ders bılgı formu

Transkript

ders bılgı formu

TEMEL SAĞLIK UYGULAMALARI
DERSİN MODÜLLERİ
KAZANDIRILAN
YETERLİKLER

ASEPTİK TEKNİKLER
40/16

VİTAL BULGULAR I
40/16

VİTAL BULGULAR 2
40/16

ACİL DURUMLARDA VERİLEN POZİSYONLAR
40/16

İLAÇ UYGULAMALARINA GİRİŞ
40/16

İNTRAMÜSKÜLER (KAS İÇİ) İLAÇ UYGULAMA
40/24

İNTRAVENÖZ (DAMAR İÇİ) İLAÇ/SIVI
UYGULAMA
40/24

DERİ TABAKALARINA İLAÇ UYGULAMA
40/16

BOŞALTIM UYGULAMALARI
40/24
DERS BİLGİ FORMU
DERSİN ADI
TEMEL SAĞLIK UYGULAMALARI
ALAN
ACİL SAĞLIK HİZMETLERİ
MESLEK \ DAL
ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
DERSİN OKUTULACAĞI
SINIF \ YIL
10.SINIF
SÜRE
Haftalık: 5 Ders saati
DERSİN AMACI
DERSİN TANIMI
DERSİN ÖN KOŞULLARI
DERSİ İLE
KAZANDIRILACAK
YETERLİKLER
DERSİN İÇERİĞİ
Bu derste öğrenciye; aseptik tekniklere uygun
çalışma, vital bulguları alma, hasta/yaralıya
pozisyon verme, ilaç uygulama ve boşaltım
tekniklerini
uygulama
ile
ilgili
yeterlikleri
kazandırmak amaçlanmaktadır.
Bu ders: Aseptik teknikler, vital bulgular,
hasta/yaralıya pozisyon verme, ilaç uygulama,
boşaltım uygulamaları ile ilgili bilgi ve becerilerin
verildiği derstir.
Dersin ön koşulu yoktur
Öğrenciye, dersin sonunda;
1. Aseptik tekniklere uygun çalışmak,
2. Vital bulguları almak,
3. Hasta veya yaralıya pozisyon vermek,
4. Mide ve mesaneye sonda uygulamak,
5. İlaç hazırlığı ve uygulama yapmak,
6. İntramüsküler ilaç uygulamak,
7. İntravenöz ilaç/sıvı uygulamak,
8. Deri tabakalarına ilaç uygulamak ,yeterlikleri
kazandırılacaktır.
1. Elleri yıkama
2. Steril giyinme
3. Tıbbi atık kutusunu kullanma
4. Hasta veya yaralı izolasyonu
5. Vücut sıcaklığı ve özellikleri
6. Vücut sıcaklığı ölçme
7. Nabız sayma
8. Solunum sayma tekniği
9. Arteriyel kan basıncını ölçmede kullanılan
araçlar
10. Kan basıncını ölçme
11. Vücut mekaniğinin özelliğini ayırt etme
12. Hasta veya yaralıya yatış pozisyonları verme
13. Hasta veya yaralıya oturuş pozisyonları verme
14. Hasta veya yaralıya koma pozisyonu
15. Oral yolla ilaç uygulama
16. Rektal ilaç uygulamaları
17. Vaginaya ilaç uygulama
18. Duyu organlarına ilaç uygulama
19. Kas içi ilaç uygulamasına hazırlık
20. İntramüsküler enjeksiyon bölgeleri
21. İntramüsküler enjeksiyon uygulama tekniği
22. İntraket ile damar yolu açılması
23. Kelebek set ile damar yolu açılması
24. Damariçi (intravenöz) ilaç uygulaması
25. Damariçi (intravenöz) sıvı uygulaması
26. Kan alma
27. Subkütan enjeksiyon
28. İntradermal enjeksiyon
29. Hasta veya yaralıya nazogastrik sonda
uygulama,
30. Mesane kateterizasyonu hazırlığı
31. Kadınlarda mesane kateterizasyonu
32. Erkeklerde mesane kateterizasyonu ve
prezervatif sonda uygulama
33. Hasta veya yaralıya lavman uygulama
Bireysel
öğretimi
destekleyecek
şekilde;
YÖNTEM VE TEKNİKLER
demonstrasyon,
anlatım,
grup
çalışması,
simülasyon vb. yöntem ve teknikleri uygulanabilir.
Ortam:Tüm araç ve gerecin bulunduğu ders
laboratuvarı ile işletmede beceri eğitimi sağlayan
kuruluşlar
Donanım: Antiseptik solüsyon, sabun, su, kağıt
havlu, steril eldiven, kep, bone, cerrahi maske, steril
havlu, steril gömlek, non steril eldiven, naylon
eldiven, atık torbası, tıbbi atık kutusu, enjektör,
termometre, saat, tansiyon aleti, stetoskop, vaka
EĞİTİM ÖĞRETİM ORTAMI kayıt formu, lewin/ewalt sonda, flaster, plastik torba,
VE DONANIM
steril kayganlaştırıcı jel (su bazlı), topikal anestezik
sprey (xylocain sprey vb.), böbrek küvet,
dil
basacağı, foley/nelaton sonda, idrar torbası ve
drenaj bağlantısı, steril kompres, steril delikli
kompres, ampul veya flakon formunda ilaç, İV
enjeksiyon mankeni, intraket, güvenli intraket,
kelebek set, vacutainer, güvenli vacutainer, vakumlu
kan tüpleri, heparin, arter kateteri, üçlü musluk,
bilgisayar, projeksiyon cihazı, DVD.
Millî Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Sınıf
ÖLÇME VE
Geçme ve Sınav Yönetmeliği’ne uygun olarak modül
DEĞERLENDİRME
ve ders sonunda ölçme araçları kullanılarak ölçme
ve değerlendirme yapılacaktır.
1. Millî Eğitim Bakanlığına bağlı eğitim kurumlarına
öğretmen olarak atanacaklardan atamalarına
esas olan alanlar ile mezun oldukları
yükseköğretim programları ve aylık karşılığı
okutacakları derslere ilişkin çizelgeye uygun
EĞİTİMCİLER
olanlar görev almalıdır.
2. Programın
uygulanmasında
gerektiğinde
alanında sektör deneyimi olan usta öğretici,
teknisyen
ve
meslek
elemanlarından
yararlanılabilir.
İl sağlık müdürlüğü, meslek ile ilgili dernekler,
İŞ BİRLİĞİ YAPILACAK
üniversiteler,
hastaneler,
112
acil
yardım
KURUM VE KURULUŞLAR
istasyonları,
özel
ambulans
servisleri
ve
kütüphaneler vb.
MODÜL BİLGİ SAYFASI
ALAN
: ACİL SAĞLIK HİZMETLERİ
MESLEK/DAL
: ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
DERS
: TEMEL SAĞLIK UYGULAMALARI
MODÜL
: ASEPTİK TEKNİKLER
KODU
:723H00121
SÜRE
: 40/16
ÖN KOŞUL
:
AÇIKLAMA
:
1. Bu modülün yeterliğe dayalı amaçlarına ulaşılabilmesi için kullanılacak araç,
gereç ve ekipman temin edilmelidir.
2. Bu modül, teknik laboratuvarda, beceri eğitimi sahalarında uygulanmalıdır.
3. Modülde yer alan yeterliğe dayalı amaçlar 40 saat sonunda ulaşılması
öngörülerek hazırlanmıştır. Bu nedenle yüz yüze eğitim süreci için ayrılan 16
saatin dışında kalan bireysel eğitim için ayrılan süre de dikkate alınarak
planlama yapılmalıdır.
4. Öğretmen, bu modülün işlenişi sırasında içerik sıralamasına aynen uymalıdır.
5. Bu modülün öğrenme-öğretme sürecinde öğrencilere el yıkama, steril giyinme
ve giydirme, eldiven giyme, temel izolasyon tedbirlerini alma konularında sık
tekrar ve denemeler yaptırılmalıdır.
6. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Tıbbi Atıklar
Hakkında Genelge, Çevre ve Orman Bakanlığı Tıbbi Atıkların Kontrolü
Yönetmeliği, Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Yönetmeliğinin sınıf
ortamında incelenmesi sağlanmalıdır.
ÖĞRETİM YÖNTEM
VE TEKNİKLERİ
: Anlatım, problem çözme, soru-cevap, araştırma, bireysel
öğrenme, demonstrasyon yöntem ve teknikleri uygulanabilir.
GENEL AMAÇ
: Öğrenci, Sağlık Bakanlığı “Tıbbi Atıklar Hakkında Genelge”,
“Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği”, Sağlık Bakanlığı
“Enfeksiyon Kontrol Yönetmelikleri doğrultusunda aseptik
tekniklere uyabilecektir.
:
AMAÇLAR
1.
2.
3.
4.
Elleri yıkamak.
Steril giyinmek.
Tıbbi atık kutusunu kullanmak.
Hasta veya yaralının izolasyonunu sağlamak.
İÇERİK
:
1. EL YIKAMA
1.1.Sterilizasyon
1.1.1.Sterilizasyon Yöntemleri
1.1.2.Sterilan Maddeler
1.2.Dezenfeksiyon
1.2.1.Dezenfeksiyon Yöntemleri
1.2.2.Dezenfektan Maddeler
1.3. Asepsi
1.3.1.Tıbbi Asepsi
1.3.2.Cerrahi Asepsi
1.4.Antisepsi
1.5.El Yıkama Çeşitleri
1.5.1.Normal (Sosyal) El Yıkama
1.5.2.Hijyenik El Yıkama
1.5.3.El Dezenfeksiyonu
1.5.4.Cerrahi El Yıkama
2. STERİL GİYİNME
2.1. Bone
2.2. Cerrahi Maske
2.3. Cerrahi El Yıkama
2.4. Steril Gömlek
2.4.1. Steril Gömlek Giyme
2.4.2. Steril Gömlek Giydirme
2.5. Eldiven
2.5.1. Steril Eldiven
2.5.2. Naylon Eldiven
2.5.3. Non steril Eldiven
2.6. Steril Malzeme Açma Tekniği
3. TIBBİ ATIK KUTUSU
3.1. Tıbbi Atık
3.2. Tıbbi Atık Kutusu
3.3. Tıbbi Atık Yönetimi
4. İZOLASYON
4.1. Standart İzolasyon
4.2. Bulaşma Yoluna Yönelik İzolasyon
4.2.1. Temas İzolasyonu
4.2.2. Damlacık İzolasyonu
4.2.3. Solunum İzolasyonu
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME:
Öğrenci, aşağıdaki performans ölçütlerini yerine getirecektir.
A.El Yıkama (Elleri Yıkamak)
1. Asepsiyi tanımlar.
2. Tıbbi asepsi ve cerrahi asepsiyi ayırt eder.
3. Antisepsiyi tanımlar.
4. El yıkamada kullanılan antiseptik solüsyonları sıralar
5. Aseptik teknik ile ilgili diğer kavramları ayırt eder.
6. El yıkama çeşitlerini sıralar ve uygun el yıkama tekniğine karar verir.
7. Süresinde sosyal el yıkama tekniğini uygular.
8. Uygun sabun veya antiseptik özellikli sabun kullanarak süresinde hijyenik el
yıkama tekniğini uygular.
9. Uygun antiseptik solüsyon seçimini yaparak el dezenfeksiyonu sağlar.
B.Steril Giyinme (Steril Giyinmek)
1. Tekniğine uygun olarak kep veya bone kullanır.
2. Tekniğine uygun olarak cerrahi maske takıp doğru olarak çıkarır.
3. Süresinde cerrahi el yıkama tekniğini doğru olarak uygular.
4. Tekniğine uygun olarak steril havlu ile kurulanır.
5. Tekniğine uygun olarak steril gömlek giyer.
6. Tekniğine uygun olarak steril gömlek giydirir.
7. Tekniğine uygun olarak steril eldiven giyer.
8. Kullanılmış kontamine eldivenleri tekniğine uygun olarak çıkarır.
C.Tıbbi Atık Kutusu (Tıbbi Atık Kutusunu Kullanmak)
1. Tıbbi atıkları doğru olarak sınıflandırır.
2. Tıbbi atık kutusunu tanımlar ve özelliklerini sıralar.
3. Tıbbi atık yönetimini tanımlar.
D.İzolasyon (Hasta veya Yaralı İzolasyonunu Sağlamak)
1. Temel izolasyon önlemlerini sıralar.
2. İzolasyon odasındaki hasta ile temas sonrasında koruyucu ekipmanı tekniğine
uygun olarak çıkarır ve ortamdan uzaklaştırır.
3. İzolasyon yöntemleri ve önlemlerini sıralar.
İŞLEM ANALİZ FORMU
MESLEĞİN ADI
İŞ
İş Organizasyonu Yapmak
İŞLEM NO
1
İŞLEMİN ADI
Elleri yıkamak
YETERLİK
Aseptik Tekniklere Uymak
ORTAM (Araç gereç, donanım ve koşullar)
STANDART
İŞLEM BASAMAKLARI
1. Asepsiyi tanımlamak.
2. Tıbbi asepsi ve cerrahi asepsiyi
ayırt etmek.
3. Antisepsiyi tanımlamak.
4. El yıkamada kullanılan antiseptik
solüsyonları sıralamak.
5. Aseptik teknik ile ilgili diğer
kavramları ayırt etmek.
6. El yıkama çeşitlerini sıralamak ve
uygun el yıkama tekniğine karar
vermek.
7. Sosyal el yıkama tekniğini
uygulamak.
8. Hijyenik el yıkama tekniğini
uygulamak
9. El dezenfeksiyonu sağlamak.
Antiseptik solüsyonlar, sabun, su, musluk, kağıt havlu vb.
El yıkama tekniği
BİLGİ
BECERİ
1. EL YIKAMA
1. Tekniğine uygun el yıkamak
1.1.Sterilizasyon
2. El dezenfeksiyonunu
1.1.1.Sterilizasyon Yöntemleri
sağlamak.
1.1.2.Sterilan Maddeler
1.2. Dezenfeksiyon
1.2.1.Dezenfeksiyon
Yöntemleri
1.2.2. Dezenfektan Maddeler
1.3. Asepsi
1.3.1. Tıbbi Asepsi
1.3.2. Cerrahi Asepsi
1.4. Antisepsi
1.5. El Yıkama Çeşitleri
1.5.1. Normal (Sosyal) El
Yıkama
1.5.2. Hijyenik El Yıkama
1.5.3. El Dezenfeksiyonu
1.5.4. Cerrahi El Yıkama
SÜRE: İşlemin Yapılma Süresi: 3-5 dakika
NOT:
TAVIR
1. Dikkatli olmak
2. Temizliğe özen göstermek
3. Malzemeleri doğru kullanmak
İşlemi Öğrenme Süresi: 4 ders saati
MESLEĞİN ADI
ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ İŞ:
İŞLEM NO:
2
İŞLEMİN ADI
Steril giyinmek
YETERLİK: ASEPTİK TEKNİKLERE UYMAK
Su, antiseptik solüsyonlar, steril fırça, steril eldiven, kep, bone, cerrahi maske, steril havlu,
steril gömlek, non steril eldiven, naylon eldiven
STANDART
Steril giyinme tekniği
İŞLEM BASAMAKLARI
BİLGİ
Kep ve Bone Kullanmak
2. STERİL GİYİNME
2.1. Bone
1. Boneyi lastikli kısmından iki elle
2.2. Cerrahi Maske
tutup açmak.
2.3. Cerrahi El Yıkama
2. Bonenin lastikli kısmını alına
2.4. Steril Gömlek
yerleştirmek.
2.4.1.Steril Gömlek Giyme
3. Boneyi saçları tamamen içine
2.4.2.Steril Gömlek Giydirme
alacak şekilde başa yerleştirmek.
Cerrahi Maske Takmak
2.5. Eldiven
2.5.1.Steril Eldiven
1. Maskeyi ele almak.
2.5.2. Naylon Eldiven
2. Maskenin telli kısmını, burun
2.5.3.Nonsteril Eldiven
üzerine oturtarak, ağız ve burunu
2.6. Steril Malzeme Açma
örtecek şekilde yüze yerleştirmek.
3. Üst uçtaki ipleri kulakların üzerinden
Tekniği
geçirerek başın arka üst kısmında
bağlamak.
4. Alt uçtaki ipleri, boynun arka
kısmında fiyonk şeklinde bağlamak.
Cerrahi El Yıkamak
1. Elleri ve kolları ılık suyun altında
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
BECERİ
TAVIR
Kep ve bone kullanmak
Cerrahi maske takmak
Cerrahi el yıkamak
Elleri steril havlu ile
kurulamak
Steril gömlek giymek
Steril gömlek giydirmek
Steril eldiven giymek
Steril paket açmak
1. Dikkatli olmak
2. Temizliğe özen göstermek
3. Malzemeleri doğru
kullanmak
ıslatmak.
2. Yeteri kadar antiseptik içerikli
solüsyonu avuç içine almak.
3. Tırnak uçlarından başlayarak;
parmak ve parmak aralarını, el, kol,
dirsekten dört parmak yukarıya
kadar ovalayarak yıkamak.
Elleri Steril Havlu İle Kurulamak
1. Kurulama öncesi; havluyu
ortasından, tek katından tutarak
kaldırmak.
2. El ve önkolu dirseklere kadar steril
havlu kullanarak kurulamak.
3. Daha sonra havlunun kuru kısmını
çevirerek diğer eli ve kolu
kurulamak
Steril Gömlek Giymek
1. Özel hazırlanmış steril bohça
içindeki özel katlanmış steril
gömleği, boyun hizasından tutmak.
2. Gömleğin iç kısmını kendinize
doğru tutmak.
3. Kollarınızı omuz seviyesinde tutarak
her iki kolunuzu, aynı anda
gömleğin kollarına doğru geçirmek.
4. Gömleğin bel bağını açıp bir ucunu
steril giyinen ikinci kişiye vermek.
5. Kendi ekseniniz etrafında dönerek
bel bağını bağlamak
Steril Gömlek Giydirmek
1. Steril olarak giyindikten sonra,
cerrahi el temizliğini tamamlayan
kişiye, steril havluyu yukarı doğru
kaldırarak vermek.
2. Özel katlanmış steril gömleği, boyun
kısmından tutarak serbest kısmını
yere doğru salıp kendi kendine
açılmasını sağlamak.
3. Gömleğin boyun ve sırt bağlarının
steril olmayan üçüncü bir kişi
tarafından bağlanmasını sağlamak.
Steril Eldiven Giymek
1. Steril eldiven paketini, içindeki ikinci
kâğıt tabakayı yırtmadan açmak.
2. Bir el ile diğer elin eldivenini
kıvrılmış olan bilek kısmından
tutmak.
3. Diğer elin parmaklarını içeriye doğru
kaydırarak eldiveni giymek.
4. Eldivenli elin 2., 3., 4., 5. parmakları
ile diğer elin eldivenini kıvrılmış olan
bilek kısmının altından tutmak.
5. Steril eldivenli elinizin yardımı ile
elinizi eldivenin içine yerleştirmek.
Kullanılmış Eldivenin Çıkarmak
1. Bir elin 1. ve 2. parmağı ile diğer
eldeki eldiven bileğinin iç
yüzeyindeki bir alandan, eldivenin
dış tarafından sıkıca kavramak.
2. Eldiveni tutulan bölgeden çekerek
dış yüzeyi içeride kalacak şekilde
çıkarmak.
3. Eldivensiz elin 2. ve 3. parmağı ile
diğer eldeki eldiven bileğinin iç
yüzeyinden sıkıca tutmak.
4. Tutulan bölgeden çekerek eldivenin
dış yüzeyi ve diğer eldiven teki
içeride kalacak şekilde çıkarmak.
Steril malzeme açmak
1. Paketin ıslak ve yırtık olup
olmadığını kontrol etmek.
2. Paketi düz ve kuru bir yere koymak.
3. Paketi dış kenarlarından tutmak.
4. Paketi kendinize uzak taraftan
başlayarak açmak.
5. Paketin içerisindeki malzemeleri
steril alan içinde paketinden
çıkarmak.
SÜRE: İşlemin Yapılma Süresi: 2 dakika
NOT
MESLEĞİN ADI
İŞ
İŞLEM NO
3
İŞLEMİN ADI
Tıbbi atık kutusunu kullanmak
YETERLİK
Farklı renklerde atık torbaları, tıbbi atık kutusu, eldiven, enjektör vb.
STANDART:
İŞLEM BASAMAKLARI
Sağlık Bakanlığı Tıbbi Atıklar Hakkında Genelge
BİLGİ
BECERİ
3. TIBBİ ATIK KUTUSU
1. Tıbbi atık kutusunun kapağını
3.1. Tıbbi Atık
açmak.
3.2. Tıbbi Atık Kutusu
2. Kesici, delici, batıcı materyalleri tıbbi
3.3.Tıbbi Atık Yönetimi
atık kutusuna atmak.
3. Tıbbi atık kutusunun kapağını
kapatmak.
4. Ellerinizi yıkamak.
SÜRE: İşlemin Yapılma Süresi 5 sn
NOT:
1. Atık türlerini ayırt etmek
1.
2. Tıbbi atık türlerini ayırt etmek 2.
3. Tıbbi atık kutusunu
3.
kullanmak
4.
4. Elleri hijyenik olarak yıkamak
TAVIR
Dikkatli olmak.
Titiz olmak.
Düzenli olmak
Temiz olmak
MESLEĞİN ADI
İŞ
İŞLEM NO
4
İŞLEMİN ADI
Hasta veya yaralı izolasyonunu sağlamak
YETERLİK
Maske, koruyucu gözlük, siperlik, bone, kep, tıbbi atık kutusu, antiseptik solüsyonlar vb
STANDART
Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Yönetmeliği
İŞLEM BASAMAKLARI
BİLGİ
1. Hasta veya yaralıyı tek kişilik odaya 4. İZOLASYON
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
almak.
Elleri yıkamak.
Maske, bone, koruyucu gözlük veya
siperlik takmak.
Koruyucu önlük giymek.
Eldiven giymek.
Hastanın kanı, vücut sıvıları vb. çıkartıları
ile kontamine olan materyallerden tek
kullanımlık olan malzemeleri tıbbi atık
olarak uygun şekilde atmak.
Tekrar kullanılacak olan malzemelerin
steril
veya
dezenfekte
edilmesini
sağlamak.
Giyilen koruyucu ekipmanı uygun sıra ile
çıkararak tıbbi atık şeklinde atmak.
Elleri yıkamak veya antiseptik solüsyon
ile ovalamak.
SÜRE: Yapılış Süresi: 30 dk.
NOT
1.
4.1. Standart İzolasyon
4.2.Bulaşma
Yoluna
Yönelik 2.
İzolasyon
4.2.1.Temas İzolasyonu
4.2.2.Damlacık İzolasyonu
4.2.3.Solunum İzolasyonu
BECERİ
TAVIR
Hasta veya yaralıyı izole
etmek
Oluşan tıbbi malzemeleri
tıbbi atık kutusuna atmak
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Dikkatli olmak.
Titiz olmak.
Düzenli olmak
Özenli olmak
Gözlemci olmak
Ayırt edici olmak
Öğrenme süresi: 4 Saat
ALAN
: ACİL SAĞLIK HİZMETLER
MESLEK/DAL
DERS
MODÜL
: VİTAL BULGULAR 1
KODU
: 723H00045
SÜRE
: 40/ 16
ÖN KOŞUL
:
AÇIKLAMA
:
1. Bu modülün yeterliğe dayalı amaçlarına ulaşılabilmesi için vücut sıcaklığını
ölçmede kullanılacak araç, gereç ve ekipman sağlanmalıdır.
2. Bu modül, teknik laboratuvar/atölyede uygulanmalıdır.
5. Bu modülün öğrenme-öğretme sürecinde, Sağlık Bakanlığının belirttiği
standart doğrultusunda vaka çalışmaları yapılarak örneklendirilmelidir.
6. Vücut sıcaklığının ölçülmesi ile ilgili örnek resimler gösterilmelidir.
7. Sağlık hizmeti veren kuruluşlarla işbirliği yapılmalıdır.
ÖĞRETİM YÖNTEM
ve TEKNİKLERİ
öğrenme, demonstrasyon yöntem ve teknikleri uygulanabilir.
GENEL AMAÇ
: Öğrenci; ambulansta ve hastane acil servisinde bir dakika
içerisinde vital bulguları ölçme tekniğine uygun vital bulguları
ölçebilecektir.
AMAÇLAR
:
1. Vücut sıcaklığı ve özelliklerini ayırt edebilecektir
2. Vücut sıcaklığını ölçebilecektir.
3. Nabız sayabilecektir.
İÇERİK
:
1. VÜCUT SICAKLIĞI VE ÖZELLİKLERİ
1.1. Vücut Sıcaklığı
1.2. Isı Üretimi
1.2.1.Vücut Sıcaklığını Etkileyen Faktörler
1.3. Isı Kaybı
1.3.1.Vücutta Isı Kaybı Mekanizması
1.4. Vücut Sıcaklığının Düzenlenmesi
1.4.1.Sinirsel Kontrol
1.4.2.Vücut Sıcaklığının Düzenlenmesinde Derinin Görevi
1.4.3.Terleme
1.5.Vücut Sıcaklığının Sınıflandırılması
1.5.1.Normal Vücut Sıcaklığı
1.5.2.Hipertermi (vücut sıcaklığının yükselmesi)
1.5.3.Hipotermi (vücut sıcaklığının düşmesi)
2.VÜCUT SICAKLIĞI ÖLÇME
2.1. Vücut Sıcaklığı Ölçümünde Kullanılan Malzemeler
2.1.1. Termometre Çeşitleri
2.1.1.1. Temassız Kızılötesi Alın Termometresi
2.1.1.2. Elektronik (Dijital Göstergeli) Termometre
2.1.1.3. Disposable (Tek Kullanımlık) Termometre
2.1.1.4. Timpanik Membran Termometre
2.2.Vücut Sıcaklığı Ölçme Yolları
2.2.1.Aksiller Yolla Vücut Sıcaklığı Ölçme
2.2.2.Oral Yolla Vücut Sıcaklığı Ölçme
2.2.3.Rektal Yolla Vücut Sıcaklığı Ölçme
2.2.4.TimpanikMembran Yolla Vücut Sıcaklığı Ölçme
3. NABIZ SAYMA
3.1. Nabız
3.1.1.Nabzın Özellikleri
3.2.Nabız Alınan Arterler
3.3.Periferik Arterlerden Nabız Sayma
3.3.1. Radial Arterden Nabız Sayma
3.3.2. Diğer Arterlerden Nabız Sayma
3.4.Kalbin Apeksinden Nabız Sayma
3.5. Kalbin Apeksinden ve Radial Arterden Birlikte Nabız Sayma
A.Vücut Sıcaklığı ve Özellikleri (Vücut Sıcaklığı ve Özelliklerini Ayırt Etmek)
1. Vücut sıcaklığının tanımını açıklar.
2. Vücut sıcaklığını etkileyen faktörleri açıklar.
3. Vücutta ısı kaybı mekanizmalarını söyler.
4. Vücut sıcaklığının düzenlenmesini sağlayan unsurları söyler.
5. Vücut sıcaklığı ölçümünde kullanılan malzemeleri hazırlar.
6. Termometre çeşitlerini tanır.
B.Vücut Sıcaklığı Ölçme (Vücut Sıcaklığını Ölçmek)
1. Aksiller yolla vücut sıcaklığını ölçer.
2. Oral yolla vücut sıcaklığını ölçer.
3. Rektal yolla vücut sıcaklığını ölçer.
4. Timpanik membran yolla vücut sıcaklığını ölçer.
5. Vücut sıcaklığını ölçerken aseptik tekniğe uyar.
6. Hasta veya yaralıların mahremiyetine saygı gösterir.
C.Nabız Sayma (Nabız Saymak)
1. Nabzın özelliklerini söyler.
2. Nabız alınan arterleri kendi üzerinde gösterir.
3. Radial arterden tekniğine uygun olarak nabız alır ve sayar.
4. Kalbin apeksinden nabız alır.
5. Kalbin apeksinden ve radial arterden birlikte nabız alır ve sayar.
6. Yapılan uygulamaları vaka kayıt formuna eksiksiz kayıt eder.
7. Aseptik tekniğe dikkat ederek çalışır.
8. Temiz ve düzenli çalışır.
9. Çalışma programlarında belirtilen hususlara uygun davranır.
10. Ekip çalışmasında iş yeri arkadaşları ile iş birliği içinde çalışır.
MESLEĞİN ADI
İŞ
Hasta ve Yaralıyı Değerlendirmek
İŞLEM NO
İŞLEMİN ADI
1
Vücut sıcaklığı ve özelliklerini ayırt etmek.
YETERLİK
Vital Bulguları Almak
Maket, afiş, resim, CD, DVD, bilgisayar, projeksiyon cihazı, teknik laboratuvar
STANDART
İŞLEM BASAMAKLARI
BİLGİ
BECERİ
TAVIR
1. Vücut
sıcaklığını 1.VÜCUT SICAKLIĞI VE
1. Vücut sıcaklığının tanımını 1. Dikkatli olmak
ÖZELLİKLERİ
tanımlamak.
ayırt etmek
2. Temiz olmak
1.1.
Vücut
Sıcaklığı
2.
Isı
üretiminin
nasıl
3. Düzenli olmak
2. Vücudun
iç
sıcaklığını
1.2.
Isı
Üretimi
oluştuğunu
ayırt
etmek
4. Empati kurmak
(coretemperature)
1.2.1.Vücut Sıcaklığını
3. Vücutta ısı kaybını sağlayan 5. Disiplinli olmak
tanımlamak.
Etkileyen Faktörler
mekanizmaları ayırt etmek.
3. Vücudun
yüzeysel
1.3. Isı Kaybı
4. Vücut sıcaklığının
sıcaklığını
1.3.1.Vücutta Isı Kaybı
düzenlenmesinde rol
(surfacetemperature)
Mekanizması
oynayan mekanizmaları ayırt
tanımlamak.
1.4. Vücut Sıcaklığının
etmek.
4. Isı
üretiminin
nasıl Düzenlenmesi
5. Vücut Sıcaklığının ölçüldüğü
oluştuğunu yazmak.
1.4.1.Sinirsel Kontrol
bölgeleri maket üzerinde
5. Vücut sıcaklığını etkileyen
1.4.2.Vücut Sıcaklığının
göstererek, bölgelere göre
faktörleri yazmak.
Düzenlenmesinde Derinin
normal değerlerini tanımak.
Görevi
6. Vücutta
ısı
kaybını
1.4.3.Terleme
sağlayan
mekanizmaları
1.5.Vücut Sıcaklığının
sayarak açıklamak.
Sınıflandırılması
7. Vücut
sıcaklığının
1.5.1.Normal Vücut
düzenlenmesinde
rol
Sıcaklığı
oynayan
mekanizmaları
1.5.2.Hipertermi (vücut
yazmak.
sıcaklığının yükselmesi)
8. Vücut sıcaklığının ölçüldüğü
1.5.3.Hipotermi (vücut
bölgelere
göre
normal
sıcaklığının düşmesi)
değerlerini ayırt edmek.
9. Hipertermiyi tanımlamak.
10. Hipotermiyi tanımlamak.
SÜRE: İşlemin Yapılma Süresi: …. dakika
NOT:
MESLEĞİN ADI
İŞ:
Hasta Ve Yaralıyı Değerlendirmek
İŞLEM NO
YETERLİK
İŞLEMİN ADI
2
Vücut sıcaklığını ölçmek
Ambulans, acil servis, termometre, antiseptik solüsyon, kuru gazlı bez, saat, gerekli kayıt
ORTAM (Araç gereç, donanım ve koşullar) formları, kalem, eldiven.
Vücut sıcaklığı ölçme tekniği
BİLGİ
2.VÜCUT SICAKLIĞI ÖLÇME
Malzemeleri hazırlamak.
2.1. Vücut Sıcaklığı Ölçümünde
Elleri yıkayıp eldiven giymek.
Kullanılan Malzemeler
Hastaya yapılacak uygulama hakkında
2.1.1. Termometre Çeşitleri
bilgi vermek.
2.1.1.1. Temassız Kızılötesi
Alın Termometresi
Hasta veya yaralının bulunduğu ortama
2.1.1.2. Elektronik (Dijital
göre etrafına perde ya da paravan
Göstergeli) Termometre
çekmek.
2.1.1.3. Disposable (Tek
Koltuk altında; kızarıklık, yara vb.
Kullanımlık) Termometre
enfeksiyon belirtileri olup olmadığını
2.1.1.4.
Timpanik Membran
kontrol etmek.
Termometre
Hastaya oturur ya da sırtüstü yatış
2.2.Vücut Sıcaklığı Ölçme Yolları
pozisyonu vermek.
2.2.1.Aksiller Yolla Vücut
Hastanın koltuk altının açıkta olmasını
Sıcaklığı Ölçme
sağlamak.
2.2.2.Oral Yolla Vücut
STANDART
İŞLEM BASAMAKLARI
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
BECERİ
Malzemeleri Hazırlamak
Termometrenin cıvasını
düşürmek
Hastaya pozisyon vermek
Termometreyi temizlemek
Eldiven giymek
Termometreyi okumak
Kayıt tutmak
İyi bir gözlemci olmak
1.
2.
3.
4.
5.
TAVIR
Dikkatli olmak
Temiz olmak
Düzenli olmak
Empati kurmak
Güleryüzlü olmak
8. Koltuk altının nemli olup olmadığını
kontrol etmek. Nemli ise gazlı bezle
tampon ederek kurulamak.
9. Termometreyi kabından çıkarmak
10. Termometrenin
göstergesini
kontrol
etmek
11. Termometrenin alıcı bölümünü hastanın
koltuk altında iki deri arasına gelecek
şekilde yerleştirmek.
12. Termometreyi yerleştirdikten sonra hasta
veya
yaralının
kolunu
dirsekten
katlayarak göğsünün üzerine koymak.
13. Termometre sinyal verinceye kadar
beklemek.
14. Hastanın kolunu gevşetip termometreyi
almak
15. Termometrenin göstergesini okumak
16. Dereceyi dezenfektan solüsyonla silerek
temizlemek, kabına yerleştirmek.
Oral yolla vücut sıcaklığı ölçülecekse
1. Termometrenin alıcı bölümünü hastanın
dilaltında sağ ya da sol boşluğa
yerleştirmek.
2. Ölçüm süresince bireyin dudaklarının
kapalı olmasını sağlamak.
beklemek.
5. Dereceyi dezenfektan solüsyonla silerek
temizlemek, kabına yerleştirmek.
Rektal yolla vücut sıcaklığı ölçülecekse
2.2.3. Rektal Yolla Vücut
2.2.4. Timpanik Membran
Yolla Vücut Sıcaklığı Ölçme
1. Termometrenin alıcı bölümüne
kayganlaştırıcı uygulamak.
2. Hasta, yetişkin ise yan yatış pozisyonu
vermek.
3. Sadece anal bölge açıkta kalacak şekilde
uygulama yapılacak bölgeyi açmak
4. Bir elle anüsü açığa çıkartmak için üst
kalçayı hafifçe yukarıya kaldırmak
5. Hasta, çocuk ve bebek ise sırt üstü yatış
pozisyonu vermek.
6. Ayak bileklerinden tutarak hafifçe yukarı
kaldırmak
7. Termometreyi zorlamadan anüsten
içeriye doğru ilerleterek, rektuma
yerleştirmek.
bekletmek
10. Termometreyi pamuk tamponla
temizlemek.
11. Kayganlaştırıcı ve atıkları temizlemek için
anal bölgeyi silmek.
Timpanik yolla vücut sıcaklığı
ölçülecekse;
1. Termometreyi alarak şarj durumundan
ölçüm durumuna getirmek.
2. Termometreye tek kullanımlık prob
takmak.
3. Hastanın başını, uygulayıcıdan uzak
tarafa yan döndürmek ve rahat bir
pozisyon almasını sağlamak.
Termometreyi ölçüm durumuna getirmek.
Kulak yolunu düz hale getirmek.
Termometreye prob takmak.
Timpanik termometreyi yerleştirmek ve
kulağı serbest bırakmak.
8. Probu kulak kanalına yerleştirmek,
termometreyi sabit tutmak.
9. Elle tutulan kısımdaki sıcaklık değerini
okumayı başlatacak düğmeye basmak.
10. Sinyal sesini beklemek
11. Aleti kulaktan dikkatli bir şekilde alarak
sonucu okumak.
12. Aletin probunuçıkartmak.
13. Termometreyi yerine yerleştirmek.
14. Malzemeleri ortamdan uzaklaştırmak ve
uygun biçimde temizlemek ya da atık
kutusuna atmak.
15. Eldiveni çıkartmak, elleri yıkamak.
16. Ölçüm sonucunu gerekli belgelere
kaydetmek.
4.
5.
6.
7.
NOT:SÜRE:
MESLEĞİN ADI
İŞLEM ANALİZİ
ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ İŞ
İŞLEM NO
3
YETERLİK
İŞLEMİN ADI
Hasta ve Yaralıyı Değerlendirmek
Nabız saymak
ORTAM (Araç-Gereç,Ekipman, ve Koşullar)
Maket, afiş, resim, CD, DVD, bilgisayar, projeksiyon cihazı, teknik laboratuvar
STANDART
Nabız sayma tekniği
İŞLEM BASAMAKLARI
1. Nabzı tanımlamak.
2. Nabzın özelliklerini açıklayarak
ayırt etmek.
3. Nabız alınan arterleri kendi
vücudu üzerinde göstermek.
Radial arterden nabız sayılacaksa
1. Malzemeleri hazırlamak.
2. Elleri yıkayıp eldiven giymek
3. Hastaya, yapılacak olan işlemi
açıklayarak izin almak.
4. Hastaya uygun pozisyon vermek
5. Nabız almak için işaret, orta ve
yüzük parmak uçlarını radial
arter üzerine bileğin iç yüzüne
koymak.
6. Nabız atışlarını hissedinceye
kadar parmak uçlarını palpe
edilen arter üzerine bastırmak.
7. Atımlar net hissedildiği anda
nabzı değerlendirmek.
8. Saatin
saniye
göstergesini
kontrol ederek nabzı sayıma
başlamak.
BİLGİ
3. NABIZ SAYMA
3.1. Nabız
3.1.1.Nabzın Özellikleri
3.2.Nabız Alınan Arterler
3.3.Periferik Arterlerden Nabız
Sayma
3.3.1.
Radial
Arterden
Nabız Sayma
3.3.2. Diğer Arterlerden
Nabız Sayma
3.4.Kalbin Apeksinden Nabız
Sayma
3.5. Kalbin Apeksinden ve
Radial Arterden Birlikte Nabız
Sayma
BECERİ
1. Nabzın tanımını ayıt etmek
2. Nabzın değerlendirilmesini
ayırt etmek
3. Nabzın özelliklerini ayırt
etmek
4. Nabız alınan arterleri ayırt
etmek
5. Eldiven giymek
6. Nabız atımlarını hissetmek
7. Nabız atımlarını saymak
8. Bir dakikadaki nabız sayısını
hesaplamak
9. Kayıt yapmak
TAVIR
Dikkatli olmak
Empati kurmak
Temiz ve düzenli olmak
Zamanı iyi kullanmak
Meslek ahlakına sahip
olmak
6. Disiplinli olmak
1.
2.
3.
4.
5.
Kalbin apeksinden nabız
sayılacaksa;
1. Yatak etrafına perde ya da
paravan çekmek.
2. Hastaya sırtüstü yatış veya
oturur pozisyon vermek.
3. Alkollü pamukla stetoskobun
kulaklıklarını ve diyaframını
silmek.
4. Göğüs bölgesini açmak.
5. Kalbin apeks bölgesini tespit
etmek.
6. Stetoskobun
kulaklıklarını
kulağa yerleştirmek.
7. Stetoskobun
diyaframını
belirlenen bölgeye yerleştirmek.
8. Saatin
göstergesini
kontrol
etmek.
9. Her sesi bir atım olarak kabul
etmek 1 dakika boyunca kalp
atımlarını saymak.
10. Hız ve ritimde değişiklik olup
11. Hastanın bu sırada rahat
olmasını sağlamak
12. İşlem bittikten sonra hastanın,
giysilerini giymesine ve rahat bir
pozisyon
almasına
yardım
etmek.
13. Eldiveni çıkartıp elleri yıkamak.
14. Sonucu
gerekli
belgelere
kaydetmek
15. Uygunsa sonucu hasta ile
paylaşmak
NOT:
ALAN
MESLEK/DAL
DERS
:TEMEL SAĞLIK UYGULAMALARI
MODÜL
: VİTAL BULGULAR 2
KODU
: 723H00046
SÜRE
: 40/ 16
ÖN KOŞUL
:
AÇIKLAMA
:
1. Bu modülün yeterliğe dayalı amaçlarına ulaşılabilmesi için arteriyel kan
basıncı ölçümünde ve solunum sayma tekniğinde kullanılan araç, gereç ve
ekipman sağlanmalıdır.
2. Bu modül, teknik laboratuarda/atölye ve beceri eğitimi sahalarında
uygulanmalıdır
3. Bu modülün öğrenme-öğretme sürecinde mümkün olduğunca uygulama
yapma imkanı sağlanmalıdır.
5. Bu modülün öğrenme-öğretme sürecinde gerçek ortamlarda (sağlık
işletmelerinde) tansiyon ölçümü ve solunum sayma ile ilgili uygulamalar
yapılmalıdır.
6. Bu modülün öğrenme-öğretme sürecinde solunum sayma ve arteriyel kan
basıncını doğru ölçmenin önemi vurgulanmalıdır.
ÖĞRETİM YÖNTEM
VE TEKNİKLERİ
öğrenme, demonstrasyon, simülasyon yöntem ve teknikleri
uygulanabilir.
GENEL AMAÇ
: Öğrenci; ambulansta ve hastane acil servisinde bir dakika
içerisinde vital bulguları ölçme tekniğine uygun vital bulguları
ölçebilecektir.
AMAÇLAR
:
1. Solunumu sayabilecektir.
2. Arterial kan basıncı ölçümünde kullanılan araçları sınıflandırabilecektir.
3. Kan basıncını ölçebilecektir.
İÇERİK
:
1. SOLUNUM SAYMA TEKNİĞİ
1.1. Solunum
1.1.1. Solunum Çeşitleri
1.1.2. Solunumun Hızı ve Derinliği
1.1.3. Solunumu Etkileyen Faktörler
1.1.4. Solunum Tipleri
1.2. Solunum Sayma Tekniği
2. ARTERİAL KAN BASINCI ÖLÇÜMÜNDE KULLANILAN ARAÇLAR
2.1. Arterial Kan Basıncı
2.1.1. Sistolik Kan Basıncı
2.1.2. Diastolik Kan Basıncı
2.2. Kan Basıncı Ölçme Araçları
2.2.1. Tansiyon Aleti
2.2.2. Stetoskop
3. KAN BASINCINI ÖLÇME
3.1. Kan Basıncını Etkileyen Faktörler
3.2. Kan Basıncı Ölçme Tekniği
3.2.1. Oskültasyonla Kan Basıncı Ölçme Tekniği
3.2.2. Palpasyon (Elle Hissetme) Tekniği
3.3. Kan Basıncını Ölçerken Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar
A.Solunum Sayma Tekniği (Solunum Saymak)
1. Sağlıklı yaşam için solunumun önemini kavrar.
2. Solunumu tanımlar.
3. Solunum çeşitlerini sıralar
4. Solunumu etkileyen faktörleri nedenleri ile açılar.
5. Solunum tiplerini sıralar.
6. Hasta veya yaralının solunumunun hızını ve derinliğini gözlemler.
7. Hasta veya yaralının solunumu solunum sayma tekniğine uygun 15 sn. sayar.
8. Solunum sayısını 4 ile çarparak hastanın gerçek solunum sayısını bulur.
9. Acil olmayan durumlarda hasta veya yaralının solunumunu 1 dk. sayar.
10. Solunumun sayısını vaka kayıt formuna kaydeder.
B.Arterial Kan Basıncı Ölçümünde Kullanılan Araçlar (Arteriyal Kan Basıncını
Ölçmede Kullanılacak Araçları İncelemek)
1. Kan basıncını ölçen araçların özelliklerini ayırt eder.
2. Civalı tansiyon aletinin özelliklerini tanır.
3. Anoroid tansiyon aletinin özelliklerini tanır.
4. Stetoskobu ve özelliklerini tanır.
C.Kan Basıncını Ölçme (Kan Basıncını Ölçmek)
1. Kan basıncı ölçümünden önce bilinci yerinde ise“Hasta Hakları Yönetmeliğine”
uygun hasta veya yaralıya bilgi verir.
2. Ölçüm yapılacak bölgedeki brachial arterin ya da popliteal arterin yerini tespit
eder.
3. Tekniğine uygun kan basıncını ölçer.
4. Arteriyel kan basıncı değerlerini vaka kayıt formuna kaydeder.
5. Doğru arteriyel kan basıncı ölçmenin önemini vurgular.
6. Kan basıncı ölçümü yapılacak bölgenin açıklığını sağlar.
7. Kan basıncı ölçümü yapılacak kolu kalp seviyesinde tutar.
8. Brakial arterden ölçüm yapılacaksa hasta veya yaralının kolunu alttan destekler.
9. Manşeti hasta veya yaralının koluna veya bacağına tekniğine uygun bağlar.
10. Ölçüm yapılacak bölgedeki brachial arterin ya da popliteal arterin yerini tesit
eder.
11. Stetoskobu arter üzerine yerleştirir.
12. Stetoskobun kulaklıklarını kulağa yerleştirir.
13. Eli ölçüm yapılan koldaki radial arter üzerine yerleştirir.
14. Puvarı palpe edilen radial nabız hissedilmeyene kadar pompalar ve bu değere
30 mm Hg ekler.
15. Puvarın hava ayar düğmesini açarak ilk duyulan sesi sistolik kan basıncı olarak
belirler.
16. Puvarın hava ayar düğmesini açarak son duyulan sesi diyastolik kan basıncı
olarak belirler.
17. Manşonun havasını tamamen boşaltarak stetoskobu ve manşeti çıkarır.
18. Arteriyel kan basıncı değerlerini vaka kayıt formuna kaydeder.
19. Doğru arteriyel kan basıncı ölçmenin önemini vurgular.
MESLEĞİN ADI
İŞ
Hasta veya Yaralıyı Değerlendirmek
İŞLEM NO
1
YETERLİK
İŞLEMİN ADI
Solunum saymak
Açık ve kapalı ortamlarda, saniyeli ya da dijital saat, kayıt formları, kalem
STANDART
Solunum sayma tekniği
İŞLEM BASAMAKLARI
1. Eldiven giymek
2. Nabız alır gibi radial arter
üzerine parmakları
yerleştirmek
3. Hasta veya yaralının
göğüs kafesinin yükselip
alçalmasını gözlemlemek.
4. Her soluk alıp vermeyi bir
solunum olarak saymak.
5. Solunum hızını alırken
derinliğini de
gözlemlemek.
6. Alınan değerleri gerekli
formlara kayıt etmek.
7. Solunum değişikliklerini
diğer sağlık ekibine
bildiriniz.
BİLGİ
1. SOLUNUM SAYMA TEKNİĞİ
1.1. Solunum
1.1.1. Solunum Çeşitleri
1.1.2. Solunumun Hızı ve
Derinliği
1.1.3. Solunumu Etkileyen
Faktörler
1.1.4. Solunum Tipleri
1.2. Solunum Sayma Tekniği
NOT:
BECERİ
1. Solunumun hızını
gözlemlemek
2. Solunumun derinliğini
gözlemlemek
3. Solunumun sayısını
belirlemek
4. Solunum sayısını vaka
kayıt formuna işlemek
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
TAVIR
Dikkatli olmak
Empati kurmak
Meslek ahlakına sahip olmak
Gözlemci olmak
Güler yüzlü olmak
MESLEĞİN ADI
İŞLEM NO
2
YETERLİK
İŞLEM ANALİZİ
İŞ
Hasta veya Yaralıyı Değerlendirmek
İŞLEMİN ADI
Arteriyal kan basıncını ölçmede kullanılacak
araçları incelemek
Teknik oda, tansiyon aleti, stetoskop, vaka kayıt formu, kalem.
STANDART
İŞLEM BASAMAKLARI
Kan basıncını ölçen
araçları birbirlerinden
ayırmak.
2. Kan basıncı ölçümüne
uygun olan tansiyon aleti
seçmek.
3. Cıvalı tansiyon aletinin
bölümlerini incelemek.
manometresini çalışır
konuma getirmek.
5. Anoroid tansiyon aletinin
manometresini
incelemek.
6. Anaroid tansiyon aletinin
manometresini 0
konumuna getirmek.
7. Manşeti incelemek.
8. Puvar ve puvar ayar
düğmesinin çalışır
konumda olup olmadığını
kontrol etmek.
1.
BİLGİ
2. ARTERİAL KAN BASINCI ÖLÇÜMÜNDE
KULLANILAN ARAÇLAR
2.1. Arterial Kan Basıncı
2.1.1. Sistolik Kan Basıncı
2.1.2. Diastolik Kan Basıncı
2.2. Kan Basıncı Ölçme Araçları
2.2.1. Tansiyon Aleti
2.2.2. Stetoskop
BECERİ
1. Ölçüm için uygun tansiyon
aletini seçmek
bölümlerini incelemek
3. Anaroid tansiyon aletinin
bölümlerini incelemek
4. Tansiyon aletlerine ölçüm
ayarı yapmak
5. Stetoskobun çalışırlığını
kontrol etmek.
TAVIR
Dikkatli olmak
Empati kurmak
Meslek ahlakına sahip
olmak
6. Gözlemci olmak
7. Güler yüzlü olmak
8. Sorumluluk sahibi olmak
1.
2.
3.
4.
5.
Bağlantı hortumlarının
çalışma prensibini
incelemek.
10. Stetoskobun kulaklık
kısımlarının kontrolünü
yapmak.
11. Stetoskobun diyafram
kısmının yırtık olup
olmadığının kontrolünü
yapmak.
12. Tansiyon aletini ölçüm
yapacak konuma
getirmek.
NOT:
9.
MESLEĞİN ADI
İŞLEM NO
3
YETERLİK
İŞ
:Hasta veya Yaralıyı Değerlendirmek
İŞLEMİN ADI
Kan basıncını ölçmek
ORTAM (Araç gereç, donanım ve koşullar) Ambulans içi,acil servis,dış ortamda , tansiyon aleti, stetoskop, kayıt formu,kalem
STANDART
İŞLEM BASAMAKLARI
Kan basıncı ölçme tekniği
BİLGİ
3. KAN BASINCINI ÖLÇME
1. Eldiven giymek.
3.1. Kan Basıncını
2. İşlemden önce hasta veya
yaralıyı dinlendirmek.
Etkileyen Faktörler
3.2. Kan Basıncı Ölçme
3. Hasta veya yaralıya yapılacak
işlem hakkında bilgi vermek,
Tekniği
3.2.1. Oskültasyonla
4. Hasta veya yaralıya pozisyon
vermek,
Kan Basıncı Ölçme
5. Tansiyon ölçümü yapılacak
Tekniği
3.2.2. Palpasyon (Elle
bölgenin açıkta kalmasını
sağlamak.
Hissetme) Tekniği
3.3. Kan Basıncını
6. Tansiyon ölçümü yapılacak
bölgeyi kalp seviyesinde
Ölçerken Dikkat Edilmesi
olacak şekilde tutmak,
Gereken Noktalar
7. Brakial arterden ölçüm
yapılacaksa hasta veya
yaralının kolunu alttan
desteklemek,
8. Ölçüm yapılacak bölgedeki
brachial arterin ya da
popliteal arterin yerini tespit
etmek,
BECERİ
1. Eldiven giymek
2. Hasta veya yaralıya pozisyon vermek
3. Ölçüm yapılacak bölgeyi kalp
seviyesinde tutmak
4. Hasta veya yaralının kolunu
desteklemek
5. Brachial arter ve popliteal arterin
yerini tespit etmek
6. Stetoskop kullanmak
7. Radial arteri yerini tespit etmek
8. Puvar ayar düğmesini açıp kapamak
9. Sistolik kan basıncı değerini
belirlemek
10. Diastolik kan basıncı değerini
belirlemek
11. Kayıt etmek
TAVIR
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Dikkatli olmak
Dürüst olmak
Empati kurmak
Meslek ahlakına sahip olmak
Gözlemci olmak
9. Manşeti palpe edilen arterin
üst kısmında olacak şekilde
birbirinin üzerine dolayarak
sarmak,
10. Stetoskobu arter üzerine
yerleştirmek
11. Puvarı avuç içine alarak hava
ayar düğmesini kapatmak,
12. Stetoskobun kulaklıklarını
kulaklarımıza yerleştirmek,
13. Boşta kalan eli ölçüm yapılan
koldaki radial arter üzerine
yerleştirmek,
14. Avuç içindeki puvarı palpe
edilen radial nabız
hissedilmeyene kadar
pompalayıp manometredeki
değeri belirlemek
15. Bu değere 30 mmHg basınç
daha eklemek.
16. Puvarın hava ayar düğmesini
açarak manşonun havası
boşaltırken stetoskoptan ilk
duyulan sesin, manometre
değerini sistolik kan basıncı
olarak belirlemek,
17. Seslerin kaybolduğu andaki
manometre değerini diyastolik
kan basıncı olarak belirlemek.
18. Manşonun havasını tamamen
boşaltarak stetoskobu ve
manşeti çıkarmak,
19. Alınan değerleri kaydederek
anormal bulguları hekime
haber vermek.
NOT:
ALAN
:ACİL SAĞLIK HİZMETLERİ
MESLEK/DAL
:ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
DERS
MODÜL
:ACİL DURUMLARDA VERİLEN POZİSYONLAR
KODU
:723H00037
SÜRE
:40/16
ÖN KOŞUL
:
AÇIKLAMA
:
1. Bu modülün yeterliğe dayalı amaçlarına ulaşılabilmesi için acil durumlarda
verilen pozisyonlarda kullanılacak araç, gereç ve ekipman sağlanmalıdır.
2. Bu modül teknik laboratuvarda uygulanmalıdır.
5. Bu modülün öğrenme-öğretme sürecinde, vaka çalışmaları yapılarak
örneklendirilmelidir.
6. Öğrenciye yeterli sayıda örnek uygulama yaptırılmalıdır.
7. Acil durumlarda verilen pozisyonlarla ile ilgili örnek resimler gösterilmelidir.
ÖĞRETİM YÖNTEM
VE TEKNİLERİ
GENEL AMAÇ
uygulanabilir.
: Öğrenci ambulans ortamı ve hastane acil servislerinde vücut
mekaniklerini doğru kullanarak hasta veya yaralıya acil
durumlarda pozisyon verebilecektir.
AMAÇLAR
:
1. Vücut mekaniğinin özelliklerini ayırt edebilecektir.
2. Hasta veya yaralı yatış pozisyonlarını verebilecektir.
3. Hasta veya yaralı oturuş pozisyonlarını verebilecektir.
4. Hasta veya yaralıya koma pozisyonu verebilecektir.
İÇERİK:
1.VÜCUT MEKANİĞİ
1.1.Vücut Mekaniğinin Temel İlkeleri
1.2.Vücut Mekaniğinin Doğru Kullanılması
1.2.1.Ayakta Duruş Pozisyonu (Erekt Pozisyon)
1.2.2.Oturma Pozisyonu
1.2.3.Yürüme Pozisyonu
1.2.4.Yatış Pozisyonu
1.3.Ağırlık Kaldırma İlkeleri
1.4.Vücut Mekaniği İlkelerine Uyulmadığında Görülen Bozukluklar
1.4.1.Ayakla İlgili Bozukluklar
1.4.2.Göğüs Kafesi ile İlgili Bozukluklar
1.4.3.Omurga ile ilgili bozukluklar
2. YATIŞ POZİSYONLARI
2.1.Supine Pozisyonu
2.1.1.Supine Pozisyonu Verme
2.1.2.Supine Pozisyonu Verirken Dikkat Edilecek Noktalar
2.2.Prone Pozisyonu
2.2.1.Prone pozisyonu verme
2.2.2.Prone Pozisyonu Verilirken Dikkat Edilecek noktalar
2.3.Sims pozisyonu
2.3.1.Sims Pozisyonu Verme
2.3.2.Sims Pozisyonu Verilirken Dikkat Edilecek Noktalar
2.4.Lateral Pozisyon
2.4.1.Lateral Pozisyon Verme
2.4.2.Lateral Pozisyon Vermede Dikkat Edilecek Noktalar
2.5.Dorsal Rekumbent Pozisyonu
2.5.1.DorsalRekümbent pozisyonu verme
2.6.Litotomi Pozisyonu
2.6.1.Litotomi Pozisyonu Verme
2.6.2.Litotomi Pozisyonu Verirken Dikkat Edilecek Noktalar
2.7. Şok Pozisyonu
2.7.1.Şok Pozisyonu Verme
2.7.2.Şok Pozisyonu Verilirken Dikkat Edilecek Noktalar
2.8.Trendelenburg Pozisyonu
2.8.1.TrendelenburgPozisyonu Verme
2.8.2.Trendelenburg Pozisyonu Verirken Dikkat Edilecek Noktalar
3. OTURUŞ POZİSYONLARI
3.1.Fowler Pozisyonu
3.1.1.Fowler pozisyonu verme
3.1.2.Fowler Pozisyonu verilirken dikkat edilecek noktalar
3.2.Ortopne Pozisyonu
3.2.1.Ortopne Pozisyonu Verme
3.2. 2.Ortopne Pozisyonu Verilirken Dikkat Edilecek Noktalar
3.3.Knee-Chest Pozisyonu
3.3.1.KneeChest Pozisyonu Verme
3.3.2.KneeChest Pozisyonu Verirken Dikkat Edilecek Noktalar
4.KOMA POZİSYONU
4.1.Koma Pozisyonu Verme
4.2.Koma Pozisyonu Verilirken Dikkat Edilecek Noktalar
A.Vücut Mekaniği (Vücut Mekaniğinin Özelliklerini Ayırt Etmek)
1. Vücut mekaniğinin temel ilkelerini sıralar.
2. Vücut mekaniğine uygun ayakta duruş, oturuş, yürüme, yatış pozisyonu açıklar
ve uygular.
3. Vücut mekaniğinin yanlış kullanılmasında görülen bozuklukları sıralar.
4. Vücut mekaniğinin yanlış kullanılmasında görülen ayakla ilgili bozuklukları
açıklar.
5. Vücut mekaniğinin yanlış kullanılmasında görülen göğüs kafesi ile ilgili
bozuklukları açıklar.
6. Vücut mekaniğinin yanlış kullanılmasında görülen omurga ile ilgili bozuklukları
açıklar.
B.Yatış Pozisyonları (Hasta veya Yaralıya Yatış Pozisyonu Vermek)
1. Hasta veya yaralıya verilen pozisyonların hangi durumlarda verildiğini ayırt
eder.
2. Hasta veya yaralıya vücut mekaniğine uygun supine pozisyonu verir.
3. Hasta veya yaralıyı rahatlatmak için kullanılan destek malzemelerini uygun
yükseklikte seçer ve dolaşımı engellemeyecek şekilde yerleştirir.
4. Hasta veya yaralıyı dekübitüs yönünden gözlemler.
5.
Vücut mekaniklerini doğru kullanarak prone pozisyonu verir.
6. vücut mekaniklerini doğru kullanarak sims pozisyonu verir.
7. vücut mekaniklerini doğru kullanarak lateral pozisyonu verir.
8. Tekniğine uygun dorsal rekümbent pozisyonu verir.
9. tekniğine uygun litotomi pozisyonu verir.
10. Hasta veya yaralıya şok pozisyonu verir.
11. Hasta veya yaralıya trendelenburg pozisyonu verir.
C.Oturuş Pozisyonları (Hasta veya Yaralıya Oturuş Pozisyonu Vermek)
1. Hasta veya yaralıya fowler pozisyonu verir.
2. Hasta veya yaralıya ortopne pozisyonu verir.
3. Vücut mekaniklerini doğru kullanarak knee chest pozisyonu verir.
D.Koma Pozisyonu (Hasta veya Yaralıya Koma Pozisyonu Vermek)
1. Vücut mekaniklerini doğru kullanarak koma pozisyonu verir.
2. Hasta veya yaralıya supine pozisyonu verirken temiz, düzenli çalışmaya özen
gösterir.
3. Pozisyon verirken dikkat edilecek noktaları sıralar.
4. Hasta veya yaralıya pozisyon verirken gereksiz hareketlerden kaçınır.
5. Sağlık personeli kendi vücut mekaniğine dikkat eder.
6. Hasta veya yaralının mahremiyetine ve hasta haklarına saygı gösterir
7. Hasta veya yaralıya pozisyon verirken zamanı iyi kullanır.
MESLEĞİN ADI
İŞ
Hasta Veya Yaralının İhtiyaçlarını Karşılamak
İŞLEM NO
1
İŞLEMİN ADI
Vücut mekaniğinin özelliklerini ayırt etmek
YETERLİK
Hasta Veya Yaralıya Pozisyon Vermek
CD, DVD, projeksiyon cihazı, bilgisayar.teknik laboratuar, yatak, yastık
Vücut mekaniklerini doğru kullanmak
BİLGİ
1 1.VÜCUT MEKANİĞİ
1. Vücut mekaniğini tanımlamak.
1.
1.1.Vücut Mekaniğinin Temel
2. Vücut mekaniğinin temel ilkelerini
saymak.
İlkeleri
2.
1.2.Vücut Mekaniğinin Doğru
3. Vücut mekaniklerine uygun ayakta
3.
duruş pozisyonunu uygulamak
Kullanılması
4.
1.2.1.Ayakta Duruş Pozisyonu
4. Vücut mekaniklerine uygun oturur
pozisyon uygulamak.
(Erekt Pozisyon)
1.2.2.Oturma Pozisyonu
5. Vücut mekaniklerine uygun yürüyüş
1.2.3.Yürüme Pozisyonu
pozisyonunu uygulamak.
1.2.4.Yatış Pozisyonu
6. Vücut mekaniklerine uygun yatış
1.3.Ağırlık Kaldırma İlkeleri
pozisyonunu uygulamak.
1.4.Vücut Mekaniği İlkelerine
7. Vücut mekaniğinin yanlış
kullanılması sonucu ayakta oluşan Uyulmadığında Görülen Bozukluklar
1.4.1.Ayakla İlgili Bozukluklar
bozuklukları ayırt etmek.
1.4.2.Göğüs Kafesi ile İlgili
kullanılması sonucu göğüste oluşan
Bozukluklar
1.4.3.Omurga ile ilgili
bozuklukları ayırt etmek.
bozukluklar
kullanılması sonucu omurgada
oluşan bozuklukları ayırt etmek.
STANDART
İŞLEM BASAMAKLARI
NOT:
BECERİ
Vücut mekaniğini
kullanmak
Pozisyon vermek
Empati kurmak
Hasta mahremiyetini
sağlamak
TAVIR
1.
2.
3.
4.
5.
Empatik olmak
Dikkatli olmak
Sabırlı olmak
Disiplinli olmak
MESLEĞİN ADI
İŞ
Hasta veya Yaralının İhtiyaçlarını Karşılamak
İŞLEM NO
2
İŞLEMİN ADI
Hasta veya yaralıya yatış pozisyonu vermek
YETERLİK
Hasta veya Yaralıya Pozisyon Vermek
Hasta yatağı, eldiven, çarşaf, battaniye, ince yastıklar, rulo gazlı bezler, atel veya kutular,
Teknik laboratuar, ambulans
Vücut mekaniklerine doğru olarak
İŞLEM BASAMAKLARI
BİLGİ
2. YATIŞ POZİSYONLARI
1. Malzeme hazırlığı yapmak.
1.
2.1.Supine Pozisyonu
2.1.1.Supine Pozisyonu Verme
3. Hasta veya yaralıyı, yapılacak işlem
2.
2.1.2.Supine Pozisyonu Verirken 3.
hakkında bilgilendirmek.
4. Hasta veya yaralının bulunduğu
Dikkat Edilecek Noktalar
4.
2.2.Prone Pozisyonu
ortama göre paravan çekmek.
Supine pozisyonu
2.2.1.Prone pozisyonu verme
2.2.2.Prone Pozisyonu Verilirken
1. Hasta veya yaralıyı sırtüstü, düz
yatırmak
Dikkat Edilecek noktalar
2.3.Sims pozisyonu
2. Hasta veya yaralının baş ve boyun
2.3.1.Sims Pozisyonu Verme
altına bir yastık koymak.
2.3.2.Sims Pozisyonu Verilirken
3. Lumbal bölgedeki boşluğu gidermek
için ince bir yastık koymak.
2.4.Lateral Pozisyon
4. Kolları vücudun iki yanına paralel
2.4.1.Lateral Pozisyon Verme
uzatarak ön kolların hafifçe içe dönük
2.4.2.Lateral Pozisyon Vermede
şekilde olmasını sağlamak
5. Avuç içine rulo koymak.
2.5.Dorsal Rekumbent Pozisyonu
6. Diz altına küçük bir yastık koyarak
2.5.1.DorsalRekümbent pozisyonu
hafif fleksiyonu sağlamak.
7. Ayaklara dorsalfleksiyonda olacak
verme
2.6.Litotomi Pozisyonu
şekilde pozisyon vermek.
STANDART
BECERİ
Vücut mekaniğini
kullanmak
Pozisyon vermek
Empati kurmak
Hasta mahremiyetini
sağlamak
TAVIR
1.
2.
3.
4.
5.
Empatik olmak
Dikkatli olmak
Sabırlı olmak
İkna yeteneğine sahip
olmak
6. Hasta haklarına saygılı
olmak
8. Topukları yükseltmek için ayak
bileğinin altına küçük bir rulo koymak
9. Hasta veya yaralının üstünü örtmek
Prone Pozisyonu verilecekse;
1. Hastayı yüzüstü yatırmak.
2. .Baş boyun ve omuzları dik duruma
getirerekbaşını yan çevirmek.
3. .Başının altına ince bir yastık
koymak.
4. .Başın döndürüldüğü taraftaki kolu
yukarıya, diğer kolu aşağı doğru
uzatmak.
5. Yetişkinlerde, göğüs ile karın
arasındaki boşluğa küçük bir yastık
koymak.
6. Bacakları ince bir yastıkla
desteklemek.
7. Hastanın üzerini örtmek
SimsPozisyonu
1. Hasta veya yaralıyı sol tarafına yan
yatırmak.
2. Ağzından drene edilmesini
gerektiren bir durum yoksa başın
altına küçük bir yastık koymak.
3. Altta kalan kolapozisyon vermek
4. Üstte kalan kolu, yastık ile
desteklemek.
5. Üstte kalan bacağı, kalça ve dizden
bükerek karna doğru çekmek.
6. Üste kalan bacağın altına, ayağa
kadar uzanan bir yastık yerleştirmek.
7. Altta kalan bacağa pozisyon vermek
8. Ayağı, dorsalfleksiyonda tutarak
2.6.1.Litotomi Pozisyonu Verme
2.6.2.Litotomi Pozisyonu Verirken
2.7. Şok Pozisyonu
2.7.1.Şok Pozisyonu Verme
2.7.2.Şok Pozisyonu Verilirken
2.8.Trendelenburg Pozisyonu
2.8.1.TrendelenburgPozisyonu
Verme
2.8.2.Trendelenburg Pozisyonu
Verirken Dikkat Edilecek Noktalar
ayak tabanına paralel destek tahtası
yerleştirmek.
9. Hasta veya yaralının üzerini örtmek
Lateral pozisyon
1. Hasta veya yaralıyı yan yatırarak baş
ve boyun altına yastık yerleştirmek.
2. Hasta veya yaralının altta kalan
kolunu, dirsekten hafifçe bükerek
yastığın kenarına doğru uzatmak.
3. Üstte kalan kolun altına bir yastık
yerleştirerek kolu omuz hizasına
yükseltmek
4. Altta kalan bacağı, biraz geride hafif
bükmek.
5. Üstte kalan bacağı kalça hizasına
kadar yükselecek şekilde altına bir
yastık koymakve dizden bükmek.
6. Sırtı, geniş bir yastıkla desteklemek.
7. Hasta veya yaralının üzerini örtmek.
DorsalRekumbent Pozisyonu
1. Hastaya, supine pozisyonu vermek.
2. Kolları iki yana düz uzatarak, el
parmakları hastanın kalça hizasına
koymak.
3. Ayak tabanları yatak ile temas
edecek biçimde dizden kıvırarak
ayaklarını hafifçe açmak.
4. Hasta veya yaralının üzerine kare
şeklindeki bir çarşafı köşeli olarak
örterek çarşafın kenarda kalan
bölümlerini ayakları altına sarmak.
Litotomi Pozisyonu
1. Hastayı, jinekolojik muayene
masasına sırtüstü yatırmak.
2. Bacakları dizden kıvırarak iki yana
açmak ve ayakları yükselterek altını
desteklemek.
3. Kalçayı, jinekolojik masanın önüne
doğru kaydırarak, üzerini köşeli bir
çarşafla örtmek.
4. Hastanın ellerini başının altına
koymasını sağlamak.
Şok Pozisyonu
1. Hasta veya yaralının, bilincini
değerlendirmek.
2. Sırtüstü yatırmak.
3. Başını yana çevirmek.(Baş veya
omurga travması yoksa)
4. Hasta veya yaralının ayakucuna
geçerekayakları, 30 cm olacak
şekilde dizleri bükmeden yukarı
kaldırmak.
5. Hastanın üzerini örtmek.
Trendelenburg pozisyonu
1. Hasta veya yaralıyı sırt üstü yatırmak
2. Sedyeyi veya yatağı bütün olarak
ayak bölümünden 30 cm yükseltmek
3. Hasta veya yaralının üzerini örtmek.
NOT:
MESLEĞİN ADI
İŞ
İŞLEM NO
3
İŞLEMİN ADI
Hasta veya yaralıya oturuş pozisyonu vermek
YETERLİK
Hasta Veya Yaralıya Pozisyon Vermek
Hasta yatağı, Eldiven, çarşaf, battaniye, ince yastıklar, rulo gazlı bezler, atel veya kutular, Teknik
laboratuar, ambulans
Vücut mekaniklerini doğru olarak
İŞLEM BASAMAKLARI
BİLGİ
3.OTURUŞ POZİSYONLARI
1.
3.1.Fowler Pozisyonu
2. Elleriyıkayıp eldiven giymek.
3.1.1.Fowler pozisyonu
3. Hasta veya yaralıyı, yapılacak işlem
2.
hakkında bilgilendirmek.
verme
3.
3.1.2.Fowler Pozisyonu
4. Paravan çekmek.
4.
Fowler pozisyonu
verilirken dikkat edilecek noktalar
3.2.Ortopne Pozisyonu
1. Hastayı,yatağa sırt üstü yatırmak
3.2.1.Ortopne Pozisyonu
2. Yatağın başucunu, hastanın
durumuna göre 45–60 derecelik açı ile
Verme
3.2. 2.Ortopne Pozisyonu
yükseltmek.
3. .Başının altına ince bir yastık koymak Verilirken Dikkat Edilecek Noktalar
3.3.Knee-Chest Pozisyonu
4. Hasta el ve kollarını istemli bir şekilde
3.3.1.KneeChest Pozisyonu
kullanamıyorsa ya da paralizi varsa el
ve kolları yastıkla desteklemek.
Verme
3.3.2.KneeChest Pozisyonu
5. .Lumbal bölgeyi, ince bir yastıkla
desteklemek.
Verirken Dikkat Edilecek
6. Dizlerinin altına ince bir yastık
Noktalar
koymak.
7. Ayak bileklerinin altına küçük bir yastık
yerleştirmek.
8. Hasta veya yaralının ayak tabanlarını,
STANDART
BECERİ
Vücut mekaniğini
kullanmak
Pozisyon vermek
Empati kurmak
Hasta mahremiyetini
sağlamak
TAVIR
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Empatik olmak
Dikkatli olmak
Sabırlı olmak
İkna yeteneğine sahip olmak
Hasta haklarına saygılı olmak
ayak destek tahtası ile desteklemek
9. Hasta veya yaralının üzerini örtmek
OrtopnePozisyonu
1. Yatağın başını yükselterek hastaya,
yatak içinde oturur pozisyonvermek
2. Yemek masasını yatak üzerine
çekerek yükseltmek.
3. Hastanın kollarını ve başını yastık
üzerine yerleştirmek.
4. Hastanın üzerini örtmek
Knee-chest pozisyonu
1. Hastayı, dizinin üzerine oturtmak
2. Hastanın göğsü muayene masasına
değene kadar öne doğru eğilmesini
sağlamak.
3. Yüzü, yastık üzerine gelecek şekilde
başını yana çevirmek.
4. Kolları, dirseklerden bükerek başının
iki yanına koymak.
5. Ayakları, dizlerden kıvırmak ve
kalçaları yukarı doğru kaldırarak
bacaklarını kalça genişliğinde açmak.
6. Hasta veya yaralının sadece
muayene bölgesi açıkta kalacak
şekilde üzerini örtmek.
7. Eldiveni çıkarıp elleri yıkamak.
NOT:
MESLEĞİN ADI
İŞ
İŞLEM NO
4
İŞLEMİN ADI
Hasta veya yaralıya koma pozisyonu vermek
YETERLİK
Hasta veya Yaralıya Pozisyon Vermek
Hasta yatağı veya sedye, eldiven, paravan, çarşaf, teknik laboratuvar, ambulans hastane
acilleri
STANDART
İŞLEM BASAMAKLARI
1. Sıkan giysileri gevşetmek.
2. Hastayı, hangi tarafa
3.
4.
5.
6.
7.
döndürüleceğine karar vermek.
Döndürülecek tarafa diz çökmek.
Hastanın, uygulayıcıya yakın olan
kolunu vücudu ile dik açı yapacak
şekilde dirsekten bükerek avuç içi
yukarı bakar pozisyonda
yerleştirmek.
Hastanın uzakta olan kolu, göğsü
çaprazlayarak, el sırtı uygulayıcıya
yakın olan yanağa bakacak şekilde
yerleştirmek.
Diğer el ile uzaktaki bacağı diz
ekleminin üst bölümünden tutarak
ayak tabanı yere bakacak şekilde
yerleştirmek.
Hasta veya yaralının karşı taraftaki
omuz ve kalçasından kavrayarak tek
hareket ile yavaşça kendine doğru
Doğru ve amacına uygun hastaya pozisyon vermek
BİLGİ
BECERİ
4.KOMA POZİSYONU
1. Vücut mekaniğini kullanmak
4.1.Koma Pozisyonu Verme 2. Pozisyon vermek
4.2.Koma Pozisyonu
3. Empati kurmak
Verilirken Dikkat Edilecek
4. Hasta mahremiyetini
Noktalar
sağlamak
TAVIR
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Empatik olmak
Dikkatli olmak
Sabırlı olmak
İkna yeteneğine sahip olmak
Hasta haklarına saygılı olmak
çevirmek.
8. Üstteki bacağı kalça ve diz eklemine
dik açı oluşturacak şekilde öne doğru
destek yapmak.
9. Alttaki bacağı dizden bükerek arkaya
destek yapmak.
10. Hastanın başını, hava yolunun açık
kalmasını sağlayacak şekilde geriye
itmek.
11. Hastanın vücut sıcaklığını korumak.
12. Solunum ve dolaşımı kontrol etmek
13. Eldiveni çıkartıp elleri yıkamak.
14. Yapılan uygulamaları kaydetmek.
NOT:
ALAN
MESLEK/DAL
DERS
MODÜL
: İLAÇ UYGULAMALARINA GİRİŞ
KODU
:723H00040
SÜRE
:40/16
ÖN KOŞUL
:
AÇIKLAMA
:
1. Bu modülün yeterliğe dayalı amaçlarına ulaşılabilmesi için oral, rektuma,
vajinaya, kulağa, göze, burna ve deriye ilaç uygulayabilmek için gerekli araç,
gereç ve ekipman sağlanmalıdır.
uygulanmalıdır.
3. Bu modülün öğrenme-öğretme sürecinde mümkün olduğunca uygulama
yapma imkânı sağlanmalıdır.
5. Bu modülün öğrenme-öğretme sürecinde gerçek ortamlarda (sağlık
işletmelerinde) oral ilaç ve duyu organlarına ilaç uygulama ile ilgili uygulamalar
yapılmalıdır.
6. Bu modülün öğrenme-öğretme sürecinde sekiz doğru ilkesi ve üç kontrol
ilkesinin önemi vurgulanmalıdır.
ÖĞRETİM YÖNTEM
VE TEKNİKLERİ
uygulanabilir.
GENEL AMAÇ
:Öğrenci, sahada ve hastane acil servislerinde, sekiz doğru
kuralı ve tekniklerine uygun olarak ilaç uygulayabilecektir.
AMAÇLAR
:
1. Oral yolla ilaç uygulayabilecektir.
2. Rektuma ilaç uygulayabilecektir.
3. Vajinaya ilaç uygulayabilecektir.
4. Duyu organlarına ilaç uygulayabilecektir.
İÇERİK
:
1. ORAL YOLLA İLAÇ UYGULAMALARI
1.1. İlaçlar
1.1.1. İlaçların Sınıflandırılması ve Adlandırılması
1.1.2. İlaçların Etkileri
1.1.3. İlaç Etkilerinde Rol Oynayan Faktörler
1.2. İlaç İstemleri (Order)
1.2.1. İlaç İstem Tipleri
1.2.2. İlaç İsteminin Bölümleri
1.3. Doz Hesaplaması
1.4. İlaçların Hazırlanması ve Uygulanmasında Güvenliğin Sağlanması
1.5. İlaçların Veriliş Yolları
1.5.1. Oral Yolla İlaç Uygulama Tekniği
1.5.2. Oral İlaç Uygularken Dikkat Edilecek Noktalar
2. REKTUMA İLAÇ UYGULAMA
2.1. Rektal İlaç Uygulama
2.1.1. Rektal İlaç Uygulama Tekniği
2.1.2. Rektuma İlaç Uygularken Dikkat Edilecek Noktalar
3. VAJİNAYA İLAÇ UYGULAMA
3.1. Vajinal İlaç Uygulama
3.1.1. Vajinaya İlaç Uygulama Tekniği
3.1.2. Vajinaya İlaç Uygularken Dikkat Edilecek Noktalar
4. DUYU ORGANLARINA İLAÇ UYGULAMA
4.1. Kulağa İlaç Uygulama (Kulak İnstilasyonu)
4.1.1. Kulağa İlaç Uygulama Tekniği
4.1.2. Kulağa İlaç Uygularken Dikkat Edilecek Noktalar
4.2. Göze İlaç Uygulama (Göz İnstilasyonu)
4.2.1. Göze İlaç Uygulama Tekniği
4.2.2. Göze İlaç Uygularken Dikkat Edilecek Noktalar
4.3. Burna İlaç Uygulama
4.3.1. Burna İlaç Uygulama Tekniği
4.3.2. Burna İlaç Uygularken Dikkat Edilecek Noktalar
4.4. Deriye İlaç Uygulama
4.4.1. Deriye İlaç Uygulama Tekniği
4.4.2. Deriye İlaç Uygularken Dikkat Edilecek Noktalar
A.Oral Yolla İlaç Uygulamaları (Oral Yolla İlaç Uygulamak)
1. İlaçların sınıflandırmasını yapar.
2. İlaçların etkilerini açıklar.
3. İlaç etkileşiminde rol oynayan faktörleri açıklar.
4. İlaç istemini tanımlar.
5. İlaç isteminin çeşitlerini bilir.
6. İlaçların formülüne uygun doz hesaplamasını yapar.
7. İlaçların hazırlanmasında ve uygulanmasında güvenliği sağlar.
8. İlaçları veriliş yollarına göre sınıflandırır.
9. Tekniğine uygun eldiven giyer.
10. Sekiz doğru ilkesi ve üç kontrol ilkesine göre oral ilaç hazırlar.
11. Hastaya oral ilaç uygulama tekniğine uygun ilaç uygular.
12. Hasta veya yaralıya sublingual ilaç uygular.
13. Oral ve sublingual ilaç uygulamasından sonra hasta veya yaralıyı gözlemler.
14. Sekiz doğru ilkesinin önemini kavrar.
B.Rektuma İlaç Uygulama (Rektuma İlaç Uygulamak)
1. Sekiz doğru ilkeye uygun rektuma ilaç uygular.
C.Vajinaya İlaç Uygulama (Vaginaya İlaç Uygulamak)
2. Sekiz doğru ilkeye uygun vajinaya ilaç uygular.
D.Duyu Organlarına İlaç Uygulama (Duyu Organlarına İlaç Uygulamak)
3. Sekiz doğru ilkeye uygun kulağa ilaç uygular.
4.
Sekiz doğru ilkeye uygun göze ilaç uygular.
5. Sekiz doğru ilkeye uygun buruna ilaç uygular.
6. Sekiz doğru ilkeye uygun deriye ilaç uygular.
MESLEĞİN ADI
İŞLEM NO
1
İŞ
İŞLEMİN ADI
Hasta veya Yaralıya Tedavi Uygulamak
Oral yolla ilaç uygulamak
YETERLİK
İlaç Hazırlığı ve Uygulama Yapmak
ORTAM (Araç-Gereç, Ekipman ve Koşullar)
Uygulanacak ilaç, eldiven, katı ilaç böleceği, ilaç tepsisi, ölçekli kap, pipet, su
İŞLEMİN STANDARDI
Sekiz doğru kuralını uygulamak
İŞLEM BASAMAKLARI
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
Doktor istemi ile yapacağı ilacı
kontrol etmek
Elleri yıkayıp,eldiven giymek
Hasta ve yaralının ismi ile ilacı
karşılaştırmak
Uygun ilacı kutusundan
çıkarmak
Sıvı ilaçların şişelerini,etiketli
tarafından tutarak ölçekli bir
ilaç kaşığına boşaltmak,
Hazırlanan ilacı tekrar kontrol
etmek
Hasta ve yaralıya her bir ilacın
veriliş amacını ve etkisini
açıklamak,
Hasta veya yaralıya pozisyon
vermek
Hasta veya yaralıya ağzını
açmasını söylemek
Uygun bölgeye ilacı
yerleştirmek ya da yutmasını
söylemek
BİLGİ
1. ORAL YOLLA İLAÇ UYGULAMALARI
1.1. İlaçlar
1.1.1. İlaçların Sınıflandırılması ve
Adlandırılması
1.1.2. İlaçların Etkileri
1.1.3. İlaç Etkilerinde Rol Oynayan
Faktörler
1.2. İlaç İstemleri (Order)
1.2.1. İlaç İstem Tipleri
1.2.2. İlaç İsteminin Bölümleri
1.3. Doz Hesaplaması
1.4. İlaçların Hazırlanması ve
Uygulanmasında Güvenliğin Sağlanması
1.5. İlaçların Veriliş Yolları
1.5.1. Oral Yolla İlaç Uygulama
Tekniği
1.5.2. Oral İlaç Uygularken Dikkat
Edilecek Noktalar
BECERİ
İlaçları hazırlamak
İletişim kurmak
İlaçları vermek
Kaydetmek
Empati kurmak
Güvenlik önlemlerini
uygulamak
7. İlacın etki ve yan etkilerini
gözlemlemek
1.
2.
3.
4.
5.
6.
TAVIR
1. Dikkatli olmak
2. Planlı ve
programlı olmak,
3. Disiplinli olmak
4. Empatik olmak,
5. Sorumluluk
sahibi olmak
6. Zamana uymak
İlacın uygulandığı bölgeye
göre su vermek
12. Hasta ilacını yutana veya
emene kadar yanında kalıp
onu gözlemek
13. Hasta veya yaralı ilacı
reddettiyse ya da ilaç
verilmediyse nedeni ile
beraber kaydetmek.
14. Yapılan diğer işlemleri
kaydetmek.
15. İlacı verdikten sonra ilaç etki
ve yan etkilerini kontrol etmek.
NOT :
11.
MESLEĞİN ADI
İŞ
İŞLEM NO
2
İŞLEMİN ADI
Rektuma ilaç uygulamak
YETERLİK
İlaç Hazırlığı Ve Uygulama Yapmak
Teknik laboratuvar, eldiven, tedavi bezi, ilaç kartı, supozituvar, vazelin,
STANDART
İŞLEM BASAMAKLARI
2. Üç kontrol ilkesini uygulamak.
3. Hasta veya yaralıya yapılacak ilaç
uygulaması hakkında bilgi vermek.
4. Hasta veya yaralıdan izin almak.
5. İşlem öncesi duruma göre bağırsaklarını
boşaltmasını sağlamak.
6. Eldiven giymek.
7. Hastaya pozisyon vermek.
8. İlaç uygulanacak bölgedeki kıyafetleri
açmak.
9. Baş ve işaret parmağı arasına sübozituvarı
yerleştirmek.
10. Diğer el ile hasta veya yaralının üstte kalan
kalçasını yukarı doğru itmek.
11. Hasta veya yaralıya derin nefes almasını
söylemek ve subozituvarı yavaşça itmek.
12. Belirli bir süre anal bölgeye basınç
uygulamak.
13. Eldivenleri çıkartmak.
14. Hasta veya yaralıya rahat bir pozisyon
vermek.
BİLGİ
2. REKTUMA İLAÇ UYGULAMA
2.1. Rektal İlaç Uygulama
2.1.1. Rektal İlaç Uygulama
Tekniği
2.1.2. Rektuma İlaç Uygularken
BECERİ
1. Empati kurmak
2. Pozisyon vermek
3. İlacı rektuma
yerleştirmek
4. Eldiven giymek
5. Tıbbi ve cerrahi asepsi
uygulamak
6. Hasta veya yarlının
gizlilik duygunsu
korumak
TAVIR
1. Empati kurmak
2. Hasta haklarına
saygılı olmak
3. Etkili ve güzel
konuşmak
5. Dikkatli olmak
6. Sorumluluk sahibi
olmak.
7. Zamanı iyi kullanmak
15. Hasta veya yaralıyı bu pozisyonda belirli bir
süre bekletmek.
16. Yapılan işlemi kayıt etmek.
NOT:
MESLEĞİN ADI
İŞLEM NO
YETERLİK
3
İŞ
Hasta veya yaralıya tedavi uygulamak
İŞLEMİN ADI
Vaginaya ilaç uygulamak
Işık kaynağı, ilaç, aplikatör, eldiven, perine bakım malzemeleri, süpozituvar, vajinal krem, suda
ORTAM (Araç gereç, donanım ve koşullar) eriyen yağlayıcı, tanpon, ped veya gaz bezi ,kirli kabı, çarşaf, tedavi muşambası
STANDART
İŞLEM BASAMAKLARI
BİLGİ
BECERİ
TAVIR
3. VAJİNAYA İLAÇ UYGULAMA 1. Hasta ile iletişim kurmak
3.1. Vajinal İlaç Uygulama
2. Temizliğe dikkat etmek
3.1.1. Vajinaya İlaç
3. Planlı ve düzenli olmak
3. Sabırlı olmak
Uygulama Tekniği
4. Doğru ilaç ve doğru araç
4. Dikkatli olmak
3.1.2. Vajinaya İlaç
gereci kullanmak
5. Empati kurmak
5. Hasta veya yaralının idrara
Uygularken Dikkat
5. Pozisyon uygulamak
6. Saygılı olmak
çıkmasını söylemek yada mesaneyi
Edilecek Noktalar
6. Hasta mahremiyetini
7. Gizlilik duygusunu korumak
boşaltmak.
sağlamak
6. Hasta veya yaralının gizliliği için
koruyucu önlemler almak.
7. Eldiven giymek.
vermek.
9. Hasta veya yaralının ilaç
uygulanacak bölgedeki kıyafetlerini
çıkarmak.
10. Işık kaynağını uygun bölgeye
yerleştirmek.
11. Kalçasının altına tedavi
muşambasını yerleştirmek.
12. Perineyi temizlemek
13. Ablikatör ya da parmak ucuna
kayganlaştırıcı jel sürmek.
14. İlacı ablikatör ucuna yada baş ve
işaret parmağı arasına almak.
15. Diğer el ile labia majörleri ayırmak.
16. Ablikatör yada işaret parmağı ile ilacı
vajina içine itmek.
17. Ablikatör ya da işaret parmağını geri
çekmek.
18. Vajina ağzını temizlemek.
19. Eldivenleri çıkarmak.
20. Hasta veya yaralıya rahat
edebileceği pozisyon vermek.
21. Ortamdaki malzemeleri toplamak.
22. Elleri yıkamak.
23. Yapılan uygulamayı kaydetmek.
NOT:
MESLEĞİN ADI
İŞ
İŞLEM NO
4
İŞLEMİN ADI
Duyu organlarına ilaç uygulamak
YETERLİK
Teknik Laboratuvar, eldiven, ilaç kartı, pamuk tampon, böbrek küvet
Duyu organlarına ilaç uygulama tekniği
BİLGİ
BECERİ
4. DUYU ORGANLARINA İLAÇ
1. Hasta ile iletişim
UYGULAMA
kurmak
4.1. Kulağa İlaç Uygulama (Kulak 2. Temizliğe dikkat etmek
İnstilasyonu)
3. Planlı ve düzenli olmak
4.1.1. Kulağa İlaç Uygulama
4. Doğru ilaç ve doğru
5. İlacın uygulanacağı duyu organını
Tekniği
araç gereci kullanmak
4.1.2. Kulağa İlaç Uygularken
belirlemek.
6. Eldiven giymek.
4.2. Göze İlaç Uygulama (Göz
7. Hasta veya yaralının mahremiyetini
koruyucu önlemler almak
İnstilasyonu)
4.2.1. Göze İlaç Uygulama
8. İlaç uygulanacak bölgeyi belirlemek.
Tekniği
4.2.2. Göze İlaç Uygularken
vermek.
10. Gerekiyorsa ışık kaynağı
4.3. Burna İlaç Uygulama
yerleştirmek.
4.3.1. Burna İlaç Uygulama
11. Uygulama yapılacak bölgeyi
temizlemek.
Tekniği
4.3.2. Burna İlaç Uygularken
12. İlacı önerilen dozda damlatmak
/sürmek/ yapıştırmak.
4.4. Deriye İlaç Uygulama
13. Uygulama sonrası hasta veya
4.4.1. Deriye İlaç Uygulama
yaralının belirli bir süre bu
STANDART
İŞLEM BASAMAKLARI
TAVIR
1.
2.
3.
4.
Sabırlı olmak
Dikkatli olmak
pozisyonda kalmasını sağlamak.
15. Hasta veya yaralıya rahat bir
pozisyon vermek.
16. Malzemeleri ortamdan
uzaklaştırmak.
17. Elleri yıkamak.
18. Yapılan işlemi kaydetmek.
NOT:
Tekniği
4.4.2. Deriye İlaç Uygularken
ALAN
MESLEK/DAL
DERS
MODÜL
: İNTRAMÜSKÜLER (KAS İÇİ) İLAÇ UYGULAMA
KODU
: 723H00041
SÜRE
: 40/24
ÖN KOŞUL
:
AÇIKLAMA
:
1. Bu modülün yeterliğe dayalı amaçlarına ulaşılabilmesi için İM ilaç
uygulamasında kullanılacak araç, gereç ve ekipman sağlanmalıdır.
2. Bu modül teknik laboratuvarda ve beceri eğitimi sahalarında uygulanmalıdır.
5. Bu modülün öğrenme-öğretme sürecinde, alt ve üst ekstremitelerdeki kas,
sinir, arter ve venler anatomik şema üzerinde incelenmelidir.
6. Bu modülün öğrenme-öğretme sürecinde, öğrencilerle birlikte gerçek
uygulama yapılmalıdır
ÖĞRETİM YÖNTEM
VE TEKNİKLERİ
uygulanabilir.
.
GENEL AMAÇ
: Öğrenci; ambulansta ve hastane acil servisinde ilaç hazırlama
ve uygulama kuralları ile cerrahi aseptik tekniğe uygun kas içi
(intramüsküler, İM) ilaç uygulayabilecektir.
AMAÇLAR
:
1. Intramüsküler ilaç uygulamasına hazırlık yapabilecektir.
2. Enjeksiyon bölgesini belirleyebilecektir.
3. Intramüsküler ilaç uygulayabilecektir.
İÇERİK
:
1. İNTRAMÜSKÜLER İLAÇ UYGULAMASINA HAZIRLIK
1.1. Malzeme Hazırlığı
1.1.1. Eldiven
1.1.2. Enjektör (Şırınga)
1.1.3. İğne
1.1.4. Güvenli Enjektör
1.1.5. Pamuk
1.1.6. Antiseptik solüsyon
1.1.7. Tıbbi Atık Kutusu
1.2. İlaç Hazırlama
1.2.1. Ampulden Enjektöre İlaç Çekme
1.2.2. Flakondan Enjektöre İlaç Çekme
1.3. Hava Kilidi Tekniği
2. İNTRAMÜSKÜLER İLAÇ UYGULAMA BÖLGELERİ
2.1. Dorsogluteal Bölge
2.2. Ventrogluteal Bölge
2.3. Femoral Bölge
2.4. Deltoid Kası
3. İNTRAMÜSKÜLER İLAÇ UYGULAMA TEKNİĞİ
3.1. İntramüsküler Enjeksiyon Tekniği
3.2. Z Tekniği
3.3. İntramüsküler Enjeksiyon Komplikasyonları
A. İntramüsküler İlaç Uygulamasına Hazırlık (Kas İçi İlaç Uygulamasına
Hazırlık Yapmak)
1. İM ilaç uygulaması için malzeme hazırlığı yapar.
2. Steril paket açma tekniğine uygun enjektörü hazırlar.
3. İlaç hazırlama ve uygulama kurallarına uygun ilaç dozunu doğru hesaplar.
4. Tekniğine uygun hava ilaç hazırlar.
B.İntramüsküler İlaç Uygulama Bölgeleri (Kas İçi İlaç Uygulama Bölgesini
Belirlemek)
1. Hasta hakları gereğince hasta, yaralı ya da yakınları ile görüşerek işlem
hakkında bilgi verip rızasını alır.
2. Hasta hakları gereğince hasta ya da yaralının mahremiyetine saygı gösterir.
3. Hasta ya da yaralıya, uygun pozisyon verir.
4. Hasta ya da yaralıda uygun İM enjeksiyon bölgesini belirler.
C.İntramüsküler İlaç Uygulama Tekniği (Kas İçi İlaç Uygulamak)
1. İlaç hazırlama ve uygulama kuralları ile cerrahi aseptik tekniğe uygun İM
enjeksiyon uygular.
2. İlaç hazırlama ve uygulama kuralları ile cerrahi aseptik tekniğe uygun İM
enjeksiyonda Z tekniğini uygular.
3. Enjeksiyondan sonra iğne ucunu kapağını kapatmadan mutlaka tıbbi atık
kutusuna atar.
4. Yapılan ilaç ve dozu, kayıt formuna kaydeder.
5. İM enjeksiyon komplikasyonlarını açıklar.
6. Cerrahi aseptik tekniğe uygun çalışır
İlaç Uygulamak
MESLEĞİN ADI
İŞLEM NO
1
İŞLEMİN ADI Intramüsküler ilaç uygulamasına hazırlık yapmak
YETERLİK
Kas İçi (İntramüsküler) İlaç Uygulamak
Teknik laboratuvar, beceri eğitim sahası, eldiven, enjektör, iğne, pamuk, antiseptik solüsyon,
(alkol, baticon) tıbbi atık kutusu, tıbbi atık çöpü, ampul veya flakon formunda ilaç, bilgisayar,
ORTAM (Araç gereç, donanım ve koşullar) projeksiyon cihazı, DVD.
STANDART
İntramüsküler ilaç uygulama tekniği
İŞLEM BASAMAKLARI
BİLGİ
BECERİ
TAVIR
1.
İNTRAMÜSKÜLER
İLAÇ 1. Aseptik tekniğe uygun
1. Düzenli olmak
2. Uygun enjektör seçimini yaparak UYGULAMASINA HAZIRLIK
davranmak
2. Planlı olmak
1.1. Malzeme Hazırlığı
iğneyi enjektöre takmak
2. Malzeme seçimini doğru 3. Zamanı iyi kullanmak
1.1.1. Eldiven
3. İlaç dozunu hesaplamak
yapmak
4. İş disiplinine sahip olmak
Ampulden çekmek için;
1.1.2. Enjektör (Şırınga)
5. Dikkatli olmak
1.1.3. İğne
1. Ampul içindeki ilacın gövdede
6. Soğukkanlı olmak
1.1.4. Güvenli Enjektör
olmasını sağlamak
1.1.5. Pamuk
2. Ampulün baş kısmından tutarak
1.1.6. Antiseptik solüsyon
boyundan kırmak
1.1.7. Tıbbi Atık Kutusu
3. Enjektörün iğnesini ampulün içine
1.2. İlaç Hazırlama
sokmak
1.2.1. Ampulden Enjektöre İlaç
4. İlacı,
pistonu
geriye
çekerek
enjektöre çekmek
Çekme
1.2.2. Flakondan Enjektöre İlaç
5. Enjektör
iğnesinin
kapağını
kapatmak
Çekme
Flakondan çekmek için;
1.3. Hava Kilidi Tekniği
1. Flakonun
metal
veya
plastik
kapağını açmak
2. Enjektörün iğnesini, kauçuk tıpanın
merkezinden sokmak
3. Enjektör içindeki çözücü sıvıyı,
flakon içine vermek
4. İğneyi flakondan çıkarıp kapağını
kapatmak
5. Flakonu, iki el arasında döndürmek.
6. Enjektöre hava çekmek
7. Flakona hava vermek
8. İlacı, flakon ve enjektörü baş aşağı
çevirerek enjektöre almak
9. Enjektörün iğnesini değiştirmek
10. Enjektör içindeki havayı boşaltmak
11. Enjektöre, hava kilidi oluşturmak için
hava çekmek
NOT
İlaç uygulamak
MESLEĞİN ADI
İŞLEM NO
2
İŞLEMİN ADI
Enjeksiyon bölgesini belirlemek
YETERLİK
Teknik laboratuvar, beceri eğitim sahası, intramüsküler yetişkin ve bebek mankeni, eldiven,
ORTAM (Araç gereç, donanım ve koşullar) bilgisayar, projeksiyon cihazı, DVD.
STANDART
Enjeksiyon yeri belirleme bölgesi
İŞLEM BASAMAKLARI
BİLGİ
BECERİ
TAVIR
1. Hasta ya da yaralıya, işlem hakkında 2. İNTRAMÜSKÜLER İLAÇ
1. Mahremiyete saygı
1. Düzenli olmak
UYGULAMA BÖLGELERİ
bilgi verip rızasını almak
göstermek
2. Planlı olmak
2.1. Dorsogluteal Bölge
2. Mahremiyeti koruyucu önlemleri
2. Hasta rızasını almak
2.2. Ventrogluteal Bölge
almak
2.3. Femoral Bölge
3. Seçilen enjeksiyon alanına göre
5. Dikkatli olmak
2.4. Deltoid Kası
hastaya uygun pozisyon vermek
Dorsogluteal bölgede;
4. Spina iliaca anterior superior ile
koksiks arasına hayali düz bir çizgi
çizip üç eşit parçaya bölmek.
5. Dışta kalan 1/3’lük parçanın orta
noktasını enjeksiyon alanı olarak
belirlemek.
Ventrogluteal bölgede;
6. Avuç
içinizi,
femurun
büyük
trochanteri üzerine yerleştirmek.
7. İşaret parmağı ya da ortaparmağı
spina iliaca anterior superior üzerine
koyup diğer parmağı crista iliacaya
doğru açmak.
8. Ortada
oluşan
üçgen
alanı
enjeksiyon bölgesi olarak belirlemek.
Laterofemoral bölgede;
9. Femuru, hayali olarak üç eşit
parçaya bölmek.
10. Ortada kalan parçanın 1/3’lük dış
yan kısmını enjeksiyon alanı olarak
belirlemek.
Anterofemoral bölgede;
11. Femuru, hayali üç eşit parçaya
bölmek.
12. Ortada kalan parçanın 1/3’lük orta
kısmını enjeksiyon alanı olarak
belirlemek.
Deltoid kasında;
13. Acromion çıkıntının altına hayali
çizgi çizmek.
14. Tepesi aksiller hat olarak belirlenen
üçgenin tam ortasını belirlemek.
SÜRE: İşlemin Yapılma Süresi 1 dakika
NOT
İŞ
İlaç uygulamak
MESLEĞİN ADI
İŞLEM NO
3
İŞLEMİN ADI
Intramüsküler ilaç uygulamak
YETERLİK
Teknik laboratuvar, beceri eğitim sahası, İM yetişkin ve bebek mankeni, eldiven, enjektör,
iğne, pamuk, antiseptik solüsyon, (alkol, baticon) tıbbi atık kutusu, tıbbi atık çöpü, ampul veya
flakon formunda ilaç, kayıt formu, kalem, bilgisayar, projeksiyon cihazı, DVD.
STANDART:
Cerrahi aseptik teknik ve İM uygulama tekniği
İŞLEM BASAMAKLARI
BİLGİ
BECERİ
TAVIR
1. Enjeksiyon bölgesini, alkollü ya da 3.İNTRAMÜSKÜLER İLAÇ
1. Aseptik tekniğe uygun
1. Düzenli olmak
UYGULAMA TEKNİĞİ
batikonlu pamukla silmek
davranmak
2. Planlı olmak
3.1. İntramüsküler Enjeksiyon
2. Diğer pamuğu, küçük ve yüzük
parmakların arasına sıkıştırmak
Tekniği
3.2. Z Tekniği
3. İğnenin kapağını çıkarmak
5. Dikkatli olmak
3.3. İntramüsküler Enjeksiyon
4. Silinen bölgeyi, bir elin başparmak
ve işaret parmakları ile hafifçe
Komplikasyonları
bastırarak gerdirmek
5. Hastaya, derin nefes alıp vermesini
söylemek
6. Enjektörü, diğer elle kalem tutar gibi
tutmak
7. İğneyi, 90º lik açıyla dokuya
batırmak
8. Diğer el ile enjektörün pistonunu geri
çekerek
enjektöre
kan
gelip
gelmediğini kontrol etmek
9. İlacı, aynı el ile enjektörün pistonunu
iterek kas içine vermek
10. Enjektörün iğnesini, 90º lik açıyla
dokudan çıkarmak
11. Pamukla, enjeksiyon yerine hafifçe
basınç uygulamak
12. İğneyi, kapağını kapatmadan tıbbi
atık kutusuna atmak
13. Enjektörü, pamuğu ve eldiveni tıbbi
atık çöpüne atmak
14. Elleri yıkamak
15. İşlemi kayıt etmek
NOT
İşlemi Öğrenme Süresi:12 ders saati
ALAN
MESLEK/DAL
DERS
MODÜL
: İNTRAVENÖZ (DAMAR İÇİ) İLAÇ/SIVI UYGULAMA
KODU
:723H00042
SÜRE
: 40/24
ÖN KOŞUL
:
AÇIKLAMA
:
1. Bu modülün yeterliğe dayalı amaçlarına ulaşılabilmesi için damar yolu açma,
IV ilaç, sıvı uygulaması ve kan almada kullanılacak araç, gereç ve ekipman
sağlanmalıdır.
5. Bu modülün öğrenme-öğretme sürecinde, arter ve venler anatomik şema
üzerinde incelenmelidir.
uygulama yapılmalıdır.
ÖĞRETİM YÖNTEM
VE TEKNİKLERİ
uygulanabilir.
GENEL AMAÇ
: Öğrenci, olay yerinde ve hastane acil servisinde ilaç hazırlama
ve uygulama kuralları ile cerrahi aseptik tekniğe uygun damar
intravenöz ilaç/ sıvı uygulayabilecektir.
AMAÇLAR
:
1. İntraket ile damar yolu açabilecektir.
2. Intraosseoz yol açabileceksiniz.
3. Damar içi (intravenöz) ilaç uygulayabilecektir.
4. Damar içi (intravenöz) sıvı uygulayabilecektir.
5. Kan alabilecektir.
İÇERİK
:
1. İNTRAKET İLE DAMAR YOLU AÇILMASI
1.1. İntravenöz Uygulamalarda Kullanılan Periferik Venler
1.1.1. Ven Seçiminde Dikkat Edilecek Noktalar
1.2. İntraket İle Damar Yolu Açılmasında Kullanılan Malzemeler
1.3. İntraket İle Damar Yolu Açma Tekniği
2. INTRAOSSEOZ YOL (EZ-IO, KEMİK İÇİ )
2.1.Kemik İçi Uygulama Bölgeleri
2.1.1. Endikasyonları ve Kontrendikasyonları
2.2. Kemik İçi Uygulama Tekniği
2.2.1.Yetişkinlerde Kemik İçi Uygulama Tekniği
2.2.2.Çocuklarda ve Bebeklerde Kemik İçi Uygulama Tekniği
2.3. Kemik İçi Uygulamanın Komplikasyonları
2.4. EZ-IO Kateterin Çıkarılması
2.5 Diğer Damar Yolu Açma Teknikleri
2.5.1. Santral Venöz Kateter
3. INTRAVENÖZ İLAÇ UYGULAMASI
3.1. İntravenöz Enjeksiyonda Kullanılan Malzemeler
3.2. İntravenöz Enjeksiyon Tekniği
3.3. İntravenöz Enjeksiyon Komplikasyonları
4. INTRAVENÖZ SIVI UYGULAMASI
4.1. İntravenöz Sıvı Uygulamasında Kullanılan Malzemeler
4.1.1. İntravenöz Solüsyonlar
4.1.2. İntravenöz Sıvı Seti
4.1.3. Doz Ayarlayıcı Set (Dose-Flow)
4.1.4. Üçlü Musluk
4.1.5. İnfüzyon Pompası
4.2. İntravenöz Sıvı Uygulama Tekniği
4.3. İntravenöz Sıvı Akış Hızının Hesaplanması
4.4. İntravenöz Sıvı Uygulamasında Dikkat Edilecek Noktalar
4.5. İntravenöz Sıvı Uygulamasının Sonlandırılması
4.6. İntravenöz Sıvı Uygulama Komplikasyonları
5. KAN ALMA
5.1. Kapiller Kan Alma
5.1.1. Kapiller Kan Alma Tekniği
5.2. Venöz Kan Alma
5.2.1. Enjektörle Venöz Kan Alma Tekniği
5.2.2. Vacutainerle Venöz Kan Alma Tekniği
5.3. Arteriyel Kan Alma
5.3.1. Kan Gazları Analizinde Kapiller Kan Alma
5.3.2. Arteriyel Kateterden Kan Alma
A.İntraket İle Damar Yolu Açılması (İntraket İle Damar Yolu Açmak)
1.
Damar yolu açma endikasyonlarını açıklar.
2. Damar yolu açmak amacıyla kullanılan venleri ayırt eder.
3. Damar yolu açmak için ven seçimi yapar.
4. Bebeklerde damar yolu açmak için baş venlerini kullanır.
5. Damar yolu açmak için malzeme seçimi ve hazırlığı yapar.
6. Tekniğine uygun damar yolu açar.
B. Intraosseoz Yol (EZ-IO, Kemik İçi ) (Intraosseoz yol açmak)
1. Kemik yolu açılacak bölgeyi belirler.
2. Kemik yolunun açımında kullanılan malzemeleri tanır.
3. Cerrahi aseptik tekniğe uyar.
4. Tekniğine uygun kemik yolunu açar.
5. Tekniğine uygun kateteri çakartır.
C.İntravenöz İlaç Uygulaması (Damar İçi (IV) İlaç Uygulamak)
1. İV ilaç uygulama endikasyonlarını açıklar.
2. İV ilaç uygulaması için malzeme seçimi ve hazırlığı yapar.
3. Steril paket açma tekniğine uygun enjektörü hazırlar.
4. İlaç hazırlama ve uygulama kurallarına uygun ilaç dozunu doğru hesaplar.
5. İlaç hazırlama ve uygulama kuralları ile cerrahi aseptik tekniğe uygun ampulden
ya da flakondan enjektöre ilaç çeker.
6. Hasta hakları gereğince hasta, yaralı ya da yakınları ile görüşerek işlem
hakkında bilgi verip rızasını alır.
7. Hasta hakları gereğince hasta ya da yaralının mahremiyetine saygı gösterir.
8. Hasta ya da yaralıya, uygun pozisyon verir.
9. İlacın özelliğine ve miktarına uygun veni seçer.
10. İlaç hazırlama ve uygulama kuralları ile cerrahi aseptik tekniğe uygun İV ilacı
uygular.
11. İV ilaç uygulama esnasında hastayı gözlemler, değişiklikleri fark eder.
12. İV ilaç verdikten sonra iğne ucunun kapağını kapatmadan tıbbi atık kutusuna
atar.
13. Yapılan ilaç ve dozu, kayıt formuna kaydeder.
14. İV ilaç uygulama komplikasyonlarını açıklar.
D.İntravenöz Sıvı Uygulaması (Damar İçi (intravenöz) Sıvı Uygulamak)
1. İV sıvı uygulama endikasyonlarını açıklar.
2. İV solüsyonları ayırt eder.
3. İV sıvı uygulaması için malzeme seçimi ve hazırlığı yapar ve İV sıvıyı hazırlar.
4. Bir saatte verilecek İV sıvı miktarını hesaplar.
5. Bir dakikada verilecek İV sıvı damla miktarını hesaplar.
6. İlaç hazırlama ve uygulama kuralları ile cerrahi aseptik tekniğe uygun İV sıvı
uygular.
7. Doz ayarlayıcı seti tekniğine uygun ve dikkatli kullanır.
8. Üçlü musluğu tekniğine uygun ve dikkatli kullanır.
9. İnfüzyon pompasını tekniğine uygun ve dikkatli kullanır.
10. İlaç hazırlama ve uygulama kuralları ile cerrahi aseptik tekniğe uygun
enjeksiyon portundan sıvı içine ilaç verir.
11. Damar yolu açık kalacak şekilde İV sıvının akış hızını ayarlar.
12. İlaç hazırlama ve uygulama kuralları ile cerrahi aseptik tekniğe uygun İV sıvı
uygulamasını sonlandırır.
E.Kan Alma (Kan Almak)
1. İV sıvı uygulama komplikasyonlarını açıklar.
2. Kan alma endikasyonlarını açıklar.
3.
Kan alma yöntemlerini ayırt eder.
4. Cerrahi aseptik tekniğe uygun kapiller kan alır.
5. Kan tüplerini ayırt eder.
6. Venöz kan almak için malzeme seçimi ve hazırlığı yapar.
7. Cerrahi aseptik tekniğe uygun enjektörle kan alır.
8. Cerrahi aseptik tekniğe uygun vacutainer ile kan alır.
9. Arterden kan alma endikasyonlarını açıklar.
10. Cerrahi aseptik tekniğe uygun kan gazları analizi için kapiller kan alır.
11. Cerrahi aseptik tekniğe uygun arteriyel kateterden kan alır.
12. Cerrahi aseptik tekniğe uygun çalışır.
13. Temiz ve düzenli çalışır.
İŞ
MESLEĞİN ADI
İŞLEM NO
1
İŞLEMİN ADI
İntraket ile damar yolu açmak
YETERLİK
Damariçi (İntravenöz) İlaç ve Sıvı Uygulamak
İV enjeksiyon mankeni, intraket, güvenli intraket, antiseptik solüsyon, pamuk tampon, turnike,
flaster, şeffaf kanül sabitleyici flaster, heparinli kapak, eldiven, enjektör, steril distile su,
projeksiyon cihazı, bilgisayar, DVD
STANDART
Cerrahi aseptik tekniğe uygun intraket ile damar yolu açmak
İŞLEM BASAMAKLARI
BİLGİ
BECERİ
TAVIR
1. İNTRAKET İLE DAMAR YOLU 1. Ven seçimi yapmak
1. Malzeme hazırlığı yapmak
1. Düzenli olmak
2. Hasta veya yaralıya bilgi verip işlem AÇILMASI
2. İntraket seçimi yapmak 2. Planlı olmak
1.1. İntravenöz Uygulamalarda
için izin almak.
3. Elleri yıkamak ve eldiven giymek
Kullanılan Periferik Venler
1.1.1. Ven Seçiminde Dikkat
4. Hasta veya yaralıya işlem için uygun
5. Dikkatli olmak
bir pozisyon vermek.
Edilecek Noktalar
1.2. İntraket İle Damar Yolu
5. Uygulama yapılacak koldaki venleri
7. Ekip çalışmasına uymak
gözlemleyerek palpe etmek.
Açılmasında
Kullanılan
6. Turnikeyi bağlamak.
Malzemeler
1.3. İntraket İle Damar Yolu
7. Girilecek venin cilt antisepsisini
sağlamak.
Açma Tekniği
8. İntraketi, iğnesinin keskin yüzü
yukarı gelecek şekilde tutmak.
9. Diğer el ile girilecek veni sabitlemek.
10. Venin yapısına uygun (doğrudan ya
da dolaylı) teknik ile vene girmek.
11. İntraketin kan durdurucu kapağının
olduğu yeri gözlemlemek.
12. İntraketin iğnesini 1 cm geriye
çekerek kanülün içine kan gelip
gelmediğini gözlemlemek.
13. Kanüle kan doluyorsa; intraketin
plastik kısmını damar içinde
ilerletirken kılavuz iğneyi yavaşça
geriye doğru çekmek.
14. İntraketi bir el ile sabit tutarak
turnikeyi çözmek.
15. İntraketin kılavuz iğnesini tamamen
çıkarmak.
16. İntraketin sıvı seti girişine enjektörü
takarak birkaç ml serum fizyolojik
enjekte etmek.
17. Şeffaf flaster ile intraketi sabitlemek
18. Başparmak ile venin üst kısmına
bası yaparak enjektörü çıkarmak.
19. Heparinli kapağı sıvı seti girişine
takarak sıkıştırmak.
20. Kontamine malzemeleri
uzaklaştırmak
21. Eldivenleri çıkararak elleri yıkamak
22. Uygulamanın tarih ve saatini uygun
formlara kaydetmek
NOT
İŞ
MESLEĞİN ADI
İŞLEM NO
İŞLEMİN ADI Intraosseoz yol açmak
2
YETERLİK
Damar İçi (İntravenöz) İlaç ve Sıvı Uygulamak
Antiseptik solüsyon, intraosseoz ilaç uygulama kiti, pamuk tampon, eldiven, projeksiyon cihazı,
ORTAM (Araç gereç, donanım ve koşullar) bilgisayar, DVD
STANDART
İntraosseoz (EZ-IO) uygulama tekniği
İŞLEM BASAMAKLARI
BİLGİ
BECERİ
TAVIR
EZ-IO’nun hazırlanması
2. INTRAOSSEOZ YOL (EZ-IO, 1. Kemik içi ilaç uygulama 1. Düzenli olmak
KEMİK İÇİ )
1. EZ-IO’nun kutusunu açmak.
bölgelerini belirlemek 2. Planlı olmak
2. Sürücüsünü ve kartuşunu hazırlamak. 2.1.Kemik İçi Uygulama Bölgeleri
2. Yetişkinlerde kemik içi 3. Zamanı iyi kullanmak
2.1.1. Endikasyonları ve
3. Kartuşu açarak iğne setini sürücüye
yol açmak.
takmak.
Kontrendikasyonları
3. Çocuk ve bebeklerde 5. Dikkatli olmak
2.2. Kemik İçi Uygulama Tekniği
4. SANP sesini hissetmek.
kemik içi yol açmak.
2.2.1.Yetişkinlerde Kemik İçi
5. İğne setini kartuştan ayırmak.
6. Güvenlik kapağını saat yönünde
Uygulama Tekniği
2.2.2.Çocuklarda ve
çevirerek çıkartmak.
EZ-IO Uygulama Tekniği
Bebeklerde Kemik İçi
1. H/yaralıyı sırt üstü yatırmak.
Uygulama Tekniği
2.3. Kemik İçi Uygulamanın
2. Dizi hafifçe yukarı doğru bükmek.
3. Uygulama yapılacak bölgeyi
Komplikasyonları
2.4. EZ-IO Kateterin Çıkarılması
belirlemek
4. Uygulama bölgesinin antisepsisini
sağlamak
5. EZ-IO sürücüsünü (tabancasını) bir
elde tutmak
6. Diğer elle giriş yerini sabitlemek.
7. Sürücüyü giriş yerine 90 derece acı
ile tutmak
8. Sürücünün ucundaki iğneyi deriye
batırmak ve iğnenin kemiğe
girdiğinden emin olana kadar
bastırmak.
9. Kateter üzerindeki 5 mm çizgisini
kontrol etmek.
10. Direnç azaldığında kemik içine
girdiğini hissetmek ve ilerletmeyi
durdurmak.
11. Bir elle iğne setini tutmak diğer el ile
sürücüyü setten ayırmak.
12. Yine bir el ile giriş yeri desteklenirken
diğer el ile kılavuzu saat yönünde
çevirerek çıkartmak.
13. Kılavuzu boş kartuşa yerleştirmek ve
tıbbi atık kutusuna atmak.
14. Kılavuzun ucunda kan ya da kemik
iliği aspirasyonu olup olmadığını
kontrol etmek
15. 10 cc SF (serum fizyolojik) verilerek
yolun açık olup olmadığını kontrol
etmek.
EZ-IO kateterin çıkarılması
Kateterin giriş yeri tutulur ya da giriş
yerine enjektör takmak.
Hastanın bacağı sabitlemek.
Saat yönünde çevrilerek hafifçe yukarı
doru 90 derece acı ile çekmek.
SÜRE: İşlemin Yapılma Süresi: 1 dk.
NOT
İşlemi Öğrenme Süresi: 4 Saat
Hasta Veya Yaralıya Tedavi Uygulamak
MESLEĞİN ADI
İŞLEM NO
İŞLEMİN ADI
3
Damar içi (intravenöz) ilaç uygulamak
YETERLİK
IV enjeksiyon mankeni, antiseptik solüsyon, pamuk tampon, turnike, eldiven, enjektör, güvenli
ORTAM (Araç gereç, donanım ve koşullar) enjektör, ilaç, enjeksiyon bandı, projeksiyon cihazı, bilgisayar, DVD
STANDART:
İlaç hazırlama ve uygulama kuralları ile cerrahi aseptik tekniğe uygun damar içi ilaç uygulamak
İŞLEM BASAMAKLARI
BİLGİ
BECERİ
TAVIR
3.INTRAVENÖZ İLAÇ
1. Ven seçimi yapmak
1. Düzenli olmak
UYGULAMASI
2. İlacı, enjektöre çekmek
2. Ampul ya da flakondan ilaç 2. Planlı olmak
3.1. İntravenöz Enjeksiyonda
3. Hasta ya da yaralının kimliğini
çekmek
kontrol edip rızasını almak
3. İlacı istenen dozda
3.2. İntravenöz Enjeksiyon
4. Seçilen enjeksiyon bölgesine göre
enjektöre çekmek
5. Dikkatli olmak
hastaya uygun pozisyon vermek
Tekniği
3.3. İntravenöz Enjeksiyon
5. Turnikeyi bağlamak
6. Enjeksiyon için seçilen veni, parmak
Komplikasyonları
uçları ile palpe etmek
7. Enjeksiyon bölgesini, alkollü ya da
batikonlu pamukla silmek
8. Enjektörü, el enjektörün üzerinde
olacak şekilde tutmak
9. Veni diğe el ile sabitlemek
10. Enjektörle, iğne ve ven arasında 3045º açı oluşturacak şekilde deriye
girmek
11. Deriye girdikten hemen sonra iğne
ile ven arasındaki açıyı 10-15º ye
kadar küçülterek venin bir yanından
girmek
12. Enjektörü, sabit tutarak diğer el ile
enjektörün pistonunu hafifçe geri
çekmek
13. Turnikeyi çözmek
14. İlacı, damar içine oldukça yavaş bir
şekilde vermek
15. Pamuğu, iğnenin dokuya girdiği yere
yerleştirerek iğneyi, bulunduğu açıda
yavaşça dokudan çıkarmak
16. İğnenin kapağını kapatmadan tıbbi
atık kutusuna, enjektör, pamuk ve
eldiveni tıbbi atık çöpüne atmak
17. Elleri yıkamak
18. İşlemi kayıt etmek
NOT
MESLEĞİN ADI
İŞLEM NO
İŞLEMİN ADI
4
Damar içi (intravenöz) sıvı uygulamak
YETERLİK
IV enjeksiyon mankeni, antiseptik solüsyon, pamuk tampon, flaster, eldiven, heparinli kapak,
intravenöz solüsyon, intravenöz sıvı seti, doz ayarlayıcı, üçlü musluk, infüzyon pompası,
tespit tahtası, projeksiyon cihazı, bilgisayar, DVD
İlaç hazırlama ve uygulama kuralları ile cerrahi aseptik tekniğe uygun damar içi sıvı
STANDART
uygulamak
İŞLEM BASAMAKLARI
BİLGİ
BECERİ
TAVIR
4. INTRAVENÖZ SIVI UYGULAMASI 1. Ven seçimi yapmak
1. Düzenli olmak
4.1. İntravenöz Sıvı Uygulamasında 2. Ampul ya da flakondan 2. Planlı olmak
2. Plastik torbanın koruyucu kılıfını,
yırtarak açmak, set takılacak porttaki Kullanılan Malzemeler
ilaç çekmek
4.1.1. İntravenöz Solüsyonlar
renkli kapağı çekip çıkarmak
3. İlacı istenen dozda
4.1.2. İntravenöz Sıvı Seti
3. İntravenöz sıvı setini, yırtarak açmak
enjektöre çekmek
5. Dikkatli olmak
4.1.3. Doz Ayarlayıcı Set (Doseve set üzerinde bulunan kıskacı
kapalı konuma getirmek
Flow)
4.1.4. Üçlü Musluk
4. Setin haznesi bulunan ucundaki
4.1.5. İnfüzyon Pompası
koruyucu kapağı çıkartarak ucu,
4.2. İntravenöz Sıvı Uygulama
solüsyon torbasının portuna takmak
5. Haznenin, yarısına kadar solüsyonla
Tekniği
4.3. İntravenöz Sıvı Akış Hızının
dolmasını sağlamak
6. Setin kıskacını kontrollü bir şekilde
Hesaplanması
4.4. İntravenöz Sıvı Uygulamasında
açarak hava kabarcığı kalmayacak
şekilde seti, solüsyon ile doldurmak
4.5. İntravenöz Sıvı Uygulamasının
7. Setin kıskacını kapatmak
8. Hasta ya da yaralının kimliğini
Sonlandırılması
4.6. İntravenöz Sıvı Uygulama
kontrol etmek
9. Solüsyon torbasını, serum askılığına Komplikasyonları
takmak
10. İntraketin takılı olduğu damara,
üstten bası yaparak intraketin kan
durdurucu kapağını çıkarıp enjektör
girişine takmak
11. Sıvı setinin intrakete takılacak
ucunda bulunan koruyucu kapağı
çıkarıp ucu, intrakete takmak
12. Kıskaç ile hekim istemine uygun
solüsyonun akış hızını ayarlamak
13. Eldiveni çıkarıp tıbbi atık çöpüne
atmak
14. Elleri yıkamak
15. Yapılan işlemi kayıt etmek
NOT
İŞ
MESLEĞİN ADI
İŞLEM NO
İŞLEMİN ADI
4
Kan almak
YETERLİK
Damar içi (intravenöz) İlaç ve Sıvı Uygulamak
IV enjeksiyon mankeni, antiseptik solüsyon, pamuk tampon, turnike, eldiven, enjektör, lanset,
kapiller tüp, enjeksiyon bandı, vacutainer, güvenli vacutainer, vakumlu kan tüpleri, heparin,
ORTAM (Araç gereç, donanım ve koşullar) arter kateteri, üçlü musluk, kan gazları analizörü, projeksiyon cihazı, bilgisayar, DVD.
STANDART
Cerrahi aseptik tekniğe uygun kan almak
İŞLEM BASAMAKLARI
BİLGİ
BECERİ
TAVIR
5. KAN ALMA
1. Ellerinizi yıkayıp eldiven giymek
1. Ven seçimi yapmak
1. Düzenli olmak
Kapiller kan almak için
5.1. Kapiller Kan Alma
2. Kan tüpü seçmek
2. Planlı olmak
5.1.1. Kapiller Kan Alma
1. Kan alınacak parmağı, iki parmak
arasında tutup alkollü pamukla
Tekniği
5.2. Venöz Kan Alma
silmek
5. Dikkatli olmak
5.2.1. Enjektörle Venöz Kan
2. Lanseti hızlı bir şekilde batırmak
3. Kanın ilk damlasını silip ardından
Alma Tekniği
5.2.2. Vacutainerle Venöz
çıkan damlaları, tüpe almak
4. Parmak ucunu pamukla kapatmak
Kan Alma Tekniği
5.3. Arteriyel Kan Alma
5. Lanseti tıbbi atık kutusuna atmak
Enjektörle veya vacutainer ile venöz
5.3.1.Kan Gazları
kan almak için
Analizinde Kapiller Kan
1. Tüpleri hazırlamak
Alma
5.3.2.Arteriyel Kateterden
2. Enjektöre iğnesini ya da vacutainer
iğnesini tüp tutucuya takmak
Kan Alma
3. Turnikeyi bağlamak
4. Veni, parmak uçları ile palpe etmek
5. Seçilen ven noktasını, alkollü
pamukla silmek
6. İğnenin kapağını çıkarmak
7. Enjektörü ya da vacutaineri el üstte
kalacak şekilde tutmak
8. Veni sabitlemek
9. İğne ve ven arasında 30–45º açı
oluşturacak şekilde deriye girmek
10. Deriye girdikten hemen sonra iğne
ile ven arasındaki açıyı 10–15º ye
kadar küçülterek venin bir yanından
girmek
11. Pistonu yavaşça geri çekerek
enjektöre kan dolmasını sağlamak
ya da vakumlu tüpü, tutucunun içine
doğru bastırarak takmak
12. Yeterli kan alındığında turnikeyi
çözmek
13. İğnenin dokuya girdiği yere pamuk
yerleştirerek iğneyi, çıkarmak
14. Kanama duruncaya kadar pamukla
hafifçe basınç uygulamak
15. İğneyi çıkartıp tıbbi atık kutusuna
atmak
16. Kanı, yavaşça ve tüp kenarından
sızdırarak tüpe boşaltmak
17. Tüpü alt üst etmek
Arteriyel kateterden kan almak için
1. Kan gazı analizörünü hazır konuma
getirmek
2. Enjektörü heparinize etmek
3. Kuru enjektör ile kateterden 5 ml kan
çekmek
4. Heparinli enjektör ile kateterden 1–2
ml kan çekmek
5. Enjektörün ağzını yukarı doğru tutup
bir damla kanı dışarı atmak ve
enjektörün kapağını kapatmak
Enjektördeki kanı, alt üst etmek
Cihazın başlat menüsüne basmak
Kanı, direkt proba vermek
Ekranda mesajı, görünce enjektörü
çekmek
10. Kanın nereden alındığını ilgili tuşa
basarak belirtmek
11. Hasta bilgilerini girmek
12. Enjektör, pamuk ve eldiveni tıbbi atık
çöpüne atmak
13. Elleri yıkamak
14. Hastaya, sonuç raporunu ne zaman
ve nereden alacağı hakkında bilgi
vermek
NOT
6.
7.
8.
9.
ALAN
MESLEK/DAL
: ACİL TIP TEKNİSYENİ
DERS
MODÜL
:DERİ TABAKALARINA İLAÇ UYGULAMA
KODU
: 723H00039
SÜRE
: 40/16
ÖN KOŞUL
:
AÇIKLAMA
:
1. Bu modülün yeterliğe dayalı amaçlarına ulaşılabilmesi için deri tabakalarına
ilaç uygulamada kullanılacak araç, gereç ve ekipman sağlanmalıdır.
uygulanmalıdır.
5. Öğrencinin el becerilerinin gelişmesini sağlamak amacıyla manken üzerinde
yeterli sayıda uygulama yaptırılmalıdır.
6. Deri tabakalarına ilaç uygulama ile ilgili örnek resimler gösterilmelidir.
ÖĞRETİM YÖNTEM
VE TEKNİKLERİ:
Anlatım, problem çözme, soru-cevap, araştırma, bireysel
uygulanabilir.
GENEL AMAÇ
: Öğrenci, olay yerinde ve hastane acil servisinde ilaç hazırlama
ve uygulama kuralları ile cerrahi aseptik tekniğe uygun deri
tabakalarına ilaç uygulayabilecektir.
AMAÇLAR
:
1. Subcutan (dermisin altı) enjeksiyon uygulayabilecektir.
2. İntradermal (deri içi) enjeksiyon uygulayabilecektir.
İÇERİK
:
1. SUBKÜTAN ENJEKSİYON
1.1.Subkütan Enjeksiyon Uygulanan Bölgeler
1.2.Subkütan Enjeksiyon Uygulanacak Bölge Seçilirken Dikkat Edilecek Noktalar
1.3.Subkütan Enjeksiyonda Gerekli Malzemeler
1.4.Subkütan Enjeksiyon Uygulama
1.5.Subkütan Enjeksiyonda Dikkat Edilecek Noktalar
2. INTRADERMAL ENJEKSİYON
2.1.İntradermalenjeksiyon uygulanan bölgeler
2.2.İntradermal Enjeksiyonda Gerekli Malzemeler
2.3.İntradermal Enjeksiyon Uygulama
2.4.İntradermal Enjeksiyonda Dikkat Edilecek Noktalar
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
A.Subkütan Enjeksiyon (Subcutan (Dermisin Altı) Enjeksiyon yapmak)
1. Subkutan enjeksiyonda dokunun özelliğine bağlı olarak göz önünde
bulundurulması gereken noktaları sıralar.
2. Subkutan enjeksiyonda hastaya pozisyon verir ve enjeksiyon bölgesini belirler.
3. Subkutan enjeksiyon uygulanacak bölge seçilirken dikkat edilecek noktaları
sıralar.
4. Subkutan enjeksiyonda gerekli malzemeleri hazırlar.
5. Aseptik koşullar altında ve tekniğine uygun subkutan enjeksiyon uygular.
B.İntradermal Enjeksiyon (İntradermal (Deri içi) Enjeksiyon Yapmak )
1. Hastanın mahremiyetine ve hasta haklarına saygı gösterir.
2. İntradermal enjeksiyonda gerekli malzemeleri hazırlar.
3. Aseptik koşullar altında ve tekniğine uygun olarak intradermal enjeksiyon
uygular.
4. İlaç hazırlama ilkelerine uyar.
5. Aseptik tekniğe dikkat eder.
6. Ekip arkadaşları ile uyumlu çalışır.
7.
Temiz ve düzenli çalışmaya özen gösterir.
MESLEĞİN ADI
İŞ
İŞLEM NO
1
İŞLEMİN ADI
YETERLİK
Deri Tabakalarına İlaç Uygulamak
Subcutan (dermisin Altı) enjeksiyon uygulamak
1 ml. enjektör, pamuk, alkol, ilaç, ilaç kartı, tıbbi atık kutusu, eldiven, teknik laboratuar
STANDART
İŞLEM BASAMAKLARI
Enjeksiyon tekniğine uygun olarak doğru bir şekilde yapmak
BİLGİ
BECERİ
1. SUBKÜTAN ENJEKSİYON
1. Elleri yıkamak ve eldiven giymek
1.
1.1.Subkütan
Enjeksiyon 2.
2. İlaç kartını doktor istemi ile
karşılaştırarak kontrol etmek.
Uygulanan Bölgeler
3.
1.2.Subkütan
Enjeksiyon
3. Ampul veya flakondan, ilaç
hazırlama prosedürünü izleyerek
Uygulanacak Bölge Seçilirken 4.
ilacı enjektöre çekmek.
5.
1.3.Subkütan
Enjeksiyonda
4. Malzemeleri tedavi tepsisine
eksiksiz hazırlamak.
Gerekli Malzemeler
1.4.Subkütan
Enjeksiyon
5. Malzemeleri alarak hastanın yanına
gitmek ve kimlik bilgilerini kontrol
Uygulama
1.5.Subkütan
Enjeksiyonda
etmek.
6. Malzemeleri kolay ulaşılabilecek bir
yere yerleştirmek.
7. Hasta veya yaralı ile iletişim
kurarak uygulama hakkında bilgi
vermek.
8. İşlem için hasta veya yaralıdan izin
almak.
9. Enjeksiyon uygulanacak bölgeyi
seçmek.
10. Hasta veya yaralıya uygun
pozisyon vermek.
Ampulden ilaç çekmek
Araç gereci kullanmak
Sekiz doğru kuralını
uygulamak
Sterilizasyonu korumak
Uygun pozisyon vermek
TAVIR
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Dikkatli olmak
Planlı ve programlı olmak
Disiplinli olmak
Empati kurmak
Sorumluluk sahibi olmak
Güzel ve etkili konuşmak
Özgüvenli olmak
Güvenilir olmak
11. Hasta veya yaralının üzerini açmak.
12. Enjeksiyon yapılacak
noktayıbelirleyerek değerlendirme
yapmak.
13. Enjeksiyon için belirlenen alanı
baticonlu ya da alkollü pamuk
tampon ile içten dışa doğru dairesel
hareketlerle bastırarak, yaklaşık 5
cm çapında silmek.
14. Hazırlanan diğer baticonlu pamuğu
bir elin yüzük parmağı ile küçük
parmağı arasına yerleştirmek.
15. Enjektörü tepsiden alarak iğnenin
kapağını açmak
16. Sol elin baş ve işaret parmağı ile
tutarak subkütan dokuyu, yaklaşık
olarak 2,5cm yükseltmek.
Enjeksiyon, 90° açı ile uygulanacaksa
1. Enjektörü işaret ve orta parmak ile
ajutajından destekleyerek kalem
tutar gibi tutmak
2. İğneyi, yükseltilen dokunun gevşek
olan noktasından 90° açı ile deriye
batırmak.
Enjeksiyon, 45–60° açı ile
uygulanacaksa
1. Enjektörü, parmaklar, enjektörün
altında kalacak şekilde tutmak.
2. İğneyi, eğimi yukarı bakar
durumdayken parmaklarla
yükseltilen dokunun gevşek olan
noktasından 45–60° açı ile deriye
batırmak.
3. İğne deri altına girdikten sonra
enjektörü hareket ettirmeden,
sıkıştırılan bölgeyi serbest
bırakmak.
4. İlacı enjekte etmek.
5. İlaç verme işlemi bittikten sonra
pamuk tamponu, iğnenin çıkış
noktasına koyarak giriş açısını
bozmadan iğneyi tek hareketle,
hızlıca çekmek.
6. İşlem bittikten sonra hastanın
giysilerini giydirip hastaya rahat
pozisyon vermek.
7. Kullanılmış iğneyi, kapağını
kapatmadan tıbbi atık kutusuna,
pamuk ve enjektörü ise tıbbi atık
torbasına atmak.
8. Eldiveni çıkartarak tıbbi atık
torbasına atmak ve elleri yıkamak.
9. Yapılan işlemi kaydetmek.
NOT:
MESLEĞİN ADI
İŞ
İŞLEM NO
2
İŞLEMİN ADI
YETERLİK
Deri Tabakalarına İlaç Uygulamak
ORTAM (Araç gereç, donanım ve koşullar):
İntradermal (deri içi) enjeksiyon uygulamak
Enjektör, pamuk, alkol, ilaç, ilaç kartı, Tıbbi atik kutusu keski eldiven, Teknik Laboratuar
STANDART
İŞLEM BASAMAKLARI
BİLGİ
2. İNTRADERMAL ENJEKSİYON
1. Elleri yıkamak ve eldiven giymek.
2. İlaç kartını doktor istemi ile 2.1.İntradermal enjeksiyon
karşılaştırarak kontrol etmek
uygulanan bölgeler
3. İlacı istenen dozda enjektöre çekip 2.2.İntradermal Enjeksiyonda
enjektörün havasını çıkartmak.
Gerekli Malzemeler
4. Hazırlanan
malzemeleri
alarak 2.3.İntradermal Enjeksiyon
hastanın yanına gitmek.
Uygulama
5. Kullanılacak olan malzemeleri kolay 2.4.İntradermal Enjeksiyonda
ulaşılacak bir yere koymak.
6. Hasta veya yaralı ile iletişim kurarak,
uygulama hakkında bilgi vermek.
7. Hasta veya yaralıdan işlem için izin
almak
8. Enjeksiyon
yapılacak
bölgeyi
seçmek.
9. Hasta veya yaralıya uygun pozisyon
vermek
10. Enjeksiyon yapılacak alanı gözlem
ve palpe ederek değerlendirmek.
11. 1Enjeksiyon alanını alkollü pamukla,
dairesel hareketlerle 5cm çapında
silmek.
12. Bir el ile enjeksiyon için belirlenen
1.
2.
3.
4.
5.
6.
BECERİ
Ampulden ilaç çekmek
Doz hesaplamak
Araç gereci kullanmak
Sekiz doğru kuralını
uygulamak
Steriliasyonu korumak
Uygun pozisyon vermek
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
TAVIR
Dikkatli olmak
Planlı ve programlı olmak,
Disiplinli olmak
Empatik olmak,
Sorumluluk sahibi olmak,
Güler yüzlü olmak,
Güzel ve etkili konuşmak,
Özgüvenli olmak,
Güvenilir olmak
alanı
tutup
deriyi,
parmaklar
arasında iyice gerdirmek.
13. İğneyi, 5–15°’lik açı ile dermise
yavaşça batırmak.
14. İğneyi batırdıktan sonra dokuyu
serbest bırakarak pistonu tutmak.
15. İğneyi oynatmadan ilacı, yavaşça
enjekte etmek.
16. Giriş
açısını
bozmadan,
kuru
pamukla
hafifçe
destekleyerek,
iğneyi yavaş bir şekilde geri çekmek.
17. Enjeksiyon alanını, kalemle çizerek
daire içerisine almak.
18. Kullanılmış
iğneyi,
kapağını
kapatmadan tıbbi atık kutusuna,
pamuk ve enjektör ise tıbbi atık
torbasına atmak.
19. Eldiveni
çıkartarak
tıbbi
atık
torbasına atmak
20. Hasta veya yaralıya rahat pozisyon
vermek.
21. 2Yapılan işlemin sonucunu ve saatini
kaydetmek.
NOT:
ALAN
MESLEK/DAL
DERS
MODÜL
: BOŞALTIM UYGULAMALARI
KODU
:723H00038
SÜRE
: 40/24
ÖN KOŞUL
:
AÇIKLAMA
:
1. Bu modülün yeterliğe dayalı amaçlarına ulaşılabilmesi için gerekli araç, gereç
ve ekipman sağlanmalıdır.
ÖĞRETİM YÖNTEM
VE TEKNİKLERİ
uygulanabilir.
GENEL AMAÇ
: Öğrenci; hastane acil servislerinde aseptik koşulları
sağlayarak mesane kateterizasyonu uygulayabilecektir.
AMAÇLAR
:
1. Hasta veya yaralıya nazogastrik sonda uygulayabilecektir.
2. Mesane kateterizasyonu hazırlığı yapabilecektir.
3. Kadın hasta veya yaralıya mesane kateteri uygulayabilecektir.
4. Erkeklerde mesane kateterizasyonu ve prezervatif sonda uygulayabilecektir.
5. Hasta veya yaralıya lavman uygulayabilecektir.
İÇERİK
:
1. NAZOGASTRİK SONDA
1.1. Nazogastrik Sonda Uygulama Endikasyonları
1.2. Nazogastrik Sonda Uygulamasında Kullanılan Malzemeler
1.2.1. Nazogastrik Sondalar
1.3. Nazogastrik Sonda Uygulama Tekniği
1.4. Nazogastrik Sondanın Çıkarılması
1.5. Nazogastrik Sonda Uygulamasının Komplikasyonları
2. MESANE KATETERİZASYONU HAZIRLIĞI
2.1. Mesane Kateterizasyonunda Kullanılan Malzemeler
2.2. Mesane Kateterizasyonunda Hasta Hazırlığı
3. KADINLARDA MESANE KATETERİZASYONU
3.1. Kadınlarda Mesane Kateteri Uygulama
3.2. Foley Sondanın Çıkarılması
4. ERKEKLERDE MESANE KATETERİ VE PREZERVATİF SONDA UYGULAMA
4.1. Erkeklere Mesane Kateteri Uygulaması
4.2. Prezervatif Sonda (Kondom Kateter)
4.2.1. Prezervatif Sonda Uygulama Tekniği
4.3. Mesane Kateterizasyonu Uygulanmış Hasta veya Yaralıda Dikkat
Edilmesi Gereken Noktalar
4.3.1. Mesane Kateterizasyonu Komplikasyonları
5. LAVMAN
5.1. Hasta veya Yaralıya Lavman Uygulaması
5.1.1. Lavman Uygulamasında Dikkat Edilecek Noktalar
5.2. Sürgü ve Ördek
5.2.1. Sürgü ve Ördek Verme
A. Nazogastrik Sonda (Hasta veya Yaralıya Nazogastrik Sonda Uygulamak)
1. Nazogastrik sonda uygulama endikasyonlarını sıralar.
2. Nazogastrik sonda uygulamasında kullanılan malzemeleri doğru ve eksiksiz
olarak hazırlar.
3. Nazogastrik sonda çeşitlerini ayırt eder.
4. Tekniğine uygun olarak ve doğru şekilde hasta veya yaralıya nazogastrik sonda
uygular.
5. Tekniğine uygun olarak ve doğru şekilde nazogastrik sondayı çıkarır.
6. Nazogastrik sonda uygulamasının komplikasyonlarını sıralar.
B. Mesane Kateterizasyonu Hazırlığı (Mesane Kateterizasyonu Hazırlığı
Yapmak)
Mesane kateterizasyonunu tanımlar.
Mesane kateterizasyonu endikasyonlarını sıralar.
Mesane kateterizasyonu kontrendikasyonlarını sıralar.
Mesane kateterizasyonunda kullanılan malzemeleri doğru olarak ve eksiksiz
hazırlar.
5. Sondalar ve özelliklerini sıralayarak hastaya uygun sonda seçimi yapar.
6. Mesane kateterizasyonu için hasta hazırlığını yapar.
1.
2.
3.
4.
C. Kadınlarda Mesane Kateterizasyonu (Kadın Hasta veya Yaralıya Mesane
Kateteri Uygulamak)
1. Kadın hasta veya yaralıya aseptik tekniklere uygun mesane kateteri uygular.
2. Foley sondayı tekniğine uygun olarak çıkarır.
D. Erkeklerde Mesane Kateteri Ve Prezervatif Sonda Uygulama (Erkeklerde
Mesane Kateterizasyonu ve Prezervatif Sonda Uygulamak)
1.
2.
3.
4.
Erkek hasta veya yaralıya aseptik tekniklere uygun mesane kateteri uygular.
Erkek hasta veya yaralıya tekniğine uygun prezervatif sonda uygular.
Mesane kateterizasyonunda dikkat edilmesi gereken noktaları sıralar.
Mesane kateterizasyonu komplikasyonlarını sıralar.
E. Lavman (Hasta veya Yaralıya Lavman Uygulamak)
1. Lavman uygulanan durumları sıralar.
2. Lavman çeşitlerini sıralar.
3. Lavman uygulamasında kullanılan malzemeleri doğru ve eksiksiz olarak
hazırlar.
4. Hasta veya yaralıya tekniğine uygun olarak hazır lavman uygular.
5. Lavman uygulamasında dikkat edilecek noktaları sıralar.
6. Hasta veya yaralıya tekniğine uygun olarak sürgü ve ördek verir.
MESLEĞİN ADI
İŞ
NO
1
İŞLEMİN
ADI
Hasta veya yaralıya nazogastrik sonda uygulamak
YETERLİK
ORTAM (Araç gereç,
donanım ve koşullar)
Boşaltım Uygulamalarını Yapmak
Lewin sonda, senkstagen blackmore sonda, ewalt sonda, kağıt havlu, eldiven, flaster, plastik torba, steril
kayganlaştırıcı jel (su bazlı), topikal anestezik sprey (xylocain sprey vb.), disposable böbrek küvet, dil
basacağı, ışık kaynağı, stetoskop, enjektör (10 ml, 50 ml), işlem sırasında kullanılacak solüsyon (serum
fizyolojik, özel antidot solüsyon, NaHCO3 vb. 500 ml<) ya da disposable irigasyon takımı, küçük şişe, (mide
içeriğinden numune almak için), kâğıt havlu vb.
STANDART
NG uygulama tekniği
İŞLEM BASAMAKLARI
BİLGİ
BECERİ
1. Elleri yıkayıp eldiven giyiniz.
2. Hasta ya da yaralıya, fowler pozisyonu
vermek.
3. Nazogastrik sondanın uzunluğunu
ölçmek.
4. Sondanın ucuna kayganlaştırıcı jel
sürmek.
5. Hastanın başını, ekstansiyona getirmek.
6. Her iki burun deliğinin açık olup
7. Sondanın ucunu, burun deliğinden içeri
doğru ilerletmek.
8. Sondanın ucunun orofarenkste olup
9. Sondanın ucu orofarenkste ise hastaya
başını öne eğmesini ve yutkunmasını
söylemek.
10. Sondayı, işaretlenen yere kadar yavaşça
ilerletmek.
11. Sondanın midede olup olmadığını kontrol
etmek.
1. NAZOGASTRİK SONDA
1.1. Nazogastrik Sonda Uygulama
Endikasyonları
1.2. Nazogastrik Sonda
Uygulamasında Kullanılan
Malzemeler
1.2.1. Nazogastrik Sondalar
1.3. Nazogastrik Sonda Uygulama
Tekniği
1.4. Nazogastrik Sondanın
Çıkarılması
1.5. Nazogastrik Sonda
Uygulamasının Komplikasyonları
1. Hasta veya yaralıya
pozisyon vermek
2. El yıkamak
3. Eldiven giymek
TAVIR
1.
2.
3.
4.
5.
Titiz olmak
Temiz olmak
Hasta hakları saygı göstermek
Etik olmak
Empati kurmak
O
12. Sondayı sabitlemek.
Mide kanaması nedeniyle nazogastrik
sonda uygulanmışsa;
1. Sondanın dışta kalan ucuna plastik torba
takmak.
Zehirlenme nedeniyle mide lavajı için
nazogastrik sonda uygulanmışsa;
1. Solüsyonu, enjektör ile sondadan vermek.
2. Mideye verilen solüsyonu enjektörle geri
çekmek.
3. Mide içeriğinden numune almak.
4. Şişenin üzerine hastanın adını, soyadını
ve tarihini yazmak.
Nazogastrik sonda çıkarılacaksa;
1. Elleri yıkayıp eldiven giymek.
2. Hasta veya yakınlarına, yapılacak işlem
ile ilgili bilgi vermek.
3. Hastayı, yarı oturur pozisyona getirmek.
4. Sondanın sabitlenmesinde kullanılan
flasterleri çıkarmak.
5. Sondayı yavaşça çekmek.
6. Hastanın ağzını, gargara yaptırarak
temizlemek.
7. Çıkarılan sondayı ve eldivenleri tıbbi atık
torbasına atmak.
NOT
MESLEĞİN ADI
ACİL TIP
TEKNİSYENLİĞİ
İŞ
İŞLEMİN
ADI
Mesane kateterizasyonu hazırlığı yapmak
O
NO
2
YETERLİK
Foley sonda, nelaton sonda, idrar torbası ve drenaj bağlantısı, steril kompres, steril delikli kompres, steril
su bazlı kayganlaştırıcı jel, steril vazelin, steril böbrek küvet, enjektör, steril eldiven, distile su, antiseptik
solüsyon
ORTAM (Araç gereç, donanım ve
koşullar)
STANDART
İŞLEM BASAMAKLARI
1. Mesane kateterizasyonunu
tanımlamak
2. Mesane kateterizasyonu
endikasyonlarını ayırt etmek
3. Mesane kateterizasyonu
kontrendikasyonlarını ayırt etmek
4. Mesane kateterizasyonunda
kullanılan kateterleri ve
özelliklerini ayırt ermek
5. Kateter seçimi yapmak
6. İdrar torbası seçimi yapmak
7. Hasta veya yaralının bilinci
açıksa yapılacak işlem hakkında
bilgi vermek, izin almak
8. Nonsteril eldiven giymek
9. İşlem için gerekli ortamı
sağlamak
10. Hasta veya yaralının genital
bölgesini açmak
BİLGİ
2. MESANE KATETERİZASYONU
HAZIRLIĞI
2.1. Mesane Kateterizasyonunda
2.2. Mesane Kateterizasyonunda
Hasta Hazırlığı
BECERİ
1. Mesane kateterizasyonu1.
endikasyonunu
2.
değerlendirmek
3.
2. Sonda seçimi yapmak 4.
3. Malzemeleri hazırlamak
4. Aseptik kurallara dikkat
etmek
TAVIR
Titiz olmak
Temiz olmak
Hasta hakları saygı göstermek
Etik olmak
vermek
12. Tek kullanımlık hasta alt bezini
yerleştirmek
13. Hasta veya yaralının genital
bölge temizliğini yapmak.
14. Enjektöre steril distile su ya da
serum fizyolojik çekerek
hazırlamak
15. Steril eldiven hazırlamak.
16. Steril kompres açmak
17. Kullanılacak steril malzemeleri
steril kompres üzerine açmak.
18. Steril gazlı bez tamponların
üzerine antiseptik solüsyon
dökmek.
19. Nonsteril eldiveni çıkarmak
20. Elleri yıkamak
NOT
MESLEĞİN ADI
ACİL TIP
TEKNİSYENLİĞİ
NO
YETERLİK
ORTAM (Araç gereç, donanım ve
koşullar)
STANDART
İŞLEM BASAMAKLARI
1. Malzemeleri ve hastayı hazır hale
getirmek
2. Elleri yıkayarak, steril eldiven
giymek
3. Bir elin baş ve işaret parmaklar ile
labiaları aralamak
4. Antiseptik solüsyonlu gazlı bez
tamponu elinize alarak genital
bölgenin antisepsisini sağlamak
5. Eldivenleri yeni bir steril eldiven ile
değiştirmek
6. Steril delikli örtüyü perine üzerine
sermek.
İŞLEMİN
3
ADI
Kadın hasta veya yaralıya mesane kateteri uygulamak
Tek kullanımlık hasta alt bezi, foley kateter, nelaton kateter, enjektör, distile su, steril eldiven, steril
delikli kompres, idrar torbası ve drenaj bağlantısı
Mesane kateterizasyonu uygulama tekniği
BİLGİ
BECERİ
TAVIR
3. KADINLARDA MESANE
1. Hasta veya yaralıyı
1. Aseptik tekniğe dikkat etmek
KATETERİZASYONU
bilgilendirmek
3.1. Kadınlarda Mesane Kateteri
2. Hasta veya yaralıya
davranmak
Uygulama
pozisyon vermek
3. Düzenli çalışmak
3.2. Foley Sondanın Çıkarılması
3. Cilt antisepsisini
4. Dikkatli olmak
sağlamak
5. Pratik olmak
4. Kateteri üretraya
6. Sabırlı olmak
yerleştirmek
7. Empati kurmak
5. Idrar akışını kontrol
etmek
6. Torba ile kateter
bağlantısını yapmak
7. Kateterin balonunu
İŞ
7. Meatustan içeriye steril
kayganlaştırıcı jel sıkmak
8. Sondanın iç paketini açarak diğer
ucunu steril böbrek küvet içine
yerleştirmek
9. Bir elin 1. ve 2. parmakları ile
labiaları aralamak.
10. Sondanın ucunu meatustan içeri
doğru ilerletmek.
11. İdrar geldikten sonra sondayı 1–2
cm daha ilerletmek
12. Labiaları serbest bırakmak
13. Sondanın balonunu şişiriniz.
14. Balonunun direncini hissetmek için
hafifçe geriye doğru çekip, emin
olduktan sonra 1–2 cm geri itmek.
15. Foley sondanın ucu ile idrar
torbasının ucunu birleştirmek.
16. İdrar torbasını mesaneden daha
aşağıya askıya asmak.
18. Uyluğun iç yüzüne kateteri uygun
bir şekilde tespit etmek.
pozisyon vermek
20. İşlemin sona erdiğini hastaya
bildirmek
21. Kullandığınız malzemeleri uygun
şekilde ortamdan uzaklaştırmak
22. Ellerinizi yıkamak
23. Sonda takma tarih ve saatini
kaydetmek
24. Sondanın çıkarılmasına karar
şişirmek
8. Kateteri tespit etmek
veriniz.
25. Sonda çıkarılması sonucu
oluşabilecek problemler ile ilgili
hastaya bilgi veriniz
26. Hasta mahremiyetini koruyacak
gerekli ortam sağlamak
27. Nonsteril eldiven giymek
28. Hastanın alt giysilerini çıkararak
genital bölgeyi açmak
vermek
30. Disposable hasta alt bezini
yerleştirmek
31. Sondanın flasterle tespit edilen
yerlerini serbestleştirmek
32. Boş bir enjektör ile balon şişirme
lümenindeki solüsyonun tamamını
geri çekmek
33. Hastanın meatusu üzerine tanpon
koyarak el ile desteklerken diğer el
ile sondayı çekerek çıkarmak
34. Eldivenleri çıkarmak
35. Hastaya rahat bir pozisyon
vermek.
36. Etraftaki kontamine malzemeleri
toparlayınız.
37. Elleri yıkamak
38. İşlemin tarihini ve saatini
kaydetmek
NOT
MESLEĞİN ADI
İŞ
NO
4
İŞLEMİN ADI
Erkeklerde mesane kateterizasyonu ve prezervatif sonda
uygulamak
YETERLİK
Tek kullanımlık hasta alt bezi, foley kateter, nelaton kateter, enjektör, distile su, steril
kayganlaştırıcı jel veya vazelin, steril eldiven, steril delikli kompres, idrar torbası ve drenaj
ORTAM (Araç gereç, donanım ve koşullar) bağlantısı, prezervatif sonda vb.
STANDART
İŞLEM BASAMAKLARI
Erkeklerde mesane kateterizasyonu;
1. Malzemeleri ve hastayı hazır hale
getirmek.
2. Ellerinizi yıkayarak steril eldiven
giymek.
3. Penisi dik konuma getiriniz.
4. Antiseptik solüsyonlu tamponu
elinize alarak genital bölgenin
antisepsisini sağlamak
5. Eldivenlerinizi yeni steril eldivenlerle
değiştirmek.
6. Steril delikli örtüyü genital bölge
üzerine sermek.
7. Meatustan içeriye steril
kayganlaştırıcı jel sıkmak.
8. Sondanın iç paketini açarak diğer
ucunu steril böbrek küvet içine
yerleştirmek.
9. Sondanın ucunu 17–20 cm
Tekniğine uygun olarak erkeklerde mesane kateterizasyonu ve prezervatif sonda uygulamak
BİLGİ
BECERİ
TAVIR
4. ERKEKLERDE MESANE
1. Hasta veya yaralıyı
1. Steril çalışmak
KATETERİ VE PREZERVATİF
bilgilendirmek
SONDA UYGULAMA
davranmak
4.1. Erkeklere Mesane Kateteri
vermek
3. Düzenli çalışmak
Uygulaması
3. Idrar akışını kontrol etmek
4. Dikkatli olmak
4.2. Prezervatif Sonda (Kondom 4. Torba ile kateter bağlantısını 5. Pratik olmak
Kateter)
yapmak
6. Sabırlı olmak
4.2.1. Prezervatif Sonda
5. Kateteri tespit etmek
7. Empati kurmak
Uygulama Tekniği
4.3. Mesane Kateterizasyonu
Uygulanmış Hasta veya Yaralıda
Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar
4.3.1. Mesane Kateterizasyonu
Komplikasyonları
O
meatustan içeri doğru ilerleterek
idrar gelişini gözlemlemek.
10. İdrar geldikten sonra sondayı biraz
daha ilerletmek.
11. Sondanın balonunu şişirmek.
12. Sondanın ucu ile idrar torbasının
ucunu birleştirilerek idrar torbası
aşağıya gelecek şekilde asmak.
14. Sondayı uyluğun iç yüzüne flasterle
veya uygun bir şekilde tespit etmek.
pozisyon vermek.
16. Hasta veya yaralıya işlemin sonucu
hakkında bilgi vermek.
17. Etraftaki malzemeleri toparlamak.
18. Ellerinizi yıkamak.
19. İşlemin tarihini ve saatini uygun
formlara kaydetmek.
Prezervatif sonda uygulaması;
1. Hasta veya yaralıya yapılacak olan
uygulama hakkında bilgi veriniz ve
izin almak.
2. Uygun bir ortam sağlamak.
3. Eldivenlerinizi giymek.
4. Perine bölgesini kontrol etmek.
5. Hasta veya yaralıya supine
pozisyonu vermek.
6. Elastik yapıştırıcı bantın yapışkan
kısmını açarak penisin etrafına
dairesel olarak yapıştırmak.
7. Bir elinizle sondanın prezervatif
kısmını penis üzerine geçirmek.
8. Prezervatif sondanın, idrar torbası ile
bağlantısını yapmak.
9. İdrar torbasını, yatak kenarına ya da
hasta üzerine tespit etmek.
10. Kullanılan malzemeleri tıbbi atık
torbasına atmak.
11. Uygulamanın tarihini ve saatini
kaydetmek.
NOT
MESLEĞİN ADI
İŞ
NO
5
İŞLEMİN ADI
Hasta veya yaralıya lavman uygulamak
YETERLİK
Hazır lavman, sürgü, tek kullanımlık hasta altı bezi, kağıt havlu, tuvalet kağıdı
STANDART
İŞLEM BASAMAKLARI
1. Hasta veya yaralıya yapılacak
işlem açıklanarak izin almak
2. Yatak etrafına perde ya da
paravan kapatılarak hasta veya
yaralı için rahat bir ortam
sağlamak
3. Eldiven giymek
vermek
5. Hastanın alt giysilerini çıkarmak
6. Hasta veya yaralının kalçaları
altına disposable hasta altı bezini
yerleştirmek
7. Hazır lavmanın koruyucu
kapağını çıkarınız ve tüpün ucuna
kayganlaştırıcı jel sürünüz.
8. Bir eliniz ile kalçayı iki yana
ayırarak anüs bölgesini
gözlemleyiniz.
9. Hasta veya yaralıya gevşemesi
için burundan nefes alıp ağızdan
Hasta veya yaralıya tekniğine uygun olarak lavman uygulamak
BİLGİ
BECERİ
TAVIR
5. LAVMAN
1. 1.Hasta yaralının altına bez
1. Titiz olmak
5.1. Hasta veya Yaralıya Lavman
yerleştirmek
2. Temiz olmak
Uygulaması
2. Hasta veya yaralıya pozisyon 3. Hasta hakları saygı göstermek
5.1.1. Lavman Uygulamasında
vermek
4. Etik olmak
3. Hasta veya yaralının altına
5. Empati kurmak
5.2. Sürgü ve Ördek
sürgü yerleştirmek
5.2.1. Sürgü ve Ördek Verme
4. Hasta veya yaralının altından
sürgüyü kaldırmak
O
vermesini söylemek
10. Anal sifinkterin gevşemesini
beklemek
11. Tüpün uç kısmını tamamen
itekleyerek yerleştiriniz.
12. Tüpün gövdesini sıkarak içindeki
sıvıyı rektum içine tamamen
boşaltınız.
13. Tüpün ucunu yavaşça geriye
çekiniz.
14. Lavman tüpünü tıbbi atık
torbasına atınız.
15. Eldivenlerinizi çıkararak ellerinizi
yıkayınız.
16. Hasta veya yaralının boşaltım
ihtiyacını gidermesini sağlamak
NOT
SEKTÖR
SAĞLIK
MESLEK
KOD
ALAN
ACİL SAĞLIK
HİZMETLERİ
SEVİYE
İŞ
YETERLİKLER
2
3
ASEPTİK
1 TEKNİKLERE
UYMAK
Elleri yıkamak
Steril giyinmek
Tıbbi atık
kutusunu
kullanmak
1
Vücut sıcaklığı
ve özelliklerini
ayırt etmek
Vücut sıcaklığını
ölçmek
Nabız saymak
Solunum
saymak
Arteriyal kan
basıncını ölçmede
kullanılacak
araçları incelemek
Kan basıncını
ölçmek
Vücut
mekaniğinin
özelliğini ayırt
etmek
Hasta veya
yaralıya yatış
pozisyonları
vermek
Hasta veya
yaralıya oturuş
pozisyonları
vermek
Hasta veya
yaralıya
nazogastrik
sonda
uygulamak
Mesane
kateterizasyonu
hazırlığı yapmak
Kadın hasta
veya yaralıya
mesane
kateteri
uygulamak
HASTA VEYA YARALININ
İHTİYAÇLARINI
KARŞILAMAK
HASTA VEYA
YARALIYI
DEĞERLENDİRME
K
İŞ
ORGA
NİZAS
YONUY
APMA
K
1
VİTAL
BULGULARI
ÖLÇMEK
2
HASTA VEYA
YARALIYA
1
POZİSYON
VERMEK
BOŞALTIM
2 UYGULAMALARIN
I YAPMAK
4
Hasta veya
yaralının
izolasyonun
u sağlamak
Hasta veya
yaralıya
koma
pozisyonu
vermek
Erkeklerde
mesane
kateterizasy
onu ve
prezervatif
sonda
uygulamak
5
Hasta veya
yaralıya
lavman
uygulamak
6
7
HASTA VEYA YARALIYA TEDAVİ
UYGULAMAK
1
İLAÇ HAZIRLIĞI
VE UYGULAMA
YAPMAK
KAS İÇİ
(İNTRAMÜSKÜLE
2
R) İLAÇ
UYGULAMAK
3
4
DAMAR İÇİ
(İNTRAVENÖZ )
İLAÇ/SIVI
UYGULAMAK
DERİ
TABAKALARINA
İLAÇ
UYGULAMAK
Oral yolla ilaç
uygulamak
Rektuma ilaç
uygulamak
Vajinaya ilaç
uygulamak
Intramüsküler
ilaç
uygulamasına
hazırlık
yapmak
Enjeksiyon
bölgesini
belirlemek
Intramüsküler
ilaç uygulamak
İntreket ile
damar yolu
açmak
Intraosseoz yol
açmak
Subcutan
(Dermisin Altı)
enjeksiyon
yapmak
İntradermal (Deri
içi) enjeksiyon
yapmak
Duyu
organlarına
ilaç
uygulamak
Damar içi
Damar içi
(intravenöz)
(intravenöz)
sıvı
ilaç uygulamak
uygulamak
Kan almak

ders bılgı formu

Transkript

Benzer belgeler

Sektör Toplantıları Neticesinde Başbakan ve Ekonomi Koordinasyon

PROLEX SAŞE LEDAPHARMA İLAÇ İÇİNDEKİLER Hacim arttırıcı

Prospektüs

kjzi

Yeni bir iş kolu: Profesyonel kobaylık

C:\Documents and Settings\obatigun\My Documents\Ozan\Ozan

add leaflet med. gr/turk/eng - ADD