docsizlerle 100.sayımıza eriştik sevincimizi sizlerle
download 
Şikayet Transkript
sizlerle 100.sayımıza eriştik sevincimizi sizlerle
döviz dergisi SAYI : 100 TARİH : 12 OCAK 2014 SİZLERLE 100.SAYIMIZA ERİŞTİK SEVİNCİMİZİ SİZLERLE KUTLUYORUZ KURUCU ALPER KORKMAZ e-mail : [email protected] twitter : twitter.com/alperfrx www.dovizdergisi.com www.dovizdergisi.com 2 İÇİNDEKİLER Hakkımızda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Dünyadan Gelişmeler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 • Euro . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 • ABD . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 • Rusya . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 • ABD’nin 2015 Öngörüsü . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 • Euro Daha Değersiz Olacak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 Petrol Gelişmeleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 • Fiyatlar Ekonomik Etkenlere Bağlı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 • 40 Dolara İnebilir . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 • Petrolde Düşüş İle Kırılganlık Azalcak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 • 1.5 Trilyon Cepte Kalacak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 • Petrol Fiyat Tahmini Düştü . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 • Opec Üretimi Azaltmayacak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 • Petrol Talebi 2015’te Fırlayacak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Analizler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 • Dolar Index . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 • EUR/USD . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 • GBP/USD . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 • USD/JPY . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 • USD/CHF . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 • USD/TRY . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 • BIST30 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 • Dowjones . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 • Dax . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 • Altın/Ons . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 • Ham Petrol . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 • Yatırım Önerilerimiz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 Çiftçimiz 2015’e Doğal Afetlerle Girdi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 www.dovizdergisi.com 3 HAKKIMIZDA Dünyanın en büyük piyasasında işlem yapmak ve yaptığınız işlemler için bilgi almak istiyorsunuz. Döviz dergisini okuyorsunuz çünkü yurt dışı piyasalardaki gelişmelerin hayatımızı daha çok etkilediği bugünlerde, başta ekonomik olmak üzere, politik, sosyal, çevresel ve teknolojik oluşumları daha yakından takip etmek ve yurt dışı spot parite (fx), vadeli işlemler, opsiyon ve CFD piyasaları aracılığıyla yatırım portföyünüzü çeşitlendirmek istiyorsunuz. 2001 ve 2007 yılında yaşanan ekonomik krizler sonrasında, ülkemizde önce döviz dalgalanmalarının serbest bırakılması, ardından faizlerin hızla gerileyerek cazibesini kaybetmesi, yatırımcıların alternatif yatırım araçlarına yönelmesine neden olmuştur. Yatırımcıların kaldıraçlı yatırım enstrümanlarına olan talebi, uzun bir süredir Vadeli İşlemler ve Opsiyon Borsası A.Ş’nin faaliyete geçmesini sağlamış, zamanla aynı şekilde çalışan yurt dışı piyasalara ilgi daha da artmıştır. Bu ilgi, yatırımcıların tek bir borsa ve geleneksel enstrümanlar yanında, farklı yatırım alternatiflerine duydukları ihtiyacı işaret etmektedir; bu durum aynı zamanda ülkemizdeki yatırımcıların daha nitelikli ve bilinçli olmaları yolunda güzel bir trendin başladığının da işaretidir. Döviz Dergisi bu trende paralel olarak, yatırımcıların yurt dışı piyasalara güvenilir ve etkin bir kaynaktan erişimlerini sağlamak üzere kurulmuştur. Dergimizde zengin kapsamlı strateji bültenlerimize erişebileceksiniz. Döviz Dergisi ile edindiğimiz tecrübelerimizi ve bilgilerimizi sizlerle paylaşmaya devam edeceğiz. 4 www.dovizdergisi.com DÜNYADAN GELİŞMELER EURO Euro Bölgesi’nde deflasyon başladı. Euro Bölgesi’nde enflasyon 2009 yılı sonrasındaki ilk kez negatife döndü. Aralık ayında tüketici fiyatlarının bir önceki yıla göre %0.1 oranında gerilemesi beklenirken %0.2’lik bir gerileme açıklandı. ECB’nin orta vadeli enflasyon hedefinin %2 olduğu düşünüldüğünde deflasyona işaret eden veri ECB’nin yeni parasal gevşeme programını 22 Ocak toplantısında açıklama ihtimalini iyice yükseltti. ECB başkanı Mario Draghi son dönemdeyaptığı açıklamalarda kamu tahvil alımlarını da içeren bir programın başlatılacağının sinyallerini veriyordu. Hafta içerisinde konuya yakın kaynaklara dayandırılan haberlerde, ECB’nin 500 milyar € tutarında devlet tahvili alım programı seçeneğinin görüşüldüğü bilgisi basına yansıdı. ECB’nin tahvil alımlarını riskin dağıtılacağı ve ülke merkez bankalarının da tahvil alımı yapacağı bir yaklaşım üzerinde çalıştığı belirtiliyor. ABD Yayınlanan FED açık piyasa komitesi (FOMC) toplantı tutanakları sene sonundaki toplantısından farklı bir mesaj içermezken, global büyüme konusundaki endişelerin bir kez daha dile getirildiği görülüyor. www.dovizdergisi.com 5 Ekonomik aktivite ve istihdam piyasası tarafındaki toparlanma tarafında pozitif seyrin devam ettiği ve enerji fiyatlarındaki gerilemenin iç tüketime destek vereceği tahmin ediliyor. Bu durum faiz artışlarının çok fazla ötelenmeyeceğine işaret ediyor. Öte yandan aşağı yönlü riskler arasında global ekonomilerdeki zayıf görünümle merkez Bankalarının buna karşı atacağı adımların uygun bulunacağı ifade edildi. ABD’de Aralık ayı tarım dışı istihdam değişimi 240 bin adet olan beklentilerin üzerinde 252 bin olarak açıklandı. Önceki ayın 321 bin güçlü artış miktarı 353 bine revize edilirken, Ekim verisi de 18 binlik yukarı revizyon ile 261 bin adete revize edildi. Hem beklentilerin üzerinde artış kaydeden Aralık ayı verisi hem de önceki 2 ayda toplamda 50 bin yukarı revizyon istihdam piyasasındaki toparlanmanın güçlendiğine işaret ediyor. Son çeyrekte ortalama ek istihdam oluşturuluşu 289 bine yükselmiş durumda. 2014 yılı tamamında ortalama aylık 246 bin istihdama ulaşıldı. İşsizlik oranı %5.8’den %5.6’ya gerilerken bunda %62.9’dan %62.7’ye gerileyen işgücüne katılım oranı etkili oldu. RUSYA Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings’den yapılan açıklamada, notun düşürülmesindeki en temel neden olarak Rusya’nın ekonomik görünümünün, petrol fiyatları ve rubledeki sert düşüşün ardından 2014’ün ortalarından bu yana bozulması gösterildi. İlk olarak 2014’ün Mart ayında uygulanan Batılı ülkelerin yaptırımlarının, Rus banka ve şirketlerinin dış sermaye piyasalarına erişimini engellemesiyle ekonomi üzerinde baskı yapmaya devam ettiği aktarılan açıklamada, şu ifadelere yer verildi: 2014 yılında sadece yüzde 0,6 büyüyen Rusya ekonomisinin, 2015 yılında yüzde 4 küçülmesini bekliyoruz. Ülke, 2017 yılına kadar büyüyemeyebilir. Petrol fiyatlarındaki kar azalması, daha esnek bir döviz kuru etkisine rağmen büyüme ve petrol fiyatları arasındaki ilişkiyi gözler önüne serdi. 2015 yılı için petrol fiyatlarının ortalama 70 dolar olacağını tahmin ediyoruz. Bu rakam bizim 2014’ün Temmuz ayındaki 100 dolarlık tahminimizden daha düşük seviyede. Eğer petrol fiyatları bunun da altına inerse Rusya’da resesyon daha da derinleşebilir ve kamu maliyesi üzerindeki yük artabilir. Bunlar da yetkililerin manevra alanını ciddi derecede sınırlayabilir. www.dovizdergisi.com 6 Rubledeki değer kaybı, yoğun piyasa oynaklığı ve politika faizindeki sert yükselişin, bankacılık sektörü için büyük bir şok oluşturduğu kaydedilen açıklamada, uluslararası rezervler ve likit varlık stokunda da beklenenden hızlı düşüş yaşandığı vurgulandı. Açıklamada ayrıca, yaptırımların gevşemesi sonucunda uluslararası ilişkilerde yaşanan tansiyonun azalması ve bu doğrultuda Rus şirketlerinin uluslararası sermaye piyasalarına erişiminin önünün açılması ve petrol fiyatlarındaki toparlanmanın not görünümünü pozitif etkileyeceği dile getirildi. ABD’NİN 2015 ÖNGÖRÜSÜ “Global Trends 2015” başlıklı raporda, dünyanın yaşayacağı finansal kararsızlık, isimsiz kaynakların gerçekleştireceği siber-saldırılar, kendini kabul ettirme iddiasında bir Çin, otokrat bir Rusya ve karışıklıklarla dolu bir Ortadoğu tahminleri yer aldı. Bağımsız uzmanların da katkıda bulunduğu çalışmada Ortadoğu için kullanılan “Sosyal baskılar artacak, dini/ideolojik aşırılıklar yoğunlaşacak ve terörist hareketlerin etkisi büyüyecek” ifadeleri dikkat çekti. 86 sayfalık raporda tutmayan tahminler de var. Uzmanlar günümüzde Rusya’yla Avrupa Birliği (AB) arasında bölünen Ukrayna için “Ukrayna’nın tamamı Rusya’dan uzaklaşacak” öngörüsünde bulunmuş. Ekonomik krizlerin etkisiyle yeni arayışların duyulduğu AB içinse “Entegrasyon çalışmaları başarılı bir şekilde yürüyecek, birlik güçlenecek” tespiti yapılmış. “ÇIKARLAR ORTA ASYA’DA KESİŞECEK” 13 Aralık 2000’de tamamlanan incelemede Türkiye’nin adı 15 kez geçiyor. Türkiye’nin, gelişmekte olan diğer ülkeler gibi şeffaflık, kamu hizmetleri ve yönetim gibi alanlarda reform yaşayabileceği belirtilmiş. Raporda “Çin, Rusya, Hindistan İran ve Türkiye’nin çıkarları Orta Asya’da kesişecek. Bu ülkeler Orta Asya’da bir güçler dengesi oluşturmaya çalışacak” ifadesi yer alıyor. Türkiye’nin bölgenin önemli bir ülkesi olduğunu söyleyen rapor, Ankara siyasetinin ‘komşular üzerinde belirleyici etkiler’ doğuracağı öngörüsünde bulunmuş. www.dovizdergisi.com 7 EURO DAHA DEĞERSİZ OLACAK ABD’li banka Goldman Sachs’tan Euro para birimine yönelik tahmin geldi. MarketWatch sitesinde yer alan haberde, Goldman tahminlerine göre, Euro’nun Ocak 2017’ye kadar Euro ile eşit değere gelebileceği, Ocak 2018’e kadarsa dolardan 80 sent daha değersiz olabileceği belirtildi. Euro’nun düşüp, doların değerlenmesinde ABD ekonomisinin güçlü büyümeye devam etmesi ve ABD Merkez Bankası Fed’den gelecek faiz artırımının büyük etkisinin olacağına dikkat çekildi. Goldman, Euro Bölgesi her ne kadar borç krizinden 2012 yılı ortalarında kurtulmuş olsa da bölgede büyüme ve rekabetçilik sıkıntılarının devam ettiğine dikkat çekti. Bankanın analistleri Robin Brooks, Fiona Lake ve Michael Cahill bu nedenlerden dolayı Euro’nun dolar karşısında düşüşe devam edeceğine işaret etti. PETROL GELİŞMELERİ FİYATLAR EKONOMİK ETKENLERE BAĞLI ABD Houston Üniversitesi Enerji Ekonomisti Prof. Dr. Ed Hirs, petrol fiyatlarına ilişkin , 1990’ların başına kadar petrol fiyatlarının daha çok ülkeler arasındaki çatışma ve savaşlardan etkilendiğini söyledi. Hirs, 1990’lar ve sonrasında ülkeler ekonomik olarak birbirlerine daha fazla bağlı olmaya başladılar. 8 www.dovizdergisi.com Petrol fiyatları, artık finansal ve ekonomik etkenlere daha çok bağlı dedi. Petrol fiyatlarında meydana gelen dalgalanmalarda, çatışmalar, savaşlar, uluslararası siyasi krizler ve küresel ekonomideki gelişmeler etkili oldu. Küresel petrol fiyatlarındaki ilk büyük hareketlilik Birinci Dünya Savaşı’nın patlak vermesiyle gerçekleşti ve petrol fiyatları, 1914’teki 0,81 dolardan 1918’de savaş sonlandığında iki kattan fazla artışla 1,98 dolara ulaştı. 1929’daki Büyük Buhran’ın etkisiyle 1,27’den 1935’te 0,97 dolara gerileyen petrol fiyatları, İkinci Dünya Savaşı sırasında 1,02 seviyelerinden 1,21 dolar seviyelerine kadar yükseldi. 1948’de savaş sonlandığında petrol fiyatları, endüstriyel üretim ve yeniden inşa faaliyetlerindeki yoğun artışın etkisiyle 1,99 dolara kadar çıktı. Soğuk savaşın yoğun yaşandığı 1956’nın sonlarındaki Süveyş krizinde, İngiltere, Fransa ve İsrail’in Mısır’ı işgal etmesiyle Avrupa’ya giden petrolün yaklaşık üçte ikisinin geçtiği Süveyş kanalının güvenliği tehlikeye girdi. Küresel petrol ticaretinde yüzde 10’luk bir azalmaya neden olan kriz, Ortadoğulu üreticilerin dışındaki ülkelerin üretimleri sayesinde beklenenden az bir artışla, nominal değerde varil başına fiyatları 2.82 dolardan 3.07 dolara yükseltti. Arap ülkeleri, 1967’de ABD ve İngiltere’nin Altı Gün Savaşları sırasında İsrail’e yardım etmesinden dolayı bu ülkelere ambargo uyguladı, fakat petrol fiyatlarında değişim olmadı. Fiyatlardaki asıl değişim, 1973’deki Yom Kippur Savaşı’nda (Arap-İsrail Savaşı) İsrail’e destek olmasından ötürü ABD ve Batı Avrupa ülkelerine OPEC’in petrol ambargosu uygulamasıyla görüldü. Ambargo sonucunda Ekim 1973 ile Mart 1974 arasında petrolün varil başına fiyatı 3 dolardan 12 dolara yükseldi. Ambargo, küresel durgunluğa ve ABD’nin kendi hampetrol ihracatı üzerine yasak koymasına neden olurken, en önemli sonucu OPEC üyelerinin petrolü hem ekonomik hem de siyasi bir araç olarak kullanabileceklerini fark etmesiydi. Bir sonraki kriz İran’ın 1979 devrimi sırasında petrol üretimini ve ihracatını kesmesi ve ABD’lipetrol şirketleriyle anlaşmalarını iptal etmesiyle meydana geldi. Ocak 1978’den Nisan 1980’e kadar ham petrolün varil fiyatı 14’ten 39 dolara kadar çıktı. Durumdan en avantajlı çıkan ülkeler büyük kar marjları yakalayan OPEC ülkeleri olurken, petrole bağımlı olan ABD ekonomisi yeniden durgunluğa girdi. İran-Irak Savaşı’nın başlamasıyla Irak’ın petrol üretimi düşerken, 1980’nin ortalarına kadar fiyatlar 36 ila 39 dolar seviyeleri arasında seyir etti. Karlı çıkan ülkeler ise dünya petrol piyasasında pazar payını arttırmaya çalışan Venezuella, Nijerya, Meksika ve en büyük petrol üreticisi konumuna yükselen Sovyetler Birliği oldu. Bu dönemde Suudi Arabistan da petrol üretimini yükselterek dünya piyasalarındaki payını arttırmayı başardı. Dünyada petrol üretiminin artmasıyla piyasalarda arz fazlası oluşurken, Kasım 1985 ile Mart 1986 arasında petrol fiyatları 31 dolardan 12 dolara geriledi. İran-Irak savaşının 1988’de sona ermesiyle her iki ülke petrol üretimine yeniden başlarken, 1990’ın ortalarına kadar petrol fiyatları 12 ila 18 dolar arasında değişti. Irak, komşusu Kuveyt’i işgali ile petrol fiyatları Ağustos-Ekim 1990 arasında varil başına 16’dan 36 dolara yükseldi. Şubat 1991’de ABD liderliğindeki batı güçleri Kuveyt’i kurtardıktan sonraki altı yıl içinde petrol fiyatları 15-25 dolar seviyelerinde dalgalandı. www.dovizdergisi.com 9 ASYA KRİZİ Asya finansal krizi, 1997’de önce doğu Asya ülkelerini, ardından diğer ülke ekonomileri tehdit etmesinden sonra azalan küresel petrol talebi, fiyatları 1997 ile 1999 arasında 25 dolardan 11 dolar seviyesine kadar düşürdü. Piyasada tutunabilme endişesiyle birleşme ve alımlarla zayıf petrol üreticilerini içine alan ABD’li Exxon ve Chevron, İngiliz BP, Fransız Total ve Hollandalı Shell, artık büyük petrol şirketleri olarak anılmaya başlandı. Öte yandan, Rusya gibi gelirleri petrol ihracatına dayanan ülkeler finansal krizden en çok etkilendi. Asya ve dünya ekonomileri 1999 ile 2001 arasında toparlanırken, küresel petrol talebi artarak petrol fiyatlarını 11 dolardan 34 dolara yükseltti. 11 Eylül ve ABD’nin Irak’ı işgal etmesiyle, Ortadoğu’nun istikrarı ve bu bölgeden dünya piyasalarına güvenli şekilde petrol ihracının sağlanması konularında endişelerin artması petrol fiyatlarını 26 dolardan 2008’deki rekor seviyelerine taşıdı. Asya ekonomilerinin gelişmesi, küresel ekonomik büyümenin artması ve OPEC’in azalan yedek kapasitesi piyasalarda yüksek talebe ve düşük arza neden olarak Haziran 2008’de Brent tipi ham petrolün varil başına fiyatını tarihteki en yüksek seviyesi olan 147 dolara kadar yükseltti. KÜRESEL EKONOMİK KRİZ ABD’de 2008’de başlayan ekonomik kriz, küresel finansal piyasaları ve ülke ekonomilerini derinden etkiledi. 1929’daki Büyük Buhran’dan sonra yaşanan bu en büyük krizde toplam kayıp, finansal kuruluşların, sayısız şirketin ve bazı ulusal ekonomilerin çökmesi ile trilyonlarca doları buldu. Petrol fiyatları, Haziran 2008’de varil başına 147 dolar iken, aralık ayında 36 dolara kadar gerileyerek tarihteki en hızlı düşüşünü yaşadı. 2008’deki küresel ekonomik krizin ardından yükselme eğilimine giren ham petrolün fiyatı, 2012’de varil başına 128 dolara kadar yükseldi. Petrol fiyatları, Haziran 2014’te varil başına 115 dolar iken 6 Ocak 2015’te 50 doların altına kadar geriledi. Dünya genelinde oluşan petrol arzı fazlasının etkisiyle gerileyen fiyatların bu seviyelere inmesinde, Asya ve Avrupa ekonomilerinin büyüme hızının azalarak küresel petrol talebinin düşmesi, OPEC’in 27 Kasım’da yaptığı olağan toplantısında üretimi kısmama yönündeki kararı da etkili oldu. Rusya ve Venezuella gibi gelirleri petrole bağlı ülkeler, düşüşten büyük zarar görürken, Türkiye gibi petrol ithal eden ülkeler ise cari açıklarında meydana gelen düşüş nedeniyle bu süreçten karlı çıktı. 10 www.dovizdergisi.com 40 DOLARA İNEBİLİR Saxo Capital Menkul Değerler Uluslararası Piyasalar Direktörü Özgür Hatipoğlu, petrol fiyatlarındaki düşüşü değerlendirdi. Hatipoğlu şunları söyledi: Araplar piyasayı baskılamak istiyorlar. Oradaki kuyular uzun süredir kullanılan rezervler, geri kalan potansiyeli daha düşük olabilir. Uzun süreli zayıflıklar Araplara negatif etki edebilir ama petrol fiyatı savaşına girdiklerine göre bunu ölçmüşlerdir. ABD ham petrolü 44 dolarlara kayacak, Brent ortalama 46 civarda seyreder. Dip seviyesi 46-47 dolar seviyesinde olur. Brent için 40 dolar seviyesi de görülebilir. Ülkeler arası bir atışma var. Bu değişene kadar petrolde trend bazında değişiklik olmaz. 1-2 dolarlık yükselişler makul karşılanmalı. Petroldeki zayıflama petrol ihraç eden ülkelere zarar. Bizimki gibi ülkeler için pozitif. Maliyetlerimiz düştüğü için ekonomi de hızlanacaktır. Birkaç yıla dünyadaki ekonomik durgunluğun tetikçisi olarak petrolü konuşuyor olabiliriz. PETROLDE DÜŞÜŞ İLE KIRILGANLIK AZALCAK Dünya Bankası Küresel Ekonomik Görünüm 2015 Raporunda, bazı ülkelerin düşük petrol fiyatlarından olumlu yönde etkileneceğini belirtilerek, Brezilya, Hindistan, Endonezya, Güney Afrika ve Türkiye’de petrol fiyatlarındaki düşüş, bu ülkelerde kırılganlığın asıl kaynağı olan enflasyonun düşürülmesine ve cari açığına azaltılmasına yardımcı olacaktır değerlendirmesine yer verildi. Dünya Bankası raporunda, gelişmekte olan ekonomilerin güçlü bir büyüme ile desteklenmesi durumunda düşük petrol fiyatlarından önemli kazanımlar elde edebileceği kaydedildi. www.dovizdergisi.com 11 Raporda, Petrol fiyatlarındaki düşüş, birkaç yıl boyunca sürpriz şekilde artan petrol arzı, talepte aşağı yönlü bir sürprizin yaşanması, dünyanın belirli noktalarındaki jeopolitik risklerde azalış, OPEC’in politika hedeflerinde dikkate değer değişikliklerin olması ve doların değer kazanması gibi birçok faktörün birleşme noktasını oluşturuyor değerlendirmesinde bulunuldu. Gelecek döneme ilişkin petrol fiyatlarına dair öngörülere de yer verilen raporda, Ilımlı petrol fiyatlarının, petrol ihraç eden ülkelerden ithal eden ülkelere doğru gelir kaymasına eşlik edecek şekilde 2015’te de devamlılık göstermesini bekleniyor. Petrol ithal eden birçok ülkede düşük petrol fiyatları büyümeye katkı sunarken, enflasyondan kaynaklı, dışsal ve mali baskıların azaltılmasını sağlayacak görüşü paylaşıldı. Öte yandan düşük seyreden petrol fiyatlarının petrol ihraç eden ülkeler için dikkate değer riskler oluşturduğu ifade edilen Dünya Bankası raporunda, petrol gelirlerindeki azalışın bu ülkelerin büyüme görünümlerini, mali pozisyonlarını etkileyebileceği uyarısında bulunuldu. Raporda, petrol ihraç eden ülkelerde yeni sahaların keşfedilmesi için gerekli yatırımların, düşük petrol fiyatları sebebiyle zayıflayabileceği belirtildi. Rapora ilişkin değerlendirmede bulunan Dünya Bankası Kalkınma Beklentileri Departman Direktörü Ayhan Köse, Petrol fiyatlarındaki düşüş, petrol ithalatı yapan ülkelerdeki politika yapıcıları için sosyal programları finanse etmenin yanında mali politikaya ve yapısal reformlara başlamak için bir fırsat penceresi sunuyor görüşünü aktardı. GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELER MALİ TAMPONLAR OLUŞTURMALI Raporda gelişmekte olan ekonomilere de mali tamponların yeniden inşa edilmesi tavsiyesi yapılarak, şunlar kaydedildi: Daha zayıf ihracat beklentisi, kırılgan piyasa algısı ve küresel faiz oranlarında yaklaşan bir artışla karşı karşıya kalan gelişmekte olan ülkelerin, olası bir yavaşlamaya karşı ekonomik aktivitelerini mali tamponlarını yeniden inşa ederek desteklemesi gerekiyor. Düşük petrol fiyatlarının gelişmekte olan ekonomilere gerekli adımları atmak için uygun bir fırsat sunduğu bildirilen raporda, Yüksek iç borçlanma veya enflasyonun olduğu ülkelerde, olası bir yavaşlamayla baş edecek parasal politika seçenekleri sınırlı. Öngörülebilir gelecekte, bu ülkeler büyümeyi desteklemek için mali teşvike başvurma ihtiyacında olabilir uyarısı yapıldı. 1.5 TRİLYON DOLAR CEPTE KALACAK Petrol fiyatlarında düşüşün 1,5 trilyon doları ithalatçı ülkelerin cebinde bırakacağı belirtildi. 12 www.dovizdergisi.com IHS Global Insight Asya-Pasifik baş ekonomisti Rajiv Biswas’ın yaptığı çalışmaya göre, petrol filatlarında yaşanan keskin düşüş 1,5 trilyon dolar büyüklüğünde bir paranın global petrol üreticilerinden petrol ithalatçısı ülkelere transferine yol açacak. Biswas’a göre petrol fiyatlarındaki düşüşten en kazançlı Asya-Pasifik bölgesi ulaştırma sektörü çıkacak. PETROL FİYAT TAHMİNİ DÜŞTÜ Commerzbank, Brent petrolü için 2015 yılı ilk çeyrek tahminini 65 dolar/varilden 45 dolar/varil seviyesine indirdi. Commerzbank yaptığı açıklamada, ABD’nin petrol üretiminin 28 yılın en yüksek seviyesine yakın seyrettiği, Rusya’nın petrol üretiminin Sovyetler Birliği döneminden bu yana görülen en yüksek seviyeye çıktığı ortamda fiyatın 40 dolar/varile kadar gerilemesi olasılğının göz ardı edilemeyeceğini de vurguladı. OPEC ÜRETİMİ AZALTMAYACAK Suudi Arabistan ve onunla birlikte hareket eden Basra Körfezi’ne kıyısı olan OPEC üyesi Arap ülkeleri, petrol fiyatlarının bu hafta 50 doların altına inmesine rağmen petrol üretimini azaltmayı düşünmüyorlar. Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) 27 Kasım’da yaptığı son toplantısında Arap yarımadasında bulunmayan ülkelerin aksi yöndeki tercihlerine rağmen petrol üretimini azaltmama kararı aldı. OPEC üyesi en büyük petrol ihracatçısı Suudi Arabistan’ın Petrol Bakanı Ali el Naimi, OPEC’in aldığı bu kararın gerekçesini ABD’li kaya petrolü üreticileri gibi alternatif kaynaklardan gelen rekabet karşısında pazar paylarını korumaya çalışmak şeklinde açıklamıştı. Petrol fiyatlarının Haziran ayından bu yana neredeyse yarı yarıya düşmesi ve küçük üreticilerin ekonomilerine verdiği zarar, Arap yarımadasında bulunmayan OPEC üyesi ülkelerindeki endişeleri artırıyor. Brent petrolünün varil fiyatı Çarşamba günü 49.66 dolara kadar geriledikten sonra 51 dolar seviyesinde bulunuyor. www.dovizdergisi.com 13 OPEC’in tahminlerine göre OPEC üyesi olmayan ülkelerin üretimi artırmaları ve küresel talepteki zayıf artış nedeniyle petrol piyasasındaki arz fazlası bu yıl artacak. Buna karşılık OPEC’in üretiminin yarısından fazlasını oluşturan Arap yarımadasındaki üyeler üretimin azaltılmayacağını ısrarla tekrar ediyorlar. Buna göre fiyatlardaki düşüş rakip üretimi yavaşlatacak ve ekonomik büyümeyi destekleyerek tüketimi artıracak. Basra Körfezi’ne kıyısı bulunan OPEC üyesi bir ülkenin delegesi, üretim azaltmama kararının yeniden değerlendirilmesinin ihtimal dahilinde olmadığını belirtirken, diğer bir delege arz fazlasından OPEC dışındaki üreticileri sorumlu tuttu. İkinci delege, Naimi açıkça söyledi. OPEC tek başına üretim azaltmayacak dedi. OPEC ülkelerinin bakanları ve delegeleri piyasadaki arz fazlasından Rusya, Meksika ve Kazakistan’ın yanı sıra ABD’deki kaya petrolü üreticilerini sorumlu tutuyor. ABD’nin petrol üretimi, Kuzey Dakota ve Teksas eyaletlerinde ortaya çıkan ve ani büyüme gösteren kaya petrolü sektörü sayesinde geçen altı yılda günde 5 milyon varilden 9 milyon varilin üzerine çıktı. Söz konusu rakam ABD’deki üretimin neredeyse 30 yılın zirvesine yükseldiğini gösteriyor. Petrol fiyatının 50 doların altına inmesinin ardından Reuters’a bilgi veren delegeler, konu hakkında açıklama yetkileri olmadığı için isimlerinin kullanılmasını istemediler. OPEC Kasım ayındaki toplantısında günde 30 milyon varil olan petrol üretim hedefini korudu. OPEC’in Afrikalı üyeleri, Venezüella ve İran ise üretimin azaltılmasını istiyorlardı. Petrol fiyatlarında devam eden düşüşle birlikte Cezayir ve Libya da üretimin azaltılmasını isteyen ülkelere katıldı. FİYATLAR DAHA DA DÜŞEBİLİR Mİ ? Günde 9.6 milyon varil petrol üreten Suudi Arabistan açık farkla OPEC’in en büyük üreticisi. Buna ek olarak yüksek üretim kapasitesi sayesinde piyasada oluşacak üretim açığını hemen doldurabilen Suudi Arabistan, OPEC’in diğer üyelerinin gözünde üretimin azaltılmasından en az zarar görecek ülke konumunda bulunuyor. Uluslararası Para Fonu ve uzmanların tahminlerine göre Venezüella, Cezayir ve İran’ın bütçelerini dengede tutmak için petrol fiyatlarının 100 doların üzerinde kalması gerekiyor. Arap yarımadasındaki ülkeler ise düşük fiyatlara uzun yıllar göğüs gerebilecek kapasitedeler. Bazı delegeler, petrolün 40 dolara veya altına inmesi ve Suudi Arabistan’ın üretim kısmayı reddetmeyi sürdürmesi halinde OPEC üyeleri arasında görüş ayrılıklarının güçleneceğini belirtiyorlar. Bir delege petrolün 30 dolara kadar gerilemesi halinde diğerleri Suudilere ‘bana savaş mı açtın’ derler dedi. Piyasa uzmanları petrol fiyatlarında düşüşün sürebileceğini belirtiyorlar. Bank of America Merrill Lynch’e göre Brent petrolünün 40 dolara inme olasılığı artıyor. Brent petrolü en son 2008 yılında 36.2 dolara kadar gerilemiş ve bu hareket sonrası OPEC’in üretim azaltma kararı fiyatların istikrar kazanmasını sağlamıştı. Diğer bir delege Haziran ayında yapılacak olağan toplantı öncesinde henüz ara bir toplantı çağrısı yapılmadığını ifade etti. Ancak ülkeler Suudi Arabistan’ın sert muhalefeti karşısında taviz alamayacaklarını düşünüyorlar. Delege durumu, Suudilerin kararı. Planlanan bir şey yoksa toplantı yapmanın anlamı yok diyerek özetledi. Arap yarımadasında bulunmayan bir ülkenin OPEC delegesi ise, Bu fiyatlar bizim için ölüm. Ama neden bana soruyorsunuz ki? Gidin büyük ağabeylere sorun dedi. 14 www.dovizdergisi.com PETROL TALEBİ 2015’TE FIRLAYACAK İran Petrol Bakanı Bicen Namdar Zengene, ülkesinin Irak’la günde 25 milyon metreküp gaz tedariki için sözleşme imzaladığını bildirdi. İran resmi ajansı İRNAnın haberine göre, petrol sektöründe emekli üst düzey yöneticiler ve uzmanların bir araya geldiği toplantıda konuşan Zengene, Irak, yabancı şirketlerin yardımı ile hızlı bir şekilde gelişiyor. Bunun için ileri düzeyde çaba göstermeliyiz. Yabancı şirketlerin bizim yardımımıza gelmesini asla beklemeyeceğiz dedi. Zengene, İran’ın gaz üretim kapasitesi ile ortak kullanılan havzalarındaki üretimine hız vererek iyi bir duruma geldiğini belirtti. Petrol bölgesi Batı Karun havzasının geliştirme sürecinin devam ettiğini vurgulayan Zengene, Ortak kullanılan havzalardan 3 ila 4 yıl içinde günlük 700 bin varil ham petrol üreteceğimizi rahatlıkla söyleyebilirim diye konuştu. DÜNYADAKİ PETROL FİYATLARI Zengene, 2014 ile karşılaştırıldığında, 2015’te tahmini ham petrol talebi yaklaşık 1,5 milyon varile çıkacak. Ancak, OPEC üyesi ve üyesi olmayan ülkelerde petrol arzındaki seviye söz konusu rakamdan daha fazladır. Petrol piyasası arzın artışına duyarlıdır ifadesini kullandı. Petrol ve doğalgaz kaynakları açısından dünyanın önde gelen ülkelerinden biri olan İran, uygulanan uluslararası yaptırım ve ambargolar sebebiyle üretim ve ihracatta bir dizi engellerle karşı karşıya kalıyor. www.dovizdergisi.com 15 ANALİZLER dolar index Dolar endeksi geçtiğimiz hafta 92,5’e kadar yükseldi. 91,92’den haftayı kapatan endeks de 91,6 ilk önemli destek noktamdır. 90,7’e kadar geri çekilme beklediğim endeks de yıl içinde yükselişin devam etmesini bekliyorum. Bu nedenle doların tüm para birimlerine karşın yıl içinde değer kazanmaya devam etmesini ve gelişmekte olan ülkelerin bu yükselişten büyük zarar göreceğini tahmin ediyorum. Euro, Dolar karşısında 1,175’e kadar gerileyerek haftayı 1,1835den kapattı. eur / usd 1,16 ve 1,08 hedefli satış için fırsat aradığım paritede 1,192’den 1,16 hedefli satış için bekliyorum. 1,205’in üzerinde kalıcı bir fiyatlanma beklemiyorum. 16 www.dovizdergisi.com İngiliz Sterlini, Dolar karşısında 1,503’e kadar gerileyerek Cuma günü gelen alımlar ile 1,5155’den kapattı. Sterlinde yıl içinde 1,48 seviyesini bekliyorum. gbp / usd 1,523 seviyesini hafta içi görebileceğimizi tahmin ediyorum. 1,523’den 1,48 hedefli satış pozisyonu alınabilir. 1,546’ın üzerinde kalıcı bir sterlin beklemiyorum. www.dovizdergisi.com 17 Japon yeni, dolar karşısında hafta içi toparlandı. USD/JPY paritesi 120,5’den 118,5’e kadar geriledi. Paritede şu an alım için fırsat görmüyorum. usd / jpy Paritenin yıl içinde 125’li seviyelere yükselmesini beklediğim için 117’li seviyelere kadar gerileme ihtimaline karşın izleyeceğim. İsviçre Frangı dolar karşısında 1,02 seviyesine kadar yükselerek 1,014’den haftayı kapattı. usd / chf Yıl içinde 1,06’lı seviyeleri beklediğim paritede hafta içi 1,007’e kadar satışların gelmesini bekliyorum. www.dovizdergisi.com 18 Dolar, Türk Lirası karşısında değer kaybederek 2,293’den haftayı kapattı. usd / try 2,284’e kadar inen kurda dolar endeksinin de değer kaybedecek düşüncesi ile 2,268’e kadar satışların devamını bekliyorum. Kurda yıl içinde 2,45’li seviyeleri bekliyorum. Bist30 endeksi geçen hafta beklediğim yönde hareket ederek 110600’e kadar yükseldi. bist30 109 600’den haftayı kapatan endeks de 111500 hedefli yükselişin devam etmesini bekliyorum. Yıl içinde endeksin 118000 hedefine kadar yükseliş dinamiği olduğuna inanıyorum. www.dovizdergisi.com 19 Dowjones endeksi 17940’a kadar yükselerek 17720’den haftayı kapattı. dowjones Hafta içinde geçen hafta gördüğümüz 17350’li seviyelerin yeniden görülebileceğini tahmin ediyorum. Almanya Dax Endeksi 9670’den haftayı kapattı. 10300 direnç seviyem olurken hisselerde karışık seyir izleyeceğimizi tahmin ediyorum. dax DAX yılı kayıp ile kapatmasını bekliyorum. www.dovizdergisi.com 20 Altın/ons 1222’den haftayı kapattı. Yılın ilk çeyreğini dar bir alanda fiyatlanarak geçireceğini tahmin ediyorum. altın / ons 1262’e kadar yükseliş devam edebilir. Ham petrol 48,6’dan haftayı kapattı. 43 dolara kadar fiyatların düşmesini bekliyorum. ham petrol 53,7 üzerinde kalıcı bir fiyatlanma beklemiyorum. www.dovizdergisi.com 21 BU HAFTAKİ ÖNERİMİZ SON HEDEF USDTRY 2,293 2,42 USDCHF 1,014 PETROL ALTIN/TL(GR) GEÇEN HAFTAKİ ÖNERİMİZ SON HEDEF USDTRY 2,343 2,42 1,06 USDCHF 1 1,06 48 43 PETROL 53 43 90 95 ALTIN/TL(GR) 89,6 95 MISIR 4 5,9 MISIR 3,95 5,9 BAKIR 2,758 2,6 BAKIR 2,81 2,6 Döviz, hisse senedi ve emtia analizleri için [email protected] mail gönderebilirsiniz. Üyelik için http://alperfx.com/iletisim adresinden başvurabilirsiniz. Burada yer alan öneriler kaldıraçlı piyasalar için uygun olmayabilir. Piyasada riski olan ticari işletmeler için hazırlanmıştır. ÇİFTÇİMİZ 2015’E DOĞAL AFETLERLE GİRDİ TZOB Genel Başkanı Bayraktar: “2013-2014 üretim döneminde kuraklık ve don başta olmak üzere hemen bütün afetleri yaşayan çiftçimiz, bu üretim sezonuna da afetlerle başladı” “Doğal afetler devam ediyor. 31 Aralık’tan sonraki doğal afetlerden zarar gören çiftçilerimizin kredi borçları da ertelenmelidir” “Ülke genelinde görülen kar yağışı hububat üretim bölgelerinde çiftçilerin yüzünü güldürürken, aşırı yağış, su baskını ve kar, tarlada ürünü olan çiftçilerimizin afet yaşamasına neden oldu” “Son bir ayda meydana gelen aşırı yağmur ve su baskınları, Muğla Ortaca’da narenciye, Edirne’de çeltik ve mısır, Aydın İncirliova, Germencik ve Söke’de buğday, mısır, yem bitkilerinde, Manisa ve Sakarya’da sebzelere zarar verdi. Manisa’da zeytinlikler zarara uğradı” 22 www.dovizdergisi.com “Aşırı kar yağışı, Bilecik ile Eskişehir Mihalgazi, Sarıcakaya Tepebaşı ve İnönü’nde, Kütahya Simav ve Bursa İnegöl’deseralara ve kışlık sebzelerde zarara yol açtı” “Manisa ve Aydın’da besi çiftlikleri zarar gördü. Manisa veSakarya’da, nehir taşması, kar yağışı yüzünden çatı çökmesigibi nedenlerle yüzbinlerce kanatlı telef oldu” “Hortum, Hatay’da seralara zarar verdi, domates ve biberlerzarar gördü. Bursa Mudanya’da aşırı kar yağışı zeytin ve meyve ağaçlarına zarar verdi” “İzmir’de aşırı soğuk ve don afeti ağaçta kalan narenciyelere ve zeytinlere zarar verdi. Satsuma mandalina üretiminin yoğun olarak yapıldığı Gümüldür, Ürkmez ve Seferihisar’da mandalinalar hasat edilemez duruma geldi” “Üreticilerimiz, tarım sigortalarını mutlaka yaptırmalı. Sigorta son kabul tarihlerini kaçırmadan sigorta şirketlerine başvurmalılar” “Çiftçimizin en fazla zarar gördüğü kuraklık ve tarla ürünlerinde don riski de sigorta kapsamına alınmalıdır” Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, 2013-2014 üretim döneminde kuraklık ve don başta olmak üzere hemen bütün afetleri yaşayan çiftçilerin, bu üretim sezonuna da afetlerle başladığını bildirerek, “çiftçimizi 2015 de afetlerle karşıladı. Ülke genelinde kar yağışı hububat üretim bölgelerinde çiftçilerin yüzünü güldürürken, aşırı yağış, su baskını ve kar tarlada ürünü olan çiftçilerimizin afet yaşamasına neden oldu” dedi. Doğal afetlerin devam ettiğine dikkati çeken Bayraktar, 31 Aralık 2014 tarihinden sonraki doğal afetlerden zarar gören çiftçilerin kredi borçlarının da bir yıl süreyle ve faizsiz ertelenmesi gerektiğini belirtti. Bayraktar, yaptığı açıklamada, ülkemizde son yıllarda kuraklık, aşırı yağış, sel, dolu, don, fırtına, hortum, su baskını gibi ardı arkası kesilmeyen afetlerin çiftçinin peşini bırakmadığını bildirdi. Şemsi Bayraktar, 2013-2014 üretim döneminde kuraklık ve don başta olmak üzere, fırtına, dolu, sel, aşırı yağış, su baskını, hortum gibi hemen bütün doğal afetleri yaşayan çiftçinin, 2014-2015 üretim sezonunda afetten uzak bir yıl beklediğini ama 2015’in de afetle çiftçiyi karşıladığını vurguladı. Bayraktar, “Ülkemizde son yıllarda iklimde görülen değişimlerden dolayı aşırı yağışlar, sel, dolu, don gibi afetler daha fazla yaşanmakta, tarım ürünleri daha fazla etkilenmektedir. Üreticiler her yıl ekim döneminin başlangıcından itibaren gerçekleşen aşırı yağışlarla, ürünlerin gelişme döneminde oluşan don, dolu, kuraklık gibi hadiselerle karşı karşıya gelmektedir. Geçen yıl kurak geçen kış, bu yıl yerini kara kışa bırakmıştır” dedi. www.dovizdergisi.com 23 AFETLER DEVAM EDİYOR Kış yağışlarının yetersiz olduğu geçen yılın ardından bu yıl üretim sezonu yağışlarla başladığını vurgulayan Bayraktar, şunları kaydetti: “2014-2015 üretim dönemine girdiğimiz Ekim ayından itibaren gerçekleşen aşırı yağışlar, ülke genelinde görülen kar yağışı hububat üretim bölgelerinde çiftçilerin yüzünü güldürürken, aşırı yağış, su baskını ve kar, tarlada ürünü olan çiftçilerimizin afet yaşamasına neden oldu. Yeni yıla girdiğimiz bugünlerde mevsim normallerinin altında gerçekleşen hava sıcaklıkları ve ülke genelinde gerçekleşen kar yağışı, kış aylarının sıkıntılarını da beraberinde getirdi. Son bir ay içinde meydana gelen aşırı yağmur ve su baskınları, Muğla Ortaca’da narenciye, Edirne’de çeltik ve mısır, Aydın İncirliova, Germencik ve Söke’de buğday, mısır, yem bitkilerinde, Manisa Akhisar ve Turgutlu’da, Sakarya’da sebzelere zarar verdi. Aşırı kar yağışı, Bilecik ile Eskişehir Mihalıççık, Tepebaşı ve Sarıcakaya’da seralara ve kışlık sebzelerde zarara yol açtı. Manisa ve Aydın’da besi çiftlikleri zarar gördü. Manisa ve Sakarya’da, nehir taşması, kar yağışı yüzünden çatı çökmesi gibi nedenlerle yüzbinlerce kanatlı telef oldu. 13 Mayıs 2014 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan Bakanlar Kurulu kararıyla 23 Ağustos 2013-31 Aralık 2014 tarihleri arasında meydana gelen afetlerden zarar gören çiftçilerimizin Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatiflerinden kullandıkları düşük faizli kredi borçları, yüzde 3 faizle bir yıl süreyle ertelenmişti. Doğal afetler devam ediyor. 31 Aralık’tan sonraki doğal afetlerden zarar gören çiftçilerimizin kredi borçları da ertelenmelidir.” SON 1 AY İÇİNDE GÖRÜLEN DOĞAL AFETLER Bayraktar, Aralık ve Ocak ayının ilk haftasında yaşanan afetlerle ilgili olarak şu bilgileri verdi: “9 Aralık 2014 tarihinde aşırı yağışlar ve Bulgaristan’ın baraj kapaklarını açması ile yaşanan su baskınından etkilenen yerler: Edirne: Bulgaristan ve Trakya’da gerçekleşen aşırı yağışlar, tarım arazilerini sular altında bıraktı. Gerçekleşen aşırı yağışlar nedeniyle Bulgaristan’ın Meriç nehri üzerindeki baraj kapaklarını açması, Edirne’de tarım arazilerinin su altında kalmasına neden oldu. Aşırı yağışlar ilde hasadı yapılmamış az miktardaki çeltik ve mısır ürünlerine zarar verdi. 19 Aralık 2014 tarihinde yaşanan aşırı yağışlardan etkilenen yerler: Muğla Ortaca: İlçede gerçekleşen aşırı yağışlar, hasadı henüz yapılmamış narenciye bahçelerine zarar verdi. Aşırı yağışlardan dolayı bahçelerde gerçekleşen su birikimleri, yere düşen meyveleri çürütürken, hasadın yapılamamasına ve ürün kaybına neden olmaktadır. 30-31 Aralık 2014 tarihinde aşırı yağışlardan ve Büyük Menderes’in taşmasından etkilenen yerler: Aydın İncirliova, Germencik, Söke: Bu ilçelerde geçen ve son günlerde hiç kesilmeyen yağmur nedeniyle, Büyük Menderes nehri iki ayrı noktada taştı. Tarım arazileri ve bazı besi çiftlikleri sular altında kaldı. Buğday, mısır ve yem bitkisi gibi pek çok ürünün ekili olduğu binlerce dönüm tarım arazisi su altında kaldı. 24 www.dovizdergisi.com 31 Aralık 2014 tarihinde yaşanan yoğun kar yağışından etkilenen yerler: Bilecik: İlde yaşanan yoğun kar yağışı, 5 bin dekar alanda yer alan seraların zarar görmesine ve yıkılmasına neden oldu. Seralarda yetiştirilen marul ve soğan gibi ürünler zarar gördü. Tarım İl Müdürlüğü hasar tespit çalışmalarına başladı. Zarar gören seraların genelinin eski olması nedeniyle tarım sigortası yaptırılamamış. İlde üreticiler büyük zarar gördü. Eskişehir Mihalgazi, Sarıcakaya, Tepebaşı ve İnönü: Bu ilçelerde gerçekleşen yoğun kar seralara ve ürünlere zarar verdi. İlde yapılan hasar tespit çalışmaları sonucu ön tespitler yapıldı. Yapılan tespitlere göre; Sarıcakaya, Mihalgazi, İnönü ve Tepebaşı’nda 445 çiftçiye ait 872 dekar örtü altı tarım alanında zarar tespit edildi. Mihalgazi ‘de 6 mahallede 316 çiftçiye ait serada 510 dekar alan, Sarıcakaya’da 7 mahallede 103 çiftçiye ait serada 281 dekar alan, Tepebaşı’da 10 mahallede 25 çiftçiye ait serada 80 dekar alan ve İnönü’de 1 çiftçiye ait 1,5 dekarlık serada zarar gerçekleşti. Seralarda mevsim itibariyle yetiştirilen roka, soğan, kıvırcık marul, maydanoz ürünleri zarar gördü. Afet yaşayan Bilecik ve Eskişehir illerinde zarar gören seralar için başvuru yapılmasına rağmen, çoğu serada ön tespit çalışmaları sonucunda tarım sigortası poliçesi düzenlenmediği saptanmıştır. Seraların sigortaya kabul şartları yeniden gözden geçirilmelidir. Üretim şartlarının zorlaştığı kış aylarında üretime devam etmekte olan üreticilerin seralarında ve tarlalarında oluşan zararların karşılanması için ek destek verilmelidir. 1-2 Ocak 2015 tarihinde aşırı yağışlardan, Gediz ve Sakarya nehirlerinin taşmasından etkilenen yerler: Manisa, Akhisar, Turgutlu, Kırkağaç: Manisa’nın Akhisar ve Turgutlu ilçeleri başta olmak üzere il genelinde gerçekleşen kar yağışı, 120 bin dekarda dikili zeytinliklere ve 860 dekar alanda kurulu seralara ve ürünlere zarar verdi. Ayrıca Gediz nehrinin taşması sonucu tarım arazileri sular altında kalırken, toplam 22 bine yakın kanatlı telef oldu. Manisa’nın Kırkağaç’ın da içinde bulunduğu çeşitli ilçelerinde on binlerce kanatlının, kar yağışı sonucu çatı çökmeleri yüzünden telef olduğu görüldü. Bölgedeki 70’in üzerinde besi çiftliği su baskınlarına maruz kaldı. İlde tarım arazilerinde ekili olan karnabahar, brokoli ve lahana ürünleri zarar gördü. Üzüm bağları da su altında kaldı ancak, suların çabuk çekilmesi nedeniyle zararın boyutu artmadı. www.dovizdergisi.com 25 Sakarya: İlde kar sularının erimesi sonucu ekili tarım arazilerini su bastı. Sakarya Nehri boyunca uzanan vadide marul dikili olan seralar zarar gördü. Zarar gören seralarda büyük maddi kayıp oluşurken, marul ve taze soğan gibi kış sebzeleri zayi oldu. Sakarya Gevye’de kar yağışı yüzünden çöken çatı nedeniyle 50 bin kümes hayvanı telef oldu.” 2 Ocak 2015 tarihinde aşırı kar yağışından etkilenen yerler: Kütahya Simav: İlçede gerçekleşen aşırı kar yağışı, seraların yıkılmasına, ürünlerin donmasına neden oldu. İlçede seracılığın yoğun yapıldığı merkez, Eynal, Çitgöl ve Naşa beldelerinde 200 dekar alanda yer alan seralarda marul, fasulye, domates gibi ürünleri zarar gördü. 2 Ocak 2015 tarihinde hortumdan etkilenen yerler: Hatay: İlde gerçekleşen hortum seralara zarar verdi. Hortum afeti bazı seraların yıkılmasına neden olurken, çoğu seranın direkleri yerinden söküldü. Seralarda ekili bulunan domates ve biberlerde zarar meydana geldi. 4 Ocak 2015 tarihinde aşırı kar yağışından etkilenen yerler: Bursa İnegöl: İlçede aşırı kar yağışı seralara ve ürünlere zarar verdi. İlçede oluşan kar yükü naylon seraların yıkılmasına neden olurken, ürünler zarar gördü. 7 Ocak 2015 tarihinde aşırı kar yağışı ve dondan etkilenen yerler: Bursa Mudanya: İlçede aşırı kar yağışı zeytin ve meyve ağaçları zarar gördü. Aşırı kar yüküne dayanamayan ağaç dallarında kırılmalar oluştu. İzmir Gümüldür, Ürkmez ve Seferihisar: İlde aşırı soğuk ve don afeti ağaçta kalan narenciyelere ve zeytinlere zarar verdi. Satsuma mandalina üretiminin yoğun olarak yapıldığı Gümüldür, Ürkmez ve Seferihisar’da çiftçilerin önemli geçim kaynağı olan mandalinalar hasat edilemez duruma geldi. İlde zeytin hasadının henüz yapılmadığı dağlık kesimlerde ürünler aşırı soğuktan zarar gördü. Bazı zeytin ağaçlarında dallarda kırılmalar meydana geldi.” RİSKTEN KORUNMANIN YOLU SİGORTADAN GEÇİYOR Tarımın her zaman risklere açık bir üretim şekli olduğunu, her an afet yaşamasının ihtimal dahilinde bulunduğunu bildiren Bayraktar, “tarlasını eken çiftçimiz, ürününü hasat edene kadar diken üstündedir. Hasadı yapmadan doğal afetleri atlattım diyemez. Risk sürekli ve büyük olunca, riskten korunmanın yolu sigortadan geçiyor. Çiftçilerimizin yaşayabilecekleri afetlerin yaşattığı risklere karşı korunabilmesi için tarım sigortalarını yaptırmaları gerekiyor” dedi. 26 www.dovizdergisi.com SİGORTA KAPSAMINA ALINAN RİSKLER Yaşanan afetlere karşı üreticileri koruyan en önemli enstrümanın tarım sigortaları olduğunu vurgulayan Bayraktar, şunları kaydetti: “Üreticilerin karşılaştıkları riskler karşısında mağduriyetlerinin giderilmesi ve risklere karşı çözüm üretilebilmesi için devlet destekli Tarım Sigortası uygulanıyor. Geçen yıl tarım sigortaları kapsamında yer alan risklere, bu yıl ilave olarak, meyve bahçeleri ile bağlarda dolu ağı ve örtü sistemleri için dolu paketindeki riskler ve dolu ağırlığı riski eklendi. Denizlerde ve iç sularda yetiştirilen su ürünlerinin ölüm riski ile kafes ve ağlar için kazalar, predatör saldırısı, fırtına, hortum ve deprem riskleri, arıcılıkta vahşi hayvan saldırı riski de kapsama alındı. 2015 Bakanlar Kurulu Kararı kapsamında yer alan risklere karşı ürününü tarım sigortası yaptırmak isteyen üreticilerin Tarım Sigortası yapmaya yetkili sigorta şirketlerinden herhangi birinin acentesine ürünlerin sigorta son kabul tarihlerini kaçırmadan (ürünlerin son kabul tarihlerine ‘www.tzob.org.tr’ adresinden ulaşılabilirler) başvuruda bulunmaları gerekmektedir.” Çiftçinin en fazla zarar gördüğü kuraklık ve tarla ürünlerinde don riskinin de sigorta kapsamına alınması gerektiğini bildiren Bayraktar, “teknik ayrıntılar nedeniyle ürününü sigorta yaptıran üreticiler, çoğu zaman tazminat alamıyor. Bu gibi sigorta kapsamı dışında kalan durumlarda, üretici zararları destekle karşılanmalıdır” dedi. YASAL UYARI Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Bu rapor ABD’de dağıtılmak için hazırlanmamıştır. Döviz piyasasındaki ticaretin sabit vadeleri ve garantileri yoktur ve bu da likiditeyi ve her an hareket etme olanağını piyasanın ana karakteristiği yapmaktadır. Buna yüksek oynaklık ve özellikle de şeffaflık eklenebilir. Döviz veya yabancı para ticaretindeki temel unsur ise ”kaldıraç etkisi” ile işlem yapma olanağıdır. Başka bir deyişle çok az sermayeyle çok daha yüksek bir miktarı hareket ettirmek mümkündür. Döviz ticaretinde ki normal kaldıraç oranı 1:100’dür. Başka bir deyişle, işlem yapmak istediğiniz döviz miktarının %1’i kadar bir teminat ile işlem yapabilirsiniz. Örneğin; 1.000 Euro yatırarak 100.000 Euro değerinde işlem gerçekleştirebilirsiniz. Bu durumda satın aldığınız döviz sizin lehinizde sadece yüzde 0.5 oranında bir hareket gerçekleştirdiğinde pozisyonu kapatırsanız 500 Euro’luk bir gelir elde edersiniz. 1.000 Euroluk yatırımınızda göz önüne alındığında, bu yüzde 50 oranında bir gelir demektir. Döviz kurları genellikle gün içinde yüzde 1 oranında aşağı veya yukarı dalgalanma gösterirler. Döviz işlemlerinin çekiciliği, küçük fiyat hareketlerinde bile anında önemli kazançlar elde edebilme şansında yatmaktadır. Ancak bu kazanç şansının yanı sıra aynı oranda kaybetme riski de vardır ve bunu, daha önce de altını çizdiğimiz gibi, kesinlikle unutmamalısınız.Gerekli finansal koşullara sahip ”spekülatif kişiler” için döviz işlemleri; hızı, yüksek likiditesi ve özellikle de kaldıraç etkileriyle eşsiz bir ortam oluşturmaktadır. Şeffaflık ve günün 24 saati güncel koşullara cevap vermek de diğer avantajları arasındadır. Kaldıraçlı spot parite ve vadeli işlemler piyasaları doğaları gereği yatırımcıların hesaplarında bulunan teminatların ortalama 50 kattı büyüklüğünde pozisyonların açılmasına olanak verir. Yatırım yaparken kaybetmeyi göze alabileceğiniz büyüklükteki sermayelerle çalışmalısınız. Hiçbir suretle borç alarak bu piyasalarda işlem yapmamalı veya hayat standardınızı etkileyecek büyüklükte riskler almamalısınız.
