Bilişsel alan eğitim materyali
Transkript
Bilişsel alan eğitim materyali
BİLİŞSEL GELİŞİM Hafızanda Tut Yumuşak Mı Sert Mi? Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Yaş grubu: 5+ Yaş grubu: 3-4 Hazırlayan: Elif KAYA Hazırlayan: Canan BAŞAK Amaç: Hafızayı güçlendirme Hayvan resimlerinden oluşan 20 kart hazırlayınız, bu kartları çizebilir ya da herhangi bir kitaptan kesebilirsiniz. Çizer ve birlikte renklerini istediğiniz gibi boyarsanız daha eğlenceli olacaktır. Hazırladığınız kartları ters çevirip karışık bir şekilde masaya diziniz. Her defasında iki kart açacağını, açtığın kartların yerlerini unutmaması gerektiğini anlatın ve sırayla kartların eşlerini bulması için yönlendirin. Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Aile Akademisi Harfler Sayılar Materyal: Koyu renk bir torba,yumuşak ve sert nesneler. Koyu renk torbanın içerisine yumuşak ve sert nesneler koyun. (pamuk, mum, tahta, kaşik, sünger, oyuncak, kalem, meyve vs) çocugunuzun gözlerini bağladıktan sonra torbanın içerisinden bir tane nesne çekmesini ve özelliklerini söylemesini isteyin. Yumuşak mı sert mi olduğunu söyleyerek nesneyi tahmin etmeye çalissin. Çıkarma Oyunu Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Yaş grubu: 5-6 Yaş grubu: 5-6 Hazırlayan: Esma AKTÜRK Hazırlayan: Esma AKTÜRK Amaç: Matematik becerilerini geliştirmek Çocuğunuzla beraber bir kağıda alfabedeki sıraya göre önceden harfleri yazınız ve üzerine de sıralandırınız ve senin adının değeri sence kaç puan diyerek hem toplamasını hem de eğlenceli olarak benim sayım mı büyük senin mi diyerek oyun kurabilirsiniz. 1-Arkadaşlarının adlarını düşün diye önce söyleyiniz. 2-Sence hangi arkadaşının adının harflerinin toplamı en yüksektir acaba en çok harften oluşan arkadaşınınki mi? diye sorunuz. 3-Oyunda sence senin adının değeri ne kadar? Çocuğunuzla beraber yere oturarak daire oluşturun. Şarkıyı söylerken başınızı sallayıp ritm tutunuz. Her kıtanın sonunda kalan rakamı parmaklarımızla gösterin ve heykel olacağız deyin. En son kıtada kaldı sıfır köpek kımıldayan gidecek dendikten sonra oyun biter. On köpeğim vardı Birisini komşu aldı Kaldı dokuz köpek Kımıldayan gidecek (Parmaklarından birini kapatarak 9 sayısını göstererek heykel olmasını isteyiniz.) On köpeğim vardı İkisini komşu aldı Kaldı sekiz köpek 1 BİLİŞSEL GELİŞİM Zıtları Eşleştir Hangi Sayının Altında ? Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Yaş grubu: 4+ Yaş grubu: 5+ Hazırlayan: Canan BAŞAK Hazırlayan: Evrim GÜRMAN Amaç: Sayı kavramanı ve hafızasını geliştirmek. Dinle ve Cevapla Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Aile Akademisi Çocuğunuza 10 adet düğme veriniz. Siz de elinize 10 adet düğme aldıktan sonra düğmelerin arasından 6 adet zıt renklerde olanları eşit aralıklar ile diziniz. Daha sonra da çocuğunuzdan elindeki düğmeler ile sizin yaptığınız sıralamanın aynısını yapmasını isteyiniz. Eğer çocuk birebir eşleştirme kavramını anlamamış ise büyük bir olasılıkla elindeki bütün düğmeleri kullanacaktır veya iki uçtaki düğmeler uyuşmasına rağmen denk olmayan bir sıra yapacaktır. Her denemeden sonra düğmelerin sayılarını değiştirebilirsiniz. Çocuğunuza 5 ile 10 arası nesnelerden veya hayvan resimlerinden oluşan kartlar hazırlayın. Daha sonra aynı boyutta sayılardan oluşan kartlar hazırlayın. Her hayvan resminin üzerine bir sayı kartı koyun. Önce hayvanların ismini söylemesini isteyin, ardından “Kuş resminin üstüne 1 rakamlı kartı koyuyorum”, “Zebra resminin üstüne 2 rakamlı kartı koyuyorum” şeklinde bilgi verin. Bütün kartları bu şekilde kapattıktan sonra çocuğunuza 3 sayısının altında kalan hayvanın ismini sorun. Oyuna bu şekilde istediğiniz rakamın altında resmi sorarak devam edebilirsiniz. Böylece çocuğunuzun hem sayı kavramı, hem de hafızası gelişecektir. Neden? Niçin? Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Yaş grubu: 5+ Yaş grubu: 6+ Hazırlayan: Esma AKTÜRK Hazırlayan: Aslı GAMSIZ Çocuğunuz ile birlikte 16 sayfalık hayvanlarla ilgili bir hikâye kitabı alın ve hikâye kitabını okumadan önce ona hikâyenin içindeki karakterlerle ilgili sorular soracağını ve bu konuda dikkat etmesini isteyin okurken kitabın ismini söylemeyin ve kitabı okuyun hikâye sonunda ona kendinizin de değişik düşündüğü sorular belirleyip aşağıdaki soruları sorun? a)Hikâyenin içinde kaç tane hayvan karakteri vardı? b)Kitabın ismi sence ne olmalı? c)Hikâyede bulunan hayvanların yüz ifadeleri s ence nasıldı? d)Hikâyede bulunan hayvanların renkleri ne renkti? Her şeyin neden sebep) ve niçinlerini (amaç) sorarak oynanabilecek bir oyun çeşididir. Çocuğunuz bir şey söyler ya da siz bir şey sorarsınız; onun cevabı üzerine siz neden dersiniz? O bir cevap verir siz yine sorarsınız, “neden?” - Şimdi ne yapacağız? -Kahvaltı -Neden? -İyi beslenmek için. -Niçin iyi besleneceğiz? -Hastalanmamak için. -Neden hastalanmamak için? -Hastalanırsak iyi olmaz. -Hastalanırsak neden iyi olmaz? -Hasta oluruz o yüzden… Gibi 2 BİLİŞSEL GELİŞİM Ben Buradayım Sen Neredesin? Doğru Sırala Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Yaş grubu: 5+ Yaş grubu: 5-6 Hazırlayan: Emine TEKDEMİR Hazırlayan: Aslı GAMSIZ Amaç: dikkatini toparlayıp odaklanabilme, hafızayı geliştirme. Kare ve Dikdörtgen Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Aile Akademisi Amaç: sayı kavramını geliştirme, dikkatini odaklayabilme. Grupla oynanan bir oyun. Gruptaki kişi sayısına göre 1’ den başlayarak herkese birer rakam verilir. Birinci kişi rakamını söyleyerek başlar. ‘1 burada 5 nerde?’ 5 cevap verir ‘5 burada 7 nerde?’ gibi. Oyun bu şekilde devam eder. Sırası geldiğinde cevap vermeyen ya da yanlış rakam söyleyen oyundan elenir. En sona kalan birinci olur ve uygun bir şekilde ödüllendirilir. Çocuğunuzun oyuncaklarından birbirine yakın boyutlarda 5 adet oyuncak belirleyin ve bir sıraya koyun. Dikkatlice bakmasını, sırayı aklında tutmasını söyleyin ve oyuncakları karıştırın. Daha sonra çocuğunuzla kısa bir sohbet ederek dikkatini dağıtın. Bir süre sonra dizdiğiniz oyuncakları aynı sıra ile çocuğunuzun da sıralamasını isteyin. İlerleyen turlarda oyuncak sayılarını arttırarak oyunu zorlaştırabilirsiniz. Farklı nesnelerle veya gazetelerden keseceğiniz farklı resimlerle de bu oyunu oynayabilirsiniz. Son Harfle Başla Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Yaş grubu: 5-6 Yaş grubu: 6 Hazırlayan: Esma AKTÜRK Hazırlayan: Elif KAYA Oyunda oyun tablasını oluşturmak için A4 kâğıdını ikiye katlayınız. Sonra tekrar katlatıp cetvel yardımı ile dikdörtgenler oluşturunuz. Her hangi yerde bir dikdörtgen delik işaretleyip bu deşiği merkez belirleyin. Sırayla çocuğunuzla beraber ızgaranın çizgilerini izleyerek dikdörtgen alan boyayınız. Bu alan tek dikdörtgenden ya da birçok dikdörtgenden oluşabilir. Ama çocuğunuza merkeze dikkat etmesini söyleyiniz. Merkezi boyarsa oyunu kaybedeceğini belirtiniz. Merkez yerine köpek resmi çizip ‘bakalım köpeğe yakalanmadan kaç tane dikdörtgen yapabileceksin’ şeklinde uyarılarda bulunabilirsiniz. Amaç: Kelime dağarcığını geliştirmek Bir sözcük söyleyin ve çocuğunuza söylediğiniz kelimenin son harfiyle başlayan bir sözcük söylemesini isteyin. Onun söylediği sözcüğün son sesiyle de siz söyleyin ve oyun böyle devam eder. Oyunu heyecanlı hale getirmek için söyleyemeyen 1 ceza puanı alır, 5 ceza puanı alan oyunu kaybetmiş olur. Örnek: Makas..saç..çıra.. atkı… gibi 3 BİLİŞSEL GELİŞİM Şekil Oluşturma Oyuncak Hafızası Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Yaş grubu: 4-5 Yaş grubu: 4+ Hazırlayan: Esma AKTÜRK Hazırlayan: Elif KAYA Amaç: nesneleri sırasıyla hatırlama. Canlı Cansız Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Aile Akademisi Amaç: Alan kavramı ile ilgili ön bilgi edinmesini sağlayabilme Salonun zeminini iple farklı büyüklüklerde karelere bölün. En büyük ve en küçük alanın hangisi olduğunu çocuğunuza sorun. Kendi oluşturduğunuz ödül panosuna doğru cevaplar için artı, yanlış cevaplar için eksi koyun. Oyun bittiğinde eksi çoğunluktaysa muzip bir ceza, doğrular çoğunluktaysa uygun bir ödül verin. 1. Oyuncakları sırasıyla daire biçiminde dizin 2. Çocuğun dairenin ortasına geçmesini isteyip bir nokta belirleyin ve sırasıyla oyuncakların isimlerini söyleyin. 3. Sonra gözlerini kapatın ve sırasıyla oyuncakları saymasını isteyin, ilk kerede başarılı olamazsa tekrar deneyin, hangilerini söylemediğini bir kâğıda not edin. Çocuk oyuncakları gördüğü sıra ile hatırlayacaktır yardımcı olmak için ilk oyuncağı eline verebilirsiniz. Amaç gördüklerini sırasıyla hatırlaması ve konuşmasını sürdürmesidir. Renkli Küp Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Yaş grubu: 4-5 Yaş grubu: 4 Hazırlayan: Evrim GÜRMAN Hazırlayan: Canan BAŞAK Çocuğunuza evdeki ya da çevrenizdeki çeşitli nesnelerin, varlıkların ismini sorun. Bir tablo hazırlayın. Yıldız sayısını siz belirleyebilirsiniz. Saydığınız isimlerin canlı mı, cansız mı olduğunu sorun. Her doğru cevaba karşılık bir yıldız boyamasını isteyin. Örneğin; ‘çiçekler canlı mı, cansız mı? Masa canlı mı, cansız mı? Güneş canlı mı, cansız mı?’ gibi sorular sorarak çocuğunuzun canlı cansız varlıklar kavramını geliştirmiş olacaksınız. Yıldızlarınızın hepsi tamamlandığında çocuğunuzu öperek ödüllendirebilirsiniz. Amaç: Renkleri tanıma Legolardan bir küp yapılnız. Küpü yaparken altı parçanın da farklı renklerden oluşmasına dikkat ediniz.( örneğin; pembe, yeşil, sarı, kırmızı, mor, beyaz) Çocuğunuz ile karşılıklı oturunuz. Daha sonra küpü sıra ile atmaya başlayınız küpün hangi yüzü üste gelmişse, o yüzdeki renge sahip olan bir yıldız veriniz. Oyun bu şekilde devam eder ve istenilen süre oynanabilir. Oyunun sonunda en çok yıldıza sahip olan alkışlanır 4 BİLİŞSEL GELİŞİM Terazi Yapalım Rengini Bul Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Yaş grubu: 4-5 Yaş grubu: 3-4 Hazırlayan: Esma AKTÜRK Hazırlayan: Elif KAYA Amaç: çevresinde gördüğü varlıkların ayrıntılarını fark edebilme, sayı ve rank kavramını kavrayabilme Yoğunluk Deneyi Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Aile Akademisi Amaç: Ağırlık kavramı ile ilgili ön bilgi edinmesini sağlayabilme. Boş yoğurt kaplarını kullanarak çocuğunuzla birlikte bir terazi hazırlayınız. Hazırladığınız terazinin her iki tarafına da farklı miktarlarda kum, pirinç, bulgur gibi nesneler koyarak tartınız. Çocuğunuza terazinin bir tarafı aşağıya inerken, diğer tarafının neden yukarı çıktığını sorunuz ve yanıtını dinleyiniz. Kutuları zar şeklinde kapatıp etrafını beyaz kağıtla kaplayın. Zarlardan birinin üstüne 1’den 9’a kadar rakamları ve altlarına da sayısı kadar daire yapın. (örneğin 3 sayısını yaptığınız yüze üç tane daire) Diğer zarın da her bir yüzüne bir daire ve dairelerin içlerine de altı tane renk yapın. Çocuğunuzla birlikte önce sayı zarını sonra da renk zarını atın. Zarların üst tarafında kalan sayı kadar rengi çevresinden bulmasını isteyin. Örneğin renk zarının üstte kalan tarafı kırmızı, sayı zarının üstte kalan tarafı 6 geldiyse 6 tane kırmızı rengi bulunduğu ortamda bulmasını isteyin. Düğmeleri Eşleştir Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Yaş grubu: 5-6 Yaş grubu: 4-5 Hazırlayan: Elif KAYA Hazırlayan: Esma AKTÜRK Amaç: gözlem yapabilme, gözlemlediklerini ifade edebilme. Evde kullanılmayan düğmeleri bir kutuya doldurunuz ve çocuğunuzdan kutudaki bu düğmeleri özelliklerine göre birbirinden ayırmasını isteyiniz ( örneğin, şekillerine, renklerine, boyutlarına, delik sayılarına göre) ancak ilk başlangıçta ‘ Bu düğmeleri bana iki gruba ayırabilir misin?’ diye sorunuz ve nasıl ayıracağı konusunda siz ipucu vermeyiniz. Çocuğunuz işlemi bitirdikten sonra ona ‘Bu düğmeleri başka hangi şekilde iki gruba ayırabilirsin?’ diye sorunuz ve onun önerilerini dinleyiniz. Eğer çocuğunuz alternatif üretemezse siz bir öneride bulunabilir ve başka önerilerde bulunması için onu cesaretlendirebilirsiniz. Bir su bardağına yarı yarıya sıcak su koyun. Şeker ve tuzu bol miktarda ilave ederek iyice karıştırın ardından yarım çay bardağı demlenmiş çay katın. Çay ve su şekerin yoğunluğundan karışmadığından su bardağın altıda çay ise üstünde kalacaktır. Bu maddelerin yoğunlukları hakkında çocuklarınızı bilgilendirin. Hayretle bakacaklarını göreceksiniz 5 BİLİŞSEL GELİŞİM Bu Ses Hangisinin? Tren KALKIYOR Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Yaş grubu: 5-6 Yaş grubu: 5-6 Hazırlayan: Elif KAYA Hazırlayan: Aslı GAMSIZ Amaç: Sesleri ayırt edebilme becerisi kazandırabilme Bir kavanozu içi görülmeyecek şekilde kaplayın ve süsleyin daha sonra sırayla bakliyatlardan herhangi birini şişenin içine koyarak çocuğunuzun sallamasını isteyin ve içindeki nesneyi sesinden tanımasını söyleyerek sırasıyla diğerbakliyatları da denemesini fırsat verin ve sesleri ayırt etmesini sağlayın. En çok hangisinden ses çıkmıştı, çıkan sesler başka hangi tür seslere benziyordu gibi sorular sorabilirsiniz. Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Aile Akademisi Terazi Yapalım İki kişiyle oynanır. Oyuncular kendi kâğıtlarına birden dokuza kadar sırayla rakamlar yazarlar. Oyunu başlatan, tuttuğu bir sayıyı gizlice yazarak, arkadaşından bunu tahmin etmesini ister. Sözgelimi "5" i tutmuşsa ve arkadaşı bunu bilememişse, 5 rakamının üzerine bir çizgi çeker. Eğer bilirse çizgi çizemez. Oyun sırası karşı tarafa geçer. Bir rakam dört çizgi çizilerek kareyle çevrilince, o rakam "vagon" olur. Dokuz rakamın da çevresi kapatılınca tren kalkar. Treni kaldıran kişi oyunu kazanır. Müzikli Bardaklar Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Yaş grubu: 4-5 Yaş grubu: 4-6 Hazırlayan: Esma AKTÜRK Hazırlayan: Seda YEŞİL Amaç: Ağırlık kavramı ile ilgili ön bilgi edinmesini sağlayabilme Amaç: Olay ya da varlıkların özelliklerini karşılaştırabilme, Ölçme sonuçlarını tahmin ettiği sonuçlarla karşılaştırabilme. Konuşurken sesini doğru kullanabilme. Su bardaklarına değişik miktarlarda su doldurun. Yavaşça su bardaklarına kaşığı dokundurarak çıkan melodiyi çocuğunuza dinletin. Basit tonlar deneyip, onunda kendi melodisini oluşturmasını isteyebilir, teşvik edebilirsiniz. Boş yoğurt kaplarını kullanarak çocuğunuzla birlikte bir terazi hazırlayınız. Hazırladığınız terazinin her iki tarafına da farklı miktarlarda kum, pirinç, bulgur gibi nesneler koyarak tartınız. Çocuğunuza terazinin bir tarafı aşağıya inerken, diğer tarafının neden yukarı çıktığını sorunuz ve yanıtını dinleyiniz. 6 BİLİŞSEL GELİŞİM Matematik Oyunu Sayı Devirmece Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Yaş grubu: 5-6 Yaş grubu: 4-5 Hazırlayan: Evrim GÜRMAN Hazırlayan: Esma AKTÜRK Amaç: Sayı kavramını geliştirme, toplama işlemleri yapabilme Çocuğunuza renkli kartonlardan kartlar hazırlayın. Her kartın üst kısmına bir sayı yazın. Örneğin 5 sayısını yazdınız. Altına da cevapları yazınız. Hangi sayılarla toplama işlemi yaptığımızda sonuç olarak 5’i elde ederiz. 1+4, 2+3 ,0+5 gibi. Böylece hem sayılar pekişecek, hem de eğlenceli şekilde çocuğunuza toplama işlemlerini yaptıracaksınız. Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Aile Akademisi Bir Şey Tut Amaç: Rakamları tanıyabilme. 10 adet plastik veya kâğıt bardağın üzerine birden ona kadar rakam yazınız ve bunları sırasıyla yere diziniz. Çocuğunuzdan top ile bir bardağı devirmesini ve devirdiği bardaktaki rakamı okumasını isteyiniz. Not: Bardakları sık aralıkla bir araya koyarak çocuğunuzdan bowling oyunundaki gibi onları devirmesini ve kaçını düşürdüğünü saymasını da isteyebilirsiniz. Kolaysa Bul Bakalım Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Yaş grubu: 4 Yaş grubu: 5-6 Hazırlayan: Canan BAŞAK Hazırlayan: Seda YEŞİL Çocuğa mavi renkli bir şey tut denir ve çocuk o sırada odada bulunan mavi renkli herhangi bir şeyi tutar. Bu oyun değiştirilerek “kulak tut, başparmak tut,kalem tut,üçgen tut,kare tut” şeklinde değiştirilerek de oynanabilir. Amaç: Parça-bütün ilişkisini kavrayabilme. Bir kâğıt üzerine herhangi bir nesne çizmeye başlayalım. Bir arabanın ön tamponu ve ya arka tekeri, bir evin dış merdivenleri, bir ağacın küçük bir filizi, bir çiçeğin sapı, bir masanın çekmecesi gibi... Henüz başladığımız resmin ne olduğunu çocuğumuza soralım, doğru cevabı alana kadar da çizmeye devam edelim. Ayrıca, resmi onun tamamlamasını ve ya resim ile ilgili bir öykü uydurmasını isteyebiliriz. 7 BİLİŞSEL GELİŞİM Fasülye Aklında Tutabilir misin? Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Yaş grubu: 4 Yaş grubu: 5-6 Hazırlayan: Canan BAŞAK Hazırlayan: Seda YEŞİL Amaç: Sayı kavramını pekiştirme İki oyuncu ortalarına 30-40 tane fasulye veya nohut koyarak karışıklı otururlar. Her bir oyuncu sırasıyla fasulyelerden almaya başlar. Kendisine sıra gelen her oyuncu en az bir en çok 3 fasulye almak zorundadır. Oyunun sonucunda başarılı olan kişinin elinde 5- 7- 9 ve 11 gibi tek sayılı bir fasulye olan kazanır. Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Aile Akademisi Kaç Kelime Oyunu Amaç: Olay ya da varlıkların çeşitli özelliklerini gözlemleyebilme ve algıladıklarını hatırlayabilme Çocuğumuza, çeşitli kitaplardan resimler gösterip yeteri kadar bakmasını sağlayalım. Sonra da kitabı kapatıp resimle ilgili sorular soralım. Resimde kaç hayvan vardı? Tavşan ne renkteydi? Evin bahçesi var mıydı? Gibi… Resimdeki ev sarı boyalı olduğu halde biz beyaz bir ev hakkında sorular sorup onu şaşırtmaya çalışabilirsiniz. Bil Bakalım Bu Nedir? Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Yaş grubu: 4-5-6 Yaş grubu: 3-4 Hazırlayan: Evrim GÜRMAN Hazırlayan: Canan BAŞAK Amaç: Sayı kavramını geliştirmek, söylenileni zihinde tutabilmek Materyal: Koyu renk bir torba,yumuşak ve sert nesneler Koyu renk torbanın içerisine yumuşak ve sert nesneler koyunuz. (pamuk,mum,tahta,kaşik,sünger,oyuncak,kalem meyve vs) çocuğunuzun gözlerini bağladıktan sonra torbanın içerisinden bir tane nesne çekmesini ve özelliklerini söylemesini isteyin. Yumuşak mı sert mi olduğunu söyleyerek nesneyi tahmin etmeye çalışsın. Çocuğunuzun yaşına ve kapasitesine göre kısadan uzana doğru cümleler söyleyin. Her cümlenin kaç kelimeden oluştuğunu sorun, sayarak cümleyi tamamlamasını söyleyin. Örneğin; ”Ali,gülerek yanıma geldi” gibi. Ali 1 gülerek 2 yanıma 3 geldi 4 şeklinde söylemesini isteyin. Daha sonra kelimeleri çoğaltabilirsiniz. Bu şekilde çocuğunuzun kelimeleri akılda tutmasını ve sayı kavramının gelişmesini sağlayacaksınız. 8 BİLİŞSEL GELİŞİM İskelet Deneyi Şeklini Bul Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Yaş grubu: 5-6 Yaş grubu: 5-6 Hazırlayan: Seda YEŞİL Hazırlayan: Canan BAŞAK Amaç: Şekilleri tanıyabilme. Materyal: Üzerinde geometrik şekiller olan bir zar yapınız.(daire, kare , dikdörtgen, üçgen, kalp, yıldız vs) Bu şekillerin aynısını birde kağıda çizip kesiniz hepsinden ikişer tane kestikten sonra odanın farklı köşelerine farklı şekiller koyunuz. Daha sonra zarı atmasını isteyiniz ve o şekli bulup size getirmesini söyleyin. Böylece şekilleri daha kolay tanımasını sağlayabilirsiniz. Yüzen Yumurtalar Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Aile Akademisi Amaç: İskeletin görevinin ne olduğunu öğrenebilmek Araç gereçler: Makas, silgi, kâğıt, yumuşak tel. Çocuğunuzdan kâğıdı insan şeklinde kesmesini isteyin. Kâğıdı ayakta tutmaya çalışsın. Durmadığını görsün. Daha sonra kâğıda iskelet gibi yumuşak telle şekil verin. Böylece İskeletin insan vücudunu ayakta tuttuğunu görmüş olsun. Sen Söyle Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Yaş grubu: 5-6 Yaş grubu: 5-6 Hazırlayan: Seda YEŞİL Hazırlayan: Esma AKTÜRK Amaç: Tuzlu suyun yoğunluğunu görebilmek. Araç gereçler: Büyük bir cam bardak, su tükenmez kalem, taze yumurta, tuz, tatlı kaşığı. Su dolu bir kabın içine yumurtayı yavaşça bırakın yumurta dibe çökecektir; çünkü yumurta daha yoğundur. Daha sonra suya o n tatlı kaşığı tuz koyun ve yumurtayı tekrar suya bırakın. Bu sefer yumurtanın yüzdüğünü göreceksiniz. Çünkü tuzlu suyun yoğunluğu çoktur. Amaç: Düşünme becerisini kazanma. Çocuğunuzla bir mindere oturup çocuğunuza önce oyunu anlatınız. Şimdi ben bir sözcük söyleyeceğim sonra sıra sana geçecek ve sende bir sözcük söyleyeceksin. Ama söylenmiş sözcüğü söylememelisin yoksa oyun biter diye söyleyiniz. Önce birkaç sözcük söyler; kalem, silgi, masa, sandalye vs. Oyun başlatılır söylenmiş sözcüğü söyleyen ve çok uzun süre düşünen oyundan çıkar. 9 BİLİŞSEL GELİŞİM Ping Pong Topu Ara, Bul, Tanı Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Yaş grubu: 5-6 Yaş grubu: 4+ Hazırlayan: Seda YEŞİL Hazırlayan: Canan BAŞAK Ondan belirli özellikleri olan bir şey getirmesini isteyin: "Bana havlayan/miyavlayan/patpat yapan/mavi kırmızı/daire/vb. bir şey getir" gibi… Bu oyunla çocuklarımızın nesneleri özellikleriyle tanımasını sağlamış olacağız. Ayrıca çocuklarımız bu oyunla eşyaların işlevlerine ve özelliklerine daha fazla dikkat etmeye başlayacaklar. Ayrıca bulduğu eşyaları tekrar yerine bırakmasını isteyelim, böylelikle düzenli olmasını da sağlayalım. Renkli Mandallar Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Aile Akademisi Amaç: İskeletin görevinin ne olduğunu öğrenebilmek Araç gereçler: Makas, silgi, kâğıt, yumuşak tel. Bu şaşırtıcı deneyde, bir ping pong topunu üfleyerek kaldıracak ve havada durduracaksınız. Kamışı makaranın içinden geçirin; öyle ki, kamışın 8 cm kadarı makaranın dibinden dışarı çıksın. Kamışı makaraya bantlayın ve artanını kesin. Raptiyeyi kartonun ortasına saplayın ve makarayı raptiyenin üzerine yerleştirin. Kamışı üfleyin, makarayı kaldırın ve ping pong topunu gözleyin. Ters Düşünme Oyunu Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Yaş grubu: 4+ Yaş grubu: 5-6 Hazırlayan: Canan BAŞAK Hazırlayan: Aslı GAMSIZ Amaç: Çocuğun ana ve ara renkleri öğrenmesi sağlamak ve renk bilgisini pekiştirmek. Renkli mandalları renklerine göre kümelere ayırın. Her bir kümeden birer tane alıp çocugunuza verin. Ondan, elindeki mandalları ait olduğu renk kümesine koymasını isteyin. Tabii bu esnada renklerin isimlerini her defasında tekrarlamanız, ögrenmesi açısından faydalı olacaktır. Amaç: Düşünme becerisini kazanma. Amaç: zihinsel gelişimi destekleme. Çocuğunuzla cümle ve kavramları değiştirme oyunu oynayabilirsiniz. Bu oyun, çocuklar için hem eğlenceli hem de zihin gelişimini arttırıcı özelliktedir. Duyduğunuz bir haberi ya da bir cümleyi, tersinden okuma oyunu o ynayabilirsiniz. Mesela bir araba yayaya çarptı adam yaralandı. Yaya arabaya çarpsa ne olurdu? İki çocuk evden kaçtı. Ya ev kaçsa ne olurdu? ... 10 BİLİŞSEL GELİŞİM Sınıflandırma Oyunu Sayı Kapakları Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Yaş grubu: 4-5 Yaş grubu: 5+ Hazırlayan: Canan BAŞAK Hazırlayan: Esma AKTÜRK Boyum Kollarımın Uzunluğuna Eşit Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Amaç: Sayıları öğrenme ve basit matematik işlemlerini yapma. Evde bulunan şişe kapakların arkasına birçok rakamlar ve semboller yazın. Oyuna başlamadan sayıları bir kere tekrar edin. Önce sayıların 2 şer tane olanlarından arkasını kapatarak eşleştirme oynayın ve görsel olarak sayıları öğrenmesini sağlayınız. Sonrasında da matematik çalışmasına başlayın. Örneğin:2+1=3 gibi sayıları toplamasını sağlayınız. Aile Akademisi Amaç: Bu oyun matematik becerisinin gelişmesine destek olur. Boya kalemleri, bozuk paralar, çubuklar, bardaklar, kaşıklar, çakıl taşları gibi pek çok eşyayı bir araya getirin. Bu nesnelerden herhangi birinden oluşan bir grubu masaya yayın ya da hakkında konuşabileceğiniz nesne gruplarını bulun. Çocuğunuzdan bu nesneleri uzunluk, ağırlık, adet ve renklerine göre sıralamasını isteyin. Farklılıklar hakkında konuşun ve “mavi ve yuvarlak olanlar” gibi renk ve şekillerine göre sınıflandırmasını isteyin. Çocuk bunu başardıktan sonra farklı nesneleri ebat veya ağırlığına göre sıralamasını isteyin. Kanalları Değiştirin Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Yaş grubu: 5+ Yaş grubu: 6+ Hazırlayan: Elif KAYA Hazırlayan: Aslı GAMSIZ Ailecek televizyon izlerken, hiç kimsenin seyretmek istemediği bir programı nasıl değiştiriyorsa, aynen bunun gibi istemediğimiz hoş olmayan düşüncelerimizi de değiştirebileceğimizi çocuğunuza anlatın. Çocuğunuza stresli, endişeli ve korkulu bir şey yaşarken ya da böyle bir şey düşünürken zihnindeki kanalı nasıl değiştirebileceğini öğretin. Örneğin şunları yapabilirsiniz; Hoş olmayan olay ya da düşünce patlak verdiğinde ona gözünü kapatmasını ve zihninde bir arkadaşla oynamak, ormanda oturmak, güzel bir kitap okumak gibi kendisini yatıştıracak ya da daha iyi hissettirecek bir şeyi canlandırmasını söyleyin. Hatta iyi ruh hali kanalı, cesaret kanalı ya da sabır kanalı gibi, ihtiyaç doğduğunda tekrar geri çağırabileceği farklı kanallar bile geliştirilebilir. Amaç: Boyumuzun iki kolumuzun uzunluğuna eşit olduğunu görmek. Çocuğunuzun kollarını yana doğru açtırarak iple ölçünüz, ölçtüğünüz ipi daha sonra boyunu ölçün aynı olup olmadığını tartışınız. Sonuç olarak kollarınızın uzunluğunun boyumuza eşit olduğunu göreceksiniz. 11 BİLİŞSEL GELİŞİM Alfabe Bulmaca Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Yaş grubu: 4+ Yaş grubu: 6+ Hazırlayan: Elif KAYA Hazırlayan: Seda YEŞİL Öncelikle her nesnenin bir şekli olduğunu çocuğunuza anlatın. Şekillerin özelliklerinden bahsedin ve geometrik şekilleri tek tek gösterin; üçgen, kare, dikdörtgen daire gibi. Daha sonra çocuğa evdeki eşyalardan; TV gibi, dikdörtgene benzer iki kenarı uzun iki kenarı kısa bir eşya gösterin. “Bak bu dikdörtgene benziyor” deyin. Sonra çocuğunuza fırsat vererek onun da öğrendiği geometrik şekillere benzeyen eşyalar bulmasını isteyin. Bu etkinlik çocuğunuzun hem gözlem yapmasına, hem de dil gelişimini desteklemesine yardımcı olacaktır. Çocuğunuza mutlaka güvendiğinizi, yapabileceğini gösterin. Çok zorlandığında ipuçları vererek yardımcı olun. Deney Var Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Aile Akademisi Geometrik Şekilleri Bulalım Kartonu küçük bir dikdörtgen şeklinde kesin. Kartonun bir köşesine büyük harfleri, diğer köşesine küçük harfleri yazın. Sonra bu harfleri ortalarından zikzaklı keserek her bir harf kartından iki kart oluşturun ( Örneğin, A ve a harflerinin bulunduğu kart ortadan zikzaklı kesilince iki kart oluşmuş olacak). Bu kartları çocuğunuza verin. Kesim şekillerinden faydalanarak, birbirinin eşi olan kartları bulmasını söyleyin. Kutu içinden gözleri kapalı çekmesini de isteyebilirsiniz. Bu etkinlikle çocuklarınız hem büyük ve küçük harfleri öğenecek, hem de sizinle hoş vakit geçirebilecekler. Değişikliği Bul Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Yaş grubu: 5+ Yaş grubu: 5+ Hazırlayan: Evrim GÜRMAN Bu oyun çocuğunuzun gözlem yeteneğini geliştirmek ve neden-sonuç ilişkisini kurabilmesini sağlamak amacı ile hazırlanmıştır. Her deneyi ayrı günlerde bir kez yapmanız yeterlidir. Deney 1: Metal bir tabağı buzdolabına koyun. Ocakta su kaynatınız. Kaynayan suyun üzerine dolaptaki tabağı kapatıp çekiniz. Tabakta oluşan buharı çocuğunuza gösteriniz. Birde soğuyunca suyun oluştuğunu gösteriniz. Deney 2: Bir tabağa çocuğunuza su koydurunuz. Bunu buzluğa koyunuz. 1 gün sonra tabağı çıkarıp sonucu çocuğunuzla değerlendiriniz. Hazırlayan: Elif KAYA Çocuğunuza bir oyun oynayacağını söyleyin ve şu yönergeyi verin: Ben şimdi seni odadan çıkartacağım. Odanın içinde bazı değişiklikler yapacağım. Yaptığım değişiklikleri 1 dk içinde bulursan oyunu kazanmış olacaksın. Bulamazsan tekrar deneyeceğiz. Daha sonra çocuğunuzu odadan çıkartın ve odada herhangi bir yere bardak koyun. Başka bir yere kağıt, bir başka yere ayakkabı(koltuğun üstüne) vb. gibi eşyalar koyun. Sonra çocuğunuzu çağırın. Yaptığınız değişimleri bulması için fırsat verin, yönlendirmeler yapabilirsiniz. Yarışma şeklinde tezahürat yaparsanız oyun daha eğlenceli hale gelecektir. 12 BİLİŞSEL GELİŞİM Hangisi Değişti Öykü Oluşturma Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Yaş grubu: 5+ Yaş grubu: 5-6 Hazırlayan: Evrim GÜRMAN Hazırlayan: Aslı GAMSIZ Sayıları Tanıyalım Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Çocuğunuzla birlikte, evdeki gazete ve eski dergileri inceleyeniz, çocuğunuzun istediği resimleri, yırtıp ya da kesip çıkarmasını isteyiniz. Daha sonra kesilen resimler arasında ilişki kurarak, bir öykü oluşturmasınız isteyiniz. Bunun için kestiği resimleri bir öykü şeklinde sıralaması gerekecek. Bu resimleri boş bir kağıt üzerine yapıştırmasını isteyin. Sonra dizdiği sıraya uygun olarak öyküsünü anlatmasını isteyin. Böylelikle çocuğunuzun yaratıcılığını ve düşünme gücünü desteklemiş olacaksınız. Aile Akademisi Bu oyun çocuğunuzun algıladıklarını hatırlayabilmesi amacı ile hazırlanmıştır. Oyun sonunda çocuğunuzun varlıkların yerini ve varlıkların sırasını söyleme becerisini desteklemiş olacaksınız. Oyun iki aşamada oynanacaktır. Oyun için evde bulunan kalem, kaşık, kumanda aleti, cüzdan, oyuncak çeşitleri gibi materyallere ihtiyacımız var. Yedi tane nesneyi yan yana diziniz. Çocuğunuzdan dikkatle incelemesini isteyiniz. Nesnelerin üstünü örterek iki nesnenin yerini değiştirin. Örtüyü açıp yeri değişen nesneleri bulmasını isteyiniz. Beş tane nesneyi yan yana diziniz. Çocuğunuzdan dikkatle incelemesini istedikten sonra nesnelerin üstünü örtün ve yerlerini değiştirin. Çocuğunuzdan ilk sıralamadaki gibi nesneleri yerleştirmesini isteyiniz. Sırasıyla Hatırla Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Yaş grubu: 4+ Yaş grubu: 4-5-6 Hazırlayan: Elif KAYA Hazırlayan: Elif KAYA UYGULAMA 1.Oyuncakları sırasıyla daire biçiminde dizin 2.Çocuğun dairenin ortasına geçmesini isteyip bir nokta belirleyin ve sırasıyla oyuncakların isimlerini söyleyin. 3.Sonra gözlerini kapatın ve sırasıyla oyuncakları saymasını isteyin, ilk kerede başarılı olamazsa tekrar deneyin, hangilerini söylemediğini bir kâğıda not edin. Çocuk oyuncakları gördüğü sıra ile hatırlayacaktır yardımcı olmak için ilk oyuncağı eline verebilirsiniz. Amaç gördüklerini sırasıyla hatırlaması ve konuşmasını sürdürmesidir. Dikdörtgen kâğıtların üzerine kare şekiller çizilip içlerine 1’den 20’ye kadar sayılar karışık olarak yazınız. Daha sonra sayıları hazırlayıp kutunun içine koyunuz. Hazırladığımız dikdörtgen kartları elinize alarak çocuğunuzun bir tane seçmesini isteyiniz. Çocuk kartı çektikten sonra, kutudan seçilen sayı söylenerek kartın üzerinde olup olmadığına bakılır ve varsa sayının üstüne yerleştirilir, yoksa tekrar bir sayı seçilir ve oyuna böyle devam edilir. Evdeki diğer kişilere de verilerek grup etkinliği şeklinde daha eğlenceli hale getirilir. Daha sonra sayıları ilk önce tamamlayan ‘çinko’ der ve oyunun birincisi olur. 13 BİLİŞSEL GELİŞİM Renk Arama Oyunu Bir Şey Söyle Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Yaş grubu: 5+ Yaş grubu: 5+ Hazırlayan: Evrim GÜRMAN Hazırlayan: Aslı GAMSIZ Eğlenceli Tahmin Gelişim alanı: Bilişsel gelişim - Dil alanı Aile Akademisi Çocuğunuzla birlikte evde bulunduğunuz odada ana renklerden bir renk söyleyerek çocuğunuzun bulmasını isteyin ve ailece dönüşümlü olarak bu oyunu oynayın. Daha sonra ara renklere geçerek, örneğin; turuncu rengini söyleyip o renkte nesne bulmasını isteyin ve bulunan nesneler bitince ara renklerin ana renklerden meydana geldiğini kavratabilmek için turuncu renginin hangi renklerden oluştuğunu sorun. Renk arama oyunu sayesinde ana ve ara renkleri birbirinden ayırt etmeyi ve ara renklerin ana renklerden oluştuğunun bilincine varmasını sağlamış olacaksınız. Bu oyun sayesinde, çocuğunuzun kelime haznesinin geliştirilmesine yardımcı olacak, aynı zamanda hafıza çalışması yapmış olacaksınız. Aşağıda bir örnek verilmiştir: -Baba: ben geziye gidiyorum, “bavuluma siyah bir gömlek koydum” -Anne: ben geziye gidiyorum “bavuluma, siyah bir gömlek, gri bir pantolon koydum” Sıra çocuğa gelince; sizin cümlelerinizi tekrar edip, yanına bir yan cümlecik eklemesini isteyin ve oyuna bu şekilde eklemeler yaparak devam edin, oyun esnasında şaşıran, sıralamayı unutan olursa, oyun arasında ufak bir taklit, cezası verip oyuna devam edebilirsiniz. Sen Olsan Ne Yapardın? Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Yaş grubu: 4+ Yaş grubu: 4-5-6 Hazırlayan: Seda Yeşil Hazırlayan: Elif KAYA Çocuğunuza önce aşağıdaki kısa hikayeyi okuyun ve sonra altındaki soruları sorun. Bu oyun sayesinde çocuğunuzun dil gelişimini, akıl yürütme ve soru sorma becerilerini desteklemiş olacaksınız, aynı zamanda sosyal duygusal alanda da gelişimine destek olacaktır. Ali ile Ayşe iki arkadaşlardır. İkisi de okula yeni başlamışlardı. Bir gün Ayşe, elindeki bir kitaba dikkatle bakıyor ve okumaya çalışıyordu. Ali geldi “Ona ben bakacağım” diyerek kitabı Ayşe `nin elinden çekti, aldı. Ayşe kalakaldı. 1. Ayşe ve Ali kim? 2. Ayşe`nin elinde ne vardı? 3. Ali ne yaptı? 4. Ayşe ne hissetti? 5. Ayşe ne dedi? 6. Bu aşamada Ali`nin davranışını tartışın ve gelen tepkilerin üzerinde konuşun. 7. Şimdi Ali`nin ne yapması gerek?Ayşe`nin ne yapması gerek? EĞLENCELİ TAHMİN Aklınızda bir hayvan tutup, o hayvanın özelliklerini çocuğunuza ipucu olarak verin. Örneğin; uzun bir boynu var, üzeri benekli, ağaç yapraklarını yer. Bu nedir?(zürafa). Suda yaşar, kısa bacakları ve kocaman dişleri vardır, yeşildir. Bu nedir?(timsah). Sütü sever, tüyleri vardır, miyav der. Bu nedir? (kedi). Çocuğunuz cevabı bildiğinde o hayvanı canlandırmasını ve hareketlerinden oluşan bir drama yapmasını isteyebilirsiniz. Daha sonra onun size aklında bir hayvan tutup, ipuçları vermesini söyleyebilir, ailece oynayabilir ve birlikte canlandırabilirsiniz. 14 BİLİŞSEL GELİŞİM Doğru Sırala Kuşyemi Kuş Oldu Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Yaş grubu: 4 Yaş grubu: 5-6 Hazırlayan: Hilal ÖZEL Hazırlayan: Aslı GAMSIZ Gizli Sayılar Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Amaç: gözlem yapabilme yeteneğini geliştirme. Kuşyemini kâğıt havlunun orasına koyun. Havlunun uçlarını birleştirip lastik bantla bantlayın. Kavanozu suyla doldurun. Yem torbanızı, altı suya değecek şekilde kavanoza sokun. Birkaç gün sonra tohumlar filizlenmeye başlayacak ve yem torbanız başında ibiği olan bir kuşa benzemeye başlayacaktır. Aile Akademisi Amaç: Nesneleri sırasına göre gruplayabilme Evinizde çocuğunuzun birkaç oyuncağı, mutfak eşyaları, boya kalemleri vb. nesneleri örüntü şeklinde bir masanın üzerine sıralayın. Oyun başlamadan önce çocuğunuzdan nesneleri dikkatli bir şekilde incelemesini isteyin ve daha sonra odanın dışına çıkarın. Nesnelerin her birinin yerini değiştirin ve oyuncuyu içeriye çağırın ve şimdide ona nesneleri eski sırasına göre sıralamasını isteyin. Oyun bittikten sonra rolleri değiştirebilirsiniz. Makarnaları Solucana Çevirelim mi ? Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Yaş grubu: 4-5 Yaş grubu: 5-6 Hazırlayan: Evrim GÜRMAN Hazırlayan: Hilal ÖZEL Amaç: Bilişsel gelişimine katkıda bulunmak, küçük kas motor gelişimini destekleme. Çocuğunuza boş beyaz bir kâğıda mum ile karışık biçimde rakamlar yazın. Ama çocuğunuza mumla yazdığınızı söylemeyin. Daha sonra bu kâğıdı sulu boya ile istediği renge boyamasını söyleyin. Çıkan sayıları çocuğunuza sorun. Böylece çocuğunuzun sayıları öğrenme becerisini zevkli bir şekilde pekiştirmiş olacaksınız. Amaç: gözlem yapabilme Pişmiş makarnayı solucan büyüklüğünde parçalara ayırın ve büyük bir kapta sirke ve suyu karıştırın. Yavaşça kabartma tozunu sonrada makarnaları ilave edin. Makarnalar bir anda hayata dönüyorlar! Makarnalar kâsenin içinde yüzüp hareket edecekler. Sirke ve kabartma tozunun karışımı küçük gaz baloncukları oluştururlar. Bu baloncuklar makarnalara yapışarak onları yüzeye çıkarırlar, sonra solucanlar dibe çöküp başka baloncukların kendilerine yapışmalarını beklerler. İyi eğlenceler… 15 BİLİŞSEL GELİŞİM Sudaki Renkler Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Yaş grubu: 6 Yaş grubu: 5-6 Hazırlayan: Evrim GÜRMAN Hazırlayan: Evrim GÜRMAN Amaç: Zihin gelişimini destekleme. Çocuğa tarif etmek istediği bir eşya, bitki ya da yiyecek düşünmesini söyleyin. Bu eşya ya da varlığın ismini söylemeden birçok niteliğini anlatarak açıklamasını isteyin. Çocuk bunu yaparken ona renk, boyut, büyüklük, doku, konum, yaşı ile ilgili nitelikleri sıralamasını söyleyin. Doğru tahminde bululduğunda sıra diğer oyuncuya geçer. Sırası gelen oyuncu da aynı yöntemi uygulayarak, bir eşyanın ya da varlığın niteliklerini söyleyerek bunun ne olduğunu tahmin etmesini isteyin. Amaç: Gözlem yeteneğinin gelişmesini sağlamak. Öncelikle çocuğunuza sulu boya, fırça ve su dolu 5 bardak veriniz. Daha sonra ana renkleri gösterip, ana renklerin karışımından ara renklerin nasıl elde edilebileceği bir oyun oynayacağınızı anlatın. İlk örneği siz yapın. Önce sarı rengi, ardından da kırmızı rengi bardakta karıştırın ve çocuğunuza hangi rengin oluştuğunu sorun. Ardından başka renge geçin. Kırmızı ve mavi rengi karıştırın, daha sonra sorun bakalım size cevabı mor mu olacak? Diğer renkleri de karıştırın, bakalım çocuğunuz hangi renkleri elde edebilecek. Tadını Anlama Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Aile Akademisi Ne, Nerede, Nasıl ? Çağrışım Oyunu Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Yaş grubu: 4-5-6 Yaş grubu: 5-6 Hazırlayan: Canan BAŞAK Hazırlayan: Canan BAŞAK Amaç: Tatma duyusunu ve tanımlama yeteneğini geliştirme Bu oyunda, yarım düzine kadar bardak değişik içeceklerle doldurulur. Oyuncunun gözleri bağlanır ve yalnızca tadına bakarak bardaklardaki içeceklerin ne olduğunu anlaması istenir. Doğru bildiği her tahmin için bir puan kazanır. En çok puan alan oyuncu oyunun birincisi olur. Amaç: Dil gelişimini destekleme Oyunculardan biri aklına ilk gelen sözcüğü (örneğin; deniz) söyler. Sonraki oyuncu bu sözcüğün çağrıştırdığı bir başka sözcüğü söyler (örneğin; balık). Oyun bu şekilde birbirini çağrıştıran sözcüklerle sürer ve böylece bir sözcükler zinciri oluşur. İlgisiz sözcük söyleyen kişi oyun dışı kalır. 16 BİLİŞSEL GELİŞİM Bardak Örüntüsü Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Yaş grubu: 5-6 Yaş grubu: 5-6 Hazırlayan: Aslı GAMSIZ Hazırlayan: Esma AKTÜRK Amaç: Yaratıcı hayal gücünü ve küçük kas gelişimini destekleme Kâğıdı düz bir zemine koyup kürdanları ve tutkalı kullanmak üzere hazırlayın. Çocuğunuzun şekillendirdiği kürdanları tutkallayarak yerlerine yapıştırın. Şekiller istenildiği gibi oluşturulabilir. “yol haritası” formunu model olarak alabilirsiniz, sonra bu yol nereye gidiyor?, bu yoldan kimler gidebilir? Diye konuşabilirsiniz. Amaç: Örüntü oluşturma Çocuğunuzla beraber 3 tane bardağa su koyunuz, 3 tane bardak da boş kalmalıdır. Masanın üzerine bardakları yerleştiriniz ve sıra ile diziniz. Dizme işini dolu, dolu, dolu, boş, boş, boş şeklinde yapınız. Çocuğunuza ‘bardakların bir tanesinin öyle bir değiştireceksin ki masanın üzerindeki bardaklar bir dolu bir boş diye örüntü oluşturacak’ diye yönlendirerek oyuna başlayınız Sözcük Treni Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Aile Akademisi Kürdanlardan Yol Haritası Sudokumu Kendim Yapıyorum Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Yaş grubu: 5+ Yaş grubu: 5-6 Hazırlayan: Emine BAYIR Hazırlayan: Evrim GÜRMAN Çocuğunuza küçük kâğıtlara 1’den 5’e kadar sayılar kesin. Her sayıdan 5 adet olsun. Eğer sayıları renkli kâğıttan yaparsanız daha görsel olur. Daha sonra çocuğunuza hazırladığınız rakamları karıştırıp verin. Kare tablo çizin. Aynı sayıların aynı sıra ve aynı sütuna gelmeyecek şekilde sıralamasını söyleyin. Tablodaki sıralaması yukarıdan aşağıya ve sağdan sola aynen şu şekilde olacaktır, 12345 başardıkça sayıları arttırabilirsiniz. 23451 Çocuğunuz Bu oyunu sayılar dışında şekiller, nesneler ya da 34512 meyveler çizerek de oynatabilirsiniz. 45123 Amaç: işitsel hafızayı geliştirme En az iki kişiyle oynanabilen bir oyun. Grup üyeleri karşılıklı oturur. Birinci oyuncu bir kelime söyler. Sonraki oyuncular kendinden önceki oyuncuların söyledikleri kelimeleri de tekrar ederek bir kelime ekler. Şaşıran, kelime atlayan oyuncu oyundan elenir. En sona kalan oyuncu birinci olur. 17 BİLİŞSEL GELİŞİM İşitme Oyunu Gördüğümü Bul Oyunu Gelişim alanı: Bilişsel gelişim - Sosyal alan Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Yaş grubu: 4 Yaş grubu: 4 Hazırlayan: Canan BAŞAK Hazırlayan: Esma AKTÜRK Amaç: işitsel duyusunu geliştirme Işıkları kapatın. Karanlıkta birbirinizle konuşun. Sadece işitme duyusunun kullanılmasının oluşturduğu farklılığa dikkati çekin. Karanlıkta yerinizi değiştirin. Bakalım bu değişikliği fark edebilecek mi? Gelişim alanı: Bilişsel gelişim - Psikomotor alan Aile Akademisi Tersine Tebbet Amaç: Renk kavramını geliştirme Çocuğunuzla karşılıklı yerde oturun. Odanın içinde herhangi bir nesneye bakarak ‘ben kırmızı görüyorum’ diye ipucu verin. Çocuğunuz bulmaya çalışacaktır. Bulamadığında daha fazla ipucu vererek yardım edin. Yaprak Baskısı Gelişim alanı: Bilişsel gelişim - Psikomotor alan Yaş grubu: 5-6 Yaş grubu: 5-6 Hazırlayan: Aslı GAMSIZ Hazırlayan: Evrim GÜRMAN Amaç: Gözlem yapabilme becerisini geliştirebilme,küçük kas motor gelişimini destekleme. Çocuğunuza boş bir beyaz kağıt ve yaprak veriniz. Şimdi yaprağı beyaz kağıdın altına koymasını ve kağıdı karalamasını isteyin. Yeşil renge boyamaya yönlendirirseniz daha iyi olur. Şimdi nasıl bir şekil ortaya çıktığını sorunuz. Yaprağın damarları ortaya çıkacaktır.Şimdi çocuğunuzun ortaya çıkan resmi incelemesini söyleyin. Çocuğunuzla eş olup karşılıklı ayakta durun. Çiftlerden biri ne yaparsa karşısındaki, tersi hareketlerle taklit eder, örn; sağ kulağını tutmuşsa diğeri sol kulağını tutar, sol ayağını kaldırmışsa sağ ayağını kaldırır, sola dönmüşse sağa döner, mutlu ise mutsuz durur, gülüyorsa ağlarmış gibi yapar vb. taklit eden taraf doğru şekilde oyunu tamamlarsa roller değiştirilerek oyuna devam edilir. 18 BİLİŞSEL GELİŞİM Eksileni Bul Gelişim alanı: Bilişsel gelişim - Dil Gelişimi Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Yaş grubu: 5-6 Yaş grubu: 4+ Hazırlayan: Aslı GAMSIZ Hazırlayan: Canan BAŞAK Amaç: anlatma becerilerini geliştirerek dil gelişimine katkıda bulunmak, tahmin etme becerilerini geliştirerek bilişsel gelişimini desteklemek Birden çok nesneleri ya da resimleri bir poşete koyun. Çocuğunuzun poşetin içinden bir nesne seçmesini, kimseye göstermeden bakmasını ve bunun ne işe yaradığını, nerelerde ve hangi amaç için kullanılması gerektiğini vs. anlatmasını isteyin, sizde anlatılanlar doğrultusunda nesneyi tahmin etmeye çalışın. Aynı oyunu anlatıcıyı değiştirerek de oynayın. Görünmez Resim Yap Gelişim alanı: Bilişsel gelişim - Psikomotor alan Aile Akademisi Bu Ne? Bu Kim ? Amaç: kısa süreli hafızayı geliştirme, anlık farkındalık sağlama. Bu oyun için masaya geçin. Daha sonra masaya çocuğunuzun oyuncaklarından ya da mum, kaşık, çatal, kalem, kitap, bardak, vs gibi nesnelerden masanın üzerine sıralayın. Masadaki eşyaları gözlemleyin ve neler var aklınızda tutun. Sırayla gözler bağlansın. O sırada gözleri bağlı olmayan diğer kişi masanın üzerindeki eşyalardan bir tane alıp saklasın. Saklama işlemi bittikten sonra gözleri bağlanan oyuncunun gözleri açılsın ve hangi nesnenin eksik olduğu sorulsun. Yiyecek Sayma Oyunu Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Yaş grubu: 4-5-6 Yaş grubu: 5-6 Hazırlayan: Esma AKTÜRK Hazırlayan: Seda YEŞİL Malzemeler: Bir limon, Bir bardak, Bir dosya kâğıdı, Bir fırça, Bir ütü Limonu bardağın içine sıkın. Limon suyu elde edeceksiniz. Görünmez mürekkebiniz hazır hale gelmiştir. Çocuğunuza dosya kâğıdına görünmez mürekkep ve fırça vererek ‘bana göstermeden bir resim yapar mısın?’ diye yönlendiriniz. Mürekkep kurduktan sonra resmi isteyiniz. Elindeki resim bom boş olacağını göreceksiniz. Sanki hiçbir şey çizilmemiş gibi olacaktır. ‘Bir dedektif olarak resimde ne yaptığını bulabilirim’ diyerek resim yapılan kâğıdı ütü ile ütüleyin. Amaç: Varlıkların sayısını söyle bilme, Varlıkları miktarlarına göre gruplayabilme. Nesneleri sayarak miktarlarını az ya da çok olarak söyleyebilme Boş yumurta kabının her bir bölmesine bir rakam gelecek şekilde, 1’den 10’a veya 30’a kadar rakamlar yazın. Çocuğunuz önce bunların her birine üzüm doldurarak kaç tane blok olduğunu saysın. Sonra her blokta hangi rakam yazıyorsa o kadar sayıda kuru üzümü oraya doldursun. 19 BİLİŞSEL GELİŞİM Alış-Veriş Oyunu Giysileri Gruplama Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Yaş grubu: 5-6 Yaş grubu: 4-5 Hazırlayan: Aslı GAMSIZ Hazırlayan: Esma AKTÜRK Sürpriz Sayılar Gelişim alanı: Bilişsel gelişim - Psikomotor alan Amaç: Nesneleri sınıflandırabilme Çocuğunuzun kıyafetlerini bir arada toplayıp katlamalarına yardımcı olunuz. Giysileri katlarken uzun kollular-kısa kollular, düğmelilerdüğmesizler, yakalılar - yakasızlar gibi çeşitli özelliklerine göre gruplamalarını sağlayınız. Bu gruplama etkinliği matematik becerilerinin gelişmesine de yardımcı olacaktır. Aile Akademisi Evde çocuğunuzla birlikte marketlerin alışveriş kataloglarını kullanarak alışveriş oyunu oynamak para kavramının öğrenilmesinde yardımcı olur. Gerçek paraları oyuna katıp listeden alınacakları seçip “bakalım bunlar ne kadar tuttu ve paramız yetiyor mu, ya da bunları aldıktan sonra ne kadar para üstü almamız gerekir” gibi hesaplamaları yapabilirsiniz. Evdeki pratiklerden sonra oyunu markete gidip gerçek hayata geçirebilirsiniz. Böylece çocuğunuzun hem basit matematik hesaplamaları yapmasına hem para kavramını öğrenmesine hem de bilinçli tüketim hakkında bilgi sahibi olmasına yardımcı olabilirsiniz. Benzer Harfi Bul Oyunu Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Yaş grubu: 5-6 Yaş grubu: 5-6 Hazırlayan: Evrim GÜRMAN Hazırlayan: Seda YEŞİL Amaç: Küçük kas motor gelişimini destekleme,sayı kavramını geliştirme Yapmanız gereken çocuğunuz görmeden beyaz bir kâğıda sayılar ve matematik işlemleri yazmak. Beyaz kâğıda i şlemleri mum ile yazınız. Daha sonra çocuğunuza işlemleri y apmasını söyleyiniz. Ama önce sulu boya ile kağıdın her yerini istediği renge boyamasını isteyin, ardından boyama işlemi bittikten sonra çocuğunuz sürpriz sayıları görecektir. Kâğıt kuruduktan sonra da işlemleri yapmasını söyleyiniz. Çocuğunuz bu etkinlikte hem eğlenecek, hem de sayı kavramını, toplama - çıkarma işlemleri yapmayı öğrenecektir. Amaç: Sıralanmış nesne grubu içinde nesnenin yerini gösterebilme. Olay ya da varlıkların özelliklerini karşılaştırır. Bir kâğıdın üst kısmına bir harf yazın. Sonra alfabedeki tüm harfleri karışık olarak kâğıdın alt kısmına yazın. Aralarına üstteki harfi muhtelif defalar serpiştirin. Çocuğunuzdan üstteki harfin benzerlerini yuvarlak içine almasını, harfe benzemeyenlerin üzerine çarpı koymasını söyleyin. 20 BİLİŞSEL GELİŞİM Yap-Boz Oyunu Çizelim Anlatalım Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Gelişim alanı: Bilişsel gelişim - Psikomotor alan Yaş grubu: 4-5 Yaş grubu: 5-6 Hazırlayan: Esma AKTÜRK Hazırlayan: Aslı GAMSIZ Kör Kare Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Aile Akademisi Amaç: Parça bütün ilişkisi kurabilme. Çocuğunuzla beraber aile resminizin arkasına karton yapıştırınız. Sonrasında arka kısmından başlayarak resminizi 12-16 parçaya bölerek cetvelle çiziniz. Çizdiğiniz yerlerden kesiniz ve çocuğunuzla düz bir yere koyarak parçaları tamamlamasına yardımcı olarak resimdeki parçaları tamamlayınız. Bu etkinlik dışarıdan alınan puzzle’a göre daha çok hoşuna gidecektir. Amaç: problem çözme (kelimeyi hangi yoldan en kısa anlatabileceğini düşünmek), incemotor becerileri, tahmin etme akıl yürütme, zaman kavramı (sınırlı bir zamanda gereken işi bitirmek) Bu oyun için kalem ve bol miktarda kâğıda ihtiyaç var, oyuna başlamadan önce küçük kartlara farklı kelimeler yazı. (eşya, hayvan, meslek, taşıt vb.) daha sonra bu kelimeleri konuşmadan çizerek birbirinize anlatmaya çalışın, tabi belirlenen zaman diliminde. Çocukların yaşlarına göre kelimelerin zorluğunu ayarlayabilirsiniz. Hangi şekil, Hangi kart ? Gelişim alanı: Bilişsel gelişim - Psikomotor alan Yaş grubu: 4-5-6 Yaş grubu: 4-5 Hazırlayan: Aslı GAMSIZ Hazırlayan: Evrim GÜRMAN Amaç: Grup girişimi, problem çözebilme, işbirliği Oyunu oynayacak bireylere 1’ er metre ip verilir ve gözleri bağlanır. Ellerindeki bu ipten dört kenarı eşit bir kare yapmaları istenir. Göz bantları çözüldükten sonra y önergeye en yakın şekli oluşturan oyunu kazanmış olur ve alkışlanır. Bu oyun daha farklı geometrik şekiller oluşturularak da oyun oynanabilir. Amaç: Süre içinde kartları yerleştirebilme, küçük kas motor gelişimini sağlama, dikkatinin gelişmesini sağlama. Öncelikle yapmanız gereken herhangi bir kağıdı çizerek 16 parçaya ayırın. Her kare kutuya bir şekil çizin. Her şekli farklı renklere çocuğunuzun boyamasını isteyin. Daha sonra yine yaptığınız şekillerden kartlar hazırlayın. Şimdi 1 dakika süre tutun. Çocuğunuza şekillerin aynısını bulup kartları üstüne koymasını isteyin. Bakalım 1 dakika içinde her kartı rengine ve şekline uygun olarak eşleştirebilecek mi? 21 BİLİŞSEL GELİŞİM İşlem Tahmin Oyunu Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Yaş grubu: 5+ Yaş grubu: 5-6 Hazırlayan: Elif KAYA Hazırlayan: Evrim GÜRMAN Dikdörtgen kâğıtların üzerine kare şekiller çizilip içlerine 1’den 20’ye kadar sayılar karışık olarak yazılır. Daha sonra sayılar hazırlanıp kutunun içerisine konulur, hazırladığımız dikdörtgen kartları elimize alarak bir tane çocuğumuzun seçmesi istenir. Kutudan seçilen sayı söylenerek kartın üzerinde olup olmadığına bakılır ve varsa sayının üstüne yerleştirilir yoksa tekrar bir sayı seçilir ve oyun böyle devam edilir. Evdeki diğer kişilere de verilerek grup etkinliği şeklinde daha eğlenceli hale getirilebilir. Daha sonra sayıları ilk önce tamamlayan oyunu alır.İlk turda sayıları bir yetişkinin söylemesi ve her söylediği s ayıyı göstermesi çocuğun pekiştirmesi için yararlı olacaktır. İkinci turda sayıları çekip söylemesi için çocuğunuza sorumluluk verip gerekli durumlarda yardım edebilirsiniz. Zincir Halkası Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Aile Akademisi Tombala Amaç: Zihinden toplama çıkarma işlemleri yapabilme İçinizden bir sayı tutun ve çocuğunuza sorun, “tuttuğum sayı 4, hadi bakalım hangi sayı ile hangi sayıyı topladım 4 sonucuna ulaştım? ” diye sorun. Çocuğunuz cevaplamaya başlar. Diyelim ki “2 + 2” dedi, sizde ‘’düşün bakalım başka hangi sayıyla, hangi sayıyı toplamış olabilirim? ” diye sorun. Bir tablo hazırlayın. Cevapları bulduğunda + ya da gülen yüz koyun. Ardından tablo dolduğunda çocuğunuzu ödüllendirin. Ödülleniriz mümkün olduğunca maddiyata dayalı olmasın. Özellikle “onunla zaman geçirme, oynama, başını okşama” gibi ödüller verebilirsiniz. Bilgi Kartları Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Yaş grubu: 4-5-6 Yaş grubu: 5-6 Hazırlayan: Aslı GAMSIZ Hazırlayan: Evrim GÜRMAN Amaç: gördüklerini hatırlayabilme, dikkat gelişimini destekleme Çocuğunuzun oynadığı oyuncaklardan bu etkinlik için kullanacaklarınızı belirleyin. Oyuncakları, çocuğunuzun sağından ve solundan başlayarak daire şeklinde dizin. Sağdan başlayarak oyuncakların neler olduğunu söylemesini isteyin. Oyuncakların isimlerini önce sağdan, sonra soldan başlatarak saydırın. Son kez sırayla saysın. Sırtını oyuncaklara dönmesini söyleyin, aynı sıra ile oyuncakların ismini söylemesini isteyin, ilk denemede başarılı olamazsa yardımcı olun, ikinci ve üçüncü kez yaparken hangilerini söylemediğini bir kâğıda yazın, eğer hoşlandıysa sırasıyla eksiksiz söyleyene kadar oyuna devam edin. Çocuğunuzun oyuncakların sırasını, gördüğü sıra ile hatırlayacağı için ilk oyuncağı eline verip ya da ismini söyleyip hatırlamasını kolaylaştırabilirsiniz. Çocuğunuz hangi konularda zorlanıyorsa kartlara o konu ile ilgili sorular hazırlayın. Her karta bir soru hazırlamanız gerek. Örneğin; Denizde hangi canlılar yaşar? Kışın yenilen meyveler hangileridir? 1 yılda kaç mevsim vardır, isimlerini say bakalım? vb. sorular hazırlayın. Her bildiği kartı çocuğunuza verin, her kartı isteğinize göre puanlayın, isterseniz sorularınızın zorluğuna göre yıldızlı kartlar da hazırlayabilirsiniz. Bu oyunu en az 2-3 kişiyle oynarsanız daha eğlenceli olacaktır. Kardeşler arasında ya da evinize çocuğunuzun arkadaşları geldiği zaman oynatabilirsiniz. Bu oyunda çocuğunuz hem eğlenecek, hem yeni bilgiler öğrenecek, hem de öğrendiği bilgiler pekişecektir. 22 BİLİŞSEL GELİŞİM Bunlar Nereden Geliyor ? Saklı Sayıları Bul Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Yaş grubu: 6+ Yaş grubu: 4 Hazırlayan: Seda YEŞİL Hazırlayan: Canan BAŞAK Amaç: Dikkat edilmesi gereken nesneyi / durumu / olayı fark edebilme, yediği yiyeceklerin hangi şartlar altında yetiştiğini öğrenebilme Evinizi şöyle bir yoklayın ve evinizdeki çeşitli nesnelerin nerelerden geldiğine, yiyeceklerinizin nerelerde yetiştiğine bakın. Neden muzlar Antalya’dan gelmiş? Belki de bölgenizin iklimi muz yetiştirmek için çok soğuktur, belki muz uzun mesafelere dayanıklı bir meyvedir. Çocuğunuzla bunları tartışın. Çocuğunuza atalarınızdan bahsedin. Bu haritada akrabalarınızın nerelerde oturduğunu gösterin. Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Aile Akademisi Sen Söyle Amaç: sayıları tanıma, dikkatini odaklayabilme. 1 den 10' a kadar sayılardan yazın (her sayıdan 6 şar tane olabilir). Daha sonra odaya dağıtın. Sayılardan istediğinizi söyleyin ve çocuğunuzdan getirmesini isteyin. Hem sayıları tanımasına yardımcı olun hem de eğlenin Bil Bakalım Bu Ne ? Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Yaş grubu: 5-6 Yaş grubu: 5-6 Hazırlayan: Esma AKTÜRK Hazırlayan: Evrim GÜRMAN Amaç: Düşünme becerisini kazanma Çocuğunuzla bir mindere oturup çocuğunuza önce oyunu anlatınız. ‘Şimdi ben bir sözcük söyleyeceğim sonra sıra sana geçecek ve sende bir sözcük söyleyeceksin. Ama söylenmiş sözcüğü söylememelisin; yoksa oyun biter’ diye söyleyiniz. Önce birkaç sözcük söyleyin, kalem, silgi, masa, sandalye vs. Ve oyun başlatılır. Söylenmemiş sözcüğü söyleyen ve çok uzun süre düşünen oyundan çıkar. Öncelikle oyununuz için konu belirleyin. Örneğin; konunuz “hayvanlar” olabilir. Şimdi çocuğunuza çeşitli hayvan fotoğrafları hazırlayın; gazete ve dergilerden hazır fotoları da kesebilirsiniz. Şimdi hayvan fotoğrafları boyutunda bir kart hazırlayın. Kartın ortasından herhangi bir küçük bölümü kesik olsun. Daha sonra seçtiğiniz hayvan fotoğrafını elinizde ki kartla kapatın. Diyelim ki “Zebra” olan kartı bulmaya çalışacak. Zebra’nın görünen kısmından hayvanın “Zebra” olduğunu anlayabilecek mi? Kartlarınızı öyle bir yerden kesin ki seçtiğiniz hayvanın fotoğrafını kapattığınız da o hayvanın kulağı, gözü ya da kuyruğu gözüksün, bakalım çocuğunuz bulabilecek mi? 23 BİLİŞSEL GELİŞİM Fasulyelerim Ne Kadar? Bu ... Olmasaydı Ne Olurdu ? Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Yaş grubu: 4-5 Yaş grubu: 4-5-6 Hazırlayan: Esma AKTÜRK Hazırlayan: Canan BAŞAK Arabaları Park Etme Oyunu Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Amaç: Renkleri tanıma Evinizden topladığınız 8-10 tane objeyi bir kutuya koyun. Mum, ataç, bant, kalem kapağı gibi birçok nesne olabilir. Şimdi sıra şu soruyu sormakta: “ bu ..... olmasa ne olurdu? ” Yaratıcılığınızı kullanın ve nesnelere ikinci bir rol biçin. Aile Akademisi Amaç: Nesneleri bire bir eşleştirme küme sayısını hatırlayabilme. Fasulye dolu kabı alınız ve çocuğunuzun eline önce beşten daha az sayıda fasulye vererek bu fasulyeleri masanın üzerine yatay sıra ve belirli aralıklarda dizmesini isteyiniz. Sonra aynı sayıda başka fasulyeler vererek bunları da diğer sıranın altına dizmesini söyleyiniz. Sonra iki sıradaki fasulyenin sayısının aynı olup olmadığını sorunuz. Daha sonra sıralardan birindeki fasulyelerin aralıklarını seyrekleştiriniz ve çocuğunuza tekrar her iki sıradaki fasulye sayısının aynı olup olmadığını sorunuz ve neden böyle düşündüğünü tartışınız. Çantada Ne Var? Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Yaş grubu: 5-6 Yaş grubu: 4-5-6 Hazırlayan: Evrim GÜRMAN Hazırlayan: Esma AKTÜRK Çocuğunuza 6 adet, sadece renkleri farklı olan aynı şekil (model) ve boyutta küçük arabalar alın. Daha sonra kürdanlarla uzun kıvrımlı yol yapın. Yolun başında da sonunda da araba sayısı kadar park alanı yapın. Yani her arabanın giriş ve çıkışın da park yerleri olsun. Şimdi ilk önce siz yola başlamadan önceki park yerlerini çocuğunuza gösterin. Mümkün olduğunca park yerlerini yan yana yapmaya çalışın. Daha sonra siz ve çocuğunuz arabaları varış yerine getirin ve aynı sırada arabaları onun park etmesini isteyin. Oyunumuzda kurallardan en önemlisi arabaları tek tek götürüp park edemez. Sizinde arabaları hareket ettirmeniz gerek. Öyle bir yol yapmalısınız ki park alanına arabaların karışık olarak ulaşması sağlanmalı. Çocuğunuz renklerin sıralanışını aklında tutarak arabalarını park edecektir. Bu etkinlikle çocuğunuzun körlerin dünyasını anlamasını, dokunma duyusunun nasıl görme duyusunun yerine geçtiğini hissetmesini sağlamış olacaksınız. Çocuğunuza göstermeden torbanın içine evde bulabildiğiniz her çeşit nesneyi, oyuncağı, meyve ve kuruyemişi doldurup poşetin ağzını kapatın. Çocuğunuza zevkli bir oyun oynayacağınızı söyleyin. Gözlerini, mendil ya da eşarpla bağlayın. Torbanın ağzını açın. Elini torbanın içine sokup bir nesne çıkarmasını söyleyin. Torbadan çıkarıp elinde t uttuğu nesneye dokunarak bunun ne olduğunu tahmin etmesini isteyin. Bildiği her nesne için 1 puan verin bilemediği nesne için nerede kullanıldığına ve ne işe yaradığına dair ipuçları verin. 24 BİLİŞSEL GELİŞİM Me Tahmini Farklı Olanı Bul Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Yaş grubu: 5-6 Yaş grubu: 4-6 Hazırlayan: Elif KAYA Hazırlayan: Seda YEŞİL Evinizde bir hayvanı, bir meyveyi, bir eşyayı anlatan kartlar hazırlayın. Nesneleri anımsatacak özellikleri yazın ve çocuğunuza söyleyin 3-4 tahmin etme hakkı verin, her bildiği cevapta bir gülen yüz ya da yıldız verip motive edin. Tahmin Et Kaç Adım Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Aile Akademisi Örnek: Maymunu anlatmak için; zıplamak, kahverengi, muz, kuyruk Çileği anlatmak için; kırmızı, şeker, benekli gibi Koltuğu anlatmak için; oturmak, ev, dinlenmek, tv seyretmek gibi. Amaç: Dikkat edilmesi gereken nesneyi / durumu olayı fark edebilme Çocuğunuzla birlikte aynı özellikleri bulunan çeşitli varlık isimleri yazın. Bunların arasına birkaç tane tamamen farklı kelimeler yerleştirin. Çocuğunuzdan bu farklı kelimeleri bulmasını isteyin. Örneğin; Tavuk-hindi-kaz-köpek-horoz-piliç Çatal-kaşık-kepçe-bavul-tencere-tava Bolu-İzmir-Akdeniz-Ankara-İstanbul-Erzurum Sıra-Masa-Tahta-Portakal-Tebeşir-Silgi vb. Kutunun İçinde Ne Var ? Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Yaş grubu: 4-5 Yaş grubu: 4-5 Hazırlayan: Esma AKTÜRK Hazırlayan: Canan BAŞAK Amaç: akıl yürütme, mantıklı düşünme, hafızada tutabilme Kutuya koyacağınız bir nesneyi 10 soru sorarak çocuğunuzun bulmasını isteyebilirsiniz. Kim bilir belki sadece 3. soruda doğru cevabı verecek. Nesneyi bulmak için ilk seferde sizden çok bilgi alması gerekecek. Oyunu, ikinci kez oynadığınızda, inanın çok daha az soruya ihtiyaçları olacak. Amaç: Adım hesabı yapma ve tahmin yürütme. Çocuğunuzla beraber şu diyalogla oyuna başlayabilirsiniz. Sence buradan mutfak kapısına kadar ,televizyonun önüne kadar v.b. kaç adımda gidebiliriz? Gibi tahmin sorusu sorun ve hedefe ulaşmak üzere adımları sayma oyunu oynayınız. 25 BİLİŞSEL GELİŞİM Resim Tanıma Oyunı Çubukları Sıraya Dizme Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Yaş grubu: 4-5 Yaş grubu: 4-5 Hazırlayan: Esma KATÜRK Hazırlayan: Esma AKTÜRK Amaç: Dil gelişimi sağlama, hikâye oluşturma ve dikkat etme Farklı zamanlarda ve mekânlarda çekilen farklı resimleri masaya koyun. Çocuğunuzdan tanımladığınız ipuçlarından yararlanarak doğru fotoğrafı bulmasını isteyiniz.(Ananenin kucağında oturduğun resim v.b.) Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Aile Akademisi Bunun Altında Ne Var ? Amaç: Nesneleri sıralayabilme Beş adet çubuk makarna alınız ve farklı boylarda kırınız. Daha sonra çocuğunuzdan, makarnaları uzunluklarına göre sıralamasını isteyiniz. Not: Makarnaların uzunlukları birbirinden kolayca ayırt edilebilir derecede farklı olmalıdır. Ters Sayılar Gelişim alanı: Bilişsel gelişim Yaş grubu: 6+ Yaş grubu: 5-6 Hazırlayan: Aslı GAMSIZ Hazırlayan: Evrim GÜRMAN Amaç: hafızayı güçlendirme, ezber yeteneğini geliştirme. Çeşitli hayvanların ya da çocuğunuzun hoşuna giden nesnelerin resimlerini kesin. Bunları dörtgenler halinde kestiğiniz kartlara yapıştırın. Boşta kalan diğer kartlara da hazırladığınız resimlerin isimlerini yazın. (köpek, elma, ev, ördek vb.) Amacımız resimlerle isimleri eşleştirmek olacak. Çocuğunuz resimlere iyice baktıktan sonra kartları ters çevirin. Bir tanesini seçerek “bunun altında ne var?” diye sorun, çocuğunuz hatırlayabildiği resimlerin üstüne isimlerin yazılı olduğu kartları koysun. Amaç: Sayıları farklı şekillerde de çözebilme Çocuğunuza 10 tane kart hazırlayın. Ardından kartlara sayıları ters yazın. Daha sonra bir kart seçmesini isteyin. Ve ters yazılan sayının kaç olduğunu sorun. Bakalım sayıları tersten bulabilecek mi? Oyun bittikten sonra kaç tane sayıyı doğru söyledi saymasını isteyin. 26