Pasalar Regulatoru Nihai Ced Raporu

Transkript

AYEN ENERJİ A.Ş.
PAŞALAR REGÜLATÖRÜ, HES VE
MALZEME OCAKLARI
ÇED RAPORU
RİZE İLİ, FINDIKLI İLÇESİ
OCAK-2008
ANKARA
AYEN ENERJİ A.Ş.
PAŞALAR REGÜLATÖRÜ, HES VE MALZEME OCAKLARI
ÇED RAPORU
Başlık Sayfası
Proje Sahibinin Adı
Adresi
AYEN ENERJİ A.Ş.
Hülya Sok No:37 G.O.P./ANKARA
Telefon Numaraları
(0 312) 445 06 35
Faks Numaraları
(0 312) 445 05 02
Projenin Adı
PAŞALAR REGÜLATÖRÜ , HES
VE MALZEME OCAKLARI ÇED
RAPORU
Proje İçin Seçilen Yerin Açık
Adresi (İli, İlçesi, Beldesi,
Mevkii)
Projenin Tanımı ve Amacı
Rize İli, Fındıklı İlçesi
Nehir tipi HES kurulması ve enerji
üretimi amaçlanmaktadır.
Raporu Hazırlayan
Kuruluşun/Çalışma Grubunun
Adı
TOPÇUOĞLU MAD. TİC. SAN.
LTD. ŞTİ.
Adresi
Bişkek Cad. (8.Cad.) No:123/5
Emek/ANKARA
Telefon Numaraları
(0 312) 213 31 38
Faks Numaraları
(0 312) 213 31 38
Rapor Sunum Tarihi
/01/2008
Karar No
..................
Karar Tarihi
...../...../2008
2
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
TABLO LİSTESİ
Tablo III.1.1. Projenin yatırım programı ve yatırımın yıllara göre dağılımı
Tablo IV.2.1.1. Rüzgar Ortalamaları Ve Maksimum Rüzgarlar (m/sn)
Tablo IV.2.1.2. Fırtınalı ve Kuvvetli Rüzgarlı Gün Sayısı
Tablo IV.2.1.3. Rize’deki basınç değerleri
Tablo IV.2.1.4. Bağıl Nem
Tablo IV.2.1.5. Rize ili sıcaklık Değerleri
Tablo IV.2.1.6. Aylık ortalama ve yıllık ortalama Buharlaşma
Tablo V.I.4.1. Frekans Analiz Çalışmaları
Tablo V.I.4.2. Tekerrürlü Taşkın Debileri
Tablo V.2.2.1. Granit (Kaçkar Granitoyidi I) ve andezite (Çağlayan formasyonu) ilişkin RMR
Kaya Sınıflaması (Bieniawski,1989)
Tablo V.2.3.1.
Rize ilinin sınırları içinden karadeniz’e dökülen akarsuların mansap
akiferlerinin YAS rezervleri ve bu alanlarda açılan su sondaj kuyuları yardımı ile kullanılan
YAS miktarı
Tablo IV.2.5.1. Tarımsal alanların sınıfsal dağılımı
Tablo IV.2.6.1. Tarım alanlarının kullanım amaçlarına göre dağılımı
Tablo IV.2.6.2. İlçelere göre meyve ürünleri (üzümsü meyveler)
Tablo IV.2.9.1. Faaliyet Alanı ve Çevresinde Tespit Edilen Balık Türleri
Tablo IV.2.9.2. Balık Türleri ve Seçilen Çevresel Değişkenlere Göre Tolerans Aralıkları
Tablo IV.2.10.1. Faaliyet Alanı ve Civarı Belirlenen Flora Listesi
Tablo IV.2.10.2. Faaliyet Alanı ve Çevresinde Tespit Edilen Amphibia Türleri
Tablo IV.2.10.3. Faaliyet Alanı ve Çevresinde Tespit Edilen Reptilia Türleri
Tablo IV.2.10.4. Faaliyet Alanı ve Çevresinde Tespit Edilen Kuş Türleri
Tablo IV.2.10.5. Faaliyet Alanı ve Çevresinde Tespit Edilen Memeli Türleri
Tablo IV.2.12.1. Taş Ocakları Ruhsat Bilgileri
Tablo IV.2.13.1. Su Ürünleri
Tablo IV.2.I5.1. Rize ili için yapılan ölçümlerin kimyasal analiz değerleri
Tablo IV.3.2.1. 2000 yılı itibariyle Rize merkez İlçe ve diğer ilçelere kayıtlı nüfus
Tablo IV.3.2.2. Rize ili köy ve şehirlere kayıtlı nüfus
Tablo IV.3.2.2. İlin nüfus yapısı
Tablo.IV.3.4.1. İşsizlik Durumu DİE 2000 Genel Nüfus Sayımı
Tablo.IV.3.4.2. Öğrenim Durumuna Göre İşsiz Sayısı (DİE 2000 Genel Nüfus Sayımı)
Tablo V.I.1.1. Üniteler ve Yaklaşık Hafriyat Miktarları
Tablo V.I.3.1. Çalışma Koordinatları
Tablo-V.1.6.1. Toz Emisyon Faktörleri ve Emisyon Debileri
3
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Tablo-V.1.6.2. Yayılma Sınıflarına Göre M Değerleri
Tablo-V.1.6.3. Rüzgar Verilerinin Sınıflanması
Tablo-V.1.6.4. Havada Asılı Partiküllerin Dağılımı (µg/m3) (Hafriyat İşlemlerinden Kaynaklı)
Tablo-V.1.6.5. Çöken Tozların Dağılımı (mg/m2.gün) (Hafriyat İşlemlerinden Kaynaklı)
Tablo V.1.6.6. Toz Emisyon Faktörleri
Tablo-V.1.6.7. Havada Asılı Partiküllerin Dağılımı (µg/m3) (Malzeme ocağından
kaynaklanan)
Tablo-V.1.6.8. Çöken Tozların Dağılımı (mg/m2.gün) (Malzeme ocağından kaynaklanan)
Tablo-V.1.6.9. Havada Asılı Partiküllerin Dağılımı (µg/m3) (kırma-eleme tesisinden kaynaklı)
Tablo-V.1.6.10. Çöken Tozların Dağılımı (mg/m2.gün) (kırma-eleme tesisinden kaynaklı)
Tablo-V.1.6.11. Havada Asılı Partiküllerin Dağılımı (µg/m3) (patlatmadan kaynaklı)
Tablo-V.1.6.12. Çöken Tozların Dağılımı (mg/m2.gün) (patlatmadan kaynaklı)
Tablo V.1.8.1- Proje sahasının bulunduğu orman alan miktarları
Tablo V.1.8.2- Proje sahasının meşçere tipi, kapalılığı ve kesilecek ağaç sayısı
Tablo V.I.10.1. Motorinin Özellikleri
Tablo- V.I.10.2. inşaat aşamasında Kullanılacak Ekipmanların Yakıt Harcamaları
Tablo- V.I.10.3. Dizel Araçlardan Yayılan Kirlenmenin Faktörleri
Tablo- V.I.10.4. İş Makinelerinden Kaynaklanması Beklenilen Kirletici Değerler
Tablo V.2.2.1. 1965 – 2002 yılları arasında görülen, yıllık minimum ortalama düşük akım
değerleri
Tablo.V.2.2.2. (Q7) değerlerine ait aşılma olasılıkları ve tekrarlanma aralıkları
4
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
ŞEKİL LİSTESİ
Şekil II.1.1. Yer Bulduru Haritası
Şekil III.2.1. Proses İş Akım Şeması
Şekil IV.2.9.1. Havuzlu ve bölmeli balık geçidi
Şekil V.I.3.1 . Bir Patlatma İçin Kullanılacak Delik Düzeneği
Şekil V.1.3.2. Tünel Açma Paterni
Şekil V.1.6.1. Havada Asılı Partiküllerin Dağılımı Grafiği(Hafriyat İşlemlerinden Kaynaklı)
Şekil V.1.6.2. Çöken Asılı Partiküllerin Dağılımı Grafiği (Hafriyat İşlemlerinden Kaynaklı)
Şekil V.1.6.3. Havada Asılı Partiküllerin Dağılımı Grafiği(Malzeme ocağından kaynaklanan)
Şekil V.1.6.4. Çöken Asılı Partiküllerin Dağılımı Grafiği(Malzeme ocağından kaynaklanan)
Şekil V.1.6.5. Havada Asılı Partiküllerin Dağılımı Grafiği (kırma-eleme tesisinden kaynaklı)
Şekil V.1.6.6. Çöken Asılı Partiküllerin Dağılımı Grafiği(kırma-eleme tesisinden kaynaklı)
Şekil V.1.6.7. Havada Asılı Partiküllerin Dağılımı Grafiği(patlatmadan kaynaklı)
Şekil V.1.6.8. Çöken Asılı Partiküllerin Dağılımı Grafiği(patlatmadan kaynaklı)
5
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
EKLER DİZİNİ
EK 1 Proje İle İlgili Yazışmalar
EK 2 Projenin Türkiye’deki Yeri Ve Ulaşım Yolları
EK 3 1/25.000 Ölçekli Genel Yerleşim Planı
EK 4 Sismik Bölgeler ve Episentir Haritası
EK 5 Proje Etki Alanını Gösterir Harita
EK 6 Paşalar Regülatörü veHES Jeoloji Haritası ve Jeoloji Kesitleri
EK 7 Regülatör Genel Yerleşim Planı ve kesitleri
EK 8 Enerji Tüneli Plan Ve Boy Kesitleri
EK 9 Denge Bacası Plan Ve Kesitleri
EK 10 Vana Odası Plan Ve Kesitleri
EK 11 Cebri Boru Plan Ve Kesitleri
EK 12 Santral Binası Kesitleri
EK 13 Sf6 Gaz İzoleli Şalt Genel Tek Hat Şeması
EK 14 Fosseptik Planı
Ek 15 Faaliyet Sahasına Ait Fotoğraflar
EK 16 1/25000 Ölçekli Meşçere Haritası, Lejantı ve Orman Bilgi Formu
EK 17 Paşalar Rülatörü Günlük Akım Debileri
EK 18 ÇED İnceleme ve Değerlendirme Formu
EK 19 Akustik Rapor
EK 20 Akım Gözlem ve Meteoroloji İstasyonları Gösterir Harita
EK 21 Malzeme ocağına ait imalat ve son durum haritaları
EK 22 Topçuoğlu Mad. San Tic. Ltd. Şti. Ait Büro Tescil Belgesi ve Yeterlilik Belgesi
6
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
İÇİNDEKİLER
Başlık sayfası
Tablo Listesi
Şekil Listesi
Ekler dizini
İçindekiler
BÖLÜM I :PROJENİN TANIMI VE AMACI
BÖLÜM II :PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KONUMU
II.2. Proje (Regülatör-HES) kapsamındaki ünitelerin konumu, teknik altyapı
üniteleri, idari ve sosyal üniteler, varsa diğer üniteler, bunlar için belirlenen
kapalı ve açık alan büyüklükleri, bu ünitelerin proje alanı içindeki
konumlarının vaziyet planı veya kroki üzerinde gösterimi, diğer teknikleri ve
temsili resim veya maket benzeri gösterimler)
BÖLÜM III : PROJENİN EKONOMİK VE SOSYAL BOYUTLARI
III.1. Projenin gerçekleşmesi ile ilgili yatırım programı ve finans kaynakları
III.2. Projenin gerçekleşmesi ile ilgili iş akım şeması veya zamanlama tablosu
III.3. Projenin fayda-maliyet analizi
III.4. Proje kapsamında olmayan ancak projenin gerçekleşmesine bağlı
olarak, proje sahibi veya diğer yatırımcılar tarafından gerçekleştirilmesi
tasarlanan diğer ekonomik, sosyal ve altyapı projeleri
III.5. Proje kapsamında olmayan ancak projenin gerçekleşebilmesi için zaruri
olan ve proje sahibi veya diğer yatırımcılar tarafından gerçekleştirilmesi
planlanan diğer ekonomik, sosyal ve altyapı projeleri
III.6. Kamulaştırmanın nasıl yapılacağı
III.7. Diğer hususlar
Bölüm IV :Proje Kapsamında Etkilenecek Alanın Belirlenmesi ve Bu Alan
İçindeki Mevcut çevresel Özelliklerin Açıklanması
IV.I. Projeden etkilenecek alanın belirlenmesi, (etki alanının nasıl ve neye
göre belirlendiği açıklanacak ve etki alanın harita üzerinde gösterilecek)
IV.2. Etki Alanı İçerisindeki Fiziksel ve biyolojik çevrenin özellikleri ve doğal
kaynakların kullanımı
IV.2.1. Meteorolojik ve iklimsel özellikler
IV.2.2. Jeolojik özellikler jeolojik yapının fiziko-kimyasal özellikleri, tektonik
hareketler, mineral kaynaklar, heyelan, benzersiz oluşumlar, çığ, sel, kaya
düşmesi başlıkları altında incelenmesi, 1/100000, 1/25000 ve/veya 1/5000'lik
jeolojik harita ve lejandı)
IV.2.3. Yeraltı ve termal su kaynaklarının hidrojeolojik özellikleri (su
seviyeleri, miktarları, emniyetli çekim değerleri, kaynakların debileri, mevcut
ve planlanan kullanımı)
IV.2.4. Yüzeysel su kaynaklarının hidrolojik özellikleri, mevcut ve planlanan
kullanımı (içme, kullanma, sulama suyu, su ürünleri istihsali, ulaşım, turizm,
elektrik üretimi, diğer kullanımlar)
IV.2.5. Toprak özellikleri ve kullanım durumu (toprağın fiziksel-kimyasal ve
biyolojik özellikleri, arazi kullanım kabiliyeti sınıflaması, erozyon, toprağın
mevcut kullanımı)
7
SAYFA NO
2
3
5
6
7
12
13
16
23
23
24
25
29
29
30
30
30
31
34
34
39
46
49
50
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
SAYFA NO
IV.2.6. Tarım alanları (tarımsal gelişim proje alanları, özel mahsul plantasyon
alanları) sulu ve kuru tarım arazilerinin büyüklüğü, ürün desenleri ve bunların
yıllık üretim miktarları
IV.2.7. Orman Alanları (ağaç türleri ve miktarları, kapladığı alan büyüklükleri
ve kapalılığı bunların mevcut ve planlanan koruma ve/veya kullanım
amaçları)
IV.2.8. Koruma alanları (Milli Parklar, Tabiat Parkları, Sulak Alanlar, Tabiat
Anıtları, Tabiatı Koruma Alanları, Yaban Hayati Koruma Alanları, Biyogenetik
Rezerv Alanları, Biyosfer Rezervleri, Doğal Sit ve Anıtlar, Tarihi, Kültürel
Sitler, Özel Çevre Koruma Bölgeleri, Özel Çevre Koruma Alanları, Turizm
Alan ve Merkezleri, Mera Kanunu kapsamındaki alanlar)
IV.2.9. İç sulardaki (göl, akarsu) canlı türleri (bu türlerin tabii karakterleri,
ulusal ve uluslararası mevzuatla koruma altına alınan türler; bunların üreme,
beslenme, sığınma ve yasama ortamları; bu ortamlar için belirlenen koruma
kararları
IV.2.10. Flora ve Fauna (türler, endemik özellikle lokal endemik bitki türleri,
alanda doğal olarak yasayan hayvan türleri, ulusal ve uluslararası mevzuatla
koruma altına alınan türler, nadir ve nesli tehlikeye düşmüş türler ve bunların
alandaki bulunuş yerleri, av hayvanlarının adları, popülasyonları ve bunlar
için alınan Merkez Av Komisyonu Kararları) proje alanındaki vejetasyon
tiplerinin bir harita üzerinde gösterilmesi. Projeden ve çalışmalardan
etkilenecek canlılar için alınması gereken koruma önlemleri (inşaat ve
isletme aşamasında). Arazide yapılacak flora çalışmalarının vejetasyon
döneminde gerçekleştirilmesi ve bu dönemin belirtilmesi
IV.2.11. Madenler ve Fosil Yakıt Kaynakları (rezerv miktarları, mevcut ve
planlanan isletilme durumları, yıllık üretimleri ve bunun ülke veya yerel
kullanımlar için önemi ve ekonomik değerleri)
IV.2.13. Hayvancılık (türleri, beslenme alanları, yıllık üretim miktarları, bu
ürünlerin ülke ekonomisindeki yeri ve değeri)
IV.2.14. Devletin yetkili organlarının hüküm ve tasarrufu altında bulunan
araziler (Askeri Yasak Bölgeler, kamu kurum ve kuruluşlarına belirli
amaçlarla tahsis edilmiş alanlar, vb.)
IV.2.I5. Proje yeri ve etki alanının hava, su, toprak ve gürültü açısından
mevcut kirlilik yükünün belirlenmesi
IV.2.16. Diğer özellikler
IV.3. Sosyo - Ekonomik Çevrenin Özellikleri
IV.3.1 Ekonomik özellikler (yörenin ekonomik yapısını oluşturan başlıca
sektörler, yöresel işgücünün bu sektörlere dağılımı, sektörlerdeki mal ve
hizmet üretiminin yöre ve ülke ekonomisi içindeki yeri ve önemi, diğer bilgiler
)
IV.3.2. Nüfus (yöredeki kentsel ve kırsal nüfus, nüfus hareketleri; göçler,
nüfus artış oranları, ortalama hane hakli nüfusu, diğer bilgiler)
IV.3.3. Gelir (yöredeki gelirin işkollarına dağılımı, işkolları itibariyle kişi
başına düsen maksimum, minimum ve ortalama gelir)
IV.3.4. İşsizlik (yöredeki issiz nüfus ve faal nüfusa oranı)
IV.3.5. Yöredeki sosyal altyapı hizmetleri (eğitim, sağlık, kültür hizmetleri ve
bu hizmetlerden yararlanılma durumu)
IV.3.6. Kentsel ve kırsal arazi kullanımları (yerleşme alanlarının dağılımı,
mevcut ve planlanan kullanım alanları, bu kapsamda sanayi bölgeleri,
8
52
54
55
56
60
75
78
79
79
82
82
82
83
85
86
87
88
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
SAYFA NO
konutlar, turizm alanları vb.)
IV.3.7. Diğer Özellikler
BÖLÜM V: PROJENİN BÖLÜM IV'DE TANIMLANAN ALAN ÜZERİNDEKİ
ETKİLERİ VE ALINACAK ÖNLEMLER
V.l. Arazinin Hazırlanması; İnşaat ve Tesis Aşamasındaki Projeler, Fiziksel
Ve Biyolojik Çevre Üzerine Etkileri Ve Alınacak Önlemler
V.II Arazinin hazırlanması için yapılacak isler kapsamında nerelerde ve ne
kadar alanda hafriyat yapılacağı, hafriyat miktarı, hafriyat artığı toprak, tas,
kum vb. maddelerin nerelere taşınacakları, nerelerde depolanacakları veya
hangi amaçlar için kullanacakları, bertarafı, hafriyat sırasında kullanılacak
malzemeler
V.I.2. İletim Tüneli ve diğer inşaat çalışmalarında kullanılan patlatma
işleminin yer altı su kaynaklarına etkileri ve alınacak tedbirler
V.I.3. Arazinin hazırlanması sırasında ve ayrıca ünitelerin inşaasında
kullanılacak maddelerden parlayıcı, patlayıcı, tehlikeli, toksik ve kimyasal
olanların taşınımları, depolanmaları ve kullanımları, bu isler için kullanılacak
aletler ve makineler
V.I.4. Taşkın önleme ve drenaj işlemleri
V.I.5. Proje alanı içindeki su ortamlarında herhangi bir amaçla
gerçekleştirilecek kazı, dip taraması vb. işlemler nedeni ile çıkarılacak taş,
kum, çakıl ve benzeri maddelerin miktarları, nerelere taşınacakları veya
hangi amaçlar için kullanılacakları
V.I.6. İnşaat esnasında kırma, öğütme, taşıma ve depolama gibi toz yayıcı
işlemler
V.I.7. Zemin emniyeti için yapılacak işlemler,
V.I.8. Arazinin hazırlanması ve inşaat alanı için gerekli arazinin temini
amacıyla kesilecek ağaçların tür ve sayıları, meşçere tipi, kapalılığı,
kesilecek ağaçların bölgedeki orman ekosistemi üzerine etkileri, ortadan
kaldırılacak tabii bitki türleri ve ne kadar alanda bu islerin yapılacağı, fauna
üzerine olabilecek etkiler
V.I.9. Arazinin hazırlanması, inşaat alanı için gerekli arazinin temini amacıyla
elden çıkarılacak tarım alanlarının büyüklüğü, bunların arazi kullanım
kabiliyetleri ve tarım ürün türleri
V.I.10. Arazinin hazırlanmasından başlayarak ünitelerin açılmasına kadar
yapılacak islerde kullanılacak yakıtların türleri, özellikleri, oluşacak
emisyonlar
V.I.11. Proje kapsamında kullanılacak suyun temin edileceği kaynaklardan
alınacak su miktarları, su temin sistemi, ve bu suların kullanım amaçlarına
göre miktarları, oluşacak atık suların cins ve miktarları, deşarj edileceği
ortamlar
V.I.I2. Arazinin hazırlanmasından başlayarak ünitelerin açılmasına dek
meydana gelecek kati atık miktarı, ne şekilde bertaraf edileceği
V.I.I3. Arazinin hazırlanmasından başlayarak ünitelerin açılmasına dek
yapılacak isler nedeni ile meydana gelecek vibrasyon, gürültünün kaynakları
ve seviyesi, kümülatif değerler
V.1.14. Arazinin hazırlanmasından başlayarak ünitelerin açılmasına dek
yerine getirilecek islerde çalışacak personelin ve bu personele bağlı nüfusun
konut ve diğer teknik/sosyal altyapı ihtiyaçlarının nerelerde ve nasıl temin
9
88
89
89
89
91
91
96
99
99
125
126
128
128
130
131
133
133
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
SAYFA NO
edileceği
V.1.15. Arazinin hazırlanmasından başlayarak ünitelerin açılmasına dek
sürdürülecek islerden, insan sağlığı ve çevre için riskli ve tehlikeli olanlar
V.1.16. Proje alanında, peyzaj öğeleri yaratmak veya diğer amaçlarla
yapılacak saha düzenlemelerinin (ağaçlandırmalar ve/veya yeşil alan
düzenlemeleri vb.) ne kadar alanda, nasıl yapılacağı, bunun için seçilecek
bitki ve ağaç türleri
V.1.17. Proje alanında yeraltı ve yerüstünde bulunan kültür ve tabiat
varlıklarına (geleneksel kentsel dokuya, arkeolojik kalıntılara, korunması
gerekli doğal değerlere) olabilecek etkilerin belirlenmesi
V.1.18. Diğer özellikler
V.2. Projenin isletme aşamasındaki projeler, fiziksel ve biyolojik çevre
üzerine etkileri ve alınacak önlemler
V.2.1. Proje kapsamındaki tüm ünitelerin özellikleri, hangi faaliyetlerin hangi
ünitelerde gerçekleştirileceği, kapasiteleri, ünitelerde üretilecek mal ve/veya
hizmetler, nihai ve yan ürünlerin üretim miktarları
V.2.2. Su tutulması sonucu su kalitesine ve su ortamındaki canlılara
olabilecek etkiler, dere yatağına bırakılacak su miktarı, nasıl hesaplandığı,
dere yatağına olabilecek etkiler
V.2.3. Ulusal ve uluslararası mevzuatla korunması gereken alanlar üzerine
etkiler
V.2.4 Suyun temin edileceği kaynağın kullanılması sonucu mansapta
olabilecek değişimler (erozyon, nehir hidrolojisi, sucul hayat, sediment gelişi
vb.)
V.2.5. Yeraltı ve yüzeysel su kaynaklarına olabilecek etkiler
V.2.6. Projenin isletilmesi sırasında çalışacak personelin ve bu personele
bağlı nüfusun konut ve diğer sosyal/teknik altyapı ihtiyaçlarının nerelerde,
nasıl temin edileceği
V.2.7. İdari ve sosyal ünitelerde içme ve kullanma amaçlı suların kullanımı
sonrasında oluşacak atık suların arıtılması için uygulanacak arıtma tesisi
karakteristiği prosesinin detaylandırılması ve arıtılan atık suların hangi alıcı
ortamlara, ne miktarlarda, nasıl verileceği
V.2.8. Konut, sosyal ve idari tesislerden oluşacak katı atık miktar ve
özellikleri, bu atıkların nerelere ve nasıl taşınacakları veya hangi amaçlar için
ve ne şekilde değerlendirileceği
V.2.9. Proje ünitelerinin işletilmesi sırasında oluşacak gürültünün kaynakları
ve kontrolü için alınacak önlemler
V.2.10. Orman alanlarına olabilecek etki ve bu etkilere karşı alınacak
tedbirlerin tanımlanması
V.3. Projenin Sosyo-Ekonomik Çevre Üzerine Etkileri
V.3.1. Proje ile gerçekleşmesi beklenen gelir artışları; yaratılacak istihdam
imkanları, nüfus hareketleri, göçler, eğitim, sağlık, kültür, diğer sosyal ve
teknik altyapı hizmetleri ve bu hizmetlerden yararlanılma durumlarında
değişiklikler vb.
V.3.2. Çevresel fayda-maliyet analizi
BÖLÜM VI : İŞLETME PROJE KAPANDIKTAN SONRA OLABİLECEK VE
SÜREN ETKİLER VE BU ETKİLERE KARŞI ALINACAK ÖNLEMLER
10
134
134
135
135
135
135
139
143
143
144
144
144
145
146
146
147
147
147
148
148
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
V1.1. Arazi ıslahı
VI.2. Mevcut su kaynaklarına etkiler
Bölüm VIII: İzleme Programı
VIII.1. Faaliyetin inşaatı için önerilen izleme programı, faaliyetin isletmesi ve
isletme sonrası için önerilen izleme programı ve acil müdahale planı
VIII.2. ÇED Olumlu Belgesinin verilmesi durumunda, Yeterlik Tebliği’nde
"Yeterlik Belgesi alan kurum/kuruluşların yükümlülükleri" baslığının ikinci
paragrafında yer alan hususların gerçekleştirilmesi ile ilgili program
BÖLÜM IX: HALKIN KATILIMI
BÖLÜM VIII: SONUÇLAR
EKLER
NOTLAR VE KAYNAKLAR
ÇED RAPORUNU HAZIRLAYANLARIN TANIMI
11
SAYFA NO
148
149
152
152
157
157
158
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
BÖLÜM I :PROJENİN TANIMI VE AMACI
Proje ile; Rize İli, Fındıklı İlçesi sınırlarında 41° 09′ 43″ - 41° 13′ 00″ kuzey enlemleri
ile 41° 18′ 07″ - 41° 20′ 00″ doğu boylamları arasında, Paşalar Regülatörü ve Hidroelektrik
Santrali kurulup, işletilmesi planlanmaktadır.
Ülkemiz hızlı bir sosyal ve ekonomik gelişim göstermektedir. Bu gelişmeye paralel
olarak gereksinim duyulan elektrik enerjisini; öncelikle yerli enerji kaynaklarından elde etmek
üzere projeler geliştirmeli ve gerekli yatırımlar yapılmalıdır. Kesintisiz, kaliteli, güvenilir ve
ekonomik enerji elde etmek üzere hazırlanan projelerin; çevreye olumsuz etkilerinin en az
olmasına dikkat edilmelidir.
Elektrik enerjisi üretiminde; fosil ve nükleer yakıtlı termik ve doğalgazlı santraller
yanında hidroelektrik santrallerin yenilenebilir ve puant çalışma gibi iki önemli özelliği
mevcuttur. Elektrik enerjisi tüketimi ekonomik gelişmenin ve sosyal refahın en önemli
göstergelerinden biridir. Bir ülkede kişi başına düşen elektrik enerjisi üretimi ve/veya tüketimi
o ülkedeki hayat standardını yansıtması bakımından büyük önem arz etmektedir.
2004 yılı başı itibariyle Türkiye’de kişi başına elektrik enerjisi tüketimi brüt 2090
kWh’ye ulaşmış olmasına rağmen, bu rakamın Avrupa’da yaklaşık 6500 kWh/kişi ve dünya
ortalamasının ise 2350 kWh/kişi olduğu dikkate alınırsa; ülkemiz için kişi başına düşen
elektrik enerjisi tüketiminin oldukça düşük seviyede olduğu gözlenmektedir. Bu nedenle,
başta hidrolik enerji olmak üzere, elektrik enerjisi arzının artırılmasının gereği ortadadır.
Ülkemizin 2006 yılı başı itibariyle tespit edilen teknik ve ekonomik hidroelektrik enerji
potansiyeli 129,9 milyar kWh’dir.
Türkiye 433 milyar kWh brüt teorik hidroelektrik potansiyeli ile dünya hidroelektrik
potansiyeli içinde %1 paya sahiptir. 129,9 milyar kWh ekonomik olarak yapılabilir potansiyeli
ile Avrupa ekonomik potansiyeli içinde yaklaşık %15 hidroelektrik potansiyeline sahip
bulunmaktadır.
2004 yılı sonu itibariyle Türkiye’nin toplam kurulu gücü 36.824 MW olup, bunun
24.145 MW ’ı termik, 33,9 MW ’ı jeotermal ve rüzgar, 12.645 MW ’ı hidrolik santrallere aittir.
2004 yılı toplam elektrik enerjisi üretimi ise 150.698 GWh olup, bunun 104.464 GWh’i
(%74,2) termik, 151 GWh’i jeotermal ve rüzgar (%0,1), 46.084 GWH’i (%24,9) hidroelektrik
santrallerden sağlanmıştır.
Hidroelektrik santrallerin üretimi, yağış koşullarına bağımlı olduğundan her yıl toplam
üretim içindeki payı değişim göstermekle birlikte, Türkiye’de elektrik enerjisinin yaklaşık %2030’u sudan üretilmektedir.
Bugün için 129,9 milyar kWh olan ekonomik hidroelektrik potansiyelimizin %35’i
(45.930 GWh) işletmede, %8’i (10.518 GWh) inşa halinde ve %57’si (73.459 GWh) ise çeşitli
aşamalardan oluşan projeler (ilk etüt ön inceleme, master plan, planlama ve kesin proje)
düzeyindedir.
Hidroelektrik enerji 65 ülkenin enerji ihtiyacının tamamına yakınını karşılamaktadır ve
hemen hemen bütün ülkelerde tam olarak 155 ülkede enerji ihtiyacının karşılanmasında
önemli rolü vardır. Yıllık 2600 TWh enerji üretimi ve çok önemli avantajları ile hidroelektrik
enerji yenilenebilir enerji kaynaklarından en önemlisidir.
12
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Hidroelektrik enerji:
•
Temizdir. Asit yağmurları, sis ve toz gibi atmosferik kirleticileri üretmez ve gaz,
kömür ve petrol santrallerinden kaynaklanan sera etkisine neden olan gazları
dengeler.
•
Ucuz, verimli ve gelişmiş bir teknolojidir. Tipik olarak, hidroelektrik enerji işletme ve
bakım maliyeti bütün elektrik enerjisi üretim teknolojilerin arasında en az olanıdır.
•
İhtiyaçlara duyarlıdır. Küçük merkezi olmayan kırsal sistemlerden daha genişlerine,
kentsel ve endüstriyel ihtiyaçların yoğun gelişmesi için, hidroelektrik enerji elektrik
sistemlerine nitelik ve nicelik açısından katkı sağlar.
Yapımı planlanan Paşalar Regülatörü ve HES projesi Abuçağlayan deresi sularından
faydanılarak elektrik üretmek amaçlıdır. Proje ile yılda 151.309x 106 kWh elektrik üretimi
gerçekleştirilecektir.
Paşalar Regülatörü ve HES, Doğu Karadeniz Bölgesi’nde Rize İli sınırları içerisinde
Abuçağlayan Deresi üzerinde kurulması düşünülen bir HES projesidir.
Projede, maksimum debi 11.45 m3/s ve santralin toplam kurulu gücü 40 MW olacaktır .
İşletme döneminde Paşalar HES’te ortalama olarak ;
Yıllık güvenilir enerji üretimi
Yıllık sekonder enerji üretimi
Yıllık toplam enerji üretimi
Olacaktır.
: 38.822 x 106kWh
: 112.487 x 106kWh
: 151.309 x 106kWh
BÖLÜM II :PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KONUMU
II.1. Projenin yeri (İlgili Valilik veya Belediye tarafından doğruluğu onanmış olan proje
yerinin, lejant ve plan notlarının da yer aldığı onanlı Çevre Düzeni Planı ve İmar
Planları üzerinde, bu planlar yoksa mevcut arazi kullanım haritası üzerinde gösterimi)
Ülkemizin 41° 09′ 43″ - 41° 13′ 00″ kuzey enlemleri ile 41° 18′ 07″ - 41° 20′ 00″ doğu
boylamları arasında yer alan proje alanı Doğu Karadeniz Bölgesinde, Rize İli sınırları
içerisindedir. Proje alanı dar ve dik vadilerle yarılmış, kuş uçuşu 30 km mesafede 3000
kotlarından deniz seviyesine inen ladin, köknar, kızılağaç, çam ormanları ile kaplı bir alandır.
Proje alanı tamamen orman arazisi içerisindedir. Bu sebeple, bir istimlak söz konusu
değildir. Projenin tünel ve denge bacası hariç diğer bölümleri açıkta inşa edilecektir. Bu
bölümlerin keşif bedellerinin %3‘ü oranında orman idaresine tahsis bedeli ödenecektir. Bölge
tamamen ormanlık alan olduğundan projenin hayata geçirilmesiyle Proje kapsamında yer
alan ormanlık alanlar için 6831 sayılı Orman Kanununun 5192 sayılı Kanun ile değişik 17/3.
maddesi gereğince gerekli izinler alınacaktır.
Abuçağlayan Deresi çevresinde kayda değer sulu tarım yapılacak bir alan bulunmadığı
gibi, projenin uygulanması düşünülen iç kesimlerde önemli yerleşim yerleri de
bulunmamaktadır. Vadi boyunca açılmış olan orman yolu küçük araçların geçişine elverişli
olmakla bereber derenin 900 kotlarında sona ermekte, bundan ötedeki dağ ve yayla
kesimlerine yaya veya katırla gidilebilmektedir.
Proje alanının en önemli yer üstü su kaynağı Abuçağlayan Deresi ve kollarıdır.
Abuçağlayan Deresi Kaçkar Dağları’nın doğu uzantıları üzerinde 2800 kotlarındaki
Öküzboğan Gölü’nden Öküzboğan Deresi adı ile doğmaktadır. Kuzeye doğru akarken sağ ve
13
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
soldan pek çok kaynakla beslenmekte ve 1000 kotlarında Ayılık Deresi ile birleşmektedir.
Yaklaşık 10 km mesafede 2000 m’ye yakın kot kaybetmekte ve Paşalar mevkiinde 888
kotunda drenaj alanı 90 km2’ye ulaşmaktadır. Daha mansapta, derenin eğimi azalırken
soldan Mersekdere, Fidanlıkdere ve Kebanlıdere kolları ile beslenmektedir. Köprübaşı
mevkiinde drenaj alanı 156 km2’ye çıkarken yatak kotu 60.00 m’ye düşmektedir. Daha sonra
7.00 km mansapta Fındıklı İlçesi yakınlarında Karadeniz’e dökülmektedir.
Proje alanının içinde yer aldığı Fındıklı – Arhavi arasını kapsayan bölge, Bayındırlık ve
İskan Bakanlığı Türkiye Deprem Bölgeleri Haritasına (1996) göre 4. derece deprem kuşağı
içinde yer almaktadır.
Proje ile ilgili olarak 17/08/1987 tarih ve 1634 sayılı ve 31/08/1989 tarih ve 4343 sayılı
Genelgelerine ve ayrıca Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkındaki Yönetmelik ilgili
hükümlerine uyulacaktır. Ayrıca, proje alanında yapılacak tüm proje ve hesaplamalarda,
temel yapı ile ilgili kısımların inşaatında yürürlükte olan tüm yapı ve deprem yönetmeliklerine,
genel ve fenni şartnamelere ve Afet İşleri Genel Müdürlüğü Deprem Yönetmeliklerine
uyulacaktır.
Fındıklı İlçesinden Abuçağlayan Deresi boyunca açılmış olan orman yolu regülatör
yerinin yaklaşık 1 km mansabına kadar ulaşmaktadır. Regülatörün inşa edilebilmesi için bu
yolun açılması ve 24 km uzunluğundaki mevcut orman yolunun esaslı bir şekilde onarılması
gerekmektedir.
Proje alanı içerisinde kalan orman arazisi için düzenlenecek taahhüt senedi hükümleri
uyarınca ilgili orman idaresine ödenmesi gereken (Ağaçlandırma Fonu, Orköy Fonu ve Ağaç
Bedelleri ile İletim Tesislerinin enerjilendirildiği tarihte içinde bulunan yıl da dahil olmak üzere
ödenmesi gereken Yıllık Kullanım Bedelleri gibi) ilgili mevzuattan kaynaklanan ve
kaynaklanabilecek bedeller de Kullanıcı tarafından karşılanacaktır.
Proje yerinin 1/25.000 ölçekli genel yerleşim planı Ek-3 ’de, proje yerine ait fotoğraflar
Ek-15 ’ de, yer bulduru haritası ise Şekil-1 ’ de verilmektedir.
14
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Şekil II.1.1. Yer Bulduru Haritası
15
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
II.2. Proje (Regülatör-HES) kapsamındaki ünitelerin konumu, teknik altyapı üniteleri,
idari ve sosyal üniteler, varsa diğer üniteler, bunlar için belirlenen kapalı ve açık alan
büyüklükleri, bu ünitelerin proje alanı içindeki konumlarının vaziyet planı veya kroki
üzerinde gösterimi, diğer teknikleri ve temsili resim veya maket benzeri gösterimler)
Abuçağlayan Deresi üzerinde kurulması düşünülen bir HES projesidir.
: 38.822 x 106kWh
: 112.487 x 106kWh
: 151.309 x 106kWh Olacaktır.
Proje kapsamında yer alan ana üniteler ve özellikleri aşağıda verilmektedir.
1- Regülatör ve silt tutma havuzu
2- İletim tüneli
3- Denge bacası ve tehlike vanası
4- Cebri boru
5- Hidroelektrik Santral
Abuçağlayan Deresi’nin regülatör konulan kesitte drenaj alanı 90 km2, talveg kotu 887.00
m ve ekonomik olarak türbinlenebilecek maksimum debisi 11.45 m3/s’dir.
Yapılan taşkın debisi hesaplarında muhtelif tekerrürlere tekabül eden debiler aşağıda
gösterilmiştir.
Q100 = 250.00 m3/s
Q50 = 217.00 m3/s
Q5 = 117.10 m3/s
Q2 = 78.00 m3/s
Regülatör yapısı yukarıdaki veriler doğrultusunda boyutlandırılmıştır. 891 kret
kotunda ve 3.50 m genişliğindeki iki adet radyal dolusavak kapakları birlikte kaldırıldığı
taktirde 250.00 m3/s olan 100 yıl tekerrürlü taşkın debisini atlatabilmektedir. Kapaklı savak
yapısının yanında 898 kotunda ve 11.00 m genişliğindeki kontrolsüz eşik işletme esnasında
türbinlenecek debiden biraz fazla olan debilerin kapakları açıp kapamadan mansaba
geçirilmesi vazifesini göreceklerdir.
Regülatör önünde derenin getirdiği sürüntü maddelerini tutacak bir ölü hacim
bulunmamaktadır. Bunun yerine su alma yapısının hemen önünü süpürecek konumda
3.00 x 3.00 m boyutunda bir çakıl geçidi bulunacaktır.
Türbinleme kapasitesini aşan büyük debilerde çakıl geçidi açılarak toplanan sürüntü
maddeleri mansaba geçirilecektir. Gelen feyezanın çakıl geçidi kapasitesinden fazla olması
halinde radyal kapaklar açılarak rezervuarda temin edilen yüksek hızlı su akımı iri blokları da
ihtiva eden rüsubatın mansaba atılmasını mümkün kılacaktır.
Çakıl geçidi ve radyal kapaklar otomatik hidrolik kumanda tertibatına sahip olacak ve
gerektiğinde santral binasından kumanda edilebilecektir.
Eşik mansabındaki beton enerji kırıcı havuz Q100 feyezanını sakinleştirecek
kapasitede düşünülmüştür. Uygulamaya başlandığı zaman burada yeterli dayanıklılıkta ana
kaya tespit edilmesi halinde beton yapıdan vaz geçilecektir.
16
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Su alma yapısı sağ sahilde, ızgara ve kapak tertibatlarının mansabında 0.2 mm’den
daha küçük silisli partikülleri tutabilecek kapasitede boyutlandırılmıştır. Genişliği 7.00 m ve
uzunluğu 66.41 m’dir.
Havuz sonunda 1.00 x 1.00 ebadında bir dipsavak bulunacak ve kapağı zaman
zaman açılarak toplanan sürüntü maddeleri dere yatağına verilecektir.
Silt tutma havuzu sağ sahilde açılmış olan 5900 m uzunluğundaki tünele mansapta
bağlı bulunmaktadır. Burada havuz taban ve tünel giriş kotu 887.00 m’dir. Bu kot regülatör
önünde su seviyesi minimum su seviyesi olan 891.80 kotuna indiği durumda dahi tünel
girişinde vorteks meydana gelmeyecek şekilde seçilmiştir.
Paşalar Regülatörü
Drenaj alanı
: 90.00 km2
Yıllık ortalama akım
: 167.654 x 106m3
Yıllık ortalama debi
: 5.31 m3/s
Yıllık ortalama
miktarı
türbinlenen
su
Taşkın debisi (Q100)
: 157.186 x 106m3
: 250.00 m3/s
Dolusavak
Tipi
: Radyal kapaklı beton eşik
Talveg kotu
: 887.00 m
Temel kotu
: 880.50 m
Eşik kotu
: 891.00 m
Dolusavak genişliği
: 2 x 3.75 m
Maksimum su kotu (Q100’de)
: 898 m
Su Alma Yapısı ve Silt Tutma
Havuzu
Su alma yapısı giriş taban kotu
: 890.00 m
Rezervuarda normal su kotu
: 898.00 m
Silt tutma havuzu göz adedi
:1
Silt tutma havuzu göz genişliği
: 7.00 m
Silt tutma havuzu uzunluğu
: 66.41 m
Silt tutma havuzu çıkış taban kotu
: 887.00 m
2- İletim tüneli
Paşalar HES iletim tüneli sağ sahilde regülatör yerinden başlayarak Akman Sırtlarına
kadar uzanacak andezit ve granit formasyonları içerisinde açılacaktır. Tünel uzunluğu 5900
m eğimi 0.004 olacaktır.
Tünel iç çapı 3.00 m ve at nalı kesitte olacaktır. Kazı çapı 3.60 m’dir. Bu kazı çapı
mevcut konvansiyonel alet ve makine ile ekonomik olarak açılabilecek en küçük çaptır.
Özellikle uzun tünellerde 80~90 cm çapında havalandırma borusu kullanılması zorunluluğu
17
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
daha küçük kazı çapı olan tünellerde, normal büyüklükteki pasa kamyonu, beton pompası,
transmikser ve yükleyicileri kullanmayı mümkün kılmamaktadır.
Tünelin geçeceği güzergah üzerindeki jeolojik yapı kazı esnasında bir problem
çıkarmayacak özellikte görülmektedir. Kazının %75’lik kısmının sadece yarım veya tam kesit
şatkritlenerek geçilebileceği bunun %25’lik kısımda çelik iksa, şatkrit ve hasır çeliğin birlikte
kullanılacağı tahmin edilmektedir.
Yaklaşım tünelleri
5900 m uzunluğundaki iletim tünelinin başlangıç ve sondaki iki adet ayna ile açılması
hem maliyet bakımından yüksek ve hem de inşaat süresinin birkaç yıl daha fazla olmasına
sebep olacaktır. Bu sebeple, her biri 100 m uzunluğunda iki adet yaklaşım tüneli açılarak
tünel kazısına 6 aynadan atak yapmak ve inşaat süresini 2 yılla sınırlamak ekonomik
bulunmuştur.
Birinci yaklaşım tüneli Gürcüdüzü mevkiinde mevcut orman yolundan tünel güzergahı
üzerine doğru ayrılan bozuk orman yolunun tüneli kestiği yerde açılacaktır. (km 2+535) İkinci
yaklaşım tüneli ise yine aynı yolun devamında tünelin 4+905 km’sinde açılacaktır. Böylece
5900 m uzunluğundaki tünel 2535 + 2370 + 995 m uzunluklarında 3 parçaya bölünmüş
olmaktadır.
Yaklaşım tünellerinin faaliyete geçirilebilmesi için öncelikle Gürcüdüzü’nden ayrılan
yolun bozuk kısımlarının onarılması, yeniden yapılacak kısımların yapılması gerekmektedir.
Yaklaşım tünelleri her türlü kazı makinesinin girebilmesine uygun boyutta ve kaplamasız
olarak açılacak, inşaat tamamlandıktan sonra birer tıkaçla kapatılacak ve birinci yaklaşım
tüneli tıkacında kamyonet büyüklüğünde bir aracın geçişi için uygun büyüklükte çelik kapı
bulunacaktır.
Enerji Tüneli
Tünel giriş taban kotu
: 887.00 m
Tipi
: Beton kaplı atnalı
Maksimum debisi
: 11.45 m3/s
İç çapı
: 3.00 m
Uzunluğu
: 5 900 m
Eğimi
: 0.004
Yaklaşım tünel adedi
:2
Yaklaşım tüneli toplam uzunluğu
: 2 x 100 = 200 m
3-Denge bacası ve tehlike vanası
İletim tüneli bir denge bacası ve daha mansapta açıkta inşa edilmiş bir tehlike vanası ve
vana odası ile son bulacaktır. Denge bacasının bulunduğu kesitte tünel çelik kaplamalı ve
2.00 m çapına indirilecek, tehlike vanası çapı da 2.00 m olacak, bu kesitten sonra çap cebri
boruya tranzisyon yaparak bağlanacaktır. Denge bacası kesitinde tünel taban kotu 863.60
m’ye düşmektedir.
18
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Denge bacası tünel çıkış ağzından 50 m içeride 4.00 m çapında düşey bir şaft ve 898.00
kotunda 10.00 m çapında 910.00 m üst kotunda üst hücreden ibarettir. Üst hücreden
maksimum su seviyesi 907.10 m altta minimum su seviyesi 871.70 m olacaktır.
Tehlike vanası hemen mansabında 641 m uzunluğundaki açık cebri boruda herhangi bir
arıza veya kesilme olması durumunda otomatik olarak kapanacaktır. Bu kapanma
durumunda cebri boruda bir negatif basınç oluşmaması için kelebek vana tipindeki tehlike
vanasının hemen mansabında bir havalandırma vanası bulunacaktır. Havalandırma vanası
kapasitesi maksimum debide 25 m/s’den daha fazla hız teşekkül etmeyecek şekilde
seçilecektir. Hava vanası aynı zamanda cebri borunun doldurulması esnasında boru içindeki
havanın tahliyesi için de hizmet görecektir.
Denge Bacası
Çapı
: 10.00 m
Yüksekliği
: 12.00 m
Kaplama kalınlığı
: 1.00 m
Maksimum su seviyesi
: 907.10 m
Minimum su seviyesi
: 871.70 m
1. Cebri Boru
Cebri boru güzergahında ana kaya sert ve dayanımlı andezitlerdir. Satıhta 0.5 m ve yer
yer daha kalın yamaç molozu bulunmaktadır. Cebri boru sabit ve hareketli ayaklarının
oturacağı bölgelerde yamaç molozları ve bozuşmuş, ayrışmış ana kaya tamamen sökülüp
uzaklaştırılacaktır.
Cebri boru üzerinde 6 adet sabit beton mesnet bulunacaktır. Ara mesnetler 10’ar m
aralarla yerleştirilecektir. Boru ortalama meyli 0.75 civarında (30°’den daha dik) olduğu için
müstakil kayıcı ara mesnet yapmak yerine cebri boru altına boydan boya beton tabliye
yaparak kayıcı mesnetleri bu betonun üzerinde düzenlemek daha uygun bulunmuştur.
Cebri Boru
Tipi
: Açıkta inşa edilmiş beton mesnetli
Çapı / uzunluğu
: 1.50 / 641.00 m
Branşman çapı
: 1.00 m
Branşman toplam uzunluğu
: 2 x 15 = 30 m
Branşman
Cebri boru türbin eksen kotu olan 480 kotuna indiği yerde son mesnet kütlesi ile yatay hale
döndükten sonra bir branşmanla 1.00 m çapında iki kola ayrılarak türbin giriş vanasında son
bulacaktır. Branşmanların her birinin uzunluğu 15.00 m ve et kalınlığı 20 mm olacaktır.
5. Hidroelektrik Santral
Santral Binası
Santral binası içerisinde 2 x 20 MW gücünde 2 adet düşey milli pelton türbin, jeneratörler,
diğer elektrik ekipmanları ve montaj sahasını ihtiva edecektir. Genişliği 17.36 m uzunluğu
19
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
32.00 m ve yüksekliği 28.90 m olan santral binası holünde 50+5 ton kapasitede bir de gezer
kren bulunacaktır.
Santral Binası
Santral tipi
: Düşey milli pelton
Kuyruk suyu kanalı taban kotu
: 476.00 m
Bina temel kotu
: 474.50 m
Bina uzunluğu
: 32.00 m
Bina genişliği
: 17.36 m
Bina yüksekliği
: 28.90 m
Türbin
Ünite adedinin tespiti
Proje kapsamında kurulu güç optimizasyonu yapılmış ve Paşalar HES’te 11 m3/s
civarında maksimum debi ile çalışan, yaklaşık 40 MW civarında bir kapasitede daimi teçhizat
konulmasının ekonomik olacağı anlaşılmıştır.
Her ne kadar aynı güçteki tek ünite iki üniteden daha ucuz fiyata temin edilse de
küçük debileri de türbinleyebilmek için iki ünite seçilecektir. İki türbin kurulması halinde
seçilen maksimum debi 2 x 5.725 = 11.45 m3/s olduğuna göre minimum 0.572 m3/s’lik
debileri dahi türbinlemek mümkün olacaktır.
Ünite gücünün tespiti
Regülatör yerinde başlayarak türbin giriş vanasına kadar olan iletim sistemindeki yük
kayıpları tek ünite ve iki ünite çalışması halleri için ayrı ayrı hesaplanmıştır.
Tek ünite çalışması halinde hl1 = 0.1934 Q2 ve
İki ünite çalışması halinde hl2 = 0.1661 Q2 bulunmuştur.
Regülatör yerinde normal su seviyesi 898.00 m’dir. Kurulacak üniteler pelton tipinde olup
türbin eksen kotu 480.00 m olarak alınmıştır.
Buna göre ;
Brüt düşü Hbrüt = 898.00 – 480.00 = 418.00 m
İki ünite maksimum debisi Qmaks. = 11.45 m3/s
İki ünite net düşüsü
= 418.00 – 0.1661 x 11.452 = 396.22 m
İki ünite toplam gücü :
E2 = 9.8 x 396.22 x 11.45 x 0.90 ≅ 40 000 kW
Tek ünite gücü :
E1 = 40 000 / 2 = 20 000 kW bulunur.
Seçilen ünitelerle ilgili karakteristikler aşağıda görülmektedir.
Türbin
Tipi
:
Düşey Milli Pelton
Adedi
:
2
Maksimum debisi
:
2 x 5.725 = 11.45 m3/s
Net düşü
:
396.22 m
20
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Türbin
Randımanı (maksimum debide)
:
0.90
Gücü
:
2 x 20 000 = 40 000 kW
Jet adedi / çapı
:
5 /0.10 m
Çark çapı
:
1.29 m
Spesifik hızı (NS)
:
47.98 (MkW)
Devir adedi
:
600
Tipi
:
Düşey Milli Senkron
Adedi
:
2
Gücü
:
2 x 21 555 kVA
Randımanı
:
0.97
Devir sayısı
:
600
Çıkış gerilimi
:
10.6 kV
Güç faktörü
:
0.90
Frekans
:
50 Hz
Tipi
:
Harici yağ soğutmalı
Adedi
:
2
Gücü
:
2 x 22 000 kVA
Randımanı
:
0.98
Gerilimi
:
10.6 / 154 kV
Tipi
:
Harici yağ soğutmalı
Adedi
:
1
Gücü
:
500 kVA
Voltajı
:
10.6 /0.4 kV
Generatör
Transformatör
İç İhtiyaç Transformatörü
Şalt Sahası
Paşalar HES yerinde şalt sahası koymaya uygun veya az bir masrafla uygun hale
getirilecek bir alan bulunmamaktadır. Bu sebeple, ülkemizde ve dünyada giderek daha
yaygın ve ucuz hale gelmekte olan SF6 gaz izoleli şalt sahası konulması Paşalar HES için
tercih edilmiştir.
Santral arkasında bulunan alanda trafolar üzerinde tertip edilecek platforma SF6 gazlı
kesici ve ayırıcılar yerleştirilecektir.
Paşalar HES şalt sahasında vadinin açık bir şalt yapılmasına imkan vermemesinden
dolayı SF6 gaz izoleli sistem kullanılmaktadır. Gaz izoleli sistemler genellikle açık şalt
kurulması yer bakımından sıkıntılı olan tesislerde tercih edilen bir çözümdür. Şalt tesisleri
tamamen kapalı bir ortamda tesis edilir. Bara ve yüksek gerilim teçhizatları kapalı borular
içinde bulunur ve belli bir basınçta(3bar) SF6 gas ile doldurulmuştur. Gazın özelliğinden
dolayı mükemmel bir ark söndürme ve izolasyon oluşmaktadır.
21
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
SF6 (Sulphur hexafluoride) elektrik güç ekipmanlarında çok yaygın olarak kullanılan
renksiz, kokusuz, çabuk yanıp tutuşmayan kimyasal olarak stabil bir gazdır. Gazın kimyasal
özelliğinden dolayı oda sıcaklığında hiçbir etki oluşturmamaktadır. Çok iyi izolasyon
sağlaması ve arc söndürme özelliğinden dolayı dünya literatüründe çok yaygın olarak
kullanılmaktadır. SF6 yeteri kadar oksijen ihtiva ettiğinden insan sağlığı için tehlike arz
etmemektedir. %20 O2 ve %80 SF6 karışımı hem insan sağlığına zarar vermemekte hemde
elektriksel görevini tam olarak yerine getirmektedir.
SF6 gazı havadan 6 kez daha ağır bir gazdır. Dolayısıyla genelde serbest kaldığı
ortamlarda çökelmektedir. Eğer insanların bulunduğu ortamlarda birikirse boğulma tehlikesi
olabilir.
Çevre ile uyumlu bir gaz olup ozon tabakası için bir tehlike oluşturmamaktadır. Gazın
sistemde kullanılması belli bir basınçta olmaktadır. Sistem bölümlere ayrılmış olup her bir
bölüm diğerinden bağımsızdır. Arıza halinde sadece ilgili bölümlerin gaz basıncı
düşmektedir. Genel de 3 bar basınçta kullanılmakta olup tamamen otomatik alarm sistemi ile
donatılmıştır. Herhangi bir şekilde gaz basıncının düşmesi halinde alarm vermekte ve o kısım
elektriksel olarak devre harici kalmaktadır. Gaz basıncının tamamlanması özel dolum
aparatları ile çok kısa zamanda yapılabilmektedir. Bakım esnasında gazın boşaltılması
halinde temizlenerek yeniden kullanılabilir. Olası iş kazalarına karşı, sahaya uyarıcı levhalar
yerleştirilecek olup, isçiler sürekli olarak uyarılacak, isçilere koruyucu elbise, kulaklık, gözlük
ve kask verilecek, "Yapı İşlerinde İşçi Sağlığı ve Is Güvenliği Tüzüğü", 4857 sayılı Is Kanunu,
9 Aralık 2003 tarihli ve 25311 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren "iş
Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği" ile "Parlayıcı, Patlayıcı,Tehlikeli ve Zararlı Maddelerle
Çalışılan işyerlerinde ve İşlerde Alınacak Tedbirler Hakkında Tüzük" hükümlerine riayet
edilecektir.
Enerji İletim Hatları
TEİAŞ tarafından bölgede yapımı planlanan HES ‘ler için Arhavi’de kurulması
düşünülen Çamlıca HES yakınlarında yeni bir şalt sahası ve trafo istasyonu tesis edilmesi
planlanmıştır. Paşalar HES, yapılacak olan bu şaltın orta gerilim barasına 12 km’lik çift devre
477 mcm iletkenli hat ile bağlanacaktır.
Proje kapsamında yer alacak üniteler yanında proje alanına ulaşım amaçlı olarak
mevcut yolların düzenlenmesi ve yeni yollar açılması gerekmektedir. Projenin ekonomik
ömrü 50 yıl olarak planlanmaktadır.
Proje kapsamında 34375 m2 lik alanda taş ocağının açılması planlanmaktadır. Bu
alanın tahmini rezervi 825000 m3 olup, proje kapsamında yaklaşık 60.000 m3 malzemeye
ihtiyaç duyulmaktadır. Proje alanında topografyanın nispeten uygun olduğu Gürcüdüzü
civarında bir kırma eleme tesisi kurulacaktır. Burada taş ocağından çıkan malzemelerle, tünel
kazılarından çıkan uygun özellikteki pasanın kırılması ile kum ve çakıl elde edilecektir.
Bölüm III : Projenin Ekonomik ve Sosyal Boyutları
III.1. Projenin gerçekleşmesi ile ilgili yatırım programı ve finans kaynakları
Paşalar HES sadece enerji üretim amaçlı bir projedir. Projenin maliyetini oluşturan
başlıca yapılar Paşalar Regülatörü, iletim tüneli, cebri boru ve santral yapılarıdır.
Paşalar Regülatörü ve HES projesi kapsamındaki üniteleri maliyet hesapları için
gereken metraj çalışmaları yapılmış, keşif özetleri hazırlanmıştır.
22
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
• Tüneller, ulaşım yolları ve iletim hatları 1/25000’lik haritadan ölçülerek alındığı için bir miktar
takribiyet taşımaktadır.
• Malzeme taşıma maliyetinin belirlenmesinde de Bayındırlık Bakanlığı’nın taşma ile ilgili
formül ve katsayıları kullanılmıştır.
• İnşaat demirinin Karabük’ten , çimentonun Trabzon çimento fabrikasından alındığı kabul
edilmiştir.
• Izgara ve kapakların metrajlandırılmasında giriş vanası, türbin, generatör, trafo, şalt
elemanları gibi ithal edilecek elektromekanik ekipmanın maliyeti için kilovat başına son
zamanlarda ülkemizde gerçekleştirilmiş maliyetler kullanılmıştır.
Proje esas itibariyle bir regülatör 5.9 km uzunluğunda basınçlı bir iletim tüneli, cebri
boru ve santral ihtiva eden ve bu iş kalemlerinin birbirinden bağımsız olarak inşa
edilebileceği bir projedir.
Projenin uygulama süresini 2.535 + 2.370+ 0.995 = 5.900 km uzunluğundaki iletim
tüneli belirleyecektir. Bu tünel her ne kadar 6 aynadan atak yapılarak açılacaksa da 2.535
km uzunluğundaki tek parça tünel ve bu tünelin aynalarına ulaşım yollarının inşaatı gene de
2 yıl sürecek bir iş gibi gözükmektedir.
Projenin diğer bir önemli kalemi de elektromekanik ekipmanla ilgili kredinin temini,
gerekli şartnamelerin hazırlanarak ihale edilmesi, imalat ve testlerinin tamamlanarak yurt
dışından iş yerine taşınması ve montaj ve işletmeye alma faaliyetleridir. Bu faaliyetlerin de
işe başlandıktan sonra vakit geçirmeden başlatılmasında fayda vardır.
Projenin yatırım programı ve yatırımın yıllara göre dağılımı Tablo III.1.1’de görülmektedir.
23
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Tablo III.1.1. Projenin yatırım programı ve yatırımın yıllara göre dağılımı
III.2. Projenin gerçekleşmesi ile ilgili iş akım şeması veya zamanlama tablosu
Paşalar Regülatörü ve HES projesi için Enerji Piyasası Düzenleme Kurumundan
13/12/2008 tarihinde üretim faaliyeti göstermek üzere 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu
gereğince 49 yıl süreli üretim lisansı alınmıştır. Lisansa göre inşaat öncesi dönem 14 ay,
inşaat dönemi ise 24 ay belirlenmiştir.
Proje kapsamında inşaat faaliyetlerine HES’e ulaşımı sağlayan yolların inşa edilmesi
ve iyileştirilmesi ile başlanacaktır. İnşaat işlerine hazırlık çalışmalarının ve ÇED sürecinin
olumlu olarak tamamlanmasının ardından başlanacaktır.
Proje kapsamında gerçekleşecek ana işlemleri gösteren İş akım şeması Şekil
III.2.1.’de verilmiştir.
24
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Proje kapsamındaki yapıların
inşaatı
Şantiye tesislerinin
kurulması
inşaatı
İletim kanalına su
verilmesi
İletim kanlından gelen suyun
türbinlere iletilmesi
Enerji üretimi
Şekil III.2.1. Proses İş Akım Şeması
III.3. Projenin fayda-maliyet analizi
Proje dahilinde elde edilen metrajlarla birim fiyatlar çarpılarak keşif maliyetleri, keşif
maliyetlerine %5 bilinmeyen giderler ilave edilerek tesis maliyetleri, tesis maliyetlerine %10
etüt, proje, kontrollük maliyetleri konularak proje bedelleri hesaplanmıştır.
Proje alanı tamamen orman arazisi içerisindedir. Bu sebeple, bir istimlak söz konusu
değildir. Projenin tünel ve denge bacası hariç diğer bölümleri açıkta inşa edilecektir. Bu
bölümlerin keşif bedellerinin %3‘ü oranında orman idaresine tahsis bedeli ödenecektir.
Ulaşım yolları yapım ve onarımı için gerekli harcamalar aşağıda gösterilmiştir.
Açıklama
Uzunluğu (km)
Km bedeli (US$)
Maliyeti (US$)
Onarım isteyen yol
4,3
25 000
107 500
Esaslı onarım isteyen yol
24
50 000
1 200 000
Yeni yapılacak yol
4,3
200 000
Toplam
860 000
2 167 500 US$
Paşalar HES’te üretilecek enerji 35 km mesafedeki Çakmakkaya Trafo İstasyonu’na
154 kV’luk çift devre 2 x 3 x 795 MCM kablo ile bağlanacaktır. İstimlak bedeli ile birlikte
iletim hattı km fiyatı 90 000 $/km’dir.
25
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Buna göre İletim hattı keşif bedeli = 35 x 90 000 = 3.15 x 106 US$
bulunmuştur.
Proje esas itibariyle bir regülatör 5.9 km uzunluğunda basınçlı bir iletim tüneli, cebri boru ve
santral ihtiva eden ve bu iş kalemlerinin birbirinden bağımsız olarak inşa edilebileceği bir
projedir. Proje ekonomik ömrü 2 yıllık inşaat süresinden sonra 50 yıl alınacaktır.
Enerji projelerinde iskonto oranı %9.5 alınacaktır. Değerlendirme inşaat başlangıç
yılındaki bugünkü değerlere göre yapılacağından inşaat süresince kredi faizleri dikkate
alınmayacaktır.
Giderlerin hesabında KDV, sigorta ve vergiler dikkate alınmayacaktır. İşletmenin
35.yılında elektromekanik ekipman tesis bedelinin %50’si kadar yenileme giderleri
alınacaktır.
Yıllık işletme bakım onarım giderleri, personel, işletme, bakım onarım malzeme
giderleri ile genel giderleri ihtiva edecektir.
Gelirlerin hesabında ;
Güvenilir enerji fiyatı : 6 ¢/kWh
Sekonder enerji fiyatı : 3.3 ¢/kWh alınacaktır.
Tablo III.3.1. ’de projenin gider ve gelirleri ve bunların %9.5 faiz oranı ile bugünkü değerleri
hesaplanmış, rantabilite R = 52.521 / 42.956 = 1.22 olarak bulunmuştur.
Tablo III.3.2.’de projenin gelir ve giderlerini eşit yapan faiz oranı bilgisayarla araştırılarak iç
karlılık oranı hesaplanmıştır.
İç karlılık oranı ;
İ.K.O = % 11.29 olarak bulunmuştur.
26
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Tablo III.3.1. Paşalar HES Rantabilite Hesabı
27
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Tablo III.3.2. Paşalar HES İç Karlılık Oranı
28
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
III.4. Proje kapsamında olmayan ancak projenin gerçekleşmesine bağlı olarak, proje
sahibi veya diğer yatırımcılar tarafından gerçekleştirilmesi tasarlanan diğer ekonomik,
sosyal ve altyapı projeleri
Ulaşım yolları:
Paşalar Regülatörü ve Hidroelektrik Santrali kapsamında yeni yollar yapılacak olup
bunun yanında mevcut bazı yolların da iyileştirilmesi yapılacaktır.
Paşalar santral yerine ulaşım Rize İli’ne bağlı Fındıklı İlçesi’nden Abuçağlayan Deresi
boyunca açılmış olan orman yolu vasıtası ile mümkün olmaktadır. Fındıklı ~ santral yeri
arasındaki 19.00 km uzunluğunda bulunan bu ulaşım yolu mevcut durumda küçük motorlu
araçların gidiş gelişine müsait olsa da ; demir, çimento ve daimi teçhizatı taşıyacak olan ağır
kamyonların geçişi için esaslı bir şekilde onarılması gerekmektedir. Bu mevcut orman yolu
vadi boyunca regülatör yerine doğru 5 km daha devam etmektedir. Regülatör yerine
ulaşabilmek için bu yolun onarılması ve 1.5 km kadar yolun da yeniden inşa edilmesi
gereklidir.
Santral yerinden regülatör yerine giden mevcut orman yolu vadinin sağ sahilinde
bulunmaktadır. Gürcüdüzü mevkiinde sol tarafta tünel güzergahına doğru devam etmektedir.
I. Yaklaşım tüneli bu yolun Gürcüdüzü ayrımından sonra 1.6. km’de açılacaktır.
Yaklaşım I tünel aynası yerinden sonra mevcut yol ana tünel güzergahına paralel
olarak devam etmekte ve kotu da tünel kotundan 150 m kadar yükselmektedir. Bu yolun 2.7
km uzunluğundaki kısmı kullanılarak ve 1.5 km’lik yeni yol yapılarak yaklaşım II tünel giriş
ağzına ulaşılacaktır. Daha sonra tünel kotlarında 1.3 km yeni yapılacak bir yolla tünel çıkış
ağzındaki tehlike vana odasına ulaşılabilecektir.
Güvenlik sistemi:
Proje alanı ve çevresinin güvenliğinin sağlanması amacıyla gerekli düzenlemeler
yapılacaktır. Bu amaçla santralin ve şaltın etrafı çit ile çevrilecek ve giriş çıkış noktalarına
kontrol nizamiyeleri konulacaktır.
Su temini ve atık su
Proje kapsamında gerekli içme ve kullanma suyu ihtiyacı AYEN ENERJİ A.Ş. ve
yüklenicileri tarafından sağlanacaktır.
III.5. Proje kapsamında olmayan ancak projenin gerçekleşebilmesi için zaruri olan ve
proje sahibi veya diğer yatırımcılar tarafından gerçekleştirilmesi planlanan diğer
ekonomik, sosyal ve altyapı projeleri
Proje kapsamında yer almayan ancak üretilen elektrik enerjisinin enterkonnekte
sisteme bağlanabilmesi için enerji iletim hattının kurulması gerekmektedir.
TEİAŞ tarafından bölgede yapımı planlanan HES ‘ler için Arhavi’de kurulması
düşünülen Çamlıca HES yakınlarında yeni bir şalt sahası ve trafo istasyonu tesis edilmesi
planlanmıştır. Paşalar HES, yapılacak olan bu şaltın orta gerilim barasına 12 km’lik çift devre
477 mcm iletkenli hat ile bağlanacaktır.
29
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
III.6. Kamulaştırmanın nasıl yapılacağı
Paşalar Regülatörü ve Hidroelektrik Santrali; Rize İli, Fındıklı İlçesi sınırlarında 41° 09′
43″ - 41° 13′ 00″ kuzey enlemleri ile 41° 18′ 07″ - 41° 20′ 00″ doğu boylamları arasında
yeralmaktadır.
Söz konusu proje nehir tipi depolamasız tip bir santraldir. Proje kapsamındaki tesis ve
yapılardan dolayı herhangi bir yerleşimin etkilenmesi veya su altında kalması söz konusu
değildir. Bu sebeple proje sahasında yeniden yerleşim söz konusu değildir.
Proje kapsamındaki tesislerin tamamı orman arazileri üzerinde yer almaktadır. Bu
alanlar, ilgili mercilerden alınacak izin ve onaylar doğrultusunda kullanılacaktır.
Bölge tamamen ormanlık alan olduğundan projenin hayata geçirilmesiyle Proje
kapsamında yer alan ormanlık alanlar için 6831 sayılı Orman Kanununun 5192 sayılı Kanun
ile değişik 17/3. maddesi gereğince gerekli izinler alınacaktır.
III.7. Diğer hususlar
Projenin sosyal ve ekonomik boyutları konusunda ilave edilecek, değerlendirilecek
başka bir husus yoktur.
30
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
BÖLÜM IV :PROJE KAPSAMINDA ETKİLENECEK ALANIN BELİRLENMESİ VE BU
ALAN İÇİNDEKİ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİN AÇIKLANMASI
IV.I. Projeden etkilenecek alanın belirlenmesi, (etki alanının nasıl ve neye göre
belirlendiği açıklanacak ve etki alanın harita üzerinde gösterilecek)
Paşalar regülatör yapısı Abuçağlayan Deresi’nin Pilonsut Tepesi ve Taşlık Sırtı’ndan
inen yan kolu soldan aldıktan sonra, 50 m kadar daha mansapta, talveg kotunun 887 m
olduğu kesitte kurulacaktır. Burada 1/25 000 ölçekli haritada okunan koordinatlar 41°09’43”
kuzey enlemi ve 41°20’00” doğu boylamıdır.
Fındıklı İlçesi’nden Abuçağlayan Deresi boyunca açılmış olan orman yolu regülatör
yerinin yaklaşık 1 km mansabına kadar ulaşmaktadır. Regülatörün inşa edilebilmesi için bu
yolun açılması ve 24 km uzunluğundaki mevcut orman yolunun esaslı bir şekilde onarılması
gerekmektedir. Paşalar HES iletim tüneli sağ sahilde regülatör yerinden başlayarak Akman
Sırtlarına kadar uzanacak andezit ve granit formasyonları içerisinde açılacaktır. Birinci
yaklaşım tüneli Gürcüdüzü mevkiinde mevcut orman yolundan tünel güzergahı üzerine doğru
ayrılan bozuk orman yolunun tüneli kestiği yerde açılacaktır. (km 2+535). İkinci yaklaşım
tüneli ise yine aynı yolun devamında tünelin 4+905 km’sinde açılacaktır.
Öküzboğan Gölü’nden Öküzboğan Deresi adı ile doğmaktadır. Kuzeye doğru akarken sağ ve
soldan pek çok kaynakla beslenmekte ve 1000 kotlarında Ayılık Deresi ile birleşmektedir.
Yaklaşık 10 km mesafede 2000 m’ye yakın kot kaybetmekte ve Paşalar mevkiinde 888
kotunda drenaj alanı 90 km2’ye ulaşmaktadır. Daha mansapta, derenin eğimi azalırken
soldan Mersekdere, Fidanlıkdere ve Kebanlıdere kolları ile beslenmektedir. Köprübaşı
mevkiinde drenaj alanı 156 km2’ye çıkarken yatak kotu 60.00 m’ye düşmektedir. Daha sonra
7.00 km mansapta Fındıklı İlçesi yakınlarında Karadeniz’e dökülmektedir.
Proje alanının yakın çevresinde bulunan yerleşimler inşaat aşamasında oluşacak toz,
gürültü, trafik gibi nedenlerden etkilenecek, ancak bu olumsuz etkiler inşaat bittiğinde ortadan
kalkacaktır. Bununla birlikte regülatör, santral binası, iletim tüneli ve ulaşım yollarının inşaatı
sırasında patlatma yapılacaktır.
Etki alanının belirlenmesi sırasında dikkate alınan diğer bir kriter de beton santrali ile
kırma-eleme tesisi ve bunların çevreye olan etkileridir. Bu tesislerde gerçekleştirilecek
faaliyetler sonucunda toz ve gürültü oluşacak, tesis yakınlarında bulunan yerleşim alanları
üzerinde etkileri olacaktır.
Yukarıda bahsedilen parametrelerin incelenmesi doğrultusunda belirlenen etki alanı
EK-5 de harita üzerinde gösterilmektedir. Bu alan regülatörün, iletim kanallarını, iletim tüneli
ve yaklaşım kanallarını, santral binasını, kırma-eleme tesisini, beton santralini ve malzeme
ocağının, buralarda gerçekleştirilecek olan faaliyetlerden etkilenecek olan yerleşimleri de
içine alan yaklaşık 143 hektarlık bir alanı kapsamaktadır.
31
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Sıvı atıklar:
İnşaat aşamasında:
Projenin inşaat aşamasında, personelden kaynaklı ve inşaat işlerinden kaynaklı su
kullanımı olacaktır. Projenin üniteleri ayrı yerlerde olduğundan işin yoğunluğuna göre 3 ayrı
yerde geçici şantiye alanı kurulacaktır. İşin yoğunluğuna göre değişmekle birlikte her bir
şantiye alanında 50 kişinin çalışması planlanmaktadır.
Tesisin inşaat aşamasında gerekli olacak içme ve kullanma suyu ihtiyacı yerel
kaynaklardan, şebekeden ve tankerler ile şantiye sahasının yerleşimine göre civardaki
yerleşim yerlerinden getirilecektir. Gerek duyulması halinde personelin içme suyu 19 lt’lik
damacanalarla ilçe merkezinden sağlanacaktır.
İşletme aşamasında;
Paşalar regülatörü ve HES projesinin işletme aşamasında 16 kişinin çalışması
planlanmaktadır. İşletme aşamasından çalışacak 16 işçinin oluşturacağı atık su miktarı;
16 N x 150 lt/gün = 2400 lt/gün N =2,4m3/gün olacaktır.
İşletme aşamasında çalışacak kişi sayısının az olmasından dolayı, tesiste oluşacak
atıksuyun deşarjı, Sağlık Bakanlığının 19.03.1971 Tarih ve 13783 Sayılı Resmi Gazetede
yayınlanarak yürürlüğe giren “Lağım Mecrası İnşaası Mümkün Olmayan Yerlerde Yapılacak
Çukurlara Ait Yönetmelik” hükümleri gereğine uyularak yapılacak olan sızdırmasız fosseptik
çukuruna yapılacaktır. fosseptik dolduğunda ücreti karşılığı Pazar Belediyesine ait vidanjör
ile çekilerek bertaraf edilecektir. Bu konuda Pazar Belediyesi’nden gerekli izinler alınmış ve
EK-1’de proje ile ilgili yazışmalarda verilmiştir.
Katı atıklar:
A) inşaat aşaması:
Faaliyet alanında ünitelerin tamamlanma aşamalarına kadar oluşacak katı atıklar;
çalışacak personelden kaynaklı evsel nitelikli katı atıklar ve inşaat işlemlerinden
kaynaklanacak katı atıklar olarak görülmektedir.
Katı atıklar ( plastik, cam, metal, kağıt vb. ) çöp bidonlarında niteliklerine göre
biriktirilecek, görünüş, koku, toz, sızdırma vb. faktörler yönünden çevreyi kirletmeyecek
şekilde kapalı biçimde muhafaza edilecek katı atıkların düzenli aralıklarla alınması
sağlanacaktır.
Bunun yanında inşaatta kullanılacak olan çeşitli malzemelerinin atıkları da oluşacaktır.
Bunlar çimento torbaları, sac ve metal parçaları, ambalaj ve kutular, kereste vb. atıklardır. Bu
atıkların ekonomik değeri olması nedeniyle, evsel nitelikli katı atıklardan ayrı olarak
toplanacak ve yeniden değerlendirme yoluna gidilecektir.
B) işletme aşaması;
Paşalar regülatörü ve HES’in işletilmesi sırasında personelden kaynaklı oluşacak evsel
nitelikli katı atıkların dışında zaman zaman yapılabilecek tamir ve bakım işlemleri sırasında
endüstriyel nitelikli katı atıklar da oluşabilecektir.
Tesisin faaliyeti süresince personelden kaynaklanacak evsel nitelikli katı atıklarla (cam,
kağıt, plastik vb.), bu personelin yemek servisinden kaynaklanan organik kökenli evsel
32
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
nitelikli katı atıkların yönetimi 14 Mart 1991 tarih ve 20814 sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanarak yürürlüğe giren “Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği”ne göre yapılacaktır.
Evsel nitelikli katı atıkların değerlendirilebilir sınıfına girenler tekrar kullanılabilirlikleri
göz önünde bulundurularak tekrar ayrı ayrı toplanarak biriktirilecek ve geri kazanımları
sağlanacaktır. Geri kazanımı mümkün olmayan evsel nitelikli katı atıklar ise çöp bidonlarında
ayrı ayrı biriktirilerek kapalı biçimde muhafaza edilecek ve belediye ekipleri tarafından
alınarak bertaraf edilecektir.
Personelin çeşitli
kullanımları neticesinde oluşacak evsel nitelikli katı atıklar,
14.03.1991 tarih ve 20814 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girmiş olan ve
03.04.1991 tarih, 20834 sayılı Resmi Gazete ve 22.02.1992 tarih, 21150 sayılı Resmi
Gazete ve 02.11.1994 tarih, 22099 sayılı Resmi Gazete değişikliği ile yayınlanan “Katı
Atıkların Kontrolü Yönetmeliği”nin taşıma, depolama ve nihai bertarafı konularında ilgili
maddelere uyularak toplanacak, belirli aralıklarla belediye tarafından alınması
yada
belediyenin gösterdiği alana bertarafı sağlanacaktır.
Gürültü;
A) İnşaat aşaması;
Arazinin hazırlanmasından başlayarak ünitelerin faaliyete açılmasına kadar yapılacak
işlerde birçok alet ve ekipman kullanılacaktır.
Faaliyet kapsamında toplam 2 adet kompresör, 6 adet lastikli yükleyici, 10 adet kamyon, 3
adet ekskavatör, 1 adet dozer, 1 adet arazöz, 1 adet beton pompası, 6 adet beton mikseri, 1
adet mobil vinç, 1 adet jeneratör, 1 adet grayder, 1 adet kırma-eleme tesisi ünitesi
kullanılacaktır.
Alanının etrafında 250 m yarı çaplı alandaki ses gücü düzeyi 59,39dBA gibi bir
değerdir. Bu değerin homojen bir ortamda yayılım için geçerli olduğu, faaliyet alanının çok
büyük olduğu ve söz konusu faaliyet alanının çevresindeki topografya ve yapılar da dikkate
alınırsa gerçekte oluşacak gürültü düzeyinin hesaplanandan çok daha düşük olacağı açıktır.
Dolayısıyla inşaat aşamasında oluşacak gürültünün çevreye etkisi ihmal edilebilir seviyede
kalacağı görülmektedir.
B) İşletme Aşaması;
Paşalar Regülatörü ve HES işletme aşamasında meydana gelecek en önemli gürültü
kaynağı türbin milinin eksen etrafında dönmesiyle oluşacak mekanik gürültüdür. Ayrıca cebri
boru ve su akışı sırasında çeperlere su vurması sebebiyle gürültü oluşacaktır. Santraldeki
diğer gürültü kaynakları ise binanın havalandırmasından kaynaklanan gürültüdür. İşletme
aşamasında kaynaklanacak gürültü; faaliyetlerin kapalı ortamda gerçekleşmesi ve bu alanlar
içinde sürekli çalışılmayacak olması nedeniyle çalışanları ve çevreyi olumsuz
etkilemeyecektir.
33
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Emisyonlar;
A) inşaat aşaması;
Söz konusu proje kapsamında regülatör, su alma yapısı dışında,enerji tüneli, yaklaşım
tünelleri, denge bacası, vana odası, cebri boru, yollar ve santral tesislerinin yapılması
sırasında hafriyat ve patlatma işlemlerinden bir miktar toz oluşumu söz konusu olacaktır.
Bunun yanında İnşaat işlemleri sırasında taş ocağında malzemenin çıkartılması, yüklenmesi,
taşınması ve depolanması sırasında fazla bir toz oluşumu beklenmektedir.
Yapılaşmada ise hazır beton ve sac kullanılacağından buna bağlı olarak bir toz
oluşumu olmayacaktır.
Kırma – Eleme Tesisinde pülvarize su püskürtme yöntemi ile sisteme su
pülvarizasyonu yapılarak toz çıkışı önlenecektir. Tesiste tozlanmayı engellemek için en
uygun ve sağlıklı sistem sulu sistem olup; malzemenin döküldüğü kısma pülvarize su
püskürtülerek tozların tamamına yakını nemlendirilmekte ve kırılan malzemeye yapışması
sağlanmaktadır. Su siteminin çalışması düzenli olarak kontrol edilecektir. Çoğunlukla tesiste,
malzemenin kırıcıya girişi – çıkışı, bantlarda taşınması ve elek altına geçişinde toz çıkışı
olmaktadır. Malzemenin kırıcılarda kırılıp eleğe döküldüğü noktada basınçlı hava ile su
püskürtülerek tozların tamamına yakını nemlendirilmekte ve kırılan malzemeye yapışması
sağlanmaktadır. Bu noktada yeterince nemlendirilen malzemeden elek altına geçişte ve
bantlarda taşınma esnasında da toz çıkışı meydana gelmemektedir.
Arazinin hazırlanmasından başlayarak ünitelerin faaliyete açılmasına dek çalışan
işçilerin ısınması için mazot veya kalorifer yakıtlı ısınma tesisatı ve elektrik enerjisinden
faydalanılacaktır. Ayrıca iş makinalarının çalışması için yakıt kullanılacaktır. İş
makinalarından kaynaklanan emisyonun alanın çok büyük olması ve iş makinalarının sürekli
çalıştırılmayacağı göz önüne alındığında, mevcut hava kalitesinin olumsuz yönde
etkilemeyeceği görülmektedir.
B) İşletme aşaması;
Proje kapsamında tesiste üretim amaçlı herhangi bir yakıt kullanımı olmayacaktır.
IV.2. Etki Alanı İçerisindeki Fiziksel ve biyolojik çevrenin özellikleri ve doğal
kaynakların kullanımı
IV.2.1. Meteorolojik ve iklimsel özellikler
Rize’ de yazları serin, kışları ılıman ve her mevsimi yağışlı bir iklim görülür. 50 yıl boyunca
yapılan rasat sonuçlarına göre Rize’nin yıllık sıcaklık ortalaması 14P,1oC’ dir. Bu süre
içerisinde kaydedilen en düşük sıcaklık –7oC olup 23 Mart 1962’de, en yüksek sıcaklık ise
38,2oC olup 21 Mayıs 1980’de kaydedilmiştir. En soğuk ay olan Ocak ayının sıcaklık
ortalaması 6.7oC; en sıcak ay olan Temmuz ayının sıcaklık ortalaması ise 22.2o’ dır. Ocak
minimumun –5.6o C, Temmuz maksimumun 32.5 oC olduğu Rize’de yıllık sıcaklık salınımı
25,8 oC’dir. Bu haliyle Rize, denizsel iklimlerin karakteristik özelliğini taşımaktadır.
Rüzgar
Rize’de hakim rüzgar yönü Güneybatıdır. Ancak 2-3 yılda bir Kasım’dan Nisan’a kadar kısa
aralıklarla esen föhn rüzgarlarına da değinmek gerekir. Doğu Anadolu Antisiklonunun Sibirya
Antisiklonuyla birleşerek güçlendiği yıllarda Doğu Anadolu’da Doğu Karadeniz üzerindeki
siklon merkezine doğru yönelen hava, 3000 m’yi geçen Rize dağlarını aştıktan sonra kıyıya
34
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
doğru inerken ısınır ve kıyıya ulaştığında bu bölgede sıcaklıkların yükselmesine yol açar.
Böylece Rize’de kış sıcaklık değerlerinin aşırı düşüş göstermesini önler.
Tablo IV.2.1.1. Rüzgar Ortalamaları Ve Maksimum Rüzgarlar (m/sn)
Tablo IV.2.1.2. Fırtınalı ve Kuvvetli Rüzgarlı Gün Sayısı
Basınç
Rize’deki basınç değerleri Tablo IV.2.1.3.’de verilmiştir.
35
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Tablo IV.2.1.3. Rize’deki basınç değerleri
Sis ve Nem
Mevsimlere göre değişmekle birlikte Rize’de nem oranı her zaman %75’in üzerindedir. Yılın
150 günü kapalı, 163 günü bulutlu geçmektedir. Açık gün sayısının az olması Rize’de güneş
enerjisinden yararlanma imkanını en aza indirmiştir.
36
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Tablo IV.2.1.4. Bağıl Nem
Sıcaklık
Bölgenin sıcaklık değerlerinin belirlenmesinde kıyı kesimindeki istasyonlar kullanılmıştır.
Rize’de aylık ortalama sıcaklık bütün yıl 5 oC’nin üzerinde seyretmekte olup, sadece 4 ayın
sıcaklık ortalaması 10 oC’nin altındadır. Diğer bütün ayların sıcaklık ortalaması 10 oC’ nin
üzerindedir. Sıcaklık ortalaması 20 oC’yi geçen ay sayısı ise 2’dir. Bütün bunlardan Rize’nin
istikrarlı bir sıcaklık rejimine sahip olduğu sonucunu çıkarmak mümkündür.
Tablo IV.2.1.5. Rize ili sıcaklık Değerleri
37
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Buharlaşma
Rize’de yağış dağılımının yıl içerisinde i dengeli oluşu, yüksek bağıl nem oranı ve su yüzey
alanlarının küçük oluşu (yaklaşık ha) gibi faktörler göz önüne alındığından buharlaşmanın
önemli bir parametre olmadığı sonucuna varılabilir.
Tablo IV.2.1.6. Aylık ortalama ve yıllık ortalama Buharlaşma
Yağışlar
Yağmur:
Türkiye’nin en çok yağış alan ili olan Rize’de yıllık toplam yağış miktarı 2300 mm’ nin
üzerinde olup, yağışlar her mevsime dengeli olarak dağılmıştır. Bu nedenle Rize’de kurak
mevsim yoktur. En az yağış alan ilkbaharın toplam yağış miktarı kuraklık sınırının çok
üzerindedir. (94.3mm)
Kar,Dolu, Sis ve kırağı
Rize’de kar yağışları olağandır. Toplam yağışın bir kısmının kar şeklinde düştüğü, akarsu
rejim grafiği ile iklim diyagramındaki yağış eğrisinin karşılaştırılmasından da anlaşılır. Yağış
eğrisi sonbahar kış aylarında yükselirken akarsu rejim eğrisi bu aylarda maksimumun
oldukça altında seyretmekte ve maksimuma ilkbahardan itibaren uzanmaktadır. Oysa
ilkbahar Rize’ en az yağış alan mevsimdir. Bu durumda kışın düşen yağışların kar şeklinde
olduğu ve ilkbaharla birlikte bu kar örtüsünün erimesiyle akarsuların kabardığı
anlaşılmaktadır. Karın ortalama 14 gün yerde kaldığı Rize’de donlu gün ortalama sayısı
10’dur. Donlu gün sayısının az olması ve minimum sıcaklık ortalamasının –7oC’ yi
geçmemesi Rize’de narenciye üretimine imkan vermiştir.
Seller
Rize ve yöresinde seller en fazla yağışın bol olduğu Sonbahar ve Kış aylarında görülür. 2005
yılında sel felaketi yaşanmamıştır.
38
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Kuraklık
Rize’de kuraklık yoktur. Yağışın hiçbir ayda sıcaklık ortalamasının altına düşmediği görülür.
Bu iki ortalamanın birbirine en çok yaklaştığı Mayıs ayı bile iç bölgelerimizin yaz mevsimi
toplamından fazla yağış almaktadır. (94.3 mm)
IV.2.2. Jeolojik özellikler jeolojik yapının fiziko-kimyasal özellikleri, tektonik hareketler,
mineral kaynaklar, heyelan, benzersiz oluşumlar, çığ, sel, kaya düşmesi başlıkları
altında incelenmesi, 1/100000, 1/25000 ve/veya 1/5000'lik jeolojik harita ve lejandı)
JEOLOJİ
Genel Jeoloji
Proje alanına ilişkin jeolojik incelemelerde Doğu Karadeniz Havzası Fındıklı-Arhavi
Projesi Mühendislik Jeolojisi Ön İnceleme Raporu (1979, DSİ, Trabzon), Doğu Karadeniz
Havzası İstikşaf Raporu (1981, DSİ, Trabzon), Tortum Paftalarının Jeolojisi (1993, MTA,
Ankara), raporlarından yararlanılmış, arazi çalışmalarında elde edilen veriler bu raporlarla
korele edilmiştir.
Proje alanı Doğu Karadeniz Bölgesi’nde Doğu Pontidler’in Kuzey Zonu içinde yer
almaktadır. Proje alanında Mesozoyik ve Senezoyik yaşlı kaya birimleri gözlenmekte olup
Liyas’tan Eosen sonlarına kadar aralıklar halinde etkin olan magmatizma ile volkanik
etkinliğin durakladığı veya hızının azaldığı dönemlerde egemen olan tortullaşma sonucunda
bölgede volkanik, volkano-tortul ve intrüzif kayaçlar yaygın hale gelmiştir.
Kuzey zonda magmatik kaya türleri egemen olup en altta Liyas yaşlı bazalt, andezit
lav ve piroklastikleri ile killi kireçtaşı, kumtaşı ve marndan oluşan kaya türleri yer alır. MTA
tarafından yapılan bölgesel çalışmalarda Hamurkesen formasyonu olarak adlandırılan bu
birimin üstünde Üst Jura – Alt Kretase yaşlı ve kireçtaşı kaya türünün oluşturduğu Berdiga
formasyonu yer alır. Bölgede var olan asidik ve bazik özellikteki iki ayrı volkano-tortul istif,
Kretase döneminde gelişen iki evreli volkanizma etkinliğinin göstergesidir. Sözü edilen
birikimlerden Çağlayan ve Çatak formasyonu olarak adlandırılan Üst Kretase yaşlı bazalt,
andezit lav ve piroklastikleri ile kumtaşı, silttaşı, çamurtaşı, marn, kiltaşından oluşan volkanotortul istifler bazik özellikli; Kızılkaya formasyonu ile Çayırbağ formasyonu olarak adlandırılan
Üst Kretase yaşlı riyolit, riyodasit, dasit ve piroklastiklerinden oluşan volkano-tortul istif ise
asidik özelliktedir. Üst Jura-Alt Kretase döneminde oluşan hemen hemen tüm kayaçları keser
konumdaki granitik sokulum bölgesel çalışmalarda Kaçkar granitoyidi I olarak
adlandırılmaktadır. Maastrihtiyen-Paleosen yaşlı kumtaşı, marn ve killi kireçtaşı
litolojilerinden oluşan ve bölgesel çalışmalarda Bakırköy formasyonu olarak adlandırılan
birimi Eosen yaşlı ikinci granitik sokulum (Kaçkar granitoyidi II) ve andezit-bazalt, kumtaşı,
kumlu kireçtaşı, marn ve piroklastiklerden oluşan ve Kabaköy formasyonu olarak adlandırılan
birim izler. Genellikle çakıl ve blok boyutlu malzemelerin ağırllıklı olarak görüldüğü
Kuvaterner yaşlı alüvyon ve yamaç molozu en genç birikimlerdir.
39
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Stratigrafik Jeoloji
Proje alanında Üst Kretase yaşlı bazalt-andezit lav ve piroklatikleri, kumtaşı, marn,
kırmızı bordo renkli killi kireçtaşı, silttaşı, çamurtaşı ve tüften oluşan Çağlayan formasyonu ile
Paleosen yaşlı granitten oluşan Kaçkar Granitoyidi I bulunmaktadır. Proje alanındaki en genç
çökelleri yamaç molozu, teras ve alüvyon oluşturmaktadır. Bu birimler yaşlıdan gence doğru
aşağıda verilmektedir.
Üst Kretase
Çağlayan Formasyonu (Kça)
Çağlayan formasyonunda egemen kaya türü bazalt, andezit lav ve piroklastikleridir.
Bu kaya türlerinin arasında kumtaşı, marn, kırmızı-bordo renkli killi kireçtaşı, silttaşı,
çamurtaşı ara katman ve ara katkıları yer almaktadır. Formasyon bu haliyle, asidik özellikteki
volkanitlerin üstüne gelen ikinci evreli bazik karakterli volkanit, volkanoklastik ve çökel kaya
ardalanmasından oluşan volkano-tortul istiftir. Genel olarak yeşilimsi gri, morumsu gri, koyu
gri, yer yer siyah, ayrışma yüzeyi kahverenkli olan lavlar genellikle sert ve dayanımlıdır. Yeşil
rengin egemen olarak gözlendiği kesimlerde porfirik dokulu trakiandezit ve trakite geçiş
gösteren volkanitler yer almaktadır. Mikroskobik gözlemlere göre lavlarda zonlu yapı
gösteren plajiyoklas fenokristalleri ile plajiyoklas mikrolitleri, çok bol klorit ve opak
minerallerin oluşturduğu bir hamur söz konusudur. Lavlar çoğunlukla kırıklı, çatlaklı ve
boşluklu olup yer yer etkin şekilde ayrışmış, epidotlaşmış ve kloritleşmiştir. Gaz boşlukları
genellikle kalsit, klorit ve zeolitlerle dolguludur.
Tortul kayaların tanecikleri genellikle volkanik kökenlidir. Sert, sağlam ve orta tabakalı
olan kırmızı-bordo renkli killi kireçtaşları biyomikritik özelliktedir. Kumtaşı, marn ve çamurtaşısilttaşı seviyeleri koyu gri renkli, düzenli ince, yer yer orta tabakalanmalıdır. İyi tabakalanmalı
tüf ve breşler yer yer kırmızı kireçtaşı ve killi kireçtaşı türünden tortul kayaç parçacıkları içerir.
Formasyon kesikli volkanizmanın etkin olduğu derin denizel ortamda çökelmiştir. Lav
ve piroklastiklerin arasında bant ve mercekler halinde bulunan kırmızı-bordo renkli
biyomikritlerden alınan fosil örneklere göre birim Kampaniyen-Maastrihtiyen yaşındadır.
Paleosen
•
Kaçkar Granitoyidi I (Kk1)
Taneli ve porfirik dokulu olan granitoyid sokulu gri, yeşilimsi gri, yer yer pembemsi
renkte, çok kırıklı-çatlaklı, yüzeysel arenalaşmış özelliklere sahiptir. İçerdikleri mineral
kompozisyonları ve dokularına göre granit, granodiyorit, mikrogranit, kuvars porfir, kuvarslı
diyorit, ve diyoritler ayırtlanabilir.
Doğu Karadeniz Bölgesinin doğu kesiminde 500 km’lik bir mesafe boyunca uzanan
KD-GB yönlü bir kuşak içinde yer alan irili-ufaklı granitoyid kütleleri bölgesel jeolojik
çalışmalarda Kaçkar granitoyidi olarak adlandırılmaktadır. Granitoyid sokulumu yukarıda
belirtilen bölge içinde geniş ölçüde Üst Kretase ve daha sonra Eosen yaşlı birimlerin içinde
sokulan ve granitten gabroya kadar geniş bir yelpaze içinde değişim gösteren intrüzif bir
kompleksin bölümleridir. Proje alanındaki sokulum kısmı bölgesel jeolojik çalışmalarda
Kaçkar granitoyidi I olarak adlandırılan birim Paleozoyik’den Üst Kretase sonuna kadar
çökelen birimleri kesmiş, Eosen yaşlı birimler tarafından ise transgresif olarak örtülmüştür.
40
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Kuvaterner
Yamaç Molozu
Arazi yapısı itibariyle proje alanında volkanik türdeki kaya birimlerinin üzerinde çok
ince bir yamaç molozu örtüsü gelişmiştir. Genel olarak 0.5 m ile 3 m yer yer de 5 m arasında
değişen kalınlığa sahip oluşum dere yataklarına yakın ve düzlük yerlerde, ancak dar
alanlarda gelişmiştir. Granit üzerindeki yamaç molozu oluşumu daha kalındır.
Alüvyon
Ani yükselen topoğrafya ve yüksek hızlı akarsular nedeniyle dere yataklarında köşeli,
kötü boylanmalı iri çakıl ve aşırı büyük boyutlu blokların oluşturduğu düzensiz yığışımlar
akarsu yataklarının tipik genç oluşumlarıdır. Vadilerin genişleyip, akarsuların hızlarının
azaldığı yerlerde ve akış aşağıya doğru gidildikçe ince malzeme oranı ve alüvyon kalınlığı
artmaktadır.
Yapısal Jeoloji
Üst Kretase yaşlı volkano-tortul kökenli birikimler proje alanının içinde yer aldığı Doğu
Karadeniz Havzasının en yaygın jeolojik birimleridir. Alp orojenezinin etkisiyle kara oluşumu
sırasında bu birimler kıvrılamamış fakat kırılmışlardır. Dike yakın süreksizlik eğimleri olan
volkanik tortul kayaçlar daha sonra Tersiyer yaşlı sokulumlar tarafından kesilmişlerdir.
Breşleşme, killeşme, kloritleşme ve limonitleşmenin gözlendiği bölgesel kırık ve eklem
sistemleri genel olarak KB-GD ve KD-GB yönlüdür. Granitlerde gelişen üç yönlü eklem takımı
K28D/28GD, K83B/85KD, K15D/75KB değerlerine sahiptir. Yüzeysel arenalaşmanın
gözlendiği granitlerde K28D/28GD değerine sahip süreksizlik boyunca yer yer arenalaşma
etkindir. Çağlayan formasyonunun volkanit seviyelerinde gelişen eklem takımları makaslama
eklem takımı özelliğinde olup K80D/85KB, K68D/75KB, K10D/40GD eğim yönü ve eğim
değerlerindedir.
Proje alanındaki Üst Kretase yaşlı Çağlayan formasyonunu oluşturan volkano-tortul
kökenli birimlerle Kaçkar granitoyidini oluşturan magmatik kökenli granit sokulumu arasındaki
yapısal dokanak bulunmaktadır. Dokanak boyunca yer yer kontak metamorfizması
gelişmiştir.
Deprem Durumu
Fındıklı – Arhavi arasındaki bölgede yer alan proje alanı, Bayındırlık ve İskan
Bakanlığı Türkiye Deprem Bölgeleri Haritasına (1996) göre 4. derece deprem kuşağı içinde
yer almaktadır. Türkiye’nin Deprem Tehlikesi (TMMOB Jeofizik Mühendisleri Odası, 1990)
verilerine göre bölgede magnitüdü 6 dan büyük deprem kaydına rastlanmamıştır. Kati proje
aşamasında 2.Eylül.1997 tarihli “Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında
Yönetmelik”de belirtilen esaslar göz önünde bulundurulmalıdır. Sismik Bölgeler ve Episentir
Haritası Ek-4‘de verilmiştir. Ayrıca, proje alanında yapılacak tüm proje ve hesaplamalarda,
temel yapı ile ilgili kısımların inşaatında yürürlükte olan tüm yapı ve deprem yönetmeliklerine,
genel ve fenni şartnamelere ve Afet İşleri Genel Müdürlüğü Deprem Yönetmeliklerine
uyulacaktır.
Deprem en büyük doğal afetlerden biridir. Hissedildiği an telaşa kapılmamak ilk ve en
önemli tedbirdir. Daha sonra aşağıdaki önlemler derhal alınacak ve uygulanacaktır.
1. Araç trafiği ve Tesis giriş-çıkış kapıları Güvenlik Görevlilerince kontrol altına alınır.
41
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
2. Kapalı alanlarda çalışan personel en yakın ve emniyetli gördükleri çıkıştan dışarı çıkarak
mümkün ise Toplanma Yerine gider. Değil ise açık sahada güvenli bir yer seçer ve muhtemel
müdahaleler için Acil Durum Amirinin talimatlarını bekler.
3. Her türlü isletme faaliyeti durdurulur. Elektrik sistemleri kapatılır. Tüm bu işlemler görevli
yetkililer tarafından yerine getirilir.
4. Tesiste elektrik-enerji beslemesi kontrol edilir. Jeneratörün devreye girip girmediği kontrol
edilir, tesiste enerji yok ise nedenleri tespit edilir, verilmesi yönünde herhangi bir işlem
yapılmaz.
5. Tüm Tesis, boru hat güzergahları, tesis ekipmanları, Tesis Müdürü başkanlığında
yetkililerce gezilerek kontrol edilir, durum tespiti yapılarak tutanak düzenlenir.
6. Çeşitli kaynaklardan depremin merkezi, şiddeti hakkında bilgiler edinilir. Muhtemel artçı
sarsıntılar ile ilgili bilgiler için Resmi kaynaklar ile irtibata geçilir.
7. Genel durum ve tesisat emniyetli görüldüğü takdirde faaliyetlere aşamalı olarak başlanır.
Yapı Yerlerinin Mühendislik Jeolojisi
Regülatörü Yeri
Regülatör yerinde temel kaya genel olarak andezit ve yer yer trakiandezit
litolojilerinden oluşan, oldukça sert, dayanımlı özelliklere sahip olan Çağlayan
formasyonudur. yüzeysel olarak yer yer ayrışan birimde üç yönlü eklem takımı gelişmiştir.
Regülatör yeri civarında temel kayası üzerinde yamaç eğimine bağlı olarak kalınlığı 0.5 m ile
nadiren 3 m arasında değişen yamaç molozu olmasına karşın çoğu yerde yamaç molozu
oluşmamıştır. Temel kayanın RMR sınıflaması (Bieniawski, 1989) genel olarak iyi, en iyi
koşullarda ise çok iyi kaya sınıfındadır. Dere yatağını yer yer adeta tıkayıp küçük gölcüklerin
ve küçük şelalelerin oluşmasına neden olan büyük boyutlu, düzensiz yerleşimli kaya blokları
ve iri çakıllar genel olarak yarı yuvarlaklaşmış, yer yer köşeli, kötü boylanmalı olup yatağı
kısmen kaplamış durumdadırlar. Kum, çakıl gibi nispeten ince taneli malzemelerin
oluşturduğu alüvyal oluşumların kalınlığı tahminen 1-3 m civarındadır. Regülatör yeri kazısı
sırasında dere yatağı yüzeysel olarak büyük boyutlu malzemeden temizlenmeli ve alüvyal
oluşumlar kaldırılmalıdır. Temel kayasının yüzeysel ayrışma zonu ve ancak kazıdan sonra
saptanabilecek açık eklem ve çatlaklar gevşek ve bozuşmuş malzemeden temizlenmelidir.
Açık eklem ve çatlaklar açıklıklarının en az iki katı derinliğe kadar temizlenip betonla
tıkaçlanmalıdır. Regülatör yeri kazısı sırasında birimin tortul seviyeleri ile karşılaşılırsa
deneylerle belirlenecek geçirimlilik değerlerine göre enjeksiyon yapılmalı veya ekonomik
değerlendirmelere göre tortul seviyelerin kaplanması veya kaldırılması göz önünde
bulundurulmalıdır.
Regülatör yerinde taşıma gücü, duraylılık ve geçirimlilik açısından bir problem
beklenmemektedir.
42
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
İletim Hattı
Enerji Tüneli
5900 m uzunluğundaki enerji tüneli, RMR sınıflamasına göre iyi-çok iyi kaya sınıfında
(Tablo IV.2.2.1 ) olan sert, sağlam ve dayanımlı volkano-tortul ve magmatik özellikteki
Çağlayan formasyonu ile Kaçkar granitoyidi I formasyonuna ait kaya türleri arasında
açılacaktır .
Tünelin güzergahında km 0+000 * 0+600 ve km 2+750 * 5+960 arasında Çağlayan
formasyonu; km 0+600 * 0+2750 arasında Kaçkar granitoyidi türü kayalar yer almaktadır.
Çağlayan formasyonunun içinde yer aldığı tünel kısımlarında esas olarak andezit
kesilecektir. Ancak yer yer formasyonun tortul seviyeleri ile de karşılaşılabilir. Kaçkar
granitoyidinin yer aldığı tünel kesimlerinde ise formasyonda egemen olan granit litolojisi
kesilecektir.
Kaçkar granotiyodi ile Çağlayan formasyonu arasındaki dokanak zonunda,
sokulumun oluşturduğu ve kalınlığı değişebilen bozuşma zonu söz konusudur. Ayrıca
yüzeysel verilere göre belirlenen dokanağın tünel güzergahını keseceği metreler tünel
kotunda bir miktar değişiklik gösterebilir. Bu nedenle kati proje aşamasında temel araştırma,
jeofizik etüt gibi çalışmalar yapılarak tünel kotundaki dokanakların yeri belirlenmelidir.
Tünel güzergahında Çağlayan formasyonunda egemen olan litoloji genel olarak
andezit-trakiandezit olmasına karşın formasyonun tortul seviyeleri ile de yer yer
karşılaşılabilir. Granit ile volkanitler arasındaki dokanaklar, breşik-killi ve ayrışmış fay ve
eklem zonları gibi yapısal süreksizlikler için gevşek malzemeler temizlendikten sonra kısmi
geçici destekleme (iksa, shotcrete, kaya bulonu, tel kafes) ve kalıcı beton kaplama
gerekebilir. Bu tür yerlerin dışında eklemlerin duruşuna göre kama oluşan bölgelerde kaya
bulonu kullanılmalıdır. Çağlayan formasyonunun kazı sırasında muhtemel olarak
karşılaşılacak tortul seviyeleri dışında kalıcı destek olarak shotcrete yeterli olacaktır.
Kaçkar formasyonunu oluşturan granit litolojisi tünel açımı açısından sert, dayanımlı
ve hemen hemen sorunsuz bir kaya türü olarak görülmektedir. Fay ve eklemler gibi yapısal
süreksizlik düzlemleri boyunca gözlenebilecek arenalaşmış veya ayrışmış zonlar dışında
genel olarak geçici destek gerektiren yerlerle karşılaşılmayacaktır. Yersel bulonlama ve/veya
shot-crete ve/veya tel kafes destekleme için yeterli olacaktır. Kalıcı destek olarak geniş fay
ve eklem zonları gibi yerler betonla kaplanmalı, diğer yerler ise shotcrete ile kaplanmalı veya
kazı yüzeyine bağlı olarak gibi bırakılmalıdır.
Tünel açımı sırasında eklem ve açık çatlaklar boyunca noktasal su gelişleri dışında
önemli bir yeraltısuyu problemi beklenmemelidir. Gerekli drenaj önlemlerinin alınmasının
yeterli olacağı bu tür sular da zaman içinde azalan debiye sahip olacaktır. Terzaghi kaya
yükü sınıflama sistemine göre kaya sınıfı iyi koşullarda 1 kötü koşullarda 3’tür.
Denge Bacası, Cebri Boru
Denge Bacası ve cebri boru güzergahında temel kayası Çağlayan formasyonudur.
Denge bacasına ulaşım yolunda yapılan arazi gözlemlerine göre formasyon sert ve
dayanımlı andezit seviyelerinden oluşmaktadır. Güzergah boyunca gözlenen yamaç molozu
kalınlığı genel olarak 0.5 m civarındadır. Denge bacası yerinden santral binasına doğru
inildikçe yamaç boyunca akma şeklinde görülen kaya blok ve parçaları göze çarpmaktadır.
Denge bacası kazısı sırasında kaya bulonu ve zayıf zonlarda püskürtme betonu+tel
kafes uygulanmalı, baca kalıcı olarak betonla kaplanmalıdır. Cebri boru mesnet ayakları
43
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
formasyonun andezit seviyelerine oturacağı için taşıma gücü ve duraylılık açısından bir
problem yoktur.
Santral Binası
Santral binası yerinde temel kayası Çağlayan formasyonunun andezit kaya türüdür.
Vadi bu kısımda asimetrik olarak nispeten yayvanlaşmaktadır. Nehir yatağında aşırı büyük
blok miktarı azalmakla birlikte blok ve iri çakıllar regülatör yerindeki gibi nehir yatağını
kaplamaktadır. Santral binası yerinde temel kayasını oluşturan andezitlerin ayrışma zonu ve
nehir yatağına yakın kısımlardaki alüvyal çökeller kazılmalıdır. Santral binası yerinde taşıma
gücü ve duraylılık açısından problem beklenmemektedir.
Tablo V.2.2.1. Granit (Kaçkar Granitoyidi I) ve andezite (Çağlayan formasyonu) ilişkin RMR Kaya
Sınıflaması (Bieniawski,1989)
SINIFLAMA PARAMETRELERİ
DEĞERLENDİRME VE DERECELENDİRME
Granit
Andezit
Tek eksenli basınç dayanımı
100-250 Mpa
12
100-250 Mpa
12
Kayaç Kalite Göstergesi (RQD)
% 90-100
20
% 90-100
20
Süreksizlik Aralığı
0.6-2 m
15
>2 m
20
Devamlılık
1-3 m
4
1-3 m
4
Açıklık
1-5 mm
1
0.1-1.0 mm
4
Pürüzlülük
Çok pürüzlü
6
Pürüzlü
5
Dolgu
Yumuşak, < 5 mm
2
Sert dolgu < 5 mm
4
Bozunma
Orta bozunmuş
3
Az bozunmuş
5
Damlama
4
Damlama
4
Temel
Çok uygun
0
Çok uygun
0
Tünel
Çok uygun
0
Çok uygun
0
Temel
67
78
Tünel
67
78
Süreksizliklerin
Durumu
Yeraltısuyu
Süreksizliklerin
Yönelimi
Kaya Sınıfı
Düzeltilmiş
Kaya
Sınıfı
Destekleme
Denetimli patlatma, katsayı=0.955
Temel
64 – İYİ KAYA
74.5 – İYİ KAYA
Tünel
64 – İYİ KAYA
74.5 – İYİ KAYA
3 m açıklık için yersel kaya
bulonu
3 m açıklık için yersel kaya
bulonu
44
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Kaya kütlesinin kohezyonu (kPa)
300-400
300-400
Kaya kütlesinin içsel sürtünme açısı
(derece)
35-45
35-45
Heyelanlar:
Rize ili çok yağışlı olan ve engebeli jeomorfolojik bir yapıya sahiptir. Kitle hareketlerini
etkileyen faktörlerin başlıcaları; Morfolojik durum, yağışlar, kazılar ve akarsu oymaları,
kayaçların ayrışması, bitki örtüsünün yok edilmesi veya değiştirilmesi, zemin özellikleri ve
diğer nedenler (Kaynaklar, atık sular, yükleme vb.) oldukları gözlenmektedir.
Oluşan heyelanlar genellikle toprak akması şeklindedir. İldeki heyelanlar genellikle
lokal heyelanlardır. Rize ili merkezinde yıllık yağış miktarı 2338 mm’dir. Bu miktar Pazar ve
Fındıklı ilçe yörelerinde 2000 mm. Civarında olduğundan aktif rol oynamamaktadır.
Çalışmalara başlanmadan önce sahayla ilgili jeoteknik etüt çalışma raporu
hazırlanarak, bu raporda açılan kuyu lokasyonlarının yer ve kotları ile geçilen litolojik
özellikler gösterilecek ve jeomekanik özellikler belirlenecektir.
Regülatör, Denge Bacası ve cebri boru ve şantiye binası yerinde temel kaya genel
olarak andezit ve yer yer trakiandezit litolojilerinden oluşan, oldukça sert, dayanımlı
özelliklere sahip olan Çağlayan formasyonudur.
5900 m uzunluğundaki enerji tüneli ise, RMR sınıflamasına göre iyi-çok iyi kaya
sınıfında olan sert, sağlam ve dayanımlı volkano-tortul ve magmatik özellikteki Çağlayan
formasyonu ile Kaçkar granitoyidi I formasyonuna ait kaya türleri arasında açılacaktır.
Saha jeolojisine bakıldığında faaliyet alanında, oldukça sert dayanımı yüksek
kayalardan oluşmaktadır. Bu da heyelan riskini azaltmaktadır. Fakat yine de çalışmalara
başlamadan önce öncelikle şevlerin duraylılık analizlerinin yapılması gerekmektedir.
Analizler yapıldıktan sonra sahaya aşağıda verilen en uygun yöntem belirlenecektir. Böylece
sahada heyelan riski tamamen önlenecektir.
Kütle hareketlerine neden olan faktörler ortadan kaldırıldığında doğada bir iyileştirme
yapılmamakla birlikte hareket önlenebilmektedir.
Kütle hareketlerini önleme, hareketi meydana getiren sebepleri ortadan
kaldırmak,kaydırıcı kuvvetleri azaltmak ve harekete karşı kayan kuvvetleri ortadan
kaldırmakla sağlanabilir.
Kayan yada kayma olasılığı olan kütlenin ortadan kaldırılması her zaman mümkün
olmamaktadır. Bu nedenle harekete neden olan kütleleri azaltmak ve harekete karşı kayan
kuvvetleri arttırmakla yamaç yada şevlerin duraylılığı sağlanabilir. Bu şekilde duraylılığı
sağlama yolları;
• Yer üstü ve yer altı sularının drenajı: Kütle hareketlerinin olma olasılığı olan yerlerde
kuyular açılarak yer altı suyu dışarı atılabilir. Drenaj galerileri yamacın hidrojeolojik
koşullarına bağlı olarak yamaç içerisine doğru ve yamaç dışarısına doğru eğimli
olacak şekilde açılır.
• Topuğa ağırlık yapılarının inşaası: Hareket etmesi muhtemel kütlenin topuğuna
ahşap, beton veya çelik kazıklar çakılarak yapılır.
• Kazık ve kaya blonları: Kazıklar sağlam zemin içine kadar yerleştirilir.
• Yamaç ve şevlerin düzenlenmesi: Yamaç ve şevlerin yüzeyleri taşlanır veya
kademelendirilir.
45
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Zeminlerin sertleştirilmesi: Zemin içerisindeki suyun uzaklaştırılması ile sağlanabilir.
KAYNAKLAR:
•
Doğu Karadeniz Havzası Fındıklı-Arhavi Projesi Mühendislik Jeolojisi Ön İnceleme
Raporu (1979, DSİ, Trabzon)
•
Doğu Karadeniz Havzası İstikşaf Raporu (1981, DSİ, Trabzon)
•
Tortum Paftalarının Jeolojisi (1993, MTA, Ankara)
•
Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Türkiye Deprem Bölgeleri Haritasına (1996)
•
(TMMOB Jeofizik Mühendisleri Odası, 1990)
•
Bieniawski Z.T. 1989. Engineering Rock Mass Classifications, Pennsylvania, USA,
June, 237
•
Rize İli Çevre Durum Raporu, rize Valiliği İl Çevre ve Orman Müdürlüğü
IV.2.3. Yeraltı ve termal su kaynaklarının hidrojeolojik özellikleri (su seviyeleri,
miktarları, emniyetli çekim değerleri, kaynakların debileri, mevcut ve planlanan
kullanımı)
Rize ilinin sınırları içinde kalan volkanik ve tortul kökenli temel jeolojik birimler
yeraltısuyu işletmesine elverişli akifer özelliği taşımazlar. Bu birimlerin eklemli kırıklı, çatlaklı
kesimlerinde bulunan sınırlı miktardaki yeraltısuyu küçük debili çeşitli kaynaklar şeklinde
boşalmaktadır.
Yeraltısuyu işletmesine uygun akifer özelliğindeki jeolojik birimleri; il sınırları içinden
Karadenize dökülen akarsuların mansap bölümlerinde küçük ovacıklar ve deltalar ile vadileri
boyunca cepler şeklinde oluşmuş hetorojen yapılı aluvyonlar oluşturur. Akarsu akiferleri
akarsuyun yüzeysel akışından süzülme ile beslendiğinden akifer alanların yeraltısuyu
rezervleri akarsuyun akışı ile doğrudan ilişkilidir. Aynı zamanda kıta içi su kaynaklarını
oluşturan akarsuların taşıdıkları yüzey suyu ve akiferlerdeki yeraltısuyu kimyasal özellikleri
bakımından iyi kaliteli su kaynaklarından olup C1-S2 ve C2-S1 sınıfındandır. Rize ilinin
sınırları içinde kalan ve hidrojeolojik yönden incelenen akarsu akiferleri, İyidere çayı,
Taşlıdere çayı, Büyükdere çayı, Hemşin dere Abuçağlayan dere , Fırtına çayı akiferleridir.
46
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Tablo V.2.3.1. Rize ilinin sınırları içinden karadeniz’e dökülen akarsuların mansap akiferlerinin YAS rezervleri ve
bu alanlarda açılan su sondaj kuyuları yardımı ile kullanılan YAS miktarı
Yer altı suyu
3
rezervi(hm )
Açılan kuyu adedi
Kullanılan YAS
3
miktarı (hm ))
Kullanılabilir YAS
miktarı (hm3)
Fırtına Çayı
52
6
4
48
Abuçağlayan Deresi
10
-
-
10
Hemşin deresi
5
6
3,2
1,8
Büyükdere çayı
15,5
6
6,2
8,8
Taşlıdere çayı
20
2
0,5
19,25
İyidere çayı
17
3
4,5
12,5
Akarsuyun adı
Akarsu mansap akiferlerinin YAS Rezervi : 119,5 hm3
Akarsu mansap akierlerinde açılan su sondaj kuyu adedi : 23
Akarsu mansap akiferlerinden kullanılan YAS miktarı : 18.40 hm3
Akarsu mansap akiferlerinden kullanılabilir YAS miktarı : 101.10 hm3
İyidere Çayı Yas rezervinin ½ sı (34/2) Rize ilinin, ½ si Trabzon ilinin YAS rezervine ilave
edilmiştir.
İYİDERE ÇAYI MANSAP AKİFERİ
Yeri : İyidere çayının mansabı
Uzunluğu : 9 000 m
Genişliği : 500-800 m
Kalınlığı,
mansapta : 45
menbada : 24 m
YAS Rezervi : 17(34/2) hm3/yıl
Açılan kuyu adedi : 4
St.sv : 1,60 - 3,60 m
Din sv : 4,75 - 6,50 m
Verimi : 48 - 50 l/s
Kullanılan YAS : 4,5 hm3/yıl
Kullanılabilir YAS : 12,5 hm3/yıl
TAŞLIDERE ÇAYI MANSAP AKİFERİ
Yeri : Taşlıdere çayının mansabı
Uzunluğu : 8 000 m
Genişliği : 250 - 750 m
Kalınlığı,
mansapta : 34 m
menbada : 22 m
YAS Rezervi : 20 hm3/yıl
St.sv : 5,40 - 6,70 m
Din sv : 10,53 – 12,72 m
47
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
BÜYÜKDERE ÇAYI MANSAP AKİFERİ
Yeri : Büyükdere çayının mansabı
Uzunluğu : 6 000 m
Kalınlığı,
mansapta : 34 m
menbada : 16 m
YAS Rezervi : 15,5 hm3/yıl
St.sv : 3,85 - 6,07 m
Din sv : 8,22 – 18,20 m
HEMŞİN DERESİ MANSAP AKİFERİ
Yeri : Hemşin deresinin mansabı
Uzunluğu : 5 000 m
Kalınlığı,
mansapta : 24 m
menbada : 22 m
St.sv : 1,80 - 3,90 m
Din sv : 7,90 – 17,90 m
Kullanılan YAS : 4 hm3/yıl
Kullanılabilir YAS : 1 hm3/yıl
ABUÇAĞLAYAN DERE MANSAP AKİFERİ
Yeri : Abuçağlayan deresinin mansabı
Uzunluğu : 6 000 m
Kalınlığı,
mansapta : 20 m
menbada : 15 m
Açılan kuyu adedi : St.sv : - m
Din sv : - m
Verimi : - l/s
Kullanılan YAS : - hm3/yıl
Kullanılabilir YAS : 10 hm3/yıl
Rize İli termal ve jeotermal kaynaklar yönünden zengindir. Özellikle Çamlıhemşin
İlçesinin 18 km güneyinde yer alan Ayder termal kaynakları en önemli olanıdır.
48
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Maden Suları
Bölgede mide ve karaciğer rahatsızlıklarına iyi gelen birçok maden suyu kaynağı
bulunmaktadır. Bunların en önemli olanı Çamlıhemşin İlçe merkezinin 5 km güneyindeki
Şimşirli bölgesi civarında bulunan maden suyu kaynaklarıdır.
IV.2.4. Yüzeysel su kaynaklarının hidrolojik özellikleri, mevcut ve planlanan kullanımı
(içme, kullanma, sulama suyu, su ürünleri istihsali, ulaşım, turizm, elektrik üretimi,
diğer kullanımlar)
Öküzboğan Gölü’nden Öküzboğan Deresi adı ile doğar. Kuzeye doğru akarken sağ ve
soldan pek çok kaynakla beslenir, 1000 kotlarında Ayılık Deresi ile birleşir. Yaklaşık 10 km
mesafede 2000 m’ye yakın kot kaybeder ve Paşalar mevkiinde 888 kotunda drenaj alanı 90
km2’ye ulaşır. Daha mansapta, derenin eğimi azalırken soldan Mersekdere, Fidanlıkdere ve
Kebanlıdere kolları ile beslenir. Köprübaşı mevkiinde drenaj alanı 156 km2’ye çıkarken yatak
kotu 60.00 m’ye düşer. Daha sonra 7.00 km mansapta Fındıklı İlçesi yakınlarında
Karadeniz’e dökülür.
Proje alanı ve yakın çevresindeki akım gözlem istasyonları ve karakteristikleri
aşağıda verilmiştir. akım gözlem ve meteoroloji istasyonları gösterir harita Ek-20‘de
verilmiştir.
22-06 Köprübaşı AGİ
Bulunduğu Akarsu
İşleten İdare
Drenaj Alanı
Yaklaşık Kotu
İşletme Periyodu
: Abuçağlayan Deresi
: DSİ
: 156 km2
: 60.00 m
: 1965 – 2002 (Halen Açık)
22-49 Başköy AGİ
Bulunduğu Akarsu
İşleten İdare
Drenaj Alanı
Yaklaşık Kotu
İşletme Periyodu
: Kapistre Deresi
: DSİ
: 185.76 km2
: 75.00 m
: 1978 – 1987 (Kapalı)
22-72 Arılı AGİ
Bulunduğu Akarsu
İşleten İdare
Drenaj Alanı
Yaklaşık Kotu
İşletme Periyodu
: Yeşil Dere (Arılı Dere)
: DSİ
: 92.2 km2
: 150 m
: 1982 – 2001 (Halen Açık)
Abuçağlayan Deresi çevresinde kayda değer sulu tarım yapılacak bir alan
bulunmadığı gibi, projenin uygulanması düşünülen iç kesimlerde önemli yerleşim yerleri de
bulunmamaktadır. Vadi boyunca açılmış olan orman yolu küçük araçların geçişine elverişli
olmakla bereber derenin 900 kotlarında sona ermekte, bundan ötedeki dağ ve yayla
kesimlerine yaya veya katırla gidilebilmektedir.
49
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Paşalar HES ile ilgili ilk çalışmalar DSİ tarafından istikşaf seviyesinde yapılmış olup,
1981 yılında basılan “Doğu Karadeniz Havzası İstikşaf Raporu” adı altında yayınlanmıştır.
Bu rapora göre Abuçağlayan Deresi suları Paşalar mevkiinde inşa edilecek bir
regülatörle sağ sahilde bir tünele alınacak, Akman mevkiinde inşa edilecek bir santral
yapısında enerjisi alındıktan sonra, Akman Regülatörü ile Kapistre Deresi’ne derive
edilecektir. Böylece Kapistre Çayı üzerinde kurulacak olan Çamlıca Barajı ve Çamlıca
HES’te Paşalar HES’ten geçen suların ikinci defa türbinlenmesi temin edilmiş olacaktır.
Rize İli sınırları içerisinde pek çok HES tesisi imkanı olmakla beraber işletmede olan
bir tek HES tesisi bulunmaktadır. O da İyidere üzerindeki İkizdere Hidroelektrik Santralıdır.
Bu HES’in inşaatına 1955 yılında başlanmış ve 1960 yılında işletmeye açılmıştır. İyidere’nin
bir kolu olan Cimil Deresi üzerinde bulunmaktadır. 15 MW kurulu güç ve 120 x 106 kWh yıllık
üretimle halen hizmete devam etmektedir.
İyidere, Fırtına Deresi, Yeşildere, Abuçağlayan Deresi ve Kapistre Dereleri üzerinde
düşünülen tesislerin bir kısmı sonradan sit alanı içerisinde bulunması gerekçesi ile iptal
edilmiştir.
IV.2.5. Toprak özellikleri ve kullanım durumu (toprağın fiziksel-kimyasal ve
biyolojik özellikleri, arazi kullanım kabiliyeti sınıflaması, erozyon, toprağın mevcut
kullanımı)
Rize İlinde farklı iklimsel, topografik ve jeolojik (anakaya materyali) koşullar nedeniyle
değişik toprak grupları oluşmuştur. Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü (KHGM) tarafından
yapılan kapsamlı arazi çalışmalarına göre, Rize toprakları altı ana grupta toplanmaktadır;
alüvial topraklar, kolüvial topraklar, kırmızı-sarı podzolik topraklar, gri-kahverengi podzolik
topraklar, kireçsiz kahverengi orman toprakları ve yüksek dağ çayır toprakları (KHGM, 1993).
Rize İlindeki Toprak Kullanımı
Rize İlindeki toprak kullanımı üç ana kategoride toplanabilir. Buna göre ildeki
toprakların yarıdan fazlası ormanlarla kaplıdır. Tarım alanları, çayır ve mera da İldeki toprak
kullanımının önemli bileşenlerindendir.
Tarım Arazileri
Rize İlinin tarım alanları (81.131 ha) toplam arazinin yaklaşık % 20’sini
oluşturmaktadır. Rize’deki ortalama yıllık yağış miktarının 2.000 mm’nin üzerinde olması
nedeniyle tarım arazilerinde sulama yapılmamaktadır. Rize İli toprakları verimlilik açısından
oldukça fakirdir. İlin tarım alanlarının sadece % 13,5’i ilk dört arazi kullanma kabiliyeti
sınıfında yer almaktadır. Bu bağlamda, tarım arazilerinin büyük bir kısmı tarıma elverişli
olmayan V., VI., VII. Ve VIII. Sınıf topraklardan oluşmaktadır. Yapılan incelemeler
sonucunda, İldeki toplam tarım arazisinin % 48.5’in VI.sınıf % 38.0’in ise VII. Sınıf olduğu
tespit edilmiştir. Buna ek olarak, tarım arazilerinin % 70’ inden fazlası su erozyonu, yetersiz
toprak derinliği ve yetersiz drenajdan doğan sorunlarla karşı karşıyadır.
Çayır ve Meralar
Rize İli toplam arazi varlığının yaklaşık %18.5’i çayır ve meralardan oluşmaktadır. Bu
alanların büyük çoğunluğu yüksek dağlarda bulunmakta olup yetersiz toprak derinliği,
yetersiz drenaj ile kontrolsüz ve aşırı otlatma sonucu artan erozyondan kaynaklanan sorunlar
ile karşı karşıyadır. Çayır ve meraların sadece çok küçük bir kısmı (yaklaşık % 1) sulak alan
sınıfına girmektedir.
50
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Ağaçlık Araziler ve Ormanlar
Rize İlindeki arazi varlığının en önemli kısmını (%52,3) ağaçlık ve ormanlık alanlar
oluşturmaktadır. Ormanlık alanların yaklaşık % 85’i geniş yapraklı ve karışık çam
ormanlarından oluşmuştur. Arazi eğiminin çok dik olması sonucu meydana gelen toprak
erozyonu, ormanlık arazilerin en önemli problemlerinden birisidir.
Bölgenin Büyük Toprak Grupları
Kireçsiz Kahverengi Orman Toprakları
Kireçsiz kahverengi orman toprakları, A(B)C profilli topraklardır. Bu toprakların A
horizonu iyi oluşmuş olup gözenekli bir yapıya sahiptir. A horizonundaki organik madde
genellikle asidik karakterlidir; ayrı bir tabaka veya minarellerle zayıf bir karışım oluşturulabilir.
(B) horizonu kahverengi veya koyu kahverengi olup, kil birikimi yok denecek kadar azdır. (B)
horizonunun taban doygunluğu azdan (%60’dan az) orta dereceye doğru değişmektedir. Bu
topraklarda pH derinlikle birlikte düşüş gösterir ve yer yer 6,5’in altına iner. Kireçsiz
kahverengi orman topraklarının derinlikleri 20-50 cm arasında değişmektedir.
Kırmızı-Sarı Podzolik Topraklar
Kırmızı-sarı podzolik topraklar 600-650 m yüksekliğe kadar çıkmaktadır. Tarım
alanlarının büyük bir kısmı, A,B,C horizonları bu toprak grubuna dahildir. Bu toprak grubunda
AO horizonunda organik madde azdır. Diğer yandan A1 horizonu ince ve koyu renklidir. A2
horizonu ise asidik karakter göstermektedir. B horizonu ise kırmızı ve sarı arasında bir renge
sahiptir ve yuvarlak köşeli blok yapıdadır. B horizonunun taban doygunluğu % 40’dan düşük
olup, artan derinlikle azalmaktadır.
Kırmızı Dağ ve Çayır Toprakları
Orman kuşağından daha yukarıda olan yüksek dağ ve çayır topraklarının belli bir
profilleri bulunmamaktadır. Organik madde yönünden zengin olan üst topraklar gözenekli bir
yapıya sahiptir. Bu topraklar genel olarak, sığ ve taşlı olmakla birlikte çayır vejetasyonu ile
örtülmüştür.
51
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Tablo IV.2.5.1. Tarımsal alanların sınıfsal dağılımı
I.Sınıf
(ha)
II.Sınıf
(ha)
III.Sınıf
(ha)
VI.Sınıf
(ha)
V.Sınıf
(ha)
VI.Sınıf
(ha)
VII.Sınıf
(ha)
VIII.Sınıf
(ha)
483
1351
1493
8492
---
105429
926537
48033
387
746
4744
12406
31829
834
346
694
11246
34746
1760
12224
39866
25513
Merkez
Ardeşen
62
Çamlıhemşin
Çayeli
21
160
232
11432
34530
2810
177
990
10828
15947
115
445
36420
38060
16430
154
1028
2395
6717
192
247
359
8478
24842
379
Derepazarı
Fındıklı
Güneysu
Hemşin
İkizdere
İyidere
Kalkandere
Pazar
400
27
Kaynak: Tarım İl Müdürlüğü 2005
IV.2.6. Tarım alanları (tarımsal gelişim proje alanları, özel mahsul plantasyon alanları)
sulu ve kuru tarım arazilerinin büyüklüğü, ürün desenleri ve bunların yıllık üretim
miktarları
Rize İli tarımsal üretimi, bölgede hakim olan iklimsel ve topografik özellikler nedeniyle
oldukça sınırlıdır. Rize’deki toplam arazi varlığının büyük kısmının koruluk ve ormanlık
olması nedeniyle tarım yapılabilecek arazi miktarı azdır. İl genelinde tarım, düzlük arazilerde
ve kıyı kesimlerde yapılmaktadır. İldeki tarım arazileri İlin toplam arazi varlığının sadece
%20,7’sini oluşturmaktadır. Buna ek olarak, mevcut arazilerinin de düşük kaliteli olması, İlde
zirai faaliyetlerin çok sınırlı miktarda ve ancak özel tarımsal teknikler kullanılarak yapılmasını
zorunlu kılmaktadır. İldeki tarım alanlarının büyük kısmında çay ve fındık tarımı
yapılmaktadır.
Çay ve Fındık
Rize İlinin tarım arazilerinin büyük bir kısmı (%85) çay ve fındık tarımı için ayrılmış
durumdadır. Bu sebeple, çay ilin en önemli tarımsal ürünü olup ülke üretiminin %60’ı
Rize’den karşılanmaktadır.
Tablo IV.2.6.1. Tarım alanlarının kullanım amaçlarına göre dağılımı
Tarla alanı
İLÇELER
Sebzelikler(ha)
Meyvelikler
(ad)
Bağlar
(ağ/ad)
Merkez
67,7
109874
5410
120
Ardeşen
63
184605
3500
118
Çamlıhemşin
96
22650
Çayeli
19,9
31353
8200
4
Derepazarı
7,34
14765
30
5
Zeytinlikler
Ekilen
(ha)
93
52
Nadas
(ha)
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Tarla alanı
Fındıklı
65
1056683
4100
58
Güneysu
14,05
18670
2030
30
Hemşin
11,3
4265
İkizdere
51
16295
20
360
İyidere
30,5
12835
200
11
Kalkandere
54,9
30700
50
25
Pazar
8,65
95680
1350
21
TOPLAM
489,34
1611075
24890
859
14
Kaynak: Tarım İl Müdürlüğü 2006
İl nüfus yoğunluğu bakımından Türkiye’nin yoğun illeri arasında yer almasına rağmen,
tarıma elverişli alanlar bölgenin coğrafi yapısı nedeniyle kısıtlı olup, bu miktar 54293
hektardır. Mevcut arazinin % 92’sin de çay tarımı yapılmaktadır. Çay bahçelerinin dağılımına
baktığımızda üreticilerimizin % 90 ‘na, kişi başına 3000 m²’ den az çay bahçesi düşmektedir.
Tarım il Müdürlüğü yaptığı çalışmalarda özellikle sahilden 1000 metre şeridine kadar
olan arazilerin uygun kısımlarında kivi yetiştiriciliğinin iyi sonuç verdiğini tespit etmiştir. Belli
rakımlara kadar Kokulu üzüm (izabella), böğürtlen,ahududu, Bodur elma, çilek vs., ayrıca
belli rakımın üzerinde de yaban mersini (likapa) çeşitleri yetiştirilebilmektedir. Böylece çaya
göre birim alandan daha fazla gelir getirecek olan kivinin ilde yaygınlaştırılarak ilin ekonomik
refah seviyesine katkıda bulunulması sağlanmalıdır.
Bitkisel Üretim
İlde tarım arazilerinin % 92.5’inde çay tarımı yapılıyor olmasından dolayı bitkisel
üretim çeşitlilik göstermemektedir.
Yem Bitkileri
İlde yem bitkisi üretilmemektedir.
Endüstriyel Bitkiler
İlde endüstriyel bikri üretimi yapılmamaktadır.
53
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Bahçe Bitkileri
Tablo IV.2.6.2. İlçelere göre meyve ürünleri (üzümsü meyveler)
250
25
Çayeli
130
16
8
560
Derepaza
rı
28
3
4
Fındıklı
460
40
Güneysu
12
Hemşin
19
İkizdere
Meyve
vermeyen
yaşta
4
veren
66
Meyve
yaşta
481
Çamlıhe
mşin
Üretim (ton)
Ardeşen
Ağaç sayısı
Meyve
vermeyen
yaşta
80
veren
2000
Üretim (ton)
24
Üzüm
Ağaç sayısı
Meyve
vermeyen
yaşta
35
Ağaç sayısı
Üretim (ton)
Meyve
vermeyen
yaşta
veren
144
Meyve
yaşta
Merkez
ilçeler
Meyve
yaşta
Üretim (ton)
veren
Kapladığı alan
(ha)
Üretim (ton)
Ağaç sayısı
Trabzon hurması
Meyve
yaşta
İncir
veren
Dut
Meyve
yaşta
Kivi
148
4010
430
50
2580
150
60
1700
150
15
700
300
90
3500
700
120
11
710
145
180
7520
210
435
25
7
720
90
16
1100
100
24
1600
150
50
2000
500
8
4000
250
19
1550
50
23
1550
100
2
130
50
2050
1,5
2
210
15
1
160
10
11
2,3
15
1560
80
İyidere
16
2
3
250
25
5
270
Kalkander
e
11
1
7
600
50
10
750
Pazar
180
22
7
640
20
5
450
TOPLAM
1517
188,8
109
9155
565
148
10490
850
400
20
20
5
10
550
100
0,4
20
6
300
50
15
6
550
150
10
1080
320
430
157
8240
1495
390,4
20280
5755
45
IV.2.7. Orman Alanları (ağaç türleri ve miktarları, kapladığı alan büyüklükleri ve
kapalılığı bunların mevcut ve planlanan koruma ve/veya kullanım amaçları)
Ormanlık alanın tüm alana oranı % 41’dir. Rize İli ormanlık sahaları Ülkemiz
ormanlıklar sahasını % 08’dir (Binde sekiz).Rize İlinde orman varlığı aşağıdaki gibidir.
Toplam ormanlık alan
78180 ha
Verimli ormanlık alan
10660,5 ha
Verimsiz ormanlık alan
67519,5 ha
Toplam orman serveti
4418359 m3
Yıllık ortalam artım
76954 m3
Yıllık ortalam Eta
6000 m3
Kaynak : Rize orman işletme müdürlüğü
Ağaç türleri genel olarak 800-900 rakımlara kadar kayın, gürgen, kızılağaç ve az
miktarda kestane, karaağaç gibi yapraklı ağaçlardan oluşmakta 900-1000 m rakımdan
sonrasında ladin, göknar, ladin kayın ve göknar karışık meşelerden oluşmaktadır. Az
miktarda olsa sarıçam (ikizdere) ağaç türü de bulunmaktadır.
54
180
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
İlde Trabzon Orman Bölge Müdürlüğüne bağlı Rize ve Pazar Orman İşletme
Müdürlüğü olarak iki adet İşletme Müdürlüğü mevcuttur.
Ormanların % 28’i verimli % 72’si bozuk karakterdedir. Rize İli dahilindeki istihsal %
28 verimli olan ormanlarda bakım neticesinde üretim yapılmaktadır. Bozuk ormanlar imar
edilmeğe muhtaç sahalardır. İldeki üretim verimli sahalardaki bakım sonucu alınan emval
haricinde de gençleştirme çalışmaları ve olağan üstü sonucu oluşan kırık devrik, dikili, kuru
v.s. ile de üretim yapılmaktadır.
Proje alanı ile ilgili Trabzon Orman Bölge Müdürlüğü, Pazar Orman İşletme Müdürlüğü,
Fındıklı Orman İşletme Şefliği tarafından hazırlanan ÇED İnceleme ve Değerlendirme Formu
EK-18 de verilmiştir. Buna göre proje alanı fındıklı serisinde; 110, 115, 161, 165, 160, 176,
175, 174, 173, 172, 214, 215, 216, 213, 257, 256, 255 nolu bölmelerde yer almaktadır.
İşletme şekli koru, bölgedeki ağaç cinsleri ise Ladin,Kayın,Kızılağaç ve Diğer yapraklılar
olarak tespit edilmiştir.
Söz konusu projenin hayata geçirilmesiyle Proje kapsamında yer alan ormanlık
alanlar için 6831 sayılı Orman Kanununun 5192 sayılı Kanun ile değişik 17/3. maddesi
gereğince gerekli izinler alınacaktır.
Ayrıca yapılan arazi çalışmalarında talep sahası; 6831 sayılı orman kanununun 18.
maddesindeki Yangın görmüş orman alanı, gençleştirmeye ayrılmış veya Ağaçlandırılan
sahalarla, baraj havzalarında kalmamaktadır.
IV.2.8. Koruma alanları (Milli Parklar, Tabiat Parkları, Sulak Alanlar, Tabiat Anıtları,
Tabiatı Koruma Alanları, Yaban Hayati Koruma Alanları, Biyogenetik Rezerv Alanları,
Biyosfer Rezervleri, Doğal Sit ve Anıtlar, Tarihi, Kültürel Sitler, Özel Çevre Koruma
Bölgeleri, Özel Çevre Koruma Alanları, Turizm Alan ve Merkezleri, Mera Kanunu
kapsamındaki alanlar)
Kaçkar Dağları Milli Parkının ye aldığı Kaçkar Dağları, Doğu Karadeniz Bölgesi’nde
Dilek, Bulut ve Soğanlı Dağları arasında bulunmakta ve Rize dağlarının önemli bir kesimini
oluşturmaktadır.
Milli Park, Rize İl sınırları içerisinde olup, parkın kuzey sınırı Çamlıhemşin İlçe
merkezinden 16 km uzaklıktadır. Güneyde Fırtına deresini takip eden Milli Park sınırı,
Karagöl buzulunu da içine alıp güneye kıvrılır. Kaçkar Dağları’nın güney sırtları, milli parkın
da güney sınırlarını oluşturmaktadır. Palovit Deresi ve Ayder Platosu parkın kuzey sınırlarını
çizerken, Olgunlar köyü parkın doğu sınırını oluşturmaktadır. Bu sınırlar ile Kaçkar Dağları
Milli Parkı toplam olarak 51.550 ha’ lık bir alanı kaplamaktadır.
Kaçkar Dağları milli Parkı’na ek olarak, Ayder’deki orman içi dinlenme tesisi ve
Çamlıhemşin ilçesinde bulunan Şen yuva yakınlarındaki orman içi su ürünleri üretme tesisleri
de Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından koruma alanı olarak ilan edilmiştir. Ayder’deki 5
ha’lık bir alanı kaplayan ve C Grubu dinlenme alanına dahil tesis de 1974 yılında koruma
alanı olarak ilan edilmiştir. Ancak şu anda tüm Ayder bölgesi Kaçkar Dağları Milli Parkı
Sınırları dahilindedir.
Paşalar Regülatör ve HES alanı ve etki alanında; kıyı kesimleri, milli parklar, özel
koruma alanları, nüfusça yoğun alanlar, tarihsel, kültürel, arkeolojik, vb. önemi olan alanlar,
erozyon alanları, ağaçlandırılmış alanlar, potansiyel erozyon ve ağaçlandırma alanları ile 167
sayılı Yeraltı Sular Hakkında kanun gereğince korunması gereken akiferler
bulunmamaktadır.
55
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Paşalar Regülatör ve HES alanında herhangi bir kültür varlığına rastlandığı takdirde
çalışma durdurularak, Rize Valiliğine bilgi verilecektir. Paşalar regülatör yeri ile santral yeri
arasındaki bölge dağlık olup, yakınında yerleşim yeri yoktur.
Projenin yer aldığı Fındıklı ilçesinde Tabiatı Koruma Alanı bulunmamaktadır;
Mevcut flora, fauna ve vejetasyon dikkate alındığında, bölgedeki akarsular “orta
akıntılı çaylar ve nehirler” kategorisine sokulabilir. Bununla birlikte, yöredeki akarsuların hızlı
akan sularla geçiş oluşturduğu da söylenebilir. Akıntının yüksek olduğu yerlerde zemin
genellikle kayalık-taşlık veya iri çakıllarla örtülüdür. Eğimin nispeten yüksek olduğu
kesimlerde gözlenen bu duruma karşılık, eğimin düşük olduğu ovalık kesimde zemin gevşek
toprak veya mille kaplıdır. Buna bağlı olarak su berraklığı da azalmaktadır.
Ayrıca proje alanı milli park, av yaban hayatı, Av Üretme sahası, Turizm sahası, Özel
çevre koruma bölgesi, askeri yasak bölgesi ve sit alanı içerisinde kalmamaktadır.
IV.2.9. İç sulardaki (göl, akarsu) canlı türleri (bu türlerin tabii karakterleri, ulusal ve
uluslararası mevzuatla koruma altına alınan türler; bunların üreme, beslenme, sığınma
ve yasama ortamları; bu ortamlar için belirlenen koruma kararları
Faaliyet alanı ve çevresi göz önüne alınarak yapılan geniş kapsamlı literatür
çalışması sonucunda,balıklar için envanter oluşturulmuştur. Bu envanter Tablo IV.2.9.1.’de
sunulmuştur.
Yapılan envanter çalışması, D.Karadeniz’de yapılan arazi çalışmaları göz önüne
alınarak oluşturulmuştur.Bu çalışmalar kaynaklar kısmında belirtilmiştir.Çalışmaların
sonucuna göre toplam örneklenen balık türleri yüzdeleri ile birlikte şöyledir:
Salmo trutta labrax deniz eko tipi %8.75,Salmo trutta labrax deniz eko tipi
%45.74,Cyprinus carpio %8.9,Barbus tauricus %9.8,Leuciscus cephalus %3.81,Capoeta
capoeta %1.63 ve Oncorhyncus mykiss %1.8’dir. Bern sözleşmesi Ek-3 listesinde yer alan
Chalcalburnus chalcoides ise tespit edilememiştir.
Abuçağlayan Deresi örneklemelerinin ise ;Salmo trutta labrax dere eko tipi %25.9,deniz
eko tipi ise %17.9 olarak tespit edilmiştir.
Tablo IV.2.9.1. Faaliyet Alanı ve Çevresinde Tespit Edilen Balık Türleri
NO
Familya ve Tür Adı
Türkçe Adı
Habitat
IUCN
RDB
BERN
Dere,akarsu ve göl
-
-
-
CYPRINIFORMES
CYPRINIDAE
1
Barbus tauricus
Bıyıklı Balık
2
Capoeta capoeta
Siraz
Dere,akarsu ve göl
-
-
-
3
Chalcarburnus chalcoides
Tatlısu Kolyozu
Dere,akarsu ve göl
-
-
III
4
Chondrostoma colchicum
Karaburun Balığı
Dere,akarsu ve göl
-
-
-
5
Cyprinus carpio
Sazan
Akarsu ve göl
-
-
-
6
Gobio gobio
Yağlıca
Dere ve akarsu
-
-
-
7
Leuciscus cephalus
Tatlısu Kefali
Dere,akarsu ve göl
-
-
-
Salmo trutta labrax
Deniz Alası
Dere ve deniz
-
-
-
Oncorhyncus mykiss
Gökkuşağı Alabalığı
Dere ve göl
-
-
-
SALMONIFORMES
SALMONIDAE
8
9
Kaynak:.Kuru M.,1999 :Omurgalı Hayvanlar ‘Amphibia Sistematiği’Palme Yayıncılık,ANKARA
56
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Demirsoy A.,2002:Genel Zoocoğrafya ve Türkiye Zoocoğrafyası ‘Hayvan Coğrafyası’ Meteksan
A.Ş.,ANKARA
Oluşturulan envanter göz önüne alındığında Abuçağlayan Deresi üzerindeki baskın
tür "Salmo trutta labrax" olarak belirlenmiştir.
Salmo trutta labrax’ın 2 eko tipi tespit edilmiştir. Bu eko tipler: Marina Eko Tipi (Deniz Eko
Tipi) ve Fario Eko Tipi (Dere Eko Tipi)’dir.
a)Marina Eko Tipi:
Bu eko tip, yaşamının önemli bir kısmını deniz ortamında geçirmekte ve yumurtlama
döneminde tatlı sulara (nehir, dere) girmektedir. Bu nedenle,biyolojik olarak göç eden tür
olarak kabul edilir.Özellikle bu tür gibi tuzludan tatlıya geçen türler "anadrom balık" olarak
adlandırılır.
Salmo trutta labrax’ın marina eko tipinin ekolojisi ve üremesi hakkında sınırlı sayıda
bilgi bulunmaktadır. Ancak balığın 2-4 yaşları arasında yumurtlama dönemine girdiği
bilinmektedir. Yumurtlama dönemi Eylül-Kasım aylarında başlamakta ve Şubat ayının
sonuna kadar devam etmektedir.
b)Fario Eko Tipi (Dere Eko Tipi):
Dere Alası yada Kırmızı Benekli Alabalık olarak bilinen bu tür, berrak, soğuk ve
Oksijeni bol suları tercih eder. Bu türün üreme özellikleri Marina eko tipine benzemektedir,
ancak Salmo trutta labrax’ın Fario eko tipi denize göç etmemekte ve yaşam boyunca tatlı
sularda kalmaktadır. Bunlar deniz ve akarsu arasında göç etmedikleri halde akarsu
ortamında kaynak, yan kollar ve dere ağzı arasında kısa mesafeli göçler yapmaktadırlar.
Yumurtlama dönemini takip eden yaz aylarında derelerin kenarlarında sığ ve sıcak sularda
3-4 cm boyunda yavruları görülebilmektedir.
57
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Tablo IV.2.9.2. Balık Türleri ve Seçilen Çevresel Değişkenlere Göre Tolerans Aralıkları
Balık İçin Maksimum Tolere
Edilebilir Konsantrasyon
Habitat
Yumurtlama
ÇO(mg/L)
NH3-N(mg/L)
Askıda Katılar(mg/L)
o-PO4-P(mg/L)
NO2-N(mg/L)
Üreme
Yaşam
Sıcaklık(ºC)
6-8.5
8-29
>5
0.09
400
0.5
0.09
D/A
D/A/G
12-20
35-49
6-8.5
6-8.5
8-30
10-32
>5
>5
0.09
0.09
400
400
0.5
0.5
0.09
0.09
D/A
D/A/G
D/A/G
D/A/G
12-20
14-28
20-50
<5
Akış Hızı(cm/s)
Sıcaklık(°C)
CYPRINIFORMES
CYPRINIDAE
Barbus tauricus
Ph
Adı
Balık İçin Tolerans
Aralığı
Capoeta capoeta
Chalcarburnus
chalcoides
Bıyıklı
Balık
Siraz
Tatlısu
Kolyozu
Chondrostoma
colchicum
Cyprinus carpio
Karaburun
Balığı
Sazan
6-8.5
7-25
>5
0.09
400
0.5
0.09
D/A
D/A/G
8-17
20-50
6-8.5
5-32
>5
0.09
400
0.5
0.09
A/G
A/G
14-22
<5
Gobio gobio
Yağlıca
6-8.5
8-30
>5
0.09
400
0.5
0.09
D/A
D/A
12-20
20-50
Leuciscus cephalus
Tatlısu
Kefali
6-8.5
8-30
>5
0.09
400
0.5
0.09
D
D/A/G
12-20
15-75
Deniz
6-8.5
1-23
Alası
Oncorhyncus mykiss
Gökkuşağı 6-8.5
2-27
Alabalığı
*A:Akarsu,D:Dere,De:Deniz,G:Göl
>6
0.02
25
0.05
0.01
D
D/De
6
>15
>6
0.02
25
0.05
0.01
D/G
D/G
4-10
>15
SALMONIFORMES
SALMONIDAE
Salmo trutta labrax
HES projelerinin su kalitesine ve su ortamındaki canlılara olabilecek etkileri, proje
karakteristiğine ve özelliğine bağlı olarak değişmektedir. Baraj'da suyun tutulmayıp iletim
hattı ile santrale çevrildiği projelerde, projenin üzerinde yer aldığı nehrin su kalitesine önemli
bir etkisi söz konusu değildir. HES projelerinde barajda tutulan su herhangi bir işlemden
geçmeden direk olarak elektrik üretiminde kullanıldıklarından dolayı hava, su, kimyasal ve
radyoaktif kirlenmeye maruz kalmamaktadır.
Paşalar regülatörü ve HES arasındaki mesafede suyun azalmasından kaynaklı sucul
canlıların olumsuz yönde etkilenmesini önlemek amacı ile proje kapsamında en düşük akım
debisi ırmağa sürekli olarak verilecek ve su azalmasından sucul canlıların minimum düzeyde
etkilenmesi sağlanacaktır.
Su çevirme yapısı regülatör olduğu için önemli bir depolama mevcut değildir. Ancak
regülatörde mansap doğal yaşamının korunması için gerekli tüm tedbirler alınacaktır.
Regülatörün hemen mansabından itibaren sağ ve sol sahilde başlayan kaynak katılımları
mansap doğal yaşamının korunması için gerekli suyu sağlamakla birlikte regülatörden
mansaba doğal yaşamın korunması için gereken miktarda minimum su bırakılacaktır.
58
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Balıkların ve özellikle salma trutta labrax’ın yumurtlamak için yaptığı göçlerde
akarsukarın önünün engellenmesinden dolayı göçünü tamamlayamama riski oluşacağından
1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu gereği, akarsu üzerinde kurulacak regülatör inşasında
su ürünlerine mahsus balık geçidi yapılacak ve bunların devamlı işler durumda
bulundurulması sağlanacaktır. Ayrıca baraj gölü, akarsu gibi su ürünleri istihsal yerlerinde
faklı amaçlar için kullanılan kanal ve arkların başlangıç kısımlarına uygun bir ızgara
konulacaktır.
Proje kapsamındayapılacak balık geçidi Havuzlu Bölmeli Balık Geçiti şeklinde
olacaktır. Bu tip balık geçitlerinde boyuna inşa edilen kanal belirli yerlerde bölmelerle
birbirinden ayrılır. Bu bölmeler beton veya ahşaptan imal edilebilirler. Su bölmeler ve bölme
üzerindeki alçak eşiklerden savaklanır. Eşikler, bölme üzerlerine ve birbirlerine çapraz
gelecek şekilde sağlı sollu yerleştirilmektedir.
Şekil IV.2.9.1. Havuzlu ve bölmeli balık geçidi
Havuzlu ve bölmeli balık geçidinde genel olarak havuz uzunluğu 2,5 m, havuz
genişliği 1,2 m ve havuz derinliği 1,8 m dir. Her bir havuz diğerinden ortalama 0,30 m
yükseklikte inşa edilir, diğer bir ifadeyle su bir havuzdan diğerine geçerken 0,30 m
yükseklikten düşer.
Bu ölçekteki bir balık geçidi saatte ortalama 600 ergin balığın göçüne imkan
vermektedir. Havuzlu ve bölmeli balık geçitleri ’balık merdiveni’ olarak ta isimlendirilmektedir.
Balıklar bu tür geçitlerde balıklar havuzlar arasında sıçrayarak hareket ederler veya bölmeler
üzerinden yüzerek birinden diğerine geçebilirler.
Havuzlar arasındaki kot farkları nedeniyle meydana gelen şütlerdeki su jetinin hızını
bir sonraki havuzdaki su kontrol etmektedir. Bu şekilde istenmeyen yüksek hızlar kontrol
altına alınmakta ve suyun enerjisi azaltılmaktadır. Balıklar aşırı türbülanslardan fazlaca
etkilenmeden bölme duvarı gerisinde yaklaşık 30 saniye ile 3 dakika dinlendikten sonra
havuza geçebilmektedir. Bu tiplerde, orifis bulunmadığından balıklar sadece bölme duvarları
üzerinden sıçrayarak hareket etmektedirler.
59
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
IV.2.10. Flora ve Fauna (türler, endemik özellikle lokal endemik bitki türleri, alanda
doğal olarak yasayan hayvan türleri, ulusal ve uluslararası mevzuatla koruma altına
alınan türler, nadir ve nesli tehlikeye düşmüş türler ve bunların alandaki bulunuş
yerleri, av hayvanlarının adları, popülasyonları ve bunlar için alınan Merkez Av
Komisyonu Kararları) proje alanındaki vejetasyon tiplerinin bir harita üzerinde
gösterilmesi. Projeden ve çalışmalardan etkilenecek canlılar için alınması gereken
koruma önlemleri (inşaat ve isletme aşamasında). Arazide yapılacak flora
çalışmalarının vejetasyon döneminde gerçekleştirilmesi ve bu dönemin belirtilmesi
Rize İli, Fındıklı ilçesi sınırları içerisinde, Abuçağlayan Deresi mevkiinde bulunan faaliyet
alanı, flora-fauna envanteri mevcut literatür taramaları yapılarak ve il geneli için hazırlanan
“Rize İl Çevre Durum Raporu 2006” incelenerek belirlenmiştir.
Faaliyet alanı Abuçağlayan Deresi’nin 887-480 m kotları arasında yer almaktadır.
Doğuda Kapistre Deresi, batıda Yeşil Dere drenaj alanları ile sınırlandırılmış olup,
güneyinde kotu 3900 m’leri aşan Kaçkar Dağları’nın doğu uzantıları bulunmaktadır.
FLORA
Paşalar Regülatörü ve HES, belirtildiği gibi Rize İli, Fındıklı İlçesi sınırları içerisinde
Abuçağlayan Deresi mevkiinde kurulacaktır.
Faaliyet alanı, Avrupa-Sibirya Fitocoğrafya Bölgesi içerisinde, Öksin ve Hirkano-Öksin
Alt Flora’sının hakimiyeti altındadır. Ancak nadiren Akdeniz Fitocoğrafya Bölgesi’nin
türlerine de rastlanmaktadır.
Bitki örtüsü, iklimin her mevsim yağışlı, yazların serin ve kışların ılık geçmesi nedeniyle,
kışın yaprağını döken, su isteği orta derecede olan geniş yapraklı ağaç topluluklarından
oluşmuştur. Bölgede yer yer iğne yapraklı ağaçlar bulunmaktadır. Üst kısımlar karışık
orman kuşağından oluşmaktadır.
ENDEMİZM
Faaliyet alanı için yapılan kapsamlı literatür çalışmaları sonucunda, bölgede bulunması
muhtemel 5 endemik tür belirlenmiştir. Bu türler ;"Scaligeria lazica (Lr/nt), Phlomis
russeliana (LR/lc), Epipactis pontica (LR/lc), Heracleum platytaenium (LR/lc) ve Verbascum
eriorrhabton (VU)"dur. Ayrıca 4 tür ‘en az endişe verici türler’ grubuna girmektedir, 1 tür de
hassas türler grubuna girmektedir. "Osmanthus decorus" türü ise endemik olmamasına
rağmen hassas türler grubuna girmektedir.
Faaliyet alanında ağaç kesimi yapılacak olmasına rağmen, bu bitkiler endemik olsun ya
da olmasın Türkiye ve K.Doğu Anadolu’da oldukça geniş bir yayılış göstermektedir. Bu
nedenle belirlenen türlerin soy devamlılığı kesinlikle tehlike altına girmeyecektir.
Bern Sözleşmesi ile Koruma Altına Alınan Türler :
Flora listesinde yer alan türler Bern Sözleşmesi ve Sekretaryasının son
düzenlemelerine göre incelenmiş olup, buna göre koruma altına alınmış tür
bulunmamaktadır.
VEJETASYON
Faaliyet alanı için yapılan kapsamlı literatür çalışmaları sonucunda, orman ve nemli
dere vejetasyonu tespit edilmiştir.
60
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
ORMAN VEJETASYONU
Çoğunlukla yapraklı ve iğne yapraklı ağaçların egemen olduğu bir kuşaktır. Bu
bölümün 300-1500 m yükseltileri arasındaki kesiminde, yapraklı türler. 1500 m ve
yükseklere çıkıldıkça iğne yapraklı türler karışıma daha yüksek oranda katılmaktadır. Doğu
Kayını, Doğu Ladini, Anadolu Kestanesi, Sapsız Meşe, Adi Gürgen ve Porsuk gibi odunsu
türler bulunmaktadır. Bu kuşakta zengin orman altı otsu florada yer almaktadır.
NEMLİ DERE VEJETASYONU
Ana elemanı kızılağaç ormanlarıdır. Genellikle 1000 m altındaki dere yataklarında
yayılış göstermektedir.
Tablo IV.2.10.1. Faaliyet Alanı ve Civarı Belirlenen Flora Listesi
Türkçe Adı
Fitocoğrafik
Bölge
Endemizm
IUCN/RDB
Nisbi
Bolluk
Habitat
Akçaağaç
Öks.
-
-
3
Ormanlar
"
Öks.
-
-
2
Karışık
ormanlar
Aegopodium podagraria
-
Avr-Sib.
-
-
3
Ormanlar
Angelica
sylvestris
-
Avr-Sib.
-
-
2
Dereler,
yaş
çimenli yerler
-
Öks.
-
-
3
Ormanlar, nemli
çayırlar,
dere
kenarı, koyaklar
ACERACEAE
Acer cappadocicum
cappadocicum
subsp.
Acer trautvetteri
APİACEAE
sylvestris
subsp.
Chaerophyllum angelicifolium
Heracleum platytaenium
-
Öks.
+
LR(lc)
2
Karışık
ormanlar,
kayalık
yamaçlar, dere
kenarları, kıyılar
Sanicula europaea
-
Avr-Sib.
-
-
3
Ormanlar
ve
gölgelik alanlar
3
Nemli
yaprak
döken
veya
ibreli ormanlar,
taşlı yerler
İskorçina
Scaligeria lazica
Öks.
+
LR(nt)
ARİSTOLOCHİACEAE
Aristolochia iberica
-
Öks.
-
4
Derelerde nemli
kıyılar, yaprak
dökücü
ormanlar
Aristolochia pontica
-
Öks.
-
3
Nemli gölgelik
yerler,
gölgeli
dere kenarları
Asarum europaeum
-
Avr-Sib.
-
2
Karışık
ormanlar
-
D. Akdeniz
-
3
Nemli ,yaprak
döken ormanlar
-
-
-
4
Çalılık
dağlardaki
ormanlar
ASCLEPİADACEAE
Periploca
graeca
graeca
Vincetoxicum scandens
subsp.
61
-
ve
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Türkçe Adı
Fitocoğrafik
Bölge
Endemizm
-
-
-
Anthemis triumfettii
Nisbi
Bolluk
Habitat
-
3
Orman
-
-
3
Orman
Papatya
‫־‬
-
-
1
Kayalık
yamaçlar,
çayırlık,
ormanı
Bellis perennis
Koyun gözü
Avr-Sib.
-
-
4
Nemli
orman
Carlina vulgaris
-
-
-
-
3
Ormanı, akarsu
kenarı
Carpesium abrotanoides
-
-
-
-
4
Kestane
ormanı,
vadileri
Cicerbita racemosa
-
Öks.
-
-
1
Orman ve çayır
Türkçe Adı
Fitocoğrafik
Bölge
Endemizm
IUCN/RDB
Nisbi
Bolluk
Habitat
Cirsium hypoleucum
Köy göçüren
Öks.
-
-
3
Orman, gölgeli
kıyı,
kaya
çıkıntıları
Gnaphalium luteo-album
-
-
-
-
1
Su
kenarları,
nemli alan
Inula vulgaris
-
Avr-Sib.
-
-
3
Gölgeli
yamaç
-
Öks.
-
-
4
Orman, kayalık
yamaç
Lapsana communis L. subsp.
adenophora
-
-
-
-
3
Orman, gölgelik
alan,
akarsu
kenarı
Leontodon hispidus
-
Avr-Sib.
-
-
4
Orman
Petasites albus
-
Avr-Sib.
-
-
3
Nemli
alanlar,
Pilosella hoppeana
-
-
-
-
3
Orman
Senecio aquaticus
Yakup otu
Avr-Sib.
-
-
3
Orman,
alan
Solidago virgaurea
-
Avr-Sib.
-
-
4
Dere
Telekia speciosa
-
Avr-Sib.
-
-
4
Su
küçük
araları
-
-
-
4
Nemli çam ve
geniş yapraklı
orman
IUCN/RDB
ASPİDİACEAE
Polystichum aculeatum
ASPLENİACEAE
Phyllitis scolopendrium
ASTERACEAE
Lapsana communis
alpina
subsp.
çam
alan,
dağ
kayalık
gölgeli
nemli
kenarı,
ağaç
ATHYRİACEAE
Athyrium filix-foemina
BETULACEAE
Kızılağaç
Avr-Sib.
-
-
4
Yaprak döken
prmanlar, nemli
yerler, akarsu
kenarı
Omphalodes cappadocica
-
Öks.
-
-
3
Orman
ve
gölgeli kenarlar
Trachystemon orientalis
-
Öks.
-
-
3
Fagus ormanı,
gölgeli
nehir
Alnus glutinosa
BORAGİNACEAE
62
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Türkçe Adı
Fitocoğrafik
Bölge
Endemizm
IUCN/RDB
Nisbi
Bolluk
Habitat
kıyıları
BRASSİCACEAE
Alyssum murale
Cardamine bulbifera
Kevke
-
-
-
-
4
Her yerde
Avr-Sib.
-
-
3
Gölgelik kıyı, su
kenarı, orman
Cardamine lazica
-
Öks.
-
-
3
Su kenarı
Pachyphragma macrophyllum
-
Öks.
-
-
4
Karadeniz
ormanları
Şimşir
Avr-Sib.
-
-
2
Karışık yaprak
döken ormanlar
Campanula alliariifolia
Çan çiçeği
Öks.
-
-
3
Orman
Campanula lactiflora
"
Öks.
-
-
3
Ormanlar,
çalılık
Campanula latifolia
"
Avr-Sib.
-
-
3
Orman, çalılık
Campanula olympica
"
Öks.
-
-
3
Ormanlar,
Campanula rapunculoides
"
Avr-Sib.
-
-
3
Orman
kenarları,
çayırlıklar
Türkçe Adı
Fitocoğrafik
Bölge
Endemizm
IUCN/RDB
Nisbi
Bolluk
Habitat
Lonicera caucasica
Hanımeli
-
-
-
2
Orman
Sambucus nigra
Ayı otu
Avr-Sib.
-
-
3
Çalı arasında,
orman kenarları
Viburnum orientale
Gilaburu
Öks.
-
-
3
Orman
-
-
-
-
3
Nemli kenarlar,
dereler
-
-
-
-
3
Orman kenarları
BUXACEAE
Buxus sempervirens L.
CAMPANULACEAE
eğik
CAPRİFOLİACEAE
COMMELİNACEAE
Commelina communis
CONVOLVULACEAE
Calystegia silvatica
CORYLACEAE
Carpinus betulus
Adi Gürgen
Avr-Sib.
-
-
3
Orman
Corylus avellana
Fındık
Avr-Sib.
-
-
3
Orman
Dam koruğu
-
-
-
4
Yaprak döken
ormanlar
-
-
-
-
1
Nemli yerler
Carex capitellata
-
Öks.
-
-
3
Nemli kenarlar,
dereler
Carex depressa
-
Avr-Sib.
-
-
4
Akarsu
kenarları
Carex grioletti
-
-
-
-
3
Orman
-
-
-
-
3
Orman
At kuyruğu
-
-
-
3
Islak alan
CRASSULACEAE
Sedum pallidum
CUSCUTACEAE
Cuscuta europaea
CYPERACEAE
EBENACEAE
Diospyros lotus
EQUİSETACEAE
Equisetum palustre
ERİCACEAE
63
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Türkçe Adı
Fitocoğrafik
Bölge
Endemizm
IUCN/RDB
Nisbi
Bolluk
Habitat
Rhododendron luteum
Orman gülü
Öks.
-
-
4
Orman
Rhododendron ponticum
"
Öks.
-
-
4
Orman
Argyrolobium biebersteinii
-
-
-
-
1
Orman
Lathyrus aureus
Mürdümük
Öks.
-
-
2
Orman ve çalılık
Lathyrus roseus
-
Öks.
-
-
2
Orman ve çalılık
Medicago falcata
Teknecik
-
-
-
3
Trifolium canescens
Üçgül
Öks.
-
-
Trifolium medium
"
-
-
-
2
Ormanlar,
çalılık, otlaklar
Vicia crocea
Burçak
Öks.
-
-
3
Orman
Quercus coccifera
Meşe
Akdeniz
-
-
3
Orman
Castanea sativa
Anadolu
Kestanesi
Avr.-Sib.
-
-
3
Orman
Fagus orientalis
Doğu Kayını
Avr.Sib.
-
-
5
Orman
İğnelik
Avr-Sib.
-
-
3
Orman
Hypericum androsaemum
-
Avr-Sib.
-
-
3
Dere
Hypericum xylosteifolium
-
Öks.
-
-
3
Orman
-
Öks.
-
-
3
Orman
-
-
-
-
2
Nemli yerler
Ajuga reptans
-
Avr-Sib.
-
-
2
Ormanlar,
meralar
Türkçe Adı
Fitocoğrafik
Bölge
Endemizm
IUCN/RDB
Nisbi
Bolluk
Habitat
Calamintha sylvatica
-
Avr-Sib.
-
-
2
Ormanlar ve sel
yatakları
Clinopodium umbrosum
-
Öks.
-
-
1
Gölgeli kenarlar
Galeopsis bifida
-
Avr-Sib.
-
-
3
Orman
Mentha spicata
Dere nanesi
-
-
-
3
Dere kenarları
Phlomis russeliana
Çalba
Öks.
+
LR(lc)
3
Orman
Prunella vulgaris
-
Avr-Sib.
-
-
2
Nemli kenarlar,
dereler
Salvia forskahlei
Adaçayı
Öks.
-
-
3
Orman
FABACEAE
Orman ve çalılık
Nehir kıyıları
FAGACEAE
GERANİACEAE
Geranium asphodeloides
GUTTİFERAE
JUGLANDACEAE
Pterocarya fraxinifolia
JUNCACEAE
Juncus effusus
LAMİACEAE
Salvia verticillata
"
Avr-Sib.
-
-
3
Orman
Scutellaria galericulata
-
-
-
-
2
Nehir kenarı
Stachys sylvatica
Dağçayı
Avr-Sib.
-
-
3
Orman
Defne
Akdeniz
-
-
2
Ornithogalum orthophyllum
-
-
-
-
3
Orman
Paris incompleta
-
Öks.
-
-
3
Orman
-
-
-
-
3
Orman
LAURACEAE
Laurus nobilis
Orman
LİLİACEAE
LYCOPODİACEAE
Lycopodium clavatum
64
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Türkçe Adı
Fitocoğrafik
Bölge
Endemizm
IUCN/RDB
Nisbi
Bolluk
Habitat
OLEACEAE
Ligustrum vulgare
-
Avr-Sib.
-
-
3
Orman
Osmanthus decorus
-
Öks.
-
VU
3
Orman
Yakı otu
-
-
-
3
Dere kıyıları
-
Avr-Sib.
-
-
4
Orman
ONAGRACEAE
Epilobium roseum
ORCHİDACEAE
Cephalanthera longifolia
Dactylorhiza urvilleana
-
Öks.
-
-
4
Orman
kıyıları
dere
Epipactis pontica
Mürgek otu
Öks.
+
LR(lc)
2
Orman
Ophrys apifera
Basur otu
-
4
Orman
Steveniella satyrioides
-
Öks.
-
-
3
Orman
-
-
-
-
3
Su kenarı, nemli
gölgelik orman
Ladin
-
-
-
4
Karışık orman
Brachypodium sylvaticum
-
Avr-Sib.
-
-
3
Ormanlık
yamaçlar
Calamagrostis epigejos
-
Avr-Sib.
-
-
1
Sulu çayırlıklar
Calamagrostis
pseudophragmites
-
Avr-Sib.
-
-
2
Ormanlık
yamaçlar
Danthonia decumbens
-
-
-
-
1
Ormanlık
yamaçlar
Glyceria plicata
-
-
-
-
2
Akarsu ve nehir
çevresi
Hordelymus europaeus
-
Avr-Sib.
-
-
4
Karışık
ormanlar
Melica uniflora
-
Avr-Sib.
-
-
4
Kayın ve ladin
ormanları
Molinia litoralis
-
Avr-Sib.
-
-
4
Nehirler çevresi,
ormanlar
Kuzu kulağı
-
-
-
3
Ormanlar
Türkçe Adı
Fitocoğrafik
Bölge
Endemizm
IUCN/RDB
Nisbi
Bolluk
Habitat
Lysimachia verticillaris
-
Öks.
-
-
3
Orman
çalılıklarda
Barut ağacı
Avr-Sib.
-
-
3
Ormanlar,
çalılıklar, dere
-
-
-
2
Orman ve çayır
-
-
-
3
Ormanlar
OSMUNDACEAE
Osmunda regalis
PİNACEAE
Picea orientalis
POACEAE
POLYGONACEAE
Rumex tuberosus
PRİMULACEAE
ve
RHAMNACEAE
Frangula alnus
ROSACEAE
Aruncus vulgaris
Laurocerasus officinalis
-
65
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Türkçe Adı
Fitocoğrafik
Bölge
Endemizm
IUCN/RDB
Nisbi
Bolluk
Habitat
Pyrus communis
-
-
-
-
2
Ormanlık
çalılık
Rubus hirtus
Böğürtlen
Avr-Sib.
-
-
3
Ormanlar
Asperula involucrata
-
Öks.
-
-
3
Ormanlar
Galium rotundifolium
-
Avr-Sib.
-
-
3
Orman
Söğüt
Avr-Sib.
-
-
4
Dere ve akarsu
kenarları
Avr-Sib.
-
-
3
Ormanlar,
çalılıklar, dere
kenarları
-
-
-
-
3
Dere kıyıları
Rhynchocorys elephas
-
Avr-Sib.
-
-
2
Dere kenarları
Verbascum eriorrhabdon
Sığır kuyruğu
Öks.
+
VU
2
Ormanlar,
Verbascum pyramidatum
"
Öks.
-
-
2
Ormanlar
Veronica magna
-
Öks.
-
-
3
Ormanlar
Veronica peduncularis
-
Öks.
-
-
3
Ormanlar
-
-
-
-
1
Ormanlar
ve
gölgelik yerler
Sırımbağı
Öks.
-
-
3
Ormanlar
ve
RUBİACEAE
SALİCACEAE
Salix alba
"
Salix caprea
SAXİFRAGACEAE
Saxifraga cymbalaria
SCROPHULARİACEAE
STAPHYLEACEAE
Staphylea pinnata
THYMELAEACEAE
Daphne pontica
Kaynak:Türkiye Bitkileri Veri Servisi (TÜBİVES)
Bitki isimleri ‘Türkçe Bitki Adları Sözlüğü’nden (Baytop,T,1994,TDK,ANKARA)yazılmıştır.Ancak bazı türlerin
Türkçe adları bulunamamaktadır.Bu nedenle bitki türleri binominal yazım kurallarına göre bilim dili olan Latince
olarak değerlendirilmektedir.
Faaliyet alanı florasına ilişkin endemizm ve tehlike sınıfları "Türkiye Bitkileri Kırmızı
Kitabı 2000"adlı esere göre değerlendirilmiştir.
Faaliyet alanı için yapılan geniş kapsamlı literatür çalışmalarında, ulusal ve uluslar arası
mevzuatlarla (Bern Sözleşmesi) koruma altına alınmış bir bitki türü tespit edilmemiştir.
Faaliyet alanı ve çevresi göz önüne alınarak yapılan geniş kapsamlı literatür incelemesi
sonucunda hazırlanan flora envanteri Tablo 18’de sunulmuştur. Bu tabloda familya ve tür
adları, Türkçe adı, fitocoğrafik bölgesi, endemizm, IUCN/RDB, nispi bolluk ve yayılış
gösterdiği habitatı belirtilmiştir.
Nisbi Bolluk Sınıfları:
1-Çok Nadir
2-Nadir
3-Nispeten bol
66
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
4-Bol
5-Çok bol ve saf populasyon
Listede Bulunan Türlerin Fitocoğrafik Bölgeleri:
Akd: Akdeniz Bitki Coğrafyası
Avr.-Sib.: Avrupa-Sibirya Bitki Coğrafyası
İr.-Tur.: İran-Turan Bitki Coğrafyası
Gen : Geniş
FAUNA :
Faaliyet alanı için yapılan geniş kapsamlı literatür taraması sonucunda, bulunması
muhtemel yaban yaşamı envanteri oluşturulmuştur.
Bu envantere göre ;
1- Balık
Türleri Tablo IV.2.9.1. ’te
2-Amphibia Türleri Tablo IV.2.10.2. ’te
3-Reptilia
Türleri Tablo IV.2.10.3.’de
4-Aves
Türleri Tablo IV.2.10.4. ’de
5-Mammalia Türleri Tablo IV.2.10.5. ’de
belirtilmiştir.
Tablolarda, her türün; familya adı, tür adı, Türkçe adı, habitatı, IUCN kategorisi, Red
Data Book kategorisi,Bern Sözleşmesi Ek-2(Kesin olarak koruma altına alınan fauna türleri)
ve Ek-3 (Korunan fauna türleri) listelerinin hangisinde yer aldığı belirtilmiştir.Bern
Sözleşmesi Ek-2 ve Ek-3 listesinde yeralmayan türler (- ) işareti ile belirtilmiştir.
Bununla birlikte; T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel
Müdürlüğü’nce 06.07.2007 tarih ve 26574 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe
giren "2007 - 2008 Av Dönemi Merkez Av Komisyonu Kararları " Ek-1 (Çevre ve Orman
Bakanlığı’nca Koruma Altına Alınan Yaban Hayvanları), Ek-2 (Merkez Av Komisyonu’nca
Koruma Altına Alınan Av Hayvanları), Ek-3 (Merkez Av Komisyonu’nca Avına Belli Edilen
Sürelerde İzin Verilen Av Hayvanları) listeleri ilgili tablolarda gösterilmiştir.
Ek-1 listesinde yer alan yaban hayvanları,4915 sayılı Kara Avcılığı Kanununun
4.maddesinin birinci fıkrası gereğince Çevre ve Orman Bakanlığı’nca koruma altına
alınmıştır. Bu listede yer alan yaban hayvanlarını avlamak,ölü yada canlı bulundurulması ve
nakledilmesi yasaktır.
Ek-2 listesinde yer alan yaban hayvanları,4915 sayılı Kara Avcılığı Kanununun
4.maddesinin birinci fıkrasının verdiği yetki çerçevesinde Merkez Av Komisyonu tarafından
koruma altına alınmıştır. .Bu listede yer alan yaban hayvanlarını avlamak, ölü yada canlı
bulundurulması ve nakledilmesi yasaktır.
Ek-3 listesinde yer alan yaban hayvanları, 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanununun
4.maddesinin birinci fıkrası gereğince Çevre ve Orman Bakanlığı’nca belirlenen 2007-2008
av döneminde belirtilen sürelerde avlanmasına Merkez Av Komisyonunca izin verilen av
hayvanlarıdır.
Faaliyet alanı fauna türleri belirlenirken; yapılmış olan
geniş kapsamlı literatür
çalışmaları ve habitat incelemeleriyle, bulunması olası türler tespit edilmiştir. Oluşturulan
envanter tablolarda sunulmuştur.
67
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Tablo IV.2.10.2. Faaliyet Alanı ve Çevresinde Tespit Edilen Amphibia Türleri
NO
Familya ve Tür
Adı
Türkçe
Adı
Habitat
IUCN
RDB
BERN
Kafkas
semenderi
Ağaçlık ve
nehir
kenarları
LR/lc
nt
III
SALAMANDRI
DAE
1
Mertensilla
caucasica
BUFONIDAE
2
Bufo bufo
Siğilli
kurbağa
Taş altı ve
toprak içi
-
nt
III
3
Bufo viridis
Gece
kurbağası
Taş altı ve
toprak içi
-
nt
II
Ağaç
kurbağası
Ağaçlık ve
çalılık yerler
LR/nt
nt
II
HYLIDAE
4
Hyla arborea
Kaynak:.Kuru M.,1999 :Omurgalı Hayvanlar ‘Amphibia Sistematiği’Palme Yayıncılık,ANKARA
Demirsoy A.,1996:Omurgalı Hayvanlar ‘Amphibialar’Çevre Bakanlığı Çevre
Müdürlüğü,Proje No:90-K-1000-90,ANKARA
Koruma
Genel
Tablo IV.2.10.3. Faaliyet Alanı ve Çevresinde Tespit Edilen Reptilia Türleri
NO
Familya ve Tür
Adı
Türkçe Adı
Habitat
IUCN
RDB
BERN
AKK
ANGUIDAE
1
Anguis fragilis
Yılansı
kertenkele
Taş altı ve
kökler
arasında
_
nt
III
Ek-1
LACERTIDAE
2
Lacerta rudis
Trabzon
kertenkelesi
Taşlık
yerler
-
nt
III
Ek-1
3
Lacerta
trilineata
İri
yeşil
kertenkele
Orman ve
dere
kenarı
-
nt
II
Ek-1
COLUBRIDAE
4
Corunella
austriaca
Taçlı yılan
Çayır ve
orman
kenarı
_
nt
II
Ek-1
5
Elaphe
hohenackeri
hohenacckeri
Kafkas
yılanı
Ormanlık
alanlar
_
nt
III
Ek-1
6
Elaphe
longissima
longissima
Eskülap
yılanı
Ormanlık
ve çalılık
alanlar
-
nt
II
Ek-1
7
Natrix natrix
Küpeli
yılanı
Dere
kenarı
LR/lc
nt
-
Ek-1
8
Natrix tessellata
Su yılanı
Su içinde
-
nt
II
Ek-1
su
Kaynak:.Kuru M.,1999 :Omurgalı Hayvanlar ‘Reptilia Sistematiği’Palme Yayıncılık,ANKARA
Demirsoy A.,1996:Omurgalı Hayvanlar ‘Sürüngenler’Çevre Bakanlığı Çevre Koruma Genel
68
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Tablo IV.2.10.4. Faaliyet Alanı ve Çevresinde Tespit Edilen Kuş Türleri
NO
Türkçe Adı
Habitat
RDB
BERN
STATÜ
AKK(*)
Orman ve çayır
A4
III
Y,KZ
Ek-1
ACCİPİTRIDAE
1
Accipiter nisus
Atmaca
2
Accipiter gentilis
Çakır kuşu
Orman ve çalılık
A3
III
Y,KZ
Ek-1
Nehir kıyısı
vadi tabanı
A3
III
Y,KZ,T
Ek-1
A3
III
Y
Ek-1
A3
III
Y,G
Ek-1
A3
II
Y,KZ
Ek-1
_
III
Y
Ek-3
3
Buteo buteo
Şahin
4
Buteo rufinus
Kızılşahin
ve
APODIDAE
5
Apus apus
Ebabil
Nehir kıyısı
vadi tabanı
ve
Balaban
Sulak alan
Alakarga
Tüm
alanlar
Gezginci Doğan
Orman ve çalılık
A3
II
Y,KZ
Ek-1
-
III
Y
Ek-2
ARDEIDAE
6
Botaurus stellaris
CORVIDAE
7
Garrulus glandarius
ağaçlık
FALCONIDAE
8
Falco peregrinus
FRINGILLIDAE
9
Fringilla coelebs
İspinoz
Ağaçlık alan
10
Carpodacus erythrinus
Çitre
Orman ve çalılık
-
III
G
Ek-1
11
Pyrrhula pyrrhula
Şakrak Kuşu
Orman ve çalılık
-
III
Y,KZ
Ek-2
12
Coccuthraustes
coccuthraustes
Kocabaş
Orman ve çalılık
-
II
Y,KZ
Ek-1
A3
II
Y,G
Ek-1
HIRUNDINIDAE
13
Hirunda rustica
Kır Kırlangıcı
Nehir kıyısı
vadi tabanı
ve
14
Delichon urbica
Ev Kırlangıcı
Orman ve çalılık
A4
II
G
Ek-1
Orman ve step
-
II
Y,KZ
Ek-1
-
II
T,G
Ek-1
_
II
Y,G
Ek-1
MOTACILLIDAE
15
Anthus spinoletta
Dağ İncir Kuşu
16
Anthus trivialis
Ağaç İncir Kuşu
Orman ve step
17
Motacilla flava
Sarı
Kuyruksallayan
Ormanlık
çalılık alan
18
Motacilla cinerea
Dağ
Kuyruksallayanı
Sulak alan
-
II
Y
Ek-1
19
Motacilla alba
Ak
Kuyruksallayan
Orman ve nehir
kıyısı
A4
II
Y
Ek-1
Kara Kızılkuyruk
Orman ve çalılık
-
II
G
Ek-1
ve
MUSCİCAPIDAE
20
Phoenicurus ochruros
PARIDAE
21
Parus ater
Çam
Baştankarası
Orman
_
II
Y
Ek-1
22
Parus major
Büyük
Baştankara
Ağaçlık alan ,park
ve bahçe
_
II
Y
Ek-1
23
Parus caeruleus
Mavi Baştankara
Ağaçlık alan,park
ve bahçe
_
II
Y
Ek-1
PRUNELLIDAE
NO
Türkçe Adı
Habitat
RDB
BERN
STATÜ
AKK(*)
24
Prunella modularis
Dağ Bülbülü
Orman ve çalılık
-
II
Y
Ek-1
Çalıkuşu
Orman ve çalılık
-
II
Y,KZ
Ek-1
REGULLIDAE
25
Regulus regulus
69
AYEN ENERJİ A.Ş.
NO
ÇED RAPORU
Türkçe Adı
Habitat
RDB
BERN
STATÜ
AKK(*)
Sığırcık
Orman ve nehir
kıyısı
-
III
Y
Ek-2
Karabaşlı
Ötleğen
Orman ve çalılık
-
II
G
Ek-1
Çit Kuşu
Orman ve nehir
kıyısı
A4
II
Y
Ek-1
ve bahçe
_
III
Y
Ek-3
STURNIDAE
26
Sturnus vulgaris
SYLIVIIDAE
27
Sylvia atricopilla
28
Troglodytes
troglodytes
TROGLODYTIDAE
TURDIDAE
29
Turdus merula
Kara Tavuk
30
Turdus viscivorus
Ökse Ardıcı
Orman ve çalılık
-
III
Y
Ek-2
Kızılgerdan
ve bahçe
_
II
Y
Ek-1
Çavuş Kuşu
Orman,bahçe ve
parklar
-
II
G
Ek-1
31
Erithacus rubecula
UPUPIDAE
32
Upupo epops
Kaynak:.Kuru M.,1999 :Omurgalı Hayvanlar ‘Aves Sistematiği’Palme Yayıncılık,ANKARA
Kiziroğlu,I,1993,The Birds of Turkey(Species Listin Red Data Book),TTKD,ANKARA
(*) T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü’2007-2008 Av Dönemi
Merkez Av Komisyonu Kararları’
Tablo IV.2.10.5. Faaliyet Alanı ve Çevresinde Tespit Edilen Memeli Türleri
NO
Familya ve Tür
Adı
Türkçe
Adı
Habitat
IUCN
RDB
BERN
AKK
CANIDAE
1
Canis lupus
Kurt
Orman ve
step
-
R(V)
II
Ek-1
2
Vulpes vupes
Tilki
Ormanlık
alan
LR/lc
nt
III
Ek-3
3
Lepus
europaeus
Tavşan
Ormanlık
alan
-
nt
III
Ek-3
-
III
Ek-3
III
Ek-3
LEPORIDAE
MUSTELIDAE
4
Mortes mortes
Ağaç
sansarı
Ormanlık
alan
-
5
Mortes foina
Kır
sansarı
Ormanlık
alan
-
6
Meles meles
Porsuk
Her türlü
ortam
LR/lc
-
III
Ek-2
Orman
Sivri
Faresi
Ormanlık
alan
LR/lc
nt
III
-
Yabani
Domuz
Ormanlık
alan
-
nt
III
Ek-3
SORICIDAE
7
Sorex araneus
SUIDAE
8
Sus
scrofa
scrofa
Kaynak:.Kuru M.,1999 :Omurgalı Hayvanlar ‘Mammalia Sistematiği’Palme Yayıncılık,ANKARA
Demirsoy A.,1996:Omurgalı Hayvanlar ‘Memeliler’Çevre Bakanlığı Çevre Koruma
Genel
(*) T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü’2007-2008 Av Dönemi
Merkez Av Komisyonu Kararları’
70
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Prof.Dr. Ali Demirsoy’a göre Red Data Book Kategorileri:
Ex
Tükenmiş türler (Extinct)
E
Tehlikede olan türler(Endangered)
V
Zarar görebilir türler(Vulnerable)
R
Nadir Türler(Rare)
I
Meçhul türler(Indeteminate)
K
Yetersizce bilinen türler(Insuffuciently Known)
O
Tehlike dışı türler(Out of danger)
nt
Nadir veya tehdit altında olmayan türler
IUCN Risk Sınıfları:
EW
Vahşi hayatta nesli tükenmiş
CN
Ciddi tehlike altında
EN
Tehlike altında
VU
Hassas
LR
Düşük risk
LR(cd)
Korumaya bağımlı
LR(nt)
Yakın tehdit altında
LR(lc)
En az endişe verici
Kuşlar için risk sınıflaması –Red Data Book-(Kiziroğlu 1993)’e bağlı kalınmıştır. Bu
sınıflar:
A.1
Nesli tükenmiş yada tükenmek üzere olan
A.1.1
Doğada nesli tükenmiş türler
A.1.2
Gözlemlere göre birey sayısı 1-25 çift arasında olan türler
A.2
Birey sayıları çeşitli bölgelerde yapılan gözlemlere göre 26-50 çift arasında olan türler
A.3
Belirli bölgelerde yoğunlaşmış, ancak yok olma tehlikesi ile karşı karşıya bulunmayan
türler
B
Geçici olarak Türkiye’ye gelen ve biyotopların yok edilmesi ile risk altına girecek olan
türler
B.1
Anadolu’yu kışlak olarak kullanan ancak Anadolu’da üremeyen türler
B.2-B.3
Anadolu’dan transit olarak geçen veya Anadolu’yu kışlak olarak kullanan ve risk
derecesi daha düşük olan türler
Y
Düzenli olarak yurdumuzda kuluçkaya yatan yerli kuş türleri
G
Yurdumuzda kuluçkaya yattıktan sonra göç eden türler
K
Yurdumuzda kuluçkaya yatmayan, transit göç yolu olarak kullanan türler
KZ
Kış aylarını yurdumuzda geçiren, kış ziyaretçisi türlerdir.
71
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Bern Sözleşmesi ile Koruma Altına Alınan Türler:
Bern Sözleşmesi’ne göre fauna elemanları iki ek liste halinde koruma altına
alınmışlardır.
Liste II
Kesin koruma altına alınan fauna türleri
Liste III
Korunan fauna türleri
İnşaat ve işletme aşamalarında, yukarıda belirtilen fauna listelerinde ve Bern
Sözleşmesi gereğince koruma altına alınan türler ve diğer yaban hayatı türleri üzerine,
faaliyetle ilgili olarak hiçbir ticari kaygı güdülmeyeceğinden bu türlerin avlanması, kasıtlı
olarak öldürülmesi veya alıkonması, yumurtalarına zarar verilmesi gibi etkiler söz konusu
olmayacaktır.
Flora-Fauna Üzerine Etkiler ve Alınacak Önlemler
Faaliyet alanı ve çevresinde yapılan geniş kapsamlı, flora-fauna literatür incelemesi
sonucunda envanter oluşturulmuştur. Oluşturulan flora ve fauna listeleri yukarıdaki
tablolarda sunulmuştur.
Buna göre; alanda 45 familya ve bu familyalara ait 128 tür bitki tespit edilmiştir.
Alanda belirlenen bitki türleri, ülkemizde dar ve sınırlı yayılış gösteren yada baskı altında
türler değildir. Bu türler ülkemizde geniş dağılımlar göstermekte ve olumsuz koşullara
dayanıklılık arz etmektedir. Bundan dolayı proje inşaat ve işletme aşamasında, geniş
populasyonlu ve bol bulunuşlu türlerin ortadan kalkması gibi bir tehdit oluşmayacaktır.
Karadeniz Bölgesi, bitki çeşitliliği ve endemik türlerin yoğunluğu açısından Türkiye’de
fakir bölgeler arasındadır. Proje alanı ve çevresini içine alarak yapılan geniş kapsamlı
literatür incelemelerinde endemik türlerden 5 tanesi bulunmaktadır. Bu türler Epipactis
pontica ,Haracleum platytaenium, Phlomis russeliana, Scaligeria lazica ve Verbascum
eriorrhabdon’dur. Tehlike sınıfı açısından bu türler LR (Nadir ve Tehdit Altında Olmayan
Türler) kategorisine girmektedir. Sadece endemik bir tür olan Verbascum eriorrhabdon ve
endemik olmayan Osmanthus decarus tehlike sınıfı açısından VU(Zarar Görebilir)
kategorisine girmektedir. Ancak Türkiye endemiği olan veya endemik olmayan bu türlerin
bir kısmı ülke genelinde, bir kısmı ise D.Karadeniz’de geniş yayılış göstererek, herhangi bir
tehlike altında bulunmamaktadır.
Faaliyetten sonra, bitkisel toprak üzerinde yer alan bitki örtüsü, bitkisel toprakta mevcut
olan ,tohum,rizom,soğan vb. vejetatif organlar vasıtasıyla tekrar önceki mevcut örtüyü
oluşturacaktır.
Proje alanında sulama olmaması nedeniyle tuzlanma, drenaj, erozyon, topraktaki
besinlerin suyla kaybedilmesi, gübre ve tarımsal ilaçların kullanılmasından doğacak
sakıncalar mevcut değildir.
Yapılacak olan regülatörden canlı hayatın devamının sağlanması amacıyla 300-1000 lt/s
arasında bir debinin akarsuya bırakılması önemlidir. Paşalar HES projesi için, Q7,10 (10 yıl
dönüş aralığına sahip 7 günlük düşük akım değerleri) yöntemi ile yapılan düşük akım debisi
hesabı ışığında, dere yatağına 0.83 m3/s’ lik bir debinin sürekli olarak verilecektir. Özellikle
Eylül-Ekim aylarında Karadeniz alabalığının yumurtlamak üzere akarsuların üst kısımlarına
hareket ettikleri dönemlerde bu hususa dikkat edilecektir.
72
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Faaliyet alanı ve çevresi için yapılan geniş kapsamlı liteatür incelemeleri sonucunda
2 familya ve bunlara ait 9 Balık türü tespit edilmiştir.1 tür Bern sözleşmesi Ek-3 kapsamında
değerlendirilmektedir.Deniz Alası (Salmo trutta labrax)’nın yıl içinde avlanması Türkiye’deki
balıkçılık yönetmelikleri ile yasaklanmıştır.
Paşalar Regülatörü ile HES arasındaki mesafede suyun azalmasından kaynaklı,
sucul canlıların olumsuz yönde etkilenmesini önlemek amacıyla, Çevre ve Orman Bakanlığı
ile belirlenecek ve balık türlerinin ekolojik isteklerini karşılayacak şekilde su miktarı
hesaplanarak verilecektir,böylece su azalmasında sucul canlıların minimum düzeyde
etkilenmesi sağlanacaktır. Her durumda dere yatağındaki canlı hayatını devam ettirebilmek
için yeterli bir miktar suyun dere yatağına bırakılması zorunludur. Ayrıca regülatör yerinin
hemen mansabında yatağa karışan pek çok küçük dereler bulunmaktadır. Bu derelerin
getirdiği sular yataktaki flora ve faunanın canlılığını garanti edecektir.
Rize ili Türkiye’nin en çok yağış alan ilidir. En az yağış aldığı ilkbahar mevsiminde
bile, kışın düşen yağışların kar şeklinde olması ve ilkbaharla birlikte bu kar örtüsünün
erimesiyle, akarsuların kabardığı tespit edilmiştir. Bu nedenle; regülatör yerinin mansabında
yatağa karışan pek çok küçük derelerde bir kuruma gözlenmeyecek ve bu derelerin getirdiği
sular yataktaki flora ve faunayı etkilemeyecektir.
Abuçağlayan deresinde bulunan canlı neslinin devamı için regülatör üzerinde balık
geçidi yapılacaktır.
Bölgede endüstri tesisleri ve yerleşim yeri bulunmaması sebebiyle Abuçağlayan
Deresi sularının endüstriyel ve evsel atıklarla kirlenmesi söz konusu değildir.
Bütün bu alınan önlemler ışığında, Abuçağlayan Dere’sinin baskın türü olan "Salmo
trutta labrax"ın ve diğer balıkların canlılığı ekosistem içerisinde devam edecektir.
Bern Sözleşmesi gereğince ülkemizdeki bütün Amphibia ve Reptilia üyeleri koruma
altındadır. Yapılan fauna çalışması sonucunda, faaliyet alanında, 4 Amphibia ve 8 Reptilia
türü tespit edilmiştir. Bu türler Red Data Book kapsamında yer almamakta, ancak Bern
Sözleşmesine girmektedir. Tablo 5. ve 6.’da belirtilmiş olan bu türler Türkiye için geniş
yayılışa sahip türlerdir. Reptilia türleri Türkiye için ‘nt: Nadir Tehdit Altında Olmayan Türler’
kategorisindedir.
Faaliyet alanı ve çevresi için yapılan geniş kapsamlı literatür incelemeleri sonucunda
17 familya ve bunlara ait 32 Aves türü belirlenmiştir. Bu türler içerisindeki 20 tür Bern
Sözleşmesi Ek-2 ve 12 tür Ek-3 kapsamında değerlendirilmektedir. Merkez Av Komisyonu
kararına göre 26 tür Ek-1,4 tür Ek-2 ve 2 tür ise Ek-3 listesi kapsamına girmektedir.
Kuşların durağan canlılar olmaması nedeniyle oluşturulan envanter çalışma alanı
içinde geçerli olacağı düşünülmüştür. Türler belirlenirken arazi örtüsü, topoğrafya ve rakım
gibi birçok faktör gözönüne alınmıştır.
Fauna türleri özellikle zarar görecek türler olmayıp, inşaat ve işletme aşamasında,
ortamdaki gürültü ve hareketlilikten dolayı, bulundukları habitatları terk ederek, çevredeki
daha uygun alternatif yaşam alanlarına çekileceklerdir.
Faaliyet alanı ve çevresini göz önüne alarak yapılan, geniş kapsamlı literatür çalışması
sonucunda 8 Mammalia türü tespit edilmiştir. Bunlar içerisinde 8 tür Bern Sözleşmesi
kapsamında, 7 tür de Merkez Av Komisyonu kararı kapsamında incelenmektedir. Bern
Sözleşmesi kapsamındaki Mammalia türlerinin 7 tanesi Ek-3 (Korunması Gereken Fauna
Türleri) listesine göre koruma altındadır.1 tanesi de Ek-2 (Kesinlikle Korunması Gereken
73
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Türler) liste kapsamındadır. Merkez Av Komisyonu kararı kapsamında incelenen Mammalia
türlerinin 5 tanesi Ek-3 (Her Vakit Avlanabilen Türler) kapsamında bulunmaktadır.1 tanesi
Ek-1 (Belirli Zamanlarda Avlanılmasına İzin Verilen Türler),1 tanesi de Ek-2 (Koruma Altına
Alınan Türler) liste kapsamındadır.
Bern Sözleşmesi’nin Ek-2 ve Ek-3 listesinde yer alan fauna türleri için, sözleşmenin 6.
ve 7. maddeleri uygulanacaktır.
Proje faaliyeti esnasında, faaliyet alanındaki türler daha uygun ortamlara
yerleşeceklerdir. Ortama adapte olabilen türler yaşamlarını faaliyet alanı yakınında
sürdüreceklerdir.
Ek olarak IUCN tehlike kategorilerine giren türler ve diğer fauna türleri üzerine faaliyet
ile avlanma, yumurtalara zarar verme gibi olumsuz koşullar yaratılmayacaktır. Bu şekilde
mevcut yaban hayatı tehdit edilmemiş olacaktır.
Söz konusu proje kapsamında 17.05.2005 tarih ve25818 sayılı Resmi gazetede
yayımlanarak yürürlüğe giren Sulak Alanların Korunması Yönetmeliği ile 4915 sayılı Kara
Avcılığı Kanunu hükümlerine uyulacaktır.
Proje kapsamında yapılacak inşaat çalışmaları yaban hayata rahatsızlık verecektir.
Rahatsızlığa bağlı etkiler yılın farklı zamanlarında hassas olan farklı fauna gruplarıyla,
mevsimsel olarak değişecektir. İnşaat periyodu süresince çoğu karasal fauna türlerinin
inşaat bölgesinden ayrılıp, insan faaliyetleri yoğunluğuna bağlı olarak diğer benzeri alanlara
gitmesi beklenmekte, hayvanlara yönelik tehlikenin önemli ölçüde azalacağı tahmin
edilmektedir.
Tünel ve proje ünitelerinin kurulacağı inşaat alanlarında, kaçınılmaz bir takım rahatsızlık
faktörleri oluşacaktır. Yapılacak patlatma işlemi sadece iş makineleri ile sökülemeyen
kayaçların patlatma ile gevşetilmesine yönelik olup inşaatı sırasında granitik kayaçların
olduğu kısımlarda düşük şiddetli patlatmalar yapılacaktır. Açık kazılarda ve tünellerdeki
patlatmalar gündüz saatlerinde yapılacaktır.
KAYNAKLAR
1- Kuru M.,1999 ,Omurgalı Hayvanlar ,Palme Yayıncılık,ANKARA
2- Demirsoy A.,2002:Genel Zoocoğrafya ve Türkiye Zoocoğrafyası ‘Hayvan Coğrafyası’
Meteksan A.Ş.,ANKARA
3T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel
Müdürlüğü’2007-2008 Av Dönemi Merkez Av Komisyonu Kararları’
4- Kiziroğlu,I,1993,The Birds of Turkey(Species Listin Red Data Book),TTKD,ANKARA
5- Şişli M.N,1999, Çevre Bilim Ekoloji,Gazi Kitabevi,ANKARA
6T.C.
Tarım
ve
Köy
İşleri
Bakanlığı,Tarımsal
Araştırmalar
Genel
Müdürlüğü,2001:Karadeniz Alabalığı (Salmo trutta labrax) Biyoekolojik Özelliklerinin Tespiti
ve Kültüre Alınabilirliğini Araştırılması Projesi,TAGEM/ HAYSUD/98/12/01/007
TRABZON
7- Türkiye Bitkileri Veri Servisi (TÜBİVES)
8-Türkiye Taksonomik Tür Veri Tabanı
74
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
9-WWF Türkiye (www.wwf.org.tr)
10-T.C. Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı,Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü,2004:
Karadeniz Alabalığı (Salmo trutta labrax)’nın Yetiştiriciliği ve Balıklandırma Amacıyla
Kullanımı,TAGEM/ HAYSUD/2001/07/01/20, TRABZON
11-Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü (www.dsi.gov.tr)
12-Rize İl Çevre Durum Raporu 2006
13-Bilim ve Teknik Web Sitesi (www.biltek.tubitak.gov.tr)
IV.2.12. Madenler ve Fosil Yakıt Kaynakları (rezerv miktarları, mevcut ve planlanan
isletilme durumları, yıllık üretimleri ve bunun ülke veya yerel kullanımlar için önemi ve
ekonomik değerleri)
Sanayi Madenleri:
Rize İli, endüstriyel hammaddelerden sadece seramik sanayi (kil+kaolen) ve
granit+mermer açısından potansiyele sahiptir.MTA’ nın ve bazı özel kuruluşların yaptıkları
çalışmalar sonucunda 5 adet seramik ve 7 adette inşaat sanayi hammaddesi olmak üzere
toplam 12 adet yatak ve zuhur tespit edilmiştir. Seramik sanayi hammaddelerinden kaolen ve
kil yatakları Pazar-Ardeşen-Fındıklı İlçelerinde sahile yakın kısımlarda yer almaktadırlar.
İnşaat sanayi hammaddelerinden granit-mermer yatakları ise İkizdere ve çevresinde
yer almaktadır. Bunlardan başka sadece Ardeşen’in güneyinde bir gabro-mermer yatağı
mevcuttur. Seramik sanayi hammaddelerinden kaolen yataklarından ikisinde rezerv hesabı
yapılmış ve toplam 683.000 ton (G+M+Mm) rezerv tespit edilmiştir. İki adet kil yatağında ise
610.000 ton (M) rezerv tespit edilmiştir. Bu hammaddelerden kaolen ve killer seramik
sanayinde kullanılabilir niteliktedir. İnşaat sanayi hammaddelerinden granit-mermerlerin
toplam rezervleri 23.705.000 m3 dolayındadır. Gabro-mermerler ise 6.895.000 m3 lük bir
rezerve sahiptirler. İkizdere yöresindeki granit-mermer yataklarından ikisi özel kuruluşlarca
işletmeye başlanmıştır.
Metalik Madenler:
Doğu Karadeniz Metalojenik Provensi içinde yer alan Rize ili, metalik madenler
açısından önemli bir potansiyele sahiptir. MTA’ nın bu güne kadar yaptığı çalışmalar sonucu
6 adet Cu-Pb-Zn, 7 adet Fe, 12 adet Mn ve 3 Adet Mo-Cu olmak üzere toplam 28 adet yatak
ve zuhur tespit edilmiştir.Metalik madenler oluşturdukları yatak tiplerine göre alt gruplara
ayrılarak incelenmiştir. Bunlardan masif tip (Cu-Pb-Zn) yatak ve zuhurlar Rize ilinin
doğusunda Çayeli ve Ardeşen –Fındıklı yörelerinde, Damar tip yatak ve zuhurlar Çayeli ve
İkizdere yöresinde, Skarn tip yatak ve zuhurlar ise İkizdere ve Pazar-Ardeşen-Fındıklı güney
yörelerinde yer almaktadır. Manganez yatak ve zuhurları ise Fındıklı ve Ardeşen yörelerinde
sahile yakın kesimlerdedir. Porfiri tip Mo-Cu zuhurları ise İkizdere, Ardeşen ve Güneysu
yörelerindedirler. Rize ilinde yer alan 3 adet masif tip Cu-Zn yatak ve zuhurlarından 2
adedinde rezerv hesabı yapılmıştır. Bunların Çayeli- Madenköy’ de işletilebilir tenörde
10.600.000 ton rezerv tespit edilmiştir. Bu yatak 1994 yılında Çayeli Bakır İşletmeleri
tarafından işlenmeye başlamıştır. Yatak çevresinde rezerv artırmaya ve yönelik ve yeni yatak
bulmaya yönelik arama çalışmaları devam etmektedir. Ardeşen-Tunca yatağında da
1.000.000 ton rezerv beklenmektedir. Skarn tipteki 7 adet Fe yatak ve zuhurundan 2
adedinde rezerv hesabı yapılmış ve toplam 3.600.000 ton rezerv hesaplanmıştır. Bu iki
yatağın düşük tenörlü ve yüksek silisli olmaları nedeniyle bugün için işletilmeleri imkansız
görünmektedir. Rize ilinde yer alan 12 adet Manganez yatak ve zuhurundan 8 adedinde
75
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
rezerv hesaplaması yapılmış ve toplam 47.800 ton rezerv tespit edilmiştir. Bazılarının
yüksek silis içermeleri bugün işletilmelerini güçleştiren etkenlerin başında gelmektedir. Porfiri
tip Mo-Cu zuhurları üzerinde ise 1993 yılında yarı detay çalışmalar yapılmış, ancak önemli
bir potansiyel tespit edilememiştir.
Enerji Madenleri:
Rize ilinde intrüzif ve volkanik kayaçlar geniş alanlar kaplamaktadır. Bu durum enerji
hammaddelerinin (kömür v.s.) oluşumu için uygun ortamlar değildir. Sadece sıcak su ile
madensuyu kaynakları izlenir. Ayrıca Çayeli ilçesinin kuzeyinde deniz içinde bir petrol
sızıntısı da mevcuttur. Yapılan çalışmalar sonucu 1 adet petrol sızıntısı, 4 adet sıcak su ve 9
adet maden suyu kaynağı tespit edilmiştir. Bunlardan Çamlıhemşin-Ayder Yayla sıcak su
kaynağı ile Andon maden suyu kaynağında tesisler mevcuttur. Deniz içindeki petrol sızıntısı
ise bugün için araştırılmaya değer bulunmamıştır. Sıcak su ve maden suyu kaynaklarından
alınan numunelerin büyük bir kısmının kimyasal analizleri tamamlanmadığından analiz
sonuçları rapora aktarılamamıştır.
Kum-çakıl ocağı, taş ocağı vb. gibi malzemelerin yerleri, türleri, ruhsat alanlarını
gösteren tablo aşağıda verilmiştir.
Tablo IV.2.12.1. Taş Ocakları Ruhsat Bilgileri
GRUBU(CİNSİ)
RUHSAT ALANI
BULUNDUĞU MEVKİ
1 (A) Grubu (Kum-Çakıl)
5,13 Hektar
Aksu Mah. Kalkandere
0,79 Hektar
Küçükçayır Köyü Rize
2,1 Hektar
Ormanlıköyü Kalkandere
3,38 Hektar
Hüseyinhoca Köyü Kalkandere
9,94 Hektar
Elmalık Mah. Ardeşen
1,5 Hektar
Beyazkaya Köyü Ardeşen
4,97 Hektar
1,18 Hektar
0,19 Hektar
Kaptanpaşaköyü Çayeli
0,49 Hektar
Seslidere Köyü Çayeli
1,22 Hektar
Zincirliköprü Köyü Rize
1 (A) Grubu (Kum)
10 Hektar
Kıyıcık Köyü Fındıklı
1 (A) Grubu (Kum)
9 Hektar
Yalıköy Köyü İyidere
1 (A) Grubu (Kum)
9 Hektar
Sarayköy Köyü İyidere
2,41 Hektar
Kesiköprü Köyü Pazar
0,85 Hektar
Buzlupınar Köyü Çayeli
76
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Madencilik Faaliyetlerinin Yapıldığı Yerlerin Özellikleri:
Çayeli Bakır İşletmelerinin çalışma alanındaki temel kayaçlar; dasit, andezit, bazalt ve
bunların piroklastiklerinin oluşturduğu volkanik kayaçlardır. Çayeli-Madenli yöresinde,
karekteristik bir akifer özelliği gösteren birim, Büyükdere Vadisi tabanındaki volkanik temeli
üzerleyen alüvyonlardır. Alüvyonlar, büyük ölçüde kaba blok, blok, çakıl, kum, silt ve kilden
oluşmuş olup konsolide olmamışlardır. Bu konsolide olmamış malzeme, granit, granodiorit,
diorit, gabro, bazalt, andezit, dasit gibi magmatik kayaç parçalarından oluşmuş olup az
miktarda sedimanter kökenli kayaçları içerir. Büyükdere vadisi boyunca KB-GD yönünde
uzanan alüvyon ovası 150m genişliğe ve 1500 m uzunluğa sahiptir. Akiferlerin kalınlığı, 0-34
m arasında değişmekle birlikte ortalama kalınlığı 15 m dolayındadır. Madencilik faaliyetlerinin
yapıldığı araziyi çevreleyen alanda genellikle çay tarımı yapılmaktadır. Bölgede herhangi bir
özel koruma veya orman alanı bulunmamaktadır.
IV.2.13. Hayvancılık (türleri, beslenme alanları, yıllık üretim miktarları, bu ürünlerin ülke
ekonomisindeki yeri ve değeri)
Rize ilinde, çay tarımı yaygınlaştıkça mısır tarımı gerilemiş ve buna bağlı olarak
hayvancılık da eski önemini kaybetmiştir. Fakat yayla ve platolar zengin otlak ve mer’alarla
kaplıdır ve hayvancılığa çok müsâittir. Arıcılık hızla yayılmaktadır. İkizdere’nin anzer balı çok
meşhur ve kıymetlidir.
Balıkçılık oldukça ileridir. Balık üretiminde Ordu, Trabzon ve İstanbul’dan sonra
dördüncü sırada yer alır. Rize kıyıları bol ve kaliteli balık potansiyeline sâhiptir.
Tablo IV.2.13.1. Su Ürünleri
İL
Tatlı Su Ürünleri (ton)
RİZE
ALABALIK
472,8ton
Deniz ürünleri (ton)
Hamsi
365
Barbunya
30,5
İstavrit
144
Kalkan
5
Kefal
Mezgit
25,7
Lüfer
Palamut
160
Sardalya
Hamsi
539,5
Uskumru
Diğerleri
4,5
Toplam
734,7
Kabuklu
yumuşakçalar
ve
-
Sünger
Yosun
Toplam
77
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
IV.2.14. Devletin yetkili organlarının hüküm ve tasarrufu altında bulunan araziler
(Askeri Yasak Bölgeler, kamu kurum ve kuruluşlarına belirli amaçlarla tahsis edilmiş
alanlar, vb.)
Proje alanı içerisinde devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan araziler yer almamaktadır.
IV.2.I5. Proje yeri ve etki alanının hava, su, toprak ve gürültü açısından mevcut kirlilik
yükünün belirlenmesi
Hava kalitesi
Kükürtdioksit Konsantrasyonu ve Duman
Kükürtdioksit, suda ve dolayısıyla vücut ısısında (kanda) büyük ölçüde çözülebilen bir
gazdır. Bunun en önemli tesiri üst solunum yollarının cidarını zedeleyerek neticede hava
akışına olan mukavemetini azaltmasıdır. Araştırmalar Kükürtdioksitin, Sodyum klorür gibi
aerosoller ile birlikte bulunması halinde çok daha tehlikeli olduğunu göstermiştir.
Kükürtdioksit tesiri kronik olmaktan ziyade akut olarak meydana gelmektedir. SO2 aynı
zamanda solunum sisteminin koruyucusu olan tüycüklere de zarar vermektedir.
İlde hava kirliliği ölçümleri il çevre müdürlüğü tarafından hava kalitesi izleme
istasyonu ile bir sabit noktadan yapılmaktadır. İlde tüm aylarda kısa vadeli sınır değerlerin
aşılmadığı görülmektedir. İlde yapılan bu ölçüm sonuçlarına göre hava kirliliği açısından 1.
sınıf iller arasında yer almaktadır. Ülkemiz standartlarına göre SO2 hava kirleticisinin uzun ve
kısa vadeli sınır değerleri şöyledir.
Standart değerler
Uzun vade
Kısa vade
SO2
150 µg/m3
400 µg/m3
DUMAN
150 µg/m3
300 µg/m3
Partikül Madde Emisyonları
Ortalama gaz molekül büyüklüğü 0,0002 pg / m3 çaptan iri olan havada bir süre
askıda kalabilen katı veya sıvı her türlü madde partikül sınıfına girmektedir. Partikül
şeklindeki kirletici emisyonlar iriliklerine, yoğunluklarına ve kimyasal yapılarına bağlın olarak
aeresol, duman, is ve toz şeklinde isimlendirilirler. Partiküllerin solunum sistemi ve
akciğerlerdeki hareketleri ve etkileri aerodinamik özelliklerine bağlıdır. Çok ince partiküllerin
yanında oldukça büyük toz partikülleri yanında oldukça büyük toz partikülleri de burun
kısmından girmekte, daha sonra solunum sistemi ve akciğerde çeşitli mekanizmaların
etkisiyle tutulmaktadır. Bu da insan sağlığını olumsuz yönde etkilemektedir.İl Sağlık
Müdürlüğü tarafından yapılan Hava Kirliliği ölçümlerinde partikül madde miktarı da
belirtilmektedir. Hava Kalitesinin Korunması Yönetmeliğine göre, Partikül madde (PM) için
kısa vadeli sınır değer (KVS) 300 Pg/m3 uzun vadeli sınır değer 150 Pg/m3 dür.
Karbonmonoksit
Karbonmonoksit atmosferde bulunan en yaygın ve en zararlı hava kirleticilerden
birisidir. Özellikle otomobil egzoz gazlarında önemli olarak bulunur.Karbonmonoksitin uzun
vadeli sınır değeri 10.000 Pg/m3 , kısa vadeli sınır değeri30.000 Pg/m3 dür.İlde trafik
araçlarından kaynaklanan egzoz gazlarının içindeki Karbonmonoksit gazlarının ölçümleri
yapılmaktadır. Egzoz gazları içerisinde bulunan karbonmonoksit egzoz ölçümleri esnasında
belirlenmektedir.
78
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Yer altı Suları ve Kirlilik:
Yer altı suları bulundukları katmanlardan kaynaklara veya bazı sanayi atıklarıyla
sulama ve içme kullanma sularına karıştığı görülen kirliliklerin hem insan sağlığı hem de
tarımsal
faaliyetler
açısından
küçümsenmeyecek
olumsuz
sinyaller
verdiği
görülmektedir.Ayrıca kanalizasyon sistemindeki kaçaklarda yer altı sularını etkilemektedir.
Sularda bulunan askıdaki katı maddelerin devamlı birikimi sonucunda toprakların geçirgenliği
gibi fiziksel özelliklerden bozulmakta olup, bu nedenle ürün ve kalite eksiklikleri ortaya
çıkmaktadır.
Akarsularda Kirlilik:
Ham kullanılmış suların doğrudan akarsulara boşaltılması neticesinde, başta yüksek
enerji potansiyeline sahip organik maddeler olmak üzere çeşitli kirleticiler bu su çevresine
girmiş olur. Boşalma noktasının mansap tarafından kalan nehir parçasında bir çok
değişmeler meydana gelir. Organik maddelerin ayrışması sırasında ortamdaki mevcut
oksijen çok hızlı şekilde sarf edilmeye başlar ve çözülmüş oksijen konsantrasyonu azalır.
Kirlenmiş su yatağındaki biyolojik hayat ve ekolojik sistemde değişikliğe uğrar. Çökebilen
maddeler, bulanıklık ve düşük çözülmüş oksijen konsantrasyonu balıkların ve diğer canlıların
normal yaşama mücadelesini sürdürebilir. Azot bileşikleri bir kirlenme indikatörü olarak
kullanılabilir. Gerek aerobik ve gerekse anaerobik ortamda, organik azot amonyum azotuna
dönüşür. Bunun için organik azot azalırken amonyum azotu azalmaktadır. Daha sonra nitrit
ve son ürün olarak ta nitrat meydana gelir. Nitrit konsantrasyonu bir miktar arttıktan sonra
tekrar azalır ve nitrata dönüşerek nitrat konsantrasyonunu sürekli olarak arttırır. Ayrıca DSİ
Şube Müdürlüğü tarafından su kalitesi izleme ağı içerisinde yer alan Rize İli sınırları dahilinde
Andon Deresi (Rize İçme Suyu Tesisi öncesi) üzerinde, Y:633375.000, X:4525800.000
koordinatlı su kalitesi izleme noktasından düzenli aralıklarla numune alınıp su kalitesi
ölçümleri yapılmaktadır.
Denizlerde Kirlilik:
İlde atıksu arıtma tesisi bulunmamaktadır. Merkez Belediyesi ve Çayeli Belediyesinin
deniz deşarjı mevcuttur. Kıyıda bulunan diğer ilçe belediyeleri atık sularını direkt olarak
denize deşarj etmektedir. İlin fazla yağış alması, kanalizasyonla yağmur sularının birlikte
taşınarak denizlere ulaşması kirlenmeyi meydana getirmektedir.
Rize İl Çevre ve Orman Müdürlüğü ile KTÜ Rize Su Ürünleri Fakültesinin ortaklaşa
yaptıkları çalışma sonucunda derelerdeki su kirliliğini tespit etmek için yapılan ölçümlerin
kimyasal analiz değerleri aşağıdaki tablolarda gösterilmiştir.
Tablo IV.2.I5.1. Rize ili için yapılan ölçümlerin kimyasal analiz değerleri
Parametre
1. istasyon
2. istasyon
3. istasyon
4. istasyon
5. istasyon
6. istasyon
Sıcaklık
5,1
7,3
7,8
8,3
8,9
9,2
pH
8,01
8,12
8,14
8,12
8,08
8,0
O2 (mg/L)
12,8
10,8
9,1
10,3
10,1
10,4
O2 %
104,5
86,5
80,4
93,2
86,6
91,7
Fe
0,35
0,22
0,17
0,27
0,05
0,48
Cu
0,23
0,14
0,15
0,15
0,05
0,31
Ni
0,64
0,66
0,56
0,61
0,08
0,83
Mn
0,57
0,31
0,36
0,34
0,10
0,63
Pb
0,97
0,65
0,66
0,57
0,2
1,47
Cd
0,025
0,025
0,025
0,001
0,025
0,086
79
AYEN ENERJİ A.Ş.
Parametre
Cn (toplam)
ÇED RAPORU
1. istasyon
2. istasyon
3. istasyon
4. istasyon
5. istasyon
6. istasyon
0,015
0,005
0,007
0,006
0,003
0,021
Cl
9
5
4
5
4
9
Ca
5
1
2
13
10
14
Mg
41
33
29
19
12
44
NO2
0,17
0,11
0,12
0,12
0,04
0,18
NO2-N
0,049
0,033
0,036
0,036
0,014
0,056
NO3
6,8
4,6
5
6,4
6,6
10,4
NO3-N
1,4
1
1,1
1,4
1,4
2,3
NH4
0,61
0,67
0,73
0,66
1,12
0,32
NH4-N
0,479
0,522
0,562
0,508
0,866
0,238
Total-N
1,7
2,1
2,3
1,4
1,8
1,5
PO4
0,4
0,32
3
0,4
0,2
0,1
PO4-P
0,13
0,1
0,99
0,04
0,06
0,02
P2O5
0,3
0,25
2,27
0,07
0,13
0,1
Toplam P
0,13
0,2
0,99
0,05
0,06
0,04
Cr
0,17
0,11
0,03
0,08
0,07
0,23
CrO4
0,37
0,24
0,08
0,13
0,15
0,5
Toplam Cr
0,17
0,11
0,03
0,08
0,07
0,23
COD
20,7
3,8
3,9
3,4
23,5
5,2
TOC
23,1
29,2
24
24,2
26,1
24,8
Zn
3,1
3,34
3,03
2,9
2,0
2,69
IV.2.16. Diğer özellikler
Bu kapsamda eklenecek başka bir husus bulunmamaktadır.
IV.3. Sosyo - Ekonomik Çevrenin Özellikleri
IV.3.1 Ekonomik özellikler (yörenin ekonomik yapısını oluşturan başlıca sektörler,
yöresel işgücünün bu sektörlere dağılımı, sektörlerdeki mal ve hizmet üretiminin yöre
ve ülke ekonomisi içindeki yeri ve önemi, diğer bilgiler )
Proje alanı Rize İli’ne bağlı Fındıklı İlçesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Projenin
inşaat ve işletme aşamalarında olası sosyo-ekonomik etkilerin en çok hissedileceği bölge
proje alanı ve yakın çevresindeki yerleşim birimleridir.
Proje yeri Fındıklı İlçesi’ne 19 km mesafededir. Proje sahası ve yakın çevresinde
herhangi bir yerleşim yeri yoktur. En yakın yerleşim yeri santral sahasının 5 km mesafedeki
Aslandere Köyüdür. Proje alanı çevresinde yazlık amaçlı kullanılan dağınık evler mevcut
olup, bu alanda sürekli bir yerleşim yoktur.
Bütün Karadeniz Bölgesi yerleşim yerlerinde olduğu gibi Paşalar HES proje alnında
da köylerdeki nüfus giderek kıyıdaki şehir ve kasabalarda toplanmaktadır. Bunun başlıca
sebebi vadiler içinde dağınık durumdaki eski yerleşim yerlerinde nüfusun artmasına karşılık
yeterli tarım alanı ve iş imkanı bulunmamasıdır.
Proje alanında vadi boyunca uzanan orman yolu üzerinde gezginci arıcılık yapan
şahıslardan başka kimselere rastlamak mümkün değildir.
Bölgede yaşayan nüfus genişliği en fazla 1 km’yi bulan sahil şeridi ile bu şeridin
300~400 kotlarına kadar olan yamaçlarında bulunur. Başlıca geçim kaynağı çay ve fındık
80
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
tarımıdır. Son zamanlarda kivi ve mandalina da yetiştirilmeye başlanılmıştır. Mısır ve lahana
da yetiştirilen diğer tarım ürünleridir. Bölge ekonomisinde balıkçılık ve arıcılık da önemli iş
kollarıdır.
Rize ili genelinde tarımla ilgili iş kollarında faaliyet gösteren kişilerin toplam nüfusa
oranı DİE son verilerine göre %64.5’tir. Gene aynı kuruluşun Rize ili genelinde 1990 yılında
yaptığı araştırmalara göre son hafta içinde bir işte çalışmamış olanların oranı erkelerde %27,
kadınlarda ise %41’dir.
İşsiz olup iş arayanların oranı ise %5.02’dir. İşsizlik bölge halkının en önemli
sorunlarının başında gelmektedir.
Proje büyük ölçüde işsizliğin yaşandığı bölgede inşaat esnasında kendi çapında bir
hareketlilik getirecek ve bölge ekonomisine katkıda bulunacaktır.
Projenin çevreye en önemli etkisi yılda üreteceği 150 x 106 kWh enerji ile pozitif yönde
olacaktır. Çünkü ülkemizde enerji çok pahalıdır ve tüketimin %68’i ithal edilmektedir. DİE
2000 yılı raporlarına göre tüketilen enerjinin %11’i odun ve gübreden temin edilmektedir.
Oysa, kaba bir hesapla yılda 47 000 adet, her biri 2.5 ton ağarlığında bir ağacı kesilmekten
kurtaracak enerji Paşalar HES’te üretilecektir.
IV.3.2. Nüfus (yöredeki kentsel ve kırsal nüfus, nüfus hareketleri; göçler, nüfus artış
oranları, ortalama hane hakli nüfusu, diğer bilgiler)
1927 yılında Türkiye’de 63 İl bulunmaktayken, özellikle 1985 yılından sonra idari
bölünüş yapısında gerçekleştirilen değişiklikler sonucu olarak 2000 yılında bu sayı 81’e
yükselmiştir.1927 yılında Türkiye’nin nüfusu 13648270, Rize ilinin nüfusu 171667 olarak
tespit edilmiş ve Rize İli nüfus büyüklüğü açısından 63 il arasında 37. sırada yer almıştır.Rize
İlinin yüzölçümü 3922 km2 ile Türkiye’nin yaklaşık %0.51 ini oluşturmaktadır. Rize’de km2’ ye
düşen kişi sayısı 1927 yılında yaklaşık 37 kişi iken, 2000 yılında 93 kişiye yükselmiştir.
Rize ilinin ortalama hane halkı büyüklüğü azalmaktadır.1995 yılında bu ilin ortalama
hane halkı büyüklüğü 6.1 kişi iken, 2000 yılında 5.2 kişiye düşmüştür.Rize ilinin 2000
yılındaki nüfusu 365938, 1990-2000 dönemindeki yılık nüfus artış hızı yaklaşık %4.8 ‘dir.il’e
bağlı bulunan 11 ilçeden Ardeşen ilçesi 58499 nüfusu ile en fazla nüfusa, hemşin ilçesi ise
4435 nüfusu ile en az nüfusa sahip ilçelerdir.İlin yıllık nüfus artış hızı en yüksek olan ilçesi
%38.6 ile Ardeşen iken, en az olan İlçesi %-35.6 ile İkizdere’dir. 1940 da 172764 olan Rize
nüfusu 50 yılda yüzde yüze yakın bir artış göstererek 1990 da 348,776’ya yükselmiş, 2000
yılında ise 365938’e çıkmıştır. Son 50 yıllık dönemde Rize’nin yıllık ortalama nüfus artış oranı
ortalaması % 1,3 olup, Türkiye ortalamasının (% 2,3) çok altındadır. Bunda bazı yıllarda
görülen nüfus azalması etkili olmuştur. Rize’de nüfus 1940-45 arasında binde 1,1985-90
arasında da bide 13 azalmıştır. Gerek bu azalma, gerekse Rize nüfus artış oranının 19401990 arasında çoğunlukla Türkiye ortalamasının altında seyretmiş olması; Rize’den başka
kentlere nüfus akışını kuvvetle muhtemel kılmaktadır.
1940 yılı itibariyle Rize’de nüfusun % 38.2’si kentler, % 61.8’i de köylerde yaşarken bu
oran 2000’de kentlerde % 56.1, köylerde % 43.9 olmuştur. Aynı değerlerin Türkiye’de sıra ile
% 59.0 ve % 41.0 olduğu düşünülürse Rize’de kentleşme oranının Türkiye ortalamasının
altında olduğu sonucuna varılabilir. Ancak buna rağmen Rize’de toplam nüfus içindeki payı
1940’tan bugüne kadar % 100 civarında artış göstermiştir.
81
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Tablo IV.3.2.1. 2000 yılı itibariyle Rize merkez İlçe ve diğer ilçelere kayıtlı nüfus
1
Merkez
127320
2
Ardeşen
58499
3
Çamlıhemşin
8237
4
Çayeli
51816
5
Derepazarı
10239
6
Fındıklı
16740
7
Güneysu
16522
8
Hemşin
4435
9
İkizdere
10710
10
İyidere
10074
11
Kalkandere
19131
12
Pazar
32215
Toplam
365938
Kaynak : İl Nüfus ve Vatandaşlık Müdürlüğü 2002
Rize’de nüfusun dağılışını belirleyen temel faktör yer şekilleridir. Yerleşmeye elverişli
düz alanların az bulunması, yerleşme merkezlerinin sahil şeridinde ve akarsu vadilerinde
kurulmasını zorunlu kılmıştır. Nitekim merkez ilçe de dahil olmak üzere 12 ilçenin 6 tanesi
sahil şeridinde, diğer ilçelerin tamamı ve köylerin önemli bir kısmı da akarsuların taraça
düzlüklerinde kurulmuştur. Ayrıca içerilere doğru engebenin çok artması iç bölgenin tenha
olmasına yol açmıştır. Bunun sonucu olarak ortalama 86 olan nüfus yoğunluğu sahil
şeridinde100’ü geçmektedir. Bir başka deyişle Rize’nin sahil şeridi Türkiye’nin En yoğun
nüfuslu yerleri arasında olduğu gibi ortalama nüfus yoğunluğu bile Türkiye ortalamasını (69)
çok üzerindedir.
Tablo IV.3.2.2. Rize ili köy ve şehirlere kayıtlı nüfus
İlçe adı
Toplam nüfus
Şehir nüfusu
Köy nüfusu
Merkez
127320
78144
49176
Ardeşen
58499
45392
13107
Çamlıhemşin
8237
2354
5883
Çayeli
51816
22546
29270
4067
Derepazarı
10239
6172
Fındıklı
16740
11043
5697
Güneysuyu
16522
4914
11608
Hemşin
4435
3262
1173
İkizdere
10710
2384
8326
İyidere
10074
5466
4608
Kalkandere
19131
8886
10245
Pazar
32215
14682
17533
Rize İli 2000 yılı nüfus sayımı sonucunda İl genel toplam nüfusunun 365938 olduğu
görülmekte olup, bu nüfusun 49.5’ini erkek, 50.5’ini de kadın nüfusu oluşturmaktadır.
82
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Tablo IV.3.2.2. İlin nüfus yapısı
IV.3.3. Gelir (yöredeki gelirin işkollarına dağılımı, işkolları itibariyle kişi başına düsen
maksimum, minimum ve ortalama gelir)
Proje alanında ekonomik hayat tarıma dayalıdır. Rize İli’nde halk geçimini başta çay
olmak üzere genellikle tarımdan, tarıma dayalı ticaret ve sanayiden sağlar.
Rize'de 500 689 dekar alanda çay tarımı yapılmaktadır. Bu alan, Doğu Karadeniz
bölgesindeki çaylık alanların % 65.2'si etmektedir.
Çay tarımının başlaması ve arazinin çaya tahsis edilmesi ile birlikte diğer tarımsal
faaliyetlerde gerileme meydana gelmiştir. Rize'de yoksulluğun ortadan kalkmasında ve
insanca bir hayat yaşanabilmesinde çayın katkısı ve rolü büyüktür.
Çayın yanında karalahana, mısır, patates, fasulye gibi sebzeler ile narenciye, elma,
armut, erik, üzüm ve fındık gibi meyveler de yetiştirilmektedir. Ancak bu ürünler sadece
çiftçilerin tüketimine yönelik olup, çok az aile ihtiyaç fazlasını pazarda satışa sunmaktadır.
İlin iç kesimlerinde büyük ve küçükbaş hayvancılık yapılır, ama bölgenin dağlık olması
hayvancılığı olumsuz etkilemekte ve aile ihtiyaçlarını karşılamaktan ileriye gitmesini
engellemektedir. Kıyıda ise tatlı su ve deniz balıkçılığı yapılmaktadır. Balık üretme çiftlikleri
günden güne artmakta ve tatlı su balıkçılığı gelişmektedir.
İç kesimlerde arıcılık da yapılmaktadır. İkizdere yöresinde elde edilen Anzer balı ülke
çapında hatta dünyada ünlüdür. Türkiye’nin en çok yağış alan yöresi olan ilde ormancılık da
önemli bir geçim kaynağıdır.
Rize'de en önemli sanayi dalı çay sanayidir. İlde Çaykur'a ait 32 adet yaş çay işleme
fabrikası ve 1 adet paketleme fabrikası ile özel sektöre ait çok sayıda yaş çay işleme
fabrikaları mevcuttur. Özel sektör sanayi tesisleri büyük oranda küçük işletmeler şeklindedir.
Çayeli'ne bağlı Madenli beldesinde mevcut zengin Bakır ve Çinko yatakları yabancı
sermaye ve Etibank ortaklığı ile işletilmeye başlanmış ve bu maksatla yörede önemli bir
sanayi tesisi kurulmuştur. Üretilen konsantre bakır ve çinko cevheri ham olarak ihraç
edilmektedir.
83
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Ardeşen'de kurulan ASİLSAN silah fabrikası Smith Wesson tipi Atmaca 53 tabanca
üretimi yapmakta ve yöre insanına istihdam sağlamaktadır.
Rize'de bunlardan başka kereste fabrikaları, un fabrikası, bakır levha fabrikası, helva
şeker imalathanesi, tuz imalathanesi, bakır eşya imalathanesi, karisor ve kereste atölyeleri,
kum ve mıcır tesisleri gibi çok sayıda küçük sanayi tesisleri mevcuttur.
Küçük imalathanelerde sağlam ve dayanıklı Rize bezleri ve dokumalar üretilmektedir.
İlde muhtelif ticaret kollarında çok sayıda işyeri faaliyet göstermektedir. Sarp Sınır
Kapısı'nın açılması ile çoğunluğu Sınır Ticareti kapsamında olmak üzere ihracat imkanları
açılmış ve Rize tüccarları ihracat yapmaya başlamış, dış ticareti öğrenme sürecine
girmişlerdir.
Doğu Karadeniz Bölgesinde yer alan Rize, bölgenin en karakteristik özelliklerini
gösterir. Anadolu'nun diğer bölgelerinden coğrafi yapısıyla olduğu gibi kültürel yapısı ile de
ayrılır. Dik yamaçlı vadileri, doruklara ulaşılabilir dağları, buzul gölleri, zümrüt yeşili yaylaları,
tarihi kemer köprüleri ve kaleleri, coşkun akan dereleri ile çok özel bir turizm beldesidir.
Rize yöresi, doğal güzelliği, dağları, yaylaları ve denizi ile çok geniş bir turizm
potansiyeline sahiptir. Bu potansiyelin değerlendirilmesi için yapılması gereken çalışmalar
vardır ve bunların başında ulaşım ve konaklama imkanlarının artırılması ile yeterli tanıtımın
sağlanması gelmektedir.
Turizm sahasında yapılacak çalışmalar ile bölge yeni ve çok önemli bir gelir
kaynağına daha kavuşma imkanı bulacak ve göçün önlenmesi de sağlanmış olacaktır.
IV.3.4. İşsizlik (yöredeki issiz nüfus ve faal nüfusa oranı)
Paşalar Regülatörü ve Hidroelektrik Santrali; Rize İli, Fındıklı İlçesi sınırlarında yer
almaktadır. Yöre halkının bölge şartlarına göre geçim kaynağı, başta çay ve fındık olmak
üzere kısmen narenciye, meyvecilik, su ürünleri, arıcılık ve hayvancılıktır.
Fındıklı İlçesinin mülki sınırları içerisinde Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğüne bağlı
Fındıklı Çay Fabrikası ve bu fabrikaya ilaveten özel sektör bünyesinde Dosan,Doğuçay ve
Ofçay fabrikaları faaliyetlerini sürdürmektedir. İlçede yaklaşık 2500 çiftçi ailesi tarımsal gelir
ekonomik refahı sağlamada yeterli olmadığından çalışır nüfusun büyük bir çoğunluğu işçi,
memur ve esnaf gibi tarım dışı alanlarda çalışmaktadır. İlçede tarımsal faaliyetlerden yılda
yaklaşık 32 bin ton yaş çay, 750 ton kuru kabuklu fındık, 1350 ton süt, 60 ton et, 200.000
adet yumurta, 10 ton bal ve kıyı balıkçılığında yaklaşık 40 ton çeşitli cins balık avlanmaktadır.
İlçede çoğunluğu Jersey melezi 1500 baş sığır, 700 baş yerli sığır, 1600 küçükbaş
hayvan, 3000 adet Tavuk, 3500 adet fenni ve 500 adet ilkel arı kovanı mevcuttur. İlçede
tarımsal amaçlı bir Fındık Tarım Satış Kooperatifi, bir Tarım Kredi Kooperatifi ve 3 adet Çay
Ekicileri Kooperatifi ve 10 adet Yapı Kooperatifi mevcuttur.
İlçede son yıllarda yeni bir ürün olan kivi’ nin
yaygınlaşmaktadır.
üretimi alternatif ürün olarak
İlçede Ziraat ve Halk bankalarının şubeleri bulunmaktadır. Fuar, sergi ve panayır
bulunmamakla birlikte haftanın Perşembe günleri yöre halkı tarafından üretilen ürünler ile
çevre ilçe esnafının sattığı mallardan oluşan pazar kurulmaktadır.
84
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
İlçede küçük sanayi ve zanaatkârlık (Ustalık – Çıraklık) alanlarına ilgi duyulmamakta
olup, çalışan kesimin büyük bir çoğunluğu memur ve işçi’dir. Genç nüfusun büyük bir
çoğunluğu işsiz olduğundan ilçemiz sürekli göç vermektedir. Aşağıdaki tabloda il genelindeki
işsizlik durumu verilmiştir.
Tablo.IV.3.4.1. İşsizlik Durumu DİE 2000 Genel Nüfus Sayımı
20-49 Yaş
20-49
2.864
2.881
120
891
351
580
186
278
111
158
543
667
9.630
TOPLAM
ERKEK
1.114
740
25
167
42
327
53
30
22
27
87
185
2.819
KADIN
3.978
3.621
145
1.058
393
907
239
308
133
185
630
852
12.449
Tablo.IV.3.4.2. Öğrenim Durumuna Göre İşsiz Sayısı (DİE 2000 Genel Nüfus Sayımı)
ÖĞRENİM DURUMU
KİŞİ SAYISI
ERKEK
KADIN
Okuma-Yazma Bilmeyen
245
181
İlköğretim Okulu Mezunu
5.467
1.376
Ortaokul Mezunu
158
78
Lise Ve Dengi Okul Mezunu
3.665
1.630
Yükseköğretim Mezunu
694
483
Toplam
10.229
3.748
Genel Toplam
Kaynak: www.rizeshcek.gov.tr/rize_demografik.htm
13.977
IV.3.5. Yöredeki sosyal altyapı hizmetleri (eğitim, sağlık, kültür hizmetleri ve bu
hizmetlerden yararlanılma durumu)
DİE 2000 yılı verilerine göre Rize İli genelinde kadınların %79.3’ü, erkeklerin %96.4’ü
okuma yazma bilmektedir. Bu oran Türkiye ortalamasının civarındadır.
İl dahilinde 565 adet ilköğretim okulu, ilkokul, bağımsız ortaokul, lise bünyesinde orta
okul, Anadolu lisesi bünyesinde ortaokul, işitme engelliler için özel eğitim ilköğretim okulu,
özel okul, kız meslek lisesi bünyesinde ortaokul, imam hatip lisesi bünyesinde ortaokul ve bu
okullara devam eden toplam 46 977 öğrenci, 15 adet resmi lise, 1 adet anadolu lisesi, 1 adet
anadolu öğretmen lisesi, 5 adet erkek teknik endüstri meslek lisesi, 2 adet anadolu meslek
85
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
lisesi, 3 adet kız teknik meslek lisesi, 2 adet ticaret lisesi, 1 adet anadolu ticaret lisesi, 1 adet
otelcilik ve turizm meslek lisesi, 7 adet imam hatip lisesi ve 6 adet sağlık meslek lisesi ve bu
okullara devam eden 14 560 öğrenci ile bu okullarda görev yapan toplam 2748 öğretmen
bulunmaktadır.
Ayrıca İlde Karadeniz Teknik Üniversitesi’ne bağlı İlahiyat, Su Ürünleri, Fen-Edebiyat
ve Eğitim Fakülteleri ile Rize Meslek Yüksekokulu ile Karadeniz Teknik Üniversitesi Fındıklı
Meslek Yüksekokulu da eğitim vermektedir. Bu fakültelere 171 ve yüksekokullara ise 1686
öğrenci devam etmekte olup, fakültelerde 29, yüksekokullarda ise 40 öğretim görevlisi hizmet
vermektedir.
Sağlık Durumu :
Rize İl merkezinde 7 adet Devlet, 2 adet SSK hastanesi vardır. Bu sağlık kurumlarında
85 adet mütehassıs hekim, 134 adet pratisyen hekim, 37 adet diş hekimi, 279 adet hemşire,
244 ebe ve 143 sağlık memuru hizmet vermektedir. Toplam yatak kapasiteleri ise 768’dir.
3787 kişiye 1 mütehassıs hekim, 2402 kişiye 1 pratisyen hekim, 8700 kişiye 1 diş
hekimi, 1154 kişiye 1 hemşire, 2251 kişiye 1 sağlık memuru ve 1319 kişiye 1 ebe
düşmektedir.
Proje alanında yöreye özgü bir hastalık veya sağlık problemi bulunmamaktadır.
Ulaşım ve Haberleşme
Proje alanında ulaşım karayolu ile yapılmaktadır. D010 Devlet Karayolu kıyıdaki bütün
şehir ve kasabaları birbirine bağlar. Ayrıca Rize’den Kaçkar Dağlarını geçerek İkizdere ve
İspir üzerinden Batburt ve Erzurum’a ulaşım imkanı bulunmaktadır.
En yakın hava meydanı Trabzon’da (160 km), en yakın liman Hopa’da (50 km)
bulunmaktadır.
Bölgede bütün il ve ilçe merkezlerinde PTT bulunmaktadır. Köylerin tamamında telefon
imkanı mevcuttur.
IV.3.6. Kentsel ve kırsal arazi kullanımları (yerleşme alanlarının dağılımı, mevcut ve
planlanan kullanım alanları, bu kapsamda sanayi bölgeleri, konutlar, turizm alanları
vb.)
Rize Merkez ilçelerden başka 11 ilçe, 4 bucak ve 350 köyden oluşmaktadır. İlin
belediye sayısı beldelerle birlikte toplam 21’dir. Kentleşme hareketlerinin geliştirdiği sosyo–
ekonomik yaşantı göç hareketlerini etkilemiş, resmi kurumlar, üniversite ve iş alanları ile
kentte yeni bir yapılanma başlanmıştır.
İlde konut yoğunluğu kent merkezinde yüksek olup kent merkezinden dışa doğru
ilerledikçe azaldığı söylenebilir. İlin arazi yapısı engebeli olduğundan Sanayi uygun alanlar
kısıtlıdır. Çay bitkisi yetiştirilmesine uygun iklim koşullarına sahip İlde kuru çay üretimi ile ilgili
Sanayi ağırlıktadır. Diğer sanayi dallarındaki ilerleme, arsa ve altyapı giderlerinin fazla olması
nedeni ile gelişmemiştir.
Çay sanayi 1940–1980 yılları arası Tekelin yaptığı 34 çay üretimi tesisine 4 aralık 1984
tarihinden itibaren özel sektörün yaptığı 122 tesis ilave edilerek gelişme göstermiştir. Buna
karşılık diğer sanayi tesisleri 3 adet un fabrikası, 21 adet orman ürünleri (Kapı-Pencere,
Doğrama ve Mobilya) tesisi, 15 adet ambalaj kutusu, 4 adet çay paketleme, 2 adet
86
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
şekerleme, 1 adet inşaat ve çivi ve bir adet balık unu ve yağı tesisi bulunmaktadır.Ayrıca 1
adet silah sanayi, 1 adet bakır sanayi, 1 adet çimento paketleme tesisi bulunmaktadır.
IV.3.7. Diğer Özellikler
Bu kapsamda belirtilecek bir husus bulunmamaktadır.
BÖLÜM V: PROJENİN BÖLÜM IV'DE TANIMLANAN ALAN ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ VE
ALINACAK ÖNLEMLER:
(Bu bölümde; projenin fiziksel ve biyolojik çevre üzerine etkileri, bu etkileri önlemek,
en aza indirmek ve iyileştirmek için alınacak yasal, idari ve teknik önlemler V.I ve V.2
başlıkları için ayrı ayrı ve ayrıntılı bir şekilde açıklanır)
V.l. Arazinin Hazırlanması; İnşaat ve Tesis Aşamasındaki Projeler, Fiziksel Ve Biyolojik
Çevre Üzerine Etkileri Ve Alınacak Önlemler
Proje kapsamında yer alacak ünitelerin inşaatı sırasında su, hava, gürültü kirliliği
oluşacaktır. Proje inşaatı süresince inşa faaliyetleri, konkasör tesisi işletilmesi, beton santrali
işletilmesi, taş ocağından malzeme temini sırasında kazı, doldurma, boşaltma, nakliye
işlemlerinden toz ve gürültü kirliliği oluşacaktır. İnşa faaliyeti süresince hafriyat atıkları,
nakliye kamyonlarının egzoz gazı atıkları, atık yağlar, tehlikeli atıklar, elektromekanik teçhizat
ambalaj atıkları, çalışan personelden kaynaklı evsel nitelikli atıksu ve katı atıklar oluşacaktır.
Ortaya çıkabilecek tüm kirleticiler inşaat ve elektromekanik montaj işlemleri tamamlandığında
ortadan kalkacaktır. İnşa faaliyeti süresince ortalama olarak 150 kişi çalışacaktır. İnşa
faaliyetlerinin sürdürülmesi için proje alanına 3 geçici şantiye kurulacaktır. Kurulacak
şantiyelerin yerleri Ek-3’de verilen haritada gösterilmiştir. Çalışan personelden
kaynaklanacak evsel nitelikli atıksular, şantiye sahalarında geçicici olarak inşa edilmesi
planlanan sızdırmasız fosseptik havuzunda biriktirilecektir. Sızdırmasız fosseptik havuzunda
biriktirilen evsel nitelikli atıksular lisanslı vidanjörler ile boşaltılacaktır. İnşaat aşamasında
oluşacak olumsuz çevresel etkiler raporda belirtilen ilgili mevzuatlar ışığında alınacak
tedbirler ile ortadan kaldırılacak veya en aza indirgenecektir.
V.I.1 Arazinin hazırlanması için yapılacak isler kapsamında nerelerde ve ne kadar
alanda hafriyat yapılacağı, hafriyat miktarı, hafriyat artığı toprak, taş, kum vb.
maddelerin nerelere taşınacakları, nerelerde depolanacakları veya hangi amaçlar için
kullanacakları, bertarafı, hafriyat sırasında kullanılacak malzemeler
Proje kapsamında yer alan ana yapılar; Regülatör ve silt tutma havuzu, İletim tüneli,
Denge bacası ve tehlike vanası, yaklaşım tünelleri,Cebri boru ve Hidroelektrik Santralidir.
Bunun yanında inşa işlemleri kapsamında malzeme ocağı, konkasör tesisi, şantiye alanları
gibi yardımcı üniteler yer alacaktır.
Proje sahasına ulaşım, Rize İli’ne bağlı Fındıklı İlçesi’nden Abuçağlayan Deresi
araçların gidiş gelişine müsait olsa da; demir, çimento ve daimi teçhizatı taşıyacak olan ağır
gerekmektedir. I. Yaklaşım tüneli bu yolun Gürcüdüzü ayrımından sonra 1.6. km’de
açılacaktır. Bu kesim çok az bir satıh ıslahı çalışması ile kullanılabilir hale getirilecektir.
87
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Proje kapsamında 34375 m2’lik alanda bir adet taş ocağının açılması planlanmaktadır.
Topografyanın nispeten uygun olduğu Gürcüdüzü mevkinde 100 ton / saat kapasiteli bir
kırma eleme tesisi kurulacak; kırma eleme tesisinde taş ocağından gelecek malzemenin ve
tünel kazılarından çıkan uygun özellikteki pasanın kırılması ile kum ve çakıl elde edilecektir.
Proje alanındaki tüm işlemler 18.03.2004 tarih ve 25406 sayılı resmi gazetede
yayımlanarak yürürlüğe giren “Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü
Yönetmeliği” ne göre değerlendirilecektir.
Proje kapsamında hafriyat işlemlerinin gerçekleşeceği üniteler ve hafriyat miktarları
Tablo V.I.1.1’ de verilmiştir.
Tablo V.I.1.1. Üniteler ve Yaklaşık Hafriyat Miktarları
Hafriyat miktarı (m3)
Hafriyat işlemlerinin yapılacağı yerler
Regülatör alanı
15.500
İletim ve yaklaşım tünelleri
88.450
Denge Bacası
1.250
Cebri boru
5.500
Santral sahası
9.900
Yapılacak yollar
120.000
Toplam
240.600
Proje kapsamında 240 600 m3 kazı ; 48 000 m3 dolgu yapılacaktır.
Kazılardan çıkacak malzemeler;
1. Yoldan çıkan hafriyatlar, yol genişletilmesinde kullanılacak
2. Yeni yapılan yollarda çıkan kazılar , kendi bünyelerinde dolguda kullanılarak
dengelenecektir.
3. Tünel ve yapıların hafriyatlarından çıkan malzemeler kırma eleme tesisinde işlem
gördükten sonra beton malzemesi ve/veya yollarda stabilize malzemesi olarak
kullanılacaktır.
4. Kullanılamayan hafriyat miktarı yolla dere yatağı arasında mevcut ceplere konacaktır.
5. Tünel kazılarından çıkıp kullanılamayan hafriyat, şantiye yerlerinde uygun alanlarda
ve Akman Sr. İle mezra suyu deresi arasında ( 4565550;693650 koordinatları) yer
alan geçici depo sahalarına konacaktır.
Herhangi bir malzemeyi dökmeden ve ya kazmadan önce, üst toprak sıyrılarak daha
sonra kullanım için depolanacaktır. İnşaat sırasında temizlenen üst toprak yığınları, Devlet
Karayolları Peyzaj Hizmetleri Teknik Şartnamesinde tanımlandığı gibi 3 metre genişliğinde ve
ortalama 1,5 metre yüksekliğinde saklanacaktır.
Kazı noktası yakınlarında rasgele depolamaya izin verilmeyecektir.
88
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
V.I.2. İletim Tüneli ve diğer inşaat çalışmalarında kullanılan patlatma işleminin yer altı
su kaynaklarına etkileri ve alınacak tedbirler
Patlatma işlemleri açık alanda; regülatör, ulaşım yolu ve hidroelektrik santral binasının
kazı işlemleri sırasında gerekli olan yerlerde, kapalı alanda; iletim tünelinin ve yaklaşım
tünelinin açılması sırasında gerçekleştirilecektir.
İletim tüneli kazısı esnasında özellikle fay, kırık ve çatlak zonlarından gelen su akma
ve sızıntılarına rastlanabilir. Jeolojik gözlemler sonucu volkanik ve magmatik kaya türleri
kazılabilme ve delinebilme açısından sert ve dayanımlıdır. Ancak kaolenleşme, milonitleşme,
aşırı parçalanmanın geliştiği zayıf kaya zonları ile karşılaşılabilir. Akma yapıları ve eklem
takımlarının neden olduğu çatlaklı yapının yoğunluğu, tünel kazısı sırasındaki stabiliteyi
belirleyen en önemli etmenler olacaktır. Tünel kazısında, rastlanması muhtemel olan tavanda
ve yan duvarlarda kırık süreksizliklerinden su akmaları gözlenebilir. Öncelikle bu suları nemli,
ıslak ve damlalar şeklinde sınıflandırmak gerekmektedir. Kaya kütlesinin mühendislik
özelliklerinin kestiriminde tünelcilik ve madencilik uygulamalarında RMR ve Q kaya kütlesi
sınıflandırma sistemleri yaygın kullanım alanı bulmaktadır. Bu sisteme göre kaya kütlelerinin
sınıflandırılmasında; kayaç malzemesinin dayanımı, kayaç kalitesi göstergesi (RQD),
süreksizlik aralığı, süreksizliklerin durumu, yeraltı suyu koşulları ve süreksizliklerin
yönelimine göre düzeltme değiştirgelerinden yararlanılmaktadır. İletim tüneli kazısı
esnasında jeolojik birimlerin kaya kütlesi özellikleri göz önünde bulundurularak uygun
tahkimat sistemleri belirlenmelidir. Tahkimat elemanları açıklığın çevresel koşullarına bağlı
olarak; püskürtme beton, çelik hasır, çimento dolgulu kaya saplamaları, kafesli çelik bağ ve
kalıp betondan oluşabilir. Matriksi killeşmiş aglomera ve breş seviyeleri ile bütün birimlerin
dokanaklarında püskürtme betonu, tel kafes ve çelik iksa kullanılmalıdır. Sadece belirli blok
ve makaslama zonlarında yersel olarak kaya bulonu ve/veya püskürtme betonu yeterlidir.
Duraylılığı artırmak ve kemerlenmeye yardımcı olmak amacıyla genelde tünel üst yarısında
yersel ve noktasal ve/veya yersel sistematik kaya bulonu ile hasır çelikli veya çeliksiz
püskürtme betonu uygulanmalıdır. İletim tüneli kalıcı olarak betonla kaplanmalı, tüm tünel
boyunca kontak enjeksiyonu ile jeolojik olarak gerekli tünel kısımlarında iç çapın yarısı kadar
uzunluğundaki kuyular vasıtasıyla konsolidasyon enjeksiyonu yapılmalıdır.
Tünel açımı sırasında eklem ve açık çatlaklar boyunca noktasal su gelişleri dışında
önemli bir yeraltısuyu problemi beklenmemelidir. Gerekli drenaj önlemlerinin alınmasının
yeterli olacağı bu tür sular da zaman içinde azalan debiye sahip olacaktır. Terzaghi kaya
yükü sınıflama sistemine göre kaya sınıfı iyi koşullarda 1 kötü koşullarda 3’tür.
V.I.3. Arazinin hazırlanması sırasında ve ayrıca ünitelerin inşaasında kullanılacak
maddelerden parlayıcı, patlayıcı, tehlikeli, toksik ve kimyasal olanların taşınımları,
depolanmaları ve kullanımları, bu isler için kullanılacak aletler ve makineler
Patlatma işlemleri açık alanda; regülatör, ulaşım yolu ve hidroelektrik santral binasının
kazı işlemleri sırasında gerekli olan yerlerde, kapalı alanda; iletim tünelinin ve yaklaşım
tünelinin açılması sırasında gerçekleştirilecektir.
Açık alan kazılarında ve tünel inşaatında kullanılacak patlayıcılar ile ilgili bilgiler
aşağıda verilmiştir.
a)Arazinin hazırlanması ve diğer proje ünitelerinin inşaatı sırasında;
- Regülatör alanı ve çevresinde, patlatma işlemleri sırasında toplam 15.500 m3 malzeme
kazılacaktır.
89
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
PATLATMA BİLGİLERİ:
•
•
•
•
H : Kazı derinliği= 4 m
d : Delik Çapı =89 mm
Delik düzeni : şeş-beş
Kullanılacak kapsül cinsi : 30 milisaniye gecikmeli kapsül
Atlas Power Company’e göre dilim kalınlığı hesabı;
•
•
•
•
•
B : Dilim Kalınlığı = 19,7 x d0,79 = 19,7x0,0890,79 = 2,91 m
S : Delikler Arası Mesafe = 1,25 xB = 1,25x2,91 = 3,64
T : Delik Taban Payı = 0,3 x B = 0,3x2,91 = 0,873 m
L : Delik Boyu = H+T = 4+0,873 = 4,873
hs : Sıkılama Boyu = B= 2,91 m
Anon Bağlantısına Göre Delik Tipi Şarj Yüksekliği hesabı;
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
hd : Delik dibi şarj yüksekliği = (0,3-0,5 ) x (B+T)
hd : 0,4x(2,91+0,873) = 1,63 m
hk : Delik kolon şarj yüksekliği = L-(hd+hs)
hk : 4,873-(1,63+2,91)=0,333
Qd : Delik dibine konulacak Patlayıcı şarj Konsantrasyonu (kg/m)
Qd : d2/1000 = (89)2/1000= 7,921 kg/m
Qhd: delik dibine konulacak patlayıcı miktarı= QdXhd
Qhd : 7,921x1,63= 12,91 kg
Qk : Delik Kolonu Şarj Konsantrasyonu= (0,4≤ x ≤0,5 ) x Qd= 0,5 x Qd
Qk : 0,5x7,921 = 3,9605 kg/m
Qhk : Delik Kolonuna Konulacak Patlayıcı miktarı = Qkxhk
Qhk: 3,9605x0,333 = 1,32 kg
QT : Deliğe konulacak patlayıcı miktarı = Qhd+ Qhk = 12,91+1,32 = 14,23 kg
Q : Özgül Şarj = QT/BXSXH = 14,23/2,91*3,64*4 = 0,336kg/m3
Bir delikten elde edilecek malzeme miktarı : BXSXH = 2,91X3,64X4= 42,37m3
Bir delikten elde edilecek malzeme miktarı :42,37 xρ(yoğunluk)=42,37 x 1,6=67,8 ton
Regülatör alanı ve çevresinde inşaatlar sırasında;
•
•
•
•
Yıllık elde edilecek hafriyat miktarı : 15.500 m3 x1,6 ton/m3 =24800 ton
Yılık toplam delik sayısı : 24800 /67,8 =366 delik
Yılda yapılacak patlatma sayısı : 40 adet
Bir patlatmadaki delik sayısı :366/ 40=9
Santral binası, cebri boru ve denge bacası inşaatında;
•
•
•
•
Yıllık elde edilecek hafriyat miktarı : 16650 m3 x1,6 ton/m3 =26640 ton
Yolların inşaatında;
•
•
•
Yıllık elde edilecek hafriyat miktarı : 120000 m3 x1,6 ton/m3 =192000 ton
90
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
•
Proje kapsamında tüm patlatma işlemlerinin aynı anda gerçekleştirileceği varsayımı
yapılacak olursa bir defada 90 delik patlatılacaktır. Yapılacak patlatma işlemi sadece iş
makineleri ile sökülemeyen kayaçların patlatma ile gevşetilmesine yönelik olup patlatma
sayısı hesaplananın daha altında olacaktır.
Malzeme ocağı;
Proje ana yapıları olarak Regülatör ve silt tutma havuzu, İletim tüneli, Denge bacası ve
tehlike vanası, Cebri boru, Hidroelektrik Santral ve yaklaşım yollarından oluşmaktadır. Ek-3
‘de verilen 1/25.000 ölçekli haritada da görüleceği üzere proje kapsamında bir tane taşocağı
yer almaktadır.
Taş ocağının alan büyüklüğü 34375 m2’dir. Ocaktan ortalama 24 m derinlikte malzeme
çıkarılacaktır. Ocakta üretim esnasında açık işletme yöntemi kullanılacaktır. Üretim
yönteminde malzemenin kalınlığı yaklaşık olarak 24 m gözlemlendiğinden ocakta 4
kademede istihraç yapılması planlanmaktadır. Basamakların 6 m yüksekliğinde ve 20 m
genişliğinde olması planlanmıştır. Malzeme ocağına ait imalat ve son durum haritaları EK21‘de verilmiştir.
Taş ocağına ait çalışma koordinatları ise aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Tablo V.I.3.1. Çalışma Koordinatları
Nokta
1.Nokta
2. Nokta
3. Nokta
4. Nokta
Aşağı(Y)
694850
695175
695175
694950
Yukarı(X)
4561075
4561075
4560950
4560950
Malzeme çıkarılması planlanan alanların görünür rezervi;
Yüzey alanı: 34375m2
Kalınlık:24 m
Yoğunluk: 2,7 ton/m3
34375x12x2,7 = 2227500 ton olarak bulunur. Üretim zayiatı % 10 alındığı zaman
Kullanılabilir Rezerv =2227500 x% 10 = 222750
2227500-222750=2004750 ton olarak bulunur.
Proje kapsamında yaklaşık 60.000 m3 (162000 ton) malzemeye ihtiyaç duyulmaktadır. taş
ocağından çıkan malzemelerle, tünel kazılarından çıkan uygun özellikteki pasa topografyanın
nispeten uygun olduğu Gürcüdüzü mevki civarında bir kurulması planlanan kırma eleme
tesisine taşınacaktır.
PATLATMA BİLGİLERİ:
•
•
•
•
H : malzeme kalınlığı= 6 m
d : Delik Çapı =89 mm
Delik düzeni : şeş-beş
Kullanılacak kapsül cinsi : 30 milisaniye gecikmeli kapsül
Atlas Power Company’e göre dilim kalınlığı hesabı;
•
•
B : Dilim Kalınlığı = 19,7 x d0,79 = 19,7x0,0890,79 = 2,91 m
S : Delikler Arası Mesafe = 1,25 xB = 1,25x2,91 = 3,64
91
AYEN ENERJİ A.Ş.
•
•
•
ÇED RAPORU
T : Delik Taban Payı = 0,3 x B = 0,3x2,91 = 0,873 m
L : Delik Boyu = H+T = 6+0,873 = 6,873
hs : Sıkılama Boyu = B= 2,91 m
Anon Bağlantısına Göre Delik Tipi Şarj Yüksekliği hesabı;
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
hd : Delik dibi şarj yüksekliği = (0,3-0,5 ) x (B+T)
hd : 0,4x(2,91+0,873) = 1,63 m
hk : Delik kolon şarj yüksekliği = L-(hd+hs)
hk : 6,873-(1,63+2,91)=2,333
Qd : Delik dibine konulacak Patlayıcı şarj Konsantrasyonu (kg/m)
Qd : d2/1000 = (89)2/1000= 7,921 kg/m
Qhd: delik dibine konulacak patlayıcı miktarı= QdXhd
Qhd : 7,921x1,63= 12,91 kg
Qk : Delik Kolonu Şarj Konsantrasyonu= (0,4≤ x ≤0,5 ) x Qd= 0,5 x Qd
Qk : 0,5x7,921 = 3,9605 kg/m
Qhk : Delik Kolonuna Konulacak Patlayıcı miktarı = Qkxhk
Qhk: 3,9605x2,333 = 9,24 kg
QT : Deliğe konulacak patlayıcı miktarı = Qhd+ Qhk = 12,91+9,24 = 22,15 kg
Q : Özgül Şarj = QT/BXSXH = 22,15/2,91*3,64*6 = 0,349kg/m3
Bir delikten elde edilecek malzeme miktarı : BXSXH = 2,91X3,64X6= 63,55m3
Bir delikten elde edilecek malzeme miktarı :63,55 xρ(yoğunluk)=63,55 x 2,7=171,6
ton
Yıllık elde edilecek malzeme miktarı : 60000 m3 x2,7 ton/m3 =162000 ton
Bir defa da 24 delik patlatılacaktır. 1 patlatma sonucunda yaklaşık 4118,4 ton
malzeme alınacaktır. Dolayısıyla 162000 ton malzeme üretimi için yılda 40 patlatma, ayda 4
patlatma yapılacaktır. Her bir delik arasında gecikme kapsülleri kullanılarak patlatma
gerçekleştirilecektir.
Sıralar arası mesafe dilim kalınlığı ile aynı alınacak olup, 2.91 m dir. Her patlatmada şeşbeş düzeninde delikler delinecek olup, toplamda 24 adet delik oluşacak şekilde
ayarlanacaktır.
2,9 m
3,6m
Şekil V.I.3.1 . Bir Patlatma İçin Kullanılacak Delik Düzeneği
b)Tünel işlemleri sırasında ;
Delme-Patlatma Yöntemi
92
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Delme-patlatma yöntemi ile ilk aşamada, kayaç delinecektir. Bu aşamada Jumbo denen
delici makine kullanılacaktır. Açılan deliklere patlayıcı yerleştirilecek ve Daha sonra ateşleme
mekanizmasıyla patlatma gerçekleştirilecektir.
Tünelin geçeceği güzergah üzerinde jeolojik yapı, kazı esnasında problem
çıkarmayacak özellikte görülmektedir. Kazının %75’lik kısmında sadece yarım veya tam kesit
şatkritlenerek geçilebileceği, kalan %25lik kısımda çelik iksa, şatkrit ve hasır çeliğin
kullanılacağı tahmin edilmektedir.
Patlayıcı türü olarak;
1 nolu kapsül 6 ad.
13 nolu kapsül 5 adet.
16 nolu kapsül 2 adet
Emülsiyon patlayıcı : Powergel , magnum 365 27 x 225 mm kullanılacaktır.
93
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Şekil V.1.3.2. Tünel Açma Paterni
Bütün kazılar en iyi modern tatbikatlara uygun olarak, fazla kırılmayı en aza indirecek
teknik ve yöntemler kullanılarak gerçekleştirilecektir. Bu yöntemler, bütün gevşek malzemeler
kaldırıldıktan sonra yüzeyin istenen durumda olmasını sağlayan, en son sınır veya kotun
üstünde bulunan son deliklerin boyunu bir miktar kısa tutmak yöntemini de kapsayacaktır.
Faaliyet kapsamında, araçların tüm bakımları ve yakıt ikmalleri benzin istasyonlarında
gerçekleştirilecektir. Patlatma işlemlerinde patlayıcıları taşımak için kamyonet kullanılacaktır.
V.I.4. Taşkın önleme ve drenaj işlemleri
Abuçağlayan Dere üzerinde tesis yerinin mansabında olan AGİ 22-06 No’lu Köprübaşı
AGİ dir. 22-06 No’lu Köprübaşı AGİ’nin drenaj alanı 156,0 km2 dir. Paşalar regülatörünün
drenaj alanı 90.0 km2’dir. 22-06 No’lu Köprübaşı AGİ’nin tekerrürlü taşkın debileri
hesaplanarak alan oranı ile (Q=C*A^n , n=0.66 ) Paşalar regülatör yerine taşınmıştır.
22 Nolu akarsu havzasında havza çalışması yapmak için, havzada DSİ ve EİEİ
tarafından işletilmekte olan AGİ’larının yıllık maksimum akım değerleri adı geçen iki kurum
tarafından resmi olarak yayınlanmış olan Akım Gözlem Yıllıkları taranarak tespit edilmiş ve
bu yıllık maksimum akım değerleri bir bilgisayar programı yardımı ile istatistiksel olasılık
dağılım ve yoğunluk fonksiyonları tespit edilmek üzere Kolmogorov-Simirnov ve Chi kare
dağılım testlerine tabii tutulmuştur. Kapalı olan AGİ’nunun debi yinelenme değerleri DSİ
yayınlarından olan “Türkiye Akarsu Havzaları Maksimum Akımların Frekans Analizi (MAFA)
–1994 “ den alınmıştır.
94
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Tablo V.I.4.1. Frekans Analiz Çalışmaları
22 Nolu akarsu havzasında yer alan Akım Gözlem İstasyonlarına ait yılda anlık pik debi
dizilerine en iyi uyan olasılık dağılım fonksiyonuyla hesaplanan noktasal taşkın yinelenme
değerleri (Tablo V.I.4.1.) kullanılarak Q2 yıllık debi değerleri istasyon yeri yağış alanlarına
karşılık log-log grafik kağıdına Şekil V.I.4.1.’da verildiği üzere noktalanmıştır. Kesit eksen yeri
yağış alanına karşılık Şekil V.I.4.1.’da verilen grafikten okunan Q2 yıl yinelenmeli debi değeri
,istasyonlara ait ortalama boyutsuz bölgesel taşkın yinelenme değerleri ile çarpılarak kesit
eksen yerleri için taşkın yinelenme debi değerleri bulunmuş ve kesit eksen yeri için bulunan
taşkın yinelenme debi değerleri toplu olarak tabloTablo V.I.4.2.’de verilmiştir.
Tablo V.I.4.2. Tekerrürlü Taşkın Debileri
95
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Şekil V.I.4.1. Havza Bölgesel Taşkın Frekans Analizi
Proje kapsamında gerek daha önceden hazırlanmış raporlardan, gerekse halihazırda
devam eden etüt çalışmalarından elde edilen hususlar göz önüne alınarak gerekli tüm
tedbirler alınarak projelendirme ve uygulama yapılacaktır.
Yüzeysel sularını kanalize etmek için açık drenler ve akıntıların yönünü değiştirmek için
kanallar inşa edilecektir. Drenaj sisteminin tasarlanması ve inşaası esnasında özel dikkat
harcanması gerekmekte olup, drenlerin çıkışlarının suyun dolgu üzerine boşalmayacağı
şekilde yönlendirilecektir.
Gevrek malzemelerde dik su tutma drenleri veya yüzey drenaj basamakları inşa
edilmesi gerektiği durumlarda, erozyonu önlemek açısından gerçekleştirilecek olan kaplama,
durdurucu imali veya başka diğer yöntemler gibi uygun tedbirler alınacaktır.
Gerekli olması durumunda açık drenlerin giriş ve çıkışlarına, giriş ve çıkış yapıları
yapılacaktır. Gerekli olduğunda, aşınma veya erozyonu önlemek için toprak seddeler,
anroşman veya başka tedbirler inşa edilecektir. Ayrıca muhtemel taşkınları önlemek için ,
kontrollü ve kontrolsüz olmak üzere Kadostrofik debileri geçilecek dolusavak inşaa
edilecektir.
Sedimantasyon Durumu
Abuçağlayan Deresi drenaj alanının büyük bir kısmı ormanlarla kaplıdır. Bu sebeple
askıda ve yatak yükü olarak taşıdığı katı maddeler ülkenin diğer kısımlarındaki ırmaklara
göre daha azdır. Ancak derenin kısa mesafede 2800 m’ye yakın kot kaybederek denize
ulaşması sürükleme gücünü artırmaktadır.
Paşalar HES projesi depolu bir proje olmadığından regülatör önünde sürüntü maddesi
toplanması için bir ölü hacim bırakılmayacaktır. Çakıl geçidi ve silt tutma havuzu kullanım
dışı, fazla suların geldiği zamanlarda aşırı su zayiatına meydan vermeden zaman zaman
açılarak toplanan sürüntü maddelerinin mansaba geçmesi temin edilecektir.
96
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
V.I.5. Proje alanı içindeki su ortamlarında herhangi bir amaçla gerçekleştirilecek kazı,
dip taraması vb. işlemler nedeni ile çıkarılacak taş, kum, çakıl ve benzeri maddelerin
miktarları, nerelere taşınacakları veya hangi amaçlar için kullanılacakları
Santral ve regülatörde derivasyon yapılıp, batardolar tesis edilecek ve kuru ortamda
kazı yapılacaktır. Dip taraması santral kuyruk suyunda yapılacaktır.
Proje kapsamında gerçekleştirilecek kazı işlemleri sonucu elde edilecek malzemeler,
proje amaçlı gerçekleştirilebileceği gibi, bozuk alanların düzeltilmesinde de kullanılacaktır.
Alandaki çalışmalar sırasında kullanılan her hangi bir araziden veya herhangi bir nehir
veya akarsu yatağında toprak aşınması olmasını önlemek için, ayrıca kazılan ve aşınan
malzemelerin herhangi bir nehir veya akarsuda birikimini önlemek için gerekli tedbirler
alınacaktır.
Bütün nehir, dereler ve yer altı suyu, kirletici maddelerin ve atık suyunun doğrudan
veya dolaylı olarak yayılmasından korunacaktır. Bu gibi kirlenmeyi önlemek ve asılı
maddeleri çökeltmek için; derivasyon tümsekleri, hendekler, drenleri, vb. gerekli toplama
tesisleri inşa edilecektir. Su kaynaklarına herhangi bir dökülme olması durumunda; kirletilmiş
ve etkilenmiş alanın temizlenmesi faaliyet sahibi tarafından karşılanacaktır.
V.I.6. İnşaat esnasında kırma, öğütme, taşıma ve depolama gibi toz yayıcı işlemler
Hafriyat işlemleri;
İnşaat işlemleri sırasında toplamda yaklaşık 240.600 ton (384.960 m3) hafriyat
malzemesi oluşacaktır. Hafriyat işlemleri sırasında sahada 2 yıl, 12 ay, ayda 30 gün ve
günde 12 saat çalışılacaktır.
Toplam inşaat süresi = 2 yıl x (12 saat/gün x 30gün/ay x 12 ay/yıl) = 8640saat
Bir saatte yapılacak hafriyat miktarı = 384960 ton /8640saat = 44,56 ton/saat
olacaktır.
Hafriyat malzemesi proje kapsamında yer alacak şantiye alanlarında depolanacak ve
gerekli olduğu zamanlarda buradan alınarak kullanılacaktır. Hafriyat malzemesinin taşınması
sırasında nakliye kamyonlarına 20 tondan fazla malzeme yüklenmemesine dikkat edilecektir.
Buna göre bir günde yapılacak sefer sayısı aşağıdaki gibi hesaplanmıştır;
Bir günde yapılacak hafriyat miktarı = 384960 ton/ (12ay x 30gün/ay) = 1069,33 ton/gün
Bir saat yapılacak sefer sayısı = 89,11 ton/saat / 20 ton/sefer= 5 sefer/saat olacaktır.
İnşaat aşamasındaki toz emisyon faktörleri, emisyon değerleri ve bunlara göre
hesaplanmış emisyon debileri aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Yapılacak hafriyat neticesinde ortaya çıkacak malzeme, gürcüdüzü mevkiinde kurulması
planlanan Kırma-Eleme Tesisi’ne nakledilecektir. Tüm üniteler dikkate alındığında asfalt yola
en uzak taşıma mesafesi 50 m olup, taşıma esnasında oluşabilecek toz emisyonları bu
mesafeye göre hesaplanmıştır. Bu durumda tesise her seferde gidiş-geliş toprak yolda
toplam mesafe 100 m’ dir.
97
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Tablo-V.1.6.1. Toz Emisyon Faktörleri ve Emisyon Debileri
Toz Faktörleri
Sökme
Yükleme
Nakliye
Emisyon
Değerleri
0,025 kg/ton
0,01 kg/ton
0,7 kg/km-araç
Boşaltma
Açıkta Geçici Depolama
0,01 kg/ton
0,01 kg/ton
Toplam emisyon miktarı
Emisyon Debileri
89,11 ton/saat x 0,025 kg/ton =2,23 kg/saat
89,11 ton/saat x 0,01 kg/ton =0,8911kg/saat
(5 araç/saat x 0,7kg/km.araç x 0,1km)
=0,35kg/saat
89,11 ton/saat x 0,01kg/ton = 0,8911kg/saat
5,2533 kg/saat
Tesislerin inşası sırasında yapılacak işlemler nedeniyle oluşacak toplam emisyon debisinin
5,2533 kg/saat olup; 22.07.2006 tarih ve 26236 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak
yürürlüğe giren Endüstri Tesislerinden Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolü
Yönetmeliği”ndeki 1,5 kg/saat sınırının üstüne çıkmaktadır. Bu nedenle yönetmelik gereği toz
dağılım modellemesi yapılmıştır. Modellemede Gaussian Dispersiyon Modeli kullanılmıştır.
Gaussian Dispersiyon Modeli
Bu modelde aşağıdaki kabuller yapılmıştır;
Bulut dağılımı yatayda ve düşeyde Gauss dağılımına sahiptir. σy
ve σz
bulut
konsantrasyon dağılımının standart sapmalarıdır.
U bulutu etkileyen ortalama rüzgar hızıdır.
Q üniform kirletici emisyon debisidir.
Toplam yansıma yer yüzeyinde oluşur.Yer yüzeyinde depolama veya bu yüzeyle
reaksiyon söz konusu değildir.
Her yerde türbülans aynıdır.
Bulutun geçtiği tabakalarda rüzgar hızı sabit ve rüzgar yönü değişmez
σy ve σz kaynaktan uzaklığın bir fonksiyonudur.
Kullanılan normal birimler:
Konsantrasyon : g/m3
Kütlesel debi(Q)
:g/sn
Rüzgar hızı(u)
:m/sn
σy , σz, h ve koordinatlar metredir.
Uh Değerinin Hesaplanması:
Uh = UR (h/za)M
(Formül IV)
M değerleri için aşağıdaki tablo esas alınır
Tablo-V.1.6.2. Yayılma Sınıflarına Göre M Değerleri
Yayılma Sınıfı
M
A (Çok kararsız)
0,09
B (Kararsız)
0,20
C/I (Nötral)
0,22
C/II (Nötral)
0,28
D (Kararlı)
0,37
E (Çok kararlı)
0,42
h : 10 m (Araçların hareketi sırasında tozun çıkabileceği yükseklik)
98
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
za :10 m (Anemometrenin zeminden yüksekliği)
İl genelinde hakim rüzgar yönü Güneybatıdır .
Tablo-V.1.6.3. Rüzgar Verilerinin Sınıflanması
Ua
Ur
Uh
N
NNE
NE
ENE
E
ESE
SE
SSE
S
SSW SW
WSW
W
WNW
NW
NNW
1,3
1,1
1,3
1,5
2,4
4,2
3,2
2,3
1,7
1,6
1,4
2,3
2,3
1,9
1,6
1,6
1,0
1,0
1,0
1,5
3,0
4,5
3,0
2,0
1,5
1,5
1,0
2,0
2,0
2,0
1,5
1,5
0,8
0,8
0,8
1,2
2,5
3,7
2,5
1,7
1,2
1,2
0,8
1,7
1,7
1,7
1,2
1,2
Hesaplamalar sonucunda, yönlere göre yayılma sınıfı ise B değeri kapalılık miktarı 3/8
oranına göre ( Rize ili meteorolojik verileri göz önüne alınarak) hesaplanmıştır.
Tozun dağılım modellemesinde; Hava Kalitesinin Korunması Yönetmeliği Bölüm 6.5.1/ sayfa
57, Formül-II ve Formül-III kullanılmıştır.
Formul II – Havada asılı partiküller için;
Hafriyat işlemleri sırasında meydana gelen toplam toz miktarı 5,2533 kg/saattir. Ancak
toplam tozun %80’ini 10 µ.dan büyük partiküller, %20’sini ise 10 µ.dan küçük partiküller
oluşturmaktadır (Kaynak: Müezzinoğlu A., D.E.Ü., 1997).
Havada Asılı Partiküller için (10 µ.dan küçük partiküller):
Q= 1,05 kg/saat
h = 10 m
z = 10 m
Vdi = 0,01 m/sn alınmıştır.
Bu veriler doğrultusunda aşağıdaki tabloda çeşitli uzaklıklar için C(x,y,z) değerleri
hesaplanmıştır.
99
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Tablo-V.1.6.4. Havada Asılı Partiküllerin Dağılımı (µg/m3) (Hafriyat İşlemlerinden Kaynaklı)
Mesafe
N
NNE
NE
ENE
E
ESE
SE
SSE
S
SSW
SW
WSW
W
WNW
NW
NNW
(metre)
100
335,6 335,6 335,6 255,1 151,4 108,9 151,4 206,9 255,1 255,1 335,6 206,9 206,9
206,9
255,1 255,1
200
73,8
73,8
73,8
59,0
37,4
27,7
37,4
49,3
59,0
59,0
73,8
49,3
49,3
49,3
59,0
59,0
300
29,4
29,4
29,4
24,2
15,9
12,0
15,9
20,6
24,2
24,2
29,4
20,6
20,6
20,6
24,2
24,2
500
9,2
9,2
9,2
7,8
5,4
4,1
5,4
6,8
7,8
7,8
9,2
6,8
6,8
6,8
7,8
7,8
900
2,4
2,4
2,4
2,1
1,5
1,2
1,5
1,9
2,1
2,1
2,4
1,9
1,9
1,9
2,1
2,1
1000
1,9
1,9
1,9
1,7
1,2
1,0
1,2
1,5
1,7
1,7
1,9
1,5
1,5
1,5
1,7
1,7
1500
0,8
0,8
0,8
0,7
0,5
0,4
0,5
0,6
0,7
0,7
0,8
0,6
0,6
0,6
0,7
0,7
2000
0,4
0,4
0,4
0,4
0,3
0,2
0,3
0,3
0,4
0,4
0,4
0,3
0,3
0,3
0,4
0,4
2500
0,2
0,2
0,2
0,2
0,2
0,1
0,2
0,2
0,2
0,2
0,2
0,2
0,2
0,2
0,2
0,2
100
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
N
NNW
350,0
NNE
300,0
NW
NE
250,0
200,0
150,0
WNW
ENE
100,0
50,0
W
0,0
E
WSW
ESE
SW
SE
SSW
SSE
S
100
200
500
750
1000
1500
2000
Şekil -V.1.6.1. Havada Asılı Partiküllerin Dağılımı Grafiği(Hafriyat İşlemlerinden Kaynaklı)
Çöken Toz Miktarı için (10 µ.dan büyük partiküller):
Q=4,203 kg/saat
h = 10 m
z = 10 m
Bu veriler doğrultusunda aşağıdaki tabloda çeşitli uzaklıklar için di değerleri
hesaplanmıştır.
101
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Tablo-V.1.6.5. Çöken Tozların Dağılımı (mg/m2.gün) (Hafriyat İşlemlerinden Kaynaklı)
Mesafe
N
NNE
NE
ENE
E
ESE
SE
SSE
S
SSW
SW
WSW
W
WNW
NW
NNW
100
323,8
323,8
323,8
246,2
146,1
105,0
146,1
199,7
246,2
246,2
323,8
199,7
199,7
199,7
246,2
246,2
200
65,3
65,3
65,3
52,2
33,1
24,5
33,1
43,7
52,2
52,2
65,3
43,7
43,7
43,7
52,2
52,2
300
25,7
25,7
25,7
21,1
13,9
10,5
13,9
17,9
21,1
21,1
25,7
17,9
17,9
17,9
21,1
21,1
500
8,0
8,0
8,0
6,8
4,7
3,6
4,7
5,9
6,8
6,8
8,0
5,9
5,9
5,9
6,8
6,8
900
2,1
2,1
2,1
1,9
1,3
1,0
1,3
1,6
1,9
1,9
2,1
1,6
1,6
1,6
1,9
1,9
1000
1,7
1,7
1,7
1,5
1,1
0,8
1,1
1,3
1,5
1,5
1,7
1,3
1,3
1,3
1,5
1,5
1500
0,7
0,7
0,7
0,6
0,5
0,4
0,5
0,5
0,6
0,6
0,7
0,5
0,5
0,5
0,6
0,6
2000
0,3
0,3
0,3
0,3
0,2
0,2
0,2
0,3
0,3
0,3
0,3
0,3
0,3
0,3
0,3
0,3
2500
0,2
0,2
0,2
0,2
0,2
0,1
0,2
0,2
0,2
0,2
0,2
0,2
0,2
0,2
0,2
0,2
( metre)
N
NNW
350,0
NNE
300,0
NW
NE
250,0
200,0
150,0
WNW
ENE
100,0
50,0
W
0,0
E
WSW
ESE
SW
SE
SSW
SSE
S
100
200
500
750
1000
1500
Şekil -V.1.6.2. Çöken Asılı Partiküllerin Dağılımı Grafiği (Hafriyat İşlemlerinden Kaynaklı)
102
2000
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Yapılan hava modellemesi çalışması ile faaliyet alanının 100 metreden 2500 metre
ötesine kadar farklı rüzgar yönleri için çalışma süresi boyunca çevresinde meydana
getireceği partikül konsantrasyonu hesaplanmıştır. Modelleme sonucu elde edilen değerler
‘Hava Kalitesinin Korunması Yönetmeliği’nde belirtilen ve aşağıda verilen uzun (UVS) ve kısa
(KVS) vadeli sınır değerlerle karşılaştırılmıştır.
Havada Asılı Partikül Maddeler (10 mikron ve daha küçük partiküller)
UVS
KVS
a) Genel
150
300 (µg/m3)
b) Endüstri Bölgeleri
200
400 (µg/m3)
Çöken Tozlar (10 mikrondan büyük partiküller dahil)
1.
2.
UVS
a) Genel
b) Endüstri Bölgeler
350
450
KVS
650 (mg/m2gün)
800 (mg/m2gün)
Modellemede öncelikle en kötü koşullar düşünülerek hesaplamalar yapılmıştır. Bu
değerler sonuçta bir matematiksel hesaplama sonucu olup modellemede kullanılan
parametrelere ve önceden varsayımlara dayalı olarak yapılmaktadır. Dolayısıyla rüzgarın
yönündeki herhangi bir değişme modelleme için seçtiğimiz bulutun kararlılık sınıfı ve bununla
beraber dikey yönde tablodan alınan sabit değerleri, rüzgar hızındaki değişme, yağış miktarı
vb. yapılan konsantrasyon hesabını değiştirecektir. Bölgenin meteorolojik verilerinin sabit
olduğu varsayılmıştır.
Yapılan dispersiyon modellemesine göre, her rüzgar yönü için ayrı ayrı hesaplanmış faaliyet
alanına 150 m’den itibaren meydana gelecek havada asılı partikül madde ve çöken toz
miktarlarının, yönetmelikte belirtilen ve yukarıda da verilmiş olan sınır değerlerin altında
kalacağı görülmüştür. Ayrıca proje kapsamında tün ünitelerin inşaatına aynı anda
başlanmayacağından oluşacak emisyon miktarı hesaplananın daha altında olacaktır. Proje
alanına en yakın yerleşim yeri santral sahasının 5 km mesafedeki Aslandere köyüdür. Ancak
Proje alanı yaklaşık 250 m mesafede yazlık amaçlı kullanılan dağınık evler mevcut olup,
yerleşim yerlerinin olumsuz yönde etkilenmesi söz konusu değildir.
Taş ocağında meydana gelecek toz oluşumu;
Proje kapsamında malzeme temini proje alanında bulunan taş ocağından
sağlanacaktır. Malzeme ocaklağı paşalar regülatörünün 750 m kuzeybatısında 34375m2’lik
alanda yer alınacaktır.
Faaliyette emisyon oluşumu, malzemenin çıkarılması, yüklenmesi, ve malzemenin
taşınması, boşaltılması sırasında oluşacaktır. Bu faktörleri tek tek ele alıp kirlilik miktarlarını
belirleyecek olursak ; oluşması muhtemel toz debisini hesaplamak için aşağıdaki emisyon
faktörleri kullanılmaktadır.
Tablo V.1.6.6. Toz Emisyon Faktörleri
Toz faktörleri
Emisyon değerleri
Sıyırma kazısı
0,025 kg/ton
Yükleme
0,01 kg/ton
103
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Nakliye
0,7 kg/km-araç
Ocaklardaki malzeme üretimi 24 aylık (yaklaşık 2 yıl) toplamda 60000 m3(162000 ton)
olarak hedeflenmiştir. Üretim sırasında yılda 12 ay, ayda 30 gün ve günde 12 saat
çalışılacağı düşünülürse, toplamda yılda yaklaşık 162000 ton, ayda 13.500 ton, günde 450
ton, saatte 37,5 ton üretim yapılacaktır.
Malzemenin Sökülmesi
Malzemenin sökülmesi sırasındaki emisyon faktörü 0.025 kg/ton olarak alındığında oluşacak
emisyon debisi;
37,5 ton/saat x 0,025 kg/ton = 0,94kg/saat
Malzemenin Yüklenmesi
Malzemenin ocaktan kamyonlara yüklenmesi sırasındaki emisyon faktörü 0.01 kg/ton olarak
alındığında oluşacak emisyon debisi;
37,5 ton/saat x 0,01 kg/ton = 0,375 kg/saat
Malzemenin Boşaltılması
Malzemenin geçici depolama için boşaltılması sırasındaki emisyon faktörü 0.01 kg/ton olarak
Malzemenin Taşınması
Bir kamyonun 20 ton-kamyon malzeme taşıması durumunda saatlik kamyon sayısı;
37,5 ton/saat / 20 ton-kamyon = 2 kamyon/saat
Çıkarılan malzeme ocağa yaklaşık 1 km mesafede olan kırma-eleme tesisine taşınacaktır.
0,7 x 1 x 2 kamyon/saat = 1,4x2 = 2,8 kg/saat
Buna göre; çıkarılan malzemenin sökülmesi,yüklenmesi, taşınması ve boşaltılması sırasında
oluşacak toplam emisyon miktarı; 0,94 kg/saat + 0,375 kg/saat+ 0,375 kg/saat + 2,8 kg/saat
= 4,49 kg/saat olup 22.07.2006 tarih ve 26236 sayılı Endüstri Tesislerinden Kaynaklanan
Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği’ndeki 1,5 kg/saat sınırının üstüne çıkmaktadır. Bu
nedenle yönetmelik gereği toz dağılım modellemesi yapılmıştır.
Modellemede Gaussian Dispersiyon Modeli kullanılmıştır.
104
ve σz
bulut
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Kütlesel debi(Q) :g/sn
Rüzgar hızı(u)
:m/sn
Uh = UR (h/za)M
(Formül IV)
M değerleri Tablo-V.1.6.2. de verilmiştir.
İl genelinde hakim rüzgar yönü güneybatıdır.
Rüzgar Verileri Tablo-V.1.6.3.’ te verilmiştir.
oranına göre ( Rize ili meteorolojik verileri göz önüne alınarak) hesaplanmıştır.
Malzeme ocağında malzemenin çıkarılması sırasında meydana gelen toplam toz
miktarı 4,49 kg/saattir. Ancak toplam tozun %80’ini 10 µ.dan büyük partiküller, %20’sini ise
10 µ.dan küçük partiküller oluşturmaktadır (Kaynak: Müezzinoğlu A., D.E.Ü., 1997).
Q=0,9 kg/saat
h = 10 m
z = 10 m
hesaplanmıştır.
105
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Tablo-V.1.6.7. Havada Asılı Partiküllerin Dağılımı (µg/m3) (Malzeme ocağından kaynaklanan)
Mesafe
N
NNE
NE
ENE
E
ESE
SE
SSE
S
SSW
SW
WSW
W
WNW
NW
NNW
(metre)
100
253,1 253,1 253,1 192,4 114,2
82,1
114,2 156,1 192,4 192,4 253,1 156,1 156,1
156,1
192,4 192,4
200
55,6
55,6
55,6
44,5
28,2
20,9
28,2
37,2
44,5
44,5
55,6
37,2
37,2
37,2
44,5
44,5
300
22,2
22,2
22,2
18,2
12,0
9,0
12,0
15,5
18,2
18,2
22,2
15,5
15,5
15,5
18,2
18,2
500
6,9
6,9
6,9
5,9
4,1
3,1
4,1
5,1
5,9
5,9
6,9
5,1
5,1
5,1
5,9
5,9
900
1,8
1,8
1,8
1,6
1,2
0,9
1,2
1,4
1,6
1,6
1,8
1,4
1,4
1,4
1,6
1,6
1000
1,4
1,4
1,4
1,3
0,9
0,7
0,9
1,1
1,3
1,3
1,4
1,1
1,1
1,1
1,3
1,3
1500
0,6
0,6
0,6
0,5
0,4
0,3
0,4
0,5
0,5
0,5
0,6
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
2000
0,3
0,3
0,3
0,3
0,2
0,2
0,2
0,3
0,3
0,3
0,3
0,3
0,3
0,3
0,3
0,3
2500
0,2
0,2
0,2
0,2
0,1
0,1
0,1
0,2
0,2
0,2
0,2
0,2
0,2
0,2
0,2
0,2
106
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
N
NNW
300,0
NNE
250,0
NE
NW
200,0
150,0
WNW
ENE
100,0
50,0
0,0
W
E
WSW
ESE
SE
SW
SSW
SSE
S
100
200
500
750
1000
1500
Şekil V.1.6.3. Havada Asılı Partiküllerin Dağılımı Grafiği(Malzeme ocağından kaynaklanan)
Q= 3,6 kg/saat
h = 10 m
z = 10 m
hesaplanmıştır.
107
2000
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Tablo-V.1.6.8. Çöken Tozların Dağılımı (mg/m2.gün) (Malzeme ocağından kaynaklanan)
Mesafe
N
NNE
NE
ENE
E
ESE
SE
SSE
S
SSW
SW
WSW
W
WNW
NW
NNW
100
244,2
244,2
244,2
185,7
110,2
79,2
110,2
150,6
185,7
185,7
244,2
150,6
150,6
150,6
185,7
185,7
200
49,3
49,3
49,3
39,4
25,0
18,5
25,0
32,9
39,4
39,4
49,3
32,9
32,9
32,9
39,4
39,4
300
19,3
19,3
19,3
15,9
10,5
7,9
10,5
13,5
15,9
15,9
19,3
13,5
13,5
13,5
15,9
15,9
500
6,0
6,0
6,0
5,1
3,5
2,7
3,5
4,4
5,1
5,1
6,0
4,4
4,4
4,4
5,1
5,1
900
1,6
1,6
1,6
1,4
1,0
0,8
1,0
1,2
1,4
1,4
1,6
1,2
1,2
1,2
1,4
1,4
1000
1,2
1,2
1,2
1,1
0,8
0,6
0,8
1,0
1,1
1,1
1,2
1,0
1,0
1,0
1,1
1,1
1500
0,5
0,5
0,5
0,5
0,3
0,3
0,3
0,4
0,5
0,5
0,5
0,4
0,4
0,4
0,5
0,5
2000
0,3
0,3
0,3
0,2
0,2
0,1
0,2
0,2
0,2
0,2
0,3
0,2
0,2
0,2
0,2
0,2
2500
0,2
0,2
0,2
0,1
0,1
0,1
0,1
0,1
0,1
0,1
0,2
0,1
0,1
0,1
0,1
0,1
( metre)
N
250,0
NNW
NNE
200,0
NE
NW
150,0
100,0
WNW
ENE
50,0
W
E
0,0
WSW
ESE
SE
SW
SSW
100
200
SSE
500
S
750
1000
1500
Şekil-V.1.6.4. Çöken Asılı Partiküllerin Dağılımı Grafiği(Malzeme ocağından kaynaklanan)
108
2000
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
(KVS) vadeli sınır değerlerle karşılaştırılmıştır. Havada Asılı Partikül Maddeler (10 mikron ve
daha küçük partiküller)
a) Genel
UVS
KVS
150
200
300
400
(µg/m3)
(µg/m3)
UVS
a) Genel
350
450
KVS
650 (mg/m2gün)
800 (mg/m2gün)
Modellemede öncelikle en kötü koşullar düşünülerek hesaplamalar yapılmıştır. Bu değerler
sonuçta bir matematiksel hesaplama sonucu olup modellemede kullanılan parametrelere ve
önceden varsayımlara dayalı olarak yapılmaktadır. Dolayısıyla rüzgarın yönündeki herhangi
bir değişme modelleme için seçtiğimiz bulutun kararlılık sınıfı ve bununla beraber dikey
yönde tablodan alınan sabit değerleri, rüzgar hızındaki değişme, yağış miktarı vb. yapılan
konsantrasyon hesabını değiştirecektir. Bölgenin meteorolojik verilerinin sabit olduğu
varsayılmıştır.
Yapılan dispersiyon modellemesine göre, her rüzgar yönü için ayrı ayrı hesaplanmış
faaliyet alanına 100 m’den sonra meydana gelecek havada asılı partikül madde ve çöken toz
miktarlarının, yönetmelikte belirtilen ve yukarıda da verilmiş olan sınır değerlerin altında
kalacağı görülmüştür.
2. Kırma – Eleme Tesisi’ nde Oluşacak Toz Miktarı ;
Konkasör tesisinden kaynaklı toz oluşumu;
Proje kapsamındaki yapıların inşaatında, malzeme ocağından, tünel, yollar ve santral
kazısından çıkan kazı malzemesinin konkasör tesisinde kırılarak beton agregasına
dönüştürülmesi planlanmıştır.
İnşaat işlemleri sırasında toplamda yaklaşık 384.960 ton hafriyat malzemesi
oluşacaktır. Taş ocağında ise 162.000 ton malzeme kırma işleminden geçirilecektir. Bu
işlemler sırasında sahada 2 yıl, 12 ay, ayda 30 gün ve günde 12 saat çalışılacaktır. Bir saatte
yapılacak hafriyat miktarı 63,31 ton/saat olacaktır.
Çıkarılan malzemeler konkasör tesisinde birincil ve ikincil kırıcıdan geçirilecektir.
Faaliyet kapsamında kırma işlemi kontrollü olarak yapılacaktır. Ancak en kötü şarlar göz
önüne alınarak kırma işlemini kontrolsüz olarak da hesaplanmıştır.
109
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Kontrolsüz durumda:
1. Kırıcıda (Çeneli Kırıcı) kontrolsüz halde oluşacak toz miktarı;
Konkasörde 1. kırıcıda malzemenin kırılması sırasındaki emisyon faktörü 0.243 kg/ton
olarak alındığında oluşacak emisyon debisi ;
63,31 ton/saat x 0.243 kg/ton =15,4 kg/saat
2. Kırıcıda (Çeneli Kırıcı) kontrolsüz halde oluşacak toz miktarı;
Kontrollü durumda:
1. Kırıcıda (Çeneli Kırıcı) kontrollü halde oluşacak toz miktarı;
2. Kırıcıda (Çeneli Kırıcı) kontrollü halde oluşacak toz miktarı;
Malzemenin Elenmesi
Malzemenin eleme işleminden geçirilmesi sırasındaki emisyon faktörü 0.01 kg/ton olarak
Malzemenin geçici depolama için boşaltılması sırasındaki emisyon faktörü 0.01 kg/ton olarak
malzemenin Taşınması (sevkiyat)
Bir kamyonun 20 ton-kamyon malzeme taşıması durumunda saatlik kamyon sayısı;
63,31 ton/saat / 20 ton-kamyon = 4 kamyon/saat
Çıkarılan malzeme kırma işleminden sonra yaklaşık 750 m şantiye alanı içerisinde uygun
yerlerde geçici olarak depolanacaktır.
0,7 x 0,75 x 4 kamyon/saat = 2,1x2 = 4,2 kg/saat
110
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Kırma işlemini Kontrollü
yapılması durumunda
Kırma işlemini Kontrolsüz
yapılması durumunda
1,54
15,4
1. kırıcı
2. kırıcı
3,7
37,04
Malzemenin Elenmesi
0,6331
0,6331
0,6331
0,6331
Malzemenin Taşınması
(sevkiyat)
4,2
4,2
Toplam tozuma miktarı
10,7062
57,9
Faaliyet kapsamında kırma işlemi kontrollü olarak yapılacak olup; toplam emisyon
miktarı; 10,7062 kg/saat olup, Bu değer 22.07.2006 Tarih ve 26236 sayılı resmi gazetede
yayınlanan “Endüstri Tesislerinden Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği” EK 2
Tablo 2.1’ de belirtilen 1,5 kg/saat ‘lik sınır değerinin üzerinde kalmaktadır. Bu nedenle
yönetmelik gereği toz dağılım modellemesi yapılmıştır. Modellemede Gaussian Dispersiyon
Modeli kullanılmıştır.

ve σz
bulut
Kütlesel debi(Q) :g/sn
Rüzgar hızı(u)
:m/sn
Uh = UR (h/za)M
(Formül IV)
M değerleri için “Tablo-V.1.6.2.Yayılma Sınıflarına Göre M Değerleri” esas alınır.
İl genelinde hakim rüzgar yönü güneybatı yönüdür. Rüzgar Verilerinin Sınıflanması
Tablo-V.1.6.3. de verilmiştir.
oranına göre (Rize ili meteorolojik verileri göz önüne alınarak) hesaplanmıştır.
111
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Kırma işlemleri sırasında meydana gelen toplam toz miktarı 10,7062 kg/saattir. Ancak
Q= 2,1412kg/saat
h = 10 m
z = 10 m
hesaplanmıştır.
Tablo-V.1.6.9. Havada Asılı Partiküllerin Dağılımı (µg/m3) (kırma-eleme tesisinden kaynaklı)
Mesafe
N
NNE
NE
ENE
E
ESE
SE
SSE
S
SSW
SW
WSW
W
WNW
NW
NNW
(metre)
100
603,5 603,5 603,5 458,8 272,2 195,8 272,2 372,1 458,8 458,8 603,5 372,1 372,1
372,1
458,8 458,8
200
132,6 132,6 132,6 106,1
67,3
49,8
67,3
88,7
106,1 106,1 132,6
88,7
88,7
88,7
106,1 106,1
300
52,9
52,9
52,9
43,5
28,6
21,5
28,6
37,0
43,5
43,5
52,9
37,0
37,0
37,0
43,5
43,5
500
16,5
16,5
16,5
14,1
9,7
7,4
9,7
12,2
14,1
14,1
16,5
12,2
12,2
12,2
14,1
14,1
900
4,4
4,4
4,4
3,8
2,8
2,2
2,8
3,4
3,8
3,8
4,4
3,4
3,4
3,4
3,8
3,8
1000
3,4
3,4
3,4
3,1
2,2
1,7
2,2
2,7
3,1
3,1
3,4
2,7
2,7
2,7
3,1
3,1
1500
1,4
1,4
1,4
1,3
0,9
0,8
0,9
1,1
1,3
1,3
1,4
1,1
1,1
1,1
1,3
1,3
2000
0,7
0,7
0,7
0,7
0,5
0,4
0,5
0,6
0,7
0,7
0,7
0,6
0,6
0,6
0,7
0,7
2500
0,4
0,4
0,4
0,4
0,3
0,3
0,3
0,4
0,4
0,4
0,4
0,4
0,4
0,4
0,4
0,4
112
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
N
700,0
NNW
NNE
600,0
NW
NE
500,0
400,0
300,0
WNW
ENE
200,0
100,0
W
0,0
E
WSW
ESE
SW
SE
SSW
SSE
S
100
200
500
750
1000
1500
Şekil V.1.6.5. Havada Asılı Partiküllerin Dağılımı Grafiği (kırma-eleme tesisinden kaynaklı)
Q= 8,56 kg/saat
h = 10 m
z = 10 m
hesaplanmıştır.
113
2000
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Tablo-V.1.6.10. Çöken Tozların Dağılımı (mg/m2.gün) (kırma-eleme tesisinden kaynaklı)
Mesafe
N
NNE
NE
ENE
E
ESE
SE
SSE
S
SSW
SW
WSW
W
WNW
NW
NNW
100
620,3
503,1
620,3
620,3
815,9
815,9
815,9
815,9
815,9
620,3
503,1
368,0
368,0
368,0
503,1
620,3
200
131,6
110,0
131,6
131,6
164,5
164,5
164,5
164,5
164,5
131,6
110,0
83,4
83,4
83,4
110,0
131,6
300
53,2
45,2
53,2
53,2
64,6
64,6
64,6
64,6
64,6
53,2
45,2
35,0
35,0
35,0
45,2
53,2
500
17,1
14,8
17,1
17,1
20,1
20,1
20,1
20,1
20,1
17,1
14,8
11,7
11,7
11,7
14,8
17,1
900
4,7
4,1
4,7
4,7
5,3
5,3
5,3
5,3
5,3
4,7
4,1
3,4
3,4
3,4
4,1
4,7
1000
3,7
3,3
3,7
3,7
4,2
4,2
4,2
4,2
4,2
3,7
3,3
2,7
2,7
2,7
3,3
3,7
1500
1,5
1,4
1,5
1,5
1,7
1,7
1,7
1,7
1,7
1,5
1,4
1,1
1,1
1,1
1,4
1,5
2000
0,8
0,7
0,8
0,8
0,9
0,9
0,9
0,9
0,9
0,8
0,7
0,6
0,6
0,6
0,7
0,8
2500
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
0,4
0,4
0,4
0,5
0,5
( metre)
N
NNW
600,0
NNE
500,0
NW
NE
400,0
300,0
WNW
ENE
200,0
100,0
W
0,0
E
WSW
ESE
SW
SE
SSW
SSE
S
100
200
500
750
1000
1500
Şekil-V.1.6.6. Çöken Asılı Partiküllerin Dağılımı Grafiği(kırma-eleme tesisinden kaynaklı)
114
2000
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
(KVS) vadeli sınır değerlerle karşılaştırılmıştır.
Havada Asılı Partikül Maddeler (10 mikron ve daha küçük partiküller)
UVS
150
200
a) Genel
KVS
300 (µg/m3)
400 (µg/m3)
UVS
a) Genel
350
450
KVS
650 (mg/m2gün)
800 (mg/m2gün)
Modellemede öncelikle en kötü koşullar düşünülerek hesaplamalar yapılmıştır. Bu değerler
sonuçta bir matematiksel hesaplama sonucu olup modellemede kullanılan parametrelere ve
önceden varsayımlara dayalı olarak yapılmaktadır. Dolayısıyla rüzgarın yönündeki herhangi
bir değişme modelleme için seçtiğimiz bulutun kararlılık sınıfı ve bununla beraber dikey
yönde tablodan alınan sabit değerleri, rüzgar hızındaki değişme, yağış miktarı vb. yapılan
konsantrasyon hesabını değiştirecektir. Bölgenin meteorolojik verilerinin sabit olduğu
varsayılmıştır.
Faaliyet kapsamında kırma işlemi kontrollü olarak yapılacaktır. Kırma – Eleme Tesisinde
pülvarize su püskürtme yöntemi ile sisteme su pülvarizasyonu yapılarak toz çıkışı
önlenecektir. Tesiste tozlanmayı engellemek için en uygun ve sağlıklı sistem sulu sistem
olup; malzemenin döküldüğü kısma pülvarize su püskürtülerek tozların tamamına yakını
nemlendirilmekte ve kırılan malzemeye yapışması sağlanmaktadır.
Yapılan dispersiyon modellemesine göre, her rüzgar yönü için ayrı ayrı hesaplanmış
faaliyet alanına 200 m’den irtibaren meydana gelecek havada asılı partikül madde ve çöken
toz miktarlarının, yönetmelikte belirtilen ve yukarıda da verilmiş olan sınır değerlerin altında
kalacağı görülmüştür.
Projenin inşaat aşamasında kurulması planlanan kırma elme tesisinin inşaatının 1 yılı
aşması durumunda İl Çevre ve Orman Müdürlüğünden ETKHKK Yönetmeliği kapsamında
gerekli izinler alınacaktır.
Patlatma İşlemleri sırasında meydana gelecek toz oluşumu;
Arazinin hazırlanması ve diğer proje ünitelerin inşaası sırasında Patlatma işlemleri
sırasında kısa süreli toz oluşumu meydana gelecektir. Patlatma sırasında her bir delik
arasında gecikme kapsülü kullanılacaktır. Oluşacak tozuma anlık olup 10-15 sn içinde
etkisini kaybetmektedir. Dolayısıyla, diğer deliğin patlatılmasına kadar geçen sürede, ilk
deliğin etkisi bitecektir. Bu nedenle bir delikten çıkacak malzeme miktarı 67,8 ton dikkate
alınarak hesaplamalar yapılmıştır.
Malzeme miktarı = 67,8 ton
115
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Patlatma emisyon faktörü
= 0.08 kg/ton
Patlatmadaki toplam emisyon = 67,8 x 0.08 = 5,424 kg/patlatma
Bir delikten koparılacak malzeme miktarı yaklaşık 5,424 tondur.
Oluşacak tozuma anlık
olup 10-15 sn içinde etkisini kaybetmektedir. Ancak patlatma anında oluşacak toz
emisyonunun yayılım modellemesi yapılarak patlatma anında oluşacak tozumadan
etkilenecek alanın tespiti saptanmak istenmiştir.
Modellemede Gaussian Dispersiyon Modeli kullanılmıştır.
Patlatma işlemleri sırasında meydana gelen toplam toz miktarı 5,424 kg/saattir.
Ancak toplam tozun %80’ini 10 µ.dan büyük partiküller, %20’sini ise 10 µ.dan küçük
partiküller oluşturmaktadır (Kaynak: Müezzinoğlu A., D.E.Ü., 1997).
Q= 1,085 kg/saat
h = 10 m
z = 10 m
hesaplanmıştır.
Tablo-V.1.6.11. Havada Asılı Partiküllerin Dağılımı (µg/m3) (patlatmadan kaynaklı)
Mesafe
N
NNE
NE
ENE
E
ESE
SE
SSE
S
SSW
SW
WSW
W
WNW
NW
NNW
(metre)
100
305,8 305,8 305,8 232,5 137,9
99,2
137,9 188,5 232,5 232,5 305,8 188,5 188,5
188,5
232,5 232,5
200
67,2
67,2
67,2
53,7
34,1
25,2
34,1
44,9
53,7
53,7
67,2
44,9
44,9
44,9
53,7
53,7
300
26,8
26,8
26,8
22,0
14,5
10,9
14,5
18,7
22,0
22,0
26,8
18,7
18,7
18,7
22,0
22,0
500
8,4
8,4
8,4
7,1
4,9
3,8
4,9
6,2
7,1
7,1
8,4
6,2
6,2
6,2
7,1
7,1
900
2,2
2,2
2,2
1,9
1,4
1,1
1,4
1,7
1,9
1,9
2,2
1,7
1,7
1,7
1,9
1,9
1000
1,7
1,7
1,7
1,5
1,1
0,9
1,1
1,4
1,5
1,5
1,7
1,4
1,4
1,4
1,5
1,5
1500
0,7
0,7
0,7
0,6
0,5
0,4
0,5
0,6
0,6
0,6
0,7
0,6
0,6
0,6
0,6
0,6
2000
0,4
0,4
0,4
0,3
0,3
0,2
0,3
0,3
0,3
0,3
0,4
0,3
0,3
0,3
0,3
0,3
2500
0,2
0,2
0,2
0,2
0,2
0,1
0,2
0,2
0,2
0,2
0,2
0,2
0,2
0,2
0,2
0,2
116
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
N
NNW
350,0
NNE
300,0
NW
NE
250,0
200,0
150,0
WNW
ENE
100,0
50,0
W
E
0,0
WSW
ESE
SW
SE
SSW
SSE
S
100
200
500
750
1000
1500
2000
Şekil V.1.6.7. Havada Asılı Partiküllerin Dağılımı Grafiği(patlatmadan kaynaklı)
Q= 4,34 kg/saat
h = 10 m
z = 10 m
hesaplanmıştır.
117
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Tablo-V.1.6.12. Çöken Tozların Dağılımı (mg/m2.gün) (patlatmadan kaynaklı)
Mesafe
N
NNE
NE
ENE
E
ESE
SE
SSE
S
SSW
SW
WSW
W
WNW
NW
NNW
100
295,0
295,0
295,0
224,3
133,1
95,7
133,1
181,9
224,3
224,3
295,0
181,9
181,9
181,9
224,3
224,3
200
59,5
59,5
59,5
47,6
30,2
22,3
30,2
39,8
47,6
47,6
59,5
39,8
39,8
39,8
47,6
47,6
300
23,4
23,4
23,4
19,2
12,6
9,5
12,6
16,3
19,2
19,2
23,4
16,3
16,3
16,3
19,2
19,2
500
7,3
7,3
7,3
6,2
4,2
3,3
4,2
5,4
6,2
6,2
7,3
5,4
5,4
5,4
6,2
6,2
900
1,9
1,9
1,9
1,7
1,2
1,0
1,2
1,5
1,7
1,7
1,9
1,5
1,5
1,5
1,7
1,7
1000
1,5
1,5
1,5
1,3
1,0
0,8
1,0
1,2
1,3
1,3
1,5
1,2
1,2
1,2
1,3
1,3
1500
0,6
0,6
0,6
0,5
0,4
0,3
0,4
0,5
0,5
0,5
0,6
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
2000
0,3
0,3
0,3
0,3
0,2
0,2
0,2
0,3
0,3
0,3
0,3
0,3
0,3
0,3
0,3
0,3
2500
0,2
0,2
0,2
0,2
0,1
0,1
0,1
0,2
0,2
0,2
0,2
0,2
0,2
0,2
0,2
0,2
( metre)
118
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
N
NNW
300,0
NNE
250,0
NW
NE
200,0
150,0
WNW
ENE
100,0
50,0
0,0
W
E
WSW
ESE
SE
SW
SSW
SSE
S
100
200
500
750
1000
1500
2000
Şekil-V.1.6.8. Çöken Asılı Partiküllerin Dağılımı Grafiği(patlatmadan kaynaklı)
Tünel inşaatı sırasında;
m eğimi 0.004 olacaktır.
Tünel iç çapı 3.00 m ve at nalı kesitte olacaktır. Kazı çapı 3.60 m’dir. Tünel inşaatı
sırasında granitik kayaçların olduğu kısımlarda düşük şiddetli patlatmalar yapılacaktır.
Yapılacak patlatma işlemi sadece iş makineleri ile sökülemeyen kayaçların patlatma ile
gevşetilmesine yönelik olacaktır.
Patlatma ile birlikte 88.450 m3 (238.815 ton) kazı gerçekleştirilecektir. İletim tüneli
inşaatları 2 yıl sürecek ve günde 12 saat çalışılacaktır. Bu durumda saatlik hafriyat miktarı
27,64 ton/sa olacaktır. Patlatma işlemleri tünel içerisinde kapalı ortamda gerçekleşeceğinden
etrafa yayılım söz konusu olmayacaktır.
119
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Patlatma işlemleri sırasında kısa süreli toz oluşumu meydana gelecektir. Patlatma
işlemleri sırasında meydana gelecek toz emisyon miktarını hesaplamak için 0,08 kg/ton
emisyon faktörü kullanılmaktadır.
Malzeme miktarı = 27,64 ton
Patlatma emisyon faktörü
= 0.08 kg/ton
Patlatmadaki toplam emisyon = 27,64 x 0.08 = 2,21 kg/patlatma
Oluşacak tozuma anlık olup 10-15 sn içinde etkisini kaybetmektedir.
Patlatma sırasında meydana gelen toplam toz miktarı 2,21 kg/patlatmadır. Ancak
Q= 2,21x0,20= 0,442 kg
Q= 2,21x0,80 =1,768 kg toz oluşacaktır.
Ancak patlatma işleminin tünel içerisinde gerçekleşeceğinden tozun yerleşim
yerlerine olumsuz bir etkisi olmayacaktır. Patlatma işlemi öncesi patlatma yapılacak ortam
nemlendirilecektir. Patlatma işlemi sonrası tozun çökmesi beklenecek, alanda çalışacak
personelin maske, gözlük vb. koruyucu ekipmanlarla çalışması sağlanacaktır.
Patlayıcı maddeler, fitil ve kapsüllerin taşınması, depolanması, ateşçilerin eğitimi vs.
gibi hususlara ait yürürlükte olan kanun ve yönetmeliklere uygun olarak tüm emniyet
tedbirleri alınacaktır. Patlatma işleri gündüz yapılacaktır. Yöredeki doğal hayatın
etkilenmemesi için uygulama projesinde gerekli düzenlemeler yapılacaktır. Yörenin erozyon
ve heyelanlara müsait jeolojik yapıda olması nedeniyle Tünel inşaatı sırasında gerekli
tedbirler alınacak alınacaktır.
V.I.7. Zemin emniyeti için yapılacak işlemler
Proje kapsamında yer alan tüm ünitelerin konumlandırılacağı kısımlarda devam eden
ve yapılacak sondaj ve etüt çalışmaları sonrasında zemin emniyeti için belirlenecek
hususlara uyulacaktır.
Bütün kazılar taşkına karşı veya sel suyu akıntısının, sızıntısının vereceği zararlara
karşı korunacaktır. Zemin suyu boşaltılarak, bütün kazılar sudan arındırılacaktır. kazma
işlemine göllenmeyi önlemek için en alt noktadan başlanacak ve kazı her zaman uygun
pompa ekipmanları mevcut bulundurulacaktır. Bütün yüzeyler, bütün zararlı malzemelerden
temizlenecek ve nihai zemin hesaplaması uygulanmadan önce yalıtım, sap atma, vb. gibi
uygun ön işlemlere tabi tutulacaktır ve beton bir zeminin hazırlanmış yüzeyine direkt olarak
yerleştirilecektir.
Tüm zemin emniyeti tedbirleri için hesaplamalar DSİ ve Uluslararası mühendislik
kriterlerine ve standartlarına uygun olarak yapılmaktadır.
120
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
V.I.8. Arazinin hazırlanması ve inşaat alanı için gerekli arazinin temini amacıyla
kesilecek ağaçların tür ve sayıları, meşçere tipi, kapalılığı, kesilecek ağaçların
bölgedeki orman ekosistemi üzerine etkileri, ortadan kaldırılacak tabii bitki türleri ve
ne kadar alanda bu işlerin yapılacağı, fauna üzerine olabilecek etkiler
Proje alanın içerisinde yer aldığı Rize İli, bol yağış alan, dengeli bir sıcaklık rejimine
sahip olup, sık ve gür tabii bitki örtüsü sergilemektedir. Kıyıdan 750-800m kotlara kadar olan
kısımda geniş yapraklı kıyı ormanları, yaklaşık 800-1400 m yükseklikleri arasında karışık
orman kuşağı yer almaktadır. Proje Abuçağlayan Deresi’nin 887 ~ 480 m kotları arasında,
ormanlık alan içerisinde yer alacaktır.
Proje alanı ile ilgili Trabzon Orman Bölge Müdürlüğü, Pazar Orman İşletme
Müdürlüğü, Fındıklı Orman İşletme Şefliği tarafından hazırlanan ÇED İnceleme ve
Değerlendirme Formu EK-18 de verilmiştir. Buna göre proje alanı fındıklı serisinde; 110,
115, 161, 165, 160, 176, 175, 174, 173, 172, 214, 215, 216, 213, 257, 256, 255 nolu
bölmelerde yer almaktadır. İşletme şekli koru, bölgedeki ağaç cinsleri ise
Ladin,Kayın,Kızılağaç ve Diğer yapraklılar olarak tespit edilmiştir.
Ayrıca proje alanı ile ilgili olarak Orman Yüksek Mühendisi Kayhan ALTUN tarafında
orman bilgi formu ve meşçere haritası hazırlanmıştır(Bkz. EK 14). Buna göre Paşalar
Regülatörü ve HES projesi Trabzon Orman Bölge Müdürlüğü Pazar Orman İşletme
Müdürlüğü Fındıklı Orman İşletme Şefliği sınırları içindedir. Proje alanları (İletim tüneli hariç)
EK14‘deki meşçere haritasında ve aşağıdaki tablolarda görüldüğü gibi Fındıklı Orman
İşletme Şefliği Amenajman Planı Mesçere haritasında 110, 111,161,162,172,214,256,276
nolu
bölmeler
içinde
kalmaktadır.
(
Iletim
kanalı
160,165,176,175,174,173,172,215,216,213,257 ve 258 notu bölmelerin altından
geçmektedir.)
Alanlar tespiti 2 kısımda değerlendirilmiştir. 1. kısımda ÇED inceleme ve değerlendirme
formunda Orman idaresi tarafından tespit edilen HES projesindeki tesisler ile 2. kısımda
inşaata yönelik tesisler ayrı ayrı belirtilmiştir.
Tablo V.1.8.1- Proje sahasının bulunduğu orman alan miktarları
SIRA NO
TESİSİN ADI
ALANI m2
1
Regülatör
9000
2
Cebri boru
13000
3
Tünel giriş ve çıkış ağızları
800
4
Vana odası
2500
5
Denge bacası
2700
6
Santral binası
2000
Santral tesisleri toplamı
30000
7
Taş ocağı
18000
8
Kırma-eleme tesisi ve beton santrali
4500
9
Şantiye tesisleri
6000
İnşaat tesisleri toplamı
28500
Gene toplam
58500
121
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
HES projesi tesislerinin isabet ettiği bölmeler Fındıklı Orman İsletme Şefliği amenajman planı
Mesçere haritasından tespiti yapılmıştır. Tesislerin isabet ettiği yerdeki Mesçere tipleri
haritadan, kesilecek ağaç miktarı ve kapalılığının tespiti ise amenajman planının 13 nolu
Mesçere tanıtım tablolarından faydalanarak aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.
Tablo V.1.8.2- Proje sahasının meşçere tipi, kapalılığı ve kesilecek ağaç sayısı
Sıra
No
Tesisin Adı
Bölme No
Meşçere Tipi
Kapalılı
k%
0-10
Ağaç Cinsi
Kesilecek Ağaç
Miktarı
Adet
m³
Ladin
Kayın
14
11
16
14
Ladin
Kayın
18
14
21
18
1
Regülatör
256
ÇBLKn
2
Cebri boru
110
ÇBLKn
3
Tünel giriş ve çıkış
ağızları
162,172
ÇBLKn
4
Vana odası
110
ÇBLKn
0-10
Ladin
Kayın
5
3
3
2
5
Denge bacası
110
ÇBLKn
0-10
Ladin
Kayın
5
3
3
2
6
Santral binası
110
ÇBLKn
0-10
Kayın
Kızılağaç
3
4
4
1
Ladin
Kayın
Kızılağaç
46
36
4
45
41
1
0-10
0-10
HES tesislerinin toplamı
Ladin
Kayın
4
2
2
1
7
Ladi nKayın
213
ÇBLKn
0-10
Ladin
Kayın
25
20
29
25
8
Ladi nKayın
214
ÇBLKn
0-10
Ladin
Kayın
6
5
7
6
9
Ladi nKayın
276
ÇBLKn
0-10
Ladin
Kayın
8
7
10
8
Ladin
Kayın
39
32
46
39
Ladin
Kayın
Kızılağaç
85
68
4
91
80
1
157
172
İnşaat tesisleri toplamı
Genel toplam
ÇBLKn = Çok Bozuk Ladin Kayın
ÇBKnKz = Çok Bozuk Kayın Kızılağaç
Yukarda tabloda belirtilen ağaç miktarı ve adedi 8 cm çapında ve üzerindeki
ağaçlardır. Bu ölçüye 8 cm çapından az olan ağaççıklar ve orman alt florası olan orman
gülleri dahil edilmemiştir. 8 cm çapından küçük olan ağaç adedi yaklaşık 200 dır.
Projenin orman alanlarına olumsuz etkisi dinamitle yapılacak olan patlatmalarda civar
ağaçlara zarar vermesi ve yol inşaatı çalışmalarında çıkan hafriyatın yol sevinden aşağıya
bırakılması sonucunda orman ağaçlarının yaralanmasıdır. Bunun için dinamit patlatmalarinda
galeri usulü patlatma yerine daha küçük miktarlarda patlatma yapılmalıdır. Ayrıca yol
inşaatlarında iş makinesi olarak dozer yerine ekskavatör kullanılmalı ve çıkan hafriyatın yol
sevinden aşağıya atılmadan uygun depo alanlarına taşınması gerekmektedir.
122
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
V.I.9. Arazinin hazırlanması, inşaat alanı için gerekli arazinin temini amacıyla elden
çıkarılacak tarım alanlarının büyüklüğü, bunların arazi kullanım kabiliyetleri ve tarım
ürün türleri
içerisindedir.
Proje Abuçağlayan Deresi’nin 887 ~ 480 m kotları arasında yer alacaktır. Abuçağlayan
Deresi doğuda Kapistre Deresi, batıda Yeşil Dere (Arılı Dere) drenaj alanları ile sınırlanmış
olup güneyinde kotu 3900 m’leri aşan Kaçkar Dağları’nın doğu uzantıları bulunmaktadır.
(Güldağı 3348 m, Sorakbaşı Tepesi 3634 m)
Proje alanı kuzeyde Karadeniz, güneyde Kaçkar Dağları’nı içine alan Doğu Karadeniz
Dağları’nın arasında kalan ve yaklaşık 30 km içerisinde 3000 m’den daha fazla kot kaybeden
son derece engebeli bir bölgede yer almaktadır.
Proje alanında proje yapılarının tamamı orman arazisi içerisinde yer almaktadır. Proje
kapsamında yer alan orman alanları için 6831 sayılı orman kanununun 5192 sayılı kanun ile
değişik 17/3. maddesine göre izin alınacaktır.
V.I.10. Arazinin hazırlanmasından başlayarak ünitelerin açılmasına kadar yapılacak
işlerde kullanılacak yakıtların türleri, özellikleri, oluşacak emisyonlar
Arazinin hazırlanması aşamasında kullanılacak yakıt sadece kullanılacak makineler için
gerekli olup, ısınma vb. amaçlı yakıt tüketimi olmayacaktır. Makinelerde yakıt olarak motorin
kullanılacaktır. Motorinin genel özellikleri aşağıdaki tabloda verilmektedir.
Tablo V.I.10.1. Motorinin Özellikleri
ÖZELLİKLER
MOTORİN
ÖZELLİKLER
Kıvam
Çok Akıcı
Karbon Artıkları(%)
Tip
Damıtılmış
Kükürt(%)
Renk
Amber
Oksijen-Azot(%)
Yoğunluk(150c-Gr/Cm3)
0.8654
Hidrojen(%)
Viskozite(380c)
2.68
Karbon(%)
Akma Noktası(0c)
-18
Su ve Çökelti(%)
0
Atomizasyon Sıcaklığı( c)
Atmosferik
Kül(%)
Pompalama Sıcaklığı(0c)
Atmosferik
Isı Değeri(Kcal /Lt)
Kaynak: Hava Kirliliği Kontrol ve Denetim,Kimya Müh. Odası,Mayıs,1999
MOTORİN
Eser
0.4-0.7
0.2
12.7
86.4
Eser
Eser
9.387
Faaliyette kullanılacak ekipmanlarla ilgili yakıt kullanımı aşağıdaki gibidir.
Harcanacak yakıt = HP X Çalışma Süresi X 0.18
Tablo- V.I.10.2. inşaat aşamasında Kullanılacak Ekipmanların Yakıt Harcamaları
Kullanılacak Ekipman
Kompresör (Vagon Drill)
Ekskavatör
Dozer
Lastikli Yükleyici
Beton pompası
Beton mikseri
Mobil vinç
Kamyon
Arazöz
Adet
Yakıt Tüketimi
(lt/saat)
Günlük
Çalışma Süresi
2
3
1
6
1
6
1
10
1
7,2
30
40
20
10
18
22
18
18
8 Saat
8 Saat
8 Saat
8 Saat
6Saat
6 Saat
8 Saat
10 Saat
6 Saat
123
Günlük Ortalama Yakıt
Tüketimi
(Lt/Gün)
115,2
720
320
960
60
648
176
1800
108
AYEN ENERJİ A.Ş.
Jumbo delgi makinası
ÇED RAPORU
1
7,2
Toplam Yakıt İhtiyacı
6 saat
43,2
4950,4
Buna göre sahada çalışacak iş makineleri için gerekli motorin ihtiyacı;
Günlük toplam yakıt ihtiyacı / Ortalama çalışma süresi
4950,4 lt/gün / 7 saat = 707,2 lt/saat
707,2 lt/saat x 0,8654 kg/lt = 612,01 kg/saat = 0,612 ton/saat olacaktır.
Sahada iş makinelerinin çalışması sonucu emisyon oluşumu söz konusu olacaktır.
Tablo- V.I.10.3. Dizel Araçlardan Yayılan Kirlenmenin Faktörleri
KİRLETİCİ
DİESEL(kg/t)
Karbonmonoksit
9.7
Hidrokarbonlar
29.0
Azot Oksitler
36.0
Kükürt Oksitler
6.5
Toz
18.0
Kaynak: Hava Kirliliğinin ve Kontrolünün Esasları, 1991
Buna göre iş makinelerinden kaynaklanması beklenilen kirletici tahmini değerleri
aşağıda verilmiştir.
Tablo- V.I.10.4. İş Makinelerinden Kaynaklanması Beklenilen Kirletici Değerler
Karbonmonoksit
Hidrokarbonlar
Azot Oksitler
Kükürt Oksitler
Toz
9,70 kg/t x 0,612 t/sa
29,0 kg/t x 0,612 t/sa
36,0 kg/t x 0,612 t/sa
6,50 kg/t x 0,612 t/sa
18,00 kg/t x 0,612 t/sa
= 5,94 kg/h
= 17,75 kg/h
= 22,03kg/h
= 4kg/h
= 11,02kg/h
İş makineleri için hesaplanan kütlesel debi değerleri, Endüstri Tesislerinden
Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği Tablo-40.1’de verilen değerlerin altında
olduğundan mevcut hava kalitesini olumsuz yönde etkilemeyecektir. Ayrıca yukarıda yapılan
hesaplar iş makinalarının aynı anda çalışacağı kabulü ile yapılmıştır. Ancak söz konusu iş
makinaları ve nakliye araçları gün içinde farklı zamanlarda kullanılacaktır. Bundan dolayı
tabloda hesaplanan kirletici değerleri gerçekte çok daha az olacaktır.
Sahada kullanılacak araçların bakım, onarın, yağ ve filtre değişimleri İşyeri Açma ve
Çalıştırma ruhsatlı benzin istasyonlarında yapılacaktır.
V.I.11. Proje kapsamında kullanılacak suyun temin edileceği kaynaklardan alınacak su
miktarları, su temin sistemi, ve bu suların kullanım amaçlarına göre miktarları,
oluşacak atık suların cins ve miktarları, deşarj edileceği ortamlar
Projenin inşaat aşamasında başlıca su kullanımı beton agrega malzemesinin
yıkanması, tozumanın önlenmesi ve çalışacak personelin içme ve kullanması amaçlı
olacaktır. Projenin inşaat aşamasında gerekli olacak içme ve kullanma suyu ihtiyacı yakın
yerel kaynaklardan, şebekeden ve tankerler vasıtasıyla sağlanacaktır. Ayrıca gerekli olması
halinde içme suları piyasadan damacanalarla da karşılanması yoluna gidilecektir.
Proje konusu elektrik üretimi olup, üretimden kaynaklı bir atık su oluşumu
beklenmemektedir. Proje üniteleri farklı yerlerde olduğundan proje alanında alanında 3 geçici
şantiye alanı kurulacaktır. İşin yoğunluğuna göre değişmekle birlikte her bir şantiye alanında
50 kişinin çalışması planlanmıştır.
124
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Kişi başına içme ve kullanma amaçlı 150 lt/gün su tüketimi kabul edildiğinde her bir
şantiye alanında günde ortalama, (50 kişi x 150 lt/gün-kisi) 7,5 m3/gün (toplamda ise
3x7,5=22,5m3/gün) evsel nitelikli su gereksinimi söz konusu olacaktır. Şantiye alanlarında
oluşacak evsel nitelikli atık suların, her bir alanda yapılacak 180 m3'lük sızdırmasız
fosseptikler yoluyla bertaraf edilecektir. Fosseptik doldukça Fındıklı İlçe Belediyesinin
vidanjörü olmadığından Pazar Belediyesine ait vidanjör tarafından ücret karşılığında
temizlenecektir. Pazar belediyesinden alınan yazı Ek-1’de verilmiştir. Faaliyet alanında
bulunan fosseptiğin ebatları 6mx6mx6m seklindedir. Fosseptiğin derinliği 1 m emniyet payı
bırakılarak 6 m alınmıştır. Ancak bunun yaklaşık 5 metresi doldurulacaktır. Bu ebattaki
fosseptiğin 24 günlük periyotlar halinde temizlenmesi yeterli olacaktır. Bu işlem uygulanırken
19/03/1971 tarih ve 13783 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren “Lağım
Mecrası İnşası Mümkün Olmayan Yerlerde Yapılacak Çukurlara Ait Yönetmelik” esaslarına
uyulacaktır. Fosseptik Planı Ek-14’de verilmiştir.
İçme ve kullanma suyu olarak temin edilecek sularda 17/02/2005 tarih ve 25730 sayılı
R.G.’de yayımlanarak yürülüğe giren “İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik” te
belirtilen niteliklere uygunluğu sağlanacaktır. İnşaat faaliyetleri sırasında oluşabilecek tozu
önlemek için kullanılacak su miktarı; ortamın sulamadan önceki ve sonraki meteorolojik
koşullarına ve kazı yapılacak alanın topografik şartlarına bağlı olarak değişecektir. Toz
oluşumunu önlemek için kullanılacak su miktarı kesin olarak belirlenememekle birlikte, kazı
yapılacak ya da hafriyat malzemesinin döküleceği alanlarda toprak üst tabaka örtüsünün
%10 nemli kalmasını sağlayacak şekilde yeterli miktarda sulama gerçekleştirilecektir.
Bölgede yağışlı ve karlı günlerin dışında uygulanacak bu işlem için gerekli su, Abuçağlayan
deresinden temin edilmesi planlanmaktadır.
Proje kapsamında hazır beton elde etmek için Gürcüdüzü mevkinde Ek-3 ‘te verilen
vaziyet planında gösterilen yerde 55 m3/saat kapasiteli bir beton santralinin kurulması
planlanmaktadır. Beton santralinde yer alan mikserler ile hazır beton taşıyan araçların
mikserlerinin ve beton yapımı sırasında kullanılacak beton agregasının yıkanması için her 1
m3 beton üretimi için 0,13 m3 ( S. Abdol Chini and William J. Mbwambo,1996) su kullanıldığı
düşünüldüğünde, saatte gerekli su miktarı 7,15 m3 olacaktır. Bu sular sonra çökkeltim
havuzuna alınacaktır. Havuzda dinlendikten sonra tekrar kullanılabileceği gibi dereye de
verilecektir. Havuzda biriken malzeme ise zamanla alınarak dolgu vb. amaçlı
değerlendirilebilecektir.çökeltim havuzunda sadece fiziksel arıtım yapılacaktır. Bu nedenle
herhangi bir kimyasalın kullanılması söz konusu olmayacaktır. Proje kapsamında derelerden
kum-çakıl, ariyet malzemeleri çıkarılmayacaktır.
Kırma-eleme tesisinin çalışması esnasında sahada oluşması muhtemel toz; tesise pulvarize
su verilerek önlenecektir. Tesiste toz oluşumunu önlemek amacıyla kırılacak ton başına
ortalama 2 lt su kullanılacaktır. Kırma-eleme tesisinde günde kırılacak malzeme 759,72 ton
olduğuna göre günde kullanılacak su miktarı;
759,72 ton/gün x 2 lt/ton = 1519,44 lt/gün = 1,52 m3/gün olacaktır.
Bu amaç için kullanılacak su da buharlaşma ile bertaraf olacağından, atık su olarak
ele alınmamıştır.
Tesiste dereye deşarj edilecek olan her türlü su, 31/12/2004 tarihli ve 25687 sayılı
Resmi Gazete'de yayımlanan "Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği”nde yer alan deşarj
standartlarına göre gerçekleştirilecektir. Ayrıca alanda gerçekleştirilecek işlemler sırasında
04.04.1971 tarih ve 13799 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girer 1380 sayılı
ürünleri Kanun'unda belirtilen hükümlere de uyulacaktır.
125
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
V.I.I2. Arazinin hazırlanmasından başlayarak ünitelerin açılmasına dek meydana
gelecek katı atık miktarı, ne şekilde bertaraf edileceği
Faaliyet kapsamında yapılacak hafriyat ve inşaat işlemlerinden, çalışacak personelden ve
tesis ekipmanları ve makinelerinin bakım-onarım işlemlerinden kaynaklanan katı atıkların
açığa çıkması muhtemeldir.
Oluşacak beton artığı malzemeler dolgu malzemesi olarak kullanılacaktır. Yoldan çıkan
hafriyatlar, yol genişletilmesinde kullanılacaktır. Yeni yapılan yollarda çıkan kazılar , kendi
bünyelerinde dolguda kullanılarak dengelenecektir. Tünel ve yapıların hafriyatlarından çıkan
malzemeler kırma eleme tesisinde işlem gördükten sonra beton malzemesi ve/veya yollarda
stabilize malzemesi olarak kullanılacaktır. Kullanılamayan hafriyat miktarı yolla dere yatağı
arasında mevcut ceplere konacaktır. Tünel kazılarından çıkıp kullanılamayan hafriyat,
şantiye yerlerinde uygun alanlarda ve ( Akman Sr. İle mezra suyu deresi arasında (
4565550;693650 koordinatları) geçici depo sahasına konacaktır.
Personelden kaynaklanacak evsel nitelikli katı atıkların (cam kağıt plastik vb.), Bu
personelin yemek servisinden kaynaklanacak organik kökenli evsel nitelikli katı atıkların ve
Çimento torbaları, saç ve metal parçaları, ambalaj ve kutular, kereste vb. inşaat kaynaklı
atıkların yönetimi 14 Mart 1991 tarih ve 20814 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak
yürürlüğe giren "Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği”ne, 14.03.2005 tarih ve 25755 sayılı de
yayımlanarak yürürlüğe giren "Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği”ne, 21.01.2004 tarih ve
25353 sayılı R.G.'de yayımlanarak yürürlüğe giren "Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği”ne,
22.07.2005 tarih ve 25883 sayılı R.G.'de yayımlanarak yürürlüğe "Tıbbi Atıkların Kontrolü
Yönetmeliği”ne, 18.03.2004 tarih ve 25406 sayılı R.G.'de yayımlanarak yürürlüğe giren
"Hafriyat Toprağı, inşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü" Yönetmeliği’ne ve 24/06/2007 tarih
ve 26562 sayılı R.G.'de yayımlanarak yürürlüğe giren Ambalaj ve Ambalaj Atıklarının
Kontrolü Yönetmeliği”ne göre yapılacaktır.
Faaliyetin inşaat aşamasında çalışacak personel sayısı isin yoğunluğuna göre
değişecek olup, 3 şantiye alanında günde ortalama (her birinde maksimum 50 kişi olmak
üzere), toplam 150 kişinin çalışması planlanmaktadır. Bir kişinin günde ürettiği katı atık
miktarı 1,34 kg/gün alındığında; oluşacak toplam evsel katı atık miktarı,
1,34 kg/gün-kişi x 150 kişi =201 kg/gün olacaktır.
Faaliyet sırasında inşaat aşamasında alanda çalışacak çeşitli iş makineleri ve işletme
döneminde de tesislerde bulunacak makine-ekipmanların bakım, onarım, yağlama vb.
işlemleri sırasında yağlı üstübü, boş yağlama yağı tenekeleri, yağlı eldiven vb. atıkların açığa
çıkması muhtemeldir. Bakım-onarım esnasında hangi işlemlerin yapılacağı ve ne miktarda
malzeme kullanılacağı daha önceden belirlenemeyeceğinden, kullanılamaz duruma gelecek
bu tür atıkların kesin miktarı da belirlenememiştir.
Geri kazanımı mümkün olmayan evsel nitelikli katı atıklar ise çöp bidonlarında
biriktirilerek görünüş, koku, toz, sızdırma ve benzeri faktörler yönünden çevreyi kirletmeyecek
şekilde kapalı biçimde muhafaza edilecek, Belediye ekipleri tarafından alınacak ve ya
belediyenin gösterdiği alana bertarafı sağlanacaktır.
maddelere uyularak toplanacaktır. Ayrıca değerlendirilebilir nitelikte oluşabilecek evsel
nitelikli katı atıklar(plastik, metal, cam vb.), 24.06.2007 tarih ve 26562 sayılı Ambalaj ve
126
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği’nin ilgili hükümlerine uygun olarak ayrı biriktirme
kaplarında biriktirilerek değerlendirilecektir.
Proje kapsamında kullanılacak iş makinelerinin bakım ve yağ değişimleri esnasında
atık yağların oluşması muhtemeldir. Bu işlemler sahada uygun bir alanda ve işinin ehli tamirci
ustaları veya bakımcılar tarafından yapılacak, yağ değişimleri sırasında atık yağlar varillerde
toplanacak, toprak ve yüzey sularının madeni yağlar ile kirlenmesine engel olunacaktır. İş
makinelerinin ve nakliye araçlarının bakımı ve yağ değişimi sırasında oluşan atık madeni
yağlar, 21 Ocak 2004 tarihli “Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği”ne göre ağzı kapalı varillerde
ayrı ayrı toplanacak ve bu varillerin içerisinde hangi tür atık olduğunu gösterir etiket ile
üzerleri etiketlenerek, lisanslı bertaraf veya geri kazanım tesislerine ulaştırılmak üzere
tehlikeli atık taşıma lisansına sahip firmalara teslim edilecektir. Bu aşamada oluşan atık
yağlar için “Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği” bertaraf edilecektir.
Tehlikeli atıklar:
Faaliyet kapsamında yapılacak bakım-onarım işlemleri sırasında açığa çıkması
muhtemel yağlı üstübü, boş yağlama yağı tenekeleri vb. atıklar, 14 Mart 2005 tarih ve 25755
sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Tehlikeli Atıkların Kontrolü
Yönetmeliği”ne göre, geçici olarak depolanacak ve lisanslı bertaraf tesislerine ulaştırılmak
üzere lisanslı taşıyıcı firmalara teslim edilecek, her yıl tehlikeli atık beyan formu doldurularak
Rize İl Çevre ve Orman Müdürlüğü’ne sunulacaktır.
ıbbi Atıklar
İnşaat aşamasında herhangi bir sağlık hizmeti verilmeyecek olup acil durumlarda en
yakın sağlık birimine ulaşım sağlanacaktır. Dolayısı ile projenin inşaat aşamasında herhangi
bir tıbbi atık oluşumu söz konusu değildir.
Ciddi sağlık ihtiyaçları ise en yakın sağlık kuruluşunda giderilecektir. Olası ciddi kaza
ve yaralanmalarda bu amaçla hazır bulundurulacak bir araçla kazazede en yakın sağlık
kuruluşuna götürülecektir.
Atık piller:
Yapımı planlanan Paşalar Regülatörü ve HES projesi Abuçağlayan deresi sularından
faydanılarak elektrik üretmek amaçlıdır. Projenin gerek inşaat gerekse işletme aşamasında
projeden kaynaklı atık pil oluşmayacaktır.
V.I.I3. Arazinin hazırlanmasından başlayarak ünitelerin açılmasına dek yapılacak işler
nedeni ile meydana gelecek vibrasyon, gürültünün kaynakları ve seviyesi, kümülatif
değerler
Arazinin hazırlanmasından başlayarak ünitelerin faaliyete açılmasına dek oluşacak
gürültü; patlatma işlemlerinden, hafriyat ve tesislerin inşası aşamasında kullanılacak iş
makineleri ve ekipmanlardan kaynaklanacaktır.
Faaliyet kapsamında toplam 2 adet kompresör, 6 adet lastikli yükleyici, 10 adet
kamyon, 3 adet ekskavatör, 1 adet dozer, 1 adet arazöz, 1 adet beton pompası, 6 adet beton
mikseri, 1 adet mobil vinç, 1 adet jeneratör, 1 adet kırma-eleme tesisi ünitesi kullanılacak
olup söz konusu makine ve tesisatın 500-4000 Hz arasındaki dört oktav bandındaki toplam
ses gücü düzeylerinin hesaplanması için 22.01.2003 tarih ve 25001 sayılı Resmi Gazete’ de
yayınlanarak yürürlüğe giren Açık Alanda Kullanılan Teçhizat Tarafından Oluşturulan
Çevredeki Gürültü Emisyonu İle İlgili Yönetmelik’ in Müsaade Edilen Ses Güç Seviyeleri ve
127
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Gürültü İşaretlemesi ve Standardlar adlı 5. maddesinde motor gücü seviyelerine göre verilen
formüller kullanılmıştır.
İnşaat aşamasında oluşacak gürültü, çevresel gürültünün değerlendirilmesi ve
yönetimi yönetmeliğine uygun olarak hesaplanmış olup EK-19’da akustik rapor’da
sunulmuştur. Hesaplamalar sonucu elde edilen değerler çevresel gürültünün
değerlendirilmesi ve Yönetimi yönetmeliği Madde 26 ile karşılaştırılmıştır. Ayrıca patlatmalar
sonucu oluşacak gürültü ve vibrasyon hesaplarıyla ilgili ayrıntılı bilgiler Akustik raporda
verilmektedir.
V.1.14. Arazinin hazırlanmasından başlayarak ünitelerin açılmasına dek yerine
getirilecek islerde çalışacak personelin ve bu personele bağlı nüfusun konut ve diğer
teknik/sosyal altyapı ihtiyaçlarının nerelerde ve nasıl temin edileceği
Proje kapsamında İnşa faaliyeti süresince ortalama olarak 150 kişi, işletme aşamasında
ise 16 kişi çalışacaktır. Proje kapsamında kurulması planlanan paşalar Regülatörü ve HES
‘in geniş bir alan içerisinde yer almasından dolayı işin yoğunluğuna göre bu ünitelerin yakın
yerlerinde toplamda 3 şantiye alanı kurulacaktır.
Çalışanların kalacağı yapılar kolay sökülüp takılabilen canlı ve çevreye zararsız
malzemelerden üretilmiş prefabrik yapılardan teşkil edilecektir. Alanda kalmayacak personel
için servis araçları tahsis edilecektir. Bunun yanında personelin sosyal ihtiyaçlarını (duş, wc,
soyunma odaları vb.) karşılamaya yönelik prefabrikten sosyal ünitelerde kurulacaktır. Alanda
temin edilemeyen ihtiyaçlar,öncelikle civarda bulunan yerleşim birimlerinden sağlanacak;
buralardan karşılanamaması durumunda Rize’den sağlanacaktır.
Araçların ve iş makinelerinin yağ değişimleri alan içinde gerçekleştirilemeyecek olup, bu
işlemler benzin istasyonlarında gerçekleştirilecektir.
İnşaat aşamasında yiyecek, giysi ve yakıt gibi ihtiyaçların bölgeden karşılanması ile
yerel işletmelere fayda sağlayacaktır. Başka bir deyişle inşaat faaliyetleri bölgede ek talep
yaratarak genel anlamda ekonomik gelişmeye katkıda bulunacaktır.
Ayrıca işçi ve personel için inşaat alanında sosyal üniteler yer alacak, çalışanların
mesai saatleri dışında sosyal aktivitelere katılımları sağlanacaktır. Öte yandan inşaat ve
işletme aşamalarında personelin giriş ve çıkışları, çalıştırılması sosyal aktiviteleri, vb.
işlemleri konusunda Çalışma Bakanlığı ve diğer ilgili mevzuata uygun hareket edilecektir.
V.1.15. Arazinin hazırlanmasından başlayarak ünitelerin açılmasına dek sürdürülecek
işlerden, insan sağlığı ve çevre için riskli ve tehlikeli olanlar
Proje kapsamında yapılacak çalışmalarda patlatma ve ağır iş makinalarının kullanımı
söz konusudur. Personelin dikkatsizliği ve güvenlik talimatlarına uymaması, güvenlik araç ve
gereçlerinin kullanılması durumunda iş kazalarının olması muhtemeldir. İş kazalarının
asgariye indirilmesi amacıyla personelin iş emniyeti konusunda eğitilmesi yoluna gidilecektir.
Proje kapsamında inşaat ve işletme aşamasında çalışma esnasında bir takım
kazaların olabileceği düşüncesiyle bir takım önlemler alınacaktır. Her inşaat sahasında iş
kazaları ve işçilerin yaralanması riski mevcuttur. Bu risklerde güvenli bir çalışma ortamı
oluşturularak en aza indirilmeye çalışılacaktır.
Bu aşamada her türlü iş kazalarının önlenmesi için çalışma alanlarına uyarıcı levhalar
konulacak ve çalışanlara kişisel koruyucu ekipmanlar verilecektir. Çalışma süreleri içerisinde
kısa molalar verilerek konsantrasyon azalmasına bağlı iş kazalarının oluşma riskinin önüne
geçilecektir.
128
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Olası iş kazalarına karşı, sahaya uyarıcı levhalar yerleştirilecek olup, isçiler sürekli
olarak uyarılacak, isçilere koruyucu elbise, kulaklık, gözlük ve kask verilecek, "Yapı İşlerinde
İşçi Sağlığı ve Is Güvenliği Tüzüğü", 4857 sayılı Is Kanunu, 9 Aralık 2003 tarihli ve 25311
sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren "iş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği" ile
"Parlayıcı, Patlayıcı,Tehlikeli ve Zararlı Maddelerle Çalışılan işyerlerinde ve İşlerde Alınacak
Tedbirler Hakkında Tüzük" hükümlerine riayet edilecektir.
İletim tüneli kazıları sırasında gerekli kısımlarda patlatma yapılacaktır. Patlayıcı olarak
ANFO ve Powergel 365 kullanılacaktır.
V.1.16. Proje alanında, peyzaj öğeleri yaratmak veya diğer amaçlarla yapılacak saha
düzenlemelerinin (ağaçlandırmalar ve/veya yeşil alan düzenlemeleri vb.) ne kadar
alanda, nasıl yapılacağı, bunun için seçilecek bitki ve ağaç türleri
Faaliyet kapsamında, çalışma alanları içerisindeki bitkilerler mümkün olduğu ölçüde
korunacaktır. Eğer alanlar şantiye sınırlarının dışına kadar bozulmuşsa, faaliyet sahibi zemini
eski haline getirecek ve uygun bitki örtüsünü tekrar oluşturacaktır. Bu tip tekrar
düzenlemeler, iş bitiminin sonuna kadar bekletilmeden yapılacaktır.
Geçici şantiye kurma alanlarının veya çalışma alanlarının eski haline döndürülmesi, bu
alanlara girilmesine izin verilmeden önce alanlardaki mevcut ağaçların tipi ve miktarı dikkate
alınarak yeniden dikilmelerini kapsayacaktır.
Daimi İşler için gerekli olan bitkisel toprak, kazılacak olan sahalardan sıyrılarak alınan
sonra tekrar kullanılmak üzere depolanan, depolama alanlarından temin edilecektir. bitkisel
toprak, gerekli olan sahalara eşit şekilde dağıtılacak, sıkıştırılacak ve Şartname’ye uygun
olarak, muntazam ve düzgün bir görünüm elde edilecek şekilde düzeltilecek ve
çimlendirilecektir.
V.1.17. Proje alanında yeraltı ve yerüstünde bulunan kültür ve tabiat varlıklarına
(geleneksel kentsel dokuya, arkeolojik kalıntılara, korunması gerekli doğal değerlere)
olabilecek etkilerin belirlenmesi
Proje alanında yer altı ve yerüstünde kültür ve tabiat varlıkları (geleneksel kentsel
dokuya, ekolojik kalıntılara, korunması gerekli doğal değerlere) yer alamamakta olup, yer altı
çalışmaları sırasında kültür varlıkların rastlanılması durumunda o alandaki çalışmalar
durdurularak İl’in idari ve mülki amirlerine haber verilecektir.
Bu başlık altında belirtilecek başka bir husus yoktur.
V.2. Projenin isletme aşamasındaki projeler, fiziksel ve biyolojik çevre üzerine etkileri
ve alınacak önlemler
V.2.1. Proje kapsamındaki tüm ünitelerin özellikleri, hangi faaliyetlerin hangi ünitelerde
gerçekleştirileceği, kapasiteleri, ünitelerde üretilecek mal ve/veya hizmetler, nihai ve
yan ürünlerin üretim miktarları
Paşalar HES ile Abuçağlayan Deresi suları enerji üretiminde kullanılacaktır. Paşalar
mevkiinde dere yatağı talveg kotunun 887.00 m olduğu kesimde talvegten yüksekliği 13.00 m
olan beton ağırlık yapısı bir regülatör kurulacaktır.
129
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Bu regülatörün sağ sahilinde bir silt tutma havuzu ve havuzun sonunda 5900 m
uzunluğunda bir tünel açılacak ve Akman mevkii sırtlarında tünel sonunda bir denge bacası
ve vana odası bulunacaktır.
Tünel çıkış noktasında boru eksen kotu 864.40 m’dir. Suların bu kottan dere
kotundaki santral binasına indirilebilmesi için 641 m uzunluğunda açıkta, beton mesnetler
üzerinde bir çelik cebri boru inşa edilecektir.
Santral binası içerisinde monte edilmiş olan 2 adet 20 MW gücündeki düşey milli
pelton türbinler, generatör, transformatör ve Sf6 gaz izoleli şalt ekipmanları ile yılda
151.309x106kWh enerji üretilecektir.
Paşalar regülatör yapısı Abuçağlayan Deresi’nin Pilonsut Tepesi ve Taşlık Sırtı’ndan
inen yan kolu soldan aldıktan sonra, 50 m kadar daha mansapta, talveg kotunun 887 m
olduğu kesitte kurulacaktır. Burada 1/25 000 ölçekli haritada okunan koordinatlar 41°09’43”
kuzey enlemi ve 41°20’00” doğu boylamıdır.
Fındıklı Kasabası’ndan Abuçağlayan Deresi boyunca açılmış olan orman yolu
regülatör yerinin yaklaşık 1 km mansabına kadar ulaşmaktadır. Regülatörün inşa edilebilmesi
için bu yolun açılması ve 24 km uzunluğundaki mevcut orman yolunun esaslı bir şekilde
onarılması gerekmektedir.
Regülatör yerinde ana kaya andezit ve trakiandezitlerdir. Regülatörün oturtulacağı
kesitte talveg kotunda yer yer açıkta görülmektedir. Andezitler oldukça sağlam ve jeolojik
bakımdan herhangi bir problem yaratmayacak özelliktedir.
Regülatör ve Silt Tutma Havuzu
Abuçağlayan Deresi’nin regülatör konulan kesitte drenaj alanı 90 km2, talveg kotu
887.00 m ve ekonomik olarak türbinlenebilecek maksimum debisi 11.45 m3/s’dir. 891 kret
kotunda ve 3.50 m genişliğindeki iki adet radyal dolusavak kapakları birlikte kaldırıldığı
taktirde 250.00 m3/s olan 100 yıl tekerrürlü taşkın debisini atlatabilmektedir. Kapaklı savak
yapısının yanında 898 kotunda ve 11.00 m genişliğindeki kontrolsüz eşik işletme esnasında
türbinlenecek debiden biraz fazla olan debilerin kapakları açıp kapamadan mansaba
geçirilmesi vazifesini göreceklerdir.
Regülatör önünde derenin getirdiği sürüntü maddelerini tutacak bir ölü hacim
bulunmamaktadır. Bunun yerine su alma yapısının hemen önünü süpürecek konumda
3.00 x 3.00 m boyutunda bir çakıl geçidi bulunacaktır.
Türbinleme kapasitesini aşan büyük debilerde çakıl geçidi açılarak toplanan sürüntü
maddeleri mansaba geçirilecektir. Gelen feyezanın çakıl geçidi kapasitesinden fazla olması
halinde radyal kapaklar açılarak rezervuarda temin edilen yüksek hızlı su akımı iri blokları da
ihtiva eden rüsubatın mansaba atılmasını mümkün kılacaktır.
Çakıl geçidi ve radyal kapaklar otomatik hidrolik kumanda tertibatına sahip olacak ve
gerektiğinde santral binasından kumanda edilebilecektir. Eşik mansabındaki beton enerji
kırıcı havuz Q100 feyezanını sakinleştirecek kapasitede düşünülmüştür. Uygulamaya
başlandığı zaman burada yeterli dayanıklılıkta ana kaya tespit edilmesi halinde beton
yapıdan vazgeçilecektir.
Su alma yapısı sağ sahilde, ızgara ve kapak tertibatlarının mansabında 0.2 mm’den daha
küçük silisli partikülleri tutabilecek kapasitede boyutlandırılmıştır. Genişliği 7.00 m ve
130
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
uzunluğu 66.41 m’dir. Havuz sonunda 1.00 x 1.00 ebadında bir dipsavak bulunacak ve
kapağı zaman zaman açılarak toplanan sürüntü maddeleri dere yatağına verilecektir.
Silt tutma havuzu sağ sahilde açılmış olan 5900 m uzunluğundaki tünele mansapta
bağlı bulunmaktadır. Burada havuz taban ve tünel giriş kotu 887.00 m’dir. Bu kot regülatör
önünde su seviyesi minimum su seviyesi olan 891.80 kotuna indiği durumda dahi tünel
girişinde vorteks meydana gelmeyecek şekilde seçilmiştir.
İletim Tüneli
m eğimi 0.004 olacaktır. Tünel iç çapı 3.00 m ve at nalı kesitte olacaktır. Kazı çapı 3.60
m’dir. Bu kazı çapı mevcut konvansiyonel alet ve makine ile ekonomik olarak açılabilecek en
küçük çaptır.
Özellikle uzun tünellerde 80~90 cm çapında havalandırma borusu kullanılması
zorunluluğu daha küçük kazı çapı olan tünellerde, normal büyüklükteki pasa kamyonu, beton
pompası, transmikser ve yükleyicileri kullanmayı mümkün kılmamaktadır. Tünelin geçeceği
güzergah üzerindeki jeolojik yapı kazı esnasında bir problem çıkarmayacak özellikte
görülmektedir.
Kazının %75’lik kısmının sadece yarım veya tam kesit şatkritlenerek geçilebileceği
bunun %25’lik kısımda çelik iksa, şatkrit ve hasır çeliğin birlikte kullanılacağı tahmin
edilmektedir.
Yaklaşım tünelleri
Birinci yaklaşım tüneli Gürcüdüzü mevkiinde mevcut orman yolundan tünel güzergahı
üzerine doğru ayrılan bozuk orman yolunun tüneli kestiği yerde açılacaktır. (km 2+535) İkinci
yaklaşım tüneli ise yine aynı yolun devamında tünelin 4+905 km’sinde açılacaktır. Böylece
5900 m uzunluğundaki tünel 2535 + 2370 + 995 m uzunluklarında 3 parçaya bölünmüş
olmaktadır.
Yaklaşım tünellerinin faaliyete geçirilebilmesi için öncelikle Gürcüdüzü’nden ayrılan
yolun bozuk kısımlarının onarılması, yeniden yapılacak kısımların yapılması gerekmektedir.
Yaklaşım tünelleri her türlü kazı makinesinin girebilmesine uygun boyutta ve kaplamasız
olarak açılacak, inşaat tamamlandıktan sonra birer tıkaçla kapatılacak ve birinci yaklaşım
tüneli tıkacında kamyonet büyüklüğünde bir aracın geçişi için uygun büyüklükte çelik kapı
bulunacaktır.
Denge bacası ve tehlike vanası
İletim tüneli bir denge bacası ve daha mansapta açıkta inşa edilmiş bir tehlike vanası
ve vana odası ile son bulacaktır. Denge bacasının bulunduğu kesitte tünel çelik kaplamalı ve
2.00 m çapına indirilecek, tehlike vanası çapı da 2.00 m olacak, bu kesitten sonra çap cebri
boruya tranzisyon yaparak bağlanacaktır.
Denge bacası kesitinde tünel taban kotu 863.60 m’ye düşmektedir. Denge bacası
tünel çıkış ağzından 50 m içeride 4.00 m çapında düşey bir şaft ve 898.00 kotunda 10.00 m
çapında 910.00 m üst kotunda üst hücreden ibarettir. Üst hücreden maksimum su seviyesi
907.10 m altta minimum su seviyesi 871.70 m olacaktır.
Tehlike vanası hemen mansabında 641 m uzunluğundaki açık cebri boruda herhangi
bir arıza veya kesilme olması durumunda otomatik olarak kapanacaktır. Bu kapanma
131
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
durumunda cebri boruda bir negatif basınç oluşmaması için kelebek vana tipindeki tehlike
vanasının hemen mansabında bir havalandırma vanası bulunacaktır. Havalandırma vanası
kapasitesi maksimum debide 25 m/s’den daha fazla hız teşekkül etmeyecek şekilde
seçilecektir. Hava vanası aynı zamanda cebri borunun doldurulması esnasında boru içindeki
havanın tahliyesi için de hizmet görecektir.
Cebri Boru ve Mesnetler
Cebri boru güzergahında ana kaya sert ve dayanımlı andezitlerdir. Satıhta 0.5 m ve
yer yer daha kalın yamaç molozu bulunmaktadır. Cebri boru sabit ve hareketli ayaklarının
oturacağı bölgelerde yamaç molozları ve bozuşmuş, ayrışmış ana kaya tamamen sökülüp
uzaklaştırılacaktır.
Cebri boru üzerinde 6 adet sabit beton mesnet bulunacaktır. Ara mesnetler 10’ar m
aralarla yerleştirilecektir. Boru ortalama meyli 0.75 civarında (30°’den daha dik) olduğu için
müstakil kayıcı ara mesnet yapmak yerine cebri boru altına boydan boya beton tabliye
yaparak kayıcı mesnetleri bu betonun üzerinde düzenlemek daha uygun bulunmuştur.
Branşman
Cebri boru türbin eksen kotu olan 480 kotuna indiği yerde son mesnet kütlesi ile yatay
hale döndükten sonra bir branşmanla 1.00 m çapında iki kola ayrılarak türbin giriş vanasında
son bulacaktır. Branşmanların her birinin uzunluğu 15.00 m ve et kalınlığı 20 mm olacaktır.
Hidroelektrik Santral
Santral Binası
Santral binası içerisinde 2 x 20 MW gücünde 2 adet düşey milli pelton türbin,
jeneratörler, diğer elektrik ekipmanları ve montaj sahasını ihtiva edecektir. Genişliği 17.36 m
uzunluğu 32.00 m ve yüksekliği 28.90 m olan santral binası holünde 50+5 ton kapasitede bir
de gezer kren bulunacaktır.
Türbin
Ünite adedinin tespiti
Proje kapsamında bir kurulu güç optimizasyonu yapılmış ve Paşalar HES’te
11
m /s civarında maksimum debi ile çalışan, yaklaşık 40 MW civarında bir kapasitede daimi
teçhizat konulmasının ekonomik olacağı anlaşılmıştır.
3
Paşalar regülatör yerinde minimum debi 0.459 m3/s’dir. Proje hiç olmazsa günlük
regülasyon yapabilecek kadar bir depo ihtiva etmediği için minimum debilerin de
türbinlenmesini mümkün kılacak boyutta türbin veya türbinlerin kullanılması gerekmektedir.
Şalt Sahası
Paşalar HES yerinde şalt sahası koymaya uygun veya az bir masrafla uygun hale
getirilecek bir alan bulunmamaktadır. Bu sebeple, ülkemizde ve dünyada giderek daha
yaygın ve ucuz hale gelmekte olan SF6 gaz izoleli şalt sahası konulması Paşalar HES için
tercih edilmiştir. Santral arkasında bulunan alanda trafolar üzerinde tertip edilecek platforma
SF6 gazlı kesici ve ayırıcılar yerleştirilecektir.
Enerji İletim Hatları
Her ne kadar bölgede mevcut hidrolik potansiyeller devreye sokulduğu zaman pek
çok iletim hattı bulunacaksa da mevcut durumda Paşalar HES’de elde edilen enerjinin
bağlanacağı yakın bir uygun iletim hattı mevcut değildir. Yeterli kapasitedeki en uygun trafo
132
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
istasyonu Murgul yakınlarındaki Çakmakkaya Trafo İstasyonu’dur. Paşalar HES yerine
mesafesi yaklaşık 35 km’dir. Paşalar HES’de elde edilen enerji 154 kV MCM kablo ile çift
devre olarak bu istasyona bağlanacaktır.
V.2.2. Su tutulması sonucu su kalitesine ve su ortamındaki canlılara olabilecek etkiler,
dere yatağına bırakılacak su miktarı, nasıl hesaplandığı, dere yatağına olabilecek
etkiler
Proje alanı ve yakın çevresindeki akım gözlem istasyonları ve karakteristikleri
aşağıda verilmiştir. Paşalar HES akım gözlem ve meteoroloji istasyonlarının yerlerinin
gösterildiği harita Ek-20 ‘de verilmiştir.
Köprübaşı AGİ (22-06)
Bulunduğu Akarsu : Abuçağlayan Deresi
İşleten İdare
: DSİ
Drenaj Alanı
: 156 km2
Yaklaşık Kotu
: 60.00 m
İşletme Periyodu
: 1965 – 2002 (Halen Açık)
Başköy AGİ (22-49)
Bulunduğu Akarsu
İşleten İdare
Drenaj Alanı
Yaklaşık Kotu
İşletme Periyodu
: Kapistre Deresi
: DSİ
: 185.76 km2
: 75.00 m
: 1978 – 1987 (Kapalı)
Arılı AGİ (22-72)
Bulunduğu Akarsu
İşleten İdare
Drenaj Alanı
Yaklaşık Kotu
İşletme Periyodu
: Yeşil Dere (Arılı Dere)
: DSİ
: 92.2 km2
: 150 m
: 1982 – 2001 (Halen Açık)
Abuçağlayan Deresi üzerinde bir tek akım gözlem istasyonu bulunmaktadır. 22-06
No’lu Köprübaşı AGİ’nin 1965-2002 yılları arasında 1977, 1978, 1979, 1982, 1983, 1990,
1991 yılları hariç diğer yılların günlük akım kayıtları bulunmaktadır. Bu eksik yıllar Yeşil Dere
ve Kapistre Deresi üzerinde bulunan 22-72 ve 22-49 No’lu AGİ’lerle korelasyon yapılarak
tamamlanmıştır.
22-72 No’lu Arılı AGİ ile 22-06 No’lu Köprübaşı AGİ’nin müşterek yılları günlük
akımları muhtelif eğrilerin korelasyon katsayıları hesaplanarak uygunluk dereceleri
araştırılmıştır.
Q = debi (m3/s), A = drenaj alanı (km2) olmak üzere,
Q pasalar
Q
= köprübas ı
A pasalar
A köprübas ı
⎛ A
⎞
Qpaşalar = Qköprübaşı x ⎜ pasalar ⎟
⎜A
⎟
⎝ köprübas ı ⎠
90
Qpaşalar = Qköprübaşı x
156
Qpaşalar = Qköprübaşı x 0.577 bulunur.
133
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Yukarıdaki bağıntı ile elde edilen Paşalar regülatör yeri günlük akımları 1966-2002
yılları su temin tabloları oluşturulmuştur. Sonuç olarak, deposuz kanal santralı işletme
çalışmaları aylık akım değerleri ile yapılırsa üretim miktarı fazla hesaplanmış olur. Bu durum
dikkate alınarak korelasyon çalışmaları Paşalar HES için günlük akımlarla yapılmıştır.
Paşalar HES üretim hesaplarına esas olacak olan günlük akımların akım-süreklilik
eğrileri oluşturulmuş ve eksik yıllardaki akım değerleri hesaplanmıştır. Paşalar regülatör
yerinden santral yerine kadar 5 900 m uzunluğunda ve 3.00 m çapında beton kaplamalı bir at
nalı tünel ve 641.00 m uzunluğunda ve 1.50 m çapında bir çelik boru ihtiva eden bir iletim
sistemi bulunmaktadır.
Projede brüt düşü 418 m, iletim sistemindeki kayıplar tek ünite çalışırken 0.1934Q2 ve 2
ünite çalışırken 0.1661Q2 olarak bulunmuştur. Maksimum debi 11.45 m3/s ve iki adet pelton
türbin konularak yıllık toplam enerji üretimi 151.309 x 106kWh olacaktır.
Paşalar regülatörü ve HES Projesinin su ekosistemi ve balıklar üzerine olan etkileri
değerlendirirken balıkların yasama ve üreme habitatlarıyla, göç davranışları üzerine olan
etkileri değerlendirilmiştir.
İletim tünellerinin bulunduğu bölümlerde gerek sucul yaşamın ihtiyaç duyduğu habitat
karakteristiklerinin, gerekse sucul canlıların barınma, beslenme ve üreme alanlarının
korunması için kritik debiler sağlanacaktır. Proje kapsamında büyük kapsamda bir su
tutulması olmayacak, suyun kalitesinde herhangi bir değişim meydana gelmeyecektir. Dere
yatağında doğal hayatın idamesini sağlayacak miktarda su yatağa bırakılacaktır.
HES projelerinin su kalitesine ve su ortamındaki canlılara olabilecek etkileri, proje
karakteristiğine ve özelliğine bağlı olarak değişmektedir. Baraj'da suyun tutulmayıp iletim
hattı ile santrale çevrildiği projelerde, projenin üzerinde yer aldığı nehrin su kalitesine önemli
bir etkisi söz konusu değildir. HES projelerinde su herhangi bir işlemden geçmeden direk
olarak elektrik üretiminde kullanıldıklarından dolayı hava, su, kimyasal ve radyoaktif
kirlenmeye maruz kalmamaktadır.
Paşalar Regülatörü ile HES arasında yapılacak olan enerji tüneli toprak altından
geçeceğinden dolayı arazi topoğrafyasında ve flora türlerinde ünitelerin ve tünel ağızlarının
denk geldiği kısımlar hariç herhangi bir değişiklik meydana gelmeyecektir. Ünitelerin ve tünel
ağızlarının denk geldiği kısımlarda ise bir miktar biomass kaybı olacak, ancak neslin devamı
açısından menfi bir etki olmayacaktır.
Proje kapsamında dere akışınca canlı hayatın devamlılığı açısından bırakılması gerekli
su miktarları ile ilgili, düşük akım hidrolojisi bazında hesaplamalar aşağıda verilmiştir.
Düşük akım debisi hesaplama metodunun açıklanması:
Düşük akım hidrolojisi analiz hesaplaması yapılırken, Q7,10 (10 yıl dönüş aralığına
sahip 7 günlük düşük akım değerleri) yöntemi kullanılmış olup, mevcutta (1965-2002 yılları
arasında) gözlenmiş günlük akım debilerine ait 7 günlük ortalama düşük akım değerleri
dikkate alınmıştır. 7 Günlük ortalama düşük akım değerinin elde edilmesi için, ilk debi
değerinden başlanmak üzere sıralı-ardışık 7 günün debi değerlerinin ortalamaları
hesaplanmıştır. Mevcut akım istasyonunda 1965 yılından beri ölçüm yapılmaktadır. Söz
konusu istasyonda elde edilen (1965-2002 yılları arasında) N=38 yıllık günlük debi değerleri
dikkate alınarak; düşük akım debi sayısını [Nx365-(d-1)] formülü gereğince; [38x365-(7-1)]=
13864 adet düşük akım değeri tespiti ile hesaplamalar yapılmıştır.
Buna göre, her bir ölçüm yılı göz önüne alınarak hesaplanan sıralı-ardışık 7 günlük
debi değerleri arasında bulunan en küçük debi değeri, o yıla ait minimum ortalama düşük
134
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
akım değerini (Q7) vermektedir. Paşalar HES’in kurulacağı ırmak üzerinde bulunan AGİ
kayıtlarının 1965 – 2002 yılları arasındaki 38 yıllık bir dönemi kapsadığı göz önüne
alındığında, her bir ölçüm yılına ait minimum ortalama düşük akım değeri hesaplanmış ve
Tablo.V.2.2.1.’de gösterilmiştir.
Tablo V.2.2.1. 1965 – 2002 yılları arasında görülen, yıllık minimum ortalama düşük akım değerleri
YILLAR
Akım
m3/s
1965
1966
1967
1968
1969
1970
1971
1972
1973
1974
1975
1976
1977
1978
1979
1980
1981
1982
1983
(Q7)
YILLAR
Akım
m3/s
2,22
1,33
1,11
1,68
1,30
2,16
1,80
1,93
1,85
1,19
0,61
1,62
1,62
1,73
1,46
1,39
1,57
1,83
1984
1985
1986
1987
1988
1989
1990
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
0,94
1,34
2,07
1,45
1,41
0,90
1,58
0,60
1,03
1,52
1,18
1,79
0,70
1,51
1,09
1,37
1,07
1,11
1,46
2002
1,10
(Q7)
Bulunan yıllık minimum ortalama düşük akım değerleri (Q7), en küçük değerden en büyük
değere doğru sıralanarak, her bir değere ait aşılma olasılığı ve tekrarlanma aralığı
hesaplanmıştır. Bu hesaplamalar Tablo.V.2.2.2.’de görülmektedir.
Tablo.V.2.2.2. (Q7) değerlerine ait aşılma olasılıkları ve tekrarlanma aralıkları
Sıralanmış Yıl
3
Akım Q7 m /s
Sıra (m)
Aşılma Olasılığı Döngü Aralığı (1
(m / (N+1))
/ (m/(N+1)))
1991
1975
1996
1989
1984
1992
2000
1998
2002
2001
1967
1994
1974
1969
1966
1985
1999
0,60
0,61
0,70
0,90
0,94
1,03
1,07
1,09
1,10
1,11
1,11
1,18
1,19
1,30
1,33
1,34
1,37
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
0,03
0,05
0,08
0,10
0,13
0,15
0,18
0,21
0,23
0,26
0,28
0,31
0,33
0,36
0,38
0,41
0,44
135
39,00
19,50
13,00
9,75
7,80
6,50
5,57
4,88
4,33
3,90
3,55
3,25
3,00
2,79
2,60
2,44
2,29
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
1980
1988
1987
1979
1983
1997
1993
1981
1990
1976
1977
1968
1978
1995
1971
1982
1973
1972
1986
1970
1,39
1,41
1,45
1,46
1,46
1,51
1,52
1,57
1,58
1,62
1,62
1,68
1,73
1,79
1,80
1,83
1,85
1,93
2,07
2,16
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
0,46
0,49
0,51
0,54
0,56
0,59
0,62
0,64
0,67
0,69
0,72
0,74
0,77
0,79
0,82
0,85
0,87
0,90
0,92
0,95
2,17
2,05
1,95
1,86
1,77
1,70
1,63
1,56
1,50
1,44
1,39
1,34
1,30
1,26
1,22
1,18
1,15
1,11
1,08
1,05
1965
2,22
38
0,97
1,03
Her bir (Q7) değerine ait aşılma olasılıkları ve tekrarlanma aralıkları bulunduktan
sonra, döngü aralıklarına karşılık gelen (Q7) değerlerinin oluşturduğu noktalar, logaritmik
eksenli grafik düzlemine aktarılmıştır. Bu noktaların dağılımını en iyi tanımlayan bir doğru
çizilerek, doğru üzerinde 10 yıl tekrarlanma süresine karşılık gelen düşük akım debisi (Q7,10)
= 0,83 m3/s olarak bulunur.
Paşalar HES'e Ait Q7,10 Grafik Analizi
En Düşük Akım Değerleri - Q7 (m3/s)
10,00
Seri 1
Döngü Aralığı (Yıl)
1,00
1
10
100
0,10
Şekil.V.2.2.1. Paşalar HES ‘e ait Q7,10 Grafik Analizi
136
Üs (Seri
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Yukarıda açıklandığı ve yapılan hesaplamalar neticesinde görüldüğü üzere, Paşalar
HES projesi için, Q7,10 (10 yıl dönüş aralığına sahip 7 günlük düşük akım değerleri) yöntemi
ile yapılan düşük akım debisi hesabı ışığında, dere yatağına 0.83 m3/s’ lik bir debinin sürekli
verilmesi ile düşük akım debisi değeri sağlanabilinmektedir.
Santralin kurulacağı Abuçağlayan deresinin yıllık ortalama debisi 5,31 m3/s dir.
Dünyada bu tür santrallerde canlı yaşamının devamlılığı açısından yıllık ortalama debinin
%15-20 si arasında bir debinin bırakılması tavsiye edilmektedir.Diğer taraftan Rize
akarsularında yapılan çalışmalarda canlı yaşamı ve balık varlığı açısından su debisinden çok
su kalitesi ve akarsu etrafındaki bitki örtüsü kalınlığının önemli olduğu ortaya çıkmıştır. Söz
konusu proje kapamında canlı yaşamı için bırakılacak su miktarı Abuçağlayan deresinin yıllık
ortalama debisinin ( 5,31 m3/s) %15,6’sı olduğundan, belirlenen miktarda suyun bırakılması
halinde projenin canlı hayatı üzerine olumsuz bir etkisi olmayacaktır.
V.2.3. Ulusal ve uluslararası mevzuatla korunması gereken alanlar üzerine etkiler
Paşalar regülatörü ve HES ünitelerinin bulunduğu alan ve yakın çevresinde herhangi bir
ulusal ve uluslararası koruma alanı bulunmamaktadır. Proje kapsamında nehir tipi santral
yapılacak olup, suyun potansiyel enerjisinden faydalanılacaktır. Bunun yanında yürürlükte
bulunan mevzuata uyulacak, mevzuat ve teknolojik açıdan gerekli tedbirler alınacaktır.
V.2.4 Suyun temin edileceği kaynağın kullanılması sonucu mansapta olabilecek
değişimler (erozyon, nehir hidrolojisi, sucul hayat, sediment gelişi vb.)
Abuçağlayan Deresi drenaj alanının büyük bir kısmı ormanlarla kaplıdır. Bu sebeple
askıda ve yatak yükü olarak taşıdığı katı maddeler ülkenin diğer kısımlarındaki ırmaklara
göre daha azdır. Ancak derenin kısa mesafede 2800 m’ye yakın kot kaybederek denize
ulaşması sürükleme gücünü artırmaktadır.
Paşalar HES projesi depolu bir proje olmadığından regülatör önünde sürüntü maddesi
toplanması için bir ölü hacim bırakılmayacaktır. Çakıl geçidi ve silt tutma havuzu kullanım
dışı, fazla suların geldiği zamanlarda aşırı su zayiatına meydan vermeden zaman zaman
açılarak toplanan sürüntü maddelerinin mansaba geçmesi temin edilecektir.
Su ortamındaki canlıların olumsuz yönde etkilenmemesi için gerekli minimum su
bırakılacaktır. Tüneller vasıtasıyla yönü değişen suların yapısında herhangi bir değişiklik
olmadan Hidroelektrik santralinden sonra ırmak yatağına katılması sağlanacaktır.
V.2.5. Yeraltı ve yüzeysel su kaynaklarına olabilecek etkiler
Proje kapsamında Su kaynağının potansiyel enerjisi elektrik enerjisine çevrilerek,
elektrik üretimi sağlanacaktır. Kullanılan suyun yapısında herhangi bir değişiklik olmayacağı
gibi, üretimden kaynaklı bir atık oluşumu da söz konusu olmayacaktır. Regülatör vasıtasıyla
alınan sular, tüneller ve cebri borular vasıtasıyla hidroelektrik santraline getirilecek ve
buradan tekrar ırmak yatağına bırakılacaktır. Dolayısıyla su kaynaklarına herhangi bir
olumsuz etki beklenmemektedir.
V.2.6. Projenin işletilmesi sırasında çalışacak personelin ve bu personele bağlı
nüfusun konut ve diğer sosyal/teknik altyapı ihtiyaçlarının nerelerde, nasıl temin
edileceği
Paşalar regülatörü ve HES projesinin işletme sürecinde idare, bakım, güvenlik ve
kontrol amaçlı yaklaşık 16 personelin çalışması planlanmaktadır. Proje alanında çalışacak
olan personel için herhangi bir lojman, konut yapılmayacak olup, çevresindeki yerleşim
birimlerinden veya şehir merkezinden faydalanılacaktır. Ayrıca İşletme aşamasında çalışacak
137
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
personelin ihtiyaçları (duş., wc, yemekhane, yatakhane vb.) için prefabrik konut inşa
edilecektir.
atıksu deşarjı,”Lağım Mecrası İnşaası Mümkün Olmayan Yerlerde Yapılacak Çukurlara Ait
Yönetmelik” (19.03.1971 tarihli ve 13783 salıyı Resmi Gazete) hükümlerine uygun olarak
Sızdırmasız fosseptik yapılacak olup, fosseptik dolduğunda vidanjör ile çekilerek bertaraf
edilecektir.
V.2.7. İdari ve sosyal ünitelerde içme ve kullanma amaçlı suların kullanımı sonrasında
oluşacak atık suların arıtılması için uygulanacak arıtma tesisi karakteristiği prosesinin
detaylandırılması ve arıtılan atık suların hangi alıcı ortamlara, ne miktarlarda, nasıl
verileceği
Paşalar HES projesinin işletme aşamasında 16 kişinin çalışması planlanmaktadır.
İşletme aşamasında personelden kaynaklanacak evsel nitelikli atık su miktarı kişi başına 150
lt/gün su sarf edildiği dikkate alınarak hesaplandığında (bu su tüketiminin tamamının atık
suya dönüşeceği düşünülmüştür) :
İşletme aşamasından çalışacak 16 işçinin oluşturacağı atık su miktarı;
16 N x 150 lt/gün = 2400 lt/gün N = 2,4m3/gün olacaktır.
atıksuyun deşarjı, Sağlık Bakanlığının 19.03.1971 Tarih ve 13783 Sayılı Resmi Gazetede
yayınlanarak yürürlüğe giren “Lağım Mecrası İnşaası Mümkün Olmayan Yerlerde Yapılacak
Çukurlara Ait Yönetmelik” hükümleri gereğine uyularak sızdırmasız fosseptik çukuru
yapılacaktır. Oluşan atık suların, Pazar belediyesine ait vidanjör ile düzenli aralıklarla
alınarak ve bu şekilde bertarafı sağlanacaktır. Proje alanında yapılması planlanan fosseptik
planı Ek-14’de verilmiştir.
Ayrıca işletme aşamasında mutfakta kullanılan ve tekrar kullanımı mümkün olmayan
kızartmalık yağların bertarafı 19.04.2005 tarih ve 25791 Sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanarak yürürlüğe giren “Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği” hükümlerine göre
yapılacaktır. Bitkisel nitelikli atık yağlar diğer atıklardan ve çöplerden ayrı olarak
toplanacaktır. Sızdırmaz, iç ve dış yüzeyleri korozyona dayanıklı bidonlarda depolanacak
bitkisel nitelikli atık yağlar lisanslı taşıyıcılarla lisanslı geri kazanım veya bertaraf tesislerine
gönderilecektir.
V.2.8. Konut, sosyal ve idari tesislerden oluşacak katı atık miktar ve özellikleri, bu
atıkların nerelere ve nasıl taşınacakları veya hangi amaçlar için ve ne şekilde
değerlendirileceği
Söz konusu projenin işletilmesi sırasında personelden kaynaklı oluşacak evsel nitelikli
katı atıkların dışında zaman zaman yapılabilecek tamir ve bakım işlemleri sırasında
endüstriyel nitelikli katı atıklar da oluşabilecektir.
İşletme aşamasında proje kapsamında toplam 16 kişi çalışacak olup, personelden
kaynaklanan evsel nitelikli katı atık miktarı kişi başına günlük 1,34 kilogram atık kabulü ile
aşağıdaki gibi hesaplanmıştır:
16 kişi x 1,34 kg/kişi.gün = 21,44 kg/gün’dür.
Tesisin faaliyeti süresince personelden kaynaklanacak evsel nitelikli katı atıklarla (cam,
kağıt, plastik vb.), bu personelin yemek servisinden kaynaklanan organik kökenli evsel
138
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
nitelikli katı atıkların yönetimi 14 mart 1991 tarih ve 20814 sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanarak yürürlüğe giren “Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği”ne göre yapılacaktır.
alınacak ve ya belediyenin gösterdiği alana bertarafı sağlanacaktır.
maddelere uyularak toplanacaktır. Toplanacak bu evsel nitelikli katı atıkların, faaliyete
başlanmadan önce en yakın belediye ile protokol imzalanarak ücreti karşılığında düzenli
aralıklarla alınması sağlanacaktır. Ayrıca değerlendirilebilir nitelikte oluşabilecek evsel nitelikli
katı atıklar(plastik, metal, cam vb.), 24.06.2007 tarih ve 26562 sayılı Ambalaj ve Ambalaj
Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği’nin ilgili hükümlerine uygun olarak ayrı biriktirme kaplarında
biriktirilerek değerlendirilecektir.
V.2.9. Proje ünitelerinin işletilmesi sırasında oluşacak gürültünün kaynakları ve
kontrolü için alınacak önlemler
Söz konusu projenin işletme aşamasında meydana gelecek en önemli gürültü kaynağı
türbin milinin eksen etrafında dönmesiyle oluşacak mekanik gürültüdür. Ayrıca cebri boru ve
su akışı sırasında çeperlere su vurması sebebiyle gürültü oluşacaktır. Santraldeki diğer
gürültü kaynakları ise binanın havalandırmasından kaynaklanan gürültüdür.
İşletme aşamasında kaynaklanacak gürültü ; faaliyetlerin kapalı ortamda gerçekleşmesi
ve bu alanlar içinde sürekli çalışılmayacak olması nedeniyle çalışanları ve çevreyi olumsuz
etkilemeyecektir.
Proje alanında çalışacak personel 09.12.2003 tarih ve 25311 sayılı İşçi Sağlığı ve İş
Güvenliği Tüzüğü hükümlerine uygun olarak çalıştırılacaktır. Faaliyet sırasında 01.07.2005
tarih ve 25862 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Çevresel Gürültünün
Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği”nin 24. maddesinde belirtilen esaslar sağlanacak
ve ilgili hükümlere uyulacaktır.
V.2.10. Orman alanlarına olabilecek etki ve bu etkilere karşı alınacak tedbirlerin
tanımlanması
Proje alanı 6831 sayılı Orman kanununun 18. maddesindeki yangın görmüş orman
alanları, gençleştirmeye ayrılmış ve ya ağaçlandırılan sahalar içerisinde kalmamaktadır.
Proje kapsamında inşaat çalışmalarının ardından, eğimin yüksek olduğu ve toprak
kaymasının görüldüğü bölgelerde, daha düz yüzeyler elde edilecek ve bu bölgeler
ağaçlandırılacaktır. Ağaçlandırma işlemleri yapılırken, bölgenin hakim bitki örtüsü göz
önünde bulundurularak ağaçlandırmada kullanılacak ağaç türleri buna göre seçilecektir.
Ağaç türlerine ilave olarak daha kısa sürede yüzeye yayılmaları ve toprak yüzeyini tutmaları
nedeniyle inşaat aşamasından itibaren toprak kaymasının yoğun olarak görüldüğü bölgelerde
ağaçlandırma çalışmalarından önce tohumlama çalışmaları yapılarak otsu dokunun yüzeyi
hızlıca kaplaması sağlanacaktır.
139
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Projenin işletme aşamasında sadece suyun enerjisinden faydalanılması planlanmakta
olduğundan orman alanlarına olumsuz bir etki olmayacaktır. İnşaat işlemleri tamamlandıktan
sonra uygun olan bölgelerde yeniden ağaçlandırma ve peyzaj çalışmaları yapılacaktır.
Orman Genel Müdürlüğünün 285 nolu tamimine göre projenin yapılacağı alan 5.
derecede yangına hassas bölge içersindedir. Ancak olası bir yangın durumunda projede tüm
çalışan işçiler istendiği zaman yangına müdahalede hazır bulundurulacaktır.Şantiyede
yangın söndürme cihazlarının yanı sıra orman yangınlarında kullanılan kazma, kürek, tırmık,
şaplak gibi yangına ilk müdahalede gerekli olan malzemeler hazır bulundurulmalıdır. Olası bir
yangın sırasında şantiyede bulunan tüm iş makineleri yangın amirinin emrine verilecektir.
Ayrıca işe başlamadan önce bu konuda tüm çalışanlar bilgilendirilecektir.
Proje kapsamında mevcut orman alanlarına olumsuz bir etkisi olmaması için aşağıda
belirtilen önlemler alınacaktır.
- Faaliyet alanına giriş ve çıkışlar kontrol altında tutulacak,
- Tesisin etrafı çit telleri ile çevrilerek evcil ve yabani hayvanların tesise girmesi engellenecek
rüzgar nedeni ile çöplerin uçuşarak tesis dışına çıkması engellenecektir.
-HES işletiminin tamamlanmasından sonra rehabilite edilerek tekniğine uygun olarak
kapatılacaktır. Daha sonra bölge ve iklim şartlarına uyum sağlayan bitki ve ağaçlar ekilerek
saha yeşillendirilecektir.
- Civar ormanlarda çıkabilecek orman yangınlarına karşı işletme müdürlüğünün öngöreceği
yangınla mücadele tedbirleri alınacaktır.
- İşletme müdürlüğünün talebi halinde işçi ve iş makinesi imkanları orman yangınlarımı sevk
edilecektir.
Ayrıca olası bir orman yangınına karşı gerekli ekipmanlar hazır bulundurulacak ve olası bir
yangında yetkili birimlere yardım edilecektir.
Proje alanı Ormanlık bölge kapsamında olmasından dolayı orman yangınları için çalışan
personele gerekli hizmet içi eğitimler verilecektir. Olabilecek herhangi bir orman yangınında
çalışanlar tarafından müdahale edilerek, itfaiye ve ilgili orman işletmesine haber verilecektir.
Ocakta çalışan personelin üzerlerinde ateşli maddeler bulundurulmayacak, herhangi bir
amaçla ateş yakılmayacaktır. Kurallara uymayan personel hakkında gerekli cezai işlemler
yapılacaktır.
Bu konuda bahsedilecek başka bir husus bulunmamaktadır.
140
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
V.3. Projenin Sosyo-Ekonomik Çevre Üzerine Etkileri
V.3.1. Proje ile gerçekleşmesi beklenen gelir artışları; yaratılacak istihdam imkanları,
nüfus hareketleri, göçler, eğitim, sağlık, kültür, diğer sosyal ve teknik altyapı hizmetleri
ve bu hizmetlerden yararlanılma durumlarında değişiklikler vb.
Paşalar regülatörü ve HES projesinin gerçekleşmesi ile birlikte yöre ve ülke
ekonomisine katkı sağlanacaktır. Faaliyetin inşaat aşamasında 150 kişi işletme aşamasında
ise 16 kişinin çalışması planlanmaktadır. Dolayısıyla proje alanında buna bağlı olarak
bölgede ticari yaşam hareketlenecek ve lokal bir gelişme söz konusu olacaktır.
Günümüzde artık toplumların gelişmişlik düzeylerinin belirlenmesinde enerji tüketimi
önemli bir kriter olarak kullanılmaktadır. Dünyanın diğer ülkelerinde olduğu gibi ülkemizde de
gelişmeye bağlı olarak enerji ihtiyacımız da devamlı olarak artmaktadır. Dolayısıyla enerji
ihtiyacının kesintisiz, kaliteli, güvenilir ve ekonomik olarak çevreyi en az etkileyecek şekilde
karşılayabilmesi bir zorunluluk olarak ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle, sürdürülebilir
gelişmenin sağlanabilmesi amacıyla temiz ve çevre dostu bir enerji kaynağı olan yenilenebilir
enerji kaynaklarının en yüksek düzeyde değerlendirilerek geliştirilmesi büyük önem arz
etmektedir. Yenilenebilir enerji kaynaklarından en büyük öneme sahip enerji kaynağı
hidroelektrik enerjidir.
Söz konusu proje kapsamında elektrik üretilecek olup, bu sayede ülke ekonomisine
önemli bir girdi sağlanacaktır. Enerji üretimi konusunda oldukça fakir olan Doğu Karadeniz
Bölgesi için büyük önem taşımaktadır. Bu sayede üretilen enerji iletim hatlarından oluşacak
büyük kayıplardan etkilenmeden kullanıma sunulabilecektir. Elektriğin bölgede üretilecek
olması bölgedeki turizmin, sanayinin ve buna bağlı diğer iş kollarının pozitif yönde
etkilenmesini sağlayacaktır.
İşletme ve bakım için gerekli ihtiyaçların ve hizmetlerin önemli bir kısmı bölgeden
karşılanacaktır. Bunun yanında yöredeki mevcut ekonomik girdilerin projeden olumsuz yönde
etkilenmeyeceği düşünülmektedir.
Öte yandan projenin gerçekleşmesinde yörede büyük çaplı nüfus hareketi, eğitim,
sağlık, kültür, diğer sosyal ve teknik altyapı hizmetlerinde değişiklik beklenmemektedir.
V.3.2. Çevresel fayda-maliyet analizi
Proje diğer elektrik üretim şekillerine kıyasla çevresel açıdan temiz bir üretim olmakla
birlikte yerel üretim olduğundan transfer kayıpları olmadan sağlanması, yerel iş imkanları
sağlaması, dolaylı iş imkanları ve istihdam sağlaması açısından faydalı bir projedir.
Bu tip tesisler, Avrupa ve Dünya standartlarında çevreye en zararsız tesis tiplerinden
biri olarak kabul edilmektedir. Yenilenebilir kaynaklara dayalı olan tesisler oldukları için tüm
Dünyada ve Avrupa'da çevreciler tarafından desteklenmekte ve teşvik edilmekte olup, yeşil
enerji olarak da adlandırılmaktadır. Tesiste isletmeden kaynaklanabilecek katı, sıvı ya da gaz
halinde bir atık oluşumu beklenmemektedir. Suyun türbinlerden geçirilmesi ile potansiyel
enerjisi ilk önce mekanik enerjiye, daha sonrada jeneratörlerden geçirilerek suyun mekanik
enerjisi elektrik enerjisine çevirecektir. Bu işlemler sırasında suya herhangi bir kimyasal vb.
madde karıştırılmayacak olup, sadece sudan elektrik enerjisi elde edilecektir.
Proje ile birlikte lokal olarak arazideki flora elden çıkacak, ancak bu durum bu floranın
neslinin devamı açısından bir problem teşkil etmeyecektir. İnşaat ve isletme aşamalarında
yörede istihdam ve iş imkanlarında artış olacak, gerekli olan malzemelerin bölgeden temini
ile bölgenin ekonomik yapısına fayda sağlanacaktır.
141
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Çevresel fayda maliyet analizi sırasında direk ve dolaylı maliyetler değerlendirilirken
projeden beklenen fayda esas olarak enerji üretimi kabul edilmiş ve dolaylı faydalar göz
önünde tutulmamıştır. Projenin direkt maliyetleri; toplam yatırım bedeli ve yıllık işletim
giderleri olarak ele alınmıştır. Toplam yatırım maliyeti; inşaat maliyetlerinin yanı sıra,
yapılacak kamulaştırma ve diğer maliyetleri içermektedir.
Çevre ve insan sağlığı ile ilgili konulara ,klasik anlamda nicel bir fayda-maliyet analizi
çerçevesinde, değerlere maddi bir değer biçmek genellikle mümkün olmamaktadır. Aynı
şekilde ,yöre halkının yaşam kalitesi üzerindeki etkilerin de maddi olarak değerlendirilmesi
yapılamamaktadır. Bu türden fayda ve maliyetlerin ne ölçüde kabul edilebilir olduğuna dair
karar verme yetki ve sorumluluğu büyük ölçüde kamu görevlileri ve seçilmiş yöneticilere
kalmaktadır.
BÖLÜM VI : İŞLETME PROJE KAPANDIKTAN SONRA OLABİLECEK VE SÜREN
ETKİLER VE BU ETKİLERE KARŞI ALINACAK ÖNLEMLER
V1.1. Arazi ıslahı
İnşaat aşamasının tamamlanmasından sonra ofis, barakalar ve yatakhane binaları, bu
yapıların gelecekteki kullanımları için belirlenmiş bir gereksinim yok ise sökülecektir.
Yükleniciler şantiyeleri terk etmeden önce bütün atık malzeme yığınları ve inşaat alanları,
bitkisel toprak ile kaplanacak( pratik olduğu yerlerde) ve uygun ağaç, çalı, ot ve çimen türleri
dikilerek güvenli bir hale getirilecektir.
Malzeme ocağında arazi ıslahı üretimin sonuna bırakılmayacaktır ve üretimle birlikte
kademeli olarak gerçekleştirilecektir. Üretimi tamamlanan alanlar geçici depo sahalarındaki
sert malzeme (kristalize kçt. vs.)
sıkıştırılmak suretiyle düzeltilecek, üretim öncesi
durumuna getirilmeye çalışılacaktır.
Ayrıca proje kapsamında sahada açılmış olan sızdırmaz fosseptik çukur kapatılacak ve
toprak ile doldurulacaktır.
Tesiste üretimin sona ermesi aşamasında, mevcut tüm tesisler sökülecektir. Arazi üzerinde
hiçbir yapı bırakılmayacaktır. Alan ormanlık alanlar kapsamında olduğundan, Çevre ve
Orman Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü’nün isteği doğrultuda, ağaçlandırılmaya uygun bir
şekilde bırakılacaktır.
Faaliyet sona erdikten sonra arazinin alacağı son duruma göre çalışmalar yapılacak ve
çevre sorunları en aza indirilecek ve giderilmeye çalışılacaktır. Yeşillendirme çalışmaları
faaliyete paralel olarak işleyecektir.
Tüm bu işlemler sırasında "18.03.2004 tarih ve 25406 sayılı Resmi Gazete'de
yayımlanarak yürürlüğe giren Hafriyat ve inşaat Yıkıntı Atıklarının Kontrolü
Yönetmeliğine" uyulacaktır. Bu çalışmalar kapsamında, alan tesviyesi, şekillendirilmesi ve
gerekirse teraslama işlemleri yapılacaktır. Söz konusu çalışmalar sonunda, saha,
yeşillendirme çalışmalarına veya yeni yapılacak projeye uygun hale gelmiş olacaktır.
VI.2. Mevcut su kaynaklarına etkiler
Faaliyetin sona ermesi ve arazi ıslah çalışmalarından sonra, arazide faaliyet ile ilgili bir işlem
yapılmayacağından mevcut su kaynaklarına, proje sahasından herhangi bir etki
olmayacaktır.
142
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
BÖLÜM VII : PROJENİN ALTERNATİFLERİ
(Bu bölümde yer seçimi, teknoloji, alınacak önlemler, alternatiflerin karşılaştırılması ve
tercih sıralaması belirtilecektir.)
Proje ile yapımı planlanan Paşalar Regülatörü ve HES Rize İli, Fındıklı İlçesi,
Abuçağlayan Deresi üzerinde yer alacaktır. Proje santral binasının Fındıklı İlçesine mesafesi
19 km ‘dir. Proje ile yılda 150 x 106 kWh enerji üretimi amaçlanmaktadır.
Bir ülkenin enerji üretim ve tüketim miktarı o ülkenin zenginliğini, kişi başına düşen
üretim ve tüketim miktarı ise o ülkenin kalkınmışlık seviyesini gösteren önemli kriterler olarak
kabul edilmektedir.
Ülkemizde son birkaç yıldaki ekonomik kriz dönemi hariç tutulursa ülke genelinde
yıllık elektrik enerjisi tüketimi %8 ile%10 arasında artış göstermiştir. Bu artışın aynı ölçüde
önümüzdeki yıllarda da gerçekleşeceği beklenilmelidir.
Ülkemiz petrol, gaz, kömür gibi enerji kaynakları bakımından şanssız bir ülkedir.
Ülkemizde 2000 yılında tüketilen enerjinin %68’i ithal edilmiştir. Enerji tüketimi arttıkça bu
oranın daha da artması beklenmelidir. Bu dışa bağımlılığın düşürülmesi için mevcut durumda
ülkemizde tek imkan hidrolik kaynakların en yüksek derecede değerlendirilmesi ve kısa
zamanda devreye sokulması gibi gözükmektedir.
Proje alanı, Doğu Karadeniz Havzası içindedir. Bu havza 14.90 km3’lük yıllık ortalama
akışla Fırat ve Dicle Havzaları’ndan sonra üçüncü sırada gelmekte olup Türkiye ortalama su
potansiyelinin %8’ini oluşturmaktadır. Doğu Karadeniz Bölgesi suları gerek yağışların daha
çok ve rejiminin nispeten düzgün olması ve gerekse kısa mesafelerde önemli düşüler
meydana getirmesi dolayısı ile özellikle kanal tipi santraller kurulmasına çok uygun imkanlar
yaratmaktadır.
Özellikle kanal tipi HES projelerinin çevre üzerinde en az olumsuz etki yapan bir
endüstriyel tesis olduğu, bu vadiler içinde üretilen ucuz enerjiye ülkenin büyük ihtiyacı
olduğu, halen ülkemizde tüketilen enerjinin %8’inin odun ve hayvan gübresinin yakılması ile
elde edildiği unutulmamalıdır.
Projenin uygulamaya konulacağı bölge, yollardan ve diğer her türlü yatırım imkanından
mahrum olan bir bölge olup yatırımın bölge ekonomisine bir hareket getireceği
düşünülmektedir.
Eylemsizlik Alternatifi
Eylemsizlik alternatifi,
gelebilecek alternatiftir.
projenin
gerçekleştirilememesi
durumunda
meydana
Eylemsizlik alternatifi değerlendirildiğinde, bu tür toplum yararına olan, enerji üretimi
amaçlı projeler için bu alternatifin genellikle tercih edilmediği söylenebilmektedir,
Paşalar regülatörü ve HES projesinin gerçekleşmemesi durumunda aşağıdaki
sonuçlar ortaya çıkabilir:
• Ülkenin enerji ihtiyacının günden güne artması nedeniyle, hidroelektrik santralin
alternatifi olarak düşünülebilecek, termik ve nükleer santraller gibi diğer enerji üretim tesisleri
devreye girecektir, Bu durumda hem ekonomik olarak daha pahalı (inşaat ve işletme
maliyetleri açısından), hem de çevresel açıdan olumsuz etkileri daha fazla olan bir yatırım
gerçekleşmesi gerekecektir.
143
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Daha geniş bir bakış açısından, düşük maliyetli ve en yüksek seviyede mevcut olan
hidrolik enerji kaynaklarının tamamen kullanılmasındaki yetersizlik sonuçta ülkedeki
ekonomik ve sosyal kalkınmayı sınırlandırabilecektir.
• Tüm proje ile kazanılması hedeflenen yılda 151.309x 106 kWh elektrik üretimi
hayata geçirilememiş olacaktır.
• Projenin hayata geçirilmemesiyle daha önceki bölümlerde verilmiş olan çevresel
etkiler oluşmayacaktır.
• İnşaat döneminde 150, isletme döneminde 16 kişi olmak üzere toplam 166 kişiye iş
olanağı sağlanamayacak, özellikle inşaat döneminde gerekli olan araç- gereçlerin temini
esnasında bölgenin ekonomisinde meydana gelmesi beklenen hareketlenme
gerçekleşemeyecektir.
144
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
BÖLÜM VIII: İZLEME PROGRAMI
VIII.1. Faaliyetin inşaatı için önerilen izleme programı, faaliyetin işletmesi ve işletme
sonrası için önerilen izleme programı ve acil müdahale planı
İzleme planı ve işletme dönemi ile devam eden süreçte çalışmaların istenilen npktalara
ulaşıp ulaşmadığının kontrolü amacıyla gerçekleştirilmemektedir. Projenin başlaması ile
birlikte çevresel koşullarda meydana gelecek değişimleri, tahmin edilen etkilerin mevcut
seviyeleri, geliştirilen önlemlere uygunluk ve bu önlemlerin etki azaltmadaki başarısı
konularında bilgi sağlayacaktır.
Regülatörler, yollar,Tünel ve HES inşaatı sırasında su, hava, gürültü kirliliği oluşacaktır.
Proje inşaatı süresince inşa faaliyetleri, konkasör tesisinin işletilmesi, beton santrali
işletilmesi, malzeme ocağından malzeme temini sırasında kazı, doldurma, boşaltma, nakliye
işlemlerinden toz ve gürültü kirliliği oluşacaktır. İnşa faaliyeti süresince hafriyat atıkları,
nakliye kamyonlarının egzoz gazı atıkları, atık yağlar, tehlikeli atıklar, elektromekanik teçhizat
ambalaj atıkları, çalışan personelden kaynaklı evsel nitelikli atıksu ve katı atıklar oluşacaktır.
Ortaya çıkabilecek tüm kirleticiler inşaat ve elektromekanik montaj işlemleri tamamlandığında
ortadan kalkacaktır. İnşaat aşamasında oluşacak olumsuz çevresel etkiler raporda belirtilen
ilgili mevzuatlar ışığında alınacak tedbirler ile ortadan kaldırılacak veya en aza
indirgenecektir.
İnşaat işlemleri sırasında kullanılacak olan iş makinalarının ses gücü düzeyi en alt
seviyede tutulacak olup, tünelde yapılacak patlatma işlemleri sırasında yeterli güvenlik
önlemlerinin alınıp alınmadığı ve patlatmanın uygun olarak yapılıp yapılmadığı kontrol
edilecektir.
İnşaat aşamasında proje ünitelerinin kontrolü en önemli kısımlardan biridir. Bunun
yanında sızıntı, çökme, çatlak, bozulma gibi unsurlar da izlenecektir.
Faaliyet işletmeye kapandıktan sonra yapılacak yeni bir proje bulunmamakla birlikte,
faaliyetin durdurulup işletme binasının, regülatörün yıkılmasından sonra arazi ıslah
çalışmaları başlanacaktır.
Paşalar regülatörü ve HES projesi kapsamında kaza riski taşıyan bölümlerde meydana
gelebilecek acil durumlarda zararı en aza indirmek amacıyla Sivil savunma İl Müdürlükleri,
Çevre ve Orman Bakanlığı baz alınarak hazırlanmış bulunan Acil müdahale planı aşağıda
verilmiştir.
Acil müdahale planının amacı, ünitelerin inşaat ve işletme aşamalarında acil durumlar, tesis
içi kazalar, yangın, deprem, yıldırım düşmesi gibi doğal afetler, yolların kapanması, yanlış
işletme, düzensiz bakım gibi durumlardan etkilenecekleri korumak ve çevre yerleşimlere
olabilecek etkileri azaltmaktır. Oluşabilecek acil durumlarda karmaşayı en aza indirmek ve
planın başarıyla uygulanabilmedi için, her bir personelin üzerine düşen sorumluluğu bilmesi
gerekmektedir.
Proje kapsamında iş güvenliği ve işçi sağlığını koruma amaçlı olarak hazırlanan Acil
Durum Planı, doğal afet, yangın, sabotaj gibi acil durumlarda işlerlik kazanacaktır. Bu planda
bulunması gerek unsurlar aşağıda sıralanmıştır:
145
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
* Acil Durum Ekibi’nin (ADE) Belirlenmesi
* ADE’nin görev tanımlarının yapılması
* ADE içerisinde ast kademeler oluşturulması (kurtarma, ilk yardım, müdahale vb.)
* ADE’nin ilgili kurum/kuruluşlar ve kendi içerisindeki koordinasyon konularının
belirlenmesi
* ADE’nin ihtiyaç duyacağı hizmet (ulaştırma, levazım, ikmal, bakım vb.), tahsis ve
protokollerin belirlenmesi
* ADE içerisinde çalışacak personelin günlük çalışma esaslarının belirlenmesi
ADE’nin bir müdahale anında ihtiyaç duyacağı tüm ekipman ve araçlar hazır
bulundurulmalıdır. ADE, acil müdahaleler konusunda gerekli eğitimi almalıdır. Eğitimler, araç
ve ekipman bakımları periyodik olarak yapılmalıdır. Acil müdahale Planı koordinasyon
öncelikleri aşağıda verilmiştir.
Acil Durum Yöntemleri:
Yangın, deprem, patlama veya tehlikeli atık yayılması olaylarından herhangi birinin
meydana gelmesi, acil durum olarak nitelendirilmektedir.
Yangın, patlama ve tehlikeli atık yayılması gibi kaza türü olaylarda tehlikenin
büyümesini ve atık yayılmasına bağlı kirlililiğin genişlemesini engellemeye yönelik tedbirlerin
alınabilmesi ve yangın durumunda tesisi personelinin güvenli ve süratli bir şekilde işyerini
terk edebilmesi amacıyla aşağıda ana hatları ifade edilen tahliye planı gerçekleştirilir.
-Tahliye Planı:
Amaç: Bir acil durum esnasında tesis personelinin güvenli ve hızlı bir şekilde işyerini
terk edebilmesi amacıyla hazırlanmaktadır.
Sorumluluklar:
- Acil durum koordinatörü tahliye işlemini yürütmekten sorumludur.
- Her alan sorumlusu kendi bölümüne ait çalışanları ve ziyaretçileri uygun güveni
toplanma alanlarına yönlendirmekle sorumludur.
İşlemler:
1. Bir tahliye durumunda, acil durum koordinatörü tahliyeyi gerçekleştirecek ve
personelin tesisi terk etmesini sağlayacak alan sorumlusuna bildirimde bulunacaktır.
2. Acil durum koordinatörü, durumu ve tahliye düzenini veya gerekli diğer faaliyetleri
değerlendirecektir.
3. Tahliye alarmı verildiğinde çalışma bırakılacaktır. Tüm işçiler tesisi terk edecek ve
kararlaştırılan toplanma alanına gidecektir.
4. Alan sorumlusu, acil durum koordinatörüne, tüm işçilerin tesisi terk ettiğine dair
rapor verecektir.
146
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
5. Acil durum koordinatörü, güvenlik sağlandıktan sonra tekrar içeri girilmesi için alan
sorumlusuna talimat verecektir.
6. Alan sorumlusu, tekrar içeri girilmesi için talimat verene kadar işçiler dışarıda
bekleyecektir.
Acil Durum Koordinatörü:
Acil durum planını uygulamak üzere gereken tedbirleri alabilecek, karar verme
yetkisine sahip ve tesisin işletmesinden sorumlu olan Yetkili bir Personeli, “Acil Durum
koordinatörü” olarak seçecektir.
Acil Durum Ekipman Listesi:
Dahili Haberleşme veya Alarm Sistemleri:
Tesisin kaplayacağı alan çok büyük olmayacağı için, tesis içinde telsiz gibi özel iç
haberleşme aygıtlarına ihtiyaç duyulmayacaktır, acil durumlarda ikaz vermek amacıyla tesis
içi bir alarm sistemi olacaktır.
Harici Haberleşme Sistemi:
Tesisisin harici haberleşme gereksinimi telefon ile karşılanacaktır.
Yangın Söndürme Sistemleri:
Tesiste olası bir yangın durumuna müdahale etmek amacıyla koşullandırılmış yangınla
mücadele ekipmanları bulunacaktır.
Yangın Kontrolü
- Proje alanında yangın çıkmasına karşı gerekli bütün önlemler alınacak ve yangın söndürme
araçlarını kullanma eğitimi olan kişilerin, işin her bölümünde, her vardiyada bulunmasını
sağlanacaktır.
- Yangın söndürme araçlarının yangına mümkün olan en kısa zamanda müdahale
edebilmesini sağlamak için uygun haberleşmeyi kuracak ve idame ettirecektir.
- Yangın söndürme hizmetleri, bilgili bir kişi tarafından yürütülecektir.
- Yangın söndürme teşkilatının kullanımı ve çağrılması için kural ve talimatlar yayınlayacak
ve göze çarpacak şekilde, yangın söndürme hizmetlerinin nasıl çağırtılacağıyla ilgili talimatlar
veren uyarılar asılacaktır.
- Bütün ekipman, aletler ve personel, ayda asgari iki kere kontrol edilecek olan yangın
söndürme teşkilatı için küçük bir uyarı verilmesi halinde hazır ve uygun durumda olacaktır.
- Çalışma sahalarında veya başka bir yerde ateş yakılmasına izin verilmeyecektir.
- Yangın fark edildiğinde öncelikle çevredekilere, binada çalışan personele ve daha sonra
ilgililere haber verilecektir.
- En yakın güvenlik ve itfaiye birimlerine haber verilecektir.
- Acil müdahale ekibi ve ilgililer tarafından çevre güvenliği sağlanacaktır.
147
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
- Dumanın yakıcı ve boğucu etkisine karşı ağız ve burun ıslak bez ile kapatılacaktır.
- Yanıcı, parlayıcı ve patlayıcı maddeler yangın yerinden uzaklaştırılacaktır.
- Her yangın yerine ambulans gidecektir.
Yangın Söndürme Sistemi
Proje kapsamında muhtemel bir yangının önlenebilmesi için uygun bir yangın
söndürme sistemi kurulacaktır. Dedektörler yangın alarm sisteminin esasını oluşturacaktır.
Deprem Anında Uygulanacak Acil Plan
Deprem en büyük doğal afetlerden biridir. Hissedildiği an telaşa kapılmamak ilk ve en
önemli tedbirdir. Daha sonra aşağıdaki önlemler derhal alınır ve uygulanır.
1. Araç trafiği ve Tesis giriş-çıkış kapıları Güvenlik Görevlilerince kontrol altına alınır.
2. Kapalı alanlarda çalışan personel en yakın ve emniyetli gördükleri çıkıştan dışarı çıkarak
mümkün ise Toplanma Yerine gider. Değil ise açık sahada güvenli bir yer seçer ve muhtemel
müdahaleler için Acil Durum Amirinin talimatlarını bekler.
3. Her türlü isletme faaliyeti durdurulur. Elektrik sistemleri kapatılır. Tüm bu işlemler görevli
yetkililer tarafından yerine getirilir.
4. Tesiste elektrik-enerji beslemesi kontrol edilir. Jeneratörün devreye girip girmediği kontrol
edilir, tesiste enerji yok ise nedenleri tespit edilir, verilmesi yönünde herhangi bir işlem
yapılmaz.
5. Tüm Tesis, boru hat güzergahları, tesis ekipmanları, Tesis Müdürü başkanlığında
yetkililerce gezilerek kontrol edilir, durum tespiti yapılarak tutanak düzenlenir.
6. Çeşitli kaynaklardan depremin merkezi, şiddeti hakkında bilgiler edinilir. Muhtemel artçı
sarsıntılar ile ilgili bilgiler için Resmi kaynaklar ile irtibata geçilir.
7. Genel durum ve tesisat emniyetli görüldüğü takdirde faaliyetlere aşamalı olarak başlanır.
Sel ve Su Baskınlarında Uygulanacak Acil Plan
Sel ve su baskınları genellikle aniden gelişen doğal olaylardan olmayıp, bir süreç
içinde gelişirler. Bu nedenle bu gibi durumlarda uygulanacak acil planlar belirli bir program
dahilinde ilerler.
1. Yağışların başlamasıyla birlikte genel saha drenaj ve giderleri ile rögarlar ilgili sahaoperatörleri tarafından kontrol edilir.
2. Herhangi bir nedenle tıkanıklık gözlemlenen gider mevcut imkanlarla açılmaya, tıkanıklık
giderilmeye çalışılır.
3. Olası kötü koşullara hazırlık amacıyla Merkez Ofis'te ilgililere bilgi aktarılır. Sel yada su
baskını, en olumsuz şartlara göre değerlendirilip, güncel bir program hazırlanarak derhal
yürürlüğe konulur.
148
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
4. Yağışların artması veya su seviyesinin yükselmesi devam ediyorsa elektrik sistemleri
üzerinde risk taşıyan elektrikli ekipmanların enerjileri ana panelden kesilir.
5. Yerel imkanlar araştırılarak, su tahliye sistemlerinin temini için girişimlerde bulunulur.
6. Tesis dışında bulunan tüm personel ile iletişim kurularak göreve çağrılır.
7. İhtiyaç duyulması muhtemel olan yoğun işgücü için vasıfsız eleman temini girişimlerinde
bulunulur.
8. Büro ve ofislerin tahliyesi söz konusu olduğunda kıymetli evrak ile bilgisayar sistemi ve
kayıtlarının tahliyesine öncelik verilir.
9. Su seviyesinin artışı durduğunda veya azalmaya başladığında su baskını sonrasında
yapılacaklar açısından bir program belirlenir. Bakim onarım çalışmaları için bir iş programı
yapılarak faaliyetlere aşamalı olarak başlanır.
10. Sular tamamen çekildikten sonra Tesis içinde, boru hat güzergahları, tesis ekipmanları,
ofisler yani tesisin tamamı Tesis Müdürü başkanlığında yetkililer tarafından gezilerek kontrol
edilir, durum tespiti yapılarak tutanak düzenlenir.
149
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
VIII.2. ÇED Olumlu Belgesinin verilmesi durumunda, Yeterlik Tebliği’nde "Yeterlik
Belgesi alan kurum/kuruluşların yükümlülükleri" başlığının ikinci paragrafında yer alan
hususların gerçekleştirilmesi ile ilgili program
24.Şubat 2004 Tarih ve 25383 Sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Yeterlilik tebliğ
gereğince hazırlanan ÇED raporuna ÇED olumlu belgesi verilmesinden sonra Topçuoğlu
Maden San. Tic. Ltd. Şti. tarafından yatırımın başlangıç ve inşaat dönemlerine ait
taahhütlerin yerine getirilip getirilmediği, çevre ve orman bakanlığının belirlediği izleme
periyotların auyugn olarak yeterlilik tebliği Ek-4’de yer alan Nihai ÇED raporu İzleme raporları
formu’ doldurularak bakanlığa iletilecektir.
BÖLÜM IX: HALKIN KATILIMI
(Projeden etkilenmesi muhtemel yöre halkının nasıl ve hangi yöntemlerle
bilgilendirildiği, proje ile ilgili halkın görüşlerinin ve konu ile ilgili açıklamaların ÇED
Raporuna yansıtılması)
Halkı yatırım hakkında bilgilendirmek, projeye ilişkin görüş ve önerilerini almak Proje
alanına en yakın yerleşim yerinde Halkın Katılımı Toplantısı düzenlenmiştir. 16.12.2003 tarih
ve 25318 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Çevresel Etki
Değerlendirmesi (ÇED) Yönetmeliği gereğince ÇED Sürecine Halkın Katılımı Toplantısı
07.08.2007 tarihinde Aslandere Köyü Kahvesinde Saat 14.00 de yapılmıştır.
Halkın Katılımı Toplantısı ile ilgili bilgiler Yerel ve Ulusal düzeyde yayın yapan
gazetelerde toplantının konusu, tarihi, yeri ve saatini bildiren ilan yayınlanmıştır.
Toplantıda faaliyetin gerekliliği, bu bölgenin seçilme nedeni, istihdam, çevresel açıdan
alınacak önlemler hakkında bilgi verilmiş, halkın proje ile ilgili sorularına cevap verilmiş,
görüş ve düşünceleri değerlendirilmiştir.
150
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
BÖLÜM VIII: SONUÇLAR
içerisindedir.
: 38.822 x 106kWh
: 112.487 x 106kWh
: 151.309 x 106kWh
Olacaktır.
Proje kapsamında yer alan ana üniteler ;
2- İletim tüneli
3- Denge bacası ve tehlike vanası
4- Cebri boru
5- Hidroelektrik Santral
Paşalar Regülatörü ve HES projesi için Enerji Piyasası Düzenleme Kurumundan
13/12/2008 tarihinde üretim faaliyeti göstermek üzere 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu
gereğince 49 yıl süreli üretim lisansı alınmıştır. Lisansa göre inşaat öncesi dönem 14 ay,
inşaat dönemi ise 24 ay belirlenmiştir.
Paşalar Regülatörü ve Hidroelektrik Santrali kapsamında yeni yollar yapılacak olup
bunun yanında mevcut bazı yolların da iyileştirilmesi yapılacaktır.
Paşalar santral yerine ulaşım Rize İli’ne bağlı Fındıklı İlçesi’nden Abuçağlayan Deresi
araçların gidiş gelişine müsait olsa da ; demir, çimento ve daimi teçhizatı taşıyacak olan ağır
gereklidir.
Santral yerinden regülatör yerine giden mevcut orman yolu vadinin sağ sahilinde
bulunmaktadır. Gürcüdüzü mevkiinde sol tarafta tünel güzergahına doğru devam etmektedir.
I. Yaklaşım tüneli bu yolun Gürcüdüzü ayrımından sonra 1.6. km’de açılacaktır.
Söz konusu proje nehir tipi depolamasız tip bir santraldir. Proje kapsamındaki tesis ve
yapılardan dolayı herhangi bir yerleşimin etkilenmesi veya su altında kalması söz konusu
değildir. Bu sebeple proje sahasında yeniden yerleşim söz konusu değildir.
Proje kapsamında 34375 m2 lik alanda taş ocağının açılması planlanmaktadır. Bu
alanın tahmini rezervi 825000 m3 olup, proje kapsamında yaklaşık 60.000 m3 malzemeye
ihtiyaç duyulmaktadır. Proje alanında topografyanın nispeten uygun olduğu Gürcüdüzü
151
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
civarında bir kırma eleme tesisi kurulacaktır. Burada taş ocağından çıkan malzemelerle, tünel
kazılarından çıkan uygun özellikteki pasanın kırılması ile kum ve çakıl elde edilecektir.
Proje kapsamındaki tesislerin tamamı orman arazileri üzerinde yer almaktadır. Bu
alanlar, ilgili mercilerden alınacak izin ve onaylar doğrultusunda kullanılacaktır.
Bölge tamamen ormanlık alan olduğundan projenin hayata geçirilmesiyle Proje
kapsamında yer alan ormanlık alanlar için 6831 sayılı Orman Kanununun 5192 sayılı Kanun
ile değişik 17/3. maddesi gereğince gerekli izinler alınacaktır.
alınacak ve ya belediyenin gösterdiği alana bertarafı sağlanacaktır.
maddelere uyularak toplanacaktır. Toplanacak bu evsel nitelikli katı atıkların, faaliyete
başlanmadan önce en yakın belediye ile protokol imzalanarak ücreti karşılığında düzenli
aralıklarla alınması sağlanacaktır. Ayrıca değerlendirilebilir nitelikte oluşabilecek evsel nitelikli
katı atıklar(plastik, metal, cam vb.), 24.06.2007 tarih ve 26562 sayılı Ambalaj ve Ambalaj
Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği’nin ilgili hükümlerine uygun olarak ayrı biriktirme kaplarında
biriktirilerek değerlendirilecektir.
Proje alanında çalışacak personel 09.12.2003 tarih ve 25311 sayılı İşçi Sağlığı ve İş
Güvenliği Tüzüğü hükümlerine uygun olarak çalıştırılacaktır. Faaliyet sırasında 01.07.2005
tarih ve 25862 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Çevresel Gürültünün
Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği”nin 24. maddesinde belirtilen esaslar sağlanacak
ve ilgili hükümlere uyulacaktır.
Proje kapsamında oluşacak atık sular sızdırmasız fosseptikte biriktirilecektir.
19.03.1971 tarih ve 13783 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Lağım
Mecrası İnşası Mümkün Olmayan Yerlerde Yapılacak Çukurlara Ait Yönetmelik uyarınca
yapılacak fosseptik, sızdırmasız betondan yapılmış yan duvar ve tabanlara sahip olacaktır.
Fosseptik dolduğunda pazar Belediyesi tarafından ücreti karşılığı vidanjör ile çekilecek ve
belediye izni ile uygun kanalizasyon sistemine deşarj edilecektir. Bu konuda pazar
Belediyesi’nden gerekli izinler alınmış ve EK-1’de verilmiştir.
Paşalar HES projesi için, Q7,10 (10 yıl dönüş aralığına sahip 7 günlük düşük akım
değerleri) yöntemi ile yapılan düşük akım debisi hesabı ışığında, dere yatağına 0.83 m3/s’ lik
bir debinin sürekli verilmesi ile düşük akım debisi değeri sağlanabilinmektedir.
Santralin kurulacağı Abuçağlayan deresinin yıllık ortalama debisi 5,31 m3/s dir.
Dünyada bu tür santrallerde canlı yaşamının devamlılığı açısından yıllık ortalama debinin
%15-20 si arasında bir debinin bırakılması tavsiye edilmektedir.Diğer taraftan Rize
akarsularında yapılan çalışmalarda canlı yaşamı ve balık varlığı açısından su debisinden çok
su kalitesi ve akarsu etrafındaki bitki örtüsü kalınlığının önemli olduğu ortaya çıkmıştır. Söz
konusu proje kapamında canlı yaşamı için bırakılacak su miktarı Abuçağlayan deresinin yıllık
ortalama debisinin ( 5,31 m3/s) %15,6’sı olduğundan, belirlenen miktarda suyun bırakılması
halinde projenin canlı hayatı üzerine olumsuz bir etkisi olmayacaktır.
Faaliyet sırasında 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu ve ilgili hükümlerine uyulacaktır.
152
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Proje kapsamında yapılacak Havuzlu ve bölmeli balık geçidinde havuz uzunluğu 2,5 m,
havuz genişliği 1,2 m ve havuz derinliği 1,8 m dir. Her bir havuz diğerinden ortalama 0,30 m
yükseklikte inşa edilmekte, diğer bir ifadeyle su bir havuzdan diğerine geçerken 0,30 m
yükseklikten düşmektedir.
Bu ölçekteki bir balık geçidi saatte ortalama 600 ergin balığın göçüne imkan
vermektedir. Havuzlu ve bölmeli balık geçitleri ’balık merdiveni’ olarak ta isimlendirilmektedir.
Balıklar bu tür geçitlerde balıklar havuzlar arasında sıçrayarak hareket etmekte veya
bölmeler üzerinden yüzerek birinden diğerine geçebilmektedir.
Parlayıcı ve patlayıcı maddeler (PARPAT) tüzüğünde belirtilen gerekli önlemler
alınacaktır.
Bölgede endüstri tesisleri ve yerleşim yerleri bulunmaması dolayısı ile Manastır
(Demirkapı) Deresi sularının endüstriyel ve evsel atıklarla da kirlenmesi bahis konusu
değildir.
Faaliyet esnasında iş makinelerinin ve nakliye araçlarının bakım ve yağ değişimleri,
mümkün olduğu ölçüde işletme dışında servis istasyonlarında yapılacak, bundan dolayı
toprak ve yüzey sularının madeni yağlar ile kirlenmesi engellenmiş olacaktır. İş makinelerinin
ve nakliye araçlarının bakımı ve yağ değişimi bulunduğu yerde yetkili operatörlerce yapılması
zorunlu durumlarda, 14.03.2005 tarih ve 25755 sayılı resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe
giren “Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği” Madde 2’ deki ve yönetmelikteki tüm
hükümlere ve ayrıca 21.01.2004 Tarih ve 25353 sayılı Resmi Gazete’ de yayınlanan “Atık
Yağların Kontrolü Yönetmeliği” hükümlerine uyularak yapılacaktır.
Tesiste 26.04.2006 tarih ve 5491 sayılı Kanunla yapılan değişiklik ile yeniden
düzenlenen 2872 Çevre Kanunu ve bu kanuna istinaden çıkarılan tüm mevzuat hükümlerine
uyulacaktır.
İnşaat ve isletme aşamasında faaliyet sahibi tarafından yürürlükteki mevzuata
uyulacaktır. Başlıcaları şu şekildedir:
• 16.12.2003 tarih ve 25399 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren çevresel
Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği,
• 22.07.2006 tarih ve 26236 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Endüstri
Tesislerinden Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği,
• 14.03.1991 tarih ve 20814 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Katı
Atıkların Kontrolü Yönetmeliği,
• 31.12.2004 tarih ve 25687 sayılı R.G.'de yayımlanarak yürürlüğe giren Su Kirliliği Kontrolü
Yönetmeliği,
• 10.12.2001 tarih ve 24609 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Toprak
Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği,
• 21.01.2004 tarih ve 25353 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Atık
Yağların Kontrolü Yönetmeliği,
• 01.07.2005 tarih ve 25862 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren çevresel
Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği,
• 09.12.2003 tarih ve 25311 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren iş Sağlığı
ve Güvenliği Yönetmeliği,
•18.10.1983 tarih ve 18195 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 2918 sayılı
Karayolları Toplu Taşıma Kanunu ile ilgili yönetmelik,
• Bayındırlık ve iskan Bakanlığı tarafından yayınlanmış olan 1999/10 sayılı genelge ve
02.09.1997 tarih ve 23098 sayılı Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik
• 14.03.2005 tarih ve 25755 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Tehlikeli
153
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
• 31.12.2004 tarih ve 25687 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Su Ürünleri
Kanunu,
• 22.07.2005 tarih ve 25883 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Tıbbi
• 18.03.2004 tarih ve 25406 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Hafriyat
Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği,
• 24.06.2007 tarih ve 26562 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Ambalaj
ve Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği.
Dolayısıyla inşaat ve isletme aşamalarında mevzuat çerçevesinde hareket edilecek, gerekli
izleme ve eğitimler bu mevzuata uygun gerçekleştirilecektir. Öte yandan, Projenin inşa ve
isletme aşamalarında,
Geri kazanılabilen katı ve sıvı atıklar,
Geri kazanılamayan katı ve sıvı atıklar,
Atık yağlar,
Tehlikeli atıklar,
Tıbbi atıklar,
Yakıt ve emisyonlar,
Yeraltı ve yerüstü suları,
Ortamlardaki gürültü seviyeleri,
Personel giriş çıkışları, aktiviteleri,
Personelin eğitim ve tatbikatları, performansları,
Bölgede yasayan ve faaliyet gösteren vatandaş, sivil toplum kuruluşları, Resmi kurum
kuruluşların görüş, öneri, şikayetleri periyodik olarak takip edilecek, gerekli ölçümler
yapılacak; bunların hava, su, toprak, ve flora-fauna üzerindeki etkileri izlenecek; miktarları,
risk durumları, ortaya çıkma olasılıkları değerlendirilecektir. Tüm bu hususlar kayıt altına
alınacak, istendiğinde ilgili makamlara sunulacaktır.
154
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
NOTLAR VE KAYNAKLAR
•
MTA Genel Müdürlüğü - Ankara
•
Rize İli Çevre Durum Raporu, Rize Valiliği İl Çevre ve Orman Müdürlüğü
•
Hava Kirliliği, Kontrol ve Denetim, Kimya Müh. Odası yayını, 1991
•
Çevre Kirlenmesi ve Kontrolü, Prof. Dr. Mehmet KARPUZCU
•
Endüstriyel Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği
•
Türk Çevre Mevzuatı Cilt I-II
•
Müezzinoğlu, A. Hava Kirliği ve Kontrolünün Esasları Dokuz Eylül Yayınları, 2000
•
Meteoroloji Genel Müdürlüğü- Ankara
•
Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği
•
Çalışma ve SOSYAL Güvenlik Bakanlığı Gürültü Yönetmeliği
•
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü
•
Kuru M.,1999 ,Omurgalı Hayvanlar ,Palme Yayıncılık,ANKARA
•
Demirsoy
A.,2002:Genel
Zoocoğrafya
ve
Türkiye
Zoocoğrafyası
‘Hayvan
Coğrafyası’ Meteksan A.Ş.,ANKARA
•
T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü’20072008 Av Dönemi Merkez Av Komisyonu Kararları’
•
Kiziroğlu,I,1993,The Birds of Turkey(Species Listin Red Data Book),TTKD,ANKARA
•
Şişli M.N,1999, Çevre Bilim Ekoloji,Gazi Kitabevi,ANKARA
•
T.C.
Tarım
ve
Köy
İşleri
Bakanlığı,Tarımsal
Araştırmalar
Genel
Müdürlüğü,2001:Karadeniz Alabalığı (Salmo trutta labrax) Biyoekolojik Özelliklerinin
Tespiti
ve
Kültüre
Alınabilirliğini
Araştırılması
Projesi,TAGEM/
HAYSUD/98/12/01/007 TRABZON
•
Türkiye Bitkileri Veri Servisi (TÜBİVES)
•
Türkiye Taksonomik Tür Veri Tabanı
•
WWF Türkiye (www.wwf.org.tr)
•
T.C. Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı,Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü,2004:
Karadeniz Alabalığı (Salmo trutta labrax)’nın Yetiştiriciliği ve Balıklandırma Amacıyla
Kullanımı,TAGEM/ HAYSUD/2001/07/01/20, TRABZON
•
Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü (www.dsi.gov.tr)
•
Bilim ve Teknik Web Sitesi (www.biltek.tubitak.gov.tr)
•
Doğu Karadeniz Havzası Fındıklı-Arhavi Projesi Mühendislik Jeolojisi Ön İnceleme
Raporu (1979, DSİ, Trabzon)
•
Doğu Karadeniz Havzası İstikşaf Raporu (1981, DSİ, Trabzon)
•
Tortum Paftalarının Jeolojisi (1993, MTA, Ankara)
155
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
•
Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Türkiye Deprem Bölgeleri Haritasına (1996)
•
(TMMOB Jeofizik Mühendisleri Odası, 1990)
•
Bieniawski Z.T. 1989. Engineering Rock Mass Classifications, Pennsylvania, USA,
June, 237
156
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
EKLER DİZİNİ
EK 1 Proje İle İlgili Yazışmalar
EK 2 Projenin Türkiye’deki Yeri Ve Ulaşım Yolları
EK 3 1/25.000 Ölçekli Genel Yerleşim Planı
EK 4 Sismik Bölgeler ve Episentir Haritası
EK 5 Proje Etki Alanını Gösterir Harita
EK 6 Paşalar Regülatörü veHES Jeoloji Haritası ve Jeoloji Kesitleri
EK 7 Regülatör Genel Yerleşim Planı ve kesitleri
EK 8 Enerji Tüneli Plan Ve Boy Kesitleri
EK 9 Denge Bacası Plan Ve Kesitleri
EK 10 Vana Odası Plan Ve Kesitleri
EK 11 Cebri Boru Plan Ve Kesitleri
EK 12 Santral Binası Kesitleri
EK 13 Sf6 Gaz İzoleli Şalt Genel Tek Hat Şeması
EK 14 Fosseptik Planı
Ek 15 Faaliyet Sahasına Ait Fotoğraflar
EK 16 1/25000 Ölçekli Meşçere Haritası, Lejantı ve Orman Bilgi Formu
EK 17 Paşalar Rülatörü Günlük Akım Debileri
EK 18 ÇED İnceleme ve Değerlendirme Formu
EK 19 Akustik Rapor
EK 20 akım gözlem ve meteoroloji istasyonları gösterir harita
EK 21 Malzeme ocağına ait imalat ve son durum haritaları
EK 22 Topçuoğlu Mad. San Tic. Ltd. Şti. Ait Büro Tescil Belgesi ve Yeterlilik Belgesi
157
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
EK 1
PROJE İLE İLGİLİ YAZIŞMALAR
158
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
159
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
160
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
161
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
162
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
163
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
164
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
165
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
166
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
EK 2
PROJENİN TÜRKİYE’DEKİ YERİ VE
ULAŞIM YOLLARI
167
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
168
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
EK 3
1/25.000 ÖLÇEKLİ GENEL YERLEŞİM
PLANI
169
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
170
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
EK 4
SİSMİK BÖLGELER VE EPİSENTİR
HARİTASI
171
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
172
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
EK 5
PROJE ETKİ ALANINI GÖSTERİR
HARİTA
173
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
174
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
EK 6
PAŞALAR REGÜLATÖRÜ VEHES
JEOLOJİ HARİTASI VE JEOLOJİ
KESİTLERİ
175
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
176
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
177
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
EK 7
REGÜLATÖR GENEL YERLEŞİM
PLANI VE KESİTLERİ
178
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
179
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
180
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
EK 8
ENERJİ TÜNELİ PLAN VE BOY
KESİTLERİ
181
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
182
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
183
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
EK 9
DENGE BACASI PLAN VE
KESİTLERİ
184
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
185
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
EK 10
VANA ODASI PLAN VE KESİTLERİ
186
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
187
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
EK 11
CEBRİ BORU PLAN VE KESİTLERİ
188
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
189
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
EK 12
SANTRAL BİNASI KESİTLERİ
190
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
191
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
192
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
193
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
194
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
195
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
196
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
197
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
EK 13
SF6 GAZ İZOLELİ ŞALT GENEL TEK
HAT ŞEMASI
198
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
199
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
EK 14
FOSSEPTİK PLANI
200
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
EK 15
FAALİYET SAHASINA AİT
FOTOĞRAFLAR
201
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
FAALİYET ALANINA AİT FOTOĞRAFLAR
202
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
203
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
EK 16
1/25000 ÖLÇEKLİ MEŞÇERE HARİTASI,
LEJANTI VE ORMAN BİLGİ FORMU
204
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
205
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
206
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
207
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
208
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
209
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
EK 17
PAŞALAR RÜLATÖRÜ GÜNLÜK AKIM
DEBİLERİ
210
Tablo 4.7/1
Paşalar
Regülatörü
günlük akım
debileri
Drenaj Alanı :
2
90 km
Kotu: 887 m
1966
3
Birimi:(m /s)
Ekim
Kasım
Aralık
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz
Ağustos
Eylül
1
1,90
5,31
4,90
6,64
2,25
4,15
3,12
9,81
9,52
8,37
2,54
3,58
2
1,90
5,31
3,81
6,64
2,25
2,94
3,58
10,67
9,52
8,66
3,12
2,65
3
1,73
3,46
3,46
6,64
4,73
3,12
3,12
8,08
10,39
8,37
3,46
2,65
4
1,73
3,46
3,23
6,35
4,33
2,83
2,94
10,10
12,69
11,54
8,94
2,65
5
1,62
3,23
3,23
4,15
3,12
2,65
2,94
7,79
13,27
27,70
8,37
2,83
6
2,02
3,46
2,94
4,73
2,54
2,54
4,73
6,06
13,85
17,31
4,33
2,65
7
8,66
8,94
2,65
3,58
2,42
2,42
4,56
5,54
12,12
8,94
3,23
2,25
8
10,10
5,54
2,54
2,65
2,83
2,25
4,15
5,54
10,10
7,50
2,83
2,13
9
6,35
6,35
2,25
2,54
3,17
2,65
3,92
6,64
11,54
6,35
2,83
2,02
10
4,15
6,64
2,25
2,54
3,81
2,42
3,46
6,64
18,46
6,06
2,54
3,92
11
2,65
4,56
2,13
2,42
4,15
2,42
2,94
6,92
13,27
5,31
2,42
4,90
12
4,33
4,15
2,02
2,25
4,96
2,94
2,94
7,79
10,39
4,90
2,42
8,37
13
19,04
4,73
2,13
2,13
5,08
2,54
3,23
8,94
14,43
5,08
2,25
7,50
14
12,69
5,65
2,42
2,02
4,56
2,25
3,12
7,79
11,54
5,54
2,13
3,23
15
7,50
4,33
2,42
2,13
4,15
2,25
3,46
7,79
7,21
5,77
2,13
3,46
16
5,77
5,77
2,13
2,25
3,23
2,25
6,06
9,23
6,06
6,06
2,02
2,83
17
4,15
7,79
2,83
2,02
3,46
2,42
7,21
7,21
5,08
4,73
1,73
2,42
18
3,81
7,21
2,83
2,02
3,23
2,83
10,39
7,21
6,06
4,15
1,90
2,25
19
3,46
5,31
2,42
1,90
2,42
2,42
7,21
8,08
6,35
4,15
1,73
2,94
20
3,12
4,56
2,83
1,73
2,42
2,42
6,92
9,52
8,94
3,92
2,02
10,67
21
3,23
4,73
2,54
1,73
2,25
2,94
6,92
10,67
6,35
4,73
2,13
7,21
22
3,23
4,90
2,83
1,62
2,25
2,42
5,77
11,54
6,06
4,56
1,90
5,31
23
4,56
5,54
2,83
1,50
2,42
2,13
4,73
10,67
6,35
4,73
1,73
3,92
24
5,08
5,54
2,54
2,02
2,13
2,65
5,08
10,67
6,35
3,58
2,25
7,21
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
25
6,92
5,54
2,42
2,02
2,25
3,46
6,35
11,54
6,35
2,94
2,13
6,06
26
6,92
6,06
2,83
2,02
2,25
7,50
7,50
8,66
6,92
2,94
1,90
6,35
27
5,54
6,64
3,92
2,42
2,25
5,08
7,79
6,92
6,35
3,46
1,90
4,56
28
3,92
4,56
4,33
1,90
3,92
5,31
7,79
7,79
6,92
3,46
1,73
2,42
29
3,92
4,15
3,12
1,90
3,92
8,37
9,52
7,79
2,94
2,54
2,42
30
3,92
6,64
4,15
2,13
4,33
8,37
9,81
8,37
2,65
2,83
2,54
31
3,81
8,94
2,42
4,73
2,54
5,31
3
Ort.(m /s)
6
3
Akım(10 m )
10,96
5,09
5,32
3,09
2,88
3,18
3,14
5,29
8,59
9,28
6,42
2,89
4,13
13,62
13,79
8,31
7,67
7,67
8,42
13,73
22,96
24,06
17,19
7,73
10,73
6
Yıllık Akım
6 3
(10 m )
155,91
x10 m
3
Tablo 4.7/2
Paşalar
Regülatörü
Paşalar
Regülatörü
günlük akım
debileri
Drenaj Alanı :
2
90 km
Kotu: 887 m
1967
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
3
Ekim
2,25
2,02
2,02
2,02
1,90
1,73
1,62
1,90
1,90
1,62
1,90
2,42
2,13
1,90
1,90
2,54
2,25
1,73
Kasım
1,33
1,33
1,62
1,50
1,50
1,50
1,33
1,33
1,33
1,33
1,33
1,33
1,33
1,33
1,33
1,33
1,33
1,33
Aralık
1,62
3,58
1,73
1,33
1,50
1,90
1,62
1,50
1,33
1,33
1,33
1,33
1,33
1,33
1,33
1,33
1,90
2,83
Ocak
1,33
1,21
1,10
1,10
1,10
1,10
1,10
1,10
1,62
1,50
2,25
2,25
2,02
2,02
2,65
2,42
2,02
2,02
Şubat
1,62
1,73
1,73
1,50
1,50
1,50
1,50
1,62
1,62
1,62
2,54
3,58
2,83
2,13
1,90
1,62
1,50
1,33
Mart
2,13
2,94
2,94
3,46
2,94
2,42
2,25
2,25
2,02
2,02
2,25
2,42
2,65
2,65
2,54
2,42
3,46
3,58
Nisan
3,92
6,64
8,37
7,50
4,33
3,58
3,46
4,33
5,54
5,54
5,31
5,54
6,35
5,31
6,35
6,92
6,35
6,64
Mayıs
6,92
8,66
10,39
10,96
10,10
12,12
10,96
10,10
13,27
15,00
13,85
13,27
10,10
10,67
7,79
6,92
8,37
9,23
Haziran
4,90
6,64
21,35
21,35
9,52
8,08
8,37
9,81
10,67
9,23
9,23
9,23
8,94
10,10
8,37
8,37
8,94
7,21
212
Temmuz
9,23
8,66
7,79
7,79
8,66
7,79
6,92
6,92
6,06
5,08
4,73
4,33
4,33
4,15
4,15
3,92
3,23
2,94
Ağustos
4,15
3,81
4,33
4,33
6,35
6,92
6,35
4,73
3,92
6,35
10,10
6,92
5,08
3,46
2,94
3,23
10,39
6,64
Birimi:(m /s)
Eylül
3,81
3,92
3,12
2,83
2,94
5,77
5,54
12,69
10,96
6,35
4,56
3,58
3,46
4,33
2,65
2,42
2,25
2,65
AYEN ENERJİ A.Ş.
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
3
Ort.(m /s)
6 3
Akım(10 m )
Yıllık Akım
6 3
(10 m )
1,73
1,62
1,62
1,73
1,73
1,73
1,73
1,90
1,50
1,50
1,50
1,50
1,50
1,84
4,93
ÇED RAPORU
1,33
1,33
1,33
1,33
1,33
1,33
1,33
1,33
1,33
1,33
1,33
1,73
1,37
3,54
136,74
1,90
1,62
1,50
1,50
1,50
1,50
1,50
1,73
1,73
2,02
1,62
1,50
1,50
1,65
4,43
6 3
x10 m
1,90
1,62
1,62
1,73
1,62
1,62
1,73
1,90
1,73
1,90
2,02
2,02
1,73
1,71
4,58
1,21
1,33
1,33
1,33
2,02
2,25
2,02
2,02
1,90
1,90
2,83
2,42
3,23
3,46
3,58
2,65
2,83
2,94
2,83
2,54
2,42
2,54
3,12
2,73
7,33
1,81
4,38
6,92
7,21
5,77
4,56
3,92
5,54
6,06
6,64
6,06
5,54
4,73
5,54
5,68
14,71
8,66
8,66
10,10
12,12
13,27
11,54
10,10
10,96
12,69
8,94
5,77
4,73
4,90
10,03
26,89
5,31
4,56
5,77
10,96
12,69
7,79
6,92
8,94
9,81
20,20
10,10
9,52
9,76
25,33
3,81
3,46
3,46
3,12
4,90
6,64
3,46
4,33
16,16
6,35
4,56
4,15
4,56
5,67
15,18
5,08
4,33
4,15
3,58
3,12
3,46
3,12
2,83
2,65
2,54
2,54
3,81
3,58
4,67
14,25
2,25
2,02
4,73
4,73
2,83
2,25
2,42
2,54
3,81
9,23
4,90
4,33
4,33
11,19
Tablo 4.7/3
Paşalar
Regülatörü
günlük akım
debileri
Drenaj Alanı :
2
90 km
Kotu: 887 m
3
Birimi:(m /s)
Temmuz
Ağustos
1
4,85
1,96
4,62
3,81
1,73
5,54
3,58
12,69
14,43
28,27
8,94
2,31
2
3,81
1,62
46,16
3,06
1,73
5,54
3,81
13,27
14,43
12,69
15,58
2,31
3
3,23
1,50
17,89
3,06
1,62
3,81
4,21
13,85
12,69
11,25
13,85
2,19
4
2,89
1,50
10,10
2,89
1,62
3,40
5,31
13,85
11,25
10,10
4,85
2,65
5
2,65
1,50
5,77
3,06
1,62
3,23
6,35
12,69
11,25
8,94
3,81
2,31
6
2,31
1,50
4,85
3,81
1,73
3,23
7,50
10,96
14,43
11,25
3,81
2,08
7
2,19
1,50
5,54
3,58
1,85
3,23
8,94
13,27
9,23
11,25
6,64
1,85
8
2,19
1,50
5,54
3,58
1,96
3,23
9,23
16,73
8,94
13,27
5,54
2,19
9
2,19
1,62
5,08
4,62
1,85
3,06
9,52
16,73
8,94
11,54
3,81
9,23
10
2,48
1,73
3,81
3,40
2,31
3,06
8,94
15,58
10,10
10,10
3,58
11,25
11
4,62
1,85
3,81
2,77
2,77
2,65
7,50
16,73
10,96
9,81
5,54
17,31
12
3,40
1,73
3,40
4,62
2,31
4,21
7,79
18,46
10,96
8,08
6,92
35,77
13
4,62
1,62
6,06
4,44
2,89
5,77
13,27
16,16
11,54
8,66
4,21
19,04
1968
Ekim
Kasım
Aralık
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
213
Haziran
Eylül
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
14
3,23
5,31
7,21
2,65
2,89
4,44
14,43
14,43
9,52
7,79
3,58
8,37
15
2,48
8,66
10,39
2,48
2,89
3,06
18,46
13,27
9,81
7,21
3,23
5,77
16
2,48
5,77
6,64
2,65
2,77
2,77
13,85
13,27
11,54
7,50
13,27
3,81
17
2,19
2,89
6,06
2,65
4,85
2,89
16,16
13,85
12,69
7,21
13,27
3,23
18
2,08
8,66
9,23
2,65
7,79
3,06
22,50
13,85
14,43
6,92
8,37
2,89
19
1,96
6,64
6,64
2,65
7,50
3,23
13,85
14,43
10,10
6,35
4,44
2,48
20
1,73
3,81
8,08
2,48
3,40
5,31
11,25
16,73
7,79
7,21
3,58
2,08
21
2,08
3,58
4,21
2,08
2,48
4,85
11,54
13,27
8,08
6,06
3,40
2,19
22
2,19
5,77
4,62
1,85
2,31
3,06
13,27
13,27
8,37
6,06
3,40
2,08
23
1,73
4,62
4,21
1,73
2,31
2,89
13,27
16,16
14,43
5,08
4,44
1,96
24
1,73
3,40
3,40
1,85
2,65
3,23
10,10
15,00
9,52
4,85
3,58
1,85
25
1,73
3,23
3,23
1,73
3,06
3,40
8,94
13,27
9,23
5,31
3,40
1,85
26
1,62
3,40
3,40
1,85
7,79
3,40
7,79
15,00
10,96
5,31
3,06
1,85
27
1,62
3,06
3,81
1,96
6,92
3,40
8,08
15,58
11,25
5,08
2,77
3,23
28
1,62
3,06
3,81
2,48
3,81
3,06
8,37
15,00
9,52
5,31
2,65
2,89
29
1,73
3,06
3,81
2,19
3,81
2,77
9,23
18,46
9,81
3,81
2,65
6,64
30
1,62
2,48
4,62
2,08
2,48
10,39
20,20
11,25
3,81
2,89
8,08
31
1,50
4,62
1,73
2,65
5,08
2,48
3
Ort.(m /s)
6
3
Akım(10 m )
Yıllık Akım
6 3
(10 m )
15,58
2,48
3,28
7,11
2,79
3,21
3,55
10,25
14,89
10,92
8,42
5,53
5,72
6,64
8,48
19,04
7,44
8,08
9,52
26,54
39,87
28,27
22,56
14,83
14,83
6
206,10
x10 m
3
214
AYEN ENERJİ A.Ş.
Tablo 4.7/4
Paşalar
31
Regülatörü
günlük3/s)
akım
Ort.(m
6 3
debileri
Akım(10 m )
ÇED RAPORU
1,85
1,62
2,65
1,50
5,90
8,94
3,05
2,81
1,53
2,34
3,06
5,53
7,63
6,50
3,43
2,52
3,00
15,81
7,90
7,50
4,09
5,67
8,19
14,31
20,43
16,85
9,17
6,75
7,79
6
Yıllık Akım
Drenaj
6 3 Alanı :
(10 m 2)
90 km
Kotu: 887 m
1969
124,46
x10 m
4,21
4,85
3
3
Birimi:(m /s)
Ekim
Kasım
Aralık
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran Temmuz Ağustos
Eylül
1
3,81
7,79
1,85
1,85
2,31
3,40
4,44
9,52
6,64
5,54
3,40
1,50
2
2,65
6,64
2,65
1,73
1,96
2,48
3,81
7,50
7,79
4,44
4,21
1,50
3
2,48
5,08
4,62
1,73
1,85
2,19
3,58
7,50
7,79
3,81
3,58
1,62
4
9,81
3,58
2,89
1,73
1,73
2,19
3,23
7,79
6,92
8,08
3,58
2,08
5
8,08
3,23
2,77
1,73
1,85
2,19
3,06
6,64
7,50
5,31
3,06
1,50
6
4,85
2,77
2,31
1,73
1,96
2,31
3,23
6,35
7,21
3,81
2,77
1,85
7
3,58
2,65
2,19
1,50
2,19
2,19
3,23
5,77
6,35
3,40
2,77
5,77
8
5,31
2,48
1,96
1,50
2,77
2,65
2,89
6,92
6,06
3,23
2,89
5,54
9
13,27
3,06
1,96
1,33
3,81
2,31
2,77
7,79
5,77
3,23
2,89
6,92
10
6,35
6,92
2,19
1,33
2,65
2,19
2,65
8,37
4,85
2,89
2,48
4,85
11
3,81
3,58
4,62
1,33
2,31
2,31
2,77
10,10
3,81
2,77
2,19
2,65
12
3,81
2,65
3,23
1,50
2,08
2,19
2,89
12,69
3,81
2,48
2,08
2,31
13
4,21
2,65
2,31
1,50
1,96
2,31
4,85
13,27
3,58
2,48
2,08
2,19
14
2,89
2,48
2,77
1,50
2,08
2,31
4,21
13,27
4,62
3,06
2,65
1,96
15
2,89
2,48
5,31
1,50
2,08
2,48
4,21
10,96
3,23
2,65
6,64
1,96
16
2,65
2,65
3,58
1,15
2,48
2,48
5,77
6,64
2,89
2,77
2,77
1,85
17
2,65
3,58
2,77
1,15
3,58
2,31
6,92
6,06
8,66
4,21
2,31
1,73
18
6,64
2,31
2,89
1,33
3,40
3,06
5,77
6,64
4,21
3,40
2,08
1,62
19
4,21
1,96
3,23
1,33
2,89
3,81
4,85
6,35
3,40
3,58
2,08
2,19
20
3,81
2,31
3,23
1,33
2,48
3,23
4,85
8,37
3,23
3,23
2,08
2,08
21
9,52
2,19
3,06
1,33
2,19
2,65
3,81
8,94
3,23
2,77
1,96
1,85
22
6,64
2,08
2,89
1,50
2,08
2,77
3,81
8,94
3,06
2,89
2,08
2,65
23
12,69
2,08
2,77
2,19
1,96
2,77
4,62
9,23
16,16
3,58
2,08
2,08
24
7,50
1,96
3,23
1,85
1,73
2,48
6,64
8,08
23,66
3,06
1,96
2,31
25
6,64
1,85
2,89
1,62
1,85
2,89
9,52
5,77
8,37
3,06
1,85
3,81
26
8,37
1,96
2,48
1,62
1,96
4,21
9,81
6,06
4,85
2,89
1,73
8,66
27
8,08
2,08
2,31
1,50
2,19
3,81
10,39
4,62
3,81
2,77
1,73
5,54
28
5,77
1,96
2,19
1,50
3,23
8,08
11,25
3,58
7,21
2,77
1,62
3,40
29
6,92
2,48
2,08
1,50
5,08
12,69
3,81
9,52
2,77
1,62
2,89
30
4,21
1,96
1,96
1,33
5,31
13,27
4,21
6,92
2,77
1,50
3,23
215
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
3
Birimi:(m /s)
kim
Kasım
Ocak
Şubat
65
7,21
2,65
Aralık
5,60
3,81
3,40
Mart
6,64
Nisan Mayıs Haziran Temmuz
12,69
8,08
4,67
3,40
Ağustos
7,50
Eylül
77
6,64
2,48
4,67
3,40
3,64
6,06
11,54
8,08
5,08
3,06
4,85
08
5,37
2,48
4,21
3,81
3,40
6,35
11,54
8,37
6,35
2,94
4,21
98
4,44
3,06
4,44
5,60
2,77
7,50
12,12
10,10
5,60
2,94
4,85
64
4,67
3,23
3,81
7,79
2,31
7,21
12,69
11,54
4,85
3,98
4,21
77
5,08
2,65
3,64
4,85
2,77
6,92
10,39
11,54
5,08
4,85
3,98
,12 5,08
2,65
3,23
4,44
3,98
6,92
8,66
11,54
5,08
6,35
5,77
,67 7,50
2,31
3,23
4,44
3,98
5,77
6,64
11,25
4,67
5,37
35,77
06
5,08
2,19
3,81
5,60
4,21
5,08
6,64
6,92
5,77
3,81
8,94
67
3,98
2,19
6,35
7,79
4,85
7,79
6,64
5,60
7,50
3,23
5,37
64
6,06
2,48
5,77
5,60
4,85
8,37
6,06
6,92
6,06
2,94
4,85
60
4,85
2,65
4,21
6,06
3,81
9,52
6,92
8,94
4,44
2,77
3,40
,10 4,21
5,08
3,98
9,52
3,64
12,69 11,54
9,23
9,87
3,23
2,77
77
3,40
7,21
3,40
5,60
3,64
10,67 12,12
10,10
10,39
5,08
2,65
21
3,23
4,85
3,81
3,98
3,64
9,81
8,94
5,60
9,23
2,31
40
3,06
3,64
4,21
3,98
3,81
10,10 9,23
7,79
4,67
6,35
2,19
23
3,06
3,23
3,64
3,64
5,37
9,23
7,79
7,21
3,98
3,81
2,19
23
3,06
3,98
3,40
3,64
6,64
9,23
8,08
6,92
3,40
3,23
2,19
23
12,69
3,06
4,21
3,40
3,81
4,67
8,08
9,52
7,21
5,08
3,06
2,19
,12 2,77
3,40
3,23
3,81
3,98
7,79
9,52
7,79
4,85
2,94
2,31
35
2,77
3,23
3,06
3,81
3,81
7,21
8,94
8,66
5,08
3,06
2,08
60
2,65
3,40
3,06
3,81
3,81
6,06
11,54
9,81
3,98
3,06
1,96
60
2,65
4,67
3,06
3,64
4,21
5,77
12,69
11,25
3,23
2,94
2,77
,23 2,65
6,64
3,64
3,40
3,81
5,60
10,67
8,66
3,06
2,65
10,39
216
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
,04 2,65
4,44
4,21
3,23
3,64
6,06
11,25
6,35
2,77
2,65
5,60
50
2,48
3,64
3,64
3,23
3,40
7,50
9,52
5,77
2,94
3,06
3,64
06
2,65
4,21
3,40
3,23
3,81
8,94
8,94
6,06
2,77
13,85
3,23
,67 3,23
4,21
3,40
3,23
4,21
9,23
6,92
6,06
5,08
13,85
3,06
,54 3,23
5,37
3,06
8,66
9,81
6,92
6,06
7,50
10,39
8,08
66
4,21
3,64
10,67
11,54 7,21
5,37
5,77
12,69
10,39
6,06
3,64
9,81
4,44
9,52
8,27
5,16
5,17
5,46
21,46
13,79
13,85
14,14
3,06
35
50
3,99
,08 10,33
3,77
3,87
10,10
10,33 11,14
6
183,37
x10 m
4,60
8,37
4,49
7,98
12,00
20,71 25,45
9,55
3
Tablo 4.7/6
günlük akım
debileri
Drenaj Alanı : 90
2
km
Kotu: 887 m
1971
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
3
Ekim
10,10
6,35
4,85
4,21
4,67
13,85
9,81
25,97
12,69
8,94
6,64
6,06
8,37
10,39
8,94
6,06
5,08
5,60
4,85
4,21
4,67
Kasım
7,79
6,35
6,06
7,50
5,02
4,67
4,44
9,23
10,67
8,66
6,64
13,85
7,21
5,08
4,44
3,98
3,40
3,40
3,40
3,06
3,06
Aralık
3,06
8,08
7,21
4,85
4,21
5,77
8,94
5,08
3,64
3,40
3,23
3,40
3,23
3,06
2,77
2,65
2,48
2,31
2,31
2,31
2,08
Ocak
5,77
5,08
3,98
3,98
3,06
5,08
3,23
2,65
2,48
2,65
2,65
2,31
2,94
3,06
2,65
2,31
2,19
2,08
2,08
1,96
1,96
Şubat
2,19
2,08
1,96
1,96
1,85
2,08
2,31
2,08
2,19
1,73
1,73
1,62
1,85
1,73
1,96
2,08
2,48
3,40
4,67
5,60
5,77
Mart
4,85
4,44
5,37
8,08
4,44
4,44
3,98
3,98
10,67
11,54
9,23
6,92
4,44
3,81
3,98
3,23
3,40
3,81
3,81
3,98
4,44
Nisan
4,67
4,44
3,98
3,98
4,21
4,67
5,60
5,37
4,67
3,98
5,37
5,60
6,35
6,06
4,85
4,67
4,44
4,21
4,21
3,98
3,81
Mayıs
8,37
8,66
8,66
8,37
10,39
11,54
14,43
15,00
14,43
11,54
10,67
8,94
6,64
5,77
8,66
9,52
10,10
11,25
10,67
9,81
9,81
217
Birimi:(m /s)
Eylül
11,54
8,66
2,94
2,94
10,67
9,52
2,77
2,65
10,67
9,52
2,65
2,48
11,54
9,81
2,65
2,48
12,12
8,37
3,06
2,31
9,23
7,79
2,94
2,48
10,39
8,37
2,77
2,48
12,12
6,35
4,44
2,48
12,12
6,64
5,77
3,40
12,69
7,21
3,23
3,40
10,39
7,50
2,77
3,06
10,10
6,64
2,65
2,77
11,25
6,35
2,65
2,48
10,39
6,06
2,77
2,31
10,10
5,37
5,77
2,19
10,39
5,37
5,77
2,08
11,25
6,35
3,23
1,96
22,50
6,35
4,67
1,96
12,69
6,06
19,62
1,96
12,69
5,08
6,64
1,96
25,97
4,85
5,77
3,40
AYEN ENERJİ A.Ş.
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
3
Ort.(m /s)
6 3
Akım(10 m )
6 3
Yıllık Akım (10 m )
ÇED RAPORU
5,08
4,21
3,81
3,81
3,64
4,21
10,67
5,77
20,77
12,69
7,97
21,35
2,77
2,65
2,65
3,06
2,77
2,65
4,44
3,23
2,94
5,19
13,44
211,76
Tablo 4.7/7
Paşalar
Regülatörü
günlük
akım
debileri
Drenaj Alanı
2
: 90 km
Kotu: 887
m
1972
2,31
2,31
2,31
3,23
3,06
2,94
2,65
2,48
2,48
2,65
3,56
9,52
6 3
x10 m
1,96
1,96
1,85
1,73
1,73
1,73
1,73
1,85
2,65
2,19
2,70
7,21
5,60
4,67
4,67
4,67
5,37
12,12
6,06
3,45
8,31
4,44
4,67
4,85
5,37
7,50
8,66
6,06
6,64
5,08
4,67
5,51
14,77
4,21
3,81
4,21
3,98
5,77
6,35
7,21
8,08
8,94
5,06
41,95
8,94
8,66
9,52
10,39
10,67
10,67
10,67
10,67
11,25
10,67
10,17
27,23
13,27
9,23
8,37
8,94
9,23
9,52
8,94
8,66
8,66
11,52
29,89
5,37
5,60
5,60
5,60
4,85
3,81
3,64
3,23
3,23
3,06
6,20
16,62
6,06
5,37
4,21
3,23
3,06
4,21
5,60
3,64
3,06
2,94
4,42
11,83
4,21
3,98
2,94
2,65
2,31
11,25
10,39
11,54
9,23
3,73
9,64
3
Birimi:(m /s)
Ekim
Kasım
Aralık
Ocak
2,48
Şubat
2,19
Mart Nisan
2,48 8,08
Mayıs
12,69
17,31
8,08
5,77
Eylül
1
4,44
3,64
5,77
9,23
2
4,67
3,23
10,10
2,65
2,08
2,48 7,50
10,67
15,58
6,64
3,40
8,37
3
4,85
4,44
5,77
2,48
2,08
2,48 5,08
8,94
13,85
7,50
2,94
4,44
4
3,81
20,20
4,44
2,48
1,96
2,65 6,64
8,37
12,69
8,66
2,77
4,44
5
3,06
10,10
9,23
2,31
1,96
2,77 5,08
8,94
12,69
8,08
2,48
5,60
6
3,06
6,35
5,60
2,31
2,08
3,06 6,92
11,25
10,67
8,37
2,31
8,08
7
11,25
4,67
5,60
2,31
2,08
3,40 11,25 6,64
10,67
7,50
2,48
5,60
8
12,12
3,81
4,67
2,31
1,85
4,21 11,54 6,06
10,67
8,37
3,23
4,21
9
13,85
3,40
4,21
2,31
1,85
3,40 11,54 7,21
10,67
8,08
3,98
23,08
10
8,94
3,06
3,81
2,19
1,85
3,64 15,00 8,08
11,54
6,06
4,21
21,35
11
6,92
2,94
5,77
2,19
1,85
5,37 15,58 6,64
12,69
5,37
3,98
7,79
12
5,08
2,77
8,94
2,31
2,08
6,35 13,85 6,35
14,43
7,50
4,21
7,21
13
3,98
2,77
10,67
2,48
2,48
4,21 12,69 7,21
13,85
5,37
3,98
6,92
14
3,64
2,94
8,94
2,48
2,65
2,94 13,85 6,92
13,85
5,37
5,77
5,60
15
3,23
3,81
5,08
2,65
2,94
2,77 16,73 4,85
16,73
5,60
4,21
4,44
218
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
16
3,06
4,85
4,21
2,31
3,23
2,65 14,43 4,73
15,58
5,37
4,21
4,21
17
2,94
3,64
3,40
2,31
3,40
3,23 13,27 3,81
16,16
4,85
4,67
3,40
18
2,77
3,40
2,94
2,31
3,64
3,81 12,69 4,21
15,58
4,85
3,98
3,06
19
2,77
3,40
3,06
2,31
2,77
3,40 12,12 5,37
12,69
4,44
3,06
3,06
20
9,23
3,06
3,23
2,19
2,48
2,65 11,25 7,21
12,12
3,81
2,94
5,77
21
4,85
2,94
3,23
2,08
2,48
2,65 11,54 8,94
15,58
3,64
2,65
4,44
22
3,40
2,77
2,94
2,48
2,31
2,48 14,43 10,67
12,69
3,40
2,48
3,81
23
6,92
2,77
3,23
2,65
2,19
2,31 10,39 12,12
12,12
3,23
2,48
3,40
24
5,60
2,48
4,85
2,65
2,31
2,31 8,66
14,43
15,58
3,06
2,31
3,40
25
12,69
2,48
5,77
2,31
2,48
2,65 8,94
13,85
12,12
2,77
2,19
3,64
26
6,64
2,48
4,21
2,08
2,48
2,77 11,54 16,73
10,39
2,77
2,19
3,40
27
5,77
2,94
3,23
2,19
2,65
2,77 12,69 13,85
10,10
2,77
2,31
3,40
28
7,79
8,66
2,94
2,31
2,65
3,06 10,39 11,25
9,52
2,65
7,79
3,23
29
5,77
5,77
2,77
2,19
2,65
7,21 10,67 11,54
15,58
2,48
15,00
3,98
30
4,44
5,37
2,65
2,19
7,21 14,43 10,67
11,54
3,64
9,52
15,00
31
3,98
2,48
2,19
7,21
10,67
5,08
4,50
4,96
2,35
2,40
3,57 11,29 9,18
13,17
5,51
4,15
6,45
11,66
13,27
6,29
6,00
9,58 29,25 24,58
34,16
14,77
11,14
16,73
3
Ort.(m /s)
6
5,86
3
Akım(10 m ) 15,69
6
Yıllık Akım
6 3
(10 m )
193,12
x10 m
14,43
3
Tablo 4.7/8
Paşalar
Regülatörü
günlük akım
debileri
Drenaj Alanı :
2
90 km
Kotu: 887 m
1973
1
2
3
4
5
6
7
8
3
Ekim
8,94
8,94
7,21
4,85
4,44
4,21
3,81
2,94
Kasım
2,31
2,19
6,35
13,85
7,79
3,98
5,08
6,06
Aralık
2,31
2,65
2,48
2,48
2,65
2,48
2,31
2,31
Ocak
2,19
1,96
2,08
2,19
2,31
2,31
2,37
2,65
Şubat
4,44
3,64
2,94
3,81
4,44
3,23
3,06
2,94
Mart
5,77
5,08
4,44
3,81
3,23
3,06
2,94
3,23
Nisan
2,89
2,60
2,71
3,69
4,73
3,69
4,15
3,69
Mayıs
3,40
3,17
3,06
3,29
4,50
4,90
5,42
7,21
Haziran
7,79
7,21
8,66
12,69
10,10
8,08
9,23
9,23
219
Birimi:(m /s)
Temmuz Ağustos
Eylül
11,54
3,98
2,25
10,96
3,75
2,25
10,96
3,64
2,37
12,69
3,75
3,12
15,58
3,40
3,00
13,85
3,64
3,40
15,58
3,64
3,00
23,08
3,64
2,60
AYEN ENERJİ A.Ş.
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
3
Ort.(m /s)
6 3
Akım(10 m )
Yıllık Akım
6 3
(10 m )
2,77
2,48
2,48
2,65
3,23
3,06
1,96
1,85
1,96
2,31
2,08
2,19
3,40
2,48
2,08
1,96
2,08
1,96
2,08
5,37
4,67
3,23
3,23
3,45
9,23
ÇED RAPORU
5,60
4,21
3,98
3,81
4,44
8,66
5,08
3,98
3,98
3,40
3,06
2,77
2,48
2,31
2,65
2,77
2,77
2,94
6,64
5,08
3,40
2,94
4,49
11,60
174,60
2,31
2,08
2,08
1,96
2,65
3,06
3,23
9,23
5,77
3,81
3,23
3,98
1,96
2,19
2,48
2,48
2,48
2,31
2,19
2,08
2,08
2,48
2,48
2,85
7,62
6 3
x10 m
2,48
2,31
2,31
2,31
2,19
2,19
1,85
1,73
1,62
1,62
1,73
2,31
2,48
2,94
3,40
3,23
2,65
2,65
2,48
2,94
3,40
3,64
4,44
2,49
6,64
2,65
2,77
3,64
4,85
4,85
6,06
8,08
8,08
8,66
10,67
11,54
7,50
5,60
5,37
4,44
3,81
3,64
3,81
4,85
5,08
5,16
12,46
3,06
3,40
3,64
3,98
5,08
5,37
8,08
9,23
8,66
5,60
3,98
5,77
5,37
3,98
3,23
3,23
1,90
2,77
2,77
2,65
2,77
3,06
6,06
4,40
11,77
3,17
3,29
3,69
3,29
5,42
9,52
12,12
8,08
7,21
6,35
4,73
3,81
4,15
4,33
6,92
5,19
4,50
3,29
4,33
5,77
4,33
3,52
4,84
12,52
9,23
12,69
13,27
10,10
8,08
9,52
12,69
14,43
15,00
13,85
9,23
5,77
6,06
14,43
10,96
12,12
10,10
10,96
15,00
14,43
12,12
11,54
10,39
9,58
25,68
8,08
10,10
10,96
12,12
10,96
12,12
13,85
12,69
10,96
10,39
9,98
10,96
15,58
17,31
13,85
11,54
13,85
13,85
10,96
10,96
9,52
7,21
11,03
28,62
13,85
10,39
10,10
12,69
13,85
13,85
15,58
15,00
15,00
12,69
12,12
9,52
8,94
8,08
8,08
7,21
5,14
4,85
4,85
4,62
5,14
4,62
4,39
10,80
28,91
3,40
4,62
7,21
4,39
3,75
3,29
3,29
3,12
3,00
3,00
2,71
2,71
2,71
2,71
2,71
2,71
2,71
2,48
2,48
2,60
3,12
2,71
2,48
3,33
8,94
3,40
3,64
4,39
4,85
3,98
11,54
9,52
4,85
3,64
3,00
13,85
7,79
3,64
3,40
2,89
2,60
2,48
2,37
2,37
2,37
2,25
2,13
4,10
10,62
Tablo 4.7/9
Paşalar
Regülatörü
günlük akım
debileri
Drenaj Alanı :
2
90 km
Kotu: 887 m
1974
1
2
3
4
5
6
7
8
9
3
Ekim
1,96
1,85
1,85
2,48
2,37
1,96
1,96
1,96
1,96
Kasım
8,08
11,25
5,71
4,62
10,10
6,06
3,40
2,89
3,00
Aralık
4,39
4,39
4,62
4,39
3,98
4,85
5,71
5,71
7,79
Ocak
3,00
3,00
3,12
3,00
3,00
2,89
2,71
2,60
2,48
Şubat
1,85
1,85
1,73
1,73
1,96
2,13
2,48
2,71
2,71
Mart
2,60
2,37
2,25
2,13
2,13
2,25
2,37
2,60
2,71
Nisan
2,71
2,89
2,89
2,89
3,00
2,89
2,89
3,00
3,64
Mayıs
6,92
13,27
15,00
11,54
10,67
10,67
10,96
12,69
12,69
Birimi:(m /s)
Eylül
13,85
6,06
3,00
3,06
12,12
8,08
2,71
31,74
11,54
10,39
16,73
126,94
13,27
8,08
2,48
19,62
14,43
7,79
2,48
6,92
15,58
7,79
2,89
4,73
16,73
4,39
10,96
3,98
15,00
3,75
19,04
3,29
15,58
3,98
8,08
2,48
220
AYEN ENERJİ A.Ş.
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
3
Ort.(m /s)
6 3
Akım(10 m )
Yıllık Akım
6 3
(10 m )
1,96
1,85
1,85
1,96
2,37
2,13
2,13
2,37
2,25
2,48
2,25
2,13
2,13
2,13
2,25
6,64
5,71
4,39
3,75
8,66
5,71
3,40
2,87
7,67
ÇED RAPORU
3,00
3,75
6,92
8,08
7,21
6,64
11,54
15,00
18,46
18,46
15,58
8,66
6,64
5,71
4,39
4,15
4,15
4,15
3,98
4,15
4,39
7,34
7,50
330,46
8,66
6,92
5,42
4,15
3,40
3,75
12,69
12,69
6,64
5,14
4,39
4,15
3,75
4,15
4,15
4,15
3,75
3,98
3,75
3,40
3,12
3,00
5,19
13,91
6 3
x10 m
2,37
2,37
2,48
2,37
2,25
2,13
2,13
2,13
1,62
1,73
1,85
1,96
2,13
2,37
1,96
1,73
1,85
1,85
2,13
2,13
2,13
1,96
2,30
6,17
2,60
2,48
2,37
2,37
2,25
2,25
2,25
2,13
2,13
2,13
2,13
2,13
2,13
2,13
2,13
2,13
2,25
2,60
2,48
2,22
5,26
2,71
2,71
2,71
2,89
4,15
10,39
10,96
9,52
5,71
5,71
3,75
5,42
7,21
7,79
6,06
4,39
3,98
3,29
3,29
3,12
3,12
2,89
4,30
11,48
3,64
3,12
3,29
3,75
3,98
3,98
6,06
6,64
7,21
10,10
8,94
8,08
8,94
8,94
5,42
4,15
4,39
5,14
5,71
8,66
7,79
5,16
13,39
15,00
13,85
16,16
13,27
12,12
11,54
10,10
10,67
10,10
9,52
12,69
15,00
16,16
15,58
13,85
15,58
16,16
17,89
13,85
15,00
15,58
15,58
13,21
35,37
12,69
12,69
12,69
13,85
13,85
10,96
10,96
11,54
10,67
12,12
13,85
10,10
10,39
8,66
11,54
7,21
15,58
19,62
9,52
6,92
5,71
12,31
29,60
5,71
7,79
10,10
6,06
3,98
3,29
3,29
3,12
3,00
2,89
3,00
3,00
3,00
2,89
2,71
2,89
2,71
2,60
3,40
10,39
3,64
3,00
4,93
13,21
4,39
5,42
2,71
2,71
2,89
15,58
6,92
12,12
8,94
4,62
3,98
3,64
5,42
31,16
11,54
5,71
4,15
3,40
3,40
3,12
2,89
2,71
6,89
6,92
2,31
2,48
8,08
3,40
2,37
2,60
2,77
4,33
3,06
3,69
3,40
2,60
2,19
2,08
1,96
1,67
1,50
1,67
1,62
1,67
1,73
8,67
179,97
Tablo 4.7/10 Paşalar Regülatörü günlük akım
debileri
2
Drenaj Alanı : 90 km
Kotu: 887
m
1975
Ekim
3
Kasım
Aralık
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz
Birimi:(m
/s)
Ağustos
Eylül
1
1,85
1,27
1,67
1,62
1,33
1,50
4,15
3,52
3,81
17,89
1,50
0,58
2
1,90
1,27
2,77
1,73
1,33
1,56
7,21
3,40
3,52
4,90
1,38
0,58
3
1,85
1,90
2,13
1,73
1,33
1,85
8,66
3,40
3,69
3,40
1,50
0,58
4
1,62
1,62
2,37
1,73
1,62
1,67
8,66
3,40
4,50
5,19
1,50
0,58
5
1,38
1,33
2,60
1,67
2,13
1,90
7,79
3,40
4,90
3,52
1,67
0,58
6
1,56
1,10
2,48
1,67
1,85
1,85
7,50
3,29
4,90
3,17
1,67
1,50
7
1,56
1,10
2,19
1,62
1,56
2,19
7,50
3,29
4,50
2,89
1,56
1,27
8
1,50
1,10
2,19
1,62
1,56
2,71
6,06
2,77
4,50
2,71
1,50
0,89
9
1,50
1,10
2,08
1,56
1,50
3,00
4,50
2,48
5,42
2,31
1,38
2,48
221
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
10
1,56
1,33
1,85
1,90
1,38
3,52
4,33
3,17
4,33
2,19
1,38
4,73
11
1,50
3,06
1,62
2,37
1,38
3,98
4,15
3,81
3,81
2,71
1,38
3,52
12
1,50
1,62
1,50
2,31
1,38
3,69
4,50
4,73
2,89
2,19
1,50
2,77
13
1,50
1,38
1,50
2,19
1,33
3,69
5,77
5,77
4,50
2,08
1,73
2,60
14
1,38
1,33
1,50
1,67
1,56
4,73
4,73
5,42
5,19
1,96
1,85
2,19
15
1,38
1,38
1,50
1,56
1,62
3,81
3,81
5,19
4,15
1,96
2,89
2,13
16
1,38
1,38
1,38
1,50
1,73
2,77
3,29
4,50
3,29
2,19
2,13
2,19
17
1,38
1,33
1,33
1,38
1,62
2,48
3,06
4,33
2,71
1,96
1,90
2,13
18
1,38
1,27
1,33
1,38
1,73
2,48
3,40
3,98
3,00
2,08
1,73
2,08
19
1,38
1,15
1,33
1,38
1,73
2,31
4,33
4,15
3,00
1,85
1,56
1,96
20
1,38
1,10
1,33
1,33
2,13
2,31
4,15
7,79
3,69
1,73
1,50
1,85
21
1,33
1,10
1,33
1,33
2,31
2,37
3,40
6,35
3,52
1,67
1,38
1,73
22
1,33
1,10
1,56
1,33
2,37
2,89
3,40
5,77
3,69
1,62
1,38
1,90
23
1,33
1,27
1,67
1,33
2,48
4,90
3,06
5,19
3,52
1,62
1,38
1,90
24
1,33
2,77
1,85
1,33
2,13
13,27
3,00
5,42
3,52
1,67
1,38
1,85
25
1,33
2,77
2,19
1,33
1,62
6,92
3,81
5,77
3,52
1,62
1,33
2,19
26
1,27
2,89
2,31
1,33
1,56
4,33
4,50
5,19
3,06
1,56
1,15
2,48
27
1,27
1,85
2,31
1,38
1,56
4,15
4,15
4,90
3,00
1,50
1,01
1,90
28
1,27
1,62
1,96
1,33
1,62
3,40
3,81
4,50
2,89
1,38
0,89
1,96
29
1,27
1,62
1,85
1,33
3,06
4,90
4,50
3,00
1,62
0,89
2,08
30
1,27
1,62
1,67
1,33
3,40
4,73
5,42
4,15
2,13
0,84
1,96
31
1,27
1,62
1,33
3,98
1,67
0,58
3
Ort.(m /s)
5,42
1,44
1,56
1,84
1,57
1,69
3,44
4,88
4,52
3,81
2,80
1,47
1,91
3,87
Akım(10
3
m)
6 3
4,03
4,92
4,19
4,10
9,23
12,64
12,12
9,87
7,50
3,93
4,94
6
6
81,33 x10 m
3
Tablo 4.7/11
Paşalar
Regülatörü
günlük akım
debileri
Drenaj Alanı :
2
90 km
Kotu: 887 m
Ekim
1976
1
2,77
2
13,85
3
Kasım
2,60
2,71
Aralık
2,77
2,71
Ocak
1,62
1,96
Şubat
2,77
2,13
Mart
1,62
1,62
Nisan
3,69
3,52
Mayıs
7,21
6,92
Birimi:(m /s)
Eylül
8,08
8,66
4,15
4,50
12,12
8,08
4,15
3,29
222
AYEN ENERJİ A.Ş.
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
3
Ort.(m /s)
6 3
Akım(10 m )
Yıllık Akım
6 3
(10 m )
7,50
19,04
14,43
4,90
4,50
10,10
8,08
7,79
5,42
9,52
9,81
10,39
5,42
4,50
3,98
3,69
3,06
2,89
2,77
2,71
2,60
2,60
2,60
2,60
3,52
5,19
4,73
4,15
2,77
6,06
16,21
ÇED RAPORU
2,60
2,71
2,89
2,89
2,77
2,19
2,13
2,08
2,13
2,13
2,13
2,08
2,08
2,08
2,13
2,71
2,89
2,89
2,77
2,08
1,90
1,85
1,85
2,31
3,29
6,06
3,40
2,89
2,57
6,69
154,32
2,48
2,37
1,96
1,85
1,73
1,67
1,85
2,13
2,08
1,85
2,08
1,96
1,96
2,08
1,90
1,85
2,37
2,89
2,77
2,60
2,71
2,71
2,77
2,89
3,06
3,00
2,71
2,48
2,19
2,34
6,29
6 3
x10 m
2,08
2,31
2,60
3,69
3,00
3,00
2,89
2,19
1,85
1,90
1,96
1,90
1,90
2,08
1,85
1,73
1,85
1,85
1,85
1,73
1,85
2,71
2,60
3,00
3,17
3,29
3,40
3,29
3,29
2,40
6,40
Aralık
0,00
0,00
0,00
Ocak
0,00
0,00
0,00
1,96
2,48
3,06
2,60
2,13
1,90
1,96
2,08
1,96
1,85
1,90
1,96
1,96
1,90
1,85
1,73
1,67
1,62
1,62
1,62
1,67
1,73
1,67
1,67
1,67
1,67
1,62
1,95
4,88
1,62
1,62
1,62
1,62
1,62
1,62
1,67
1,90
1,90
1,85
1,85
2,19
2,31
2,71
3,06
3,40
3,17
3,17
3,06
3,17
3,40
3,40
3,40
5,19
5,19
4,73
3,69
3,17
3,17
2,70
7,21
Şubat
0,00
0,00
0,00
Mart
0,00
0,00
0,00
4,73
4,73
4,73
3,40
3,81
4,73
6,06
6,06
7,79
12,12
9,23
7,50
7,21
9,52
10,10
10,96
6,92
5,77
3,81
3,81
3,69
3,98
4,33
4,90
5,42
8,08
8,08
5,42
6,15
15,93
6,35
6,35
8,66
16,16
12,12
8,66
13,27
7,50
6,35
5,19
8,08
7,79
10,96
12,12
9,81
10,39
12,12
15,00
16,16
10,39
7,79
7,50
9,23
9,23
7,21
7,79
7,21
7,21
7,79
9,31
24,93
Nisan
0,00
0,00
0,00
Mayıs
0,00
0,00
0,00
15,58
10,10
9,23
8,66
9,23
7,79
9,23
17,89
12,12
6,92
4,90
4,73
6,06
7,21
9,23
9,52
7,79
7,50
9,81
12,69
11,54
10,39
10,39
7,21
10,96
12,12
19,04
16,16
10,14
26,31
12,12
9,81
7,21
5,19
4,90
4,90
5,42
5,42
4,73
4,90
4,50
3,81
3,17
3,06
3,17
4,15
26,54
17,89
9,81
5,19
4,90
4,50
3,69
3,52
3,52
3,40
3,40
3,40
4,50
6,37
17,08
3,40
3,40
3,81
3,29
3,06
3,17
3,40
7,21
4,50
3,40
3,17
3,06
2,89
3,00
3,00
3,00
2,89
2,71
2,37
2,60
2,60
2,71
2,77
2,77
2,89
2,89
4,15
10,39
7,79
3,70
9,92
2,89
2,60
2,77
2,71
4,90
9,81
5,19
3,81
3,06
2,60
3,00
7,79
4,33
3,17
3,00
2,89
2,89
3,98
3,29
4,15
3,69
3,52
4,15
3,52
20,20
12,69
5,42
4,50
Haziran
0,00
0,00
0,00
Temmuz
0,00
0,00
0,00
Birimi:(m /s)
Ağustos
Eylül
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
4,81
12,46
Tablo
Paşalar
Regülatörü
günlük akım
debileri
Drenaj Alanı :
2
90 km
Kotu: 887 m
1977
Ekim
1
0,00
2
0,00
3
0,00
3
Kasım
0,00
0,00
0,00
223
AYEN ENERJİ A.Ş.
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
3
Ort.(m /s)
6 3
Akım(10 m )
Yıllık Akım
6 3
(10 m )
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
ÇED RAPORU
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
6 3
x10 m
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
Tablo 4.7/12
Paşalar
Regülatörü
günlük akım
debileri
Drenaj Alanı :
2
90 km
Kotu: 887 m
1978
1
2
3
Birimi:(m /s)
Ekim
4,34
4,34
Kasım
4,06
3,65
Aralık
4,40
4,34
Ocak
3,13
3,13
Şubat
4,06
3,65
Mart
4,06
4,06
Nisan
4,20
4,20
Mayıs
5,11
4,92
224
Haziran
5,84
5,84
Temmuz Ağustos
3,91
3,80
3,38
3,91
Eylül
2,63
2,63
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
4,34
4,54
4,83
4,54
4,34
4,34
4,34
4,34
4,34
4,34
4,34
4,34
4,34
4,34
4,34
4,34
4,34
4,34
4,34
4,34
4,34
4,34
4,34
4,40
4,92
5,02
5,84
5,02
4,92
3,29
3,29
3,29
3,65
5,70
4,73
4,40
4,57
6,64
5,98
4,40
4,20
4,34
4,34
4,83
9,46
5,11
4,34
4,34
4,34
4,34
4,92
10,44
5,55
4,54
4,54
5,26
4,92
4,34
4,54
4,60
4,73
4,54
3,65
3,69
3,80
3,80
3,80
3,65
3,65
3,65
3,65
3,65
3,65
3,65
3,65
3,65
3,65
3,80
3,65
3,04
3,04
3,04
3,04
3,04
3,04
3,04
3,13
3,13
3,00
3,00
3,00
3,00
3,04
3,00
3,00
3,00
3,00
3,00
3,00
3,00
3,00
3,00
3,00
3,49
3,69
3,69
3,65
3,65
3,65
4,06
4,40
4,40
4,34
4,06
4,06
3,29
3,29
3,29
3,29
3,29
3,29
3,29
3,46
3,38
3,38
3,29
3,13
3,13
3,13
3,29
3,29
3,29
3,65
3,69
4,34
4,40
4,20
4,20
4,06
4,06
4,06
4,06
4,06
4,06
4,06
4,20
4,20
4,20
4,06
4,06
4,06
4,20
4,20
4,20
4,20
4,20
4,20
4,20
4,20
4,20
4,20
4,20
4,20
4,06
4,06
4,06
4,06
4,06
4,06
4,06
4,20
4,20
4,20
4,34
6,38
10,81
12,40
11,88
10,81
10,44
7,14
4,92
4,34
4,34
4,40
4,92
4,92
4,40
4,40
4,60
5,02
5,84
7,38
5,84
5,02
5,02
5,70
5,41
4,92
4,92
4,92
4,92
4,92
4,92
4,92
4,92
4,92
4,92
4,92
4,73
4,73
4,73
4,73
4,73
4,73
4,73
4,73
4,73
4,73
4,73
4,73
4,73
4,73
4,73
4,83
5,70
5,70
5,84
5,84
5,41
5,41
4,13
4,06
4,06
4,06
3,80
3,91
3,91
4,06
4,06
4,06
4,06
3,98
3,98
4,06
4,27
6,77
8,19
8,19
6,89
5,02
4,13
4,06
4,06
4,20
3,29
3,13
3,13
3,13
3,13
3,13
3,13
3,13
3,13
3,00
3,00
3,00
3,00
3,13
3,13
3,00
3,00
3,00
3,13
3,13
3,13
3,13
3,13
3,13
3,13
3,13
3,13
3,13
3,13
3,91
3,91
4,06
3,80
3,04
3,49
2,68
2,68
2,95
2,73
3,65
3,80
4,06
3,91
3,91
3,98
4,06
4,27
3,91
3,29
3,00
3,13
3,13
3,13
2,63
2,63
2,63
2,63
2,63
2,63
2,68
3,13
2,68
2,58
1,68
1,61
1,89
1,61
1,68
1,83
1,83
1,83
1,95
1,95
2,39
3,04
2,39
1,95
1,40
2,28
7,38
5,98
5,55
3,65
2,63
2,28
2,58
3
4,50
12,05
4,91
12,74
3,72
9,98
6 3
x10 m
3,38
9,04
3,58
8,65
4,12
11,05
6,06
15,70
4,88
13,08
4,87
12,62
3,14
8,40
3,40
9,10
2,68
6,94
Ort.(m /s)
6 3
Akım(10 m )
Yıllık Akım
6 3
(10 m )
129,35
225
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Tablo 4.7/13
Paşalar31
3
Regülatörü
Ort.(m
/s)
6 3
günlük
Akım(10akım
m)
debileri
Yıllık Akım
6 3
(10 m )
Drenaj Alanı : 90
2
km
Kotu: 887 m
1979
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
5,26
3,63
9,72
4,59
11,90
177,68
3,91
4,06
4,42
11,84
6 3
x10 m
3,72
9,97
6,77
4,76
11,51
8,41
5,98
16,01
4,81
12,47
7,77
20,80
12,37
32,05
13,27
2,65
8,51
22,80
3,49
9,34
3,58
9,28
3
Birimi:(m /s)
Ekim
6,38
5,70
3,80
2,95
2,63
2,63
2,63
3,46
2,68
2,63
2,63
2,86
7,38
4,34
3,21
2,86
2,73
2,58
2,58
2,58
2,58
2,73
5,55
4,06
2,73
2,63
2,95
7,38
4,13
3,21
Kasım
14,92
10,44
6,64
5,84
5,26
4,06
4,27
5,55
4,06
3,91
3,53
3,69
5,55
5,26
4,13
3,98
3,98
3,91
3,91
3,91
3,38
3,29
3,80
3,38
3,29
3,13
2,73
2,63
2,63
2,63
Aralık
3,53
3,65
3,38
3,21
2,68
2,49
2,49
2,58
3,13
2,68
2,63
2,63
2,63
2,63
2,95
3,46
5,11
5,98
10,81
8,19
8,84
10,25
7,62
5,02
4,64
4,13
4,06
3,65
3,98
4,06
Ocak
3,91
4,13
5,55
5,84
2,95
2,68
3,21
3,29
3,29
3,13
3,29
3,29
3,38
3,80
3,65
4,20
4,40
4,13
4,83
4,92
4,83
4,06
3,38
3,13
2,86
2,86
2,86
2,68
3,13
3,65
Şubat
3,88
5,02
3,91
3,21
3,46
3,13
3,13
3,13
3,13
3,08
3,91
11,88
7,62
7,38
7,96
6,38
10,99
6,64
5,70
4,92
3,88
3,53
3,13
2,95
3,04
2,82
2,73
2,73
Mart
5,84
5,84
5,98
5,84
5,84
5,84
5,84
5,98
5,98
5,84
5,98
5,98
5,98
5,98
5,98
6,11
5,84
5,98
5,84
5,98
5,98
6,51
6,11
5,98
5,84
5,84
5,70
5,70
5,98
6,51
Nisan
4,20
4,27
4,27
4,34
4,27
4,34
4,34
4,54
4,20
4,27
4,34
4,40
4,40
4,54
4,54
4,40
4,34
4,34
6,89
8,84
5,26
4,40
4,54
4,64
4,40
4,20
4,40
4,92
5,98
7,50
226
Mayıs
7,62
8,19
7,38
7,02
7,50
5,84
9,46
10,44
6,11
5,84
8,63
8,84
8,84
8,41
8,41
7,62
7,02
7,38
7,96
7,50
8,19
8,41
7,38
7,38
7,96
8,19
7,50
7,02
6,38
7,96
Haziran
17,31
16,16
13,27
12,69
14,43
11,54
10,39
10,96
11,54
12,12
13,27
11,54
12,12
14,43
12,12
11,54
11,54
11,54
10,96
11,54
11,54
11,54
20,20
12,69
10,10
10,10
10,39
10,39
12,69
10,39
Temmuz
13,27
11,54
8,94
8,37
7,79
15,00
14,43
9,52
8,66
8,08
8,08
7,50
16,73
8,66
7,21
6,35
5,77
5,65
5,19
5,02
5,42
5,77
5,42
4,85
4,50
11,54
11,25
6,35
5,42
8,94
Ağustos
7,50
5,77
5,02
5,02
4,67
4,15
3,92
3,69
4,85
4,67
3,92
3,52
3,17
3,00
3,35
4,33
4,33
4,85
3,52
2,83
2,54
2,42
2,25
2,08
1,96
1,96
1,62
1,50
1,50
1,50
Eylül
2,89
3,00
2,42
3,98
3,69
3,52
2,54
2,08
8,08
5,65
4,85
3,35
2,83
2,42
2,08
1,62
19,04
5,77
5,19
4,15
3,00
2,25
1,96
1,62
1,62
1,62
1,50
1,38
1,38
1,38
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
debileri
Drenaj Alanı : 90
2
km
Kotu:
887 m
Ekim
1980
1
1,33
2
1,79
3
8,08
4
13,27
5
4,50
6
3,35
7
6,64
8
7,50
9
4,50
10
3,69
11
3,00
12
2,54
13
2,54
14
6,64
15
3,69
16
3,00
17
2,65
18
2,42
19
2,08
20
1,79
21
1,62
22
1,50
23
1,50
24
20,77
25
17,89
26
12,69
27
13,27
28
7,79
29
5,65
30
4,85
31
5,65
3
Ort.(m /s
5,75
)
6
15,41
Akım(10
3
m)
Yıllık Akım
Kasım
8,37
5,77
17,89
8,94
6,35
4,39
4,39
9,52
8,66
6,92
4,04
3,46
3,00
4,39
3,92
4,62
2,65
2,13
2,02
2,02
1,90
1,73
1,73
1,62
1,50
1,38
1,38
1,38
2,13
2,25
Ocak
1,38
1,50
2,77
2,65
2,42
2,25
2,42
2,25
1,73
2,02
2,02
2,25
2,13
1,73
1,50
1,38
1,38
2,25
2,94
2,13
1,73
1,73
1,50
1,27
1,27
1,15
3,00
2,77
2,89
2,89
2,25
2,05
Şubat
2,02
1,90
2,13
2,25
2,25
2,25
2,42
2,89
2,89
2,42
2,42
2,02
2,02
2,02
2,13
2,25
2,25
2,25
2,25
2,25
2,13
1,73
1,73
1,50
1,38
2,89
1,27
1,15
1,50
4,35
Aralık
8,66
13,85
6,64
4,21
3,00
2,77
2,42
2,42
2,02
2,02
1,73
1,73
1,73
2,02
2,25
2,19
1,73
1,73
1,73
1,73
1,62
1,50
1,62
3,46
2,13
2,02
1,73
1,73
1,50
1,38
1,38
2,79
11,25
7,44
5,49
6
144,59 x10 m
Nisan
5,19
6,35
7,21
6,92
7,21
7,21
12,12
9,52
8,94
12,12
8,94
6,35
5,42
4,21
4,21
4,04
3,69
5,42
5,42
6,64
10,67
10,10
8,66
8,94
7,79
6,35
4,85
4,62
4,62
4,62
2,09
Mart
1,38
1,73
1,50
1,62
1,62
1,27
1,10
1,27
1,38
3,69
5,19
6,92
5,42
3,23
2,94
2,89
2,77
2,89
3,00
2,42
2,89
3,46
4,39
6,64
10,39
10,39
8,37
12,12
8,08
5,65
5,19
4,25
5,23
11,37
18,00
3
227
6,95
Mayıs Haziran Temmuz Ağustos
4,39
8,08
3,23
1,50
4,39
9,52
3,00
1,27
8,37
9,81
2,94
1,50
7,50
8,08
2,89
2,65
6,35
6,92
3,00
1,38
6,92
6,64
4,62
2,65
6,92
6,35
2,94
2,02
8,37
6,35
2,94
2,02
8,94
5,77
2,94
1,73
7,79
5,19
2,89
1,50
7,79
5,65
3,23
2,02
8,66
6,06
3,00
1,73
11,25
3,69
3,00
1,62
12,12
4,85
2,94
1,27
7,50
5,02
2,89
1,27
6,35
4,39
2,94
1,27
7,79
4,39
2,89
5,65
11,54
4,85
2,42
3,00
12,12
5,42
2,42
3,23
11,25
5,42
2,65
16,73
12,69
6,64
2,42
11,54
11,54
5,02
2,02
6,64
9,81
4,62
2,13
3,23
6,64
5,02
2,13
2,13
6,92
5,19
2,94
2,02
8,37
5,02
2,94
3,92
7,79
4,62
2,77
5,42
6,64
4,62
2,65
2,89
6,64
3,98
2,42
2,13
7,50
3,69
3,00
1,90
8,66
3,00
1,62
8,37
5,69
2,85
3,21
22,45
14,77
7,62
8,60
Birimi:(
3
m /s)
Eylül
1,50
1,27
1,73
2,65
1,73
7,21
12,69
3,69
3,23
2,89
2,02
2,25
14,43
7,21
4,62
3,69
6,92
7,21
10,39
10,39
20,20
11,54
7,50
7,50
7,21
6,35
5,65
5,65
5,02
12,12
6,55
16,96
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
6
3
(10 m )
Tablo 4.7/15
Paşalar
Regülatörü
günlük akım
debileri
Drenaj Alanı :
2
90 km
Kotu: 887 m
1981
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
3
Birimi:(m /s)
Ekim
12,12
8,94
10,10
11,54
10,67
6,92
4,85
4,62
4,04
3,98
3,69
3,46
3,23
2,94
3,00
3,98
2,94
2,77
2,42
2,25
2,02
2,02
1,90
1,90
2,94
2,13
Kasım
9,81
4,85
3,69
2,94
2,77
2,42
2,25
3,00
10,67
5,42
4,39
5,19
8,08
5,02
6,92
13,27
13,27
12,12
9,23
5,77
5,19
6,92
6,06
5,77
12,12
8,08
Aralık
3,69
3,23
3,00
2,89
2,89
3,46
3,69
2,89
2,65
2,42
2,65
2,65
2,25
2,13
2,13
1,90
1,73
1,73
1,73
1,73
1,73
1,73
1,73
1,62
2,42
2,25
Ocak
3,46
2,89
2,42
2,25
2,13
2,42
2,94
2,89
2,25
2,13
2,02
2,77
2,89
2,13
2,02
2,02
2,02
2,02
2,13
1,90
1,73
1,62
1,50
1,62
2,42
2,77
Şubat
1,90
3,00
4,62
2,94
2,42
2,25
2,25
2,25
3,00
4,04
3,92
2,77
2,42
2,42
2,94
3,17
3,00
2,60
2,42
2,42
2,89
2,65
2,25
2,02
2,02
1,90
Mart
1,50
1,50
1,50
1,50
1,73
3,00
2,89
2,89
2,94
3,23
3,23
2,77
5,77
5,02
9,81
5,65
4,21
6,06
6,06
7,79
6,06
4,85
3,98
3,69
3,23
3,23
Nisan
2,89
2,94
3,98
3,92
3,69
3,23
2,89
2,77
2,42
2,42
2,89
2,94
2,89
3,23
3,23
3,23
3,00
3,69
5,65
8,94
6,64
6,06
7,21
9,23
8,66
6,92
Mayıs
9,81
6,06
6,06
5,42
6,06
6,64
7,79
9,23
10,10
10,39
8,66
9,52
6,92
8,08
13,27
10,10
6,35
5,77
5,65
5,65
6,35
8,08
7,50
7,79
6,92
8,94
Haziran
11,25
9,81
10,39
10,67
9,52
7,79
9,23
10,67
12,12
13,27
12,69
13,27
13,85
13,27
13,27
12,12
10,39
10,39
12,12
21,35
20,20
19,62
19,04
18,46
17,89
17,89
Temmuz
16,16
15,58
14,43
13,85
13,27
12,69
12,12
12,12
11,54
11,25
10,67
10,39
7,21
6,92
6,35
6,06
5,65
5,42
5,19
5,77
5,42
5,19
4,85
4,21
4,21
3,98
Ağustos
3,98
2,94
2,94
2,94
2,25
2,25
2,13
1,90
1,90
1,90
2,02
2,89
2,13
1,90
1,73
1,62
1,62
1,50
1,50
1,27
1,73
1,90
7,79
11,54
4,62
3,69
228
Eylül
5,02
4,39
2,94
2,89
2,65
2,42
2,25
2,25
2,13
2,02
1,90
10,39
14,43
6,06
23,08
9,81
9,81
6,64
6,64
5,42
5,77
5,65
4,62
4,04
3,69
3,23
AYEN ENERJİ A.Ş.
27
28
29
30
31
3
Ort.(m /s)
6 3
Akım(10 m )
Yıllık Akım
6 3
(10 m )
ÇED RAPORU
1,90
8,94
4,62
3,23
3,23
6,92
5,77
4,85
4,04
2,94
4,85
5,42
6,06
4,39
2,13
1,73
1,73
1,62
1,73
1,73
1,62
3,00
2,94
3,46
4,39
3,92
5,77
5,19
6,35
9,81
8,94
7,79
9,23
10,39
10,67
17,89
17,89
17,31
16,73
3,92
3,69
3,69
3,46
3,98
6,06
4,21
3,69
5,42
5,02
2,94
2,89
2,77
2,42
4,64
12,41
6,56
17,02
2,79
7,50
6 3
x10 m
2,20
5,89
2,64
6,40
3,93
10,50
4,76
12,35
8,04
21,64
14,02
36,29
8,04
21,52
3,19
8,54
5,37
13,91
173,97
229
AYEN ENERJİ A.Ş.
Tablo 4.7/16
Paşalar
Regülatörü
günlük akım
debileri
31
ÇED RAPORU
1,84
3
Ort.(m
Drenaj /s)
Alanı : 3,86
2 6 3
90
km
Akım(10 m ) 10,34
Kotu: 887 m
Yıllık Akım
6 1982
3
Ekim
)
(10 m
1
2,02
6,85
3,07
3,33
14,00
2,63
3,48
3,52
2,18
3,15
7,36
8,69
8,77
11,81
6,73
5,46
4,80
3,50
9,42
5,28
8,43
22,53
23,49
17,43
14,62
12,86
9,07
3
Birimi:(m /s)
17,75
9,32
160,55
Kasım
x10 m
Aralık
2,54
2,63
2,63
3,07
5,00
24,47
8,06
20,98
5,08
7,18
1,93
6
3
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Eylül
2
2,02
4,38
2,63
2,46
2,81
4,38
14,43
7,18
8,06
8,23
4,38
1,76
3
2,02
5,00
2,72
2,19
2,63
2,90
7,01
5,87
7,62
6,22
4,65
1,58
4
2,02
26,21
2,46
2,63
2,63
2,54
11,81
5,26
7,36
11,81
4,38
1,41
5
2,02
16,18
2,19
2,46
2,54
2,54
12,69
4,56
7,18
7,36
5,00
3,42
6
2,02
8,06
2,46
2,28
2,19
2,72
7,36
5,26
7,18
11,81
11,81
2,72
7
2,02
6,05
6,22
2,11
2,11
2,63
5,70
5,87
7,18
6,05
10,50
2,19
8
2,02
5,87
3,68
2,63
2,11
2,19
5,00
6,22
6,40
5,00
10,50
1,93
9
2,02
5,43
2,90
2,81
2,02
2,02
5,00
6,40
6,22
5,00
10,50
2,11
10
2,02
5,26
2,63
2,63
2,02
1,93
5,43
8,41
6,22
4,56
10,50
6,74
11
2,02
11,81
2,46
4,03
2,02
1,76
7,36
10,50
5,87
4,56
10,50
6,40
12
2,02
7,18
2,28
5,00
2,02
1,67
8,06
13,12
4,82
4,21
5,08
12,69
13
2,02
10,50
2,11
15,31
2,02
1,93
8,41
14,00
4,82
4,12
3,16
9,19
14
1,45
6,74
2,02
10,50
2,11
1,93
8,58
14,00
6,40
4,12
3,16
7,18
15
21,85
4,82
2,19
5,00
1,93
2,11
9,63
12,25
6,22
4,03
3,16
5,08
16
10,94
4,38
3,42
3,68
1,84
2,54
10,07
10,07
7,36
4,12
3,16
4,38
17
7,36
4,38
2,90
3,33
1,93
2,72
10,07
10,94
8,76
4,38
3,16
3,33
18
15,74
4,56
5,87
3,33
1,93
3,07
11,38
12,25
9,19
4,65
5,08
2,72
19
6,05
5,43
6,74
3,07
1,93
4,03
8,23
10,94
5,00
4,38
5,08
2,28
20
4,21
5,00
4,65
2,90
1,93
4,21
5,70
8,58
4,21
4,03
4,03
2,02
21
3,42
5,08
5,43
2,72
1,93
3,51
7,01
6,74
4,56
4,03
3,33
1,93
22
2,90
5,26
6,74
2,63
1,93
3,51
8,76
7,18
5,43
3,68
2,81
1,84
23
2,63
5,08
4,56
2,46
1,93
4,12
10,94
7,18
6,05
3,51
2,28
1,93
24
2,54
14,43
3,42
2,11
1,93
4,38
7,62
5,87
7,88
3,42
2,02
2,11
25
2,28
7,18
3,07
2,11
1,84
3,68
6,40
7,18
8,23
3,51
1,84
1,76
26
2,19
5,26
2,63
2,11
2,02
2,90
7,01
8,41
5,08
3,42
1,67
1,58
27
2,11
4,03
2,54
2,19
2,19
2,54
7,01
8,23
4,12
3,07
1,67
1,93
28
2,02
3,42
2,28
2,19
3,51
2,54
6,05
8,58
4,38
2,72
1,58
5,70
29
1,93
3,07
5,26
2,90
2,90
6,05
10,50
4,38
3,68
1,84
3,07
30
1,93
2,81
3,68
3,33
5,26
7,62
10,50
4,65
10,50
2,19
2,11
230
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Tablo 4.7/17
günlük akım
debileri
2
Kotu: 887 m
1983
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
3
Ort.(m /s)
6 3
Akım(10 m )
6 3
3
Ekim
10,50
7,88
4,65
3,07
14,87
8,23
5,00
3,86
3,33
2,81
2,81
2,72
2,28
2,02
1,93
1,84
1,76
13,12
6,05
7,97
12,69
5,70
4,38
3,86
3,33
2,90
2,63
3,42
13,12
6,74
7,62
5,58
14,95
Kasım
8,41
4,82
3,68
3,51
3,86
13,12
7,01
5,00
4,65
3,86
3,68
3,86
3,68
3,51
3,33
3,16
3,42
4,12
3,68
3,07
4,38
13,12
7,88
4,82
3,68
3,07
2,63
2,46
2,11
1,93
Aralık
1,93
2,63
6,40
3,68
3,16
2,81
2,81
2,81
2,54
2,63
3,51
3,51
4,03
3,51
3,51
4,12
4,38
4,03
3,42
3,42
3,68
3,07
2,54
2,28
2,11
1,93
2,46
3,33
2,81
2,28
2,11
4,65
3,14
12,05
8,42
6m3
157,04 x10
Ocak
2,28
2,11
1,93
1,84
1,84
1,76
1,76
1,76
1,76
1,76
1,84
1,84
2,11
2,02
1,93
1,67
1,84
1,93
1,84
2,11
2,28
2,54
2,19
1,93
1,93
2,02
1,84
1,84
3,07
5,26
5,08
2,19
5,87
Şubat
4,65
4,82
4,12
3,42
3,86
3,07
2,63
2,19
2,11
2,02
2,11
2,72
4,21
3,51
2,63
2,19
2,02
1,93
1,84
1,76
1,76
1,14
1,14
1,76
1,84
2,02
2,63
1,54
2,56
6,19
Mart
1,54
1,41
1,45
1,67
1,54
1,41
1,23
1,84
2,46
3,42
6,05
5,00
4,56
1,93
2,02
1,84
1,84
1,93
2,54
4,21
4,82
4,38
3,51
4,65
5,70
7,18
8,23
9,63
10,50
8,41
7,18
4,00
10,72
Nisan
6,22
5,70
6,05
6,74
6,05
6,22
7,18
6,74
7,18
7,01
5,87
6,74
7,18
7,97
8,06
8,06
7,36
6,05
5,87
3,51
3,07
2,81
2,81
3,42
4,12
4,38
4,56
5,26
6,22
5,08
5,78
14,99
Mayıs
7,62
7,88
13,12
14,00
7,36
6,05
5,70
6,22
8,41
6,05
5,43
6,05
6,40
6,40
7,01
13,12
12,69
11,81
13,56
13,12
11,38
11,81
11,81
9,63
11,81
10,50
10,94
14,00
10,50
5,00
5,70
9,39
25,15
Haziran
6,05
4,21
4,38
4,12
4,21
5,43
8,06
8,06
31,44
8,76
5,87
4,82
4,56
4,82
4,82
4,65
4,65
5,26
5,43
4,65
4,03
3,51
3,51
5,26
8,23
10,94
4,38
4,65
4,56
4,38
6,26
16,22
Birimi:(m /s)
Temmuz Ağustos
Eylül
4,56
2,90
2,46
4,65
2,90
2,11
4,65
2,90
1,93
4,12
3,16
2,54
7,01
5,08
3,33
14,00
3,07
3,16
23,59
2,72
3,42
8,23
2,54
8,41
5,43
2,19
8,76
4,38
2,19
8,58
3,68
2,63
5,00
3,16
2,28
3,68
2,81
1,93
3,07
2,81
1,93
2,63
7,88
1,93
2,46
2,46
17,49
2,28
2,11
5,43
2,11
2,19
3,51
2,02
20,98
2,90
1,93
28,83
2,81
1,93
8,06
2,63
1,84
7,97
2,46
1,84
20,98
3,07
1,93
7,97
7,01
6,74
5,00
7,18
25,34
6,22
4,65
7,01
13,56
3,51
4,65
5,43
3,51
4,12
4,38
3,68
3,51
3,86
2,90
3,07
3,16
2,63
7,87
3,73
4,40
21,09
10,00
11,39
debileri
231
AYEN ENERJİ A.Ş.
Drenaj
Alanı :
2
90 km
Kotu:
887 m
1984
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
3
Ort.(m /s
)
6
Akım(10
Ekim
2,48
2,08
4,39
7,79
8,37
9,81
5,54
5,08
4,39
4,04
12,69
7,79
5,77
4,62
4,39
4,39
4,04
3,69
3,35
3,00
2,89
3,35
6,64
5,54
5,31
4,62
4,04
3,46
3,69
4,04
9,52
5,19
Kasım
6,92
6,06
5,54
4,04
3,46
3,12
3,00
3,00
2,89
3,35
2,89
6,06
7,21
4,62
4,04
4,04
5,77
8,37
8,94
8,66
7,50
8,37
8,94
7,21
5,54
4,62
4,04
3,92
3,69
3,69
13,91
ÇED RAPORU
Ocak
4,04
3,35
3,00
3,12
3,35
3,00
3,00
3,35
3,12
2,89
2,65
2,48
2,48
2,31
2,31
2,31
2,19
2,08
1,96
1,96
1,85
1,85
1,73
1,73
1,73
1,73
1,96
4,62
4,27
3,35
2,31
2,65
Şubat
2,02
2,02
1,96
1,96
1,85
1,85
1,85
1,96
1,96
2,89
2,89
2,89
3,12
3,12
2,60
2,31
2,02
1,96
1,96
1,85
1,85
1,73
1,56
1,56
1,56
1,44
1,44
1,33
1,96
5,32
Aralık
3,46
6,64
4,39
3,46
3,12
2,89
3,35
2,65
2,65
2,48
2,65
3,35
4,04
3,69
3,00
3,35
2,77
2,48
2,31
2,31
2,31
2,31
2,31
2,48
2,48
2,31
2,19
5,54
8,66
13,27
6,06
3,70
Nisan
3,46
3,92
3,12
3,35
4,04
5,08
6,06
6,35
6,06
4,39
4,04
4,04
4,04
4,85
5,31
7,21
5,08
4,62
5,08
4,85
4,04
4,04
3,92
4,04
3,69
3,35
4,04
3,46
4,85
5,77
2,06
Mart
3,12
2,48
4,04
6,64
4,62
4,04
4,62
3,46
2,89
5,77
4,39
3,92
3,00
3,35
2,89
2,65
2,48
2,65
2,19
2,08
2,31
2,77
3,00
4,04
4,62
4,04
3,46
3,35
3,46
3,35
3,46
3,52
13,79
9,92
7,10
5,15
9,41
11,77
4,54
4,62
7,21
7,79
5,54
4,39
7,50
7,21
4,04
4,04
8,37
7,79
3,46
3,69
11,54
7,79
3,12
3,92
9,23
7,21
3,35
3,69
8,66
7,21
3,46
3,92
8,66
7,50
4,27
4,27
8,66
7,21
7,21
5,77
8,94
6,35
9,52
5,54
8,94
6,64
6,06
6,06
8,37
7,79
5,54
8,37
6,92
7,79
4,04
8,37
7,21
7,21
3,46
9,23
10,96
6,35
3,35
9,52
7,50
5,54
3,46
10,96
6,92
4,62
3,46
8,94
7,79
4,39
5,54
10,67
7,79
4,27
4,85
14,43
7,21
4,04
3,92
8,94
9,81
3,92
3,46
8,08
8,66
4,04
3,35
8,08
6,92
4,04
4,04
8,37
5,54
4,39
5,08
8,94
6,64
7,79
5,54
10,67
7,79
8,08
6,06
9,23
8,08
8,37
4,62
12,12
8,37
6,06
3,92
9,23
8,37
4,39
4,04
7,79
8,66
4,04
12,12
6,64
8,94
3,46
7,50
6,64
5,54
5,31
7,59
8,20
6,09
4,92
20,31
21,29
16,33
13,21
232
Birimi:(
3
m /s)
Eylül
4,27
3,92
5,08
5,42
3,92
3,23
3,12
3,23
2,83
2,83
2,65
2,65
2,54
2,54
2,54
2,02
1,85
1,73
1,62
1,50
1,50
1,44
1,33
1,21
1,21
1,13
1,13
1,13
1,33
3,12
2,47
6,40
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
3
m)
Yıllık
Akım
6 3
(10 m )
6
148,59 x10 m
3
Tablo 4.7/19
Paşalar
Regülatörü
günlük akım
debileri
Drenaj Alanı :
2
90 km
Kotu: 887 m
1985
3
Birimi:(m /s)
Ekim
Kasım
Aralık
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Eylül
1
2
1,62
1,33
3,12
2,54
2,37
2,25
1,44
1,33
2,02
1,73
2,48
2,54
7,79
7,50
10,10
8,94
8,08
7,50
4,27
4,44
2,02
1,90
1,90
3,81
3
1,21
2,25
3,69
1,21
1,44
2,54
5,77
7,50
7,21
4,44
1,90
2,02
4
1,04
2,02
3,00
1,33
1,85
2,25
5,31
5,77
7,21
4,27
1,90
2,02
5
1,04
1,85
2,25
1,73
1,73
2,48
5,19
5,65
8,08
5,19
1,85
2,25
6
0,92
1,62
2,02
1,62
1,44
2,25
5,77
6,92
7,79
4,62
1,73
2,25
7
8
0,92
0,89
1,50
1,44
1,73
1,85
1,50
1,62
1,85
2,02
2,65
2,54
6,92
7,50
8,37
9,81
8,66
7,50
4,04
3,58
1,73
1,50
2,13
2,13
9
0,89
1,33
2,54
1,90
1,44
2,83
8,08
10,10
7,21
3,35
1,44
2,25
10
1,13
1,44
2,25
3,12
1,90
2,83
7,79
10,96
7,79
3,35
1,44
2,25
11
0,92
1,50
1,85
4,62
5,37
3,00
10,67
12,12
7,50
3,12
1,50
2,48
12
0,89
3,69
1,62
4,04
6,92
3,12
10,39
13,27
7,50
3,12
1,62
2,65
13
14
0,89
5,19
4,27
3,12
1,73
1,90
3,00
2,37
7,50
7,50
3,23
3,23
9,23
8,94
13,85
12,69
10,39
8,66
3,00
2,83
1,44
1,21
2,65
2,54
15
3,69
2,65
1,62
2,65
6,35
3,35
8,08
11,54
6,64
2,83
1,13
2,83
16
1,90
2,37
1,50
2,25
4,04
4,15
5,65
10,39
6,64
3,12
1,04
2,65
17
7,50
1,90
1,50
1,85
3,12
4,79
5,77
9,81
5,77
3,58
1,44
2,65
18
7,50
2,02
1,44
1,90
2,54
5,31
8,66
9,23
5,77
4,04
2,54
2,83
19
20
5,42
4,15
2,25
4,62
1,44
1,33
3,35
3,92
2,25
2,25
6,06
6,06
10,10
9,52
9,23
11,25
8,08
9,52
4,44
3,92
3,00
3,12
2,83
3,12
21
4,27
3,00
1,21
4,79
2,25
6,64
8,37
13,27
6,35
3,58
2,83
3,00
22
3,81
2,37
1,21
4,04
2,02
7,50
10,39
8,66
5,54
3,12
4,27
3,00
23
3,12
2,37
1,13
2,65
2,02
7,21
8,66
8,66
5,65
4,62
3,92
3,23
24
2,65
2,25
1,13
2,13
2,02
7,21
7,50
9,81
5,42
9,23
2,65
3,23
25
2,37
2,02
1,21
2,37
2,25
5,42
7,50
9,23
5,54
5,54
2,25
3,23
233
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
26
27
2,13
2,02
2,83
2,13
1,33
1,50
2,54
2,37
2,25
2,25
5,19
6,64
6,64
6,06
8,37
8,37
7,50
7,21
4,27
3,58
1,90
1,90
3,69
3,69
28
2,02
2,02
1,50
2,37
2,25
5,77
6,06
9,23
5,31
3,00
1,85
4,04
29
2,02
5,08
1,33
2,25
8,37
5,19
10,10
5,19
2,48
1,73
13,27
30
4,27
3,12
1,62
2,02
8,08
8,94
9,81
5,08
2,25
1,73
11,54
31
5,08
1,73
1,85
2,13
1,85
3
2,67
2,49
1,77
2,45
2,97
4,63
7,66
9,73
7,07
3,85
2,01
3,41
7,15
6,46
4,73
6 3
x10 m
6,58
7,10
12,41
19,85
26,08
18,35
10,33
5,39
8,83
Ort.(m /s)
6
3
Akım(10 m )
Yıllık Akım
6 3
(10 m )
133,25
7,79
8,66
Tablo 4.7/20 Paşalar Regülatörü günlük akım debileri
Drenaj Alanı :
2
90 km
Kotu: 887 m
1986
3
Birimi:(m /s)
Ekim
Kasım
Aralık
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Eylül
1
6,06
5,31
4,04
4,15
6,64
3,23
6,35
8,71
10,39
8,37
3,23
2,65
2
4,62
5,08
3,35
5,19
4,79
3,58
6,06
8,37
10,67
8,37
3,58
2,65
3
3,92
4,27
3,12
4,62
4,85
3,69
5,65 16,73
11,54
8,08
3,12
2,65
4
3,35
4,96
3,12
5,08
3,17
3,69
5,77 18,46
13,27
8,08
2,83
3,00
5
2,83
3,23
17,89
3,35
2,54
3,92
7,21 10,67
16,16
7,50
2,83
2,65
6
2,77
3,35
21,35
3,23
2,37
4,15
6,92
12,12
7,50
2,65
6,64
7
2,77
3,12
10,10
3,69
3,40
3,92
7,50
8,08
12,12
7,21
2,54
5,65
8
2,54
3,23
7,21
3,92
2,60
3,69
7,79
7,79
12,69
6,64
2,54
3,58
7,50
9
2,54
4,15
5,42
3,58
2,60
3,58
7,50
8,08
12,69
6,64
2,48
3,00
10
3,69
4,15
4,44
3,23
3,69
3,58
6,92
8,08
12,12
6,06
3,12
2,65
11
4,15
3,58
3,92
3,12
3,75
3,23
6,35
7,50
12,69
6,35
3,69
2,65
12
3,00
3,12
5,08
3,23
4,27
3,12
6,35
6,92
13,27
5,77
3,00
2,65
13
3,81
2,83
3,92
3,23
3,58
3,00
7,21
6,35
14,43
5,77
2,65
2,54
14
3,58
2,54
3,23
3,69
3,17
3,00
8,08
6,06
15,58
5,42
2,54
2,54
15
2,54
2,48
3,00
3,92
3,12
3,00
8,66
5,65
16,16
5,42
2,48
11,54
16
2,48
3,23
3,58
3,81
2,60
2,83
7,50
5,54
14,43
5,19
2,13
3,00
234
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
17
2,25
3,00
3,00
3,58
2,54
2,65
6,35
5,65
13,27
5,31
2,25
2,83
18
2,83
2,54
3,23
3,35
2,31
2,48
6,35
7,21
11,54
4,27
2,25
2,83
19
2,83
2,54
4,15
3,12
2,31
2,37
5,54
7,79
10,67
3,92
2,13
3,00
20
23,08
5,19
3,23
3,23
3,12
2,65
5,65
7,50
8,08
3,58
2,02
8,08
21
15,58
5,31
3,00
3,00
3,58
2,48
6,35
8,37
6,06
3,35
1,85
10,10
22
10,39
3,81
2,65
3,81
4,04
2,65
8,08 10,96
5,77
3,23
1,85
3,23
23
7,50
3,35
2,54
3,23
4,27
3,00
6,92
9,52
7,21
3,23
15,00
3,23
24
6,35
3,12
2,54
3,00
4,27
3,12
5,19
9,23
8,08
2,83
4,04
3,23
25
6,06
2,65
2,65
3,23
4,15
3,58
4,79
9,52
7,79
2,54
3,23
3,12
26
5,77
3,00
2,54
3,58
4,04
4,15
5,08
9,52
7,50
3,58
3,00
3,12
27
5,19
2,54
2,83
3,81
3,75
4,96
6,35
9,81
7,79
3,35
2,83
3,00
28
5,65
2,37
3,81
3,81
3,58
5,65
7,50
8,94
8,08
2,65
2,65
3,58
29
5,31
2,13
4,96
3,58
5,77
8,08 11,25
8,08
3,23
2,65
16,73
30
5,31
3,58
3,92
3,35
7,21
8,37 12,69
8,66
4,27
3,00
8,37
31
5,31
3,23
4,27
6,92
11,54
3,58
2,83
3
Ort.(m /s)
6
3
Akım(10 m )
5,30
3,42
4,84
3,61
3,50
3,70
14,19
8,83
12,92
9,64
8,48
9,92
6
167,91 x10 m
Yıllık Akım
6 3
(10 m )
9,03
10,95
5,20
3,13
4,48
17,48 24,18
6,75
28,39
13,91
8,37
11,60
3
Tablo 4.7/21
günlük akım
debileri
2
Kotu: 887 m
1987
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
3
Birimi:(m /s)
Ekim
6,64
6,06
5,42
14,43
14,43
15,58
9,81
6,06
5,31
4,79
Kasım
10,96
10,39
10,10
9,81
9,81
9,23
9,23
8,94
8,94
7,79
Aralık
4,15
4,62
4,62
4,62
4,44
4,44
4,44
4,27
4,27
4,15
Ocak
4,62
4,62
4,62
4,44
4,44
4,44
4,27
4,27
4,15
4,15
Şubat
6,64
5,31
5,19
5,19
4,62
4,04
3,81
3,92
3,81
3,69
Mart
4,04
3,92
3,81
3,58
3,35
3,35
3,00
2,83
2,65
3,00
Nisan
4,27
4,62
5,54
6,35
4,04
4,27
4,04
5,42
5,19
5,77
Mayıs
13,27
10,39
8,37
8,08
8,37
8,66
9,23
11,54
12,69
10,10
Haziran
9,23
8,66
9,81
10,39
10,96
10,10
8,08
6,35
5,65
6,35
235
Temmuz
5,65
5,31
5,08
4,96
4,96
5,08
8,66
8,66
8,66
8,08
Ağustos
5,08
3,69
3,12
3,23
3,35
6,92
5,77
4,79
3,23
3,12
Eylül
4,96
4,62
4,27
4,04
3,58
3,81
4,15
4,62
4,62
5,77
AYEN ENERJİ A.Ş.
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
3
Ort.(m /s)
6 3
Akım(10 m )
6
3
ÇED RAPORU
16,73
16,73
17,31
17,89
17,89
17,89
20,20
20,20
20,77
21,35
22,50
23,66
21,93
21,93
21,35
16,73
16,73
16,16
16,73
16,73
14,43
7,21
6,64
6,06
5,77
5,19
4,96
4,96
4,96
4,96
4,79
4,79
4,79
4,62
4,62
4,44
4,44
4,44
4,44
4,27
4,27
4,15
4,15
4,04
4,04
3,92
3,81
3,58
3,58
3,81
3,92
4,27
4,44
4,96
4,62
3,81
3,69
3,81
4,04
4,15
4,27
4,44
4,15
4,04
4,04
3,92
3,81
3,58
3,58
3,00
2,83
3,12
3,12
3,12
3,23
2,83
2,65
2,54
2,83
3,81
10,67
10,67
13,85
3,81
4,04
4,15
4,04
4,15
4,62
4,15
3,92
4,04
4,27
4,79
5,19
4,96
4,79
4,62
4,44
4,27
4,15
3,35
3,12
2,83
2,54
2,37
2,37
2,37
2,65
3,23
3,00
3,23
3,58
4,04
5,19
5,19
4,27
3,58
3,12
3,12
3,35
3,81
6,64
8,66
8,37
8,08
7,79
7,50
6,64
5,77
5,42
4,96
5,19
6,64
7,79
8,08
8,37
8,66
9,81
10,39
10,96
11,25
8,66
7,79
7,50
8,08
8,66
8,66
8,66
8,66
11,25
13,27
15,00
17,31
20,20
22,50
25,39
28,27
32,31
24,81
20,77
12,69
8,66
7,21
7,50
7,50
8,08
7,21
8,37
10,10
11,54
12,69
11,25
8,08
7,50
7,21
6,64
6,35
7,21
7,21
7,50
9,81
8,08
7,79
7,50
7,21
6,64
6,64
6,35
5,77
5,42
5,19
4,96
4,62
4,27
3,81
3,58
3,35
3,12
3,00
2,83
2,83
4,62
9,52
3,23
3,81
4,04
4,15
4,15
4,62
4,96
5,42
6,06
6,64
7,79
8,66
12,69
14,43
17,31
23,66
16,73
8,66
5,65
4,27
4,79
5,77
5,77
5,77
5,65
5,77
5,42
5,31
5,31
5,19
4,96
4,96
4,79
4,62
4,44
4,44
4,44
4,27
4,27
4,27
4,27
15,63
41,83
6,53
16,91
4,18
11,19
6 3
x10 m
4,50
12,06
4,45
10,79
3,35
8,94
6,88
17,83
13,54
36,29
8,42
21,81
5,62
15,06
6,90
18,46
4,80
12,46
223,65
236
AYEN
Tablo
4.7/22ENERJİ
PaşalarA.Ş.
Regülatörü günlük akım debileri
Drenaj
Alanı : 90
2
Yıllık
Akım
km
6 3
m
)
(10
Kotu: 887
m
1988
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
3
Ort.(m /s)
6
Akım(10 m
3
)
6
222,38 x10 m
ÇED RAPORU
3
3
Ekim
4,27
4,27
4,27
4,27
4,27
4,15
4,15
4,15
4,04
4,04
4,04
4,04
4,04
4,04
3,92
3,92
3,92
3,81
3,81
3,81
3,81
3,69
3,69
3,69
3,69
3,58
3,58
3,58
3,58
3,58
3,35
Kasım
3,35
3,35
3,35
3,23
3,23
3,23
3,12
3,12
3,12
3,12
2,83
3,00
3,23
3,58
4,15
4,62
4,96
5,42
4,62
4,04
3,69
3,23
2,83
2,25
2,25
2,13
1,85
1,73
1,62
1,50
Aralık
1,44
1,33
1,33
1,21
1,85
1,50
2,25
2,65
2,54
2,54
5,65
5,31
5,54
5,77
3,69
3,00
2,83
3,00
3,81
3,35
2,65
2,25
2,02
3,23
3,12
2,54
2,25
1,90
2,48
2,48
5,54
Ocak
3,69
2,83
3,23
3,12
2,54
2,54
2,48
2,54
2,83
3,00
2,54
2,65
2,25
1,90
1,73
1,73
1,62
1,50
1,44
1,73
1,62
1,44
1,50
2,13
2,25
2,54
4,79
2,65
2,48
5,54
5,54
Şubat
6,06
6,64
7,79
8,37
8,08
6,92
5,77
5,19
4,96
2,83
2,48
2,54
2,65
2,65
2,37
2,48
1,62
1,50
1,44
1,62
2,37
2,54
2,02
1,73
1,50
1,50
1,62
2,25
3,00
Mart
2,37
2,65
3,35
2,54
2,37
1,85
2,54
2,65
2,65
3,00
3,35
3,92
4,44
3,69
3,35
3,23
3,35
3,23
3,35
2,54
2,48
2,65
4,15
5,65
5,42
5,65
3,81
3,58
2,83
2,83
3,23
3,91
3,19
2,94
2,61
3,53
10,46
8,27
7,87
6,99
8,55
Nisan
3,35
3,58
5,54
6,64
7,79
8,66
10,10
11,54
12,69
14,43
12,12
10,96
9,23
8,66
8,66
8,37
7,50
6,64
6,06
6,92
7,50
6,64
4,96
5,08
5,42
5,31
4,96
4,44
4,04
4,04
Mayıs
3,58
5,54
6,06
5,31
7,79
8,37
9,23
10,67
12,12
13,27
15,00
17,31
18,46
19,62
20,77
19,04
17,89
16,73
14,43
13,27
12,12
11,54
11,25
10,67
10,10
9,81
9,52
9,23
9,23
9,23
10,39
Haziran
13,27
11,25
11,54
13,27
12,69
12,69
12,12
12,12
12,12
12,12
11,54
11,25
10,96
10,67
10,67
10,39
10,10
9,81
9,23
10,10
10,96
11,54
12,69
14,43
15,58
17,31
16,16
15,58
15,00
13,85
Temmuz
13,27
13,27
12,69
12,12
12,12
12,12
12,69
12,69
19,04
9,81
8,08
10,10
7,50
7,21
8,94
6,64
8,66
12,12
24,23
27,70
32,31
39,24
42,70
45,01
32,31
28,27
25,97
23,08
17,89
15,00
11,54
3,31
7,39
11,86
12,37
18,20
9,21
5,78
8,87
19,16
31,76
32,05
48,76
24,67
14,97
237
Ağustos
7,79
8,66
10,10
11,54
11,54
14,43
17,31
23,08
20,77
17,31
16,73
12,69
8,66
6,64
4,96
3,35
3,58
8,37
18,46
12,12
6,64
5,08
4,44
3,92
3,58
3,23
3,12
3,35
3,58
4,96
5,54
Birimi:(m /
s)
Eylül
5,65
6,06
5,08
6,64
7,50
8,37
6,64
5,19
3,35
4,15
4,44
5,31
5,31
3,12
2,83
2,54
3,58
6,64
8,66
11,54
16,16
11,54
7,79
5,19
4,62
3,58
3,23
3,00
2,83
2,83
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
debileri
Drenaj Alanı : 90
2
km
Kotu:
887 m
Ekim
1989
Kasım
Aralık
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Birimi:(
3
m /s)
Eylül
1
2,71
4,69
3,43
1,06
0,97
7,62
12,12
11,14
11,37
6,98
3,58
3,83
2
2,57
5,62
3,29
1,15
0,97
8,08
14,83
12,12
11,14
6,81
3,76
4,32
3
2,42
7,39
3,14
1,35
0,88
9,17
15,75
12,64
11,60
6,40
3,58
4,69
4
2,42
4,87
3,43
1,64
0,88
9,64
16,04
13,50
12,12
6,58
3,43
5,05
5
3,00
3,76
3,58
1,55
1,06
9,41
16,68
13,21
12,92
6,23
3,43
5,42
6
3,76
3,43
3,43
1,35
1,15
9,17
15,46
12,92
14,31
6,58
3,29
5,83
7
6,23
3,29
3,29
1,15
1,15
8,71
14,83
12,12
13,50
6,81
3,14
5,62
8
2,13
8,08
3,29
1,25
1,25
8,54
15,46
11,60
14,31
7,39
3,00
5,42
6,58
9
1,84
8,31
3,14
1,35
1,15
8,08
15,12
11,14
14,83
7,62
2,86
10
1,84
7,62
3,00
1,15
1,25
7,21
14,54
11,37
15,46
8,54
2,28
8,71
11
1,84
7,39
3,00
1,06
1,15
6,23
14,31
11,89
17,89
8,71
2,71
10,91
12
2,57
6,81
3,43
1,06
0,97
5,83
13,50
12,64
17,60
9,64
2,42
13,73
13
4,50
5,83
3,43
1,35
0,88
6,98
12,12
11,14
16,96
9,87
2,13
15,46
14
4,69
4,87
3,58
1,45
0,88
6,58
11,37
10,91
15,46
9,41
2,04
17,89
15
3,95
5,05
3,95
1,25
0,88
5,42
10,16
10,16
14,83
8,94
2,04
21,58
16
3,00
5,24
3,76
1,25
0,97
5,24
10,91
10,62
15,12
8,54
1,94
24,06
17
2,13
5,42
3,43
1,74
1,45
6,40
10,16
11,14
14,54
8,31
1,84
26,72
18
1,94
6,69
3,29
1,84
2,28
7,21
10,91
12,64
13,50
7,39
1,94
29,14
19
3,76
7,62
2,42
2,42
1,84
7,62
10,16
12,92
13,73
7,21
2,13
37,74
20
11,89
7,39
2,13
2,13
1,55
7,62
9,64
13,50
13,50
6,81
2,42
38,08
21
13,73
6,98
1,94
1,64
1,25
7,85
9,41
14,83
13,21
6,58
2,28
37,39
22
7,39
6,81
2,04
1,25
2,13
8,71
9,87
15,46
12,64
5,42
2,13
33,47
238
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
23
4,87
6,58
1,84
1,25
5,24
8,71
10,91
16,68
11,60
5,24
2,42
32,72
24
3,66
5,42
1,94
1,15
25
3,76
5,05
1,74
1,06
3,29
9,64
10,16
16,96
11,14
5,05
2,71
30,58
3,29
10,16
8,71
14,83
10,91
5,24
3,29
26
3,58
5,24
1,64
30,23
1,06
4,32
10,39
9,87
14,02
9,64
4,87
3,58
25,56
27
3,58
5,05
28
3,43
3,95
1,55
0,97
4,69
10,16
10,16
13,21
9,41
4,32
3,76
22,79
1,35
0,97
6,23
9,87
10,62
12,12
7,39
3,95
3,95
18,52
29
13,50
3,76
1,25
0,88
9,64
10,91
11,60
7,21
3,95
4,32
17,25
30
12,41
31
7,39
2,13
1,25
0,88
10,62
11,14
11,37
6,98
3,76
4,50
14,54
1,06
0,88
11,14
3,58
3,95
5,68
2,68
1,31
1,93
8,31
12,17
12,64
12,81
6,69
2,93
18,46
14,71
7,15
3,51
4,67
22,27
31,62
33,81
33,24
17,89
7,85
47,83
3
Ort.(m /s
4,74
)
6
12,69
Akım(10
3
m)
6 3
6
237,25 x10 m
11,14
3
Tablo 4.7/24 Paşalar Regülatörü günlük
akım debileri
Drenaj Alanı : 90
2
km
Kotu:
887 m
1990
Ekim
Kasım
1
3,78
2,49
2
4,08
2,49
3
4,67
2,38
4
4,37
2,15
5
3,93
1,94
6
3,48
1,94
7
3,33
1,73
8
3,21
1,73
9
2,72
1,62
10
2,49
1,62
11
2,84
1,73
12
2,97
1,73
13
2,97
1,62
14
3,21
1,55
Aralık
8,42
8,84
8,42
6,43
5,02
3,78
3,21
4,82
4,82
10,24
13,21
6,23
4,52
3,78
Ocak
2,84
2,84
2,61
2,84
3,09
3,63
3,93
3,93
4,23
4,52
3,78
3,48
3,48
3,33
Şubat
4,67
3,78
3,63
3,33
2,72
2,61
2,49
2,38
2,26
2,38
2,15
2,15
2,38
2,84
Mart
6,23
5,63
5,63
5,83
4,52
3,78
3,78
4,08
4,08
4,08
4,37
4,67
5,02
5,42
Nisan
6,03
17,40
20,37
7,74
6,43
4,52
19,58
18,80
8,42
5,63
4,08
20,80
18,10
8,84
5,22
4,37
20,02
17,05
10,50
4,37
4,67
19,58
15,57
11,03
4,08
5,22
18,45
14,52
11,64
5,22
6,23
17,05
13,21
12,25
6,43
7,29
15,92
11,90
12,86
3,33
7,29
14,87
11,03
15,57
2,97
7,74
13,56
9,98
16,27
2,05
7,97
12,86
9,37
20,37
2,15
7,51
11,38
8,84
19,58
2,26
7,97
11,03
8,65
18,80
2,26
7,51
10,50
7,29
17,75
1,94
239
Birimi:(
3
m /s)
Eylül
9,63
10,50
11,38
12,25
12,86
14,26
14,87
15,92
14,87
12,86
11,90
11,38
9,63
9,10
AYEN ENERJİ A.Ş.
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
ÇED RAPORU
3,09
3,21
3,09
3,33
8,20
16,27
6,43
4,52
3,78
3,21
2,97
2,72
2,49
2,38
2,49
3,21
3,48
6,83
6,83
3,93
9,98
5,63
4,37
3,63
3,63
5,02
8,20
8,84
9,37
8,65
7,97
7,29
6,83
3,33
3,09
4,08
6,83
5,63
4,23
3,93
3,63
3,63
3,63
3,21
2,84
2,61
2,61
2,61
2,38
2,38
3,09
3,09
3,21
3,48
3,93
3,09
3,09
2,72
2,72
2,49
2,38
2,15
2,49
2,72
2,97
2,97
3,93
3,63
4,23
4,67
5,22
4,37
3,48
3,33
3,33
2,61
2,84
3,93
4,23
5,22
5,63
5,42
6,43
6,63
4,82
4,37
4,08
5,42
6,83
7,06
7,51
7,29
8,65
8,84
9,10
9,10
8,42
7,06
8,20
8,20
5,63
6,43
6,63
7,74
12,25
13,91
9,63
10,76
11,38
11,38
12,25
13,91
14,87
15,57
10,50
11,90
14,52
15,22
14,26
16,27
20,37
14,52
15,57
15,92
16,61
18,10
20,37
22,72
23,51
22,72
21,94
6,83
6,83
7,29
7,74
7,29
7,51
7,51
7,06
6,83
7,51
7,97
7,97
7,51
7,29
6,83
6,83
17,05
15,22
14,52
14,87
14,52
14,87
13,91
12,25
11,38
11,03
10,50
9,63
8,84
7,97
7,29
7,06
6,63
2,15
2,15
2,38
2,49
3,63
4,23
4,23
4,67
5,22
5,42
5,83
5,83
6,23
6,63
7,06
7,51
8,65
8,42
7,06
6,23
5,42
4,82
4,67
4,67
4,37
4,08
3,93
3,78
3,63
3,78
4,08
4,08
3,93
Ort.(m /
3,97
s)
10,62
Akım(10
6 3
m)
Yıllık Akım
6 3
(10 m )
4,46
4,92
3,19
3,45
5,94
8,57
16,71
10,05
12,55
4,47
8,28
11,56
13,17
8,56
8,34
15,91
22,22
44,75
26,05
33,62
11,98
21,46
3
6
228,22 x10 m
3
Tablo 4.7/25
günlük akım debileri
2
Kotu: 887 m
1991
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
3
Ekim
4,08
4,37
4,67
5,22
5,63
6,43
7,29
7,51
7,29
7,06
6,83
Kasım
3,63
3,48
3,33
3,33
3,33
3,21
2,72
2,38
2,26
2,15
2,15
Aralık
1,62
1,62
1,73
1,73
1,62
1,62
1,62
1,62
1,62
1,55
1,55
Ocak
1,84
1,84
1,84
1,84
1,84
1,94
1,94
1,94
1,94
2,05
2,05
Şubat
2,05
2,49
2,61
2,72
2,84
2,97
2,97
2,97
2,97
2,97
2,97
Mart
3,48
3,48
3,93
3,93
3,78
3,63
3,48
3,93
3,93
4,08
4,08
Nisan
13,56
13,91
14,52
12,60
11,38
11,03
9,98
9,63
11,64
9,10
7,74
Mayıs
9,37
10,24
9,63
8,84
8,20
7,51
7,29
7,06
8,20
6,63
5,02
240
Birimi:(m /s)
Eylül
12,60
6,63
8,42
2,97
12,86
5,63
7,51
2,72
10,50
5,02
7,06
3,09
9,10
7,97
6,83
4,67
10,50
8,20
6,63
5,22
9,63
8,42
6,43
9,10
10,76
15,22
4,82
13,56
9,10
14,52
5,02
11,90
9,63
11,90
4,67
8,65
7,74
11,64
6,63
6,83
8,65
11,38
23,51
5,22
AYEN ENERJİ A.Ş.
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
3
Ort.(m /s)
6 3
Akım(10 m )
6 3
6,63
6,43
6,23
6,03
5,83
5,42
4,82
5,22
5,42
4,82
4,67
4,67
4,52
4,37
4,52
4,67
4,67
4,67
4,67
4,37
5,45
14,61
ÇED RAPORU
2,15
2,15
2,15
2,15
2,15
2,15
2,15
2,15
2,05
1,84
1,73
1,73
1,73
1,73
1,84
1,84
1,84
1,73
1,62
2,30
5,95
189,55
1,55
1,55
1,62
1,62
1,73
1,73
1,62
1,62
1,73
1,84
1,84
1,94
1,73
1,73
1,62
1,55
1,73
1,73
1,84
1,84
1,68
4,50
6m3
x10
2,05
2,05
2,15
2,15
2,15
2,15
2,15
2,26
2,26
2,26
2,38
2,38
2,49
2,38
2,38
2,26
2,38
2,38
2,26
2,05
2,13
5,70
3,09
3,09
3,21
3,21
3,21
3,33
3,33
3,33
3,63
3,63
3,63
4,08
4,08
3,78
3,78
3,63
3,48
3,22
7,78
4,08
4,23
4,23
4,82
5,22
5,63
6,03
6,43
10,76
11,90
10,50
8,84
7,29
9,10
12,60
13,56
12,60
11,90
12,60
12,86
7,00
18,74
6,63
6,23
6,03
6,23
6,43
7,06
7,29
7,97
8,20
8,42
9,37
11,38
11,90
11,38
8,84
7,29
8,20
9,10
9,10
9,40
24,37
4,67
4,82
7,29
6,83
11,90
21,15
11,03
10,24
9,37
11,03
26,65
24,73
10,50
9,63
9,63
13,91
11,90
11,38
10,50
11,90
10,55
28,26
241
8,65
7,74
7,97
7,74
7,97
7,29
6,63
6,83
5,02
6,83
5,83
6,43
5,83
6,03
5,83
6,23
5,83
5,83
6,23
7,93
20,55
11,03
9,10
8,84
11,64
12,60
13,21
12,60
11,90
11,38
11,03
11,03
8,84
9,63
9,98
9,10
8,84
8,42
7,97
8,42
8,20
10,01
26,81
18,80
5,83
4,23
3,78
3,48
6,23
5,63
4,23
8,20
17,40
9,63
7,74
9,98
9,63
6,83
4,82
3,91
3,09
3,78
4,52
7,40
19,81
4,82
4,08
3,09
2,49
2,15
1,84
1,55
1,41
1,27
4,08
5,22
14,43
5,15
4,15
3,49
3,33
3,03
2,57
2,30
4,81
12,48
Tablo
4.7/26 Paşalar Regülatörü günlük PAŞALAR
akım
AYEN ENERJİ
A.Ş.
REGÜLATÖRÜ, HES VE MALZEME OCAKLARI
debileri
ÇED RAPORU
Drenaj
29
Alanı :
2
90 km
30
Kotu:
31
887 m
3
Ort.(m
1992/s
)
1 6
Akım(10
3
m)2
Yıllık
3
Akım
6 3
4 )
(10 m
1,78
1,40
1,14
1,14
0,91
1,78
1,21
1,21
2,21
Aralık
1,70
Ocak
1,67
Şubat
4,37
Mart
8,94
Nisan
2,19
3,73
4,03
5,94
1,98
6,58
6 3
165,43
1,88 x10 m
3,28
1,21
4,55
1,30
0,91
4,19
0,91
1,40
11,71
1,30
8,71
23,25
9,87
5,14
29,54
4,53
15,06
30,41
20,60
10,79
22,91
11,31
15,12
12,41
9,64
3,14
12,92
3,29
1,49
0,99
1,30
10,10
5,54
14,77
8,71
7,21
3,00
5,54
1,33
Ekim
1,30
3,56
1,30
1,30
1,55
Kasım
1,49
7,62
7,44
20,60
8,25
4,87
2,71
6,00
1,06
7,44
5,54
21,58
9,87
16,04
3,00
0,99
7,21
20,31
3,14
5,24
Birimi:(
3
m /s)
4,99
Eylül
16,27
11,02 Haziran
11,71 Temmuz
8,54 Ağustos
4,63
Mayıs
1,21
1,67
3,28
1,67
1,21
1,49
10,33
5,94
11,31
8,08
6,23
3,14
5
1,21
1,49
2,45
1,88
1,30
2,19
8,71
7,44
10,33
6,35
6,00
3,29
6
1,14
1,40
2,19
1,88
1,40
2,09
11,54
8,48
10,10
6,35
5,42
3,58
7
1,14
1,30
1,98
1,88
1,40
1,40
11,77
8,48
11,02
6,17
4,69
3,76
8
1,06
1,30
2,19
1,88
1,49
1,06
12,06
9,41
11,77
6,35
4,50
3,29
9
1,06
1,40
2,45
1,88
1,58
0,91
12,52
11,77
12,52
9,41
5,05
3,14
10
1,49
1,49
3,28
1,88
1,88
0,91
13,04
9,87
13,27
25,56
5,05
3,29
11
1,58
1,58
3,88
1,98
1,78
0,84
13,27
6,75
15,06
10,62
3,76
3,43
12
1,14
1,67
2,98
2,09
1,88
0,78
13,56
5,94
13,27
8,54
3,58
3,58
13
1,06
1,67
2,45
2,32
2,19
1,49
13,56
6,17
13,04
8,31
3,43
3,29
14
0,99
1,67
2,19
2,57
2,32
2,09
8,48
6,35
13,27
8,31
3,14
3,29
15
0,99
1,67
1,98
2,32
2,32
2,45
5,94
7,62
13,85
7,85
3,00
2,86
16
0,91
1,58
2,57
2,19
2,45
3,13
5,94
8,08
13,27
7,39
3,14
2,57
17
0,84
1,58
2,32
2,09
2,57
2,83
6,17
8,48
14,48
6,81
3,29
9,87
18
0,78
1,49
1,78
1,98
2,32
4,33
5,34
11,02
12,75
7,39
3,58
9,64
19
0,72
1,49
1,58
1,88
2,09
6,35
6,35
12,75
11,77
6,98
5,05
9,17
20
0,66
1,49
1,40
1,78
1,88
7,44
8,48
13,85
10,33
5,83
9,17
7,39
21
0,60
1,49
1,21
1,78
1,78
7,62
10,33
13,27
10,56
5,83
5,05
5,42
22
0,54
1,58
1,21
1,58
1,67
7,85
9,64
12,75
10,33
6,40
3,00
6,98
23
0,46
1,49
1,49
1,49
1,49
8,08
7,62
13,27
9,41
8,31
2,57
6,81
24
0,46
1,40
1,58
1,40
1,49
8,48
6,58
14,48
8,94
6,40
2,71
6,58
25
1,78
1,40
1,40
1,30
1,49
8,94
6,75
16,27
8,48
5,42
2,86
6,40
26
1,78
1,30
1,30
1,30
1,49
9,64
6,17
15,98
8,25
4,87
3,00
5,42
27
3,88
1,40
1,21
1,21
1,40
8,71
4,93
16,56
8,25
4,50
2,57
7,21
28
1,58
1,40
0,99
1,21
1,40
8,25
8,25
17,19
7,62
4,87
2,86
5,42
242
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
debileri
Drenaj
Alanı :
2
90 km
Kotu:
887 m
1993
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
3
Ort.(m /s
)
6
Akım(10
3
m)
Yıllık
Akım
Ekim
5,24
5,42
5,62
5,83
5,05
4,87
4,69
5,42
5,42
5,42
5,83
5,83
6,23
6,23
6,58
6,40
6,00
5,83
5,42
5,24
4,87
4,32
3,95
6,00
5,83
23,14
10,16
7,39
6,81
6,81
6,40
6,40
Kasım
6,23
15,46
8,08
6,81
7,39
8,31
5,42
4,50
4,13
3,95
3,29
3,58
3,76
3,58
3,76
3,95
3,95
3,95
3,95
3,95
3,95
3,95
3,76
3,76
3,76
3,76
3,76
3,76
3,76
3,76
Ocak
2,04
1,94
1,94
1,94
2,28
1,94
1,55
1,45
1,45
1,45
1,55
1,64
1,55
1,74
1,94
1,84
1,74
1,64
1,45
1,45
1,55
1,55
1,55
1,55
1,55
1,45
1,45
1,55
1,74
1,94
1,84
1,68
Şubat
1,84
1,74
1,64
1,64
1,64
1,55
1,55
1,55
1,55
1,55
1,55
1,45
1,45
1,55
1,55
1,55
1,64
1,64
1,64
1,74
1,94
2,13
2,28
2,57
2,86
3,29
3,76
4,22
4,86
Aralık
3,76
3,95
4,13
3,95
3,76
3,76
3,76
3,76
3,76
3,76
3,95
3,58
3,29
3,14
3,29
3,14
3,76
3,58
5,24
5,62
3,95
3,00
2,86
2,57
2,42
2,42
2,42
2,42
2,28
2,13
2,04
3,40
17,14
12,64
9,12
4,51
6
219,87 x10 m
Nisan
9,64
10,39
7,85
6,46
6,69
7,33
8,37
8,14
6,69
5,60
4,96
4,04
3,85
5,83
5,83
11,14
11,37
9,87
11,89
7,85
7,33
5,60
4,78
4,96
5,18
4,78
4,22
4,41
4,41
6,23
1,97
Mart
4,96
4,78
4,78
4,96
4,96
4,78
5,18
6,23
4,96
3,67
2,95
2,47
2,08
2,08
2,08
1,96
1,96
2,31
2,47
3,30
3,30
2,79
2,95
4,41
6,23
7,85
9,12
9,64
10,91
8,60
7,62
4,72
4,75
12,64
17,77
6,87
7,10
14,83
11,37
5,83
6,23
12,64
9,87
5,83
6,23
14,83
10,39
5,42
6,23
12,92
9,64
5,24
6,69
12,41
8,08
5,05
6,06
13,21
8,54
4,87
6,23
20,66
10,62
4,69
7,85
14,02
10,91
4,32
10,16
13,50
10,91
4,50
12,41
14,83
14,54
4,13
13,73
22,50
11,14
3,95
13,21
15,75
10,62
8,94
12,41
15,46
9,87
13,21
12,64
16,68
10,16
15,12
14,02
16,68
10,91
15,12
13,21
17,89
11,14
9,17
12,64
14,02
11,14
6,98
13,73
14,54
10,39
6,58
13,50
12,12
10,91
5,83
12,92
14,02
10,62
4,87
13,21
17,89
9,64
16,39
12,41
13,21
9,17
13,50
11,89
14,54
8,94
8,54
11,60
14,02
9,41
6,81
11,89
13,50
10,16
5,83
12,92
12,92
8,31
5,42
16,04
14,54
7,39
4,87
15,12
17,60
7,21
5,24
16,04
13,50
6,98
4,32
18,18
12,12
6,81
3,95
19,44
6,23
3,76
11,83
14,89
9,75
7,04
31,62
38,66
3
243
26,08
18,87
Birimi:(
3
m /s)
Eylül
3,58
3,43
13,50
9,41
5,42
4,13
13,21
7,85
4,87
3,76
3,14
2,86
2,57
56,55
41,66
34,50
14,83
9,64
2,04
5,24
2,04
2,04
14,83
9,64
9,64
5,24
5,05
4,87
4,13
2,04
10,04
26,08
AYEN ENERJİ A.Ş.
6
ÇED RAPORU
3
(10 m )
akım debileri
Drenaj
Alanı :
2
90 km
Kotu:
887 m
1994
3
Ekim
Kasım
Aralık
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Birimi:(m /s
)
Mayıs Haziran Tem Ağustos
Eylül
muz
8,37
10,91 6,46
2,79
2,95
1
2,04
2,71
4,59
2,63
2,63
3,49
4,59
2
2,04
1,94
6,87
2,95
2,47
4,41
4,41
6,46
12,64
6,23
3,30
2,31
3
2,04
1,55
6,06
2,95
2,31
4,59
4,78
5,83
8,37
6,46
2,95
2,08
4
2,13
1,55
6,46
3,12
2,19
5,39
5,60
5,39
6,23
6,46
3,12
1,96
5
2,28
1,45
8,14
2,79
3,12
5,39
6,69
5,18
6,46
6,46
2,47
1,73
6
2,42
1,64
5,18
2,31
4,41
4,96
8,89
5,39
8,37
5,39
2,19
1,59
7
2,57
11,60
4,22
2,08
2,79
4,04
10,16
5,18
9,87
5,18
2,19
9,87
8
2,71
12,64
3,49
1,96
3,67
3,30
9,64
5,83
9,87
4,78
2,19
7,10
9
2,86
14,31
4,41
1,85
5,18
2,79
8,14
6,06
9,64
4,41
2,47
4,53
10
3,00
16,68
5,18
1,85
2,95
2,47
7,33
6,23
8,89
4,41
4,78
3,28
11
3,58
13,73
4,96
1,85
2,31
2,31
6,87
8,14
8,37
4,41
3,30
2,83
12
3,76
6,87
4,41
1,73
2,79
2,19
7,33
9,41
7,62
3,85
2,47
2,70
13
3,58
4,96
4,04
1,59
2,79
2,08
7,62
10,62
6,87
3,85
2,19
2,57
14
3,14
4,41
3,85
1,59
2,31
1,96
8,14
7,62
6,87
3,85
1,96
2,19
15
3,00
3,67
3,30
1,59
1,96
2,63
9,12
6,06
7,33
3,85
1,85
1,98
16
2,86
3,30
3,30
1,73
1,73
2,47
8,60
5,60
10,62
4,04
1,96
1,88
17
2,86
3,30
4,22
2,08
1,59
4,22
8,89
5,83
9,64
5,60
3,49
1,78
18
3,14
6,23
6,06
1,59
1,73
6,23
8,60
7,10
7,33
5,39
3,12
1,67
19
3,14
5,60
6,06
1,85
1,85
6,69
14,54
8,89
6,23
9,12
2,08
1,67
20
3,43
3,67
4,22
6,06
2,47
5,39
11,60
10,39
5,83
6,06
1,85
1,58
244
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
21
3,76
3,12
3,49
3,49
3,12
4,96
14,02
11,14
6,23
4,78
1,73
1,49
22
4,13
3,12
3,12
2,79
3,12
5,39
12,12
12,12
6,23
4,04
1,85
1,49
23
4,50
3,12
2,95
2,63
3,30
5,18
12,92
10,91
5,60
3,67
2,08
1,49
24
5,42
3,12
3,30
2,19
2,95
4,22
10,91
10,16
6,23
4,04
1,85
1,49
25
5,62
2,79
3,49
2,08
2,95
3,67
9,64
10,91
9,64
3,85
1,85
1,49
26
6,00
2,47
3,67
2,08
3,49
4,41
8,60
10,91
6,87
3,12
1,44
1,49
27
5,42
2,47
4,96
2,08
5,18
6,87
7,62
11,37
4,96
2,95
1,34
4,53
28
5,05
2,47
4,22
2,31
3,67
7,85
7,62
11,37
4,41
2,63
1,34
2,32
29
4,50
2,31
3,85
3,49
8,37
7,85
10,39
4,41
2,63
4,78
1,78
30
3,95
2,08
3,49
3,49
6,46
8,60
11,14
10,16
2,47
7,10
1,58
31
3,43
3,12
3,67
4,59
2,19
4,59
4,60
2,67
2,58
20,08 12,35
7,15
6,69
3
Ort.(m /s
)
Akım(10
6 3
m)
Yıllık
Akım
6 3
(10 m )
11,14
3,50
4,96
4,47
2,46
2,89
4,48
8,71
8,42
9,35
12,87
12,00
6,58
6,98
12,00
22,56
22,56
6
151,17 x10 m
7,73
3
Tablo 4.7/29 Paşalar Regülatörü günlük akım debileri
Drenaj
Alanı : 90
2
km
Kotu: 887
m
1995
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
3
Ekim
1,98
1,88
1,49
1,40
1,30
1,30
1,30
1,21
1,21
1,14
1,14
1,14
Kasım
2,98
2,70
2,57
5,94
12,52
9,17
5,54
5,94
5,14
4,73
7,62
7,44
Aralık
3,28
3,13
3,13
2,83
3,13
2,83
2,57
2,57
3,43
2,98
2,70
2,98
Ocak
4,32
8,31
8,08
8,08
7,21
5,83
4,69
4,50
4,50
3,58
3,00
2,71
Şubat
2,57
2,57
2,13
2,04
1,94
1,84
1,74
1,64
1,64
1,84
2,71
3,14
Mart
3,76
2,71
2,86
3,14
3,14
3,14
3,00
3,14
3,00
3,14
2,71
3,00
Nisan
4,87
4,13
3,00
2,42
2,28
3,76
3,14
4,32
5,62
6,40
5,62
3,95
Mayıs
5,83
6,58
5,42
6,23
6,58
6,23
7,21
5,83
9,64
6,69
6,69
7,85
245
Haziran
Temmuz Ağustos
13,21
9,12
2,63
12,64
5,39
2,31
12,64
5,18
1,96
13,21
4,78
1,85
14,31
4,59
2,63
13,50
9,64
2,79
10,16
7,85
3,12
8,60
5,83
3,49
8,89
5,18
2,79
10,39
5,39
2,31
9,41
5,18
2,31
8,14
5,39
4,04
Birimi:(m
/s)
Eylül
4,87
3,76
3,95
3,95
3,58
3,00
3,00
3,76
7,39
4,13
3,14
2,71
AYEN ENERJİ A.Ş.
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
3
Ort.(m /s)
6
Akım(10
3
m)
Yıllık
Akım
6 3
(10 m )
1,14
30,58
17,83
5,74
4,33
5,74
17,19
9,41
6,35
6,75
7,62
6,58
8,08
5,74
7,85
5,54
4,33
3,73
3,43
5,63
15,06
ÇED RAPORU
6,58
8,25
10,33
6,75
5,74
4,93
4,18
4,73
4,18
4,93
8,48
6,58
4,53
4,18
6,35
5,34
3,88
3,43
5,14
18,41
8,54
6,98
5,62
3,95
3,14
3,00
2,57
2,28
3,14
9,87
7,62
4,50
3,95
5,05
4,87
3,76
3,29
4,55
12,17
5,83
15,18
6
172,03 x10 m
2,86
3,58
3,43
3,43
3,14
2,57
2,42
2,28
2,04
1,94
1,84
1,94
3,58
3,76
2,86
3,58
3,76
2,86
2,71
3,85
10,33
3,00
2,86
2,42
2,13
2,04
2,04
2,04
2,04
2,04
2,04
1,84
1,74
1,84
2,04
2,13
2,42
2,16
5,22
2,71
2,13
2,13
2,86
3,14
2,57
2,42
2,57
3,29
3,76
3,95
4,13
4,13
2,86
2,57
2,86
3,14
3,58
3,95
3,08
8,25
3,95
5,42
4,69
3,76
3,76
5,42
6,23
4,32
3,43
3,43
3,76
4,87
6,23
6,23
6,23
7,39
8,08
6,23
4,77
12,35
9,12
10,91
13,21
13,21
11,37
14,83
14,54
14,02
13,50
13,50
13,73
15,46
15,12
15,12
13,50
13,21
12,92
13,21
13,73
10,79
28,97
7,62
7,33
7,10
7,33
7,33
7,33
7,33
7,62
22,79
11,14
7,10
6,46
6,06
5,83
5,60
7,62
6,06
7,33
9,35
24,18
5,18
4,78
5,39
6,69
5,39
7,10
6,46
5,18
8,60
5,60
4,78
4,41
3,67
3,67
3,67
3,49
3,85
3,49
2,95
5,41
14,48
6,69
4,22
2,79
2,19
1,85
1,59
1,44
1,34
1,34
2,95
6,46
3,85
2,95
2,08
1,59
2,63
4,04
2,08
45,99
4,21
11,25
3
debileri
Drenaj
Alanı :
2
90 km
Kotu:
887 m
1996
1
2
3
4
5
6
7
8
3
Ekim
Kasım
8,08
3,76
6,00
3,29
14,02
3,14
11,14
2,86
9,17
2,86
7,39
2,57
6,40
2,42
5,62
4,32
Aralık
4,32
5,83
3,95
3,29
3,00
2,86
4,32
3,76
Ocak
4,69
3,95
4,87
4,50
3,95
3,76
3,58
3,14
Şubat
1,94
1,74
1,74
1,84
1,84
2,13
3,00
3,76
Mart
1,74
1,84
1,94
1,84
1,84
1,94
1,94
2,13
Nisan
4,13
3,43
3,43
3,76
3,58
3,43
4,13
4,13
5,70
9,87
4,59
1,14
6,81
8,14
3,87
1,07
7,21
5,48
3,87
1,14
6,12
5,48
4,23
1,07
6,12
6,81
3,87
1,14
5,94
6,81
3,38
1,37
6,35
22,96
3,07
5,70
7,04
7,21
2,91
6,81
246
Birimi:(m
/s)
Eylül
1,82
1,53
8,14
8,14
4,41
3,54
2,60
4,05
2,28
2,13
1,94
1,74
7,21
5,83
15,75
14,31
7,85
5,83
5,05
5,42
12,64
8,31
6,23
6,40
6,98
5,62
5,63
14,60
AYEN ENERJİ A.Ş.
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
3
Ort.(m /s
)
6
Akım(10
3
m)
Yıllık
Akım
6 3
(10 m )
5,05
5,42
9,17
8,54
6,23
5,42
4,69
4,32
4,13
3,95
3,95
3,95
3,58
3,43
3,43
3,29
3,00
3,00
3,14
3,14
3,58
6,81
5,24
5,62
15,06
ÇED RAPORU
4,13
6,00
7,39
6,23
5,83
8,08
6,00
6,23
7,85
7,21
6,98
6,40
6,81
6,58
5,83
6,58
5,24
5,62
4,32
3,76
3,43
3,43
5,17
3,14
2,86
2,57
2,42
2,28
2,13
2,04
2,57
2,42
2,42
2,13
2,28
3,14
5,05
3,43
3,29
3,95
5,42
7,62
8,71
7,62
5,83
5,62
3,88
2,86
2,57
2,42
2,28
2,13
1,94
1,94
1,84
1,74
1,74
1,64
1,64
1,64
1,74
1,55
1,55
1,55
1,45
1,55
1,64
1,55
1,45
1,45
2,39
13,39
10,39
6,40
6
126,59 x10 m
7,62
5,05
4,13
3,43
2,86
2,57
2,42
2,57
2,28
2,28
2,28
2,28
2,28
2,13
2,28
3,29
2,86
2,28
2,04
2,04
1,84
2,72
2,04
1,94
1,94
1,84
1,74
1,84
2,28
2,42
2,28
2,28
2,13
2,04
2,04
2,04
2,04
2,04
2,42
2,42
2,28
2,42
3,14
4,13
4,50
2,24
6,81
6,00
3,58
3,14
2,71
2,71
3,00
2,71
2,71
2,86
3,95
4,50
4,13
3,29
3,43
3,95
3,43
3,29
3,95
4,13
4,69
5,42
6,00
5,70
3,78
7,67
8,42
9,64
9,35
9,87
8,66
7,21
5,70
5,48
5,48
5,70
5,48
5,70
6,35
7,21
9,87
7,21
4,77
5,12
5,94
5,70
5,94
5,94
6,75
9,81
18,12
5,12
5,30
4,59
4,77
5,30
5,48
5,48
5,48
7,04
6,58
5,94
6,35
7,90
5,12
4,94
5,30
5,30
5,48
5,30
5,12
6,12
5,30
2,91
1,93
2,45
1,93
3,69
5,48
3,38
2,60
2,03
1,62
1,62
1,37
2,91
5,12
4,23
2,13
3,87
6,81
5,12
4,05
2,91
2,45
2,03
2,97
11,19
9,12
3,69
2,29
1,53
0,87
1,62
2,03
1,14
1,14
3,07
3,23
2,29
5,30
2,45
1,72
4,05
2,29
1,37
0,93
2,13
1,37
6,52
2,76
2,60
2,29
2,13
2,13
2,03
2,03
2,29
2,13
2,29
3,07
3,38
3,07
3,07
2,91
2,60
2,60
1,93
1,62
1,53
1,45
1,37
1,37
2,66
16,96
7,15
7,96
8,54
3,30
3
debileri
Drenaj Alanı : 90
2
km
Kotu:
887 m
1997
Ekim
1
0,93
2
0,72
3
1,93
4
1,45
5
6,35
6
2,45
7
1,37
Kasım
1,21
1,13
0,93
0,82
0,72
0,67
0,60
Aralık
1,40
1,40
1,33
1,33
1,33
1,33
1,25
Ocak
3,24
4,02
11,54
8,31
6,40
6,06
6,92
Şubat
2,04
1,84
1,75
1,66
1,57
1,57
1,48
Mart
2,15
2,73
2,15
1,93
1,93
1,93
1,75
Nisan
7,10
9,87
10,56
10,10
7,79
7,10
7,10
7,10
12,52
14,19
4,44
7,44
11,77
11,31
4,17
8,14
8,31
14,48
3,50
7,27
8,31
17,48
3,89
6,75
8,71
9,87
6,23
7,62
8,48
7,79
4,57
9,41
9,17
7,27
3,75
247
Birimi:(
3
m /s)
Eylül
2,15
8,48
25,39
14,48
7,10
5,08
4,44
AYEN ENERJİ A.Ş.
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
3
Ort.(m /s
)
6
Akım(10
3
m)
Yıllık Akım
6 3
(10 m )
1,00
0,77
0,67
0,60
1,00
1,13
3,54
7,67
3,54
1,71
1,13
0,87
0,82
0,72
0,62
0,87
2,29
1,93
4,59
5,70
4,59
2,13
1,71
1,29
2,13
5,71
ÇED RAPORU
0,58
0,56
3,27
4,57
3,37
2,99
2,73
2,48
2,26
2,04
1,93
1,84
1,93
2,26
2,73
2,61
1,93
1,84
1,53
1,66
1,57
1,48
1,48
1,86
1,25
1,75
2,04
1,57
1,40
1,25
1,66
1,40
1,48
5,24
2,73
2,15
2,04
2,26
5,24
6,23
6,92
10,33
5,94
3,92
4,57
5,08
4,94
3,61
3,08
4,82
4,30
5,94
4,17
3,37
2,86
2,61
3,12
3,50
2,73
2,61
2,48
2,37
2,37
4,17
2,98
2,37
2,61
2,37
2,37
2,61
2,26
2,15
1,93
3,86
4,84
8,25
10,33
6
161,05 x10 m
1,57
1,48
1,48
1,40
1,57
1,75
2,37
2,99
4,57
5,58
5,94
3,37
2,61
2,37
2,37
2,04
1,93
1,84
1,84
2,15
2,48
5,24
5,08
4,17
3,75
3,62
4,44
5,94
6,40
6,06
6,75
6,92
6,06
5,24
7,27
10,56
15,35
16,27
15,98
14,48
11,77
10,56
7,79
6,92
2,34
1,66
1,57
1,75
1,84
1,93
1,84
2,15
2,73
2,73
2,99
2,73
2,26
1,93
2,86
4,57
4,82
3,12
2,37
2,04
1,84
1,75
1,75
2,86
5,41
2,46
10,79
11,02
11,31
12,75
12,06
10,79
10,10
10,33
9,41
8,71
9,17
9,41
10,10
9,64
9,64
8,48
7,96
8,14
8,71
8,71
8,31
8,94
8,71
8,19
11,02
12,29
12,29
13,56
13,85
14,48
13,04
11,31
10,56
11,77
10,79
9,64
10,10
10,56
11,31
11,02
12,06
11,77
13,04
12,29
16,56
13,56
12,75
14,77
11,25
5,67
6,58
3,50
3,50
3,24
2,99
2,61
2,37
4,44
4,02
2,99
2,61
3,12
4,95
4,17
3,62
3,12
3,12
2,86
2,61
3,12
3,75
3,24
2,73
2,37
2,15
3,47
3,89
3,50
3,12
3,89
5,41
4,03
3,37
2,99
2,73
2,61
2,48
2,26
2,15
4,70
10,10
4,82
3,50
3,12
9,17
5,58
6,92
6,06
5,08
9,69
7,44
7,10
6,40
5,94
5,24
4,95
6,06
11,31
9,87
7,62
7,10
6,06
5,41
5,08
6,23
5,41
4,57
4,44
4,30
4,17
4,03
4,82
4,30
4,17
7,21
21,29
30,06
25,10
19,39
9,29
14,54
3
akım debileri
Drenaj Alanı : 90
2
km
Kotu:
887 m
1998
Ekim
1
2
3
4
5
6
4,57
4,95
5,08
7,96
10,79
6,58
Kasım
4,70
4,30
4,03
6,06
12,75
6,23
Aralık
1,57
1,48
1,48
1,48
2,15
1,66
Ocak
2,99
2,37
2,04
1,93
1,75
1,75
Şubat
1,93
1,93
2,15
2,73
2,99
4,03
Mart
2,73
3,12
4,82
3,24
2,99
4,44
Nisan
2,98
3,28
3,88
3,73
3,88
4,53
Mayıs
4,53
4,73
4,73
5,54
6,98
9,17
Haziran
6,75
6,58
5,74
6,17
6,98
7,21
Birimi:(
3
m /s)
Temmu Ağustos Eylül
z
2,83
1,98
1,67
2,70
1,58
3,88
2,57
1,40
7,62
2,45
4,03
3,58
7,21
3,43
2,83
15,98
2,32
4,53
248
5,62
AYEN ENERJİ A.Ş.
7
5,24
8
4,44
9
4,03
10
3,62
11
3,37
12
3,24
13
3,12
14
2,99
15
2,86
16
2,73
17
2,61
18
2,61
19
2,73
20
2,48
21
2,26
22
4,57
23
3,24
24
2,61
25
2,37
26
2,99
27
4,57
28
5,08
29
3,89
30
12,75
31
6,40
3
Ort.(m /
4,41
s)
11,83
Akım(10
6 3
m)
Yıllık Akım
6 3
(10 m )
ÇED RAPORU
5,24
4,57
4,30
3,89
3,50
3,12
2,86
2,73
2,73
2,61
2,61
2,37
2,37
2,37
2,15
2,04
2,26
1,93
1,84
1,75
1,66
1,66
1,66
1,57
3,40
1,75
1,75
2,86
3,50
2,37
1,93
1,84
1,84
2,15
2,99
4,57
2,99
2,48
2,26
2,15
2,37
2,86
2,86
4,03
3,37
2,61
2,37
2,15
2,04
3,12
2,42
1,84
2,73
2,15
2,99
2,86
2,26
2,37
3,62
3,12
2,61
2,37
2,26
2,04
2,04
2,04
2,26
2,61
2,73
2,37
2,37
2,04
1,84
2,04
2,37
2,15
2,35
8,83
6,46
6,29
6
123,84 x10 m
4,82
3,62
2,99
2,61
2,26
2,15
2,48
5,94
3,24
2,86
2,61
3,89
2,86
2,37
2,26
2,73
3,75
4,44
4,03
3,89
2,99
2,48
5,54
6,35
7,44
8,25
9,64
11,77
11,77
10,79
10,79
8,94
10,33
9,64
8,94
9,41
7,21
4,93
4,18
3,58
3,58
3,88
5,14
5,54
5,54
4,93
3,11
5,58
4,17
3,89
4,30
5,24
7,44
5,94
4,17
3,50
3,37
3,24
2,86
2,86
2,86
2,61
3,37
3,37
3,50
2,99
2,73
3,37
4,18
4,73
4,33
3,88
3,87
6,69
9,41
8,71
9,41
11,31
12,06
12,52
8,48
7,21
5,94
5,94
6,35
7,44
6,98
6,58
5,54
5,34
4,53
4,33
4,73
5,34
6,75
6,75
7,62
8,48
6,58
7,10
7,50
10,33
17,31
18,98
7,85
6,58
5,94
5,94
5,54
4,93
5,34
5,54
5,94
5,94
6,58
5,74
4,73
4,73
5,74
6,35
5,34
4,73
3,88
3,43
3,13
3,58
3,13
2,98
4,73
3,73
2,83
2,45
3,28
3,43
3,28
2,32
1,98
2,70
2,09
1,98
1,78
1,67
1,58
1,49
1,30
1,30
1,21
1,14
1,14
1,06
1,06
0,99
1,06
2,14
2,98
2,19
2,09
1,78
1,58
1,49
1,40
1,30
1,30
1,30
1,30
1,30
1,21
1,14
1,14
1,14
1,40
2,32
14,77
5,14
2,45
1,67
1,30
1,06
5,44
9,41
6,58
4,33
5,14
4,93
3,58
2,98
2,70
2,57
2,45
2,45
2,45
2,70
2,45
2,32
2,09
1,98
1,78
1,58
1,49
1,49
3,13
3,43
1,98
2,32
3,61
14,08
9,69
5,73
6,81
2,63
3
akım debileri
Drenaj
Alanı :
2
90 km
Kotu:
887 m
1999
1
2
3
4
5
Ekim
Kasım
6,35
4,93
4,93
3,28
2,45
4,93
1,77
3,28
1,49
2,32
Aralık
7,44
6,92
4,82
3,75
3,24
Ocak
4,30
2,73
2,26
2,04
1,93
Şubat
1,33
1,25
2,26
1,93
1,93
Mart
2,26
2,61
2,61
2,26
2,37
Nisan
6,58
5,58
8,71
4,95
2,61
4,82
6,92
8,31
4,95
2,48
4,03
6,58
7,79
7,44
2,48
3,50
15,69
7,27
9,87
2,61
3,50
8,14
7,44
6,58
3,62
249
Birimi:(
3
m /s)
Eylül
2,15
1,75
1,66
1,57
1,40
AYEN ENERJİ A.Ş.
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
3
Ort.(m /
s)
Akım(10
6 3
m)
Yıllık
Akım
6 3
(10 m )
1,21
2,98
19,96
8,71
4,93
3,58
2,98
2,45
1,88
1,58
1,58
8,08
4,73
4,03
2,57
1,98
18,41
7,21
4,33
3,43
2,83
2,45
2,32
2,32
1,98
1,67
4,43
11,83
ÇED RAPORU
1,98
1,78
4,73
7,21
6,17
5,74
3,73
3,73
3,73
4,03
3,28
3,58
4,18
6,58
4,18
3,13
2,45
2,09
1,88
1,67
1,58
1,58
3,58
1,98
3,28
3,55
3,24
3,37
3,50
2,86
4,44
5,58
3,75
3,12
2,73
2,48
2,37
2,37
2,26
2,04
1,93
3,37
2,37
2,04
2,15
2,04
2,15
2,04
1,93
1,84
1,75
3,12
3,13
1,93
1,84
1,66
1,66
1,57
3,50
2,99
2,37
2,15
1,93
1,75
2,04
1,84
1,75
1,57
1,66
1,57
1,48
1,66
1,84
1,66
1,57
1,40
1,40
1,33
1,33
1,96
9,23
8,37
5,24
6
144,13 x10 m
1,84
2,48
4,17
3,50
5,58
3,62
3,50
3,24
3,12
2,73
2,86
2,37
3,24
3,37
3,89
2,99
2,99
4,70
4,95
4,30
3,24
2,61
2,26
3,08
2,61
2,73
2,86
2,86
2,99
2,73
2,26
2,15
2,04
2,15
2,15
1,93
2,04
2,73
2,99
3,50
2,86
2,73
2,61
2,48
3,24
2,99
3,24
3,50
3,37
4,70
2,73
7,44
7,33
4,03
3,24
3,12
2,99
3,24
3,89
4,30
5,24
4,03
5,08
4,82
4,44
4,57
5,58
5,24
5,58
4,95
4,17
4,70
4,70
5,58
6,23
6,75
7,79
5,94
7,62
7,96
9,17
10,56
10,10
10,10
8,71
7,62
7,27
6,92
7,96
8,71
7,44
6,75
6,23
11,31
7,79
6,58
6,58
8,48
6,58
6,40
7,44
6,75
5,58
4,75
13,56
15,98
8,31
6,75
6,75
6,40
7,10
7,79
6,92
6,92
8,94
15,35
18,12
9,64
9,41
8,14
7,44
8,14
9,17
10,56
10,33
8,71
8,31
8,94
10,33
9,17
9,35
5,41
3,89
2,99
2,99
3,37
2,73
2,48
2,37
2,04
1,93
2,04
1,93
1,75
1,66
1,57
1,48
1,48
1,40
1,93
1,93
8,14
4,30
4,44
4,44
3,50
2,61
2,86
1,57
4,30
4,03
6,75
8,94
6,58
5,75
5,41
4,44
12,29
8,14
5,94
4,44
3,75
3,37
8,14
19,33
7,96
5,58
4,82
4,44
4,03
3,50
3,24
2,99
7,85
6,06
5,58
5,08
4,70
4,30
3,89
8,71
10,33
8,31
5,58
4,70
4,17
4,03
10,79
11,77
9,17
6,75
5,08
4,44
3,89
3,50
3,12
2,86
3,50
2,99
2,73
5,83
12,35
25,04
20,43
15,52
7,67
13,67
5,27
3
akım debileri
Drenaj
Alanı :
2
90 km
Kotu:
887 m
2000
1
2
Ekim
Kasım
2,73
8,94
2,48
7,27
Aralık
5,24
4,82
Ocak
3,24
2,99
Şubat
3,37
3,50
Mart
1,66
1,66
Nisan
7,10
7,96
Birimi:(
3
m /s)
Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül
11,31
13,56
8,31
2,61
4,44
9,17
13,56
7,79
3,12
3,37
250
AYEN ENERJİ A.Ş.
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
3
Ort.(m /
s)
Akım(10
6 3
m)
Yıllık
Akım
6 3
(10 m )
ÇED RAPORU
2,37
2,26
2,15
2,04
1,93
1,84
1,84
3,75
5,08
9,17
5,75
3,89
3,50
5,24
4,17
10,10
6,92
4,82
5,41
17,48
7,96
5,75
4,44
3,75
3,37
10,10
17,83
11,31
10,56
5,83
5,58
4,95
4,44
4,17
3,75
4,57
9,17
7,96
5,41
4,57
4,03
3,75
3,50
9,87
15,98
22,50
19,96
12,06
13,27
10,56
7,10
7,27
14,77
10,56
7,27
6,75
7,27
6,23
8,42
4,82
6,06
4,82
5,24
5,58
4,82
4,57
4,30
4,17
4,17
4,03
4,03
5,24
4,44
3,89
3,75
3,75
3,75
4,17
3,89
3,37
3,24
3,12
2,99
2,73
3,75
4,30
4,17
3,50
4,22
3,12
2,86
2,48
2,26
2,15
2,04
2,04
1,84
1,93
1,84
1,75
1,75
1,66
1,66
1,57
1,48
1,66
1,93
1,75
1,75
1,57
1,57
2,37
2,73
1,93
1,66
1,57
1,57
2,04
2,03
15,58
21,93
11,31
5,42
6
179,10 x10 m
2,37
2,73
3,24
2,15
1,84
1,66
1,84
2,48
2,99
2,86
2,48
2,26
2,15
2,61
2,99
2,73
3,37
3,75
2,86
3,37
3,12
2,48
2,15
1,93
2,04
1,84
1,66
8,71
8,31
9,41
11,31
11,02
8,31
7,10
5,75
4,95
6,40
8,48
9,87
8,71
8,48
8,48
9,41
11,54
13,85
10,79
9,17
8,31
7,96
7,96
8,14
9,17
9,64
10,10
10,79
2,58
1,75
2,37
2,48
2,04
1,93
1,17
1,10
1,48
3,89
2,26
2,61
1,84
1,66
2,37
1,84
2,61
3,75
2,48
2,37
3,12
3,24
2,73
2,37
2,37
2,61
3,62
4,57
5,24
5,41
2,60
8,89
16,56
11,54
10,10
10,33
10,10
11,02
9,41
7,96
7,27
7,27
7,96
7,96
7,79
7,79
7,96
7,96
7,62
8,14
9,41
10,33
10,79
11,54
12,75
12,29
12,29
10,79
11,77
12,52
13,04
10,10
6,46
6,98
23,08
27,00
15,06
15,35
12,06
11,02
14,19
13,04
23,77
18,41
11,54
9,87
8,94
7,96
7,27
8,94
10,10
11,02
15,35
13,27
8,71
7,96
7,96
8,94
7,96
7,96
7,96
7,96
8,31
8,48
4,70
6,75
3,75
2,86
2,37
2,15
1,93
1,93
1,93
1,93
2,04
4,30
6,58
3,62
2,73
2,26
2,15
1,93
1,84
1,66
1,57
1,93
7,10
5,75
6,92
6,40
4,82
3,62
4,03
3,46
2,61
2,15
1,84
1,75
2,37
4,17
2,73
7,79
4,03
2,86
2,26
1,93
1,93
2,86
2,73
2,48
1,75
1,57
1,48
1,33
1,25
1,25
1,25
6,23
17,19
7,62
4,70
9,87
11,19
6,75
7,10
7,10
6,75
6,58
6,06
5,41
5,41
5,24
5,08
4,82
5,08
5,24
4,95
4,70
4,70
5,08
4,95
4,30
3,89
3,89
4,70
4,30
3,75
3,50
3,12
2,73
2,48
2,48
5,04
29,08
13,50
9,29
9,46
3,66
3
akım debileri
Drenaj
Alanı :
2
90 km
Kotu:
Birimi:(
251
AYEN ENERJİ A.Ş.
887 m
2001
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
3
Ort.(m /
s)
Akım(10
6 3
m)
Yıllık
Akım
6 3
(10 m )
ÇED RAPORU
3
Ekim
Kasım
20,31
6,75
4,57
3,37
2,73
2,37
2,04
1,93
1,93
1,75
1,75
2,48
2,37
2,61
2,04
1,66
3,62
10,33
10,33
5,08
4,44
3,89
4,44
4,03
5,58
8,31
4,82
3,62
4,95
4,95
4,03
4,62
3,37
2,86
2,61
2,26
2,15
1,93
1,84
1,75
1,75
1,66
1,66
5,75
7,79
3,89
2,86
2,48
2,15
1,93
1,84
1,75
1,66
1,57
1,57
1,48
1,40
1,40
1,33
1,33
1,33
1,48
2,30
12,36
5,95
Aralık
Ocak
5,75
2,48
1,75
1,48
1,33
1,25
1,25
1,25
1,17
1,10
1,10
1,10
1,10
1,10
1,04
0,98
2,48
2,73
3,24
3,24
4,03
2,86
2,15
1,93
2,26
2,26
2,26
2,48
3,62
4,03
3,24
2,19
2,73
2,26
1,93
1,66
1,57
1,40
1,33
1,33
1,25
1,33
1,33
1,17
1,17
1,25
1,25
1,17
1,17
1,10
1,25
2,04
1,75
1,48
1,40
1,25
1,17
1,10
1,10
1,10
1,04
1,25
1,33
1,41
5,87
3,77
6
119,34 x10 m
Şubat
1,40
1,25
1,17
1,57
1,33
1,25
1,25
1,17
1,17
1,10
1,10
1,10
1,04
1,10
1,40
1,17
1,10
1,10
1,04
1,17
1,10
1,17
1,33
1,40
3,50
4,44
4,30
4,03
Mart
Nisan
4,30
6,23
7,79
6,06
5,75
7,27
4,70
3,89
3,50
3,37
3,24
4,44
3,50
2,99
2,86
2,73
2,86
2,73
8,31
5,75
4,44
4,44
5,75
6,06
4,95
3,62
3,62
3,12
3,24
4,03
Mayıs
1,62
3,75
5,41
5,41
3,62
3,75
3,50
3,89
4,57
3,24
2,61
2,37
2,26
2,15
2,15
2,37
3,37
2,26
1,93
2,04
2,37
5,08
3,37
3,75
4,70
3,75
3,12
4,44
4,82
6,92
4,44
4,03
3,59
4,52
4,03
3,62
4,44
4,44
6,58
4,57
4,30
5,58
5,58
6,23
6,75
6,06
5,24
6,92
8,14
7,79
5,94
5,24
5,24
5,41
18,41
9,64
6,58
22,21
10,33
6,92
6,58
7,44
5,58
6,40
8,48
7,12
3,91
9,63
11,71
19,07
Haziran Temmu Ağustos
z
5,41
4,30
2,73
6,40
4,17
2,15
6,92
3,75
3,75
6,75
3,75
4,44
6,92
3,50
3,24
5,94
3,50
2,48
4,17
3,75
2,04
3,50
8,14
1,84
3,50
9,17
1,75
4,57
6,06
1,66
5,41
4,44
1,66
6,06
3,75
1,57
7,10
3,50
1,48
7,27
3,24
2,37
7,10
2,99
15,35
7,10
2,73
7,62
13,56
3,37
4,17
14,19
2,86
3,12
8,48
2,37
2,86
7,27
3,75
2,48
6,92
3,24
2,04
6,40
2,37
1,84
5,58
2,15
1,66
4,95
1,93
2,48
4,82
1,75
2,73
4,57
1,75
2,86
4,30
1,66
6,92
4,17
1,75
3,24
6,23
1,75
2,48
4,44
2,73
3,37
5,08
17,77
6,34
3,53
3,75
16,42
9,44
3
akım debileri
252
10,05
m /s)
Eylül
8,77
5,45
4,42
4,67
5,31
4,17
3,71
4,17
7,39
6,06
4,29
3,71
3,38
5,18
3,82
3,60
3,16
2,94
2,84
2,73
2,63
2,53
2,42
2,34
2,26
2,42
2,53
3,71
12,00
6,46
4,30
11,16
AYEN ENERJİ A.Ş.
Drenaj Alanı : 90
2
km
Kotu:
887 m
2002
Ekim
Kasım
1
5,74
12,87
2
4,04
7,21
3
3,38
5,45
4
3,05
4,93
5
2,73
4,67
6
2,63
5,05
7
2,53
7,90
8
2,42
5,18
9
2,34
4,42
10
2,26
4,29
11
2,18
22,85
12
2,63
22,56
13
15,41
9,41
14
6,75
7,73
15
4,55
9,98
16
3,93
20,48
17
3,71
11,60
18
5,45
8,02
19
10,62
6,35
20
5,74
5,60
21
4,42
8,60
22
3,82
7,10
23
3,49
5,05
24
6,64
4,55
25
21,06
6,06
26
9,00
8,19
27
6,06
6,46
28
4,93
5,18
29
5,60
4,55
30
5,45
4,29
31
4,93
3
Ort.(m /
5,40
8,22
s)
14,47
21,31
Akım(10
6 3
m)
6 3
x10 m
Yıllık Akım
6 3
(10 m )
ÇED RAPORU
Aralık
4,29
4,42
4,42
4,29
6,46
5,31
4,29
3,93
3,71
5,05
4,80
4,04
3,71
3,82
4,93
4,17
4,42
5,05
5,89
4,93
3,93
3,49
3,71
4,17
4,29
6,75
5,45
5,31
5,18
5,05
4,04
4,62
Ocak
3,49
3,49
3,16
2,94
2,73
2,73
2,73
2,73
2,63
2,42
2,26
2,18
2,18
2,10
2,10
2,10
2,10
2,18
2,26
2,26
2,42
2,53
2,26
2,18
2,26
2,34
2,34
2,34
3,27
2,94
3,27
2,55
Şubat
3,05
2,84
2,63
2,53
2,84
3,49
3,49
3,27
3,05
3,05
2,84
3,05
2,84
3,05
4,55
3,93
3,16
2,94
3,16
3,60
4,04
4,04
3,71
3,49
3,49
3,93
3,38
3,16
3,31
Mart
3,27
3,49
3,93
4,04
4,55
3,71
3,82
4,80
6,35
4,67
4,42
4,93
6,92
6,35
5,18
4,55
4,29
3,82
3,93
3,93
3,60
3,82
3,49
3,49
4,80
5,45
4,93
4,67
4,29
3,82
3,71
4,42
12,38
6,83
8,00
11,84
Nisan
3,82
5,60
14,71
11,48
3,12
4,80
6,06
13,79
11,48
2,93
4,93
6,06
12,64
12,29
3,12
4,29
5,89
9,58
11,77
3,12
4,17
5,60
9,00
10,10
2,75
5,60
5,05
9,00
9,12
2,93
8,02
4,67
8,77
10,10
2,38
5,89
4,55
8,77
11,77
2,19
4,93
4,42
10,21
11,19
2,56
4,17
4,67
10,21
10,67
2,19
3,93
5,05
10,79
9,35
2,38
3,93
5,05
11,02
8,89
2,19
4,04
5,89
11,42
7,90
1,66
7,73
6,75
9,98
7,44
1,66
11,02
6,92
9,81
12,58
2,75
7,39
6,17
9,81
6,29
2,38
8,77
7,90
9,98
5,83
2,38
7,90
8,02
17,25
5,83
4,02
6,75
7,56
18,18
5,37
1,93
6,35
7,21
18,75
4,92
1,66
6,35
7,39
33,12
5,14
2,56
6,17
7,90
21,46
4,69
9,12
5,45
8,60
18,46
25,85
5,60
5,05
8,37
16,68
13,73
3,12
5,18
9,17
17,54
10,91
2,56
4,80
8,77
16,96
6,29
3,34
4,67
9,98
14,60
5,14
2,19
4,67
11,19
15,46
4,69
2,56
4,93
10,21
13,73
4,24
2,19
5,18
9,81
13,16
4,02
1,66
9,98
3,57
1,40
5,69
7,11
13,83
8,79
2,79
14,76
19,06
35,85
23,55
253
7,48
Birimi:(
3
m /s)
Eylül
1,13
0,80
0,87
1,93
0,80
0,80
3,57
4,24
8,42
6,98
5,37
5,60
6,06
5,14
5,83
4,47
2,38
12,29
23,31
11,19
7,44
5,60
4,69
4,02
3,57
3,12
2,75
2,75
2,56
2,38
5,00
12,97
EK 18
ÇED İNCELEME VE DEĞERLENDİRME
FORMU
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
255
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
256
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
257
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
EK 19
AKUSTİK RAPOR
258
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
AYEN ENERJİ A.Ş.
PAŞALAR REGÜLATÖRÜ, HES VE
MALZEME OCAKLARI
AKUSTİK RAPOR
OCAK-2008
ANKARA
259
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
A. GENEL BİLGİLER
1) Tesis/ isletmenin ticari unvanı
AYEN ENERJİ A.Ş.
2) Tesis/isletmenin adresi
3) Tesis/isletmenin üretimi/hizmet konusu
AYEN ENERJİ A.Ş. tarafından işletilmesi planlanan Paşalar HES'in kurulu gücü 40 MW olup;
: 38.822 x 106kWh
: 112.487 x 106kWh
: 151.309 x 106kWh Olacaktır.
4) Tesisin bulunduğu yer (Endüstri Bölgesi, Organize sanayi bölgesi, Yerleşim bölgesi,
Kırsal alan vb.)
Abuçağlayan Deresi üzerinde kurulması düşünülen bir HES projesidir. Proje sahası kırsal
alanlar içerisinde kalmaktadır.
5) Tesis/isletmenin kurulacağı alanın özellikleri (mevcut bitki örtüsü, topografik yapı,
meteorolojik faktörler (hakim rüzgar yönü, raporun hazırlanacağı dönemler itibariyle
rüzgar hızı, sıcaklık değerleri ve bağıl nem değişimleri), civardaki yapıların konum ve
yükseklikleri, kat adetleri, yansıtıcı ve yutucu yüzeylerin bulunup bulunmadığı ve en
yakın gürültüye duyarlı yapının uzaklık mesafesi)
Proje alanı kuzeyde Karadeniz, güneyde Kaçkar Dağları’nı içine alan Doğu Karadeniz
Dağları’nın arasında kalan ve yaklaşık 30 km içerisinde 3000 m’den daha fazla kot kaybeden
son derece engebeli bir bölgede yer almaktadır. Sürekli karla kaplı dağların eteklerinden
doğan irili ufaklı dereler aşırı meyil dolayısı ile dik ve derin vadiler oluşturarak Karadeniz’e
inerler.
Yollar vadiler boyunca devam ederek geniş alanlara yayılmış köy ve mezralara
ulaşırlar. Proje alanında Fındıklı Kasabası yakınlarında çok dar genişliği 1 km’yi geçmeyen
kıyı şeridi hariç tarıma elverişli ova karakterinde bir alan yoktur. Kıyıda kot ve iklimin müsait
olduğu dar bir alanda çay üretimi yapılır. Proje alanı ladin, kızılağaç, meşe ve çam ormanları
ile kaplıdır.
Rize’ de yazları serin, kışları ılıman ve her mevsimi yağışlı bir iklim görülür. 50 yıl
boyunca yapılan rasat sonuçlarına göre Rize’nin yıllık sıcaklık ortalaması 14P,1oC’ dir. Bu
süre içerisinde kaydedilen en düşük sıcaklık –7oC olup 23 Mart 1962’de, en yüksek sıcaklık
ise 38,2oC olup 21 Mayıs 1980’de kaydedilmiştir. En soğuk ay olan Ocak ayının sıcaklık
ortalaması 6.7oC; en sıcak ay olan Temmuz ayının sıcaklık ortalaması ise 22.2o’ dır. Ocak
minimumun –5.6o C, Temmuz maksimumun 32.5 oC olduğu Rize’de yıllık sıcaklık salınımı
25,8 oC’dir. Bu haliyle Rize, denizsel iklimlerin karakteristik özelliğini taşımaktadır.
260
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Rüzgar
Rize’de hakim rüzgar yönü Güneybatıdır. Ancak 2-3 yılda bir Kasım’dan Nisan’a
kadar kısa aralıklarla esen föhn rüzgarlarına da değinmek gerekir. Doğu Anadolu
Antisiklonunun Sibirya Antisiklonuyla birleşerek güçlendiği yıllarda Doğu Anadolu’da Doğu
Karadeniz üzerindeki siklon merkezine doğru yönelen hava, 3000 m’yi geçen Rize dağlarını
aştıktan sonra kıyıya doğru inerken ısınır ve kıyıya ulaştığında bu bölgede sıcaklıkların
yükselmesine yol açar. Böylece Rize’de kış sıcaklık değerlerinin aşırı düşüş göstermesini
önler.
Tablo 1 Rüzgar Ortalamaları Ve Maksimum Rüzgarlar (m/sn)
Tablo 2. Fırtınalı ve Kuvvetli Rüzgarlı Gün Sayısı
261
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Basınç
Rize’deki basınç değerleri Tablo 3.’de verilmiştir.
Tablo 3. Rize’deki basınç değerleri
Sis ve Nem
Mevsimlere göre değişmekle birlikte Rize’de nem oranı her zaman %75’in üzerindedir. Yılın
150 günü kapalı, 163 günü bulutlu geçmektedir. Açık gün sayısının az olması Rize’de güneş
enerjisinden yararlanma imkanını en aza indirmiştir.
262
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Tablo 4. Bağıl Nem
Sıcaklık
Bölgenin sıcaklık değerlerinin belirlenmesinde kıyı kesimindeki istasyonlar kullanılmıştır.
Rize’de aylık ortalama sıcaklık bütün yıl 5 oC’nin üzerinde seyretmekte olup, sadece 4 ayın
sıcaklık ortalaması 10 oC’nin altındadır. Diğer bütün ayların sıcaklık ortalaması 10 oC’ nin
üzerindedir. Sıcaklık ortalaması 20 oC’yi geçen ay sayısı ise 2’dir. Bütün bunlardan Rize’nin
istikrarlı bir sıcaklık rejimine sahip olduğu sonucunu çıkarmak mümkündür.
Tablo 5. Rize ili sıcaklık Değerleri
263
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Buharlaşma
Rize’de yağış dağılımının yıl içerisinde i dengeli oluşu, yüksek bağıl nem oranı ve su yüzey
alanlarının küçük oluşu (yaklaşık ha) gibi faktörler göz önüne alındığından buharlaşmanın
önemli bir parametre olmadığı sonucuna varılabilir.
Tablo 6. Aylık ortalama ve yıllık ortalama Buharlaşma
Yağışlar
Yağmur:
Türkiye’nin en çok yağış alan ili olan Rize’de yıllık toplam yağış miktarı 2300 mm’ nin
üzerinde olup, yağışlar her mevsime dengeli olarak dağılmıştır. Bu nedenle Rize’de kurak
mevsim yoktur. En az yağış alan ilkbaharın toplam yağış miktarı kuraklık sınırının çok
üzerindedir. (94.3mm)
Kar,Dolu, Sis ve kırağı
Rize’de kar yağışları olağandır. Toplam yağışın bir kısmının kar şeklinde düştüğü,
akarsu rejim grafiği ile iklim diyagramındaki yağış eğrisinin karşılaştırılmasından da anlaşılır.
Yağış eğrisi sonbahar kış aylarında yükselirken akarsu rejim eğrisi bu aylarda maksimumun
oldukça altında seyretmekte ve maksimuma ilkbahardan itibaren uzanmaktadır. Oysa
ilkbahar Rize’ en az yağış alan mevsimdir. Bu durumda kışın düşen yağışların kar şeklinde
olduğu ve ilkbaharla birlikte bu kar örtüsünün erimesiyle akarsuların kabardığı
anlaşılmaktadır. Karın ortalama 14 gün yerde kaldığı Rize’de donlu gün ortalama sayısı
10’dur. Donlu gün sayısının az olması ve minimum sıcaklık ortalamasının –7oC’ yi
geçmemesi Rize’de narenciye üretimine imkan vermiştir.
Seller
Rize ve yöresinde seller en fazla yağışın bol olduğu Sonbahar ve Kış aylarında
görülür. 2005 yılında sel felaketi yaşanmamıştır.
264
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Kuraklık
Rize’de kuraklık yoktur. Yağışın hiçbir ayda sıcaklık ortalamasının altına düşmediği
görülür. Bu iki ortalamanın birbirine en çok yaklaştığı Mayıs ayı bile iç bölgelerimizin yaz
mevsimi toplamından fazla yağış almaktadır. (94.3 mm)
6) Planlanan tesisin/isletmenin kullanım sahası (toplam alan, tesisini isletmenin işgal
ettiği alan, sosyal ve idari yapıların alanı, yeşil saha ve boş alan) (m2veya km2),
Proje ana yapıları olarak Regülatör ve silt tutma havuzu, İletim tüneli, Denge bacası
ve tehlike vanası, Cebri boru, Hidroelektrik Santral ve yaklaşım yollarından oluşmaktadır. Ek3 ‘de verilen 1/25.000 ölçekli haritada da görüleceği üzere proje kapsamında bir tane
taşocağı yer almaktadır. Taş ocağının alan büyüklüğü 34375m2’dir.
7) Planlanan tesis/isletmenin proses üniteleri ve sosyal amaçla kullanılan yerlerin
yerleşim planı
Proje kapsamında yer alan üniteleri gösterir genel yerleşim planı EK 3’de verilmiştir.
8) Planlanan tesis/işletmenin üretim akım şeması ve gürültü kaynaklarının yerleri
(Kroki üzerinde gösterilmesi)
Malzeme ocaklarına ait üretim akım şeması Şekil 2’de verilmiştir.
265
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
ÜRETİME AİT AKIM ŞEMASI
Üretim Öncesi
Etütler
Patlatma
Ocaktan Malzemenin Çıkarılması
Malzemenin kamyonlara
yüklenmesi
Malzemenin proje kapsamında
kullanılması
Şekil 1. taş ocağına ait İş Akım Şeması
266
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
inşaatı
Şantiye tesislerinin
kurulması
inşaatı
İletim kanalına su
verilmesi
İletim kanlından gelen suyun
türbinlere iletilmesi
Enerji üretimi
Şekil 2. Proses İş Akım Şeması
Faaliyet sırasında kullanılacak gürültü kaynakları aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Üniteler
Gürültü kaynakları
•
•
•
•
Patlatma işlemleri
Kazı işlemleri
Malzemenin kamyonlara yüklenmesi
Malzemenin kırma eleme tesisine nakli
İletim tüneli
•
•
•
•
Patlatma işlemleri
Kazı işlemleri
HES binası
•
•
•
•
Patlatma işlemleri
Kazı işlemleri
Ulaşım yolları
•
•
Patlatma işlemleri
Kazı işlemleri
Malzeme ocağı
•
•
•
•
Patlatma işlemleri
Kazı işlemleri
Regülatör yeri
267
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Üniteler
Gürültü kaynakları
Kırma-eleme tesisi
•
•
•
•
Malzemenin boşaltılması
Birinci kırıcı
İkinci kırıcı
Kırma işleminden geçen malzemenin kamyonlara
yüklenmesi
9) Sağlık Koruma bandı mesafesi
10 Ağustos 2005 tarih ve 25902 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren
İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmeliğin 16. maddesi gereğince tesisin
çevreye olan etkileri ve kirletici unsurları dikkate alınarak sağlık koruma bandı mesafesi GSM
İnceleme Kurulu tarafından belirlenecektir ve belirlenen bu mesafeye uygun çalışılacaktır.
10) Çalışma periyodu hakkında bilgiler (toplam çalışma süresi, sürekli veya kesikli
çalışma durumları, vardiya sayısı).
Proje kapsamında personel gündüz saatlerinde (07:00-19:00) saatleri arasında
çalışılacaktır.
B. İNŞAAT AŞAMASI İÇİN GÜRÜLTÜ DÜZEYLERİNE( EMİSYON VE İMİSYON) İLİŞKİN
BİLGİLER
1) inşaat faaliyetinin gerçekleştirileceği alan (yeri ve büyüklüğü) ve inşaat süresi
Taş ocağı için açık alanda kullanılan ekipmanların çalışması işletme aşaması olarak
kabul edildiğinden inşaat aşaması hesaplamasına gerek duyulmamıştır.
Proje kapsamında yapılacak yapıların inşaatı için 2 yıllık bir süre öngörülmektedir. Söz
konusu faaliyet ÇGDY yönetmeliği EK-VII’de yer almakta olup, Gürültü kontrol İçin belgesine
tabidir. Ancak ÇED raporunun gürültü ile ilgili bölümü Akustik rapor formatında hazırlanacak
olup, değerlendirme madde 26, madde 29, madde 44 kapsamında yapılacaktır. Bu nedenle
HES inşaatı ile ilgili bölüm inşaat aşaması için gürültü düzeylerine ilişkin bilgiler başlığı
altında verilmiştir.
2) Kullanılacak makine ve ekipmanların sayısı
Arazinin hazırlanmasından başlayarak regülatörler ve HES’in inşaat aşamasında
yapılacak işler nedeni ile iş makinelerinden kaynaklı gürültü oluşacaktır. Bütün proje
kapsamında kullanılması düşünülen toplam ekipman sayıları aşağıda verilmiştir.
Tablo 7.Tesislerin inşası aşamasında kullanılacak iş makineleri ve ekipmanlar
268
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Adet
2
Ekskavatör
3
Dozer
1
Lastikli Yükleyici
6
Beton pompası
1
Beton mikseri
6
Mobil vinç
1
Kamyon
10
Arazöz
1
1
Kırıcı
2
3)Aynı anda çalışma durumları ve konumları
Şantiye alanındaki gürültünün hesaplanmasında, ünitelerin inşaası, malzeme ocağı, kırmaeleme tesisi ve beton santralinin işletilmesi sırasında kullanılacak bütün ekipmanların aynı
yer ve aynı saatte çalıştığı varsayımı yapılarak hesaplamalar yapılmıştır. Ancak Söz konusu
proje kapsamında tesisi inşaatında kullanılacak iş makineleri aynı anda çalıştırılmayacak ve
gürültü kaynaklarının yerlerinin sabit değil değişken olacaktır.
4) Her bir ekipmanın ses gücü düzeyi bilgileri ve bu bilgilerin temin edildiği referans
kaynak
Faaliyet kapsamında söz konusu makine ve tesisatın 500-4000 Hz arasındaki dört
oktav bandındaki toplam ses gücü düzeyi düzeylerinin hesaplanması için 22.01.2003 tarih ve
25001 sayılı Resmi Gazete’ de yayınlanarak yürürlüğe giren Açık Alanda Kullanılan Teçhizat
Tarafından Oluşturulan Çevredeki Gürültü Emisyonu İle İlgili Yönetmelik’ in Müsaade Edilen
Ses Güç Seviyeleri ve Gürültü İşaretlemesi ve Standardlar adlı 5. maddesinde motor gücü
seviyelerine göre verilen formüller kullanılmıştır.
Tablo 8. Ses Gücü Düzeyleri
Teçihaztın Tipi
Tekerlekli Dozerler, Tekerlekli Yükleyiciler, Tekerlekli KazıcıYükleyiciler, Damperli Kamyonlar, Greyderler, Yükleyici Tipli Toprak
Doldurmalı Sıkıştırıcılar, İçten Yanmalı Motor Tahrikli Karşı Ağırlıklı
Hidrolik Kaldırmalı Kamyonlar, Hareketli Vinçler, Sıkıştırma
Makineleri (Titreşimsiz Silindirler), Kaldırım Perdah Makineleri,
Hidrolik Güç Oluşturma Makineleri
Net Kurulu
Güç
P (kW)
Elektrik
Gücü
Pel (kW)
Uygulama
Kütlesi, m
(kg)
Kesme
Genişliği
L (cm)
P ≤ 55
P > 55
P ≤ 15
Kazıcılar, Eşya Taşımak İçin Yük Asansörleri, Yapı (Konstrüksiyon)
Vinçleri, Motorlu Çapalama Makineleri
P > 15
Elle Tutulan Beton Kırıcıları ve Deliciler
m ≤ 15
15 < m < 30
269
Müsaade Edilen Ses
Gücü Seviyesi
dB/1 pW
3 Temmuz
2004’ den
İtibaren
3 Ocak
2006’ dan
İtibaren
104
101
85 + 11 log
P
82 + 11
log P
96
83 + 11 log
P
107
94 + 11 log
m
93
80 + 11
log P
105
92 + 11
log m
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Net Kurulu
Güç
P (kW)
Elektrik
Gücü
Pel (kW)
Uygulama
Kütlesi, m
(kg)
Kesme
Genişliği
L (cm)
Teçihaztın Tipi
3 Temmuz
2004’ den
İtibaren
3 Ocak
2006’ dan
İtibaren
P ≤ 15
96 + 11 log
m
99
P > 15
97 + 2 log P
94 + 11
log m
97
95 + 2 log
P
m ≥ 30
Kompresörler
Müsaade Edilen Ses
Gücü Seviyesi
dB/1 pW
Ses gücü düzeyleri, kullanılacak araç ve ekipmanların motor gücü veya uygulama
kütleleri esas alınarak yukarıdaki tabloda yer alan formüller vasıtası ile her bir araç ve
ekipman için ayrı ayrı hesaplanmıştır.
Kompresör : P = 55 Hp = 41 kW *
P > 15 Kw olması durumunda müsaade edilen ses gücü seviyesi
(Lw)= 95 + 2 log P
41 Kw > 15 Kw olduğuna göre;
Lw = 95 + 2 log 41 = 98 dB
Ekskavatör : P = 150 Hp = 112 kW *
(Lw)= 84 + 11 log P
Lw = 84 + 11 log 112 = 107 dB
Dozer : P = 70 Hp = 52 kW *
P < 55 kW olması durumunda müsaade edilen ses gücü seviyesi
Lw = 101 dB
Lastikli Yükleyici : P = 150 Hp = 112 kW *
(Lw)= 82 + 11 log P
Lw = 82 + 11 log 112 = 105 dB
Beton Pompası : P = 120 Hp = 90 kW *
(Lw)= 82 + 11 log P
Lw = 82 + 11 log 90 = 104 dB
•
: (1 Hp = 0,746 kW)
270
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Mobil Vinç : P = 120 Hp = 90 kW *
(Lw)= 82 + 11 log P
Lw = 82 + 11 log 90 = 104 dB
Kamyon
: P = 120 Hp = 90 kW *
(Lw)= 82 + 11 log P
Lw = 82 + 11 log 90 = 104 dB
Arazöz
: P = 120 Hp = 90 kW *
P > 55 kW olması durumunda müsaade edilen ses gücü seviyesi
(Lw)= 82 + 11 log P
90 kW > 55 kW olduğuna göre;
Lw = 82 + 11 log 90 = 104 dB
5) Şantiye faaliyeti sonucu oluşabilecek toplam gürültü düzeyinin hesaplanması
Faaliyet sırasında gürültü oluşturacak ekipmanlar ve ses gücü düzeyi aşağıdaki tabloda
verilmiştir.
Tablo 9. Gürültü Kaynakları ve Ses gücü düzeyi
Adet
Ses gücü düzeyi (dB)
2
98
Ekskavatör
3
107
Dozer
1
101
Lastikli Yükleyici
6
105
Beton pompası
1
104
Beton mikseri
6
101
Mobil vinç
1
101
Kamyon
10
104
Arazöz
1
104
1
107
Jeneratör
1
103
Kırıcı
2
110
Faaliyet alanında 2 adet kompresör bulunacağından, kompresörlerden
kaynaklanacak toplam ses gücü (LwT ) aşağıdaki formülle hesaplanmıştır,
n
LwT = 10 log ( ∑ 10lpi/10) = 10 log (2x(1098/10)) ≅ 101 dB
i =1
Faaliyet alanında 3 adet Ekskavatör bulunacağından, ekskavatörlerden
271
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
n
LwT = 10 log ( ∑ 10lpi/10) = 10 log (3x(10107/10)) ≅ 111,8 dB
i =1
Faaliyet alanında 6 adet Lastik Tekerlekli Yükleyici bulunacağından,
Lastik Tekerlekli Yükleyicilerden kaynaklanacak toplam ses gücü (LwT )
aşağıdaki formülle hesaplanmıştır,
n
i =1
Faaliyet alanında 6 adet beton mikseri bulunacağından, beton
mikserlerinden kaynaklanacak toplam ses gücü (LwT ) aşağıdaki formülle
hesaplanmıştır,
n
i =1
Faaliyet alanında 10 adet kamyon bulunacağından, kamyonlardan
n
i =1
Faaliyet alanında 2 adet kırıcı bulunacağından, kırıcılardan
n
LwT = 10 log ( ∑ 10lpi/10) = 10 log (2x(10110/10)) ≅ 113dB
i =1
Kaynaklarına ait toplam ses gücü düzeyinin 500-4000 Hz arasındaki 4 oktav bandına
dağılımı aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Bu amaçla desibellerle toplama işlemi tersine gerçekleştirilerek her bir oktav bandındaki ses
gücü düzeyi hesap edilmiştir.
n
L w = 10 x log(∑10
L w (i)
10
)
i =1
L w (i) = 10 log (
Lw
10
10
)
4
1. Ses Gücü Düzeyi
Proje kapsamında kullanılacak araç ve ekipmanların ses gücü düzeyleri aşağıdaki tabloda
verilmiştir.
Tablo 10. Ses Gücü Düzeylerinin Oktav Bantlarına Dağılımı
Ses Gücü Düzeyi (dB)
Gürültü Kaynakları
Kompresör
Drill)
Ekskavatör
(Vagon
Toplam
500
Hz
1000
Hz
2000
Hz
4000
Hz
101
95
95
95
95
111,8
105,8
105,8
105,8
105,8
272
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Dozer
101
95
95
95
95
Lastikli Yükleyici
112,8
106,8
106,8
106,8
106,8
Beton pompası
104
98
98
98
98
Beton mikseri
108,8
102,8
102,8
102,8
102,8
Mobil vinç
101
95
95
95
95
Kamyon
110
104
104
104
104
Arazöz
104
98
98
98
98
107
101
101
101
101
Jeneratör
103
97
97
97
97
Kırıcı
113
107
107
107
107
Not: Toplam ses gücü düzeyinin 4 oktav bandına eşit olarak dağıldığı kabul edilmiştir.
2. Ses Basınç Düzeyleri
Her bir gürültü kaynağının 4 oktav bandındaki ses basınç düzeyi aşağıdaki formüle göre
hesaplanmış olup sonuçlar yine aşağıdaki tabloda verilmiştir.
L p = L w + 10 log(
Lp
Q
r
Q
)
4πr 2
: x Mesafedeki Gürültü Seviyesi
: Ses Düzeyi Sabiti (2 alınmıştır.)
: x Mesafedeki Yarıçap
Tablo 11 Ses Basınç Düzeyleri
Ses Basınç Düzeyi (dB)
Kompresör
Ekskavatör
Dozer
Mesafe
50
100
250
500
1000
2000
3000
50
100
250
500
1000
2000
3000
50
100
250
500
Hz
53,04
47,02
39,06
33,04
27,02
21,00
17,48
63,84
57,82
49,86
43,84
37,82
31,80
28,28
53,04
47,02
39,06
273
1000
Hz
53,04
47,02
39,06
33,04
27,02
21,00
17,48
63,84
57,82
49,86
43,84
37,82
31,80
28,28
53,04
47,02
39,06
2000
Hz
53,04
47,02
39,06
33,04
27,02
21,00
17,48
63,84
57,82
49,86
43,84
37,82
31,80
28,28
53,04
47,02
39,06
4000
Hz
53,04
47,02
39,06
33,04
27,02
21,00
17,48
63,84
57,82
49,86
43,84
37,82
31,80
28,28
53,04
47,02
39,06
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Lastikli Yükleyici
Beton pompası
Beton mikseri
Mobil vinç
Kamyon
Arazöz
Jumbo delgi
makinası
500
1000
2000
3000
50
100
250
500
1000
2000
3000
50
100
250
500
1000
2000
3000
50
100
250
500
1000
2000
3000
50
100
250
500
1000
2000
3000
50
100
250
500
1000
2000
3000
50
100
250
500
1000
2000
3000
50
100
250
500
1000
2000
33,04
27,02
21,00
17,48
64,84
58,82
50,86
44,84
38,82
32,80
29,28
56,04
50,02
42,06
36,04
30,02
24,00
20,48
60,84
54,82
46,86
40,84
34,82
28,80
25,28
53,04
47,02
39,06
33,04
27,02
21,00
17,48
62,04
56,02
45,06
42,04
36,02
30,00
26,48
56,04
50,02
42,06
36,04
30,02
24,00
20,48
59,04
53,02
45,06
39,04
33,02
27,00
274
33,04
27,02
21,00
17,48
64,84
58,82
50,86
44,84
38,82
32,80
29,28
56,04
50,02
42,06
36,04
30,02
24,00
20,48
60,84
54,82
46,86
40,84
34,82
28,80
25,28
53,04
47,02
39,06
33,04
27,02
21,00
17,48
62,04
56,02
48,06
42,04
36,02
30,00
26,48
56,04
50,02
42,06
36,04
30,02
24,00
20,48
59,04
53,02
45,06
39,04
33,02
27,00
33,04
27,02
21,00
17,48
64,84
58,82
50,86
44,84
38,82
32,80
29,28
56,04
50,02
42,06
36,04
30,02
24,00
20,48
60,84
54,82
46,86
40,84
34,82
28,80
25,28
53,04
47,02
39,06
33,04
27,02
21,00
17,48
62,04
56,02
48,06
42,04
36,02
30,00
26,48
56,04
50,02
42,06
36,04
30,02
24,00
20,48
59,04
53,02
45,06
39,04
33,02
27,00
33,04
27,02
21,00
17,48
64,84
58,82
50,86
44,84
38,82
32,80
29,28
56,04
50,02
42,06
36,04
30,02
24,00
20,48
60,84
54,82
46,86
40,84
34,82
28,80
25,28
53,04
47,02
39,06
33,04
27,02
21,00
17,48
62,04
56,02
48,06
42,04
36,02
30,00
26,48
56,04
50,02
42,06
36,04
30,02
24,00
20,48
59,04
53,02
45,06
39,04
33,02
27,00
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
3000
50
100
250
500
1000
2000
3000
50
100
250
500
1000
2000
3000
Jeneratör
Kırıcı
23,48
55,04
49,02
41,06
35,04
29,02
23,00
19,48
65,04
59,02
51,06
45,04
39,02
33,00
29,48
23,48
55,04
49,02
41,06
35,04
29,02
23,00
19,48
65,04
59,02
51,06
45,04
39,02
33,00
29,48
23,48
55,04
49,02
41,06
35,04
29,02
23,00
19,48
65,04
59,02
51,06
45,04
39,02
33,00
29,48
23,48
55,04
49,02
41,06
35,04
29,02
23,00
19,48
65,04
59,02
51,06
45,04
39,02
33,00
29,48
3. Atmosferik Yutuş
Her frekansa göre atmosferik yutuş değerleri aşağıdaki formüle göre hesaplanmış olup bağıl
nem (Q) % 62 alınmıştır.
A atm
⎛ f 2x r ⎞
= 7.4 x10 ⎜
⎟
⎝ Q ⎠
-8
Tablo 12 Atmosferik Yutuş
Frekans
500
500
500
500
500
500
500
1000
1000
1000
1000
1000
1000
1000
2000
2000
2000
2000
2000
2000
2000
4000
4000
Mesafe Atmosferik Yutuş
50
0,01
100
0,03
250
0,08
500
0,15
1000
0,30
2000
0,61
3000
0,91
50
0,06
100
0,12
250
0,30
500
0,61
1000
1,21
2000
2,43
3000
3,64
50
0,24
100
0,49
250
1,21
500
2,43
1000
4,85
2000
9,70
3000
14,56
50
0,97
100
1,94
275
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
4000
4000
4000
4000
4000
250
500
1000
2000
3000
4,85
9,70
19,41
38,82
58,23
4.
5. Nihai Ses Basınç Düzeyleri
Atmosferik yutuş değerlerinin düşülmesinden sonra her bir gürültü kaynağının 4 oktav
bandındaki nihai ses basınç düzeyi aşağıdaki formüle göre hesaplanmış olup sonuçlar yine
aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Lp = Lp - Aatm
Tablo 13 Nihai Ses Basınç Düzeyleri
Kompresör (Vagon
Drill)
Ekskavatör
Dozer
Lastikli Yükleyici
Beton pompası
Mesafe
50
100
250
500
1000
2000
3000
50
100
250
500
1000
2000
3000
50
100
250
500
1000
2000
3000
50
100
250
500
1000
2000
3000
50
100
250
500
1000
2000
Nihai Ses Basınç Düzeyi (dB)
500
1000
2000
4000
Hz
Hz
Hz
Hz
53,02 52,98
52,80
52,07
46,99 46,90
46,53
45,08
38,98 38,76
37,85
34,21
32,89 32,43
30,61
23,33
26,71 25,81
22,17
7,61
20,39 18,57
11,29 -17,82
16,57 13,84
2,92
-40,75
63,82 63,78
63,60
62,87
57,79 57,70
57,33
55,88
49,78 49,56
48,65
45,01
43,69 43,23
41,41
34,13
37,51 36,61
32,97
18,41
31,19 29,37
22,09
-7,02
27,37 24,64
13,72 -29,95
53,02 52,98
52,80
52,07
46,99 46,90
46,53
45,08
38,98 38,76
37,85
34,21
32,89 32,43
30,61
23,33
26,71 25,81
22,17
7,61
20,39 18,57
11,29 -17,82
16,57 13,84
2,92
-40,75
64,82 64,78
64,60
63,87
58,79 58,70
58,33
56,88
50,78 50,56
49,65
46,01
44,69 44,23
42,41
35,13
38,51 37,61
33,97
19,41
32,19 30,37
23,09
-6,02
28,37 25,64
14,72 -28,95
56,02 55,98
55,80
55,07
49,99 49,90
49,53
48,08
41,98 41,76
40,85
37,21
35,89 35,43
33,61
26,33
29,71 28,81
25,17
10,61
23,39 21,57
14,29 -14,82
276
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Beton mikseri
Mobil vinç
Kamyon
Arazöz
Jumbo delgi
makinası
3000
50
100
250
500
1000
2000
3000
50
100
250
500
1000
2000
3000
50
100
250
500
1000
2000
3000
50
100
250
500
1000
2000
3000
50
100
250
500
1000
2000
3000
Jeneratör
Kırıcı
50
100
250
500
1000
2000
3000
50
100
250
500
1000
2000
3000
19,57
60,82
54,79
46,78
40,69
34,51
28,19
24,37
53,02
46,99
38,98
32,89
26,71
20,39
16,57
61,98
55,90
44,76
41,43
34,81
27,57
22,84
55,80
49,53
40,85
33,61
25,17
14,29
5,92
58,07
51,08
40,21
29,33
13,61
11,82
34,75
55,04
49,02
41,06
35,04
29,02
23,00
19,48
65,04
59,02
51,06
45,04
39,02
33,00
29,48
277
16,84
60,78
54,70
46,56
40,23
33,61
26,37
21,64
52,98
46,90
38,76
32,43
25,81
18,57
13,84
61,80
55,53
46,85
39,61
31,17
20,29
11,92
55,07
48,08
37,21
26,33
10,61
-14,82
-37,75
59,04
53,02
45,06
39,04
33,02
5,92
60,60
54,33
45,65
38,41
29,97
19,09
10,72
52,80
46,53
37,85
30,61
22,17
11,29
2,92
61,07
54,08
43,21
32,33
16,61
-8,82
-31,75
56,04
50,02
42,06
36,04
30,02
24,00
20,48
59,04
53,02
45,06
39,04
33,02
-37,75
59,87
52,88
42,01
31,13
15,41
-10,02
-32,95
52,07
45,08
34,21
23,33
7,61
-17,82
-40,75
62,04
56,02
48,06
42,04
36,02
30,00
26,48
56,04
50,02
42,06
36,04
30,02
24,00
20,48
59,04
53,02
45,06
39,04
33,02
27,00
27,00
27,00
23,48
23,48
23,48
55,04
49,02
41,06
35,04
29,02
23,00
19,48
65,04
59,02
51,06
45,04
39,02
33,00
29,48
55,04
49,02
41,06
35,04
29,02
23,00
19,48
65,04
59,02
51,06
45,04
39,02
33,00
29,48
55,04
49,02
41,06
35,04
29,02
23,00
19,48
65,04
59,02
51,06
45,04
39,02
33,00
29,48
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
6. Ses Düzeyleri
A ağırlık ses düzeylerinin hesaplanması için aşağıdaki tabloda yer alan düzeltme faktörleri
kullanılmıştır.
Tablo 14 Düzeltme Faktörleri
Merkez Frekansı (Hz)
Düzeltme Faktörü
500
-3,2
1000
0,0
2000
+1,2
4000
+1,0
Yukarıdaki tabloda yer alan düzeltme faktörleri ile yapılan hesap sonucunda her bir gürültü
kaynağının 4 oktav bandı için bulunan ses düzeyleri ise aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Tablo 15 Ses Düzeyleri
Kompresör (Vagon
Drill)
Ekskavatör
Dozer
Lastikli Yükleyici
Beton pompası
Mesafe
50
100
250
500
1000
2000
3000
50
100
250
500
1000
2000
3000
50
100
250
500
1000
2000
3000
50
100
250
500
1000
2000
3000
50
100
500
Hz
49,82
43,79
35,78
29,69
23,51
17,19
13,37
60,62
54,59
46,58
40,49
34,31
27,99
24,17
49,82
43,79
35,78
29,69
23,51
17,19
13,37
61,62
55,59
47,58
41,49
35,31
28,99
25,17
52,82
46,79
Ses Düzeyi (dBA)
1000
2000
Hz
Hz
52,98
54,00
46,90
47,73
38,76
39,05
32,43
31,81
25,81
23,37
18,57
12,49
13,84
4,12
63,78
64,80
57,70
58,53
49,56
49,85
43,23
42,61
36,61
34,17
29,37
23,29
24,64
14,92
52,98
54,00
46,90
47,73
38,76
39,05
32,43
31,81
25,81
23,37
18,57
12,49
13,84
4,12
64,78
65,80
58,70
59,53
50,56
50,85
44,23
43,61
37,61
35,17
30,37
24,29
25,64
15,92
55,98
57,00
49,90
50,73
278
4000
Hz
53,07
46,08
35,21
24,33
8,61
-16,82
-39,75
63,87
56,88
46,01
35,13
19,41
-6,02
-28,95
53,07
46,08
35,21
24,33
8,61
-16,82
-39,75
64,87
57,88
47,01
36,13
20,41
-5,02
-27,95
56,07
49,08
Toplam Ses Düzeyi
(dBA)
58,74
52,37
43,55
36,50
29,19
21,53
16,86
69,54
63,17
54,35
47,30
39,99
32,33
27,66
58,74
52,37
43,55
36,50
29,19
21,53
16,86
70,54
64,17
55,35
48,30
40,99
33,33
28,66
61,74
55,37
AYEN ENERJİ A.Ş.
Beton mikseri
Mobil vinç
Kamyon
Arazöz
Jumbo delgi
makinası
ÇED RAPORU
250
500
1000
2000
3000
50
100
250
500
1000
2000
3000
2900
3378,6
3857,1
4335,7
4814,3
5292,9
5771,4
2900
3378,6
3857,1
4335,7
4814,3
5292,9
5771,4
2900
3378,6
3857,1
4335,7
4814,3
5292,9
5771,4
2900
3378,6
3857,1
4335,7
4814,3
5292,9
5771,4
Jeneratör
Kırıcı
2900
3378,6
3857,1
4335,7
4814,3
5292,9
5771,4
2900
3378,6
3857,1
4335,7
38,78
32,69
26,51
20,19
16,37
57,62
51,59
43,58
37,49
31,31
24,99
21,17
49,82
43,79
35,78
29,69
23,51
17,19
13,37
58,78
52,70
41,56
38,23
31,61
24,37
19,64
52,60
46,33
37,65
30,41
21,97
11,09
2,72
54,87
47,88
37,01
26,13
10,41
15,02
37,95
51,84
45,82
37,86
31,84
25,82
19,80
16,28
61,84
55,82
47,86
41,84
41,76
35,43
28,81
21,57
16,84
60,78
54,70
46,56
40,23
33,61
26,37
21,64
52,98
46,90
38,76
32,43
25,81
18,57
13,84
61,80
55,53
46,85
39,61
31,17
20,29
11,92
55,07
48,08
37,21
26,33
10,61
-14,82
-37,75
59,04
53,02
45,06
39,04
33,02
42,05
34,81
26,37
15,49
7,12
61,80
55,53
46,85
39,61
31,17
20,29
11,92
54,00
47,73
39,05
31,81
23,37
12,49
4,12
62,27
55,28
44,41
33,53
17,81
-7,62
-30,55
57,24
51,22
43,26
37,24
31,22
25,20
21,68
60,24
54,22
46,26
40,24
34,22
38,21
27,33
11,61
-13,82
-36,75
60,87
53,88
43,01
32,13
16,41
-9,02
-31,95
53,07
46,08
35,21
24,33
8,61
-16,82
-39,75
63,04
57,02
49,06
43,04
37,02
31,00
27,48
57,04
51,02
43,06
37,04
31,02
25,00
21,48
60,04
54,02
46,06
40,04
34,02
46,55
39,50
32,19
24,53
19,86
66,54
60,17
51,35
44,30
36,99
29,33
24,66
58,74
52,37
43,55
36,50
29,19
21,53
16,86
67,76
61,41
52,32
45,82
38,95
32,15
28,24
61,87
55,63
47,20
40,75
34,40
28,19
24,62
65,02
58,91
50,78
44,64
38,56
27,00
28,20
28,00
32,53
23,48
24,68
24,48
29,01
55,04
49,02
41,06
35,04
29,02
23,00
19,48
65,04
59,02
51,06
45,04
56,24
50,22
42,26
36,24
30,22
24,20
20,68
66,24
60,22
52,26
46,24
56,04
50,02
42,06
36,04
30,02
24,00
20,48
66,04
60,02
52,06
46,04
61,12
55,10
47,14
41,12
35,10
29,08
25,56
71,12
65,10
57,14
51,12
279
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
4814,3
5292,9
5771,4
35,82
29,80
26,28
39,02
33,00
29,48
40,22
34,20
30,68
40,02
34,00
30,48
45,10
39,08
35,56
7. Lgündüz Değerleri
En kötü senaryo kabulü ile her bir gürültü kaynağının aynı anda çalışması durumunda
oluşacak eşdeğer gürültü düzeyleri ise hesaplanmış olup aşağıdaki tabloda verilmiştir.
n
Lp(i)
Leq=10xlog(∑ 10
10
)
i=1
Lgündüz=Leq
Tablo 16 Lgündüz Değerleri
Mesafe
Eşdeğer Gürültü Düzeyi
(dBA)
50
100
250
500
1000
2000
3000
74,56
68,19
59,39
52,43
45,58
39,95
38,01
80
70
Gürültü Seviyesi (dBA )
60
50
40
30
20
10
0
0
500
1000
1500
2000
2500
Mesafe (m )
Şekil 3 Gürültü Dağılım Grafiği
Patlatma için:
Patlatmadan kaynaklanan gürültü seviyesi aşağıdaki gibi hesaplanmıştır.
280
3000
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Gürültü kaynaklarına ait toplam ses gücü düzeyinin 500-4000 Hz arasındaki 4 oktav bandına
dağılımı aşağıdaki tabloda verilmiştir.
n
L w = 10 x log(∑10
L w (i)
10
)
i =1
L w (i) = 10 log (
Lw
10
10
)
4
Tablo 17 Ses Gücü Düzeylerinin Oktav Bantlarına Dağılımı
Toplam
patlatma
140
500
Hz
134
1000
Hz
134
2000
Hz
134
4000
Hz
134
L p = L w + 10 log(
Lp
Q
r
Q
)
4πr 2
Mesafe
patlatma
50
100
250
500
1000
2000
3000
500
Hz
77,04
71,02
63,06
57,04
51,02
45,00
41,48
1000
Hz
77,04
71,02
63,06
57,04
51,02
45,00
41,48
2000
Hz
77,04
71,02
63,06
57,04
51,02
45,00
41,48
4000
Hz
77,04
71,02
63,06
57,04
51,02
45,00
41,48
281
AYEN ENERJİ A.Ş.
A atm
ÇED RAPORU
⎛ f 2x r ⎞
= 7.4 x10 ⎜
⎟
⎝ Q ⎠
-8
Frekans
500
Mesafe
50
Atmosferik Yutuş
0,01
500
100
0,03
500
250
0,07
500
500
0,15
500
1000
0,30
500
2000
0,60
500
3000
0,90
1000
50
0,06
1000
100
0,12
1000
250
0,30
1000
500
0,60
1000
1000
1,19
1000
2000
2,39
1000
3000
3,58
2000
50
0,24
2000
100
0,48
2000
250
1,19
2000
500
2,39
2000
1000
4,77
2000
2000
9,55
2000
3000
14,32
4000
50
0,95
4000
100
1,91
4000
250
4,77
4000
500
9,55
4000
1000
19,10
4000
2000
38,19
4000
3000
57,29
Lp = Lp - Aatm
Mesafe
50
100
250
500
1000
2000
3000
500
1000 Hz 2000 Hz 4000 Hz
Hz
77,02
76,98
76,80
76,07
70,99
70,90
70,53
69,08
62,98
62,76
61,85
58,21
56,89
56,43
54,61
47,33
50,71
49,81
46,17
31,61
44,39
42,57
35,29
6,18
40,57
37,84
26,92
-16,75
282
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
11. Ses Düzeyleri
kullanılmıştır.
Düzeltme Faktörü
500
-3,2
1000
0,0
2000
+1,2
4000
+1,0
Mesafe
50
100
250
500
1000
2000
3000
500
Hz
73,82
67,79
59,78
53,69
47,51
41,19
37,37
Ses Düzeyi (dBA)
1000
2000
4000
Hz
Hz
Hz
76,98
78,00
77,07
70,90
71,73
70,08
62,76
63,05
59,21
56,43
55,81
48,33
49,81
47,37
32,61
42,57
36,49
7,18
37,84
28,12 -15,75
Toplam Ses Düzeyi
(dBA)
82,74
76,37
67,55
60,50
53,19
45,53
40,86
eşdeğer gürültü düzeyleri ise hesaplanmış olup aşağıdaki tabloda verilmiştir.
n
Leq=10xlog(∑ 10
Lp(i)
10
)
i=1
Lgündüz=Leq
Tablo 23 Lgündüz Değerleri
Mesafe
(dBA)
50
100
250
500
1000
2000
3000
82,74
76,37
67,55
60,52
53,28
46,04
42,21
283
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
0
500
1000
1500
2000
2500
3000
Mesafe (m )
Şekil 4. Gürültü Yayılım Grafiği (patlatma için)
ÇGDY Yönetmeliği Madde 26 (c) bendine göre “konut bölgeleri içinde ve yakın
çevresinde gerçekleştirilen şantiye faaliyetlerinin Tablo-5’te verilen gündüz zaman dilimi
(7:00-19:00 ) dışında akşam ve gece zaman dilimlerinde sürdürülmesi yasaktır.”bu nedenle
Lgündüz değerleri esas alınıp, çalışma 12 saat ile sınırlandırılmıştır. İnşaat işlemleri sadece
gündüz saatlerinde gerçekleşeceğinden hesaplamalarda Lgündüz değeri esas alınmıştır.
6) Hesaplama sonucu elde edilen değerlerin ÇGOY Yönetmeliği Madde 26 ile
karsılaştırılması (hangi mesafede sinir değerin sağlandığı, gürültüye duyarlı yapının bu
mesafeyle bağlantısı)
Yukarıda bulunan değerler; Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından
hazırlanan 23.12.2003 tarih ve 25325 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Gürültü
Yönetmeliği ile ve Tablo-12’de verilen 01.07.2006 tarih ve 25862 sayılı Resmi
Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve
Yönetimi Yönetmeliği”nin 26. maddesinde belirlenen ve çevresel gürültü sınır
değerlerini gösteren Tablo-5 ile karşılaştırılmıştır.
Tablo 24. Şantiye Alanı İçin Çevresel Gürültü Sınır Değerleri
Faaliyet türü (yapım, yıkım ve onarım)
Lgündüz (dBA)
Bina
70
Yol
75
Diğer kaynaklar
70
En yakın yerleşim yeri santral sahasının 5 km mesafedeki Aslandere Köyüdür.
Proje alanı çevresinde yazlık amaçlı kullanılan dağınık evler mevcut olup, bu alanda
sürekli bir yerleşim yoktur. En kötü şartlarda 100 m den itibaren gürültü değeri 70
284
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
dBA civarında olup, bu noktadan sonra ÇGDYY’de belirtilen sınır değerin altında
kalmaktadır. Dolayısıyla proje kapsamında yer alan yerleşim yerlerine olumsuz bir
etki söz konusu olmayacaktır.
Patlatma kaynaklı oluşacak gürültü düzeyi 250 m mesafede 67,55 dBA olup,
Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği’nde belirtilen sınır
değerin altındadır. Yerleşimcilerin gürültüden rahatsız olmaması için uygun patlatma
işlemleriyle, optimum miktarda patlayıcı kullanılarak, geceleri ya da sabah erken
saatlerde patlatmalardan kaçınılarak en aza indirgenecektir. Faaliyet sırasında
01.07.2005 tarih ve 25862 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren
‘’Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği’’ nin ilgili
hükümlerine uyulacaktır. Patlatma darbe gürültüsü kapsamında olup, Yönetmeliğin
Madde 26 (b) bendinde belirtildiği üzere “Kullanılan ekipmanlara bağlı olarak şantiye
faaliyetinde ortaya çıkan darbe gürültüsü Llcmax 100 dBC’yi aşamaz.” Hükmüne riayet
edilecektir.
Ayrıca 01.07.2005 tarih ve 25862 sayılı Resmi Gazete’ de yayınlanarak yürürlüğe giren
Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği Madde 29 Yerleşim
Alanlarında Çevresel Kaynaklar İçin Titreşim Kriterleri kapsamında konut ve ofis olarak
kullanılan binalarda, makine ve teçhizatın (elektrik motoru, pompa, fan ve benzeri.) neden
olacağı titreşimler verilen sınır değerleri geçmeyecektir. Bu değerlerin üzerinde titreşim
yaratan makine ve teçhizat için, başta titreşim yalıtımı olmak üzere gerekli teknik önlemler
alınacak, binada ölçülen titreşimler sınır değerlerin altına indirilecektir. Titreşim ölçümü
titreşimin en fazla olduğu odada ve noktada üç yönde yapılacak ve en yüksek değer esas
alınacaktır. Titreşimler 1/3 oktav bantlarında rms değeri olarak ölçülecektir. İşletme faaliyete
geçtikten sonra bu değerler sağlanacaktır. Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve
Yönetimi Yönetmeliği Madde 29 da belirtilen esaslara uyulacaktır.
C. ARKA PLAN GÜRÜLTÜ DÜZEYİNE İLİŞKİN BİLGİLER
1) Tesisin kurulacağı alandaki mevcut gürültü düzeyinin TS 9315 ve TS 9798
standartlarına göre, gürültüye duyarlı yapılar referans alınarak; (Tesisin kurulacağı
alan gürültüye duyarlı yapılardan çok uzakta veya yanında herhangi bir tesis yoksa, bu
durumda işletmeci ileride oluşabilecek şikayetleri önlemek adına alanda isterse ölçüm
yaptırabilir, onun dışında zorundu değildir. Bu durum direk A kategorisi kapsamında
değerlendirilir.)
27.10.2007 tarihinde ocak alanları ve çevresinde Delta ohm Svantek model gürültü ölçüm
cihazı ile Ek-1 de verilen noktalarda ölçüm işlemi yapılmıştır.
Gürültü ölçümünde kullanılan standartlar;
TS 9798
Akustik-Çevre Gürültüsünün Tanımlanması ve Ölçülmesi Kısım 2- Arazi
Kullanımından Meydana Gelen Gürültülerle İlgili Verilerin Elde Edilmesi
TS 9315
Akustik-Çevre Gürültüsünün Tarifi, Ölçülmesi ve
Bölüm1:Temel Büyüklükler ve Değerlendirme İşlemleri
Değerlendirilmesi-
1.1. Mevcut gürültü düzeyinin belirlenmesi amacıyla ölçüm yapılacak noktalar, (tesisin
isletmeye geçtikten sonraki olası çevresel gürültü düzeyinin tespitinde hesaplama
veya ölçüm noktaları ve değerleri referans alınarak belirlenmesi)
Topçuoğlu Maden san. tic. Ltd. Şti. tarafından 27.10.2007 tarihinde, 5 ayrı noktada
285
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
gündüz saatleri için (08.00-15.00) işletme öncesi eşdeğer gürültü ölçümleri yapılmıştır.
Ölçümler santral binası yakınlarında, fidanlık mezrası, davitoğlu mezrası, gürcüdüzü
mevkinde ve regülatör alanı yakınlarında yapılmıştır. Ölçüm sonuçları aşağıdaki tabloda
verilmiştir.
Tablo 25. proje ünitelerinde ve en yakın yapılarda yapılan Ses gücü düzeyi Ölçüm Sonuçları
Ölçüm noktaları
Ölçüm yeri
Ölçüm sonuçları
1
Paşalar HES
39,8
2
Fidanlık mezrası
41,6
3
Davitoğlu Mezrası
40,5
4
Gürcüdüzü mevkii
43,2
5
Paşalar regülatörü
38,9
1.2. Ölçüm noktalarının seçilme gerekçesi
Söz konusu proje kapsamında projeden kaynaklanacak gürültü düzeyinin tespit edilmesi için
kaynakların gürültü değerlerine ek olarak proje kapsamındaki faaliyetlerden etkilenmesi
muhtemel yapılarının yanında da gürültü ölçümlerinin yapılması gerekmektedir. Bu nedenle
ünitelere yakın yerleşimlerde bulunan gürültüye duyarlı yapılarda ölçümler gerçekleştirilmiştir.
1.3. Ölçüm noktalarının proje alanına mesafesi
En yakın yerleşim yerleriyle etkileşimi önemli olduğundan ölçümler yerleşim yeri yönünde
gürültüye duyarlı en yakın yapı baz alınarak yapılmıştır.
1.4. Ölçüm noktaları arasındaki mesafe
ölçüm noktalarının yerleri ve bu noktaların birbirine olan uzaklıkları Ek-1’de görülmektedir.
1.5. Ölçüm yüksekliği
Ölçümler TS 9315 ve TS 9798 standartlarında belirtilen esaslara uygun olarak yerden 1,5 m
yükseklikte yapılmıştır.
1.6. Ölçüm metodolojisi,
ölçümler bölgenin topoğrafik durumu, meteorolojik yapısı, en yakın alıcının mesafesi gibi
etkenler göz önüne alınarak gündüz 08.00-15.00 saatleri arasında ve gürültünün kararlı
olduğu anlarda yapılmıştır. En yakın yerleşim yerleriyle etkileşimi önemli olduğundan
ölçümler yerleşim yeri yönünde gürültüye duyarlı en yakın yapı baz alınarak yapılmıştır.
Ölçümler 1,5 m yükseklikte yapılmıştır.
1.7. Ölçümlerde kullanılan ölçüm cihazı hakkında bilgi (cihaz seri no'su, tipi, modeli ve
üreticisi)
Ölçümlerde kullanılan gürültü ölçüm cihazı Delta ohm Svantek model gürültü ölçüm
cihazıdır. Üretici firma Svantek 957 dur.
Teknik özellikleri;
Standartlar: tip 1 IEC 61672: 2002 ,IEC 61260:1995 ye uygun
286
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Ölçüm aralığı:17-140 dBA
Mikrofon: 7052H
Gürültü ölçüm cihazının seri no: 12322
Mikrofon seri no:36772
Kalibrasyon Cihazı: ND 9 CALİBRATOR
Standartlar: IEC 942 CLASS 1
Kalibrasyon seviyesi:94 dB
Kalibrasyon frekansı: 1000 Hz
Sahalarda tesis Ek-1’de belirlenen noktalarda cihaz ile mevcut gürültü düzeyi
ölçümleri yapılmıştır. Tüm noktalardaki ölçümler, çalışmaların gündüz yapılacağı göz
önüne alınarak yapılmıştır.
1.8. Ölçüm sıklığı, süresi ve tarihi ve ölçülen parametreler ve ölçüm sonuçları (varsa
ölçüm kayıtları)
Delta ohm Svantek model gürültü ölçüm cihazı ile gündüz zaman diliminde 5’er
dakika boyunca yapılan ölçümlerin, ölçüm aleti tarafından otomatik gürültü ortalama düzeyi
tespit edilmiştir. Alanda 5 farklı noktada ölçüm yapılmıştır. Tüm noktalardaki ölçümler,
çalışmaların gündüz yapılacağı göz önüne alınarak yapılmıştır. Ölçümler belirlenen ölçüm
noktalarında 27.10.2007 tarihinde, gündüz 08.00-15.00 saatleri arasında yapılmıştır.
1.9. Kalibrasyon metodu, kalibrasyon seviyeleri ve ölçüm cihazının kalibrasyon
sertifikası
Ölçümlerde, çevresel gürültü ölçüm setidir. Ölçümlerde kullanılan cihaza ait ve
aşağıda teknik özellikleri belirtilen Kalibrasyon cihazı ile, ölçümden önce gerçekleştirilmiştir.
Kalibrasyon Cihazı: ND 9 CALİBRATOR
Standartlar: IEC 942 CLASS 1
Kalibrasyon seviyesi:94 dB
Kalibrasyon frekansı: 1000 Hz
Ölçüm cihazına ait kalibrasyon sertifikaları akustik rapor ekinde verilmiştir.
1.10. Ölçüm yapan kişi/kurum/kuruluş (ad, varsa ölçüm yeterlilik belgesi veya eğitime
katılım belgesi)
Akustik rapor ile ilgili düzenlemeler ve hesaplamalar TOPÇUOĞLU Madencilik San. ve Tic.
Ltd. Şti. tarafından gerçekleştirilmiş olup, 01.07.2005 tarih ve 25862 sayılı Resmi Gazete’ de
yayınlanarak yürürlüğe giren Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi
Yönetmeliği’ nin 50. maddesi kapsamında alınan A Tipi Sertifika akustik rapor ekinde
verilmiştir.
1.11. Ölçülen arka plan gürültü düzeyinin ÇGOY Yönetmeliğinin 30 ve 31 inci maddesi
çerçevesinde değerlendirilmesi ve irdelenmesi
ÇGDY Yönetmeliğinin 30. maddesine göre faaliyetin planlama aşamasında uygun
alanların tespitinde gürültüye maruz kalma kategorileri dikkate alınır. Faaliyet alanı olarak
seçilen sahada yakın yerleşim yerlerinde en yüksek gürültü düzeyi 43,2 dBA, proje
ünitelerinin yer aldığı alanlarda en yüksek gürültü düzeyi 39,8 dBA olarak ölçülmüştür.
Yapılan ölçümlerde gürültü düzeyleri 55 dBA dan küçük olduğundan A Kategorisinde
değerlendirilmiştir. Yönetmelik gereği; Kategori A dahilindeki durumlarda, planlama kararları
ve tesis kurma izni verilirken çevresel gürültü faktörü öncelikli değildir. Bununla birlikte arka
plan gürültüsünü koruyacak şekilde tesis sahibi tarafından da gerekli önlemler alınacaktır.
287
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
D. İŞLETME SAFHASINDA OLUŞABİLECEK GÜRÜLTÜ/TiTREŞiM DÜZEYİ HAKKINDA
BİLGİLER
1) Tesis/isletme içinde yer alan gürültü kaynakları, yerleri, varsa ses bilgileri ve ses
karakteri
İşletme aşamasında oluşacak gürültü kaynağı, santral binası içerisinde yer alan jeneratör ve
türbin milinin eksen etrafında dönmesiyle oluşacak mekanik gürültüdür. HES binası
izolasyonlu olarak inşa edileceği için gürültü ve vibrasyonun bina içerisinde kalması
sağlanacaktır. Dolayısıyla işletme aşamasında kaynaklanacak gürültü düzeylerinin bina
içerisinde kapalı ortamda olması, bu alanlar içerisinde sürekli çalışılmayacak olması
nedeniyle çalışanlara ve çevresine olumsuz bir etkisi olmayacaktır.
Taş ocağında işletme aşamasında oluşacak gürültü; patlatma işlemleri, malzemenin
çıkarılması,
kamyonlara yüklenmesi, boşaltılması işlemlerinden geçirilmesinden
kaynaklanacak gürültüdür.
2) Tesisin tam kapasitede çalışma durumuna bağlı olarak gürültü kaynaklarının ses
gücü düzeyleri hakkında bilgi (varsa yapımcı firma tarafından gürültü kaynak
üreticilerinin taahhüt ettiği ses gücü düzeyi bilgileri, bu bilgilerin olmaması halinde
benzer bir tesisin ölçülmüş ses basıncı düzeyleri)
Açık alanda kullanılan ekipmanların ses gücü düzeyleri, Sanayi ve ticaret Bakanlığı’nca
hazırlanan ve 22.01.2003 tarihli ve 25001 sayılı resmi gazetede yayımlanan ‘’ Açık Alanda
Kullanılan Teçhizat Tarafından Oluşturulan Çevredeki Gürültü Emisyonu ile İlgili Yönetmelik’’
kapsamında hesaplamalarda 1HP= 0,746 Kw’a eş değerdir.
Taş ocağında ve kırma-eleme tesisinde kullanılacak ekipmanlar ve ses güzü düzeyleri
Tablo 27 Araç ve Ekipmanların Ses Gücü Düzeyleri
Lastik Tekerlekli Yükleyici
Paletli Ekskavatör
Kompresör
Kamyon
Kırıcı
Adet
Ses gücü düzeyi (dB)
2
1
1
2
2
105
107
98
104
110
Faaliyet alanında 2 adet Lastik Tekerlekli Yükleyici bulunacağından,
Lastik Tekerlekli Yükleyicilerden kaynaklanacak toplam ses gücü (LwT )
aşağıdaki formülle hesaplanmıştır,
n
i =1
Faaliyet alanında 2 adet kamyon bulunacağından, kamyonlardan
288
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
n
i =1
Faaliyet alanında 2 adet kırıcı bulunacağından, kırıcılardan
n
i =1
Yukarıdaki tabloda yer alan gürültü kaynaklarına ait toplam ses gücü düzeyinin 500-4000 Hz
arasındaki 4 oktav bandına dağılımı aşağıdaki tabloda verilmiştir.
n
L w = 10 x log(∑10
L w (i)
10
)
i =1
L w (i) = 10 log (
Lw
10
10
)
4
3) Tesisin çalışma periyotlarına ve çalışma koşullarına bağlı olarak proses ünitesinde
yer alacak gürültü kaynaklarına ilişkin aşağıda yer alan bilgilerden birine göre mesafe
ve/veya atmosferik yutuş faktörlerinin de göz önüne alınarak toplam gürültü düzeyinin
hesaplanması
13. Ses Gücü Düzeyi
Proje kapsamında kullanılacak araç ve ekipmanların ses gücü düzeyleri aşağıdaki tabloda
verilmiştir.
Tablo 28 Ses Gücü Düzeylerinin Oktav Bantlarına Dağılımı
Toplam
500
Hz
1000
Hz
2000
Hz
4000
Hz
108
102
102
102
102
Paletli Ekskavatör
107
101
101
101
101
Kompresör
98
92
92
92
92
Kamyon
107
101
101
101
101
Kırıcı
113
107
107
107
107
Lastik
Yükleyici
Tekerlekli
289
AYEN ENERJİ A.Ş.
L p = L w + 10 log(
Lp
Q
r
ÇED RAPORU
Q
)
4πr 2
Kompresör
Paletli Ekskavatör
Kompresör
Kamyon
Kırıcı
Mesafe
50
100
250
500
1000
2000
3000
50
100
250
500
1000
2000
3000
50
100
250
500
1000
2000
3000
50
100
250
500
1000
2000
3000
50
100
250
500
1000
2000
3000
500
Hz
60,04
54,02
46,06
40,04
34,02
28,00
24,48
59,04
53,02
45,06
39,04
33,02
27,00
23,48
50,04
44,02
36,06
30,04
24,02
18,00
14,48
59,04
53,02
45,06
39,04
33,02
27,00
23,48
65,04
59,02
51,06
45,04
39,02
33,00
29,48
1000
Hz
60,04
54,02
46,06
40,04
34,02
28,00
24,48
59,04
53,02
45,06
39,04
33,02
27,00
23,48
50,04
44,02
36,06
30,04
24,02
18,00
14,48
59,04
53,02
45,06
39,04
33,02
27,00
23,48
65,04
59,02
51,06
45,04
39,02
33,00
29,48
2000
Hz
60,04
54,02
46,06
40,04
34,02
28,00
24,48
59,04
53,02
45,06
39,04
33,02
27,00
23,48
50,04
44,02
36,06
30,04
24,02
18,00
14,48
59,04
53,02
45,06
39,04
33,02
27,00
23,48
65,04
59,02
51,06
45,04
39,02
33,00
29,48
4000
Hz
60,04
54,02
46,06
40,04
34,02
28,00
24,48
59,04
53,02
45,06
39,04
33,02
27,00
23,48
50,04
44,02
36,06
30,04
24,02
18,00
14,48
59,04
53,02
45,06
39,04
33,02
27,00
23,48
65,04
59,02
51,06
45,04
39,02
33,00
29,48
3.1. Prosesi kuran firma tarafından her bir gürültü kaynağının ses gücü düzeyi
hakkında taahhüt edilen değerlerden hareketle mesafe ve atmosferik yutumda göz
önünde bulundurularak toplam ses gücü düzeyinin hesaplanması,
290
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
⎛ f 2x r ⎞
A atm = 7.4 x10-8 ⎜
⎟
⎝ Q ⎠
Frekans
500
500
500
500
500
500
500
1000
1000
1000
1000
1000
1000
1000
2000
2000
2000
2000
2000
2000
2000
4000
4000
4000
4000
4000
4000
4000
Mesafe Atmosferik Yutuş
50
0,01
100
0,03
250
0,08
500
0,15
1000
0,30
2000
0,61
3000
0,91
50
0,06
100
0,12
250
0,30
500
0,61
1000
1,21
2000
2,43
3000
3,64
50
0,24
100
0,49
250
1,21
500
2,43
1000
4,85
2000
9,70
3000
14,56
50
0,97
100
1,94
250
4,85
500
9,70
1000
19,41
2000
38,82
3000
58,23
3.2. Veya proseste yer alan her bir gürültü kaynağı ile ilgili referans ses gücü düzeyi
bilgilerinden (referans kaynağın adı) hareketle mesafe ve atmosferik yutumda göz
önünde bulundurularak toplam ses gücü düzeyinin hesaplanması,
Lp = Lp - Aatm
291
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Mesafe
50
100
250
500
1000
2000
3000
50
100
250
500
1000
2000
3000
50
100
250
500
1000
2000
3000
50
100
250
500
1000
2000
3000
50
100
250
500
1000
2000
3000
Lastik Tekerlekli
Yükleyici
Paletli Ekskavatör
Kompresör
Kamyon
Kırıcı
500
1000
2000
4000
Hz
Hz
Hz
Hz
60,02 59,98
59,80
59,07
53,99 53,90
53,53
52,08
45,98 45,76
44,85
41,21
39,89 39,43
37,61
30,33
33,71 32,81
29,17
14,61
27,39 25,57
18,29 -10,82
23,57 20,84
9,92
-33,75
59,02 58,98
58,80
58,07
52,99 52,90
52,53
51,08
44,98 44,76
43,85
40,21
38,89 38,43
36,61
29,33
32,71 31,81
28,17
13,61
26,39 24,57
17,29 -11,82
22,57 19,84
8,92
-34,75
50,02 49,98
49,80
49,07
43,99 43,90
43,53
42,08
35,98 35,76
34,85
31,21
29,89 29,43
27,61
20,33
23,71 22,81
19,17
4,61
17,39 15,57
8,29
-20,82
13,57 10,84
-0,08
-43,75
59,02 58,98
58,80
58,07
52,99 52,90
52,53
51,08
44,98 44,76
43,85
40,21
38,89 38,43
36,61
29,33
32,71 31,81
28,17
13,61
26,39 24,57
17,29 -11,82
22,57 19,84
8,92
-34,75
65,02 64,98
64,80
64,07
58,99 58,90
58,53
57,08
50,98 50,76
49,85
46,21
44,89 44,43
42,61
35,33
38,71 37,81
34,17
19,61
32,39 30,57
23,29
-5,82
28,57 25,84
14,92 -28,75
17. Ses Düzeyleri
kullanılmıştır.
Düzeltme Faktörü
500
-3,2
1000
0,0
2000
+1,2
4000
+1,0
292
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Mesafe
Lastik Tekerlekli
Yükleyici
Paletli Ekskavatör
Kompresör
Kamyon
Kırıcı
50
100
250
500
1000
2000
3000
50
100
250
500
1000
2000
3000
50
100
250
500
1000
2000
3000
50
100
250
500
1000
2000
3000
50
100
250
500
1000
2000
3000
500
Hz
56,82
50,79
42,78
36,69
30,51
24,19
20,37
55,82
49,79
41,78
35,69
29,51
23,19
19,37
46,82
40,79
32,78
26,69
20,51
14,19
10,37
55,82
49,79
41,78
35,69
29,51
23,19
19,37
61,82
55,79
47,78
41,69
35,51
29,19
25,37
Ses Düzeyi (dBA)
1000
2000
Hz
Hz
59,98
61,00
53,90
54,73
45,76
46,05
39,43
38,81
32,81
30,37
25,57
19,49
20,84
11,12
58,98
60,00
52,90
53,73
44,76
45,05
38,43
37,81
31,81
29,37
24,57
18,49
19,84
10,12
49,98
51,00
43,90
44,73
35,76
36,05
29,43
28,81
22,81
20,37
15,57
9,49
10,84
1,12
58,98
60,00
52,90
53,73
44,76
45,05
38,43
37,81
31,81
29,37
24,57
18,49
19,84
10,12
64,98
66,00
58,90
59,73
50,76
51,05
44,43
43,81
37,81
35,37
30,57
24,49
25,84
16,12
4000
Hz
60,07
53,08
42,21
31,33
15,61
-9,82
-32,75
59,07
52,08
41,21
30,33
14,61
-10,82
-33,75
50,07
43,08
32,21
21,33
5,61
-19,82
-42,75
59,07
52,08
41,21
30,33
14,61
-10,82
-33,75
65,07
58,08
47,21
36,33
20,61
-4,82
-27,75
Toplam Ses Düzeyi
(dBA)
65,74
59,37
50,55
43,50
36,19
28,53
23,86
64,74
58,37
49,55
42,50
35,19
27,53
22,86
55,74
49,37
40,55
33,50
26,19
18,53
13,86
64,74
58,37
49,55
42,50
35,19
27,53
22,86
70,74
64,37
55,55
48,50
41,19
33,53
28,86
En kötü senaryo kabulü ile her bir gürültü kaynağının aynı anda çalışması durumunda
oluşacak eşdeğer gürültü düzeyleri ise hesaplanmış olup aşağıdaki tabloda verilmiştir.
n
Lp(i)
Leq=10xlog(∑ 10 10 )
i=1
Lgündüz=Leq
293
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Tablo34 Lgündüz Değerleri
Mesafe
(dBA)
50
100
250
500
1000
2000
3000
73,41
67,05
58,25
51,32
44,59
39,36
37,70
80
70
60
50
40
30
20
10
0
0
500
1000
1500
2000
2500
3000
Mesafe (m )
Şekil 5. Gürültü Yayılım Grafiği
Endüstri tesislerinin bulunduğu alana ve tanımlanan zaman dilimine bağlı olarak bu
Yönetmeliğin 20 nci maddesinin (a) bendi çerçevesinde yapılan değerlendirme sonuçlarına
göre, endüstriyel tesisler için çevresel gürültü düzeyleri Lgündüz ve Lgece cinsinden Tablo-4
deki sınır değerleri aşmamaktadır.
Tablo 35. Endüstriyel Tesisler İçin Çevresel Gürültü Sınır Değerleri
Alanlar
Endüstriyel alanlar (sanayi bölgeleri)
Lgündüz (dBA)
Lgece (dBA)
70
60
294
AYEN ENERJİ A.Ş.
Endüstriyel
ÇED RAPORU
ve
yerleşimin
birlikte
68
58
65
55
60
50
olduğu alanlar (ağırlıklı endüstriyel)
Endüstriyel
ve
yerleşimin
birlikte
olduğu alanlar (ağırlıklı yerleşim)
Kırsal alanlar ve yerleşim alanları
Proje kapsamında malzeme temini proje alanında bulunan iki taş ocağından
sağlanacaktır. Taş ocağı Paşalar Regülatörünün 750 m kuzeydoğusunda, konkasör tesisi ise
paşalar regülatörüne yaklaşık 2 km mesafede gürcüdüzü mevkiinde yer almaktadır.
Çevresel gürültü düzeyi 01.07.2005 tarih ve 25862 sayılı Resmi Gazete’ de
yayınlanarak yürürlüğe giren Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi
Yönetmeliği’ nin Endüstriyel Tesisler İçin Çevresel Gürültü Kriterleri adlı 25. maddesi
kapsamında Endüstriyel Tesisler İçin Çevresel Gürültü Sınır Değerleri adlı Tablo 4’ e göre
Proje alanı Kırsal alanlar ve yerleşim alanları içerisinde yer almakta olup, çevresel gürültü
sınır değeri Lgündüz 60 dBA, Lgece değeri ise 50 dBA olarak belirlenmiştir. L gündüz değeri
250 m den itibaren 60 dBA in altına düşmektedir.
Dolayısıyla yerleşim yerlerine olumsuz bir etki söz konusu olmayacaktır. Ayrıca
işletilmesi planlanan ocaklarda tüm iş makinelerinin aynı anda ve birlikte
çalışılmayacağından hesaplanan gürültü düzeyi daha da düşük olacaktır.
Patlatma işlemleri sırasında en yakın yerleşimde oluşacak çevresel gürültü düzeyi
için, tesis işletmeye geçtikten sonra Yönetmelikte Madde 25 Tablo 4’teki limit değerler
aşılmayacaktır. Aşılması durumunda gerekli kontrol tedbirleri alınacaktır.
3.3. Veya benzer bir tesisin çevresinde TS 9315 veya TS 9798 standartlarına göre
yapılmış eşdeğer gürültü düzeyi ölçümleri veya ses basıncı düzeyi ölçümlerinden
hareketle kritik noktaların tespiti veya mesafe ve atmosferik yutumda göz önünde
bulundurularak toplam gürültü düzeyinin hesaplanması
Açık Alanda Kullanılan Teçhizat Tarafından Oluşturulan Çevredeki Gürültü Emisyonu İle İlgili
Yönetmelik’ in Müsaade Edilen Ses Güç Seviyeleri ve Gürültü İşaretlemesi ve Standartlar
adlı 5. maddesinde motor gücü seviyelerine göre verilen formüller kullanılarak, araç ve
ekipmanların motor gücü veya uygulama kütleleri esas alınarak her bir araç ve ekipman için
Ses gücü düzeyleri, ayrı ayrı hesaplanmış ve yukarıda verilen formüller kullanılarak toplam
gürültü düzeyleri bulunmuştur.
3.4. Veya ISO 8297 standardına göre tesis çevresinde yapılmış ses basıncı düzeyi
ölçümlerinden hareketle mesafe ve atmosferik yutum göz önünde bulundurularak veya
İSO 9613-2' ye göre ses gücü düzeylerinin hesaplanması
Araç ve ekipmanların motor gücü veya uygulama kütleleri esas alınarak her bir araç ve
ekipman için Ses gücü düzeyleri, ayrı ayrı hesaplanmış ve yukarıda verilen formüller
kullanılarak toplam gürültü düzeyleri bulunmuştur.
4) Elde edilen sonuçların ÇGOY Yönetmeliği 30 ve 31 inci maddeler göz önünde
bulundurularak madde 25 çerçevesinde değerlendirilmesi
Yukarıda bulunan değerler; Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından
hazırlanan 23.12.2003 tarih ve 25325 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Gürültü
Yönetmeliği ile ve Tablo-12’de verilen 01.07.2005 tarih ve 25862 sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanarak yürürlüğe giren “Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi
295
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Yönetmeliği”nin 25. maddesinde belirlenen ve çevresel gürültü sınır değerlerini gösteren
Tablo-4 ile karşılaştırılmıştır.
Tablo 36. Endüstriyel Tesisler İçin Çevresel Gürültü Sınır Değerleri
Alanlar
Lgündüz (dBA)
Lgece (dBA)
Endüstriyel alanlar (sanayi bölgeleri)
70
60
Endüstriyel ve yerleşimin birlikte olduğu alanlar
(ağırlıklı endüstriyel)
68
58
Endüstriyel ve yerleşimin birlikte olduğu alanlar
(ağırlıklı yerleşim)
65
55
Kırsal alanlar ve yerleşim alanları
60
50
Proje alanı kırsal alanlar ve yerleşim alanları içerisinde yer almakta olup, çevresel
gürültü sınır değeri 60 dBA olarak belirlenmiştir.
5) Çevresel titreşimle ilgili Bakanlıkça önerilen bir yöntem bulunmamakla birlikte
çevresel titreşim düzeyinin tespit edilmesi amacıyla hesaplamaya yönelik bir
değerlendirme yapılabilmesi için elde edilen sonuçların frekansa bağlı olarak titreşim
hızı içeriğinde olması gerekir. Bulunan değerin Yönetmelikle karsılaştırılması veya
isletmeye geçtikten sonra çevresel titreşimle ilgili Yönetmelikte getirilen
değerlendirme için ölçümlerin yapılacağının taahhüt edilmesi
Ünitelerdeki patlatma işlemlerinden oluşacak vibrasyon;
Hava şoku hesaplamaları ruhsat alanlarında yapılacak maksimum anlık şarj dikkate
alınarak yapılmıştır. Proje kapsamında yapılacak patlatma işlemlerinde her bir delik arasında
gecikme kapsülü kullanılacaktır. Oluşacak tozuma anlık olup 10-15 sn içinde etkisini
kaybetmektedir. Bir deliğe konulacak patlayıcı miktarı 14,23kg olarak hesaplanmıştır.

Patlatmada Kullanılacak Maksimum Anlık Şarj
Şiddetli Etki Zonu
Orta Şiddette Etki Zonu
Hafif Şiddette Etki Zonu
: 14,23 kg
: 0–18,86m
: 18,86–37,72m
: 37,72–56,58m
Taş ocağındaki patlatma işlemlerinden oluşacak vibrasyon
Proje kapsamında yapılacak patlatma işlemlerinde her bir delik arasında gecikme
kapsülü kullanılacaktır. Oluşacak tozuma anlık olup 10-15 sn içinde etkisini kaybetmektedir.
Bir deliğe konulacak patlayıcı miktarı 22,15 kg olarak hesaplanmıştır.

Patlatmada Kullanılacak Maksimum Anlık Şarj
Şiddetli Etki Zonu
Orta Şiddette Etki Zonu
Hafif Şiddette Etki Zonu
:22,15 kg
: 0–23,53m
: 23,53–47,06m
: 47,06–70,6m
19. Devine Bağıntısı
Patlatmayla oluşturulan titreşimin çevre yapılarına etkisi Devine bağıntısı (Devine et
al,1966) ile tespit edilmektedir.
296
AYEN ENERJİ A.Ş.

ÇED RAPORU
V = k(D/√W)-1,6
V
: Kayaç İçinde Yayılan Titreşim Hızı (inç/sn)
k
: Kayaç Türüne Bağlı Katsayı (26–260)
D
: Patlatma Noktası İle Çevre Yerleşim Birimleri Arasındaki Etkili Mesafe (feet)
W
: Bir Gecikme Aralığındaki Patlayıcı Miktarı (libre) =1 kg
1 feet : 0,3048 m
1 libre : 0,4536 kg
1 inç : 25,4 mm
Kayacın titreşimi iletme kapasitesi k katsayısı olarak alınmaktadır. Patlatma kaynağı ile
hassas nokta arasındaki birimlerin değişkenliği, fay, çatlak, kırık gibi süreksizliklerin
yoğunluğu k katsayısını etkilemektedir. Homojen birimlerde katsayı 260 sayısına yaklaşırken,
tektonik etkilerin yoğunluğu ve geçilen her farklı birim katsayıyı 26 sayısına
yaklaştırmaktadır. K katsayısı ortalama hesaplamalarda 200 olarak alınmıştır.
Tablo37. Mesafeye Göre Titreşim Hızı Değerleri (W = 14,23 kg) (ünitelerden kaynaklı)
D (metre)
50
100
150
200
250
300
350
400
450
500
550
600
650
700
750
800
850
900
950
1000
1050
1100
1150
1200
1250
1300
1350
1400
1450
1500
W (kg)
14,23
14,23
14,23
14,23
14,23
14,23
14,23
14,23
14,23
14,23
14,23
14,23
14,23
14,23
14,23
14,23
14,23
14,23
14,23
14,23
14,23
14,23
14,23
14,23
14,23
14,23
14,23
14,23
14,23
14,23
k (sabit)
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
V0 (mm/sn)
V
(mm/sn)
1/5V (mm/sn)
1/2V (mm/sn)
22,86
7,54
3,94
2,49
1,74
1,30
1,02
0,82
0,68
0,57
0,49
0,43
0,38
0,34
0,30
0,27
0,25
0,22
0,21
0,19
0,18
0,16
0,15
0,14
0,13
0,12
0,12
0,11
0,10
0,10
4,57
1,51
0,79
0,50
0,35
0,26
0,20
0,16
0,14
0,11
0,10
0,09
0,08
0,07
0,06
0,05
0,05
0,04
0,04
0,04
0,04
0,03
0,03
0,03
0,03
0,02
0,02
0,02
0,02
0,02
11,43
3,77
1,97
1,24
0,87
0,65
0,51
0,41
0,34
0,29
0,25
0,21
0,19
0,17
0,15
0,14
0,12
0,11
0,10
0,09
0,09
0,08
0,08
0,07
0,07
0,06
0,06
0,06
0,05
0,05
297
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Tablo 38. Mesafeye Göre Titreşim Hızı Değerleri (W =22,15 kg) (malzeme ocağından kaynaklı)
D (metre)
50
100
150
200
250
300
350
400
450
500
550
600
650
700
750
800
850
900
950
1000
1050
1100
1150
1200
1250
1300
1350
1400
1450
1500
W (kg)
k (sabit)
V
(mm/sn)
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
32,58
10,75
5,62
3,54
2,48
1,85
1,45
1,17
0,97
0,82
0,70
0,61
0,54
0,48
0,43
0,39
0,35
0,32
0,29
0,27
0,25
0,23
0,22
0,20
0,19
0,18
0,17
0,16
0,15
0,14
22,15
22,15
22,15
22,15
22,15
22,15
22,15
22,15
22,15
22,15
22,15
22,15
22,15
22,15
22,15
22,15
22,15
22,15
22,15
22,15
22,15
22,15
22,15
22,15
22,15
22,15
22,15
22,15
22,15
22,15
V0 (mm/sn)
1/5V
(mm/sn)
1/2V
(mm/sn)
6,52
2,15
1,12
0,71
0,50
0,37
0,29
0,23
0,19
0,16
0,14
0,12
0,11
0,10
0,09
0,08
0,07
0,06
0,06
0,05
0,05
0,05
0,04
0,04
0,04
0,04
0,03
0,03
0,03
0,03
16,29
5,37
2,81
1,77
1,24
0,93
0,72
0,58
0,48
0,41
0,35
0,31
0,27
0,24
0,21
0,19
0,18
0,16
0,15
0,13
0,12
0,12
0,11
0,10
0,09
0,09
0,08
0,08
0,07
0,07
Yukarıdaki tabloda:

V
Vo
: mm/sn Mesafeye Göre Değişen Titreşim Hızı
: Bina Temelindeki Titreşim Hızı
Kayaç içi titreşim hızının 1/2 – 1/5’ i Vo değeri olarak kabul edilmektedir (Forssbland, 1981).
Tablo 39. Bina Temeli Titreşim Hızı (Vo) Değerlerine Bağlı Olarak Patlatma Nedeniyle Hasar Görebilecek Bina
Türleri (Forssbland,1981)
Bina Türü
V0 (mm/sn)
a – Yıkılmaya yüz Tutmuş çok eski tarihi binalar
2
b – Sıvalı briket, kerpiç, yığma tuğla evler
5
c – Betonarme Binalar
10
d – Fabrika gibi çok sağlam yapıda endüstriyel binalar
298
10 – 40
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Proje kapsamında yer alan yerleşim yerlerinde en hassas yapının yukarıdaki tabloda
yer alan “b tipi” binalar olduğu kabul edilirse Vo hızının 5 mm/sn’ nin üzerine çıkmaması
gerekmektedir.
Yukarıdaki tablo incelendiğinde14,23 kg’ lık şarjın etkisi ile oluşan titreşim hızı
patlatma noktasından itibaren yaklaşık 100 metrede dahi 5 mm/sn’ nin altına inmektedir.
Patlatma sonucu oluşan titreşimlerin genliği aşağıdaki bağıntıdan hesaplanmaktadır
(Armac Printing Company).

A=(K√W)/D
A
: Patlatma Sonucu Oluşan Titreşimlerin Azami Genliği (mm)
W
: Bir Gecikme Aralığında Ateşlenen Patlayıcı Miktarı (kg)
D
: Patlatma Kaynağı İle Çevre Yerleşim Birimleri Arasındaki Etkili Mesafe (m)
K
: Kayaç Türüne Bağlı Katsayı
Tablo 40 . Patlatma Yapılan Kaya Türü ve Bina Temeli Altındaki Kayaç Türüne Bağlı Olarak Değişim Gösteren k
Katsayısı Asgari ve Azami Değerleri (Armac Printing Company).
Patlatma Yapılan Birim
Temel Altı Kayaç Türü
K Katsayısı
Minimum
Maksimum
Kaya
Kaya
0,57
1,15
Kaya
Kil (Toprak )
1,15
2,3
Kil (Toprak )
Kaya
1,15
2,3
Kil (Toprak )
Kil (Toprak )
2,3
3,4
Genlik değerinin 0,05 mm’ nin altında olması durumunda binalarda hasar olmadığı
bilindiğinden (Armac Printing Company) maksimum patlayıcı miktar ile yapılacak atımlarda
etki mesafesi;

D = (K√W)/A
Ünitelerin inşaatından kaynaklı;

D = (1,15 * √14,23)/0,05 = 86,76 m bulunur.
Malzeme ocağından kaynaklı;

D = (1,15 * √22,15)/0,05 = 108,25 m bulunur.
Yapılacak olan atımların etki mesafesi malzeme ocakları için 108,25 m üniteler için
26,42 m olacağından proje kapsamındaki yerleşim yeri patlatmadan dolayı etkilenmeyecektir.
Ayrıca proje kapsamında yapılacak patlatma işlemlerinde Yönetmeliğin Madde-26 (b)
bendi gereği “Kullanılan ekipmanlara bağlı olarak şantiye faaliyetlerinde ortaya çıkan darbe
gürültüsü LCmax 100 dBC’yi aşamaz.” Hükmüne uyulacaktır.
6) ÇGOY Yönetmeliği Ek-IV istenen bilgilerden; aşağıdaki bilgileri içeren gürültü
haritasının hazırlanması:
6.1. Tesis yerleşim planı üzerinde arka plan ve işletme aşamasına ait çevresel gürültü
düzeylerinin gösterilmesi,
299
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Tesis yerleşim planı üzerine arka plan gürültü ölçümü yapılan noktalar işaretlenmiş ve
Ek-1’de verilmiştir.
6.2. Gürültü düzeylerinin 55-60-65 gibi 5 dBA lik aralıklarla konturlarla gösterilmesi,
Tesis yerleşim planı üzerine gürültü düzeyleri 5 dBA lik aralıklarla işaretlenmiş ve Ek2’de verilmiştir.
6.3. Sınır değerlerin aşıldığı noktalarda ve her bir 5 dBA lik aralıklarda çevresel
gürültüye maruz kalan konut, hastane vb. gibi gürültüye duyarlı yapıların yerleri, sayısı
ile kişi sayısının belirtilmesi.
Tesis yerleşim planı üzerinde gürültüye maruz kalan konut, hastane vb. gibi gürültüye
duyarlı yapıların yerleri görülmektedir ve Ek-1’de verilmiştir.
E. KONTROL TEDBİRLERİ HAKKINDA BİLGİ
1) inşaat aşamasında ve isletme aşaması için hesaplanan çevresel gürültü düzeyinin
ÇGOY Yönetmeliğinde verilen sınır değerleri aşması durumunda alınacak kontrol
tedbirlerinin teknik içeriği, kaynakta, alıcıda ve çevrede ISO 12354-1, İSO 12354-2, ISO
12354-3, ISO 12354-4, İSO 12354-5, TSEN 1793-1, TSEN 1793-2, TSEN 1793-3
standartları da göz önünde bulundurularak alınması gereken kontrol tedbirleri
İşletilmesi planlanan proje üniteleri ve ocak alanı için hesaplanan çevresel gürültü değerleri
01.07.2005 tarih ve 25862 sayılı resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren ‘’Çevresel
Gürültünün değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği’’nde belirtilen sınır değerleri
aşmamıştır. Alanın topoğrafik yapısı da göz önüne alındığında bu değerler daha da aşağı
düzeylerde gerçekleşecektir.
Burada uygulanacak gürültü önlemleri en kötü şartlarda muhtemel is makinelerinin aynı anda
çalıştığı varsayımıyla hesaplamalar yapılmıştır. Buna rağmen buradan çıkan sonuçlar sınır
değerlerin altında kalmaktadır. Fakat burada hiçbir zaman tüm makineler aynı anda
çalışmayacaklardır.
Gürültü denetiminde en etkili çözüm gürültünün kaynakta kontrol altına alınmasıdır. Burada ki
temel amaç ses kaynağından yayılan ses gücünün düşürülmesidir. Bunun için gelişen
teknoloji imkanlarından yararlanılarak faaliyet alanında kullanılacak olan is makinelerinin ses
gücü düzeylerinin minimuma indirilmiş özellikte olmasına dikkat edilecektir.
Faaliyet sırasında oluşacak gürültünün, çalışan personel üzerinde olumsuz bir etki
yaratmasını engellemek amacıyla, iş makinelerinin ve tesis ekipmanlarının devamlı bakımlı
tutulması sağlanacak, gürültü konusunda Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi
Yönetmeliği hükümlerine uyulacak ve 09.12.2003 tarih ve 25311 sayılı İşçi Sağlığı ve İş
Güvenliği Tüzüğü hükümlerine uyularak personele kulaklık temin edilerek kullanmaları
sağlanacaktır.
Her bir makine ve ekipman ile gürültüye maruz kalan işçiler bazına sorumlu kurum ve
kuruluşlarca hazırlanan ilgili mevzuatlar çerçevesinde uygulanabilir çevresel kontrol tedbirleri
alınacaktır.
2) Bu tedbirlerin uygulamaya geçiş tarihi ve süresi
300
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
Ocaklardaki malzeme üretimi 24 aylık (yaklaşık 2 yıl) olarak hedeflenmiştir. Üretim sırasında
yılda 12 ay, ayda 30 gün ve günde 12 saat çalışılacaktır. Ocaklarda çalışılmaya
başlanılmasıyla birlikte gerekli tedbirleri alınacaktır.
3) Çevresel titreşim ve yapılarda oluşacak hasarlarla ilgili sınır değerlerin aşılması
halinde alınacak teknik tedbirlerin içeriği
Kontrolsüz patlatma titreşimi bazen yakındaki yapılara veya faaliyetlere zarar
verebilmektedir. Herhangi bir zarara yol açmamasına rağmen hava soku; camların
çerçevelerinin titremesine ve aksesuarların gevşemesine sebep olabilmektedir. Proje
kapsamında atımlar kontrollü ve patlatma mühendisliği kurallarına uygun olarak
yapılacağından herhangi bir zarara veya şikayete yol açması beklenmemektedir.
Patlatmalar gündüz saatlerinde ve çevrede yasayan yöre halkına haber verilerek
gerçekleştirilecektir. Bu şekilde çevrede bulunan insanların, çevresel anlamda zarar
görmeyecek olmalarına rağmen, korkmaları ya da tedirgin olmaları engellenecektir.
Patlatma sahasına izinsiz girişleri engellemek için gerekli önlemler alınacak ve çevreye uyarı
levhaları asılacaktır.
Modern patlatma teknikleri kullanılarak, patlatma enerjisinin amacı olan kayaların patlatımına
yöneltilmesi, dolayısıyla çevreye daha az yayılması sağlanacaktır.
4) Kurulması planlanan tesisin isletmeye geçmesini müteakip gürültü ve titreşim
ölçümlerinin yapıldıktan sonra kontrol tedbirlerinin uygulamaya konulmasının
isletmeci tarafından taahhüt edilmesi gerekmektedir.
Kurulması planlanan tesisin isletmeye geçmesiyle birlikte gürültü ve titreşim ölçümlerinin
yapıldıktan sonra kontrol tedbirleri uyulacaktır.
Tesis işletmeye geçtikten sonra çevresel titreşimle ilgili yönetmelikte getirilen değerlendirme
için ölçümler yapılacaktır.
Ayrıca 01.07.2005 tarih ve 25862 sayılı Resmi Gazete’ de yayınlanarak yürürlüğe giren
Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği Madde 29 Yerleşim
Alanlarında Çevresel Kaynaklar İçin Titreşim Kriterleri kapsamında konut ve ofis olarak
kullanılan binalarda, makine ve teçhizatın (elektrik motoru, pompa, fan ve benzeri.) neden
olacağı titreşimler aşağıdaki tabloda verilen sınır değerleri geçmeyecektir. Bu değerlerin
üzerinde titreşim yaratan makine ve teçhizat için, başta titreşim yalıtımı olmak üzere gerekli
teknik önlemler alınacak, binada ölçülen titreşimler sınır değerlerin altına indirilecektir.
Titreşim ölçümü titreşimin en fazla olduğu odada ve noktada üç yönde yapılacak ve en
yüksek değer esas alınacaktır. Titreşimler 1/3 oktav bantlarında rms değeri olarak
ölçülecektir. İşletme faaliyete geçtikten sonra bu değerler sağlanacaktır.
301
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
EKLER
Ek 1. Gürültü Ölçüm Noktalarını Gösterir Harita
Ek 2. Gürültü Etki Alanını Gösterir Haritalar
302
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
EK 1.
GÜRÜLTÜ ÖLÇÜM NOKTALARINI
GÖSTERİR HARİTA
303
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
304
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
305
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
EK 2.
GÜRÜLTÜ ETKİ ALANINI GÖSTERİR
HARİTALAR
306
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
307
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
308
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
EK 20
AKIM GÖZLEM VE METEOROLOJİ
İSTASYONLARI GÖSTERİR HARİTA
309
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
310
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
EK 21
MALZEME OCAĞINA AİT İMALAT VE
SON DURUM HARİTALARI
311
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
312
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
313
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
EK 22
TOPÇUOĞLU MAD. SAN TİC. LTD. ŞTİ.
AİT BÜRO TESCİL BELGESİ VE
YETERLİLİK BELGESİ
314
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
315
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
316
AYEN ENERJİ A.Ş.
ÇED RAPORU
ÇED RAPORUNU
HAZIRLAYAN ÇALIŞMA
GRUBUNUN TANITIMI
317