Bilgisayar Donanımı

5. HAFTA
KBT104
BİLGİSAYAR DONANIMI
KBUZEM
Karabük Üniversitesi
Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi
KBT104 2
Bilgisayar Donanımı
Konu Başlıkları
Bellekler
İç Bellekler
ROM Bellek
RAM Bellek
Dış Bellekler
Sabit Disk Sürücüleri (Hard Disk Drivers-HDD)
Disket ve Disket Sürücüler (Floppy Disk Drivers)
CD-ROM ve CD-ROM Sürücüleri (Compact Disk –ROM Drivers)
DVD ROM ve DVD Sürücüleri
Flash Bellekler
Kaynakça
KBUZEM
Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi
KBT104 3
Bilgisayar Donanımı
Temel Kavramlar
Bellekler, İç Bellekler, ROM Bellek, RAM Bellek, Dış Bellekler, Sabit Disk,
Sürücüleri (Hard Disk Drivers-HDD), Disket ve Disket Sürücüler (Floppy
Disk Drivers), CD-ROM ve CD-ROM Sürücüleri (Compact Disk –ROM
Drivers), DVD ROM ve DVD Sürücüleri, Flash Bellekler
KBUZEM
Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi
KBT104 4
Bilgisayar Donanımı
1. Bellekler
Bilgisayarın her türlü programı ve onlarla ilgili bilgileri sakladığı ve üzerlerinde
işlem yaptığı, bu işlemlerin sonucunu sakladığı ortamlara bellek denilmektedir.
Belleklerin bilgiyi depolayabilme kapasitesi, kilobayt (kB), Megabayt (MB), Gigabayt
(GB) gibi birimlerle ifade edilir. Bellekler iki türe ayrılmaktadır; İç bellek ve Yan bellek;
İç Bellekler
İç bellek, bilgisayarın temel hafızasını oluşturmaktadır. Bilgisayarın içinde iki
tür iç bellek vardır: ROM ve RAM bellekler.
Şekil 1. İlk ROM Bellek
ROM bellekler içlerine kalıcı olarak bilgi yazılabilen türden belleklerdir. Bunlar
elektrik kesilse dahi içlerindeki bilgileri saklamaya devam ederler. ROM bellekte,
işlemcinin anakart üzerinde bulunan birim ve aygıtları tanımasını sağlayan bilgilerle
ilk açılışta neler yapması gerektiğini söyleyen ve BIOS (Basic Input Output System) adı
verilen bir program vardır. BIOS bilgisini saklayan ROM çipi anakart üzerinde hazır
olarak gelir, ayrıca alınıp takılmasına gerek yoktur.
ROM Bellek
KBUZEM
Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi
KBT104 5
Bilgisayar Donanımı
RAM bellek ise bilgisayarın yaptığı her türlü işlemle ilgili bilgileri geçici olarak
sakladığı bellektir. Bilgisayarda o anda çalışan programlar ve onlarla ilgili bilgiler bu
kısımda saklanır. RAM bellek, bir yazı tahtasına benzetilebilir. Çünkü onun üzerindeki
bilgiler silinebilir, yerlerine başka bilgiler yazılabilir.
Elektrikler kesildiğinde RAM bellek üzerindeki tüm bilgiler de silinir. RAM
belleğin görevi, işlemcinin bilgiler üzerinde süratli işlem yapabileceği geçici bir ortam
sağlamaktır. Dolayısıyla RAM aynı zamanda bilgisayarın süratli işlem yapabilme
kabiliyetini önemli ölçüde etkileyen bir bileşendir. RAM belleğin miktarı ne kadar çok
olursa, bilgisayar o kadar çok bilgiyi daha süratli bir şekilde işleyebilir. Yeni model bir
bilgisayar, RAM belleği az olduğu için eski bir bilgisayardan daha yavaş işleyebilir.
RAM Bellek
Dış Bellekler
Verilerin kalıcı olarak saklandığı bellek ortamıdır. Sabit disk, disket, yedekleme
üniteleri, CDROM ve DVD sürücüler bu tür belleğin kapsamına girmektedir.
Sabit Disk Sürücüleri (Hard Disk Drivers-HDD)
Sabit diskler yapı ve çalışma biçimi bakımından disket sürücülere benzer
olmakla birlikte önemli farklar vardır. Birincisi, bilginin kaydedildiği manyetik diskler
sert metalden imal edilmiş olup, sürücü içerisinde sabittirler, sökülemezler. İkincisi, bu
yapının getirdiği yüksek depolama kapasitesi ve bilgiyi okuma veya yazma hızının
yüksek olması gibi avantajların bulunmasıdır. Bu özellikleri dolayısıyla çoğunlukla
programlar ve veriler sabit diskler üzerinde saklanır.
KBUZEM
Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi
KBT104 6
Bilgisayar Donanımı
Sabit Disk
Disket ve Disket Sürücüler (Floppy Disk Drivers)
Disket’lerde takılıp çıkartılabilen ve koruyucu bir kılıf içerisine yerleştirilmiş
manyetik özelliklere sahip bir disk bulunmaktadır. Bilgiler bu manyetik diske, nasıl ses
bir teyp bandına kaydediliyorsa o şekilde kaydedilmektedir. İkisinin arasında iki
önemli fark bulunmaktadır; diskete yazılan bilgiler sayısaldır ve manyetik ortam disk
şeklinde olduğundan yazılan bilgiye ulaşmak daha süratli ve kolay bir şekilde olur.
Disketlere bilgi kaydetmek veya okumak için disket sürücüler kullanılır. Yazılan
bilgiler kalıcı özelliğe sahip olduğundan,disketler bilgiyi arşivleme veya bir
bilgisayardan ötekine taşımak için kullanılır. Çeşitli depolama kapasitesine sahip farklı
büyüklüklerde disketler vardır. Günümüzde en çok kullanılanı 3.5”’lik, 1.44 MB
kapasiteye sahip disketlerdir.
Şekil 2. Disket ve Disket Sürücü
KBUZEM
Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi
KBT104 7
Bilgisayar Donanımı
CD-ROM ve CD-ROM Sürücüleri (Compact Disk –ROM
Drivers)
Günümüzde, kullanılan programların çok yer kaplaması dolayısıyla bilgisayara
yükleyebilmek için çok sayıda disket kullanmak gerekmektedir. Örneğin Windows 98
işletim sisteminin kurulum dosyaları yaklaşık 600 MB yer kaplamaktadır. Bir disketin
1.44MB kapasitesi olduğu göz önünde bulundurulursa, 600/1.44=417 tane disket
kullanmak gerekecektir. Günümüzde bu kadar çok bilgiyi taşınabilir ve süratli bir
şekilde aktarabilme imkanı veren tek bir ortam bulunmaktadır; CD’ler. CD’ler
üzerlerinde bulunan mikroskobik çapa sahip deliklerle kodlanmış sayısal veriler içeren
optik veri depolama üniteleridir. Bu kadar küçük ve sık aralıklarla yerleştirilmiş
deliklerin varlığı ancak lazer ışığıyla belirlenebilir. Bir CD’ye bilgi bir kez yazılabilir
ancak defalarca okunabilir. Ortalama bir CD’nin depolama kapasitesi 700 MB’tır.
Boş CD’lere bilgi yazabilen sürücülere CD-RW sürücü denir. Bu sürücülerde iki
tip yazılabilir CD’ler kullanılır; CD-Recordable (CD-R) ve CD-ReWriteable (CD-RW).
CD-R’a bir kez yazılabilirken, CD-RW’ye belirli sayılarda da olsa silip tekrar yazmak
mümkündür. Ancak pahalı olduğu için CD-RW’ler daha az tercih edilmektedirler.
Şekil 3. CD-ROM ve CD-ROM sürücü
DVD ROM ve DVD Sürücüleri
DVD diskler, CD’ler gibi optik ilkelerle üzerine kayıt yapılabilen disklerdir.
Diskin iki yüzüne de yoğun bir şekilde veri kaydedilebildiği için CD’lere göre
kapasitesi daha fazladır. Bir DVD disk yaklaşık 7 CD’ye eşdeğer miktarda veri
saklayabilir. DVD diskler ancak DVD sürücülerle okunabilir. Fakat CD’ler DVD
sürücülerle de okunabilir. Ancak DVD sürücüler CD-ROM sürücülere göre daha
pahalıdır
KBUZEM
Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi
KBT104 8
Bilgisayar Donanımı
Şekil 4. DVD ROM Sürücü
Flash Bellekler
Flash Bellekler, güç kesintisinde dahi içerdiği bilgileri kaybetmeyen ve tekrar tekrar
yazılıp silinebilen bir bellek çeşididir. Flash belleklerin yapısı RAM'lere, kullanımı
Hard Disk'lere benzer.
Flash belleklerin yapısı mekanik değildir; elektroniktir. İçerisinde hareket eden bir
parça yoktur. Bu özelliklerinden dolayı bu tarz bellekler "solid-state" olarak, yani
"durağan" olarak adlandırılırlar. Hareket eden parça olmamasından dolayı hassasiyet
değerleri yüksek değildir ve özellikle mobil alanda kullanımları çok yaygındır. MP3
Player'larda, cep telefonlarında, el bilgisayarlarında, dijital fotoğraf makinalarında ve
dijital görüntü aygıtlarında yaygınca kullanılırlar.
Flash bellekler, bir EEPROM çeşidi olarak adlandırılabilir. "Elektriksel olarak
programlanabilen sadece okunabilen bellek" olarak çevirebileceğimiz EEPROM'ların
üzerindeki veriler elektriksel yolla değiştirilebilir. Sadece okunabilir bellek
denilmesinin sebebi, blgilerin kalıcı olmasından kaynaklanır. Klasik bellek
yapılarından bilindiği üzere, flash bellekler de hücrelerden oluşur. Her hücrenin kendi
transistörleri vardır. Bilgisayar otamında bilgiler 0 ve 1'lerden oluşur. 0'lar düşük
voltaj, 1'ler ise yüksek voltaj anlamına gelir. Veri yazılmak istendiği anda,
transistörlerin voltaj seviyeleri değiştirilerek bilgiler yazılır / silinir / yenilenir.
KBUZEM
Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi
KBT104 9
Bilgisayar Donanımı
Şekil 5. Flash Bellek ve hafıza kart
Flash belleklerin genel özelliklerini ise şöyle sıralayabiliriz:
Ufak boyut: Çeşidine göre, kredi kartının yarısı veya çeyrek büyüklüğünde
olabilir.

Sessiz

Hafif

Hızlı erişim

Sağlam yapı
Günümüzde birkaç çeşit Flash Bellek çeşidi bulunuyor. Bunların başlıcaları şöyle:

CompactFlash

SD (Secure Digital)

MultimediaCard

Memory Stick

Smart Media
KBUZEM
Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi
KBT104 10
Bilgisayar Donanımı
Kaynakça
 Demirel, H.(2011). “Bilgisayar Donanımı Ders Notları” Karabük
Üniversitesi, KARABÜK
KBUZEM
Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi