İlköğretim Ve Ortaöğretim Okullarında Görev Yapan Öğretmenlerin

T.C.
MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI
Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı
(EARGED)
İLKÖĞRETİM VE ORTAÖĞRETİM OKULLARINDA
GÖREV YAPAN ÖĞRETMENLERİN OKUMA
KÜLTÜRLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
HAZIRLAYAN
Mustafa KARAŞAHİN
Ankara, 2009
MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI .......................................................................................... 000
KAYNAK KİTAPLAR DİZİSİ . ........................................................................................000
Tüm hakları saklıdır. İçerikle ilgili alıntılar, kaynak gösterilerek kullanılabilir.
Kitap, çoğaltma araçları, optik araçlar vb. yöntemlerle çoğaltılamaz.
Grafik
Kapak
Redakte
: Hüseyin MUTLUCAN
: Hüseyin MUTLUCAN
:
ISBN:
T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI
Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı
GMK Bulvarı No: 109 (06570) Maltepe-ANKARA
Tel: 0 312 230 36 44-230 39 26-231 69 60 Faks: 0 312 231 62 05
e-posta: [email protected] İnternet adresi: www.meb.gov.tr
“En mühim ve feyizli vazifelerimiz millî eğitim işleridir.
Millî eğitim işlerinde mutlaka muzaffer olmak lazımdır. Bir
milletin hakikî kurtuluşu ancak bu suretle olur. Eğitimdir ki
bir milleti ya özgür, bağımsız, şanlı ve yüce bir toplum
halinde yaşatır ya da onu köleliğe ve yoksulluğa iter.”
Mustafa Kemal ATATÜRK
ÖN SÖZ
Hızlı bir iletişimin yaşandığı günümüzde bilgi hızla gelişip çeşitlenmektedir. Bu
nedenle, katlanarak büyüyen bilgi üretiminden yararlanmak, olup biten gelişmeleri
yakından takip etmek, bilgiyi güncellemek ve çağın ihtiyaçlarına göre yeniden
yapılandırmak zorlaşırken değişim sürecine uyum sağlamak da son derece önem
kazanmaktadır. Özellikle geleceğin şekillenmesinde önemli bir payı olan öğretmenlerin bu
gelişim sürecine ayak uydurmaları daha da önem arz etmektedir; çünkü bu gelişmelere
paralel olarak bilginin edinilmesi ve sunulmasındaki anlayışlar da değişmektedir. Ayrıca
böyle bir ortamda bilgiye ulaşmadaki kolaylıklar, bilgi çeşitlenmesi, bilgi kirlenmesi gibi
durumlar doğru ve işe yarar bilgiye ulaşmayı zorlaştırdığı için bu tür bilginin edinilmesi
ve öğrencilerin hizmetine sunulmasında öğretmenlik mesleğine ayrı sorumluluklar
yüklemektedir. Bu sorumlulukların başında bilgi edinmede önemli bir yere sahip olan
okuma alışkanlığının öğrencilere kazandırılması gelmektedir. Bu açıdan bakıldığında
öğretmenlerin okuma kültürlerinin önemi ortaya çıkmaktadır.
Öğrencilerin hedeflenen başarıyı yakalaması, öğretmenlerin yeteri kadar donanımlı
olmalarına bağlıdır. Donanımlı olmanın yolu ise doğru bilgiye ulaşmakla mümkündür.
Okumak ise bilgiye ulaşmanın en kolay yollarından birisidir; bunun için toplumun bütün
kesimlerinde okuma alışkanlığının gelişmesi önemlidir. Gelişmiş ülkelerde olduğu gibi
ülkemizde de okuma alışkanlığının yaygınlaşması yönünde çalışmalar yapılmaktadır. Bu
çalışmalar elbette ki önemlidir; çünkü okumak düşünceye, düşünceler söze, sözler eyleme,
eylemler alışkanlığa, alışkanlıklar kişiliğe dönüşür. Kişilik ise geleceğimizi biçimlendirir.
Dolayısıyla, okuma kültürü doğru bir geleceğin kurgulanmasında başlangıç noktasıdır ve
geleceğin şekillenmesinde önemli yeri olan öğretmenler için önemlidir.
Bu araştırma; Millî Eğitim Bakanlığına bağlı, ilköğretim ve ortaöğretim okullarında
görev yapmakta olan öğretmenlerin okuma kültürlerinin değerlendirilmesi amacıyla
yapılmıştır. Araştırmanın, Bakanlığımızın ilgili birimlerince en iyi şekilde
değerlendirileceğine inanıyor, araştırmanın verilerinin sağlanmasında katkılarından dolayı
İl Millî Eğitim Müdürlüklerine, araştırmayı gerçekleştirilen Mustafa KARAŞAHİN’e,
araştırmaya görüşleriyle destekte bulunan Dr.Atila DEMİRBAŞ’a, veri girişinde katkı
sağlayan Rüştü SEYFE’ye, grafik-tasarım ve kapak çalışmaları için Hüseyin MUTLUCAN’a
ve bizimle ortak çalışma isteği gösterip araştırmaya görüş vererek katkı sağlayan
ilköğretim okulu ve ortaöğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerimize teşekkür
ediyorum.
Dr. Halil Rahman AÇAR
Daire Başkanı
ii
ÖZET
İLKÖĞRETİM VE ORTAÖĞRETİM OKULLARINDA GÖREV YAPAN
ÖĞRETMENLERİN OKUMA KÜLTÜRLERİNİN
DEĞERLENDİRİLMESİ
Bu araştırma, Millî Eğitim Bakanlığına bağlı ilköğretim ve ortaöğretim okullarında
görev yapan öğretmenlerin okuma kültürlerinin değerlendirilmesi ve okuma, kitap okuma,
dergi okuma, gazete okuma konusundaki görüşleri doğrultusunda okuma kültürlerinin
geliştirilmesine yönelik öneriler sunmak amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın problemi;
öğretmenlerin okuma tercihlerindeki önceliklerinin, takip ettikleri süreli yayınların, okuma
nedenlerindeki önceliklerinin neler olduğunu ve düzenli olarak, belirli aralıklarla, belirli
yoğunlukta okuma işlevini sürdürüp sürdürmediklerinin belirlenerek okuma kültürleri
açısından durumlarını ortaya koymaktır.
Tarama modelindeki bu araştırmanın evrenini Türkiye’nin yedi coğrafi
bölgesindeki 2007–2008 öğretim yılında Millî Eğitim Bakanlığına bağlı resmî ilköğretim
ve ortaöğretim kurumlarında görev yapan öğretmenler oluşturmaktadır.
Örneklemi, farklı sosyal ve ekonomik özelliklere sahip her coğrafi bölgeden iki il
olmak üzere toplam 14 ilde, ilköğretim ve ortaöğretim okullarında görev yapan 1.348 sınıf
öğretmeni, 2.690 branş öğretmeni olmak üzere 4.038 öğretmen oluşturmuştur. Anketi
cevaplamıştır.
Araştırmada, veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından geliştirilen anket
kullanılmıştır. Geliştirilen taslak anket, uzmanların görüşlerine sunulmuş; ayrıca
Ankara’da bir ilköğretim okulunda görev yapan öğretmenlere uygulanarak test edilmiştir.
Gelen eleştiriler doğrultusunda yeniden düzenlenen anket örneklemi oluşturan
öğretmenlere il millî eğitim müdürlükleri aracılığı ile anket uygulama yönergesi
doğrultusunda uygulanmıştır.
Araştırmada elde edilen veriler, kodlanarak bilgisayara yüklenmiş ve “SPSS
(Statistical package for social sciences) 14,0 for Windows” istatistik programı kullanılarak
çözümlenmiştir. Verilerin çözümlenmesinde yüzde ve frekans, okuma kültürüyle ilgili
görüşlerinin belirlenmesi için verdikleri cevapların aritmetik ortalama ve standart
sapmaları hesaplanmıştır. Ayrıca öğretmenlerin okuma konusundaki önceliklerinin
belirlenmesine yönelik olarak “Borda Yöntemi” kullanılmıştır. Elde edilen bulgular,
yorumlanarak raporlaştırılmıştır.
Elde edilen bulgulara göre bazı sonuçlar aşağıdaki gibidir.
Öğretmenlerin boş zamanlarını değerlendirmede birinci öncelikleri kitap okumaktır.
Araştırmaya katılan öğretmenler, kitap, dergi ve gazeteleri kısmen okuduklarını,
gazeteyi kitap ve dergiye oranla daha fazla okuduklarını belirmişlerdir.
Öğretmenler zaman darlığını ve maddi yetersizleri okumama nedeni olarak
göstermektedirler. Öğretmenler sanat metinlerini öğretici metinlere göre daha fazla
okumaktadırlar. Öğretmenlerin yarıdan fazlası kitap ve gazete için gelirlerinden yıllık
olarak 1-100TL arası ayırırken dergi için 1-50TL ayırmaktadırlar. Öğretmenlerin yarıdan
fazlası kitaplıklarında 10–100 arası kitap olduğunu belirtmiştir.
Araştırmaya katılan öğretmenlerin okumak için en çok tercih ettikleri en son kitaplar
sırasıyla: Şu Çılgın Türkler, Secret, Küçük Şeyler, Efendi, Davinci Şifresi, Latife Hanım,
Ferrrarisini Satan Bilge ve Mutluluk adlı kitaplardır. Öğretmenlerin en çok etkilendiklerini
iii
belirttikleri kitaplar sırasıyla: Şu Çılgın Türkler, Suç ve Ceza, Sefiller, Simyacı, Davinci
Şifresi, Çalıkuşu, İnce Memed, Adı Aylin ve Gelibolu adlı kitaplardır.
Araştırmaya katılan öğretmenlerin çoğunluğu kitap fiyatlarını pahalı bulurken yarısı
hafta içinde ve hafta sonunda okumak için 1 ve 1 saatten az zaman ayırdığını, çoğunluğu
bir dergiye abone olmadığını belirtmişlerdir.
Araştırmaya katılan öğretmenlerin yarıya yakını yeterince gazete okuduğunu,
gelirlerinden yıllık olarak ortalama 100TL gazete için pay ayırdığını, çoğunluğu gazeteye
abone olmadığını belirtmişlerdir. Öğretmenler gazetelerde en fazla oranda köşe yazılarını
okudukları yönünde görüş bildirmişlerdir.
Öğretmenler Türkiye’de okuma kültürünün şekillenmesinde öncelikle görsel basının
ve toplumun genel kabullerinin, üçüncü öncelikli olarak ise arkadaş yönlendirmesinin
etkili olduğunu belirtmişlerdir.
iv
ABSTRACT
v
İÇİNDEKİLER
ÖN SÖZ ...............................................................................................................................ii
ÖZET ............................................................................................................................... iii
ABSTRACT ..................................................................................................................... v
İÇİNDEKİLER ................................................................................................................ vi
TABLOLAR DİZİNİ...................................................................................................... vii
BİRİNCİ BÖLÜM
GİRİŞ
1.1.Problem................................................................................................................. 2
1.2.Araştırmanın Amacı.............................................................................................. 4
1.3.Araştırmanın Önemi ............................................................................................. 4
1.4.Tanımlar................................................................................................................ 6
İKİNCİ BÖLÜM
ALAN YAZIN TARAMASI
2.1.Okuma Kültürü ve Öğretmenlerin Okuma Kültürlerinin Önemi ......................... 7
2.2.Okuma ve Okumama Nedenleri ........................................................................... 8
2.2.1.Okuma Nedenleri............................................................................................ 8
2.2.2.Okumama Nedenleri ....................................................................................... 9
2.3.İyi Bir Okurda Bulunması Gereken Özellikler ..................................................... 9
2.4.Okuma Tercihleri................................................................................................ 11
2.5.Kitap, Dergi ve Gazete........................................................................................ 12
2.5.1.Kitap ............................................................................................................. 12
2.5.2.Dergi ve Gazete ............................................................................................ 14
2.6.Öğretmenlerin Okuma Eğilimleri ....................................................................... 15
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
YÖNTEM
3.1. Araştırmanın Modeli.......................................................................................... 21
3.2. Araştırmanın Evren ve Örneklemi..................................................................... 21
3.3. Araştırmanın Veri Toplama Aracı ve Verilerin Toplanması ............................. 23
3.4. Verilerin Çözümlenmesi .................................................................................... 23
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
BULGULAR ve YORUMLAR
4.1. Araştırmaya Katılan Öğretmenlere Ait Kişisel Bulgular................................... 25
4.2.Öğretmenlerin Okuma İle İlgili Genel Görüşleri................................................ 28
4.3.Öğretmenlerin Kitap Okuma İle İlgili Görüşleri ................................................ 36
4.4.Öğretmenlerin Dergi Okumayla İlgili Görüşler.................................................. 50
4.5.Öğretmenlerin Gazete Okuma İle İlgili Görüşleri .............................................. 53
4.6.Öğretmenlerin Okuma Alışkanlığı ve Okuma Kültürü İle İlgili Görüşleri ........ 59
BEŞİNCİ BÖLÜM
SONUÇLAR ve ÖNERİLER
5.1.Sonuçlar .............................................................................................................. 69
5.2.Öneriler ............................................................................................................... 73
KAYNAKÇA........................................................................................................... 76
EKLER .................................................................................................................... 78
vi
No
Tablo Adı
TABLOLAR LİSTESİ
Sayfa
3.1. İlköğretim ve Ortaöğretim Okullarında Görev Yapan Sınıf ve Branş Öğretmenlerinin Sayısı ..
3.2. Araştırma Kapsamında Ulaşılan Öğretmenlerinin Bölge ve İllere Göre Dağılımı...............
4.1. Araştırmaya Katılan Öğretmenlerin Görev Yaptıkları Yerleşim Yerleri .............................
4.2. Araştırmaya Katılan Öğretmenlerin Mesleki Kıdemleri ......................................................
4.3. Araştırmaya Katılan Öğretmenlerin Cinsiyetlerine Göre Dağılımı......................................
4.4. Araştırmaya Katılan Öğretmenlerin Eğitim Durumları........................................................
4.5. Araştırmaya Katılan Öğretmenlerin Mezun Oldukları Okullar............................................
4.6. Araştırmaya Katılan Öğretmenlerin Görev Yaptıkları Okul Türleri ....................................
4.7. Araştırmaya Katılan Öğretmenlerin Branşları......................................................................
4.8. Araştırmaya Katılan Öğretmenlerin Okullardaki Görevleri .................................................
4.9. Öğretmenlerin Boş Zamanlarını Değerlendirme Öncelikleri ...............................................
4.10. Öğretmenlerin Okuma Durumları .......................................................................................
4.11. Öğretmenlerin Okuma Nedenleri ........................................................................................
4.12. Öğretmenlerin Okumama Nedenleri ...................................................................................
4.13. Öğretmenlerin Metin Okuma Tercihleri...............................................................................
4.14. Öğretmenlerin Okuma Materyallerindeki Tercihleri............................................................
4.15. Öğretmenlerin Okumanın Kendilerine Olabilecek Katkılarıyla İlgili Görüşleri ..................
4.16. Öğretmenlerin Seçkin Okurla İlgili Görüşleri ......................................................................
4.17. Öğretmenlerin Kitap Okuma Durumları ..............................................................................
4.18. Öğretmenlerin Yıllık Gelirlerinden Kitap İçin Ayırdıkları Miktarlar (TL)..........................
4.19. Öğretmenlerin Ders Kitapları Haricinde Kitaplıklarında Bulunan Kitapların Sayıları ........
4.20. Öğretmenlerin Kitap Okuma Zamanları...............................................................................
4.21. Öğretmenlerin Hafta İçinde Kitap Okumak İçin Ayırdıkları Süreler...................................
4.22. Öğretmenlerin Hafta Sonlarında Kitap Okumak İçin Ayırdıkları Süreler............................
4.23. Öğretmenlerin Yıllık Olarak Okudukları Kitap Sayıları ......................................................
4.24. Öğretmenlerin Kitap Okuma Mekânları...............................................................................
4.25. Öğretmenlerin Kitap Okuma Mevsimleri.............................................................................
4.26. Öğretmenlerin Okumak İçin Tercih Ettikleri İlk Beş Alan ..................................................
4.27. Öğretmenlerin Kitap Seçme Öncelikleri ..............................................................................
4.28. Öğretmenlerin Kitap ve Dergileri Temin Etme Yöntemleri.................................................
4.29. Öğretmenlerin Kitap Fiyatlarıyla İlgili Görüşleri.................................................................
4.30. Öğretmenlerin En Son Okudukları Kitaplar.........................................................................
4.31. Öğretmenleri En Çok Etkileyen Kitaplar .............................................................................
4.32. Öğretmenlerin Dergi Okuma Durumları ..............................................................................
4.33. Öğretmenlerin Gelirlerinden Dergi İçin Yıllık Olarak Ayırdıkları Miktarlar (TL)..............
4.34. Öğretmenlerin Dergi Edinme Yöntemleri ............................................................................
4.35. Öğretmenlerin Hafta İçinde Dergi Okumak İçin Ayırdıkları Süreler...................................
4.36. Öğretmenlerin Hafta Sonunda Dergi Okumak İçin Ayırdıkları Süreler...............................
4.37. Öğretmenlerin Dergiye Abonelik Durumları .......................................................................
4.38. Öğretmenlerin Okumak İçin Tercih Ettikleri Dergi Türleri .................................................
4.39. Öğretmenlerin Gazete Okuma Durumları ............................................................................
4.40. Öğretmenlerin Gelirlerinden Gazete İçin Yıllık Olarak Ayırdıkları Miktarlar (TL)............
4.41. Öğretmenlerin Gazete Edinme Yöntemleri ve Gazete Okuma Mekânları ...........................
4.42. Öğretmenlerin Hafta İçinde Gazete Okumak İçin Ayırdıkları Süreler.................................
4.43. Öğretmenlerin Hafta Sonunda Gazete Okumak İçin Ayırdıkları Süreler.............................
4.44. Öğretmenlerin Gazete Okuma Zamanları ............................................................................
4.45. Öğretmenlerin Gazete Alma Sıklıkları.................................................................................
4.46. Öğretmenlerin Gazetelere Abonelik Durumları ...................................................................
4.47. Öğretmenlerin Okudukları Gazete Türleri ...........................................................................
4.48. Öğretmenlerin Gazetelerde Okudukları Bölümler ...............................................................
4.49. Öğretmenlerin Türkiye’de Okumanın Şekillenmesindeki Etkenlerle İlgili Görüşleri..........
4.50. Öğretmenlerin Okuma Alışkanlığına Sahip Kimselerin Davranışlarıyla İlgili Görüşleri ....
4.51. Öğretmenlerin Okuma Alışkanlığına Olumsuz Etki Edecek Etkenlerle İlgili Görüşleri......
4.52. Öğretmenlerin Okuma Alışkanlığını Artıracak Nedenlerle İlgili Görüşleri.........................
4.53. Öğretmenlerin Kitap Hediye Etme Alışkanlıkları ................................................................
4.54. Öğretmenlerin Kitap Okuma Alışkanlığının Elde Edileceği Dönemle İlgili Görüşleri........
4.55. Öğretmenlerin Okuma Alışkanlığı Elde Etmenlerinde Etkili Olan Kişilerle İlgili Görüşleri
4.56. Öğretmenlerin Okuma Alışkanlıkları İle İlgili Tutumları ....................................................
vii
21
22
25
25
26
26
26
27
27
28
29
29
30
31
32
33
34
35
37
38
38
39
40
41
41
42
43
44
46
47
47
48
49
50
50
51
51
52
52
53
54
54
55
55
56
56
57
57
58
58
59
60
61
62
62
63
63
64
BİRİNCİ BÖLÜM
GİRİŞ
İnsanların, sürekli değişim içinde bulunan hayata uyum sağlamaları için çevrelerinde
olup biten bütün gelişmeleri yakından takip etmeleri, sahip oldukları bilgilere yenilerini
eklemeleri ve bu bilgileri yeniden yapılandırmaları gerekir. Bilgiye ulaşmanın ve onu sürekli
güncelleştirmenin en etkili yollarından biri ise okumaktır. Okumak, doğduğu andan itibaren
birçok eğitim süreci geçiren insan için en kolay ve en etkili öğrenme yoludur.
Üretken, eleştirel, özgür düşünebilen, problem çözebilen, yaşadığı topluma her
yönden katkı sağlayabilen, içinde bulunduğu çağın özelliklerini taşıyan ve çağına ayak
uydurabilen insanların yetişmesi ancak onlara okuma alışkanlığı kazandırmakla
mümkündür. Okuma alışkanlığını tam olarak gerçekleştiremeyen bir toplum istenilen
yönde değişimi sağlayamadığı gibi kendi üretmediği değerin yerine hazır bulduğu değer
kalıplarına sarılmak zorunda kalır. Bu nedenle toplum, bünyesinde ihtiyaç duyduğu
değişimi meydana getirmek, katılımcı ve üretken birey tipini ortaya koymak için nitelikli
okur yetiştirmek zorundadır. Okuma alışkanlığı elde etmiş toplumların bu avantajını
kullandığı ise her zaman görülmektedir.
Okumak; yazılı olan bir metnin içindeki duygu, düşünce ve iletileri anlamak; ayrıca
yazarın bunları nasıl organize ettiğini ve duygularını dilin sunduğu imkânlarla nasıl
aktardığını kavramaktır. Okuma alışkanlığı ise “Bireyin bir gereksinim ve zevk kaynağı
olarak algılaması sonucu okuma eylemini yaşam boyu, sürekli, düzenli ve eleştirel bir
biçimde gerçekleştirmesidir.” (Yılmaz, 1993).
"Okuma"nın, okur-yazar olmak ve resmî eğitim düzeyi ile eş tutulduğu ülkemizde,
"okuma alışkanlığı" kavramını irdelemek; ilginç olduğu kadar, çarpıcı saptamaları da
beraberinde getirmektedir. Sadece, resmî eğitim düzeyini ölçü almış olsak bile (lise,
üniversite ve bunlardan birini bitirmiş olanlar); nitelikli bir kitabın en az yüz bin, yüz elli
bin satması gerekir. Ancak, medyanın en çarpıcı pazarlama yöntemlerine karşın bir kitabın
ülkemizdeki satış rakamı üç bin ila beş bin arasında seyretmektedir (Karataş, 2007).
Bireyin, kendisini, çevresini ve dünyayı doğru biçimde algılaması; içinde
bulunduğu sosyal çevreye uyum sağlayabilmesi için okuma alışkanlığını kazanması
önemlidir. Çünkü metinleri okuma ve yorumlama için gerekli bilgi ve becerileri kazanma,
1
bu metinlere ilişkin değerlendirme ve incelemeler yapmayı içeren okuma alışkanlığı yerel,
ulusal ve küresel ekonomi ile kültür ve politikaya katılmak için insanları gerekli
becerilerle donatır (Kellner, 2002; Aktaran: Temizkan, Sallabaş, 2008). Özellikle toplum
geleceğinin şekillenmesinde önemli yeri olan öğretmenlerin bu alışkanlığı kazanması daha
da önemlidir. Öğretmenlerin, MEB’in belirlediği öğretmenlerde bulunması gereken:
“A.Kişisel ve Meslekî Değerler - Meslekî Gelişim, B.Öğrenciyi Tanıma, C.Öğrenme ve
Öğretme Süreci, D.Öğrenmeyi, Gelişimi İzleme ve Değerlendirme, E. Okul-Aile ve
Toplum İlişkileri, F.Program ve İçerik Bilgisi” (Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel
Müdürlüğü, 2006) başlıklarındaki genel yeterlikleri kazanabilmesinde ancak bu alanlarla
ilgili yeterince kaynak okumalarıyla mümkündür. Günümüzün koşullarında ise
bilgisayarın ve televizyonun yaşamımızda yoğun bir biçimde yer alması kitaplara karşı
ilgiyi azalmaktadır. Oysa okumak, mesleğinde başarılı olmak isteyen herkes açısından,
zorunlu bir bilgi edinme biçimidir. Eğer bilgi edinemezseniz başkalarına bilgi
aktaramazsınız da. Öğrenciyi öğretim programlarında belirlenen kazanımlar doğrultusunda
her yönden yetiştirecek olan öğretmenlerin okuma alışkanlığı kazanmaları bu bağlamda önemlidir.
Araştırmanın bu bölümünde; problemin durumuna, araştırmanın amacına ve
önemine yer verilmiştir.
1.1.
Problem
İnsanoğlunun gelişmesinde yazının bulunuşunun özel bir yeri vardır. Yazı
bulunmadan önce yazının işlevini yüzyıllar boyunca sözlü iletişim üstlenmiştir. İnsanların
bilme, öğrenme, yaşanılan ortamdan başka ortama düşler yoluyla geçme gereksinimlerini
karşılamayı sözlü anlatım sağlamıştır. (Özdemir, 1980). Yazının bulunuşuyla birlikte
iletişimin sınırları genişlemiş; bilgi çeşitlenerek kalıcı hâle gelmiştir. Kalıcı olan bilgiyle
insanların iletişime girmesi ise ancak okumakla mümkündür. Bu nedenle insanlık tarihinin
her döneminde okuma eylemi önemli bir uğraş ve alışkanlık olarak görülmüştür.
Çeşitli tanımları olan okuma eylemi bir iletişim sürecidir. İletişim ve okuma, basılı
bir materyalin oluşması ve bu materyali satın ya da ödünç alan kişi ile ortaya çıkan
eylemler bütünüdür. Bu eylemler bütünü dört aşamada ele alınabilir: Bir yazarın eseri
yaratması, yazılı eserin bir baskı sistemiyle çoğaltılması, çoğaltılan eserin satışa sunularak
hedefe ulaştırılması, okurun eseri okuyarak tepki göstermesi eylemi (Gürcan, 1999).
2
Okuma, yaşamın belirli bir kesiminde başlayıp biten bir etkinlik olmayıp bütün
yaşam boyunca süren ve insanların düşüncelerini, davranışlarını ve kişiliklerini
oluşturmada çok önemli bir yeri ve işlevi olan bir eylem, bir edimdir. Okuma, aynı
zamanda kişinin düşüncesini oluşturmada, toplumdaki yerini belirlemede, bireyselliğini
ortaya koyma konusunda ve her şeyden önemlisi bireyin var oluş nedenini anlamasında en
önemli olgulardan birisidir (İşeri, 1998).
Kitap okuyan toplumlar dünyayı daha iyi algıladıkları ve çağdaş yaşam değerlerini
daha erken benimsedikleri için kent kültürü ve çağdaş toplum olma yolunda daha rahat
ilerlemektedirler. Bu bağlamda eğitim düzeyini artıran ve okuyan toplumların gelişmişlik
düzeylerinin bir tesadüf değil bilinçli bir sürecin sonucu olduğu kendiliğinden ortaya
çıkmaktadır (Ortaş, 2008).
İnsan hayatında önemli bir yere sahip olan okuma eylemi alışkanlık hâline geldiğinde
anlam kazanır. Bircan ve Tekin (1989) okuma alışkanlığını: “Okumayı ihtiyaç hâline
getirme, yaşamın bir parçası olarak görme” şeklinde tanımlamaktadır. Bu alışkanlık
sonucunda birey okumayı bir gereksinim olarak algılar ve hayatı boyunca sürekli ve
düzenli biçimde okur.
Toplumun gelişmesinde önemli bir payı olan okuma alışkanlığı bilgi edinmenin
temel aracıdır. Gelişmiş toplumlarda bilgi kullanımı gelişmişliğin göstergesi olmanın
yanında aynı zamanda gelişmenin dinamiği olarak kabul edilmektedir.
Öğretmenlerin sahip olacağı okuma alışkanlığı ve okumaya yönelik olumlu
tutumlar onların mesleki gelişimlerine de önemli katkılar sağlayacaktır. Öğretmenler yeni
eğilimleri, araç ve gereçleri, yöntem ve teknikleri, kısaca eğitim alanındaki yeni
gelişmeleri ve hepsinden önemlisi bu konularla ilgili bibliyografik bilgileri düzenli ve
sürekli okuyarak öğrenebilirler. (Eicher ve Wood,dan 1977: 385; Aktaran: Özbay, Bağcı,
Uyar, 2008). Ancak araştırmalar öğretmenlerin hem mesleki eserleri hem de genel kültür
eserlerini okuma oranlarının düşük olduğunu göstermektedir (Hodges ve Nash, 1982;
Aktaran: Özbay, Bağcı, Uyar, 2008).
Bu çerçevede araştırmanın problemi; öğretmenlerin okuma tercihlerindeki
öncelikleri, takip ettikleri süreli yayınlar, okuma nedenlerindeki öncelikleri ile bütün
bunlara yönelik tutumlarının neler olduğunu ve düzenli olarak, belirli aralıklarla, belirli
3
yoğunlukta okuma işlevini sürdürüp sürdürmediklerinin belirlenerek okuma kültürleri
açısından durumlarını ortaya koymaktır.
1.2.
Araştırmanın Amacı
Öğretmenlerin okumaya yönelik tutumlarının öğrencilerinin okuma alışkanlığı
üzerinde önemli bir etkiye sahip olduğu kabul gören bir gerçektir. Bu nedenle
öğretmenlerin okuma tercihlerindeki öncelikleri, takip ettikleri süreli yayınların, okuma
nedenlerindeki öncelikleri ile bütün bunlara yönelik tutumlarının neler olduğunun ve
düzenli
olarak,
belirli
aralıklarla,
belirli
yoğunlukta
okuma
işlevini
sürdürüp
sürdürmediklerinin belirlenerek okuma kültürleri açısından durumlarının ortaya konulması
bir gerekliliktir. Çalışma, bu gereklilikten hareketle yapılmıştır.
Araştırmanın genel amacı, öğretmenlerin okuma kültürleri açısından durumlarının
ortaya konulmasıdır. Bu genel amaç doğrultusunda aşağıdaki alt sorulara cevap aranmıştır.
1.Öğretmenlerin okuma konusundaki görüşleri nelerdir?
2. Öğretmenlerin kitap okuma konusundaki görüşleri nelerdir?
3. Öğretmenlerin dergi okuma konusundaki görüşleri nelerdir?
4. Öğretmenlerin gazete okuma konusundaki görüşleri nelerdir?
5.Öğretmenler
okuma
alışkanlığı
ve
okuma
kültürü
konusunda
neler
düşünmektedirler?
1.3.
Araştırmanın Önemi
Bu araştırma, öğretmenlerin yeterince kitap, dergi ve gazete okuyup okumadıklarını,
hangi metin türlerini, hangi yayınları okumayı tercih ettiklerini, okuma amaçlarını,
okumanın kendilerine olabilecek katkıları konusundaki görüşlerini, yayınlara yaptıkları
harcamaların dağılımını, okumak için ayırdıkları zamanı,
okuma kültürüyle ilgili
tutumlarını ortaya koyması açısından önemlidir. Çünkü eğitim ve öğretim faaliyetlerinin
düzenlenmesinde öğretmenlerin okuma kültürleri doğrultusunda kararlar alınabilir.
Öğretmenlerin okuma kültürünü inceleyen örneklemi Türkiye evreninden seçilmiş bir
başka araştırmaya rastlanmamıştır. Bu da araştırmanın önemini artıran diğer bir husustur.
4
Bu çalışma sonuçlarının MEB’in ilgili birimleri ve öğretmen yetiştiren yüksek
öğretim
kurumlarının
öğretmenlerle
öğretmen
adaylarının
okuma
kültürlerinin
geliştirilmesine yönelik geliştirecekleri çeşitli modellere temel oluşturması ve ışık tutması
beklenmektedir.
Araştırma
sonuçlarının
Türkiye’nin
okuma
kültürüyle
ilgili
politikaların
geliştirilmesine ışık tutması beklenmektedir.
Araştırma kendi sınırlılıkları için de alanındaki boşluğun doldurulmasında katkıda
bulunurken
diğer
yandan
gelecekte
yapılacak
5
çalışmalara
ışık
tutacaktır.
1.4.Tanımlar
Okumak: 1. Yazıya geçirilmiş bir metne bakarak bunu sessizce çözümleyip anlamak
veya aynı zamanda seslere çevirmek. 2 .(nsz) Yazılmış bir metnin iletmek istediği
şeyleri öğrenmek. 3 .(nsz) Bir şeyin anlamını çözmek. 4. mecaz Bazı belirtilerle bir
anlamı, gizli bir duyguyu anlamak, kavramak. 5. Basılı sözcükleri, duyu organları
yoluyla algılayıp bunları anlamlandırma, kavrama ve yorumlamaya dayanan zihnisel
bir etkinlik. 6. Aklın gelişmesine kendi başına büyük katkı yapan çok düzeyli bir
zihinsel işlem (Türkçe Sözlük, TDK).
Okuma Kültürü: Okurun okuma tercihlerindeki öncelikleri, takip ettiği yazarlar,
süreli yayınlar, okuma nedenlerindeki öncelikleri ve bütün bunlara yönelik tutumu
‘okuma kültürü’ olarak adlandırılmaktadır.
Okuma Alışkanlığı: Düzenli olarak, belirli aralıklarla, belirli yoğunlukta okuma
işlevini sürdürmek.
Okur: Metnin anlaşılması için gereken çabayı gösteren, basılı ve yazılı sayfaya
bakarak onunla iletişim sürecine giren kişi. Yazarın metnin dokusuna sindirdiği
iletiyi ya da bildirimi algılamaya, kavramaya çalışan kişi.
Yüzeysel yapı: Derin yapının anlaşılmasını sağlamak amacıyla kelimeler, cümleler,
paragraflar aracılığı ile oluşturulan yapıdır.
Derin yapı: Bir metnin yazılış amacı olan soyut yapıdır.
Metnin yapısı: Anlamlı birimlerin bir mesaj etrafında birleşmesidir. Metnin
yapısında metnin yüzey yapısında anlatılanlar ve okuyucunun anlamasına bırakılan
anlamlar bir bütündür.
Gönderge: Bir göstergenin belirttiği gerçek ya da düşsel nesne ya da varlık;
göndermede bulunduğu bağlam ya da durum (Berke Vardar, Dilbilim Terimleri
Sözlüğü).
Bağlam: Bir dil birimini çevreleyen, ondan önce ya da sonra gelen, birçok durumda
söz konusu birimi etkileyen, onun anlamını, değerini belirleyen birim ya da birimler
bütünü. (İç bağlam, dil içi bağlam da denir.) (Berke Vardar, Dilbilim Terimleri
Sözlüğü).
6
İKİNCİ BÖLÜM
ALAN YAZIN TARAMASI
2.1. Okuma Kültürü ve Öğretmenlerin Okuma Kültürlerinin Önemi
Okuma kültürüyle okuma alışkanlığı birbiriyle yakından ilişkisi olan kavramlardır.
Okuma alışkanlığı olmayan kimselerin bilinçli bir okuma kültüründen söz etmek mümkün
değildir. Okuyan her insanın, kendine göre tanımlar yapabileceği "okuma alışkanlığı";
düzenli olarak, belirli aralıklarla, belirli yoğunlukta okuma işlevini sürdürme eylemidir ve
genelde bilgilenme ve estetik değerler kazanma süreci olarak görülebilir. Okuma
alışkanlığı, uzun süreçte kazanıldığı için etkin ve bilinçli okur kimliğini kazanmak oldukça
zordur. Çocukluktan başlayarak getirilen davranış özellikleri, etkin bir okur olma açısından
oldukça önemlidir. Okuma alışkanlığı kazanmış birey okuma eylemini yaşam boyu sürekli
ve düzenli biçimde gerçekleştirir.
Yayınlanan bir yazının amacı okuyucusunu değiştirmeyi hedefler. Okuyan
değişmeye, yazan da değiştirmeye taliptir. Bu temelden bakıldığında okuyucunun kendi
bilinciyle hangi yönde değişeceğine karar vermesi gerekecektir. Okuma kültürünün bilinçli
şekilde oluşmasının temelinde de bu esas vardır. Bireyin kendi tercihi ile sürdürdüğü
okuma süreci, okuduğu kitaplar ve metin türleri, okuduğu yazarlar ve bu yazarların
edebiyat dünyasındaki kabul edilebilirlikleri gibi unsurlar okuma kültürü hakkında fikir verir.
Yaşanan hızlı değişim süreci, taklit edilen kesimlerin normları, görsel basının
etkililiği gibi etkenler bireylerin okuma bilincinin ve okuma kültürünün oluşmasında
önemli rol oynar. Okur kitlesinin etkin okur kimliğine sahip olması her toplum için
beklenen bir durumdur. Nitelikli bir okur kitlesi oluşturamayan toplumların kültür alanında
istenilen türde değer üretmesi beklenemez. Dolayısıyla üretilmiş kültür değerlerini
tüketmeye hazır hâle gelir ve bu durum üst kültürün temel değerleri olan sanat, düşünce,
bilim alanını olumsuz etkileyebilir. Avami kültürün yaygınlaşması bilinçli okuma
kültürünün yaygınlaşmasında bir engel olarak görülebilir. Çünkü “halkın büyük bir
çoğunluğu kendi fikirlerini ikinci elden edinir; bu fikirler kitap, dergi, gazete, ders kitabı
gibi yollarla ve yakın zamanlarda radyo, televizyon, sinema filmi vasıtasıyla süzgeçten
geçirilmiş, basitleştirilmiş şekilde halka intikal eder (Güngör, 2000).
Yüksek kültür sahibi bir okur kitlesi meydana getirmeden okuma kültürünün
oluşması istenmeyen sonuçlar doğurur. Böyle bir tavır bilgi kırıntılarıyla yetinen bir okur
kitlesinin meydana gelmesine de neden olabilir.
7
Oysa, “Okumada süreklilik bireysel gelişmenin temelini oluşturduğu gibi, sosyolojik
açıdan da kalkınmanın en önemli unsurunu oluşturmaktadır. Okuyan bireyler gördüklerini
ve okuduklarını bilgi kaynaklarından değerlendirirler, söz konusu odaklara daha
derinlemesine bakarlar. Bu bakış açısı ise daha uygar bir dünyanın kurulmasını, kültürel,
ekonomik ve politik faaliyetlere doğrudan iştirak edilmesini de beraberinde getirecektir.”
(Odabaş, 2003; 3).
Çocuk Edebiyatı Vakfı (2006) raporuna göre yaygın bir görüş olarak; “…okuma
alışkanlığının kazanılmasında etkili üç dönemin çocukluk/gençlik/yetişkinlik; okuma alışkanlığının
kazanılmasında etkili üç toplumsal kurumun da aile/okul/çevre” olduğu kabul edilmektedir. Bu
nedenle bu dönemlerde ve bu kurumlarda bireylere okuma alışkanlığı kazandırmak
önemlidir. Dolayısıyla okul yaşantılarında öğrencilere okuma alışkanlığı kazandırmada
rolü olan öğretmenlerin okuma kültürleri ile eğitim, öğretim etkinlikleri yakından
ilişkilidir. Bu nedenle öğretmenlerin okuma kültürleriyle öğrencilerin okuma alışkanlıkları
arasında
ilginin
olması
doğaldır
ve
öğretmenlerin
okuma
kültürü
geleceğin
şekillenmesinde çok önemlidir.
2.2.Okuma ve Okumama Nedenleri
2.2.1.Okuma Nedenleri
Okuma konusu ve okuma amacı, kişinin ilgisine, kültür düzeyine, cinsiyetine ve
mesleğine göre değişir. Kimileri aydın biri olmak için, kimileri kendi geçimini sağlayacak
işi bulmak ve daha rahat bir yaşam sürmek için, kimileri okumanın tadına varmak, kendi
sıkıntılarını unutmak, kendi düş dünyasına dalarak başka dünyalara gitmek için okur. Bu
nedenler çoğaltılabilir.
Maurois’ya (1968) göre genelde üç tip okucu vardır. “Birinci tip okuyucular ne bulursa
okuyanlardır: “Bunlar okumakta ne fikir, ne gerçekleri ararlar, ancak dünyayı ve ruhlarını
maskeleyen sözcükler dizisinin peşindedirler. Okuduklarının özünden, ana fikrinden pek azını
akıllarında tutarlar; bilgi kaynakları arasında hiçbir değerlendirme yapmazlar. Onların yaptığı
okuma, tamamen edilgendir; sadece yazılara boyun eğerler; okuduklarını yorumlamazlar;
akıllarında bunlara yer açmazlar; bunları sindirmezler." İkinci tip okuyucular, zevk için
okuyanlardır. Bu daha aktif bir okumadır. “Bu tür okuma meraklısı romanları, güzel ifadeleri, ya
kendi duygularının uyanışını ve heyecana gelmesini, ya da yaşamda bulamadığı serüvenleri
aradığı için, yani zevki için okur.” İnsan dertlerinin yüzyıllardır aynı kaldığını görmek onu
rahatlatır. Üçüncü tip okuma, iş için okumadır. “Bu bir kitapta belirli bilgileri, anahatlarını
tasarladığı hâlde zihinde bir yapıyı tamamlayabilmek için gereken ham maddeleri bulmak için
okuyan adamın okumasıdır.”
İnsanların okuması için birçok neden bulunmaktadır Çocuk Edebiyatı Vakfı, (2006)
bunların bazılarını şu şekilde sıralamıştır:
1) Alışkanlık olduğu için.
2) Zaman geçirmek için.
3) Güncel olayları kavramak için.
8
4) Anlık kişisel doyum için.
5) Günlük hayatın pratik ihtiyaçlarını karşılamak için.
6) Profesyonel ya da mesleki ilgileri sürdürmek ve geliştirmek için.
7) Topluma yönelik ihtiyaçları karşılamak için.
8) Kendini geliştirmek için.
9) Entelektüel ihtiyaçlar için.
10) Dinî ihtiyaçları karşılamak için.
2.2.2.Okumama Nedenleri
İnsanlar okumamak için birçok neden bulabilirler. Günümüzde az okuma nedeni
olarak en geçerli görüş okuma alışkanlığının edinilmesi gereken yıllarda bu alışkanlığın
edinilmemesidir.
Okuma alışkanlığını olumsuz yönde etkileyebilecek ve bu konuya doğrudan veya
dolaylı olarak etki eden nedenleri Çocuk Edebiyatı Vakfı (2006) şu şekilde sıralamıştır:
1) Sözlü kültür geleneğinden kaynaklanan nedenler
2) Zihniyete yönelik nedenler
3) Topluma yönelik nedenler
4) Kültürel nedenler
5) Eğitimle ilgili nedenler
6) Ekonomik (yoksulluk) nedenler
7) Zamana ve döneme ilişkin nedenler
8) Medya merkezli (özellikle televizyona bağlı) nedenler
Ayrıca;
™ Okuma alışkanlığının elde edilememesi,
™ Okumamama nedenini belirlememe,
™ Okuma tavsiyelerinin yetersizliği,
™ Okunacak materyallere ulaşmadaki güçlükler,
™ Popülizm de okumamak için neden olarak görülebilir.
Yukarıdaki nedenlerden biri veya birkaçı okumama nedeni olabilir ve bunlar genelde
toplumun bütün kesimlerinde görülebildiği gibi öğretmenler için de bu durum geçerlidir.
2.3. İyi Bir Okurda Bulunması Gereken Özellikler
Metinlerin uzman okuyucuları ve uzman olmayan okuyucuları vardır. Okumak,
okunan metnin anlamının yeniden inşa edilme süreci olduğu için uzman okur bu yeniden
inşa edilme sürecinin planlamasını kendisine göre belirler. Eğer okur okuma planlamasını
geliştirmezse yaptığı okumadan fazla yararlanamaz.
9
“Etkin bir okurun bir özelliği de ilgilendiği alanlarda en ince ayrıntılarıyla bilgi edinmeyi
istemesidir. Çünkü her bilgiyi öğrenmeye kalkmak faydalı olanların etkisiz hâle gelmesine neden
olabilir. Fransız yazarlarından Andre Maaurois’in okunacak kitaplar ve okuma şekli konusunda
aşağıdaki görüşleri dikkate değerdir. 1.Birçok yazarı sathi olarak tanımaktansa, birkaç yazarı ve
birkaç konuyu iyice tanımalıdır. 2. Alanında yetkin kitaplara önem verilmelidir” (Maaurois,
1968, Aktaran:Ünal, 1999).
Filizok (2007), okuma alışkanlığı gelişmiş ve gelişmemiş bir okurda bulunması
gereken özellikleri aşağıdaki şekilde belirtmiştir.
Okuma Alışkanlığını Geliştirmiş Bir Okuyucu
Okuma Alışkanlığını Henüz Geliştirememiş Bir
Okuyucu
OKUMADAN ÖNCEKİ HALİ
Art arda gelen kelimelerin ve cümlelerin
Okumanın bir anlam araştırması olduğunu bilir.
Okumaya öğrenmek yahut eğlenmek için özgürce anlamlarını kavramanın yeterli olduğunu
düşünür.
yönelir.
Farklı metinlerin değişik nitelikleri olduğunu bilir. Sadece mecbur kalırsa okur.
Metni hangi amaçla okuyacağını tespit etmez.
Metnin anlamını ve yapısını, içerik ve biçimini
Okumadan önce, tür ve konu hakkında daha
kavramak için daha önce edindiği bilgilerden
önceden bildiklerini zihninde derleyip toplamaz
yararlanır.
ve onlardan yararlanmaz.
Metni hangi amaçla okuyacağını bilir.
Kendine güveni olmadan okur.
Kitabın indeksinden, içindekiler tablosundan,
resim ve şemalarından yararlanarak metinde ne
anlatılacağını, sezmeye, kavramaya çalışır.
OKUMA SIRASINDA
Kendisini okuduğu şeye vermekte güçlük çeker,
Okurken bütün dikkatini okuduğu şeye verir.
ilgisi dağınıktır.
Okurken sözlüğe çok seyrek bakacak kadar fazla
Mırıldanarak okur.
terim ve kelime bilir.
Cümle kuruluşlarına hakimdir, fikirleri anlamak ve Okurken bilmediği kelime sayısı fazla
birbirine bağlamak için gramer belirtilerinden
olduğundan çok sık sözlüğe bakmak zorunda
yararlanır.
kalır.
Fikirlerin zincirleme gelişimini not ederken
Metni daha iyi anlamak için dil bilgisi
ilişkinin niteliğini belirten işaretlerden yararlanır.
bilgilerinden ve metin analizi bilgilerinden
Yani fikirleri not etmekle yetinmez, onlar
yararlanmaz.
arasındaki ilişkinin niteliğini de tespit eder.
Okumasının amaçlarına göre okuma tarzını
Okuduğu yazıyı daha iyi anlamak için yazının
değiştirme alışkanlığı yoktur, her metni aynı
türüyle ve tipiyle ilgili eski bilgilerinden
şekilde okur. Bir okuma stratejisi
yararlanır.
geliştirmemiştir.
Sadece bir fikir edinmek için yaptığı okumalarda, Genel olarak okuması yavaştır.
sadece kendisini ilgilendiren şeyleri dikkatle okur Metni anlayıp anlamadığı konusunda açık bir
ve satır yahut sayfa atlamaktan korkmaz.
fikri yoktur.
Metinden elde ettiği bilgileri, o konuda eskiden
Okuduklarını anlayıp anlamadığını kontrol etme
bildiği şeylerle devamlı olarak mukayese eder,
alışanlığı yoktur.
karşılaştırır.
Anlamadığı şeyler üzerinde durmaz.
Okuduklarını anlayıp anlamadığını devamlı olarak
kontrol eder.
Sadece anlamadıkları üzerinde durur.
OKUDUKTAN SONRA
Ne okuduğunu, nelerden bahsedildiğini pek
Okumanın amacına ulaşıp ulaşmadığını düşünür.
hatırlamaz.
Okuduklarından yararlanarak o konuda edindiği
Okuduğu şeyin eski bilgilerine neler eklediğini
yeni bilgileri tespit eder, eskileriyle birleştirir.
düşünmez.
Başlıca fikirleri özetler.
Kişisel görüşlerini, tenkitlerini
Okuduğu yazıyla ilgili kişisel görüşlerini ve
belirginleştirmez.
tenkitlerini not eder.
O konudaki bilgilerini başka kaynaklardan
Elde ettiği bilgileri kontrol etmek, tamamlamak
yararlanarak tamamlamayı düşünmez.
için başka kaynaklardan da yararlanır.
10
2.4.Okuma Tercihleri
Yazılı metinler gerçeklikle ilişkileri, işlevleri ve yazılış amaçları bakımından
gruplandırılır. Bunlardan birincisi öğretici metinler diğeri ise sanat metinleridir. Sanat
metinleri ve öğretici metinler kendi içerisinde gruplandırılabilir (MEB, TTK, 2005). Sanat
metinleri kurmaca metin, edebî metin olarak da adlandırılır. Okur geçmek istediği iletişim
türüne göre okuma tercihinde bulunur. Çünkü metin okurun tepkisiyle bütünlük kazanır ve
okurun onu anlama derecesiyle yaşamaya devam eder.
Öğretici metinler, okura bilgi edindirmek amacıyla yazılan metinlerdir. Öğretici bir
metinde amaç bilgi sunmak olduğu için kelimeler temel anlamlarıyla kullanılır ve genelde
yan anlamlara yer verilmez. Bu metinlerde dil, sanatsız kullanılır, amaç, bilgi akışını
sağlamaktır. Bu tür metinler yapısı gereği gerçeklikle birebir ilişkilidir. Gerçeklikle ilgili
tasavvuru değiştirmeye yönelmez ve yalnızca gerçeklik hakkında kanaat sahibi yapamaya
yönelir. Makale, deneme, eleştiri, sohbet, anı türleri öğretici metin örnekleridir.
Sanat metinleri kurmaca metinlerdir. Sanat, yapısındaki kurmaca özellikten dolayı
var olan gerçekliği onu meydana getiren tarafından değiştirilir ve dönüştürülür. Sanat
eseriyle iletişime geçen ise sanatçının görünür kıldığı gerçekliği kendine göre yorumlar. Bu
tavır eserin yeniden ortaya çıkarılması anlamına da gelir. Ayrıca sanat eseri onunla her
iletişme giren tarafından yeniden anlamlandırıldığı için değişik tepkilere neden olur. Bu
nedenle kurmaca metinlerdeki iletişim özel bir iletişimdir. Bu konuyu Göktürk (1979) şu
şekilde özetlemiştir. Her sanat metni toplumun bütün üyelerinin iletişim aracı olan sayısı
sınırsız düzenlemelerden yalnızca birisidir. Okur ise bu iletişim araçlarından birisiyle veya
birkaçıyla iletişime girer; çünkü o kadar çok üretilen metni okuması düşünülemez. Bu
durum da seçiciliği ortaya çıkarır.
Kurmaca metinler okuruna insanı, insan yaşamını farklı bir biçimde anlatmayı
amaçlar. Yazar kurmaca metinde çeşitlilik ve yaşantı zenginlikleri sunar. Okur bu nedenle
metnin iletisinin karşılığını birebir gerçek yaşamında bulamayabilir. Yazarın metinde
sunduğu gerçeklik kurmaca bir gerçekliktir. Bu metinlerde mesaj derin yapıda olduğu için
metnin iletisini yakalamak için okurun daha fazla çaba göstermesi gerekmektedir. Okurun
bu tür metinlerde yazarın bırakmış olduğu anlam boşluklarını doldurması gerekir. Bu
açıdan bakıldığında okur metnin bir parçasıdır.
Kurmaca metnin temel anlatım örgüsünü o metnin içinde yoğrulduğu ortamın gerçek
ya da düşünsel olguları belirlediği için okuyucunun okuduğu metinde anlatılan topluma
yabancı veya metinde anlatılan düşünsel ögelere yabancı ise metni anlamlandırması
11
zordur. Okurun kurmaca metni okurken değişik bir iletişim konumuna girmesi gerekir
(Göktürk, 1979).
Okuyucunun geçmişindeki kültür birikimi onun okuma tercihlerinde etkilidir.
Okuma tercihlerinde alışkanlıkların ve geleneğin de rolü vardır.
Ancak bir toprak
parçasında ortak tavırlar geliştiren insanların ortak bir medeniyetinin oluşmasında herkesçe
kabul gören eserlerinin olması doğaldır. Her medeniyetin de böyle eserleri vardır. Bu
eserler genelde ilgili medeniyetin klasikleri olarak da adlandırılırlar. Bir toplumda o
toplumun aydını olarak nitelenen insanların bu ortak eserleri okuması beklenir.
Geleceğimizin şekillenmesinde önemli rol üstlenen öğretmenlerin de kabul görmüş bu
ortak eserleri okuması daha da önem kazanmaktadır. Çünkü medeniyetimizin ortak
değerleri bu şekilde geleceğe taşınmış olur.
Metin okuma konusunda öğretmenlerin bilinçli olması toplumumuzun ortak değerleri
sayılan eserlerin gelecek nesiller tarafından daha kolay anlaşılmasını sağlar.
Aynı
zamanda bilinçli okur kimliği okumak için tercih edilen metin türünün yorumlanmasını ve
anlaşılmasını kolaylaştıracaktır. Öğretmenlerin okumak için tercih ettikleri metin türüne
göre okuma yöntemlerini öğrencilere öğretmesi öğrencilerin kurmaca ve kurmaca
olmayanı doğru olarak ayırt etmelerine yardımcı olur ve okudukları materyali doğru
anlamalarını sağlar. Metin türüne göre okuma bilincinin ilköğretim ve ortaöğretim
düzeyindeki öğrencilerine verilmesi ise öğrencilerin okuma kültürleri açısından önemlidir.
Bu bilinci öğrencilere ancak metin türüne göre okuma normları geliştiren öğretmenlerin
vermesi mümkündür. Bu açıdan bakıldığında öğretmenlerin metin tercihleri ve metin
tercihlerine göre okuma biçimleri önem kazanmaktadır.
2.5.Kitap, Dergi ve Gazete
2.5.1.Kitap
Kitap evrensel medeniyetin bir parçasıdır (Ünal, 1999). Mesaj taşımadaki gücü
dolayısıyla kitaplar olayların yönünü değiştiren dinamik araçlardır. Hatta çeşitli
dönemlerde bu gücün önemini sezmiş yöneticiler çok defa bu gücü kendi lehlerinde
kullanmışlardır.
Kitap medeniyetin ölçüsüdür. Bir ülkede basılan kitapların muhtevası, türleri, baskı
tekniği ve adedi, kitap dağıtım sistemi ve satış miktarı o ülkenin uygarlık düzeyini belirler
(Sungur, 1988).
12
Kitap dille oluşturulduğu için iyi bir kültür taşıyıcısıdır. Kültürel değerlerin
oluşmasında ve aktarılmasında dilin rolü tartışılmaz. Eserleri meydana getirenler kendi
dönemlerindeki olayların, anlayışların, geleneklerin izlerini ister istemez ortaya koydukları
eserlerine yansıtırlar. Bu eserleri okuyan yeni nesiller kendi kültürünü, değerlerini
öğrenerek kendilerinden sonra gelen nesillere aktarırlar. Bütün bunlar dil sayesinde
gerçekleştiği için dil ve kültür birbirini tamamlayan ve birbirinden ayrılamayan ögelerdir.
Dille oluşan metinler kitapların varlık nedenidir. Kitaplar uzun süreler boyunca bilgilerin
yayılma ve muhafaza aracı olarak kullanılmıştır. Bu nedenle kitapların uygarlık tarihine ve
kültür tarihine katkısı büyüktür. Bu açıdan bakıldığında kitap okuma kültürünün
yaygınlaşması toplumun geleceğinin kurgulanması açısında büyük önem taşır.
Güngör (2000), kitapları, popülist kitaplar, klasikler, büyük eserler olmak üzere üçe
ayırarak büyük eserlerin toplum üzerinde etkisinin dilde, edebiyatta, felsefede, düşünce
tarzlarında, ahlakta ve hayatın her alanında ölçülemeyecek kadar büyük olduğunu dile
getirmiştir. Ayrıca büyük eserlerle ilgili olarak; büyük eserlerin ilk çıktıklarında çok
okunduğunu, aradan geçen zamanla bunların okunma oranının azaldığını, üzerinde en çok
yorum yapılan kitaplar olduğu için okuyucuların bunlar hakkında kabaca fikirler
edindiğini, okuyucunun çoğunun bu
eserleri okumadığını
ve üzerinde yapılan
yorumlardan hareketle bu kitapları değerlendirdiğini, bu yüzden bu kitapların yanlış
anlaşıldığının dolayısıyla bunların yarattığı değişimin yanlış mecralara gittiğini
belirtmiştir.
Kitapların etkisinin belirlenmesinde çeşitli ölçütler konabilir. Bu ölçütlerden
bazılarını Güngör (2000) şu şekilde sıralamıştır:
• Eğer bir kitap şiddetli bir muhalefete yol açar veya aynı derecede partizan bir
taraftarlık havası yaratırsa insanların düşüncesini derin bir şekilde etkileme ihtimali
çok kuvvetlidir.
• Kitabın etkili olmasının bir göstergesi de belli bir kavramı veya düşünce tarzını
ifade etmek üzere yazarından alınan sıfatların ve isimlerin kullanılmasıdır. Mesela
Makyevelci, Kopernikçe, Maltusçu…gibi. Bu terimlerin her biri belli bir gurup
fikri belirtmekte ve bu fikir bütününün prototipine layık görülen lehte veya aleyhte
şöhreti–görüş noktasına bağlı olarak- ifade etmektedir.
• Ayrıca kitapta ileri sürülen fikirler, yazıldığı toplumda kabul görmüş ve başka
dillere de çevrilmişse bu eser etkilidir denilebilir.
Toplumun değişiminde önemli rol oynayan kitapların öğretmenler tarafından
okunması değişimin yönünü etkileyeceği için önemlidir. Ayrıca öğretmenler aracılığı ile
13
öğrencilere de bu tür büyük eserlerin tanıtımının yapılması kültürümüzün geleceği
açısından önemlidir.
2.5.2. Dergi ve Gazete
İnsanların dergilere yönelme sebepleri belirli bir konuda yayınlanmış olmaları
nedeniyledir. Bilimsel araştırma dergileri, eğitim dergileri, edebiyat dergileri, magazin
dergileri, ekonomi dergileri vb. buna örnektir. Dergiler genelde aylık ve yıllık olarak
çıkmaktadır. Alanıyla ilgilenenler için iyi birer kaynak olabilir. Çünkü değişik görüşlerin
işlenmesine olanak verirler. İnsanların gazetelere yönelmesinin nedeni ise genelde güncel
haberleri içermesidir. İnsanlar günlük haberlere en kısa zamanda günlük olarak gazeteler
aracılığı ile ulaşabilirler. Aynı zamanda çeşitli makaleler, sohbetler, röportajlar da ilgi
çekici niteliktedir. Gazetelere günlük olarak sahip olunabildiği gibi abone yoluyla da sahip
olunabilir.
Son dönemlerde gerek gazete gerekse dergi elektronik ortamlarda insanların
ulaşabilecekleri kaynaklardır. Hatta ve hatta özellikle güncel haberlere saatlik olarak bile
ulaşma olanağı vardır. Bu nedenle gazete ve dergilere ilgi azalmaktadır.
İnternet üzerinden erişilen bazı sitelerden ülkemizde gazetelerin günlük tirajları,
geçmişle de mukayese yaparak izlenebilmektedir. … www.medyatava.com sitesinden
ülkemizde günlük gazete toplam tirajının bu günlerde (2009 nisan ayı) beş milyonun biraz
üzerinde seyrettiği görülmektedir. Fransa'nın nüfusu yaklaşık 60 milyon her gün yaklaşık
23 milyon Fransız'ın eline bir günlük gazete geçmektedir. Sekiz milyon ve Fransız ise yine
her gün bir ulusal gazete okuyor; Fransa'da bizdeki geleneğin aksine yerel, bölgesel
gazeteler çok güçlü ve ulusal basından daha fazla okunmaktadır. Fransızların dergi okuma
alışkanlıkları ise gerçekten çok ilgi çekicidir. 15 yaş üstü Fransızların 48 milyonu (bu yaş
grubunun yaklaşık yüzde 98'i) ayda mutlaka bir dergi okuma alışkanlığına sahiptir
(Karakaş, 2008). Bu karşılaştırma diğer Avrupa ülkeleri için de hemen hemen benzerdir.
Ülkemizde gazete okuma oranları kitaba ve dergiye göre fazla olmasına rağmen gelişmiş
ülkelere göre azdır.
Medyatava (2007) verilerine göre Avrupa Birliği'nde aylık dergi okuma oranı %35'e
ulaşmaktadır. Türkiye'de ise bu oran binde ikidir. Türkiye'de haftalık haber dergilerinin
satışları on bin dolayındadır. Beş haber dergisinin toplam satışı 50 bine ancak ulaşıyor.
Çoğu zaman da bu sayının altında kalıyor. Fransa'da üç büyük haber dergisinin toplam
satışı 1 milyon 200 bindir. Almanya'da üç büyük haber dergisinin toplam satışı üç milyon
üç yüz bindir. İtalya'da üç büyük haber dergisinin toplam satışı 1 milyondur. ABD'de en
büyük yedi haftalık derginin toplam satışı yirmi milyondur. Yine ABD'de en büyük on
14
aylık derginin toplam satışı elli beş milyondur. Bu ülkelerde yüzlerce özel temalı dergi
yayınlanmaktadır.
Yukarıdaki veriler ülkemizde gazete ve dergi okuma oranının gelişmiş ülkelere göre
az olduğunu göstermektedir. Eğitim açısından bakıldığında öğretmenlerin meslekle ilgili
bilgileri takip etmekte en etkili aracın dergiler olduğu söylenebilir. Bu açıdan bakıldığında
öğretmen kitlesinin dergilere yönelmesi gerekir ve onların okuma kültürlerinin oluşması
açısından önemlidir. Özellikle bilgiye ulaşmanın önemli hâle geldiği günümüzde
öğrencilere uzmanlaşmada derginin öneminin hissettirilmesi gerekmektedir. Gazeteler
güncelin yakalanmasında önemlidir. Güncelin içerisinden işe yarar bilginin seçilmesi ise
okuma
kültürünün
oluşmasında
önemlidir.
Öğretmenlerin,
öğrencilerin
okuma
kültürlerinin oluşmasında bu konuyu önemsemeleri gerekir.
2.6. Öğretmenlerin Okuma Eğilimleri
Toplumun diğer kesimleri gibi öğretmenlerin de okumak için tercih ettikleri okuma
materyalleri ve metin okuma tercihleri vardır. Yapılan bazı araştırmalarla öğretmenlerin ve
toplumun diğer kesimlerinin okuma, kitap, dergi ve gazete okuma eğilimleri belirlenmeye
çalışılmıştır; ancak bu konuda kapsamlı bir çalışmaya rastlanmamıştır.
Yapılan araştırmalarda öğretmenlerin, öğretmen adaylarının ve öğrencilerin okuma
materyalleri ve okuma eğilimleri ile ilgili sonuçlar incelendiğinde aşağıdaki bulgular
dikkat çekici bulunmuştur.
Şahiner (2005): Öğretmenlerin okuma materyallerinden en çok gazete ve dergi
okuduklarını,
gazeteden
sonra
sırasıyla
dergi,
roman,
hikâyeye
yöneldiklerini,
çoğunluğunun 2 – 3 ayda bir kitap okuduğunu, %40’ının kendisine ait kitap sayısının 1–50
arasında olduğunu, gün içerisinde en fazla kitabı akşam ve gece vakitlerinde okuduklarını,
en çok yaz tatili ve yarıyıl tatilinde kitap okuduklarını, en çok yaptıkları sosyal
etkinliklerin sırasıyla televizyon seyretmek, kitap okumak ve arkadaşlarıyla eğlenmek
olduğunu, branşlara göre en fazla kitabı sosyal bilimler ve sınıf öğretmenliği bölümü
öğretmenlerinin okuduğunu, en az kitap okuyanların ise fen bilimleri ve güzel sanatlar
bölümü öğretmenlerinin olduğunu ifade etmiştir. Ayrıca öğretmenler tarafından şu an ve en
son okunan kitap türünün roman ve siyasi – sosyal kitaplar olduğunu, çoğunun gazetesini
evde okuduğunu, gazetelerde en çok ilgilerini çeken bölümlerin köşe yazıları, politika ve
ekonomi bölümleri olduğunu, kadın öğretmenlerin gazeteyi erkek öğretmenlerden daha
fazla okuduklarını tespit etmiştir. Diğer dikkat çekici bulgular ise, öğretmenlerin hizmet
süresinin arttıkça okuma alışkanlıklarının azalması ve kitap temin etme yöntemlerinde
15
sırasıyla satın alma, ödünç alma, okul kütüphanesinden alma, halk kütüphanesinden alma
ve hediye almasıdır.
Bayram (2007); toplumun çeşitli kesimlerine mensup okuyucuların gazetelerde ilk
olarak okudukları bölümlerin ilk sayfa olduğunu, üçte birinin gazetelerini evde okumayı
tercih ettiklerini, % 41,8’inin gazete okumak için aksam saatlerini seçtiğini, %60,3’ünün
gazete okumaya 30 dakika-1 saat arası zaman ayırdıklarını, gazetelerde okudukları
bölümlerin sırasıyla, dünya haberleri, eğitim haberleri, sağlık haberleri, köse yazıları
olduğunu, gazetelerde en az okudukları bölümlerin ise sırasıyla reklamlar, küçük ilanlar ve
moda haberleri olduğunu, en fazla köşe yazıları bölümünü, ikinci sırada ise dünya haberleri
izlediklerini tespit etmiştir.
Şahiner’in yapmış olduğu araştırmada örneklemdeki öğretmenlerin gazetelerde en
çok ilgilerini çeken bölümün köşe yazıları olması bulgusuyla, toplumun diğer kesimlerinin
köşe yazılarına yönelmeleri örtüşmektedir.
Pınarbaşı (2006), öğrencilerin okuma materyali olarak birinci sırada gazeteyi, ikinci
sırada ise sanat kitaplarını, son sırada ise mizah dergilerini okuduklarını, “Kısmen”
düzeyinde okuduklarını düşündüklerini belirtmiştir.
EARGED’in (2004) yayınladığı PIRLS 2001 Ulusal Raporu Ek Dokümanı’da
öğrencilerin ve velilerin verdikleri görüşler doğrultusunda öğrencilerin evlerinde bulunan
kitap sayıları uluslararası karşılaştırmayla aşağıda verilmiştir.
Velilerin evdeki kitap sayıları ilgili cevapları:
Türkiye
Yüzdesi
Uluslararası
Ortalama
200’den fazla
Kitap
Bulunanlar
101–200
Kitap
Bulunanlar
26–100
Kitap
Bulunanlar
11–25
Kitap
Bulunanlar
0–10
Kitap
Bulunanlar
%5
%5
%23
%28
%40
%20
%15
%32
%17
%16
Öğrencilerin evlerindeki kitap sayıları ile ilgili cevapları:
Türkiye
Yüzdesi
Uluslararası
Ortalama
200’den fazla
Kitap
Bulunanlar
101–200
Kitap
Bulunanlar
26–100
Kitap
Bulunanlar
11–25
Kitap
Bulunanlar
0–10
Kitap
Bulunanlar
%5
%5
%20
%30
%40
%20
%15
%30
%21
%19
Ailenin çocuklarının evdeki kitap sayıları ilgili cevapları:
Türkiye
Yüzdesi
Uluslararası
Ortalama
200’den fazla
Kitap
Bulunanlar
101-200
Kitap
Bulunanlar
26-100
Kitap
Bulunanlar
11-25
Kitap
Bulunanlar
0-10
Kitap
Bulunanlar
%2
%4
%13
%26
%56
%14
%19
%25
%20
%23
(MEB, EARGED, 2004)
16
Yukarıdaki bulgular, öğrencilere ait ve velilerin evde bulunan kitap sayılarının
uluslararası ortalamalardan düşük olduğunu göstermektedir. Bu sonuçlar hem velilerin hem
de öğrencilerin okuma kültürleriyle ilgili ipuçları sunmaktadır. Ayrıca öğretmenlerin
toplumda okuma kültürünün yaygınlaştırılmasını sağlamadaki görevleriyle ilgili ipuçları
sunması bakımından da önemlidir.
MEB, EARGED’in (2007) yayınladığı Öğrenci Başarılarını Belirleme Sınavı 2005
Raporu’nda öğrencilerin evlerinde bulunan kitap sayıları ile başarıları arasında ilişki
bulunmuştur. Dördüncü sınıf öğrencilerinin Türkçe dersindeki başarılarında en yüksek
kolerasyonu annenin eğitim düzeyi gösterirken ikinci sırada evde bulunan ders kitabı
dışındaki kitap sayısıdır. Beşinci sınıfta ders kitabı dışındaki kitap sayısı üçüncü sırada,
altıncı sınıfta üçüncü sırada, yedinci sınıfta ikinci sırada, sekizinci sınıfta ikinci sırada yer
almaktadır. Aynı raporun Matematik başarıları ile ilgili bölümünde de 4-8. sınıflarda
evdeki kitap sayısıyla öğrenci başarı ilişkisi üçüncü sırada yer almaktadır. Fen bilgisi
dersiyle ilgili öğrencilerin başarılarıyla evde bulunan kitap sayıları arasındaki sonuçlar:
4.sınıfta üçüncü sırada, 5. sınıfta üçüncü sırada, 6.sınıfta ikinci sırada, 7.sınıfta birinci
sırada, 8.sınıfta birinci sırada olduğunu göstermektedir. Sosyal Bilgiler Dersinde de durum
farklı değildir. 4.sınıfta evdeki kitap sayısıyla öğrenci başarısı ilişkisi üçüncü sırada, 5.
sınıfta üçüncü sırada, 6.sınıfta birinci sırada, 7. sınıfta, birinci sırada, 8.sınıfta birinci
sıradadır. Bu sonuçlar evde bulunan ders kitabı dışındaki kitap sayılarının başarıya etkisini
göstermesi açısından son derece önemlidir ve öğrencilere bu konuda örneklik teşkil eden
öğretmenlerin bu konuya önem göstermeleri gerektiğini vurgulaması açısından önemlidir.
Yine aynı araştırmanın sonuçlarında Türkçe, matematik, fen bilgisi ve sosyal bilgiler
öğretmenlerinin sosyal etkinliklerde en çok gazete, dergi ve kitap okudukları belirtilmiştir.
Ayyıldız, Bozkurt ve Canlı’nın Türkçe öğretmeni adaylarının okuma kültürü ile
ilgili yapmış oldukları araştırma sonuçlarından bazıları şu şekildedir: Öğrencilerin %70,9’u
edebî tür olarak roman veya öyküyü, %25’i şiiri tercih etmektedir. Öğrencilerin %21,6’sı
gündelik işler dışında zamanımın çoğunu okumakla geçirmektedirler. Bir şeyler öğrenmek
için kitap okuyanların oranı %59,5, edebî/estetik haz almak için okuyanların oranı %46,2,
zaman geçirmek için kitap okuyanların oranı ise %26’dır. Gündemde yer alan tarihî,
siyasî, sosyal konularla ilgili yeni çıkan kitapları okuyanların oranı %38,7, en az bir tane
aylık/haftalık kültür, sanat ve/veya edebiyat dergisi takip edenlerin oranı %25,5, okuduğu
kitap üzerine çıkan eleştirileri takip edenlerin oranı %29,5, okuyacağı kitabı genellikle
satın alanların oranı %63’tür; okuduğu yazarın dünya görüşünün, kendininkine yakın
olmasını isteyenlerin oranı ise %27,8, çok satan kitapları takip edip bunları okuyanların
17
oranı %26, etrafımdaki okurlar tarafından önerilen kitapların dikkate değer bulanların oranı
%57,7, kitabı satın almada yazarın dünya görüşüme yakınlığı belirleyici diyenlerin oranı
%21,1’dir.
Gömleksiz, (2003) kız öğrencilerin kitap okumayı sevmeye ilişkin tutumları erkek
öğrencilere göre daha olumlu bulmuştur.
Çocuk Edebiyatı Vakfı, (2006 ), Türkiye’nin Okuma Alışkanlığı Karnesi’nde
gençlerin yüzde 70’inin hiç okumadığını, öğretmenlerin ise %33.4’ünün düzenli,
%63.3’ünün bazen kitap okuduğunu, %3.3’ünün ise hiç kitap okumadığını belirtmiştir.
Ayrıca aynı vakıf uluslararası ortalamada, öğrencilerin çoğunun evlerinde 25’ten fazla
kitap olduğunu belirtirken Türkiye’de, öğrencilerin yalnızca %19’unun, 25’ten fazla kitaba
sahip olduğunu söylemektedir. Bu sonuç EARGED’in raporunda belirtilen sonuçlarla
birbirini teyit etmektedir.
Özdemir (2004)
akademisyenlerin %16'sının akademik kitapların dışında kitap
okumadığını, ayda ortalama bir-iki kitap okuyanların oranının %72 olduğunu, okuyanların
genellikle roman (%31) ve güncel kitapları(%16) tercih ettiklerini belirtmiştir.
Odabaş, (2001) üniversite öğrencilerinin % 42'sinin gazete, dergi, kitap vb. yayınları
okumak için günde ortalama 1-2 saat zaman ayırdıklarını, araştırmaya katılanların yarıya
yakınının yılda beş kitaptan daha az kitap okuduğunu; öğrencilerin % 34'ünün ekonomik
nedenleri, % 31.1'i okuma alışkanlığının ilk, orta ve lise eğitimi yıllarında
kazandırılamamış olmasını ve % 22'sinin ise çalışma nedeniyle vakit bulamamayı
okumama nedeni olarak gösterdiğini belirtmiştir. Ayrıca öğrencilerin % 80'lik kısmının
kendilerine, ilk, orta ve lise eğitimleri süresince okuma alışkanlığı kazandırılmadığını ve
ülkemizde kütüphane hizmetlerinin yeterince yerine getirilmediğine inandıklarını
belirtmiştir.
Korkmaz ve diğerleri (2001) Bursa ilinde araştırmaya katılan beden eğitimi
öğretmenlerinin %26,1’inin hiç kitap okumadığını, %64,9’unun ayda 1-2, %6,4’ünün 3-5,
%2,7’sinin 6-10 arasında kitap okuduklarını belirtmişlerdir. Aynı araştırmada beden
eğitimi öğretmenlerinin %43,9’u Roman, %5,0’ı turizm-gezi, %3,3’ü deneme, %12,2’si
tarih, %5,6’sı dinî, %0,6’sı ekonomi, % 3,9’u şiir, %1,7’si hikâye, %7,8’i klasikleri,
%7,2’si popüler bilim, %8,9’u ise diğer türde kitaplar okuduklarını belirtmişlerdir.
Alan yazın taramasında verilen bilgilerden aşağıdaki sonuçlara ulaşmak mümkündür:
™ Okuma alışkanlığı düzenli olarak, belirli aralıklarla, belirli yoğunlukta okuma
işlevini sürdürmeyi gerektiren bir eylemdir. Bu alışkanlık okul, aile ve çevrede
kazanılır. Öğretmenlerin okuma kültürü bunun için önemlidir.
18
™ Okuma alışkanlığı bilgilenme ve estetik değerler kazanma süreci içen önemlidir.
Öğrencilerin doğru bilgilenme ve estetik değerler kazanmaları için yaptıkları
okumalarda öğretmenlerin rehberlikleri kaçınılmazdır.
™ Bireylerine etkin ve bilinçli okur kimliği kazandırmak her toplum için önemlidir.
Eğer bir toplum etkin ve bilinçli okur yetiştiremiyorsa değer üretemez ve başka
toplumların değerlerini tüketmek zorunda kalır.
Bir diğer yönden bakıldığında
etkin ve bilinçli okur yetiştiremeyen toplumda bilgi kırıntılarıyla yetinen bir okur
kimliği oluşur. Böyle bir okur kimliğinin oluşmamasında öğretmenin bilinçli okur
olarak öğrencisine rol modellik yapması önemlidir.
™ Bireyin okuma kültürü hakkında karar vermek için tercih ettiği okuma sürecine,
okuduğu kitaplara, takip ettiği yayınlara ve bu yayınların kabul edilebilirliğine
bakmak gerekir. Bu çerçevede öğrencilerin kabul gören eserlere yönelmesinde
rehberliğe ihtiyaçları vardır. Öğretmenlere bu konuda sorumluluk düşmektedir.
™ Hızlı değişim, toplumun normları, görsel basın okuma bilincinin ve okuma
kültürünün oluşmasında önemli rol oynar.
™ Bireyler mesleklerinde gelişmek, estetik değerler kazanmak, bilgilenmek vb.
sebeplerden dolayı okurlar. Öğretmenler için de okuma nedenleri geçerlidir.
Ayrıca öğretmenlerin okuma nedenleri öğrenciler için önem kazanmaktadır.
™ Bireyler popülist kültürün etkisi, ekonomik nedenler, alışkanlık edinememe gibi
nedenlerden dolayı okumazlar. Öğretmenler de benzer nedenlerden okumadıkları
zaman öğrenciler bu durumdan etkilenebilirler.
™ İyi bir okur ilgilendiği alanla ilgili en ince ayrıntılarda bilgi edinmeye yönelik
olarak okur, yüzeysel okumaktan kaçınır, okumaya özgürce yönelir, ilgilendiği
alanın terimlerini bilerek okur,
karşılaştırma yaparak çıkarımlarda bulunur,
metindeki anahtar kavramları ve anahtar düşünceleri ayırır, elde ettiği bilgileri
başka kaynaklarda verilmiş benzer bilgilerle karşılaştırır. Böyle bir okur
kimliğinin geleceğin şekillenmesinde önemli paya sahip öğretmenlerde oluşması
beklenen bir durumdur.
™ Okur istediği metin türüne yönelir. Metin tercihi okuma amacıyla ilgilidir.
Öğretmenler de alanlarına göre metinlere yönelmektedirler.
™ Bir toplumun şekillenmesinde önemli paya sahip eserler vardır. Bunları
öğretmenlerin okuması onların okuma kültürleri için önemlidir.
™ Ülkemizde okuma oranı genel anlamda gelişmiş ülkelere nazaran daha azdır.
Bunu gazete, dergi ve kitap satışları da göstermektedir.
19
™ Öğretmenler okumak için en çok gazeteyi tercih etmektedirler.
™ Öğretmenlerin kitaplığında olan kitap sayısının beklenen düzeyin altında olduğu
tahmin edilmektedir.
™ Öğretmenler okumak için en çok roman ve siyasi kitapları tercih etmektedirler.
™ Toplumun diğer kesimleriyle öğretmenlerin gazete okuma kültürleri benzerlik arz
etmektedir.
™ Üniversite öğrencileri ve öğretmen adayları da bilinçli okuma alışkanlığına sahip
değillerdir.
™ Uluslararası ortalamalarla karşılaştırıldığında ülkemizde evlerde bulunan kitap
sayısı
ortalamanın
altındadır.
Bu
durum
okuma
kültürünün
yeterince
gelişmediğini düşündürmektedir.
™ Öğrencilerin okuma kültürleriyle başarı arasında ilişki gözlemlenmiştir. Bu
açıdan bakıldığında öğretmenlerin okuma kültürü önem arz etmektedir.
20
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
YÖNTEM
Bu bölümde araştırmanın modeli, evren ve örneklemi, veri toplama aracı, verilerin
toplanması ve çözümlenmesine ilişkin bilgilere yer verilmiştir.
3.1. Araştırmanın Modeli
İlköğretim ve ortaöğretim okullarında görev yapan sınıf ve branş öğretmenlerinin
okuma kültürlerini değerlendirmeyi amaçlayan bu araştırma tarama modelindedir. Tarama
modeli, geçmişte ve hâlen var olan durumu var olduğu şekilde betimlemeyi amaçlayan bir
araştırma yaklaşımıdır (Karasar, 2003). Araştırmada sınıf ve branş öğretmenlerinin, okuma
kültürü ile kitap, gazete ve dergi okuma alışkanlıklarının mevcut durumunun betimlenmesi
hedeflenmiştir.
3.2. Araştırmanın Evren ve Örneklemi
Araştırmanın evrenini, Türkiye’nin yedi coğrafi bölgesinde 2007-2008 öğretim yılında
kamu ilköğretim ve ortaöğretim okullarında görev yapmakta olan sınıf ve branş
öğretmenleri oluşturmuştur. Araştırmanın evren ve örneklemi Tablo 3.1’de verilmiştir.
Tablo 3.1.İlköğretim ve Ortaöğretim Okullarında Görev Yapan Sınıf ve Branş
Öğretmenlerinin Sayısı
İlköğretim Okulu Sınıf Öğretmeni
İlköğretim ve Ortaöğretim Okulu Branş Öğretmeni
Toplam
Kaynak: http://ilsis.meb.gov.tr. İndirme Tarihi: 01.12.2007
Erkek
117.141
200.139
317.280
Evren
Kadın
95.806
175.150
270.956
Örneklem
Toplam
212.947
375.289
588.236
1.348
2.690
4.038
Tablo 3.1’de görüldüğü gibi bu araştırmanın evreni 2007-2008 öğretim yılı
itibariyle Türkiye genelinde ilköğretim ve ortaöğretim okullarında görev yapan toplam
588.236 öğretmenden oluşmaktadır.
Araştırmanın örnekleminin seçiminde, okulların bulunduğu coğrafi bölgeler ve iller
olmak üzere iki ölçüt esas alınmıştır. Örneklem oluşturulurken “tabakalı örnekleme”
yöntemi kullanılmıştır. Bu aşamada evren yedi alt tabakaya (yedi coğrafi bölge) ayrılmış;
daha sonra bu bölgelerde bulunan iller, Devlet Planlama Teşkilatının (2004) verilerinden
hareketle kalkınma düzeyine göre, “gelişmemiş”, “gelişmekte olan” ve “gelişmiş” iller
şeklinde kategorilere ayrılmış ve buna göre iller seçilmiştir. Daha sonra, farklı
büyüklükteki evrenler için kuramsal örneklem büyüklükler ve % 95 güvenlik düzeyine
göre tolerans gösterilebilir hata için gerekli örneklem tablosundan yararlanılarak
(Anderson, 1990 Akt. Balcı, 2004, 95) araştırma için gerekli olan örneklem belirlenmiştir.
21
Buna göre % 95 güvenlik ve tolerans düzeyine göre araştırma için dokuz okul türünde
görev yapan 3.800 öğretmene ulaşılması gerektiği belirlenmiştir. Ancak uygulama
sırasında yaşanabilecek kayıplar ve branşların çeşitliliği nedeniyle 4.050 öğretmene
ulaşılması uygun görülmüştür.
Araştırmaya katılan öğretmenlerin farklı okullarda görev yapmış olmaları uygun
görülmüştür. Sınıf öğretmenleri ve branş öğretmenlerinin görüşleri arasında karşılaştırma
yapılabilmesi için uygulama yapılması gereken okul türleri de belirlenmiştir. Buna göre
yedi farklı bölgedeki dokuz okul türündeki ilköğretim ve ortaöğretim okullarında görev
yapan sınıf ve branş öğretmenlerine uygulanması gerektiği düşünülmüştür. Anketlerin
uygulanmasını il milli eğitim müdürlükleri gerçekleştirilmiştir. İl müdürlükleri uygulama
yapacakları ilköğretim ve ortaöğretim okullarını seçerken okulların bulunduğu yerlerin
sosyo ekonomik düzeylerini göz önünde bulundurmuşlardır. Tablo 3.2’de araştırma
kapsamında ulaşılan bölgelere ve seçilen illere göre sınıf ve branş öğretmenlerinin toplam
sayıları verilmiştir.
Tablo 3.2. Araştırma Kapsamında Ulaşılan Öğretmenlerinin Bölge ve İllere Göre
Dağılımı
Bölgeler
İller
Akdeniz Bölgesi
Doğu Anadolu Bölgesi
Ege Bölgesi
Güney Doğu
Anadolu Bölgesi
İç Anadolu Bölgesi
Karadeniz Bölgesi
Marmara Bölgesi
Toplam
Görev Yapan
Öğretmen Sayısı
Anketi Cevaplayan
Öğretmen Sayısı
14.572
2.614
6.527
8.317
31.296
6.023
11.916
2.351
38.439
2.300
5.435
1.624
70.563
6.678
208.655
290
232
205
223
318
223
262
230
500
274
357
213
553
158
4.038
Antalya
Burdur
Van
Malatya
İzmir
Afyon
Gaziantep
Siirt
Ankara
Karaman
Zonguldak
Artvin
İstanbul
Sakarya
14
Tablo 3.2’de görüldüğü gibi anketi on beş ilden 4.308 öğretmen cevaplandırmıştır.
Araştırmaya katılım en çok İstanbul ve Ankara’dan olurken en az katılımcı Sakarya ilinden
olmuştur.
22
3.3. Araştırmanın Veri Toplama Aracı ve Verilerin Toplanması
Araştırmada veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından geliştirilen anket
kullanılmıştır. Geliştirilen anketle ilgili olarak alanla ilgili uzmanların görüşü alınmış; ilgili
alan yazın taranmıştır. Ankara’nın Sincan İlçesine Bağlı Gazneliler İlköğretim Okulunda
ön uygulama yapılmıştır. Gelen görüşler doğrultusunda ankete son hâli verilmiş; il millî
eğitim müdürlüklerine resmî yazı ile gönderilmiştir. Gönderilen resmî yazı ekinde anketle
(EK-1) birlikte anket uygulama yönergesi (EK-2) de gönderilmiş anketler bu doğrultuda
yönetici ve öğretmenlere uygulanmıştır.
Anket iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde cevaplayıcılara ait kişisel
bilgilere yer verilmiştir. İkinci bölümde ise öğretmen ve yöneticilerin okuma, kitap okuma,
dergi okuma ve gazete okuma ile ilgili görüşlerini içeren sorular yer almıştır. Anket toplam
on beş sorudan oluşmaktadır. Onuncu soruda sekiz alt soru, on birinci soruda on beş alt
soru, on ikinci soruda yedi alt soru, on üçüncü soruda on alt soru, on dördüncü soruda ise
sekiz alt soru yer almaktadır. On dördüncü sorunun sekizinci alt sorusu beşli likert olarak
hazırlanmış olup öğretmenlerin okuma eğilimleri ile ilgilidir. On beşinci soru ise açık uçlu
olarak sorulmuştur.
3.4. Verilerin Çözümlenmesi
Verilerin analizi için, SPSS 14.0 for Windows programı kullanılmıştır. Verilerin
analizinde yüzde ve frekans kullanılmıştır. İlköğretim okulu sınıf öğretmenleriyle branş
öğretmenlerinin okuma kültürleriyle ilgili görüşleri arasında farklılık olup olmadığının
belirlenmesinde t-testi kullanılmıştır. Ayrıca okuma, kitap okuma, dergi okuma, gazete
okuma görüşlerinde öncelik sıralaması istenen sorularda, önceliklerin belirlenmesinde
“Borda Yöntemi” kullanılmıştır.
23
24
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
BULGULAR ve YORUMLAR
4.1. Araştırmaya Katılan Öğretmenlere Ait Kişisel Bulgular
Bu başlık altında araştırmaya katılan öğretmenlerin görev yaptıkları yerleşim yerleri,
kıdem durumları, cinsiyetleri, eğitim durumları, mezun oldukları okullar, görev yaptıkları
okul türleri, branşlarıyla ilgili bulgular yer almaktadır.
Tablo 4.1’de araştırmaya katılan öğretmenlerin görev yaptıkları yerleşim yerlerine
göre dağılımı verilmiştir.
Tablo 4.1. Araştırmaya Katılan Öğretmenlerin Görev Yaptıkları Yerleşim Yerleri
Yerleşim Birimi
f
3.124
688
172
54
4038
İl Merkezi
İlçe Merkezi
Belde
Köy
Toplam
%
77,4
17,0
4,3
1,3
100
Tablo 4.1’deki verilere göre araştırmaya katılan öğretmenlerin
çoğunluğu il
merkezlerinde görev yapmaktadırlar. Dağlımın dengeli olduğu görülmektedir.
Tablo 4.2’de araştırmaya katılan öğretmenlerin mesleki kıdemlerine göre dağılımı
verilmiştir.
Tablo 4.2. Araştırmaya Katılan Öğretmenlerin Mesleki Kıdemleri
Mesleki Kıdem
f
%
0–5 Yıl
749
18,5
6–10 Yıl
1101
27,3
11–15 Yıl
898
22,2
16–20 Yıl
573
14,2
21 Yıl ve Üstü
717
17,8
4038
100
Toplam
Tablo 4.2’de görüldüğü gibi araştırmaya katılan öğretmenlerin yarısı 6-10 (%27,3)
yıl ve 11-15 (%22,2) kıdeme sahiptir. Araştırmaya katılanların kıdem yıllarının dağılımının
dengeli olduğu görülmektedir.
Tablo 4.3’te araştırmaya katılan öğretmenlerin cinsiyetlerine göre dağılımı
verilmiştir.
25
Tablo 4.3. Araştırmaya Katılan Öğretmenlerin Cinsiyetlerine Göre Dağılımı
Cinsiyet
f
%
Kadın
2075
51,4
Erkek
1963
48,6
Toplam
4.038
100
Tablo 4.3’teki verilere göre araştırmaya katılan öğretmenlerin cinsiyete göre dağılımı
dengelidir.
Tablo 4.4’te araştırmaya katılan öğretmenlerin eğitim durumlarına ilişkin dağılım
verilmiştir.
Tablo 4.4. Araştırmaya Katılan Öğretmenlerin Eğitim Durumları
Eğitim Durumu
f
285
310
3.121
306
16
4.038
Ön lisans
Eğitim Enstitüsü
Lisans
Yüksek Lisans
Doktora
Toplam
%
7,1
7,7
77,2
7,6
0,4
100
Tablo 4.4’teki verilere göre ankete katılan öğretmenlerin çoğunluğu lisans
mezunudur (%77,2). En az katılımcı doktora düzeyindedir (%0,4); ancak bu durum
Türkiye genelinde doktoralı öğretmen sayısının azlığı ile ilgilidir. Ön lisans ve eğitim
enstitüsü mezunlarının %14,8 düzeyinde olması kıdemdeki 21 yıl üstü öğretmenlerin
yüzdesiyle örtüşmektedir.
Tablo 4.5’te araştırmaya katılan öğretmenlerin mezun oldukları okullara göre
dağılımı verilmiştir.
Tablo 4.5. Araştırmaya Katılan Öğretmenlerin Mezun Oldukları Okullar
Mezun Olduğu Fakülte
Eğitim Fakültesi
Fen-Edebiyat Fakültesi
Eğitim Enstitüsü
Yüksek Öğretmen Okulu
Mesleki Eğitim Fakültesi
İlahiyat Fakültesi
Diğer. Belirtiniz
Toplam
f
2001
872
329
118
241
160
317
4038
%
49,6
21,6
8,1
2,9
6,0
4,0
7,9
100
Tablo 4.5.’te görüldüğü gibi araştırmaya katılan öğretmenlerin yarısı eğitim
fakültesi mezunudur. En alt sırada (%2,9) yüksek öğretmen okulu mezunu öğretmenler
bulunmaktadır. Öğretmenlerin mesleki kıdemleri ve branşları göz önüne alındığında bu
dağılım dengelidir.
26
Tablo 4.6’da araştırmaya katılan öğretmenlerin görev yaptıkları okul türlerine göre
dağılımı verilmiştir.
Tablo 4.6. Araştırmaya Katılan Öğretmenlerin Görev Yaptıkları Okul Türleri
Görev Yaptığı Okul Türü
İlköğretim Okulu
Çok Programlı Lise
Genel Lise
Anadolu Lisesi
Fen Lisesi
Meslek Lisesi-Anadolu Meslek Lisesi
İmam-Hatip Lisesi
Yatılı İlköğretim Bölge Okulu
Anadolu Öğretmen Lisesi
Toplam
f
2.477
490
353
224
168
144
96
43
43
4038
%
61,3
12,1
8,7
5,5
4,2
3,6
2,4
1,1
1,1
100
Tablo 4.6’daki verilere göre araştırmaya katılan öğretmenlerin %61,3’ü ilköğretim
okullarında, %39,7’si ise ortaöğretim kurumlarında görev yapmaktadırlar. İlköğretim
okullarındaki branş öğretmenleri de göz önüne alındığında dağılım dengelidir.
Tablo 4.7’de araştırmaya katılan öğretmenlerin branşlarına göre dağılımı verilmiştir.
Tablo 4.7. Araştırmaya Katılan Öğretmenlerin Branşları
Branşlar
f
Sınıf Öğretmeni
%
1348
33,4
Matematik
312
7,7
İngilizce
306
7,6
Türk Dili
253
6,3
Meslek Lisesi Öğretmenleri
211
5,2
Türkçe
197
4,9
Tarih
156
3,9
Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi
143
3,5
Sosyal Bilgiler
118
2,9
Fen ve Teknoloji
114
2,8
Rehber Öğretmen
104
2,6
Beden Eğitimi
104
2,6
Biyoloji
96
2,4
Fizik
92
2,3
Coğrafya
85
2,1
Teknoloji ve Tasarım
82
2,0
Kimya
70
1,7
Felsefe
64
1,6
Resim İş
66
1,6
Bilgisayar
61
1,5
Müzik
31
,8
Ana Sınıfı
25
,6
4038
100,0
Toplam
27
Tablo 4.7’deki verilere göre araştırmaya katılan öğretmenlerin %33,4’ü sınıf
öğretmeni,
%66,6’sı ise branş
öğretmeni
olarak görev yapmaktadırlar.
Branş
öğretmenlerinin dağılımı gruplandırıldığında ise %52,2’si genel kültür, %14,4’ise meslek
dersi öğretmenidir. %52,2’lik grubun içerisinde ilköğretim okulu branş öğretmenleri de yer
almaktadır. Genel kültür öğretmenlerinin %14,8’i fen bilimleri, %37,4’ü ise sosyal bilimler
öğretmenidir.
Genel
kültür
öğretmenlerinden
en
fazla
katılan
grup
İngilizce
öğretmenleridir (%7,6); en az katılan grup ise müzik ve ana sınıfı öğretmenleridir.
Araştırmaya katılan öğretmenlerin branşlarına göre dağılımının dengeli olduğu
görülmektedir.
Tablo 4.8’de öğretmenlerin okullardaki görevlerine dağılımı verilmiştir.
Tablo 4.8. Araştırmaya Katılan Öğretmenlerin Okullardaki Görevleri
Okuldaki Görevi
Öğretmen
Müdür Yardımcısı
Bölüm Şefi
Müdür
Toplam
f
%
3.183
139
48
38
4.038
94,4
3,4
1,2
1
100
Tablo 4.8’deki bulgulara göre araştırmaya katılan öğretmenlerin %5,6’sı okullarda
yönetici
olarak
görev
yapmaktadır.
Katılımcıların
%94,4’ünü
ise
öğretmenler
oluşturmaktadır.
4.2.Öğretmenlerin Okuma İle İlgili Genel Görüşlerinden Elde Edilen Bulgular ve
Yorumlar
Araştırmanın bu bölümünde öğretmenlerin boş zamanlarını değerlendirmedeki
öncelikleri, okuma durumları, okumama nedenleri, okumak için tercih ettikleri metin
türleri, okudukları yayınlardaki öncelikleri, okumanın kendilerine olabilecek katkıları ve
seçkin okurla ilgili görüşlerinden elde edilen bulgulara yer verilmiştir.
Öğretmenlerden
boş
zamanlarını
değerlendirme
önceliklerinden
ilk
üçünü
belirtmeleri istenmiş; bu amaçla on üç seçenek verilmiştir. Tablo 4.9’da araştırmaya
katılan öğretmenlerin boş zamanlarını değerlendirme öncelikleri ile ilgili yapılan
sıralamaya yer verilmiştir.
28
Tablo 4.9. Öğretmenlerin Boş Zamanlarını Değerlendirme Öncelikleri
Boş zamanı değerlendirme yöntemleri
Kitap okuyarak
TV izleyerek
Dinlenerek
Sohbet, gezinti gibi faaliyetlerde bulunarak
Hobi alışkanlıklarına zaman ayırarak
Spor yaparak
Sinemaya giderek
Sanat ve kültür faaliyetlerine katılarak
Diğer
Tiyatroya giderek
Çevreyi güzelleştirme etkinliği yaparak
Kahvehaneye giderek
İnternet kafeye giderek
*Ağırlıklı puan
Öncelik
1.Öncelik
(3 puan)
2. Öncelik
(2 puan)
3.Öncelik
(1 puan)
N
1295
623
643
509
AP*
3885
1869
1929
1018
N
832
661
440
567
AP
1664
1322
880
1134
N
569
563
565
543
AP
569
563
565
543
N
2696
1847
1648
1619
AP
6118
3754
3374
2695
1
2
3
4
477
194
223
145
173
53
96
30
17
1431
582
669
435
519
159
288
90
51
353
217
162
163
62
141
97
39
32
706
434
324
326
124
282
194
78
64
305
310
193
198
88
112
62
68
29
305
310
193
198
88
112
62
68
29
1135
721
578
506
323
306
255
137
78
2442
1326
1186
959
731
553
544
236
144
5
6
7
8
9
10
11
12
13
Toplam
Sıra
Tablo 4.9’daki verilere göre öğretmenlerin boş zamanlarını değerlendirmedeki
birinci öncelikleri kitap okuma (Toplam AP:6118), ikinci öncelikleri TV izleme (Toplam
AP:3754), üçüncü öncelikleri ise dinlenmedir (Toplam AP:3374); ancak “TV izleme” ve
“Dinlenme” seçenekleriyle ilgili sonuçlar birbirine yakınıdır.
Öğretmenlerin en alt sırada tercih ettikleri boş zamanlarını değerlendirme tercihi,
internet kafeye (AP:236) ve kahvehaneye gitmektir (AP:144). Şahiner’in Ankara Elmadağ
örneğinde yaptığı “Öğretmenlerin Okuma Alışkanlıkları” adlı araştırmasında: “Okul
dışında öğretmenlerin en çok yaptığı etkinlikler sırasıyla televizyon seyretmek, kitap
okumak ve arkadaşlarıyla eğlenmek”tir. Bu araştırmanın sonuçlarında birinci sırada kitap
okumak yer alırken ikinci sırada TV izlemek yer almaktadır. Bunun nedeni Şahiner’in
araştırmasının örnekleminin bir ilçeyle sınırlı olması olabilir.
Öğretmenlerin:“Yeterince okuduğunuzu düşünüyor musunuz?”sorusuna verdikleri
cevaplardan elde edilen bulgular Tablo 4.10’da verilmiştir.
Tablo 4.10. Öğretmenlerin Okuma Durumları
f
%
Kısmen
2.177
53,9
Hayır
1.135
28,1
726
18,0
4.038
100
Evet
Toplam
29
Tablo 4.10’daki bulgulara göre öğretmenler kendilerine yöneltilen:”Yeterince
okuduğunuzu düşünüyor musunuz?” sorusuna %53,9 oranında “Kısmen”, %28,1 oranında
“Hayır”, %18,0 oranında ise “Hayır” cevabı vermişlerdir. Bu sonuçlar öğretmenlerin
“Kısmen” okuduklarını ortaya koyarken yeterince okumadıklarını göstermektedir.
Öğretmenlerden okuma nedenleriyle ilgili ifadeleri cevaplamaları istenmiş; birden
fazla seçeneği işaretleyebilecekleri belirtilmiştir. Tablo 4.11’de öğretmenlerin okuma
nedenleriyle ilgili ifadelere verdikleri cevapların yüzde ve frekansları verilmiştir.
Tablo 4.11. Öğretmenlerin Okuma Nedenleri
Okuma nedenleri
f
Bilgi edinmek için
Mesleğimde kendimi geliştirmek için
Kendimi yetiştirmek için
Dinlenmek için
Edebî ve estetik zevk almak için
Öğretim materyali geliştirmek için
Bilgi belge toplamak için
Zihni meşgul ederek sıkıntının yönünü değiştirmek için
Eğlenmek için
Bir görevi yerine getirmek için
Uyku gelmesi için
Diğer
%
2924
2610
2459
1402
1183
1133
1034
725
680
362
119
68
72,4
64,6
60,9
34,7
29,3
28,1
25,6
18,0
16,8
9,0
2,9
1,7
Tablo 4.11’deki bulgular öğretmenlerin en çok bilgi edinmek için (%72,4),
mesleklerinde kendilerini geliştirmek için (%64,6) ve kendilerini yetiştirmek için (%60,9)
okuduklarını göstermektedir. Diğer seçeneklere verdikleri cevaplardaki yüzdeliklerin
%50’nin altında olduğu görülmektedir. Bu sonuç dikkat çekicidir; çünkü öğretmenlerin
okuma nedeni olarak bu seçenekleri tercih etmeleriyle, okuma öncelikleri ve yeterince
okuma ile ilgili görüşleri arasında çelişki göze çarpmaktadır. Çünkü Tablo 4.13’teki
bulgularda öğretmenlerin metin tercihlerinde birinci öncelik olarak sanat metinlerini
(AP:4280),
ikinci
öncelik
olarak
öğretici
metinleri
(AP:3888)
tercih
ettikleri
görülmektedir. Bu bulguyla örtüşen seçenek “Edebî ve estetik zevk almak için”
seçeneğidir; oysa bu seçeneğe verilen cevapların yüzdesi %29,3’tür. Öğretmenlerin
yeterince kitap (Tablo 4.17) ve dergi okuduğunu düşünenlerin oranı (Tablo 4.32) düşük
iken yeterince gazete okuduğunu düşünenlerin oranı (Tablo 4.39) fazladır. Öğretmenlerin
okuma nedenlerindeki ilk üç tercihleriyle gazete okuma oranlarındaki yükseklik dikkat
çekicidir; çünkü gazetelerin öğretmenlerin mesleklerinde kendilerini geliştirmelerindeki ve
meslek bilgilerini elde etmedeki rolü tartışılabilir.
Bir diğer dikkat çekici durum öğretmenlerin %25,6’sının “Bilgi belge toplamak için”
seçeneğine yönelmeleridir. Bu bulgu öğretmenlerin araştırma yapmak için okumalarındaki
oranın düşük olduğunu göstermektedir.
30
Dikkat çekici bir diğer durum da: “Öğretim materyali geliştirmek için” seçeneğine
yönelenlerin yüzdelik olarak az olmasıdır (%28,1). Kendini yetiştirmek için ve mesleğinde
kendini geliştirmek isteyen bir öğretmenden öğretim materyali geliştirmek için de ilgili
kaynakları okuması beklenir. Özellikle yapılandırmacı yaklaşımın benimsendiği öğretim
programlarının uygulanmasında bu husus daha da önem kazanmaktadır. Bu bulgu
öğretmenlerin
öğretim
materyali
geliştirmek
için
yeterince
okumadıklarını
düşündürmektedir.
Ayyıldız ve arkadaşlarının (2005) çalışmasında öğretmen adaylarının %59,5’i “Bir
şeyler öğrenmek için kitap okurum.” demişlerdir ve oran olarak birinci sıradadır.
Öğretmenlerin ve öğretmen adaylarının bu konudaki görüşleri örtüşmektedir. Ayrıca aynı
çalışmada “Edebî/estetik haz almak için okurum.” maddesine katılma oranı %46,2’dir.
Öğretmen adayları öğretmenlerden daha yüksek oranda bu görüşe katılmaktadırlar. Bu
bulgular
öğretmenlerin
öğrenmek
amaçlı
okuduklarını
göstermektedir;
ancak
öğretmenlerin bilgilenmek için okudukları eserlerin meslekleriyle ilişkisi ayrı bir çalışma
konusudur.
Öğretmenlerden okumama nedenlerini belirtmeleri istenmiş, bununla ilgili olarak
yedi seçenek sunulmuş; bu seçeneklerden ilk üç önceliklerini sıralamaları istenmiştir.
Öğretmenlerin
okumama
nedenleriyle
ilgili
önceliklerini
belirttikleri
seçenekler
puanlanarak sıralanmış ve Tablo 4.12’de verilmiştir.
Tablo 4.12. Öğretmenlerin Okumama Nedenleri
Öncelik Sırası
1.Öncelik
2. Öncelik
3. Öncelik
(3 puan)
(2 puan)
(1 puan)
N
AP*
N
AP
N
AP
N
AP
Zaman darlığı
903
2709
264
528
37
37 1204
3274
1
Maddi yetersizlikler
284
852
161
322
80
80
525
1254
2
Diğer
157
471
93
186
101
101
351
758
3
Okumaktan hoşlanmayışım
119
357
82
164
57
57
258
578
4
47
141
60
120
65
65
72
326
5
18
54
37
74
36
36
91
164
6
15
45
32
64
33
33
80
142
7
Okumama nedenleri
Sağlık nedeni
Bulunduğum yerde kitap alınacak yerin
olmayışı
Bulunduğum yerde kütüphane olmayışı
*Ağırlıklı puan
Toplam
Sıra
Tablo 4.12’deki bulgulara göre öğretmenler, okumama nedenlerini sırasıyla;
“1.Zaman darlığı (Toplam AP:3274), 2.Maddi yetersizlikler (Toplam AP:1254), 3.Diğer
(Toplam AP:758)” olarak belirtmişlerdir. Puanlamaya bakıldığında ilk üç seçenekteki
31
puanlamalar arasındaki farkın fazla olduğu göze çarpmaktadır. Öğretmenler okumama
nedeni olarak dördüncü sırada okumamaktan hoşlanmamayı, beşinci sırada, sağlık
nedenini, altıncı sırada bulunulan yerde kitap alınacak yerin olmayışını, yedinci sırada ise
bulunulan yerde kütüphane bulunmayışını belirtmişlerdir.
Pınarbaşı’nın (2006) üniversite öğrencileriyle yaptığı çalışmada, öğrencilerin kitap
okuyamama nedenlerinde birinci sırada yorgunluk; ikinci sırada ise zaman ayıramama
sonucu bulunmuştur. Bu sonuçlardan zaman ayıramama bulgusu, öğretmenlerle üniversite
öğrencilerinin okumama nedenlerinde bazı görüşlerinin örtüştüğünü göstermektedir.
Ülkemizde kent nüfus oranının (%70,5) köy nüfus oranından fazla olması zaman darlığının
okumamada mazeret gösterilmesiyle ilişkilendirilebilir.
Odabaş’ın (2001) üniversite öğrencileri üzerinde yapmış olduğu çalışmada;
öğrencilerin % 34'ü ekonomik nedenleri, % 31.1'i okuma alışkanlığının ilk, orta ve lise
eğitimi yıllarında kazandırılamamış olmasını ve % 22'si ise çalışma nedeniyle vakit
bulamamayı okumama nedeni olarak göstermişlerdir. Bu bulgulardan öğrencilerin
okumama nedeni olarak gösterdikleri ekonomik nedenler ve zaman darlığı ile ilgili
görüşlerle bu konudaki öğretmen görüşlerinin örtüştüğü görülmektedir.
Özellikle okumama nedenlerinden olan “Zaman darlığı” ifadesinin birinci sırada yer
alması ile öğretmenlerin boş zamanlarını değerlendirme önceliklerinin yer aldığı Tablo
4,9’da verilen bulgularda ikinci sırada yer alan “TV izleyerek” ve üçüncü sırada yer alan
“Dinlenerek” arasındaki ilişki düşünüldüğünde öğretmenlerin okuma kültürleri hakkında
bazı ipuçları sunmaktadır. Bu bulgular öğretmenlerin bilinçli ve planlayarak okumaya
yönelmediklerini; ayrıca öğretmen ve üniversite öğrencilerinin bazı konulardaki fikirlerinin
örtüşmesi kent kültürünün okuma kültürünü olumsuz etkilediğini düşündürebilir.
Öğretmenlerden okumak için sanat metinleri ve öğretici metinlerden hangisini
öncelikli olarak tercih ettiklerini belirtmeleri istenmiştir. Verdikleri cevaplar puanlanarak
sonuçlar Tablo 4.13’te verilmiştir.
Tablo 4.13. Öğretmenlerin Metin Okuma Tercihleri
Öncelik Sırası
Okuma Tercihi
1.Öncelik
2. Öncelik
(2 puan)
(1 puan)
Toplam
N
AP*
N
AP
N
AP
Sanat metinleri
2140
4280
1898
1898
4038
6178
1
Öğretici metinler
1944
3888
2094
2094
4038
5982
2
*Ağırlıklı puan
32
Sıra
Tablo 4.13’teki bulgulara göre öğretmenlerin okudukları metin tercihlerinde birinci
öncelikleri sanat metinleridir (Toplam AP:6178); ancak ağırlıklı puanlar birbirine yakındır.
Bu bulgu öğretmenlerin her iki metin türünü de okuduğunu düşündürmektedir. Sanat
metinlerinin okumak için birinci öncelikli olarak tercih edilmesi bu metinlerin insan
hayatını
örneklendirmede
öğretici
metinlerden
daha
etkili
olarak
görülmesiyle
ilişkilendirilebilir. Ayrıca yaygın bir kanaate göre okuma denilince akla hikâye, roman ve
benzeri kitaplar akla gelmektedir.
Öğretmenlerden okudukları okuma materyallerinden ilk üç önceliklerini belirtmeleri
istenmiştir. Bu amaçla altı seçenek verilmiştir. Bu seçeneklerle ilgili verdikleri cevaplar
puanlanarak sıralanmıştır. Bu sıralama ile ilgili bulgular Tablo 4.14’te verilmiştir.
Tablo 4.14. Öğretmenlerin Okuma Materyallerindeki Tercihleri
Öncelik Sırası
Yayınlar
1.Öncelik
2.Öncelik
3.Öncelik
(3 puan)
(2 puan)
(1 puan)
N
AP*
N
AP
N
Gazete
1966
5898
1172
2344
405
Kitap
1311
3933
1381
2762
İnternet Gazete
615
1845
557
Dergi
142
426
İnternet dergi
19
İnternet kitap
23
Toplam
AP
Sıra
N
AP
405
3543
8647
1
897
897
3589
7592
2
1114
621
621
1793
3580
3
683
1366
1582
1582
2407
3374
4
57
52
104
111
111
182
272
5
69
56
112
74
74
153
255
6
*Ağırlıklı puan
Tablo 4.14’teki bulgulara göre öğretmenlerin okuma materyali olarak birinci
tercihleri gazetedir (Toplam AP:8647). Gazetenin birinci öncelikli ağırlıklı puan:5898,
iken kitabın birinci ağırlıklı puanı: 3933 Toplam ağırlıklı puanı: 7592, internet gazetenin
birinci ağırlıklı puanı ise 1845, toplam ağırlıklı puanı ise 3580’dir.
Şahiner’in (2005) yapmış olduğu araştırmada da öğretmenlerin birinci okuma
öncelikleri gazetedir. Bu bulgular öğretmenlerin gazete okumaya kitap ve dergiden daha
çok
yöneldiklerini
göstermektedir.
Bu
bulguyu
Tablo
4.39’daki
bulgular
da
desteklemektedir. Öğretmenler: “Yeterince gazete okuduğunuzu düşünüyor musunuz?”
sorusuna yüzdelik olarak kitap ve dergiden daha fazla yönelmektedirler. Bu sonuç Tablo
4,9’daki sonuçlarlar çelişmektedir; çünkü öğretmenler boş zamanları değerlendirmede
birinci önceliklerini kitap okumak olarak belirtmişlerdir. Bu seçeneklerde gazete
verilmemesine karşın diğer seçeneği de kitap okuma seçeneğinden sonraki sıralardadır.
33
Öğretmenlere okumanın kendilerine olabilecek katkıları ile ilgili olarak on yedi
seçenek sunulmuş; bu seçenekleri ayrı ayrı cevaplamaları istenmiştir. Her bir soruya ayrı
verdikleri cevapların yüzde frekansları 4.15’te verilmiştir.
Tablo 4.15.Öğretmenlerin Okumanın Kendilerine Olabilecek Katkılarıyla İlgili
Görüşleri
Okumanın sağlayacağı katkılar
1.Genel kültürümün gelişmesini sağlar.
2..Doğru iletişim kurmamı sağlar.
3.Ufkumun genişlemesini sağlar.
4.Başka dünyaları keşfetmemi ve yeni
karakterler tanımamı sağlar.
5.Mesleğimde başarılı olmama katkı sağlar.
6.Doğru bilgilenmemi sağlar.
7.Bilgi disiplini sağlar.
8.Entelektüel düşünceyi geliştirmemi sağlar.
9.Ekonomik ve sosyal alanlarda bilgi edinmemi
sağlar.
10.Geçmişimi öğrenerek geleceğe yön vermemi
sağlar.
11.Siyasi gelişmeleri izlememi sağlar.
12.Hayata olumlu bakmamı sağlar.
13.Sosyal çevremle uyumlu olmamı sağlar.
14.Beni günlük hayatın sıkıntılarından kurtarır.
15.Üst beğeni elde etmemi sağlar.
16.Saygınlık kazanmamı sağlar.
17.Ailemin günlük ihtiyaçlarını ve sıkıntılarını
gidermemde yardımcı olur.
f
%
f
%
f
%
f
%
f
%
f
%
f
%
f
%
f
%
f
%
f
%
f
%
f
%
f
%
f
%
f
%
f
%
Evet
Kısmen
Hayır
Toplam
3.518
87,1
3.495
86,6
3.364
83,3
3.115
77,1
3.043
75,4
2.935
72,7
2.648
65,6
2.534
62,8
2.498
61,9
2.419
59,9
2.395
59,3
2.366
58,6
2.137
52,9
1.748
43,3
1.730
42,8
1.578
39,1
750
18,6
376
9,3
402
10,0
468
11,6
679
16,8
811
20,1
826
20,5
1.019
25,2
1.071
26,5
1.199
29,7
1222
30,3
1.222
30,3
1.308
32,4
1.425
35,3
1.655
41,0
1.430
35,4
1.646
40,8
1.557
38,6
144
3,6
141
3,5
206
5,1
244
6,0
184
4,6
277
6,9
371
9,2
433
10,7
341
8,4
397
9,8
421
10,4
364
9,0
476
11,7
635
15,7
878
21,7
814
20,1
1731
42,9
4.038
100,0
4.038
100,0
4.038
100,0
4.038
100,0
4.038
100,0
4.038
100,0
4.038
100,0
4.038
100,0
4.038
100,0
4.038
100,0
4.038
100,0
4.038
100,0
4.038
100,0
4.038
100,0
4.038
100,0
4.038
100,0
4.038
100,0
Tablo 4.15’teki bulgulara göre öğretmenlerin yarıdan fazlasının ve üçte ikisinin
okumanın kendilerine olabilecek katkılarıyla ilgili ifadelere (Üç ifade hariç) “Evet” cevabı
verdikleri görülmektedir.
Öğretmenlerin okumanın kendilerine olabilecek ifadelerden yüzdelik olarak en çok
“Evet” cevabı verdikleri seçenekler sırasıyla: “Genel kültürümün gelişmesini sağlar.”
(%87,1), “Doğru iletişim kurmamı sağlar.” (%86,6) ve “Ufkumun genişlemesini sağlar.”
(%83,3) ifadeleridir. Oran olarak en az “Evet” dedikleri seçenekler “Ailemin günlük
34
ihtiyaçlarını ve sıkıntılarını gidermemde yardımcı olur.” (%18,6), “Saygınlık kazanmamı
sağlar.” (%39,1) ve “Üst beğeni elde etmemi sağlar.” (%42,8) ifadeleridir.
Bu bulgular öğretmenlerin okuma alışkanlıkları ve okuma kültürleri hakkında
ipuçları sunmaktadır. “Genel kültürümün gelişmesini sağlar.” ifadesine verilen cevapların
yüzdelik olarak fazla olması gazete okuma kültürü ile ilişkilendirilebilir.
Bazı bulgular dikkat çekicidir. Örneğin öğretmenlerin sanat metinlerini birinci
öncelikli okuma tercihleriyle okumanın kendilerine olabilecek katkılarından “Üst beğeni
elde etme etmemi sağlar.”seçeneğine “Evet” cevabının yüzdelik diliminin yarıdan az
olması örtüşmemektedir; çünkü sanat metinlerinin en belirgin özelliklerinden birisi
okuyucusuna üst beğeni kazandırmayı amaçlamasıdır.
Bulgulara
göre
öğretmenlerin
ilk
sırada
“Genel
kültürümün
gelişmesini
sağlar.”seçeneğine “Evet” cevabı vermeleriyle gazete okuma oranının yüksek olması
ilişkilendirilebilir. Ayrıca bu seçeneğe “Evet” cevabının fazla olması toplumda kabul
görmede önemli yere sahip olan genel kültürün önemiyle ilişkisi olabilir. Ayrıca bu
seçeneğe yönelmelerinin diğer bir nedeni de çok yönlü düşünme isteği ile de ilgili olabilir.
İkinci sıradaki “Ufkumun genişlemesini sağlar.” seçeneğine “Evet” cevabının yüzdelik
olarak yüksekliği geniş bir bakış açısı elde etme isteği ile ilişkilendirilebilir.
Öğretmenlere seçkin okurun özelliklerinden olabilecek yedi özellik verilmiş
bunlardan ilk üç önceliklerini sıralamaları istenmiştir. Verdikleri cevaplardaki öncelikleri
puanlanarak Tablo 4.16’da verilmiştir.
Tablo 4.16. Öğretmenlerin Seçkin Okurla İlgili Görüşleri
Öncelik Sırası
Seçkin okurla ilgili ifadeler
1.Öncelik
2. Öncelik
3. Öncelik
(3 puan)
(2 puan)
(1 puan)
Toplam
N
AP
N
AP*
N
AP
N
Dünya ve ülke geleceğiyle ilgili
durumları takip etmelidir.
1451
4353
597
1194
593 593
2641
6140
1
Okurken hiçbir zaman ön yargıları
olmamalıdır
763
2289
713
1426
730 730
2206
4445
2
Okuduklarını pratiğe yansıtmalıdır.
495
1485
675
1350
633 633
1803
3468
3
Birden fazla alanla ilgili önemli eser
ve yazar okumalıdır.
406
1218
641
1282
516 516
1563
3016
4
Nitelikli eser veren yazarların
kitaplarını okumalıdır
527
1581
508
1016
354 354
1389
2951
5
Kendi alanının eserlerini okumaya
öncelik vermelidir.
327
981
354
708
581 581
1262
2270
6
Belli başlı düşünce akımları
hakkında bilgi sahibi olmalıdır.
163
489
326
652
301 301
790
1442
7
*Ağırlıklı puan
35
AP
Sıra
Tablo 4.16’daki bulgulara göre öğretmenlerin seçkin okurla ilgili ifadelerden ilk üç
öncelikleri 1. “Dünya ve ülke geleceğiyle ilgili durumları takip etmelidir.”; 2. “Okurken
hiçbir zaman ön yargıları olmamalıdır.”; 3. “Okuduklarını pratiğe yansıtmalıdır.”
ifadeleridir.
Tablodaki sıralamada en dikkat çeken husus birinci ifadenin puanlarının
diğerlerinden yüksek olmasıdır. Bu bulgu öğretmenlerin Dünya’daki gelişmeleri ve ülkenin
geleceğini ilgilendiren konulara duyarlı olduklarını göstermektedir. Öğretmenlerin seçkin
okurla ilgili ifadelerden ikinci sırada yer alan: “Okurken ön yargılardan uzak durmalı”
ifadesini benimsemeleri okuma eylemlerinde önyargılı davranmadıklarını düşündürebilir.
Üçüncü önceliklerinde:”Okuduklarını pratiğe yansıtmalıdır.” ifadesini benimsemeleri
okuma-uygulama ilişkisi hakkındaki düşüncelerini göstermesi bakımından önemlidir.
Öğretmenlerin “Kendi alanının eserlerini okumaya öncelik vermelidir.”ifadesini
altıncı öncelikleri olarak görmeleri okudukları eserlerle meslekte kendilerini geliştirme
bağlamında bazı ipuçları sunabilir.
Yedinci sırada benimsenen: “Belli başlı düşünce akımları hakkında bilgi sahibi
olmalıdır.”ifadesi öğretmenlerin sanat metinlerini okuma kültürüyle ilgili ipuçları
sunmaktadır. Belli başlı düşünce akımlarının bilinmesi sanat metinlerinin objektif şekilde
değerlendirilmesinde yardımcı olabilir. Okunan sanat metninin oluşmasına temel teşkil
eden düşünce akımının bilinmemesi derin yapıya inmeyi güçleştirir ve eser yalnızca olay
zinciri bağlamında okunmuş olur. Bu durum öğretmenlerin sanat metni okumaya
bakışlarını yansıtmada bazı ipuçları sunmaktadır.
Üçüncü, dördüncü ve beşinci sırada yer alan seçeneklerin puanları birbirine yakın
olması dikkat çekicidir. Öğretmenlerin okumaya yönelmelerindeki bazı kriterler hakkında
ipuçları sunmaktadır.
4.3.Öğretmenlerin Kitap Okuma İle İlgili Görüşlerinden Elde Edilen Bulgular ve
Yorumlar
Araştırmanın bu bölümünde öğretmenlerin kitap okuma konusundaki görüşlerinden
elde edilen bulgulara ve bu bulgulara yönelik yapılan yorumlara yer verilmiştir.
Öğretmenlerin kitap okuma kültürlerinin mevcut durumunun betimlenmesine yönelik
olarak: Yeterince kitap okuyup okumadıkları, yıllık olarak kitap için gelirlerinden
ayırdıkları miktarlar, kaç kitaplarının olduğu, hangi zamanlarda kitap okudukları, kitap
okumak için ayırdıkları süreler, yıllık olarak kaç kitap okudukları, kitabı hangi mekânlarda
okudukları, okudukları alanlar, kitap seçerken öncelikleri, kitap temin etme yöntemleri,
36
kitap fiyatlarıyla ilgili düşünceleri, en son okudukları kitaplar ve en çok etkilendikleri
kitaplarla ilgili görüşlerine başvurulmuştur.
Öğretmenlere yöneltilen: “Yeterince kitap okuduğunuzu düşünüyor musunuz?”
sorusuna verilen cevapların yüzde frekansları Tablo 4.17’de verilmiştir.
Tablo 4.17. Öğretmenlerin Kitap Okuma Durumları
f
%
Kısmen
2.148
53.2
Hayır
1.256
31.1
Evet
634
15.7
Toplam
4038
100.0
Tablo 4.17’deki bulgulara göre öğretmenlerin yarıdan fazlası “Yeterince kitap
okuduğunuzu düşünüyor musunuz?” sorusuna “Kısmen” cevabı vermişlerdir. Tablo
4.10’daki bulgularla bu bulgular birbirini teyit etmektedir; çünkü öğretmenlerin yarıdan
fazlası: “Yeterince okuduğunuzu düşünüyor musunuz?” sorusuna da “Kısmen” cevabı
vermişlerdir (%53,9). Bu oranlar birbirine çok yakındır. Aynı zamanda Çocuk Vakfı,
Çocuk Edebiyatı Okulunun, “Türkiye’nin Okuma Alışkanlığı Karnesi - Eylül 2006” adlı
raporunda yer alan: “Öğretmenlerin yüzde %33,4’ü düzenli, yüzde %63,3’ü bazen kitap
okuyor, yüzde %3,3’ü hiç kitap okumamaktadırlar.” sonucu, öğretmenlerin kısmen
okuduklarını gösterir niteliktedir.
Pınarbaşı’nın (2006) yapmış olduğu “Üniversite Öğrencilerinin Okuma ve
Kütüphane Kullanma Alışkanlıklarının İncelenmesi” araştırmasında “Yeterince kitap
okuyabiliyor musunuz?” sorusuna verdikleri cevapların ortalaması “Kısmen” okudukları
yönündedir. Bu araştırmanın sonucunda da böyle bir sonuç çıkması öğretmenlerin
üniversiteden mezun olduktan sonra da yeterince kitap okumadıklarını akla getirebilir.
Öğretmenlerin gelirlerden yıllık olarak kitap için ayırdıkları miktarların yüzde
frekansları Tablo 4.18’de verilmiştir.
37
Tablo 4.18.Öğretmenlerin Gelirlerinden Yıllık Olarak Kitap İçin Ayırdıkları
Miktarlar (TL)
Yıllık gelirden ayrılan pay YTL
f
%
860
21.3
50–100
1433
35.5
101–300
1039
25.7
301–500
309
7.7
501–700
93
2.3
701–1000
50
1.2
1001ve Üstü
46
1.1
Hiç ayırmam.
208
5.2
4038
100.0
1–50
Toplam
Tablo 4.18’deki bulgulara göre öğretmenlerin %56,8’i gelirlerinden yıllık olarak 1–
100 TL arasında kitap için pay ayırmaktadırlar. Bu bulgu Tablo 4.23’teki yıllık okunan
kitap sayıları ile örtüşmektedir. Öğretmenlerin yarısı (%51,3) yıllık olarak 4–12 arası kitap
okuduklarını belirtmişlerdir. Ortalama olarak bir kitabın 10 TL olduğu düşünülürse
yaklaşık olarak alınabilecek kitap sayısı ondur. Bu da yıllık olarak okunan kitap sayıları ile
ilgili ipuçları vermektedir.
Gelirinden yıllık olarak 301 TL üstünde ayıranların oranı %12,3’tür. “Hiç ayırmam”
diyenlerin oranı da %5,2’dir ve bu oran küçümsenecek bir oran değildir.
Öğretmenlerin ders kitapları haricinde kitaplıklarında bulunan kitap sayılarıyla ilgili
yüzde frekanslar Tablo 4.19’da verilmiştir.
Tablo 4.19.Öğretmenlerin Ders Kitapları Haricinde Kitaplıklarında Bulunan Kitap
Sayıları
Kitap sayısı
f
%
51–100
1019
25.9
101 -300
961
24.4
21–50
752
19.1
10–20
391
9.9
301–500
371
9.4
501–800
176
4.5
1001ve üzeri
109
2.8
801–1000
94
2.4
Hiç kitabım yok.
66
1.7
3939
100.0
Toplam
Tablo 4.19’daki verilere göre öğretmenlerin yarısından fazlasının (%54,9)
kitaplığında 10–100 arasında kitap bulunmaktadır. Kitaplığında 101–300 aralığında kitap
bulunanların oranı %24,4 iken 301 ve fazlası kitap bulunanların oranı %19,1’dir.
38
Öğretmenlerin yarıdan fazlasının kitaplığında 10–100 aralığında kitap bulunması
düşündürücüdür. Tablo 4,2’deki bulgulara göre araştırmaya katılan öğretmenlerin %54,2’si
11 yıl ve üstü kıdeme sahiptir. Öğretmenlerin kıdemi göz önünde bulundurulduğunda
Tablo 4.19’daki bulgular öğretmenlerin en fazla yılda 1–10 aralığında kitap okuduklarına
işaret etmektedir ve bu beklenen bir durum değildir. Bu bulgu öğretmenlerin yeterince
kitap okumadıklarını düşündürmektedir.
Şahiner’in 2005 yılında yapmış olduğu araştırmada bulduğu “Öğretmenlerin %40’ı
kendisine ait kitap sayısının 1–50 aralığında olduğunu belirtmiştir.” Bu araştırmadaki
bulgular 1–50 aralığında kitabı bulunanların oranının biraz daha yüksek olduğunu
göstermektedir.
“Uluslararası Okuma Becerilerinde Gelişim Projesi” (PIRLS-2001, 2004)),
kapsamında Türkiye’nin de aralarında bulunduğu 34 ülkede, evde yapılan okuma
becerileriyle ilgili anket sonuçlarından: “Evlerinde 1–10 aralığında kitap bulunanlar % 40,
11–25 aralığında kitap bulunanlar % 28, 26–100 aralığında kitap bulunanlar % 23, 101–
200 aralığında kitap bulunanlar % 5, 200’den fazla kitap bulunanlar % 5 oranındadır. Bu
oranlar Türkiye ortalamalarıdır.” sonucu ankete katılanların büyük çoğunluğunun evinde 1100 aralığında kitap bulunduğunu göstermektedir. Bu sonuç bu araştırmadaki sonuçlara
yakındır. Sonuçlar toplumumuzun okuma kültürüyle ilgili ipuçları sunması açısından
önemlidir ve öğretmenlerin okuma kültürleriyle toplumun okuma kültürü bu bulgu
açısından benzerlik göstermektedir.
Tablo 4.20’de araştırmaya katılan öğretmenlerin kitap okuma zamanlarındaki
öncelikleri verilmiştir.
Tablo 4.20.Öğretmenlerin Kitap Okuma Zamanları
Öncelik sırası
Kitap okuma zamanı
1.Öncelik
2. Öncelik
3. Öncelik
(3 puan)
(2 puan)
(1 puan)
N
AP*
N
AP
N
Akşamları
1467
4401
332
664
238
Hafta sonu
467
1401
928
2784
Geceleri
1080
3240
523
Yaz tatilinde
708
2124
Yolculuklarda
188
Ara tatilde
Öğle aralığı
AP
Toplam
N
AP
Sıra
238
2037
5303
1
632
632
2027
4817
2
1046
258
258
1861
4724
3
621
1242
955
955
2284
4321
4
564
348
696
369
369
905
1629
5
95
285
327
654
436
436
858
1375
6
69
207
69
138
43
43
181
388
7
Tablo 4.20’deki bulgularda öğretmenlerin kitap okuma zamanlarındaki önceliklerine
bakıldığında ilk olarak tercih edilen zamanın “Akşamları” (Toplam AP:5303; birinci
39
öncelikli puan 4401) olduğu görülmektedir. Bu durum öğretmenlerin düzenli olarak kitap
okuduklarını düşündürebilir. Geceleri kitap okuyanların sıralaması üçüncü olarak
görünmesine karşılık bu seçeneği birinci öncelikli tercih edenler (Birinci öncelikli puan:
3240) ikinci sıradadır. Yaz tatillerini okumak birinci öncelikli tercih edenler (Birinci
öncelikli puan: 2124) üçüncü sıradadır. Bu grup genel puanlamada (Toplam AP: 4321)
dördüncü sıradadır.
Hafta sonu seçeneği toplam ağırlıklı puanlara göre ikinci sırada yer alırken (Toplam
AP:4817) birinci öncelikli sıralamada (Birinci öncelikli ağırlıklı puan:1401) dördüncü
sıradadır.
Öğretmenlerin, yolculuklarda (Toplam AP:1629), ara tatillerde (Toplam AP:1375) ve
öğle aralıklarında (Toplam AP:388), kitap okumayı diğer seçeneklere göre daha az tercih
etmeleri dikkat çekicidir. Bu bulgular öğretmenlerin taşıma araçlarında kitap
okumadıklarını düşündürmektedir.
Şahiner’in (2005) yapmış olduğu araştırmadaki: “Öğretmenler gün içerisinde en fazla
kitabı akşam ve gece vakitlerinde okumaktadırlar.” sonucu bu araştırmadaki sonuçlarla
örtüşmektedir.
Öğretmenlerin hafta içinde kitap okumak için ayırdıkları sürelerin yüzde ve
frekansları Tablo 4.21’de verilmiştir.
Tablo 4.21.Öğretmenlerin Hafta İçinde Kitap Okumak İçin Ayırdıkları Toplam
Süreler
Kitap okumak için ayrılan süreler
f
%
1065
27,0
2 saatten fazla
981
24,8
0,5–1 saat
869
22,0
Ara sıra okurum
617
15,6
0–0,5 saat
241
6,1
Okumaya zamanım yok.
177
4,5
3950
100,0
1–2 saat
Toplam
Tablo 4.21’deki bulgulara göre öğretmenlerin yarısı (%49,0) hafta içinde 0,5 – 2 saat
aralığında kitap okumak için zaman ayırmaktadırlar. Bir okuyucunun saatte ortalama otuz
sayfa okuduğu ön görülürse öğretmenlerin yarıdan fazlasının hafta içlerinde kitap okumak
için ayırdıkları sürelerde ancak altmış sayfalık metin okuduğu düşünülebilir. Bu bulgu
öğretmenlerin yıllık olarak okudukları kitap sayıları ile ilgili ipuçları vermektedir.
40
Öğretmenlerin hafta sonlarında kitap okumak için ayırdıkları toplam sürelerle ilgili
yüzde frekanslar Tablo 4.22’de verilmiştir.
Tablo 4.22.Öğretmenlerin Hafta Sonlarında Kitap Okumak İçin Ayırdıkları Toplam
Süreler
f
%
0–0,5 saat
194
4.9
0,5–1 saat
671
17.0
1–2 saat
1215
30.7
2 saatten fazla
1190
30.1
Ara sıra okurum
577
14.6
Okumaya zamanım yok.
110
2.8
3957
100.0
Toplam
Tablo 4.22’deki verilere göre öğretmenlerin yarıya yakını hafta sonlarında kitap
okumak için toplam olarak 0,5–2 saat aralığında zaman ayırmaktadır.
Öğretmenlerin: “Yıllık kaç kitap okuyorsunuz?”sorusuna verdikleri cevapların
dağılımı Tablo 4.23’te verilmiştir.
Tablo 4.23. Öğretmenlerin Yıllık Olarak Okudukları Kitap Sayıları
Okunan kitap sayısı
f
%
4–8
1140
28.2
9–12
931
23.1
1–3
515
12.8
13–15
479
11.9
16–20
324
8.0
25’ten fazla
303
7.5
21–25
201
5.0
Hiç okumam.
145
3.6
4038
100.0
Toplam
Tablo 4.23’teki bulgulara göre öğretmenler 1–3, 4-8, 9–12, 9–12, 13–15, 16–20, 21–
25 ve 25’ten fazla kitap okunduğu ile ilgili ifadeleri cevaplamışlardır. Öğretmenlerin yıllık
olarak en çok kitap okuma sayıları 4-8 aralığı (%28,2), en az okudukları kitap sayısı 21-25
kitap aralığıdır (%5,0). “Hiç okumam” diyenler ise %3,6’dır.
Bu bulgular gruplandırıldığında 4–12 aralığında kitap okuyanların oranı %51,3, 1–12
aralığında kitap okuyanların oranı %64, 13–20 aralığında kitap okuyanların oranı %20,9,
21 ve üzeri kitap okuyanların oranı ise %12,5’tir. Bu bulgulardan en fazla orana sahip olan
4–12 aralığı bulgusu, öğretmenlerin yarısının en fazla kitap okuyanlar için ayda en fazla bir
41
kitap en az okuyanlar için ise yılda 4 kitap okuduğunu düşündürmektedir. Ayrıca
Şahiner’in (2005) araştırmasındaki “Kitap okuma sıklığına ilişkin soruda öğretmenlerin
çoğunluğu 2 – 3 ayda bir kitap okuduğunu belirtmiştir.”sonucu da buradaki bulgulara
yakındır.
Okuma alışkanlığı düzeyini Amerika Kütüphane Derneği (ALA) kişinin bir yılda
okuduğu toplam kitap sayısı nispetince belirlemektedir. Söz konusu standarda göre
okuyucular şu şekilde gruplara ayrılmaktadır:
· Yılda 1 ile 5 kitap arasında okuyan kişiler az okuyan okur tipi,
· Yılda 6 ile 20 kitap arasında okuyan kişiler orta düzeyde okuyan okur tipi ve
· Yılda 21 kitaptan fazla okuyan okurlar ise çok okuyan okur tipi şeklinde ifade
edilmektedir. Her ne kadar bu oranlar bireysel okuma alışkanlığını ölçmeye yarayan
ölçütler olarak kabul edilseler de aynı zamanda bu oranlara göre yapılacak olan survey
çalışmaları toplumsal anlamda okuma alışkanlığımızın düzeyini de belirleyecektir
(Sağlamtunç, 1990: 13 Aktaran: Odabaş, 2003). Bu bilgiler ışığında araştırmaya katılan
öğretmenlerin okuma düzeyleri değerlendirildiğinde öğretmenlerin yarı ve yarıdan fazlası
orta düzeyde okur kategorisindedir. Bu oranlar “Yeterince kitap okuduğunuzu düşünüyor
musunuz?” sorusuna verilen cevaplarla örtüşmektedir (bkz. Tablo 4.17) .
Tablo 4.24’te araştırmaya katılan öğretmenlerin kitap okuma mekânlarıyla ilgili
öncelikleri sıralanmıştır.
Tablo 4.24. Öğretmenlerin Kitap Okuma Mekânları
Kitap okuma mekânları
Evde
Ulaşım araçlarında
İş yerinde
Kütüphanede
*Ağırlıklı puan
Öncelik sırası
1.Öncelik
(3 Puan)
N
AP*
3733 11199
134
402
81
243
22
66
2.Öncelik
(2 Puan)
N
AP
123
246
762 1524
789 1578
200
400
3.Öncelik
(1 Puan)
N
AP
22
22
453 453
455 455
216 216
Toplam
N
3878
1349
1325
438
Sıra
AP
11467
2379
2276
682
1
2
3
4
Tablo 4.24’deki bulgulara göre öğretmenler kitap okumak için birinci öncelikli olarak
evlerini
tercih
etmektedirler
(Toplam
AP:11467).
Öğretmenlerin
kitap
okuma
mekânlarındaki ikinci öncelikleri ulaşım araçları (Toplam AP:2379), üçüncü öncelikleri ise
iş yerleridir (Toplam AP:2276). İkinci ve üçüncü sıradakilerin puanları birbirine yakın iken
kütüphanelerin son sırada olması ve puanının düşük olması dikkat çekicidir (Toplam
AP:682).
42
Öğretmenlerin
kitap
okumak
için
kütüphaneleri
yeterince
kullanmamaları
öğrencilerde de bu alışkanlığın gelişmesini olumsuz etkileyeceğini düşündürmektedir.
Özellikle, öğrencilerin yapacakları araştırmalarda kütüphanelerin önemi büyüktür. Yeni
öğretim programlarının araştırmaya verdiği önem de düşünülürse kütüphane kullanımının
önemi artmaktadır.
Dikkat çekici bir durum da iş yerlerinin kitap okumada üçüncü öncelikli olarak tercih
edilmesidir. Öğretmenlerin ulaşım araçlarını kitap okumada ikinci öncelik olarak tercih
etmeleri örneklik teşkil etmesi bakımından önemlidir.
Tablo 4.25’te öğretmenlerin kitap okumak için öncelikli olarak tercih ettikleri
mevsimlerle ilgili sıralama verilmiştir.
Tablo 4.25.Öğretmenlerin Kitap Okuma Mevsimleri
Mevsim
Kış
Yaz
Sonbahar
İlkbahar
Öncelik sırası
1.Öncelik
(3 Puan)
N
AP*
1589 4767
1729 5187
332
996
242
726
2.Öncelik
(2 Puan)
N
AP
955 1910
442 884
847 1694
377 674
3.Öncelik
(1 Puan)
N
AP
365 365
389 389
742 742
774 774
Toplam
N
2909
2560
1921
1393
Sıra
AP
7042
6460
3432
2174
1
2
3
4
Tablo 4.25’teki bulgulara göre öğretmenlerin kitap okumak için birinci öncelikli
tercih ettikleri mevsim kış (Toplam AP:7042) iken ikinci öncelikli tercih ettikleri mevsim
yazdır (Toplam AP:6460). Birinci ve kinci öncelikler puan olarak birbirine yakındır.
Öğretmenler, üçüncü öncelikli tercih ettikleri mevsim ise sonbaharlardır. Öğretmenler
kitap okumak için son sırada ilkbahar mevsimini tercih etmektedirler. Üçüncü ve dördüncü
sıradakilerin puanlarına bakıldığında birinci ve ikinci sıradakilerden epeyce düşüktür.
Dikkat çekici bir durum birinci öncelikli puanlarda yaz mevsiminin kitap okumak
için diğerlerine göre daha fazla tercih edilmesidir.
Öğretmenlere okumak için tercih ettikleri metin türleri ve alanlarla ilgili olarak otuz
iki alan ve metin türü seçeneği sunulmuş, bunlardan tercin ettikleri ilk beşini sıralamaları
istenmiştir. Tercih ettikleri metin türleri ve alanlar puanlanarak Tablo 4.26’da sıralaması
verilmiştir.
43
Tablo 4.26. Öğretmenlerin Okumak İçin Tercih Ettikleri İlk Beş Alan
Okumak için tercih
dilen metin türü ve
an
Roman-hikâye
Alanla ilgili
kaynak metinler
Eğitimle ilgili
metinler
Tarihle ilgili
metinler
Bilim teknikle
ilgili metinler
Siyasetle ilgili
metinler
Psikolojiyle ilgili
metinler
Şiir
Dünya klasikleri
Kişisel gelişim
metinleri
Kültürle ilgili
metinler
Makale
Toplum bilimle
ilgili metinler
Felsefeyle ilgili
metinler
Sağlıkla ilgili
metinler
Deneme
Anı
Biyografi
otobiyografi
Bilgisayarla ilgili
metinler
Ekonomiyle ilgili
metinler
Hukukla ilgili
metinler
Sporla ilgili
metinler
Gezi
Yabancı dille ilgili
metinler
Çocuk edebiyatı
Coğrafya ile ilgili
metinler
Yemek kültürü
Diğer
Gramer kitapları
Eleştiri
Müzikle ilgili
metinler
Moda tasarım
*Ağırlıklı puan
Öncelik sırası
1.Öncelik
(5 Puan)
N
AP*
1306 6530
399
1995
2.Öncelik
(4 Puan)
N
AP
408 1632
351 1404
3.Öncelik
(3 Puan)
N
AP
292 876
328 984
4.Öncelik
(2 Puan)
N
AP
183 366
289 578
5.Öncelik
(1 Puan)
N
AP
166 166
297 297
Toplam
Sıra
N
2355
1664
AP
9570
5258
1
2
248
1240
264
1056
345
1035
327
654
306
306
1490
4291
3
284
1420
365
1460
265
795
178
356
145
145
1237
4176
4
512
2560
200
800
153
459
130
260
87
87
1082
4166
5
180
900
322
1288
211
633
119
238
136
136
968
3195
6
153
765
213
852
259
777
204
408
115
115
944
2917
7
168
71
87
840
355
435
207
154
119
828
616
476
138
223
169
414
669
507
133
219
185
266
438
370
127
166
196
127
166
196
773
833
756
2475
2244
1984
8
9
10
77
385
123
492
193
579
157
314
148
148
698
1918
11
87
83
435
415
122
131
488
524
139
138
417
414
114
114
228
228
142
122
142
122
604
588
1710
1703
12
13
111
555
144
576
90
270
112
224
66
66
523
1691
14
51
255
95
380
146
438
161
322
155
155
608
1550
15
86
37
23
430
185
115
81
113
63
324
452
252
98
112
78
294
336
234
78
79
75
156
158
150
57
60
55
57
60
55
400
401
294
1261
1191
806
16
17
18
41
205
55
220
75
225
50
100
51
51
272
801
19
17
85
48
192
62
186
86
172
88
88
301
723
20
11
55
17
68
23
69
16
32
12
12
79
236
21
37
185
40
160
63
189
44
88
75
75
259
697
22
15
37
75
185
41
53
164
212
83
44
249
132
76
40
152
80
57
63
57
63
272
237
697
672
23
24
32
45
160
225
35
26
140
104
47
35
141
105
53
56
106
112
51
50
51
50
218
212
598
596
25
26
26
42
6
8
13
130
210
30
40
65
10
10
22
21
20
40
40
88
84
80
38
13
43
31
20
114
39
129
93
60
50
19
26
37
26
100
38
52
74
52
104
28
49
37
15
104
28
49
37
15
228
112
146
134
94
488
355
348
328
272
27
28
29
30
31
5
25
8
32
17
51
25
50
32
32
87
190
32
44
Tablo 4.26’daki bulgulara göre öğretmenlerin okumak için ilk beş tercihlerinde
birinci öncelikli olarak roman ve hikâye vardır. Bu seçeneğin puanına bakıldığında
diğerlerinden oran olarak fazladır (Toplam AP:9570). Roman ve hikâyenin birinci
öncelikli puanı da diğerlerinden oran olarak fazladır (Birinci öncelikli ağırlıklı puan:1306).
Bu bulgu öğretmenlerin yarıdan fazlasının okumak için birinci öncelikli olarak roman ve
hikâyeyi tercih ettiklerini göstermektedir. Bu bulgu öğretmenlerin sanat metinlerini tercih
etmeleriyle ilgili bulguyu da teyit etmektedir (bkz.Tablo 4.13). Ayyıldız ve arkadaşlarının
(2005) Bolu İzzet Baysal Üniversitesi Türkçe Bölümü öğrencileri üzerinde yapmış olduğu
araştırmada bulunan: “Öğrencilerin %70,9’u “Edebî tür olarak tercihim roman veya
öyküdür.” sonucu öğretmen adayları ile öğretmenlerin görüşlerinde paralellik olduğunu
göstermektedir.
Roman ve hikâyeden sonra öğretmenlerin ikinci öncelikli olarak tercih ettikleri
metinler kendi alanlarıyla ilgili metinlerdir (Toplam AP:5258). Ancak bu tür metinler
öğretmenler tarafından birinci öncelik puanlamasında üçüncü sırada yer almaktadır
(Birinci öncelikli puan: 1995). Öğretmenlerin ikinci tercihlerinde alanla ilgili metinlerin
olması mesleklerinde kendilerini yenileme isteklerini düşündürmektedir.
Öğretmenler üçüncü öncelikli olarak eğitimle ilgili metinleri okumak için tercih
etmektedirler (Toplam AP:4291); ancak bu metin türü birinci öncelikli tercih sıralamasında
beşinci sıradadır (Birinci öncelikli ağırlıklı puan:1240)
Öğretmenlerin dördüncü öncelikli tercihleri tarihle ilgili metinlerdir (Toplam
AP:4176). Bu metin türü birinci öncelikli puan türünde de dördüncü sıradadır (Birinci
öncelikli ağırlıklı puan:1420). Öğretmenlerin 4 ve 5.sırada tercih ettikleri metin türlerine
ait toplam ağırlıklı puanlar birbirine yakındır.
Öğretmenlerin beşinci öncelikli olarak tercih ettikleri metinler bilim teknikle ilgili
metinlerdir (Toplam AP: 4166). Bu metin türü birinci öncelikli puanlamada ikinci sırada
yer almaktadır (Birinci öncelikli ağırlıklı puan: 2560).
Roman ve hikâyenin birinci öncelikli olarak görülmesi öğretmenlerin okuma
kültürleri hakkında önemli ipuçları vermektedir. Toplumun genelinde okumak dendiğinde
genelde hikâye ve roman okunduğu kanaati yaygındır. Bu bulgu bu kanaati doğrular
niteliktedir. Aynı zamanda bu metin türü insan hayatını en somut şekilde yansıtabilen
metin türüdür ve her okuyucu bu tür metinlerde kendine ait bir şeyler bulabilir.
Öğretmenlerin bu metinlere yönelmesinin bir diğer nedeni bu olabilir.
45
Öğretmenlerin alanlarıyla ilgili metinleri ve eğitimle ilgili metinleri ilk beş
tercihlerinde görmeleri önemlidir ve öğretmenlik mesleği açısından olumludur.
Öğretmenlere kitap seçme nedenleri ile ilgili on iki seçenek sunulmuş; bu
seçeneklerden ilk üç önceliklerini belirtmeleri istenmiştir. Bu seçeneklere verilen cevaplar
puanlanarak yapılan sıralama Tablo 4.27’de verilmiştir.
Tablo 4.27. Öğretmenlerin Kitap Seçme Öncelikleri
Kitap seçme önceliği
Bilgi edinmeye yönelik olması
Tavsiye edilmesi
Gündemde bir kitap olması
Mesleğimi yerine getirmede yardımcı
olması
Fiyatının ucuz olması
Klasik bir eser olması
Eğlendirici olması
Ödül almış olması
Yayınevi
Diğer
Nobel ödüllü yazar olması
Sayfa sayısı
Öncelik sırası
1.Öncelik
(3 Puan)
N
AP*
1062 3186
937 2811
750 2250
2.Öncelik
(2 Puan)
N
AP
775 1550
636 1272
728 1456
3.Öncelik
(1 Puan)
N
AP
460 460
575 575
567 567
Toplam
Sıra
N
2297
2148
2045
AP
5196
4658
4273
1
2
3
541
1623
722
1444
573
573
1836 3640
4
156
172
112
113
84
144
34
6
468
516
336
339
252
432
102
18
211
204
160
137
116
30
42
13
422
408
320
274
232
60
84
26
373
313
211
171
128
86
69
42
373
313
211
171
128
86
69
42
740 1263
689 1237
483 867
421 784
328 612
260 578
145 255
61
86
5
6
7
8
9
10
11
12
Tablo 4.27’deki verilere göre öğretmenlerin kitap seçerken birinci öncelikleri kitabın
bilgi edinmeye yönelik olması (Toplam ağırlıklı puan:5196), ikinci öncelikleri kitabın
birisi tarafından tavsiye edilmesi (Toplam ağırlıklı puan: 4658), üçüncü öncelikleri ise
gündemde bir kitap olmasıdır (Toplam ağırlıklı puan:4273).
Öğretmenler tarafından kitap seçmede birinci öncelik olarak belirtilen “Bilgi
edinmeye yönelik olması” sonucu Tablo 4.26’da öğretmenlerin okumak için seçtikleri alan
ve metin türleri sıralamasında belirttikleri “Roman ve hikâye” seçeneği ile çelişkili
görünmektedir; çünkü genelde roman ve hikâyelerin bilgi edinmekten öte estetik zevk ve
üst beğeni oluşturma işlevleri daha ön plandadır.
Öğretmenlerin “Gündemde bir kitap olması” seçeneğini kitap seçmede ilk üç öncelik
içinde değerlendirmeleri popülist kültürün yaygınlığı ile ilişkilendirilebilir. Öğretmenlerin
tavsiye üzerine kitap okumaları (İkinci sırada) üniversitelerde ve okullarda tavsiye
sisteminin geliştirilmesi gereğini düşündürmektedir.
Araştırmaya katılan öğretmenlere kitap ve dergileri nasıl temin ettikleri sorulmuş ve
ilk üç önceliklerini sıralamaları istenmiştir. Sıralama Tablo 4.28’de verilmiştir.
46
Tablo 4.28. Öğretmenlerin Kitap ve Dergileri Temin Etme Yöntemleri
Kitap temin etme yöntemi
Satın alırım.
Ödünç alırım.
Kütüphaneden yararlanırım.
Diğer
Öncelik sırası
1.Öncelik
(3 Puan)
N
AP*
3114
9342
600
1800
214
642
51
153
2.Öncelik
(2 Puan)
N
AP
413
826
1780 3560
565
1130
63
126
3.Öncelik
(1 Puan)
N
AP
230
230
399
399
1020 1020
209
209
Toplam
N
3757
2779
1799
323
Sıra
AP
10398
5759
2792
488
1
2
3
4
Tablo 4.28’deki verilere göre öğretmenlerin kitap ve dergi temin etmede birinci
öncelikleri “Satın alırım.” seçeneğidir (Toplam AP:10398). Bu seçeneği cevaplayanlar
araştırmaya katılanların çoğunluğunu oluşturmaktadır. Öğretmenlerin ikinci öncelikleri,
ödünç alma yöntemidir (Toplam AP:5759). Üçüncü öncelikleri ise kütüphanelerden
yararlanmaktır (Toplam AP:2792). Birinci, ikinci ve üçüncü seçenekler arasındaki puan
farklılığı göze çarpmaktadır.
Ödünç almanın öğretmenlerce ikinci öncelik olarak belirtilmesi öğretmenler arasında
kitap alışverişinin yaygın olduğunu düşündürmektedir. Kütüphanelerden yaralanma
seçeneğinin puanının az olması ve üçüncü öncelikli tercih edilmesi ülkemizde
kütüphanelerin işleviyle ilgili ipuçları sunmaktadır.
Tablo
4.29’da
araştırmaya
katılan
öğretmenlerin
kitap
fiyatlarıyla
ilgili
düşüncelerinin yüzde frekansları verilmiştir.
Tablo 4.29. Öğretmenlerin Kitap Fiyatlarıyla İlgili Görüşleri
Kitap fiyatı ile ilgili görüş
f
%
Pahalı
2510
62.2
Normal
1360
33.7
124
3.1
43
1.1
4037
100.0
Fikrim yok
Ucuz
Toplam
Tablo 4.29’daki bulgulara göre öğretmenlerin %62,2’si kitap fiyatlarını pahalı
bulmaktadırlar. Kitap fiyatlarını ucuz bulanların oranı çok düşüktür.
Öğretmenlere açık uçlu olarak sorulan: “En son hangi kitabı okudunuz?
(Okuduğunuz kitabın adını ve ne zaman okuduğunuzu yazınız.)” sorusuna verdikleri
cevaplarla ilgili sonuçlar Tablo 4.30’da verilmiştir. 2.969 öğretmen “En son okuduğunuz
47
kitap nedir?” sorusunu cevaplandırmıştır. Bu sonuç araştırmaya katılan öğretmenlerin
%73,5’idir.
Tablo 4.30. Öğretmenlerin En Son Okudukları Kitaplar
Öğretmenlerin okudukları en son kitaplar
Şu Çılgın Türkler, Turgut Özakman
Secret (Sır)Rhonda Byme
Küçük Şeyler, Üstün Dökmen
Efendi, Soner Yalçın
Da Vinci Şifresi, Dan Brown
Latife Hanım, İpek Çalışlar
Ferrarisini Satan Bilge, Robin S. Sharma
Mutluluk, Zülfü Livaneli
Metal Fırtına, Orkun Uçar
Musa’nın Çocukları Ergün Poyraz
Veda, Ayşe Kulin
Suç ve Ceza, Dostoyevski
Melekler Ve Şeytanlar, Dan Brown
Baba ve Pi, Elif Şafak
Piraye, Canan Tan
Abdulhamid’in Kurtlarla Dansı, M. Armağan
Alamut (Fedailerin Kalesi), Vladimir Bartol
Yaprak Dökümü, Reşat Nuri Güntekin
Bay Pipo, Doğan Yurdakul/Soner Yalçın
Gelibolu, Buket Uzuner
Kar, Orhan Pamuk
Vadideki Zambak, Balzac
By By Türkçe, Oktay Sinanoğlu
Çanakkale Mahşeri, Mehmed Niyazi
Olasılıksız, Adam Fawer
Sefiller, Victor Hugo
Şu Hortumlu Dünyada Fil Yalnız Bir Hayvandır, Ahmet Şerif İzgören
Kovulduk Ey Halkım Emin Çölaşan
Köprü Ayşe Kulin
Nutuk, Mustafa Kemal Atatürk
Dijital Kale, Dan Brown
Ladesçi, Üstün Dökmen
Ruhsal Zeka, Muhammed Bozdağ
Kişi
Sayısı
f
227
105
52
40
30
30
29
27
23
22
20
19
18
16
16
15
15
15
14
14
13
13
12
12
12
12
12
11
11
11
10
10
10
Not: Öğretmenlerin en son olarak okuduklarını belirttikleri kitap listesinin tamamı
Ek-3’te verilmiştir.
Tablo 4.30’daki bulgulara göre araştırmaya katılan öğretmenlerin en son olarak
okumak için en çok tercih ettikleri kitaplar: Şu Çılgın Türkler (%9,3), Secret (%3,5),
Küçük Şeyler (%1,7), Efendi (%1,3), Davinci Şifresi (%1,0), Latife Hanım (%1,0),
Ferrrarisini Satan Bilge (%0,9), Mutluluk (%0,9) adlı kitaplardır.
Ek-3’te kitap listesinin tamamı incelendiğinde: Bu kitapların en çok satanlar
listesinde yer aldığı, daha çok tarihi konuları işlediği, kişisel gelişimle ilgili olduğu
görülecektir. Bu sıralamada mesleki kitapların azlığı göze çarpmaktadır. Kitapların bu
özellikleri öğretmenlerin okuma kültürleri hakkında bazı ipuçları sunmaktadır.
48
Bu araştırmada çıkan sonuç Şahiner’in (2005) çalışmasındaki “Şu anda bir kitap
okuyor musun?” sorusuna öğretmenlerin %61’i evet cevabını vermiştir.”sonucuyla
birbirine yakındır; çünkü en son okunan kitapların tarihleri öğretmenlerin %60’nın çok
yakın dönemde kitap okuduklarını göstermektedir. Ayrıca yine Şahiner’in araştırmasındaki
“Şu an okunan ve en son okunan kitaplar türlere göre incelendiğinde en çok romanların ve
siyasi – sosyal kitapların okunduğu belirlenmiştir.”sonucu bu araştırmada öğretmenlerin en
son okudukları kitapların temalarını doğrular niteliktedir.
Genel olarak bakıldığında okunan kitaplar Türk Edebiyatı ve yabancı edebiyatlar
ayırımı yapılmadan tercih edilmiştir ve bu dağılım dengelidir.
Öğretmenlere açık uçlu olarak sorulan: “Sizi en çok etkileyen kitap hangisidir? (Sizi
etkileyen kitabın adını ve ne zaman okuduğunuzu yazınız.)” sorusuna verdikleri cevaplarla
ilgili
sonuçlar
Tablo
4.31’de
verilmiştir.
Öğretmenlerin
%64,2’si
bu
soruyu
cevaplandırmıştır.
Tablo 4.31. Öğretmenleri En Çok Etkileyen Kitaplar
Öğretmenleri En Çok Etkileyen Kitapların Adı
Kişi
Sayısı
f
223
80
65
49
45
42
34
28
27
25
24
24
24
23
22
22
22
21
20
20
Şu Çılgın Türkler
Suç ve Ceza, Dostoyevski
Sefiller, Victor Hugo
Simyacı
Da Vinci Şifresi
Çalıkuşu
İnce Memed
Adı Aylin Ayşe Kulin
Gelibolu, Buket Uzuner
Alamut Fedailerin Kalesi
Kuran-Kerim
Nietzsche Ağladığında, İrwin D. Yalom
Secret
Gazap Üzümleri, John Steinbeck
Bir Çift Yürek
Sofi’nin Dünyası, Joestein Gaarder
Şeker Portakalı, Jose Moura De Vasconcelos
Mutluluk, Zülfü Livaneli
Martı, Richard Back
Metal Fırtına
Not: Öğretmenlerin en çok etkilendiklerini belirttikleri kitap listesinin tamamı Ek4’te verilmiştir.
Tablo 4.31’deki bulgulara göre soruyu cevaplayanların %8,5’i en çok etkilendikleri
kitabın Şu Çılgın Türkler olduğunu belirtmişlerdir. Bu kitaptan sonra yüzdelik sırsıyla:
%3,0’ü Suç ve Ceza, %2,5’i Sefiller, %1,7’si Simyacı, %1,7’si Davinci Şifresi, %1,6’sı
Çalıkuşu, %1,3’ü İnce Memed, %1,07’si Adı Aylin, %1,04’ü Gelibolu adlı kitaptan
etkilendiklerini belirtmişlerdir.
Öğretmenlerin çoğu yeni çıkan kitaplar haricinde etkilendikleri kitapları ilkokul,
ortaokul, lise ve üniversite yıllarında okuduklarını belirtmişlerdir. Bu dikkat çekidir.
49
Ayrıca bir diğer dikkat çekici durum da öğretmenlerin klasik sayılacak eserleri okul
yıllarında okumalarıdır.
Ayrıca bir diğer dikkat çekici durum: Öğretmenlerin oran olarak en fazla
etkilendikleri sekiz kitabın Türk ve dünya edebiyatına dengeli şekilde dağılımıdır. Ayrıca
bu kitapların da en son okunan kitaplar (Tablo 4.30) gibi temalarının tarihi ve kişisel
gelişimle ilgili olması da dikkat çekicidir.
4.4.Öğretmenlerin Dergi Okumayla İlgili Görüşlerinden Elde Bulgular ve Yorumlar
Araştırmanın bu bölümünde; öğretmenlerin dergi okuma durumları, yıllık
gelirlerinden dergi için ayırdıkları miktarlar, dergi edinme yöntemleri, hafta içinde ve hafta
sonunda dergi okumaya ayırdıkları süreler, dergilere abonelik durumları ve okudukları
dergi türleriyle ilgili bulgulara yer verilmiştir.
Öğretmenlere sorulan: “Yeterince dergi okuduğunuzu düşünüyor musunuz?”
sorusuna verilen cevapların yüzde - frekansları Tablo 4.32’de yer almaktadır.
Tablo 4.32.Öğretmenlerin Dergi Okuma Durumları
f
%
Kısmen
2086
51,7
Hayır
1594
39,5
Evet
358
8,9
4038
100,0
Toplam
Tablo 4. 32’deki bulgulara göre öğretmenlerin yarısı kısmen dergi okuduklarını
belirtmişlerdir (%51,7). Öğretmenlerin %39,5’i yeterince dergi okumadığını belirtirken
yeterince dergi okuduğunu düşünenlerin oranı %8,9’dur. Mesleki alandaki gelişmelerin
takip edilmesinde derginin önemi kabul edilmektedir; özellikle bazı branşlarda meslekteki
güncelin takip edilmesi dergi aboneliği gerektirmektedir; dolayısıyla bu sonuçlar
öğretmenlerin dergi okuma durumlarının yeterli olmadığını düşündürmektedir.
Tablo 4.33’te öğretmenlerin gelirlerinden dergi için yıllık olarak ayırdıkları
miktarlarla (TL) ilgili bulgulara yer verilmiştir.
Tablo 4.33. Öğretmenlerin Gelirlerinden Dergi İçin Yıllık Olarak Ayırdıkları
Miktarlar (TL)
Dergi için ayrılan miktarlar
1–50
f
1923
%
49.1
50–100
936
23.9
101–300
238
6.1
301–500
55
1.4
500 üstü
22
.6
742
3916
18.9
100.0
Hiç ayırmam.
Toplam
50
Tablo 4.33’teki verilere göre öğretmenlerin yarıya yakını dergi için yıllık olarak 1–50
TL
arasında
pay
ayırmaktadırlar.
Bu
sonuç
dergi
okuma
oranının
azlığını
düşündürmektedir. “Yeterince dergi okuyor musunuz?” sorusuna verilen cevaplarla bu
sonuçlar birbirini destekler niteliktedir (Tablo 4.32) .
Öğretmenlerin dergi edinme yöntemlerine ait yüzde - frekans dağılımı Tablo 4.34’te
verilmiştir.
Tablo 4.34. Öğretmenlerin Dergi Edinme Yöntemleri
Dergi edinme yöntemi
f
%
1075
26,6
636
15,8
Ödünç alırım.
1060
26,3
Diğer
1477
36,6
Abone olarak
İnternet aracılığıyla
* Katılımcılar birden fazla seçeneğe cevap vermişlerdir.
Tablodaki verilere göre öğretmenlerin %26,6’sı abone olarak, %15,8’i internet
aracılığı ile % 26,3’ü ise ödünç alarak dergiye ulaşmaktadır. Öğretmenlerin çoğunluğunun
diğer seçeneğini işaretlemeleri dergiyi istedikleri zaman satın alarak temin ettiklerini
düşündürmektedir.
Tablo 4.35’te öğretmenlerin hafta içinde dergi okumaya ayırdıkları sürelerle ilgili
bulgular verilmiştir.
Tablo 4.35. Öğretmenlerin Hafta İçinde Dergi Okumak İçin Ayırdıkları Toplam
Süreler
f
%
0–0,5 saat
920
23,8
0,5–1 saat
1083
28,1
1–2 saat
552
14,3
2 saatten fazla
189
4,9
Ara sıra okurum.
791
20,5
Okumaya zamanım yok.
325
8,4
3860
100,0
Toplam
Tablo 4.35’teki verilere göre öğretmenlerin yarısı haftalık olarak dergi okumak için
toplam 0–1 saat arasında zaman ayırmaktadır (%51,9). Bu bulgu öğretmenlerin yeterince
dergi okumadıklarını düşündürmektedir; Tablo 4.32’deki: “Yeterince dergi okuduğunuzu
düşünüyor musunuz?” sorusuna verilen cevaplar da bu sonuçları desteklemektedir.
Tablo 4.36’da öğretmenlerin hafta sonlarında dergi okumak için ayırdıkları sürelerle
ilgili yüzde frekanslara yer verilmiştir.
51
Tablo 4.36. Öğretmenlerin Hafta Sonunda Dergi Okumak İçin Ayırdıkları Toplam
Süreler
Dergi okumak için ayrılan süreler
f
%
0–0,5 saat
714
18.6
0,5–1 saat
1088
28.4
1–2 saat
674
17.6
2 saatten fazla
218
5.7
Ara sıra okurum.
874
22.8
Okumaya zamanım yok.
265
6.9
Toplam
3833
100.0
Tablo 4.36’daki verilere göre öğretmenlerin %47’sinin hafta sonlarında dergi
okumak için ayırdığı toplam süre 0 -1 saat aralığındadır. Hafta sonlarında dergi okumak
için 2 saatten fazla zaman ayıranların oranının da %5,7 kalması öğretmenlerin hafta
sonlarında dergi okumak için ayırdıkları sürelerin az olduğunu düşündürmektedir.
Tablo 4.37’de öğretmenlerin dergilere abonelik durumlarıyla ilgili yüzde ve
frekanslara ait bulgular verilmiştir.
Tablo 4.37. Öğretmenlerin Dergiye Abonelik Durumları
f
%
Hayır
2982
76.3
Evet
924
23.7
3906
100.0
Toplam
Tablodaki verilere göre öğretmenlerin çoğunluğu dergiye abone değildir (%76,3).
Tablo 4.33’teki bulgular ve bu tablodaki bulgular öğretmenlerin yeterince dergi
okumadıklarını teyit eder niteliktedir.
Öğretmenlerden okumak için tercih ettikleri dergi türlerindeki ilk üç önceliklerini
belirtmeleri istenmiş; bu amaca yönelik olarak dokuz seçenek sunulmuştur. Verdikleri
cevaplar puanlanarak sıralanmış; sonuçlar Tablo 4.38’de verilmiştir.
52
Tablo 4.38.Öğretmenlerin Okumak İçin Tercih Ettikleri Dergi Türleri
Öncelik sırası
Dergi türleri
1.Öncelik
2.Öncelik
3.Öncelik
(3 Puan)
(2 Puan)
(1 Puan)
Toplam
Sıra
N
AP*
N
AP
N
AP
N
AP
Bilim Teknik
1457
4371
716
1432
284
284
2457
6087
1
Edebiyat
983
2949
356
712
234
234
1573
3895
2
Aktüalite-Magazin
429
1287
464
928
436
436
1329
2651
3
Sağlık
246
738
455
910
438
438
1139
2132
4
Çocuk Dergileri
119
357
154
308
184
184
457
2086
5
Diğer
365
1095
164
328
208
208
737
1631
6
Coğrafya
221
663
260
520
240
240
721
1423
7
Ekonomi ve Para
102
306
203
406
194
194
499
906
8
Çocuk Bakım Dergileri
70
210
137
274
126
126
333
610
9
Tablo 4.38’deki verilere göre öğretmenlerin okumak için öncelikli olarak tercih
ettikleri üç dergi türü; bilim ve teknik, edebiyat ve aktüalite-magazin dergileridir. Daha
sonraki tercihleri ise sağlık, çocuk dergileri, diğer, coğrafya, ekonomi ve para, çocuk
bakım dergileri olarak sıralanmaktadır.
Bilim teknik dergileri okuyanların toplam ağırlıklı puanıyla ikinci ve üçüncü sırada
yer alan seçeneklere ait puan aralığının farkı fazladır (Toplam AP: 6087). İkinci sırada yer
alan edebiyat dergilerine ait puan aralığı hem toplamda hem de birinci öncelikli
puanlamada (Toplam: AP: 3895) üçüncü ve daha sonra gelen seçeneklere ait puan
aralıklarından fark olarak fazladır.
4.5.Öğretmenlerin Gazete Okuma İle İlgili Görüşlerinden Elde Edilen Bulgular ve
Yorumlar
Araştırmanın bu bölümünde: Öğretmenlerin gazete okuma durumları, gelirlerinden
gazete için yıllık olarak ayırdıkları miktarlar, gazete edinme yöntemleri ve gazete okuma
mekânları, hafta içinde gazete okumak için ayırdıkları süreler, hafta sonunda gazete
okumak için ayırdıkları süreler, gazete okudukları zamanlar, gazete alma sıklıkları,
gazetelere abonelik durumları, okudukları gazete türleri ve gazetelerde okudukları
bölümlerle ilgili bulgulara ve bunlara ait yorumlara yer verilmiştir.
Tablo 4. 39’da öğretmenlerin: “Yeterince gazete okuduğunuzu düşünüyor musunuz?”
sorusuna verdikleri cevaplarla ilgili yüzde frekans dağılımı yer almaktadır.
53
Tablo 4.39. Öğretmenlerin Gazete Okuma Durumları
f
%
Kısmen
1773
45.5
Evet
1660
42.6
Hayır
463
11.9
Toplam
3896
100.0
Tablo 4.39’daki bulgulara göre öğretmenlerin yarıya yakını (%45,5) “Kısmen”
gazete okuduklarını belirtmişlerdir; ancak öğretmenlerin
%42,6’sı yeterince gazete
okuduğunu düşünmektedirler; “Kısmen ve “Evet” cevabının oranları birbirine yakındır.
Öğretmenlerin: “Yeterince gazete okuduğunuzu düşünüyor musunuz?” sorusuna kitap ve
dergi ile ilgili olarak da sorulan aynı sorudan yüksek farkla “Evet” cevabı vermeleri
okuma eğilimlerini göstermesi bakımından ilgi çekicidir. Bu bulgu öğretmenlerin okuma
tercihlerinin gazete olduğunu düşündürmektedir. Öğretmenlerin gazete okumaya
yönelmelerinin birçok sebebi olabilir; güncel olayları takip etme isteği, siyasi görüş, yerel
haberleri bilme isteği, dünyayı takip etme bunlardan yalnızca birkaçıdır. Ayrıca bu sonuç
öğretmenlerin okuma nedenlerinde birinci öncelikleri olan “Bilgi edinmek için”
seçeneğiyle
ilişkisi
değerlendirildiğinde
öğretmenlerin
hangi
yönde
bilgilenmek
istedikleriyle ilgili ipuçları sunmaktadır. Bu bulguların eğitimle ilişkisi ayrı bir araştırma
konusu olarak değerlendirilmelidir.
Tablo 4.40’ta öğretmenlerin gelirlerinden gazete için yıllık olarak ayırdıkları paylarla
ilgili bulgulara yer verilmiştir.
Tablo 4.40.Öğretmenlerin Gelirlerinden Gazete İçin Yıllık Olarak Ayırdıkları
Miktarlar (TL)
Yıllık Gelirden Ayrılan Pay
f
%
0–50
1361
35.1
51–100
1072
27.6
101–300
891
22.9
301–500
170
4.4
500 üstü
64
1.6
325
8.4
3883
100.0
Hiç ayırmam.
Toplam
Tablodaki bulgulara göre öğretmenler gelirlerinden yıllık olarak ortalama 100.-TL
gazete için pay ayırmaktadırlar. Bir gazetenin 50 kuruş olduğu düşünülürse iki güne bir
gazete düşmektedir. Gazete okuma oranlarıyla bu sonuçlar örtüşmektedir.
54
Öğretmenlerin gazete edinme yöntemleri ve gazete okuma mekânlarının dağılımı
Tablo 4.41’de verilmiştir.
Tablo 4.41. Öğretmenlerin Gazete Edinme Yöntemleri ve Gazete Okuma Mekânları
Gazete okuma yöntemi ve mekânı
f
%
Internet aracılığıyla
1215
31.1
Diğer
1177
30.1
Abone olarak
1075
27.5
İş yerinde
256
6.5
Ödünç alırım.
117
3.0
Kahvehanede
71
1.8
3911
100.0
Toplam
Tablo 4.41’deki verilere göre öğretmenlerin, %31,1’i gazetelere internet aracılığı ile
%30,1’i belirtilmeyen diğer yollarla (Açık uçlu olarak belirtmeleri istenmiş çoğunluğu
satın aldığını belirtmiştir.)
gazeteye ulaşırken %27,5’i gazeteye abone olarak
ulaşmaktadır.
Tablo 4.42’de öğretmenlerin hafta içinde gazete okumak için ayırdıkları sürelerin
dağılımı ile ilgili bulgulara yer verilmiştir.
Tablo 4.42.Öğretmenlerin Hafta İçinde Gazete Okumak İçin Ayırdıkları Süreler
Gazete okumak için ayrılan süre
f
%
0–0,5 saat
707
17.9
0,5–1 saat
1395
35.4
1–2 saat
867
22.0
2 saatten fazla
648
16.4
Ara sıra okurum
254
6.4
74
1.9
3945
100.0
Okumaya zamanım yok.
Toplam
Tablo 4.42’deki bulgulara göre öğretmenlerin yarıdan fazlası hafta içinde gazete
okumaya 0,5–2 saat arasında zaman ayırmaktadır (%75,3). Öğretmenlerin hafta içinde
gazete okumak için ayırdıkları süreler günlük olarak düşünüldüğünde düşüktür. Bu durum
öğretmenlerin gazetelerin yalnızca manşetlerini ve iç sayfadaki başlıkları okudukları
izlenimini vermektedir.
Tablo 4.43’te öğretmenlerin hafta sonlarında gazete okumak için ayırdıkları sürelerin
dağılımı ile ilgili bulgulara yer verilmiştir.
55
Tablo 4.43. Öğretmenlerin Hafta Sonunda Gazete Okumak İçin Ayırdıkları Süreler
Gazete okumak için ayrılan süre
f
%
402
10.2
0–1 saat
1183
30.2
1–2 saat
1247
31.8
2 saatten fazla
762
19.4
Ara sıra okurum
265
6.8
63
1.6
3922
100.0
0–0,5 saat
Okumaya zamanım yok.
Toplam
Tablo 4.43’teki bulgulara göre öğretmenlerin çoğunluğu gazete okumak için hafta
sonlarında 0,5-2 saat arasında zaman ayırmaktadırlar. Öğretmenlerin hafta içi ve hafta
sonlarında gazete okumak için ayırdıkları süre ortalama olarak 2–4 saat arsındadır. Haftada
her gün bir gazete okuyan kişinin köşe yazılarını ve gazetenin tamamını okuduğu
düşünülürse bu süreler azdır. Bu da öğretmenlerin gazetelerin tamamını okumadıklarını
düşündürmektedir.
Bayram’ın (2007) yaptığı araştırmada:“Gazete okumaya ayrılan ortalama süre
seçeneğinde, okuyucuların %60,3’ü gazete okumaya 30 dakika-1 saat arası zaman
ayırdıklarını belirtmiştir.”sonucu bulunmuştur; bu bulgular öğretmenlerin toplumun diğer
kesimleriyle gazete okuma alışkanlıklarının benzer olduğu yönünde ipuçları sunmaktadır.
Öğretmenlere gazete okuma zamanları ile ilgili olarak altı seçenek sunulmuş; bu
seçeneklerden ilk üç önceliklerini belirtmeleri istenmiştir. Öğretmenlerin bu konudaki
öncelikleri ile ilgili sıralamalar Tablo 4.44’te verilmiştir.
Tablo 4.44. Öğretmenlerin Gazete Okuma Zamanları
Öncelik sırası
1.Öncelik (3
Puan)
2.Öncelik (2
Puan)
3.Öncelik
(1 Puan)
Toplam
N
AP*
N
AP
N
AP
N
AP
Akşamları
1631
4893
616
1232
281
281
2528
6406
1
Hafta sonları
783
2349
807
1614
669
669
2257
4632
2
Sabahları
968
2904
244
488
163
163
1375
3555
3
Geceleri
227
681
339
678
325
325
891
1684
4
Öğle paydosu
255
765
322
644
217
217
794
1626
5
Yolculuklarda
85
255
250
500
510
510
845
1265
6
Gazete okuma zamanı
Sıra
Tablo 4.44’teki bulgulara göre öğretmenlerin gazete okumak için tercih ettikleri üç
öncelikli zaman dilimi “akşam, hafta sonları ve sabah” vakitleridir; ancak “Akşamları”
56
seçeneğinin toplam ağırlıklı puanı ve birinci öncelikli puanı diğerlerine göre oran olarak
fazladır (Toplam AP:6406; birinci öncelikli ağırlıklı puan: 1631).
Bayram’ın (2007) yaptığı araştırmadaki: “Literatürde okuyucuların gazete okumak
için sabah saatlerini seçtiği belirtilse de, bu araştırmada okuyucuların % 41,8’i gazete
okumak için aksam saatlerini seçtiğini belirtmiştir.”sonucuyla bu araştırmadaki sonuç
birbirine benzerdir. Bu da toplumun diğer kesimleriyle öğretmenlerin gazete okuma
zamanlarının örtüştüğünü göstermektedir.
Tablo 4.45’te öğretmenlerin gazete alma sıklıkları ile ilgili bulgulara yer verilmiştir.
Tablo 4.45. Öğretmenlerin Gazete Alma Sıklıkları
Gazete alma sıklığı
f
%
1947
49.6
Birkaç günde bir
850
21.6
Arada sırada
624
15.9
Hafta sonları
331
8.4
Hiç almam.
176
4.5
3928
100.0
Her gün
Toplam
Tablo 4.45’teki bulgulara göre öğretmenlerin yarıya yakına günlük olarak gazete
aldığını belirtmiştir (%49,6). Bu sonuçlar öğretmenlerin gazete okuma zamanlarıyla da
örtüşmektedir (Tablo 4.44).
Tablo 4.46’da öğretmenlerin gazetelere abonelik durumlarının dağılımı verilmiştir.
Tablo 4.46. Öğretmenlerin Gazetelere Abonelik Durumları
Abonelik durumu
f
%
Abone değilim.
2392
62.8
1 gazeteye aboneyim.
1193
31.3
2 gazeteye aboneyim.
181
4.8
3 gazeteye aboneyim.
17
0.4
4 gazeteye aboneyim.
16
0.4
5 gazeteye aboneyim.
3
0.1
5’ten fazla gazeteye aboneyim.
4
0.1
3806
100.0
Toplam
Tablo 46’daki bulgulara göre öğretmenlerin çoğunluğu gazeteye abone olmadığını
belirtmiştir (%62,8). Gazeteye abone olduklarını belirtenler üçte bire yakındır.
Tablo 4.47’de öğretmenlerin okudukları gazete türleri ile ilgili bulgulara yer
verilmiştir.
57
Tablo 4.47. Öğretmenlerin Okudukları Gazete Türleri
Gazete Türü
f
%
Tümünü
2217
57.1
Siyasi gazeteler
1334
34.4
206
5.3
Magazin gazeteleri
54
1.4
Spor gazeteleri
71
1.8
3882
100.0
Diğer
Toplam
Tablo 47’de verilere göre öğretmenlerin yarıdan fazlası gazete türlerini ayırt etmeden
okuduklarını belirtmişlerdir (%57,1). Oran olarak siyasi gazetelerin yüksek olması dikkat
çekicidir. Bu bulgu öğretmenlerin siyasi gelişmeleri takip ettiklerini düşündürmektedir.
Tablo 4.48’de öğretmenlerin gazetelerde okudukları bölümlerle ilgili bulgulara yer
verilmiştir.
Tablo 4.48. Öğretmenlerin Gazetelerde Okudukları Bölümler
Gazete Bölümleri
f
%
Köşe yazarlarını
1838
46.9
Tümünü
1183
30.2
İlk sayfasını ve haber başlıklarını
586
14.9
Spor sayfalarını
130
3.3
Manşetleri
115
2.9
71
1.8
3923
100.0
Diğer
Toplam
Tablo 4.48’deki bulgulara göre öğretmenlerin yarıya yakını gazetelerde köşe
yazılarını okuduklarını belirtmişlerdir (%46,9). Öğretmenlerin %30,2’si gazetelerin tüm
bölümlerini, %14,9’ise yalnızca ilk sayfayı ve haber başlıklarını okuduklarını
belirtmişlerdir. Öğretmenlerin yarıya yakınının köşe yazarlarını okuması olumludur; ancak
bu yazıların eğitimle ilişkisi üzerine araştırma yapılmalıdır. Öğretmenlerin %14,9’unun
gazetelerin yalnızca ilk sayfalarını ve haber başlıklarını okumaları da dikkat çekicidir.
Bayram’ın
(2007)
araştırmasındaki:
“Okuyucuların
gazetelerinde
sıklıkla
okuduklarını belirttikleri bölümler sırasıyla, dünya haberleri, eğitim haberleri, sağlık
haberleri, köse yazıları olarak belirlenmiştir.”sonucu öğretmenlerin toplumun diğer
kesimlerinden daha fazla oranda köşe yazılarını okuduklarını düşündürmektedir.
58
4.6.Öğretmenlerin Okuma Alışkanlığı ve Okuma Kültürü İle İlgili Görüşlerinden
Elde Edilen Bulgular ve Yorumlar
Araştırmanın bu bölümünde: Öğretmenlerin Türkiye’de Okumanın şekillenmesindeki
etkenler, okuma alışkanlığına sahip kimselerin davranışları, okuma alışkanlığına olumsuz
etki edecek etkenler, okuma alışkanlığını artıracak nedenler, kitap hediye etme
alışkanlıkları, kitap okuma alışkanlığının elde edileceği dönemler, okuma alışkanlığı elde
etmenlerinde etkili olan kişiler ve okuma alışkanlığı ile ilgili tutumlarıyla ilgili
görüşlerinden elde edilen bulgulara yer verilmiştir.
Öğretmenlerden Türkiye’de okumanın şekillenmesinde etkili olan unsurlarla ilgili
olarak verilen sekiz seçenekten ilk üçünü tercih etmeleri istenmiştir. Belirttikleri
önceliklerine ait sıralama Tablo 4.49’da verilmiştir.
Tablo 4.49. Öğretmenlerin Türkiye’de Okumanın Şekillenmesindeki Etkenlerle İlgili
Görüşleri
Okuma kültürünün
Öncelik sırası
şekillenmesiyle ilgili ifadeler
1.Öncelik
2.Öncelik
3.Öncelik
(3 Puan)
(2 Puan)
(1 Puan)
Sıra
Toplam
N
AP*
N
AP
N
AP
N
AP
Görsel basın
1741
5223
506
1012
415
415
2662
6650
1
Toplumun genel kabulleri
587
1761
680
1360
553
553
1820
3674
2
Arkadaş yönlendirmesi
498
1494
711
1422
614
614
1823
3530
3
Siyasi görüş
443
1329
503
1006
580
580
1526
2915
4
Yazılı basın
243
729
599
1198
482
482
1324
2409
5
Gazetelerin kültür ekleri
165
495
344
688
450
450
959
1633
6
Akademisyen yönlendirmesi
218
654
247
494
244
244
709
1392
7
Diğer
138
414
28
56
89
89
255
559
8
Tablo 4.49’da görüldüğü gibi öğretmenler Türkiye’de okumanın şekillenmesinde
birinci öncelikli olarak görsel basını görmektedirler (Toplam AP:6650). Bu seçeneğe ait
birinci öncelikli puan (1741) ve toplam ağırlık puan aralığı diğerlerinden açık ara öndedir.
Bu bulgu öğretmenlerin görsel basına bakış açılarını yansıtması açısından önemlidir.
Öğretmenlerin tercih ettikleri ikinci öncelikli seçenek “Toplumun genel kabulleri”
seçeneğidir (Toplam AP:3674), üçüncü öncelikli olarak tercih ettikleri seçenek ise
“Arkadaş yönlendirmesi” seçeneğidir (Toplam AP:3530). Birinci ve ikinci önceliklerle
ilgili puan aralıkları birbirine yakıdır. Her iki konu da ayrı birer araştırma konusu olarak
değerlendirilmelidir.
59
“Akademisyen yönlendirmesi” ve “Gazetelerin kültür ekleri”nin öncelik olarak son
sıralarda yer alması dikkat çekicidir. Ayrıca siyasi görüşün de okumanın şekillenmesinde
dördüncü sırada olması da öğretmenlerin okuma anlayışlarını yansıtması bakımından
önemlidir.
Öğretmenlere okuma alışkanlığına sahip kişilerin davranışlarıyla ilgili dokuz seçenek
verilmiş; bunlardan birden fazla seçeneği işaretleyebilecekleri belirtilmiştir. Çıkan
sonuçların yüzde - frekansları alınmış; Tablo 4.50’de sonuçlarla ilgili bulgular verilmiştir.
Tablo 4.50.Öğretmenlerin Okuma Alışkanlığına Sahip Kimselerin Davranışlarıyla
İlgili Görüşleri
Okuma alışkanlığına sahip kişilerden beklenen davranışlar
f
%
Okuduklarını analiz eder.
2589
64,1
Okumaya günlük olarak düzenli zaman ayırır.
2531
62,7
Düzenli olarak okur.
2508
62,1
Okuduklarından senteze ulaşır.
2098
52,0
Eline aldığı kitabı dergiyi gazeteyi mutlaka bitirir.
1191
29,5
Her bulduğunu okur.
1006
24,9
Çok okur.
784
19,4
Sadece işine yarayanları okur.
343
8,5
59
1,5
Diğer
Tablo 4.50’deki bulgulara göre okuma alışkanlığına sahip kimselerin özellikleri ile
ilgili olarak öğretmenlere sunulan dokuz seçenekten ilk dördü yüzdelik olarak %50’nin
üzerindedir. Öğretmenler okuma alışkanlığına sahip kimselerin, okuduklarını analiz
etmesini (%64,1), okumaya günlük olarak düzenli zaman ayırmasını (%62,7), düzenli
olarak
okumasını
(%62,1)
ve
okuduklarından
senteze
ulaşmasını
(%52,0)
beklemektedirler.
Yukarıdaki seçeneklerin işlevselliğine yönelik bir araştırma yapılabilir; çünkü
okunan kitapların analiz ve sentez edilmesinde kullanılan yöntem, okunan kitapların
niteliği ve bunların eğitimle ilişkisi ancak bu şekilde belirlenebilir.
Öğretmenlerin okuma alışkanlığına olumsuz etki edebilecek etkenlerle ilgili
görüşlerini almak için yedi seçenek sunulmuş bunlardan ilk üçünü sıralamaları istenmiştir.
Çıkan sonuçlar puanlanarak öğretmenlerin bu konudaki öncelikleri belirlenmiştir.
Belirlenen öncelikler Tablo 4.51’de verilmiştir.
60
Tablo 4.51.Öğretmenlerin Okuma Alışkanlığına Olumsuz Etki Edecek Etkenlerle
İlgili Görüşleri
Öncelik sırası
Okuma kültürünün
şekillenmesiyle ilgili ifadeler
1.Öncelik
2.Öncelik (2
3.Öncelik (1
(3 Puan)
Puan)
Puan)
Toplam
Sıra
N
AP*
N
AP
N
AP
N
AP
1610
4830
1066
2132
601
601
3277
7563
1
Ekonomik nedenler
1453
4359
561
1122
716
716
2730
5197
2
Eğitimsel nedenler
549
1647
929
1858
577
577
2055
4082
3
Vakit bulamama
314
942
560
1120
559
559
1433
2621
4
Kültürel nedenler
145
435
347
694
554
554
1046
1683
5
Gezi eğlence gibi nedenler
67
195
150
300
311
311
528
806
6
Diğer
54
162
47
94
79
79
180
335
7
Küçük yaşlarda okuma
alışkanlığı kazanamama
Tablo 4.51’deki bulgulara göre öğretmenler okuma alışkanlığına olumsuz etki edecek
ilk önceliklerini “Küçük yaşlarda okuma alışkanlığı kazanamama” olarak belirtmişleridir
(Toplam AP: 7563). Bu görüşle ilgili puan aralığı diğerlerine göre fazladır.
Öğretmenler, okuma alışkanlığına olumsuz etki edecek nedenlerden ikincisini
“Ekonomik nedenler” olarak görmektedirler (Toplam AP:5197).
Öğretmenler, okuma alışkanlığını olumsuz etkileyecek üçüncü nedenlerini “Eğitimsel
nedenler”
olarak belirtmişlerdir (Toplam AP:4082).
Öğretmenlerin okuma alışkanlığını olumsuz etkileyecek nedenlerden birinci öncelik
olarak küçük yaşlarda okuma alışkanlığı kazanmamayı göstermeleri kendilerinin bu
konudaki işlevlerini görmeleri bakımından önemlidir. Okuma alışkanlığının küçük
yaşlarda kazanılması gerektiği her zaman dile getirilmektedir.
Öğretmenlerin okuma alışkanlığını artıracak nedenlerle ilgili görüşlerini almak üzere
on bir seçenek sunulmuş; bu seçeneklere verdikleri cevaplar puanlanarak ilk üç öncelikleri
belirlenmiştir. Belirlenen öncelikler Tablo 4.52’de verilmiştir.
61
Tablo 4.52.Öğretmenlerin Okuma Alışkanlığını Artıracak Nedenlerle İlgili Görüşleri
Kitap okuma alışkanlığını
artırabilecek nedenler
Kitabın ucuz olması
Aile ortamının teşvik etmesi
Arkadaş ve çevrenin çok okuması
Çalışma ortamının okumaya teşvik
etmesi
Fazla zaman olması
Okunacaklara daha çabuk
ulaşılması
Kütüphanelerin yaşadığım yere
yakın olması
Kütüphane mekânlarının iyi olması
Diğer
Kitabın basımının İlginç olması
Sağlık sorunun olmaması
Öncelik sırası
1.Öncelik
(3 Puan)
N
AP*
1224
3672
995
2985
742
2226
2.Öncelik
(2 Puan)
N
AP
533
1066
654
1308
978
1956
3.Öncelik
(1 Puan)
N
AP
596 596
649 649
592 592
N
2353
2298
2312
AP
5334
4942
4774
1
2
3
370
1110
674
1348
656
656
1700
3114
4
474
1422
245
490
233
233
952
2145
5
144
432
282
564
367
367
793
1363
6
69
207
116
232
95
95
280
534
7
49
91
36
25
147
273
108
75
108
16
57
34
216
32
114
68
131
50
91
78
131
50
91
78
288
157
184
137
494
355
313
221
8
9
10
11
Toplam
Sıra
Tablo 4.52’deki verilere göre öğretmenler okuma alışkanlığını artıracak nedenlerle
ilgili olarak ilk önceliklerini “Kitabın ucuz olması” olarak belirtmişlerdir (Toplam
AP:5334). Birinci öncelikli belirtilen seçenekle kitapların fiyatları ile ilgili görüşler
birbirini teyit etmektedir (bkz. Tablo 4.28); çünkü öğretmenler tablodaki verilere göre
kitapları pahalı bulmaktadırlar.
Öğretmenlerin okuma alışkanlığını artıracağını düşündükleri ikinci neden “Aile
ortamının teşvik etmesi”dir (Toplam AP:4942). Okuma alışkanlığın etkileyecek ikinci
nedenin aileye bağlı görülmesi PIRLS 2002 (2004) sonuçlarını doğrular niteliktedir.
Öğretmenlerin okuma alışkanlığını artıracağını düşündükleri üçüncü neden ise
“Arkadaş ve çevrenin çok okuması” seçeneğidir (Toplam AP: 4774). Bu görüşün üçüncü
öncelikli olarak görülmesi akran etkileşiminin önemini vurgulamaktadır.
Tablo 4.53’te öğretmenlerin kitap hediye etme alışkanlıklarının dağılımı verilmiştir.
Tablo 4.53.Öğretmenlerin Kitap Hediye Etme Alışkanlıkları
f
%
Evet
2878
73,3
Hayır
1046
26,7
Toplam
3924
100,0
Tablo 4.53’teki bulgulara göre araştırmaya katılan öğretmenlerin çoğunluğu kitap
hediye etme alışkanlıklarının olduğunu belirtmişlerdir (%73,3). Öğretmenlerin bu
alışkanlığının olması öğrenciler açısından önemlidir.
62
Öğretmenlerin kitap okuma alışkanlığının hangi dönemde elde edileceği ile ilgili
görüşlerinin dağılımı Tablo 4.54’te verilmiştir.
Tablo 4.54.Öğretmenlerin Kitap Okuma Alışkanlığının Elde Edileceği Dönemle İlgili
Görüşleri
Okuma alışkanlığının elde edileceği dönemler
İlköğretim
Ortaöğretim
Üniversite
Meslek Hayatı
Diğer
Toplam
f
1460
1141
920
333
79
3933
%
37,1
29,0
23,4
8,5
2,0
100,0
Tablo 4.54’teki verilere göre öğretmenlerin çoğunluğu okuma alışkanlığının öğrenim
sırasında kazanılacağını düşünmektedirler. Özellikle ilköğretim ve ortaöğretimde okuma
alışkanlığının kazanılacağını düşünenlerin oranı üçte ikidir (%66,1). Bu bulgu ilköğretim
ve ortaöğretim öğretmenlerinin öğrencilere okuma alışkanlığı kazandırmada önemini
vurgulamaktadır.
Tablo 4.55’te öğretmenlerin okuma alışkanlığı elde etmelerinde etkili olan kişilerle
ilgili görüşlerinin dağılımı verilmiştir.
Tablo 4.55.Öğretmenlerin Okuma Alışkanlığı Elde Etmenlerinde Etkili Olan Kişilerle
İlgili Görüşleri
Okuma alışkanlığı elde edilmesinde etkili olan kişi
f
%
Arkadaşlarım
907
23,2
İlkokul Öğretmenim
679
17,4
Anne-Baba
653
16,7
Ortaokuldaki Öğretmenlerim
434
11,1
Lise Öğretmenlerim
312
8,0
Üniversite Hocalarım
262
6,7
Abla-Ağabey
244
6,2
Diğer
414
10,6
3905
100,0
Toplam
Tablo 4.55’teki verilere göre öğretmenlerin okuma alışkanlığı elde etmelerinde etkili
olan kişilerle ilgili görüşlerinin alınmasında sekiz seçenek sunulmuştur. Bu seçeneklerden
“Arkadaşlarım” seçeneğini tercih edenlerin oranı %23,2’dir. En fazla oranda tercih edilen
ikinci ve üçüncü sıradaki seçenek ise ilkokul öğretmenim (%17,4) ve anne baba (%16,7)
seçenekleridir.
Bu bulgular öğretmenlerin çoğunluğunun okuma alışkanlığını kazanmada sırasıyla:
arkadaşların,
sınıf
öğretmeninin,
anne
babanın
öğretmenlerinin (%68,9) önemini göstermektedir.
63
ve
ilköğretim
ikinci
kademe
Öğretmenlere okuma tutumlarıyla ilgili yirmi dokuz ifade verilmiş; katılma
düzeylerini belirtmeleri istenmiştir. Bu ifadelere verdikleri cevaplar doğrultusunda
hesaplanan frekans, yüzde ortalama ve standart sapma sonuçları Tablo 4.56’da verilmiştir.
Oldukça
Katılıyorum
Kısmen
Katılıyorum
Katılmıyorum
Hiç
Katılmıyorum
İFADELER
Tamamen
Tablo 4.56.Öğretmenlerin Okuma Alışkanlıkları İle İlgili Tutumları
506
12,9
2598
66,4
751
19,2
35
0,9
24
0,6
SS
Katılma
Düzeyi
3914 4,44
0,87
Tamamen
N
X
1.İyi bir okuma yöntemi ile
insanlar mesleğinde gelişebilir.
f
%
2.“Boş zamanların kitap
okumayla geçirilmesi” ifadesini
yanlış buluyorum.
f 576
% 14,8
1082 1032 674
27,8 26,6 17,3
522 3886 3,26
13,4
1,38
Orta
3.Kitap okumak beni çok mutlu
eder.
f
%
849
21,7
2010
51,4
896
22,9
103
2,6
50
1,3
3908 4,19
0,96
Oldukça
4.Okuyup beğendiğim kitapları
ailemle paylaşırım.
f
%
868
22,3
1803
46,4
954
24,5
161
4,1
98
2,4
3884 4,06
1,04
Oldukça
1054 1946
27,1 50,0
754
19,4
75
1,9
62
1,6
3891 4,22
0,93
Tamamen
6.Okumak ciddi bir iştir.
f
1256 2033
% 31,1 52,2
458
11,8
101
2,6
47
1,2
3895 4,32
0,86
Tamamen
7.Yatmadan önce kitap
okumaktan hoşlanırım.
f
%
715
18,5
1479 1084
38,2 28,0
372
9,6
223
5,8
3873 3,74
1,22
Oldukça
758
19,6
1351 1437
34,9 37,1
257
6,6
71
1,8
3874 3,79
1,05
Oldukça
3879 3,51
1,15
5. Okuyup beğendiğim kitapları
arkadaşlarımla paylaşırım.
8.Okumak hayatımın bir
parçasıdır.
9.TV izlemekten çok kitap
okumaktan hoşlanırım.
f
651
1084 1445 548
151
%
16,8
27,9
37,3 14,1
3,9
10.Kitap almaktan ve onları
saklamaktan hoşlanırım.
f
%
956
24,8
1456
37,8
990
25,7
312
8,1
137
3,6
3851 3,85
1,12
Oldukça
f
1083 1731
% 27,9 44,6
894
23,0
119
3,1
57
1,5
3884 4,11
0,95
Oldukça
f
%
1718 680
44,0 17,4
274
7,0
3903 3,21
1,16
Orta
886
22,9
118
3,0
3876 4,01
1,04
Oldukça
11.Kendimi yenilemek adına
okuduğum makaleler çok
hoşuma gider.
12.Piyasada çok satan kitapları
takip ederim.
13.Kütüphanelerde ve
kitapçılarda kitaplara bakmaktan
hoşlanırım.
402
10,3
829
21,2
f
1105 1603
% 28,5 41,4
64
164
4,2
Oldukça
Tablonun devamı
X
SS
1,79
1,01
Hiç
katılmıyorum
3860
3,59
1,16
Oldukça
84
2,2
173
4,5
383
9,9
1363 1884 3887
35,1 8,5
Hiç
katılmıyorum
Katılmıyorum
f
%
Kısmen
14.Kitap okumayı sıkıcı
buluyorum.
Oldukça
İFADELER
Tamamen
N
Katılma
Düzeyi
15. Okumadan önce
okuyacaklarım hakkında bilgi
edinirim.
f
553 1249 1448 455
% 14,3 32,4 37,5 11,8
155
16.Alanımla ilgili kitapları
takip ederim.
f 828 1554 1285 143
% 21,3 40,0 33,1 3,7
f 291 787 1595 809
% 7,6 20,5 41,6 21,1
f 749 1735 1124 176
% 19,3 44,8 29,0 4,5
71
1,8
3881
3,94
1,0 2
Oldukça
356
9,3
3838
3,09
1,21
Orta
90
2,2
3874
4,00
1,06
Oldukça
17.Yayınevlerinin kitap
broşürlerini takip ederim.
18.Etrafımda okurlar
tarafından tavsiye edilen
kitapları dikkate değer
bulurum.
f 853
% 22,0
f 794
% 20,5
4,0
1698 1058
43,7 27,2
198
5,1
78
2,0
3885
4,00
1,04
Oldukça
1536 1210
39,7 31,3
240
6,2
85
2,2
3865
3,89
1,07
Oldukça
1826 813
46,9 20,9
153
3,9
65
1,7
3893
4,13
0,98
Oldukça
1125 1400 560
29,0 36,1 14,4
228
5,9
3880
3,46
1,21
Oldukça
23.Yeni çıkan kitapları takip
ederim.
505 1103 1668 415
13,1 28,7 43,4 10,8
155
4,0
3846
3,52
1,13
Oldukça
24. Yeni çıkan kitapları kitap
tanıtım dergilerinden takip
ederim.
f 379 707 1572 823
% 10,0 18,7 41,6 21,8
294
7,8
3775
3,10
1,17
Orta
25.Kentleşmenin okumayı bir
ihtiyaç haline getirdiğini
düşünürüm
f 661 1195 1257 524
% 17,1 31,0 32,6 13,6
223
5,8
3860
3,54
1,21
Oldukça
26.Kitap alırken yazara dikkat
ederim
f
%
585 1105 1503 517
15,1 28,4 38,7 13,3
176
4,5
3886
3,50
1,165
Oldukça
f
%
475 853 1391 780
22,1 22,1 36,0 20,2
368
9,5
3867
3,17
1,24
Orta
28. Roman ve öykülerde geçen
olaylar çoğunlukla kurmacıdır
Bunlarda “gerçeklik” aramam
f
467 1037 1596
599
181
3880
3,41
1,168
Oldukça
%
12,0 26,7
15,4
4,7
29.Tiyatro eserlerini okumayı
severim.
f
%
261
6,7
531 1464 1072 558 3886
13,7 37,7 27,6 14,4
3,22
1,18
Orta
19.Klasik romanları/öyküleri
dikkate değer bulurum.
20.Gündemde yer alan tarihi,
siyasi, sosyal konularla ilgili
yeni çıkan yayınları okumayı
tercih ederim.
21.Beğendiğim ve tavsiye
edeceğim bir kitabın öncelikle
konusu ilgi çekici olmalıdır.
22.Okuduğum kitaplar üzerine
çıkan eleştirileri takip ederim.
27.Bir kitabı satın almamda
yazarın dünya görüşüme
yakınlığı belirleyici
ögelerdendir
f 103
% 6
26,6
f 567
% 14,6
41,1
65
Tablo 4.56’daki bulgulara göre, öğretmenlerin “İyi bir okuma yöntemi ile insanlar
mesleğinde gelişebilir.” ifadesine katılımları şu şekilde olmuştur ( X =4,44). Buna göre
öğretmenlerin ifadeye katılım düzeyleri “Tamamen ” şeklindedir. Mesleki gelişimde iyi bir
okuma yönteminin etkili olabileceği öğretmenler tarafından kabul görmektedir.
“Boş zamanların kitap okumayla geçirilmesi’ ifadesini yanlış bulurum.” görüşüne
öğretmenlerin katılımlarının ( X =3,26) “orta” düzeyde olduğu görülmektedir. Bu ifadeye
katılımın orta düzeyde olması: “Boş zamanlarınızı nasıl değerlendirirsiniz?”sorusuna
verilen “Kitap okumakla” klasik cevabının öğretmenler için de geçerli olduğunu gösterir
niteliktedir.
“Kitap okumak beni çok mutlu eder.” ifadesine öğretmenlerin katılımları
( X =4,19) “Oldukça” düzeyindedir. Bu sonuçla öğretmenlerin kitap okumakla mutlu
oldukları ifade edilebilir.
Öğretmenlerin okuyup beğendikleri kitapları aileleriyle paylaştıkları, ilgili ifadeye
verdikleri cevaplardan anlaşılmaktadır ( X =4,06). Öğretmenler tarafından bu görüş
“Oldukça” düzeyinde kabul görmüştür.
Öğretmenlerin beğenmiş oldukları kitapları arkadaşlarıyla da paylaşmaktan haz
duydukları ilgili ifadeye “Tamamen” düzeyinde katılmış olmalarından dolayı söylenebilir.
Okumanın ciddi bir iş olduğu ( X =4,32) öğretmenler tarafından “Tamamen”
düzeyinde kabul görmüştür; ancak kitap okumanın boş zaman olarak değerlendirilmesine
“Orta” düzeyde katılmalarıyla bu ifadeye katılım dereceleri çelişkili görülmektedir.
Araştırmaya katılan öğretmenlerin yatmadan önce kitap okumaktan hoşlandıkları
ilgili ifadeye verdikleri ( X =3,74) “Oldukça” cevabından anlaşılmaktadır.
Öğretmenlerin okumayı hayatlarının bir parçası olarak “Oldukça” düzeyinde
gördükleri ( X =3,79) anlaşılmaktadır.
Öğretmenlerin televizyon seyretmektense kitap okumayı tercih ettikleri ( X =3,51)
“Oldukça” düzeyinde görüş bildirmelerinden anlaşılmaktadır. Bu bulgu öğretmenlerin
Tablo
4.9’daki
boş
zamanları
değerlendirme
öncelikleriyle
ilgili
görüşleriyle
örtüşmektedir.
Öğretmenlerin kitap almaktan ve onları saklamaktan hoşlandıkları görülmektedir.
İfadeye öğretmenlerin katılımı ( X =3,85), “Oldukça” düzeyindedir.
Öğretmenlerin kendilerini yenileme anlamında makale okumaktan hoşlandıkları
( X =4,11) “Oldukça” düzeyindeki katılımlarından anlaşılmaktadır.
66
Öğretmenlerin piyasada çok satan kitapları takip ederim ifadesine katılım
düzeyleri ( X =3,21), “Orta” düzeydedir. Bu durum öğretmenlerin çok satan kitaplar
konusunda tereddütlü olduklarını düşündürmektedir. Bu ifadeye katılım düzeyleri ile
öğretmenlerin okudukları en son kitaplar ve en çok etkilendikleri kitaplar konusundaki
görüşleri birbiriyle çelişkilidir; çünkü Tablo 4.30 ve Tablo 4.31’deki bulgular
öğretmenlerin çok satan kitaplara ilgi gösterdiklerini vurgulamaktadır.
Öğretmenlerin kütüphanelerde ve kitapçılarda kitaplara bakmaktan hoşlandıkları
( X =4,01), “Oldukça” düzeyindeki katılımdan anlaşılmaktadır. Bu ifadeye oldukça
düzeyindeki katılım düzeyi ile kütüphaneden yararlanma öncelikleri arasında çelişki
vardır; çünkü öğretmenlerin kütüphanelerden yeterince yararlanmadıklarını çıkan sonuçlar
göstermektedir (bkz. Tablo 4.24).
Öğretmenlerin “Kitap okumayı sıkıcı buluyorum.” ifadesine “Hiç” katılmadıkları
( X =1,79) vermiş oldukları cevaptan da anlaşılmaktadır.
Öğretmenlerin okumadan önce okuyacakları hakkında bilgi edindikleri ( X =3,59),
“Oldukça” düzeyindeki katılımdan anlaşılmaktadır.
Öğretmenlerin alanlarıyla ilgili kitapları takip ettiklerini ileri sürdükleri
görülmektedir
( X =3,51).
Bu
ifadeye
katılım
“Oldukça”
düzeyindedir;
ancak
öğretmenlerin en son okudukları kitaplardan mesleki kitapları yeterince takip etmedikleri
anlaşılmaktadır (bkz. Tablo 4.30, Tablo 4.31).
Öğretmenlerin yayınevlerinin kitap broşürlerini yeterince takip etmedikleri ifade
edilebilir.
Öğretmenlerin
bu
ifadeyle
katılımları
( X =3,09),
“Orta”
düzeyde
gerçekleşmiştir.
Öğretmenlerin okuyacakları eserleri seçmede etraflarındaki okurların tavsiyelerini
dikkate
değer
buldukları
anlaşılmaktadır
( X =4,00);
çünkü
katılım
“Oldukça”
düzeyindedir.
Öğretmenlerin okuma konusunda klasik romanları/öyküleri dikkate değer
buldukları, ilgili ifadeye katılımlarının ( X =4,00) “Oldukça” düzeyinde olmasından
anlaşılmaktadır. En çok etkilenilen kitaplarla ilgili soruda ise klasik eserlerin azlığı dikkat
çekicidir ve bu ifadeye katılım düzeyiyle çelişkilidir (bkz. Tablo 4.31).
Öğretmenler gündemde yer alan tarihi, siyasi, sosyal konularla ilgili yeni çıkan
yayınları okumayı tercih etmektedirler. Bu ifadeye katılım düzeyi ( X =3,89) olmuştur. Bu
sonuç öğretmenlerin gazete okuma konusundaki görüşleri, en son okudukları kitaplar ve en
67
çok etkilendikleri kitaplarla ilgili bulgularla örtüşmektedir (bkz. Tablo 4.48, Tablo 4.30,
Tablo 4.31).
Öğretmenlerin kitapların konularının ilgi çekici olmasına önem verdikleri bununla
ilgili ifadeye katılım düzeylerinde görülmektedir ( X =4,13). İfadeye katılım düzeyi
“Oldukça” düzeyindedir.
Öğretmenlerin okudukları kitaplar üzerine çıkan eleştirileri takip ettikleri
verdikleri cevaplardan anlaşılmaktadır ( X =3,46). “Oldukça” düzeyinde.
Öğretmenler yeni çıkan kitapları takip etmektedirler. Bununla ilgili ifadeye
katılım düzeyleri ( X =3,52) “Oldukça” katılıyorum şeklindedir. Tablo 4.30 ve Tablo
4.31’deki verilerle bu bulgu örtüşmektedir.
Öğretmenlerin yeni çıkan kitapları takip etmede bazı yöntemleri az kullandıkları
anlaşılmaktadır. Bunlardan bir tanesi de yeni çıkan kitapları kitap tanıtım dergilerinden
takip etmedir. Bununla ilgili ifadeye öğretmenlerin “Orta” düzeyde katıldıkları
görülmektedir.
Kentleşmenin okumayı bir ihtiyaç hâline getirdiği düşüncesine de öğretmenler
“Oldukça” düzeyinde katılmaktadırlar.
Araştırmaya katılan öğretmenler kitap alırken yazara dikkat etmektedirler.
Öğretmenlerin bu ifadeye katılımları ( X =3,50), “Oldukça” düzeyindedir.
Öğretmenlerin kitap satın alırken tutucu olmadıkları görülmektedir; çünkü bir
kitabı satın almada yazarın dünya görüşünün belirleyici olması ( X =3,17), “Orta”
düzeydedir.
Öğretmenlerin roman ve öykülerde gecen olayların çoğunlukla kurmaca
olduğunun farkında oldukları bu tür eserlerde gerçeklik aramadıkları ifadeye olan
katılımlarının “Oldukça” düzeyinde olmasından anlaşılmaktadır.
Öğretmenler tiyatro eserlerini okumayı pek tercih etmemektedirler. Bunla ilgili
ifadeye katılım düzeyi “Orta” düzeydedir.
68
BEŞİNCİ BÖLÜM
SONUÇLAR ve ÖNERİLER
5.1.Sonuçlar
Bu araştırmanın bulgularına dayalı olarak aşağıdaki sonuçlara ulaşılmıştır:
Araştırmaya katılan öğretmenlerin boş zamanlarını değerlendirmede birinci
öncelikleri kitap okumak, ikinci öncelikleri TV izleme, üçüncü öncelikleri ise
dinlenmektir.
Araştırmaya katılan öğretmenlerin yarıdan fazlası (%53,9) kısmen okuduğunu
düşünürken
%28,1’i
yeterince
okumadığını,
%18’i
ise
yeterince
okuduğunu
düşünmektedirler.
Öğretmenlerin yarıdan fazlası kısmen kitap okuduğunu (%53,2) düşünürken %31,1’i
yeterince kitap okumadığını, %15,7’si ise yeterince kitap okuduğunu düşünmektedirler.
Öğretmenlerin yarıdan fazlası kısmen dergi okuduğunu düşünürken (%51,7) %39,5’i
yeterince dergi okumadığını, %8,9’u ise yeterince dergi okuduğunu düşünmektedirler.
Öğretmenlerin
%45,5’i kısmen gazete okuduğunu, %42,6’sı yeterince gazete
okuduğunu, %11,9’u ise yeterince gazete okumadığını düşünmektedirler.
Öğretmenlerin yarıdan fazlası bilgi edinmek için, mesleklerinde kendilerini
geliştirmek için ve kendilerini yetiştirmek için okumaktadırlar.
Araştırmaya katılan öğretmenler, okumama nedeni olarak zaman darlığını ve maddi
yetersizlikleri göstermektedirler.
Araştırmaya katılan öğretmenlerin metin okuma tercihlerinde birinci öncelikleri sanat
metinleridir, ancak öğretici metinleri okuyanların oranı sanat metinlerine yakındır.
Araştırmaya katılan öğretmenlerin okuma önceliklerinde birinci tercihleri gazete,
ikinci öncelikleri kitap, üçüncü öncelikleri ise internet gazetedir.
Araştırmaya katılan öğretmenlerin yarıdan fazlası okumanın: Genel kültürlerini
artırdığını, doğru iletişim kurmalarını sağladığını, ufuklarının genişlemesini sağladığını,
başka dünyaları keşfetmelerini ve yeni karakterler tanımalarını sağladığını, mesleklerinde
başarılı olmalarına yardımcı olduğunu, doğru bilgilenmelerini sağladığını, bilgi disiplini
sağladığını, entelektüel düşüncelerini geliştirdiğini, ekonomik ve sosyal alanlarda bilgi
edinmelerini sağladığını, geçmişlerini öğrenerek geleceğe yön vermelerini sağladığını,
siyasi gelişmeleri izlemelerini sağladığını, hayata olumlu bakmalarını sağladığını, sosyal
çevreleriyle uyumlu olmalarını sağladığını düşünmektedirler.
69
Öğretmenler sekçin bir okurun, Dünya ve ülke geleceğiyle ilgili durumları takip
etmesi gerektiğini, okurken hiçbir zaman ön yargısı olmaması gerektiğini ve okuduklarını
pratiğe yansıtması gerektiğini düşünmektedirler.
Öğretmenlerin yarıdan fazlası gelirlerinden yıllık olarak kitap için ortalama 1–100
TL arasında pay ayırırken yarıya yakını dergi için yıllık olarak ortalama 1–50 TL arasında,
gazete içinse yıllık olarak ortalama 100 TL pay ayırmaktadırlar.
Öğretmenlerin
yarısından
fazlasının
kitaplığında
10–100
aralığında
kitap
bulunmaktadır.
Öğretmenler kitap okumak için sırasıyla: Akşamları, hafta sonlarını ve geceleri tercih
etmektedirler.
Öğretmenlerin yarıdan fazlası hafta içinde ve hafta sonlarında kitap okumak için 0,5–
2 saat aralığında zaman ayırmaktadırlar.
Öğretmenlerin yıllık olarak en çok kitap okuma sayıları 4–8 aralığı, en az okudukları
kitap sayısı aralığı 21–25 kitaptır. Bu sayılar öğretmenlerin orta düzeyde okuyucu
olduklarını göstermektedir.
Öğretmenlerin yarısı hafta içinde ve hafta sonlarında dergi okumak için 1 saatten az
zaman ayırmaktadırlar.
Öğretmenlerin yarıdan fazlası hafta içinde ve hafta sonunda gazete okumaya 2
saatten az zaman ayırmaktadırlar.
Öğretmenler kitap okumak için birinci öncelikli olarak evlerini, ikinci öncelikli
olarak ulaşım araçlarını, üçüncü öncelik olarak ise iş yerlerini tercih etmektedirler.
Öğretmenler kitap okumak için birinci öncelikli olarak kış mevsimini, ikinci öncelikli
olarak yaz mevsimini, üçüncü öncelikli olarak ise sonbahar mevsimini tercih etmektedirler.
Öğretmenler okumak için birinci öncelikli olarak roman ve hikâyeyi, ikinci öncelikli
olarak kendi alanlarıyla ilgili metinleri, üçüncü öncelikli olarak eğitimle ilgili metinleri,
dördüncü öncelikli olarak tarihle ilgili metinleri, beşinci öncelikli olarak ise bilim ve
teknikle ilgili metinleri tercih etmektedirler.
Öğretmenlerin kitap seçmede birinci öncelikleri kitabın bilgi edinmeye yönelik
olması, ikinci öncelikleri kitabın birisi tarafından tavsiye edilmesi, üçüncü öncelikleri ise
gündemde bir kitap olmasıdır.
Öğretmenler kitapları birinci öncelikli olarak satın alarak, ikinci öncelikli olarak
ödünç alarak, üçüncü öncelikli olarak ise kütüphanelerden yararlanarak temin
etmektedirler.
Öğretmenlerin yarıdan fazlası kitap fiyatlarını pahalı bulmaktadırlar.
70
Araştırmaya katılanların okumak için en son olarak en çok tercih ettikleri kitaplar: Şu
Çılgın Türkler, Secret, Küçük Şeyler, Efendi, Davinci Şifresi, Latife Hanım, Ferrrarisini
Satan Bilge, Mutluluk adlı kitaplardır.
Öğretmenlerin en çok etkilendikleri kitaplar sırasıyla; Şu Çılgın Türkler, Suç ve
Ceza, Sefiller, Simyacı, Davinci Şifresi, Çalıkuşu, İnce Memed, Adı Aylin, Gelibolu adlı
kitaplardır.
Öğretmenlerin yarıdan fazlası dergiye satın alarak ve ödünç alarak ulaşmaktadır.
Öğretmenlerin büyük çoğunluğu herhangi bir dergiye abone değildirler.
Öğretmenlerin okumak için tercih ettikleri üç dergi türü bilim - teknik, edebiyat ve
aktüalite-magazin dergileridir.
Öğretmenlerin yarıdan fazlası gazeteyi satın alarak ve internet aracılığı ile
ulaşmaktadırlar.
Öğretmenlerin gazete okumak için tercih ettikleri üç öncelikli zaman dilimi akşam,
hafta sonları ve sabah vakitleridir.
Öğretmenlerin yarıya yakına günlük olarak gazete alırken yarıdan fazlası gazetelere
abone olmadığını belirtmişlerdir.
Öğretmenlerin yarıdan fazlası okumak için belirli bir gazeteyi seçmediklerini
belirtmişlerdir.
Öğretmenler gazetelerde en fazla oranda köşe yazılarını okumaktadırlar.
Öğretmenler Türkiye’de okuma kültürünün şekillenmesinde birinci öncelikli olarak
görsel basının etkili olduğunu, ikinci öncelikli olarak toplumun genel kabullerinin, üçüncü
öncelikli olarak ise arkadaş yönlendirmesinin etkili olduğunu düşünmektedirler.
Öğretmenler, okuma alışkanlığına sahip kimselerin okuduklarını analiz etmesini,
okumaya günlük olarak düzenli zaman ayırmasını, düzenli olarak okumasını ve
okuduklarından senteze ulaşmasını beklemektedirler.
Öğretmenler okuma alışkanlığına olumsuz etki edecek ilk üç nedeni “Küçük yaşlarda
okuma alışkanlığı kazanamama”, “Ekonomik nedenler” ve “Eğitimsel nedenler” olarak
belirtmişlerdir.
Öğretmenler okuma alışkanlığını artıracak nedenlerle ilgili olarak ilk üç önceliklerini
“Kitabın ucuz olması”, “Aile ortamının teşvik etmesi” ve “Arkadaş ve çevrenin çok
okuması”
olarak belirtmişlerdir.
Öğretmenlerin
çoğunluğu
kitap
hediye
belirtmişlerdir.
71
etme
alışkanlıklarının
olduğunu
Öğretmenlerin yarıdan fazlası kitap okuma alışkanlığının ilköğretim ve ortaöğretim
yıllarında kazanılacağını belirtmişleridir.
Öğretmenler okuma alışkanlığı elde etmelerinde en etkili olan kişileri sırasıyla
arkadaşları, ilkokul öğretmenleri ve anne babaları olarak belirtmişlerdir.
Öğretmenler: “İyi bir okuma yöntemi ile insanlar mesleğinde gelişebilir.”, “Okuyup
beğendiğim kitapları arkadaşlarımla paylaşırım.”, “Okumak ciddi bir iştir.” ifadelerine
“Tamamen” düzeyinde katılmaktadırlar.
Öğretmenler: “Kitap okumak beni çok mutlu eder.”, “Okuyup beğendiğim kitapları
ailemle paylaşırım.”, “Yatmadan önce kitap okumaktan hoşlanırım.”, “Okumak hayatımın
bir parçasıdır.”, “TV izlemekten çok kitap okumaktan hoşlanırım.”, “Kitap almaktan ve
onları saklamaktan hoşlanırım.”, “Kendimi yenilemek adına okuduğum makaleler çok
hoşuma gider.”, “Kütüphanelerde ve kitapçılarda kitaplara bakmaktan hoşlanırım.”,
“Okumadan önce okuyacaklarım hakkında bilgi edinirim.” “Alanımla ilgili kitapları takip
ederim.”, “Etrafımda okurlar tarafından tavsiye edilen kitapları dikkate değer bulurum.”,
“Klasik romanları/öyküleri dikkate değer bulurum.”, “Gündemde yer alan tarihi, siyasi,
sosyal konularla ilgili yeni çıkan yayınları okumayı tercih ederim.”, “Beğendiğim ve
tavsiye edeceğim bir kitabın öncelikle konusu ilgi çekici olmalıdır.”, “Okuduğum kitaplar
üzerine çıkan eleştirileri takip ederim.”, “Yeni çıkan kitapları takip ederim.”,
“Kentleşmenin okumayı bir ihtiyaç haline getirdiğini düşünürüm.”, “Kitap alırken yazara
dikkat ederim.”, “Roman ve öykülerde geçen olaylar çoğunlukla kurmacıdır. Bunlarda
“gerçeklik” aramam.”ifadelerine “Oldukça” düzeyinde katıldıklarını belirtmişleridir.
Öğretmenler; “Boş zamanların kitap okumayla geçirilmesi” ifadesini yanlış
buluyorum.”, “Piyasada çok satan kitapları takip ederim.”, “Yayınevlerinin kitap
broşürlerini takip ederim.”, “Yeni çıkan kitapları kitap tanıtım dergilerinden takip
ederim.”, “Bir kitabı satın almamda yazarın dünya görüşüme yakınlığı belirleyici
ögelerdendir.”, “Tiyatro eserlerini okumayı severim.” ifadelerine
“Orta” düzeyde
katılmaktadırlar.
Öğretmenler: “Kitap okumayı sıkıcı buluyorum.” ifadesine “Hiç katılmadıklarını ”
belirtmişlerdir.
72
5.2.Öneriler
Bu araştırmanın bulgularına dayalı olarak aşağıdaki öneriler geliştirilmiştir:
Öğretmenlerin yeterince okuduklarını düşünmelerini sağlamak amacıyla bilinçli okur
kimliği kazındırmaya yönelik çalışmalar yapılmalıdır. Buna amacı gerçekleştirmek için:
İlköğretim, ortaöğretim, mesleki eğitim öğretmenlerine hitap edebilecek ayrı ayrı olmak
üzere “Okuma Modeli” geliştirilmeli; bu modeller geliştirilirken öğretmen görüşlerine
dayalı olarak ihtiyaç analizleri yapılmalıdır.
Öğretmenlere okul içinde ve okul dışında boş zamanlarını değerlendirebilecekleri
olanaklar sağlanmalıdır. Özellikle boş zamanlarını değerlendirmede birinci öncelikli tercih
ettikleri kitap okuma alışkanlığını destekleyici önlemler alınmalıdır. Buna yönelik olarak
okul kütüphanelerinin güçlendirilmesiyle ilgili çalışmalar yapılabilir.
MEB’in ilgili birimleri bilinçli ve seçkin okurun özelliklerini tanımlayıcı çalışmalar
yapmalı; bilinçli okurun ayırıcı özelliklerinin belirlenmesine yönelik olarak araştırmalar
yapmalıdır. Bu araştırmaların sonucuna göre seçkin ve bilinçli okurla ilgili kriterler
belirlemeli; konunun uzmanları tarafından öğretmenlere bu konuda seminer çalışmaları
yapılmalıdır.
Eğitim sistemimiz içerisinde, kaç kitap ve hangi nitelikte kitaplar okunduğunda
istenen okur tipi oluşacağına ilişkin tanımlamalar geliştirmeli; illere, okul türlerine,
cinsiyetlere ve branşlara göre istenen okur tipi tanımlamasına uygun olarak öğretmenlerin
kitap okumalarına yönelik standartlar tanımlanmalıdır.
Millî Eğitim Müdürlüklerince öğretmenlerin okuma düzeyiyle ilgili araştırma
yapılarak okuma kültürünün mevcut durumu belirlemelidir.
Kitap okuma saati uygulaması bütün illerde yaygınlaştırılmalı ve bu uygulamada
öğretmenlerin öğrencilere örnek olmaları sağlanmalıdır.
Öğretmenlerin yeterince dergi okumalarına yönelik önlemler alınmalıdır. Yayınlanan
dergilerin işlevsel hâle gelmesi sağlanmalı; branşlara ve okul türlerine göre dergi
çıkarılması sağlamalıdır. Özellikle bilinçli ve iyi okur tanımlamaları çerçevesinde eğitimle
ilgili dergilerde öğretmenlerin yazmalarına olanak sağlanmalıdır.
Gazete okuma oranının yüksek olması nedeniyle eğitimle ilgili bir gazete
çıkarılmasına yönelik çalışma yapılmalıdır. Gazete okuma ile eğitim arasındaki ilişki
araştırmalı; araştırma sonuçlarına göre gazetenin eğitimde daha verimli kullanılmasına
yönelik önlemler alınmalıdır.
73
Hem velilerin hem de öğretmenlerin eğitimle ilgili gelişmeleri takip etmelerinin
sağlanması için gazetelerin kültür eklerinde eğitimle ilgili bölümlere yer verilmesiyle ilgili
çalışmalar yapılmalıdır.
Süreli yayınlardan dergilerin eğitim sisteminde uygulamaya yönelik katkısının
sağlanmasıyla ilgili çalışmalar yapılmalıdır.
Bakanlığın ilgili birimleri her branş düzeyinde öğretmenlerin okuma ve okumama
nedenleri ile ilgili araştırmalar yapmalı; bu araştırmaların sonuçlarına göre okuma
referansları geliştirmelidir.
Bakanlığın ilgili birimleri, öğretmenlerin tercih ettikleri metin türlerine göre
branşlara yönelik olarak 100 temel eser örneğinde olduğu gibi bir alanın vazgeçilmez
eserlerini belirleyip bu eserlerin öğretmenler tarafından okunmasını sağlamalıdır. Okuma
listelerinin belirlenmesinde öğretmelerin mezun oldukları fakültelerle ve alanın
uzmanlarıyla iş birliğine gidilip alanın vazgeçilemeyecek eserleri belirlenmelidir. Ayrıca
Bakanlığın ilgili birimleri öğretmen adaylarının mezun olacakları fakültelerle iş birliğine
giderek alanların ve öğretmenlik mesleğinin vazgeçilmez eserlerini bildirerek öğretmen
adaylarına bunların tavsiye edilmesine yönelik çalışmalar yapmalıdır.
Öğretmenlerin internet ortamından daha fazla yararlanmalarını sağlayacak hizmet içi
kursların düzenlenip internet dergi, internet kitap ve internet gazeteden daha etkin
yararlanmaları sağlanmalıdır.
Öğretmenler,
okumanın
kendilerine
olabilecek
katkılarıyla
ilgili
olarak
bilinçlendirilmelidir.
Öğretmenlerin kitap, dergi ve gazete için ayırdıkları payların az olması nedeniyle
öğretmenlerin kitap, dergi, gazete temin etmelerine yönelik önlemler alınmalıdır. Buna
yönelik olarak MEB bünyesinde e-kitap uygulaması yapılarak öğretmenlerin bu sistemden
yararlanmaları sağlanabilir.
Bakanlığın ilgili birimlerince kitapların türlerine göre okuma kriterleri belirlenip
bilinçli kitap okuma kültürü öğretmenler arasında yaygınlaştırılmalıdır. Kitap okuma
kriterlerinde türe göre okuma tarzı, kaç kitap okunacağı vb. tanımlanmalıdır.
Bakanlığın ilgili birimleri tarafından sınıf öğretmenleri ve branş öğretmenlerinin
okuduğu eğitimle ilgili kitapları belirlemeye yönelik araştırma yapılmalı ve programların
paralelinde eğitimle ilgili kitaplar belirlenip öğretmenlere tavsiye edilmeli ya da yıl sonu,
yılbaşı seminerlerinde bu kitaplarla ilgili çalışmalar yapılmalıdır.
Öğretmenlerin okumak için en çok tercih ettikleri roman ve hikâye türlerinin eğitime
katkı yapmasına yönelik çalışmalar yapılmalıdır. Bu türlerle ilişkilendirilerek derslerin
74
drama
vb.
tekniklerle
anlatılmasını
sağlamak
amacıyla
hizmet
içi
eğitimler
düzenlenmelidir.
Öğretmenlerin tercih ettikleri kitap türleriyle ilgili yapılan araştırmalardan sonra
çeşitli modeller geliştirilerek öğretmenlerin kitap okuma konusunda seçkin okur olmaları
sağlanmalıdır.
Okuma kültürünün nitelikli şekilde yaygınlaşmasını sağlamak amacıyla görsel
medyadan destek alınmalıdır.
Okuma alışkanlığının hangi yaşta kazanılacağı konusunda araştırma yapılarak
öğretmenler bu konuda bilinçlendirilmelidir.
Öğretmenlerin kitap okuma kültürleriyle öğretmenlik mesleğindeki başarı ilişkisi
araştırılmalıdır. Sonuçlara göre okuma kültürünün eğitime katkısı sağlayacak önlemler
alınmalıdır.
75
KAYNAKÇA
Ayyıldız, Mustafa Yard. Doç.; BOZKURT, Ümit Dr., Arş. Gör.; CANLI, Suna Arş. Gör.,
Okuma Kültürü Üzerine Bir Araştırma, yayim.meb.gov.tr/dergiler/169 Adresinden
13.10.2008 tarihinde indirilmiştir.
Ayyıldız, Mustafa(1994). “Roman ve Roman Okuruna Roman Sosyolojisi Açısından Bir
Yaklaşım”, Yedi İklim, Kasım 1994, s.12-14.
Bayram, Fatih, Bireylerin Gazete Okuma Alışkanlıkları: Kullanımlar ve Doyumlar
Yaklaşımına Göre Okuyucu Davranısları, Tercihleri Ve Nedenleri Üzerine Bir
Uygulama, (Doktora Tezi), Eskişehir, 2007
Bircan, İ. & Tekin M. (1989). Türkiye’de Okuma Alışkanlığının Azalması Sorunu ve
Çözüm Yolları, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 22(1), 393
Çocuk Vakfı, Çocuk Edebiyatı Okulu, “Türkiye’nin Okuma Alışkanlığı Karnesi, -Eylül 2006.
Downs, Robert B. Çeviri, Erol Güngör, Dünyayı Değiştiren Kitaplar, Ötüken Kitapevi,
İstanbul, 2000.
Eicher ve Wood, 1977: 385, Aktaran: Murat ÖZBAY, Hasan BAĞCI, Yusuf UYAR,
Türkçe Öğretmeni Adaylarının Okuma Alışkanlığına Yönelik Tutumlarının
Çeşitli Değişkenlere Göre Değerlendirilmesi, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi
Dergisi Cilt: 9 Sayı: 15 Bahar 2008 s:117–136.
Escarpıt, Robert, Edebiyat Sosyolojisi, Remzi Kitabevi, İstanbul, 1993.
Filizok, Rıza Prof. Dr., Aktaran: İyi Bir Okur muyuz?,
http://www.sasked.gov.sk.ca/docs/francais/fransk/fran/elem/doml/doml6.html egeedebiyat.org, adresinden 24.12.2007 tarihinde indirilmiştir.
Göktürk, Akşit, Okuma Uğraşı, Çağdaş Yayınları, İstanbul, 1979.
Gömleksiz, Mehmet Nuri, Yrd.Doç.Dr. Geleceğin Öğretmenlerinin Kitap Okumaya İlişkin
Görüşlerinin Değerlendirilmesi, 2005, Fırat Üniversitesi Eğitim Fakültesi Örneği,
Yüzüncü Yıl Üniversitesi Elektronik Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 1, Sayı, 1,
http//efdergi.yyu.edu.tr. Adresinden 24.11.2007 tarihide indirilmiştir.
Gürcan, Halil İbrahim "Okuma Alışkanlığı ile Kitap Yayımcılığının Kültürel İletişim ve
Teknolojisine bağlı Sorunları Karşısında Türkiye Koşulları Temelinde Bir
Model Önerisi", Anadolu Üniversitesi S.B.E. Yayınları, Eskişehir 1999, s.1.
Hodges ve Nash, 1982: Aktaran: Murat ÖZBAY, Hasan BAĞCI, Yusuf UYAR, Türkçe
Öğretmeni Adaylarının Okuma Alışkanlığına Yönelik Tutumlarının Çeşitli
Değişkenlere Göre Değerlendirilmesi, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi
Cilt: 9 Sayı: 15 Bahar 2008 s:117–136.
(http://www.medyatava.com/haber.asp?id=15065, Adresinden 26.11.2007 tarihinde indirilmiştir.
.http://www.bilimbilmek.com/sayfa/okuma_aliskanligi_ve_kutuphaneler.html, adresinden
24.12.2007 tarihinde indirilmiştir.
İşeri, Kâmil Okuma Ediminin Eğitimsel İşlevi, Dil Dergisi, Ankara: TÖMER
Yayınları, 1998, sayı: 70, s.5-18,
Karataş, Ahmet, Ekonomik, Kültürel ve Siyasal Tercihler Işığında "Okuma Alışkanlığı" ve
Kütüphaneler, 2007, Millî Kütüphane Kellner, 2002, Aktaran: Temizken,
Mehmet, Dr., Sallabaş, M.Eyyup, Araştırma Görevlisi, Öğretmen Adaylarının
Okuma ve Yazmaya Yönelik, Tutumlarının Karşılaştırılması, Sosyal Bilimler
Dergisi, Kış, 2009, C.8, Sayı 27, s.155-176 http://www.e-sosder.com/dergi/27155176.pdf. Adresinden 11.06.2009 tarihinde indirilmiştir.
76
Korkmaz, Faruk, Erden, Salih, Arabacı, Ramiz, Ediz, Bülent, Akça, Aygül, Bursa İli Beden
Eğitimi Öğretmenlerinin Mesleki Ve Sosyal Tercihlerinin Görüntüsü, 2001,
home.uludag.edu.tr/users/fkorkmaz/arastirmadosya/bedenegitimi.doc -Adresinden
16.10.2007 tarihinde indirilmiştir.
Maurois, André, Yaşama Sanatı, Çeviren: Nihal Önol, Varlık Yayınevi, İstanbul, 1968.
MEB, TTK, Ortaöğretim Türk Edebiyatı Dersi 9-12 Sınıflar Öğretim Programı, 2005)
MEB, EARGED, “Öğrencilerin Okuma Kültürleri, Ankara, 2007.
MEB, EARGED, PIRLS 2001 Ulusal Raporu Ek Doküman, Ankara, 2004, s.45-47.
MEB, EARGED, ÖBBS İlköğretim Öğrencilerinin Başarılarının Belirlenmesi, Türkçe,
Matematik, Fen Bilgisi, Sosyal Bilgiler Raporu, Ankara, 2007.
MEB, Öğretmen Yetiştirme Genel Müdürlüğü Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlikleri,
Ankara, 2006.
Maurais, Andre, Yaşama Sanatı, Varlık Yayınları, İstanbul, 1968.
Odabaş, Hüseyin. (2003). "Üniversite Ögrencilerinin Okuma Aliskanligina Etki Eden
Faktörler" Bilgin (2), 3–6. (Bildiri, 13 Nisan 2001 tarihinde Atatürk Üniversitesi
Fen-Edebiyat Fakültesi Kütüphanecilik Bölümünün düzenlemiş olduğu
"Kütüphanecilik"
temalı
panelde
sunulmuştur).
http://bilgibelge.humanity.ankara.edu.tr/ogrelfiles/ho/hob2.htm
,
Adresinden
16.10.2007 tarihinde indirilmiştir.
Ortaş, İ. Prof. Dr., Kitap Okuru Bir Toplum muyuz ?
http://www.sonbaski.com/nisan2007ibrahim.html, Adresinden 25.11.2007
tarihinde indirilmiştir.
Ortaş, İbrahim, Prof. Dr. Çağdaşlaşmaya Giden Yolun Öncülerinden Biri Kitaptır, 26 Ocak
2008
http://www.kirsehiryenihaber.com/yazi/cagdaslasmaya-giden-yolunonculerinden-biri-kitaptir. Adresinden 26 Ocak 2008 tarihinde indirilmiştir.
Özdemir, Çağatay, Prof. Dr., Öğretim Elemanlarının Sosyal ve Kültürel Durumları,Aktaran:
memurlar.net, 2004, (http://www.memurlar.net/haber/12142/, adresinden
26.11.2007 tarihinde indirilmiştir.
Özdemir, Emin, Okuma Sanatı, İnkılap Yayınevi, İstanbul, 1980.
Pınarbası, Fatih, “Üniversite Öğrencilerinin Okuma ve Kütüphane Kullanma
Alışkanlıklarının İncelenmesi”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı Türkçe Öğretmenliği Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi,
Konya, 2006
Sungur, Necati, Kitap, Bilim ve Teknik, Mayıs, 1988, s.30-31.
Şahiner, Yusuf, İlk ve Orta Öğretim Kurumlarında Çalışan Öğretmenlerin Okuma
Alışkanlıkları Ve Bu Alışkanlıkları Etkileyen Faktörler (Elmadağ İlçesi Örneği),
Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
Halk Eğitimi Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Ankara, Ocak, 2005.
Tosunoğlu, M. (2002). Türkçe Öğretiminde Okuma Alışkanlığı ve Çocukların Okuma
Eğilimleri, Türk Dili, (609), 547–563.
Ünal, İbrahim, Kitap Tiryakiliği, Sim Yayıncılık, Ankara 1999.
Yılmaz, B. (1998). Okuma Alışkanlığı Sorunu Bir Enstitü Örneği ve Türkiye İçin Öneriler,
Türk Kütüphaneciliği, 12, (3), 244–251.
77
EKLER
78
EK- 1:
MEB İLKÖĞRETİM VE ORTAÖĞRETİM OKULLARINDA GÖREV YAPAN
ÖĞRETMENLERİ OKUMA KÜLTÜRLERİ ANKETİ
Değerli Öğretmenler,
Dairemizin, öğretmenlerin okuma kültürleriyle ilgili başlattığı araştırmaya veri
toplamak amacıyla öğretmenlerin görüşlerinin alınmasına ihtiyaç duyulmaktadır.
Oluşturulan anket iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölüm kişisel bilgileri içermekte;
ikinci bölüm ise okuma kültürüyle ilgili sorulardan oluşmaktadır. Anket sorularını
cevaplandırırken her bir ifade için size en uygun seçeneği (x) şeklinde işaretleyiniz;
numaralandırılması istenenleri (1,2,3,…) şeklinde önceliğinize göre numaralandırınız;
açık uçlu soruları yazarak cevaplandırınız.
Ankete vereceğiniz cevapların doğruluk ve içtenliği araştırmanın geçerliliği ve
güvenilirliği açısından önemlidir. Ankete verilen cevaplar sadece bilimsel amaçlar için
kullanılacaktır.
Anketin üzerine adınızı yazmayınız, kimliğinizi belirtecek herhangi bir işaret
koymayınız. Lütfen hiçbir soruyu boş bırakmayınız.
İlgi ve katkılarınız için teşekkür ederiz.
ANKET SORULARI
I. BÖLÜM
Kişisel Bilgiler
1. Görev yaptığınız il: ………………………………
2.Görev yaptığınız yerleşim birimi
İl merkezi
İlçe merkezi
( )
( )
Belde
Köy
( )
( )
3. Meslekte kaçıncı yılınız?
0–5 yıl
( )
6–10 yıl
11-15yıl
( )
( )
16-20yıl
( )
21 yıl ve üstü
( )
4. Cinsiyetiniz
( ) Kadın
( ) Erkek
5.Eğitim durumunuz
Ön lisans
( )
Eğitim Enstitüsü
( )
Lisans
Yüksek lisans
( )
( )
79
Doktora
( )
6.Mezun olduğunuz fakülte
Eğitim
Fakültesi
FenEdebiyat
Fakültesi
( )
Eğitim
Enstitüsü
( )
Yüksek
Öğretmen
Okulu
( )
Mesleki
Eğitim
Fakültesi
( )
İlahiyat
Fak.
( )
Diğer.
Belirtiniz.
( )
……………….
7.Alanınız
( ) Sınıf öğretmeni
( ) Branş öğretmeni (Lütfen branşınızı
belirtiniz):.…………………
8. Görev yaptığınız okul türü
İlköğretim Okulu
(
)
(
Çok Programlı
Lise
(
Yatılı İlköğretim Bölge
Okulu
Genel Lise
)
(
)
Meslek Lisesi-Anadolu Meslek Lisesi
)
(
Fen Lisesi
(
Anadolu Lisesi
)
(
)
İmam-Hatip Lisesi
Diğer. Belirtiniz
( )
………………
)
9.Okuldaki göreviniz
(
) Müdür
(
) Müdür Yardımcısı
(
) Bölüm Şefi
(
) Öğretmen
ANKET SORULARI
II. BÖLÜM
10. Okuma ile ilgili verilen aşağıdaki soruları cevaplandırınız.
10.1.Boş zamanlarınızı aşağıdakilerden hangileriyle değerlendiriyorsunuz?
(Önceliğinize göre ilk üç tercihinizi numaralandırınız “1,2,3”.)
(
)
Sinemaya giderek
(
)
Kitap okuyarak
(
)
Çevreyi güzelleştirme etkinliği yaparak
(
)
Tiyatroya giderek
(
)
TV izleyerek
(
)
Dinlenerek
(
)
Hobi alışkanlıklarına zaman ayırarak
(
)
Kahvehaneye giderek
(
)
Sohbet, gezinti gibi faaliyetlerde bulunarak
(
)
İnternet kafeye giderek
(
)
Sanat ve kültür faaliyetlerine katılarak
(
)
Spor yaparak
(
)
Diğer. Belirtiniz……………………………
80
10.2. Yeterince okuduğunuzu düşünüyor musunuz?
(
)Evet
(
)Kısmen
(
)Hayır
10.3.Hiç okumuyorsanız okumama nedeninizi aşağıdakilerden hangilerine
bağlıyorsunuz? Önceliğinize göre ilk üçünü numaralandırınız (1,2,3).
(
) Maddi yetersizlikler
(
) Zaman darlığı
(
) Bulunduğum yerde kütüphane olmayışı
(
) Bulunduğum yerde kitap alınacak yerin olmayışı
(
) Okumaktan hoşlanmayışım
(
) Sağlık nedeni
(
) Diğer, Belirtiniz………………………………………………..
10.4.Öncelikle hangi tür metinler okumayı tercih edersiniz? (Önceliğinize göre
numaralandırınız “1,2”.)
Sanat Metinleri (Kurmaca metinler: Roman, öykü, şiir
vb.)
(
Öğretici metinler (Makale, deneme vb.)
)
(
)
10.5. Aşağıda verilen yayınları okuma önceliğinize göre ilk üçünü (1,2,3)
numaralandırınız.
Kitap
(
)
Gazete
(
Dergi
)
(
)
İnternet
gazete
(
İnternet kitap
)
(
)
İnternet dergi
(
)
Hiç
okumam
(
)
10.6. Aşağıda belirtilen nedenlerin hangilerinden dolayı okursunuz? (Birden fazla
işaretleyebilirsiniz.)
(
)
Eğlenmek için
(
) Bilgi edinmek için
(
)
Bir görevi yerine getirmek için
(
) Edebî/estetik haz almak için
(
)
Dinlenmek için
(
) Bilgi, belge toplamak için
(
)
Zihni meşgul
değiştirmek için
(
) Kendi kendimi yetiştirmek için
(
)
Mesleğimde kendimi geliştirmek için
(
) Öğretim materyali geliştirmek için
(
)
Uyku gelmesi için
(
) Diğer. Belirtiniz:……………………
ederek
sıkıntının
yönünü
81
Hayır
Evet
Kısmen
10.7.Okumanın size olabilecek katkılarıyla ilgili aşağıdaki ifadelere katılıp
katılmadığınızı belirtiniz.
1.
Doğru iletişim kurmamı sağlar.
(
)
(
)
(
)
2.
Üst beğeni elde etmemi sağlar.
(
)
(
)
(
)
3.
Başka dünyaları keşfetmemi ve yeni karakterler tanımamı sağlar.
(
)
(
)
(
)
4.
Beni günlük hayatın sıkıntılarından kurtarır.
(
)
(
)
(
)
5.
Mesleğimde başarılı olmama katkı sağlar.
(
)
(
)
(
)
6.
Doğru bilgilenmemi sağlar.
(
)
(
)
(
)
7.
Saygınlık kazanmamı sağlar.
(
)
(
)
(
)
8.
Genel kültürümün gelişmesini sağlar.
(
)
(
)
(
)
9.
Geçmişimi öğrenerek geleceğe yön vermemi sağlar.
(
)
(
)
(
)
10. Sosyal çevremle uyumlu olmamı sağlar.
(
)
(
)
(
)
11. Bilgi disiplini sağlar.
(
)
(
)
(
)
12. Entelektüel düşünceyi geliştirmemi sağlar.
(
)
(
)
(
)
13. Ufkumun genişlemesini sağlar.
(
)
(
)
(
)
14. Hayata olumlu bakmamı sağlar.
(
)
(
)
(
)
15. Ekonomik ve sosyal alanlarda bilgi edinmemi sağlar.
(
)
(
)
(
)
16. Siyası gelişmeleri izlememi sağlar.
(
)
(
)
(
)
17. Ailemin günlük ihtiyaçlarını ve sıkıntılarını gidermemde yardımcı olur.
(
)
(
)
(
)
10.8.Size göre seçkin okur aşağıdakilerden hangilerini yapmalıdır? ( Önceliğinize
göre ilk üç tercihinizi numaralandırınız “1,2,3”.)
(
) Dünya ve ülke geleceğiyle ilgili durumları takip etmelidir.
(
) Nitelikli eser veren yazarların kitaplarını okumalıdır.
(
) Belli başlı düşünce akımları hakkında bilgi sahibi olmalıdır.
(
) Birden fazla alanla ilgili önemli eser ve yazar okumalıdır.
(
) Okuduklarını pratiğe yansıtmalıdır.
(
) Okurken hiçbir zaman ön yargıları olmamalıdır.
(
) Kendi alanının eserlerine okumaya öncelik vermelidir.
82
11.Aşağıda, kitaplarla ve kitap okumayla ilgili sorular verilmiştir. İlgili yerleri
işaretleyiniz.
11.1. Yeterince kitap okuduğunuzu düşünüyor musunuz?
(
) Evet
(
) Kısmen
(
) Hayır
11.2.Gelirinizden yıllık olarak kitap için ne kadar ayırırsınız? (YTL) Bir tanesini
işaretleyiniz.
1-50
51–100
101–300
301–500
501–700
( )
( )
( )
( )
701–1000
1001ve üstü
Hiç ayırmam.
( )
( )
( )
10.3.Kitaplığınızda ders kitapları hariç yaklaşık kaç kitap var? (Bir tanesini
işaretleyiniz.)
10–20
21–50
(
(
51–
100
)
(
101 -300
)
(
301–500
501–800
(
(
)
)
801–1000
)
(
1001ve
üzeri
)
(
Kitaplığım
yok.
)
( )
)
11.4.En çok hangi zamanlarda kitap okursunuz? (Önceliğinize göre ilk üç tercihinizi
numaralandırınız “12,3”.)
Akşamları
(
Öğle paydosu
)
(
Geceleri
)
(
Hafta sonu
)
(
Yolculuklarda
)
(
Yaz tatilinde
)
(
Ara tatilde
)
(
)
11.5.Hafta içi kitap okumaya ayırdığınız süre nedir? (Bir tanesini işaretleyiniz.)
0–0,5 saat
(
0,5–1 saat
)
(
1–2 saat
)
(
2 saatten fazla
)
(
Ara sıra okurum
)
(
Okumaya zamanım yok.
)
(
)
11.6.Hafta sonu kitap okumaya ayırdığınız süre nedir? (Bir tanesini işaretleyiniz.)
0–0,5 saat
(
0,5–1 saat
)
(
1–2 saat
)
(
2 saatten fazla
)
(
Ara sıra
okurum.
)
(
Okumaya zamanım yok.
)
(
)
11.7.Yıllık kaç kitap okuyorsunuz? (Bir tanesini işaretleyiniz.)
1–3
4–8
9–12
(
(
(
)
)
)
13–15
(
)
16–20
21–25
(
(
)
83
)
25’ten fazla
(
)
Hiç okumam.
11.8.Kitabı hangi mekânda
numaralandırınız “1,2,3”.)
Evde
(
okursunuz?
Kütüphanede
)
(
(Tercihlerinizi
İş yerinde
)
(
önceliğinize
Ulaşım araçlarında
)
(
göre
Hiç okumam.
)
(
)
11.9.En çok hangi mevsimde kitap okuyorsunuz? (Tercihlerinizi önceliğinize göre
numaralandırınız“1,2,3”.)
İlkbahar
(
Yaz
)
(
Sonbahar
)
(
Kış
)
(
Hiç okumam.
)
(
)
11.10. Aşağıda genel başlıkları verilmiş alanlardan hangilerini okuyorsunuz?
(Önceliğinize göre ilk beşini numaralandırınız “1,2,3,4,5”.)
(1 )
Bilim
teknikle
metinler
(4)
ilgili
(2 )
Şiir
( 3 ) Alanımla
metinler
Roman-hikâye
(5 )
Deneme
( 6 ) Makale
(7)
Hukukla ilgili metinler
(8 )
Kültürle ilgili metinler
( 9 ) Ekonomiyle ilgili metinler
(10)
Felsefeyle ilgili metinler
(11)
Psikolojiyle
metinler
( 12) Sağlıkla ilgili metinler
(13 )
Siyasetle ilgili metinler
(14)
Dünya klasikleri
(15 ) Yabancı dille ilgili metinler
(16 )
Tarihle ilgili metinler
(17)
Çocuk edebiyatı
(18 ) Kişisel gelişim metinleri
(19 )
Anı
(20)
Müzikle ilgili metinler
(21) Moda tasarım
(22 )
Biyografi-otobiyografi
(23)
Eğitimle ilgili metinler
(24) Yemek kültürü
( 25
)
Gezi
(26)
Eleştiri
(27) Gramer kitapları
( 28
)
Bilgisayarla
metinler
ilgili
(29 )
Sporla ilgili metinler
(32) Diğer. Belirtiniz:
( 30
)
Toplum
metinler
ilgili
(31)
Coğrafya
metinler
bilimle
ilgili
ile
84
ilgili
ilgili
kaynak
11.11.Kitap seçerken önceliğiniz nedir? (Önceliğinize göre ilk üç tercihinizi
numaralandırınız “1,2,3”.)
(
)
Tavsiye edilmesi
(
)
Gündemde bir kitap olması
(
)
Eğlendirici olması
(
)
Bilgi edinmeye yönelik olması
(
)
Fiyatının uygun olması
(
)
Mesleğimi yerine getirmede yardımcı olması
(
)
Ödül almış olması
(
)
Sayfa sayısı
(
)
Yayınevi
(
)
Klasik bir eser olması
(
)
Nobel ödüllü yazar olması
(
)
Diğer. Belirtiniz……………………..
11.12.Okuduğunuz dergi ve kitapları genellikle nasıl temin edersiniz? (Tercihlerinizi
önceliğinize göre numaralandırınız “1,2,3”.)
(
) Satın alırım.
(
) Kütüphaneden yararlanırım.
(
) Ödünç alırım.
(
…………………………………………….
)
Diğer.
Belirtiniz:
11.13.Kitap fiyatlarını nasıl buluyorsunuz? (Bir tanesini işaretleyiniz.)
(
) Ucuz
(
) Normal
(
) Pahalı
(
) Bilgim yok
11.14.En son hangi kitabı okudunuz? (Okuduğunuz kitabın adını ve ne zaman
okuduğunuzu yazınız.) ……………………………………………………….
11.15.Sizi en çok etkileyen kitap hangisidir? (Sizi etkileyen kitabın adını ve ne zaman
okuduğunuzu yazınız.) ………………………………………………………….
12.Aşağıda dergi ve dergi okumayla ilgili sorular verilmiştir. İlgili yerleri
işaretleyiniz.
12.1.Yeterince dergi okuduğunuzu düşünüyor musunuz? (Bir tanesini işaretleyiniz.)
(
) Evet
(
) Kısmen
(
) Hayır
12.2.Gelirinizden yıllık olarak dergi için ne kadar ayırırsınız? (YTL) Bir tanesini
işaretleyiniz.
0–50
(
)
50–100
101–300
(
( )
)
301–500
(
85
)
500 üstü
(
)
Hiç ayırmam.
(
)
12.3.Dergiyi hangi yolla edinirsiniz? Birden fazla işaretleyebilirsiniz.
Abone olarak
(
İnternet aracılığıyla
)
(
Ödünç alırım.
)
(
)
Diğer
……………………..
12.4.Hafta içi dergi okumaya ayırdığınız süre nedir? (Bir tanesini işaretleyiniz.)
0–0,5 saat
(
0,5–1 saat
)
(
1–2 saat
)
(
2 saatten fazla
)
(
Ara sıra
okurum.
)
(
)
Okumaya zamanım yok.
(
)
12.5.Hafta sonu dergi okumaya ayırdığınız süre nedir? (Bir tanesini işaretleyiniz.)
0–0,5 saat
(
0,5–1 saat
)
(
1–2 saat
)
(
2 saatten fazla
)
(
Ara sıra
okurum.
)
(
)
Okumaya zamanım yok.
(
)
12.6.Herhangi bir dergiye abone misiniz?
(
) Hayır
(
) Evet
Abone iseniz yayın süresini yazınız: (Aylık, haftalık, yıllık)…………………………….
12.7.Ne tür dergiler okumayı tercih edersiniz? (İlk üç tercihinizi numaralandırınız
“1,2,3”.)
(
) Edebiyat
(
) Bilim teknik (
(
) Aktüalite-Magazin(
) Çocuk dergileri
( ) Coğrafya
(
Belirtiniz……………………..
) Ekonomi ve para
) Sağlık
(
) Çocuk bakım dergileri
(
)
Diğer.
13.Aşağıda gazete ve gazete okumayla ilgili sorular verilmiştir. İlgili yerleri
işaretleyiniz.
13.1.Yeterince gazete okuduğunuzu düşünüyor musunuz? (Bir tanesini işaretleyiniz.)
(
)Evet
(
)Kısmen
(
)Hayır
86
13.2.Gelirinizden yıllık olarak gazete için ne kadar ayırırsınız? (YTL) Bir tanesini
işaretleyiniz.
0–50
(
50–100
101–300
(
( )
)
)
301–500
(
500 üstü
)
(
Hiç ayırmam.
)
(
)
13.3.Gazeteyi nasıl temin edersiniz ve hangi mekânda okursunuz? (Bir tanesini
işaretleyiniz.)
Abone olarak
(
İnternet aracılığıyla
)
(
Ödünç alırım.
)
(
Kahvehanede
)
(
İş yerinde
)
(
Diğer
)
……..
13.4.Hafta içinde gazete okumaya ayırdığınız süre nedir? (Bir tanesini işaretleyiniz.)
0–0,5 saat
(
0,5–1 saat
)
(
1–2 saat
)
(
2 saatten fazla
)
(
)
Ara sıra
okurum
(
Okumaya zamanım yok.
)
(
)
13.5.Hafta sonunda gazete okumaya ayırdığınız süre nedir? (Bir tanesini
işaretleyiniz.)
0–0,5 saat
(
0–1 saat
)
(
1–2 saat
)
(
2 saatten fazla
)
(
)
Ara sıra
okurum
(
Okumaya zamanım
yok.
)
(
)
13.6.En çok hangi zamanlarda gazete okursunuz? (Önceliğinize göre ilk üçünü
numaralandırınız “1,2,3”.)
Sabahları
(
Akşamları
)
(
Öğle paydosu
)
(
)
Geceleri
(
Yolculuklarda
)
(
Hafta sonları
)
(
Hiç okumam.
)
(
)
13.7.Ne sıklıkla gazete alırsınız? (Bir tanesini işaretleyiniz.)
Her gün
(
)
Birkaç günde bir
(
)
Arada sırada
(
)
87
Hafta sonları
(
)
Hiç almam.
(
)
13.8.Kaç gazeteye abonesiniz? (Bir tanesini işaretleyiniz.)
1 gazeteye aboneyim.
(
)
5 gazeteye aboneyim.
(
2 gazeteye aboneyim.
(
3 gazeteye aboneyim.
)
(
5’ten fazla gazeteye aboneyim.
)
(
4 gazeteye aboneyim.
)
(
)
Abone değilim.
)
(
)
13.9.Hangi tür gazeteleri okursunuz? (Bir tanesini işaretleyiniz.)
(
) Siyasi gazeteler (
) Magazin gazeteleri
(
) Tümünü
) Diğer. Belirtiniz……………………
(
(
) Spor gazeteleri
13.10.Gazetelerin en çok hangi bölümlerini okursunuz? (Bir tanesini işaretleyiniz.)
(
) Köşe yazarlarını
(
(
) İlk sayfasını ve haber başlıklarını
(
) Tümünü
(
) Spor sayfalarını
(
) Manşetleri
) Diğer. Belirtiniz……………………………
14. Okuma alışkanlığı ve okuma kültürüyle ilgili aşağıdaki soruları cevaplayınız.
14.1.Türkiye’de okumanın şekillenmesinde hangilerinin en çok etkili olduğunu
düşünüyorsunuz? (Önceliğinize göre ilk üç tercihinizi numaralandırınız “1,2,3”.)
(
) Görsel basın
(
) Arkadaş yönlendirmesi
(
) Akademisyen yönlendirmesi
(
) Gazetelerin kültür ekleri
(
) Toplumun genel kabulleri
(
) Yazılı basın
(
(
) Siyasi görüş
) Diğer.Belirtiniz………………………………….
14.2.Sizce okuma alışkanlığına sahip olan kişi aşağıdaki davranışlardan hangilerini
yapar? Birden fazla işaretleyebilirsiniz.
(
) Her bulduğunu okur.
(
) Çok okur.
(
) Sadece işine yarayanları okur. (
(
) Okuduklarını analiz eder.
(
) Okumaya günlük olarak düzenli zaman ayırır.
(
) Eline aldığı kitabı dergiyi gazeteyi mutlaka bitirir.
(
)Diğer.Belirtiniz………………………………….
) Düzenli olarak okur.
(
) Okuduklarından senteze ulaşır.
88
14.3.Aşağıdakilerden hangileri size göre okuma alışkanlığına olumsuz etki
etmektedir? (Önceliğinize göre ilk üç tercihinizi numaralandırınız “1,2,3”.)
(
) Ekonomik nedenler (Kitap fiyatlarının yüksekliği vb.)( )Kültürel nedenler
(
) Eğitimsel nedenler
(
(
) Küçük yaşlarda okuma alışkanlığı kazanamama
( ) Gezi, eğlence gibi nedenler
(
) Diğer.Belirtiniz………………………………….
) Vakit bulamama
14.4.Aşağıdaki şartlardan hangileri sağlandığında kitap okuma oranının artacağını
düşünürsünüz? (Önceliğinize göre ilk üç tercihinizi numaralandırınız “1,2,3” .)
(
) Fazla zaman olması
(
) Kitabın basımının ilginç olması
( ) Kitabın ucuz olması
olması
(
) Kütüphane mekânlarının iyi
( ) Kütüphanelerin yaşadığım yere yakın olması (
ulaşılması
) Okunacaklara daha çabuk
( ) Arkadaş ve çevrenin çok okuması
etmesi
(
) Aile ortamının teşvik
( ) Çalışma ortamının okumaya teşvik etmesi
olmaması
(
) Sağlık sorununun
(
) Diğer.Belirtiniz………………………………….
14.5.Kitap hediye etme alışkanlığınız var mı?
(
) Evet
(
) Hayır
14.6.Hangi döneminizde okuma alışkanlığı elde ettiğinizi düşünüyorsunuz? (Bir
tanesini işaretleyiniz.)
(
) İlköğretim
(
) Ortaöğretim
(
) Üniversite
(
) Meslek hayatı
(
) Diğer. Belirtiniz……………………..
14.7.Okuma alışkanlığı elde etmenizde en çok kim etkili oldu? (Bir tanesini
işaretleyiniz.)
( ) Anne-baba
öğretmenlerim
(
) İlkokul öğretmenim
(
(
) Lise öğretmenlerim
(
) Arkadaşlarım
(
(
) Üniversite hocalarım
(
) Diğer belirtiniz:…………………
89
)
) Abla-ağabey
Ortaokuldaki
Tamamen
katılıyorum
Kısmen
katılıyorum
Katılmıyorum
Hiç
katılmıyorum
İyi bir kitap okuma yöntemi ile insanlar mesleğinde gelişebilir.
“Boş zamanların kitap okumayla geçirilmesi” ifadesini yanlış
buluyorum.
Kitap okumak beni çok mutlu eder.
Okuyup beğendiğim kitapları ailemle paylaşırım.
Okuyup beğendiğim kitapları arkadaşlarımla paylaşırım.
Okumak ciddi bir iştir.
Yatmadan önce kitap okumaktan hoşlanırım.
Okumak hayatımın önemli bir parçasıdır.
TV izlemekten çok kitap okumaktan hoşlanırım.
Kitap almaktan ve onları saklamaktan çok hoşlanırım.
Kendimi yenilemek adına okuduğum makaleler çok hoşuma
gider.
Piyasada çok satan kitapları takip ederim.
Kütüphanelerde ve kitapçılarda kitaplara bakmaktan hoşlanırım.
Kitap okumayı sıkıcı buluyorum.
Okumadan önce okuyacaklarım hakkında bilgi edinirim.
Alanımla ilgili kitapları takip ederim.
Yayınevlerinin kitap broşürlerini takip ederim.
Etrafımdaki okurlar tarafından tavsiye edilen kitapları dikkate
değer bulurum.
Klasik romanları/öyküleri dikkate değer bulurum.
Gündemde yer alan tarihî, siyasî, sosyal konularla ilgili yeni
çıkan yayınları okumayı tercih ederim.
Beğendiğim ve tavsiye edeceğim bir kitabın öncelikle konusu ilgi
çekici olmalıdır.
Okuduğum kitaplar üzerine çıkan eleştirileri takip ederim.
Yeni çıkan kitapları takip ederim.
Yeni çıkan kitapları, kitap tanıtım dergilerinden takip ederim.
Kentleşmenin, okumayı bir ihtiyaç hâline getirdiğini düşünürüm.
Kitap alırken özellikle yazara dikkat ederim.
Bir kitabı satın almamda yazarın dünya görüşüme yakınlığı
belirleyici ögelerdendir.
Roman ve öykülerde geçen olaylar çoğunlukla kurmacadır.
Bunlarda “gerçeklik” aramam.
Tiyatro eserlerini okumayı severim.
Katılıyorum
14.8.Okuma alışkanlığı ile ilgili aşağıdaki ifadelere katılım derecenizi belirtiniz. (Her
ifadede bir tane cevap işaretleyiniz.)
( )
( )
( )
( )
( )
( )
( )
( )
( )
( )
(
(
(
(
(
(
(
(
(
)
)
)
)
)
)
)
)
)
(
(
(
(
(
(
(
(
(
)
)
)
)
)
)
)
)
)
(
(
(
(
(
(
(
(
(
)
)
)
)
)
)
)
)
)
(
(
(
(
(
(
(
(
(
)
)
)
)
)
)
)
)
)
(
(
(
(
(
(
(
(
(
)
)
)
)
)
)
)
)
)
(
(
(
(
(
(
(
)
)
)
)
)
)
)
(
(
(
(
(
(
(
)
)
)
)
)
)
)
(
(
(
(
(
(
(
)
)
)
)
)
)
)
(
(
(
(
(
(
(
)
)
)
)
)
)
)
(
(
(
(
(
(
(
)
)
)
)
)
)
)
( )
( )
( )
( )
( )
( )
( )
( )
( )
( )
(
)
(
)
(
)
(
)
(
)
( )
( )
( )
( )
( )
( )
(
(
(
(
(
(
)
)
)
)
)
)
(
(
(
(
(
(
)
)
)
)
)
)
(
(
(
(
(
(
)
)
)
)
)
)
(
(
(
(
(
(
)
)
)
)
)
)
(
)
(
)
(
)
(
)
(
)
(
)
(
)
(
)
(
)
(
)
15.Sizce iyi bir okur hangi özelliklere sahip olmalıdır? Düşüncelerinizi yazınız.………
Anket Bitmiştir Katkılarınız İçin Teşekkür Ederiz.
90
EK–2
ANKET UYGULAMA YÖNERGESİ
1. Anketin uygulanacağı ilköğretim ve ortaöğretim okulları seçilirken sosyoekonomik düzeyler göz önüne alınacaktır.
2. Anketler, ilköğretim okullarındaki sınıf öğretmenlerine her okul için 10’arlı
gruplar hâlinde değişik okullarda uygulanacaktır.
3. Anketler, ilköğretim ikinci kademe branş öğretmenlerine her okul için
15’erli gruplar hâlinde değişik okullarda uygulanacaktır.
4. Anketler, genel lise öğretmenlerine her okul için 15’erli gruplar hâlinde
değişik okullarda uygulanacaktır.
5. Anketler, meslek lisesi öğretmenlerine her okul için 15’erli gruplar hâlinde
değişik okullarda uygulanacaktır.
6. Genel lise ve meslek lise türlerinin seçiminde dengeli dağıtım yapılacaktır.
Örneğin genel liselerde, düz lise, fen lisesi, Anadolu lisesi dengeli olacaktır.
Meslek liselerinde de aynı yöntem izlenecektir. Eğer uygulama ilinde fen
lisesi yoksa uygulama Anadolu lisesinde yapılacaktır.
7. Genel liselerde, Anadolu ve fen liselerinde, meslek liselerinde ve ilköğretim
ikinci kademe okullarında uygulanacak anketler branş öğretmenlerine
dengeli şekilde dağıtılacaktır.
8. Her il, aşağıdaki tabloda gösterilen sayıdaki anketi illerinde bulunan ilgili
okullarda uygulanmasını sağlayarak verilen süre içinde doldurulup
gönderilmesi için gerekli önlemleri alacaktır.
9. Anketler EARGED tarafından gönderilen mühürlü nüshadan tabloda
belirtilen sayıda İl Millî Eğitim Müdürlüğünce çoğaltılıp kendilerince
belirlenen uygulama okullarına gönderilecektir.
10. Anket sorularına verilecek cevapların doğruluğu araştırmanın geçerlilik ve
güvenirliğini belirleyeceği için anket sorularının okunup cevaplanmasında
gerekli titizliğin gösterilerek süresi içerisinde uygulanması ve 18.11.2007
tarihine kadar Bakanlığımıza gönderilmesi gerekmektedir.
İlgi ve katkılarınız için teşekkür ederiz.
MEB
EARGED BAŞKANLIĞI
[email protected]
İrtibat Tel: (312) 230 36 44 / 230 47 22 / 4155
91
EK–3:
Öğretmenlerin en son okuduklarını belirttikleri kitapların listesi
Öğretmenlerin okudukları en son
kitaplar
Şu Çılgın Türkler, Turgut Özakman
Secret (Sır)Rhonda Byme
Küçük Şeyler, Üstün Dökmen
Efendi, Soner Yalçın
Da Vinci Şifresi, Dan Brown
Latife Hanım, İpek Çalışlar
Ferrarisini Satan Bilge, Robin S. Sharma
Mutluluk, Zülfü Livaneli
Metal Fırtına, Orkun Uçar
Musa’nın Çocukları Ergün Poyraz
Veda, Ayşe Kulin
Suç ve Ceza, Dostoyevski
Melekler Ve Şeytanlar, Dan Brown
Baba ve Pi, Elif Şafak
Piraye, Canan Tan
Abdulhamid’in Kurtlarla Dansı, M.
Armağan
Alamut (Fedailerin Kalesi), Vladimir
Bartol
Yaprak Dökümü, Reşat Nuri Güntekin
Bay Pipo, Doğan Yurdakul/Soner Yalçın
Gelibolu, Buket Uzuner
Kar, Orhan Pamuk
Vadideki Zambak, Balzac
By By Türkçe, Oktay Sinanoğlu
Çanakkale Mahşeri, Mehmed Niyazi
Olasılıksız, Adam Fawer
Sefiller, Victor Hugo
Şu Hortumlu Dünyada Fil Yalnız Bir
Hayvandır, Ahmet Şerif İzgören
Kovulduk Ey Halkım Emin Çölaşan
Köprü Ayşe Kulin
Nutuk, Mustafa Kemal Atatürk
Dijital Kale, Dan Brown
Ladesçi, Üstün Dökmen
Ruhsal Zeka, Muhammed Bozdağ
Gün Olur Asra Bedel, Cengiz Aytmatov
Hızlı Okuma
Kavgam, Hitler
Osmanlıyı Yeniden Keşfetmek 1-2 İ.
Ortaylı
Öğretmenim Lütfen Bu Kitabı Okur musun
Hasan Yılmaz
Ana, Gorki
Derin Devlet, Cüneyt Arcayürek
Her Şey Seninle Başlar, Mümin Sekman
İki Şehrin Hikâyesi, Charles Dickens
Nefes Nefese, Ayşe Kulin
Adı Aylin, Ayşe Kulin
Avucumdaki Kelebek, Şerif İzgören
Benim Adım Kırmızı, Orhan Pamuk
Çalıkuşu, Reşat Nuri Güntekin
Denemeler, Montaiqne
Kurtlar İmparatorluğu, J. C.Grange
Leyla’nın Evi, Zülfü Livaneli
Safahat, Mehmet Akif Ersoy
Savaşçı, Doğan Cüceloğlu
f
Öğretmenlerin okudukları en son kitaplar
f
227
105
7
7
52
40
30
30
29
27
23
22
20
19
18
16
16
15
Tarihimizle Yüzleşmek, Emre Kongar
Türklerin Tarihi (Pasifikten Okyanusa)
J.P.Roux
Yüzüncü Ad, Amin Maalouf
Beyaz Hüzün, İsmail Bilgin
Bir Geyşanın Anıları, Arthur Golden
Çocuk Psikolojisi
Düşün Ve Başar, Muhammet Bozdağ
En Uzun Gece, Ahmet Altan
Esir Şehrin İnsanları, Kemal Tahir
Gazap Üzümleri, John Steinbeck
Goriot Baba, Balzac
Her Şey Kendinle Başlar, Mümin Sekman
İçimizdeki Çocuk Doğan Cüceloğlu
İletişim Çatışmaları ve Empatı, Üstün Dökmen
İstemenin Esrarı, Muhammed Bozdağ
İşgal ve Direniş, Hulki Cevizoğlu
7
6
6
6
6
6
6
6
6
6
6
6
6
6
15
Kan Uykusu, Belgesel
6
15
14
14
13
13
12
12
12
12
12
Karamozov Kardeşler, Dostoyevski
Koku, Patrick Süskind
Kumral Ada Mavi Tuna İnci Aral
Kur’an-ı Kerim
Mesnevi, Mevlana
Nereye, Can Dündar
Safiye Sultan 1-2-3 Ann Chambelin
Safran Sarı, İnci Aral
Sarıkamış (Beyaz Hüzün), İsmail Bilgin
Sen Ölünce Kim Ağlar, Robin Sharma
6
6
6
6
6
6
6
6
6
6
11
11
11
10
10
10
9
9
9
9
Sınıf Yönetimi ve Disiplini, Cevat Celep
Tarihimizle Yüzleşmek, Emre Kongar
Babil’de Ölüm İstanbul’da Aşk, İskender Pala
Beyaz Müslümanlar Efendi 2, Soner Yalçın
Budala, Dostoyevski
Efendi-2, Soner Yalçın
Eğitimde Paradigma Değişimi, Fatih Töremen,
İnce Memed, Yaşar Kemal
Komplo Teorileri, Erol Mütercemler
Martı, Richard Bach
6
6
5
5
5
5
5
5
5
5
9
Mesneviden Seçmeler, Recep Erdoğan
5
8
8
8
8
8
7
7
7
7
7
7
7
7
7
Miş Gibi Yaşamlar,Doğan Cüceloğlu
Öğretmenin Not Defteri, Vehbi Vakkasoğlu
Puslu Kıtalar Atlası, İhsan Oktay Anar
Savaş ve Barış, Tolstoy
Semerkant Amin Maoluf
Sevdalım Hayat, Zülfü Livaneli
Siyah Kan, Jean Christophe Grange
Ufak Şeyleri Dert Edinmeyin, Üstün Dökmen
Yaban, Yakup Kadri
Akıl Oyunları, Erol Mütercimler
Anna Karenina, Tolstoy
Araba Sevdası, Recaizade Mahmut Ekrem
Atatürk
Babalar ve Oğullar, Ivan Turgenyev
Beyaz Diş, Jak London
5
5
5
5
5
5
5
5
5
4
4
4
4
4
4
92
Öğretmenlerin okudukları en son kitaplar
Beyaz Gemi, Cengiz Aytmatov
Beyoğlu Rapsodi, Ahmet Ümit
Binbir Gece Masalları, Anonim
Bir Çift Yürek, Morla Morgan
Bir Gün, Ayşe Kulin
Biz Kimden Kaçıyorduk Anne, P. Mağden
Bu Vatan Böle Kurtuldu, Erol Mütercimler
Çanlar Kimin İçin Çalıyor, Ernest Hemingway
Dokuzuncu Hariciye Koğuşu, Peyami Safa
Eylül, Mehmet Rauf
Füreya, Ayşe Kulin
Gece Sesleri, Ayşe Kulin
Hani Her Şey Oyundu, Proje Başkanı
A.Akal
Hekim, Noah Gordan
İhanet Noktası, Don Brown
İhaneti Gördüm, Em. Albay E.Sarızeybek
İlerisi İçin, Oktay Sinanoğlu
İnsanlığın Son Adası, Mustafa Armağan
İtiraflarım, Tolstoy
Kadın Psikolojisi
Kavim, Ahmet Ümit
Madam Bovariy, Flaubert
Musa’nın Gülü, Ergün Poyraz
Nietce Ağladığında, Irvin D. Yalom
Ölü Canlar, Gogol
Sivil Örümceğin Ağında, Mustafa Yıldırım
Sofinin Dünyası, Jostein Gaarder,
Taş Meclisi, Grance
Yüreğim Seni Çok Sevdi, Canan Tan
Yüzyılın Aşkları, Can Dündar,
Ah Yemen Vah Yemen, Mehmed Niyazi
Aldatmak, Ahmet Altan
Angela’nın Külleri Frank McCourt,
Armagedon, Aydoğan Vatandaş
Aşk Gbi Aydınlık, Ölüm Gibi Karanlık,
Mehmed Uzun
Başın Öne Eğilmesin, Sabahattin Ali
Bir Dinozorun Anıları, Mina Urgan
Biz Osmanlıyız, Yavuz Bahardıoğlu
Brooklyn Çılgınlıkları, Paul Auster
Cevdet Bey ve Oğulları Orhan Pamuk
Çekim Yasası, D. D. Watkins, Jack
Canfield
Çocuk Ruh Sağlığı, Atalay Yörükoğlu
Demokrasimizle Yüzleşmek, Emre Kongar
Devlet Ana, Kemal Tahir
Diriliş Tolstoy
Dişi Kurdun Rüyaları, Cengiz Aytmatov
Ey Halkım Kovulduk Unutma Bizi, Emin
Çölaşan
Fareler ve İnsanlar John Steinbeck
Gazi ve Fikriye, Hıfzı Topuz
Gülünün Solduğu Akşam, Erdal Öz
Harriy Potter, J. K. Rowling
Her Şey Seninle Başlar, Mümin Sekman
Hürrem Sultan, Adem N. Çağıl
İçimizdeki Biz, Doğan Cüceloğlu
İki Dirhem Bir Çekirdek, İskender Pala
İslam Tarihi, M.Asım Köksal
f
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
Öğretmenlerin okudukları en son kitaplar
Kara Kitap, Orhan Pamuk,
Kırmızı ve Siyah, Stendal
Kızıl Nehirler, Grange
Kiraze , Solmaz Kamuran
Kitab-ı Aşk, İskender Pala
Kumarbaz, Dostoyevski
Küçük Ağaçın Eğitimi, Forrest Carter
Leyleklerin Uçuşu, Grance
Mai Ve Siyah, Halit Ziya Uşaklıgil
Mor, İnci Aral
Negatif Limanlardan Pozitif Sulara, O. Saygın
Osmanlı’yı Yeniden Keşfetmek, llber Ortaylı
Ömrümden Uzun İdeallerim Var, Suna Kıraç
f
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
Pardayanlar, Michel Zevaco,
Patasana, Ahmet Ümit
Peygamber Efendimizin Hayatı
Selma ve Gölgesi, Peyami Safa
Sevdalinka, Ayşe Kulin
Sevgi Mönüsü, Belma Tuğrul
Sınırsız Güç, Anthony Robbins,
Simyacı, Paulo Coelho,
Sineklerin Tanrısı, William Golding,
Sinekli Bakkal, Halide Edip Adıvar
Son İmparatorluk Osmanlı, İlber Ortaylı
Suskunlar, İhsan Oktay Anar
Şahbaba, Murat Bardakçı
Tarihin Sınırlarına Yolculuk, İlber Ortaylı
Tavuk Suyuna Çorba, Jack Canfield,
Tibet’in Gençlik Pınarı, Peter Kelder,
Tutunamayanlar, Oğuz Atay
Unutulanlar Dışında Bir Şey Yok, O.
Pamukoğlu
Üç Kıtada Osmanlılar, İlber Ortaylı
Yaşam Enerjim, Ahmet Marankı
Acımak, R.Nuri Güntekin
Açlık, Knut Hamsun
3
3
2
2
3
3
3
3
3
3
Aklındakini Okuyabilirim, David J. Lieberman
Alamuta Dönüş
Anne Babacığım Lütfen Bu Kitabı Okur Musun?
Araf, Elif Şafak
Ay Aslında Camdandır, Hamdi Özyurt
Başarıya Götüren Yol, A.Erkan Kavaklı
2
2
2
2
2
2
3
3
3
3
3
3
Başucumda Müzik, Kürşat Başar
Bereketli Topraklar Üzerinde, Orhan Kemal
Beş Şehir, A.Hamdi Tanpınar
Beşinci Dağ, Paulo Coelho
Beyaz Türkler 1-11, Soner Yalçın
Beyaz Zambaklar Ülkesinde, Grigoriy Petrov
2
2
2
2
2
2
3
3
3
3
3
3
3
3
3
Binboğalar Efsanesi, Yaşar Kemal
Bir Ada Hikâyesi, Yaşar Kemal
Bir İngiliz Casusunun İtirafları
Bir Küçük Osmancık Vardı, Hasan Nail Canat
Bir Psikologun İtirafları, Nur Yaycıoğlu
Bize Göre, Ahmet Haşim
Bu Topraklarda Güller Kırmızı Açar Paşam,
2
2
2
2
2
2
2
93
Öğretmenlerin okudukları en son kitaplar
Bu Ülke, Cemil Meriç
Büyük İskender, Valerio Massimo
Manfredi;
Büyük Umutlar Charles Dickens
Cemo Kemal Bilbaşar
Cengiz Han’a Rüsen Bulut
Cezmi Namık Kemal
Çamlıcanın Üç Gülü Hıfzı Topuz
Çanakkale Geçilmez/Bir Destanın Öyküsü,
Recep Şükrü Apuhan
Çankaya, Falih Rıfkı Atay
Çığlık; S. Halit Hakınç
Çocuk Bakımı ve Eğitimi, Jean Illsey Clarke
Çocuk Edebiyatı, Ferhan Oğuzkan
Çocuk Gelişimi, Atalay Yörükoğlu
Çocuklar Neden Başarısız Olurlar
Çocukluğum, Gorki
Çoklu Zekâ Kavramları
Değişim, Kafka
Delikanlı, Dostoyevski
Devlet, Eflatun
Diriliş Tolstoy,
Doğruyu Söylemek, Michel Foucault
Doğunun Limanları Amin Maalof
Dorian Gray’ın Portresi, Oscar Wilde
Dost Kazanma İnsanları Etkileme Sanatı
Dale Cornege
Duygusal Zeka, Muhammed Bozdağ
Düşünce Gücüyle Tedavi, Loise Hay
Efendimiz
Galileo Ve Newton’un Evreni, William
Bixby
Gazi Paşa, Attila İlhan
Gelecek 50 Yıl, John Brockman;
Gençlerle Baş Başa Ali Fuat Başgil
Gençliğim Eyvah, Tarık Buğra
Germinal, Emile Zola
Gülün Adı, Umberto Eco
Hayata Yön Veren Öyküler, Akın Alıcı
Huzur Sokağı, Ş.Yüksel Şenler
Huzur, Ahmet Hamdi Tanpınar
İçindeki Devi Uyandır Anthony Robbins
İki Yeşil Su Samuru, Buket Uzuner
f
2
2
Öğretmenlerin okudukları en son kitaplar
Keşanlı Ali Destanı Sebahattin Ali
Kırık Testi, Kate Ross
f
2
2
2
2
2
2
2
2
Kırmızı Bisiklet, Can Dündar
Kızıla Boyalı Saçlar, Kostas Mourselas
Kolera Günlerinde Aşk, Gabriel Garcia Marquez
Kürk Mantolu Madonna, Sabahattin Ali
Meşhurların Son Anları Burhan Bozgeyik
Meyhane, Emile Zola
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
Mukaddime, İbn Haldun
Mülksüzler, Ursula Le Gven
Nana, Emile Zola
Nitelikli İnsan, Münir Arıkan
Nlp Aslında Beyin Sizsiniz
Nun Masalları, Nazan Bekiroğlu
Orhan Veli Bütün Şiirler
Osmanlı Tarihi II. Cilt
Öğretmen El Kitabı
Ölmez Otu Yaşar Kemal
Ölüm ve Sonrası, Mehmed Paksu
Ömer’in Çocukluğu, Muallim Naci
Önden Giden Atlılar, Osman Sarı
Bay Pipo, Doğan Yurdakul, Soner Yalçın
Ramses, Christian Jacq
Rüzgâr Gibi Geçti, Margaret Mitchell
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
Sadist, Stephen King;
Sevgi Zekâsı, Muhammed Bozdağ
Siyaset Sayımının Peşrevcileri
Sol Ayağım, Canan Tan
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
Son Yeniçeri, Reha Çamuroğlu
Stratejik Derinlik Ahmet Davutoğlu
Şehrin Aynaları Elif Şafak
Şeytan Yemini, Jean-Christophe Grange
Binbaşı Erseven’in İtirafları, Soner Yalçın
Talanya, Burak Yıldız
Tanrılar Okulu, Stefano E. D'Anna
Tiryaki Sözleri, Cenap Şahabettin
Toprak Ana, Cengiz Aytmatov
Türkiye’nin Etnik Yapısı, Ali Tayyar Önder
Ufukların Sultanı Fatih Sultan Mehmet, Mustafa
Armağan
Ümit Burcu, M. Fethullah Gülen
Ya Sev Ya Sevr, M. Hulki Cevizoğlu
Yabancı Albert Camus
Yaşamın Kalitelendirilmesi, Ramazan Abacı
Yavuz Sultan Selim Yılmaz Öztuna
Yemen Ah Yemen, Mehmet Niyazi
Yorgun Mayıs Kısrakları, Yılmaz
Karakoyunlu
Yusuf İle Züleyha (Nazan Bekiroğlu)2007 Ekim
Yüzyıllık Yalnızlık, Gabriel Garcia Marquez
2
2
2
4
2
2
2
2
2
2
2
İlham Veren Başarı Öyküleri, Ziya Baran
İlluminati, Texe Marrs
İnsan Ne İle Yaşar, Tolstoy
İnsancıklar, Dostoyevski
İstanbul’da Aşk Babilde Ölüm, İ.Pala
İstanbullu Olmak, Buket Uzuner
İstanbullular, Buket Uzuner
2
2
2
2
2
2
2
İtalyanca Aşk Başkadır, Maeve Binchy
İyi Düşün Doğru Karar Ver, Doğan
Cüceloğlu
Kafesin İçindeki Hayat
Karartma Geceleri, Rıfat Ilgaz
Karıncalar Su İçerdi
2
2
2
2
Zahir, Paulo Coelho
Kelile İle Dinme, Beydaba
Kendini Arayan Adam, H. Ertuğurul
94
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
Öğretmenlerin okudukları en son kitaplar
%100 Düşünce Gücü
100 Temel Eser Özetleri, Zambak Yayınları
100 Temel Eserden Birkaçını
100 Yazar Kitap
11 Yazıt
16.50 Treni
19 Asır Türk Edebiyatı
1984
2.Dünya Savaşı
2.Meşrutiyet Dönemi Tarih Öğretimi
20. Yüzyıl Siyasal Tarihi
20. Yüzyıl Siyasi Tarihi, Fahir Armaoğlu
21 Yüzyılda Türkiye, Emre Kongar
27 Mayıs İhtilali,
3.Dünya Savaşı
36 Baharı
38 Kuşağı
4x4’lük İletişim
940 Vadis? Henryk Sıenkıe, Wicz
Hatıralarım A.Melik Fırat
A’dan Z’ye Okul Yönetimi
Acaristan ve Acarlar, Yunus Zeyrek
Acı Çeken Bilim Adamları
Ada
Adayış Risalesi
Adnan Menderes
Afrikalı Leo
Ağ Sistemleri
Ağaç Yaşken Doğrulur, Salim Koçak
Ağrı Dağı Efsanesi
Ah Mine’l Aşk, Prof. Dr. İskender Pala
Kar Kokusu, Ahmet Ümit
Patasana, Ahmet Ümit
Aile Bilgeliği
Aile Birliği, Robin Sharma
Aile İçi İletişim
Akıllı Bebekler Akademisi, Semih Sunmak
Akıntısı Olmayan Sular, İnci Aral
Aktif Öğrenme
Al Dallar Yaprağa Durunca
Aldatmanın Dayanılmaz Hafifliği
Alev Alatlı, Viva La Murte
Alıklar Birliği
Aliye İzzet Begoviç
Aliye Mektuplar Mehmet Kaplan
Allah
Allah’a İman
Allah’ı Sevmek
Alparslan Ve Malazgirt Destanı
Altın Defter
Amak-I Hayal
American Language
Amerikan Rüyası, Gökhan Barlas
f
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
95
Öğretmenlerin okudukları en son kitaplar
Anadolu Notları
Angels And Demons
Anı
Animal Farm
Ankara Ve Lozan Arasında, Max Sehweizer
Ankara’da Gölge Oyunları
Anne Baba Olmak, Haluk Yavuzer
Anne ve Çocuk Bakımı
Anne ve Çocuk
Anne-Baba Okulu
Araba Sevdası
Araştırma Tekniklerine Giriş
Araya Parça Giren Yıllar
Armut Dibine Düşer, Şeker Cinsine Çeker
Asılacak Adam
Asılacak Kadın
Asi, Orkun Uçar
Asker İle Cemre
ASP Net-2
Assament İn The Mathematics Clasroom
Aşk Düşünce Yollara
Aşk Köpektir
Aşk Özür İstemez
Aşk-ı Memnu
Ata’nın Hüzünlü Aşığı
Atalay Yörükoğlunun Kitapları
Atatürk Lord Kinros,
Atatürk Nasıl Öldürüldü?
Atatürk ve Atatürkçülük
Atatürk ve Fikriye
Atatürk ve Kıyafet
Atatürk ve Laiklik
Atatürk ve Uşağı
Atatürk’ten Anılar
Atatürk’ün Kehanetleri
Atatürk’ün Liderlik Sırları
Atatürk’ün Manevi Dünyası
Atatürkçüler Neleri Bilmeliler?
Atatürkün’ün İzinde Bir Arpa Boyu
Ateşli Çakmak
Ateşten Gömlek
Atlas Dergisi
Atlas Vaz Geçti, Ayn Rad
Atlı Karıncada Bir Tur Daha
Attila İlhan Böyle Bir Sevmek
Aura’nın İncileri
Avrasyalı Olmak, Banu Açar
Avrrupa ve Biz
Avrupa Sendikacılığı Emperyalizm mi?
Aykırı Serüven
Aynadaki Görüntü
Aynadaki Yalan Necip Fazıl Kısakürek
Aynalar Koridorunda Aşk, Mustafa Ulusoy
Aysel
Ayurveda, M. Ender Saraç
f
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
Öğretmenlerin okudukları en son kitaplar
Az Seçilen Yol
Azeri Edebiyatından Seçme Öyküler
Aziz Nesin Bütün Şiirler
Baba Ve Piç Elif Şafak
Babam Öldüğünde Hiç Ağlamadım
Babamın Bavulu
Babasız Evler
Babil Kulesi
Babilin Üstüne Gece Çöküyor
Badminton Sporunun Tarihi
Baharlar Açarken
f
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
Balayı Kızı
Barbarları Beklerken
Başarı Öyküleri
Başarı Rehberi
Başarı Üniversitesi
Başarının Sırrı Kasım
Başarıya Götüren Aile
Başarıyı Keşfedin
Başın Öne Eğilmez Sabahattin Ali
Başucu Nasihatları, Mehmet Çelikel
Bataklıkta Geceyarısı
Batıda İlmi Skandallar
Batılılaşma Yolunda, İlber Ortaylı
Batılılaşma Yolunda Çileli Bir Yol Birol Emir
Baykuşlar Vadisi
Bayrak Törenleri
Beden Dili
Behçit Cantürk’ün Anıları
Belgelerle Ve Resimlerle Atatürk
Ben İhtilalciyim Kasım
Ben Mustafa Kemal,
Bencil
Beni Duyuyor Musun?
Beni Sevmen İçin Kendimden Vaz Mı
Geçeyim?
Benim Gazetecilğim, Emin Çöl Aşan,
Benim Güzel Bonsam, Kasım
Benim Hüzünlü Orospularım,
Beslenme
Beş Sevgi Dili
Beyaz Bulut Gelibolu
Beyaz Enerji Operasyonu
Beyaz Zakkum,
Beyin Gücünü Kullanma Sanatı Erkan Kavaklı,
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
Beyin Siz Siniz
Beynimizi Kimler, Nasıl Yönetiyor, Tamer
Kumkale,
Beynine Birkez Hava Dağleye Görsün
Bıçak Sırtındaki Cumhuriyet
Bidat Hastalıkları
Bilginin Aklileştirilmesi
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
96
Öğretmenlerin okudukları en son kitaplar
Bilgisayar Haberleşmesi ve Ağ Teknolojisi
Bilgisayar Teknolojileri
Bilim Ve Din Bernat Russel
Bilişim Teknolojisinde Donanım
Bin Küçük Osmanlı
Bir Ahlak Kuramı Agnes Heller
Bir Aile Olmak, Necla Tuzcuoğlu
Bir Deliyle Evlendim
Bir Dirhem Çekirdek İskender Pala
Bir Düğün Gecesi
Bir Ekonomik Tetikçi’nin İtirafları, John
Perkins
Bir Genç Kızın Gizli Defteri
Bir Gün Beni Anlarsın, Ümit Yaşar Oğuzcan
Bir Hayal Uğruna Çanakkali,
Bir Hilal Uğruna Çanakkale
Bir Hürrem Masalı
Bir İdam Mahkûmunun Son Günü
Bir İnsan Olarak Hz. Muhammed
Bir İnsan Olarak Okul Müdürü
Bir Katedralin Anıları
Bir Maniniz Yoksa Annemler Size Gelecek
Bir Matematikçinin Savunması
Bir Ses Böler Gerçeği
Bir Şafak Yürüyüşü
Bir Tereddütün Romanı Peyami Safa
Bir Türk Ailesinin Öyküsü
Bir Varmış Bir Yokmuş
Bireysel Psikoloji
Bit Palas
Biyografi (Halide Edip Adıvar)
Biz Burda Devrim Yaptık Sinyorita
Bizim Atatürk
Boğaziçi Şıngır Mıngır
Boyalı Kuş
Boylam, Tübitak
f
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
Bozkurt
Böyle Buyurdu Zedüşt
Bu Çocuk Beni Anlamıyor, Hakan Metan
Bu İşte Bir Yanlışlık Var
Bu Ülke Cemil Meriç,
Bülbülü Öldürmek
Bütün Dünya Dergisi
Büyük Bilimsel Deneyler Tubitak Yayınları
Büyük Dünyada Küçük Adımlar, Prof. Dr.
Orhan Kural
Büyük Düşünmenin Büyüsü
Büyük İnsanların Hayatı
1
1
1
1
1
1
1
1
1
Büyük Ortadoğu Projesi
Büyükelçi
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
Öğretmenlerin okudukları en son kitaplar
Bzans Altınları
Bzans Yıkılıyor
Camus/Veba
Can Dündar Kırmızı Bisiklet
Cemile
Cennet Cehennem
Cennet Mekan Sultan II.Abdülhamit Han
Necip Fazıl
Cennetin Doğuşu
Cep Stephan King
Cerrah
Cevdet Ey Ve Oğulları Orhan Pamuk
Cezmi Ersöz Ben Savaşta Ne Yaptım
Christine
Cinayet Fakültesi Pınar Kür
Cinler Tolstoy
Cleopatra
Corel Drow Eylül Ruhsal Gelişim
Cuma Mektupları İsmet Özel
Cüneyd Suvaiden Seçme Öyküler
Çağdaş Arap Hikâyelerinden Seçmeler
Çağdaş Küresel Medeniyet S. Teoman
Duralı
Çanakkale Cephesinden Mektuplar
Çanakkale Destanı
Çanakkale Gezi Rehberi
Çanakkale Savaşları
Çanakkale Şehitleri
Çanakkale’de Şahlananlar
Çankaya’nın Duvaksız Gelini H.İbrahim
Özcan
Çarklar Arasında
Çatı Necati Sepetçioğlu
Çay Saati
Çenebazlık
f
1
1
1
1
1
1
1
Öğretmenlerin okudukları en son kitaplar
Çocuklarda Davranış Bozuklukları
Çocuklarda Oyunla Tedavi
Çocuklarda Zihinsel Gelişim
Çocukları Anlamak
Çocukta Zihinsel Gelişim
Çok Güldük Ağlamak Lazım
Çöküş Hitler
f
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
Çöl Kaplanı
Çöle İnen Nur
Çukurova Ağıtları
Çuval
Dağ Çiçekleri
Dağınık Satırlar Metin Demirtaş
Daha İyi Bir Dünya Arayışı
Dandini Vatandaş
Dar Ağacında Üç Fidan
Dar Kapıdan Geçmek
Dar Üçgende Üç İsyan Faik Bulut
Darwin Ve Beagle Serüveni
Davinciyi Bırakın Kendi Şifrenize Bakın Z.Baran
Ded Korkut
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
Defterimde Kuş Sesleri
Değirmenimden Mektuplar Alfonse Daudet
Değişim Stratejileri
Değişim Yılları
Demirciler Çarşısı Cinayeti
Derin İmparatorluk
Detoksu Keşfetmek
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
Çıktığınız Hevesle İniniz
Çılgın Babam
Çınaraltı Kitap Sohbetleri
Çile
Çocuğum Ve Ben
Çocuğumu Nasıl Anlarım?
Çocuğun Başarısı Nasıl Sağlanır? Tuncer
Altınköprü
Çocuğun Sorunları Var
Çocuğunuzla İşbirliği Yapabilme
Çocuğunuzla Tartışmadan İletişim Kurun
Çocuk Bakımı Ve Beslenmesi
Çocuk Eğitimi
Çocuk Eğitiminde Babanın Rolü
Çocuk Eğitiminin Anahtarı:Özgüven
Çocuk Gelişiminde Anne Babaların Yaptığı
On Hata
Çocuk Kalbi
Çocuk Ve Okul
Dudaktan Kalbe
1
1
1
1
1
1
1
Devlet-Ocak-Dergah Kemal Can Tanıl Bora
Dış Politika
Diclenin Yakarışı
Dil ve Anlatım Türk Edebiyatı Birey Yayınları
Konu Anlatımlı
Dil Ve Zihin
Dinle Küçük Adam
Direnen Türkler
Direniş Ve İşgal
Diriliş Çağrısı
Disiplin
Divan
1
1
1
1
1
1
1
1
Doğal Seleksiyon Bill Dare
Doktor Çehovdan Öyküler Çehov
Don Brown İhanet Noktası Yaz Tatili
Don Kişot
Donanım Mimarisi
Donkişot İstanbul’da Rıfat Ilgaz
Dön Gel Ey Osmanlı Mustafa Armağan
Dört Yapraklı Yonca Bircan Usallı Silan
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
Dua Bilinci
Dualar Kalıcıdır Tuna Kiremitçi
Dublörün Dilemması
1
1
1
97
1
1
1
1
1
1
1
Öğretmenlerin okudukları en son kitaplar
Duygusal Şantaj
Dünya Düzdür
Dünya Tarihi
Dünyanın Çocukları İsyanda
f
1
1
1
1
f
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
Öğretmenlerin okudukları en son kitaplar
Ermiş Halil Cibran
Eroinle Dans
Erzurum Kongresi
Eski Dünya Limanlarında Yolculuk İlber
Ortaylı
Eski Dünya Seyehatnamesi
Eski Hastalık Reşat Nuri
Eski Şiirin Rüzgarıyla Yahya Kemal Beyatlı
Eski Yunan Mitolojisinin En Güzel Efsaneleri
Eski Zamanlardan
Eskici Dükkânı
Eskici Ve Oğulları
Estetiğin İdeolojisi Terryy Eagleton
Eşik Altı Büyücüleri
Etkici Yönetici
Etkili Öğrenme Yöntem Ve Teknikleri Ovak
Dünyanın Sibernetik Oluşumu
Dünyayı Değiştiren 5 Denklem
Dünyayı Değiştiren Kitaplar
Düşünce Çatışmalar Ve Empati
Düşünceler
Düzceli Mehmet Halit Ertuğrul
Edebiyat Dersleri Nihat Genç
Edebiyat Kuramları
Edebiyat Nedir
Edep Ya Hu
Edward De Bono Altı Şapkalı Düşünme
Tekniği
Edward Said Oryantalizm
Efsane Soluklar
Efsane Ve Gerçekler
Eğil Dağlar Yahya Kemal Beyatlı
Eğitim Materyalleri Hazırlama
Eğitim Sosyolojisi
Eğitim Şart
Eğitim Üzerine Bernard Russel
Eğitim Üzerine Görüşler
Eğitim Yönetimi A.Topçu
Eğitim Yöntemleri
Eğitimde Ölçme Ve Değerlendirme
Eğitimde Yeni Yaklaşımlar
Ekmeğimi Kazanırken
Ekonomi Politikası
El Grecoya Mektuplar Kazançakis
El-Büklü Vel-Mercan
Elde Var İnsan
Eldest
El-İhtiyar
Elmas Tarlaları
Elveda
Emek Emile Zola
En Uzun Şubat
English Gramer İn Use
English Language Curriculum For Primary
Education
Erdemliler Sam Bourene
Ergen Gençler Pozitif Dsiplin
Erkekler Neden Çileli Kadınlardan
Hoşlanır?
Ermeni Belgeleri
Ermeni Meselesi
Ermeni Olayları
Ermeni Tehciri
Ermeni Tehciri Ve Tarihi Gerçekler Prof. Dr.
Yusuf Halaçoğlu
Ermeni Zulmüyle İlgili
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
Etkili Öğretim Eğitim
Evlerden Biri Orhan Kemal
Evlilik Psikolojisi
Evliya Çelebinin Seyahatnamesi
Evrim Teorisi
Ey Vatan
Ey Vatan
Ezilenlerin Pedagojisi
Fahrenheit 451
Fare Kapanı
Farkındalık Dengeli Yaşamın Anahtarı
Fatih Harbiye Mayıs
Fatma Torun Reid Hadiyelen Erkekler
Faucolt Sarkacı
Faul UEFA’nın İç Yüzü
Faust
Felsefe Manzaraları Ömer Naci Soykan
Felsefe Sözlüğü Denemeler
Felsefe Taşı
Felsefe Terapisi
Felsefenin Gelişimi
Felsefenin Öyküsü
Felsefenin Tesellisi
Felsefi Takdimimdir
Fen Bilimleri Tarih Lütfi Göker
Filler Zamanı
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
Forsa
Futbolun Anotomisi
Garibin Horozu
1
1
1
1
1
1
1
1
Garip
Gazap Üzümleri
Gazi Ve Latife
Gazoz Ağacı
Gecenin Sonuna Yolculuk Dr. Louis-Ferdinal
Destouches
1
1
1
1
1
1
98
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
Öğretmenlerin okudukları en son kitaplar
Geçen Zamanlar Mayıs
Gelibolu’dan Kafkaslara
Gelibolulu Esat Mütercimler
Gelişim Öğrenme Kitabı
Genç Matematikçiye Mektuplar
Genç Werter’in Izdırapları
Gençler İçin Dünya Tarihi
Gençlere Öğütler Rauf Denktaş
Gençlik
Genel Kimya I Üniversite Kitabı
Geniş Zamanlar
Gerçeğe Doğru
Gerçek Hayaller Dükkanı
Geri Gel Ey Osmanlı
Gezi Rehberi
Gılgamış
Gidenlerin Ardından
Git Kendini Çok Sevdirmeden
Gökçe Fiden A Kadir Konuk
Gölge Avcıları Kulubü
Gölgedekiler Can Dündar
Gönül Çelen Salinger
Gördüğüme Sevindim
Görevde Yükselme Kitabı
Gösteri Peygamberi
Great Expectations Charles Dickens
Gurur
Gül Yetiştiremem
Gülistan
Güller Ve Dikenler Mesneviden Hikayeler
Güllerin Savaşı
Gülü Koklayamadım
Gülümün Solduğu Akşam
Gün Doğmadan
Günahların Dünyadaki Karşılığı
Günaydın Gece İkbal Gürpınar
Günbatımı
Güncel Sorunlara Çözümler
Güneşe Dön Yüzünü
Güneşi Tutabiliriz
Güneşin Zaferi
Güneşler Güneşi
Güneydoğuda Unutulanların Dışında Bir
Şey Kalmadı
Güvercin Gerdanlığı İbn Tufeyl
Haccı Anlamak
Hacı Kemal Ata
Hadis Okumaları
Hadislerin Işığında Günlük Hayatımız
Hakkari’de Dört Mevsim Ferit Edgü
Han Duvarları Yakın Geçmişte
f
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
Öğretmenlerin okudukları en son kitaplar
Hangi Batı Atilla İlhan
Hanriy
Harabelerin Çiçeği
Harp Ve Sulh
Harzemşahlar Devleti Tarihi
Hatıra Defteri Anna Frank
Hatıralar Ahmet Er
Hatırat
Hatırla Alev Alatlı
Hay Bin Yeksan
Hayal Ederek Dondu
Hayallerini Yak/Evi Isıt Cezmi Ersöz
Hayat Bir Emrin Var Mı? Cezmi Ersöz
Hayat Güzeldir Her Şey Seninle Başlar
Hayat Sizi Üzmesin
Hayatın Anlamı
Hayatın İçinde Kişisel Gelişim
Hayatın İçinden Nisan
Hayatır Manası Yunus Sezen
Hayır Diyebilmeli İnsan Alev Alatlı
Hazar Denizinde Kurtlarla Dans
Hedef Türkiye
Her Aşk Bitmek İçin Başlar
Her Zaman Ve Daima
Hiçbir Şey Senden Eski Değil
Hiçbir Yer
Hiristiyanlaştırılan Türkler
Hititler Devrinde Anadolu
Hoca
Hocalık Sanatı.
Hutbeyi Şamiye
Hz Muhammed Tolstoy
Hz. Hatice
Hz. Muhammed Tolstoy
Hz. Muhammed’in Hayatı
Hz. Peygamberin Hayatı
Hz.Muhammed’in Hayatı
Irak’ı Anlamak
Istılahı Fıkhıye Kamusu
İbni Sinanın Talebesi H
İbrahim Efendi Konağı
İçeriden Kıyıdan Konuşmalar Ece Temel Kıran
İçimdeki Çocuk
f
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
İçimin Sesi Mermi Uygur Felsefeci
İçimizi Isıtanlar Eylül
İdeal Bir Öğretmen İslamda Vakit Dsiplini
İhanet Noktası
İhanet Noktası Don Brown
İhanete Uğradım
1
1
1
1
2
1
99
Öğretmenlerin okudukları en son kitaplar
İhtilalin Mantığı 27 Mayıs
İki Aşk Arasında Atatürk
f
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
Öğretmenlerin okudukları en son kitaplar
İzmler
John Locke’nin Tanrı Anlayışı İsmail Çetin
Sonu
Judasofya
Jules Verne2006
Kabalanın İntikamı
Kader Kuyusu
Kadınlar Koğuşu Kemal Tahir
Kadınlar Venüsten Erkekler Marstan
Kadınların 21 Hikâyesi
Kahkaha Benden Yana Kiergaradin
Kalbimi Vatanıma Gömün Dee Brown
Kaliteli Eğitim
Kaliteli Eğitimde Öğretmen
Kalp Sevmekten Yorulmaz Vehbi Vakkasoğlu
Kamelyalı Kadın
Kamikaze Operasyonu
Kanlı Gömlek
Kanuni Sultan Süleyman Yılmaz Öztuna
Kanunların Ruhu Üzerine
Kapıyı Anahtarla Açmak
Kaplumbağa Güncesi Russel Hoban
Kaplumbağalar Fakir Bakurt
Kapodakyanın Sırları
Karabibik
Karakter Aşınması
Karaman İli
Karanlık İlişkiler
Karınca Menzile Varınca
Karşı Devrim
Kasaba Richard
Kavak Yelleri
Kaybettikleri İle Kazandılar
Kazaklar Tolstoy
İki Genç Kız
İki Kişilik Aşk Olmaz Tuna Serim
İki Kişilik Yalnızlık
İki Kişlik Yalnızlık Sinan Akyüz
İki Şehrin Hikâyesi
İki Yalnızlık Arasında
İkindi Yağmurları Mart
İktidar Bernart Russel
İlahi Armağan Abdülkadir Geylanı
İleri Seviye C*
İletişimsizlik Becerisi
İlk Üç Dakika Steven Weinberg
İmam Hatiplerin Tarihi
İmamın Manken Kızı
İman Ve Küfür Müvazeneleri
İnce Bir Adam
İnci Küpeli Kız
İngiliz Edebiyatı Tarihi
İngilizce Dil Öğretimi
İngilizce Kitabı
İnsan Çatlatan Hayvan Öyküleri
İnsan Çevre Toplum Ruşen Keleş
İnsan İlişkileri Ve İletişimdeki Ögeler
İnsan İlişkileri
İnsan Kaynakları
İnsan Ruhunun Haritası
İnsan Ve İnsanlar
İnsancıklar
İnsanlar Ve Fareler
İnsanlığın Yedi Alışkanlığı Ocak
İrfanı Arayan Sözler Tekerlemeler Prof Ali
Duymaz
İsimle Ateş Arasında
İskelet Sahili Clive Cussler
İslam’da Sosyal Adalet Kavramı
İslam-Bilim Ali Şeriati
İslamda Kadın Hakları
İsrail Ve Kürtler
İstanbul Bir Masaldı Temmuz
İstanbul Ve Hatıralar
İstanbul’da Bir Yahudi Ailesi
İstanbul’un Doğusunda Bitmeyen Kavga
Peter Hopkırk
İstanbul’un Esrarı
İstanbulda Eski Bir Konak
İstiklal Ve İşgal
İsyan Günlerinde Aşk
İş Yerindeki Şiddetle Mobbing Nasıl Baş
Edilmeli? Serap Yılmaz
İttihat Ve Terakki Kazım Karabekir
İyilik Yap İyilik Bul
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
Keçiler Dönemi Lua Starava
Kelebek Eylül
Kendi Hafızanızı Keşfedin
Kendi İklimimiz
Kendine Yeni Bir Hayat Ismarla
Kendinizle Barışık Olmalı
Kerem İle Aslı
Keskinliklerin Sonu
Keşkesiz Yaşam
Kılıç Yarası Gibi
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
Kır Zincirlerini Osmanlı Mustafa Armağan
Kırdığımız Oyuncaklar
Kırık Kırık Küp
Kırk Yıl Halit Ziya
Kırmızı Pazartesi
1
1
1
1
1
1
1
Kırmızı Ahmet Altan
1
100
f
1
1
Öğretmenlerin okudukları en son kitaplar
Kırmızı Orhan Pamuk
Kısa Öyküler Gülten Dayıoğlu
Kıskaç
Kızımı Yetiştiriyorum
Kim Korkar Bilgisayardan
Kimlik İnşası N. Bilgin
Kirpi
Kişilik
Kişisel Değişim Stratejileri
Kişisel Gelişim
Kişisel Gelişim Ve Kader
Kişisel Gelişim Ve Pozitif Enerji
Kişisel Kurtuluş Savaşı
Kitle Ve İktidar
Kod Adı Kılıç Balığı
Konfiçyus’un Sözleri
Kontrol Sizde Mi? Wendy Grant
Kovuldum Ey Halkım
Kovuldum Ey Halkım Neden Emin Çölaşan
Kozmik Haydutlar
Köklerden İlklere
Köleleşmeyeceğiz Aliya İzzetbegoviç
Körlük Jose Saramago
Köşe Bucak İstanbul
f
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
Kötü Bebek
Köy Enstitüleri Can Dündar
Köygöçüren
Kral Ve Ben
Kralın Yeni Usu Bilim Ve Teknik
Kroçyer Sonat Tolstoy
Kuantum Düşünce Tekniği
Kuantum Sıçraması
Kubilay Han’ın Gelini
Kudüsün Gönüllü Sürgünleri Ayşe
Kabarat
Kumcul İbrahim Yıldırım
Kumsal
Kuran Sünnet Bütünlüğü
Kurban Kesiminin Psiko-Sosyal Temelleri
Kurtlar İmparatorluğu
Kurtlarla Dans
Kuşku Çağı
Kuşlarda Gitti
Kutadgu Bilig
Kutsal Anadolu Toprakları
Kutsal Fahişeler
Kutsal Kitaplar İhanet Noktası
Küçük Ağa
Küçük Anılarda Büyük Sırlar
Külliyat
Kürk Mantolu Madonna
Kürt Meselesi
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
Öğretmenlerin okudukları en son kitaplar
Kürt Sorunu Yeniden Keşfetmek
Labirent Kate Mosse
Labirentteki Genaral
Laiklik İçin Yekta Güngör
Lale Çılgınlığı
Lemalar Aralık
Leoparın İzleri
Leyla İle Mecnun
Leyleklerin Uçuşu Grance
Liderlik Bilgeliği
Lipitler
Liselerde Ezbersiz Tarip Sınavı Sonuları
Lozandan Sevre Türkiye Turgut Özbay
Lütfen Bu Kitabı Okur Musun?
M.S. 2150
Maça Kızı
Magellan
Mağaradakiler Cemil Meriç
Mahrem
Mahşer
Makbet Şekspir
Makyaj Yapan Ölüler
Mani Kalbimde Yaradır
Mankurtlaştırma Süreci İkram Çınar Kuzey Irak
Hasan Celal Güzel
Manşetlerin Öyküsü
Mantık Doğan Özlem
Mantıkul Tayr
Marie Antonette
Martin Eden Jack London
Maskeli Balo Ve Abd
Matamatiğin Tarihsel Gelişimi
Matematik Dünyası
Matematik Sanatı
Materyal Geliştirme
f
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
Mavi Karanlık Vedat Türkali
Mavi Kuş
Mavi Mavi Sevdim Seni
Mavi Saçlı Kız
Med Cezir
Medeniyetler Çatışıyor
Medine Müdafası
Meğer Annem Haklıymış
Mehmet Toprak “Satre2 Felsefe
Mendel’in Yaşam Öyküsü Tubitak Yay.
Menderes’in Dramı
Mermi Uygur Yaşama Felsefesi
Mesleki Kitaplar
Meta Modern Çağ
Metal Yığını
Mevlana
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
101
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
Öğretmenlerin okudukları en son kitaplar
Mevlana Rubailer
Mevlana 100 Öykü
Mevlelik Adabı Ve Usulü H.Hüseyin Top
Mezopotamya
Mıknatıs İnsanlar
Migren Eylül
Mill On The Floss
Milletleşme Sürecinde Azerbaycan
Türkleri
Minathanın İncileri Nermin Bezmen
Mixed Blessing Temmuz
Modern Bilimin Arka Planı İlhan Kutluer
Modernite Versus Posmodernite Mehmet
Küçük
Mor Mürekkep
Mrs. Dalloway
Muhalefetin İflası Ahmet Hilmi
Mum Işığında Son Mahnı
Mustafa
Mutlu Olmanın Yolları Dil Ve Kültür
Mutluluğu Seçiyorum
Mutluluk Öyküleri Murat Çiftkaya Senai
Demirci
Müdür Yrd. Hazırlık Kitabı
Mülkün Sultanları
Münire
Müspet Hareket
Müzik Tarihi
Müzik Terapi Adnan Caba
My Beautifil Laundrete
Nasıl Bir Eğitim İstiyoruz
Nasıl Öldüler
Nasrettin Hocadan Seçmeler
Naya Haha Emile Zola
Ne Zaman Gitti Tren
Necip Fazılın Gözüyle Adnan Menderes
Nefes Nefese Ayşe Kulin
Neva
Niehtsche Ağladığında
f
1
1
1
1
1
1
1
1
Öğretmenlerin okudukları en son kitaplar
Oks Kitabı
Oktay Sinanoğlu
Oku Ama Neyi?
Okul Çağı Çocuk Psikolojisi
Okul Çağı Çocukları
Okul Evde Başlar
Okulda
Okuma Teknikleri
f
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
Okumayı Sevdirme Yolları Ahmet Maraşlı
Olasılık Hikayeleri
Olumlu Düşünmenin Gücü
Olumlu Sözcükler-Etkili Konuşma Mayıs
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
On Binler
On Bir Dakika
Onlar Da Çocuktular
Onu Böyle Sevdiler M.Yusuf Kandehlevi
Orta Asya Türk İmparatorluğu
Ortaçağ Uygarlığı Muazzez İlmiye Çığ
Osmancık
Osmanlı Anaları
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
Nikitin Emek Değer
Nit 12 Eylülde Geldiler Eylül
Niteliksiz Adam Ksım
NLP
Nlp Beyin Gücünü Geliştirme
NLP İle Güçlenmek
1
1
1
1
1
1
Nlp Teknikleri
Noon Gorddion “H”
Noterdamın Kamburu
Nüveyre
O Hakkaride Bir Mevsim
O Sarışın Kurt Attila İlhan
Odaklanma Gücü
Odessa
1
1
1
1
1
1
1
1
Osmanlı Devleti Tarihi Hayrullah Efendi
Osmanlı Devletinde Bürokratik Reform
Osmanlı Devletinde Sosyal Ve Ekonomik Yaşam
Osmanlı İnsanlığın Son Adası
Osmanlı Zırhı
Osmanlıda Ermenilere Ne Oldu
Osmanlıda Harem
Osmanlıda Son Paşalar Cemil Koçoğlu
Osmanlıda Şer Hareketleri Ve Abdühamit Han
Osmanlıdan Cumhuriyete Doğru
Osmanlının En Uzun Yılı İlber Ortaylı
Osmanlıyı Tanımak
Otuzunda Kadın
Oyunla Tedavi Ağustos
Oyunlarla Dil Öğretimi
Öğrenci Merkezli Eğitim Çoklu Zeka Birol
Vural
Öğrenme Sanatı
Öğrenmeyi Öğrenmek
Öğretim Yetersizliği
Öğretmen
Öğretmence Sevebilmek İnsanı
Öğretmeni Başarıya Götüren Yol A.E.Kavaklı/
Haziran
Öğretmenimi Niçin Vurdular?
Öğretmenimin Taosu
Öğretmenlere Öneriler
Öğretmenlik
Öğretmenlikte Yeni Teknikler
Öküz Arabasını Satan Derviş Cemi Paşazade
Ölü Evinden Anılar Dostoyevski
102
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
Öğretmenlerin okudukları en son kitaplar
Ölü Ozanlar Derneği
Ölüm Kadar Basit
Ölümcül Kimlikler
Ölüme Koşanlar
Ölümü Özlemeyen Sevgiyi Anlayamaz
İskender Pala
Ölürsen Arkandan Kim Ağlar
Ömer Hayyam
f
1
1
1
1
1
Öğretmenlerin okudukları en son kitaplar
Ruhsal Gelişim Ve Kader Dr. Ender Saraç
Ruhumu Öpmeyi Unuttun
Ruhun Yeni Hastalıkları Justie Kristava
Rüstem Paşa
Rüyadan İmparatorluğa
f
1
1
1
1
1
1
1
1
1
Önce Can
Öteki Dünyaya Götürecek Değilsin Ya
Özgürlüğe Kurşun
Padişah Anaları
1
1
1
1
Pal Sokağı Çocukları
Parfüm
Pariste Son Osmanlı Hıfzı Topuz
Parma Manastırı
Patenli Kız
PC Bilgisayar Dergisi Haftalık Sürekli
Pearl Harbordan Hiroşimaya Levon Panos
Dabağyan
Petrol Fırtınası
Peygamberimizin Sevdiği Müslüman
Peygamberin Beden Dili Ve Davranış
Modelleri Eylül
Peygamberler
Pi Coşkusu
Pic Basic Pro Mesleki
Piri Reis
Pişman Değilim
Polyanna
Portre/Gogol
Post Modernleşme Şerif Mardin
Potasma
Pozitf Yaşama Dair Öyküler
Pozitif Düşünce Rehberi
Pride Ve Predizma
Psikanaliz Ve Sonrası
Psikoloji Tarihi F. Bronu
Rabia Eylül
Ramses Işığın Oğlu
Rasputin Ağustos
Reis Soner Yalçın
Resimleriyle Çocuk
Resmi Tarih Tartışmaları Editör Fikret
Başkaya
Resul Ve Ahlak
Risale-İ Nurda Esma-İ Hüsna
Riyazus Salihin
Robinson Crouse
Roma’nın Yükselişi
Roma-I
Romeo Ve Jliet
Rubai Hayyam
Ruh Gerçeği Mi
1
1
1
1
1
1
1
Rüyaların Dili
Rüzgar Gibi Geçti Gone With The Wind Margaret
Mitchell
Rüzgârlı Ev
Rüzgarlı Pazar Mustafa Kutlu
Saatler
Saatleri Ayarlama Enstitüsü Ahmet Hamdi
Tanpınar
Safahat
Safiç
Sahebenin Hayatınadn Öyküler
Sahih-i Buhari
Sahipsiz Saltanat
Sahnenin Dışındakiler Ahmet Hamdi Tanpınar
Sakarya Hikayeleri Sait Faik
1
1
1
Salkım Hanımın Taneleri
Sana Yemek Kitabı
Sanatın Öyküsü
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
Sanayi Devrimi
Sarı Siyah
Sarı Yazma
Sarı Zeybek
Sarıkamış’tan Esarete Temmuz
Sayılı Fırtınalar
Schröndınger’in Kedisi Alev Alatlı
Second Language Acquisition
Seçilmiş Terör Gültekin Avcı
Semerkant Amon MawlofSenatör
Senden Başka Yok Mayıs Mariah
Seni Anlasaydık Bu Hale Gelmezdik
Sergüzeşt Sami Paşazade
Sessiz Gemi
Sevda Linka Ayşe Kulin
Sevda Sözleri C.Süreyya
Sevdalinka Ayşe Kulin
Sevgi Neredeyse Tanrı Oradadır.
Sevginin 5 Dili
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
Sevme Sanatı
Seyahatname İlber Ortaylı
Sınav Kaygısı
Sınıftan Sahneye
Sınırlarımız
Silahlara Veda
Silas Marner
Sinemaya Dair
1
1
1
1
1
1
1
1
103
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
Öğretmenlerin okudukları en son kitaplar
Single Ve Dağlı
Sis Ve Gece Eylül
Siyah İnci
Siz Kullanım Kılavuzunuz
Siz Mehmet Öz
Sizin Memlekette Eşek Yok Mu
Sohbet-İ Canan Sefiller
Sokratesin Savunması
Solid Works
Son İmparatora Öğütler
Son İmparatorluk Osmanlı İlber Ortaylı
Son Kuşlar
Son Osmanlı İlber Ortalı
Son Tzu
Son Veda
Sonsuz Nur
Sonsuzluk Yolculuğu
Sonuncu Bahar – Pınar Kür
Sorularla Cevaplarla Kültür-Edebiyat-Dil
SOS
Sosyometri Ve Psikometri Üstün Dökmen
Sovyet Büyükelçisinin Türkiye Ve Atatürk
Anıları
Söz Uçar Yazı Kalır Leyla Umar
Sözün Doğrusu
Spor Felsefesi
Su Çürüdü
Suçlu Çocuklar Mahkemesi
Sultan Abdulhamit Devri Eğitim Eğitim
Sistemi
Suna Kıraç’ın Biyografisi
Sunday Times Two World Clarkson
f
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
Öğretmenlerin okudukları en son kitaplar
Şiir Antolojisi
Şiir Seti
Şiir Tahlilleri Mehmet Kaplan
Şilas Marner
Şizofren Bir Aşka Mektup
Şubumi Trevanlan
Tang-Fu
Tanious Kayası
Tanrı İle Sohbet
Tanrı Seni Seviyor
Tanrıların Arabaları
Tanrının Kırbacı Atilla
Tanyeri Horozları
Tapınak Şövalyeleri
Tarih Boyunca İslami Metodoloji Sorunu
Tarih Ve Felsefe
Tarihçe-İ Hayat
Tarihçi
Tarihi Aşklar Ve Aşk Mektupları
Tarihi Yargılıyorum Gündüz Vassaf
Tarihimizdeki Gariplikler
Tarihin Cinsiyeti Fatmagül Berktoy
f
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
Tarihin Sarıkamış Duruşması
Tarihin Sonu Mu?
Tarihte Gerçekler
Tas Ve Ten
Tatarcık Halide Edip Adıvar
Tavan Eylül
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
Suni Ve Şii Kaynaklara Göre Gadiri Hun
Olayı Ve İmamet Meselesi Hilafet
Susuz Yaz- Yılanların Öcü
Suyu Arayan Adam
Süleyman Fakı Sokağı
Sürgün R.A. Salvotere Temmuz
Sybil Flora Rheta Schreiber
Şafi İlmihali
Şahika A.Y. Cronin
Şatıbî İslam Hukuk Metodolojisi Muvafakat
Şehadetname
Şeker Kutusu Rıfat Ilgaz
Şeker Portakalı
1
Tavandaki Kukla T.Hawkins
Techniques And Principles İn Language
Teaching
Tek Kişilik Ölüm Vedat Türkali
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
Şemdinlide Sınırı Aşmak
Şermin
Şeytan Çıkmazı
Şeytanın Müridi
Şeytanın Oropsusu
Şhakespare
1
1
1
1
1
1
Şibumi
1
1
Teneke Yaşar Kemal
Tennure Ve Ateş
Terkedilmiş Sünnetler
Tesbihin Taneleri Koptu
Tonuos Kayası Ağustos
Topal Osman Olayı
Toria
Transandantal Meditasyon
Tufandan Önce
Tutanlcamon Olayı
Türk Aynştaynı Oktay Sinanoğlu Emine
Çaykara
Türk Devlet Geleneği
Türk Devrimi
Türk Dünyası
Türk Felsefe Tarihi
Türk Kültürünün Gelişme Çağları
Türk Milliyetçi Hareketinin Lideri Başbuğ
Atatürk
Türk Mizah Hikayeleri Antolojisi
Türk Müziğinde Makamlar
104
1
1
1
1
1
1
1
1
1
Öğretmenlerin okudukları en son kitaplar
Türk Yunan Sorunları
Türkçe Off Feyza Hepçilingirler
Türkçenin Çağdaş Sorunları
Türkçülüğün Esasları Ziya Gökalp
Türkiye Amfibi Ve Sürüngenleri
Türkiye Cumhuriyeti Ulus Devleti
Türkiye Manzaraları N.F.Kısakürek
Türkiye’nin Etnik Yapısı
Türkiyenin Etnik Yapısı
Türkiyenin Geri Kalmışlığının Tarih
Türkler Kabalcı Yay.
Türklerin Etnik Kökenleri
Türklerin Siyasî İntiharı
Uçak Notları
Uçurtmayı Uçurmasınlar
Unutulmayanlar
Ustaca Sevmek
Uzak Hep Uzak
Üç Anadolu Efsanesi
Üç Aynalı Kırk Oda
Üçüncü Dünya Savaşı
Üçüncü Kız Agata Cristie
Ülkelere Değil Savaşa Düşmanım
Ümrandan Uygarlığa Cemil Meriç
Üzgün Kediler Gazeli Haydar Ergülen
Üzüntüyü Bırak Yaşamaya
Vadideki Yaz Tatili
Vanilyalı İdeoloji Yusuf Erdoğan
Vanya Dayı Çehow
Var Olmanın Dayanılmaz Hafifliği
Vatandaş Abuzer
Veda Ayşe Kulin
Vidalar Sulhi Dölek
Villa
Wilhem Rıchert Kişilik Çözümlemesi
X İlişkiler
Yağmurdan Sonra Can Dündar
Yağmurun Yedi Yüzü
Yahudi Henry Ford
Yahudileşme Temayülü Mustafa İslamoğlu
Yakılan İlk Kitap
Yalan Söyleyen Tarih Utansın.
Yalan, Tahsin Yücel
Yalnız Efe
Yalnız Kadınlar
Yalnız Kadınlar Sokağı Maeve Binchy
Yalnız Sen Varsın
Yalnızız
Yalnızlar Erhan Bener
Yalnızlık Sözleri
Zaza
Zeytindağı
Zübük Aziz Nesin
f
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
Öğretmenlerin okudukları en son kitaplar
Yalnızlıktan Devren Kiralık Necati Tosuner 10.
Yanan Gün Jack London
Yanık Buğdaylar
Yanık Yürekler
Yansımalar
Yapıda Doğalgaz
Yaratıcı Drama Öğretmenin Günlüğü
Yaratıcı Düşünce
Yaratıcı İmgeleme Psikoestetik
Yaşama Çevrilen Pedal Haziran
Yaşama Zenginliği
Yaşamak İçin Bir Neden Söyle
Yaşanmış Öyküyer Ziya Baran
Yaşarken Ve Ölürken Selim İleri
Yaşlan Ama Genç Yaşa
Yatak Odası Diyalogları
Yaz Dediler Yazdım
Yaz Geçer
Yazarlık Ağacı
Yedinci Papirüs
Yeni Atlantis Francis Bacon
Yeni Öğretim Sistemi
Yeni Öğretim Sisteminde Yapılandırıcı Yaklaşım
Yerelleşme-Kent Sorunları
Yeşil Kiraz-2 Gülden Dayıoğlu
Yetişkin Büyükler Doğan Cüceloğlu
Yıldızların Efendisi Ömer Hayam
Yıldızlı Ve Yağmurlu Geceler
Yitik Cennet Sezai Karakoç
Yitik Şifanın İzinde
Yol Mülahazaları
Yolcu
Yolda Üç Kişi
Yöneticilere Altın Öğütler
Yönetimde Davranış Biçimleri
Yönetme Sanatı
Yunan Mitoloji
Yüksek Bilinç Kılavuzu
Yüreğinin Götürdüğü Yere Git Yaz Tatili
Yüreğinin Sesini Dinle
Yürek Bilekten Güçlüdür
Yürek Dede Le Padişah
Yüz Yılın Aşkları
Yüzbaşının Kızı Puşkin
Yüzyıllık Yalnızlık
Zaduci
Zamanın Kısa Tarihi
Zan Yolu/Tasavvuf Yolu
Zavallı Cezmi Bey
Zavallı Nejdet
Zehra Ağustos
Zor Kişiliklerle Yaşamak
Not: Bazı kitapların yazarları belirtilmemiştir.
105
f
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
Öğretmenlerin en çok etkilendiklerini belirttikleri kitapların listesi
Öğretmenleri En Çok Etkileyen Kitapların
Adı
Şu Çılgın Türkler
Suç ve Ceza, Dostoyevski
Sefiller, Victor Hugo
Simyacı
Da Vinci Şifresi
Çalıkuşu
İnce Memed
Adı Aylin Ayşe Kulin
Gelibolu, Buket Uzuner
Alamut Fedailerin Kalesi
f
223
80
65
49
45
42
34
28
27
25
Kuran-Kerim
Nietzsche Ağladığında, İrwin D. Yalom
Secret
Gazap Üzümleri, John Steinbeck
Bir Çift Yürek
Sofi’nin Dünyası, Joestein Gaarder
Şeker Portakalı, Jose Moura De Vasconcelos
Mutluluk, Zülfü Livaneli
Martı, Richard Back
Metal Fırtına
Savaşçı, Doğan Cüceloğlu
Semerkant, Amin Maalof
Nutuk
Yaprak Dökümü, Reşat Nuri
Efendi
Huzur Sokağı Şule Yüksel Şenler
Çanakkale Mahşeri
Köprü, Ayşe Kulin
Ana, Gorki
Kelebek, Henri Charriere
Yaban, Yakup Kadri
24
24
24
23
22
22
22
21
20
20
19
19
18
18
17
17
16
16
15
15
15
Melekler ve Şeytanlar, Don Brown
Kar, Orhan Pamuk
Latife Hanım İpek Çalışlar
Vadideki Zambak, Balzac
Gün Olur Asra Bedel Cengiz Aytmatov
Denemeler Montaigne
Tutunamayanlar, Oğuz Atay
Başucumdaki Müzik, Kürşat Başar
Füreyya, Ayşe Kulin
İki Şehrin Hikâyesi, Charles Dickens
İnsan Ne İle Yaşar, Tolstoy
İsyan Günlerinde Aşk Ahmet Altan
Kavgam
14
13
13
13
12
11
11
5
5
5
5
5
5
Kendini Arayan İnsan Halit Ertuğurul
Mavi ve Siyah, Stendal
Nefes Nefese, Ayşe Külin
Osmancık, Tarık Buğra
Ramses
Risale-i Nur Külliyatı
Sarıkamış
Savaş ve Barış, Tolstoy
Unutulanların Dışında Yeni Bir Şey Yok
Yanık Buğdaylar
5 Sevgi Dili
Avucumdaki Kelebek
Baba ve Piç
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
4
4
4
EK–4:
Öğretmenleri En Çok Etkileyen Kitapların
Adı
Yüreğinin Götürdüğü Yere, Git S. Tomorro
Koku, Patrik Suskin
Sevdelinka, Ayşe Kulin
Küçük Şeyler–2
Öğretmenim Lütfen Bu Kitabı Okur Musunuz?
Bay Pipo
Bozkurtlar Nihal Atsız Lise Yıllarım
Fareler Ve İnsanlar, John Steinbeck
Sınırsız Güç Antony Robins
Şu Hortumlu Dünyada Fil Yalnız Bir
Hayvanıdır
Acımak Reşat Nuri Güntekin
Bir Dinazorun Anıları Mina Urgan
Ferrarisini Satan Bilge
Kızım Olmadan Asla Betiy Mahmudi
Kumral Ada Mavi Tuna, Buket Uzuner
Sana Gül Bahçesi Vaad Etmedim
Yalnızız, Piyami Safa
Angelanın Külleri Jane Eyre
Çanlar Kimin İçin Çalıyor E. Hemingway
Çile, Necip Fazıl Kısakürek
Çocuk Kalbi
Martin Eden, Yüksek Topuklar
Mavi Saçlı Kız
Mesnevi, Mevlana
Robinson Koruso
Rüzgar Gibi Geçti, Margaret Mitchell
% 100 Düşüncenin Gücü
Anna Karanina
Bu Ülke Cemil Meriç
Doğunun Limanları Amin Maalof
Dost Kazanma ve İnsanları Etkileme Sanatı,
Dale Carnegie
Gülünün Solduğu Akşam Erdal Öz
İçimizdeki Çocuk, Doğan Cüceloğlu
Minyeli Abdullah, Hekimoğlu İsmail
Ruhsal Zeka, Muhammed Bozdağ
Sonsuz Nur, F.Gülen
Tanrıların Arabaları
Babil’de Ölüm İstanbul’da Aşk
Safiye Sultan
Sol Ayağım
Sözler
Temellerin Duruşması, Ahmet Kabaklı
Toprak Ana, Cengiz Aymatov
Yaşamak Sevmek Ve Öğrenmek,
L.Buscalica
Yüzüklerin Efendisi
Yüzyıllık Yalnızlık
Benim Adım Kırmızı
Beyaz Gemi, Cengiz Aytmatov
Beyaz Zambaklar Ülkesinde, Petrow
Bilinmeyen Osmanlı
Bir Ada Hikâyesi
Bir Gün Tek Başına
Büyük Ortadoğu Projesi
By By Türkçe
Çanakkale Destanı, Yavuz Bahadıroğlu
Çekim Yasası
Derin Devlet
106
f
11
10
11
11
10
9
9
9
9
9
8
8
8
8
8
8
8
7
7
7
7
7
7
7
7
7
6
6
6
6
6
6
6
6
6
6
6
5
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
Öğretmenleri En Çok Etkileyen Kitapların Adı
Devlet, Eflatun/Platon
Diriliş, Tolstoy
Doğmamış Çocuğa Mektup
Eylül, Mehmet Rauf
Hedef Türkiye, Oktay Sinanoğlu
Hekim
Kaplumbağalar, Fakir Baykurt
Kaşağı, Ömer Seyfettin
Kızıl Nehirler, Grance
Kiraze
Madam Bowariy
Musanın Çocukları
Peygamberimzin Hayatı
Dokuzuncu Hariciye Koğuşu, Peyami Safa
Duygusal Zekâ
Düşün Ve Başar
Efendi 2
Ekmekçi Kadın
Elveda Gülsarı, Cengiz Aytmatov
Germinal
Goriot Baba
Gülün Adı, Umberto Eco
Güven
Her Şey Seninle Başlar, Mümin Sekman
Huzur, A.Hamdi Tanpınar
O ve Ben
Patasana, Ahmet Ümit
Piraye
Rüzgarlı Bayır
Safahat, Mehmet Akif Ersoy
Secret
Sineklerin Tanrısı, William Golding
Sivil Örümceğin Ağında
Sözde Kızlar, Peyami Safa.
Tek Adam, İkinci Adam, Şevket Süreyya
Yeni Hayat, Orhan Pamuk
Yeşil Yol, Stehhen King
Yılanların Öcü, Fakir Baykurt
11 Eylül Olayı
1986, Orwel
Abdülhamit Han
Açlık, Knut Hamsun
Afrikalı Leo
Ana, Pearl Buck
Aşk Ve Gurur
Ateşten Gömlek
Azap Ortakları
Baba
Babalar ve Oğulları, Ivan Turgenyev
Batı Dünyasındaki Büyük Değişme
Benden Selam Söyle Anadolu’ya
Bereketli Topraklar Üzerinde
Bir Deliyle Evlendim, Hekimoğlu İsmail
Bir gün Tek Başına, Vedat Türkali
Böyle Buyurdu Zerdüşt, Nietzsche
Budala
Büyük Umutlar
Cevdet Bey ve Oğulları
Çanakkale Geçilemez
Çanakkale Savaşları
Demir Ökçe
Dijital Kale
Dinle Küçük Adam, Willim Rich
f
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
Öğretmenleri En Çok Etkileyen Kitapların A f
Abdülhamit’in Kurtlarla Dansı
3
Armageddon
3
Beyaz Diş
3
Beyaz Kale
3
Beyoğlu Rapsodi
3
Bir Geyşanın Anıları
3
Bitmeyen Kavga, Jean Jach Rousse
3
Biz Osmanlıyız, Yavuz Bahadıroğlu
3
Bülbülü Öldürmek
3
Çatı
3
Çöle İnen Nur
3
İki Küçük Su Samuru, Buket Uzuner
3
İnsan İnsana, Doğan Cüceloğlu
3
Kan Kokusu
3
Kara Kitap, Orhan Pamuk
3
Kırmızı Bisiklet
3
Kızlarıma Mektuplar, Emre Kongar
3
Kurt Seyit ve Shura
3
Kurtlar İmparatorluğu, Grance
3
Küçük Ağa, Tarık Buğra
3
Küçük Kadınlar
3
Küçük Prens
3
Kürk Mantolu Madonna, Sabahattin Ali
3
Memleketimden İnsan Manzaraları
3
Monte Kristo Kontu, Aleksandır Dumas
3
Ekinler Yeşerdikçe
2
En Uzun Gece, Ahmet Altan
2
Esir Şehrin İnsanları Kemal Tahir
2
Etkili Öğretmenlik Eğitimi, Thomas Jordan
2
Fatih-Harbiye
2
Fırat Suyun Kan Akıyor
2
Fikriye
2
Gariplerin Kitabı, Ian Dallas
2
Gazi ve Fikriye, Hıfzı Topuz
2
Gece Sesleri
2
Genç Weber’in Acıları, Goethe
2
Gençlerle Baş Başa, Ali Fuat Başgil
2
Geniş Zamanlar
2
Gerçek, Emile Zola
2
Günaha Son Çağrı
2
Hamlet, William Shakespeare
2
Hürrem Sultan
2
Hz. Muhammed’in Hayatı
2
İçindeki Devi Uyandır, Antony Robins
2
İmamlar ve Sultanlar, Mustafa İslamoğlu
2
İyi Düşün Doğru Karar Ver
2
Aşk ve Gurur, Jane Eyre
2
Karamazov Kardeşler
2
Kazım Karabekir’in Hatıratları
2
Kırmızı
2
Kırmızı ve Siyah
2
Kişilik, Özcan Köknel
2
Kişisel Gelişim El Kitabı, Nejat Sezik
2
Kitle ve İktidar
2
Köle
2
Marifetname, İsmail Hakkı
2
Martı, Jonathan Livingston
2
Merhaba Söğüt
2
Mor Mürekkep
2
Orhan Veli Kanık’ın Bütün Şiirleri
2
Öç Öyküleri Antolojisi
2
Ölü Ozanlar Derneği
2
Ölüm Ve Ötesi
2
107
Öğretmenleri En Çok Etkileyen Kitapların Adı
Dişi Kirdin Rüyaları
Donkişot, Cervantes
Dönüşüm
Drina Köprüsü
Dünya Nereye Gidiyor, Rene Dumont
Efsane Soluklar
Sergüzeşt, Üniversite Yılları
Sevgili Anne ve Babacığım Lütfen Bu Kitabı
Okur Musun?
Sevginin Sekiz Dili
Silahlara Veda
Son Gece
Son Osmanlılar
Su Üstüne Yazı Yazmak, Muhittin Şekur
Sunguroğlu
Suyu Arayan Adam
Şahika A.Y. Cronin
Şibuni-Trevanian
Tapınak Şövalyeleri
Tasavvuf
Teneke Trompet
Tırpan, Fakir Baykurt
Türk Anştaynı
Uğultulu Tepeler, Emile Bronty
Uzun Beyaz Bulut
Üç Kıtada Osmanlılar
Üzüntüyü Bırak Yaşamaya Bak, Dale
Carnagie
Veda Ayşe Kulin
Ya Bir Yol Bul Ya Bir Yol Aç Ya Da Yoldan
Çekil
Yalan Söyleyen Tarih Utansın
Yaşama Çevrilen Pedal
Yeraltından Notlar, Dostoyevski
Yitik Bir Aşkın Gölgesinde
Yüreğim Seni Çok Sevdi
Yüz Yılın Aşkları
Yüzyılların Gerçeği Ve Mirası Server Taili
1,2,3 Sonsuz George Gamow
10.Köy
12 Eylül
2. Adam İsmet İnönü
2012 Marduk
21. yy İfade Özgürlüğü
3. Göz
400 Darbe
A Night To Remember
Ab-ı Hayat
Bana Düşlerini Anlat
Bana Kuşları Anlat, Antonio Lobo Antunes
Başarının Sırrı
Başarıyı Keşfet
Bataklık Ve Çamur
Batı, Mario Puro
Bekçi Mürteza
Ben Mutlu Bir Down Annesiyim
Benden Selam Söyle Anadolu’ya
Benim Adım Mustafa Kemal
Benim Küçük Dostlarım
Benim Üniversitelerim
Bergama Dosyası
Beş Sevgi Dili
f
2
2
2
2
2
2
2
2
Öğretmenleri En Çok Etkileyen Kitapların Adı
Ömrümden Uzun İdeallerim Var, Suna Kıraç
Parfümün Dansı
Puslu Kıtalar Atlası, İhsan Oktay Anar
Ruh Adam
Sancı
Sarı Zeybek
Serçe
Ada Üçlüsü Yaşar Kemal
f
2
2
2
2
2
2
2
1
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
2
2
Adayış Risalesi
Adsız Çocuk Yitik Çocuk
Ah Beyoğlu Vah Beyoğlu
Ak Zambaklar Ülkesinde
Aklını En İşi Şekilde Kullan
Yabancı, Albert Kamus
Gökler Hakimi, Albotros
Aldatma Hissi
Aldatmak
Aliye
Allah’ın Ahlakiliği, İlhami Güler
Altakras Kuşçusu
Amak-ı Hayal, Filibeli Ahmet Hilmi
Işık Bahçeleri, Amin Malaof
Ana Baba Eğitimi
Ana Tanrıça’dan Hz. Mevlana’ya A.Canip
Olgunlu
Animal Farm, George Orwell
Anka’nın Yükselişi ve Düşüşü Prof Dr. O.
Sander
Ankara, Yakup Kadri
Savaşçı
2
2
2
2
2
2
2
2
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
Anne ve Babalara Öneriler
Annem Olmadan Asla
Annenizin Söylediğini Boş Verin
Antikacı Dükkân, Jules Verne
Araba Sevdası Recaizade Mahmut Ekrem
Arştan Arza
Asker Çocuğu
Asrı Saadet Dönemi
Aşıklar Korosu
Aşk Gibi Aydınlık Ölüm Gibi Karanlık
Aşk ve Öbür Cinler
Aşk Tek Başlılık OSHO
Atilla’nın Liderlik Sırları
Aylık
Aynadaki Yalan
Aynası İştir Kişinin
Ayrılık Don Frank
Az Seçilen Yol
Brandenburg
Brave New World
Bu Hayat Sizin, İpek Ongun
Bu Mağrur Kalp
Bu Milletin Sultanları
Bu Topraklarda Güller Kırmızı Açar Paşam
Bu Vatana İhanet Edenler
Bugünü Yaşama Arzusu, İrwin Yalom
Buhara
Bulantı, Jean Paul Satre
Büyücü, J.Fowles
Büyük Düşünmenin Büyümesi, Dr.D.Schwardz
Büyük Satranç Tahtası
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
2
2
108
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
Öğretmenleri En Çok Etkileyen Kitapların
Adı
Beş Şehir
Beşir Fuat, Orhan Okay
Beyaz Hüzün
Beyaz Lale, Reşat Nuri Güntekin
Beyaz Zenciler
Beyne Bir Kez Hava Deymeye Dursun
Beyne Bir Kez Hava Gitmeye Görsün
Beyrut’ta Deniz Yok
Bilgi Kaynakları
Bilim Toplumu, Bernat Russell
Bir Dalda İki Fidan
f
1
1
1
1
1
2
1
1
1
1
1
Bir Darbenin Anatomisi
Bir Devin Düşüşü
Bir Dünya Yıkıldı, Ahmet Günbay Yıldız
Bir Genç Kız Yetişiyor
Bir Hürrem Masalı
Bir Kadın Düşmanı, Reşat Nuri Güntekin
Bir Nesli Nasıl Mahvettiler
Bir Selin Vardı
Bir Şizofrenin Güncesi
Bir Türk Ailesinin Hikâyesi
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
Bir Yaz Gecesi Rüyası
Bir Çift Yürek
Birden Fazla Nitelik Orsan
Bitmeyen Oyun
Bize Nasıl Kıydınız
Borçlu Olduklarımız, Aziz Nesin
Bostan- Gülistan
Boşluk, Ahmet Günbay Yıldız
Boyalı Kuş, Üniversite Yılları
Bozkır Kurdu
Çocukluğum, Gorki
Çocukluk, Gençlik, Delikanlılık,Tolstoy
Çok Var
Çöl Çiçeği
Çöl Kaplanı
Çöplük Üniversite
Dağ
Damga
Dar Ağacında Üç Fidan
Dar Zamanlar, Adalet Ağaoğlu
Das Capital
Davinciyi Bırakın Kendi Şifrenize Bakın
Dede Korkut
Değişim
Deki İşte, Oruç Arıoba
Delikanlı
Demiryolu Çocukları
Demokrasiyle Yüzleşmek Eylül
Deniz Kıyısında Koşan Ala Köpek, C. Aytmatov
Denizden Gelen Mektup
Denizler Altında Fersah
Devletler Oyunu
Diclenin Yakarışı
Dine Karşı Din
Dinler Tarihi
Dir Medeniyet Laiklik, A.Selim
Direnme Savaşı Üniversite Yıllarında
Divan, İrwin Yalom
Diz Boyu Papatyalar
Doktor Jivago
Domino Teorisi
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
Öğretmenleri En Çok Etkileyen Kitapların
Adı
Büyük Uyanış
Büyükbaba Efsanesi
Can Dağında Pişen Aş
Canan Tan Piraye
Canan, Peyami Safa
Cem Sultan
Cemile, Cengiz Aytmatov
Cennet Yolu
Cennetin Doğuşu
Cep, Stephan King
Cezayir Kurtuluş Savaşındaki Kadınların
Ağzından Anlatıyorum, Asiye Cabar
Checuevra
Coğrafi Keşiflerin İç Yüzü
Cry The Belored Country, Alan Paton
Cumhuriyet Çocuğu
Çağdaş Düşüncenin Işığında Atatürk
Çakırcalı Mehmet Efe
Çanakkale Menkıbeleri
Çankaya, Falih Rıfkı
Çatıdaki Nefes
Çavdar Tarlasındaki Çocuklar,
J.D.Savnger
Çıktığınız Hevesle İniniz
Çılgın Kalabalıktan Uzakta
Çınaraltı Sohbetleri
Çiçekler Büyür
Çiçekler Susayınca
Çin İşkencesi
Çit Mart
Çocuk Pisikolojisi, Atalay Yörükoğlu
Diyet, Ömer Seyfettin
Çocuklar ve Adresler
Çocukluğum
Efendimiz
Eğitim Psikolojisi
Einstein’dan Mektuplar
Ekmeğimi Kazanırken
Ekmek Kavgası
El Kızı, Orhan Kemal
El Sürmesi, Tatrica Higghsmiths
En Ölü Erkek Kuşlar, İnci Aral
Ergenekon
Ermeni Mezalimi
Ermiş Sörfçü
Eroin
Esaretin Bedeli
Eşimin Eşi Yok
Etkili İnsanın 7 Alışkanlığı
Etkili Öğrenme Yöntemleri
Etkin Aile İletişimi
Evlada Gülsarı
Eylül
Ezilenler
Facoult Sarkacı
Falaka
Fatih Feneri
Faust, Goethe
Felsefe Öyküleri
Felsefenin Başlangıç İlkeleri
Felsefeye Giriş
Fethur Rabbani, Abdulkadir Geylani
Fırtınalar, Halil Cibran
Fih-İ Ma’fih
109
f
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
2
1
1
1
1
Öğretmenleri En Çok Etkileyen Kitapların
Adı
Dönemeç
Dördüncü Murat, Piyes
Dört Aynalı Kırık Oda
Dr Jeykill ve Mr Hyde
Drakula
Dublörün Dilemması
Dublörün Muamması
Durgun Don
Dünya Nöbeti
Dünyaya Açılan Barış Köprüsü
Düşler Sokağı
Düşünce Gücü
Düşünce Tarihi
Gerçeğe Doğru Serisi
Gerçek Emile Zola
Gılgamış
Git Kendini Çok Sevdirmeden
Gladyonun Türk Tetikçisi Çatlı
Godot’u Beklerken
Göç, Godfrey Lias
Göçebe, Knut Hamsun
Gödel Escher Bach
Gölgedekiler
Gulliver’s Travels
Gulua Takım Adaları, Soljenistin
Gurbeti Ben Yaşadım
İnsanın Sekiz Rengi, Gurmuck
Gül Hüznü
Gülü Koklayamadım
Gülün Adı –ı, Umberto Eco
Gün Görmeyen Sokak
Gün Ortasında Karanlık
Günaydın Gece, İkbal Gürpınar
Güneşin Doğuşu
Güneşler Güneşi
Hababam Sınıfı
Hacı Ata
Hadiselerin İbret Dili
Hadislerle Müslümanlık
Hallacı Mansur
Harry Potter
Hassas Dokunuşlar
Hayat Gülümsersen Gülümser Sana
Hayal Kadınlar, Pieere Loti
Hayalleri Olanlar Asla Uyumaz
Hayata Yön Veren Sözler
Hayatın İçinden
Hayatın Ta Kendisi Lokantası
Heriy Potter
Hiç Kızmayan Öğretmen
Hiroşimalar Olmasın
Hükmedenler
Hülya
I.Yalom-Divna Aşkın Cellâdı
II. Abdülhamit’te ve Abdülhamit Handa
Yanılanlar
İhtilalin Süvarisi
İhtiyar Balıkçı, Hemingwey
İki Dirhem Bir Çekirdek
Karanlıkta Sabah Kuşları
f
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
Öğretmenleri En Çok Etkileyen Kitapların
Adı
Fil Yalnız Bir Hayvan Değildir, A.Şerif
Özgören
Hayata Merhaba, Filiz Akın
Filler Sultanı, Yaşar Kemal
Firavun Mısır Uygarlıkları
Flora Of Turkey
Focult Sarkacı
Froin
Füsusul Hikem
Gandhi
Geceye Uyananlar
Gelibolu’dan Kafkaslara
Geminel
Genç Osman’ın Hayatı
Gençliğim Eyvah
Gençlik Rehberi
İktisadi Doktirinler Tarihi
İlahi Aşk, İbn-İ Arabî
İlâhî Nizam
İletişim Çatışmaları ve Empati
İlişkilerde Bağımlılığa Son
İlk Öğretmen
İlk Sosyalist İlk Sosyolog Cemil Meriç
İlk Üç Dakika, Tubitak Yayınları
İmamın Manken Kızı
İngiliz Casusun İtirafları
İnsan Nasıl İnsan Oldu
İnsan Niçin Ölümlü, Tolstoy
İnsan Postu
İnsan Ve Davranışı
İnsanı Anlamak, Muhammet Bozdağ
İnsanları Seveceksin
İnsanlığın Dirilişi, Sezai Karakoç
İntibah
İntibah Lise Yılları
İntikam Meleği
İskambil Kâğıtlarının Esrarı
İslam Tarihi
İslamda Akıl, Prof B.Bayraklı
İstanbul, Orhan Pamuk
İstanbul’da Aşk Babil’de Ölüm
İstemenin Esrarı
İşaratül-İ’caz
İşgal ve Direniş
İtirafçı
İtiraflarım, Tolstoy
K. Kerim
Kader Kapımı Çaldı
Kader Kuyusu
Kadının Evrimi
Kafesin İçerisindeki Hayat
Kafkas Kartalı Şeyh Şamil
Kalbimi Vatanıma Gömün
Kalp Hayatı
Kan Çiçekleri
Kanatsız Kuşlar, Luis De Bernies
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
Kanlı Gömlek
Kaptan Atilla İlhan’ı Dinledim, Selim İleri
Karadeniz’in Kıyıcığında
Karanlığın Soluğu
1
1
1
1
1
110
f
1
Öğretmenleri En Çok Etkileyen Kitapların Adı
f
Kardelen
Karılar Koğuşu
Karlı Dağdaki Ateş
Kavim
Kayıp Olan Çocuklar
Kayıp Romanlar
Kendine Yeni Bir Hayat Ismarla
Kelile İle Dimme
1
1
1
1
1
1
1
1
Kendileri İle Savaşanlar
Kesibe Hayyran
1
1
Kılıç Yarası Gibi
Kır Uykusu
Kırık Testi
Kırmızı Pazartesi
Kızı Olmadan Asla
Kızıl Boyalı Saçlar
Kızıl Ve Kara
1
1
1
1
1
1
1
Kızıl Zindanlar
Kızıla Boyalı Saçlar
Kiralık Konak Ocak
Klasik Mekanik
Kolera Günlerinde Aşk, Gabriel Garcia
Marguez
Konuk
Konuşma ve İnsanları Etkileme Sanatı
Kopar Zincirlerini
Köle
Köprüde Kadınlar Var
Kördüğüm
Körleşme
Körlük
Köroğlu
Kösem Sultan
Köstebek
Köylüler, Balzac
Kral Ve Ben
Kralın Yeni Usu
Kuantum Elektrodinamiği, Richard P. Feynman
Kulleteyn, Turan Dursun
Kumral Ada – Mavi Tuna
Kur’ân’a Göre Dört Terim
Kur’an’a Göre Muhammed
Kuranda Müminin Özellikleri
Kurtuluş Savaşı
Kurtuluş
Mazi Kalbimde Bir Yaradır, Nehir Yeğinobalı
Nisan Cadısı
Noturdamus
Nüveyre
Oblomow
Odaklanmanın Gücü
Oğlum Osman
Oku Ama Neyi
Okul Evde Başlar
Okyanus Gezileri
Olasılıksız
Olumlu Düşünmenin Yararlı Olduğunu
Anladım
Olumsuz Dünyada Olumlu Çocuklar Yetiştirmek
Onlar Da İnsandı
1
1
1
1
1
Öğretmenleri En Çok Etkileyen Kitapların
Adı
Kutsal Fahişeler
Kutsal İsyan H.İzzettin Dinamo
Kuvayı Milliye Destanı, Nazım Hikmet
Küçük Ağanın Eğitimi
Küçük Anılarda Büyük Sırlar, Nurten Aslan
Küçük Dünya
Küller Altında Yakın Tarih Şubat
Kültür Ve Eğitim Tarihimizde Yabancı
Okullar
Ladesçi, Üstün Dökmen
Leo Bualiga Yapmak Sevmek Ve
Öğrenmek
Leyla İle Mecnun İskender Pala
Leyla’nın Evi
Leyleklerin Uçuşu
Lord Of The Rings
Lütfen Beni Okur Musun Öğretmenim
M Kemal İle 1000 Gün, Nezihe Araz
Makale Thomas Carrlleyn, Kahramanlar
Edward Hollat Com. Tarih Nedir
Malcolm X
Matmazel Noraliyanın Koltuğu
Matruşka
Mavi Karalık
Mavi Tuna
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
Medeniyetler Çatışması
Mega Trewos
Meğer Annem Haklıymış
Mekkeye Giden Yol
Melekler Ve Şeytanlar, Don Brown
Meyyale
Milena’ya Mektuplar
Minta Solmaz Kamura
Mobby Dick
Modern Türkiye’nin Doğuşu
Moğol Kurdu, Homeric
Mustafa Kemal İle 1000 Gün, Nezihe Araz
Mustafa Kemal’in Liderlik Sırları
Mutluluğun Kitabı, Nil Gün
Mübarek Topraklar
Mücevherler
Müdafaalarım, Necip Fazıl
Müstesna Güzeller, İskender Pala
Nana Ayı
Ne Yapmalı, Oktay Sinanoğlu
Necip Fazılın Bütün Kitapları
Neden Laiklik, Tümg. Hüseyin Cevizoğlu
Neva
Pinhan, Elif Şafak
Pişman Değilim
Pol Ve Virjini
Pollyanna
Portakal Çiçeği
Posta Kutusundaki Mızıka
Prizma
Rabbini Arayan Thomas
Rabıta
Reyhan
Saatleri Ayarlama Enstitüsü
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
Sabahattin Ali, Can Dündar
Sahibini Arayan Mektuplar, Ümit Yaşar
Oğuzcan
Sahnenin Dışındakiler
1
1
Onlar Sonra İnsandır
Onuncu Köy
1
1
111
f
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
Öğretmenleri En Çok Etkileyen Kitapların Adı
f
1
1
1
1
1
1
1
1
Öğretmenleri En Çok Etkileyen Kitapların
Adı
Salkım Hanım’ın Taneleri
Sana Yemek Kitabı
Sanatta Yaratma, Hamdi Akverdi
Saraydan Sürgüne
Sarı Kamış Destanı
Savaşçının Dönüşü
Savaşın Getirdikleri
Selma ve Gölgesi
Seni Duyuyorum Anne
Seni Halk Adına Ölüme Mahkûm
Ediyorum, Mitka Grıbçeva
Sevdalım Hayat
Sevgi Leo Busgilya
Sevgi Üstüne, Joe Ortega Gaset
Sevme Sanatı
Shrodingerin Kedisi
Sıcak Külleri Kaldı
Sis
Siyah Kan
Operasyon, Turgay Özkan
Orman Çocuğu
Orta Direk
Osmanlı Köylüsü Sosyal Yaşamı
Osmanlı Sultanları
Osmanlı Tarihi
Osmanlının Strateji Sorunları, Tanju Akad
Otuz Beş Yaş, Cahit Sıtkı
Öç
Öğrenci Davranış Bozuklukları
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
Öğrenci Merkezli Eğitim Çoklu Zekâ
Öğretmenim Mor İle Sarı
Öğretmenlikte Yeni Teknikler, Halit Ertuğrul
Ölçü ve Yoldaki Işıklar
Ölmeye Yatmak, Adalet Ağaoğlu
Ölü Canlar
Ölümcül Kimlikler
Ölümden Sonraki Hayat Kabir Hayatı
Ş.Gölcük
Ölümsüz Atatürk Atatürk’ün Anıları
Ömer’in Çocukluğu
Önde Giden Atlılar, Harun Tokak
Özel Dokunuşlar
Padişah Anaları
Padişahlar Da Ağlar, Kanuni
Pardayanlar
Pargalı İbrahim Paşa
Paris Düşerken
Petrol Fırtınası, Raif Karadağ
Sait Faik Tüm Öyküleri
Sakıp Sabancının Hayatı
Sosyal Sistemlerin Temelleri
Soykırım
Sömürge Ve Eğitim
Stratejik Derinlik, Ahmet Davurdoğlu
Sular Durulunca
Suların Gölgesinde
Suskunlar, İhsan Oktay Anar
Süpermen Ve Uğur Böceği, Ahmet Şerif
İzgören
Sürgün Öğretmen
Sybyl (Sibıl)
Şeytan Yemini
Şiirler Aramızda
Şiirler Şairler Ve Meclisler, İskender Pala
Şok
Taifte Ölüm
Tanrı İle Sohbet
Tanrılar Bilginler Mezarlar
Tanrının Doğum Günü
Tarihçi
Tarihimizle Yüzleşmek, Emre Kongar
Tarihte Türkler
Tarihte Yaprak
Taşkın Tuna- Oku Ama Neyi
Tavsiyeler
Tavuk Suyuna Çorba
TBMM Tutanakları
1
1
Tehafüt El-Felasife
Tehlikeli Oyunlar, Oğuz Atay
Tekelistan
Therese Raquin, Emile Zola
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
Siyah Kuş
Siyah Lale
Siyah Ve Mavi
Siyasetname
Siyer
Socrates’in Savunması
Sofia’nın Seçimi
Son Ermeni
Son Kahramanlar
Son Padişah Vahdettin
Son Yeniçeri
Sonsuzluğun Mesajı
Türkçe’nin Sırları
Türkçenin Gücü
Türkiye Üzerine Oyunlar
Türkiye’nin Toplumsal Yapısı
Türkleri Parçalamak İçin 100 Plan
Türklerin Tarihi, Doğan Avcıoğlu
Tütün
Ufak Şeyleri Dert Etmeyin
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
Ulu Hakan
Ulusdağına Düşen Ateş
Ulysess
Umuda Yolculuk
Umudun Bittiği Yerde
Uygarlık Tarihi
Uzak
Uzman Öğretmenlik Hazırlık Kitabı
Üç Mesele
Üç Muhammed Mustafa İslamoğlu
Üçler Yediler Kırklar
Üsküp’ten Kosova’ya
Üsve-İ Hasene
Van’da Akort
Var Olmanın Dayanılmaz Hafifliği
Varolmak Gelişmek Uzlaşmak, Üstün
Dökmen
Varolmanın Dayanılmaz Hafifliği
Vatikan Ve Tapınak Şovalyeleri, Aytunç
Altındal
Vatikanın Türkiye Senaryasu
Ve Aşk Evliliğin Ellerinden Tuttu
Ve Çeliğe En Verildi, N. Ohtrongi
Veba, Albert Camus
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
112
f
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
Öğretmenleri En Çok Etkileyen Kitapların Adı
f
Tıbbi Nebevi
Tohum Yeşerince
Tolstoyun Çocukluğu
Tom Sawyer
Toprak Uyanırsa Mart
Toprak, Emile Zola
Toung Fu
Travenian
Türk Cihan Hakimiyeti Mefkuresi
Türk Edebiyatının Klasik Nın Sözler
Türk Halk Hareketleri Ve Devrimleri, Çetin
Yetmin
Türk Mitolojisi
Türk Tarihinden Yapraklar
Türk’e Vuranlar
Yaz Dediler Yazdım
Yazı Yazmaktan Karnı Nasırlaşan Adam
Yazmak İstemem Bende Saklı
Yemen Ah Yemen
Yeni Milenyum Eski Kehanetleri Doğruluyor
Yeniçeri, Necip Fazıl
Yıldızın Parladığı Anlar
Yıldızlı Geceler, Kadir Pirim
Yokuş
Yunus Divanı Lise Yılları
Yusuf İle Züleyha, İsmet Özel
Yusuf İle Züleyha, Nazan Bekiroğlu
Yüksek Topuklar
Yürek Devleti, Mustafa İslamoğlu
Yüzbaşı Carelle’nin Mandolini
Yüzüncü Ad
Yüzyılımızda Yalnız Yolculuğum
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
Öğretmenleri En Çok Etkileyen Kitapların
Adı
Viran Bağ
Viva La Muerte, Alev Alatlı
Vurun Kahpeye
Yabancı, Albert Camus
Yahudilik Ve Masonluk, Harun Yahya
Yarının Tarihine Bakış, Ali Şeriati
Yarısı Roman, İsmet Kür
Yasemen
Yaşam Kıyısında
Yaşam Yolu
Yaşamak Kavgası
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
Yaşar Ne Yaşar Ne Yaşamaz
Yaşatma Cesareti, Rolla Mary
Yatağımdaki Düşman
Yavuz Sultan Selim Ağlıyor
Yavuz Sultan Selim’in Hayatı
Ye O Kurbağayı
Yeniden Doğuş
Yeniden İnsen İnsan İnsana
Yer Demir Gök Bakır
Yorgun Mayıs Kısrakları
Yorgun Savaşçı
Yunan Ve Zalim
Zamanda Yolculuk
Zana Mahsen, Annemi Bir Daha Görebilsem
Zavallı Cezmi Bey
Zehirli Oklar
Zen ve Motosiklet Bakım Sanatı
Zifir, Orkun Uçar
Zorba, Kazançakis
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
Not: Öğretmenler bazı kitapların yazarlarını belirtmemişlerdir.
113
f