Bilişsel alan eğitim materyali

Transkript

Bilişsel alan eğitim materyali
BİLİŞSEL GELİŞİM
Hafızanda Tut
Yumuşak Mı Sert Mi?
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Yaş grubu: 5+
Yaş grubu: 3-4
Hazırlayan: Elif KAYA
Hazırlayan: Canan BAŞAK
Amaç: Hafızayı güçlendirme
Hayvan resimlerinden oluşan 20 kart hazırlayınız,
bu kartları çizebilir ya da herhangi bir kitaptan kesebilirsiniz. Çizer ve birlikte renklerini istediğiniz gibi boyarsanız daha eğlenceli olacaktır. Hazırladığınız kartları ters çevirip karışık bir şekilde masaya diziniz. Her defasında iki kart açacağını, açtığın kartların yerlerini unutmaması gerektiğini anlatın ve sırayla kartların eşlerini bulması için yönlendirin.
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Aile Akademisi
Harfler Sayılar
Materyal: Koyu renk bir torba,yumuşak ve sert
nesneler.
Koyu renk torbanın içerisine yumuşak ve sert
nesneler koyun. (pamuk, mum, tahta, kaşik, sünger, oyuncak, kalem, meyve vs) çocugunuzun gözlerini bağladıktan sonra torbanın içerisinden bir tane nesne çekmesini ve özelliklerini söylemesini isteyin. Yumuşak mı sert mi olduğunu söyleyerek
nesneyi tahmin etmeye çalissin.
Çıkarma Oyunu
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Yaş grubu: 5-6
Yaş grubu: 5-6
Hazırlayan: Esma AKTÜRK
Hazırlayan: Esma AKTÜRK
Amaç: Matematik becerilerini geliştirmek
Çocuğunuzla beraber bir kağıda alfabedeki sıraya göre önceden harfleri yazınız ve üzerine de sıralandırınız ve senin adının değeri sence kaç puan diyerek hem toplamasını hem de
eğlenceli olarak benim sayım mı büyük senin
mi diyerek oyun kurabilirsiniz.
1-Arkadaşlarının adlarını düşün diye önce söyleyiniz.
2-Sence hangi arkadaşının adının harflerinin
toplamı en yüksektir acaba en çok harften oluşan arkadaşınınki mi? diye sorunuz.
3-Oyunda sence senin adının değeri ne kadar?
Çocuğunuzla beraber yere oturarak daire oluşturun. Şarkıyı söylerken başınızı sallayıp ritm tutunuz.
Her kıtanın sonunda kalan rakamı parmaklarımızla
gösterin ve heykel olacağız deyin. En son kıtada kaldı sıfır köpek kımıldayan gidecek dendikten sonra oyun biter.
On köpeğim vardı
Birisini komşu aldı
Kaldı dokuz köpek
Kımıldayan gidecek
(Parmaklarından birini kapatarak 9 sayısını göstererek
heykel olmasını isteyiniz.)
On köpeğim vardı
İkisini komşu aldı
Kaldı sekiz köpek
1
BİLİŞSEL GELİŞİM
Zıtları Eşleştir
Hangi Sayının Altında ?
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Yaş grubu: 4+
Yaş grubu: 5+
Hazırlayan: Canan BAŞAK
Hazırlayan: Evrim GÜRMAN
Amaç: Sayı kavramanı ve hafızasını geliştirmek.
Dinle ve Cevapla
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Aile Akademisi
Çocuğunuza 10 adet düğme veriniz. Siz de elinize
10 adet düğme aldıktan sonra düğmelerin arasından
6 adet zıt renklerde olanları eşit aralıklar ile diziniz. Daha sonra da çocuğunuzdan elindeki düğmeler ile sizin
yaptığınız sıralamanın aynısını yapmasını isteyiniz. Eğer çocuk birebir eşleştirme kavramını anlamamış ise
büyük bir olasılıkla elindeki bütün düğmeleri kullanacaktır veya iki uçtaki düğmeler uyuşmasına rağmen
denk olmayan bir sıra yapacaktır. Her denemeden sonra düğmelerin sayılarını değiştirebilirsiniz.
Çocuğunuza 5 ile 10 arası nesnelerden veya
hayvan resimlerinden oluşan kartlar hazırlayın. Daha sonra aynı boyutta sayılardan oluşan kartlar hazırlayın. Her hayvan resminin üzerine bir sayı kartı
koyun. Önce hayvanların ismini söylemesini isteyin,
ardından “Kuş resminin üstüne 1 rakamlı kartı koyuyorum”, “Zebra resminin üstüne 2 rakamlı kartı
koyuyorum” şeklinde bilgi verin. Bütün kartları bu
şekilde kapattıktan sonra çocuğunuza 3 sayısının
altında kalan hayvanın ismini sorun. Oyuna bu şekilde istediğiniz rakamın altında resmi sorarak devam edebilirsiniz. Böylece çocuğunuzun hem sayı
kavramı, hem de hafızası gelişecektir.
Neden? Niçin?
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Yaş grubu: 5+
Yaş grubu: 6+
Hazırlayan: Esma AKTÜRK
Hazırlayan: Aslı GAMSIZ
Çocuğunuz ile birlikte 16 sayfalık hayvanlarla
ilgili bir hikâye kitabı alın ve hikâye kitabını okumadan önce ona hikâyenin içindeki karakterlerle
ilgili sorular soracağını ve bu konuda dikkat etmesini isteyin okurken kitabın ismini söylemeyin ve
kitabı okuyun hikâye sonunda ona kendinizin de
değişik düşündüğü sorular belirleyip aşağıdaki
soruları sorun?
a)Hikâyenin içinde kaç tane hayvan karakteri
vardı?
b)Kitabın ismi sence ne olmalı?
c)Hikâyede bulunan hayvanların yüz ifadeleri s
ence nasıldı?
d)Hikâyede bulunan hayvanların renkleri ne renkti?
Her şeyin neden sebep) ve niçinlerini (amaç) sorarak oynanabilecek bir oyun çeşididir. Çocuğunuz bir
şey söyler ya da siz bir şey sorarsınız; onun cevabı üzerine siz neden dersiniz? O bir cevap verir siz yine sorarsınız, “neden?”
- Şimdi ne yapacağız?
-Kahvaltı
-Neden?
-İyi beslenmek için.
-Niçin iyi besleneceğiz?
-Hastalanmamak için.
-Neden hastalanmamak için?
-Hastalanırsak iyi olmaz.
-Hastalanırsak neden iyi olmaz?
-Hasta oluruz o yüzden… Gibi
2
BİLİŞSEL GELİŞİM
Ben Buradayım Sen Neredesin?
Doğru Sırala
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Yaş grubu: 5+
Yaş grubu: 5-6
Hazırlayan: Emine TEKDEMİR
Hazırlayan: Aslı GAMSIZ
Amaç: dikkatini toparlayıp odaklanabilme, hafızayı geliştirme.
Kare ve Dikdörtgen
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Aile Akademisi
Amaç: sayı kavramını geliştirme, dikkatini odaklayabilme.
Grupla oynanan bir oyun. Gruptaki kişi sayısına göre 1’ den başlayarak herkese birer rakam verilir. Birinci
kişi rakamını söyleyerek başlar. ‘1 burada 5 nerde?’ 5 cevap verir ‘5 burada 7 nerde?’ gibi. Oyun bu şekilde devam eder. Sırası geldiğinde cevap vermeyen ya da yanlış rakam söyleyen oyundan elenir. En sona kalan birinci olur ve uygun bir şekilde ödüllendirilir.
Çocuğunuzun oyuncaklarından birbirine yakın
boyutlarda 5 adet oyuncak belirleyin ve bir sıraya
koyun. Dikkatlice bakmasını, sırayı aklında tutmasını söyleyin ve oyuncakları karıştırın. Daha sonra çocuğunuzla kısa bir sohbet ederek dikkatini dağıtın.
Bir süre sonra dizdiğiniz oyuncakları aynı sıra ile çocuğunuzun da sıralamasını isteyin. İlerleyen turlarda oyuncak sayılarını arttırarak oyunu zorlaştırabilirsiniz. Farklı nesnelerle veya gazetelerden keseceğiniz farklı resimlerle de bu oyunu oynayabilirsiniz.
Son Harfle Başla
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Yaş grubu: 5-6
Yaş grubu: 6
Hazırlayan: Esma AKTÜRK
Hazırlayan: Elif KAYA
Oyunda oyun tablasını oluşturmak için A4 kâğıdını ikiye katlayınız. Sonra tekrar katlatıp cetvel
yardımı ile dikdörtgenler oluşturunuz. Her hangi
yerde bir dikdörtgen delik işaretleyip bu deşiği
merkez belirleyin. Sırayla çocuğunuzla beraber ızgaranın çizgilerini izleyerek dikdörtgen alan boyayınız. Bu alan tek dikdörtgenden ya da birçok dikdörtgenden oluşabilir. Ama çocuğunuza merkeze
dikkat etmesini söyleyiniz. Merkezi boyarsa oyunu kaybedeceğini belirtiniz. Merkez yerine köpek
resmi çizip ‘bakalım köpeğe yakalanmadan kaç
tane dikdörtgen yapabileceksin’ şeklinde uyarılarda bulunabilirsiniz.
Amaç: Kelime dağarcığını geliştirmek
Bir sözcük söyleyin ve çocuğunuza söylediğiniz kelimenin son harfiyle başlayan bir sözcük söylemesini isteyin. Onun söylediği sözcüğün son sesiyle de siz söyleyin ve oyun böyle devam eder. Oyunu heyecanlı hale
getirmek için söyleyemeyen 1 ceza puanı alır, 5 ceza
puanı alan oyunu kaybetmiş olur.
Örnek:
Makas..saç..çıra.. atkı… gibi
3
BİLİŞSEL GELİŞİM
Şekil Oluşturma
Oyuncak Hafızası
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Yaş grubu: 4-5
Yaş grubu: 4+
Hazırlayan: Esma AKTÜRK
Hazırlayan: Elif KAYA
Amaç: nesneleri sırasıyla hatırlama.
Canlı Cansız
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Aile Akademisi
Amaç: Alan kavramı ile ilgili ön bilgi edinmesini sağlayabilme
Salonun zeminini iple farklı büyüklüklerde karelere
bölün. En büyük ve en küçük alanın hangisi olduğunu
çocuğunuza sorun. Kendi oluşturduğunuz ödül panosuna doğru cevaplar için artı, yanlış cevaplar için eksi
koyun. Oyun bittiğinde eksi çoğunluktaysa muzip bir
ceza, doğrular çoğunluktaysa uygun bir ödül verin.
1. Oyuncakları sırasıyla daire biçiminde dizin
2. Çocuğun dairenin ortasına geçmesini isteyip bir
nokta belirleyin ve sırasıyla oyuncakların isimlerini
söyleyin.
3. Sonra gözlerini kapatın ve sırasıyla oyuncakları
saymasını isteyin, ilk kerede başarılı olamazsa tekrar
deneyin, hangilerini söylemediğini bir kâğıda not
edin.
Çocuk oyuncakları gördüğü sıra ile hatırlayacaktır
yardımcı olmak için ilk oyuncağı eline verebilirsiniz.
Amaç gördüklerini sırasıyla hatırlaması ve konuşmasını sürdürmesidir.
Renkli Küp
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Yaş grubu: 4-5
Yaş grubu: 4
Hazırlayan: Evrim GÜRMAN
Hazırlayan: Canan BAŞAK
Çocuğunuza evdeki ya da çevrenizdeki çeşitli
nesnelerin, varlıkların ismini sorun. Bir tablo hazırlayın. Yıldız sayısını siz belirleyebilirsiniz. Saydığınız isimlerin canlı mı, cansız mı olduğunu sorun.
Her doğru cevaba karşılık bir yıldız boyamasını isteyin. Örneğin; ‘çiçekler canlı mı, cansız mı? Masa
canlı mı, cansız mı? Güneş canlı mı, cansız mı?’ gibi sorular sorarak çocuğunuzun canlı cansız varlıklar kavramını geliştirmiş olacaksınız. Yıldızlarınızın
hepsi tamamlandığında çocuğunuzu öperek ödüllendirebilirsiniz.
Amaç: Renkleri tanıma
Legolardan bir küp yapılnız. Küpü yaparken altı parçanın da farklı renklerden oluşmasına dikkat ediniz.( örneğin; pembe, yeşil, sarı, kırmızı, mor, beyaz) Çocuğunuz ile karşılıklı oturunuz. Daha sonra küpü sıra ile atmaya başlayınız küpün hangi yüzü üste gelmişse, o
yüzdeki renge sahip olan bir yıldız veriniz. Oyun bu şekilde devam eder ve istenilen süre oynanabilir. Oyunun
sonunda en çok yıldıza sahip olan alkışlanır
4
BİLİŞSEL GELİŞİM
Terazi Yapalım
Rengini Bul
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Yaş grubu: 4-5
Yaş grubu: 3-4
Hazırlayan: Esma AKTÜRK
Hazırlayan: Elif KAYA
Amaç: çevresinde gördüğü varlıkların ayrıntılarını fark edebilme, sayı ve rank kavramını kavrayabilme
Yoğunluk Deneyi
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Aile Akademisi
Amaç: Ağırlık kavramı ile ilgili ön bilgi edinmesini sağlayabilme.
Boş yoğurt kaplarını kullanarak çocuğunuzla birlikte
bir terazi hazırlayınız. Hazırladığınız terazinin her iki tarafına da farklı miktarlarda kum, pirinç, bulgur gibi nesneler koyarak tartınız. Çocuğunuza terazinin bir tarafı aşağıya inerken, diğer tarafının neden yukarı çıktığını sorunuz ve yanıtını dinleyiniz.
Kutuları zar şeklinde kapatıp etrafını beyaz kağıtla kaplayın. Zarlardan birinin üstüne 1’den 9’a kadar
rakamları ve altlarına da sayısı kadar daire yapın. (örneğin 3 sayısını yaptığınız yüze üç tane daire) Diğer
zarın da her bir yüzüne bir daire ve dairelerin içlerine de altı tane renk yapın. Çocuğunuzla birlikte önce sayı zarını sonra da renk zarını atın. Zarların üst tarafında kalan sayı kadar rengi çevresinden bulmasını isteyin. Örneğin renk zarının üstte kalan tarafı kırmızı, sayı zarının üstte kalan tarafı 6 geldiyse 6 tane
kırmızı rengi bulunduğu ortamda bulmasını isteyin.
Düğmeleri Eşleştir
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Yaş grubu: 5-6
Yaş grubu: 4-5
Hazırlayan: Elif KAYA
Hazırlayan: Esma AKTÜRK
Amaç: gözlem yapabilme, gözlemlediklerini ifade edebilme.
Evde kullanılmayan düğmeleri bir kutuya doldurunuz ve çocuğunuzdan kutudaki bu düğmeleri özelliklerine göre birbirinden ayırmasını isteyiniz ( örneğin, şekillerine, renklerine, boyutlarına, delik sayılarına göre) ancak ilk başlangıçta ‘ Bu düğmeleri bana iki gruba ayırabilir misin?’ diye sorunuz ve nasıl ayıracağı konusunda siz
ipucu vermeyiniz. Çocuğunuz işlemi bitirdikten sonra ona ‘Bu düğmeleri başka hangi şekilde iki gruba ayırabilirsin?’ diye sorunuz ve onun önerilerini dinleyiniz. Eğer çocuğunuz alternatif üretemezse siz bir öneride bulunabilir ve başka önerilerde bulunması için onu cesaretlendirebilirsiniz.
Bir su bardağına yarı yarıya sıcak su koyun. Şeker ve tuzu bol miktarda ilave ederek iyice karıştırın ardından yarım çay bardağı demlenmiş çay katın. Çay ve su şekerin yoğunluğundan karışmadığından su bardağın altıda çay ise üstünde kalacaktır. Bu maddelerin yoğunlukları hakkında çocuklarınızı bilgilendirin. Hayretle bakacaklarını göreceksiniz
5
BİLİŞSEL GELİŞİM
Bu Ses Hangisinin?
Tren KALKIYOR
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Yaş grubu: 5-6
Yaş grubu: 5-6
Hazırlayan: Elif KAYA
Hazırlayan: Aslı GAMSIZ
Amaç: Sesleri ayırt edebilme becerisi kazandırabilme
Bir kavanozu içi görülmeyecek şekilde kaplayın ve
süsleyin daha sonra sırayla bakliyatlardan herhangi birini şişenin içine koyarak çocuğunuzun sallamasını isteyin ve içindeki nesneyi sesinden tanımasını söyleyerek
sırasıyla diğerbakliyatları da denemesini fırsat verin ve
sesleri ayırt etmesini sağlayın. En çok hangisinden ses
çıkmıştı, çıkan sesler başka hangi tür seslere benziyordu
gibi sorular sorabilirsiniz.
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Aile Akademisi
Terazi Yapalım
İki kişiyle oynanır. Oyuncular kendi kâğıtlarına
birden dokuza kadar sırayla rakamlar yazarlar. Oyunu
başlatan, tuttuğu bir sayıyı gizlice yazarak, arkadaşından bunu tahmin etmesini ister. Sözgelimi "5" i tutmuşsa ve arkadaşı bunu bilememişse, 5 rakamının üzerine bir çizgi çeker. Eğer bilirse çizgi çizemez. Oyun
sırası karşı tarafa geçer. Bir rakam dört çizgi çizilerek
kareyle çevrilince, o rakam "vagon" olur. Dokuz rakamın da çevresi kapatılınca tren kalkar. Treni kaldıran
kişi oyunu kazanır.
Müzikli Bardaklar
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Yaş grubu: 4-5
Yaş grubu: 4-6
Hazırlayan: Esma AKTÜRK
Hazırlayan: Seda YEŞİL
Amaç: Ağırlık kavramı ile ilgili ön bilgi edinmesini sağlayabilme
Amaç: Olay ya da varlıkların özelliklerini karşılaştırabilme, Ölçme sonuçlarını tahmin ettiği sonuçlarla karşılaştırabilme. Konuşurken sesini doğru kullanabilme.
Su bardaklarına değişik miktarlarda su doldurun. Yavaşça su bardaklarına kaşığı dokundurarak çıkan melodiyi çocuğunuza dinletin. Basit tonlar deneyip, onunda
kendi melodisini oluşturmasını isteyebilir, teşvik edebilirsiniz.
Boş yoğurt kaplarını kullanarak çocuğunuzla
birlikte bir terazi hazırlayınız. Hazırladığınız terazinin her iki tarafına da farklı miktarlarda kum, pirinç,
bulgur gibi nesneler koyarak tartınız. Çocuğunuza
terazinin bir tarafı aşağıya inerken, diğer tarafının
neden yukarı çıktığını sorunuz ve yanıtını dinleyiniz.
6
BİLİŞSEL GELİŞİM
Matematik Oyunu
Sayı Devirmece
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Yaş grubu: 5-6
Yaş grubu: 4-5
Hazırlayan: Evrim GÜRMAN
Hazırlayan: Esma AKTÜRK
Amaç: Sayı kavramını geliştirme, toplama işlemleri yapabilme
Çocuğunuza renkli kartonlardan kartlar hazırlayın.
Her kartın üst kısmına bir sayı yazın. Örneğin 5 sayısını
yazdınız. Altına da cevapları yazınız. Hangi sayılarla toplama işlemi yaptığımızda sonuç olarak 5’i elde ederiz.
1+4, 2+3 ,0+5 gibi. Böylece hem sayılar pekişecek, hem
de eğlenceli şekilde çocuğunuza toplama işlemlerini
yaptıracaksınız.
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Aile Akademisi
Bir Şey Tut
Amaç: Rakamları tanıyabilme.
10 adet plastik veya kâğıt bardağın üzerine birden
ona kadar rakam yazınız ve bunları sırasıyla yere diziniz. Çocuğunuzdan top ile bir bardağı devirmesini ve
devirdiği bardaktaki rakamı okumasını isteyiniz.
Not: Bardakları sık aralıkla bir araya koyarak çocuğunuzdan bowling oyunundaki gibi onları devirmesini
ve kaçını düşürdüğünü saymasını da isteyebilirsiniz.
Kolaysa Bul Bakalım
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Yaş grubu: 4
Yaş grubu: 5-6
Hazırlayan: Canan BAŞAK
Hazırlayan: Seda YEŞİL
Çocuğa mavi renkli bir şey tut denir ve çocuk o
sırada odada bulunan mavi renkli herhangi bir şeyi
tutar. Bu oyun değiştirilerek “kulak tut, başparmak
tut,kalem tut,üçgen tut,kare tut” şeklinde değiştirilerek de oynanabilir.
Amaç: Parça-bütün ilişkisini kavrayabilme.
Bir kâğıt üzerine herhangi bir nesne çizmeye başlayalım. Bir arabanın ön tamponu ve ya arka tekeri, bir evin
dış merdivenleri, bir ağacın küçük bir filizi, bir çiçeğin sapı, bir masanın çekmecesi gibi... Henüz başladığımız resmin ne olduğunu çocuğumuza soralım, doğru cevabı alana kadar da çizmeye devam edelim. Ayrıca, resmi onun
tamamlamasını ve ya resim ile ilgili bir öykü uydurmasını
isteyebiliriz.
7
BİLİŞSEL GELİŞİM
Fasülye
Aklında Tutabilir misin?
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Yaş grubu: 4
Yaş grubu: 5-6
Hazırlayan: Canan BAŞAK
Hazırlayan: Seda YEŞİL
Amaç: Sayı kavramını pekiştirme
İki oyuncu ortalarına 30-40 tane fasulye veya nohut
koyarak karışıklı otururlar. Her bir oyuncu sırasıyla fasulyelerden almaya başlar. Kendisine sıra gelen her oyuncu en az bir en çok 3 fasulye almak zorundadır. Oyunun
sonucunda başarılı olan kişinin elinde 5- 7- 9 ve 11 gibi
tek sayılı bir fasulye olan kazanır.
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Aile Akademisi
Kaç Kelime Oyunu
Amaç: Olay ya da varlıkların çeşitli özelliklerini gözlemleyebilme ve algıladıklarını hatırlayabilme
Çocuğumuza, çeşitli kitaplardan resimler gösterip
yeteri kadar bakmasını sağlayalım. Sonra da kitabı kapatıp resimle ilgili sorular soralım. Resimde kaç hayvan
vardı? Tavşan ne renkteydi? Evin bahçesi var mıydı? Gibi… Resimdeki ev sarı boyalı olduğu halde biz beyaz
bir ev hakkında sorular sorup onu şaşırtmaya çalışabilirsiniz.
Bil Bakalım Bu Nedir?
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Yaş grubu: 4-5-6
Yaş grubu: 3-4
Hazırlayan: Evrim GÜRMAN
Hazırlayan: Canan BAŞAK
Amaç: Sayı kavramını geliştirmek, söylenileni
zihinde tutabilmek
Materyal: Koyu renk bir torba,yumuşak ve sert
nesneler
Koyu renk torbanın içerisine yumuşak ve sert nesneler
koyunuz. (pamuk,mum,tahta,kaşik,sünger,oyuncak,kalem
meyve vs) çocuğunuzun gözlerini bağladıktan sonra torbanın içerisinden bir tane nesne çekmesini ve özelliklerini
söylemesini isteyin. Yumuşak mı sert mi olduğunu söyleyerek nesneyi tahmin etmeye çalışsın.
Çocuğunuzun yaşına ve kapasitesine göre kısadan uzana doğru cümleler söyleyin. Her cümlenin
kaç kelimeden oluştuğunu sorun, sayarak cümleyi
tamamlamasını söyleyin. Örneğin; ”Ali,gülerek yanıma geldi” gibi. Ali 1 gülerek 2 yanıma 3 geldi 4 şeklinde söylemesini isteyin. Daha sonra kelimeleri çoğaltabilirsiniz. Bu şekilde çocuğunuzun kelimeleri
akılda tutmasını ve sayı kavramının gelişmesini sağlayacaksınız.
8
BİLİŞSEL GELİŞİM
İskelet Deneyi
Şeklini Bul
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Yaş grubu: 5-6
Yaş grubu: 5-6
Hazırlayan: Seda YEŞİL
Hazırlayan: Canan BAŞAK
Amaç: Şekilleri tanıyabilme.
Materyal: Üzerinde geometrik şekiller olan bir zar
yapınız.(daire, kare , dikdörtgen, üçgen, kalp, yıldız vs)
Bu şekillerin aynısını birde kağıda çizip kesiniz hepsinden ikişer tane kestikten sonra odanın farklı köşelerine
farklı şekiller koyunuz. Daha sonra zarı atmasını isteyiniz ve o şekli bulup size getirmesini söyleyin. Böylece
şekilleri daha kolay tanımasını sağlayabilirsiniz.
Yüzen Yumurtalar
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Aile Akademisi
Amaç: İskeletin görevinin ne olduğunu öğrenebilmek
Araç gereçler: Makas, silgi, kâğıt, yumuşak tel.
Çocuğunuzdan kâğıdı insan şeklinde kesmesini isteyin. Kâğıdı ayakta tutmaya çalışsın. Durmadığını görsün.
Daha sonra kâğıda iskelet gibi yumuşak telle şekil verin.
Böylece İskeletin insan vücudunu ayakta tuttuğunu görmüş olsun.
Sen Söyle
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Yaş grubu: 5-6
Yaş grubu: 5-6
Hazırlayan: Seda YEŞİL
Hazırlayan: Esma AKTÜRK
Amaç: Tuzlu suyun yoğunluğunu görebilmek.
Araç gereçler: Büyük bir cam bardak, su tükenmez kalem, taze yumurta, tuz, tatlı kaşığı.
Su dolu bir kabın içine yumurtayı yavaşça bırakın yumurta dibe çökecektir; çünkü yumurta daha
yoğundur. Daha sonra suya o n tatlı kaşığı tuz koyun ve yumurtayı tekrar suya bırakın. Bu sefer yumurtanın yüzdüğünü göreceksiniz. Çünkü tuzlu suyun yoğunluğu çoktur.
Amaç: Düşünme becerisini kazanma.
Çocuğunuzla bir mindere oturup çocuğunuza önce oyunu anlatınız. Şimdi ben bir sözcük söyleyeceğim sonra
sıra sana geçecek ve sende bir sözcük söyleyeceksin. Ama
söylenmiş sözcüğü söylememelisin yoksa oyun biter diye
söyleyiniz. Önce birkaç sözcük söyler; kalem, silgi, masa,
sandalye vs. Oyun başlatılır söylenmiş sözcüğü söyleyen
ve çok uzun süre düşünen oyundan çıkar.
9
BİLİŞSEL GELİŞİM
Ping Pong Topu
Ara, Bul, Tanı
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Yaş grubu: 5-6
Yaş grubu: 4+
Hazırlayan: Seda YEŞİL
Hazırlayan: Canan BAŞAK
Ondan belirli özellikleri olan bir şey getirmesini isteyin: "Bana havlayan/miyavlayan/patpat yapan/mavi
kırmızı/daire/vb. bir şey getir" gibi… Bu oyunla çocuklarımızın nesneleri özellikleriyle tanımasını sağlamış olacağız. Ayrıca çocuklarımız bu oyunla eşyaların işlevlerine ve özelliklerine daha fazla dikkat etmeye başlayacaklar. Ayrıca bulduğu eşyaları tekrar yerine bırakmasını isteyelim, böylelikle düzenli olmasını da sağlayalım.
Renkli Mandallar
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Aile Akademisi
Amaç: İskeletin görevinin ne olduğunu öğrenebilmek
Araç gereçler: Makas, silgi, kâğıt, yumuşak tel.
Bu şaşırtıcı deneyde, bir ping pong topunu üfleyerek
kaldıracak ve havada durduracaksınız. Kamışı makaranın
içinden geçirin; öyle ki, kamışın 8 cm kadarı makaranın
dibinden dışarı çıksın. Kamışı makaraya bantlayın ve artanını kesin. Raptiyeyi kartonun ortasına saplayın ve makarayı raptiyenin üzerine yerleştirin. Kamışı üfleyin, makarayı kaldırın ve ping pong topunu gözleyin.
Ters Düşünme Oyunu
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Yaş grubu: 4+
Yaş grubu: 5-6
Hazırlayan: Canan BAŞAK
Hazırlayan: Aslı GAMSIZ
Amaç: Çocuğun ana ve ara renkleri öğrenmesi
sağlamak ve renk bilgisini pekiştirmek.
Renkli mandalları renklerine göre kümelere ayırın. Her bir kümeden birer tane alıp çocugunuza verin. Ondan, elindeki mandalları ait olduğu renk kümesine koymasını isteyin. Tabii bu esnada renklerin
isimlerini her defasında tekrarlamanız, ögrenmesi açısından faydalı olacaktır.
Amaç: Düşünme becerisini kazanma.
Amaç: zihinsel gelişimi destekleme.
Çocuğunuzla cümle ve kavramları değiştirme oyunu
oynayabilirsiniz. Bu oyun, çocuklar için hem eğlenceli
hem de zihin gelişimini arttırıcı özelliktedir. Duyduğunuz
bir haberi ya da bir cümleyi, tersinden okuma oyunu o ynayabilirsiniz. Mesela bir araba yayaya çarptı adam yaralandı. Yaya arabaya çarpsa ne olurdu? İki çocuk evden
kaçtı. Ya ev kaçsa ne olurdu? ...
10
BİLİŞSEL GELİŞİM
Sınıflandırma Oyunu
Sayı Kapakları
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Yaş grubu: 4-5
Yaş grubu: 5+
Hazırlayan: Canan BAŞAK
Hazırlayan: Esma AKTÜRK
Boyum Kollarımın Uzunluğuna Eşit
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Amaç: Sayıları öğrenme ve basit matematik işlemlerini yapma.
Evde bulunan şişe kapakların arkasına birçok rakamlar ve semboller yazın. Oyuna başlamadan sayıları bir kere tekrar edin. Önce sayıların 2 şer tane olanlarından arkasını kapatarak eşleştirme oynayın ve görsel olarak sayıları öğrenmesini sağlayınız. Sonrasında da matematik çalışmasına başlayın. Örneğin:2+1=3 gibi sayıları toplamasını sağlayınız.
Aile Akademisi
Amaç: Bu oyun matematik becerisinin gelişmesine destek olur.
Boya kalemleri, bozuk paralar, çubuklar, bardaklar, kaşıklar, çakıl taşları gibi pek çok eşyayı bir araya getirin. Bu
nesnelerden herhangi birinden oluşan bir grubu masaya
yayın ya da hakkında konuşabileceğiniz nesne gruplarını
bulun. Çocuğunuzdan bu nesneleri uzunluk, ağırlık, adet
ve renklerine göre sıralamasını isteyin. Farklılıklar hakkında konuşun ve “mavi ve yuvarlak olanlar” gibi renk ve şekillerine göre sınıflandırmasını isteyin. Çocuk bunu başardıktan sonra farklı nesneleri ebat veya ağırlığına göre sıralamasını isteyin.
Kanalları Değiştirin
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Yaş grubu: 5+
Yaş grubu: 6+
Hazırlayan: Elif KAYA
Hazırlayan: Aslı GAMSIZ
Ailecek televizyon izlerken, hiç kimsenin seyretmek istemediği bir programı nasıl değiştiriyorsa, aynen bunun
gibi istemediğimiz hoş olmayan düşüncelerimizi de değiştirebileceğimizi çocuğunuza anlatın. Çocuğunuza stresli,
endişeli ve korkulu bir şey yaşarken ya da böyle bir şey düşünürken zihnindeki kanalı nasıl değiştirebileceğini öğretin.
Örneğin şunları yapabilirsiniz;
Hoş olmayan olay ya da düşünce patlak verdiğinde ona gözünü kapatmasını ve zihninde bir arkadaşla oynamak, ormanda oturmak, güzel bir kitap okumak gibi kendisini yatıştıracak ya da daha iyi hissettirecek bir şeyi canlandırmasını söyleyin. Hatta iyi ruh hali kanalı, cesaret kanalı ya da
sabır kanalı gibi, ihtiyaç doğduğunda tekrar geri çağırabileceği farklı kanallar bile geliştirilebilir.
Amaç: Boyumuzun iki kolumuzun uzunluğuna eşit olduğunu görmek.
Çocuğunuzun kollarını yana doğru açtırarak iple
ölçünüz, ölçtüğünüz ipi daha sonra boyunu ölçün
aynı olup olmadığını tartışınız.
Sonuç olarak kollarınızın uzunluğunun boyumuza eşit olduğunu göreceksiniz.
11
BİLİŞSEL GELİŞİM
Alfabe Bulmaca
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Yaş grubu: 4+
Yaş grubu: 6+
Hazırlayan: Elif KAYA
Hazırlayan: Seda YEŞİL
Öncelikle her nesnenin bir şekli olduğunu çocuğunuza
anlatın. Şekillerin özelliklerinden bahsedin ve geometrik
şekilleri tek tek gösterin; üçgen, kare, dikdörtgen daire gibi. Daha sonra çocuğa evdeki eşyalardan; TV gibi, dikdörtgene benzer iki kenarı uzun iki kenarı kısa bir eşya gösterin. “Bak bu dikdörtgene benziyor” deyin. Sonra çocuğunuza fırsat vererek onun da öğrendiği geometrik şekillere
benzeyen eşyalar bulmasını isteyin. Bu etkinlik çocuğunuzun hem gözlem yapmasına, hem de dil gelişimini desteklemesine yardımcı olacaktır. Çocuğunuza mutlaka güvendiğinizi, yapabileceğini gösterin. Çok zorlandığında ipuçları vererek yardımcı olun.
Deney Var
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Aile Akademisi
Geometrik Şekilleri Bulalım
Kartonu küçük bir dikdörtgen şeklinde kesin.
Kartonun bir köşesine büyük harfleri, diğer köşesine
küçük harfleri yazın.
Sonra bu harfleri ortalarından zikzaklı keserek her bir
harf kartından iki kart oluşturun ( Örneğin, A ve a harflerinin bulunduğu kart ortadan zikzaklı kesilince iki kart oluşmuş olacak).
Bu kartları çocuğunuza verin.
Kesim şekillerinden faydalanarak, birbirinin eşi olan
kartları bulmasını söyleyin.
Kutu içinden gözleri kapalı çekmesini de isteyebilirsiniz.
Bu etkinlikle çocuklarınız hem büyük ve küçük harfleri
öğenecek, hem de sizinle hoş vakit geçirebilecekler.
Değişikliği Bul
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Yaş grubu: 5+
Yaş grubu: 5+
Hazırlayan: Evrim GÜRMAN
Bu oyun çocuğunuzun gözlem yeteneğini geliştirmek ve neden-sonuç ilişkisini kurabilmesini sağlamak amacı ile hazırlanmıştır. Her deneyi ayrı günlerde bir kez yapmanız yeterlidir.
Deney 1:
Metal bir tabağı buzdolabına koyun. Ocakta su kaynatınız. Kaynayan suyun üzerine dolaptaki tabağı kapatıp çekiniz. Tabakta oluşan buharı çocuğunuza gösteriniz. Birde soğuyunca suyun oluştuğunu gösteriniz.
Deney 2:
Bir tabağa çocuğunuza su koydurunuz. Bunu buzluğa koyunuz. 1 gün sonra tabağı çıkarıp sonucu çocuğunuzla değerlendiriniz.
Hazırlayan: Elif KAYA
Çocuğunuza bir oyun oynayacağını söyleyin ve şu yönergeyi verin:
Ben şimdi seni odadan çıkartacağım. Odanın içinde bazı
değişiklikler yapacağım. Yaptığım değişiklikleri 1 dk içinde
bulursan oyunu kazanmış olacaksın. Bulamazsan tekrar deneyeceğiz. Daha sonra çocuğunuzu odadan çıkartın ve odada herhangi bir yere bardak koyun. Başka bir yere kağıt, bir
başka yere ayakkabı(koltuğun üstüne) vb. gibi eşyalar koyun. Sonra çocuğunuzu çağırın. Yaptığınız değişimleri bulması için fırsat verin, yönlendirmeler yapabilirsiniz. Yarışma
şeklinde tezahürat yaparsanız oyun daha eğlenceli hale gelecektir.
12
BİLİŞSEL GELİŞİM
Hangisi Değişti
Öykü Oluşturma
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Yaş grubu: 5+
Yaş grubu: 5-6
Hazırlayan: Evrim GÜRMAN
Hazırlayan: Aslı GAMSIZ
Sayıları Tanıyalım
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Çocuğunuzla birlikte, evdeki gazete ve eski dergileri
inceleyeniz, çocuğunuzun istediği resimleri, yırtıp ya da
kesip çıkarmasını isteyiniz. Daha sonra kesilen resimler arasında ilişki kurarak, bir öykü oluşturmasınız isteyiniz. Bunun için kestiği resimleri bir öykü şeklinde sıralaması gerekecek. Bu resimleri boş bir kağıt üzerine yapıştırmasını isteyin. Sonra dizdiği sıraya uygun olarak öyküsünü anlatmasını isteyin. Böylelikle çocuğunuzun yaratıcılığını ve düşünme gücünü desteklemiş olacaksınız.
Aile Akademisi
Bu oyun çocuğunuzun algıladıklarını hatırlayabilmesi
amacı ile hazırlanmıştır. Oyun sonunda çocuğunuzun varlıkların yerini ve varlıkların sırasını söyleme becerisini desteklemiş olacaksınız. Oyun iki aşamada oynanacaktır. Oyun
için evde bulunan kalem, kaşık, kumanda aleti, cüzdan, oyuncak çeşitleri gibi materyallere ihtiyacımız var. Yedi tane
nesneyi yan yana diziniz. Çocuğunuzdan dikkatle incelemesini isteyiniz. Nesnelerin üstünü örterek iki nesnenin yerini
değiştirin. Örtüyü açıp yeri değişen nesneleri bulmasını isteyiniz. Beş tane nesneyi yan yana diziniz. Çocuğunuzdan
dikkatle incelemesini istedikten sonra nesnelerin üstünü
örtün ve yerlerini değiştirin. Çocuğunuzdan ilk sıralamadaki gibi nesneleri yerleştirmesini isteyiniz.
Sırasıyla Hatırla
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Yaş grubu: 4+
Yaş grubu: 4-5-6
Hazırlayan: Elif KAYA
Hazırlayan: Elif KAYA
UYGULAMA
1.Oyuncakları sırasıyla daire biçiminde dizin
2.Çocuğun dairenin ortasına geçmesini isteyip bir nokta belirleyin ve sırasıyla oyuncakların isimlerini söyleyin.
3.Sonra gözlerini kapatın ve sırasıyla oyuncakları saymasını
isteyin, ilk kerede başarılı olamazsa tekrar deneyin, hangilerini söylemediğini bir kâğıda not edin.
Çocuk oyuncakları gördüğü sıra ile hatırlayacaktır yardımcı
olmak için ilk oyuncağı eline verebilirsiniz. Amaç gördüklerini
sırasıyla hatırlaması ve konuşmasını sürdürmesidir.
Dikdörtgen kâğıtların üzerine kare şekiller çizilip
içlerine 1’den 20’ye kadar sayılar karışık olarak yazınız.
Daha sonra sayıları hazırlayıp kutunun içine koyunuz.
Hazırladığımız dikdörtgen kartları elinize alarak çocuğunuzun bir tane seçmesini isteyiniz. Çocuk kartı çektikten sonra, kutudan seçilen sayı söylenerek kartın üzerinde olup olmadığına bakılır ve varsa sayının üstüne yerleştirilir, yoksa tekrar bir sayı seçilir ve oyuna
böyle devam edilir. Evdeki diğer kişilere de verilerek
grup etkinliği şeklinde daha eğlenceli hale getirilir.
Daha sonra sayıları ilk önce tamamlayan ‘çinko’ der ve
oyunun birincisi olur.
13
BİLİŞSEL GELİŞİM
Renk Arama Oyunu
Bir Şey Söyle
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Yaş grubu: 5+
Yaş grubu: 5+
Hazırlayan: Evrim GÜRMAN
Hazırlayan: Aslı GAMSIZ
Eğlenceli Tahmin
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim - Dil alanı
Aile Akademisi
Çocuğunuzla birlikte evde bulunduğunuz odada ana
renklerden bir renk söyleyerek çocuğunuzun bulmasını isteyin ve ailece dönüşümlü olarak bu oyunu oynayın. Daha
sonra ara renklere geçerek, örneğin; turuncu rengini söyleyip o renkte nesne bulmasını isteyin ve bulunan nesneler
bitince ara renklerin ana renklerden meydana geldiğini kavratabilmek için turuncu renginin hangi renklerden oluştuğunu sorun. Renk arama oyunu sayesinde ana ve ara renkleri birbirinden ayırt etmeyi ve ara renklerin ana renklerden oluştuğunun bilincine varmasını sağlamış olacaksınız.
Bu oyun sayesinde, çocuğunuzun kelime haznesinin
geliştirilmesine yardımcı olacak, aynı zamanda hafıza çalışması yapmış olacaksınız.
Aşağıda bir örnek verilmiştir:
-Baba: ben geziye gidiyorum, “bavuluma siyah bir gömlek
koydum”
-Anne: ben geziye gidiyorum “bavuluma, siyah bir gömlek,
gri bir pantolon koydum”
Sıra çocuğa gelince; sizin cümlelerinizi tekrar edip, yanına
bir yan cümlecik eklemesini isteyin ve oyuna bu şekilde
eklemeler yaparak devam edin, oyun esnasında şaşıran, sıralamayı unutan olursa, oyun arasında ufak bir taklit, cezası verip oyuna devam edebilirsiniz.
Sen Olsan Ne Yapardın?
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Yaş grubu: 4+
Yaş grubu: 4-5-6
Hazırlayan: Seda Yeşil
Hazırlayan: Elif KAYA
Çocuğunuza önce aşağıdaki kısa hikayeyi okuyun ve sonra
altındaki soruları sorun. Bu oyun sayesinde çocuğunuzun dil
gelişimini, akıl yürütme ve soru sorma becerilerini desteklemiş olacaksınız, aynı zamanda sosyal duygusal alanda da gelişimine destek olacaktır.
Ali ile Ayşe iki arkadaşlardır. İkisi de okula yeni başlamışlardı.
Bir gün Ayşe, elindeki bir kitaba dikkatle bakıyor ve okumaya
çalışıyordu. Ali geldi “Ona ben bakacağım” diyerek kitabı Ayşe
`nin elinden çekti, aldı. Ayşe kalakaldı.
1. Ayşe ve Ali kim? 2. Ayşe`nin elinde ne vardı?
3. Ali ne yaptı?
4. Ayşe ne hissetti?
5. Ayşe ne dedi? 6. Bu aşamada Ali`nin davranışını tartışın
ve gelen tepkilerin üzerinde konuşun.
7. Şimdi Ali`nin ne yapması gerek?Ayşe`nin ne yapması gerek?
EĞLENCELİ TAHMİN
Aklınızda bir hayvan tutup, o hayvanın özelliklerini çocuğunuza ipucu olarak verin.
Örneğin; uzun bir boynu var, üzeri benekli, ağaç yapraklarını yer. Bu nedir?(zürafa).
Suda yaşar, kısa bacakları ve kocaman dişleri vardır, yeşildir. Bu nedir?(timsah).
Sütü sever, tüyleri vardır, miyav der. Bu nedir? (kedi).
Çocuğunuz cevabı bildiğinde o hayvanı canlandırmasını ve hareketlerinden oluşan bir drama yapmasını isteyebilirsiniz. Daha sonra onun size aklında bir hayvan
tutup, ipuçları vermesini söyleyebilir, ailece oynayabilir
ve birlikte canlandırabilirsiniz.
14
BİLİŞSEL GELİŞİM
Doğru Sırala
Kuşyemi Kuş Oldu
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Yaş grubu: 4
Yaş grubu: 5-6
Hazırlayan: Hilal ÖZEL
Hazırlayan: Aslı GAMSIZ
Gizli Sayılar
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Amaç: gözlem yapabilme yeteneğini geliştirme.
Kuşyemini kâğıt havlunun orasına koyun.
Havlunun uçlarını birleştirip lastik bantla bantlayın. Kavanozu suyla doldurun. Yem torbanızı,
altı suya değecek şekilde kavanoza sokun. Birkaç gün sonra tohumlar filizlenmeye başlayacak ve yem torbanız başında ibiği olan bir kuşa
benzemeye başlayacaktır.
Aile Akademisi
Amaç: Nesneleri sırasına göre gruplayabilme
Evinizde çocuğunuzun birkaç oyuncağı,
mutfak eşyaları, boya kalemleri vb. nesneleri
örüntü şeklinde bir masanın üzerine sıralayın.
Oyun başlamadan önce çocuğunuzdan nesneleri dikkatli bir şekilde incelemesini isteyin
ve daha sonra odanın dışına çıkarın. Nesnelerin her birinin yerini değiştirin ve oyuncuyu
içeriye çağırın ve şimdide ona nesneleri eski
sırasına göre sıralamasını isteyin. Oyun bittikten sonra rolleri değiştirebilirsiniz.
Makarnaları Solucana Çevirelim mi ?
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Yaş grubu: 4-5
Yaş grubu: 5-6
Hazırlayan: Evrim GÜRMAN
Hazırlayan: Hilal ÖZEL
Amaç: Bilişsel gelişimine katkıda bulunmak, küçük kas motor gelişimini destekleme.
Çocuğunuza boş beyaz bir kâğıda mum
ile karışık biçimde rakamlar yazın. Ama çocuğunuza mumla yazdığınızı söylemeyin. Daha
sonra bu kâğıdı sulu boya ile istediği renge
boyamasını söyleyin. Çıkan sayıları çocuğunuza sorun. Böylece çocuğunuzun sayıları
öğrenme becerisini zevkli bir şekilde pekiştirmiş olacaksınız.
Amaç: gözlem yapabilme
Pişmiş makarnayı solucan büyüklüğünde parçalara ayırın ve büyük bir kapta sirke
ve suyu karıştırın. Yavaşça kabartma tozunu
sonrada makarnaları ilave edin. Makarnalar
bir anda hayata dönüyorlar! Makarnalar kâsenin içinde yüzüp hareket edecekler. Sirke
ve kabartma tozunun karışımı küçük gaz baloncukları oluştururlar. Bu baloncuklar makarnalara yapışarak onları yüzeye çıkarırlar,
sonra solucanlar dibe çöküp başka baloncukların kendilerine yapışmalarını beklerler.
İyi eğlenceler…
15
BİLİŞSEL GELİŞİM
Sudaki Renkler
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Yaş grubu: 6
Yaş grubu: 5-6
Hazırlayan: Evrim GÜRMAN
Hazırlayan: Evrim GÜRMAN
Amaç: Zihin gelişimini destekleme.
Çocuğa tarif etmek istediği bir eşya, bitki
ya da yiyecek düşünmesini söyleyin. Bu eşya
ya da varlığın ismini söylemeden birçok niteliğini anlatarak açıklamasını isteyin. Çocuk bunu yaparken ona renk, boyut, büyüklük, doku,
konum, yaşı ile ilgili nitelikleri sıralamasını söyleyin. Doğru tahminde bululduğunda sıra diğer oyuncuya geçer. Sırası gelen oyuncu da
aynı yöntemi uygulayarak, bir eşyanın ya da
varlığın niteliklerini söyleyerek bunun ne olduğunu tahmin etmesini isteyin.
Amaç: Gözlem yeteneğinin gelişmesini sağlamak.
Öncelikle çocuğunuza sulu boya, fırça ve
su dolu 5 bardak veriniz. Daha sonra ana renkleri gösterip, ana renklerin karışımından ara
renklerin nasıl elde edilebileceği bir oyun oynayacağınızı anlatın. İlk örneği siz yapın. Önce
sarı rengi, ardından da kırmızı rengi bardakta
karıştırın ve çocuğunuza hangi rengin oluştuğunu sorun. Ardından başka renge geçin. Kırmızı ve mavi rengi karıştırın, daha sonra sorun
bakalım size cevabı mor mu olacak? Diğer
renkleri de karıştırın, bakalım çocuğunuz hangi renkleri elde edebilecek.
Tadını Anlama
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Aile Akademisi
Ne, Nerede, Nasıl ?
Çağrışım Oyunu
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Yaş grubu: 4-5-6
Yaş grubu: 5-6
Hazırlayan: Canan BAŞAK
Hazırlayan: Canan BAŞAK
Amaç: Tatma duyusunu ve tanımlama yeteneğini geliştirme
Bu oyunda, yarım düzine kadar bardak değişik içeceklerle doldurulur. Oyuncunun gözleri bağlanır ve yalnızca tadına bakarak bardaklardaki içeceklerin ne olduğunu anlaması istenir. Doğru bildiği her tahmin için bir puan kazanır. En çok puan alan oyuncu oyunun birincisi olur.
Amaç: Dil gelişimini destekleme
Oyunculardan biri aklına ilk gelen sözcüğü (örneğin; deniz) söyler. Sonraki oyuncu bu
sözcüğün çağrıştırdığı bir başka sözcüğü söyler (örneğin; balık). Oyun bu şekilde birbirini
çağrıştıran sözcüklerle sürer ve böylece bir
sözcükler zinciri oluşur. İlgisiz sözcük söyleyen
kişi oyun dışı kalır.
16
BİLİŞSEL GELİŞİM
Bardak Örüntüsü
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Yaş grubu: 5-6
Yaş grubu: 5-6
Hazırlayan: Aslı GAMSIZ
Hazırlayan: Esma AKTÜRK
Amaç: Yaratıcı hayal gücünü ve küçük kas
gelişimini destekleme
Kâğıdı düz bir zemine koyup kürdanları ve
tutkalı kullanmak üzere hazırlayın. Çocuğunuzun şekillendirdiği kürdanları tutkallayarak yerlerine yapıştırın. Şekiller istenildiği gibi oluşturulabilir. “yol haritası” formunu model olarak alabilirsiniz, sonra bu yol nereye gidiyor?, bu
yoldan kimler gidebilir? Diye konuşabilirsiniz.
Amaç: Örüntü oluşturma
Çocuğunuzla beraber 3 tane bardağa su
koyunuz, 3 tane bardak da boş kalmalıdır. Masanın üzerine bardakları yerleştiriniz ve sıra ile
diziniz. Dizme işini dolu, dolu, dolu, boş, boş,
boş şeklinde yapınız.
Çocuğunuza ‘bardakların bir tanesinin öyle
bir değiştireceksin ki masanın üzerindeki bardaklar bir dolu bir boş diye örüntü oluşturacak’ diye yönlendirerek oyuna başlayınız
Sözcük Treni
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Aile Akademisi
Kürdanlardan Yol Haritası
Sudokumu Kendim Yapıyorum
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Yaş grubu: 5+
Yaş grubu: 5-6
Hazırlayan: Emine BAYIR
Hazırlayan: Evrim GÜRMAN
Çocuğunuza küçük kâğıtlara 1’den 5’e kadar sayılar kesin. Her sayıdan 5 adet olsun. Eğer sayıları renkli kâğıttan yaparsanız daha
görsel olur. Daha sonra çocuğunuza hazırladığınız rakamları karıştırıp verin. Kare tablo çizin. Aynı sayıların aynı sıra ve aynı sütuna gelmeyecek şekilde sıralamasını söyleyin. Tablodaki sıralaması yukarıdan aşağıya ve sağdan
sola aynen şu şekilde olacaktır,
12345
başardıkça sayıları arttırabilirsiniz.
23451 Çocuğunuz
Bu oyunu sayılar dışında şekiller, nesneler ya da
34512 meyveler çizerek de oynatabilirsiniz.
45123
Amaç: işitsel hafızayı geliştirme
En az iki kişiyle oynanabilen bir oyun. Grup
üyeleri karşılıklı oturur. Birinci oyuncu bir kelime söyler. Sonraki oyuncular kendinden önceki oyuncuların söyledikleri kelimeleri de tekrar
ederek bir kelime ekler. Şaşıran, kelime atlayan oyuncu oyundan elenir. En sona kalan oyuncu birinci olur.
17
BİLİŞSEL GELİŞİM
İşitme Oyunu
Gördüğümü Bul Oyunu
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim - Sosyal alan
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Yaş grubu: 4
Yaş grubu: 4
Hazırlayan: Canan BAŞAK
Hazırlayan: Esma AKTÜRK
Amaç: işitsel duyusunu geliştirme
Işıkları kapatın. Karanlıkta birbirinizle konuşun.
Sadece işitme duyusunun kullanılmasının oluşturduğu farklılığa dikkati çekin. Karanlıkta yerinizi değiştirin. Bakalım bu değişikliği fark edebilecek mi?
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim - Psikomotor alan
Aile Akademisi
Tersine Tebbet
Amaç: Renk kavramını geliştirme
Çocuğunuzla karşılıklı yerde oturun. Odanın içinde herhangi bir nesneye bakarak ‘ben
kırmızı görüyorum’ diye ipucu verin. Çocuğunuz bulmaya çalışacaktır. Bulamadığında daha
fazla ipucu vererek yardım edin.
Yaprak Baskısı
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim - Psikomotor alan
Yaş grubu: 5-6
Yaş grubu: 5-6
Hazırlayan: Aslı GAMSIZ
Hazırlayan: Evrim GÜRMAN
Amaç: Gözlem yapabilme becerisini geliştirebilme,küçük kas motor gelişimini destekleme.
Çocuğunuza boş bir beyaz kağıt ve yaprak
veriniz. Şimdi yaprağı beyaz kağıdın altına koymasını ve kağıdı karalamasını isteyin. Yeşil renge boyamaya yönlendirirseniz daha iyi olur.
Şimdi nasıl bir şekil ortaya çıktığını sorunuz.
Yaprağın damarları ortaya çıkacaktır.Şimdi çocuğunuzun ortaya çıkan resmi incelemesini
söyleyin.
Çocuğunuzla eş olup karşılıklı ayakta durun. Çiftlerden biri ne yaparsa karşısındaki, tersi hareketlerle taklit eder, örn; sağ kulağını tutmuşsa diğeri sol kulağını tutar, sol ayağını kaldırmışsa sağ ayağını kaldırır, sola dönmüşse
sağa döner, mutlu ise mutsuz durur, gülüyorsa
ağlarmış gibi yapar vb. taklit eden taraf doğru
şekilde oyunu tamamlarsa roller değiştirilerek
oyuna devam edilir.
18
BİLİŞSEL GELİŞİM
Eksileni Bul
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim - Dil Gelişimi
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Yaş grubu: 5-6
Yaş grubu: 4+
Hazırlayan: Aslı GAMSIZ
Hazırlayan: Canan BAŞAK
Amaç: anlatma becerilerini geliştirerek dil gelişimine katkıda bulunmak, tahmin etme becerilerini geliştirerek bilişsel gelişimini desteklemek
Birden çok nesneleri ya da resimleri bir poşete koyun. Çocuğunuzun poşetin içinden bir
nesne seçmesini, kimseye göstermeden bakmasını ve bunun ne işe yaradığını, nerelerde
ve hangi amaç için kullanılması gerektiğini vs.
anlatmasını isteyin, sizde anlatılanlar doğrultusunda nesneyi tahmin etmeye çalışın. Aynı
oyunu anlatıcıyı değiştirerek de oynayın.
Görünmez Resim Yap
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim - Psikomotor alan
Aile Akademisi
Bu Ne? Bu Kim ?
Amaç: kısa süreli hafızayı geliştirme, anlık
farkındalık sağlama.
Bu oyun için masaya geçin. Daha sonra
masaya çocuğunuzun oyuncaklarından ya da
mum, kaşık, çatal, kalem, kitap, bardak, vs gibi
nesnelerden masanın üzerine sıralayın. Masadaki eşyaları gözlemleyin ve neler var aklınızda tutun. Sırayla gözler bağlansın. O sırada
gözleri bağlı olmayan diğer kişi masanın üzerindeki eşyalardan bir tane alıp saklasın. Saklama işlemi bittikten sonra gözleri bağlanan oyuncunun gözleri açılsın ve hangi nesnenin eksik olduğu sorulsun.
Yiyecek Sayma Oyunu
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Yaş grubu: 4-5-6
Yaş grubu: 5-6
Hazırlayan: Esma AKTÜRK
Hazırlayan: Seda YEŞİL
Malzemeler: Bir limon, Bir bardak, Bir dosya
kâğıdı, Bir fırça, Bir ütü
Limonu bardağın içine sıkın. Limon suyu
elde edeceksiniz. Görünmez mürekkebiniz hazır hale gelmiştir. Çocuğunuza dosya kâğıdına
görünmez mürekkep ve fırça vererek ‘bana
göstermeden bir resim yapar mısın?’ diye yönlendiriniz. Mürekkep kurduktan sonra resmi isteyiniz. Elindeki resim bom boş olacağını göreceksiniz. Sanki hiçbir şey çizilmemiş gibi olacaktır. ‘Bir dedektif olarak resimde ne yaptığını bulabilirim’ diyerek resim yapılan kâğıdı ütü
ile ütüleyin.
Amaç: Varlıkların sayısını söyle bilme, Varlıkları miktarlarına göre gruplayabilme. Nesneleri sayarak miktarlarını az ya da çok olarak söyleyebilme
Boş yumurta kabının her bir bölmesine
bir rakam gelecek şekilde, 1’den 10’a veya 30’a
kadar rakamlar yazın. Çocuğunuz önce bunların her birine üzüm doldurarak kaç tane blok
olduğunu saysın. Sonra her blokta hangi rakam yazıyorsa o kadar sayıda kuru üzümü oraya doldursun.
19
BİLİŞSEL GELİŞİM
Alış-Veriş Oyunu
Giysileri Gruplama
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Yaş grubu: 5-6
Yaş grubu: 4-5
Hazırlayan: Aslı GAMSIZ
Hazırlayan: Esma AKTÜRK
Sürpriz Sayılar
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim - Psikomotor alan
Amaç: Nesneleri sınıflandırabilme
Çocuğunuzun kıyafetlerini bir arada toplayıp katlamalarına yardımcı olunuz. Giysileri katlarken uzun kollular-kısa kollular, düğmelilerdüğmesizler, yakalılar - yakasızlar gibi çeşitli özelliklerine göre gruplamalarını sağlayınız. Bu
gruplama etkinliği matematik becerilerinin gelişmesine de yardımcı olacaktır.
Aile Akademisi
Evde çocuğunuzla birlikte marketlerin alışveriş kataloglarını kullanarak alışveriş oyunu oynamak para kavramının öğrenilmesinde yardımcı olur. Gerçek paraları oyuna katıp listeden alınacakları seçip “bakalım bunlar ne kadar tuttu
ve paramız yetiyor mu, ya da bunları aldıktan
sonra ne kadar para üstü almamız gerekir” gibi
hesaplamaları yapabilirsiniz. Evdeki pratiklerden sonra oyunu markete gidip gerçek hayata
geçirebilirsiniz. Böylece çocuğunuzun hem basit matematik hesaplamaları yapmasına hem
para kavramını öğrenmesine hem de bilinçli
tüketim hakkında bilgi sahibi olmasına yardımcı olabilirsiniz.
Benzer Harfi Bul Oyunu
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Yaş grubu: 5-6
Yaş grubu: 5-6
Hazırlayan: Evrim GÜRMAN
Hazırlayan: Seda YEŞİL
Amaç: Küçük kas motor gelişimini destekleme,sayı kavramını geliştirme
Yapmanız gereken çocuğunuz görmeden
beyaz bir kâğıda sayılar ve matematik işlemleri
yazmak. Beyaz kâğıda i şlemleri mum ile yazınız. Daha sonra çocuğunuza işlemleri y apmasını söyleyiniz. Ama önce sulu boya ile kağıdın
her yerini istediği renge boyamasını isteyin,
ardından boyama işlemi bittikten sonra çocuğunuz sürpriz sayıları görecektir. Kâğıt kuruduktan sonra da işlemleri yapmasını söyleyiniz.
Çocuğunuz bu etkinlikte hem eğlenecek, hem
de sayı kavramını, toplama - çıkarma işlemleri
yapmayı öğrenecektir.
Amaç: Sıralanmış nesne grubu içinde nesnenin yerini gösterebilme. Olay ya da varlıkların özelliklerini karşılaştırır.
Bir kâğıdın üst kısmına bir harf yazın. Sonra alfabedeki tüm harfleri karışık olarak kâğıdın alt kısmına yazın. Aralarına üstteki harfi
muhtelif defalar serpiştirin. Çocuğunuzdan
üstteki harfin benzerlerini yuvarlak içine almasını, harfe benzemeyenlerin üzerine çarpı koymasını söyleyin.
20
BİLİŞSEL GELİŞİM
Yap-Boz Oyunu
Çizelim Anlatalım
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim - Psikomotor alan
Yaş grubu: 4-5
Yaş grubu: 5-6
Hazırlayan: Esma AKTÜRK
Hazırlayan: Aslı GAMSIZ
Kör Kare
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Aile Akademisi
Amaç: Parça bütün ilişkisi kurabilme.
Çocuğunuzla beraber aile resminizin arkasına karton yapıştırınız. Sonrasında arka kısmından başlayarak resminizi 12-16 parçaya bölerek
cetvelle çiziniz. Çizdiğiniz yerlerden kesiniz ve
çocuğunuzla düz bir yere koyarak parçaları tamamlamasına yardımcı olarak resimdeki parçaları tamamlayınız. Bu etkinlik dışarıdan alınan
puzzle’a göre daha çok hoşuna gidecektir.
Amaç: problem çözme (kelimeyi hangi yoldan en kısa anlatabileceğini düşünmek), incemotor becerileri, tahmin etme akıl yürütme, zaman kavramı (sınırlı bir zamanda gereken işi bitirmek)
Bu oyun için kalem ve bol miktarda kâğıda
ihtiyaç var, oyuna başlamadan önce küçük kartlara farklı kelimeler yazı. (eşya, hayvan, meslek,
taşıt vb.) daha sonra bu kelimeleri konuşmadan
çizerek birbirinize anlatmaya çalışın, tabi belirlenen zaman diliminde. Çocukların yaşlarına
göre kelimelerin zorluğunu ayarlayabilirsiniz.
Hangi şekil, Hangi kart ?
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim - Psikomotor alan
Yaş grubu: 4-5-6
Yaş grubu: 4-5
Hazırlayan: Aslı GAMSIZ
Hazırlayan: Evrim GÜRMAN
Amaç: Grup girişimi, problem çözebilme,
işbirliği
Oyunu oynayacak bireylere 1’ er metre ip
verilir ve gözleri bağlanır. Ellerindeki bu ipten
dört kenarı eşit bir kare yapmaları istenir. Göz
bantları çözüldükten sonra y önergeye en yakın şekli oluşturan oyunu kazanmış olur ve alkışlanır. Bu oyun daha farklı geometrik şekiller
oluşturularak da oyun oynanabilir.
Amaç: Süre içinde kartları yerleştirebilme,
küçük kas motor gelişimini sağlama, dikkatinin
gelişmesini sağlama.
Öncelikle yapmanız gereken herhangi bir
kağıdı çizerek 16 parçaya ayırın. Her kare kutuya bir şekil çizin. Her şekli farklı renklere çocuğunuzun boyamasını isteyin. Daha sonra yine
yaptığınız şekillerden kartlar hazırlayın. Şimdi
1 dakika süre tutun. Çocuğunuza şekillerin aynısını bulup kartları üstüne koymasını isteyin.
Bakalım 1 dakika içinde her kartı rengine ve
şekline uygun olarak eşleştirebilecek mi?
21
BİLİŞSEL GELİŞİM
İşlem Tahmin Oyunu
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Yaş grubu: 5+
Yaş grubu: 5-6
Hazırlayan: Elif KAYA
Hazırlayan: Evrim GÜRMAN
Dikdörtgen kâğıtların üzerine kare şekiller çizilip içlerine 1’den 20’ye kadar sayılar karışık olarak yazılır. Daha
sonra sayılar hazırlanıp kutunun içerisine konulur, hazırladığımız dikdörtgen kartları elimize alarak bir tane çocuğumuzun seçmesi istenir. Kutudan seçilen sayı söylenerek kartın üzerinde olup olmadığına bakılır ve varsa sayının üstüne yerleştirilir yoksa tekrar bir sayı seçilir ve oyun
böyle devam edilir. Evdeki diğer kişilere de verilerek grup
etkinliği şeklinde daha eğlenceli hale getirilebilir. Daha
sonra sayıları ilk önce tamamlayan oyunu alır.İlk turda sayıları bir yetişkinin söylemesi ve her söylediği s ayıyı göstermesi çocuğun pekiştirmesi için yararlı olacaktır. İkinci
turda sayıları çekip söylemesi için çocuğunuza sorumluluk verip gerekli durumlarda yardım edebilirsiniz.
Zincir Halkası
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Aile Akademisi
Tombala
Amaç: Zihinden toplama çıkarma işlemleri
yapabilme
İçinizden bir sayı tutun ve çocuğunuza sorun, “tuttuğum sayı 4, hadi bakalım hangi sayı
ile hangi sayıyı topladım 4 sonucuna ulaştım?
” diye sorun. Çocuğunuz cevaplamaya başlar.
Diyelim ki “2 + 2” dedi, sizde ‘’düşün bakalım
başka hangi sayıyla, hangi sayıyı toplamış olabilirim? ” diye sorun. Bir tablo hazırlayın. Cevapları bulduğunda + ya da gülen yüz koyun. Ardından tablo dolduğunda çocuğunuzu ödüllendirin. Ödülleniriz mümkün olduğunca maddiyata dayalı olmasın. Özellikle “onunla zaman
geçirme, oynama, başını okşama” gibi ödüller
verebilirsiniz.
Bilgi Kartları
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Yaş grubu: 4-5-6
Yaş grubu: 5-6
Hazırlayan: Aslı GAMSIZ
Hazırlayan: Evrim GÜRMAN
Amaç: gördüklerini hatırlayabilme, dikkat gelişimini
destekleme
Çocuğunuzun oynadığı oyuncaklardan bu etkinlik
için kullanacaklarınızı belirleyin. Oyuncakları, çocuğunuzun sağından ve solundan başlayarak daire şeklinde dizin. Sağdan başlayarak oyuncakların neler olduğunu
söylemesini isteyin. Oyuncakların isimlerini önce sağdan, sonra soldan başlatarak saydırın. Son kez sırayla
saysın. Sırtını oyuncaklara dönmesini söyleyin, aynı sıra
ile oyuncakların ismini söylemesini isteyin, ilk denemede başarılı olamazsa yardımcı olun, ikinci ve üçüncü kez
yaparken hangilerini söylemediğini bir kâğıda yazın, eğer hoşlandıysa sırasıyla eksiksiz söyleyene kadar oyuna devam edin. Çocuğunuzun oyuncakların sırasını, gördüğü sıra ile hatırlayacağı için ilk oyuncağı eline verip ya
da ismini söyleyip hatırlamasını kolaylaştırabilirsiniz.
Çocuğunuz hangi konularda zorlanıyorsa kartlara o konu ile ilgili sorular hazırlayın. Her karta bir soru hazırlamanız gerek.
Örneğin; Denizde hangi canlılar yaşar?
Kışın yenilen meyveler hangileridir?
1 yılda kaç mevsim vardır, isimlerini say bakalım? vb.
sorular hazırlayın. Her bildiği kartı çocuğunuza verin,
her kartı isteğinize göre puanlayın, isterseniz sorularınızın zorluğuna göre yıldızlı kartlar da hazırlayabilirsiniz. Bu oyunu en az 2-3 kişiyle oynarsanız daha
eğlenceli olacaktır. Kardeşler arasında ya da evinize
çocuğunuzun arkadaşları geldiği zaman oynatabilirsiniz. Bu oyunda çocuğunuz hem eğlenecek, hem
yeni bilgiler öğrenecek, hem de öğrendiği bilgiler
pekişecektir.
22
BİLİŞSEL GELİŞİM
Bunlar Nereden Geliyor ?
Saklı Sayıları Bul
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Yaş grubu: 6+
Yaş grubu: 4
Hazırlayan: Seda YEŞİL
Hazırlayan: Canan BAŞAK
Amaç: Dikkat edilmesi gereken nesneyi / durumu /
olayı fark edebilme, yediği yiyeceklerin hangi şartlar altında yetiştiğini öğrenebilme
Evinizi şöyle bir yoklayın ve evinizdeki çeşitli nesnelerin nerelerden geldiğine, yiyeceklerinizin nerelerde yetiştiğine bakın. Neden muzlar Antalya’dan gelmiş? Belki de bölgenizin iklimi muz yetiştirmek için
çok soğuktur, belki muz uzun mesafelere dayanıklı bir
meyvedir. Çocuğunuzla bunları tartışın. Çocuğunuza
atalarınızdan bahsedin. Bu haritada akrabalarınızın
nerelerde oturduğunu gösterin.
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Aile Akademisi
Sen Söyle
Amaç: sayıları tanıma, dikkatini odaklayabilme.
1 den 10' a kadar sayılardan yazın (her sayıdan 6 şar tane olabilir). Daha sonra odaya dağıtın.
Sayılardan istediğinizi söyleyin ve çocuğunuzdan
getirmesini isteyin. Hem sayıları tanımasına yardımcı olun hem de eğlenin
Bil Bakalım Bu Ne ?
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Yaş grubu: 5-6
Yaş grubu: 5-6
Hazırlayan: Esma AKTÜRK
Hazırlayan: Evrim GÜRMAN
Amaç: Düşünme becerisini kazanma
Çocuğunuzla bir mindere oturup çocuğunuza
önce oyunu anlatınız. ‘Şimdi ben bir sözcük söyleyeceğim sonra sıra sana geçecek ve sende bir sözcük söyleyeceksin. Ama söylenmiş sözcüğü söylememelisin; yoksa oyun biter’ diye söyleyiniz. Önce
birkaç sözcük söyleyin, kalem, silgi, masa, sandalye vs. Ve oyun başlatılır. Söylenmemiş sözcüğü söyleyen ve çok uzun süre düşünen oyundan çıkar.
Öncelikle oyununuz için konu belirleyin. Örneğin;
konunuz “hayvanlar” olabilir. Şimdi çocuğunuza çeşitli hayvan fotoğrafları hazırlayın; gazete ve dergilerden hazır fotoları da kesebilirsiniz. Şimdi hayvan fotoğrafları boyutunda bir kart hazırlayın. Kartın ortasından herhangi bir küçük bölümü kesik olsun. Daha
sonra seçtiğiniz hayvan fotoğrafını elinizde ki kartla
kapatın. Diyelim ki “Zebra” olan kartı bulmaya çalışacak. Zebra’nın görünen kısmından hayvanın “Zebra”
olduğunu anlayabilecek mi? Kartlarınızı öyle bir yerden kesin ki seçtiğiniz hayvanın fotoğrafını kapattığınız da o hayvanın kulağı, gözü ya da kuyruğu gözüksün, bakalım çocuğunuz bulabilecek mi?
23
BİLİŞSEL GELİŞİM
Fasulyelerim Ne Kadar?
Bu ... Olmasaydı Ne Olurdu ?
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Yaş grubu: 4-5
Yaş grubu: 4-5-6
Hazırlayan: Esma AKTÜRK
Hazırlayan: Canan BAŞAK
Arabaları Park Etme Oyunu
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Amaç: Renkleri tanıma
Evinizden topladığınız 8-10 tane objeyi bir kutuya koyun. Mum, ataç, bant, kalem kapağı gibi birçok nesne olabilir. Şimdi sıra şu soruyu sormakta:
“ bu ..... olmasa ne olurdu? ” Yaratıcılığınızı kullanın
ve nesnelere ikinci bir rol biçin.
Aile Akademisi
Amaç: Nesneleri bire bir eşleştirme küme sayısını hatırlayabilme.
Fasulye dolu kabı alınız ve çocuğunuzun eline önce
beşten daha az sayıda fasulye vererek bu fasulyeleri
masanın üzerine yatay sıra ve belirli aralıklarda dizmesini isteyiniz. Sonra aynı sayıda başka fasulyeler vererek
bunları da diğer sıranın altına dizmesini söyleyiniz. Sonra iki sıradaki fasulyenin sayısının aynı olup olmadığını
sorunuz. Daha sonra sıralardan birindeki fasulyelerin aralıklarını seyrekleştiriniz ve çocuğunuza tekrar her iki
sıradaki fasulye sayısının aynı olup olmadığını sorunuz
ve neden böyle düşündüğünü tartışınız.
Çantada Ne Var?
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Yaş grubu: 5-6
Yaş grubu: 4-5-6
Hazırlayan: Evrim GÜRMAN
Hazırlayan: Esma AKTÜRK
Çocuğunuza 6 adet, sadece renkleri farklı olan
aynı şekil (model) ve boyutta küçük arabalar alın.
Daha sonra kürdanlarla uzun kıvrımlı yol yapın. Yolun başında da sonunda da araba sayısı kadar park
alanı yapın. Yani her arabanın giriş ve çıkışın da
park yerleri olsun. Şimdi ilk önce siz yola başlamadan önceki park yerlerini çocuğunuza gösterin.
Mümkün olduğunca park yerlerini yan yana yapmaya çalışın. Daha sonra siz ve çocuğunuz arabaları varış yerine getirin ve aynı sırada arabaları onun park
etmesini isteyin. Oyunumuzda kurallardan en önemlisi arabaları tek tek götürüp park edemez. Sizinde arabaları hareket ettirmeniz gerek. Öyle bir
yol yapmalısınız ki park alanına arabaların karışık
olarak ulaşması sağlanmalı. Çocuğunuz renklerin
sıralanışını aklında tutarak arabalarını park edecektir.
Bu etkinlikle çocuğunuzun körlerin dünyasını anlamasını, dokunma duyusunun nasıl görme duyusunun yerine geçtiğini hissetmesini sağlamış olacaksınız. Çocuğunuza göstermeden torbanın içine evde
bulabildiğiniz her çeşit nesneyi, oyuncağı, meyve ve
kuruyemişi doldurup poşetin ağzını kapatın.
Çocuğunuza zevkli bir oyun oynayacağınızı söyleyin. Gözlerini, mendil ya da eşarpla bağlayın. Torbanın
ağzını açın. Elini torbanın içine sokup bir nesne çıkarmasını söyleyin. Torbadan çıkarıp elinde t uttuğu nesneye dokunarak bunun ne olduğunu tahmin etmesini
isteyin. Bildiği her nesne için 1 puan verin bilemediği
nesne için nerede kullanıldığına ve ne işe yaradığına
dair ipuçları verin.
24
BİLİŞSEL GELİŞİM
Me Tahmini
Farklı Olanı Bul
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Yaş grubu: 5-6
Yaş grubu: 4-6
Hazırlayan: Elif KAYA
Hazırlayan: Seda YEŞİL
Evinizde bir hayvanı, bir meyveyi, bir eşyayı anlatan
kartlar hazırlayın. Nesneleri anımsatacak özellikleri yazın ve çocuğunuza söyleyin 3-4 tahmin etme hakkı verin, her bildiği cevapta bir gülen yüz ya da yıldız verip
motive edin.
Tahmin Et Kaç Adım
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Aile Akademisi
Örnek:
Maymunu anlatmak için; zıplamak, kahverengi,
muz, kuyruk
Çileği anlatmak için; kırmızı, şeker, benekli gibi
Koltuğu anlatmak için; oturmak, ev, dinlenmek,
tv seyretmek gibi.
Amaç: Dikkat edilmesi gereken nesneyi / durumu
olayı fark edebilme
Çocuğunuzla birlikte aynı özellikleri bulunan çeşitli varlık isimleri yazın. Bunların arasına birkaç tane
tamamen farklı kelimeler yerleştirin. Çocuğunuzdan
bu farklı kelimeleri bulmasını isteyin.
Örneğin;
Tavuk-hindi-kaz-köpek-horoz-piliç
Çatal-kaşık-kepçe-bavul-tencere-tava
Bolu-İzmir-Akdeniz-Ankara-İstanbul-Erzurum
Sıra-Masa-Tahta-Portakal-Tebeşir-Silgi vb.
Kutunun İçinde Ne Var ?
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Yaş grubu: 4-5
Yaş grubu: 4-5
Hazırlayan: Esma AKTÜRK
Hazırlayan: Canan BAŞAK
Amaç: akıl yürütme, mantıklı düşünme, hafızada
tutabilme
Kutuya koyacağınız bir nesneyi 10 soru sorarak çocuğunuzun bulmasını isteyebilirsiniz. Kim bilir belki sadece 3. soruda doğru cevabı verecek. Nesneyi bulmak
için ilk seferde sizden çok bilgi alması gerekecek. Oyunu, ikinci kez oynadığınızda, inanın çok daha az soruya
ihtiyaçları olacak.
Amaç: Adım hesabı yapma ve tahmin yürütme.
Çocuğunuzla beraber şu diyalogla oyuna başlayabilirsiniz. Sence buradan mutfak kapısına kadar ,televizyonun önüne kadar v.b. kaç adımda gidebiliriz?
Gibi tahmin sorusu sorun ve hedefe ulaşmak üzere adımları sayma oyunu oynayınız.
25
BİLİŞSEL GELİŞİM
Resim Tanıma Oyunı
Çubukları Sıraya Dizme
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Yaş grubu: 4-5
Yaş grubu: 4-5
Hazırlayan: Esma KATÜRK
Hazırlayan: Esma AKTÜRK
Amaç: Dil gelişimi sağlama, hikâye oluşturma ve dikkat etme
Farklı zamanlarda ve mekânlarda çekilen farklı resimleri masaya koyun. Çocuğunuzdan tanımladığınız ipuçlarından yararlanarak doğru fotoğrafı bulmasını isteyiniz.(Ananenin kucağında oturduğun resim v.b.)
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Aile Akademisi
Bunun Altında Ne Var ?
Amaç: Nesneleri sıralayabilme
Beş adet çubuk makarna alınız ve farklı boylarda
kırınız. Daha sonra çocuğunuzdan, makarnaları uzunluklarına göre sıralamasını isteyiniz.
Not: Makarnaların uzunlukları birbirinden kolayca ayırt edilebilir derecede farklı olmalıdır.
Ters Sayılar
Gelişim alanı: Bilişsel gelişim
Yaş grubu: 6+
Yaş grubu: 5-6
Hazırlayan: Aslı GAMSIZ
Hazırlayan: Evrim GÜRMAN
Amaç: hafızayı güçlendirme, ezber yeteneğini
geliştirme.
Çeşitli hayvanların ya da çocuğunuzun hoşuna giden nesnelerin resimlerini kesin. Bunları dörtgenler
halinde kestiğiniz kartlara yapıştırın. Boşta kalan diğer kartlara da hazırladığınız resimlerin isimlerini yazın. (köpek, elma, ev, ördek vb.) Amacımız resimlerle
isimleri eşleştirmek olacak. Çocuğunuz resimlere iyice baktıktan sonra kartları ters çevirin. Bir tanesini seçerek “bunun altında ne var?” diye sorun, çocuğunuz
hatırlayabildiği resimlerin üstüne isimlerin yazılı olduğu kartları koysun.
Amaç: Sayıları farklı şekillerde de çözebilme
Çocuğunuza 10 tane kart hazırlayın. Ardından kartlara sayıları ters yazın. Daha sonra bir kart seçmesini isteyin. Ve ters yazılan sayının kaç olduğunu sorun. Bakalım sayıları tersten bulabilecek mi? Oyun bittikten sonra kaç tane sayıyı doğru söyledi saymasını isteyin.
26

Benzer belgeler