Temel Dini Bilgiler

Birinci Bölüm
ĐTĐKAT
SORU VE CEVAPLARI
A) DĐN, ĐMAN ve ĐSLÂM
S. 1- Din neye denir?
C. 1- Din; akıl sahibi insanları kendi istekleri ile dünya ve ahirette iyiliğe ve mutluluğa
ulaştırmak amacıyla Allah tarafından peygamberleri aracılığı ile gönderilen esaslar bütünüdür.
S. 2- Dinin gayesi nedir?
C. 2- Dinin gayesi; insanların dünya ve ahiret mutluluklarını sağlamaktır.
S. 3- Dinler kaç kısma ayrılır?
C. 3- Dinler başlıca üç kısma ayrılır:
1) Hak din,
2) Muharref dinler,
3) Batıl dinler.
S. 4- Hak dini tarif ediniz.
C. 4- Hak din; Allah tarafından peygamberleri aracılığı ile insanlara bildirilen, hiç bir
değişikliğe uğramadan ve bozulmadan günümüze kadar gelen dindir. Bu özellikleri taşıyan
tek din, ĐSLÂM Dini’dir.
S. 5- Muharref din ne demektir?
C. 5- Muharref din; Allah tarafından peygamberleri aracılığı ile gönderilen, ancak sonradan
insanlar tarafından değiştirilen ve aslı bozulan dindir.
S. 6- Bâtıl dinleri tarif ediniz.
C. 6- Bâtıl dinler; insanlar tarafından uydurulan dinlerdir.(Aya, güneşe, ateşe tapmak gibi.)
S. 7- Đslâm Dini’ni diğer semâvi dinlerden ayran özellikler nelerdir?
C. 7- 1) Diğer semâvi dinler belli bir bölgeye yahut belli bir topluma özgü iken, Đslâm Dini
bütün insanlığa hitap eden evrensel bir dindir.
2) Diğer dinlerin hükümleri, ilke ve prensipleri Đslâm Dini’nin gelmesi ile yürürlükten
kalkmıştır. Đslâm’ın getirdiği ilke ve esaslar kıyamete kadar geçerlidir.
3) Diğer semâvi dinlerin ana kaynakları kaybolduğu veya değişikliğe uğradığı halde, Đslim’in
ana kaynağı Kur’ân-i Kerîm günümüze kadar bir harfi bile değişmeden gelmiştir.
4) Đslâm’da tevhîd (Allah’ın birliği) inancı vardır. Diğer dinlerde
bu inanç bozulmuştur.
5) Diğer semâvi dinlerden her biri, kendinden sonra gelen dini kabul etmezken, Đslâm bütün
semâvi dinleri asli şekliyle kabul eder.
S. 8- Akâid ne demektir?
C. 8- Akâid; “akîde” kelimesinin çoğulu olup, sözlükte; “gönülden bağlanılan, inanılan
şeyler” demektir.Terim olarak; “Đslâm Dini’nde inanılması farz olan şeyler, iman esasları,
dinin temel kural ve ilkeleri” anlamına gelir.
S. 9- Akâid ilmi nedir?
C. 9- Đman esaslarını konu alan bilim dalına “Akâid ilmi” denir.
1
S. 10- Đman ne demektir?
C. 10- Đman; sözlükte doğrulamak, inanmak demektir.Dinî terim olarak ise; Peygamberimiz
Hz. Muhammed (a.s.)’in vahiy yoluyla Allah’tan alıp insanlara ulaştırdığı şeylerin doğru
olduğunu kalp ile tasdik etmek ve inandığını dil ile ifade etmektir.
S. 11- Đman kaç kısma ayrılır?
C. 11- Đman, inanılacak şeyler açısından iki kısma ayrılır:
1) Đcmâlî iman:
Đnanılacak şeylere kısaca ve toptan inanmak demektir. Đmanın bu çeşidi, kelime-i tevhid ve
kelime-i şehâdette özetlenmiştir. Başka bir ifadeyle, Đcmâlî iman; Allah’tan başka ilah
olmadığına ve Hz. Muhammed’in Allah’ın elçisi olduğuna inanmaktır.
2) Tafsîlî (ayrı ayrı) iman:
Đnanılacak şeylerin her birine açık ve geniş bir şekilde, ayrıntılı olarak inanmaktır.
S. 12- Đmanın şartları nelerdir?
C. 12- Đmanın şartları 6 tanedir:
1) Allah’ın varlığına ve birliğine inanmak,
2) Allah’ın meleklerine inanmak,
3) Allah’ın kitaplarına inanmak,
4) Allah’ın peygamberlerine inanmak,
5) Ahiret gününe inanmak,
6) Kadere, iyilik ve kötülüğün Allah’ın yaratmasıyla olduğuna inanmak.
S. 13- Đmanın geçerli olabilmesi için hangi şartların bulunması gereklidir?
C. 13- Đmanın geçerli olabilmesi için şu şartları taşıması gerekir:
1) Đmanın özgür irâde ile kabul edilip, kalple tasdik edilmesi,
2) Đnanılması gereken şeylerin tümüne inanılması, dinin esaslarından herhangi birinin inkâr
edilmemesi,
3) Đmanın yeis halinde, yani ölümün gelip çattığı an gerçekleşmiş olmaması,
4) Đmanda şüphe bulunmaması,
5) Đmana şirk karıştırılmaması,
6) Âyetlerle, dinî hükümlerle alay edilmemesi gerekir.
11
S. 14- Đslâm Dini’ne nasıl girilir?
C. 14- Kelime-i Şehâdet getirilerek ve içerdiği anlama inanılarak Đslâm Dini’ne girilir ve
Müslüman olunur.
S. 15- Kelime-i Şehâdeti ve anlamını söyleyiniz.
C. 15- EŞHEDÜ ELLÂ ĐLÂHE ĐLLELLÂH VE EŞHEDÜ ENNE MUHAMMEDEN
ABDUHU VE RASÛLÜH.
Anlamı: Ben şahitlik ederim ki, Allah’tan başka ilâh yoktur. Ben yine şahitlik ederim ki, Hz.
Muhammed (a.s.) O’nun kulu ve peygamberidir.
S. 16- Kelime-i Tevhidi ve anlamını söyleyiniz.
C. 16- LÂ ĐLÂHE ĐLLELLÂH MUHAMMEDÜ’R RASÛLÜLLÂH.
Anlamı: Allah’tan başka ilâh yoktur. Hz. Muhammed (a.s.) O’nun peygamberidir.
Kelime-i şehâdet ve kelime-i tevhîd; Allah’ın ve Peygamberimizin bize bildirdiği emir ve
yasakların bir cümlede özlü birer ifadesidir. Bu nedenle bu iki cümleyi söyleyen kişi; Đslâm’ın
bütün emir ve yasaklarını kabul etmiş sayılmaktadır.
2
S. 17- Đnanç bakımından insanlar kaç kısma ayrılır?
C. 17- Dört kısma ayrılırlar:
1) Mü’min,
2) Münâfık,
3) Kâfir,
4) Müşrik.
S. 18- Mü’min kime denir?
C. 18- Mü’min; Allah’ın varlığına ve birliğine, Hz.Muhammed (a.s.)’in Allah’ın peygamberi
olduğuna ve Allah’tan vahiy ile alıp bildirdiği şeylere kalbi ile inanan ve bu inancını dili ile
söyleyen kimselere denir.
12
S. 19- Kâfir kime denir?
C. 19- Đslâmî esasları kısmen ya da bütünüyle inkâr eden kimselere kâfir denir.
S. 20- Münâfık kime denir?
C. 20- Münâfık; Allah’ın varlığına ve birliğine, Hz. Muhammed (a.s.)’in peygamberliğine
inanmadığı halde, dili ile inandığını söyleyen kimselere denir.
S. 21- Müşrik kime denir?
C. 21- Allah’ın varlığına inanan fakat Allah’tan başka ilah ya da ilahların varlığını kabul eden
kimselere denir. Müşrikler, kâfir sayılır.
S. 22- “Âmentü” ne demektir?
C. 22- Đslâm Dini’nin iman esasları kısaca “âmentü” terimi ile ifâde edilir. Kelime olarak
“inandım” anlamındadır. Halk arasında,iman esaslarını kısa ve özlü olarak içeren metne ilk
kelimesinden hareketle “âmentü” denilmektedir.
S. 23- Âmentü’nün metnini okuyup, anlamını söyleyiniz.
C. 23- Âmentü’nün metni şöyledir:
“Âmentü billâhi ve melâiketihî ve kütübihî ve rusulihî velyevmil’âhiri ve bilkaderi hayrihî ve
şerrihî minellâhi teâlâ velba’sü ba’delmevti hakkun eşhedü ellâ ilâhe illellâh ve eşhedü enne
Muhammeden abduhû ve rasûlüh.”
Anlamı ise şudur:
“Allah’ın varlığına, birliğine inandım, meleklerine inandım, kitaplarına inandım,
peygamberlerine inandım, ahiret gününe inandım, kaderin, hayır ve şer her şeyin Allah’tan
olduğuna inandım,öldükten sonra dirilmeğe inandım. Şahitlik ederim ki; Allah’tan başka ilâh
yoktur ve yine şahitlik ederim ki, Hz. Muhammed Allah’ın kulu ve de rasûlüdür.”
13
B) ALLAH’A ĐMAN
S. 24- Đslâm’da Allah inancı nasıldır?
C. 24- Kur’ân-ı Kerîm’de ve Peygamberimizin hadislerinde bizlere bildirilen bütün sıfatları
ile birlikte Allah’a gönülden inanmaktır.
S. 25- Allah’ın sıfatları kaça ayrılır?
C. 25- Allah’ın sıfatları “zâtî sıfatları”, “sübûtî sıfatları” ve “selbî sıfatları” diye üç kısma
ayrılır.
3
S. 26- Zâtî sıfatlar ne demektir ve kaç tanedir?
C. 26- Sadece Yüce Allah’ta bulunup, başka hiç bir varlıkta bulunmayan niteliklere “Zâtî
sıfatlar” denir. Bu sıfatlar 6 tanedir.
S. 27- Sübûtî sıfatlar ne demektir ve kaç tanedir?
C. 27- Yüce Allah’la birlikte yarattığı varlıklarda da bulunan özelliklere “Sübûtî sıfatlar”
denir. Ancak Yüce Allah’da bulunan bu sıfatlar, yaratıklarınki ile kesinlikle kıyaslanamaz.
Yaratıklara bu nitelikleri veren Yüce Allah’tır. Sübûtî sıfatlar 8 tanedir.
S. 28- Selbî sıfatlar ne demektir?
C. 28 Selbî sıfatlar, “Allah zalim değildir”, “Allah uyumaz, uyuklamaz”,“Allah
sorgulanmaz”, “Allah’ın anası, babası, çocuğu yoktur” gibi Allah’ın ne olmadığını, hangi
niteliklere sahip olmadığını bildiren sıfatlardır.
S. 29- Allah’ın zâtî sıfatlarını ve anlamlarını söyleyiniz.
C. 29- Allah’ın zâtî sıfatları şunlardır:
1) Vücûd: Allah’ın var olması demektir.
2) Kıdem: Varlığının başlangıcı olmaması demektir.
3) Bekâ: Varlığının sonu olmaması demektir.16
4) Vahdâniyet: Allah’ın bir tek olması demektir.
5) Muhâlefetün lil havâdis: Sonradan olanlara benzememesi demektir.
6) Kıyâm binefsihi: Varlığının kendinden olması, var olmak için başka bir şeye muhtaç
olmaması demektir.
S. 30- Allah’ın sübûtî sıfatlarını ve anlamlarını söyleyiniz.
C. 30- Allah’ın sübûtî sıfatları şunlardır:
1) Hayat: (Diri olmak.) Allah devamlı olarak diridir.
2) Đlim: (Bilmek.) Allah geçmişi, geleceği, gizli ve açık her şeyi bilir. Hiç birşey O’nun
bilgisi dışında değildir.
3) Semi´: (Đşitmek.) Allah her şeyi işitir.
4) Basar: (Görmek.) Allah her şeyi görür.
5) Đrâde: (Dilemek.) Allah dilediğini yapar.
6) Kudret: (Gücü yetmek.) Allah’ın her şeye gücü yeter.
7) Kelâm: (Söylemek.) Allah söz sahibidir. Kur’ân-ı Kerîm Allahsözüdür.
8) Tekvîn: (Yaratmak.) Allah yaratıcıdır. Kâinattaki her şeyi O yaratmıştır.
S. 31- “el-Esmâü’l-Hüsnâ” ne demektir?
C. 31- “En güzel isimler” demektir. Yüce Allah’ı niteleyen bütün isim ve sıfatlara “elEsmâü’l-Hüsnâ” denilmektedir.
S. 32- el-Esmâü’l-Hüsnâ’nın bazılarını örnek olarak söyleyebilir misiniz?
C. 32- Allah: (Kendisine ibâdet edilen en yüce varlığın özel ismidir.)
Rahmân: (Bu dünyada bütün yaratıklarına çok merhamet eden.)
Rahîm: (Ahirette, mü’minlere çok merhamet eden.)
Melîk: (Buyrukları tutulan, mülk sahibi.)
Kuddûs: (Noksanlıklardan arınmış olan.)
Selâm: (Yaratıklarını esenlikte kılan.)
Müheymin: (Hükmü altına alan.)
Cebbâr: (Dilediğini zorla yaptırma gücüne sahip olan, yaraları saran.)
4
Hâlik: (Yaratıcı.)
Gaffâr: (Günahları örtücü, mağfireti bol olan.)
Kahhâr: (Đsyankârları kahreden.)
Vehhâb: (Karşılıksız veren.)
Rezzâk: (Rızıklandıran.)
Fettâh: (Hayır kapılarını açan.)
Şekûr: (Az amele bile çok sevap veren.)
Celîl: (Yücelik sıfatları bulunan.)
Kerîm: (Çok cömert.)
Hakîm: (Hikmet sâhibi.)
Mecîd: (Şerefi yüksek olan.)
Hamîd: (Övgüye lâyık olan.)
Samed: (Muhtaç olmayan.)
Sabûr: (Çok sabırlı.)
S. 33- Allah’ın birliği ilkesine ve inancına ne denir?
C. 33- “Tevhîd” denir.
C) MELEKLERE ĐMAN
S. 34- Melek ne demektir?
C. 34- “Melek” Allah’ın emriyle çeşitli görevleri yerine getiren, gözle görülmeyen varlıkların
genel adıdır.
S. 35- Melekler nasıl varlıklardır?
C. 35- Melekler nûrdan yaratılmış varlıklardır. Yemezler, içmezler, erkeklik ve dişilikleri
yoktur. Hiç günah işlemezler. Allah’ın emirlerini eksiksiz yerine getirirler. Sayılarını Cenâb-ı
Hakk’tan başka kimse bilemez.
S. 36- Dört büyük meleğin isimleri ve görevleri nelerdir?
C. 36- 1) Cebrâil: Allah ile peygamberleri arasında elçilik yapar.
2) Mikâil : Tabiat olaylarını idare eder. (Yağmurun yağması,rüzgarın esmesi gibi.)
3) Đsrâfil : Kıyametin kopması ve insanların öldükten sonra tekrar dirilmesi için “sûr”
denilen bir aleti üfürür.
4) Azrâil : Allah’ın emri ile ömrü sona erenlerin canlarını alır.
S. 37- Dört büyük melekten başka melekler var mıdır?
C. 37- Vardır. Başlıcaları şunlardır:
1) Kirâmen Kâtibîn:
Đnsanların yaptıkları iyilik ve kötülükleri yazan, kaydeden meleklerdir.
2) Münker ve Nekir:
Đnsanlar öldükten sonra kabirde onlara soru sormakla görevli meleklerdir.
S. 38- Cin nedir?
C. 38- Cin; Allah’ın ateşten yarattığı, yemesi, içmesi ve üremesi olan, iman ve ibâdetle
sorumlu tutulan, insanlar tarafından görülemeyen varlıkların genel adıdır.
S. 39- Şeytan nedir?
5
C. 39- Şeytan; Allah’a isyan eden, insanları ve cinleri Allah’a isyan ettirmek için uğraşan
varlıkların genel adıdır. Şeytanların atası ve en büyüğü, Allah tarafından lanetlenmiş olan
“Đblis” dir.
21
D) KĐTAPLARA ĐMAN
S. 40- Allah Teâlâ; peygamberlerine kitaplarını, emir ve yasaklarını nasıl bildirir?
C. 40- Yüce Allah insanlara iletilmek üzere, seçtiği peygamberlerine kitaplarını, emir ve
yasaklarını vahiy yoluyla bildirir.
S. 41- Vahiy nedir?
C. 41- Vahiy; Allah tarafından doğrudan doğruya veya bir elçi vasıtasıyla peygamberlere
bildirilen ve kesinlik ifade eden bilgidir.
S. 42- Vahyin belli başlı gönderiliş şekilleri nelerdir?
C. 42- 1) Sadık (doğru) rüya şeklinde,
2) Đlham yoluyla,
3) Melek yoluyla,
4) Perde arkasından yapılan vahiy,
gibi çeşitleri vardır.
S. 43- “Đlâhî Kitap” ne demektir?
C. 43- Đlâhî Kitap; Allah Teâlâ’nın kullarına yol göstermek ve aydınlatmak üzere
peygamberlerine gönderdiği sözlere ve bunların yazıya geçirilmiş şekline denir.
S. 44- Đlâhî kitaplar kaç kısma ayrılır?
C. 44- Đlâhî kitaplar; Allah sözü olmak bakımından aralarında farklılık bulunmaz. Ancak
büyüklüğü itibariyle “suhuf” ve “kitap” olmak üzere ikiye ayrılırlar.
S. 45- “Suhuf” ne demektir?
C. 45- “Suhuf”, dar bir çevrede, küçük topluluklara, ihtiyaçlarına cevap verilebilecek şekilde
indirilen bir kaç sahifeden oluşmuş küçük kitaplara denir.
S. 46- “Kitaplara Đman” ne demektir?
C. 46- Allah tarafından bazı peygamberlere kitaplar indirildiğine ve bu kitapların içeriğinin
tümüyle doğru ve gerçek olduğuna inanmak
demektir.
S. 47- “Ehl-i Kitap” ne demektir?
C. 47- Đlâhî kitap olarak Yahûdilere Tevrat, Hristiyanlara da Đncil verildiğinden, bu iki dine
inananlara “Ehl-i Kitap” (kitap ehli, kitaplılar) denilmektedir.
S. 48- Allah tarafından peygamberlere gönderilen 4 büyük kitabı ve bunların hangi
peygamberlere gönderildiğini söyleyiniz.
C. 48- 1) Zebur : Hz. Dâvûd (a.s.)’a,
2) Tevrat : Hz. Mûsâ (a.s.)’a,
3) Đncil : Hz. Đsâ (a.s.)’a,
4) Kur’an-ı Kerim : Hz. Muhammed(a.s.)’a gönderilmiştir.
S. 49- Yüce Allah, peygamberlerine 4 büyük kitaptan başka yazılı metinler göndermiş
midir?
6
C. 49- Evet, bazı peygamberlere “suhuf” (sahifeler) denilen yazılı metinler göndermiştir.
S. 50- Hangi peygambere kaç sayfa gönderildiğini söyleyiniz.
C. 50- Hz. Adem’e 10 sayfa,
50 sayfa
Hz. Şît’e
Hz. Đdrîs’e
30 sayfa
Hz. Đbrahim’e
10 sayfa olmak üzere toplam olarak 100 sahife gönderilmiştir.
S. 51- Kur’ân-ı Kerim nasıl bir kitaptır?
C. 51- Kur’ân-ı Kerim; Peygamberimiz Hz. Muhammed (a.s.)’e Allah tarafından gönderilen
114 sûre ve 6236 âyetten oluşan, bir harfi dahi değişmeden günümüze kadar gelen en son ve
eşsiz ilâhî kitaptır.
S. 52- Kur’ân-ı Kerim ne zaman ve nerede indirilmeye başlanmıştır?
C. 52- Kur’ân-ı Kerim; milâdî 610 yılında, Mekke yakınlarındaki Hira Dağı’nda,Ramazan
Ayı’nın 27. gecesinde «oku» emriyle inmeye başlamış ve 23 senede tamamlanmıştır.
S. 53- Đlk inen âyetler hangileridir ve bu âyetlerin anlamını söyleyiniz?
C. 53- Alâk sûresinin ilk beş âyetidir:
1) "Yaratan Rabbinin adıyla oku."
2) "O, insanı alak (döllenmiş yumurta)dan yarattı."
3) "Oku, Rabbin nihâyetsiz kerem sahibidir."
4) "Ki kalemle (yazı yazmayı) öğreten O’dur."
5) "Đnsana bilmediğini O öğretti."
S. 54- Âyet ne demektir?
C. 54- Bir veya birkaç kelime ya da cümleden oluşan Allah sözü demektir.
S. 55- Sûre ne demektir?
C. 55- Sûre; Kur’ân-ı Kerim’in en az üç âyetten oluşan ve özel isimleri bulunan bölümleridir.
S. 56- Kur’ân-ı Kerim’in ilk ve son sûreleri hangileridir?
C. 56- Kur’ân-ı Kerim’in ilk sûresi “Fâtiha”, son sûresi de “Nâs” sûresidir.
S. 57- Kur’ân-ı Kerim’in en uzun ve en kısa sûreleri hangileridir?
C. 57- Kur’ân-ı Kerim’in en uzun sûresi 286 âyetten oluşan Bakara Sûresi, en kısa sûreler ise,
üçer âyetten meydana gelen Asr ve Kevser sûreleridir.
S. 58- Meâl ne demektir?
C. 58- Meâl; Kur’ân-ı Kerim’in Arapça’dan başka bir dile çevrilmesidir. Ancak hiç bir meâl;
Kur’ân-ı Kerim’in orijinalinin yerini tutamaz.
S. 59- Tilâvet (Okuma) Secdesi ne demektir?
C. 59- Kur’ân-ı Kerim’de secde âyetleri okunduğu zaman yapılması gereken secdeye,
“Tilâvet (Okuma) Secdesi” denir. Kur’ân-ı Kerim’de 14 yerde secde âyeti vardır ve özel
işâretler ile belirtilmiştir.
S. 60- Mushaf ne demektir?
C. 60- Kur’ân sahifelerinin bir araya toplanarak kitap haline getirilmiş şekline «Mushaf»
denir.
7
S. 61- Kur’ân-ı Kerim ne zaman «Mushaf» haline getirilmiştir?
C. 61- Hz. Peygamber’in emanet olarak bıraktığı yazılı Kur’ân sayfaları, I.Halife Hz.
Ebûbekir zamanında «Mushaf» haline getirilmiş, III. Halife Hz. Osman zamanında da 5
nüsha halinde çoğaltılmıştır. Daha sonra bu ana örneklerden çoğaltılan mushaflar bütün
dünyaya yayılmıştır.
S. 62- Kur’ân-ı Kerim’in özellikleri nelerdir?
C. 62- 1) Son ilâhî kitaptır, Allah sözüdür.
2) Diğer ilâhî kitaplar belirli topluluklara gönderildiği halde, Kur’ân bütün insanlığa
gönderilmiştir.
3) Diğer ilâhî kitaplar ya kaybolmuş veya insanlar tarafından değiştirilmiştir.Kur’ân ise bir
harfi bile değişmeden günümüze kadar gelmiştir.
4) Hükümleri kıyâmete kadar geçerlidir.
5) Okunması ile ibadet edilmiş ve sevap kazanılmış olur.
6) Bütün insanlar ve cinler için bir öğüttür, rehberdir, rahmet ve şifadır.
S. 63- Kur’ân-ı Kerim’e karşı görevlerimizi sayınız.
C. 63- 1) Kur’ân-ı Kerim’in Allah sözü olduğunu bilmeli ve inanmalıyız.
2) Kur’ân-ı Kerim’i abdestli olarak elimize almalıyız.
3) Kur’ân-ı Kerim’i temiz ve uygun bir yerde muhâfaza etmeliyiz.
4) Başkaları tarafından okunan Kur’ân’ı saygı ile dinlemeliyiz.
5) Kur’ân-ı Kerim‘in anlamını öğrenerek, emirlerine ve yasaklarına uymalıyız.
S. 64- Kur’ân-ı Kerim’i baştan sona ezberleyen kişilere ne denir?
C. 64- “Hâfız” denir.
S. 65- Kur’ân-ı Kerim’i güzel okuma ile ilgili ilke ve kuralları anlatan ilim dalına ne
denir?
C. 65- “Tecvîd” denir.
E) PEYGAMBERLERE ĐMAN
S. 66- Peygamber kime denir?
C. 66- Allah’ın insanlar arasından seçtiği, güzel ahlâk sahibi, Allah’tan aldığı emir ve
yasakları insanlara bildirmekle görevli kimselere “peygamber” denir.
S. 67- Nebi ve Resül kime denir?
C. 67 Peygamberler’e Allah’tan ilâhi haber (vahy) almış olmaları açısından “Nebî”, aldıkları
bu haberleri insanlara tebliğ etmeleri, ulaştırmaları açısından da “Resûl” denir.
S. 68- Peygamberlerde bulunması gereken sıfatları ve anlamlarını söyleyiniz.
C. 68- 1) Sıdk : Doğru sözlü olmak,
2) Emânet : Güvenilir olmak,
3) Fetânet : Akıllı ve zeki olmak,
4) Đsmet : Günah işlememek,
5) Teblîğ : Allah’tan aldığı hükümleri aynen insanlara bildirmek.
S. 69- Đnsanlığın yaratılışından bu yana kaç peygamber gönderilmiştir?
C. 69- Kur’ân-ı Kerim’in bize bildirdiğine göre, insanlığın yaratılışından bu yana peygamber
gönderilmeyen hiç bir toplum yoktur. Yüce Allah; emir ve yasaklarını kullarına iletmeleri için
8
her topluma çeşitli aralıklarla peygamberler göndermiştir. Fakat bunların sayısı konusunda
kesin bir bilgi yoktur. Kur’an’da sadece 28’inin adı geçmektedir.
S. 70- Đlk ve son peygamber kimlerdir?
C. 70- Đlk insan ve ilk peygamber Hz. Âdem (a.s.), son peygamber ise Hz. Muhammed (a.s.)
dir. Hz. Muhammed’le birlikte peygamberlik kapısı kapanmış olup, artık bir daha peygamber
gönderilmeyecektir.
27
S. 71- Bir insanın peygamber olduğu nasıl anlaşılır?
C. 71- Yukarıda sayılan sıfatları taşıması ve gösterdiği mûcizelerle anlaşılır.
S. 72- Mûcize ne demektir?
C. 72- Mûcize; peygamberlerin peygamber olduklarını ispat etmek için Allah’ın yardımı ile
gösterdikleri olağanüstü olaylardır.
S. 73- Kerâmet neye denir?
C. 73- Velilerin (Allah dostu ermiş kulların) gösterdiği olağanüstü olaylara “kerâmet” denir.
S. 74- Peygamberimizin üç büyük mûcizesini söyleyiniz.
C. 74- 1) Kur’ân-ı Kerim,
2) Đsrâ ve Mi’râc,
3) Ayın ikiye bölünmesi.
S. 75- Peygamberimizi diğer peygamberlerden ayıran en önemli özellikleri nelerdir?
C. 75- 1) Son peygamber olması, böylece ilahi dinler zincirinin Đslâmiyetle en mükemmel
şekle ulaşması,
2) Getirdiği dinin hükümlerinin kıyamete kadar geçerli olması,
3) Diğer peygamberler gibi belli bir bölgeye veya belli bir topluma değil, bütün insanlığa
peygamber olarak gönderilmesi.
S. 76- Kur’ân-ı Kerim’de kaç peygamberin ismi geçmektedir? Sırayla sayabilir misiniz?
C. 76- Kur’ân-ı Kerim’de ismi geçen peygamber sayısı 25’tir. Bunlar;
1) Adem, 2) Đdris, 3) Nûh,4) Hûd,5) Sâlih,6) Lût,7) Đbrahim,8) Đsmail, 9) Đshak,10) Yakup,11)
Yusuf,12) Şuayb,13) Musa,14) Harun,15) Davut, 16) Süleyman,17) Eyyub,18) Zülkifl,19)
Yunus,20) Đlyas,21) Elyesa, 22) Zekeriyya,23) Yahya,24) Đsa,25) Hz. Muhammed(a.s.)’ dir
Kur’ân-ı Kerim’de ayrıca “Üzeyir, Lokmân ve Zü’l-karneyn” diye üç şahsın daha ismi
geçmektedir. Ancak, bunların peygamber mi veli mi olduğunda ihtilaf edilmiştir.
S. 77- Sünnet neye denir?
C. 77- Peygamberimiz (a.s.)’in sözleri, eylemleri ve onaylarına “sünnet”denir.
S. 78- Sünnet kaça ayrılır?
C. 78- Sünnet 3’e ayrılır.
1) Kavlî Sünnet:
Peygamberimizin dine ilişkin sözlerine “kavli sünnet” denir. Kavli sünnet aynı zamanda
“hadis” diye de anılır.
2) Fiilî Sünnet:
Peygamberimizin bizzât yaptıkları, bizden de yapmamızı istedikleri
şeylerdir.
9
3) Takrirî Sünnet:
Peygamberimizin birini bir iş yaparken gördüğü halde, bir şey söylemeyerek onayladıkları
işlerdir.
29
F) AHĐRETE ĐMAN
S. 79- Ahiret ne demektir?
C. 79- Ahiret; sözlükte “son, sonra olan ve son gün” anlamına gelir.
Dinî terim olarak ahiret; “kıyametin kopması ile başlayacak olan sonsuz ve sınırsız hayat”
demektir. Kıyamet, Allah’ın emri üzerine
Đsrafil (a.s.)’in “sûr”a birinci defa üflemesi ile kopacaktır.
S. 80- Sûr ne demektir?
C. 80- Kıyametin kopuşunu belirtmek ve kıyamet koptuktan sonra bütün insanların mahşer
yerinde toplanmak üzere dirilmelerini sağlamak için, Đsrâfil (a.s.) tarafından üfürülecek olan,
niteliği ve özelliği bizce bilinmeyen âlete “sûr” denir.
S. 81- Ölüm ve ecel ne demektir?
C. 81- Ölüm; rûhun bedenden ayrılmasıyla birlikte sonsuz bir hayata atılan ilk adımdır.
Đnsanın ölümüyle ahiret hayatı başlar. Allah tarafından insan hayatı ve diğer canlılar için
belirlenmiş süreye ve bu sürenin sonuna yani ölüm anına “ecel” denir.
S. 82- Ahiret hayatının devreleri genel olarak nelerdir?
C. 82- 1) Kabir hayatı (Berzâh), 2) Kıyâmetin kopması 3) Yeniden dirilme (Ba’s),4) Haşir ve
Mahşer 5) Amel defterlerinin dağıtılması, 6) Hesâp, 7) Amellerin tartılması (Mîzân), 8) Sırât
köprüsü, 9) Şefâat, 10) Cennet ve Cehennem, gibi devreleri kapsamaktadır.
S. 83- Kabir ve Kabir Hayatı ne demektir?
C. 83- Ölen insanların geçici bir zaman için kalacakları mekana “Kabir”denir. Ölümle
başlayıp, yeniden dirilmeye kadar devam edecek hayata da “Kabir Hayatı” denilir. Kabir
hayatına “Berzâh”da denilmektedir.
S. 84- Kıyamet ne demektir?
C. 84- Sözlükte; “kalkmak, dirilmek, ayaklanmak” anlamına gelir.Dinî terim olarak ise;
kâinatın düzeninin bozulması, her şeyin altüst edilerek yok olması, yok olan ve ölen şeylerin
yeniden yaratılıp diriltilerek ayağa kalkması ve mahşere doğru yönelmesine “Kıyamet” denir.
S. 85- Kıyamet ne zaman kopacaktır?
C. 85- Kıyametin ne zaman kopacağını Allah’tan başka kimse bilemez. Müslüman için
önemli olan; kıyametin ne zaman kopacağını bilmek değil, onun kopmasıyla başlayacak olan
sonsuz hayata gerektiği şekilde hazırlanabilmektir.
S. 86- Öldükten sonra dirilme nasıl olacaktır?
C. 86- Đsrâfil (a.s.)’ın bir defa sûra üfürmesiyle kıyamet kopacak, sonra ikinci defa sûra
üfürülerek bütün canlı yaratıklar tekrar diriltileceklerdir. Dirilme; hem beden hem de rûh ile
olacaktır.
S. 87- Haşir ve Mahşer ne demektir?
C. 87- Haşir; Allah’ın insanları hesâba çekmek üzere tekrar dirilişten sonra bir araya
toplamasıdır. Đnsanların toplandıkları yere de “Mahşer” denilir.
10
S. 88- Amel defterleri nedir ve ne zaman verilecektir?
C. 88- Đnsanların dünyada iken yaptıkları iyilikler ve kötülükler “Kirâmen Kâtibin” adı
verilen melekler tarafından yazılır. Đşte her insan için yazılan bu defterlere “Amel Defterleri”
denir. Mahşer yerinde toplanılmasından sonra insanlara, dünyada iken yaptıkları işlerin yazılı
bulunduğu bu amel defterleri dağıtılır.
31
S. 89- Mîzân ne demektir?
C. 89- Sözlükte; “terazi” anlamına gelen mîzân; ahirette hesaptan sonra herkesin amellerinin
tartıldığı ilâhî adâlet ölçüsüne verilen bir isimdir.
S. 90- Sırât ne demektir?
C. 90- Sırât; cehennemin üzerine uzatılmış bir yoldur. Herkes buradan geçecektir. Mü’minler;
yaptıkları amellerine göre, kimi sür’atle, kimi daha yavaş olarak bu yoldan geçecek; kâfirler
ve günahkârlar ise ayakları sürçerek cehenneme düşeceklerdir.
S. 91- Şefaat ne demektir?
C. 91- Şefaat; günahı olan mü’minlerin günahlarının bağışlanması, olmayanların da cennette
daha yüksek derecelere erişmeleri için, peygamberlerin ve Allah katında dereceleri yüksek
olanların Allah’a yalvarmaları ve dua etmeleri demektir. Şefaat etme iznini
Allah verecektir. Allah’ın izin vermediği hiçbir kimse şefaat etme yetkisine sahip değildir.
S. 92- Cehennem nedir?
C. 92- Kelime olarak “derin kuyu” anlamına gelen cehennem; ahirette kâfirlerin sürekli
olarak, günahkâr mü’minlerin de günahları ölçüsünde cezalandırılmak üzere kalacakları azap
yeridir.
S. 93- Cennet nedir?
C. 93- Sözlükte “bahçe, bitki ve sık ağaçlarla örtülü yer” anlamına gelen cennet; terim olarak
çeşitli nimetlerle bezenmiş olan, mü’minlerin içinde ebedî kalacakları ahiret yurduna denir.
33
G) KAZA ve KADERE ĐMAN
S. 94- Kader neye denir?
C. 94- Kâinatta olacak şeylerin zamanını, yerini, özelliklerini ve nasıl olacaklarını Allah’ın
ezelde bilmesi ve takdir etmesine “kader” denir.
S. 95- Kazâ ne demektir?
C. 95- Allah’ın ezelde takdir ettiği şeylerin zamanı gelince, bu takdire uygun olarak
yaratılmasına kazâ denir.
S. 96- Tevekkül neye denir?
C. 96- Tevekkül, yapacağımız herhangi bir iş için bütün gücümüzle çalışıp, elimizden geleni
yaptıktan sonra, sonucunu Allah’tan beklemektir.
S. 97- Hayır ne demektir?
C. 97- “Hayır” sözlükte iyilik; iyi, faydalı iş ve fayda anlamına gelir. Dini terim olarak ise,
dinde yapılması emredilen ve karşılığında sevap (mükâfat) vadedilen şeylere denir.
S. 98- Şer ne demektir?
11
C. 98- Kelime olarak “kötülük, fenalık ve kötü iş” demek olan şer;Allah’ın hoşnut olmadığı,
sevmediği, yasakladığı, işlenmesi durumunda kişinin cezâ ve kınama ile karşılaşacağı
davranışlar demektir.
35
S. 99- Hayır ve şerri işlemek insanın iradesinde midir?
C. 99- Yüce Allah insanlara irade vermiştir. Đyilik ve kötülüklerin neler olduğunu da,
gönderdiği kitaplar ve peygamberleri aracılığı ile insanlara bildirmiştir. Đnsan; iradesi ile
dilerse hayır, dilerse şer işleri yapabilir. Cenâb-ı Hakk; insanların iyiliklere yönelmesini diler,
kötülük yapmasını istemez. Đyilik yapanlar karşılığında ödül, kötülük yapanlar da cezâ
görürler.
S. 100- “Đnşâallâh” ne demektir?
C. 100- “Allah dilerse” demektir.
S. 101- Allah’ın yararlanmamız için yarattığı şeylerin genel adı nedir?
C. 101- Nimet.
S.102- Allah’ın bize verdiği yiyecek-içecek türünden nimetlere ne denir?
C. 102- “Rızık” denir.
S.103- Dinin aslından olmayan asılsız, boş inançlara ne denir?
C. 103- “Hurâfe” veya “Bâtıl inançlar” denir.
36
12
Đkinci Bölüm
ĐBÂDET
SORU VE CEVAPLARı
A) ĐBÂDET ve MÜKELLEF
S. 1- Đnsanın dünyaya gönderiliş amacı nedir?
C. 1- Allah’ı tanımak ve O’na ibâdet etmektir.
S. 2- Đbâdet nedir?
C. 2- Đbâdet; Allah’a kulluk yapmak, saygı göstermek ve O’nun bize verdiği sayısız nimetlere
karşı şükrân borcumuzu yerine getirmektir. Dar anlamda ibâdet; namaz, oruç, zekât, hac,
kurban gibi belli dinî görevlerimizi kapsar. Ama geniş anlamda ibâdet; Allah’ın bizden
yapmamızı istediği her türlü güzel iş ve davranışları, bütün dinî ve ahlâkî görevleri,
yapılmamasını istediği kötü şeyleri ve haramları terk etmeyi,kısaca dinimizin bütün emir ve
yasaklarına uymayı içine alır.
S. 3- Đbâdetler kaça ayrılır?
C. 3- Đbâdetler üç kısma ayrılır.
1) Beden ile yapılan ibâdetler (Namaz ve Oruç gibi),
2) Mal ile yapılan ibâdetler (Zekat gibi),
3) Hem mal hem de beden ile yapılan ibâdetler (Hac gibi).
S. 4- Đslâm nedir?
C. 4- Đslâm; Peygamberimiz (a.s.)’in bildirdiği şeylerin hepsini kalp ile onaylayıp, dil ile
söyleyerek, onları yaşamak ve uygulamak demektir.
S. 5- Đslam’da amelî hükümlerin kaynakları (edille-i şer’iyye) kaç tanedir ve nelerdir?
C.5- Đslâm’da hükümlerin çıkarıldığı ana kaynaklara “edille-i şer’iyye” denir ve bunlar 4
tanedir.
1) Kitâp (Kur’ân-ı Kerim), 3) Đcmâ,
2) Sünnet (Peygamberin söz, fiil ve takrirleri) 4) Kıyâs.
S. 6- Đcmâ’ neye denir?
C.6-Đslâmî ilimler konusunda derin bilgi sahibi bilginlerin (Müctehitlerin) bir konuda görüş
birliğine varmalarına “icmâ’ ” denir.
39
S. 7- Kıyâs ne demektir?
C. 7- Kitâp ve sünnette hüküm bulunmayan dinî bir konuya, aralarındaki gerekçe (illet) birliği
nedeniyle akıl yürüterek çözüm bulmaktır.
S. 8- Đnsanların söz, eylem ve davranışları ne zaman yazılmaya başlar?
C. 8- Đnsanların söz, eylem ve davranışları, ergenlik çağına gelip, akıllarını kullanabildikleri
çağda yazıcı melekler tarafından yazılmaya başlar.
S. 9- Mükellef kime denir?
C. 9- Mükellef; ergenlik çağına eren, akıl sahibi, Allah’ın emir ve yasaklarından sorumlu olan
her erkek ve kadına denir.
13
S. 10- Mükellef olmanın şartları kaçtır?
C. 10- Mükellef olmanın şartları ikidir:
1) Akıllı olmak, 2) Ergenlik çağına gelmek.
S. 11- Mükelleflerin başlıca dinî görevleri nelerdir?
C. 11- Mükelleflerin görevleri 8 tane olup şunlardır:
1) Farz, 2) Vâcip, 3) Sünnet, 4) Müstehâb, 5) Mübâh, 6) Harâm,
7) Mekrûh,8) Müfsid.
S. 12- Farz neye denir?
C. 12- Allah ve Resûlü tarafından yapılması kesin ve bağlayıcı tarzda istenilen emirlere
“farz” denir.
S. 13- Farz kaç kısma ayrılır?
C. 13- Farz ikiye ayrılır:
1) Farz-ı ayn:
Her mükellefin bizzat kendisinin yapmak zorunda olduğu farz görevlere denir. (Günde 5 vakit
namaz kılmak ve her yıl Ramazan ayında oruç tutmak gibi.)
2) Farz-ı kifâye:
Müslümanların bir kesiminin yerine getirmesiyle, diğerlerinin sorumlu tutulmayacağı farz
görevlere denir. (Cenâze namazı kılmak gibi.)
S. 14- Vâcip neye denir?
C. 14- Farz kadar kesin olmamakla birlikte, kuvvetli bir delil ile yapılması emredilen şeylere
“vâcip” denir. (Kurbân kesmek ve bayram namazı kılmak gibi.)
S. 15- Sünnet neye denir?
C. 15- Peygamberimiz (a.s.)’in söz, fiil ve takrirlerine (yanında söylenen bir sözü ve yapılan
bir fiili onaylamasına) “sünnet” denir.
S. 16- Uygulama bakımından sünnet kaç kısma ayrılır?
C. 16- Uygulama bakımından sünnet üçe ayrılır:
1) Sünnet-i Müekkede ( Kuvvetli Sünnet):
Hz. Peygamber’in devamlı yaptığı, nadiren terkettiği ibâdetlerdir. (Sabah ve öğle
namazlarının sünnetleri gibi.)
2) Sünnet-i Gayri Müekkede(Kuvvetli olmayan Sünnet):
Hz. Peygamber’in bazen yaptığı bazen de terkettiği ibâdetlerdir.
(Đkindi ve yatsı namazının ilk sünnetleri gibi.)
3) Sünnet-i Zevâid (Đbâdet amaçlı olmayan Sünnet):
Hz. Peygamber’in insan olarak yaptığı normal davranışlarıdır.
(Hz. Peygamber’in giyim ve kuşam tarzı gibi.)
S. 17- Müstehâb neye denir?
C. 17- Yapılmasında sevâp ve terkedilmesinde de günah olmayan şeylere “müstehâb” denir.
S. 18- Mübâh neye denir?
C.18- Mübâh; kişinin yapmak ve yapmamakta serbest olduğu şeylere denir. (Yemek, içmek,
yürümek veya uyumak gibi.)
S. 19- Harâm neye denir?
14
C. 19- Yapılması kesin olarak yasaklanmış şeylere “harâm” denir. (Ana-babaya karşı
gelmek, içki içmek, haksız yere adam öldürmek, zinâ yapmak, kumar oynamak gibi.)
Harâmın karşıtına “helâl” denir
S. 20- Mekrûh neye denir?
C. 20- Mekrûh; harâm kadar kesin olmasa da, dinimizce yapılmaması istenen ve yapılması
hoş görülmeyen şeylere denir.
S. 21- Mekrûh kaç kısma ayrılır?
C. 21- Mekrûh ikiye ayrılır:
1) Tahrîmen Mekrûh:
Harâma yakın olup, vâcibin karşıtıdır. Vâciplerin terkedilmesi tahrîmen mekrûhtur.
2) Tenzîhen Mekrûh:
Harâm olmadığı halde, yapılması hoş görülmeyen şeylerdir.
S. 22- Müfsid neye denir?
C. 22- Müfsid; başlanılmış bir ibâdeti bozan şeylere denir. (Namazda iken konuşmak, oruçlu
iken kasıtlı bir şey yemek gibi.)
S. 23- Đlmihâl neye denir?
C. 23- Bütün müslümanların dinî bilgi ve uygulama bakımından ihtiyaç duyduğu temel
bilgilere “ilmihâl” denir.
S. 24- Herhangi bir işe başlarken ne söylememiz gerekir?
C.24- “Bismillâhirrahmânirrahîm” demeliyiz. Buna kısaca “Besmele” denir.
S. 25- “Besmele”‘nin anlamı nedir?
C. 25- “Rahmân ve Rahîm olan Allah’ın adıyla başlarım.” demektir.
42
B) ABDEST, GUSÜL ve NAMAZ
S. 26- Đslâm’ın temel esasları kaçtır?
C. 26- Đslâm’ın temel esasları beştir:
1) Kelime-i Şehâdet getirmek,
2) Namaz kılmak,
3) Oruç tutmak,
4) Zekât vermek,
5) Hacca gitmek.
Bunlar, Đslâm’ın temel esaslarıdır. Dinimizde mutlaka yapılması şart olan başka görevler de
vardır. (Tanıklığı doğru yapmak, anababaya
itaat etmek gibi.)
S. 27- Abdest nedir?
C. 27- Abdest; yüzü ve dirseklerle beraber elleri yıkamak, başı meshetmek ve topuklar dahil
ayakları yıkamaktan ibaret olan ibâdettir.
S. 28- Abdestin farzları kaçtır?
C. 28- Abdestin farzları dörttür:
1) Yüzü yıkamak,
2) Elleri dirseklerle beraber yıkamak,
3) Başın dörtte birini meshetmek,
15
4) Ayakları topukları ile beraber yıkamak.
S. 29- Abdesti bozan şeyler nelerdir?
C. 29- Abdesti bozan şeylerin bazıları şunlardır:
1) Vücudun herhangi bir yerinden kan, irin ve su çıkması,
2) Ağız dolusu kusmak,
3) Küçük veya büyük tuvalet ihtiyacını gidermek, yellenmek,
4) Bayılmak ve sarhoş olmak,
5) Namazda gülmek (yanındaki kişinin işiteceği kadar),
6) Yatarak veya dayanarak uyumak,
7)Tükürdüğü zaman, tükürüğünün yarısı veya daha fazlası kan olmak.
S. 30- Abdestsiz neler yapılamaz?
C. 30- 1) Namaz kılınamaz,
2) Tilavet secdesi yapılamaz,
3) Kâbe tavaf edilemez.
S. 31- Gusül (boy abdesti) nedir?
C. 31- Bütün vücudun temiz su ile yıkanmasına “gusül” (boy abdesti) denir.
S. 32- Guslün farzları kaçtır?
C. 32- Guslün farzları üçtür:
1) Ağıza su vermek (Mazmaza),
2) Buruna su çekmek (Đstinşak),
3) Bütün vücudu yıkamak.
S. 33- Gusül yapmayı gerektiren haller nelerdir?
C. 33- Gusül yapmayı gerektiren haller şunlardır:
1) Cünüplük (cinsel ilişki veya şehvetle meni gelmesi ile oluşan hükmi
kirlilik) hâli,
2) Kadınların âdet hâllerinin sona ermesi,
3) Doğum yapan kadınlarda lohusalık halinin bitmesi.
S. 34- Gusül abdesti olmadan neler yapılamaz?
C. 34- 1) Namaz kılınamaz,
2) Kur’ân okunamaz,
3) Kur’ân’a el sürülemez,
4) Kâbe tavaf edilemez,
5) Bir zorunluluk olmadıkça camiye girilemez.
S. 35- Teyemmüm nedir?
C. 35- Suyu bulabilme veya bulunduğunda kullanma imkânının olmadığı durumlarda abdest
veya gusül yerine, temiz toprak veya toprak cinsinden bir maddeye elleri sürüp, yüzü ve iki
kolu meshetmekten ibâret olan hükmî (ibadet amaçlı) temizliktir.
S. 36- Teyemmümün farzları kaçtır?
C. 36- Teyemmümün farzları ikidir:
1) Niyet etmek,
2) Elleri temiz bir toprağa veya toprak cinsinden bir şeye iki defa vurup,birinci vuruşta yüzü,
ikinci vuruşta kolları meshetmek.
16
4
S. 37- Teyemmümü bozan şeyler nelerdir?
C. 37- 1) Abdesti bozan her şey teyemmümü de bozar.
2) Su bulunduğu ve kullanma imkânı olduğu zaman teyemmüm bozulur.
S. 38- “Özür” nedir ve “Özürlü Kimse” kime denir?
C. 38- Devamlı burun kanaması, idrarı tutamama, devamlı kusma, yaranın devamlı kanaması
gibi abdesti bozan bedensel rahatsızlıklara “Özür”; böyle kişilere de “Özür Sahibi” denir.
S.39- Dinimizde özürlü kimseler için tanınan kolaylıklar nelerdir?
C. 39- Đslâm Dini, kolaylık ve rahmet dinidir. Kişiye gücünün üstünde sorumluluk
yüklememiş; ibâdetler dâhil her alanda kolaylık sağlanmasını, zorluk ve sıkıntıların
önlenmesini ilke edinmiştir. Bu sebeple, normal durumlarda abdesti bozan şeyler konusunda
özürlü kimseler için özel hükümler getirilerek, bu kişilerin ibâdet etmelerine fırsat tanınmıştır.
Dinimizde özürlülere tanınan bazı kolaylıklar şunlardır:
1) Su bulunmadığı veya suyu kullanmanın sağlığa zararlı olduğu durumlarda teyemmüm
yapabilirler.
2) Su kullanmak bedenlerine zarar veriyorsa, yaranın veya bandajın
üzerine ıslak el ile meshedebilirler.
3) Bir namaz vakti süresince özürleri devam ediyorsa, aldıkları abdest ile namazlarını
kılabilirler, ancak her namaz vakti için abdestlerini yenilerler.
S. 40- “Mesh” ne demektir?
C. 40- “Mesh” kelime anlamı olarak, bir şey üzerinde eli gezdirmek, o şeyi elle silmek
demektir. Dinî terim olarak da; abdestte elin ıslaklığı ile herhangi bir organın, mestin veya
sargının üzerinde yapılan sembolik bir temizlik demektir. (Teyemmümde, sadece yüz ve
kollar üzerinde toprakla mesh yapılır.)
S. 41- “Mest” ne demektir?
C. 41- Deri ve benzeri maddelerden ayaklara giymek amacıyla yapılan, ayakları topuklarla
birlikte örten, içine su geçirmeyecek veya yere konduğunda kendi kendine dik durumda
durabilecek bir ayakkabı çeşididir.
46
S. 42- Mest üzerine meshetmek ne demektir?
C. 42- Abdestli olarak ayaklara mest giyildiğinde, tekrar abdest alınacağı zaman,giyilen mest
çıkarılmayarak, ıslak elin en az üç parmağının bir defa mestin üzerine sürülmesidir.
S. 43- Mest üzerine meshin câiz olabilmesi için hangi şartlar gereklidir?
C. 43- 1) Mest, abdestli olarak giyilmelidir.
2) Mest, ayağın abdestte yıkanması gereken yerlerini tamamen kaplamalıdır.
3) Mest, dayanıklı ve sağlam bir maddeden yapılmalıdır.
4) Mestin topuktan aşağı kısmında, altında veya üstünde ayak parmaklarından en az üçü
girecek kadar bir deliği ve yırtığı bulunmamalıdır.
S. 44- Mest üzerine meshin süresi ne kadardır?
C. 44- Yolcu olmayanlar için bir gün bir gece (24 saat), yolcular için üç gün üç gecedir (72
saat).
S. 45- “Namaz” ne demektir?
17
C. 45- Kelime olarak, “dua etmek, övmek, yüceltmek, yönelmek” gibi anlamlara gelir. Dinî
terim olarak ise; belirli zamanlarda, Allah’a ibadet maksadı ile Hz. Peygamber’in öğrettiği
şekilde ve ibadet niyetiyle gerçekleştirilen özel hareket ve eylemlerdir.
S. 46- Namaz ne zaman farz kılınmıştır?
C. 46- Namaz, hicretten yaklaşık bir buçuk yıl evvel, Miraç olayı sırasında farz kılınmıştır.
S. 47- Namaz kimlere farzdır?
C. 47- 1) Müslüman olanlara,
2) Ergenlik çağına gelmiş olanlara,
3) Akıllı olanlara farzdır.
S. 48- Namazın çeşitleri nelerdir?
C. 48- Namazlar başlıca üç çeşittir:
1) Farz Namazlar (Beş vakit namaz ile cuma namazı gibi.),
2) Vâcib Namazlar (Vitir ve bayram namazları gibi.),
3) Nâfile Namazlar (Farz ve vâcib namazların dışında kalan namazlar.).
S. 49- Namaz kılınması câiz olmayan vakitler hangileridir?
C. 49- 1) Güneş doğarken,
2) Güneş tam tepede iken,
3) Güneş batarken,hiç bir namaz kılınamaz. Ancak, başlanmış ikindi namazı sırasında güneş
batarsa, namaz tamamlanabilir.
S. 50- Beş vakit namazı ve rek’at sayılarını söyleyiniz.
C. 50- Beş vakit namaz, vitir namazı dahil toplam 40 rek’attır.
1) Sabah Namazı : Dört rek’attır.(2 rek’at sünnet, 2 rek’at farz.)
2) Öğle Namazı : On rek’attır.(4 rek’at ilk sünnet-i müekked, 4 rek’at farz, 2 rek’at son
sünnet-i müekked.)
3) Đkindi Namazı : Sekiz rek’attır.(4 rek’at sünnet-i gayr-i müekked, 4 rek’at farz.)
4) Akşam Namazı : Beş rek’attır. (3 rek’at farz, 2 rek’at sünnet-i müekked.)
5) Yatsı Namazı : On rek’attır.(4 rek’at ilk sünnet-i gayri müekked, 4 rek’at farz, 2 rek’at
son sünneti müekked.)
6) Vitir Namazı : Üç rek’attır. (Yatsı namazından sonra kılınır.)
S. 51- Namazın farzları kaçtır?
C. 51- Namazın farzları 12’dir. Altısı namazın dışında, altısı da içindedir. Dışındakilere
“şart”, içindekilere de “rükûn” denir.
S. 52- Namazın şartları nelerdir?
C. 52- Namazın şartları şunlardır:
1) Hadesten Tahâret (Gusül gerekenin gusletmesi, abdesti olmayanın abdest alması.),
2) Necâsetten Tahâret (Bedende, elbisede ve namaz kılınacak yerde dinen pis kabul edilen
bir pislik varsa temizlenmesi.),
3) Setr-i Avret (Örtülmesi gereken yerlerin örtülmesi. Avret yerleri;
erkeklerde göbek ile dizkapağı arası, kadınlarda ise, yüz, el ve ayaklar dışındaki bütün
bedendir.),
4) Đstikbâl-i Kıble (Namazda Kıbleye dönülmesi.),
5) Vakit (Namazların vakti içinde kılınması.),
6) Niyyet (Namaza niyyet edilmesi).
18
S. 53- Đbâdetle temizliğin ilişkisi nedir?
C. 53- Dinimizde temizlik genel olarak öngörülmüş ve ayrıca bazı ibâdetler için temizlik ön
şart sayılmıştır. Đbâdetlerin emredilmesinin ana amaçlarından biri de; Allah’a kulluk bilincine
ulaşmanın yanında, insanları maddî ve manevî temizliğe yöneltmek, böylece onların sağlıklı
ve güvenli bir toplum oluşturmalarını, dünyada ve ahirette mutlu olmalarını sağlamaktır.Bu
yönüyle ibâdetle temizlik arasında çok yakın ve sıkı bir ilişki vardır. Bu nedenle, Yüce Allah,
temizlik konusunda titizlik gösterenleri sevdiğini bildirmektedir. (Bakara sûresi 125. âyet)
Peygamberimiz de:
S. 54- “Hades” ne demektir ve kaça ayrılır?
C. 54- Abdestsizlik veya cünüplük sebebiyle, insanda meydana geldiği var sayılan manevî
kirliliğe “Hades” denir. Büyük Hades ve Küçük Hades diye ikiye ayrılır.
S. 55- Büyük Hades nedir?
C. 55- Gusülle giderilebilecek cünüplük, hayız ve nifâs gibi hallerdir.
S. 56- Küçük Hades nedir?
C. 56- Abdestsiz bulunma hâlidir.
S. 57- Necâset neye denir?
C. 57- Maddî pislik veya kirliliğe “necâset”, bu kirliliği yapan maddelere ise “necîs” denir.
S. 58- Taharet ne demektir ve kaç kısma ayrılır?
C. 58- Taharet kelime olarak temizlik demektir. Đslâm bilginleri temizliği;
a) Maddî temizlik,
b) Hükmî temizlik,
c) Manevî temizlik,
olmak üzere üç kısma ayırmışlardır.
49
S. 59- Maddî temizlik nedir?
C. 59- Elbise, beden ve ibadet yerinin maddî pisliklerden ve kirliliklerden temizlenmesine
maddî temizlik denir.
S. 60- Hükmi temizlik nedir?
C. 60- “Hades” denilen manevî kirlilik halinin giderilmesi için yapılan temizliğe hükmî
temizlik denir.
S. 61- Manevî temizlik nedir?
C. 61- Kişinin kendisini gıybet, yalan, haram yemek, emanete ihanet etmek...gibi
günahlardan; kalbini kıskançlık, büyüklenme, gösteriş, hırs ve benzeri kötü huy ve
hastalıklardan, benlik ve bilincini Allah’ın gayrısından (mâsivâ) temizlemesi demektir.
S. 62- Kıble nedir ve neresidir?
C. 62- Müslümanların namaz kılarken yöneldikleri yöne “Kıble” denir. Kıblemiz;Mekke
şehri’nde bulunan Mescid-i Harâm’ın içindeki Kâbe’dir.
S. 63- Kâbe kim tarafından yapılmıştır?
C. 63- Kâbe Hz. Đbrahim ve oğlu Hz. Đsmail tarafından yapılmıştır.
19
S. 64- Namazın rükünleri nelerdir?
C. 64- Namazın rükünlerı şunlardır:
1) Đftitâh Tekbiri (Namaza başlarken tekbir almak.),
2) Kıyâm (Namazda ayakta durmak.),
3) Kıraat (Namazda Kur’ân okumak.),
4) Rükû (Namazda eğilmek.),
5) Sücûd (Namazda secdeye gitmek.),
6) Ka’de-i Âhire (Namazın sonunda "Ettehiyyâtü" okuyacak kadar oturmak.).
S. 65- “Tekbir” ne demektir?
C. 65- “Allah en büyüktür.” anlamındaki “Allahu Ekber” sözünü söylemeğe “tekbir” denir.
50
S. 66- Namazın vâciplerinden bazılarını söyleyiniz.
C. 66- Namazın vâciplerinden bazıları şunlardır:
1) Farz namazların ilk iki, vitir ve nafile namazların her rek’atında Fâtiha Sûresi’ni okumak,
2) Fâtiha’yı zamm-ı sûreden önce okumak,
3) Secdede alınla burnu birlikte yere koymak,
4) Đki secdeyi arka arkaya yapmak,
5) Tadil-i erkâna uymak,
6) Üç ve dört rek’atlı namazların ikinci rek’atından sonra oturmak,
7) Đlk ve son oturuşlarda Et-tehiyyâtü’yü okumak,
8) Đmama uyan kimsenin sükût etmesi, (sessiz olması),
9) Vitir namazlarında Kunût dualarını okumak,
10) Namazın sonunda selâm vermek,
11) Gerektiğinde sehiv secdesi yapmak.
S. 67- “Tadil-i Erkân” ne demektir?
C. 67- Tadil-i Erkân; namazın rükûnlarını yerli yerinde ve düzenli yapmak demektir.
Özellikle; rükûda, rükûdan doğrulunca secdede ve iki secde arasındaki oturuşta sözkonusu
olur. Rükûda en az 3 defa “Sübhâne Rabbiye’l-azîm” diyecek kadar durmak, doğrulduktan
sonra ayakta ve iki secde arasında en az “Sübhânellah” diyecek kadar beklemek tadil-i
erkândan sayılır ve namazın vâciplerindendir.
S. 68- Namazın sünnetlerinden bazılarını söyleyebilir misiniz?
C. 68- Namazın bazı sünnetleri şunlardır:
1) Đftitah tekbiri alırken ellerin yukarı kaldırılması, içlerinin kıbleye yönelik tutulması,
2) Đftitah tekbirinin hemen ardından el bağlamak,
3) Sübhâneke okumak,
4) Đlk rek’atta Sübhânekeden sonra Eûzü Besmeleyi okumak,
5) Her rek’atın başında Fâtiha’dan önce Besmele okumak,
6) Sübhâneke ve Eûzü Besmele’yi gizli okumak,
7) Fâtiha’nın sonunda “âmin” demek,
8) Rükûa varırken tekbir almak,
9) Rükûda üç sefer “Sübhâne Rabbiye’l-azîm” demek,51
10)Rükûdan doğrulurken “Semiallâhu limen hamideh” ve arkasından“Rabbenâ lekel hamd”
demek,
11) Secdeye varırken önce dizlerini, sonra ellerini, daha sonra yüzünü yere koymak ve
secdeden kalkarken, secdeye varış sırasının tersini yapmak,
12) Đftitâh tekbiri dışındaki diğer tekbirleri okumak,
13) Secdede üç defa “Sübhâne Rabbiye’l-a’lâ” demek,
20
14) Et-Tahiyyâtü duasını gizli okumak,
15) Et-Tahiyyâtü duasından sonra Salli, Bârik ve Rabbenâ dualarını
okumak.
S. 69- Namazın mekrûhlarından bazılarını söyleyebilir misiniz?
C. 69- Namazda mekrûh sayılan bazı şeyler şunlardır:
1) Bir zararın giderilmesi amacı olmaksızın, namaz dışı bir davranışta
bulunmak. (Parmak çıtlatmak, giyisinin kolunu kıvırmak...gibi.),
2) Namaza ilişkin eylemleri, namazın sünnet ve adâbına uymaksızın yerine getirmek. (Özrü
olmaksızın duvar, direk, baston vs. gibi bir şeye yaslanmak gibi.),
3) Özürsüz namazın sünnetlerini terketmek,
4) Namazda esnemek, gerinmek,
5) Namaza konsantre olma amacı dışında, gözleri yummak, gözleri
sağa sola, aşağı yukarı çevirmek,
6) Sıkışık abdestle namaz kılmak,
7) Namazın geçerliliğine engel olmayacak miktarda elbise, vücut ve
namaz yerinde necaset bulunduğu halde namaz kılmak,
8) Temiz olmayan şeylere karşı, kişinin kendini ibadete vermesini engelleyecek ve zihnini
meşgul edecek yerlerde namaz kılmak,
9) Sahibinin izni olmadan başkasına ait bir yerde ve başkasına ait bir
elbise içinde namaz kılmak,
10) Başka ezberi olduğu halde Fâtiha’dan sonra sürekli belli bir sûreyi okumak,
11)Fâtiha’dan sonra okunacak sûrelerde Kur’ân’daki sıraya uymamak.
S. 70- Namazı bozan şeyler nelerdir?
C. 70- 1) Namazda konuşmak,
2) Namazda birşey yemek veya içmek,52
3) Namazda kendi işiteceği kadar gülmek,
4) Göğsü kıbleden çevirmek,
5) Selâm vermek veya almak,
6) Namaz kılarken güneşin doğması,
7) Manayı bozacak şekilde Kur’ân âyetlerini yanlış okumak,
8) Namazda örtülmesi gereken yerlerin açılması,
9) Namazda iken abdestin bozulması,
10) Namazda bayılmak.
S. 71- Ezan ve Müezzin neye denir?
C. 71- Ezan sözlükte “duyurmak, bildirmek” anlamına gelir. Dinî terim olarak anlamı ise, farz
namazların vaktinin geldiğini duyurmak için belli vakitlerde okunan ve Hz. Peygamber
tarafından öğretilen belli ifadelerdir. Ezan okuyan kişiye de “Müezzin” denir.
S. 72- Ezan ilk defa ne zaman okunmaya başlamıştır?
C. 72- Müslümanlığın ilk yıllarında bugün bildiğimiz şekilde ezan okunmuyor,çeşitli yollarla
namaz vakitleri duyuruluyordu. Hicretin ilk yıllarında Medine’de Mescid-i Nebî’nin yapımı
tamamlanıp, müslümanlar düzenli bir şekilde cemaatle namaz kılmaya başlayınca,
Peygamberimiz namaz vakitlerinin girdiğini ve topluca namaz kılınacağını duyurmak için ne
yapılabileceğini arkadaşlarıyla görüşmüş ve sonunda bugün bildiğimiz şekliyle ezanın
okunması kararlaştırılmıştır.
S. 73- Đlk ezanı kim okumuştur?
21
C. 73- Ezan ilk defa Hz. Bilâl-i Habeşî tarafından sabah namazında, Neccâroğulları’ndan bir
kadına ait yüksekçe bir evin damından okunmuş ve artık müslümanlığın önemli bir sembolü
haline gelmiştir.
S. 74- Ezanın sözlerini ve Türkçe anlamlarını söyleyiniz.
C. 74- Ezanın sözleri ve Türkçe anlamları şöyledir: ALLÂHU EKBER (4 defa) Allah en
büyüktür.
EŞHEDÜ ELLÂ ĐLÂHE ĐLLELLÂH (2 defa)
Şahitlik ederim ki, Allah’tan başka ilâh yoktur.
EŞHEDÜ ENNE MUHAMMEDE’R-RASÛLÜLLÂH (2 defa)
Şahitlik ederim ki, Hz. Muhammed Allah’ın elçisidir.
HAYYE ALE’S-SALÂH (2 defa)Haydin namaza.
HAYYE ALE’L-FELÂH (2 defa)Haydin Felâha. (Kurtuluşa)
ALLÂHU EKBER (2 defa)Allah en büyüktür.
LÂ ĐLÂHE ĐLLELLÂH (1 defa)
Allah’tan başka ilâh yoktur.
Sabah namazında “HAYYE ALE’L-FELÂH” denildikten sonra, iki
defa “ESSALÂTÜ HAYRÜN MĐNENNEVM” “namaz uykudan hayı
rlıdır” cümlesi eklenir.
S. 75- Camilerde ezan okunan ince ve yüksek kuleye ne denir?
C. 75- “Minare” denir.
S. 76- Minarede müezzinin ezan okuduğu çıkıntılı özel bölümün adı nedir?
C. 76- “Şerefe” dir.
S. 77- Minarelerin ucuna takılan hilâle ne denir?
C. 77- “Alem” denir.
S. 78- Ramazan aylarında ve kutsal gecelerde iki minare arasına asılan ışıklı yazıya ne
denir?
C. 78- “Mahya” denir.
S. 79- Kamet ne demektir ve nasıl yapılır?
C. 79- Erkeklerin yalnız başlarına yahut cemaatle namaz kılacakları zaman,farzlardan önce
ezanın sözlerini okumalarına “kamet” denir. Tanımından da anlaşılacağı gibi kâmette ezanın
sözleri aynen okunur. Sadece “HAYYE ALE’L-FELÂH”’tan sonra iki kere (Namaz başladı)
anlamındaki “KAD KÂMETĐ’S-SALÂH” denilir.
S. 80- Cuma Namazı ne zaman kılınır?
C. 80- Cuma Namazı; cuma günü öğle namazı vaktinde kılınır.54
S. 81- Cuma Namazı kimlere farzdır?
C. 81- Cuma Namazı şu şartları taşıyan kişilere farzdır:
1) Erkeklere,
2) Hür olanlara,
3) Sağlıklı olanlara,
4) Mukim olanlara (Yolcu olmayanlara),
5) Görme ve yürüme engelli olmayanlara.
22
S. 82- Teravih Namazı nedir?
C. 82- Teravih Namazı, Ramazan ayında yatsı namazından sonra ve vitir namazından önce 20
rek’at olarak kılınan bir namazdır.
S. 83- Teravih Namazının hükmü nedir?
C. 83- Sünnettir.
S. 84- Bayram Namazı nedir?
C. 84- Bayram Namazı, Bayram günü, güneş doğduktan yaklaşık 45 dakika sonra kılınan iki
rek’atlı vâcip bir namazdır.
S. 85- Yolcu Namazı nedir?
C. 85- Yolcu Namazı; 90 km. uzaklıkta bir yere 15 günden az kalmak niyetiyle giden
kimselerin kıldığı namazdır. Yolculuk halinde dört rek’atlı farzlar ikişer rek’at olarak kılınır.
Vakit müsait ise sünnetler kısaltılmaksızın kılınabilir.
S. 86- Kaza Namazı nedir?
C. 86- Kaza Namazı; vaktinde kılınmayan namazların sonradan kılınmasıdır.
S. 87- Cenaze Namazı nedir?
C. 87- Cenaze Namazı, ölen müslümanlar için dua niyetiyle, rükusuz ve secdesiz kılınan
(farz-ı kifâye) bir namazdır.
S. 88- Sehiv Secdesi nedir?
C. 88- Sehiv Secdesi, yanılma, unutma ve dalgınlık gibi nedenlerle namazın vâciplerinden
birinin terk edilmesi veya ertelenmesi, farzların ise sadece ertelenmesi durumunda namazların
sonunda yapılan secdeleredenir.55
S. 89- Sehiv Secdesi nasıl yapılır?
C. 89- Son oturuşta “Tahiyyât” duası okunup, iki yana selâm verildikten sonra, iki secde
daha yapılır ve oturulur. Bu oturuşta Tahiyyât duası ile beraber Salli, Bârik ve Rabbenâ
duaları okunarak, her zamanki gibi önce sağa, sonra sola selâm verilir.
S. 90- Camide topluca namaz kılanlara ne denir?
C. 90- “Cemaat” denir.
S. 91- Cemaatle namaz kılmanın dinî hükmü nedir?
C. 91- Đslâm Dini, birlik ve beraberliğe çok büyük önem vermiştir. Bu nedenle, imkânlar
dahilinde 5 vakit namazın cemaatle kılınmasını, Peygamberimiz (a.s.) önemle öğütlemiş ve
cemaatle kılınan namazın, yalnız kılınan namazdan 27 derece daha sevap olduğunu
bildirmiştir. Cuma ve bayram namazlarının cemaatle kılınması zorunludur. Diğer farz
namazların cemaatle kılınması ise, müekked (kuvvetli) sünnettir.
S. 92- Cemaate gitmemeyi câiz kılan özürler nelerdir?
C. 92- 1) Hastalık,
2) Can güvenliğinin olmaması,
3) Olumsuz hava şartları,
4) Bedensel özürler (Gözlerin görmemesi, kötürümlük, düşkün ihtiyarlık gibi).
S. 93- Camilerimize girerken nelere dikkat etmeliyiz?
23
C. 93- Camilerimize girerken;
1) Abdestli olmaya,
2) Soğan, sarımsak gibi şeyleri yiyerek kötü kokulu olmamaya,
3) Temiz ayak ve temiz çoraplı olmaya,
4) Yüksek sesle konuşmamaya,
5) Sağ ayakla girmeye
dikkat etmeliyiz.
S. 94- “Saf” ne demektir?
C. 94- Camide cemaatle namaz kılarken yanyana dizilerek meydana getirilensıraya “saf”
denir.56
S. 95- Camide müslümanlara namaz kıldıran kişiye ne denir?
C. 95- “Đmam” denir.
S. 96- Camide müslümanlara öğütlerde bulunan ve konuşma yapan kişilerene denir?
C. 96- “Vâiz” denir.
S. 97- Vâizin yaptığı öğüt ve konuşmalara ne denir?
C. 97- “Vaaz” denir.
S. 98- Vâizin cemaate vaaz vermek için çıktığı yüksek yere ne denir?
C. 98- “Kürsü” denir.
S. 99- Cuma ve bayram namazlarında imam tarafından minberde okunan dua ve
verilen öğütlere ne denir?
C. 99- “Hutbe” denir.
S. 100- Camilerde imamın çıkıp hutbe okuduğu merdivenli ve yüksek yere ne denir?
C. 100- “Minber” denir.
S. 101- Camilerde Kâbe yönünü gösteren, imama ayrılmış girintili yere ne denir?
C. 101- “Mihrâb” denir.
S. 102- Caminin yuvarlak olan çatı kısmına ne denir?
C. 102- “Kubbe” denir.
S. 103- Cami bahçelerinde abdest almak için yapılmış özel yerlere ne denir?
C. 103- “Şadırvan” denir.
S. 104- Üzerinde namaz kılınan özel örtüye ne denir?
C. 104- “Seccâde” denir.57
S. 105- Teşrik Tekbirleri nedir ve ne zaman okunur?
C. 105- Kurban Bayramı’ndan bir gün önce arefe günü sabah namazından başlayarak,
bayramın 4. günü akşam namazına kadar (ikindi namazı dahil) farz namazlardan sonra bir
defa okunan tekbirlere “teşrik tekbirleri” denir. Teşrik tekbirleri şöyledir:
ALLÂHU EKBER, ALLÂHU EKBER, LÂ ĐLÂHE ĐLLELLÂHU
VALLÂHU EKBER, ALLÂHU EKBER VE LĐLLÂHĐL HAMD.
24
S. 106- Her namazdan sonra ne yapılır?
C. 106- Duâ edilir.
S. 107- Duâ nedir?
C. 107- Allah’a yalvarmaktır.
S. 108- Duâların sonunda ne denir?
C. 108- “Âmîn” (Allah’ım, kabul et!) denir.
S. 109- Beddua neye denir?
C. 109- Bir kimsenin kötülüğe uğraması için yapılan duaya denir.58
C) ORUÇ, ZEKÂT, HAC ve KURBAN
S. 110- Oruç ne demektir?
C. 110- Đmsak vaktinden iftar vaktine kadar, Allah rızası için ve bilinçli olarak,yemekten,
içmekten ve cinsel ilişkiden uzak durmak şeklinde yerine getirilen ibâdete “oruç” denir.
S. 111- Đmsak ve iftar vakti ile sahur nedir?
C. 111- Yeme, içme ve cinsel ilişki gibi oruç yasaklarının başlangıç vaktine “imsak” denilir.
“Đftar vakti” ise, oruç yasaklarının sona erdiği zaman anlamında olup, güneşin batma
vaktidir.Đmsâk vakti öncesi gecenin bir bölümünde kalkılıp bir şeyler yiyip, içmeye de
“sahur” denilir.
S. 112- Oruç ibâdeti kimlere farzdır?
C. 112- 1) Müslüman,
2) Akıllı,
3) Ergenlik çağına gelmiş olan kişilere oruç tutmak farzdır.
S. 113- Oruç tutmanın faydaları nelerdir?
C. 113- 1) Đnsanın ahlâkını güzelleştirir.
2) Đnsanın merhamet ve yardım etme duygularını geliştirir.
3) Đnsana Allah’ın verdiği nimetlerin kıymetini ve şükrünü öğretir.
4) Đnsanı sağlıklı yapar.
5) Đnsana sabırlı olmayı öğretir.
6) Đnsana duygularına ve iradesine hâkim olmayı öğretir.
7) Sabırlı, disiplinli ve düzenli olmayı sağlar.
S. 114- Orucun çeşitleri nelerdir?
C. 114- Oruç ibâdeti üç kısma ayrılır:
1) Farz olan oruçlar (Ramazan Ayı’nda tutulan oruç, kazaya kalan oruçlar ve keffaret
orucu.),
2) Vâcip oruçlar (Adak orucu ve başlanılmış nâfile orucun bozulması durumunda bunun
kaza edilmesi.),
3) Nâfile oruçlar (Farz ve vâcip oruçlar dışında tutulan bütün oruçlar, nâfile grubuna girer).
S. 115- Adak ve adak orucu neye denir?
C. 115- Adak (nezîr), kişinin dînen yükümlü olmadığı halde, bir ibâdeti yapmayı kendisi için
yükümlülük haline getirmesine denir. (“Çocuğum hastalıktan kurtulursa, üç gün oruç
25
tutacağım.” diyerek, bu orucu tutmak için Allah’a söz vermek gibi.) Kişi, böyle bir söz
vermişse, tutacağı bu oruca “Adak Orucu” denir ve tutması üzerine vâcip olur.
S. 116- Kimler oruç tutmayabilir?
C. 116- Bazı özürleri olan kişiler, isterlerse Ramazanda oruç tutmayabilirler. Ancak bu
özürler ortadan kalkınca, tutamadıkları oruçlarını sonradan gün sayısınca kaza ederler. Bu
özür sahipleri şunlardır:
1) Dînen yolcu sayılanlar,
2) Oruç tutamayacak derecede hasta olanlar,
3) Gebe veya emzikli olan kadınlar,
4) Oruç tutmaya gücü yetmeyen çok yaşlı kimseler,
5) Açlık veya susuzluktan dolayı öleceğinden, beden ve rûh sağlığının bozulacağından endişe
edenler.
S. 117- Fidye ne demektir ve kimler fidye vermek zorundadırlar?
C. 117- Çok düşkün yaşlı kimseler ile, artık iyileşme ümidi olmayan, devamlı hastalıklı
bulunan kişiler, Ramazan Ayı’nda oruç tutmak zorunda değildirler. Bu durumda olan kişiler;
ekonomik durumları yerinde ise, tutamadıkları her oruç için bir fitre miktarı kadar fakirlere
sadaka verirler. Đşte bu sadakaya “Fidye” denilir.60
S. 118- Orucun keffâreti nedir?
C. 118- Orucun keffâreti; mazeretsiz ve kasten bozulan bir günlük orucun yerine, iki ay
aralıksız oruç tutmaktır.
S. 119- Kaza orucu nedir?
C. 119- Đstemeyerek bozulan bir orucun yerine, Ramazan Ayı’ndan sonra gün sayısınca
tutulan oruca “kaza orucu” denir.
S. 120- Orucu bozup, kazayı gerektiren durumlar nelerdir?
C. 120- Şu durumlar, tutulan orucun kazasını gerektirir:
1) Ağıza giren yağmur ve kar tanelerini istemeyerek yutmak,
2) Kendi isteğiyle ağız dolusu kusmak,
3) Burun, kulak ve boğaza bir şeyler akıtmak,
4) Unutarak yiyip içtikten sonra, “oruç bozuldu” zannıyla, yemeye içmeye devam etmek,
5) Güneş battı sanarak orucu bozmak veya sabah olduğu halde, şüpheye düşerek sahur yemeği
yemek.
S. 121- Orucu bozup, keffâreti gerektiren haller nelerdir?
C. 121- Orucu bozup, keffâreti (iki ay tutmayı) gerektiren başlıca durumlar şunlardır:
1) Az da olsa bir şeyi bilerek yiyip içmek,
2) Sigara içmek, enfiye çekmek,
3) Cinsel ilişkide bulunmak.
S. 122- Orucu bozmayan şeyler nelerdir?
C. 122- 1) Unutarak yemek ve içmek,
2) Ağıza gelen balgamı yutmak,
3) Đstemeyerek kusmak,
4) Ağıza alınan ilacın tadı boğaza varmak,
5) Kulağa su kaçmak,
6) Kan aldırmak,
26
7) Boğaza toz vs. kaçmak,
8) Dişler arasında sahurdan kalan, nohut tanesinden küçük bir şeyi yutmak.61
S. 123- Oruçluya mekrûh olan şeyler nelerdir?
C. 123- 1) Gereksiz bir şey çiğnemek,
2) Tükrüğü ağızda biriktirip yutmak,
3) Abdest alırken ağıza ve buruna suyu fazla çekmek.
S. 124- Zekât ne demektir?
C. 124- Zekât; sözlükte, “artma, çoğalma, temizlik, arıtma ve bereket” anlamlarına gelir. Dinî
terim olarak da, Allah rızası için bir mâlın belirli
bir kısmının, üzerinden bir yıl geçtikten sonra, Kur’ân’da belirtilen kişilere tamamen
verilmesidir.
S. 125- Kimler zekât vermekle yükümlüdürler?
C. 125- Şu şartları taşıyanlar, dînen zekât vermekle yükümlüdürler:
1) Müslüman olanlar, 4) Hür olanlar,
2) Akıllı olanlar, 5) Dînen zengin sayılanlar.
3) Ergenlik çağına erenler,
S. 126- Dînen kimler zengin sayılır?
C.126- Zorunlu ihtiyaçlarından ve borçlarından başka “nisap” miktarı mal veya paraya sahip
olanlar dînen zengin sayılırlar.
S. 127- Nisap ne demektir ve miktarı ne kadardır?
C. 127- Zekâtın farz olabilmesi için, belirlenen en az mal varlığı ölçüsüne “nisap” denir.
Miktarı; 80.18 gr. altın veya bu değerde olan artıcı ve üreyici mallardır.
S.128- Bir maldan zekat verilebilmesi için ne gibi şartlar gereklidir?
C. 128- Bir maldan zekat verilebilmesi için;
1) Nisap miktarına ulaşması,
2) Üzerinden tam bir kamerî yıl (ay yılı) geçmesi,
3) Gerçekten veya değer bakımından artıcı olması gerekir.
S. 129- Hangi mallardan zekât verilir?
C. 129- 1) Altın ve gümüşten,
2) Ticaret mallarından,
3) Toprak ürünlerinden,
4) Madenlerden,
5) Deve, koyun, keçi, sığır ve manda gibi hayvanlardan,62
6) Bina ve nakil vasıtaları gibi gelir getiren mallardan,
7) Nakit paralardan zekât verilir.
S. 130- Zekât kimlere verilir?
C. 130- 1) Fakirlere, 5) Allah yolunda olanlara,
2) Yoksullara, 6) Gönlü Đslâm’a ısındırılmak istenenlere,
3) Borçlu olanlara, 7) Zekât toplayan memurlara.
4) Yolda kalmışlara, zekât verilebilir.
S. 131- Zekât kimlere verilemez?
27
C. 131- 1) Ana, baba, büyük anne, büyük babaya,
2) Oğluna, oğlunun çocuklarına, kızına ve kızının çocuklarına,
3) Zenginlere,
4) Müslüman olmayanlara.
S. 132- Fıtır Sadakası nedir?
C. 132- Türkçe’de “Fitre” denilen “Fıtır Sadakası”; Ramazan Bayramı’na kavuşan ve temel
ihtiyaçlarının dışında nisap miktarı mala sahip olan müslümanların verdiği bir sadakadır.
S. 133- Fıtır Sadakası ne zaman verilir?
C. 133- Ramazan Ayı’nda, Ramazan Bayramı’nın 1. günü tan yerinin ağarması na kadar fıtır
sadakası verilebilir.
S. 134-Kimler Fıtır Sadakası vermekle yükümlüdürler?
C. 134-Şu özelliklere ve şartlara sahip olan kişiler fıtır sadakası verirler:
a) Müslüman olan,
b) Zekâtta olduğu gibi nisap miktarı kadar mal varlığı olan,
c) Akıl sahibi ve bülûğ çağına ermiş olan herkes, (Bu malın zekâtta olduğu gibi artıcı olması
ve üzerinden bir yıl geçmesi şart değildir.) fıtır sadakası vermekle yükümlüdür.
S. 135- Fıtır Sadakası’nın miktarı ne kadardır?
C. 135- Fıtır Sadakası’nın miktarı, bir şahsın iki öğün normal yiyeceğini sağlayacak miktar
göz önünde bulundurularak, her yıl yetkili dinî kurum ve kuruluşlarca
belirlenmektedir.Demek ki, fıtır sadakasının miktarı, bir kişinin normal iki öğün yiyeceğini
sağlayabilecek kadar bir yardımdır.
S. 136- Fıtır Sadakası kimlere verilebilir?
C. 136- Zekât verilebilen kişilere, fıtır sadakası da verilebilir.
S.137- Zekât ve fıtır sadakası dışında yoksullara verilen hediye veya yapılan yardıma ne
denir?
C. 137- “Sadaka” denir.
S. 138- Zekât ve sadaka vermek, insanları hangi manevî hastalıktan kurtarır?
C. 138- Cimrilikten ve bencillikten.
S. 139- Maddî durumu iyi olanlar, niçin fakir ve yoksullara zekât ve sadaka vermekle
yükümlüdürler?
C. 139- Allah’ın kendilerine verdiği zenginliğin şükrünü yerine getirmek için.
S. 140- Şükür nedir?
C. 140- Bizlere verdiği sonsuz nimet ve rızıklara karşı Yüce Allah’a teşekkür etmeğe
“şükür” denir.
S. 141- Şükür nasıl yapılır?
C. 141- a) Bir sıkıntı veya beladan kurtulduğumuzda yahut bir iyiliğe ve nimete ulaştığımızda,
“Elhamdulillâh” (Hamd, övgü Allah’a özgüdür), “Allah’a çok şükür” diyerek,
b) Đhtiyaç sahibi insanlara ve kurumlara gerektiğinde imkânlar oranı
nda yardım ederek, sahip olduğumuz nimetin cinsinden başkalarını da yararlandırarak Allah’a
karşı şükür borcumuzu yerine getirmiş oluruz.65
28
S. 142- Hac ne demektir?
C. 142- Mekke şehrindeki kabeyi ve civarındaki kutsal sayılan özel yerleri hac zamanında
usulüne uygun olarak ziyaret etmeye ve yapılması gereken diğer dini gerekleri yerine
getirmeye hac denir.
S. 143- Hac kimlere farzdır?
C. 143- Aşağıdaki şartları taşıyan kişilerin, ömürlerinde bir defa hacca gitmeleri üzerlerine
farz kılınmıştır:
1) Müslüman olanlar,
2) Akıllı olanlar,
3) Ergenlik çağına erenler,
4) Hür olanlar,
5) Hacca gidip gelinceye kadar kendisinin ve ailesinin geçinebileceği maddî güce sahip
olanlar,
6) Hacca gidip gelinceye kadar vasıta ve yol masraflarını karşılayacak maddî imkâna sahip
olanlar,
7) Hac günlerine erişmiş olanlar.
S. 144- Haccın farzları (rükünleri) kaçtır?
C. 144- Haccın farzları üçtür:
1) Đhrama girmek, (niyet ve telbiye),
2) Arafat’ta vakfeye durmak,
3) Ziyaret tavafı yapmak.
S. 145- Umre neye denir?
C. 145- Belirli bir zamana bağlı olmadan usûlüne göre ihrama girdikten sonra,Kâbe’yi tavaf
etmek, sa’y yapmak ve tıraş olmaktan ibaret olan ibâdete “umre” denir.
S.146- Kâbe’nin bir köşesinde bulunan, yeniden yapımı sırasında Peygamberimiz
tarafından yerine yerleştirilen ve hacda başlangıç noktası olarak kullanılan taşın adı
nedir?
C. 146- Hacerü’l-Esved (Siyah Taş)’dir.
S. 147- Haccın vacipleri nelerdir?
C. 147- Haccın vaciplerinden bazıları şunlardır:
1) Safa ile Merve arasında sa’y yapmak,
2) Müzdelife’de vakfe yapmak,
3) Şeytan taşlamak, Mina’daki cemerata (taş kümelerine) küçük taşlar atmak,
4) Đhramdan çıkmak için saçları tıraş etmek veya kısaltmak,
5) Temettu ve Kıran haccı yapanların hedy kurbanı kesmeleri.67
S. 148- Kâbe’nin altından çıkan ve hacıların, kendilerini ziyarete gelenlere ikram etmek
için getirdikleri saf, temiz ve kutsal suya ne denir?
C. 148- “Zemzem Suyu” denir.
S. 149- Kurban Bayramı’ndan bir gün önce hacıların kaldıkları ve haccın
rükünlerinden olan vakfeyi (duruşu) yaptıkları kutsal yerin adı nedir?
C. 149- Arafat.
S. 150- “Tavaf” neye denir?
29
C. 150- Hacerü’l-Esved’in bulunduğu köşeden veya hizasından başlayıp,Kâbe’nin etrafında
yedi defa dönmeye “tavaf” denir.
S. 151- Sa’y neye denir?
C. 151- Kâbe’nin karşısında bulunan Safâ ve Merve tepeleri arasında 7 defa gidip gelmeye
“sa’y” denir.
S. 152- Müzdelife neresidir?
C. 152 - Arafat ile Mina arasında bulunan, hacıların arefe gününü bayram gününe bağlayan
geceyi geçirdikleri kutsal yerdir.
S. 153- Minâ neresidir?
C. 153- Müzdelife ile Mekke arasında bulunan, hacıların şeytan taşladıkları ve bayramın ilk
günü bir müddet kaldıkları yerdir.
68
S. 154- Kurban neye denir?
C. 154- Kurban; Allah rızası için Kurban Bayramı günlerinde, Kurban olabilecek bir hayvanı
kurban niyeti ile kesmektir. Kurban kesmenin hükmüne bazı müctehitler vacip, bazıları da
sünnet demişlerdir.
S. 155- Hangi hayvanlardan kurban kesilebilir?
C. 155- Sadece şu hayvanlardan kurban kesilebilir:
1) Koyun, 2) Keçi, 3) Sığır,
4) Manda, 5) Deve.
Bunların dışındaki hayvanlardan kesinlikle kurban olmaz.
S. 156- Kimler kurban kesmekle yükümlüdür?
C. 156- Şu şartları taşıyan kişiler kurban kesmekle yükümlüdürler:
1) Müslüman olanlar,
2) Akıllı olanlar,
3) Ergenlik çağına erenler,
4) Hür olanlar,
5) Misafir olmayıp mukîm olanlar (Hanefilere göre),
6) Nisab miktarı mal veya paraya sahib olanlar.
69
D) MÜBAREK GÜNLER ve GECELER
S. 157- Dinimizde mübarek sayılan günler hangileridir?
C. 157- 1) Ramazan Bayramı,
2) Kurban Bayramı,
3) Cuma günü,
4) Arefe Günü.
S. 158- Mübarek kabul edilen gecelerimiz hangileridir?
C. 158- Eskiden en yaygın aydınlatma aracı olarak kandil kullanılırdı. Kandil insanların evini
aydınlatırdı. Kutsal geceler de insanların gönüllerini ve ruhlarını aydınlattığı için, bizim
kültürümüzde bunlara
“Kandil Geceleri” adı verilmiştir. Bu kandiller 5 tanedir:
1) Mevlîd Kandili:Peygamberimizin doğum gecesidir.
30
2) Regâib Kandili:Recep Ayı’nın ilk cuma gecesine rastlayan bu kandil; Peygamberimizin
manevî ikramlara eriştiği ve üç aylar denilen (Recep, Şaban,Ramazan) kutsal zaman diliminin
de başlangıcını müjdeleyen bir gecedir.
3) Mi’râc Kandili:Recep Ayı’nın 27. gecesinde kutlanan bu kandil; Peygamberimizin
Mi’râc’a çıktığı, Yüce Allah ile görüştüğü ve 5 vakit namazın farz kılındığı bir gecedir.
4) Berât Kandili:Şaban Ayı’nın 15. gecesi kutlanır.
5) Kadir Gecesi:Kur’ân-ı Kerim’de bin aydan daha hayırlı olduğu bildirilen bu gece;
Ramazan Ayı’nın 27. gecesi kutlanır. Kur’ân-ı Kerim; âyet âyet, sûre sûre bu geceden itibaren
Peygamberimize gönderilmeğe başlanmıştır.
Cuma Geceleri: Perşembeyi cumaya bağlayan geceler de, dinimizde kutsal sayılmıştır.
71
S. 159- Peygamberimize övgü için yazılan, daha çok kutsal gecelerde okunan ve asıl adı
“Vesîletü’n-Necât” (Kurtuluş Vesilesi) olan “Mevlid-i Şerif”in yazarı kimdir?
C. 159- Süleyman Çelebi’dir ( ö. - 1422).
S. 160- Çoğunlukla dinî gün ve gecelerde düzenlenen özel programlarda ezgi ile okunup
söylenen dinî içerikli şiirlere ne denir
C. 160- “Đlâhî” denir.
S. 161- Bayramlarda, kandillerde ve özel günlerde kutlama amacıyla yazılan kısa
yazılara ne denir?
C. 161- “Tebrik” denir.
72
31
Üçüncü Bölüm
S ĐYER
SORU VE CEVAPLARı
S. 1- Siyer neye denir?
C. 1- Peygamberimiz Hz. Muhammed (a.s.)’in hayatını konu alan kitaplara “Siyer” denir.
S. 2- Peygamberimiz nerede ve ne zaman doğmuştur?
C. 2- Peygamberimiz, Mekke’de, 20 Nisan 571 yılında dünyaya gelmiştir.
S. 3- Peygamberimizin babası, annesi, süt annesi ve dedesinin adları nelerdir?
C. 3- Peygamberimizin babası Abdullah, annesi Âmine, süt annesi Halime ve dedesi
Abdülmuttalip’tir.
S. 4- Hz. Peygamber hangi soydandır ve soyu kime dayanır?
C. 4- Peygamberimiz (a.s.), Kureyş kabilesinin Haşimoğulları soyundandır ve zincirleme
olarak Hz. Đbrahim (a.s.)’a dayanır.
S. 5- Peygamberimizin babası, annesi ve dedesi ne zaman vefat etmişlerdir?
C. 5- Peygamberimizin doğumundan iki ay önce babası, 6 yaşında iken annesi,8 yaşında iken
de dedesi vefat etmiştir.
S.6-Dedesinin vefatından sonra, Peygamberimizin koruyuculuğunu kim üstlenmiştir?
C. 6- Amcası Ebû Talip üstlenmiştir.
S. 7- Peygamberimizin meşhur isimleri hangileridir?
C. 7- Peygamberimizin meşhur isimleri şunlardır:
1) Ahmed, 2) Mahmud, 3) Mustafa, 4) Muhammed, 5) El-Emin.
S. 8- Peygamberimize “El-Emin” ismi neden verilmiştir?
C. 8- Peygamberliğinden önce de, sonra da hayatında hiç yalan söylemediği için, O’na “doğru
sözlü güvenilir” anlamına gelen “El-Emin” ismi verilmiştir.
S. 9- Peygamberimizin ilk evliliği kaç yaşında iken ve kiminle olmuştur?
C. 9- Peygamberimizin ilk evliliği 25 yaşında iken, Hz.Hatice vâlidemizle olmuştur.
S. 10- “Cahiliye Çağı” ne demektir?
C. 10- Peygamberimize vahiy gelmeden önceki çağa “Cahiliye çağı” denir.
S. 11- Cahiliye Çağı’nda insanlar pek çok kötülükler işlemenin yanında,elleri ile
yaptıkları bazı şekillere, resimlere ve heykellere taparlardı.Bunlara “Put” denilir. Pek
çok yerde çok sayıda put vardı. Ancak bunlardan Kur’ân’da da isimleri geçen üç tanesi,
müşrikler için çok önemli idi. Bu büyük putların en meşhur üç tanesi hangileri idi?
C. 11- En meşhur üç büyük put şunlardı:
1) Lat: Tâif’te bulunurdu ve Sakîf Kabilesi buna tapardı.
2) Menat: Medineli’lerin putu idi. Evs, Hazrec ve Gassan kabileleri
bu puta taparlardı.
3) Uzza: Mekke’de bulunurdu. Kureyş ve Kinane kabileleri bu puta taparlardı.
S. 12- Peygamberimize ilk vahiy nerede ve ne zaman gelmiştir?
32
C. 12- Peygamberimize ilk vahiy, Mekke yakınlarındaki Hira Dağı’nda, miladi 610 yılında
gelmiştir.
S. 13- Hz. Muhammed kaç yaşında iken peygamber oldu?
C. 13- 40 yaşında iken.
S. 14- Đslâm’ın ilk emri nedir?
C. 14- Đslâm’ın ilk emri, «Oku»’dur.
S. 15- Đlk müslüman olanlar kimlerdir?
C. 15- Đlk müslüman olanlar şunlardır:
1) Hanımlardan Peygamberimizin eşi Hz. Hatice,
2) Çocuklardan amcasının oğlu Hz. Ali,
3) Kölelerden Zeyd bin Hârise,
4) Büyüklerden Hz. Ebûbekir (Radiyallâhu anhüm).
76
S. 16- Đlk müslümanlar; insan gücünü ve sabrını aşan eziyet ve işkencelere uğramışlardı.
En çok çile çeken ilk müslümanların en meşhûrları kimlerdir?
C. 16- 1) Bilâl-i Habeşî,
2) Ammâr bin Yâsir,
3) Süheyb-i Rûmî,
4) Habbâb bin Eret,
5) Hz. Sümeyye (Radiyallâhu anhüm).
S. 17- Đlk müslümanlara yapılan işkencelere öncülük etmiş olan müşriklerin
elebaşılarından bazılarını söyleyebilir misiniz?
C. 17- 1) Ebû Leheb,
2) Ebû Cehil,
3) Velîd Đbn-i Muğîre,
4) Ümeyye bin Halef,
5) Âs Đbn-i Vâil.
S. 18- Habeşistan’a göçler neden ve ne zaman olmuştur?
C. 18- Müşriklerin müslümanlara işkence ve eziyetleri dayanılmaz boyutlara ulaşınca,
Peygamberimizin izni ile, peygamberliğinin 5. yılında 11’i erkek, 4’ü kadın olmak üzere,
toplam 15 kişilik ilk grup Habeşistan’a göç etmiştir.
Bu grup; adaleti ile ünlü “Necaşî” isimli kralın yönettiği Habeşistan’da iyi karşılanıp, huzura
kavuşunca, bir yıl sonra 80 kişilik 2. grup da aynı ülkeye göç etmiştir.
S. 19- Hz. Ömer ne zaman ve kaç yaşında iken müslüman olmuştur?
C. 19- Peygamberimizin peygamberliğinin 6. yılında, 33 yaşında iken Müslüman olmuştur.
S. 20- Peygamberimizin eşi Hz. Hatice ile amcası Ebû Tâlib ne zaman vefat etmişlerdir?
C. 20- Peygamberimizin peygamberliğinin 10. yılında, önce, müslüman olmadı ğı halde
O’nun en büyük koruyucusu ve destekçisi olan amcası Ebû Tâlib 80 yaşında iken vefat etti.
Bundan bir kaç gün sonra da hayat arkadaşı, en büyük teselli kaynağı Hz. Hatice ebedî âleme
göç etti. Bu iki olay; Peygamberimizi çok üzdüğü için bu yıla “Hüzün (Üzüntü) Yılı”
denilmiştir.
S. 21- Peygamberimizin Tâif yolculuğu ne zaman olmuş ve nasıl sonuçlanmıştır?
33
C. 21- Tâif yolculuğu, Đslâm Tarihi’nin en acıklı olaylarından biridir. Peygamberimiz; amcası
vefat edince, Kureyşlilerin çok âdi saldırılarına uğramaya başlamıştı. Bunun üzerine Mekke
yakınındaki Tâif’e gitmeye karar verdi. Amacı; Tâiflileri Hak Din’e davet etmek ve onların
desteğini sağlamak idi. Fakat Tâifliler Đslâm’ı kabul etmek şöyle dursun,ayak takımını
toplayarak Peygamberimizi ve yanındaki Zeyd bin Hârise’yi taşa tutmuşlar ve çok iğrenç bir
eylem sergilemişlerdir.
S. 22- “Akabe Görüşmeleri” nedir ve ne zaman olmuştur?
C. 22- Hz. Peygamber, 13 sene Mekke’de Arapları Đslâm’a davet etti. Fakatmüşriklerin
(Allah’a ortak koşanların) engellemeleri sebebiyle, arzu edildiği ölçüde başarılı olunamadı.
Bunun üzerine Peygamberimiz, çeşitli yollarla Medinelilerle ilişki kurmaya ve onlara yeni
dini anlatmaya başladı. Medinelilerden ilk müslüman olan Sâmit oğlu Süveyd’dir.Miladî 621
yılında, Hac mevsiminde Mekke’ye giden Medinelilerden 12 kişilik bir grup, Mekke
yakınlarında “Akabe” denilen yerde Hz.Peygamber ile gizlice görüştüler ve O’na destek
olma sözü verdiler.Đşte bu olaya “I. Akabe Biatı (Sözleşmesi)” denir.
Bundan bir yıl sonra yine aynı yerde, bu defa 75 kişilik bir grup Müslüman olarak,
Peygamberimizi ziyaret etmişler, yeni bir anlaşma yaparak O’na destek sözü vermişler ve
Peygamberimizi Medine’ye davet etmişlerdir. Đşte bu olaya da “II. Akabe Biatı”
denilmektedir.
S. 23- Mi’râc olayı nedir ve ne zaman olmuştur?
C. 23- Hicretten 1.5 yıl önce, Peygamberimiz Yüce Allah’ın katına yükselmiştir.Bu olaya
“Mi’râc” denir.
S. 24- Hicret nedir ve ne zaman olmuştur?
C. 24- Hicret; Peygamberimizin ve ilk müslümanların Mekke’den Medine’ye göç etmesidir.
Milâdî 622 yılında olmuştur.
S. 25- Peygamberimiz ve ilk müslümanlar Mekke’den Medine’ye neden göç etmişlerdir?
C. 25- Mekke’nin ileri gelen müşrikleri; Peygamberimize ve Đslâm’a giren ilk müslümanlara
pek çok zulüm ve işkenceler yapmışlardı. Mekke’de artık Đslâm’ı anlatma ve yayma imkânı
kalmadığından, Medine’li ilk müslümanların davet etmesi ve Yüce Allah’ın da izin
vermesiyle, Peygamberimiz ve Mekke’deki müslümanlar Medine’ye göç etmek zorunda
kalmışlardır.
S. 26- Đlk Mescid ne zaman ve nerede yapılmıştır?
C. 26- Peygamberimiz hicret sırasında, Medine yakınlarındaki “Kûbâ” Köyü’nde 10 gün
konaklamışlar ve burada kendisi de bizzat çalışarak, Đslâm’ı n ilk mescidini yapmışlardır.
S. 27- Đlk Cuma namazı ne zaman ve nerede farz kılınmıştır?
C. 27- Peygamberimiz, Kûbâ’dan Medine’ye büyük bir kalabalıkla birlikte hareket etmişler ve
“Beni Sâlim” yurduna vardıklarında, öğle namazı vakti olmuştu. Öğle namazını kılmak üzere
mola verdikleri bu yerde, cuma namazının farz kılındığına dair âyetler nâzil olmuş ve burada
ilk cuma namazı kılınmıştır.
S. 28- Peygamberimizin Medine’ye vardığında ilk yaptığı en önemli işler neler
olmuştur?
C.28-1) Yeri belirlenerek Mescid-i Nebevi’nin yapımına başlanılmıştır,
34
2) Mekke’li “Muhacir” (göç eden) diye adlandırılan Müslümanlarla Medine’li “Ensâr”
(yardım edenler) diye isimlendirilen Müslümanlar arasında “Kardeşlik Anlaşması”
yapılmıştır,
3) Yahudilerle anlaşma imzalanmıştır.
S. 29- Kıblenin değişmesi nasıl ve ne zaman olmuştur?
C. 29- Önceleri müslümanlar namazlarını Kudüs’te bulunan Mescid-i Aksa’ya yönelerek
kılıyorlardı. Yahudiler bu konuyu müslümanlara karşı kullanıyor, dedikodu yapıyor ve
kendileri için gurur kaynağı kabul ediyorlardı. Bu duruma hem Peygamberimiz hem de ilk
Müslümanlar çok üzülüyorlardı. Sonunda Medine’de, hicretin 2. yılında, kıblenin Kudüs’teki
Mescid-i Aksa’dan Mekke’deki Mescid-i Haram’a çevrildiğini emreden âyetler nâzil oldu.
Bundan sonra müslümanlar namazlarını Mescid-i Haram’a, dolayısıyla O’nun içinde bulunan
Kâbe’ye yönelerek kılmışlardır.
S. 30- Hicretin 1. yılının önemli olayları hangileridir?
C. 30- 1) Cuma namazının farz kılınması,
2) Mescid-i Nebevî’nin inşâ edilmesi,
3) Ezan’ın sünnet kılınması,
4) Muhacirlerle Ensar arasında kardeşlik anlaşması yapılması,
5) Yahudilerle anlaşma imzalanması,
6) Peygamberimizin Hz. Âişe ile evlenmesi.
S. 31- Hicretin 2. yılında meydana gelen bazı önemli olaylar nelerdir?
C. 31- 1) Müşrikler tarafından saldırılara uğrayan müslümanlara savaş izni verilmiştir.
2) Oruç farz kılınmıştır.
3) Zekât farz kılınmıştır.
4) Fıtır sadakası vacip kılınmıştır.
5) Bayram namazları vacip kılınmıştır.
6) Hz. Fâtıma ile Hz. Ali evlenmişlerdir.
7) Bedir Savaşı yapılmıştır.
S. 32- Sahâbe kime denir?
C. 32- Sahâbe; Hz. Peygamberi sağlığında görüp, O’nunla sohbet eden Müslümanlara denir.
S. 33- Ensar kime denir?
C. 33- Ensar; Mekke’den Medine’ye göç etmek zorunda kalan ilk Müslümanlara yardım eden
Medine’li müslümanlara denir.
S. 34- Muhacir kime denir?
C. 34- Muhacir; Mekke’den Medine’ye göç eden müslümanlara denir.
S. 35- Peygamberimizin yaptığı en önemli savaşları söyleyiniz.
C. 35- Peygamberimizin yaptığı en önemli savaşlar şunlardır:
1) Bedir Savaşı,
2) Uhud Savaşı,
3) Hendek Savaşı,
4) Mekke’nin Fethi.
S. 36- Bedir Savaşı kaç tarihinde ve kimlerle yapılmıştır?
C. 36- Bedir Savaşı, milâdi 624 yılında, Mekke müşrikleri ile Müslümanlar arasında
yapılmıştır.
35
S. 37- Bedir Savaşı’nın sonuçları nelerdir?
C. 37- 1) Bu savaşta; yaklaşık 1000 kişilik müşrik ordusunu, Müslümanlar 300 küsûr kişi ile
yenmişlerdir.
2) Başta Ebû Cehil olmak üzere, müşrikler toplam 70 ölü vermişlerdir.
3) 14 Müslüman şehit olmuştur.
4) Galibiyet müslümanların moralini yükseltmiş, Đslâm’ın yayılmasını
hızlandırmıştır.
5) Mekke’li müşrikler büyük bir üzüntüye ve ümitsizliğe düşmüşlerdir.
S. 38- Uhud Savaşı kaç yılında ve kimlerle yapılmıştır?
C. 38- Uhud Savaşı, milâdi 625 yılında, Mekke müşrikleri ile Medineli Müslümanlar arasında
yapılmıştır.
S. 39- Uhud Harbi’nin sonuçları nelerdir?
C. 39- 1) Hz. Peygamber’in tavsiyelerine uymayan okçular ganimet toplamak için yerlerini
terkedince, Đslâm Ordusu çembere alınmış, bu yüzden müslümanlar önce mağlubiyeti
tatmışlar ve sonra toparlanarak galip gelmeyi başarmışlardır.
2) Yaklaşık 1000 kişi ile 3000 kişiye karşı mücadele etmek zorunda kalan müslümanlar, 70
şehit vermişlerdir.
3) En önemlisi, Peygamberimizin amcası ve Đslâm’a çok büyük hizmetler vermiş bir sahabe
olan Hz. Hamza şehit edilmiştir.
S. 40- Hendek Savaşı kaç yılında ve kimlerle yapılmıştır?
C. 40- Hendek Savaşı, m. 627 yılında, Mekke müşrikleri ile Medine Müslümanları arasında
yapılmıştır. Bu savaşta da müslümanlar gâlip gelmişlerdir.
S. 41- Hudeybiye Barış Antlaşması ne zaman ve nerede yapılmıştır?
C. 41- Hicretin 6. yılında (m. 628 yılı) Peygamberimiz 1400 kişilik bir sahabe grubu ile
Kâbe’yi ziyaret etmek amacıyla, Medine’den yola çıktılar. Mekke müşrikleri bunu duyunca
telaşa düştüler ve müslümanları Mekke’ye sokmama kararı aldılar. Buna karşılık müslümanlar
da “Hudeybiye” denilen yerde “Şecere-i Rıdvan” adı verilen bir ağacın altında toplanarak,
gerektiğinde bütün güçleri ile müşriklere karşı koymak üzere Hz. Peygamber’e söz verdiler.
Bu olaya “Rıdvan Biatı” denir. Müşriklerin ileri gelenleri ile Peygamberimiz arasında
yapılan uzun görüşme ve pazarlıklardan, bir yıl sonra Kâbe’yi ziyaret etmek üzere, tarihî bir
antlaşma yapılmıştır. Bu antlaşmaya “Hudeybiye Barış Antlaşması” denilir.
S. 42- Hayber Kalesi ne zaman fethedilmiştir?
C. 42- Hicret’in 6. yılında (m.628 yılı), Medine-Suriye yolu üzerinde bulunan, Yahudilere ait,
ama müslümanlara karşı kışkırtma odağı olarak kullanılan Hayber Kalesi, 1600 kişilik
müslüman ordusu ile fethedilmiştir.Bu savaşta Hz. Ali olağanüstü kahramanlıklar ve başarılar
göstermiştir.
S. 43- Mekke ne zaman fethedilmiştir?
C. 43- Milâdî takvime göre 11 Ocak 630 (Hicrî 20 Ramazan 8 H.) tarihinde Mekke Şehri
fethedilmiştir. Fetihten sonra, Peygamberimiz bütün can düşmanları için af çıkararak, insanlık
tarihinin eşini görmediği bir hareket ortaya koymuştur.
S. 44- Peygamberimizin peygamberliği kaç yıl sürmüştür?
C. 44- Peygamberimizin peygamberliği 23 yıl sürmüştür. Bunun 13 yılı Mekke’de, 10 yılı da
Medine’de geçmiştir.
36
S. 45- Peygamberimiz kaç yaşında iken ve hangi yılda vefat etmiştir?
C. 45- Peygamberimiz; 63 yaşında iken, 632 yılında Medine-i Münevvere’de vefat etmiştir.
Kabri Medine-i Münevvere’dedir. Kabrinin bulunduğu yerre, “Cennet Bahçesi” veya
“Tertemiz Bahçe” anlam›na gelen "Ravza-i Mutahhara” denilmektedir.
S. 46- Peygamberimizin kaç çocuğu olmuştur?
C. 46- Peygamberimizin 7 çocuğu olmuştur. Bunlar›n üçü erkek, dördü kızdır.
Erkek çocukları : Kasım, Abdullah ve Đbrahim’dir.
Kız çocukları : Zeynep, Rukiyye, Ümmügülsüm ve Fatıma’dır.
Đbrahim dışında kalan diğer çocuklar›, Hz. Hatice validemizden olmuştur.
S. 47- Peygamberimizin ev halkına ne denir?
C. 47- “Ehl-i Beyt” denir.
S. 48- Peygamberimiz (a.s.)’in Vedâ Haccı ve Vedâ Hutbesi hakkında ne biliyorsunuz?
C. 48- Peygamberimiz (a.s.); milâdi 632 yılında, Mekke’ye giderek, ilk ve son haccını
yapmış ve Arafat’ta yaklaşık 124 bin müslümana hitaben meşhur Vedâ Hutbesini okumuştur.
Vedâ Hutbesinde yer alan bazı hükümler, ana başl›klar halinde şunlardır:
1) Đslâmiyet’ten önceki bütün cahiliyet gelenekleri kaldırılmıştır.
2) Bütün insanlar eşittir.
3) Can, mal ve namus dokunulmazd›r.
4) Emanetler sahiplerine verilmelidir.
5) Tefeciliğin her türlüsü haramdır.
6) Kan davaları kaldırılmıştır.
7) Erkekler kadınların haklarını gözetecekler, kadınlar da erkeklerin
haklarına riayet edeceklerdir.
8) Hem erkek hem kadın zinadan kaçınacaktır.
9) Bütün müslümanlar kardeştir.
10) Hizmetçilere iyi davranılacaktır.
S. 49- Peygamberimizden sonra gelen dört halife sırasıyla kimlerdir?
C. 49- Dört halife şunlardır:
1) Hz. Ebûbekir, 2) Hz. Ömer, 3) Hz. Osman, 4) Hz. Ali.
S. 50- “Aşere-i Mübeşşere” neye denir?
C. 50- Peygamberimizin dünyada iken cennete gireceklerini müjdelediği 10 sahabeye “Aşerei Mübeşşere” (Müjdelenen 10 kişi) denir.
S. 51- Kimler “Aşere-i Mübeşşere”dendir?
C. 51- Dünyada iken cennetle müjdelenen 10 sahabe şunlardır:
1) Hz. Ebûbekir,
2) Hz. Ömer,
3) Hz. Osman,
4) Hz. Ali,
5) Hz. Talha bin Ubeydullah,
6) Hz. Zübeyr bin Avvam,
7) Hz. Abdurrahman bin Avf,
8) Hz. Sa’d bin Ebi Vakkas,
9) Hz. Ebu Ubeyde bin Cerrah,
10) Hz. Said bin Zeyd.
37
84
87
38
Dördüncü Bölüm
AHLÂK
SORU VE CEVAPLARI
S. 1- Ahlâk neye denir ve kaç kısma ayrılır?
C. 1- Ahlâk; insanın ruhuna yerleşen alışkanlıklardır.
Đki kısma ayrılır: 1) Đyi ahlâk, 2) Kötü ahlâk.
S. 2- Đyi ahlâk neye denir?
C. 2- Dinî tanım olarak iyi ahlâk; Allah’ın ve Hz. Peygamber’in emir ve tavsiye ettiği,
yapılmasından diğer insanların da hoşnut olduğu iyi, güzel hareket ve sözlere denir.
(Büyüklere saygı göstermek, canlılara merhamet etmek, güler yüzlü ve tatlı sözlü olmak
gibi...)
S. 3- Kötü ahlâk neye denir?
C. 3- Allah’ın yasak ettiği, Peygamberimizin razı olmadığı, yapıldığında insanların ve
toplumun rahatsız olup zarar gördüğü kötü işlere, kötü söz ve davranışlara “kötü ahlâk”
denir. (Yalan söylemek, hırsızlık yapmak gibi...)
S. 4- Ahlâkî görevlerimiz kaç gruba ayrılır?
C. 4- 1) Allah’a, Peygamber’e ve Kur’ân’a karşı görevlerimiz,
2) Kendi şahsımıza karşı görevlerimiz,
3) Âilemize karşı görevlerimiz,
4) Vatan ve milletimize karşı görevlerimiz,
5) Devletimize karşı görevlerimiz olmak üzere 5 gruba ayrılır.
S. 5- Allah’a karşı görevlerimiz nelerdir?
C. 5- 1) Allah’ın varlığına ve birliğine inanmak ve O’nu daima zikretmek,
2) Đbâdet vazifelerini yerine getirmek,
3) Emirlerine uygun hareket edip, yasak ettiği şeylerden sakınmak,
4) Allah sevgisini her şeyden üstün tutmak,
5) O’nun adını saygı ile anmak,
6) Verdiği nimetlere şükretmek.
S. 6- Peygamberimize karşı görevlerimiz nelerdir?
C. 6- 1) O’nun en son ve en büyük peygamber olduğuna inanmak,
2) O’nu çok sevmek, ismi anıldığı zaman salâvât-ı şerife okumak,
(“Sallallâhu aleyhi ve sellem”, “Aleyhissalâtü vesselam”, “Allahümme salli alâ Muhammedin
ve alâ âli Muhammed” demek.),
3) O’nun gösterdiği yoldan yürümek,
4) O’nun güzel ahlâkını kendimize örnek alarak yaşamak.
S. 7- Bütün sevgilerin kaynağı olan en yüce sevgi hangisidir?
C. 7- Allah sevgisidir.
S. 8- Kur’ân’a karşı görevlerimiz nelerdir?
C. 8- 1) Kur’ân-ı Kerim’in son îlâhi kitap olduğuna inanmak,
2) O’nu usûlüne göre güzelce okumak,
3) Manasını anlamaya çalışmak,
39
4) Kur’ân’ı okurken ve dinlerken son derece saygılı olmak,
5) Kur’ân’ın getirdiği emir, yasak ve tavsiyelere uymak.
S. 9- Kendi şahsımıza karşı görevlerimiz kaça ayrılır?
C. 9- 1) Maddî varlığımıza karşı görevlerimiz,
2) Manevî varlığımıza karşı görevlerimiz,
olmak üzere ikiye ayrılır.
S. 10- Maddî varlığımıza karşı görevlerimiz nelerdir?
C. 10- 1) Dengeli beslenmek,
2) Sağlığımızı korumak,
3) Temizliğe dikkat etmek.
S. 11- Manevî varlığımıza karşı görevlerimiz nelerdir?
C. 11- 1) Kalbimizi yanlış inançlardan kin, haset ve benzeri kötü duygulardan temizlemek,
2) Faydalı bilgiler edindirmek,
3) Kötü düşünce ve çirkin huylardan arındırmak,
4) Güzel huylarla süslemek.
S. 12- Nikâh nedir?
C. 12- Erkekle kadın arasında yapılan evlenme sözleşmesidir. Bu sözleşme ile aile kurulmuş
olur.
S. 13- Ana ve babamıza karşı görevlerimiz nelerdir?
C. 13- 1) Onlara iyilikte bulunmak,
2) Onları söz ve davranışlarımızla incitmemek,
3) Geçim sıkıntısı içinde iseler yardımda bulunmak,
4) Onların sözlerini dinlemek,
5) Bir yere giderken onlardan izin almak,
6) Onlara güler yüz ve tatlı sözle muamele etmek,
7) Yaşlandıklarında bakımlarını üstlenmek,
8) Öldüklerinde onları dua ve rahmet ile anmak.
S. 14- “Anne ve babaya “öf” bile deme, onları azarlama, ikisine de güzel söz söyle.” öğüdü
nerede geçmektedir?
C. 14- Kur’ân-ı Kerim’de.
S. 15- Peygamberimizin bildirdiğine göre, cennet kimlerin ayağının altındadır?
C. 15- Annelerin.
S. 16- Anne - babaya saygı ve itaat, aynı zamanda kime saygı ve itaattir?
C. 16- Allah’a.
S. 17- Ana ve babanın çocuklarına karşı görevleri nelerdir?
C. 17- 1) Doğduklarında güzel bir isim koymak,
2) Çocuklarını rûhen ve bedenen sağlıklı yetiştirmek,
3) Çocuklarına haram yedirmemek,
4) Çocuklarına güzel örnek olmak ve onları sevmek,
5) Çocuklarını iyi terbiye etmek,
6) Dinî ve ahlâkî kuralları öğretmek ve bu kurallara göre yaşamaları
40
nı sağlamak,
7) Đyi bir meslek kazandırıp, evlenme çağına gelince evlendirmek.
S. 18- Eşlerin birbirlerine karşı görevleri nelerdir?
C. 18- 1) Birbirlerine karşı saygı ve sevgi ölçüleri içinde, nazik ve yumuşak davranmak,
2) Çocuklarının maddî ve manevî ihtiyaçlarını karşılamada birbirlerine
yardımcı ve destek olmak,
3) Dinî ve ahlâkî ölçüler içinde yaşamaları konusunda birbirlerini uyarmak,
4) Birbirlerinin namus ve iffetlerini korumak, bunlara zarar verici davranışlardan kaçınmak,
5) Birbirlerinin kazançlarını tutumlu kullanmak, israf etmemek, çocuklara iyi bir maddî
gelecek ve meslek kazandırmak için el ele vermek,
6) Çocuklarının terbiyeleri ve eğitimleri ile birlikte ilgilenmek.
S. 19- Hısım ve akrabalarımıza karşı görevlerimiz nelerdir?
C. 19- 1) Onlara sevgi ve saygı göstermek,
2) Zaman zaman ziyaretlerine gitmek,
3) Uzakta olanları mektup ve telefonla arayıp, hatırlarını sormak,
4) Yardıma muhtaç olanlarına yardım etmek,
5) Problemli ve sıkıntılı anlarında yardımlarına koşmak.
S. 20 Komşularımıza karşı görevlerimiz nelerdir?
C. 20- 1) Onlarla iyi geçinmek,
2) Đyi ve kötü günlerinde yanlarında olmak,
3) Onları rahatsız etmemek,
4) Hastalandıklarında ziyaret etmek.
93
S. 21- Vatanımıza karşı görevlerimiz nelerdir?
C. 21- 1) Vatanımızı sevmek,
2) Vatanımızı iç ve dış düşmanlara karşı korumak,
3) Vatanımızın gelişmesi için çok çalışmak,
4) Yıkıcı ve bölücü davranışlardan uzak durmak, böyle davrananları
uyarmak ve kötülüklerine engel olmak.
S. 22- Milletimize karşı görevlerimiz nelerdir?
C. 22- 1) Milletimizi sevmek,
2) Millî değerlerimize sahip çıkmak ve millî bütünlüğümüzü bozmak
isteyenlere itibar etmemek,
3) Milletimizin yükselmesi ve kalkınması için çalışmak.
S. 23- Devletimize karşı görevlerimiz nelerdir?
C. 23- 1) Vergi vermek,
2) Kanunlara, halkın huzur ve güvenliği için konulan kurallara uymak,
3) Askerlik yapmak.
S.24- Bütün insanlara karşı görevlerimiz nelerdir?
C.24- 1) Hiç kimseye zarar vermemek,
2) Başkalarına yardım etmek,
3) Büyüklere saygı, küçüklere sevgi göstermek,
4) Selamlaşmak,
5) Dargın durmamak,
41
6) Dargınları barıştırmak,
7) Dostları ziyaret etmek,
8) Misafirleri ağırlamak,
9) Davetlere icabet etmek,
10) Đnsanların kusurlarını araştırmamak,
11) Kötülük yapanları bağışlamak,
12) Hastaları ziyaret etmek,
13) Cenazelere katılmak,
14) Başkalarının malı, canı, ırz ve namusunu kutsal bilip, korumak,
15) Kendisi için istediğini başkaları için de istemek, istemediğini başkaları için de istememek.
S. 25- Müslüman olmayanlara karşı görevlerimiz nelerdir?
C. 25- 1) Onlarla medenî ilişkiler içinde bulunmak,
2) Mallarına, canlarına, ırz ve namuslarına dokunmamak,
3) Onlara dinimizi ve kültürümüzü iyi tanıtmak, ama onların inanç ve değerlerine saygılı ve
hoşgörülü olmak.
S. 26- Hayvanlara, bitkilere ve doğal çevreye karşı görevlerimiz nelerdir?
C. 26- Sevgi, şefkat ve merhamet dini olan Đslâm; hiç bir canlıya zarar vermememizi
emreder. Bu nedenle;
1) Hayvanlara eziyet ve işkence yapmamalı, onları korumalıyız.
2) Doğal güzellikleri, yeşillikleri ve ormanları korumalı, onları yok edici ve zarar verici
davranışlardan sakınmalı, zarar verenleri uyarmalı,
engel olmalıyız.
3) Denizleri, ırmakları, gölleri, su kaynaklarını temiz ve bakımlı tutmalı, doğal çevremizi
kirletmemeliyiz.
4) Orman, doğa ve çevre sevgisi ile onları koruma bilincini, çocukları
mıza ve insanlara aşılamalıyız.
5) Yolda ve çevrede insanlara zarar ve eziyet veren, kötü görünüm arzeden şeyleri ortadan
kaldırmalıyız.
6) Pislik ve artıkları sokaklara, yollara, rastgele yerlere atmamalıyız.
S. 27- Suyu, havayı ve toprağı kirlettiğimizde neye zarar vermiş oluruz?
C. 27- Doğaya ve bütün canlılara.
. 28- Đslâm ahlâkına uygun bir şekilde yaşayan Müslümanlarda hangi özellikler
bulunur?
C. 28- 1) Müslüman, Allah’a ve peygamberlerine inanır. Allah’ın emirlerine ve
Peygamberi’nin sünnetine sarılır.
2) Anne ve babasına saygı gösterir.
3) Kendi haklarını ve görevlerini bilir ve ona göre hareket eder.
4) Başkalarının haklarına saygı gösterir.
5) Haramlardan uzak durur.
6) Đbâdetlerini devamlı yapar.
7) Dinimizin yasakladığı her türlü kötülükden kaçınır.
8) Yalan söylemez, yalancı şahitlik yapmaz, yalan yere yemin etmez.
9) Eli ve dili ile kimseyi incitmez.
10) Verdiği sözde durur, emanete hiyanet etmez.
11) Üzerine aldığı görevleri en iyi şekilde yapmaya çalışır.
12) Đnsanları birbirine düşürecek her türlü söz ve davranıştan kaçınır.
42
13) Kimseyle dargın durmaz, dargınları barıştırır.
14) Đki yüzlülükten sakınır, özü sözüne uygun ve dosdoğru olur.
15) Đyi ve güzel ahlâklı insanlarla arkadaşlık yapar, kötü kimselerle oturup kalkmaz.
16) Küçüklere sevgi ve merhamet, büyüklere saygı gösterir.
17) Komşularını incitmez, elinden geldiğince onlara iyilik ve yardımda bulunur.
18) Birisine haksızlık ettiği zaman özür diler.
19) Hak sahibine hakkını teslim eder ve Allah’tan af diler.
20) Kendisine kötülük yapanlardan öç almaya kalkmaz, onları bağışlamanın yollarını arar.
21) Hiç ölmeyecekmiş gibi dünya için, yarın ölecekmiş gibi ahiret için çalışır.
22) Herkesin iyilik ve mutluluğu için çaba gösterir, özellikle fakirlere, düşkün ve kimsesizlere
yardımda bulunur.
23) Gerektiğinde Allah yolunda, vatan ve millet için elinden gelen hiç bir fedakârlıktan
çekinmez.
24) Kimse ile alay etmez, kimseyi küçük görmez, herkesle iyi geçinir, alçak gönüllü
yaşamaya dikkat eder.
25) Bütün müslümanları kardeş bilir, bütün insanları Allah yarattığı için sever ve haklarını
görüp, gözetir.
26) Karşılaştığı zorluklar karşısında ümitsizliğe düşmez, sabırlı olur.
S. 29- Bir Müslümancın diğer bir Müslüman haram olan üç şeyi nedir?
C. 29- 1) Malı, 2) Canı, 3) Irzı (Namus ve şerefi).
S. 30- “Kim zerre kadar iyilik yaparsa, onu görür. Kim de zerre kadar kötülük yaparsa,
onu görür.” sözü nerede geçmektedir?
C. 30- Kur’ân-ı Kerim’de Zariyat sûresinin 8. ayetinde.
S. 31- “Sizlerden kıyamet gününde bana en yakın olanınız, ahlâkı en güzel olanınızdır.”
diyen kimdir?
C. 31- Hz. Muhammed (a.s.)’dir.
S. 32- Đyi huylara beş tane örnek veriniz.
C. 32- 1) Doğru sözlülük2) Alçak gönüllülük,3) Yardım severlik,
Cömertlik.
4) Güler yüzlülük, 5)
S. 33- Kötü huylara bir kaç örnek veriniz.
C. 33- 1) Yalancılık, 2) Kibirlilik, 3) Cimrilik, 4) Emânete ihânet etmek,
5) Đki yüzlülük, 6) Kumar oynamak, 7) Zina etmek.
S.34- Kumar oynamak ve zina etmek ne ile haram kılınmıştır?
C.34- Kur’an ayetleri ile haram kılınmıştır.
S.35- Peygamberimizin en belirgin özellikleri nelerdir?
C.35- 1) Yalan söylemezdi,
2) Çok cömertti,
3) Merhametli idi ,
4) Alçak gönüllü idi,
5) Đnsanları, özellikle çocukları çok severdi.
S. 36- Hoşgörü nedir?
C. 36- Başkalarının düşünce ve davranışlarına saygı göstermektir.
43
S. 37- “Başkalarının kusurunu örtmede gece gibi ol.” öğüdünü veren kimdir?
C. 37- Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî’dir.
S. 38- Đnsanın gözünü karartan, doğruyu öğrenmesini engelleyen, insanlar arasında kin
ve nefret duygularının yayılmasına neden olan tutucu ve katı davranışlara ne denir?
C. 38- “Taassup” denir.
S. 39- Kendi düşüncelerimizi başkalarına kabul ettirebilmenin yolu nedir?
C. 39- Onların düşüncelerine de saygı duymaktır.
S. 40- “Gelin tanış olalım, “Elif koydum ötürü,
Đşi kolay kılalım, Pazar yaptım götürü,
Sevelim, sevilelim, Yaratılanı hoş gör,
Dünya kimseye kalmaz.” Yaratan’dan ötürü.”
dizeleri kime aittir?
C. 40- Yûnus Emre’ye.
S. 41- Yılanı deliğinden çıkaran şey nedir?
C. 41- Tatlı dil (Güzel söz).
S. 42- Başkalarından saygı görmek istiyorsak ne yapmalıyız?
C. 42- Onlara saygı göstermeliyiz.
S. 43- Biri konuşurken ne yapmalıyız?
C. 43- Onu dikkatle dinlemeliyiz.
S. 44- Đslâm’ın büyük günahlardan saydığı, başkasına ait bir malı, onun izni ve rızası
olmadan habersiz alıp, kendine mal edinmeğe ne denir?
C. 44- “Hırsızlık” denir.
S. 45- Bir insandan başka bir insana söz götürüp getirme şeklindeki kötü davranışın adı
nedir?
C. 45- “Koğuculuk yapmak” tır.
S. 46- Bir müslümanı arkasından çekiştirmeğe, onu kendisinin razı olmayacağı şekilde
başkalarının yanında anmaya ne denir?
C. 46- “Gıybet” (dedikodu) denir ve dinimiz bu hareketi, insan eti yemeğe denk bir günah
saymıştır.
S. 47- Dinimizce yasaklanan, kendini büyük görme ve etrafındakileri küçük görme
hastalığının adı nedir?
C. 47- Kibir.
S. 48- Đslâm’ın münafıkta bulunması gereken özelliklerden saydığı, başkalarını
aldatmak amacıyla söylenen gerçek dışı söze ne denir?
C. 48- “Yalan”denir.
S. 49- Birisine; yapmadığı bir işi “yaptı” , söylemediği bir sözü “söyledi” diye kara
atmaya ne denir?
C. 49- “Đftirâ” ve “bühtân” denir.
44
S. 50- Dinimizin hoş görmediği, başkalarındaki üstünlükleri kıskanmaya ve
çekememeğe ne denir?
C. 50- “Hased” (kıskançlık) denir.
S. 51- Verildikten sonra tutulması gereken şey nedir?
C. 51- “Söz” (vaad) denir.
S. 52- “Aslan yattığı yerden belli olur.” sözü, bize neyi anlatır?
C. 52- Düzenli, tertipli ve temiz olmayı.
S. 53- Öksürürken, esnerken veya hapşırırken ne yapmalıyız?
C. 53- Elimizle ağzımızı kapatmalıyız.
S. 54- Sabahleyin kalkınca ne yapmalıyız?
C. 54- Ellerimizi ve yüzümüzü yıkamalıyız, abdest almalıyız.
S. 55- Yemeklerden önce ve sonra ne yapmalıyız?
C. 55- Ellerimizi bol sabunlu su ile yıkamalıyız.
S. 56- Dişlerimizi ne zaman fırçalamalıyız?
C. 56- Yemeklerden sonra ve yatarken.
S. 57- Günahlardan arınmak için ne yapmalıyız?
C. 57- 1) Đşlediğimiz günaha pişmanlık duymalı, Allah’a tevbe etmeli ve aynı günahı bir daha
işlememeliyiz.
2) Eğer kul hakkı ile ilgili günah işlemişsek, ayrıca hak sahibine hakkını vermeli ya da
helâlleşmeliyiz.
S. 58- Tövbe ne demektir?
C. 58- Đşlenen bir günahtan dolayı pişman olup, bir daha işlenmeyeceğine dair Allah’a söz
vermeğe “tövbe” denir.
S. 59- Đnsanları dinlendiren güzel alışkanlıklardan bir kaç tanesini söyleyiniz.
C. 59- 1) Spor yapmak, 2) Kitap okumak, 3) Gezinti yapmak,
4) Güzel sanatlarla
ilgilenmek, 5) Dostlarla sohbet etmek,
6) Gökyüzünü, tabiattaki güzellikleri temaşa
etmek.
S. 60- Hangi kötü alışkanlıklar beyne, sinir sistemine zarar verir, kansere ve bir kısım
psikolojik rahatsızlıklara sebep olur?
C. 60- 1) Uyuşturucu maddeleri kullanmak,
2) Alkollü içkileri içmek,
3) Sigara içmek.
S. 61- Kişiye üzüntü, belâ, huzursuzluk ve sefâlet getiren en kötü alışkanlık hangisidir?
C. 61- Kumar oynamaktır.
S. 62- En çok sevmemiz ve önem vermemiz gereken dinî değerlerimizin bazılarını
sayabilir misiniz?
C. 62- En çok sevmemiz ve önem vermemiz gereken dinî değerlerimizin bazıları şunlardır:
1) Allah, 6) Cami,
2) Peygamber, 7) Đman esasları,
3) Kur‘ân, 8) Đslâm’ın temel esasları (şartları),
4) Ezân, 9) Farz görevler,
45
5) Kâbe, 10) Haramlar.
S. 63- En çok sevmemiz ve önem vermemiz gereken millî değerlerimizin bazılarını
sayabilir misiniz?
C. 63- 1) Vatanımız, 2) Devletimiz, 3) Bayrağımız, 4) Ordumuz, 5) Millî Marşımız,
6) Özgürlüğümüz,7) Bağımsızlığımız, 8) Millî Birliğimiz.101
46
Beşinci Bölüm
G E N E LL K Ü L T Ü R
SORU VE CEVAPLARI
A) COĞRAFYA
S. 1- Vatan neye denir?
C. 1- Vatan; üzerinde bağımsız olarak yaşanılan, toprak parçasıdır.
S. 2- Millet neye denir?
C. 2- Aralarında dil, din, kültür ve tarih birliği olan insan topluluğuna “millet” (ulus) denir.
S. 3- Bayrak nedir?
C. 3- Bayrak; bir ülkenin, bir milletin özgürlük ve bağımsızlığının sembolüdür. Bizim
özgürlüğümüzün ve bağımsızlığımızın sembolü; canımızdan daha çok sevmemiz gereken
şanlı ay yıldızlı bayrağımızdır.
S. 4- Dünya üzerinde Türkiye’nin coğrafî konumu nedir?
C. 4- Türkiye; Asya ile Avrupa’yı birbirine bağlayan bir köprü konumunda olup, doğu ile batı
kültürlerinin kaynaştığı bir merkez durumundadır. Yurdumuz, kuzey yarımkürede 360-420
kuzey paralelleri ile 260-450 doğu meridyenleri arasında yer almaktadır.
S. 5- Türkiye hangi kıtalar üzerindedir?
C. 5- Asya ve Avrupa kıtaları üzerindedir.
S. 6- Türkiye’nin komşularını söyleyiniz.
C. 6- 1) Bulgaristan, 2) Yunanistan, 3) Suriye, 4) Irak, 5) Đran,
Ermenistan, 8) Gürcistan.
6) Azerbaycan,7)
S. 7- Türkiye’nin başkenti neresidir?
C. 7- Türkiye’nin başkenti Ankara’dır.
S. 8- Türkiye’nin kaç ili (vilâyeti) vardır?
C. 8- Türkiye’nin 81 ili (vilâyeti) vardır.
S. 9- Türkiye’nin nüfus bakımından beş büyük şehrini söyleyiniz.
C. 9- 1) Đstanbul, 2) Ankara, 3) Đzmir,4) Bursa,5) Adana.
S. 10- Türkiye’nin en uzun üç akarsuyunu söyleyiniz.
C. 10- 1) Fırat, 2) Dicle, 3) Kızılırmak.
S. 11- Türkiye’nin en büyük üç gölünü söyleyiniz.
C. 11- 1) Van Gölü, 2) Tuz Gölü, 3) Beyşehir Gölü. Bunların içinde Van Gölü, en büyüğüdür.
S. 12- Türkiye’nin en büyük üç dağını söyleyiniz.
C. 12- 1) Ağrı Dağı, 2) Nemrut Dağı,3) Erciyes Dağı.
Bunlardan Ağrı Dağı, 5137 m. yüksekliği ile en yüksek dağımızdır.
S. 13- Toros dağları hangi bölgededir?
C. 13- Akdeniz Bölgesi’ndedir.108
47
S. 14- Yurdumuz kaç coğrafî bölgeye ayrılır ve bu bölgeler hangileridir?
C. 14- Yurdumuz 7 coğrafî bölgeye ayrılır. Bu bölgeler şunlardır:
1) Akdeniz Bölgesi,
2) Karadeniz Bölgesi,
3) Ege Bölgesi,
4) Marmara Bölgesi,
5) Đç Anadolu Bölgesi,
6) Doğu Anadolu Bölgesi,
7) Güneydoğu Anadolu Bölgesi.
S. 15- Türkiye’nin denizleri hangileridir?
C. 15- 1) Karadeniz,
2) Marmara Denizi,
3) Ege Denizi,
4) Akdeniz.
S. 16- Ege Denizi ile Marmara Denizi’ni birleştiren boğaz hangisidir?
C. 16- Çanakkale Boğazı.
S. 17- Đstanbul Boğazı hangi denizleri birbirine bağlar?
C. 17- Karadeniz ve Marmara Denizi’ni.
S. 18- Ege Denizi’ne kıyısı olan illerimiz hangileridir?
C. 18- 1) Çanakkale,2) Edirne,3) Đzmir,4) Muğla,5) Balıkesir, 6) Aydın.
S. 19- Ege Bölgesi’nin en büyük liman şehri hangisidir?
C. 19- Đzmir.109
S. 20- Karadeniz’e kıyısı olan illerimiz hangileridir?
C. 20- 1) Artvin, 2) Rize, 3) Trabzon, 4) Giresun, 5) Ordu, 6) Samsun7) Sinop,, 9) Bartın, 8)
Kastamonu,10) Zonguldak, 11) Düzce,12) Sakarya,13) Kocaeli, 14) Đstanbul, 15) Kırklareli.
S. 21- Akdeniz’e kıyısı olan illerimiz hangileridir?
C. 21- 1) Antalya,2) Đçel (Mersin),3) Adana,4) Hatay.
S. 22- Marmara Denizi’ne kıyısı olan illerimiz hangileridir?
C. 22- 1) Kocaeli, 2) Đstanbul, 3)Tekirdağ, 4) Çanakkale,5) Balıkesir, 6) Bursa,7) Yalova.
S. 23- Doğu Anadolu Bölgemizin bazı illerini sayabilir misiniz?
C. 23- 1) Erzurum, 4) Erzincan, 7) Kars, 10) Malatya,
2) Ağrı, 5) Muş, 8) Bingöl, 11) Van.
3) Ardahan, 6) Iğdır, 9) Tunceli,
S. 24- Güneydoğu Anadolu Bölgemizin bazı illerini söyleyebilir misiniz?
C. 24- 1) Diyarbakır, 2) Adıyaman, 3) Mardin, 4) Siirt, 5) Şanlıurfa,
6) Gaziantep,7) Batman,8) Şırnak.
S. 25- Ülkemizin Trakya Bölgesi neresidir?
48
C. 25- Đstanbul Boğazı’nın batısında (Avrupa yakasında) yer alan bölgeye “Trakya” denir.
Trakya Bölgesi’nde; Đstanbul’un bir kısmı, Tekirdağ,Edirne, Kırklareli illerimiz ve
Çanakkale’nin bir bölümü bulunmaktadır.
S. 26- Türkiye’nin Asya kıtasında kalan topraklarına ne ad verilir?
C. 26- Anadolu.
S. 27- Bağımsız küçük bir devlet iken, 1939 yılında Anavatan Türkiye’ye katılan,
Đskenderun, Reyhanlı, Dörtyol ve Kırıkhan gibi büyük ilçelerden oluşan şehrimizin adı
nedir?
C. 27- Hatay (Antakya).
S. 28- Tortum Şelâlesi, Palandöken Dağı ve Çifte Minareli Medresesi bulunan ve Nene
Hatun ile ünlü doğu ilimizin adı nedir?
C. 28- Erzurum.
S. 29- Uludağ, Emir Sultan Türbesi, Yeşil Türbe, Ulu Camii ile ünlü olan ve Osmanlı’ya
başkentlik yapmış ilimizin adı nedir?
C. 29- Bursa.
S. 30- Antalya, Burdur ve Isparta’da bir çok göl vardır. Bu göller hangileridir ve bu
yöreye ne ad verilmektedir?
C. 30- Bu bölgede bulunan göllerimiz şunlardır:
1) Beyşehir Gölü, 2) Eğirdir Gölü, 3) Burdur Gölü. Bu göllerden dolayı, bölgeye “Göller
Bölgesi” denilmektedir.
S. 31- Türkiye’de kış sporlarının yapıldığı dört bölgeyi söyleyiniz.
C. 31- 1) Uludağ (Bursa), 2) Erciyes (Kayseri), 3) Palandöken (Erzurum),4) Sarıkamış (Kars).
S. 32- Türkiye’deki petrol işleme ve dağıtım merkezleri (rafinerileri) hangileridir?
C. 32- 1) Batman, 2) Đzmit (Đpraş), 3) Mersin (Ataş), 4) Đzmir (Ali Ağa), 5) Kırıkkale.
111
S. 33- Türkiye’nin deniz turizmi bakımından en önemli yerlerinden bazılarını söyleyiniz.
C. 33- 1) Antalya, 2) Kemer,3) Kuşadası,4) Alanya,5) Bodrum,6) Marmaris.
S. 34- Türkiye’de halıları ile ünlü şehirlerimiz hangileridir?
C. 34- Isparta, Kayseri, Hereke (Kocaeli) , Milas (Muğla), Kars, Balıkesir.
S. 35- Ünlü peri bacaları hangi illerimizin sınırları içerisindedir?
C. 35- Nevşehir ve Niğde.
S.36- Türkiye’de çay hangi bölgede, hangi ilimizde yetişmektedir?
C. 36- Karadeniz Bölgesi’nde, Rize ilimizde yetişmektedir.
S. 37- Đstanbul’un en önemli tarihî eserlerinden bazılarını söyleyiniz.
C. 37- 1) Süleymaniye Camii,
2) Sultan Ahmet Camii,
3) Ayasofya Camii,
4) Eyüp Sultan Camii ve Türbesi,
5) Topkapı Sarayı,
6) Dolmabahçe Sarayı.
49
S. 38- Selçuklu Türkleri tarafından yaptırılan çifte minareli medreseler hangi
illerimizdedir?
C. 38- Erzurum, Sivas.
S. 39- Dünya’da Türkçe konuşulan ülke ve toplulukların adlarını sayınız.
C. 39- 1) Türkiye, 2) Özbekistan,3) Türkmenistan, 4) Rusya, 5) Çin, 6) Pakistan,7)
Kırgızistan, 8) Kazakistan, 9) Azerbaycan, 10) Đran, 11) Afganistan, 12) Almanya.
S. 40- Bir mimarî şaheser olan Selimiye Camii, kim tarafından yaptırılmıştır ve hangi
ilimizde bulunmaktadır?
C. 40- Mimar Sinan tarafından 1569-1575 yılları arasında yaptırılmış olup, Edirne’dedir.
S. 41- Türkiye’nin en büyük beş barajını sayınız.
C. 41- 1) Atatürk Barajı, 2) Karakaya Barajı, 3) Keban Barajı, 4) Hirfanlı Barajı,5) Seyhan
Barajı.
S. 42- Ülkemizin en büyük barajı olan Atatürk Barajı hangi nehir üzerindedir?
C. 42- Fırat Nehri üzerindedir.
S. 43- Kocatepe Camii Türkiye’nin hangi ilindedir?
C. 43- Ankara’dadır.
S. 44- Ayasofya Camii nerededir?
C. 44- Đstanbul’dadır.
S. 45- Hz. Đbrahim’in, tanrılık iddiasında bulunan Nemrut tarafından ateşe atıldığı yer
Anadolu’dadır. Burası hangi ilimizdir?
C. 45- Şanlıurfa’dır.
S. 46- Yüzyıllardan beri Türkiye başpehlivanlarının belirlendiği geleneksel yağlı
güreşler nerede yapılmaktadır?
C. 46- Edirne Kırkpınar’da yapılmaktadır.
S. 47- Đzmir’in en büyük tarihî camii hangisidir?
C. 47- Hisar Camii.114
B) TARĐH
S. 48- Tarih boyunca günümüze kadar kaç Türk devleti kurulmuştur?
C. 48- Tarihten günümüze kadar 16 Türk devleti kurulmuştur. Ancak, yeni kurulan Kuzey
Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ile, Orta Asya’da kurulan Azerbaycan, Türkmenistan, Kazakistan,
Kırgızistan ve Özbekistan’ı da dahil edersek, bu sayı 22’ye ulaşır.
S. 49- Tarihte kurulmuş Türk devletlerinden beş tanesinin adını söyleyiniz.
C. 49- 1) Büyük Hun Devleti, 2) Göktürk Devleti, 3) Uygur Devleti,
4) Büyük Selçuklu
Devleti,5) Osmanlı Devleti.
S. 50- Türklerin ilk anayurdu neresidir?
C. 50- Türklerin ilk anayurdu Orta Asya’dır.
50
S. 51- Türkler Orta Asya’dan niçin göç etmişlerdir?
C. 51- Orta Asya’da başgösteren kuraklık yüzünden.
S. 52- “Anavatan” ve “Yavruvatan” sözleri size neyi hatırlatıyor?
C. 52- “Anavatan” deyince Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde yer alan aziz vatanımızı,
“Yavruvatan” deyince de Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ni hatırlarız.
S. 53- Türkler hangi yüzyılda Müslüman olmuşlardır?
C. 53- Türkler, milâdi 9. yüzyılda müslüman olmuşlardır.
S. 54- Tarihteki ilk Türk-Đslâm Devleti hangisidir?
C. 54- Karahanlılar Devleti’dir.
S.55- Türklere Anadolu’nun kapılarını kim, hangi tarihte açmıştır?
C. 55- Türklere Anadolu’nun kapılarını Selçuklu Sultanı Alparslan 26 Ağustos 1071
tarihinde yapılan Malazgirt Zaferi’yle açmıştır.
S. 56- 1071’den sonra Anadolu’da Türklerin kurduğu devlet hangisidir?
C. 56- Anadolu Selçuklu Devleti’dir.
S. 57- Bu devletin başkenti neresi idi?
C. 57- Konya.
S. 58- Osmanlı Devleti kim tarafından, hangi tarihte ve nerede kurulmuştur?
C. 58- Osmanlı Devleti, Osman Gâzi tarafından, 1299 yılında,Söğüt ve Domaniç’te
kurulmuştur.
S. 59- Osmanlı Devleti’ne sırasıyla başkentlik yapmış illerimizi söyleyebilir misiniz?
C. 59- 1) Bursa, 2) Edirne, 3) Đstanbul.
S. 60- Đstanbul kim tarafından, hangi tarihte fethedilmiştir?
C. 60- Đstanbul, Fatih Sultan Mehmet tarafından, 29 Mayıs 1453 tarihinde fethedilmiştir.
S.61-Türkler Viyana’yı ilk kez hangi padişah döneminde kuşatmışlardır?
C. 61- Kanunî Sultan Süleyman zamanında, 27 Eylül-14 Ekim 1529 tarihleri arasında
kuşatmışlardır.
S. 62- Osmanlı Devleti’nde adını bir çiçekten alan dönemin adı nedir ve bu dönem hangi
tarihler arasındadır?
C. 62- Lâle Devri’dir. 1718-1730 yılları arasındadır.
S. 63- Kuruluşundan yıkılışına kadar Osmanlı Devleti’nde kaç padişah görev yapmıştır?
C. 63- 36 padişah.
S. 64- Milletimizin tarih sayfalarına kayıtlı şanlı zaferlerinden 10 tanesini söyleyiniz?
C. 64- 1) Malazgirt Zaferi (26 Ağustos 1071),
2) Niğbolu Zaferi (1396),
3) Kosova Zaferi (1448),
4) Đstanbul’un Fethi (29 Mayıs 1453),
5) Çaldıran Zaferi (1514),
6) Preveze Deniz Zaferi (1538),
51
7) Çanakkale Zaferi (18 Mart 1915),
8) Sakarya Meydan Savaşı (23 Ağustos 1921),
9) Başkomutanlık Meydan Savaşı (30 Ağustos 1922),
10) Birinci Kıbrıs Barış Harekâtı (20 Temmuz 1974).
S. 65- Birinci Dünya Savaşı, ne zaman başlamış ve ne zaman bitmiştir?
C. 65- 1914 yılında başlamış ve 1918 yılında sona ermiştir.
S. 66- Birinci Dünya Savaşı kimler arasında yapılmıştır?
C. 66- Birinci Dünya Savaşı; “Đtilaf Devletleri” adını alan Đngiltere, Đtalya,Fransa,
Yunanistan ve Rusya ile, “Müttefik Devletler” diye adlandırılan Osmanlı Devleti,
Avusturya-Macaristan Đmparatorluğu ve Almanya arasında olmuştur.
S. 67- Kurtuluş Savaşı nedir ve niçin yapılmıştır?
C. 67- Kurtuluş Savaşı; Birinci Dünya Savaşı’nda yenilen Osmanlı Devletinin çökmesi ile,
işgale uğrayan yurdumuzun var olma savaşıdır. Elimizde kalan son vatan parçasını,
Atatürk’ün "Ya istiklâl, ya ölüm"parolası ile kurtarmak için yapılmıştır.
S.68- Kurtuluş Savaşı ne zaman başlamış ve ne zaman bitmiştir?
C. 68- Atatürk’ün 19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıkmasıyla başlamış, 9 Eylül 1922’de
Yunanlıların Đzmir’den denize dökülmesiyle sona ermiştir.
S.69- Kurtuluş Savaşımızın en önemli muharebeleri hangileridir?
C. 69- 1) Birinci Đnönü Savaşı (10 Ocak 1921),
2) Đkinci Đnönü Savaşı (11 Nisan 1921),
3) Kütahya Savaşı (14 Temmuz 1921),
4) Sakarya Meydan Savaşı (23 Ağustos-13 Eylül 1921),
5) Büyük Taarruz (26 Ağustos 1922),
6) Başkomutanlık Meydan Savaşı (30 Ağustos 1922),
7) Đzmir’in Düşman Đşgalinden Kurtuluşu (9 Eylül 1922).
S. 70- Çanakkale Zaferi ne zaman kazanılmıştır?
C. 70- Çanakkale Zaferi; 18 Mart 1915 tarihinde kazanılmış ve kahraman Mehmetçiğimiz,
"Çanakkale geçilmez" sözünü tarihin altın sayfalarına kanlarıyla yazmıştır.
S. 71- “Kuvây-ı Milliye” nedir?
C. 71- I. Dünya Savaşı sonunda ülkemizin paylaşılmasına karşı koyan gönüllü direniş
örgütlerine “Kuvây-ı Milliye” (Ulusal Güçler) denilmiştir.
S. 72- Türkiye Büyük Millet Meclisi ne zaman açılmıştır?
C. 72- Türkiye Büyük Millet Meclisi, 23 Nisan 1920 tarihinde açılmıştır.
S. 73- Türkiye Cumhuriyeti kim tarafından ve ne zaman kurulmuştur?
C. 73- Türkiye Cumhuriyeti Mustafa Kemal Atatürk tarafından, 29 Ekim 1923 tarihinde
kurulmuştur.
S. 74- Ankara, hangi tarihte resmen başkentimiz olmuştur?
C. 74- 13 Ekim 1923 tarihinde.
52
S. 75- Atatürk, kaç tarihinde nerede doğdu ve nerede vefat etti?
C. 75- Atatürk 1881 yılında Selanik’te doğdu ve 10 Kasım 1938’de, Đstanbul Dolmabahçe
Sarayı’nda vefat etti. Bugün kabri Ankara’da Anıtkabir’de bulunmaktadır.
S. 76- Atatürk ‘ün babasının ve annesinin adı nedir?
C. 76- Babasının adı Ali Rıza Efendi, annesinin adı Zübeyde Hanım’dır.
C) GENEL KÜLTÜR VE YURTTAŞLIK BĐLGĐLERĐ
S. 77- Đstiklâl Marşımızı kim yazmıştır?
C. 77- Đstiklâl Marşımızı Millî Şâirimiz Mehmet Akif Ersoy yazmıştır.
S. 78- Đstiklâl Marşımız, Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından hangi tarihte millî
marşımız olarak kabul edilmiştir?
C. 78- 12 Mart 1921 tarihinde.
S. 79- Tarihe altın harflerle adını yazdıran büyük Türk devlet adamlarımızdan en
önemlilerini, yaşadıkları tarih sırasına göre sayınız.
C. 79- 1) Oğuzhan (Mete), 2) Bilge Kaan,3) Atilla, 4) Selçuk Bey, 5) Tuğrul Bey, 6) Sultan
Alparslan, 7) Sultan Melikşah,8) Sultan Kılıçarslan,9) Osman Bey,10) Fatih Sultan
Mehmet,11) Yavuz Sultan Selim,12) Kanuni Sultan Süleyman,13) Gâzi Mustafa Kemal
ATATÜRK.
S. 80- Tarihimizdeki en büyük Türk denizcileri kimlerdir?
C. 80- 1) Barbaros Hayrettin Paşa, 2) Oruç Reis, 3) Turgut Reis, 4) Piri Reis.
S. 81- Türkçe’yi ilk defa devletin resmî dili olarak ilân eden devlet adamımız kimdir?
C. 81- Karamanoğlu Mehmet Bey (15 Mayıs 1277).
S. 82- Türkçe dünya dilleri arasında hangi dil grubuna dahildir?
C. 82- Ural-Altay Dil Grubuna.
S. 83- Türk Dili’nin en eski örnekleri nerede bulunmaktadır?
C. 83- Orhun Anıtları’nda.
S. 84- Orhun Anıtları nerededir ve kim tarafından yapılmıştır?
C. 84- Orta Asya’da Orhun ve Yenisey ırmakları arasındadır. Göktürk Hükümdarı Bilge Kaan
(633-734) tarafından yaptırılmış ve dikilmiştir.
S. 85- Đlk Türkçe sözlük kim tarafından, kaç yılında hazırlanmıştır ve bu sözlüğün adı
nedir?
C. 85- Kaşgarlı Mahmut tarafından 1072 yılında hazırlanmıştır. Adı; “Divânü Lügati’tTürk” tür.
S. 86- Çok önemli tarihî ve kültürel mirasımızın bulunduğu şehirlerden bazılarını
söyleyebilir misiniz?
C. 86- a) Türkiye Đçerisinde:1) Đstanbul,2) Edirne,3) Kayseri,4) Erzurum,5) Antalya, 6)
Malatya,7) Ankara,8) Şanlıurfa, 9) Sivas, 10) Diyarbakır,11) Bursa,12) Konya.
b) Türkiye Dışında:1) Semerkant, 2) Taşkent,3) Bakü, 4) Buhâra, 5) Üsküp, 6) Kâhire, 7)
Niş,8) Budapeşte,9) Yanya,10) Bosna,
11) Nişâbur,12) Yesi.
53
S. 87- Hak, adalet, çocuk sevgisi, halk terbiyesi, misafirperverlik, aile,giyim-kuşam,
atasözleri, savaşlar ve kahramanlıklar, daha çok hangi hikayelerimizde yer almaktadır?
C. 87- Dede Korkut Hikayeleri’nde.
S. 88- Ekonomik hayatımızda çok önemli bir yeri olan, bugünkü esnaf birliklerine ve
ticaret odalarına eskiden ne denilirdi?
C. 88- Ahîlik Teşkilatı.124
S. 89- Bizim tarihimizde ve kültürümüzde çok önemli yeri olan ve yolcuların
yanlarındaki hayvan ve eşyalarıyla birlikte konakladıkları ve dinlendikleri yerlere
eskiden ne denilirdi?
C. 89- Kervansaray.
S. 90- Geçmişte Türk mimarları en çok hangi tür mimarî eserler yapmışlardır?
C. 90- 1) Camiler, 9) Çeşmeler,
2) Hanlar, 10) Köprüler,
3) Kervansaraylar, 11) Hamamlar,
4) Köşkler-Saraylar, 12) Kümbetler,
5) Aşhaneler, 13) Medreseler (Eğitim yuvaları),
6) Hastahaneler, 14) Bakımevleri (Kimsesizler için),
7) Çarşılar, 15) Kaleler.
8) Evler,
S. 91- Tarihte Türk Milletine başkentlik yapmış dört şehrimizin adını söyleyiniz.
C. 91- 1) Konya (Selçuklular Döneminde),
2) Bursa (Osmanlılar Döneminde),
3) Edirne (Osmanlılar Döneminde),
4) Đstanbul (Osmanlılar Döneminde).
S. 92- Bir mimarî şaheser olan, Babür-Türk Đmparatoru Şah Cihan tarafından eşi için
Hindistan’ın Agra şehrinde yaptırılan eserin adı nedir?
C. 92- Taç Mahal.
S. 93- Kurtuluş Savaşı’nda ve sonrasında yaptıkları hizmetleriyle anılan beş komutan ve
devlet adamımızın ismini söyleyiniz.
C. 93- 1) Mustafa Kemal Atatürk,
2) Fevzi Çakmak,
3) Kazım Karabekir,
4) Đsmet Đnönü,
5) Rauf Orbay.125
S. 94- Ridaniye, Mercidabık, Çaldıran meydan savaşlarını kazanan ve Fatih Sultan
Mehmet’in torunu olan büyük Türk padişâhının adı nedir?
C. 94- Yavuz Sultan Selim.
S. 95- Đslâmiyet’ten önceki en ünlü Türk destanları hangileridir?
C. 95- 1) Alp-Er-Tunga Destanı,
2) Oğuz Kaan Destanı (Bozkurt Destanı),
3) Ergenekon Destanı,
4) Göç Destanı,
54
5) Türeyiş Destanı.
S. 96- Đslâmiyet’ten sonraki en ünlü Türk destanları hangileridir?
C. 96- 1) Battal Gâzi Destanı, 4) Köroğlu Destanı,
2) Dede Korkut Destanı, 5) Danişment Gazi Destanı,
3) Genç Osman Destanı, 6) Çanakkale Destanı.
S. 97- Büyük şâir, düşünür ve gönül adamlarımızdan bildiğiniz bazılarının isimlerini
söyleyiniz.
C. 97- 1) Mevlana Celaleddin-i Rumî,
2) Yunus Emre,
3) Hacı Bektaş-ı Veli,
4) Hacı Bayram-ı Veli,
5) Ahmet Yesevî,
6) Şeyh Edebalî,
7) Ak Şemsettin.
S. 98- Bilge kişiliği ile insanlara öğüt veren ve hikayeleri ile meşhur olan Türk büyüğü
kimdir?
C. 98- Dede Korkut.
S. 99- Cumhuriyet öncesi ünlü Türk bestecilerinden bazılarının isimlerini söyleyiniz.
C. 99- 1) Dede Efendi, 3) Hacı Arif Bey,
2) Itrî, 4) Şevki Bey.126
S. 100- Dünyaca tanınan ve üç kıtada 50 yıl dolaşarak gördüklerini meşhur
“SEYAHATNÂME” adlı kitabında anlatan, gezginci (seyyâh) Türk’ün adı nedir ve
hangi tarihler arasında yaşamıştır?
C. 100- Evliyâ Çelebi’dir. 1611-1682 yılları arasında yaşamıştır.
S. 101- 17. Yüzyılda kendine kanat takıp Đstanbul üzerinde uçan ilk Türk kimdir?
C. 101- Hazarfen Ahmet Çelebi.
S. 102- Türk dili - edebiyatı ve kültür tarihimiz bakımından çok önemli bir eser olan ve
Yûsuf Hâs Hacip tarafından 1069’da yazılan Türk klasiğinin adı nedir?
C. 102- Kutadgu Bilig.
S. 103- Kutadgu Bilig adlı eserin ana konusu nedir?
C. 103- Mahallî yöneticilere ve devlet idarecilerine öğütler vermektedir.
S. 104- Türk kültüründe “külliye” neye denir?
C. 104- Külliye; han, hamam, kütüphane, şifâhane (hastahane), imâret (aşevi),kervansaray,
cami ve çarşı gibi birimlerin beraber bulunduğu yerlere denir.
S. 105- Eskiden hayır amacıyla, ücretsiz su dağıtmak için yapılmış olan özel yapılara ne
denirdi?
C. 105- “Sebil” denirdi.
S. 106- Đstanbul’un fethi ile ilgili yazılmış olan “Fetih Marşı” hangi şairimizindir?
C. 106- Arif Nihat ASYA.
55
S. 107- 980 yılında Buhârâ’da 10 yaşında iken Kur’ân-ı Kerim’i ezberleyen,tıp, felsefe,
astronomi dalında 100’den fazla kitap yazan ve tıp konusunda yazdığı eserleri Batı’da
600 yıl etkili olan büyük Türk âliminin adı nedir?
C. 107- Đbn-i Sinâ.127
S. 108- Sivrihisar’da 1208 yılında doğmuş, 1284 yılında Akşehir’de vefat etmiş,
fıkralarıyla insanlığa öğütler vermiş, ak sakallı, sevimli,nüktedan Türk büyüğünün adı
nedir?
C. 108- Nasrettin Hoca.
S. 109- 1368 yılında Buhârâ’da doğmuş, Yıldırım Beyazıt zamanında Bursa’ya gelip
yerleşmiş, türbesi Bursa’da bulunan tasavvuf ehli Türk velisinin adı nedir?
C. 109- Emir Sultan.
S. 110- Türkiye’de ilk matbaayı kuran Türk aydını kimdir ve ne zaman kurmuştur?
C. 110- Đbrahim Müteferrika’dır. 1729 yılında kurmuştur.
S. 111- Birleşmiş Milletler Teşkilatı, hangi tarihte kurulmuştur?
C. 111- 24 Ekim 1945 tarihinde.
S. 112- Birleşmiş Milletler Teşkilatı’na üye 48 devletin oyu ile onaylanan,Đnsan Hakları
Evrensel Beyannamesi, hangi tarihte kabul edilmiştir?
C. 112- 10 Aralık 1948‘de.
S.113- Aşağıda isimleri geçen büyük zatların kabirleri nerededir?
C. 113- 1) Hz. Đbrahim‘in Şanlıurfa’da,
2) Hz. Ömer’in Medine’de,
3) Hz. Ebûbekir’in Medine’de,
4) Hz. Osman’ın Medine’de,
5) Hz. Ali’nin Irak-Kûfe,
6) Hz. Ebû Eyyüp El-Ensârî’nin Đstanbul’da,
7) Hz. Ebû Hanife’nin Irak-Bağdat’ta,
8) Hz. Mevlânâ’nın Konya’da.
S.114- Millî Bayramlarımız hangileridir?
C.114- 1) Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı (23 Nisan 1920),
2) Atatürk’ü Anma Gençlik ve Spor Bayramı (19 Mayıs 1919),
3) Zafer Bayramı (30 Ağustos 1922),
4) Cumhuriyet Bayramı (29 Ekim 1923).128
S. 115- Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk cumhurbaşkanı kimdir?
C. 115- Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk cumhurbaşkanı, Mustafa Kemal ATATÜRK’tür.
S.116-Sırasıyla cumhurbaşkanlarımızın adlarını sayabilir misiniz?
C. 116- 1) Mustafa Kemal ATATÜRK, 6) Fahri KORUTÜRK,
2) Đsmet ĐNÖNÜ, 7) Kenan EVREN,
3) Celal BAYAR, 8) Turgut ÖZAL,
4) Cemal GÜRSEL, 9) Süleyman DEMĐREL,
5) Cevdet SUNAY, 10) Ahmet Necdet SEZER.
56
S. 117- Türkiye’de cumhurbaşkanı kim tarafından ve kaç yılda bir seçilir?
C. 117- Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından 7 yılda bir seçilir.
S. 118- Devletimizin yönetim şekli nedir?
C. 118- Türkiye Cumhuriyeti demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devletidir.
S. 119- Devletimizin yasama yetkisi hangi kuruma aittir?
C. 119- Yasama yetkisi, Türk Milleti adına Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne aittir.
S. 120- Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) seçimleri kaç yılda bir yapılır ve
milletvekillerini kim seçer?
C. 120- 5 yılda bir yapılır. Milletvekillerini seçme hakkı olan Türk vatandaşları seçer.
S.121- Türkiye Büyük Millet Meclisi, kaç milletvekilinden oluşmaktadır?
C.121- Türkiye Büyük Millet Meclisi, 550 milletvekilinden oluşmaktadır.130
S.122- Ülkemizde yürütme görevi hangi makamlarca yerine getirilir?
C. 122- Yürütme görevi, Cumhurbaşkanı ve Bakanlar Kurulu (Hükümet) tarafından yerine
getirilir.
S. 123- Bakanlar Kurulu’nun Başkanı kimdir?
C. 123- Başbakan’dır.
S. 124- Başbakan, kim tarafından atanır?
C. 124- Başbakan, Cumhurbaşkanı’nca Türkiye Büyük Millet Meclisi Üyeleri arasından
atanır.
S. 125- Ülkemizde yargı yetkisi, hangi makamlara aittir?
C.125- Yargı yetkisi, Türk milleti adına, bağımsız mahkemelere aittir.
S. 126- Türk Silahlı Kuvvetleri’nin başkanı kimdir?
C. 126- Genel Kurmay Başkanı’dır. Ancak Türkiye Büyük Millet Meclisi adına Türk Silahlı
Kuvvetlerinin Başkomutanlığı’nı Cumhurbaşkanı temsil eder.
S. 127- Türk Silahlı Kuvvetleri, hangi kuvvet komutanlıklarından oluşmaktadır?
C. 127- Türk Silahlı Kuvvetleri, 4 kuvvet komutanlığı’ndan oluşmaktadır.
Bunlar;
1) Kara Kuvvetleri Komutanlığı,
2) Hava Kuvvetleri Komutanlığı,
3) Deniz Kuvvetleri Komutanlığı,
4) Jandarma Genel Komutanlığı’dır.
S. 128- Asker ocağına, milletimizce ne denilmektedir?
C. 128- “Peygamber Ocağı” denilmektedir.
S. 129- Türk askerine, milletimiz tarafından hangi ad verilmiştir?
C. 129- Milletimiz, askerimize Peygamberimizin ismi ile bağlantı kurarak,“Mehmetçik”
adını vermiştir.
S.130- Vatan, millet ve din savunması için yapılan savaşlarda ölenlere ve yaralananlara
ne denir?
57
C.130- Ölenlere “şehid”, yaralananlara da “gazi” denir.131
S. 131- Ülkemizin en yüksek yargı organı hangisidir?
C. 131- Ülkemizin en yüksek yargı organı, Anayasa Mahkemesi’dir.
S. 132- Diğer yüksek yargı organları hangileridir?
C. 132- 1) Yargıtay, 4) Uyuşmazlık Mahkemesi,
2) Danıştay, 5) Askerî Yüksek Đdare Mahkemesi,
3) Askerî Yargıtay, 6) Sayıştay.
S. 133- Ülkemizde din hizmetlerini yürütmekle hangi kurum yetkilidir?
C. 133- Ülkemizde din hizmetlerini yürütmekle yetkili olan kurum, Diyanet Đşleri
Başkanlığı’dır.
S. 134- Diyanet Đşleri Başkanlığı ne zaman ve kim tarafından kurulmuştur?
C. 134- Diyanet Đşleri Başkanlığı, 3 Mart 1924 tarihinde, Mustafa Kemal ATATÜRK ve
arkadaşları tarafından kurulmuştur.
S. 135- Đlk Diyanet Đşleri Başkanı kimdir?
C. 135- Đlk Diyanet Đşleri Başkanı, M. Rıfat BÖREKÇĐ’dir.
S. 136- Đslâmiyet’te fetva vermeğe yetkili olan din adamlarına ne denir?
C. 136- “Müftü” denir.
S. 137- Yurtdışında devletimizi kimler temsil eder?
C. 137- Büyükelçiler ve başkonsoloslar temsil eder.
S. 138- Đl ve ilçelerde en büyük mülkî amirler kimlerdir?
C. 138- Đllerde valiler, ilçelerde de kaymakamlardır.
S. 139- Ülkemizde bulunan önemli camilerden beş tanesinin adını söyleyebilirmisiniz?
C. 139- 1) Edirne Selimiye Camii,
2) Đstanbul Süleymaniye Camii,
3) Đstanbul Sultan Ahmet Camii,
4) Bursa Ulu Camii,
5) Ankara Kocatepe Camii.133
S. 140- Yeryüzünde en kutsal sayılan üç mescit hangileridir?
C. 140- 1) Mescid-i Haram (Mekke’de),
2) Mescid-i Nebevî (Medine’de),
3) Mescid-i Aksa (Kudüs’te).
S. 141- Osmanlı Devleti zamanında pek çok cami, medrese, han, hamam ve kervansaray
yaparak, milletimizin gönlünde taht kuran, en büyük ve en ünlü mimar kimdir?
C. 141- Mimar Sinan’dır.
S. 142- Đstanbul’da yatan en meşhûr sahâbe kimdir?
C. 142- Đstanbul’da yatan en meşhur sahabe; Medine’ye hicretlerinde Peygamberimizi 7 ay
misafir etme şerefine sahip olan Ebû Eyyûb El-Ensârî’dir. Kabri, kendi adıyla anılan Eyüb
Sultan Camii’nin avlusundadır.
58
S. 143- Đstanbul’da altı minaresi ile dikkat çeken, bir mimarî şaheser olan ve 1609-1617
yılları arasında yapılan caminin adı nedir ve mimarı kimdir?
C. 143- Sultan Ahmet Camii’dir. Mimar Sedefkâr Mehmet Ağa tarafından yapılmıştır.
S.144-Olimpiyatlarda altın madalya kazanmış şampiyonlarımızdan aklınıza gelen
bazılarının adlarını söyleyiniz.
C. 144- 1) Ahmet Ayık (Güreş),2) Mahmut Atalay (Güreş),
3) Hamit Kaplan (Güreş),4) Hamza Yerlikaya (Güreş),
5) Naim Süleymanoğlu (Halter),6) Halil Mutlu (Halter).134
S. 145- Time Dergisi’nin yaptığı araştırmalara göre, son 1000 yılın en önemli 1000 kişisi
arasında yer alan Türk büyüklerinin adlarını söyleyebilir misiniz?
C. 145- 1) Mustafa Kemal Atatürk, 4) Alparslan,
2) Fatih Sultan Mehmet, 5) Đbn-i Sinâ,
3) Kânûni Sultan Süleyman, 6) Mevlânâ Celâleddin-i Rûmî.
S. 146- Dünyaca en çok meşhur olan Türk klasikleri hangileridir?
C. 146- 1) Mesnevî (Mevlânâ),
2) Kutadgu Bilig (Yusuf Has Hacib),
3) Alp Er Tunga Destanı,
4) Divân-ü Lügati’t-Türk (Kaşgarlı Mahmut),
5) Safahat (Mehmet Akif Ersoy),
6) Marifetnâme (Erzurumlu Đbrahim Hakkı),
7) Divân-ı Hikmet (Ahmet Yesevi),
8) Dede Korkut Hikayeleri,
9) Göktürk Kitâbeleri,
10) Fîhî Mâfih (Mevlânâ),
11) Seyahatnâme (Evliya Çelebi).
S. 147- Türk el sanatlarının dünyaca en meşhur olanları hangileridir?
C. 147- 1) Halıcılık, 5) Cilt sanatı,
2) Hat sanatı, 6) Çinicilik,
3) Heykel sanatı, 7) Tezhîp sanatı.
4) Ağaç ve maden işçiliği,
S.148- Aya ilk defa kim, hangi tarihte çıkmıştır?
C.148- Neil Armstrong, 20 Temmuz 1969 tarihinde çıkmıştır
59