Sayı 39: Eylül Bülteni - Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğü

www.hssgm.gov.tr
THSSGM Bülteni
www.seyahatsagligi.gov.tr
Sayı: 39
ve özel sağlık hizmetlerinin daha etkin ve
verimli bir şekilde yürütülmesi için icracı birimlerle politika yapan ve düzenleyen
birimler ayrıştırıldı. Bu kapsamda, yeni birim ve kurullar ile bağlı kuruluşların kurulmasının yanı sıra taşra teşkilatımız da
yeniden yapılandırıldı.
Eylül 2012
Van Depremi Acil Sağlık
Hizmetleri Değerlendirme
ve Eğitim Toplantısı Van’da
Gerçekleştirildi
Ayrıca taşınır ve taşınmazlar, personel
devri işlemleri, mevzuat güncellemeleri tamamlandı. İkincil mevzuat da oluşturuldu. Hizmetlerin daha hızlı ve etkili sunumu için bürokrasi ve yönetim kademeleri
azaltılarak profesyonel yönetim anlayışıyla
kadrolarda düzenlemeler yapıldı.
Sağlık Bakanlığında
Değişim Yönetimi
Hastaneleri ve benzeri sağlık kurum ile
kuruluşları maliyet ve etkinlik açısından
daha etkin yönetilebilmek için öngörülen
Kamu Hastaneleri Birliklerinin kurulma
çalışmaları ise devam etmektedir.
Bakanlığımız, vatandaşlarımızın kaliteli
sağlık hizmetlerine hakkaniyet içinde erişmelerini ve hizmet standartlarını yükseltmeyi amaçlayan Sağlıkta Dönüşüm Programı’nı 2003 yılından beri istikrarlı biçimde
uygulamaktadır.
Ülkemize mahsus bir Sağlık Modeli olarak yürütülmekte olan bu programın en
önemli unsurlarından birisi Sağlık Bakanlığının planlama, yönetme ve denetleme
kapasitesini güçlendirerek program ile
sağlanan başarılara süreklilik kazandırılması idi. Bu çerçevede 02.11.2011 tarihli
ve 663 sayılı Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname (KHK)
ile “Bakanlık teşkilatı ve bağlı kuruluşlarının yeniden yapılandırılması” süreci başlatıldı.
Sağlık hizmet sunumunda sağlanan iyileşme ve gelişmeye paralel olarak Bakanlığımız ve bağlı kuruluşlarının da yeniden yapılandırılması gereği doğdu.
Bu gereklilikten hareketle politika belirleme, düzenleme, denetleme ve hizmet sunumunun merkezde toplandığı dikey yapılanmadan, Bakanlığımızın politika belirleme ve sistem yönetimi üzerine yoğunlaştığı, kurumsal uzmanlaşmaya dayanan,
taşra teşkilatındaki idarecilerin karar verme imkânlarını artırmayı amaçlayan yatay
yapıya geçildi.
Temelde iş yapma biçimlerimizin yeniden
tanımlandığı bu değişim sürecinde, kamu
Paydaşlarımızın değişim süreci hakkında bilgilendirilmelerine büyük önem vermekteyiz. Bu çerçevede Değişim Yönetimi Programı ve Uygulama Planı ile sürdürülen yeniden yapılandırma çalışmalarına ilişkin bilgi ve çalışmalara http://
www.sb.gov.tr/TR/belge/1-15631/degisimyonetimi.html linkinden ulaşabilirsiniz.
Geçmiş yıllarda yaşanan depremlerin ışığında
Van depreminin değerlendirilmesi, güçlü ve zayıf yönlerimizin ortaya konarak çözüm önerilerinin tespit edilmesi, afetlerde sağlık hizmetlerinin daha da iyileştirilmesi, kurumlar arası koordinasyon ve işbirliğinin arttırılması amacıyla “Van Depremi Acil Sağlık Hizmetleri Değerlendirme Toplantısı” 30 Haziran-1 Temmuz
2012’de Van İlinde gerçekleştirildi. Sağlık Bakanlığı Acil Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğünce gerçekleştirilen toplantıya Sağlık Bakanlığı Müsteşarı Prof. Dr. Nihat TOSUN, Müsteşar
Yardımcısı Doç. Dr. Turan BUZĞAN, Acil Sağlık Hizmetleri Genel Müdürü Prof. Dr. Ali COŞKUN, Türkiye Kamu Hastaneler Kurumu Başkanı Uz. Dr. Hasan ÇAĞIL, Bakanlığımız Merkez ve Bağlı Birimleri, İl Sağlık Müdürlükleri, ilgili kamu-kurum ve kuruluşları ve sivil toplum
kuruluşları temsilcileri katıldı. Türkiye Hudut
ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğümüzü de Dr.
Adalet GÖK temsil etti.
Bu Sayımızda;
Sağlık Bakanlığında Değişim Yönetimi
Van Depremi Acil Sağlık Hizmetleri
Değerlendirme ve Eğitim Toplantısı Van’da
Gerçekleşti
Stratejik Planlama ile İlgili Çalıştay
Ankara’da Yapıldı
DSÖ Gemi Denetimleri ve Gemi Sağlık
Sertifikaları Düzenleme Eğitim Aracı Pilot
Eğitimi Yapıldı
Havayolu Seyahatiyle Bulaşıcı Hastalıkların
Yayılmasının Önlenmesi İçin İşbirliği
Toplantısı Frankfurt’ta Yapıldı
Hac ve Umreye Gidenlere Sağlık Bilgileri
Batı Nil Ateşi Nedir?
Milli Futbolcular İzmir SS Merkezimizdeydi
Genel Müdürlüğümüzün İftar Yemeği
Toplantıda Van depremiyle ilgili olarak “o an”
başlıklı deprem anı ve sonrasından bahsedildi.
Enkazdan çıkan bir sağlık personeli ile iki vatandaşın gözünden deprem anlatıldı. Toplantı
akabinde yapılan çalıştayda herhangi bir doğal
afete karşı daha iyi nasıl hazırlıklı olunabileceği
irdelendi. Depremde müdahalenin doğru yönleri ve eksikleri ile ilgili değerlendirmeler yapıldı.
Ayrıca depremde en çok yıkıma uğrayan Erciş
İlçesine gidilerek afet kalıcı konutları görüldü.
Bakanlığımızın DSÖ ile işbirliği içersinde yürüttüğü 2013-2017 dönemi
Stratejik Plan hazırlık çalışmaları kapsamında 02 Temmuz 2012 tarihinde iç
paydaşlar ile Politika Diyalogu toplantısı, 04-06 Temmuz 2012 tarihleri arasında
ise Bağlı Kuruluşlar ve birimlerin katılımı ile Stratejik Planlama Çalıştayı
Ankara’da gerçekleştirildi.
02 Temmuz 2012 tarihinde yapılan iç paydaşlar ile politika diyalogu toplantısına
Genel Müdürlüğümüz Strateji Geliştirme Daire Başkanı İbrahim POLAT;
Stratejik Planlama ile İlgili
Çalıştay Ankara’da Yapıldı
04-06 Temmuz 2012 tarihleri arasında düzenlenen Stratejik Planlama Çalıştayına ise Sağlık Hizmetleri Daire Başkanı Dr. Ahmet Zeki HÜRDOĞAN, Baştabip
Dr. Metin ÖZAYDIN ve Mali Hizmetler Uzmanı Çağatay YAŞA katıldı.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Gemi Denetimleri ve Gemi
Sağlık Sertifikaları Düzenleme
Eğitim Aracı Pilot Eğitimi Yapıldı
Kaynakları Daire Başkanı Münip Ferruh
ERSOY ve Strateji Geliştirme Daire Başkanı İbrahim POLAT da eğitime katıldı.
Gemilerde sağlık denetimlerinin yapılması ve
sağlık sertifikalarının düzenlenmesi
konusunda dünya ülkeleri arasında uygulama
birliğini sağlamak amacıyla geliştirilen
eğitim modülünün ilk pilot uygulaması kurumumuz çalışanları ve Dünya Sağlık
Örgütü uzmanlarının katılımıyla 25-29 Haziran
2012 tarihlerinde İstanbul’da yapıldı.
Kurumumuz yöneticilerinden Genel Müdür
Yardımcılarımız Dr. Doğan DEMİREL ve Ahmet
Hamdi BOZGAN, Türk Boğazları ve Sağlık Denetimleri Daire Başkanı Rıza ÇUBUKÇU, İnsan
Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO)
Avrupa ve Atlantik Bölgesi ile Dünya Sağlık Örgütünün (DSÖ) düzenlediği, 03-05.07.2012 tarihlerinde Almanya Frankfurt’ta gerçekleşen
“Havayolu Seyahatiyle Bulaşıcı Hastalıkların
Yayılmasının Önlenmesi İçin İşbirliği İkinci Avrupa Toplantısına (CAPSCA)” ülkemizi temsilen Genel Müdür Yardımcımız Dr. Doğan DEMİREL ile Havaalanları Bölge Baştabibimiz Dr.
Aykut Yener KAVAK katıldı.
Toplantıda, ICAO ve halk sağlığı açısından
acil durumlar, Uluslar arası Sağlık Tüzüğünün (UST) mevzuat açısından uygulanması;
DSÖ’nün UST’deki çekirdek kapasitelerinin geliştirilmesi ve son CAPSCA toplantısının sonuç
raporunun değerlendirilmesi görüşüldü.
DSÖ ekibi, daha sonra diğer ülkelerde de yapılacak
eğitimlerin “İstanbul Tecrübesi”
ışığında düzenleneceğini belirtti. Bu eğitim, Genel
Müdürlüğümüzün uluslararası alanda öncü olma
ve norm belirleme hedefine önemli katkı sağladı.
Eğitim sonunda katılımcılara sertifika verildi.
Eğitime Dünya Sağlık Örgütünden 4, Almanya, İngiltere, ABD ve İspanya’dan birer uzman ile DSÖ
Türkiye Ofisi ve Halk Sağlığı Kurumundan katılımcılar iştirak etti.
Ülkemizin farklı limanlarımızdan da 16 gemi sağlık denetmeninin katıldığı eğitimde 3 gün grup çalışmaları, 2 gün gemi üzerinde pratik eğitimler, yarım gün de gemide halk sağlığı riski oluşması durumunda neler yapılabileceği konularında senaryo
çalışmaları yapıldı.
Havayolu Seyahatiyle Bulaşıcı
Hastalıkların Yayılmasının
Önlenmesi İçin İşbirliği İkinci
Avrupa Toplantısı (CAPSCA)
Frankfurt’ta Gerçekleşti
Ayrıca Belirlenmiş uluslararası giriş noktalarındaki
acil eylem planları, Avrupa’da hava trafik kriz yönetimi, Schipol Hava Limanındaki tatbikat ve sonuçları, Robert Koch Enstitüsünün Havacılık Sağlığı
ile ilgili araştırmaları, Halk Sağlığı Aciliyeti durumlarında havayolu tecrübeleri, Halk Sağlığı Aciliyeti
durumlarında seyahat tavsiyeleri, Hayvanların havayolu ile seyahatleri, ICAO havalimanları için oluşturulan check listlerin tanıtımı, H1N1 Pandemisinde
öğrenilen dersler, Almanya’da belirlenmiş hava limanlarında UST gereklilikleri ve çekirdek kapasitelerin oluşturulması ile ilgili çalışmalar, Frankfurt’ta
bulaşıcı hastalıklar ile ilgili Network çalışmasının
altyapısı konularında sunumlar yapıldı.
Tartışma bölümlerinde ülkemiz
tecrübeleri ve yaşanan vakalar ile
ilgili bilgilendirmeler yapıldı.
Toplantı sonunda CAPSCA’nın
dönem başkanlığı seçimi yapıldı ve
oy birliği ile Almanya seçildi.
Toplantı, Avrupa ülkelerinin sivil havacılık ve sağlık sektörünün bir araya gelerek havayoluyla yayılabilecek hastalıklar konusunda tedbirlerin alınması, planlamaların yapılması ve sorunların tartışılması alanında DSÖ ile ICAO gibi önemli uluslararası kuruluşların bilgi ve tecrübelerinin paylaşılması,
son gelişmelerden haberdar olunması ve bilimsel
içeriğinin zenginliği açısından çok faydalı oldu.
Hac ve Umreye Gidenler İçin Sağlık
Bilgileri, Tavsiyeler ve Uygulamalar
Hacı adaylarımız hac vazifesini ifa etmek üzere
kutsal topraklara gidecekleri zaman hangi sağlık
problemleriyle karşılaşacaklarını iyi bilmeleri gerekmektedir.
Suudi Arabistan Sağlık Bakanlığı, daha önceki yıllarda olduğu gibi 2012 yılı Hac ve Umre dönemi için de hacca gideceklere bazı zorunlu aşılar ve
tavsiyelerde bulunmuştur:
1. Meningokok menenjit aşısı (ZORUNLU AŞI)
Dünyanın her yerinden hac ya da umre vazifesinin
ifası amacıyla gelen ziyaretçilerin hepsi Suudi Arabistan’a girişten en fazla 3 yıl ve en az
10 gün öncesinden Menenjit hastalığına karşı
Menenjit Aşısıyla aşılandığını gösteren belgeyi
ibraz etmek zorundadırlar.
Bu uygulama, son 3 yıl içinde aşılanmamış
olan tüm hac çalışanları için de geçerlidir.
2. Poliomyelit (çocuk felci) aşısı: Çocuk felci hastalığının devamlı görüldüğü ülkelerden
ve yayılımın tekrar görüldüğü ülkeler olan
Afganistan, Angola, Çad, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Nijerya ve Pakistan’dan gelen tüm yolculara, yaşlarına ve aşılanma durumlarına bakılmaksızın ağızdan 2 damla çocuk felci aşısı uygulanır.
3. Mevsimsel Grip aşısı: Suudi Arabistan Sağlık
Bakanlığı hacıların, özellikle de ciddi risk altında
olanların Suudi Arabistan Krallığı’na girişten önce
mevsimsel gribe karşı aşılanmalarını tavsiye etmektedir. (65 yaş üstü kişiler, kronik solunum ya da
kalp hastalığı olanlar, karaciğer ya da böbrek yetmezliği olanlar, metabolik hastalıkları olanlar, diyabet ya da HIV ya da bağışıklığı baskı altına alan bir
tedaviden dolayı bağışıklığı baskı altında olan kişiler gibi).
Batı Nil Ateşi insanlara sivrisineklerle bulaşan viral bir hastalıktır. Zaman zaman Avrupa, Asya, Afrika ve Amerika’da görülen bu hastalık bugüne kadar
17 ülkede ciddi salgınlar yapmıştır. Enfeksiyon kaynağı yabani kuşlardır. Sivrisinekler bu kuşları ısırıp
kanını emerek virüsü alırlar ve insanları ısırdığında
hastalık etkenini insana bulaştırırlar.
Hastalık riski mevsimlere, konaklama yerine ve kalma süresine göre değişir. Kentsel bölgelerde, iyi otellerde
konaklayanlarda risk düşükken kırsal alanlarda ve kampçılarda yüksektir.
4. Uluslararası Salgınları
önlemek için; Tüm hacı adaylarının aşıyla korunma sağlanan hastalıklara karşı aşı olmaları şiddetle tavsiye edilir. Aşıları tam olmayan kişilere Aile Hekimleri ile görüşerek ulusal aşılama takviminde yer alan rutin aşıların yapılması yararlı olur (Difteri, tetanoz, boğmaca, kızamık,
kızamıkçık, kabakulak vb.)
5. Sarıhumma: Sarıhumma hastalığı riski olan bir bölgeden gelen
kişiler Suudi Arabistan sınırına girişten en az 10 gün ve en fazla 10
yıl önce aşılandıklarını gösterir geçerli bir Sarıhumma Aşı Sertifikasını bulundurmak zorundadır.
6. Gıda: Suudi Arabistan, hac ve umre için gelenlerin taze gıda getirmelerine izin vermez. Sadece vazifesi boyunca yetecek miktarda uygun
bir şekilde ambalajlanmış gıdaların ülkeye girişine izin verilir.
Ayrıca, hacı adaylarının hac bölgesi dışındaki kırsal bölgeden uzak durmaları sıtma, Kırım
Kongo kanamalı ateşi, Kala azar,
veba, kolera gibi hastalıklardan
korunmalarını sağlayacaktır.
YOLCULUK ESNASINDA
Seyahat öncesi dinlenmiş olmak,
seyahat esnasında bol sıvı tüketmek hacca sağlıklı bir başlangıç
için şarttır.
MEVCUT HASTALIKLAR
Hipertansiyon, kalp damar hastalıkları, eklem romatizması, astım, kronik bronşit
gibi sürekli ilaç kullanmayı gerektirecek bir hastalığı varsa en az bir ay süre yetecek kadar ilacı temin edip yanında bulundurması önerilir. Kalp ve
damar hastaları Hira ve Sevr mağarası gibi aşırı güç
isteyen ziyaretlerden kaçınmaları gerekir.
SIK HASTALIKLAR
Hacı adaylarını en çok etkileyen solunum yoluyla
bulaşan nezle, grip, zatürre gibi enfeksiyonlardır.
4 milyon civarında insanın bulunduğu bir ortamda solunum yolu ile bulaşan enfeksiyonları önlemek mümkün değildir. Ancak alınabilecek tedbirlerle oran oldukça azaltılabilir. Çok soğuk içecek
tüketilmemesi, klima kullanımında dikkatli olunması, bol sıvı tüketimi ve istirahat, maske takmak
bu tedbirlerin önemli bir kısmıdır.
Bulantı, kusma, ishal, sıcak çarpması, ayaklarda su
toplanması ve kasıklarda pişikler sık karşılaşılan
sağlık sorunlarıdır.
Diyanet İşleri Başkanlığının hac sezonu boyunca Mekke ve Medine’de yataklı hastaneleri hizmet
verecektir.
Ayrıca, binaların bulunduğu bölgelerde açılan poliklinikler, sağlık merkezleri ve sağlık ocaklarında;
Gezici sağlık ekiplerince binalarda, Arafat’ta sağlık çadırlarında, Mina’da sağlık hizmeti verilecektir. Bu hizmette 15 adet ambulans da sürekli görev yapacaktır.
le kendini gösteren bir hastalık tablosu oluşturur.
Hastalık %70 hafif seyreder. Hastaların % 30’unda
ise menenjit, beyin iltihabı, kaslarda kuvvetsizlik ve
gevşek felç gelişen ağır tablo görülür.
Vakaların %8-14’ü ölümle sonuçlanır. Bu oran yaşlılarda %30’a kadar yükselir.
Hastalığa özel bir tedavi yoktur. Belirti ve bulgulara
yönelik semptomatik tedavi esastır. Aşısı için çalışmalar devam etmektedir.Virüs sivrisineklerle bulaştığından en önemli korunma yöntemi sivrisinek ısırmasını en aza düşürmektir.
Kapı ve pencerelerden sivrisinek girişinin engellenHastalık genelde mevsimseldir. Yaz boyunca ve son- mesi, konutların çevresinde sivrisineklerin barınmasına ve çoğalmasına yol açacak
baharın erken dönemlerinde görülür. Ama en erken odakların bertaraf edilmesi, uzun kollu gömlek ve pantolon giyilmesi, Culex cinnisan ve en geç aralık ayında da vakalar bildirilmiştir. si sivrisinekler daha çok gece beslendiklerinden hava karardıktan sonra kapalı, koHastalık insandan insana doğrudan bulaşmaz. Ancak runaklı yerlerde bulunmaya dikkat edilmesi önemlidir. Batı Nil Hastalığının görülkan ve kan ürünleri, organ nakli ve laboratuar çalışan- düğü yerlerde hastalık şüphesi durumunda (yüksek ateş, baş ağrısı, kas ağrısı, halsizlik, bulantı, kusma, karın ağrısı gibi) derhal bir sağlık kurumuna başvurulmalıdır.
larında cilt yoluyla bulaşma bildirilmiştir.
Virüs vücuda girdikten 3-14 günlük bir kuluçka döneminden sonra Hastalık özellikle yaşlılar, çocuklar, hamileler ve bağışıklık sistemi baskılanmış kişiyüksek ateş (39-40 derece), baş ağrısı, halsizlik, göz arkasında ağrı, lerde ağır seyredeceğinden daha dikkatli olunmalıdır. Bu gruptakilerin hastalık durukas ağrıları, bulantı, kusma, karın ağrısı, ishal ve ciltte döküntüler- munda kesinlikle yakın takibe alınmaları gerekir.
İki Milli Futbolcumuz İzmir
Seyahat Sağlığı Merkezimizdeydi
Bir TV Yarışması İçin Kenya’ya Gidecek
Yarışmacılara İstanbul’da Seyahat
Sağlığı Hizmeti Verildi
Özel bir televizyon kanalında yayınlanacak yarışma
programı için Kenya’ya gidecek katılımcılara İstanbul Seyahat Sağlığı Merkezinde seyahat sağlığı hizmeti verildi. Katılımcılara
Kenya ve civarında görülen
hastalıklar, bu hastalıklardan korunma yolları anlatıldı. Sarıhumma aşıları yapıldı ve sıtma için koruyucu tedavileri düzenlendi.
Genel Müdür Yardımcımız Ahmet Hamdi BOZGAN, verilen hizmetler ile ilgili medyaya kısa bir bilgi verdi. Katılımcılar, verilen hizmetten memnuniyetlerini dil getirdiler.
İzmir’de Cumhuriyet Meydanı Pasaport İskelesi üzerinde faaliyette bulunan
“İzmir Seyahat Sağlığı Merkezimiz” Ege Bölgesinde hizmet vermektedir.
Merkezimize, gemiadamlarının yanı sıra
bölgeden ticaret, iş, eğitim veya turizm amacı ile sağlık açısından riskli olan
bölgelere seyahat edecekler başvurmaktadırlar. Bu kişilere gidecekleri ülkelere göre seyahat sağlığı bilgileri verilmekte, gerekli aşıları yapılmaktadır.
Takımlarının Kolombiya ve Kosta Rıka’da yapacakları hazırlık kampı öncesi merkezimize başvuran milli futbolcularımız Emre Belözoğlu ve Arda
Turan’a seyahat sağlığı ile ilgili bilgiler verilmiş, sarıhumma aşısı yapılıp sertifikalandırılmışlardır.
Sevilen milli futbolcularımız bizi kırmayıp bültenimiz için merkez personelimiz ile toplu fotoğraf çektirmiş, memnuniyetlerini ifade ederek merkezimizden ayrılmışlardır.
Genel Müdürlüğümüzden geleneksel iftar yemeği
Genel Müdürlüğümüzün artık geleneksel
hale gelen iftar yemeği her yıl olduğu gibi bu
yıl da emekli, kurumdan ayrılmış olan ve
çalışan personelimiz ile yakınlarının yoğun
iştirakiyle 02.08.2012 tarihinde gerçekleşti.
Samimi bir ortamda yenilen iftar yemeğinde
uzun zamandır görüşemeyen arkadaşlar biraraya gelerek hasret giderdi. Birlik beraberlik
ve dayanışma ruhunu güçlendirmeye yönelik
bu tarz sosyal etkinliklerin yıl boyunca
sürdürülmesi isteği vurgulandı.
Sahibi: Op. Dr. İbrahim ŞENTÜRK
www.hssgm.gov.tr www.seyahatsagligi.gov.tr
THSSGM Bülteni
Eylül 2012
Sayı : 39
2 Ayda bir yayınlanır.
Münip Ferruh ERSOY
Dr. Doğan DEMİREL
Dr. Ahmet Zeki HÜRDOĞAN İbrahim POLAT
Ahmet Hamdi BOZGAN Rıza ÇUBUKÇU
Dr. Tunç ÖZCAN
Bülten Yayın Kurulu:
İletişim :