Miyelinleşme ve Potansiyel Performansa Ulaşma Stratejileri

Miyelinleşme ve Potansiyel
Performansa Ulaşma
Stratejileri
Erken Branşlaşma ve Kuvvet Antrenmanlarını
Geç Başlatmanın Zararları
Prof.Dr. Muzaffer Çolakoğlu
R. Douglas Fields’in Araştırması

video-0234.3gp
Miyelin Kılıf
Schwann hücrelerinin
nöron aksonunu
sarmasıyla oluşur
(PSS).
İzolasyon sağlayarak,
sinirsel iletinin akson
üzerinde hızlı
ilerlemesine yardımcı
olur.
Akson onarımına imkan
sağlar.
Miyelin Oluşumu
 100 tabakaya kadar
Sportif Performansa Nöronal Etkiler
 Bazı nöronlar birden fazla pre-sinaptik nöronun eşzamanlı
uyarımı ile uyarılabilir.
 Bu pre-sinaptik nöronlardan bir tanesi sinirsel uyarıyı 4
milisaniyeden önce getirirse post-sinaptik nöronda uyarı
oluşmaz.
 Hareketin oluşumu sırasında bu post-sinaptik nöronun
uyardığı nöronlar/motor nöronlar devreye giremez.
 Yeterince uyarılamadıkları için bu nöronlarda miyelinleşme
fazla olmaz ve sinirsel ileti hızları düşük olur.
 Bu post-sinaptik bağlantıların kullanılacağı hareketler
gerçekleşemez ve hem koordinasyon hem de güç üretimi
yetersiz olur.
Nöronal Devreler
Miyelinleşmede Kritik Dönemler

Hamileliğin 16. haftasından itibaren miyelinleşme başlar,
doğum sonrası 1-12. aylar arasında hızlanır.

Miyelinleşmenin en hızlı dönemi ergenlik dönemidir. Bu
dönemden sonra öğrenme ile sadece % 5 daha artabilir.

O zaman yeni becerilerin öğrenimi ve önceden öğrenilenlerin
geliştirilmesinde en etkili dönem ergenlik dönemidir.

Bu dönem kuvvet ve koordinasyon gelişimi açısından en etkili
şekilde kullanılmalıdır.
Neden Ergenlik Döneminde Miyelinleşme Hızlı Gelişir?

Bir nöronda miyelinleşmenin gelişmesinde o nöronun uyarılması
sonucu membranında oluşan aksiyon potansiyellerinin ve,

Progesteron ve testosteron gibi nöroaktif hormonların etkisi
gösterilmiştir.

Bu hormonların salınımı puberte döneminde hızla artar.

O zaman, güç ve çok yönlü koordinasyon gelişiminin en üst
düzeyde olabilmesi için bu dönemde hem kuvvet antrenmanlarının
hem de çok yönlü hareket eğitiminin vurgulanması gerekir.
Ergenlik Döneminde Antrenmana Ait Sorunlar

Koordinasyonel yetilerin ve kuvvet/güç özelliklerinin gelişiminde
en önemli dönem olmasına rağmen hızlı boy uzaması nedeniyle kas
kuvveti/gücü yetersiz kalabilir ve koordinasyon bozuklukları
görülür.

Kızlar ergenliğin ilk yıllarında, erkekler son yıllarında hızla uzar.

Koordinasyon bozuklukları teknik hatalara neden olarak
sakatlanmalara neden olabileceğinden bu dönemde teknik gelişim
sağlanmadan kuvvet antrenmanlarına başlamak riskli olabilir.

Kas gücü yetersizliği nedeniyle özellikle hızlı sportif becerilerde
istenilen teknik uygulamalar gerçekleştirilemez ve koordinatif
gelişim optimal düzeyde sağlanamaz.
Çocuklarda Kuvvet Antrenmanı

80’li yılların ortalarından itibaren iyi
düzenlenmiş çok sayıda araştırmada şu
sonuçlar elde edilmiştir;

Pre-puberte (8-11 yaş) :

Temel hareketlerin (Squat, Bench Press vb) teknik öğretimi,

haftada 2-3 seans, üçer set ve 8 TM şiddetine kadar

teknik hata ihtimalini minimale indirmek için makineler ile,

yetişkinlerde olduğu gibi; eğer bir teknik hata yoksa sakatlık yok,

hiçbir çalışmada epifiz kırığına rastlanmamış.
Ne Yapmalı?

Puberte öncesinde makinelerle 8TM’ye kadar ulaşabilecek kuvvet
antrenmanlarına başlanmalı ve Bench Press Squat gibi teknikler
öğretilmeye başlanmalı:

Böylece, kuvvet antrenmanında kullanılan kaslara sinirsel iletiyi götüren
nöronlarada miyelinleşme hızlanır,

Hızlı boy uzaması dönemi öncesi kaslar etkili düzeyde kuvvetlenir.

Bu önceden kuvvetlenme, pubertede görülebilecek kas kuvveti/kemik
uzunluğu uyuşmazlığı olasılığını azaltır.

Serbest ağırlıklarla kuvvet antrenmanı başlayana kadar temel hareketlerin
tekniği öğrenildiğinden puberte döneminde serbest ağırlıklarla çalışılmaya
başlandığında epifiz kırığı veya diğer sakatlık riskleri minimale iner.
Ne Yapmalı?

Erken branşlaşmaya odaklanmak yerine, her türlü hareketin
kontrolünü sağlayabilecek çok yönlü hareket eğitimi verilmeli :

Miyelinleşmeyi arttıran en önemli unsurlardan biri sinirlerin uyarılması
olduğundan, değişik hareket paternlerini defalarca deneyerek o hareketin
sağlanmasında görev alan tüm merkezi ve periferik sinir hücrelerinin
miyelinleşmesi arttırılır.
Çok Yönlü Hareket Eğitimi Yerine
Erken Branşlaşma Olursa Ne Olur?

Birden fazla pre-sinaptik nöronun eşzamanlı uyarımı ile aktive olan
nöronlarda pre-sinaptik nöronlardan biri uyarıyı diğerlerinden önce
getirirse o nöronda aksiyon potansiyeli başlayamaz (uyarılamaz);

Fazla sinirsel uyarı almayan nöronların miyelinleşmesi daha zayıf olur ve
sinirsel uyaranı daha yavaş iletirler.

Sinirsel iletisi diğerlerinden hızlı olan pre-sinaptik nöronlar iletiyi sinaptik
çukura 4 milisaniye farkla getirirlerse post sinaptik nöron uyarılamaz ve
hedef motor ünite devreye giremez.

Bu hem kuvvet/güç üretimi düşüklüğüne hem de koordinasyon bozukluğuna
neden olur.

Erken branşlaşma nedeniyle oluşan bu durumu ergenlik dönemi sonrasında
telafi emek mümkün değildir.
KAYNAKLAR










Payne VG, Morrow JR, Johnson L, Dalton SN. Resistance training in children and youth: a metaanalysis. Res Q Exerc Sport. 1997, 68(1):80-8.
Falk B, Tenenbaum G. The effectiveness of resistance training in children. A meta-analysis. Sports
Med. 1996 Sep;22(3):176-86.
Christou M, Smilios I, Sotiropoulos K, Volaklis K, Pilianidis T, Tokmakidis SP. Effects of
resistance training on the physical capacities of adolescent soccer players. J Strength Cond Res. 2006,
20(4):783-91.
Faigenbaum AD, Westcott WL, Loud RL, Long C. The effects of different resistance training
protocols on muscular strength and endurance development in children. Pediatrics. 1999, 104(1):e5.
Faigenbaum AD, Milliken LA, Loud RL, Burak BT, Doherty CL, Westcott WL. Comparison of
1 and 2 days per week of strength training in children. Res Q Exerc Sport. 2002, 73(4):416-24.
Meen HD. Physical activity in children and adolescents in relation to growth and development.
Tidsskr Nor Laegeforen. 2000, 10;120(24):2908-14.
Ozmun JC, Mikesky AE, Surburg PR. Neuromuscular adaptations following prepubescent strength
training. Med Sci Sports Exerc. 1994 26(4):510-4.
Ramsay JA, Blimkie CJ, Smith K, Garner S, MacDougall JD, Sale DG. Strength training effects
in prepubescent boys.Med Sci Sports Exerc. 1990 Oct;22(5):605-14.
Weltman A, Janney C, Rians CB, Strand K, Berg B, Tippitt S, Wise J, Cahill BR, Katch FI.
The effects of hydraulic resistance strength training in pre-pubertal males.Med Sci Sports Exerc.
1986 Dec;18(6):629-38.
Malina RM. Weight training in youth-growth, maturation, and safety: an evidence-based review.
Clin J Sport Med. 2006 Nov;16(6):478-87.
KAYNAKLAR

Bernard Z, Fields RD. Do Action Potentials Regulate Myelination? The Neuroscientist. 2000, 6(1):
5-13.

Roglio I, Giatti S, Pesaresi M, Bianchi R, Cavaletti G, Lauria G, Garcia-Segura LM, Melcangi
RC. Neuroactive steroids and peripheral neuropathy. Brain Res Rev. 2007 May 6 [Epub ahead of
print]

Leonelli E, Ballabio M, Consoli A, Roglio I, Magnaghi V, Melcangi RC. Neuroactive steroids: A
therapeutic approach to maintain peripheral nerve integrity during neurodegenerative events. J Mol
Neurosci. 2006;28(1):65-76.

Mireya Marin-Husstegea, Michela Muggironia, David Rabanb, Robert P. Skoffb, Patrizia
Casaccia-Bonnefila. Oligodendrocyte Progenitor Proliferation and Maturation Is Differentially
Regulated by Male and Female Sex Steroid Hormones. Dev Neurosci 2004;26:245-254.

Jordan CL, Williams TJ. Testosterone regulates terminal Schwann cell number and junctional size
during developmental synapse elimination. Dev Neurosci. 2001;23(6):441-51

Stocker S, Güttinger HR, Herth G. Exogenous testosterone differentially affects myelination and
neurone soma sizes in the brain of canaries. Neuroreport. 1994 Jul 21;5(12):1449-52.

Monks DA, O'Bryant EL, Jordan CL. Androgen receptor immunoreactivity in skeletal muscle:
enrichment at the neuromuscular junction. J Comp Neurol. 2004 May 17;473(1):59-72.