştir. .......... 26
2
Şekil 18 Yerel halk tarafından sahada temsili olarak katılımcılara sel kontrol yapıları hazırlanmıştır.
.................................................................................................................................................. 26
Şekil 19 Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürü Sn. Hanifi AVCI’ya Senegal geleneksel
kıyafeti hediye edilmiştir. ........................................................................................................... 29
Şekil 20 Çalıştay kapanış seremonisinde esnasında imzalan işbirliği protokolü. ............................ 30
Şekil 21 28 Şubat 2013 günü Senegal Çevre ve Sürdürülebilir Kalkınma Bakanı Sayın Haydar El Ali
Makamında ziyaret edilmiş ve beraberce hatıra fidanı dikilmiştir. ................................................ 34
3
1. Çalıştay Gerekçesi
Kurak alanlar sahip oldukları özellikler nedeniyle sürdürülebilir arazi yönetimi konusunda özel çalışma isteyen,
ekstrem şartlara adapte olmuş endemik türleri barındıran özel alanlardır. Kurak alanların ekosisteminin ve
biyoçeşitliliğinin korunması kıt kaynaklarla yaşamını sürdürmeye çalışan yerel halkın geçimi ve refahı için büyük
önem arz etmektedir. Kurak alanlarda arazide yapılacak iyileştirme (rehabilitasyon), onarım (restorasyon) ve ıslah
(improvement) faaliyetleri yine bu özel durumları dikkate alınarak gerçekleştirilmelidir. Küresel iklim değişikliği ile
birlikte gelen çölleşme sürecine, yanlış arazi kullanımı da eklenince ekosistem hızla tahrip olmaktadır. Bu
nedenlerle; Dünyanın en yoksul bölgeleri olan bu kurak alanlarda yaşayan milyonlarca insana destek vermek ve
kurak alanlardaki iklim değişikliğinin etkileri, erozyon, çölleşme ile yoksulluk gibi küresel sorunlarla mücadele
gayesiyle Birleşmiş Milletler Gıda, Tarım Örgütü (FAO) tarafından “Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı
Peyzajların (Orman Ekosistemlerinin) Oluşturulması Rehberi” hazırlanmaktadır. Rehber hazırlıkları kapsamında;
FAO üye ülkeleri, yerel kuruluşlar, uluslararası kuruluşların işbirliği ile ağaçlandırma ve restorasyon çalışmaları için
kapsamlı bir analiz ve değerlendirme yapılacaktır. Rehberde yerel nüfusun çıkarları doğrultusunda kurak
bölgelerdeki bozuk orman ve tarım arazilerinin restorasyonu için bilgilerin derlenmesi ve sosyo-ekonomik yönden
değerlendirilmesi yapılacaktır. Bölgesel işbirliği ile kurak alanların iyileştirilmesine yönelik olarak hazırlanan bu
Rehber, operasyonel bir rehber olup başarılı uygulamaları içermekte ve bu uygulamaların diğer ülkelere
yaygınlaştırılmasına aracı olmaktadır.
Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü, Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı işbirliği ile "Kurak
Alanlardaki Küresel Değişimlere Dayanıklı Ormanlar Kurulması Rehberinin Hazırlanması ve Uygulanması” konulu
bir proje ile FAO tarafından hazırlanmakta olan bu rehbere katkı verme kararı almıştır. Proje’de, diğer ülkeler ile
işbirliği içerisinde Orta Asya ve Alt Sahra Afrika’sında yürütülecek restorasyon çalışmalarının desteklenmesi
amaçlanmaktadır. Bu kapsamda; Konya’da 28-31 Mayıs 2012 tarihlerinde Orman ve Su işleri Bakanlığı, TİKA, FAO,
GIZ organizatörlüğünde, Afrika, Orta Asya, Yakın Doğu ülkelerinden, araştırma enstitülerinden, sivil toplum
kuruluşlarından, ulusal kalkınma ajansları ve özel sektörden 100’den fazla yerli ve uluslararası uzmanın iştiraki ile
“Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturulması” konulu bir çalıştay organize edilmiştir.
Söz konusu Çalıştay’da; orman restorasyon projelerinde başarı ve başarısızlıklar tartışılmış, uzmanlar arası
deneyim paylaşımı olmuş ve katılımcıların Rehber’in oluşturulması ve bir iletişim ağı haline getirilmesi hakkında
katkıları alınmıştır.
Rehbere nihai katkıların alınması adına TİKA işbirliği ile 24-28 Şubat 2013 tarihlerinde yaklaşık 200 uzmanın
katılımı ile Senegal’in Dakar şehrinde ikinci bir Çalıştay gerçekleşmiştir. Rehber metninin geliştirilmesi, rehberin
“Büyük Yeşil Duvar ” girişimine entegrasyonunun desteklenmesi ve kurak alanların restorasyonu konusunda bilgi
4
ve tecrübelerin paylaşılabileceği bir zeminin oluşturulması Senegal Çalıştayı’nın hedefleri arasında yer almıştır.
Bakanlığımızın Afrika’da organize ettiği ilk çalıştay olan bu Çalıştay sonrasında çıkacak rehber FAO, TİKA ve
Bakanlığımız ortak yayını olarak tüm dünyaya dağıtılacaktır.
Görev raporu olarak hazırlanan bu belge; 24- 28 Şubat 2013 tarihleri arasında gerçekleşen “Kurak Alanlarda
Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturulması Çalıştayı” öncesi ve çalıştay süresince yapılan çalışmaları
kapsamaktadır1.
1
Süreç hakkında detaylı bilgi için; http://www.cem.gov.tr/erozyon/AnaSayfa/kurak_alanlar_rehberi.aspx?sflang=tr
5
2. Çalıştay Öncesi Görev İçin Yapılan Hazırlıklar
24- 28 Şubat 2013 tarihleri arasında gerçekleşen “Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların
Oluşturulması Çalıştayı” öncesi bölge hakkında bilgi edinilmiş, birçok doküman okunmuş ve Rehbere Türkiye’nin
verebileceği katkı hazırlanmıştır.
2.1. Çalıştay Öncesi Okunan Belgeler
Çalıştaya katılımın verimli gerçekleşmesi amacıyla aşağıdaki dokümanlar gözden geçirilmiştir.
2.1.1 Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturulması Rehberi2
24- 28 Şubat 2013 tarihleri arasında gerçekleşen Çalıştay’ın gerekçesi olan ve FAO tarafından hazırlanan “Kurak
Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturulması Rehberi” özellikle Akdeniz tipi ekosistemler
(Akdeniz havzası, Güney Afrika, Güneybatı Avusturalya, Şili ve Kuzeybatı Amerika), Sahra, Batı ve Orta Asya, Kuzey
Çin ve Latin Amerika’ya odaklanan operasyonel bir rehber niteliğindedir. Rehber özellikle şu konulara
odaklanmaktadır;
 Araştırma ve literatür taraması,
 Mevcut dokümanlarla öğrenilen derslerin ve tecrübelerin analizi,
 FAO tarafından geliştirilen kapsamlı Restorasyon İzleme Aracı
 Saha projeleri,
 Programların analizini ve değerlendirilmesi,
 Proje uygulayıcılarına rehberlik edecek olan orman restorasyon projeleri ve programları,
 Proje uygulayıcılarına rehberlik edecek olan orman restorasyon projeleri ve programları uygulanması,
analizleri ve izlenmesi.
2.1.2. Kurak ve Yarı Kurak Alanlarda Ağaçlandırma ve Rehabilitasyon Rehberi
Türkiye, kurak, yarı kurak ve yarı nemli iklim özelliğine sahiptir. Günümüze kadar kurak alan yönetimine yönelik
birçok çalışma geçekleştirilmiştir. Bu anlamda Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü, bozulan
arazilerin rehabilitasyonunu ve sürdürülebilir arazi yönetimini ve ulusal tecrübenin paylaşılmasını sağlamak adına
2
Taslak rehbere http://www.cem.gov.tr/erozyon/AnaSayfa/kurak_alanlar_rehberi/25_28_subat_senegal.aspx?sflang=tr
adresinden ulaşılabilir.
6
Orman ve Su İşleri Bakanlığı’nın konusunda uzman personelinin ve çeşitli üniversitelerden akademisyenlerin
katkılarıyla “Kurak ve Yarı kurak Alanlarda Ağaçlandırma ve Rehabilitasyon Rehberi”ni hazırlamıştır.
Türkiye tarafından hazırlan bu Rehber genel anlamda çölleşme ve kuraklık gibi kavramları içermekte ve Türkiye’nin
özel durumunu açıklamaktadır. Kurak ve yarı kurak alanlarda Ülkenin proje yapma tecrübeleri paylaşılmaktadır.
Ayrıca, tür seçimi, tohum ekimi, fidan dikimi gibi teknik konular ile ağaçlandırma, erozyon kontrolü, iyileştirme ve
mera ıslahı konularına da detaylıca yer verilmektedir.
Senegal’de gerçekleştirilen Çalıştay öncesi bu çalışma da incelenmiştir.
2.1.3. Ormancılık ve Su Şurası Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Komisyonu Raporu
21-23 Mart 2013 tarihlerinde gerçekleştirilen Ormancılık ve Su Şurası, ülke orman ve su kaynaklarının
sürdürülebilir yönetimi konusunda milli politika ve stratejilerin geliştirilmesi ile küresel gelişim ve değişimlere
uyum sağlanması maksadıyla yapısal, mevzuat, kaynak yönetimi, uygulama, izleme ve değerlendirme gibi
konularda karşılaşılan problemlerin çözümü için görüş ve tavsiyelerin ilgili tüm taraflarca müzakere edilmesi ve
uygulama odaklı kararların alınmasını temin etmek gayesiyle gerçekleştirilmiştir. Şura için oluşturulan
komisyondan birisi olan “Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Komisyonu” bu kapsamda bir rapor hazırlamıştır.
“Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturulması Çalıştayı” öncesi okunan bu belgede;
çölleşme ile mücadele için yürütülen faaliyetlerin mevcut durumu analiz edilmekte, kaydedilen gelişmeler
incelenmkete, karşılaşılan darboğaz ve zorluklar kaydedilmekte, değerlendirmeler yapılmakta ve geleceğe ilişkin
strateji, politikalar ve tavsiyelerde bulunulmaktadır.
Komisyon şu belgelerden yararlanmıştır;
•
Türkiye Ulusal Ormancılık Programı (2004)
•
I. Çevre ve Ormancılık Şurası (2004)
•
Çölleşme ile Mücadele Ulusal Eylem Programı (2005)
•
Tarımsal Kuraklıkla Mücadele Stratejisi ve Eylem Planı (2008-2012)
•
17-18 Haziran 2010 Tarihinde düzenlenen “Ulusal Çölleşme İle Mücadele Sempozyumu” sonuç bildirisi
•
Ulusal İklim Değişikliği Strateji Belgesi (2010-2020)
•
Çevre ve Orman Bakanlığı Strateji Belgesi (2010-2014)
•
En Az Gelişmiş Ülkeler İstanbul Eylem Planı (2011-2020 )
7
•
Çölleşme ile Mücadelede STK’ların Rolü Deklarasyonu (2012)
•
Erozyonla Mücadele Eylem Planı (2013-2017)
•
Sel ile Mücadele Eylem Planı (2013-2017)
•
Çölleşme İle Mücadele Ulusal Strateji Belgesi (2013-2023)
•
Ulusal Havza Yönetimi Strateji Belgesi (2013-2023)
•
10. Kalkınma Planı Sürdürülebilir Orman Yönetimi Özel İhtisas Komisyonu Raporu (2014-2018)
•
Ormancılık Sektörünün Geleceği Ortak Akıl Konferansı Sonuç Raporu (Ocak 2013)
•
BM Ormancılık Forumu 10. Oturumu Hazırlık Belgeleri (Nisan 2013)
2.1.4. Ulusal Gıda Güvenliği Bağlamında Balıkçılık, Ormancılık ve Arazi Mülkiyeti Yönetimi Rehberi Voluntary Guidelines on the Responsible Governance of Tenure of Land, Fisheries and Forests in the
Context of National Food Security- FAO
FAO yayını olan “Balıkçılık, Ormancılık ve Arazi Mülkiyeti Yönetimi Rehberi”, küresel bir gereksinim olan gıda
güvenliği kapsamında balıkçılık, arazi ve ormanların mülkiyeti ve yönetimi konularını geliştirmek için ülkelere
yardımcı bir rehber niteliğindedir. Çalıştay öncesi “Kurak ve Yarı Kurak Alanlarda Ağaçlandırma ve Rehabilitasyon
Rehberi” ile birlikte incelenen bu Rehber özellikle arazi yönetimine, iklim değişikliği kapsamında mülkiyet
haklarına ve ondan doğan sorumluklara odaklanmakta, uygulama, izleme ve değerlendirme faaliyetlerinde
izlenecek yollar hakkında üye ülkelere rehberlik etmektedir.
2.1.5. Ankara Üniversitesi Afrika Çalışmaları Araştırma Ve Uygulama Merkezi Senegal Cumhuriyeti
Ülke Profili
Afrika kıtasını daha iyi tanıtmak, Afrika’nın tarihine, coğrafyasına, kültürüne ve güncel meselelerine dikkat
çekmek, Afrika ülkelerinde de Türkiye’yi tanıtmak, daha iyi bilinir kılmak maksadıyla 2008 yılında kurulan “Ankara
Üniversitesi Afrika Çalışmaları Araştırma ve Uygulama Merkezi (AÇAUM)”nin ülke profilleri serisinden olan
“Senegal Cumhuriyeti Ülke Profili” seyahat öncesi ülke künyesi açısından incelenen bir diğer belgedir. Detaylı bir
ülke profili sunan yayın, Üllke’nin coğrafik, siyasi, ekonomik, demografik ve sosyal yapısı ile dış politikası ve Türkiye
ile olan ilişkileri konularını içermektedir.
8
2.1.6. “Potansiyel Ağaçlandırma Sahaları Veritabanı İle Havza İzleme Sisteminin Geliştirilmesi Projesi”
Fizibilite Raporu
Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü’nün “Potansiyel Ağaçlandırma Sahaları Veritabanı ile Havza
İzleme Sisteminin Geliştirilmesi Projesi” kapsamında TÜBİTAK tarafından hazırlanan yapılan mevcut durum analizi,
yapılması önerilen faaliyetler ve projeler, hazırlık çalışmaları, Havza İzleme ve Değerlendirme Sistemi’nin
kurulması, devreye alınması, sistemin idamesi, yaşatılması ve verilerin elde edilmesi, düzenlenmesi ve
entegrasyonu çalışmalarını içermektedir. Detaylı bir analiz sunan bu rapor Ülke havzalarının mevcut durumu ve
izleme konusunda yapılabilecekler hakkında fikir sahibi olunması açısından incelenmiştir.
2.2. Türkiye’nin Rehbere Önerdiği Katkılar
FAO tarafından taslak olarak oluşturularak üye ülkelerin katkılarına sunulan ve başarılı uygulamaların
yaygınlaştırılmasını ve tecrübelerin paylaşılmasını hedef alan “Kurak ve Yarı Kurak Alanlarda Ağaçlandırma ve
Rehabilitasyon Rehberi”ne, kurak alanlarda başarılı iyileştirme çalışmalarına imza atan ağaçlandırma ve havza
rehabilitasyonu konularında tecrübeli bir ülke olan Türkiye ekte İngilizce olarak yer alan önerileri sunmuştur.
Öneriler özetle şu noktalara odaklanmaktadır;
1. "Peyzaj restorasyonunu, orman rehabilitasyonu ve mekânsal planlama” gibi Rehber’de sıklıkla kullanılan bazı
terimlerin daha detaylı açıklanmasına ihtiyaç vardır.
2. Ülkelerin sahip oldukları ekolojik, ekonomik, sosyal ve kültürel kısıtlar vaka çalışmalarında dikkate alınabilir.
3. Orman köylüsüne ve çiftçilere verilen desteklerin çeşitlendirilmesi ve miktarının artırılması da dikkate alınabilir.
4. Yerel yararlanıcıların eğitimi konusu üzerinde durulmalıdır.
5. Çiftçi sigortaları kentlere kırsaldan olan göçü önlemek için kullanılabilir.
6. Türkiye'de yaygın olan arazi toplulaştırma çalışmaları (yakıt gibi giderleri düşürerek ve iş verimliliğini artırmakta
çiftçilerin gelirleri de artmaktadır) yapılmaktadır. Benzer durumda olan ülkeler için sürdürülebilir arazi yönetimi
konusunda kullanılabilir önemli bir tekniktir.
7. Farklı iyileştirme programları farklı mekânsal ve zamansal ölçeklerde uygulanabilir. Bu programlar kombine
edilmelidir.
8 Toplumların geleneksel olarak yaptıkları uygulamalar da ele alınmalıdır.
11. Rehber içerik olarak düzenlenmeli, konular ve ilgili literatür gözden geçirilmelidir.
9
2.3 Ön inceleme Ziyareti ve Hazırlık Toplantıları
24- 28 Şubat 2013 tarihleri arasında gerçekleşen “Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların
Oluşturulması Çalıştayı” öncesinde bir dizi hazırlık toplantısı yapılmıştır. Aşağıda hazırlık toplantıları tutanakları
aşağıda sunulmaktadır.
2.3.1. 03.01. 2013 Tarihli Hazırlık Toplantısı
Yer: Orman ve Su İşleri Bakanlığı 11. Kat Toplantı Salonu
Saat: 14:00 – 17:00
Başkan: Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürü, Hanifi AVCI
KATILIMCILAR
Hanifi AVCI- Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürü
İsmail BELEN- Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdür Yardımcısı
Mustafa GÖZÜKARA- Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdür Yardımcısı
Mustafa YURDAER- Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü-Daire Başkanı
Hayrettin YILDIRIM- Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü-Daire Başkanı
Ramazan DİKYAR- Doğa Koruma Milli Parklar Genel Müdürlüğü- Daire Başkanı
Erdoğan ÖZEVREN- Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü- UNCCD Odak Noktası
Prof.Dr.İbrahim ATALAY-9 Eylül Üniversitesi
Prof.Dr Sabit ERŞAHİN-Çankırı Karatekin Üniversitesi
Özlem YAVUZ- Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü- Şube Müdürü
Sevilay ÖZÇELİK- Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü- Uzman Yardımcısı
Yasemen Aslı KARATAŞ- Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü- Uzman Yardımcısı
Koordinatör: Özlem YAVUZ
Raportör: Y. Aslı KARATAŞ
10
ALINAN KARARLAR:
1.
TİKA’ nın ve Bakanlığımızın desteği ile FAO tarafından hazırlanan “Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere
Dayanıklı Peyzajların Oluşturulması” Rehberi’nin bölümlerinin gözden geçirilmesi kararlaştırılmış, mesul kişiler
belirlenmiştir.
2.
Senegal’de Bakanlık çalışmaları hakkında bir sunumun Prof. Dr. İbrahim Atalay tarafından, hazırlanacak bir
sunumun ve rehbere yapılan katkıların ise Prof. Dr. Sabit Erşahin tarafından bir sunumun yapılmasının faydalı
olacağı mütalaa edilmiş ve sunum hazırlıklarının 18 Ocak 2013 tarihine kadar FAO’ ya iletilmesi kararlaştırılmıştır.
3.
Prof. Dr. İbrahim Atalay tarafından rehbere yeni bir madde hazırlanması teklif edilmiş ve 18 Ocak 2013
tarihine kadar hazırlanması ve FAO’ ya iletilmesi uygun görülmüştür.
4.
Toplantı esnasında 17-21 Mart 2013 tarihlerinde Cezayir’de yapılacak olan Üçüncü Akdeniz Orman haftası
ve Silvamed Çölleşme ile Mücadele ve Kurak Alanların Rehabilitasyonu çalışma grubu da müzakere edilmiş ve bu
meyanda “Akdeniz Ormanları Strateji belgesi” nin ve diğer dokümanların incelenebileceği, katkı yapmak
isteyenlerin bildirmeleri halinde FAO’ ya iletilecektir.
2.3.2. Ön İnceleme Ziyareti (25-30.01.2013)
Çalıştayın hazırlık çalışmalarını yapmak ve gerekli görüşmelerde bulunmak üzere Çölleşme ile Mücadele Daire
Başkanı Mustafa Yurdaer, UNCCD Türkiye Ulusal Odak Noktası Erdoğan Özevren ve TIKA Uzmanı Kutluhan Yücel
tarafından 25-30 Ocak 2013 tarihleri arasında Senegal'e bir çalışma ziyareti gerçekleştirilmiştir. Çalışma ziyaret
süresince, Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü'nün (FAO) Temsilcisi Sayın Nora Berrahmouni, Senegal
Hükümeti'nden Büyük Yeşil Duvar Projesi'nin Genel Müdürü Sayın Matar Cissé, Senegal Hükümeti'nin UNCCD
Ulusal Odak Noktası ve teknik elemanlar, Dakar'da yapılan çalışma toplantılarına katılım sağlamıştır. Çalışma
ziyaretini gerçekleştiren heyet, 25-30 Ocak 2013 tarihleri arasında düzenlenecek çalıştayın arazi programını
yapmak amacıyla Büyük Yeşil Duvar (Great Green Wall) Projesi sahasına inceleme gezisinde bulunmuştur.
Dakar'dan yaklaşık 550 km uzakta bulunan proje sahasında incelemeler yapılmış; Louga, Keur Nomor Sarr, Widow,
Koylu Alpha ve Thies yerleşim yerleri ve bu yerlerde yapılan çalışmalar görülmüştür. Gezide ayrıca, yerel halkla bir
araya gelinmiş ve proje hakkında bilgi paylaşımında bulunulmuştur.
11
Şekil 1 Ön inceleme ziyaretinden birkaç fotoğraf (En üstte: Senegal Çevre ve Sürdürülebilir Kalkınma Bakan Yardımcısı ile
yapılan görüşme, sol üst: Büyük Yeşil Duvar, sağ üst: Kırsaldan bir görüntü, sol alt: Baobap Ağacı, sağ alt: Kırsalda ziyaret
edilen köyden bir görüntü)
12
2.3.3. 12.02.2013 Tarihli Hazırlık Toplantısı
Senegal'de gerçekleştirilen Çalştay'a ait hazırlık çalışmalarının gözden geçirilmesi adına 12.02.2013 tarihinde Genel
Müdür Yardımcısı Sayın İsmail BELEN başkanlığında, Sayın Erdoğan ÖZEVREN ve Uzman Yardımcısı Yasemen Aslı
KARATAŞ'ın katlımlarıyla bir toplantı gerçekleştirilmiştir. Söz konusu toplantıda alınan kararlar şöyledir;
 Senegal’de yapılacak çalıştayla ilgili olarak 03 Ocak 2013 Perşembe günü saat 14:00-16:00 arasında Genel
Müdür Sayın Hanifi AVCI’ nın başkanlığında bir değerlendirme toplantısı yapılmış ve ardından 04.02.2013
Tarihinde Genel Müdür Yardımcısı Sayın İsmail BELEN bir e-posta ile talimatlarını ve çalıştay hazırlık
çalışmalarına ait güncellemeleri yapmıştır. Alınan kararlar ve görev dağılımları incelenmiştir.
 Konuşma bütünlüğünün sağlanması açısından TİKA tarafının konuşma metinleri ve sunumlar
hazırlanacaktır.
 Çalıştay süresince ülkeler ile yapılacak ikili görüşmeler kapsamında katılımcı listesinde yer alan ülkelerle
önceki tecrübelerin incelenmesi, önceki irtibat kişilerilerinin tespit edilmesi, ülkelere ait kısa bilgi
notlarının hazırlanması ve ikili görüşmelerin raporlanması işinden Özlem YAVUZ sorumlu olmasına karar
verilmiştir.
 Bakanlık olurları alındıktan sonra Dış İşleri Bakanlığı'na bir üst yazı yazılarak, yazıda Çalıştay hakkında
bilgilendirme yapılmasına karar verilmiştir.
 Heyetin konaklama işlemlerinin kolaylaştırılması için otel konaklama formların doldurulması, telefon kartı
temin edilmesi gibi konularda, ön hazırlık çalışmaları için heyetten erken Senegal'e gidecek olan Sayın
Erdoğan ÖZEVREN tarafından yapılacaktır.
 Çalıştay'a katılanların iletişim bilgilerin alınacağı Çalıştay kayıt listesi Yasemen Aslı KARATAŞ tarafından
hazırlanacaktır.
Yer: Orman ve Su İşleri Bakanlığı
11. Kat B. Blok Toplantı Salonu
Saat: 10.00-17.00
Başkan: Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdür Yardımcısı, İsmail BELEN
KATILIMCILAR
1. İsmail BELEN- Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdür Yardımcısı
2. Mustafa YURDAER- Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü-Daire Başkanı
13
3. Hayrettin YILDIRIM- Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü-Daire Başkanı
4. Ramazan DİKYAR- Doğa Koruma Milli Parklar Genel Müdürlüğü- Daire Başkanı
5. Erdoğan ÖZEVREN- Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü- UNCCD Odak Noktası
6. Prof.Dr. İbrahim ATALAY-9 Eylül Üniversitesi
7. Prof.Dr Sabit ERŞAHİN-Çankırı Karatekin Üniversitesi
8. Özlem YAVUZ- Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü- Şube Müdürü
9. Necati SEZGİN- Orman Genel Müdürlüğü
10. Yasemen Aslı KARATAŞ- Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü- Uzman Yardımcısı
ALINAN KARARLAR
Toplantı neticesinde aşağıdaki kararlar alınmıştır;
1.
Çalıştaya katılım sağlayacak heyetin yabancı dil bilgisi düzeyi öğrenilmelidir, grup çalışmaları ve oturumlarda
yabancı dil bilgisi düzeyine göre bir dağılım yapılacaktır.
2.
Sıra
Heyetin çalışma gruplarına göre dağılımının aşağıdaki gibi olmasına karar verilmiştir.
Adı Soyadı
Kurumu
Görevi
İsmail Belen
ÇEM
Genel
Çalışma Grubu
No
1
Müdür Doğal gençleştirme Çalışma Grubu
Yardımcısı
2
Hayrettin
ÇEM
Yıldırım
3
Kontrolü Ağaçlandırma Çalışma Grubu
Daire Başkanı
Erdoğan
ÇEM
Özevren
4
Erozyon
UNCCD
Odak Sosyo-ekonomik etkiler Çalışma Grubu
Noktası
Özlem Yavuz
ÇEM
Çölleşme
Mücadele
ile Doğal gençleştirme Çalışma Grubu Şube Raportör
Müdürü
5
Yasemen
Aslı ÇEM
Karataş
6
İbrahim Yüzer
OGM
Orman ve Su İşleri Sosyo ekonomik etkiler Çalışma Grubu Uzman Yardımcısı
Raportör
Ağaçlandırma
Ağaçlandırma Çalışma Grubu
Dairesi Başkanı-
14
7
Necati Sezgin
OGM
Konya
Bölge Ağaçlandırma Çalışma Grubu
Mühendisi
8
Ramazan Dikyar
DKMP
Hassas
Alanlar Planlama ve Yönetim Çalışma Grubu
Dairesi Başkanı
9
Prof. Dr.İbrahim Dokuz Eylül Akademisyen
Atalay
10
Prof.
Ağaçlandırma Çalışma Grubu
Üniversitesi
Dr.Sabit Karatekin
Erşahin
Akademisyen
Planlama ve Yönetim Çalışma Grubu
Üniversitesi
Toprak Bilimi
Derneği
3.
Türkiye’nin kurak alan restorasyonu tecrübelerinin anlatılacağı sunum Sn. Prof.Dr. İbrahim ATALAY tarafından
yapılacaktır.
4.
Çalıştay Programı’nda Çalışma Grupları ve rehberin gözden geçirileceği 2. Oturum’da oturum başkanlığı
Orman ve Su İşleri Bakanlığı adına Prof.Dr. Sabit ERŞAHİN tarafından yürütülecek, Türkiye’nin rehbere vermek
istediği katkıları sunacaktır. Rehbere konulması için örnek çalışma (case study) olarak Orman ve Su İşleri
Bakanlığı “Ağaçlandırma Seferberliği” ve “Anadolu Su Havzaları Rehabilitasyon Projesi” önerilecektir. Bununla
ilgili çalışmalar yine Prof.Dr. Sabit ERŞAHİN tarafından yapılacaktır.
5.
Ayrıca Toplantı’da; 25-30 Ocak 2013 tarihleri arasında Çalıştay ön hazırlık çalışmaları için Senegal’e giden
UNCCD Türkiye Ulusal Odak Noktası Erdoğan ÖZEVREN tecrübeleri hakkında bilgilendirme yapılarak;
Senegal’e gidecek Heyetin yanlarında sabun, sinek kovar, ıslak mendil gibi malzemeler ile yazlık kıyafetler ve
arazi çalışmasına uygun giyecekler alınmasını tavsiye etmiştir.
Yer: Orman ve Su İşleri Bakanlığı
12. Kat Toplantı Salonu
Saat: 11.00-12.30 Başkan: Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdür Yardımcısı, İsmail BELEN
KATILIMCILAR
İsmail BELEN- Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdür Yardımcısı
Hayrettin YILDIRIM- Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü-Daire Başkanı
15
İbrahim YÜZER- Orman Genel Müdürlüğü- Daire Başkanı
Ramazan DİKYAR- Doğa Koruma Milli Parklar Genel Müdürlüğü- Daire Başkanı
Erdoğan ÖZEVREN- Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü- UNCCD Odak Noktası
İbrahim YAMAÇ-FAO Türkiye Temsilciliği
Özlem YAVUZ- Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü- Şube Müdürü
Yasemen Aslı KARATAŞ- Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü- Uzman Yardımcısı
GÜNDEM
25-28 Şubat 2013 tarihleri arasında Senegal’de gerçekleştirilen Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların
Oluşturulması Çalıştayı” genel süreç hakkında Uzman Yardımcısı Yasemen Aslı KARATAŞ tarafından bilgilendirme
yapılmıştır.
16
3. Çalıştay Süresince Yapılan Çalışmalar
Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturulması Çalıştayı’nın 25-28 Şubat 2013 tarihleri arasında
gerçekleştirilmiştir. Çalıştay programı aşağıda sunulmuştur.
Çalıştay Programı
25 Şubat Pazartesi: 1. Gün
08.30-9.00
Katılımcıların kaydı
Organizasyon Komitesi
Oturum1: Açılış ve Başlangıç
Başkan: Çevre ve Sürdürülebilir Kalkınma Bakanlığı (Senegal)
09.00-09.05
Afrika Birliği Komisyonu temsilcisinin konuşması
Afrika Birliği Komisyonu
temsilcisi
09.05-09.10
Orman ve Su İşleri Bakanlığı temsilcisinin sunumu,
Türkiye
TİKA temsilcisinin konuşması
FAO Senegal temsilcisinin konuşması
Senegal Çevre ve Sürdürülebilir Kalkınma
Bakanlığı’nın açılış konuşması
Çölleşme ve Erozyonla
Mücadele Gen. Müd., Türkiye
TİKA temsilcisi
FAO temsilcisi
Senegal Çevre ve
Sürdürülebilir Kalkınma
Bakanlığı
FAO
09.10-09.15
09.15-09.20
09.20-09.30
09.30-09.45
09.45-10.15
Çalıştay amaçları, yapısı ve beklenen çıktıların
tanıtılması
Kahve Arası
10.15-10.45
Senegal kurak alan ağaçlandırması tecrübelerinin
sunumu
10.45-11.15
Türkiye kurak alan ağaçlandırması tecrübelerinin
sunumu
Soru-Cevap
11.15-11.45
11.45-12.00
12.00-12.30
12.30-13.00
Kurak alanlarda orman ve su
Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı
Peyzajların Oluşturulması Rehberi taslak
versiyonunun tanıtılması
Tartışma
13.00-14.00
Öğle yemeği
Senegal Su, Orman, Avcılık ve
Toprak Koruma Genel
Müdürlüğü, Büyük Yeşil Duvar
Ulusal Ajansı
Çölleşme ve Erozyonla
Mücadele Gen. Müd., Türkiye
FAO
FAO
Oturum 2 – Çalışma Grupları- rehberin gözden geçirilmesi
Başkan: Orman ve Su İşleri Bakanlığı (Türkiye)
14.30-15.30
15.30-17.30
Genel oturum:
Çalışma gruplarının tanıtımı ve organizasyonu
Çalışma Grupları
- Hazırlanan rehberlere yorumların alınması
DCEFCCS
17
17.30-18.00
- Tartışma
- Çalışma grupları grup üyeleri arasında görevlerin iç
organizasyonu ve paylaşımı
İlk gün açıklama ve kapanış :
26 Şubat Salı ve 27 Şubat Çarşamba (2. Ve 3. günler)
Arazi Gezileri ve Çalışma Grupları
1. Çalışma grupları ile saha ziyareti programı (Büyük Yeşil Duvar, fidanlık, gençleştirme sahaları)
2. Çalışma gruplarının raporlarının oluşturulması
26 Şubat Gecesi sahada konaklanacaktır.
27 Şubat gününün sonunda Dakar’a Otel Kral Fahd Otel’e dönülecektir.
28 Şubat Perşembe (4. Gün)
3. Oturum: Sahra ve Sahel Girişimi için Büyük Yeşil Duvar kapsamında Rehber
için son önerilerin alınması
Başkan: Afrika Birliği Komisyonu (ABK)
09.00-09.15
09.15-10.15
10.15-11.00
Açılış
Çalışma grubu raporlarının sunulması
Önerilerin değerlendirilmesi
11.00-11-30
Kahve Arası
11.30-13.00
Uzmanlar Paneli- Büyük Yeşil Duvar Ülkeleri
Ülkelerin uygulamalarının rehbere nasıl
konulacağının değerlendirilmesi
Öğle yemeği
13.00-14.30
ABK ve FAO
Raportörler
Büyük Yeşil Duvar Ülkeleri
temsilcileri
Oturum 4: Kurak alan restorasyonunda kurumsal işbirlikçi ortaklık Başkan:
UNCCD Sekreteryası
14.30-14.45
Açılış
14.45-15.45
Bölgesel ve uluslararası teknik kurumların uzmanları
paneli
Rehberin uygulanmasını desteklemek için Büyük
Yeşil Duvar kapsamında teknik kurumların
katkılarının alınması
Kahve Arası
15.45-16.00
16.00-17.00
Uluslararası kalkınma paydaşlarının(kurumlar,
işbirliği ajansları) temsilcilerinin paneli
Rehberin uygulanmasını desteklemek için Büyük
18
17.00-17.30
Yeşil Duvar kapsamında katkılarının alınması
Tartışma
17.30-18.00
Genel değerlendirme, kapanış
3.1. Çalıştay 1. Oturumu: Açılış ve Başlangıç (25 Şubat 2013 Pazartesi)
Çalıştay’ın ilk günü Senegal Çevre ve Sürdürülebilir Kalkınma Bakan Yardımcısı Haydar El Ali, Çölleşme ve Erozyonla
Mücadele Genel Müdürü Hanifi AVCI, Afrika Birliği Komisyonu, TİKA ve FAO temsilcilerinin iş birliği ve bundan
duydukları memnuniyeti paylaştığı konuşmaları ile başlamıştır. Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürü
Hanifi AVCI konuşmasında; kurak bölgelerin önemine dikkat çekerek; milyarlarca insana ev sahipliği yapan kurak
alanların, birçok tehditle karşı karşıya oldukları gibi birçok imkânı da barındırdıklarını söylemiştir. 50 milyon
insanın gelecek 10 yıl içinde, arazi bozulumu nedeni ile göç etmek zorunda kalacaklarının altını çizerek toprağı
muhafaza etmeden; kırsal fakirlikle, iklim değişikliği ile, biyolojik çeşitliliğin kaybı ile ve gıda kıtlığı ile mücadele
etmenin imkansız olduğunu belirtmiştir.
Şekil 2 Çalıştay açılış konuşmaları
Şekil 3 Çalıştay’a Orman Genel Müdürlüğü ve Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü’nden katlım olmuştur
19
“Türkiye kurak alan ağaçlandırması tecrübeleri” konulu sunumu Türkiye adına Sayın Prof.Dr. İbrahim ATALAY
tarafından yapılmıştır. Sunumunda farklı ekolojik özelliklere sahip olan Türkiye’nin bu kendine özgü özelliğinden
ve başarılı havza rehabilitasyon uygulamalarından bahsetmiştir.
Şekil 4 Prof.Dr. İbrahim ATALAY tarafından sunum yapılmıştır
FAO temsilcisi konuşmasında; sürdürülebilir orman yönetimine dikkat çekerek, ormanların, iklim değişikliği,
çölleşme ile mücadele ve biyoçeşitlilik kaybının önüne geçilmesindeki önemini vurgulamıştır. FAO’nun Sahel ve
Sahra bölgeleri için başlatılan Büyük Yeşil Duvar Projesi kapsamında yapılan çalışmaları ve FAO ülkelerinin kendi
rehberlerini oluşturmalarını desteklediğini belirtmiştir.
Ayrıca FAO kurak alan sorumlusu Nora BERRAHMOUNI, açılış konuşmalarının ardından verilen kahve molasını
takiben rehbere duyulan gereksinimi anlatan bir sunum yapmış ve Çalıştay süresince yapılacakları açıklamıştır.
Konuşmasında; Rehber’in; 1) Arazi bozulması konusunda değişik aktörlerin işbirliğini sağlayacağını, 2) Teknik
olarak arazi bozulması restorasyon çalışmalarının temel ilkelerini ortaya koyduğunu, 3) İyi arazi uygulamalarını ve
4) İzleme ve değerlendirme faaliyetlerini içerdiğinin altını çizmiştir.
Şekil 5 Nora BERRAHMOUNI (FAO) Çalıştay’ın bölge için önemini vurgulamıştır
20
FAO Havza Yönetimi Uzmanı Paolo CECI “Kurak alanlarda orman ve su” konulu konuşmasında insan varlığının
ayrılmaz bir parçası olarak ifade ettiği suya, özellikle temiz suya ulaşmanın hızla artan nüfus nedeniyle gittikçe
zorlaştığını vurgulamıştır. Orman-Su ilişkisinin toprak yapısı, iklim değişikliği gibi birçok farklı değişkene bağlı
kompleks bir yapı sergilediğini ve ormanın toprağı tutarak, sediment taşınımının önüne geçerek suyun kalitesini
etkilediğini belirtmiştir. Bunun yanı sıra ormanın aynı zamanda suyu kullanan bir yapısının da olduğunu
unutulmaması gerektiğinin altını çizmiş ve iyileştirme çalışmalarında ekosistemin taşıma kapasitesinin de dikkate
alınması gerektiğini eklemiştir.
Şekil 6 Çalıştay’a ikiyüze yakın
uzman katılmıştır.
Şekil 7 Kahve aralarında ve akşam düzenlenen
kokteylde ikili görüşmeler ile işbirliği olanakları
değerlendirilmiştir.
21
Şekil 8 Çalıştay vesilesi ile TİKA’ nın Afrika’daki
çalışmalarını içeren bir sergi açılmıştır.
3.2. Çalıştay 2. Oturumu: Çalışma Grupları ve Rehberin Gözden Geçirilmesi (25 Şubat 2013
Pazartesi)
Oturum başkanlığının Sayın Prof.Dr. Sabit ERŞAHİN tarafından yapıldığı Çalıştay 2. Oturumu’nda katılımcıların
rehber için katkıların alınacağı ve arazilerin birlikte ziyaret edileceği 3 çalışma grubuna ayrılmıştır. Çalışma grupları
şöyledir; plantasyon sahalarını gezen 1. Grup, polikültür bahçeleri gezen 2. Grup ve doğal gençleştirme sahalarını
gezen 3. Grup. Ayrıca Türkiye’nin rehber için hazırladığı öneriler Sayın Prof.Dr. Sabit ERŞAHİN tarafından
katılımcılarla paylaşılmıştır.
Şekil 9 Her çalışma grubu kendi grubuyla rehberi
inceleyerek önerilerini hazırlamıştır.
Şekil 10 İkinci oturumun başkanlığı
Sayın Prof.Dr. Sabit ERŞAHİN tarafından yapılmıştır.
22
3.3. Arazi Gezileri ve Grup Çalışmaları (26 Şubat 2013 Salı ve 27 Şubat 2013Çarşamba)
Çalıştay’ın 2 ve 3. günleri yapılan arazi gezileri ile plantasyon, doğal gençleştirme sahaları ile polilkültürel üretimin
yapıldığı kırsal alanlar ziyaret edilmiştir.
Şekil 11 Arazi araçlarıyla yaklaşık 250 km uzaklıktaki Luga kırsalı ziyaret edilmiştir.
3.3.1. Grup-1 Arazi Gezileri ve Grup Çalışmaları
Tarih: 26.02.2013
1. Nokta: Büyük Yeşil Duvar Projesinin başlangıç noktası
Buradaki çalışmalara 2008 yılında başlanmıştır. Saha 670 ha. Çalışmalar 6 ha.lık parseller halinde bölümlere
ayrılarak yapılmıştır. Tüm saha dikimle oluşturulmuştur. Burada gelir getirici türler kullanılmıştır (Senegal Akasyası
gibi). Sahanın etrafı dikenli tellerle çevrilmiştir. Buradaki yağış miktarı 300-550mm arasıdadır. Yağışlar vejetasyon
döneminde düşmekte ancak diğer dönemler yağış olmamaktadır. Anakayanın sedimental, tortul kütle olduğu
gözlenmiştir.
Bu alanda kullanılacak ana türün bulunabilmesi için araştırmalar yapılmaktadır. Bunun için 7 tane burs vererek
araştırmayı teşvik etmektedirler. Ancak araştımacılar ve uygulayıcılar arasında uyuşmazlık ar bulunmaktadır.
Yerel tohumlar tercih edilmekte ve tohumlar Burkina Faso’dan temin edilmektedir. Tohumların toplanması için
halk eğitilmektedir. Yaptıkları dikimler neticesinde odun dışı orman ürünleri elde etmek istenmektedir. Büyük Yeşil
Duvar’daki çalışmaları aynı zamanda STKlar tarfaından da takip edilmektedir. Yangın ve aşırı otlatma ise Büyük
Yeşil Duvar’daki en büyük sorundur.
23
2. Nokta: Fidanlık
Ziyaret edilen fidanlıkta 1 milyon fidan bulunmaktadır. Fidanlar Ağustos ayında dikime gönderilmektedir. Son 2
yıldır planlama dönemi 2 yıl geriye gitmiştir.
Fidanlıklarda yaklaşık 200-300 adet kadın çalışmaktadır. Sabah 08’den 13’ekadar, öğleden sonra 16’dan 18’e kadar
çalışmaktadırlar. Ancak verilen ücretler çok düşük olup, çalışanlar ayda 100$ kazanmaktadır. Çalışanlarla sözleşme
yapılmaktadır.
3. Nokta: Damla sulama yapılan alan
Ziyaret edilen bu sahada tarımsal ürünler yetiştirilmektedir. Ürünler ise yerel pazarlarda satılmaktadır.
Şekil 12 Grup-1 geceyi Luga kırsalında
geçirmiştir.
27.02.2013
Fidanlık Merkezini Ziyaret
Ulusal Tohum/Fidan Projesi
6 yıldır sürmekte olan bir proje sahası ziyaret edilmiştir. Proje’nin amacı, gıda güvenliği, enerji temini,
biyoçeşitliliğin korunması, nitelik ve nicelik açısından kaliteli tohum yetiştirme ve kapasite geliştirmedir. Ulusal
Ormancılık birimi projenin yürütücüsü kurumdur. Senegal’deki tüm sahalarda uygulanmaktadır. Her bölgeye özgü
türler kullanılmaktadır. Kadın işgücü kullanılmakta, iş sahaları açılmaktadır. Proje bütçesi Hollanda tarafından
sağlanan temin edilmekte olup yaklaşık 10 milyon Cfa’dır. Tohum yetiştirme ve hasat etme planları hazırlanmıştır.
Burkina Faso’daki meslektaşları ile bir araya gelerek işbirliği yapma konusunu görüşmüşlerdir.
Fidanlıktaki bazı türler: şöyledir; Prosopis Africana, Kaya Senegalensis, Coicedra, Filao
24
Tarih: 26.02.2013
22 kişiden oluşan Grup 2, arazi gezilerinin ilkini Büyük Yeşil Duvar sınırında bulunan ve tarım ormancılık faaliyetleri
yürüten bir köye yapmıştır. Grup-2 köyün imamı ve yerel halktan kadınlarla yapılan çalışmaları değerlendirmiştir.
Yerel halk, Dakar’a yaklaşık 3 saat uzaklıkta bulunan köye önceden ulaşmayan taze meyve ve sebzenin bu
vesileyle köylerine gelmiş olduğu ve kendilerinin de tıpkı şehirdekiler gibi beslendikleri için duydukları mutluluğu
belirtmişlerdir. Köyde toplam 7 hektarlık sahada tarımsal üretim yapılmakta; domates, mısır gibi tarla ürünleri
yetiştirilmekte ve bunun yanında 3,5 hektarlık sahada portakal, mango, limon, greyfurt gibi meyve ağaçları da
dikilmiştir. Sahada damla sulama sistemi kullanılmıştır. Bütün üretim safhalarında kadınlar rol almaktadır.
Şekil 13 Proje hakkında yerel halktan bilgi alınmıştır.
Şekil 14 Sn. Prof.Dr. Sabit ERŞAHİN sahada röportaj vermişlerdir.
Şekil 15 Tarım ormancılık çalışmaları yapılan Proje sahasından bir görüntü.
25
Tarih: 27.02.2013
Grup 2 “Cas Platosu”nu ziyaret etmiştir. Sahada havza iyileştirmeleri yapılmakta ve yöre insanları işgücü olarak
kullanılmakta, ücretleri ödenmektedir. Sahada yapılan görüşmelerde iyileştirme öncesi sel gibi afetlerle sık sık
karşı karşıya kalan yerel halk, çalışmalardan sonra rahat nefes aldıklarını ifade etmişlerdir. Hatta kırsalda yapılan
su tutma çalışmaları ile Luga’da temiz su ihtiyacının da karşılandığı belirtilmiştir.
Şekil 16 Sahada yapılan sel kontrol yapıları hakkında
uzmanlar tarafından bilgi verilmiştir.
Şekil 17 Sahada yapılan sel kontrol yapıları hakkında
uzmanlar tarafından bilgi verilmiştir.
Şekil 18 Yerel halk tarafından sahada temsili olarak
katılımcılara sel kontrol yapıları hazırlanmıştır.
26
Tarih: 26.02.2013
Widou yakınlarındaki ağaçlandırma sahası ziyaret edilmiştir. Senegalli görevliler tarafından, ağaçlandırma
sahasının alanı, hangi amaçla kurulduğu, hangi türlerin bulunduğu, toprak hazırlama ve fidan dikim tekniğinin
nasıl yapıldığı konularını içeren bilgi verilmiştir.
Daha sonra katılımcılar tarafından sorulara cevap verilmiştir. Sorular şöyledir;








Sahada kullanılan türler,
Yangınla mücadele kapsamında yapılan çalışmalar
Sahayı çeviren tel çitin gerekli olup olmadığı,
Herhangi bir yönetim planının olmadığı,
Kırsal halkın surece nasıl katıldığı
Hangi silvi kültür aktivelerinin yapıldığı,
Sahanın otlatmaya açılıp açılmadığı,
Agro- forestry aktivitesinin olup olmadığı,
Verilen cevaplar:
 Cevre koşullarına uyum sağlayabilen Acacia Senegal, Gum Arabic ve dogal sakız türleri baskın olduğu bir
ağaçlandırma sahasının olduğu,
 Yangın mücadele kapsamında sahayı çeviren bir yol olduğu (firebreaks),
 Tel çitin otlatmaya ve insan baskısına karsı önemli olduğu
 Sahanın yönetim planının olmadığı, sadece dikim işleminin yapıldığı , bir sonraki adimin ne olduğunun
kesin olmadığı,
 Silvi kültür çalışmalarının yapılmadığı,
 Kırsal halkın bilinci arttırma çalışmalarının yapıldığı ancak yeterli olmadığı,
 Sahanın otlatmaya açılmadığı , ancak belirli zamanlarda insanların otları toplamasına izin verildiği
 Agro forestry çalışmalarının olmadığı belirtilmiştir.
Ayni gün ikinci durak olarak, Mboula bölgesinde kırsal halk (komite) tarafından korunan yaklaşık 300 hektar alanı
kapsayan , ana ağaç türü Acacica tortilis olan , Koyli Alpha ormanlık alanına gidilmiştir. Burada katılımcılara kırsal
halkın bilinçlendirmesi sonucu ormanların basarili bir şekilde korunduğu gösterilmiştir. Eksiklik olarak yönetim
planının olmadığı, silvi kültürel teknik müdahalenin yapılamadığı belirtilmiştir.
Daha sonra Koyli Alpha bölgesini koruyan koy ziyaret edilmiştir. Koy reisi Mr. Mustapha BA’ya yöneltilen sorular:




Neden ormanları korudukları
Cezalandırma sistemlerinin olup, olmadığı,
Büyük Yeşil Duvarın ne gibi destek sağladığı,
Hangi konularda destek istedikleri,
Cevap olarak,

Ormanların kendi yaşamları için, topraklarının verimliliği korumak için öneminin çok büyük olduğu
belirtmiştir.
27



Cezalandırma sistemlerinin olduğunu belirtmiştir. Soyle ki birinci ve ikinci defa ağaç keserken
yakalanan uyarıldığı, ancak üçüncü defa yakalandığı zaman 5000CFA para cezasıyla cezalandırıldığı,
Büyük Yeşil Duvarın teknik destek sağladığı, bilinç arttırıcı faaliyetleri organize ettiği, Fidan dikimi için
gerekli fidanları sağlamada destek olduğu,
Ağaçlandırma konusunda destek istedikleri, hükümet politik olarak desteğini her zaman sağlamasını,
bilinç arttırıcı faaliyetlerin arttırılması konularında destek istemiştir.
Tarih: 27.02.2013
Senegal şehir merkezine 20-30 km uzakta olan Senegal Hükümeti tarafından desteklenen Mbao fidanlığına
gidilmiştir. Bu fidanlık yaklaşık 4,5 ha üzerine kurulmuş, tam kapasite fidan üretimi 1 milyon fidan olan bölgesel
bir fidanlıktır. Tohumların nasıl toplandığı, fidanların üretimi, sulama nasıl yapıldığı konularında kısaca bilgi
verilmiştir.
Yeterli eğitimli teknik personelin olmayışı, bütçenin yetersiz olusu, fidan üretimi için teknik araçlarının olmayışı
gibi sebeplerle kapasite 1 milyon olan bu fidanlık yılda 200- 300 bin fidan ürettiği belirtilmiştir.
3.4. Çalıştay 3.ve 4. Oturumu ve Kapanış: Rehber için son önerilerin alınması ve Kurak alan
restorasyonunda işbirliği (28 Şubat 2013 Perşembe)
Grupların arazi gezilerinden sonra rehber için hazırladıkları önerileri sunduğu 3. Ve 4. Oturum’da ülkeler de
aşağıdaki değerlendirmelerde bulunmuşlardır;
Kenya: Arazilerdeki güvenlik sorunlarının da dikkate alınması gerektiğinin altını çizmiştir.
Mali: Kendi ülkelerinin en büyük sorununun ormansızlaşma olduğunu ve yalnız 5 ormanın amenajman planı
olduğunu belirtmiş, konuşmada arazinin sürdürülebilir yönetimini vurgulamıştır.
Moritanya: Hükümetleri tarafından ağaçlandırma çalışmalarının yürütüldüğünü belitrtmiş ve temiz suya
ulaşmanın önemini eklemiştir.
Fas: %90’ı kurak alan olan ülkelerinin aşırı otlatma ile mücadelede yaşadıkları sorunları söylemiş, yerel halkın
çalışmalarda dikkate alınması gerekliliğini vurgulamıştır.
Nijer: 250-350 ortalama yağış düşen ülkelerinde ağaçlandırmanın büyük önem taşıdığını, devletin çevre sektörünü
desteklediğini ve 950 hektar sahanın desteklendiğini belirtmiştir.
Nijerya: Birçok insanın ormansızlaşan sahalarda yaşadıklarını bildirmiş ve ülkenin de bir Yeşil Duvar ülkesi
olduğunu söylemiştir. Yerel halkın kapasitesinin artmasının öneminin altını çizmiştir.
Senegal: Ülkenin en büyük eksikliğinin eğitim-araştırma çalışmaları olduğu, kaliteli tohum, yönetim kapasitesinin
iyileştirilmesine ihtiyaç olduğu belirtilmiştir.
Sudan: Arazi mülkiyeti sorunlarının %50si çöl olan ülkenin temel sorunu olduğu bildirilmiştir. Ayrıca ülkenin fon ve
kaliteli tohuma olan ihtiyacı vurgulanmıştır.
28
Türkiye: Değişik iklim koşullarına sahip olduğundan ve farklı yöntemlerle arazi bozulması ile mücadele
çalışmalarını yürüttüğünden bahsedilmiştir. Bu kapsamda yerel halkı da içine alarak entegre yönetim anlayışıyla
yapılan ağaçlandırma çalışmalarının başarısının altı çizilmiştir.
Burkina Faso: Ülkenin finansal sorunları olduğu belirtilmiş ve doğal kaynakların ülke için büyük önem teşkil ettiği
söylenmiştir. Ülkeler arası tecrübe ve araştırma paylaşımının gerekliliği vurgulanmıştır.
Cezayir: Orman ağaçları için komşu ülkeler ile oluşturulacak tohum ağının (network) önemini belirtmiştir.
3.5. Çalıştay Deklarasyonu ve Türkiye-Senegal Arasında İmzalanan Protokol
Çalıştay kapanış seremonisi esnasında Senegal Orman Genel Müdürlüğü ile Türkiye Çölleşme ve Erozyonla
Mücadele Genel Müdürlüğü arasında bir işbirliği protokolü imzalanmıştır.
Şekil 19 Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürü Sn. Hanifi AVCI’ya Senegal geleneksel kıyafeti hediye
edilmiştir.
29
Şekil 20 Çalıştay kapanış seremonisinde esnasında imzalan işbirliği protokolü.
4. İkili Görüşmeler
4.1. Senegal Çevre ve Sürdürülebilir Kalkınma Bakanı ile Görüşme
Tarih: 28.02.2013
Saat: 10:00
Görüşmeye Katılanlar:
TÜRKİYE
 Hanifi AVCI-Genel Müdür
 İsmail BELEN-Genel Müdür Yardımcısı
 Erdoğan ÖZEVREN-UNCCD Odak Noktası
 İbrahim YÜZER-Daire Başkanı
 Özlem YAVUZ-Şube Müdürü
SENEGAL




Senegal Çevre ve Sürdürülebilir Kalkınma Bakanı
Bakan Yardımcısı
Orman Genel Müdürü
Diğer
30
Senegal Bakan: Senegal’i ülke olarak seçmeniz bizle için çok büyü onurdur. Türkiye ve Senegal bu organizasyon ile
büyük bir işbirliği başlatmıştır. Biz sıkıntı içinde olan bir ülkeyiz. Doğa koruma konusunda işbirliğine ihtiyacımız var.
Örneğin burada her gün bir orman yakılıyor. (Bakan burada yangınları izlediği televizyon ekranının başına geçerek
aktif halde olan 2 yangını gösterdi ve bunun 10 saattir sürdüğünü belirtti.) Toprak bozuluyor, tarım zayıflıyor ve
ekosistem bundan olumsuz etkileniyor, yeni çıkan bitkiler ise çok güçsüz oluyor.
Kuzey bölgede su alanı olmasına rağmen çöl alanı var. Biz bu alanlara ağaç dikmek istiyoruz. Sizin bu konuda
tecrübe sahibi olduğunuzu biliyoruz.
Kuzey bölgedeki çöl ile güney bölgedeki ormanlık arasından Büyük Yeşil Duvar yer almaktadır. Güney bölgedeki
ormanlık alan çok sık ve güzeldir. Ancak o ormanı korumak konusunda sıkıntılarımız ve bu konuda uygun yöntemi
bulmak için sizden yardım istiyoruz. Orada yaşayan insanlara hem gelir kaynağı olacak hem de bu insanları bu işin
içine dahil edecek bir bilgilendirme bilinçlendirme yapmak istiyoruz. Hem de o insanların ekonomisini düzeltecek
bir yöntem istiyoruz.
Ülkemizin güney kısmı nemli ve burada Mangrov? ağacı yetişmektedir. Bu ağaç topraktaki tuz dengesini
ayarlamaktadır.
Bunun yanı sıra deniz ekosistemi ile ilgili bilgiye ihtiyacımız var. Balık, karides, vb. gibi. O bölgedeki yerel
ekonomiyi korumak için denizi koruma altına almalıyız.
Milli parkımız 2 tane var, her park için ekoturizmi geliştirecek bir ortak arıyoruz. Bu parkları restore etmek ve
sürdürülebilir şekilde yenilemek istiyoruz.
Genel Müdürümüz: Çevre tüm dünyanın ortak sorunudur o yüzden ortak hareket etmek zorundayız. Biz Türkiye
olarak bunu ortak sorun olarak görüyoruz ve ortak çalışmak istiyoruz. Bu konuları arkadaşlarımızla birlikte
değerlendirerek hangi konularda işbirliği yapacağımızı belirleyeceğiz. Ardından size teknik bir heyet göndererek
yerinde inceleme yapmak suretiyle yapacağımız çalışmaları netleştireceğiz. Ayrıca Sayın Bakanımızın bu konuda
talimatları ve sizlere selamları var onu da iletmek istiyorum.
Senegal Bakan: Eğitim sisteminde çevre konusunda bilinçlendirme çalışmaları yapıyoruz. Bu konuda defterlerin
kapaklarında çevre ile ilgili bilgiler veriyoruz. (Örnekler gösterdi.)
Genel Müdürümüz: Türkiye’de her yıl 2000 den fazla yangın çıkıyor ve yılda 300-10.000 ha. alan yanıyor. Türkiye
orman yangınları organizasyonunda eski ve köklü bir tecrübeye sahiptir. Şu anda Akdeniz ülkeleri içinde en başarılı
ülkedir. Yangın sayısı diğer ülkelerden fazla olmasına rağmen erken müdahale ile daha az alan yanmaktadır.
Türkiye’nin yangınla mücadeledeki farkı yangının ormancılar tarafından söndürülmesidir. Yangın mevsiminde tüm
ormancılar görevlidir. Yangın araçları ve izleme sistemi gelişmiştir. Bu konuda kamuoyunun da ilgisi ve hassasiyeti
var.
Senegal Bakan: Mevcut bir ormanımızı Türkiye- Senegal Hatıra Ormanı olarak adlandırmak istiyoruz. Bu
işbirliğimiz açısından büyük bir sembol olacaktır.
NOT: Senegal’in UNNF 10 daveti yapılıp yapılmadığı kontrol edilerek gerekli çalışmalar yapılacaktır.
31
4.2. Senegal Orman Genel Müdürlüğü ile Görüşme
Tarih: 28.02.2013
Saat: 15:00
Görüşmeye Katılanlar:
TÜRKİYE
 Hanifi AVCI-Genel Müdür
 İsmail BELEN-Genel Müdür Yardımcısı
 Erdoğan ÖZEVREN-UNCCD Odak Noktası
 İbrahim YÜZER-Daire Başkanı
 Özlem YAVUZ-Şube Müdürü
SENEGAL
 Orman Genel Müdürü
 Ibra
 Diğer 2 kişi
Bakan ile yapılan görüşme hakkındaki görüşleri soruldu.
Senegal: İsmail Belen ile Roma’da görüştük. Ancak Türkiye ile görüşmelere başlamamız UNFF 9 ile başlamıştır.
Bundan sonra Türk Heyetini Senegal’e davet ettik fakat geçen yıl Senegal Cumhurbaşkanının seçimi dolayısıyla
Türkiye heyeti gelemedi. Bu yüzden bu süreç ve netice itibariyle çölleşme ile mücadele konusunda geciktik.
Türkiye Başbakanının ülkemizi ziyareti ile ilişkilerimiz pekişmiştir. Bundan sonra daha da iyi olacaktır.
Senegalin kuzeyindeki kurak alanları bu ziyaretinizde görmüş oldunuz. İklim değişikliğinden toprak bozulmasına
kadar birçok faktör bulunmaktadır. Çalı yangınları bu faktörlerin başında gelmektedir. Özellikle ülkenin orta
kısımlarında tuzlanma ve çoraklanma vardır. Ülkenin kıyı kesimlerinde kumul hareketi vardır. Senegalin tüm sebze
ve meyvesi bu bölgeden temin edilmektedir. Ülkenin güney kısmı ormanlarla kaplıdır ve tüm ormanlar buradai tu
bulunmaktadır.
Çalı yangınlarıyla ormanlar yok olmaktadır. Halk geçim için ormanların içine yerleşmekte bu da orman alanlarının
azalmasına neden olmaktadır. Özellikle Mangrov ormanları yok olmakta bu da topraktaki tuz dengesini
bozmaktadır.
Felix-hurma ağacına çok ihtiyacımız var, burada Ramazan ayında bol hurma tüketiliyor ancak ağaçlar kesildiği için
bu ihtiyacımızı ihraç ederek gidermek zorunda kalıyoruz. Bu ağaçların miktarını artırmak istiyoruz.
TÜRK ormanı adını vereceğimiz bir ormanımız var. Bu orman hazır ama açılışını yapmak için Türkiye’nin desteğini
bekliyoruz. Temizlik ve tamamlamaya ihtiyaç vardır.
Büyük Yeşil Duvar projesinde birçok ülkeyi birbirine bağlamak istiyoruz. Büyük Yeşil Duvar projesine Rio Zirvesinde
karar verilmişti. Afrika için iklim değişikliği açısından ortaya konulan önemli bir projedir. Büyük Yeşil Duvar Projesi
aynı zamanda OECD’nin sürdürülebilir kalkınma projesi içerisinde de yer almaktadır. Bunu Senegal Cumhurbaşkanı
32
istedi. Bunun için gerekli işlemleri, çölleşmenin durdurulmasını Senegal ormancılık teşkilatı yapmaktadır.
Çölleşmenin asıl nedeni ise fakirliktir.
Türkiye: Büyük Yeşil Duvar Projesinde Senegal ile birlikte çalışabiliriz. Biz uzun vadede diğer ülkelerle de çalışmayı
düşünüyoruz. Senegal ile yapacağımız çalışma bir başlangıç teşkil edecek ve bu bakımdan örnek teşkil edecektir.
Bu çalışmaları havza bazında yapmayı düşünüyoruz. Seçilecek olan bir havzayı ele alarak oradaki tüm çalışmaları
yapmak istiyoruz. Burada yapacağımız çalışmalar tüm ülkelere örnek teşkil edeceği için seçilecek alanın ulaşımın
rahat sağlanabilmesi açısından Dakar’a yakın olmasını istiyoruz.
Senegal: Dakar her yıl sular altına kalıyor. Dakar’da suyun döküleceği bir yer olmadığı için yağmur yağınca su
basıyor. Özellikle Ties’den gelen sular Dakar’ı basıyor. O yüzden projenin sel kontrolünü içermesi gerekli. Hazır bir
projemiz var ancak yeterli finansman yok. (Proje özetini gönderecekler.) Prof.Dr. İbrahim Atalay’ın sunumu bu
konuda somut örnek olması açısından bizim için çok yararlı oldu.
Türkiye: Felix kumlu bölge ister olmazsa başka alanda da çalışabiliriz.
Senegal: Ties bölgesi Felix için uygun. Daha büyük yüzölçümü gerekirse farklı alan önerebiliriz.Senegal ulusal çapta
uzun vadeli proje yerine kısa vadeli projeleri tercih ediyor. Felix için devlet tarafından ağaçlandırma yapmak
yerine halkın ağaçlandırmada yer alacağı ufak ağaçlandırmalar yapılmalı. Denyai bölgesinde yerde sebze
yeiştiriliyor. Oradaki tarlalara hurma dikilebilir. Bu alan Dakar’a da yakındır. Bu iki şekilde yapılabilir.
1- Ties havzasında felix, coco ağaçları dikimi için halkla birlikte çalışılacak uygun bir yer var.
2- Kıyı şeridine ise hurma dikilebilir.
Ties bölgesi havza yönetimi açısından uygun bir yer. Kıta ve deniz arasında kopma noktası var. Su hareketleri bu
bölgede engelleniyor. Ties bölgesinde bir uygulama olursa bu alana etkisi olacaktır. Ties bölgesinin topoğrafik
yapısı engebelidir. Bu entegre proje olacaksa ulaşım açısından da Ties uygun bir bölgedir.
Türkiye: Türkiye tüm bu çalışmaları yerinde etüd etmek için bir teknik bir heyet göndereceğiz. Bu heyette:
1-Yangın,
2-Tuzlu alanlar,
3- Havza kontrolü,
Konularında uzman olan kişiler yer alacaktır.
Senegal: Kavramsal açıdan hemfikiriz. Gelecek olan uzmanları sahaya götürerek yerinde incelemeler yapılır. Ayrıca
size proje için concept note hazırlayarak göndereceğiz. Özellikle çalı yangınlar konusunda yardıma çok ihtiyacımız
var.
Türkiye: Meradan sorumlu bakanlık var mı?
Senegal: Çevre ve Sürdürülebilir Kalkınma Bakanlığı sorumlu.
Türkiye: Büyük Yeşil Duvar civarındaki meralarda otlatma sorunu var. Buna dikkat çözüm bulunması gerekli.
Senegal: Görüştüğümüz konuları içeren karşılıklı imzalayacağımız bir toplantı tutanağı imzalayabiliriz.
33
Şekil 21 28 Şubat 2013 günü Senegal Çevre ve Sürdürülebilir Kalkınma Bakanı Sayın Haydar El Ali Makamında
ziyaret edilmiş ve beraberce hatıra fidanı dikilmiştir.
4.3 Mısır ile Görüşme
Mısırı temsilen toplantıya katılan Tarım Bakanlığı Ormancılkı Sektor Genel Müdürü Sayın Ali Omar Mohamed Asal
ile görüşmeler yapılmış yapılan görüşmelerde işbirliğine hazır oldukları özelikle "Great Green Wall" projesi ve "Toz
taşınımı çalıştayının Mısırda düzenlenmesine konularında birlikte çalışılabileceği ifade edilmiştir.
İletişim Bilgileri;
Ali Omar Mohamed Asal
Tel: +202 0111 3731635
Office: +202 376093323
Fax: +202 33354983
Home: +202 374911012
Email:
[email protected],ali.o.asa
[email protected]
34
4.4 Burkina Faso ile Görüşme
Görüşmelere Türkiye Cumhuriyeti adına ÇEM Genel Müdürü Hanifi AVCI ve UNCCD Odak Noktası Erdoğan
Özevren, Burkina Faso adına ise Orman Genel Müdürü Mr. Adam Doulkom ve Ulusal Araştırma Merkezi Genel
Müdürü Sayın Sibidou SINA katılmıştır.
Burkina Faso temsilcileri ülkelerinin genel durumu hakkında bilgi vermişlerdir. Bu bilgiler;

Ülkelerinin Sahel bölgesinde yer aldığı ve kurak bir ekosisteme sahip olduklarını, sıcaklıkların 15- 44 C
derece arasında değiştiğini,

Temel Problemler olarak; Kuraklık, yağış azlığı, sıcaklık, doğal kaynaklar üzerine olan insan baskısı, aşırı
nüfus artışı olarak ifade edilmiştir.

Ormancılık ve çölleşme ile mücadele faaliyetleri, Çevre ve Kırsal Kalkınma Bakanlığı bünyesinde
yürütüldüğü, Ormancılık Araştırma Merkezinin ve Orman Genel Müdürlüğünün bu bakanlık içerisinde yer
aldığı ve 13 adet bölge müdürlüğü olduğu,

İşbirliğine ihtiyaç duydukları konular olarak;

Bozuk alanların ağaçlandırma yolu ile iyileştirilmesi,

Makinalı toprak işleme,

Odun üretimi amaçlı orman yönetim planlarının hazırlanması ve uygulanması,

Entegre, katılımcı havza yönetimi ve "Great Green Wall" projesi olarak ifade edilmiştir.
İletişim Bilgileri
Adam Doulkom:
Tel: +226 50 316119
Mobil. +226 70 34 44 14, + 226 76 54 71 70
E-mail:[email protected]
06 BP 10136 Ouagadougou 06 BURKINA FASO
Sibidou SINA,
Tel:+226 50356111, +226 50358013 Mobil: +226 70258574
Fax: +226 50 356110 Email: [email protected], [email protected]
35
01 BP 2682 Ouagadougou 01 BURKINA FASO
5. Sonuç ve Değerlendirme
Sahaları ziyaret eden çalışma grupları kendi çalışmalarını ve rehbere eleştirilerini Çalıştay’ın 4. Günü sunmuştur.
Ayrıca katılımcı ülkelere (Cezayir, Sudan, Türkiye, Mali, Burkina Faso, Senegal, Nijerya, Fas, Mali, Belçika, Nijer gb.)
tek tek katkılarını sunmaları için söz verilmiştir. Bu katkılar bir bütün olarak alınarak çalıştay hakkında şu
değerlendirmeler yapılmıştır;
 Özellikle kaliteli tohumluk üretimi ve teknolojisi ihtiyacı vardır. Bu konuda Burkina Faso’da bulunan Tohum
Bankası3 öne çıkmıştır.
 Özellikle Afrika’da yer alan ülkelerin farklı düzeylerde doğal kaynakların sürdürülebilir yönetimi, arazi ıslahı
ve odun dışı gelir getirici faaliyetler konularında kapasite geliştirme ihtiyacı vardır.
 Restorasyon çalışmaları için su, toprak koruma / kullanma ve yönetimi ile ilgili teknik sorunlar, mekanik
yetersizlikler bulunmaktadır.
 Ülkelerin politika ve finansman eksikleri vardır. Bu anlamda benzer durumlardaki ülkeler arasında
işbirlikleri ve tecrübelerin paylaşılmasına ihtiyaç vardır.
 Bölgede STKların arazi bozulumu restorasyonu konusunda daha etkin çalışmasına ihtiyaç vardır.
Gelecekte yapılması önerilen çalışmalar ise şöyledir;
 Restorasyon çalışmalarının başarısını engelleyen ortak sorunlar Çalıştay sırasında katılımcılar tarafından
tespit edilmiştir. Bunlar değerlendirilerek Çalıştaya ait rapor Mayıs 2013’te hazırlanmış olacaktır.
 Nisan 2013’te İstanbul’da gerçekleştirilecek olan UNFF 10 toplantısında bir yan etkinlik düzenlenecektir.
 Eylül 2013'te Bonn’da gerçekleşecek olan UNCCD/COP 11’de (Birleşmiş Milletler Çölleşme ile Mücadele
Sözleşmesi Taraflar Toplantısı’nda) rehberin lansmanı yapılacaktır.
6. Ekler
3
Burkina Faso’da yer alan Milenyum Tohum Bankası hakkında bilgiye http://www.kew.org/science-conservation/save-seedprosper/millennium-seed-bank/index.htm adresinden ulaşılabilir.
36
Ek 1. Türkiye’nin Rehbere Katkısı
GENERAL COMMENTS
1. Some terms such as “landscape restoration, forest rehabilitation, and spatial planning were used
exchangeably, which may be confusing.
2. In Turkey, farmer insurance is an important application to prevent mostly internal migration from the
rural to urban areas. The farmer insurance (Bağkur) has a two-fold benefit. First, the farmers can get
retirement salary after a certain age, and second they feel confident for the future so it ensures a more
sustainable rural life.
3. The case study approach is mainly based on providing an indication of a relative subsystem of resilience.
However, an algorithm should be developed to evaluate limitations of ecological, economical, social, and
cultural limitations of resilience then the actions should be oriented to decrease each of these limitations.
In addition, interactions among rural resilience, regional competitiveness, regional specialization, and
landscape design should be parameterized
4. By applying resilience theory to empirical case studies, the current state of a social-ecological system can
be assessed, and predictions can be made about whether or not the properties of interest are resilient.
5. Land consolidation works are common in Turkey. This will increase the farmers’ income by lowering time
and expenses such as fuel, tractor, and increasing the work efficiency.
6. In Turkey, agricultural subsidies have been diversified and increased in quantity. The farmers receive
about 50 different subsidies ranging from fodder production to unborn calf. This approach is to diversify
and increase the farmers’ income for the purpose of developing a sustainable and resilient rural life.
7. Is forest restoration a rehabilition program itsef? Somewhere it is used excgengably as a rehabiliton or
even lanscape planing!
8. Various rehabilition programs may be applied at diffent spatial and temporal scales and these programs
may be combined or linked under framework of country or state scale. For example, forest rehabilitation
would be a major type in one location while a sustainable agricultural development may be a mojor type
in another case.
9. The training of the local beneficiaries is important. Most of the studies in Turkey show that many local
societies are unaware how the reach the government incentives.
10. Methodologies should be discussed to lessen tradational persistance of societies for some unsustainable
applicaitons such as residue burning. In Turkey, strong enforcements on residue burning generally fail to
protect residue. The farmers should be trained, explianing adverse effect of residue burning and how to
adapt more sustainable pratices to stop it.
11. The guideline can be organized such as: 1. The importance of the subjects and related literatures. 2. The
methologies and their existing results (the case studies may be given in this section).
SPECIFIC COMMENTS
1. Page 2: The principal targets are:
To initiate a comprehensive analysis, evaluation and documentation of relevant forestation and restoration
programmes in and projects in drylands in collaboration with its member countries and local partner
organizations. This endeavour aimed at compiling and evaluating the lessons learnt and developing operational
guidelines for the restoration of degraded forests and lands within the difficult environmental socio-economic
framework conditions in drylands, for the benefits of the local population.
The compilation of this document is based on the following : (Page 2)
37
1. Analysis of lessons learnt and experiences from restoration programmes and projects through on-line research
and literature review on the subject and of available documentation related to restoration projects and
programmes;
2. The application of a comprehensive Restoration Monitoring Tool developed by FAO, to analyse and evaluate
field projects/programs and to help guide project implementers in compiling the lessons learnt, analysing and
monitoring the performance and impacts of forest restoration projects and programmes. This tool was tested by
a number of contributors who volunteered to share their experiences and lessons learnt from 22 forestation and
forest restoration projects/programs.
3. The results and recommendations from the first international workshop on ―Building forest landscapes
resilient to global changes in drylands‖ that was successfully organized on 28-31 May 2012 in Konya, Turkey by
the Turkish Ministry of Forestry and Water Affairs, FAO, the Turkish International Cooperation and Coordination
Agency (TIKA) and the German Agency for International Cooperation (GIZ). During this event, participants shared
experiences through presentation and discussions on a great number of case studies/ projects, identified key
elements of success and failure in forest restoration projects and discussed the comprehensive Restoration
Monitoring Tool. Participants appreciated the opportunity to establish and extend their professional networks
through this event and to contribute to amending the Restoration Monitoring Tool through their expertise and
feedback. They also gave valuable guidance on the structure and content of this document untitled ―Guidelines
for building landscapes resilient to global changes in drylands (Page 2)
Our Comments
1. The title indicates a broader area of activities than the above listed objectives. That rural areas have the
potential to fulfill various functions simultaneously should be considered in building resilient landscapes in
these areas. A large number of functions of the rural areas should be recognized. The multitude of these
functions can be grouped into three main categories: Agriculture, landscapes, and rural services. Interactions
among these components should be evaluated quantitatively. In general, there are two approaches in
evaluating resilience 1) the development of a resilience index to compare resilience at a macro level, between
countries or regions 2) use case study or series of case studies to assess resilience. It seems that in this
document, later is considered. This should be stated explicitly. 2. Definition of rural area should be given at the
beginning.
3. The resilience theory or concept of rural resilience should be defined briefly.
Page 9: Introduction to Drylands
Our Commnents
Response of local community dynamics in socio-ecological aspects to global changes such as drought, economic
shocks, and son on may be mentioned briefly.
Page 13: LaReMoT (Landscape Restoration Monitoring Tool) is a comprehensive monitoring tool developed by
FAO, to analyse and evaluate field projects/programs and to help guide project implementers in compiling the
lessons learnt, analysing and monitoring the performance and impacts of forest restoration projects and
programmes. It will serve as a tool to gather information on good practices and to facilitate the sharing of know38
how on effective restoration approaches, strategies, methodologies and techniques among dryland regions. The
applicability of this tool will be field-tested prior to large-scale application.
Our commnets
Fig 2. incuded no socio-economic varibles. Without including socio-economic varibles, a resilince in a rural area
may not be assessed fully. Dynamics of varibles and processes, and intracitons among these processes and
variables should be known to effectively assess the resilience of a system. The components of the systems
should be well defined and the relations among them should formulated then the likely results should be
discussed in terms of resilience and sustainability of developments. In Turkey, desertificaiton risk is mainly
considered in giving priority to development rahabiliton projects. Social-ecologic, cultural and economic
varaibles are considered in different areas. The weights attained to each varible or grop of varibles differ based
on the scale, geographic locaiton, social and cultural structure of the region as well as eclogic properties. In the
later part of the guidance the social-ecologic, socio-economic and cultural components are covered in some
details. However,we suggest that all the aspects of resilient landscape development should be outlined first and
details should be given then.
Page 15: 1.4.
The challenge is to package and marketing forest restoration as part of a credible investment opportunity and to
find ways (i.e. payment for environmental services) to compensate land users until the restored areas become
productive.
Our comments
The influence of these variables on the overall dynamics of the system should be forecasted well. For example,
one should ponder how the forest rehabilitation will affect the bio-diversity, which is very imoprtant for
resilience of the rural development.
Case Stduy 1.
Our comments
Case study 1 shows that no cross-sectoral coordination has been achieved yet. The results of these reglations or
rehabilitons may not be as they are expected. Effect of forest rehabilitation on each stakeholder should be
analyzed in different scales to claim such positive impact of the rehabilitation projects. Any process decreasing
species richness results in an decrease in complexity, which implies a lowered ecosystem’s total productivity,
stability, and resilience in the face of environmental changes and disturbances.
Page 25. 2. Planning at the right scale: The landscape approach to restoration in drylands
39
Our comments
It is difficult to plan a rehabilitation project on a landscape (or watershed) scale when the area has a high
variation in social-ecological and economical variables. The Anatolian Watershed projects of Turkey has
planned 97 micro-watersheds (catchments) in Kızılırmak Watershed. The most of the activities were site-specific
due to high variation of soils, landforms, biodiversity, climate, and social-ecologic properties in the watershed.
We believe that the variability is the key property in determining the right scale in rehabilitation studies.
Spatial statistics (geostatistics) may be used beforehand to decide the right scale to be used in rehabilitation
projects. It may be necessary to embed agriculture and rural services in clusters as Turkey is applying in and
Southeastern Anatolian and Konya Basin Development projects. In Southeastern Anatolia Development project
(SAP) the services have been embedded to four main categories: Agricultural, industrial (mostly agricultural
type industry), hydropower electricity generation, and rural services. All these clusters interact one to another
by some degree.
Pages 25-26:
Our Commnents
The content given here is more complicated than otlined in Page 2. This causes some confusions on sort of
methodologies to be applied.
Page 27-29: The Case Study 3
Our Comments
The Case Study 3 may be considered in some dryland rehabilitation projects since the study has already yielded
important expected outcomes.
Page 34-35:
The root-causes of degradation and desertification in drylands that impede the recovery or restoration of a
particular area are often a variety of socio-political and economic factors that operate at a more global scale –
national, international - whose distance from actual incidences of loss, either in space or time, make them a
challenge to identify and remedy.
Traditional in-situ restoration approaches that just focus on local level problems are necessary but insufficient to
address the magnitude of degradation and desertification in drylands. The logical strategy will be to understand
and remove the underlying socio-economic and political causes that truly drive forest degradation and
deforestation, which means ―scaling up the restoration objectives and actions to a larger scale, and
strengthening the sustainability of restoration actions in the field through macro-level measures such as:
Our Commnets
The desertification risk may be calculated and then rehabilitation strategies should be adjusted based on
calculated desertification risks. As dersertificaiton calculations considers ekologic, social and economic
variables or clusters of variables then no upscaling may be necessary.
40
Page 40:
“Moreover, multi-disciplinary teams with a good integration of knowledge from different sectors – plant ecology,
agriculture, forestry, grazing, mining restoration, etc – and fields – ecology, sociology, economy - have
contributed to exchange and adapt know-how resulting in a substantial improvement of landscape restoration
practices in the field. Four rural subsystems ( should be identified as key to understand the functioning of the
system, and relationships between these should be schematized”.
Our Commnets
This kind team may be possible by a project targeting a versatile spatial development of a lanscape with very
different social-ecologic, cultural, and economic varibles.
Page 41
A data-base needed to fulfil use of minimum varibles to develope a spatial landsape planning in a larga sacale
(region or conutry). This use of available data and data to be collected by satelite technology and other remote
sensing means may be used. A GIS-based appropach may be needed in evaluating the data.
Page 48:
Our Commnets
It should be better explained how to organize and use the data subsets in GIS.
Page 50:
In the case of Kallu Woreda (southern Wello, Ethiopia), area enclosure resulted only 9 years after in significantly
higher soil organic matter, soil moisture, and exchangeable Ca (62).
Our comments
What is the importance of exchangeable Ca here? Why not other nutrients, such as K, N, P, S?
Page 70: Figure 7.
Our Comments
The symbols should be defined at Fig. footnote.
Page 85:
Assisted watering during planting and maintenance operations
Our comments
41
Some of the information has already been given previously.
Page 89: Use of nurse-plants or facilitator species
Our Comments
Information given under this subtitle have been mostly covered else where in this document
Page 92:
Sesbania sesban, Tephrosia vogelii, T. candida, Gliricidia sepium, Crotolaria grahamiana, and Leucaena
leucocephala
Our commnets
The plant species names should be written in Italic.
Page 110-111:
Our Comments
The tool LaReMot may be explained in more detail since the guidelines is heavily deal with it. For example; the
data type, the type of program and algorithms used, how it reports the results, and so on may be tabulated.
COMMNETS ON STYLE
1. The word “socioeconomic” is used as “socio-economic” else where in the document.
2. Fig.2: Is this a figure or table. It looks like table more than a figure. In addition, the symbols and the other
indicators should be defined at footnotes. For example what does “x” mean, what do numbers 1,2, and 3
mean in Niger1, Niger2, Niger3, and so on? The fig caption is generally given under the figure. Is this a
specific style of FAO to give fig caption over figure? Legends should be used or some details should be
explained in fig. captions.
3. Fig.3: Unusual contents such as c, cc, ccc, should be defined at footnote. What does the “5” indicate in
“Extreme weather events and climate change in 22 restoration initiatives in drylands (FAO LaReMoT) 5”.
Also, what does the direction of arrows mean? And finally waht do different colors mean?
4. Page 17: the Global Mechanism, UNCCD's tool for mobilizing resources to combat land degradation,
desertification, and poverty in drylands (http://global-mechanism.org). Insert a comma before “and”.
5. Figs.4 and 5: The figure content can not be understood adequately. The unusual numbers and symbols
should be defined at foornotes.
6. Page 19: Of the above, it can be concluded that landscape restoration…….(isert a comma after above).
7. Page 22: The term “bylaw” is typed as “by-law” some other places.
8. Page 35: The term “root causes” is typed as “root-causes” else where. Also, the term “socio-economic”
were typed as “socioeconomic” else where.
9. Page 46: the term “ongoing” is typed as “on-going” else where.
42
10. Page 54 second paragraph: ...........to the work with the then Minister of Water Affairs and
Forestry...........should be .......... to the work with the Minister of Water Affairs and
Forestry...........(remove “then”)
11. Page 56: Last sentence of second paragraph: …………….15% to 4-0%........should be 15% to
4.0%......(romeve the dash before 0).
12. Please see the annotated copy of the document to find the other comments on the style.
43
Ek 2.
Deklarasyon
44
45
46
Ek 3. Hazırlık Dosyası
T.C.
ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI
ÇÖLLEŞME VE EROZYONLA MÜCADELE GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
KURAK ALANLARDA KÜRESEL DEĞİŞİMLERE DAYANIKLI
PEYZAJLARIN OLUŞTURULMASI ÇALIŞTAYI
(DAKAR-SENEGAL)
(24-28 Şubat 2013)
HAZIRLIK DOSYASI
www.cem.gov.tr
47
1.
SÜREÇ HAKKINDA BİLGİ .......................................................................................................................... 49
1.1.
FAO Rehberi Hakkında Bilgi ............................................................................................................. 49
1.2.
Türkiye Tarafından Hazırlanan Rehber ............................................................................................. 49
1.3.
En Az Gelişmiş Ülkeler (EAGÜ) Eylem Planı ile Bağlantısı................................................................... 49
1.4.
Silvamed, Çölleşme İle Mücadele Ve Kurak Alanların Rehabilitasyonu Çalışma Grubu İle Bağlantısı ... 50
1.5.
Akdeniz Orman Strateji Belgesi ile Bağlantısı.................................................................................... 50
2.
ÇALIŞTAY TASLAK PROGRAMI VE HEYET LİSTESİ....................................................................................... 52
2.1.
Taslak Çalıştay Programı .................................................................................................................. 52
2.2.
Heyet Listesi; .................................................................................................................................. 55
3.
SENEGAL HAKKINDA GENEL BİLGİ ........................................................................................................... 56
Ülke Künyesi............................................................................................................................................... 56
Coğrafi Verileri ........................................................................................................................................... 56
Nüfus ve Sosyal Hayat ................................................................................................................................. 60
Ekonomiye Genel Bakış ............................................................................................................................... 62
Orman, Tarım ve Hayvancılık Ürünleri .......................................................................................................... 64
Ormancılık Yapısı ........................................................................................................................................ 65
Diğer Bilgiler ............................................................................................................................................... 68
Korunan Alanlar – Milli Parklar .................................................................................................................... 70
Çölleşme ile Mücadele ve Erozyon Kontrolü Faaliyetlerinin Yer Aldığı Kurumlar .............................................. 70
Ulusal Odak Noktası .................................................................................................................................... 71
Ulusal Stratejik Belge, Eylem Planları ve Projeler........................................................................................... 71
Ülke Hakkındaki Tecrübelerimiz ................................................................................................................... 72
Senegal Yetkililerince Doldurulan Anket ..................................................................................................... 77
4.
VİZE BİLGİLERİ ........................................................................................................................................ 90
5.
BÜYÜKELÇİLİKLER ................................................................................................................................... 90
6.
KONAKLAMA İMKÂNLARI ....................................................................................................................... 93
7.
İLGİLİ BAŞBAKANLIK GENELGELERİ .......................................................................................................... 96
7.1.
5 OCAK 2012 TARİHLİ VE 28164 SAYILI RESMİ GAZETEDE YAYIMLANAN GENELGE ................................. 96
7.2.
6 AĞUSTOS 2011 TARİHLİ VE 28017 SAYILI RESMİ GAZETEDE YAYIMLANAN GENELGE ........................... 97
7.3.
25 MART 2010 TARİHLİ RESMİ GAZETEDE YAYIMLANAN GENELGE ....................................................... 98
48
1. SÜREÇ HAKKINDA BİLGİ
1.1. FAO Rehberi Hakkında Bilgi
FAO üyelerinin önerisi üzerine, kurak alanlardaki ilgili restorasyon ve ağaçlandırma projelerinin kapsamlı analizi,
değerlendirmesi ve belgelendirmesi gereğini kendi üye ülkelerinin ve yerel ortaklarının işbirliğiyle tespit etmiştir.
Bu kapsamda, şu ana kadar edinilen tecrübelerin toparlanmasını ve değerlendirmesini, yerel halkın refahı için
sosyo-ekonomik olarak zor şartlarda olan bozulmuş orman ve arazilerin restorasyonu için rehber oluşturulmuştur.
Rehber, Akdeniz tipi ekosistemleri (Akdeniz havzası, Güney Afrika, Güneybatı Avusturalya, Şili ve Kuzeybatı
Amerika), Sahra, Batı ve Orta Asya, Kuzey Çin ve Latin Amerika’ya odaklanmaktadır.
Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturulması Rehberi; araştırma ve literatür taraması
ve mevcut dokümanlarla öğrenilen derslerin ve tecrübelerin analizi ve FAO tarafından geliştirilen kapsamlı
Restorasyon İzleme Aracı4’nı, saha projelerini, programların analizini ve değerlendirilmesini, proje uygulayıcılarına
rehberlik edecek olan orman restorasyon projelerini ve programlarını, onların uygulanmasını, analizlerini ve
izlenmesini temel almaktadır.
1.2. Türkiye Tarafından Hazırlanan Rehber
Türkiye, kurak, yarı kurak ve yarı nemli iklim özelliğine sahiptir. Günümüze kadar kurak alan yönetimine yönelik
birçok çalışma geçekleştirilmiştir. Bu anlamda Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü, bozulan
arazilerin rehabilitasyonunu ve sürdürülebilir arazi yönetimini ve ulusal tecrübenin paylaşılmasını sağlamak adına
Orman ve Su İşleri Bakanlığı’nın konusunda uzman personelinin ve çeşitli üniversitelerden akademisyenlerin
katkılarıyla “Kurak ve Yarı kurak Alanlarda Ağaçlandırma ve Rehabilitasyon Rehberi” hazırlamıştır.
1.3. En Az Gelişmiş Ülkeler (EAGÜ) Eylem Planı ile Bağlantısı
Ülkemizin ev sahipliğini yaptığı Birleşmiş Milletler (BM) En Az Gelişmiş Ülkeler (EAGÜ) IV. Konferansı 9-13 Mayıs
2011 tarihlerinde İstanbul’da düzenlenmiştir. Bu Konferansta EAGÜ’lere yönelik olarak ülkemiz tarafından
hazırlanan Ekonomik ve Teknik İşbirliği Paketi açıklanmıştır. Bu anlamda kurum ve kuruluşlar harekete geçmeye
4
Bu araç 22 restorasyon ve orman restorasyon projelerinden öğrendiği dersleri ve tecrübeleri paylaşmaya gönüllü katılımcı
tarafından test edilmiştir.
49
davet edilmiş, teklif edilen projelerin uygulanabilmesi için kamu kurum ve kuruluşlarınca gerekli kaynak tahsisini
yapması istenmiştir.
EAGÜ’lere yönelik bu girişim, Türkiye’nin çok yönlü ve aktif dış politika yaklaşımı ve küresel meselelerde daha çok
söz sahibi olma iradesinin somut bir yansıması olarak görülmektedir.
Bu anlamda FAO tarafından hazırlanmakta olan özellikle akdeniz ekosistemleri, Sahra, Batı ve Orta Asya, Kuzey Çin
ve Latin Amerika’ya odaklanan “Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturulması Rehberi”
söz konusu genelge kapsamındadır.
1.4. Silvamed, Çölleşme İle Mücadele Ve Kurak Alanların Rehabilitasyonu Çalışma
Grubu İle Bağlantısı
Uluslararası düzeyde orman politikaları, kurumları ve uygulamalarında işbirliği geliştirmek adına FAO himayesinde
kurulmuş bir yapı olan Silva mediterranea (SilvaMED), Akdeniz bölgesini kapsamakta olup dönem başkanlığı
Türkiye’dedir. Bu yapının altında çeşitli çalışma grupları faaliyet göstermektedir;
1. “Orman Yangınları”: İSPANYA tarafından koordine edilmektedir.
2. “Odun dışı orman ürünleri”: PORTEKİZ tarafından koordine edilmektedir.
3. “Ormanların Yönetimi ve Sürdürülebilir Kalkınması”FRANSA tarafından koordine edilmektedir.
4. “ Orman Genetik Kaynakları”: İTALYA tarafından koordine edilmektedir.
5. “Akdeniz Orman ve İklim Değişikliği'” FAS tarafından koordine edilmektedir.
6. “Sürdürülebilir Finansman Mekanizmaları”: BULGARISTAN tarafından koordine edilmektedir.
7. “Kentsel ve Peri-kent ormancılığı'”: İtalya tarafından koordine edilmektedir.
8. “Kurak alan ormancılığı / çölleşmeyle mücadele”: Türkiye tarafından koordine edilmektedir.
Bu anlamda akdeniz ekosistemlerine de odaklanan “Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların
Oluşturulması Rehberi Türkiye’nin koordinasyonunda yürütülen “Kurak alan ormancılığı / çölleşmeyle mücadele
çalışma grubu”nun bir faaliyetidir. Söz konusu rehber, Mart 2013’te Tlemcen’de (Cezayir) yapılması planlanan
Üçüncü Akdeniz Orman Haftası’nda sunulacaktır.
1.5. Akdeniz Orman Strateji Belgesi ile Bağlantısı
SilvaMED, başta kontrol altına alınamayan yangın riski, biyoçeşitlilik kaybı, su kıtlığı ve küresel değişime uyum
sağlama gibi yeni tehlikelerle karşı karşıya kalan Akdeniz ormanlarında değişimlerle mücadele etmek ve
50
ormanlarının sürdürülebilirliğini, çeşitli ekolojik ve sosyo ekonomik mal ve hizmetlerle kırsal kalkınmaya katkı
sağlamak için, ulusal ve bölgesel orman politikalarının gözden geçirilmesi adına “Akdeniz Ormanlarının Stratejik
Çerçevesi” isimli bir strateji belgesi hazırlamaktadır. Aşağıda belirtilen üç temel amaç ve dokuz stratejik hat
önerilmektedir;
Söz konusu strateji belgesi, Mart 2013’te Tlemcen’de (Cezayir) yapılması planlanan Üçüncü Akdeniz Orman
Haftası’nda sunulacaktır.
51
2. ÇALIŞTAY TASLAK PROGRAMI VE HEYET LİSTESİ
2.1. Çalıştay Programı
Düzenleyenler
Senegal Çevre ve Sürdürülebilir Kalkınma Bakanlığı
Senegal Su, Orman, Avcılık ve Toprak Koruma Genel Müdürlüğü
Büyük Yeşil Duvar Kurumu Senegal Ulusal Ajansı
Türkiye Orman ve Su İşleri Bakanlığı
Türk Uluslararası İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı (TIKA)
Afrika Birliği Komisyonu (AUC)
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO)
Diller
Amaçlar
Fransızca, İngilizce




Beklenen Çıktılar



Katılımcılar

“Kurak alanlarda küresel değişimlere dayanıklı Peyzajların
oluşturulması
rehberinin”
taslak
halinin
tartışılması,
iyileştirilmesi, onaylanması
Geliştirilmiş rehberlerin Sahra ve Sahara Girişiminin uygulaması
için Yeşil Büyük Duvara entegrasyonunun desteklenmesi;
Kurak alanların restorasyonu konusunda bilgi ve tecrübe
paylaşımı için bir platform oluşturulması
Kurak alan restorasyonu konusunda kurumsal işbirliği
ortaklığının geliştirilmesi hakkında tartışmaların başlatılması
Rehberlerin bitirilmesi konusunda öneriler;
Büyük Yeşil Duvar ortak ülkelerindeki üreme materyalinin, bitki
yetiştirmenin ve arazi restorasyonu faaliyetlerinin teknik
yönlerini geliştirmek için öneriler
Kurak alan restorasyonunda işbirlikçi kurumsal ortaklığın
kurulması için fikir önerileri
Uzmanlar ve devlet kurumları, bölgesel ve uluslararası örgütler,
araştırma, sivil toplum kuruluşları, özel sektör ve kurak
restorasyon kalkınma ortaklarının temsilcileri (fidanlıklar, tohum,
dikim teknikleri, toprak, su yönetimi ve korunması, çiftçi
tarafından yönetilen doğal gençleştirme vb.)
52
Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı
Peyzajların Oluşturulması Rehberi
İkinci Uluslararası Çalıştayı
King Fahd Hotel, Dakar, Senegal, 25-28 Şubat 2013
53
Düzenleyenler
Senegal Çevre ve Sürdürülebilir Kalkınma Bakanlığı
Senegal Su, Orman, Avcılık ve Toprak Koruma Genel Müdürlüğü
Büyük Yeşil Duvar Kurumu Senegal Ulusal Ajansı
Türkiye Orman ve Su İşleri Bakanlığı
Türk Uluslararası İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı (TIKA)
Afrika Birliği Komisyonu (AUC)
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO)
Diller
Amaçlar
Fransızca, İngilizce

“Kurak alanlarda küresel değişimlere dayanıklı Peyzajların
oluşturulması rehberinin” taslak halinin tartışılması, iyileştirilmesi,
onaylanması

Geliştirilmiş rehberlerin Sahra ve Sahara Girişiminin uygulaması için
Yeşil Büyük Duvara entegrasyonunun desteklenmesi;

Kurak alanların restorasyonu konusunda bilgi ve tecrübe paylaşımı
için bir platform oluşturulması

Kurak alan restorasyonu konusunda kurumsal işbirliği ortaklığının
geliştirilmesi hakkında tartışmaların başlatılması
Beklenen Çıktılar
Rehberlerin bitirilmesi konusunda öneriler;
Büyük Yeşil Duvar ortak ülkelerindeki üreme materyalinin, bitki
yetiştirmenin ve arazi restorasyonu faaliyetlerinin teknik yönlerini
geliştirmek için öneriler
Kurak alan restorasyonunda işbirlikçi kurumsal ortaklığın kurulması
için fikir önerileri
Katılımcılar
Uzmanlar ve devlet kurumları, bölgesel ve uluslararası örgütler,
araştırma, sivil toplum kuruluşları, özel sektör ve kurak restorasyon
kalkınma ortaklarının temsilcileri (fidanlıklar, tohum, dikim
teknikleri, toprak, su yönetimi ve korunması, çiftçi tarafından
yönetilen doğal gençleştirme vb.)
54
2.2. Heyet Listesi;

Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü
1. Hanifi AVCI- Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürü
2. İsmail BELEN -Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdür Yardımcısı
3. Erdoğan ÖZEVREN- Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü UNCCD Ulusal
Odak Noktası
4. Hayrettin YILDIRIM-Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü Daire Başkanı
5. Özlem YAVUZ-Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü Şube Müdürü
6. Yasemen Aslı KARATAŞ- Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü Uzman
Yardımcısı

Orman Genel Müdürlüğü
7. İbrahim YÜZER
Orman Genel Müdürlüğü Daire Başkanı
8. Necati SEZGİN Konya Orman Bölge Müdürlüğü

Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü
9. Ramazan DİKYAR Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü Daire Başkanı

Üniversiteler
10. Prof.Dr.İbrahim ATALAY Dokuz Eylül Ünv.
11. Prof.Dr.Sabit ERŞAHİN Çankırı Karatekin Üniv.

TİKA
12. Seda DAĞLI- TİKA uzmanı
13. Kutluhan YÜCEL- TİKA uzmanı
14.

FAO
15. İbrahim YAMAÇ
55
3. SENEGAL HAKKINDA GENEL BİLGİ
Ülke Künyesi
Senegal Cumhuriyeti République du Sénégal
Bayrak
Başkent:Dakar
Resmî dil(ler): Fransızca, Mongolfca
Bölgesel dil(ler): Wolof, Soninke, Seereer-Siin, Fula, Maninka, Diola
Milliyet: Senegalese
Yönetim biçimi: Cumhuriyet
Cumhurbaşkanı :Abdoulaye Wade
Başbakan: Souleymane Ndéné Ndiaye
Kuruluş: - Fransa'dan 4 Nisan 1960
Yüzölçümü: - Toplam 196.722 km² (Su (%) 2.1
Nüfus: - 2009 tahmini 13,711,597 - 2002 sayımı 9,967,215
Para birimi: Frank (XOF) Trafik akışı: Sağ Telefon kodu: 221
Coğrafi Verileri
I.
Konumu
Batı Afrika’da Atlantik kıyısında 12°19’ -16°42’ kuzey enlemleri ve 11°22’-17°32 batı
boylamları arasında yer alan bağımsız bir devlettir.
56
II.
Sınırları ve Komşuları
Senegal, resmi adıyla Senegal Cumhuriyeti, Senegal Nehri'nin güneyinde, Batı Afrika'da
yer alan bir ülkedir. Batıda Atlas Okyanusu 531 km, kuzeyde Moritanya 813 km, doğuda Mali
419 km, güneyde ise Gine 330 km ve Gine Bissau 338 km sınırı bulunan Senegal'in toplam
sınır uzunluğu Atlas Okyanusu dahil 3171 km’dir. Yeşil Burun adaları Senegal kıyılarının 560
km ötesindedir.
Ülkenin başkenti, Afrika kıtasının Atlantik Okyanusu’na uzandığı Cape Verde yarımadasında
yer alan Dakar’dır. Coğrafi konumundan dolayı Amerika ve Avrupa kıtalarıyla yapılan ticaretin
merkezi olan Dakar, aynı zamanda bir turizm kentidir. Önemli deniz ve hava yollarının
kavşağında yer alan Senegal‟in diğer büyük şehirleri ise Diourbel, Kaolack, Kolda, Louga,
Rufisque, Saint-Louis, Thies, Tambacounda, Ziguinchor, Fatick, Matam, Kedougou ve
Sedhiou‟dur
57
III.
Arazi Yapısı
Senegal yaklaşık olarak 197.000 km2lik bir yüz ölçümüne sahiptir. Bağımsız Gambia
Cumhuriyeti, Gambi Nehri boyunca Senegal topraklarıyla çevrilmiş olup, onun güney parçası
olan Casamance bölgesinin çoğunu diğer topraklarından ayırır. Gambia ülke içerisine 320 km
kadar girmiştir. Ülkenin çoğu dalgalı arazi olup, ortalama 200 m civarında yüksekliğe sahiptir.
Güneydoğuda yer alan Fouta Djallon Dağları eteklerinde ise, yükseklik yaklaşık 500 m
kadardır ve ülkenin en yüksek yeri bu dağlardır. Senegambia bölgesi, Atlantiğe dökülen dört
nehir tarafından kesilmiştir. Senegal, Saloum, Casamance ve Gambia nehirleri. Senegal Nehri
ülkenin kuzey sınırlarını teşkil eder ve ülkenin en uzun nehridir. Ülkenin batı kıyıları
rüzgarlarla aşınmış olup, sahil şeridi kısmen bataklık arazidir. Verde Burnu, okyanusa doğru
girmiş olup, tepelik ve kayalık bölgedir. Onun geri kalan kısmı ise yarı çöl bir haldedir.
IV.
İklimi
Senegal, yağışların miktarları göz önünde tutulursa üç ayrı bitki örtüsüne sahip üç bölgeye
ayrılır; Sahelian, Sudanik ve Casamance bölgeleri.
Sehelian bölgesi, ortalama 350 mm kadar yağış alır. Bölge kaba otlar, dikenli çalılıklar ve
akasya fundalıklarıyla kaplıdır. Bunun güneyindeki Sudanik bölge ise yaklaşık 900 mm yağış
alır. Burada bitki örtüsü daha kalın ve daha çoktur. Genellikle ipek-pamuk ve baobab ağaçları
sayıca fazladır ve akasya fundalıkları daha iridir. Casamance bölgesinde ise yağışlar, yaklaşık
olarak 900 ila 1500 mm arasında değişir. Ülkenin güneybatısı bataklık ve yer yer tropikal
ormanlarla kaplıdır. Ormanlık olmayan kısımlar ise yeşillik arazidir ve bol yağış alır. Verde
Burnu ise, kısmen yarıçöl ve kısmen kayalık ve tepelik bir bölgedir. Kıyı şeridiyse umumiyetle
çamurlu
arazi
olup,
tropikal
mangrov
ormanlarıyla
örtülüdür.
Senegal’in iklimi bazı tezatlıklar arz eder. Kıyılar ve özellikle Dakar’ın kuzey kesimleri, deniz
meltemlerine açık olup, tatlı bir iklime sahiptir. Bölgede ocak ayı, sıcaklık ortalaması yaklaşık
23°C civarındadır. Kuzeye gidildikçe Büyük Sahra’ya yaklaşılacağından sıcaklık birden artar.
Casamance’nin
güneyinde,
kıyı
rüzgarlarından
dolayı
nem
oranı
yüksektir.
Ülkede belirgin bir kuru ve bir de rutubetli iki dönem mevcuttur. Rutubetli mevsim Sahelian
bölgesinde daha çok görülür ve hazirandan ekime kadar sürer. Sudanik bölgesindeyse
mayıstan ekime ve Casamance’de mayıstan kasıma kadar rutubetli mevsim hüküm sürer.
58
V.
Arazi Kullanımı
Topraklarının % 12'si tarım alanı, % 16'sı otlak alan, % 54'ü ormanlık arazi, % 18'i diğer
alanlardan oluşmaktadır.710 km2’si sulanan arazidir
VI.
Diğer İlgili Konular
Tabii Kaynakları
Senegal‟deki doğal kaynaklarının başında fosfat gelmektedir. Ülkedeki maden sanayinin en
önemli hammaddesi olan fosfat, aynı zamanda da ihracatın % 10‟undan fazlasını
oluşturmaktadır. Kalsiyum fosfat yoğunlukla Dakar‟ın kuzeydoğusundaki Taiba‟dan çıkarılır.
Alüminyum fosfat ise Thies yakınlarındaki Palo‟da bulunur. Ülkedeki toplam kalsiyum fosfat
rezervi 100 milyon ton iken, alüminyum fosfat rezervi ise 60 milyon ton civarında
seyretmektedir. Fosfatın dışında ülkede demir, altın, bakır, manganez, kalay, kurşun,
tungsten, lityum, tantal gibi madenler bulunmaktadır. Demir yoğunlukla Falame, Goto
bölgesinde bulunmaktayken, güneydoğu bölgesindeki Sabodala‟da altın rezervleri
mevcuttur. Bunların dışında ülke; Casamance bölgesinde petrole, kıyıda ve karada ise yer yer
doğal gaz kaynaklarına sahiptir. Örneğin Dakar‟a 60 km uzaklıkta bulunan Diamniadio
bölgesinde 3 milyar küp doğalgaz kapasitesi bulunmaktadır.
Senegal çevresine hayat ve canlılık getiren Senegal, Saloum, Casamance ve Gambia
nehirlerinin suladığı dört ayrı bölge, çeşitli bitki örtülerine sahiptir. Kıyılarda tropikalmangrov
ormanları, Sudanik bölgesinde ipek ve baobab ağaçları ve akasya fundalıkları mevcuttur.
Ülkede pek fazla vahşi hayvan bulunmaz. Evcil hayvanlardan daha çok sığır, koyun ve keçi
yetiştirilir.
Üyesi Olduğu Uluslararası Kuruluş Ve Örgütler
59
Üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar: ACCT ACP (Afrika - Karayip - Pasifik Ülkeleri)
AfDB (Afrika Kalkınma Bankası) CCC (Gümrük İşbirliği Konseyi) ECA (Birleşmiş Milletler
Afrika Ekonomik Komisyonu) ECOWAS (Batı Afrika Ekonomik Topluluğu) FAO (Tarım ve
Gıda Örgütü) FZ G-15 G-77 IAEA (Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı) IBRD (Uluslararası
İmar ve Kalkınma Bankası) ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü) ICC (Milletlerarası
Ticaret Odası)
ICFTU (Uluslararası Serbest Ticaret Birlikleri Konfederastonu)
ICRM
(Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi) IDA (Uluslararası Kalkınma Birliği) IDB (İslam
Kalkınma Bankası) IFAD (Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu) IFC (Uluslararası Finansman
Kurumu) IFRCS (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Toplulukları Federasyonu) ILO (Uluslarası
Çalışma Örgütü)
IMF (Uluslararası Para Fonu)
IMO (Uluslararası Denizcilik Örgütü)
Inmarsat (Uluslararası Denizcilik Uydu Teşkilatı) Intelsat (Uluslararası Telekomünikasyon ve
Uydu Örgütü) Interpol (Uluslararası Polis Teşkilatı) IOC (Uluslararası Olimpiyat Komitesi)
IOM (Uluslararası Göçmen Teşkilatı) ITU (Uluslararası Telekomünikasyon Birliği) MINURSO
(BM Bati Sahra Referandum Misyonu) MIPONUH MONUC (BM Kongo Operasyonu) NAM
OAU (Afrika Birliği Teşkilatı) OIC (İslam Konferansı Örgütü) OPCW (Kimyasal Silahları
Yasaklama Organizasyonu) PCA (Daimi Hakemlik Mahkemesi) UN (Birleşmiş Milletler)
UNCTAD (Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı) UNESCO (Eğitim-Bilim ve Kültür
Örgütü) UNIDO (Endüstriyel Kalkınma Örgütü) UNIKOM (BM Irak-Kuveyt Gözlem Misyonu)
UNMIBH (BM Bosna Hersek Misyonu) UNMIK (BM Kosova Geçici Yönetimi) UNTAET (BM
Doğu Timor Geçiş Yönetimi) UPU (Dünya Posta Birliği) WADB (Batı Afrika Kalkınma
Bankası)
WAEMU (Batı Afrika Ekonomik ve Parasal Birliği)
WCL (Dünya Emek
Konfederasyonu) WFTU (Dünya İşçi Sendikaları Federasyonu) WHO (Dünya Sağlık Örgütü)
WIPO (Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı) WMO (Dünya Meteoroloji Örgütü) WToO (Dünya
Turizm Örgütü) WTrO (Dünya Ticaret Örgütü)
Nüfus ve Sosyal Hayat
1976 yılında 5.100.000 olan nüfus 1988 yılında 6.900.000, 2002 yılında ise 9.858.482‟e
çıkmıştır. CIA‟e göre nüfusun 2011 yılında 13 milyona yakın olduğu tahmin edilmektedir.
Nüfus artış oranı 1960 ve 1970’ler boyunca % 2,3 ile % 2,8 arasında gidip gelmiştir. 2010
60
yılındaki tahmini nüfus artışının % 2,559 olduğu ülke, bu oranla dünya ortalamasının üstünde
olmakla birlikte, bölge ülkelerinin altında yer almaktadır. Dünyada ise 26. sıradadır.
Senegal‟de km² başına düşen kişi sayısı ise 61,9’dır. Ancak nüfus daha ziyade batı ve merkez
bölgelerinde yoğunluk göstermektedir. Örneğin nüfus yoğunluğu km² başına merkezde 77
kişi iken, ülkenin doğusunda 2 kişiye kadar düşmektedir. Ülkenin diğer büyük şehirleri
şunlardır: Kaolack, Thiéc, Rufisque, St. Louis.
Senegal karışık bir etnik yapıya sahip olup, büyüklü küçüklü birçok gruplardan teşekkül
etmiştir. Nüfusun % 37’sini Volof, % 18’ini Serer, % 17’sini Peul, % 9’unu Diola ve % 9’unu
Mandingolar meydana getirir. Geri kalan % 10’luk kısmı ise birçok küçük etnik gruptur.
Voloflar nüfusun çoğunluğunu teşkil ederler ve genellikle yerfıstığı üretimiyle uğraşırlar.
Tekrur Krallığı soyundan gelen Peulların diğer adı Fulanilerdir ve göçebe hayatı yaşarlar.
Casamance çevresinde yaşayan Diolalar, Berberi kökenlidirler. Serer ve Mandingolar ise
çiftçilikle uğraşırlar.
Nüfusun % 95’ine yakın bir bölümü Müslümandır. Ayrıca bir miktar Hıristiyan da vardır.
Ülkenin resmi dili Fransızcadır. Uzun süre Fransız baskısı ve nüfuzu altında kaldığından,
Fransızca yaygındır. Ayrıca her kabilenin kendi yerli dili mevcuttur. Bunlardan Volof, Fulani ve
Mandingo dilleri biraz daha fazla konuşulur.
Okuma-yazma oranı düşük olup, % 10 civarındadır. Genç nüfusun % 65’ine yakın bir bölümü
okula gitmektedir. Öğretim dili ve modeli Fransızca ve Fransız modelidir. Yüksek öğrenim
vardır. Dakar Üniversitesinde 2000 yerli ve 2000 yabancı uyruklu öğrenci öğrenim görür.
61
Ekonomiye Genel Bakış
Senegal ekonomisi genellikle tarıma dayanır. En çok yerfıstığı yetiştirilir ve bunun ekonomiye
büyük faydası dokunur. Yalnız son zamanlarda bu üretim azalmıştır. İşçi gücünün % 70’ine
yakın bir bölümü tarım alanındadır. Diğer önemli tarım ürünleri; darı, pirinç ve süpürge
darısıdır. Hayvancılık gelişmemiştir. Genellikle sığır, keçi ve koyun yetiştirilir. Ülke
topraklarının % 15’ine yakın bir kısmı ekime elverişlidir.
Senegal hemen önceki Fransız Batı Afrika topraklarının en çok endüstrileşmiş ülkesidir. Buna
rağmen endüstri ve sanayi ekonomide pek büyük bir rol oynamaz. Gıda ve balıkçılık sanayii
mevcuttur. Ülkede çıkarılan en önemli tek mineral fosfattır.
Senegal’in para birimi CFA “Afrika Para Cemiyeti” (Mali Topluluğu) Franktır. İthalatının büyük
bir bölümünü Fransa’dan ve bir miktar da ABD’den yapar. Kendi ürettiği malları ise daha çok
Fransa ve İngiltere’ye ihrac eder.
Dışarıya genellikle yerfıstığı ve ürünleri ile fosfat satar ve dışardan daha çok motorlu taşıt,
pirinç, şeker, makina ve tekstil ürünleri alır.
Senegal, çok iyi geliştirilmiş bir ulaştırma sistemine sahiptir. Karayollarının uzunluğu yaklaşık
15.000 km civarındadır. Bu yolların ancak % 30’u asfaltlanmıştır. Şehirler düzgün bir
demiryoluyla birbirine irtibatlıdır. Hemen her şehirde havalimanı mevcut olup, düzenli bir iç
hat sistemi vardır.
62
Sektörlere Göre İşgücü Dağılımı
İşgücü miktarı 4 milyon kişi ve işgücünde yıllık büyüme oranı %3’dür. İşgücü piyasasına her yıl
100 bin genç katılmaktadır. Çalışanların %43,6’sı dönemsel, % 37,5’i tam mesaili, % 12,5’i
yarım mesaili çalışmaktadır. Cinsiyete göre bakıldığında ise, tam mesai yapan erkek
çalışanların tam mesai yapan bayan çalışanların sayısından fazla olduğu görülmektedir.
Dönemsel ve yarım mesaili işlerde ise, bayanlar daha çok istihdam edilmektedir. UNDP’nin
insani kalkınma düzeyi sıralamasına göre Senegal 2008 yılında 177 ülke arasında 151.
sıradadır. Nüfusun % 65’i günde 2400 kcal alım gücüne karşılık gelen yoksulluk sınırının
altında yaşamaktadır. Ekonomide kaydedilen olumlu gelişmelere karşın, işsizlik oranı resmi
rakamlara göre hala %50 dolayındadır.
Sektörler
Erkek (%)
Kadın (%)
Tarım, hayvancılık ve ormancılık
50,7
69,6
Balıkçılık
11,0
2,0
Gıda, içki ve tütün mamulleri imalatı
3,0
1,2
Su, elektrik, gaz
1,0
0
İnşaat işleri
8,0
0
Ticaret
7,6
21,4
Lokanta, otel
0,5
2,2
Nakliye ve iletişim
5,5
2,2
Banka, sigorta ve diğer mali kuruluşlar
0,2
3,1
Diğer satış hizmetleri
4,8
6,7
Kamu İdaresi
3,6
2,7
Özel idare
3,2
0
Uluslararası kuruluşlar, büyükelçilik ve
2,2
4,0
konsolosluklar
Kaynak: Direction de la Prévision et de la Statistique, Ocak 2005
Toplam (%)
50,2
4,0
2,4
1,0
4,3
15,3
1,2
4,7
1,8
7,2
3,0
2,5
3,0
Senegal’de haftalık çalışma süresi 40 saattir. Asgari ücret uygulaması mevcut olup, 209
FCFA/saat asgari ücret uygulanmaktadır. İşsizlik sigortası uygulaması bulunmamaktadır.
Senegal bir çok az gelişmiş ülkedeki durumun aksine, işçi haklarının ön planda olduğu bir
ülkedir. Çalışan ve işveren arasındaki davalar genellikle çalışan lehine sonuçlanmaktadır.
Ithalat ve İhracat Ürünleri
İhracat ürünleri: Balık, yer fıstığı, petrol ürünleri, fosfat, pamuk
İhracat ortakları: Mali 20,12%, Hindistan % 9,84, Gambiya % 5,58, Fransa % 5,02, İtalya %
4,23
63
İthalat ürünleri: Yiyecek ve içecekler, sermaye malları, yakıt
İthalat ortakları: Fransa % 19,58, İngiltere % 9,64, Çin % 8,08, Hollanda % 5,64, Tayland %
4,75 ABD % 3,97 (2009)
Orman, Tarım ve Hayvancılık Ürünleri

Ülkede üretilen başlıca orman ürünleri;
Asli ürünler;
 Acacia senegal,
 Balanites aegyptiaca,
 Boscia senegalensis,
 Commiphora africana
 Grewia bicolor
 Cassia sieberiana
 Daniellia oliveri
 Oxytenanthera abyssinica
 Terminalia macrocarpa.
türleri bulunmaktadır.
 Ülkede üretilen başlıca tarım ve hayvancılık ürünleri;
Senegal'de ekili alanların önemli bir bölümü yerfıstığına ayrılmıştır. Bundan başka darı, pirinç,
pamuk ve şekerkamışı yetiştirilir. Bol miktarda balık avlanır. En gelişmiş sanayileri yerfıstığı
yağı işleme ve balık konserveciliğidir.
 Fıstık
 Darı
 Mısır
 Sorgum
 Pirinç
 Pamuk
 Domates
 Yeşil sebzeler
 Sığır
 Kümes hayvanları
 Domuz,
 Balık.
64
Ormancılık Yapısı
65
I.
Ormancılık Teşkilat Yapısı
II.
. Orman Varlığı
Senegal’de ülke alanının yaklaşık %44’ünü kaplayan toplam 8.473 milyon ha. orman alanı
bulunmaktadır. %26’sını diğer ağaçlık alanlar,%28’ini diğer alanlar ve %2’si de su ile kaplı
alanlar oluşturmaktadır.
Sulu
Kapalı Orman
Bozuk-Parçalı Orman
Diğer Çalılık Alanlar
Diğer
66
III.
Ormancılığın Ekonomideki Payı
Gayrisafi yurtiçi hâsılası 23,86 milyar USD dir. 1.900 USD kişi başı milli gelire sahip bir ülkedir.
GSYİH sektörel dagılımı % 63,6 hizmet, % 21,4 sanayi, % 14,9 tarım’dır Halkın çoğunluğu
geçimini tarımcılık faaliyetlerinden sağlamaktadır.
Senegal doğal kaynakları zengin olmayan bir ülkedir. Ayrıca, büyük bölümü yarı kurak iklim
kuşağında yer alan Senegal’in tarıma dayalı ekonomisi, iklim koşullarına ve uluslararası piyasa
fiyatlarındaki oynamalara aşırı duyarlıdır. Göresel olarak büyük mali yardım girişine ihtiyacı
vardır. Buna mukabil, bölge koşullarına göre iyi işleyen bir demokrasi ve siyasi istikrara sahip
olması ekonomik gelişmeyi olumlu yönde etkilemektedir.
Senegal’in 2001-2011 yılları arasında ekonomik büyümesi yıllık ortalama % 5 düzeyindedir.
2009 yılında ekonomik ve finansal kriz sebebiyle % 1,8 düzeyine düşen ekonomik büyüme,
2010’da % 3,9 seviyesine çıkmıştır.
GSYİH’ta tarım, hayvancılık ve ormancılığın payı kuraklık ve çölleşmenin de etkisiyle giderek
azalmakta olsa da ekonomik olarak aktif olan nüfusun 4/3’ü tarımla geçinmektedir. 2008,
67
2009 ve 2010 yıllarında tarımın GSYİH içindeki toplam payı ortalama % 15 olmuştur. Başlıca
tarım ürünleri yerfıstığı, mısır, sorgum, pirinç, pamuk, susam ve manyoktur.
IV.
Özel Sektörün Ormancılıktaki Rolü
Özel fidanlıklar ülkedeki özel sektörün ormancılık kanadını oluşturmaktadır. Yakacak odun
olarak pazarlarda satılan odunlarda özel sektör olarak göz önüne alınabilir.
V.
Ormancılık Fakülteleri
Ülkede Orman Fakültesi bulunmamaktadır. Ancak ormancılık faaliyetleri iki üniversitede
bulunan tarım bölümlerinde ele alınmaktadır.
VI.
. Ormancılık Araştırma Enstitüleri
Dakarda Cheikh Anta Diop üniversitesi Çevre Bilimleri Enstitüsü (http://www.ucad.sn/) ve
Thies üniversitesi Ulusal Tarım Okulunda ( http://ensa.univ-thies.sn/ ) ormancılık faalayetleri
yürütülmektedir.
Diğer Bilgiler
Ulusal Ağaçlandırma Günü (la Journée nationale de l'arbre)
Afrika kıtasında yer alan birçok ülkede kutlanan ağaçlandırma bayramı olarak da bilinen
ulusal ağaçlandırma günü, Senegal’de de her yıl bahara girişte kutlanmaktadır.
Su Yolları
Senegal Nehri: 1.770 km uzunluğunda ve 337 000 km2 havza alanını kapsamaktadır.
Gambia Nehri: 1.150 km uzunluğunda ve 77.000 km2 havza alanını kapsamaktadır.
Kasamanka Nehri: 200 km uzunluğunda ve 21.150 km2 havza alanını kapsamaktadır.
Diğer İkincil Nehirler: Katanga, Anambe, Saloum ve Guiers gölleri
Toprak Özellikleri ve Tarımsal durum
68
3.8 milyon ha. arazi tarıma elverişli arazidir. Ormanlar ve meralar 6.3 milyon ha. ile
ülkenin %32 sini oluşturmaktadır. Sınıflandırılmamış topraklar ise yaklaşık 9.5 milyon
ha. alan ile ülkenin yaklaşık %49 unu kapsamaktadır.
Ülkede görülen toprak tipleri ise;
Kuzeyde; Kuru kumlu topraklar (kırmızımsı kahverengi topraklar, çok nadir tropikal
demirli topraklar)
Orta Bölgeler; Tropikal demirli topraklar
Güneyde; Lateritik topraklar (Toprak erozyonu içermez)
Kıyı boyunca; Hidromorfik topraklar
İklim İrdelemeleri
Nisan – Kasım ayları arasında kuzey batı yönünden esen rüzgârların etkisiyle kuru
sezon yaşanmaktadır.
Ekim – Haziran ayları arasında (antisiklon akış sebebiyle ve muson iklim nedeniyle)
sıcak ve yağışlı bir mevsim hakimdir.
Ekolojik Zonlar
69
Korunan Alanlar – Milli Parklar
Korunan alanlar ağı aşağıdaki şekilde sınıflandırılmıştır.
Niokolo koba Milli Parkı: Savan bölgesinde (913.000 ha) ülkenin en büyük karasal faunasını
korumak için kurulmuştur.
Sulak Alanlar (kıyı, haliç ve delta zonları); Palearkrik kuşların göçleri önemli rol
oynamaktadır. Bu alanlar 20.000 ha. adalar ve bataklıklardır. 50.000 ha. alan ise lagünler,
mangrov, ormanlar ve temsil deniz çevresi alanları kapsamaktadır.
Sahel Ekosistemler; 40.000 ha. Kuzey Ferlo Fauna rezervi oluşturulmuştur. Burada yaban
hayatı koruma sahası oluşturulmuştur.
Yaban hayatı koruma için yedi park ve üç rezerv bulunmaktadır. Bunlar;
İki Dünya Mirası:
 Niokolo-Koba Milli Parkı
 Kuş Cenneti Milli Parkı
İki Biyosfer rezervi:
 Niokolo-Koba Milli Parkı
 Saloum Delta Milli Park
Üç Ramsar alanı:
 Kuş Cenneti Milli Parkı
 Saloum Deltası Milli Park Rezervi
 Gueumbeul özel yaban hayatı sahası
Çölleşme ile Mücadele ve Erozyon Kontrolü Faaliyetlerinin Yer Aldığı
Kurumlar
Çölleşme ile Mücadele ve Erozyon Kontrolü Faaliyetleri Ekoloji ve Doğa Koruma Bakanlığının
ilgili birimleri tarafından yapılmaktadır.
70
Ulusal Odak Noktası
Mr. Daniel Joseph Réné André
Su ve Orman Mühendisi, Toprak Koruma ve Ağaçlandırma Bölümü, Çevre ve Doğa Koruma
Bakanlığı, Havzalar ve Yapay Göllerin Korunması
Dakar
Senegal
Tel: (221) 33 8310101
Faks: (221) 338320426
andresakho(at)orange.sn
Ulusal Stratejik Belge, Eylem Planları ve Projeler
Senegal BMÇMS’ne taraf bir ülkedir. Bu anlamda çölleşme ile mücadele ulusal satrateji
belgesini hazırlamıştır.
Su, Orman, Avcılık ve Toprak Koruma Müdürlüğü ile ilgili projeler ve programlar
 Ormancılığın gelişmesini destekleme projesi
 Kolda Ormancılık girişimlerini destekleme projesi
 Girişimci çiftçileri destekleme projesi
 Sine-Saloum doğal kaynakların yönetimi promosyon projesi
 Orman fidanlıkları kalkınma projesi
 Ferlo kırsal kalkınma projesi
 Kıyı ağaçlandırmaları projesi
 Orman geliştirme entegre projesi
 Geleneksel ve alternatif enerji kaynaklarının Sürdürülebilir ve Katılımcı Yönetimle
desteklenmesi projesi
 Mangrove Petite Côte ve Saloum Deltası Sürdürülebilir Yönetimi projesi
 Ulusal tohumculuk proğramı projesi
 Senegal Nehri Vadisi Rehabilitasyon projesi
71
 Doğal kaynakların sürdürülebilir yönetimi için entegre üretim sistemlerinin
geliştirilmesi Projesi
Ülke Hakkındaki Tecrübelerimiz
 İKİLİ İLİŞKİLER
Senegal'de 1982-92 yılları arasında finansmanı UNSO (Birleşmiş Milletler Sahil Bölgesi Ofisi)
tarafından karşılanan ve uygulaması FAO tarafından yapılan kumul tespiti ve çöllerin ıslahı
konulu projeler gerçekleştirilmiştir.
Bu bölgelerde değişik ülkelerin yardım teşkilatları faaliyet göstermektedir. Bu ülkeler
arasında Fransa, Almanya, Hollanda, Amerika, Japonya, Çin, Suudi Arabistan, Fas ve İsrail yer
almaktadır. Hollanda, buğday konulu projeler geliştirmekte; Japonlar, balıkçılık konulu
projeler geliştirmekte ve ilkokul inşaatları yapmakta; Amerika, ağaç dikimi yapmakta ve sağlık
konularında faaliyet göstermekte, Suudi Arabistan, altyapı hizmetleri ve cami yapmakta, Fas,
cami yapmakta ve İsrail, sağlık merkezi inşa etmektedir.
2007 - Türk İşbirliği ve Kalkınma İdaresi'nin (TİKA) Afrika ülkelerine yönelik tarım ve
hayvancılık çalışmaları kapsamında 2007-2008 yıllarında aralarında Senegal'in de aralarında
bulunduğu bazı Afrika ülkelerinde mevcut tarımsal durumun tespit edilmesi ve ihtiyaçların
belirlenmesi amacıyla bir inceleme çalışması yapılmıştır. 2008 yılında ise uygulamaya
konması düşünülen programın öncelikleri ve hedefleri belirlenmiştir.
Üç aşamalı olarak belirlenen bahse konu programın ilk aşamasında, aralarında Senegal'in de
bulunduğu ülkelerin Tarım ve Hayvancılık Bakanlıklarından 65 üst düzey yönetici 1 Ağustos
2008 tarihinde Ankara'da gerçekleştirilen "Tarımsal İşbirliği Toplantısı"na katılmıştır.
Sözkonusu toplantıda, Türkiye'nin tarım konusundaki birikimin aktarılmasını amaçlayan bir
eğitim programının gerçekleştirilmesi ve donanım desteği sağlanması konularında mutabık
kalınmıştır.
72
2009 - Programın ikinci aşamasında ise 13 ülkeden toplam 141 eğitimci 6 ana başlıkta
hazırlanan kurslara katılmıştır. 11-20 Haziran 2009 tarihleri arasında Ankara, Antalya,
Dalaman ve İstanbul Tarım İl Müdürlüklerine bağlı tarım işletmelerinde gerçekleştirilen
kursta; aralarında Bakanlık ve Genel Müdürlüğümüzü ilgilendiren konuların da yer aldığı,
"Toprak ve Arazi Kullanımı", "Bitkisel Üretim ve Zirai Mücadele", "Hayvancılık", "Balıkçılık",
"Tarım Ürünlerinin İşlenmesi" ve "Tarımsal Mekanizasyon" konularında eğitim verilmiştir.
Programın üçüncü aşamasında, her bir ülkede pilot projeler yoluyla üretim kapasitesinin
arttırılması
ve
yerinde
eğitim
programları
yoluyla
modern
üretim
tekniklerinin
yaygınlaştırılması amaçlanmaktadır.
Senegal'li yetkililerin ülkemize yaptıkları ziyaret esnasında, kendileri ile yapılan ankette, ülke
ihtiyaçlarını; (1) Hayvancılık, (2) kumul stabilizasyonu, (3) gelir dağılımı, (4) ağaçlandırma, (5)
su toplama, (6) torak koruma, (7) tarımsal ormancılığının (agroforestry) teşviki ve (8) yerel
toplulukların gelirinin arttırılması, olarak sıralamışlardır.
2010 - ÇEM ile TİKA işbirliği ile gerçekleştirilen “Arazi Rehabilitasyonu / Çölleşme ile
Mücadele ve Ormancılık (2009 – 2012)” konulu bölgesel proje kapsamında, 1-5 Kasım 2010
tarihleri arasında Denizli’de gerçekleştirilen "Ağaçlandırma, Erozyon Kontrolü ve
Rehabilitasyon Teknikleri" konulu eğitim programına Senegal’den katılım sağlanmıştır.
2011 - “Arazi Rehabilitasyonu / Çölleşme ile Mücadele ve Ormancılık (2009 – 2012)” konulu
bölgesel proje kapsamında, 31-04 Ekim 2011 tarihleri arasında Eskişehir ve Manisa'da
gerçekleştirilen "Tohum ve Fidan üretim Teknikleri" konulu eğitim programına Senegal'den
Mame MBAYE ve Sekouna DIATTA katılım sağlamıştır.
24 Ocak - 4 Şubat 2011 tarihleri arasında ABD’nin New York kentindeki Birleşmiş Milletler
Merkez binasında gerçekleştirilen Birleşmiş Milletler Ormancılık Forumu 9. Oturumu
esnasında Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrolü Genel Müdürü (AGM) Hanifi Avcı
başkanlığındaki Türk heyeti ile Senegal Orman ve Su İşleri Genel Müdürü Baba Sarr
başkanlığındaki Senegal heyeti arasında bir görüşme gerçekleşmiştir. Görüşmede, Genel
Müdür Sayın Hanifi Avcı, ormancılık ve çölleşmeyle mücadele konusunda işbirliğine istekli
73
olduğumuzu belirtmiş, Genel Müdürü Sayın Baba Sarr ise ülkelerinin büyük bölümümün arazi
bozulumu ve çölleşme tehdidi altında olduğunu vurgulamıştır. Görüşme esnasında Sayın Sarr,
iki proje metninden bahsetmiş ve Türk tarafına ulaştıracaklarını söylemiştir. Sayın Sarr
işbirliği yapılabilecek konuları ise şu şekilde sıralamıştır: (1) Hayvan otlatmacılığı, (2) kumul
stabilizasyonu, (3) sebze yetiştiriciliği, (4) Mangroves alanlarında yapılan projeler, (5) tıbbi
aromatik bitki yetiştiriciliği ve (6) orman ağaçları tohum yetiştiriciliği.
"Orman ağaçları tohum yetiştiriciliği" başlıklı projenin İngilizcesinin hazır olduğunu sözlerine
eklemiştir. İlaveten, orman yangınları ile mücadele ve teşkilatın yapısının geliştirilmesine
yönelik iki adet projenin, Fransızca dilinde olduğunu belirtmiştir. Diğer taraftan orman
ekosistem hizmetleri konusunda bir proje hazırlıkları olduğunu belirtmiştir. Tüm çalışmalarını
içeren bir dokümanın Türk tarafına ulaştırılacağını belirtmiştir.
2012 - 6 Mart 2012 tarihinde Senegal'e bir seyahat planlanmış fakat Senegal'deki şartlar
uygun olmadığı için bu seyahat gerçekleştirilememiştir.
Türkiye (ÇEM), FAO, TİKA ve GIZ tarafından ortaklaşa düzenlenen ve kurak ve yarı-kurak
alanlar için bir orman restorasyon izleme aracı oluşturmayı amaçlayan ilk uluslararası uzman
danışmanlık toplantısı (“Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların
Oluşturulması” Çalıştayı) 28-31 Mayıs 2012 tarihleri arasında Konya’da düzenlenmiş ve
çalıştaya Senegal Büyük Yeşil Duvar Ajansından Papa SARR katılım sağlamıştır.
Birincisi Türkiye’de düzenlenen ilk uluslararası uzman danışmanlık toplantısının (“Kurak
Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturulması” Çalıştayı) ikincisi, 10-14
Aralık 2012 tarihleri arasında Senegal’de gerçekleştirilecektir.
"Arazi Rehabilitasyonu / Çölleşme ile Mücadele ve Ormancılık” konulu bölgesel projesi
kapsamında, 13-18 Haziran 2012 tarihleri arasında Ankara ve Konya'da gerçekleştirilen
"Çölleşme ile Mücadelede STK'ların Rolü" konulu eğitim programı ve çalıştaya Senegal'den
ENDA'dan Faye Ndeye FATOU ve Aby DRAME katılım sağlamıştır.
74
 UNCCDCOP10’DA YAPILAN GÖRÜŞME
Senegal Heyeti
Baba SARR:
Orman ve Su İşleri Genel Müdürü
Tel: 00 221 204 60 00 – 00 221 33 831 01 01
E.mail: [email protected]
Omar DIAW:
Toprak Koruma Genel Müdürü
Tel: 00 221 638 61 85
Racine DIALLO:
Koordinatör
Tel: 00 221 33 865 19 84
75
Sidiky D. DIOP:
RASEF Koordinatörü
Tel: 00 221 77 630 29 78
Senegal Heyetiyle Yapılan Görüşme
Genel Müdürümüz Sayın Hanifi AVCI; Senegal’de hem büyük elçiliğimiz, hem de TIKA
ofisimizin olduğu belirtti. Ormancılık ve Çölleşmeyle Mücadele konusunda da iş birliği
yapmak istediğimizi vurguladı. 4 yıldan beri TIKA’yla ortaklaşa düzenlediğimiz eğitimlere her
sene Senegal’den katılım olduğu vurgulandı.
(Mame MBAYE –Doçent – [email protected],
Sekouna DIATTA- Öğretim Görevlisi- [email protected] )
Baba SARR; S
Senegal heyetini tanıtarak, New York’taki UNFF toplantısı esnasında Türkiye’nin çalışmalarını
yakından takip ettiğini, iki ülke arasındaki ilişkilerden memnuniyet duyduğunu belirtti.
Senegal’in Sahel kuşağında bulunduğunu, büyük bir bölümünün arazi bozulumu ve çölleşme
tehditi altında olduğunu vurguladı.
Üzerinde çalıştıkları iki proje metninden bahseden SARR, bunlar hakkındaki bilgileri bize
ulaştıracağını söyleyerek, işbirliği yapılabilecek konuları şu şekilde sıraladı;
 Hayvan Otlatmacılığı
 Kumul stabilizasyonu
 Sebze Yetiştiriciliği
 Mangroves alanında yapılan projeler
 Tıbbi Aromatik Bitki yetiştiriciliği
 Orman Ağaçları Tohum yetiştiriciliği (Bu konular hakkındaki projelerin İngilizcelerinin
hazır olduğu)
76
Ayrıca Orman yangınları ile mücadele ve teşkilatın yapısının geliştirilmesi konusunda iki
adette Fransızca projelerinin olduğunu belirtti. Ayrıca Orman Ekosistem servisleri konusunda
da proje hazırlıkları olduğunu ekledi. Bütün bu çalışmaları içeren dokümanın en kısa zamanda
tarafımıza ulaştırılacağını ve üzerinde çalışabileceğimizi belirtti.
Senegal Yetkililerince Doldurulan Anket
Ülke Adı:
Formu Dolduran
Kurumun Adı
Kurum Başkanı
Telefon Numarası
Email:
Posta Adresi
Senegal
Emmanuel Seck
ENDA TM
Secou SARR
.+221 33822 24 96
[email protected]
BP 3370 Dakar-Senegal
Çölleşme ile mücadele
ulusal eylem programı
varmı.
Çölleşme ile
mücadeleninin en
etkin yolu öncelik
sıralaması:
UEP Göre:
Hayır. Kaynak yetersizliği
nedeniyle sadece pilot
programımız var.
Kişiye göre:
1.Hayvancılık,
2. Kumul stabilizasyonu,
3. Gelir dağılımı,
4.Ağaçlandırma,
5. Su toplama,
6. Toprak koruma,
UEP Uygulanması için
ihtiyaçlar nelerdir:
.-Afroforestry'nin teşviki
-Sulama????
-Yerel toplumların gelirinin
artırılması
Sylvo-pastoral bölge.
Güney Doğu Senegal.
Kıyı kesimi.
Çölleşme ile mücadele
ve ormancılık projeleri
için öncelikli bölgeler
ve iller nerelerdir:
1.Toprak koruma,
2. Su toplama,
3. Gelir dağılımı,
4.Ağaçlandırma
77
Ülkenizin ihtiyaçları
nelerdir:
1.Havza rehabilitasyonu,
2. Coğrafik bilgi sistemleri,
3. Biyoçeşitlilik,
4.Çölleşmeyle mücadele,
5.Bilim ve teknoloji,
6.Su toplama,
7.Toprak koruma,
8. Ağaçlandırma teknikleri,
9. Tarım ve gıda güvenliği,
10. Kırsal kalkınma
İhtiyaç duyduğunuz
teknik destek konuları
nelerdir:
1.Biyoçeşitlilik,
2. Tarım ve gıda güvenliği,
3.Su toplama,
4. Ağaçlandırma teknikleri,
5. Kırsal kalkınma,
6. Çölleşmeyle mücadele,
7. Toprak koruma,
8. Havza rehabilitasyonu,
10. Bilim ve teknoloji,
İşbirliği için öncelikli
konular nelerdir.
1. Biyoçeşitlilik,
2.Tarım ve gıda güvenliği,
3.Su güvenliği,
4.Kırsal kalkınma,
5. Çölleşmeyle mücadele,
6.Ağaçlandırma,
7.Toprak koruma,
9. Havza rehabilitasyonu,
10.Tuzlanma
Çölleşme ile Mücadele
, Ormancılık ve su
konusunda sorumlu
kuruluşlar :
Kurumun Adı
Kurum Başkanın Adı:
Telefon Numarası
E-Posta:
Çölleşme ile Mücadele
, Ormancılık ve su
konusunda çalışan sivil
toplum örgütleri :
STK Adı
STK Başkanın Adı
Su ve Orman Departmanı
Baba Sarr
Centre de Suivi
ecologique
Assize Toure
[email protected]
ENDA TOİ
Nasse Lo
COWGAD
Domar Talla Kane
Green Senegal
Klore Seck
78
Telefon Numarası
E-Posta:
.+221 33822 24 96
[email protected]
[email protected]
[email protected]
 TÜRKİYE-AFRİKA İŞBİRLİĞİ ZİRVESİNE KATILAN HEYET
-Mamadou Diop, Ticaret Bakanı, Heyet Başkanı
-Farba Senghor, Hava Ulaştırma Bakanı
-Büyükelçi Amadou Kebe, Senegal AfB Nezdindeki Büyükelçisi
-Arana Cisse, Sivil Havacılık Genel Müdürü
-Nicolas Nyouky, Ankara Büyükelçiliği Maslahatgüzarı
-Youssoupha Diallo, Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı
-Mouhamadou Bamba Lo, Müsteşar, Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı
-Nafissatou Fall Diagne, Sivil Havacılık Uluslararası İlişkiler Daire Başkanı
 TÜRKİYE’DE YAPILAN EĞİTİMLERE KATILIM DURUMU
Mame MBAYE –Doçent – [email protected],
Sekouna DIATTA- Öğretim Görevlisi- [email protected]
 TÜRKİYE- SENEGAL İLİŞKİLERİ
Türkiye ve Senegal arasındaki ilişkilerde son yıllarda canlanma görülmektedir. Taraflar
ilişkilerin her alanda ileri götürülmesi yönündeki ortak iradelerini her vesileyle ortaya
koymaktadır.
Senegal’in 1960 yılında bağımsızlığını kazanması ertesinde faaliyete geçen Dakar’daki
Büyükelçiliğimize karşılık, Senegal de 2006 Ağustos ayından itibaren Ankara’da Büyükelçilik
açmıştır. Senegal’in ayrıca İstanbul’da bir Fahri Konsolosluğu mevcuttur.
Türk İşbirliği ve Kalkınma Ajansı (TİKA), Doğu Afrika’da açtığı iki ofisten sonra (Sudan ve
Etyopya), Batı Afrika’daki ilk ofisini 2007 yılı Nisan ayında Dakar’da açmıştır. Sözkonusu ofis
kurulduğundan bu yana, Dakar’da yerleşik ülkenin en büyük yüksek öğrenim kurumu Cheikh
Anta Diop Üniversitesi başta olmak üzere, muhtelif ilk, orta ve yüksek öğrenim kurumları,
79
sosyal yardım kuruluşları, hastaneler ve sağlık merkezleri için yaklaşık 2 milyon ABD Doları
tutarında tadilat, yenileme ve malzeme yardımı gerçekleştirmiş, 20.000’e yakın kişi için
ücretsiz sağlık taraması çalışmalarına katkı sağlamış ve ilaç hibe etmiştir.
Senegal Cumhurbaşkanı Abdoulaye Wade Sayın Cumhurbaşkanımızın konuğu olarak 18-20
Şubat 2008 tarihlerinde ülkemizi ziyaret etmiştir. 13-14 Mart 2008 tarihlerinde Dakar’da
düzenlenen İKÖ Devlet Başkanları Zirvesi marjında Sayın Cumhurbaşkanımız ile Senegal
Cumhurbaşkanı Wade ikili görüşme yapmıştır.
THY İstanbul-Dakar-Sao Paulo seferleri 2009 yılı Nisan ayında başlamış olup, 2010 Mayıs
ayından bugüne ise İstanbul-Dakar seferleri gerçekleştirilmektedir.
Son olarak Senegal Dışişleri Bakanı Madické Niang 13-15 Haziran 2010 tarihlerinde ülkemizi
ziyaret etmiştir. Sözkonusu ziyaret çerçevesinde, “Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması
Anlaşması”, “Türk Standartları Enstitüsü ile Senegal Standartlar Teşkilatı (ASN) Arasında
Standardizasyon Alanında Teknik İşbirliği Mutabakat Zaptı” ve “Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri
Bakanlığı ile Senegal Dışişleri Bakanlığı Arasında Diplomat Eğitimine İlişkin İşbirliğine Dair
Mutabakat Zaptı” imzalanmıştır.
İki ülke arasında ilişkilerin hemen her alanını kapsayan ahdi zemin mevcut olup, ilişkilerin
daha da ileri götürülmesine katkı sağlayacak çalışmalar sürdürülmektedir.
Senegal’e 2010 yılı ihracatımız 84.7 milyon ABD Doları, Senegal’den ithalatımız ise 1.45
milyon ABD Doları düzeyinde gerçekleşmiştir.
Hükümetimizce, Senegal Hükümeti emrine her yıl yüksek öğrenim bursları tahsis
edilmektedir.
Senegal’de, 1997 yılından bugüne faaliyet göstermekte olan, özel girişim niteliğinde Yavuz
Selim Türk-Senegal Koleji adlı bir Türk okulu bulunmaktadır. Ülkede yarısı söz konusu Kolej
öğretmen ve ailelerinden oluşmak üzere 240 civarında Türk vatandaşı yaşamaktadır.
80
 SENEGAL’DE TÜRKİYE TARAFINDAN YAPILAN ÇALIŞMALAR
İkili ilişkilerimizin önemli boyutunu teknik işbirliği ve yardım faaliyetleri oluşturmaktadır
1- TİKA’nın Çalışmaları
TİKA Addis, Ababa ve Hartum’dan sonra 2007 yılı Nisan ayında Dakar’da da bir Program
Koordinatörlüğü açmıştır. TİKA ile Hayata Adanmış Tıpçılar Derneği işbirliğinde ülkemizden
gönderilen bir sağlık ekibi tarafından Senegal’in başkenti Dakar ve Thies bölgesinde 20-30
Mayıs 2010 tarihleri arasında bir sağlık projesi gerçekleştirilmiştir.
Senegal'in demografik yapısı içerisinde, yoksulluk sınırı altında ve çok zor koşullarda yaşayan
ailelerin yaşam standartlarına olumlu bir katkı sağlamak adına 15 Aralık 2007 tarihinde
faaliyete geçen Askeri Yetimhane Mesleki Eğitim ve Geliştirme Merkezi'ne TİKA tarafından
ekipman yardımı yapılmıştır.
2006 yılına kadar Senegal'de çocuk psikiyatrisi alanında hizmet veren tek birim olarak faaliyet
göstermiş ve halen ulusal düzeyde aynı alandaki çalışmaların merkezi konumundaki Ker
Xaleyi Psikiyatri Biriminin 2005 yılında inşa edilen 4 odası için ihtiyaç duyulan ekipmanlar ile
tefrişi sağlanmıştır.
TİKA’nın başkanlığında 2010 yılında 503.315 ABD Doları maliyetli Senegal Dakar Cheikh Anta
Diop Üniversitesine Mediko Sosyal Merkezi İnşası Projesi gerçekleştirilmiştir.
 Senegal Saint-Louis Teğmen Mamadou Hastanesi’ne donanım desteği
2009 yılında Senegal Asadcor Kadın Dernekleri’ne donanım ve malzeme desteği. Senegal
Saint Louis’de yaşayan kadın hastaların, bölge hastanesinde mamografi cihazı olmaması
nedeniyle Dakar’daki hastanelere başvurmak zorunda kalmaları tanı ve tedavi süreçlerinde
gecikmelere sebep olmaktadır. Türkiye’den tedarik edilen mamografi cihazının kurulumu
yapılmış ve hastanenin atıl durumda bulunan elektronik donanımı bakım ve onarımdan
geçirilmiş ayrıca hastane personelinin bir hafta süre ile hastanede mevcut elektronik
cihazların kullanımı ve bakımı konusunda eğitim almaları sağlanmıştır.
81
 Asadcor Kırsal Topluluğu Geliştirme Derneğine Ekipman ve Malzeme Desteği
Senegal Kırsal Topluluğu Geliştirme Derneği’ne (ASADCOR) 2 adet hububat değirmeni, 10
adet dikiş makinesi, 5 adet nakış süsleme makinesi ve çeşitli tuhafiye malzemeleri hibe
edilmiştir. Ayrıca Başkanlığımızca yapımı uygun görülen 100 m²’lik bir yapı inşaatı için uygun
bir yer tahsis edilemediği ve tahsisinin vakit alacağı göz önünde bulundurularak; 100 m2’lik
merkez inşaatının büro malzemesi alımlarının ileriki bir tarihte gerçekleştirilmesi
kararlaştırılmıştır.
 Sosyal Pediatri Enstitüsü Pikine Şubesi Kadın Doğum ve Çocuk Sağlığı Merkezi İnşası
1964 yılından beri faaliyet göstermekte olan Sosyal Pediatri Enstitüsü bünyesinde, Senegal’in
yanı sıra Mali, Fildişi Sahili, Nijer, Gine, Gambiya gibi komşu ülkelerden gelen ebe, hemşire,
doktor, hasta bakıcı, aile ve toplum hekimliği bölümü öğrencilerine, adından da anlaşılacağı
üzere kadın doğum ve çocuk sağlığı alanında staj imkânının sunulacağı bir araştırma merkezi
inşa edilmektedir. 2010 yılı içerisinde tamamlanması hedeflenen proje sayesinde, Dakar’ın
en kalabalık ve yoksul kesimini barındıran Pikine’den, sağlık sorunları nedeniyle şehir
merkezine gidilmesine gerek kalmayacaktır.
 Kaolack Belediyesi Çevre Temizliği Projesine Destek
Kaolack Belediyesi sınırları dahilinde çevre bilinci oluşturulması ve çevre temizliği projesi
kapsamında 100 adet çöp bidonu, 200 adet el arabası, 400 adet kürek, 400 adet çatal ve 200
adet süpürge ve diğer temizlik araçları Başkanlığımızca temin edilerek Belediye yetkililerine
teslim edilmiştir.
 Senegalli Çocuklara TİKA’dan Anaokulu
Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) tarafından Senegal’de, Tivaouane
şehrinde 120 öğrenci kapasiteli anaokulu inşa edildi. Okul, düzenlenen bir törenle Senegalli
yöneticilere teslim edildi.
 Diğer eğitime destek çalışmaları
Senegal’in Gine Bissau ve Gambiya arasında kalan Casamance bölgesindeki Ziguinchor
82
şehrinde belediye tarafından verilen arsa üzerinde, 4 sınıftan oluşan Eğitim Merkezi Türk
İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) tarafından yaptırılarak hizmete açıldı.
Ayrıca, eğitim merkezinin yanında bulunan mescidin tadilatı da TİKA tarafından
gerçekleştirildi. Bölgede Türkiye tarafından yapılan ilk ve tek proje olan eğitim merkezi,
Eğitim Bakanlığına bağlı olarak, ilk ve orta öğretim müfredatını uygulamayı, ayrıca
yetişkinlere dini eğitim vermeyi amaçlıyor.
 Gine Conakry’de Bulunan Mülteci Kampına Tika Desteği
Ülkelerinde yıllardan beri yaşanan iç çatışmalar nedeniyle Gine Conakry’deki Koankan
Mülteci Kampı’nda hayat mücadelesi veren yaklaşık 3000 Fildişi Sahili vatandaşına, TİKA
Dakar Program Koordinasyon Ofisi aracılığıyla gönderilen insani yardım malzemeleri, kampta
büyük bir sevince vesile oldu.
2- DSİ’ nin Çalışmaları
Yakın gelecekte DSİ tarafından çalışma yapılması planlanan ülkeler arasında geçmektedir.
3- Sivil Toplum Örgütlerinin Çalışmaları
 Eğitim Kurumları
Yavuz Selim Eğitim Kurumları, 2 anaokulu, 3 ilkokul ve 2 kolej olmak üzere toplam 7 okul ve
iki yurt ile Senegal'de 1997 yılından bu yana eğitim faaliyetlerini sürdürüyor.
http://www.gsyavuzselim.com/
Ayrıca Ufuk Kolej’de bulunuyor. http://www.collegehorizon.com/
 Türkiye Diyanet Vakfı
83
Senegal Kur`an Hafızlık Derneği Başkanı ve aynı zamanda M.B. Ahour Belediye Başkan
Yardımcısı olan El Hac Baba ile Senegal Büyükelçiliğinden Mamoda Boye Vakfımızı ziyaret
ederek, Vakfımız Genel Müdürü İsmail Palakoğlu ile bir süre görüştü. İsmail Palakoğlu
konuşmasının sonunda, Senegal Kur`an Hafızlık Derneğinin gerçekleştirmeyi planladığı
projelerle alakalı olarak Vakfın ilgili birimlerinin gerekli inceleme ve çalışmalarını müteakip
imkanlar
ölçüsünde
işbirliği
içerisinde
olunacağını
sözlerine
ekledi.
http://www.diyanetvakfi.org.tr/182/guncel/senegal-heyeti-vakfimizda
 Türkiye- Senegal İş Forumu toplantısı
Malatya Aktif İş Adamları Derneği (MAKİAD) üyesi iş adamları, Yenişehir Belediye Başkanı
Bülent Hamdi Cingil, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş, Adıyaman Belediye
Başkanı Necip Büyükaslan ve Mamak Belediye Başkanı Mesut Akgül, Anadolu İşadamları
Federasyonu (ANFED) tarafından Senegal'in başkenti Dakar'da düzenlenen Türkiye Senegal İş
Forumu'na katıldı.
MAKİAD Genel Sekreteri Şaban Bol, ziyaretin iki ülke işadamları açısından mevcut bağları
kuvvetlendirdiğini söyledi. Bol, iş forumuna TUSKON, ANFED ve Yavuz Selim Türk Okullarının
çok büyük katkı sağladığını, iki ülke arasındaki 10 milyonluk ticaret hacmi 100 milyon dolara
çıktığını dile getirdi. http://www.yazete.com/yasam/malatyali-is-adamlari-senegale-cikarmayapti-523583.html
 Türkiye İşadamları ve Sanayiciler Konfederasyonu (TUSKON)
Tuskon tarafından 08-09 Mayıs 2006 tarihlerinde düzenlenen "Türkiye-Afrika Dış Ticaret
Köprüsü" programına Burkina Faso, Cezayir, Çad, Etiyopya, Fas, Gana, Güney Afrika,
Kamerun, Kenya, Kongo, Libya, Madagaskar, Malawi, Mısır, Moritanya, Mozambik, Nijer,
Nijerya, Orta Afrika Cumhuriyeti, Senegal, Sudan, Tanzanya, Uganda, Yemen, Liberya, Fildişi,
Ekvatoral Gine, Gabon, Mali, Togo, Tunus'dan bakanlar, bürokratlar ve ülkelerinin önde gelen
işadamları katıldı.
İslam Kalkınma Örgütünün, İslam Ülkeleri arasındaki ticaretin artırılması amacıyla iki yılda bir
düzenlenmekte olduğu, 11.İslam Ülkeleri Ticaret Fuarı 21-25 Kasım 2007 tarihleri arasında
gerçekleşti. Bu yıl Dakar-Senegal’de yapılan fuara 59 İslam ülkesinden birçok firmanın yanı
sıra, Ticaret Odaları ve Ticaretten Sorumlu Bakanlık Yetkilileri katıldı. TUSKON’ da bu fuarda
84
bir stant açılarak temsil edildi.Senegal Başbakanı, Senegal Ekonomi Bakanı ve Gabon Ticaret
Bakanı TUSKON standını ziyaret etti.
 Anadolu İşadamları Federasyonu (ANFED)
Türk girişimcilerin Afrika açılımı sürüyor. Çoğunluğu Ankara, Kayseri, Samsun ve Konya’dan
180 firma temsilcisi,’nun organizasyonu ile Tunus ve Senegal’e gitti. Yeni iş bağlantılarına
kapı aralayan heyet, yatırımlar konusunda kolaylık sağlanacağı sözü aldı.
•
Gabon, Senegal Ticaret Ve Müteahitlik Heyeti
Türkiye İhracatçılar Meclisi tarafından, Başbakan Sayın R. Tayyip ERDOĞAN başkanlığında,
Ekonomi
Bakanı
Sayın
Zafer
ÇAĞLAYAN'ın
katılımları
ile
Ekonomi
Bakanlığı
koordinasyonunda; Türkiye İhracatçılar Meclisi, Türkiye İşadamları ve Sanayiciler
Konfederasyonu (TUSKON) ve Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD)
organizasyonu ile İstanbul Maden ve Metaller İhracatçı Birliği (İMMİB) tarafından 06-11 Ocak
2013 tarihleri arasında Gabon ve Senegal'e yönelik Ticaret ve Müteahitlik Heyeti Programı
gerçekleştirileceği bildirilmiştir.
 TÜRKİYE-SENEGAL İKİLİ EKONOMİK VE TİCARİ İLİŞKİLER
Türkiye-Senegal Ekonomik ve Ticari İlişkiler:
- Ticari, Ekonomik ve Teknik İşbirliği Anlaşması: 1992 yılında Dakar’da imzalanmış olup, 5
Şubat 1993 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
- Tarım Alanında Teknik, Bilimsel ve Ekonomik İşbirliği Protokolü: Şubat 2008’de imzalanan
Anlaşma’nın onay süreci halen devam etmektedir.
- Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması (YKTKA): Senegal Dışişleri Bakanı
Madické Niang'ın 13-15 Haziran 2010 tarihlerinde ülkemize gerçekleştirdiği ziyaret sırasında
imzalanmış olup, 27 Ocak 2011 tarihinde Senegal Bakanlar Kurulunda onaylanmıştır.
- Türk Standartları Enstitüsü ile Senegal Standartlar Teşkilatı Arasında Teknik İşbirliği
Mutabakat Zaptı: Senegal Dışişleri Bakanı Madické Niang'ın 13-15 Haziran 2010 tarihlerinde
ülkemize gerçekleştirdiği ziyaret sırasında imzalanmıştır.
85
- Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Anlaşması (ÇVÖA): Maliye Bakanlığımız, 2010 yılı için
hazırlanan programında, müzakereleri önceden başlatılmış olup henüz sonuçlandırılmayan
ve müzakere tarihleri önceden belirlenen ÇVÖA’lar ile akit devletlerarasında etkin bilgi
değişimini amaçlayan “Vergi Konularında Bilgi Değişim Anlaşmaları”na öncelik verilmesinin
planlandığına ve iş yoğunluğuna dikkat çekerek, Senegal ile ÇVÖA müzakerelerine
başlanılmasının ve Senegal Dışişleri Bakanı Madicke Niang’ın mezkûr ziyareti sırasında
imzalanmasının mümkün olamayacağını bildirmiştir.
- Bayındırlık ve İskan Alanlarında İşbirliği Mutabakat Zaptı: 25 Şubat 2011 tarihinde
Dakar’da imzalanmıştır. Onay işlemleri devam etmektedir.
İkili İşbirliği Mekanizmaları ve Temaslar:
“Ticari, Ekonomik ve Teknik İşbirliği Anlaşması”nın 9. maddesinde öngörülen Ticari,
Ekonomik ve Teknik İşbirliği Karma Ekonomik Komisyonu’nun (KEK) I. Toplantısı, 18-19 Aralık
2006 tarihinde Sayın Bakanımızın konuğu olarak ülkemizi ziyaret eden Senegal Dışişleri
Bakanı ve KEK Eşbaşkanı Cheikh Tidiane Gadio’nun ziyareti sırasında yapılmıştır.
II. KEK toplantısı ise, 6 Nisan 2010 tarihinde, KEK Eşbaşkanı ve dönemin İçişleri Bakanı Sayın
Beşir Atalay’ın katılımıyla Dakar’da gerçekleştirilmiştir.
Senegal Dışişleri Bakanı Madicke Niang BM 4. EAGÜ Konferansı marjında ülkemizi ziyaret
etmiş olup, 10 Mayıs 2011 tarihinde Sayın Bakanımız ile bir görüşme gerçekleştirmiştir.
TİKA, İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve İstanbul Ticaret Odası arasında imzalanan bir
protokol çerçevesinde, pazar araştırması yapmak üzere 29 Haziran-3 Temmuz 2007
tarihleri arasında Senegal’e bir ziyaret gerçekleştirilmiştir. Program kapsamında çeşitli
kamu kurumları, ticaret odaları ve işadamları dernekleriyle toplantılar gerçekleştirilmiş
olup, pazar imkanları ve ikili ticaretin geliştirilmesi için yapılabilecekler değerlendirilmiştir.
TİKA’nın gerçekleştirdiği organizasyon çerçevesinde dönemin Tarım ve Köyişleri Bakanlığı,
Dericilik Araştırma Enstitüsü ve Türkiye Deri Sanayicileri Derneği’nden bir heyet Senegal’de
dericilik alanında araştırmalar yapmak üzere 10-14 Haziran 2008 tarihlerinde bu ülkeyi
ziyaret etmiştir.
86
Anadolu İşadamları Federasyonu’na (ANFED) mensup 115 kadar Türk işadamı Senegalli
karşıtları ile görüşmelerde bulunmak üzere 19-23 Nisan 2009 tarihlerinde Senegal’i ziyaret
etmiştir.
İkinci Türk İhraç Ürünleri Fuarı 12-15 Kasım 2009 tarihlerinde Dakar’da düzenlenmiştir.
Dönemin Devlet Bakanı Sayın Zafer Çağlayan, beraberindeki işadamları heyetiyle Brezilya
ve Şili’ye gerçekleştirdiği ziyarete gidişinde ve dönüşünde güzergah üzerinde bulunan
Dakar’da 12 Temmuz 2009 ve 18 Temmuz 2009 tarihlerinde Dakar Havaalanında Senegal
Ticaret Bakanı Amadou Niang ile ikili görüşmeler gerçekleştirmiştir.
Öte yandan, Bakan Amadou Niang, TUSKON tarafından düzenlenen “Türkiye-Dünya Ticaret
Köprüsü 2010” vesilesiyle 14-20 Haziran 2010 tarihlerinde ülkemizi ziyaret etmiştir.
Dönemin Bayındırlık Bakanlığı ile Senegal Şehir Planlama ve Sanitasyon Bakanlığı arasında
teknik işbirliği gerçekleştirilmesini teminen anılan Bakanlıktan bir teknik heyetimiz 24-26
Kasım 2010 tarihlerinde Dakar’ı ziyaret etmiştir.
Buna mukabil, Senegal Şehir Planlama ve Sanitasyon Bakanı Adama Sall, beraberinde bir
teknik heyetle 5-12 Aralık 2010 tarihlerinde ülkemizi ziyaret etmiştir. Ziyaret esnasında,
önümüzdeki dönemde iki ülke arasında bayındırlık alanında imzalanması öngörülen bir
Mutabakat Zaptına hazırlık teşkil etmek üzere iki Bakanlık arasında ‘İşbirliği Çerçeve
Belgesi’ imzalanmıştır.
Dönemin Bayındırlık ve İskan Bakanı Sayın Mustafa Demir’in Senegalli mevkidaşının daveti
üzerine 22- 25 Şubat 2011 tarihleri arasında Senegal’e resmi ziyaret gerçekleştirmiştir.
Sözkonusu ziyaret marjında, 23 Şubat tarihinde TUSKON/ANFED mensubu 70 iş
adamımızın karşıtlarıyla buluşacağı bir organizasyon düzenlenmiştir.
87
Senegal Devleti’nin yurtdışındaki varlıklarının yönetiminden sorumlu komisyonuna ait bir
heyet 25 Şubat 2011 tarihinde Ankara’ya gelmiş ve 28 Şubat 2011 tarihinde Tapu ve
Kadastro Genel Müdürlüğünü ziyaret etmiştir.
İkili Ticaret ve Yeni İşbirliği Olanakları:
Türkiye-Senegal İkili Ticaret İstatistikleri (000 $):
YILLAR
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
İHRACAT
25.520
34.951
40.437
65.107
90.008
95.379
83.267
İTHALAT
89
461
576
1.631
1.876
1.489
1.449
DENGE
25.431
34.489
39.860
63.475
88.131
93.889
81.818
HACİM
25.609
35.413
41.013
66.739
91.885
96.868
84.715
İki ülke arasındaki ticaretin sürekli artmakta olduğu görülmektedir. 2002 yılında yaklaşık 20
milyon Dolar olan ikili ticaret hacmimiz, 2009 yılında 97 milyon Dolar olarak gerçekleşmiştir.
Küresel ekonomik kriz nedeniyle 2010 yılında bir miktar düşüş yaşansa da Senegal’le ikili
ticaret hacmimizin önümüzdeki dönemde daha da artması öngörülmektedir.
Senegal’e ihraç ettiğimiz başlıca ürünler arasında çeşitli gıda malzemeleri, demir ve çelik
ürünleri, kozmetik, yıkama ve temizleme malzemeleri, haşarat öldürücüler, dokumacılık
ürünleri, hazır giyim, otomotiv sanayi ürünleri (aksam ve parçalar), elektrikli makine ve
cihazlar (buzdolabı, dondurucu, elektrik süpürgesi, ocak vb. ev aletleri ve ev ve iş yerlerinde
kullanılan diğer elektrikli makine ve cihazlar), ev ve iş yerlerinde kullanılan elektriksiz
makineler, seramik ve porselen bulunmaktadır. İthalatımızın ise tamamına yakınını pamuk,
balık ve yağlı tohumlar oluşturmaktadır.
Senegal’de İngilizce yaygın değildir. İhracatçılarımızın gönderdikleri ürün katalogları ve
tanıtım yazılarının genellikle İngilizce olması iletişim sorunu yaratmaktadır.
Senegal’deki bankalar akreditif işlemleri yapmaktadırlar ancak bazı Senegal firmaları
gümrüğe gerçek değerin altında beyanda bulunabilmek için ödemelerde akreditif açmaya
yanaşmamaktadırlar. Bu durum ihracatçılarımız açısından risk yaratmaktadır.
Senegal'de 3’ü yabancı ortaklı olmak üzere 9 ticari şirketimiz faaliyet göstermektedir. Ülkede,
ayrıca, vatandaşlarımıza ait 1 eğitim kuruluşu, 1 lokanta ve 1 dökümhane mevcuttur. Mezkur
dökümhane, daha önce Gambiya'da Hükümetimiz tarafından DPT kanalıyla finanse edilerek
88
yapılan dökümhaneyi kuran mühendis tarafından bir Senegalli iş adamı ile birlikte ortaklaşa
kurulmuştur.
Ankara’daki Umut Hastanesinin katkılarıyla faaliyete başlayan Cardiolife Kalp Kliniği’ne
2.500.000 ABD Doları tutarında yatırım yapılmıştır.
Senegal’deki en önemli Türk yatırımlarından olan FKS Un Fabrikası (5.000.000 Avro),
ülkemizin ciddi bir işbirliği ortağı olarak algılanmasını sağlayan başarılı bir girişimdir. 160
Senegalliye iş imkanı sağlayan ve Senegal’in un ihtiyacının % 33’lük bölümünü karşılayan
fabrika, modern teknolojiyi ve Türk girişimcisinin üstün yöneticilik ve iş anlayışını Senegal’e
tanıtmaktadır.
Senegal’deki ticari şirketlerimizden Su-Yapı Mühendislik ve Müşavirlik Hizmetleri Şirketi,
Kaolack ve Louga şehirlerinin atık suları ile St. Louis şehrinin yağmur suyunu arıtma tesisleri
projeleri için ONAS (Senegal Ulusal Atık Su Temizleme-Arıtma Kuruluşu) adlı Senegal kamu
kuruluşu tarafından açılan ihaleyi yerel bir Senegal firması ile birlikte kazanmış olup, anılan
projelerde kontrolörlük ve müşavirlik hizmetleri sunmaktadır.
Senegal’de ayrıca Pacha Tour’un iki tatil köyü bulunmaktadır. Sözkonusu tesislerin sahibi
Türk olmakla birlikte yatırım, şirketin Fransız tüzel kişiliği ile yapılmıştır.
Senegal Cumhurbaşkanı Abdoulaye Wade, 2008 Mart'ında İKÖ Zirvesi marjında Sayın
Cumhurbaşkanımızla Dakar'da yaptığı görüşmede Senegal'de deri endüstrisi kurulmasını
arzuladığını dile getirerek, Türk özel sektörünün ilgilenmesi halinde Senegalli işadamlarını bu
konuda yönlendirebileceğini kaydetmiş, bilahare Senegal'de dericilik alanında araştırmalar
yapmak üzere TİKA'nın gerçekleştirdiği organizasyon çerçevesinde dönemin Tarım ve
Köyişleri Bakanlığı Dericilik Araştırma Enstitüsü ve Türkiye Deri Sanayicileri Derneği'nden bir
heyet 10-14 Haziran 2008 tarihlerinde Senegal'i ziyaret etmiştir.
Dericilik alanında işbirliği konusu, ANFED’e bağlı işadamlarımızın 19-23 Nisan 2009
tarihlerinde Senegal'i ziyaretlerinde de gündeme gelmiştir. Anılan ziyaret sırasında
Senegal’deki
muhataplarıyla biraraya gelme fırsatı
bulan işadamlarımız,
ayrıca
Cumhurbaşkanı Wade tarafından da kabul edilmiş olup, bahsekonu kabul sırasında
Cumhurbaşkanı Wade, dericilik alanında ülkemizle işbirliği ve ticareti geliştirme arzusunu
yinelemiştir.
89
Senegal Cumhurbaşkanı Abdoulaye Wade, 6 Nisan 2010 tarihinde, KEK Toplantısı için
Dakar’da bulunan dönemin İçişleri Bakanı Sayın Beşir Atalay’la yaptığı görüşmede de
dericilik alanında işbirliği önermiş, Türk yatırımcıların Senegal’de bu alanda yatırım
yapmaları halinde sadece Senegal’in değil, bütün Batı Afrika’nın büyükbaş hayvan
derisinden istifade edilebileceğini dile getirmiştir.
KEK Toplantısı için Dakar’a giden dönemin İçişleri Bakanı Sayın Beşir Atalay, 6 Nisan 2010
tarihinde Senegal Ticaret Bakanı Amadou Niang ile de görüşmüştür. Görüşmede Senegalli
Bakan, iki ülke arasında alternatif enerji kaynakları ve Senegal tarım ürünlerinin
pazarlanması konularında işbirliğinin düşünülebileceğini dile getirmiştir.
Senegal’de çeşitli büyük altyapı ve konut projeleri mevcut olup, bu projelerin yapımı
ihalesiz olarak da verilebilmektedir. Firmalarımızın Senegal’de iş üstlenebilmeleri için
bizzat bu ülkeye gidip Hükümet makamlarıyla görüşmelerinde yarar görülmektedir.
4. VİZE BİLGİLERİ
Diplomatik, Hizmet, Hususi ve Umuma Mahsus Pasaport hamilleri vizeye tabidir.
Ülkeye seyahat için Sarıhumma aşısının yaptırılması zorunlu değildir.
5. BÜYÜKELÇİLİKLER
Senegal Cumhuriyeti Büyükelçiliği
Kançılarya: Hilal Mah. 6. Cad. No:8 Yıldız., Ankara
Telefon: 442 00 46
Faks: 442 00 56
Ekselansları Bay Issakha MBACKE/ 26 Mart 2010
Büyükelçi
Bay Vincent BADJI/ 11 Şubat 2009
Müsteşar
90
Senegal Türk Büyükelçiliği
Büyükelçiliğimiz 1963 yılından beri Senegal Cumhuriyeti’nde faaliyet göstermektedir.
Dakar’daki ilk Büyükelçimiz 1963-65 yılları arasında görev yapmış Abdülahat Birden’dir. O
tarihten bugüne kadar Dakar’daki Türkiye Cumhuriyeti Büyükelçiliği aralıksız faaliyet
göstermektedir.
Dakar’ın Fann Residence semtinde bulunan Büyükelçiliğimizin bünyesinde Askeri Ataşelik ve
Ticaret Müşavirliği de görev yapmaktadır. Büyükelçiliğimiz aynı zamanda aşağıdaki ülkelere
akreditedir:
Gine Bissau, Gambiya,Burkina Faso,Yeşil Burun Adaları
15 Eylül 2012 tarihinde Senegal nezdinde Büyükelçimiz olarak göreve başlamıştır.
Adres: AVENUE LEO FROBENIUS,No:7, FANN RESIDENCE,DAKAR/SENEGAL POSTA ADRESİ:
AMBASSADE DE TURQUIE B.P.6060 ETOILE DAKAR-SENEGAL
Telefon: (00 221) 33 869 25 42/ 221 33 869 79 56
Faks: (00 221) 33 825 68 74
[email protected]
http://dakar.be.mfa.gov.tr
Çalışma Günleri: Pazartesi - Cuma
Çalışma Saatleri: 09:00 -13:00 14:30 -18:00
Büyükelçinin özgeçmişi
Zeynep Sibel Algan
1955, İstanbul doğumludur. Evli ve bir çocuklu.
İstanbul Galatasaray Lisesi ve Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Uluslararası İlişkiler
Bölümü mezunu.
91
-Avrupa Ekonomik Topluluğu Dairesi'nde Aday Meslek Memuru 21.03.1979-04.10.1979
-İstihbarat ve Araştırma Dairesi'nde Aday Meslek Memuru, III. Katip 28.09.1984-31.10.1986
-Cenevre Başkonsolosluğu'nda Ataşe, Muavin Konsolos
31.10.1986-31.08.1989
-Bükreş Büyükelçiliği'nde II.Katip, Başkatip
31.08.1989-15.10.1991
-Batı Avrupa ve OECD Ülkeleri ile Ekonomik İlişkiler Dairesi'nde
15.10.1991-11.08.1993
-İnternet Dairesi'nde Başkatip
01.11.1996-01.11.1997
-Paris Başkonsolosluğu'nda Konsolos
01.11.1997-02.10.2000
-Enerji Su ve Çevre İşleri Genel Müdür Yardımcılığı'nda Şube Müdürü
01.10.2002
-Viyana Büyükelçiliği'nde Müsteşar
-Latin Amerika Daire Başkanı
02.10.2000-
01.10.2002-01.10.2006
01.10.2006-19.09.2007
-Bölgesel ve Sınıraşan Sular Daire Başkanı
19.09.2007-14.11.2009
-Strazburg Başkonsolosu
14.11.2009-15.09.2012
15 Eylül 2012 tarihinde Senegal nezdinde Büyükelçimiz olarak göreve başlamıştır.
Bildiği yabancı diller: Fransızca ve İngilizce
92
6. KONAKLAMA İMKÂNLARI
Çalıştay süresince (25, 27 Şubat 2013) King Fahd Palace Otel’de konaklanacaktır.
26 Şubat 2013 Salı günü arazi çalışması sonrasında arazide çadırda konaklanacaktır.
Adres:
Pointe des Almadies
BP: 8181
Dakar · Senegal
Telefon: +221 33 869 69 69
Faks: +221 33 86 969 24
http://www.kingfahdpalacehotels.com/en
93
ÇÖLLEŞME VE EROZYONLA MÜCADELE
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Senegal Büyükelçiliği
Tarih
18.01.2012
Afrika Teknik Gezisi
Saat: 15:00-16:00
Sayfa 94/101
Durum
Taslak
x
Kabul Edildi

Dağıtım

İptal

Amaç:
Katılımcılar:
Moustapha SOKHNA DIOP, Senegal Büyükelçiliği Müsteşarı
M.Abdullah YURTOĞLU, Uzman Yardımcısı
İbrahim YAMAÇ, Orman Mühendisi
Gündem :
UNCCD COP 10’da Senegal delegasyonuyla yapılan görüşme. Kurumumuz
tarafından hazırlanan ankete Senegal yetkilileri tarafından verilen cevapların
değerlendirmesi.
TİKA işbirliği ile üç yıldır düzenlenen teknik eğitimlere Senegal’in katılımı.
Mali, Moritanya ve Senegal’e teknik işbirliğinin sağlanması amacıyla yapılacak
gezinin ayrıntıları.
Senegal’in genel durumu.
Konaklama, vize, ülkeler arası geçişler ve ulaşım hakkında tavsiyeler.
Ülkeler arası ilişkiler ve Büyükelçilik tarafından tavsiye edilen konular.
Çabuk Projesi.
Alınan Kararlar:
Senegal Büyükelçiliğinde Müsteşar Moustapha SOKHNA DIOP ile yapılan görüşmede;
 Senegal’in Great Green Wall projesine 2008 yılında dahil olduğu ve 2011 yılında proje
ofisinin ülkede kurulduğu.
 Senegal’in komşu ülkelerden farklı bir ekosisteme sahip olduğu için ekosistem
konusunda problemlere sahip olduğu.
 Senegal’in su kaynağı bakımından zengin olduğu, ülkenin sınırlarını nehirlerin
oluşturduğunu fakat bu su kaynaklarının kurak alanlara ulaştırılmasında sorunlar
yaşandığı. Moritanya ve Mali’yle sınırlarını bu nehirlerin oluşturduğu ve sınır aşan bu
suların kullanımında diğer iki ülkeyle ortak hareket edilmek zorunluluğu olduğu. Bazı
“yapay göl” projelerinin hayata geçirildiği.
94
 Ülkenin kuzeyinde bulunan kurak alanlarda, yağışın olmadığı dönemlerde (AralıkHaziran ayları arası) kırsal kesimin, besi hayvanlarıyla beraber, su kaynaklarına yakın
alanlara geçici göç ettiği.
 Ağırlıklı olarak hayvancılığın yapıldığı kurak alanlarda en büyük ihtiyacın hayvan yemi
olduğu, var olan meralarda ıslah projelerine ihtiyaç duyulduğu.
 Ülkede ağaçlandırma çalışmaların yapıldığı ve bunda da başarılı olunduğu, lakin
kadınların yemek yapmak için ve diğer ihtiyaçlarında kullanmak için ağaç kestiği ve
bunun ormanlar üzerinde baskı oluşturduğu.
 Yapılması düşünülen projelerde kadınların aktif pay alması, eğitimlerinin çok önem
arz ettiği. Kurak alanlarda yağış olmayan dönemlerde erkeklerin, büyük şehirlere
çalışmak için geçici göç ettiği, kadınların bölgeden ayrılmadığı ve orman tahribatına
sıklıkla kadınların neden olduğu.
 Ülkede kadın organizasyonlarının etkili olduğu, köylerde bile kadın derneklerinin
bulunduğu.
 Ağaçlandırma çalışmalarında değişik türlerin kullanılmasının, özellikle ülkede meyve
ağaçlarından ekonomik olarak da fayda sağlanıldığından, meyve ağaçlarının halk
tarafından korunduğu.
 Gerek ağaçlandırma olsun gerek diğer projelerde öncelikle kendi uzmanlarının ve
halkının projenin sürdürülebilirliğini sağlanabilmesi için eğitilmesi gerektiğini.
 Seyahatin konaklama, vize, ülkeler arası geçişler ve ulaşım kısımları hakkında her türlü
yardımı sağlayacaklarını, bu teknik gezi hakkında Senegal Dışişleri Bakanlığını da
haberdar edip, onlarında gerekli yardımlarda bulunmasını sağlayacaklarını,
heyetimize ileten Sayın Müsteşar Moustapha SOKHNA DIOP, son olarak ziyaretten
duyduğu memnuniyeti ve iyi dileklerini paylaştı.
95
7. İLGİLİ BAŞBAKANLIK GENELGELERİ
7.1. 5 OCAK 2012 TARİHLİ VE 28164 SAYILI RESMİ GAZETEDE YAYIMLANAN
GENELGE
T.C.
BAŞBAKANLIK
Personel ve Prensipler Genel Müdürlüğü
Sayı : B.02.0.PPG.0.12-010-06/95 04/01/2012
Konu : En Az Gelişmiş Ülkelere Yönelik
Ekonomik ve Teknik İşbirliği Paketi
GENELGE
2012/1
Ülkemizin ev sahipliğini yaptığı Birleşmiş Milletler (BM) En Az Gelişmiş Ülkeler (EAGÜ)
IV.Konferansı 9-13 Mayıs 2011 tarihlerinde İstanbul’da düzenlenmiştir. Bu Konferansta
EAGÜ’lere yönelik olarak ülkemiz tarafından hazırlanan Ekonomik ve Teknik İşbirliği Paketi
açıklanmıştır.
Paketin hayata geçirilmesine ilişkin çalışmalar, Dışişleri Bakanlığının eşgüdümünde, Pakette yer
alan bakanlık, kurum ve kuruluşların katkı ve katılımlarıyla sürdürülecektir. Bu kapsamda
hazırlanarak teklif edilen projelerin uygulanabilmesi için kamu kurum ve kuruluşlarınca gerekli
kaynak tahsisi yapılacaktır.
Dünya siyasetinde önemi ve görünürlüğü giderek artan ülkemizin, Paketin hayata geçirilmesi ile
uluslararası alandaki etkinliğinin artması ve özellikle Afrika ülkeleriyle ilişkilerimizin büyük bir
ivme kazanması öngörülmektedir. EAGÜ’lere yönelik bu girişim, ülkemizin çok yönlü ve aktif dış
politika yaklaşımı ve küresel meselelerde daha çok söz sahibi olma iradesinin somut bir
yansımasını oluşturmaktadır.
Paketin uygulanması aşamasında siyasi öncelikler ve öncelikli işbirliği alanları; genel dış
politikamız, 2010/7 sayılı Başbakanlık Genelgesinde öngörülen Afrika Stratejisi, uluslararası
kuruluş ve diğer ülkelerle ilişkilerimiz esas alınarak Dışişleri Bakanlığınca belirlenecektir.
Paket dâhilinde hazırlanacak proje teklifleri, Dışişleri Bakanlığı ile Türk İşbirliği ve Koordinasyon
Ajansı (TİKA) Başkanlığına sunulacaktır. Proje teklifleri, proje konusu ülkelere yönelik siyasi
önceliklerimiz bakımından Dışişleri Bakanlığınca, teknik içerikleri açısından da TİKA Başkanlığınca,
ilgili kurumlarla istişare edilerek değerlendirilecektir. Bu şekilde değerlendirilerek onaylanan
projeler TİKA ve proje sorumlusu kurumlarca uygulamaya konulacaktır.
Pakette yer alan unsurların büyük ölçüde teknik proje uygulamaları olacağı dikkate alınarak,
Paket dâhilindeki projelerin; bakanlıklar, kurum ve kuruluşlarla işbirliği içinde, proje konusu
ülkelerde uygulanmasının takip ve koordinasyonu, sorumlu teknik koordinatör kurum olarak TİKA
Başkanlığı tarafından yerine getirilecektir.
Paketin uygulanmasının genel olarak izlenmesi ve değerlendirilmesi amacıyla; Dışişleri
Bakanlığı’nın koordinasyonunda, Pakette yer alan bakanlık, kurum ve kuruluş temsilcilerinin
katılımıyla düzenli aralıklarla toplantılar yapılacaktır.
96
T.C.
BAŞBAKANLIK
Sayı : B.02.0.PPG.0.12-010-06/
Konu : En Az Gelişmiş Ülkelere Yönelik
Ekonomik ve Teknik İşbirliği Paketi
Paketin uygulamaya konulmasında; bakanlıklar, kamu kurum ve kuruluşlarınca ülkemizin
öncelikleri esas alınarak, BM ihtisas kuruluşları ve diğer uluslararası uzman kuruluşlarla
işbirliğinde bulunulması önem taşımaktadır. Bu kapsamda, İslam İşbirliği Teşkilatına (İİT) üye
EAGÜ’lere yönelik olarak geliştirilen projelerde İİT ile işbirliği imkânları da değerlendirilecektir.
EAGÜ’lere yönelik Ekonomik ve Teknik İşbirliği Paketinin uygulanmasında; sivil toplum
kuruluşları, üniversiteler, meslek birlikleri ve özel sektör kuruluşlarıyla işbirliği yapılacak, tüm
kamu kurum ve kuruluşlarınca gereken destek ve katkı sağlanacaktır.
Bilgilerini ve gereğini rica ederim.
Recep Tayyip ERDOĞAN
Başbakan
7.2. 6 AĞUSTOS 2011 TARİHLİ VE 28017 SAYILI RESMİ GAZETEDE
YAYIMLANAN GENELGE
T.C.
BAŞBAKANLIK
Sayı : B.02.0.PPG.0.12-010-06/8008 05/08/2011
Konu: Somali ve Açlık Tehlikesi Yaşayan Diğer
Afrika Ülkelerine Yardım Kampanyası
GENELGE
2011/9
Afrika kıtasının doğusunda yaşanan kuraklığın yol açtığı kıtlık, açlık ve susuzluk nedeniyle başta
Somali olmak üzere tüm bölge halkı büyük bir insanlık dramı ile karşı karşıya bulunmaktadır. Bu
bölgede yaşayan milyonlarca insanı etkileyen bu durum; salgın hastalıklara ve ölümlere neden
olmakta, halk çaresiz bir şekilde hayatta kalma mücadelesi vermektedir.
Bu denli büyük bir felaketle ülkelerin kendi imkânlarıyla mücadele etmesinin güçlüğü ortadadır.
Bu düşünceyle ve bir insanlık borcu olarak, insani yardım için vakit kaybetmeksizin ve süratle
harekete geçme ihtiyacı ortaya çıkmıştır.
Türkiye Cumhuriyeti, yardımlaşma ve dayanışma duygusunun yoğun olarak yaşandığı mübarek
Ramazan ayında, halkımızın da beklentileri doğrultusunda, Somali ve açlık tehlikesi yaşayan diğer
Afrika ülkeleri için her türlü yardım ve desteği sağlayacaktır. Bu amaçla bir yardım kampanyası
başlatılması uygun görülmüştür. Yardım kampanyasına ait banka hesap numaraları genelge
ekinde belirtilmiştir.
Açlık ve kıtlık nedeniyle muhtaç ve mağdur durumda bulunan dost ve kardeş halklara yardım için
Hükümetimizin çabalarına ilaveten, diğer pek çok özel inisiyatifin de yardım amaçlı katkıları
devam etmektedir. Yardım kampanyası açılması kadar, ülke kaynakları kullanılarak toplanan bu
yardımların, ihtiyaç sahiplerine yerinde ve zamanında ulaştırılması, etkin kullanımı ile ulusal ve
uluslararası kamuoyuna gerektiği gibi duyurulması da önem taşımaktadır. Tüm bu çalışmaların
97
başarılı bir şekilde yürütülebilmesi için etkin bir işbirliği ve koordinasyona ihtiyaç duyulacağı
açıktır.
Açılan yardım kampanyasının ulusal koordinasyonu, bu alandaki faaliyetleri yasal olarak
yürütmekle görevli Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) tarafından yerine
getirilecektir.
Bu doğrultuda;
1. Valiliklerimiz, belediyelerimiz ve tüm kamu kurum ve kuruluşlarımızca toplanan yardımlar ekte
belirtilen hesap numaralarına aktarılacaktır.
2. Gerçek ve tüzel kişiler bu hesaplara doğrudan bağış yapabileceklerdir.
3. Sivil toplum kuruluşlarımızdan istekli olanlar, topladıkları yardımı afetzedelere ulaştırmak
üzere, şartlı veya şartsız bu hesaplara aktarabileceklerdir.
4. Tüm yardım toplama faaliyetleri, 2860 sayılı Yardım Toplama Kanunu hükümleri çerçevesinde
yapılacaktır.
T.C.
BAŞBAKANLIK
Sayı: B.02.0.PPG.0.12-010-06/8008 05/08/2011
Konu: Somali ve Açlık Tehlikesi Yaşayan Diğer Afrika Ülkelerine Yardım Kampanyası
Afet acıları yaşamış olan halkımızın, ulusal ve yerel basınımızın, sivil toplum kuruluşlarımızın, kamu
kurum ve kuruluşları ile her düzeydeki kamu görevlilerinin, meslek odalarının ve birliklerin, bir
insanlık görevi olan bu yardım kampanyasına gönüllü olarak her türlü desteği vereceklerine inancımız
tamdır.
Bilgilerini ve gereğini önemle rica ederim.
Başbakan
7.3. 25 MART 2010 TARİHLİ RESMİ GAZETEDE YAYIMLANAN GENELGE
T.C.
BAŞBAKANLIK
Sayı: B.02.0.PPG.0.12-010-06/4122 25 MART 2010
Konu: Afrika Stratejisi.
GENELGE
2010/7
Ülkemizin çok yönlü ve aktif dış politika yaklaşımının bir gereği olarak Afrika ülkeleriyle
ilişkilerimizin, ortaklık anlayışını esas alan ve sürdürülebilir bir zemine oturtulması büyük önem
taşımaktadır. Bazı Afrika ülkeleri ile mevcut siyasal ve ekonomik ilişkilerimizin kıtanın diğer
ülkeleriyle de geliştirilmesi amacıyla, 2008 yılında düzenlenen Türkiye-Afrika İşbirliği Zirvesi’nde
kabul edilen ortak işbirliği alanlarına dayalı bütüncül bir Afrika Stratejisinin oluşturulması ihtiyacı
ortaya çıkmıştır.
Afrika Birliğiyle (AfB) “ortaklık” görünümünün güçlendirilmesi, kıta ülkeleri ile ikili siyasal,
ekonomik ve askeri ilişkilerimizin “müşterek bir gelecek için ortaklık” yaklaşımı çerçevesinde
azami yarar ve kalıcılığı sağlayacak şekilde derinleştirilmesi, Dışişleri Bakanlığının eşgüdümünde
yürütülecek işbirliği faaliyetlerine, diğer bakanlık, kamu kurum ve kuruluşları ile sivil toplum
98
kuruluşlarının etkin katılımlarının sağlanması, Türk iş çevrelerinin Kuzey Afrika’nın yanı sıra
Sahraaltı Afrika’ya da yöneltilmesi, uluslararası kuruluşlarda ülkemize olan desteğin artırılması,
Türkiye hakkında yeterli bilgi bulunmayan Afrika ülkelerinde ülkemizin etkin tanıtımı amacıyla
Afrika Strateji Belgesi yürürlüğe konulacaktır.
Türkiye-Afrika İşbirliği Zirvesi'nde belirlenen hedeflerin gerçekleştirilmesi ve sonrasında Afrika
ülkelerinde oluşan beklentilerin karşılanabilmesi için ilgili bakanlık, kamu kurum ve
kuruluşlarında Afrika konuları ile ilgilenen bir yapılanmanın ve kurumlar arası etkin bir
eşgüdümün sağlanması amacıyla, Dışişleri Bakanlığı’nın koordinasyonunda; Genelkurmay
Başkanlığı, Milli Savunma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı,
Ulaştırma Bakanlığı, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Enerji ve Tabii
Kaynaklar Bakan-lığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Çevre ve Orman Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı,
Dış Ticaret Müsteşarlığı, Diyanet İşleri Başkanlığı, Türk İşbirliği ve Kalkınma İdaresi Başkanlığı,
Savunma Sanayii Müsteşarlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü,
Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı ve Türkiye Kızılay
Derneği temsilcilerinin katılımıyla, Afrika ülkelerine yönelik olarak yapılacak çalışmaları yürütmek
üzere “Afrika Stratejisi Eşgüdüm Komitesi” oluşturulmuştur.
Eşgüdüm Komitesi üç ayda bir toplanacak, çalışma usul ve esasları Komite tarafından
belirlenecek ve sekretarya hizmetleri Dışişleri Bakanlığınca yürütülecektir. Komite, gerekli
gördüğün-de, diğer bakanlık, kamu kurum ve kuruluşları ile üniversiteler, sivil toplum kuruluşları,
meslek birlikleri ve özel sektör temsilcilerini de toplantılarına davet edebilecektir.
Afrika Strateji Belgesinin hazırlanması, ilgili kurumlara duyurulmak suretiyle yürürlüğe konulması,
gerektiğinde Eşgüdüm Komitesinin görüşü alınarak değiştirilmesi, uygulanmasının takip ve
koordinasyonu Dışişleri Bakanlığınca yerine getirilecektir.
Afrika Stratejisinin uygulanmasında tüm kamu kurum ve kuruluşlarınca gereken hassasiyetin
gösterilmesi ve Eşgüdüm Komitesine gerekli desteğin sağlanması hususunda bilgilerini ve
gereğini rica ederim.
Başbakan
99
Ek 4. Broşür
100

Senegal Çalıştayı Görev Raporu - Çölleşme ve Erozyonla Mücadele

Transkript

Benzer belgeler

EN SEVDİĞİM YER: DARA KIRMIZITOPRAK

DRYNET`ten Haberler

afrika bülteni

Ritim Tutan Dervişler Ülkesi: Senegal

01.05.2009 - manşet gazetesi ankara

İndir

ABD ile İkili İlişkiler Hakkında Bilgi Notu 2013 - 29

Su Kaynakları Kavramı, Su Kaynaklarının Dünya`da ve Türkiye`de

İndir - İnovaLİG

orman genel müdürlüğü taşra teşkilatı 2016 yılı orman muhafaza