MEDYA için SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK
Transkript
MEDYA için SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK
Bu proje Avrupa Birliği tarafından finanse edilmektedir. MEDYA için SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK Sürdürülebilirlik Kavramının Medya Sektörüne Entegre Edilmesi MEDYA için SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK KAVRAMININ MEDYA SEKTÖRÜNE ENTEGRE EDİLMESİ KAMU SEKTÖRÜNE YÖNELİK ARAÇLAR Sürdürülebilirlik ve Medya - Kuzey Ren Vestfalya Medya Ortakları için Sürdürülebilirlik Yaklaşımı Çalışmaları Almanya Kuzey Ren Vestfalya Eyaleti (KRV), Çevre ve Doğa Koruma, Tarım ve Tüketici Hakları Bakanlığı (MUNLV) adına yürütülen çerçeve proje dâhilinde bir çalışma sponsorlar: www.scp-centre.org İçindekiler İçindekiler ............................................................................................................... 1 Tablo ve Şekiller .................................................................................................... 3 1 Giriş ............................................................................................................... 5 1.1 Projenin amacı ............................................................................................... 5 1.2 Genel medya eğilimleri ve sürdürülebilirliğin medyadaki yeri ......................... 6 1.3 Raporun yapısı ve bölümlerin özetleri .......................................................... 10 2 Sürdürülebilirliğin Medyaya Tanıtımı ........................................................ 12 2.1 Mevcut uygulamalardaki gelişmeler ............................................................. 12 2.2 Rapor kapsamında incelenecek sürdürülebilirlik konu başlıkları, medya iletişim biçimleri (formatları) ve türlerinin seçimi ............................... 13 2.2.1 Sürdürülebilirlik ile ilgili konu başlıkları nelerdir? .......................................... 13 2.2.2 Medya iletişim biçimleri (formatları) nelerdir? ..............................................13 2.2.3 Belirlenen medya iletişim türleri: eğlence televizyonu, basılı medya/web 2.0 teknolojileri................................................................14 3 Sürdürülebilirliğin Medyaya Entegrasyonu Konusunda İyi Uygulama Örneklerinin Analizi ............................................................................................. 21 3.1 Yöntem ve Seçim Ölçütleri ........................................................................... 21 3.1.1 Medyanın mevcut durum analizi ve iyi uygulama örneklerinin seçim ölçütleri .............................................................................................22 3.2 Eğlence televizyonundan seçilen iyi uygulama örnekleri ............................. 23 3.2.1 Welt der Wunder (ulusal iyi uygulama örneği) .............................................. 23 3.2.2 Echt Elly (uluslararası iyi uygulama örneği) .................................................26 3.3 Basılı medya ve internetten seçilen iyi uygulama örnekleri .......................... 28 3.3.1 Utopia (ulusal iyi uygulama örneği) .............................................................28 3.3.2 The Guardian (uluslararası iyi uygulama örneği) ......................................... 31 3.4 Sonuçlar ....................................................................................................... 34 1 www.scp-centre.org 4 Sürdürülebilirliğin Medyaya Entegrasyonu için Yol Haritası ..................... 40 4.1 4.2 4.3 4.4 Devlet kurumlarının bakış açısı .................................................................... 40 Değişim için yeni stratejiler ........................................................................... 41 Yol haritası – yeni stratejilerin adım adım uygulaması ................................. 43 Yol haritasının KRV’deki örnek uygulamaları ve tavsiyeler .......................... 44 4.4.1 Stratejik Alan I: Sürdürülebilirlik ile ilgili Bilgi Paylaşımı................................46 4.4.2 Stratejik Alan II: Öğrenme ve Eğitim Desteklenmesi .................................... 50 4.4.3 Stratejik Alan III: Mali Desteğin Oluşturulması .............................................54 4.4.4 Stratejik Alan IV: Araştırma ve Geliştirmenin Güçlendirilmesi ...................... 57 4.4.5 KRV yol haritasına hızlı bir bakış ................................................................. 61 4.5 Tavsiyeler ..................................................................................................... 61 Referanslar ........................................................................................................... 62 Kitap Hakkında Bilgi ............................................................................................ 65 2 www.scp-centre.org Tablo ve Şekiller Şekil 1: Raporun akışı .........................................................................................11 Şekil 2: Medyada sürdürülebilirliğin ele alınışını güçlendirebilecek bir yol haritasının strateji alanları ..................................................................... 46 Şekil 3: Sürdürülebilirliğin medyadaki ele alınışının güçlendirilmesi için yol haritası ve araçları ........................................................................... 47 Tablo 1: Sürdürülebilirliğin farklı medya araçlarıyla iletişimi için potansiyel ortaklıklar .............................................................................. 38 Tablo 2: KRV medyasında sürdürülebilirlik yol haritasının potansiyel faaliyetleri ............................................................................. 61 Tablo 3: Medya yaklaşımları iyi uygulama örnekleri için kullanılan detaylı analiz tablosu ............................................................................. Ek 3 www.scp-centre.org 4 www.scp-centre.org 1 Giriş 1.1 Projenin amacı Sürdürülebilirlik kavramı, toplumun bilinçli kesimi tarafından desteklenen yeni bir girişim olarak, özellikle elektronik alanda giderek artan bir ilgiyle karşılanmaya başladı. Bu durum daha çok gelişmiş ülkelerde ortaya çıkmakla birlikte küresel olarak da gözlemlenebilmektedir. 2006-2007 yıllarından sonraki dönemde, özel ilgi alanlarına hitap eden popüler dergiler, sürdürülebilirlik konularına daha çok ilgi göstermeye ve yer vermeye başladı. Televizyonda ise, pek çok program, bu konulara değinmektedir. Ancak, izleyici istatistiklerine bakıldığında, bu yayınların daha çok, “bilgi elitleri” olarak adlandırılabilecek, toplumun en yüksek eğitim düzeyine sahip kesimi tarafından izlendiği görülmektedir. Sürdürülebilirliğin gündemde giderek daha fazla yer bulması, tüm medya bileşenlerinin konuyu aynı derecede sahiplenmelerini sağlamıyor. Başlıca medya kuruluşlarının bu konulara yer vermesinin önünde hala büyük engeller mevcut. Bu engellerin üstesinden gelebilmek için yenilikçi fikirler ve yaratıcı çözümlere ihtiyaç duyulmaktadır. Bu çözümler, sürdürülebilirlik yaklaşımının daha geniş bir izleyici kitlesine ulaşması amacıyla yeni iletişim yolları önermeli ve varolan yöntemlerin daha etkin biçimde kullanılmasını sağlamalıdır. Öncelikle, “bilgi elitleri”nin ilgisini canlı tutmak için medya araçlarını daha da çeşitlendirmek gerekir. İkinci ve daha önemli olarak, başlıca medya kuruluşlarını takip eden izleyicilerin sürdürülebilirlik kavramı ile tanışmalarını sağlayacak, yeni yollar geliştirilmelidir. Daha çok orta ve alt sosyo-ekonomik sınıflara ait ve bilgi alırken duygusal olma eğilimine sahip başlıca medya takipçileri, giderek daha önemli bir ilgi alanı haline gelmekteler. (Lubjuhn/Pratt 2009). Bu grupta yer alan insanlar, gündelik hayatlarında kullandıkları pratik bilgileri ‘pembe dizi’ ya da ‘pembe dizi’ler gibi kurgulanmış belgesellerden, realite programları ya da izleyicileri eğlendirirken bilgi aktarmaya çalışan programlarda anlatılan hikayelerden alma eğilimindeler. Lider bir sosyolojik araştırma kurumu olan Sosyovizyon Enstitüsü, detaylı veri analizleri, inançlar hakkında kişisel görüşmeler ve ev ziyaretlerinden elde ettiği sonuçlar ışığında, bir toplum içinde beş ayrı temel grup tanımlamakta. Söz konusu gruplar, materyalist tüketiciler, muhafazakâr, orta sınıf, hazcılar ve deneyselciler olarak adlandırılmakta. 5 www.scp-centre.org Bu grupların üyelerinin çevre konularında bilgi sahibi olmaları, hatta konuyla ilgilenmeleri veya bu doğrultuda olumlu bir görüşe sahip olmaları düşük bir olasılık olarak görülmektedir. Bu grup temsilcilerinin, sürdürülebilir bir üretim yaklaşımı ve bu şekilde üretilmiş ürünlere para harcamaya karşı isteksiz olmaları ve “çevre konuları abartılıyor” ifadesine çoğunun katılıyor olmasını ortaya koyan bir sosyo vizyon araştırması da, bahsedilen bu düşük olasılığı desteklemektedir. Bu sosyal grupların, toplumun yarısından fazlasını oluşturduğu düşünüldüğünde (Sinus Sosyovizyon 2007), bu gruplara sürdürülebilirliğin anlatılmasında medyanın etkili kullanımı da daha büyük önem taşımaya başlamaktadır1. Almanya’nın Kuzey Ren Vestfalya (KRV) Eyaleti, Çevre ve Doğa Koruma, Tarım ve Tüketici Hakları Bakanlığı (MUNLV) tarafından finanse edilen “Sürdürülebilirlik ve Medya – sürdürülebilirlik kavramının KRV medya ortakları çalışmalarına entegrasyonu” projesi, sürdürülebilirlik konularının yeni, gelişmekte olan ve henüz varolmayan medya formatlarıyla birlikte, halihazırda varolanlara nasıl entegre edilebileceğini göstermeyi amaçlamaktadır. Bu çalışmanın amacı, somut eylem ve proje fikirleri için bir çerçeve oluşturmaktır. Öyle ki, bu sayede kamu kuruluşları, farklı formatlarda geliştirilmiş “sürdürülebilirlik performanslarını” teşvik edebilsinler. Projenin sonuçları, 3 Aralık 2009 tarihinde UNEP/Wuppertal Enstitüsü Sürdürülebilir Tüketim ve Üretim Ortak Çalışma Merkezi’nde yapılan bir günlük bir çalıştayda ele alındı. Çalıştayın amacı, medya uzmanları, gazeteciler ve araştırmacıların bir araya gelerek proje bulgularını değerlendirmelerini sağlamak ve alınan geribildirimleri bu rapora yansıtmaktı. 1.2 Genel medya eğilimleri ve sürdürülebilirliğin medyadaki yeri Medya günümüzde toplumun önemli bir parçasını oluşturmaktadır. Bilgilendiriyor, eğlendiriyor, insanların fikir sahibi olmalarını sağlıyor olmanın yanı sıra medya, toplumu yönlendirici bir güç olarak da işlev görebilmektedir. Medya aslında insanların davranışlarını etkileyebilen bir unsurdur. Bu sayede de çoğu zaman, bir çok eğitim, din ya da siyasi kurumun geleneksel rolünü de üstlenmektedir (Reichertz 2000). Sürdürülebilirlik kapsamında medya, toplumun bakış açısının değişmesinde temel bir rol oynayabilmektedir. Medya formatlarının doğru kullanımı, insanlara kolaylıkla ulaşılmasını ve sürdürülebilirlik mesajları verilebilmesini sağlamaktadır. Pek çok çalışma, insanların bilgilerini medyadan aldıklarını, ondan birçok şey öğrendiklerini ve bazen de bu sayede yaklaşım ve davranışlarını değiştirebildiklerini göstermektedir 1 Tüketiciler, medya alışkanlıkları ve sürdürülebilirlik konularında yapılacak bir saha araştırması için farklı gruplara ve medya alışkanlıklarına bakılması faydalı olabilir; Haas (2007) bu konuları detaylıca inceleyen ilk araştırmacılar arasında yer almakta. Çeşitli gruplar arasında farklılıklar olsa da, çalışmanın amaçları açısından bakıldığında, bireysel analizler için bu projeden yeterli sonuçlar alınamamıştır. 6 www.scp-centre.org (Avrupa Barometresi - Europabarometer 2001, Porter Novelli 2002 ve 2005, Kaiser Ailesi Vakfı - Kaiser Family Foundation 2008, Reusswig ve arkadaşları 2004). Bununla birlikte, son yıllarda insanları etkileyen ve sürdürülebilirlik konularında doğru bilgi aktaran medya formatlarının tasarım ve uygulamasında sorunlar yaşanmaktadır. Bir çok siyasi lider, bilim adamı ve (toplumsal) düşünür, bilginin küresel olarak yayılması, iletişim sistemleri ve teknolojinin gelişmesiyle birlikte medyanın uluslararası alanda ağırlık kazanmasını, sürdürülebilirlik konularının benimsenmesini sağlamak amacıyla kullanılması konusunu tartışmaktadır. Öte yandan, medyanın sürdürülebilirliğin aktarımındaki rolünün anlaşılabilmesi için pek çok bilimsel ve çalıştay benzeri çalışma yürütülmektedir (Adolf- Grimme-Institut 2004 ve 2008; Ali 2002; Fleisch/ Camphausen 2002; Medien- workshop RNE 2004 ve 2006; Schwender/Schulz/ Kreeb 2008, Lubjuhn/Pratt 2009). Ancak bu konuların, başlıca medya formatları kapsamında kullanılmasını sağlayacak uzun vadeli çözüm ve stratejiler henüz tanımlanmış değildirler. Bu neden böyle? Bu bağlamda pek çok sorun ve ikilem mevcuttur. En çarpıcı olanlar kısaca şöyle özetlenebilir: Konunun zorluğu: Sürdürülebilirlik aktarılması zor bir konudur. Pek çok anlamı olan karmaşık bir meseleyle birlikte, sonuçta toplumsal değerlerin ve davranışların değişiminden bahsedilmektedir. Uzmanlar, sürdürülebilirlik konusunu medyada ele aldıklarında, karmaşıklığı azaltabilmek amacıyla, tekil kavramlar, somut gerçekler ve rakamlarla birlikte örnekler kullanmaktadırlar. Ancak böyle bir yaklaşım da, konulara sadece üstünkörü değinilmesi riskini taşımakta ve karmaşık süreçlerin anlatımını da güçleştirmektedir. Üstüne üstlük, medya profesyonellerinin bu konularla derinlemesine ilgilenecek vakitleri de yoktur. Aslında onlar için önemli olan, konuyu ele almış olmak ve de etkileyici bir manşet yakalayabilmektir. Medya uzmanlarının rekabeti: Gazeteciler, yapımcılar, metin yazarları ve halkla ilişkiler uzmanlarının profesyonel uzmanlıkları, sürdürülebilirlik ve sürdürülebilirliğin medyaya entegrasyonu konusunda değildir. Sürdürülebilirlik iletişimi konusunda halihazırda son derece kısıtlı eğitim olanakları bulunmaktadır. Lüneburg Üniversitesi2 örneğinde olduğu gibi, bu konularda halihazırda bazı çalışmalar yürütülüyor olmakla birlikte, gazetecilere özgü olan fırsatlar halen oldukça sınırlıdır (Dortmund Üniversitesi’ndeki Bilim Gazeteciliği ve Bremen Üniversitesi’ndeki Lisansüstü İletişim Programları’nın dışında). Bu durum da, acilen harekete geçme ihtiyacını doğurmaktadır. Medya kuruluşları/yazı işleri bölümlerinin yapıları: Medya kuruluşları/yazı işleri bölümleri seviyelerinde halen pek çok engel bulunmaktadır. Sürdürülebilirlik kavramı, medya kuruluşlarının kurumsal yapılarına henüz dahil edilmiyor. Örneğin basılı medyada, sürdürülebilirlik başlığına yer bile verilmiyor. Pek çok gazete ve televizyon uzun yıllardır çalışma biçimlerini değiştirmeden sürdürmektedir. 2 Bakınız www.sustainament.de ve www.uni-lueneburg.de/fb4/ 7 www.scp-centre.org Medya mantığı: Sürdürülebilirlik, akademik ortamlarda filizlenmiş olan bir kavramdır. Konunun medyanın ilgisini çekebilmesi de ancak, yapımcı ve tüketicilere medya “mantığıyla” hitap edilmesi kaydıyla olabilmektedir (örn. kısa, hızlı ve çekici formatlar). Halihazırda tüketicilerini “daha çevreci” davranışlara iten bir çok eski ve yeni medya iletişim aracı mevcuttur (bunlardan bazıları gazeteler, dergiler, internet, televizyon, web 2.0, vs). Örneğin, yeni formatlar insanlara kişisel olarak daha sürdürülebilir bir yaşama nasıl katkıda bulunabilecekleri bilgisi verebilmektedir. Farklı sürdürülebilirlik konularına ilgi duyan insanlarsa, yeni yeni gelişmekte olan ve LOHAS (Lifestyle of Health and Sustainibility – Sağlıklı ve Sürdürülebilir Bir Yaşam Tarzı) demografisi olarak adlandırılan bir hareketten etkilenmektedirler. Bu hareket de, değişen medya süreçlerine katkıda bulunmaktadır (konuyla ilgili detaylı bilgi aşağıda sunulmaktadır). Gerek dergiler ve internet, gerekse televizyonda olsun, sürdürülebilir yaşam ve tüketim konularında etkin iletişim yaklaşımları içeren medya seçenekleri sürekli olarak gelişmektedir. Bu durumun, özellikle web 2.0 medyası için geçerli olduğu da söylenebilir. Aşağıda, farklı medya formatlarındaki sürdürülebilirlik bağlantılı gelişmelerden seçilen örnekler sunulmaktadır: Basılı Medya: Ulusal ve uluslararası kapsamda özel ilgi alanlarına hitap eden dergiler, sürdürülebilirliğe açık, LOHAS tüketicilerine giderek artan bir biçimde ulaşmaktadır. Örnek olarak, LOHAS-magazine (ABD), Gruen (İsviçre) ve My life ve La vista (Almanya) dergileri verilebilir. Buna ek olarak, başlıca medya kuruluşları da sürdürülebilirlik konularına özgün, süreli yayınlar yayınlamaktadır (örn. Stern dergisi). Bir yayınevi olan Burda, yakın zamanda sürdürülebilirlikle ilgili yeni bir yazı işleri ofisi oluşturdu. Bu grubun gazetecilik yaklaşımı, şirketin çeşitli klasik medya ürünlerine de entegre edilmektedir. Televizyon: Televizyon programlarında da sürdürülebilirlik konularının ele alınmaya başlanması yönünde bir eğilim gözlemlenmektedir. Aralarında 3sat, ARD, SWR, WDR, ZDF doku, EinsPlus, National Geographic Channel, Discovery Channel, ARTE’nin de yer aldığı pek çok önemli kanal, düzenli olarak sürdürülebilirlik konularında programlar yayınlamakta, kimi zaman da bütün bir programı bu konulara adayabilmektedir3. Ancak bu yayıncılar, sürdürülebilirlik konulu içeriklerle, ortalama izleyiciler yerine, yüksek eğitim seviyesine sahip, kaliteli dergi ve belgesel talep eden grupları hedef almaktadırlar. 3 Sürdürülebilirlik konularını ele alan televizyon yayıncı ve formatları konusunda genel bir değerlendirme için Ek 1’e bakınız. 8 www.scp-centre.org Bu gelişmelere ek olarak, Almanya’da yakın zamanda yayınlanmaya başlayan ve enerji ve sürdürülebilir tüketim konularını temel alan ilk talk-show göze çarpmaktadır (ZDF kanalındaki Johannes B. Kerner’in programı). Program, izleyicilerin dikkatini çekebilmek için ünlü kişi ve politikacıları konuk olarak ağırlıyor. Bununla birlikte, program sunucuları da çevre dostu moda markalarının giysilerini giyiyorlar. Programın etkisini incelemek için görüşülen bir test izleyicisinin ifadesine göre, programı izleyerek geçirdiği 14 gün sonrasında, yaşam tarzı çok daha sürdürülebilir olmaya başlamış. Program aynı zamanda, medya profesyonelleriyle çalışarak, sürdürülebilirlik mesajlarının izleyicilere daha etkileyici bir şekilde sunulmasını sağlamaktadır. Bu konuya ilişkin detaylı bilgi Bölüm 3’te sunulmaktadır. Web 2.0: Web 2.0 kavramı, sürdürülebilir yaşam tarzı tartışmalarına yeni bir ivme kazandırmış bulunmaktadır. Web 2.0’ın katılımcı yapısı, sürdürülebilirlikle ilgili tabandan yukarıya doğru hareket eden bir ‘politik katılım’ ortamı geliştirmektedir. Web 2.0’ın sürdürülebilirlik hareketi, bireyin devlet müdahalesini beklemek yerine doğrudan eyleme geçerek, sürdürülebilir kalkınmaya yönelmesi biçiminde kimlik bulmaktadır. İlk LOHAS platformu olan www.lohas.de, 2006 yılında, bağımsız ve özerk bir inisiyatif olarak yayına başladı. Hemen ardından da “Karma Konsum” adlı bir blog bunu takip etti. Halen pek çok blog, tartışma grubu ve YouTube filmi, sürdürülebilirlik konularını şakacı ve eğlenceli bir tarzda izleyicilere aktarmaktadır. Web 2.0’ın çarpıcı bir başka bileşeni de, etkileşimli çevreci TV formatıdır. Yayın, esasen web tabanlı yapılmakta ve sahipleri de büyük kamu kuruluşları yerine küçük özel girişimcilerden oluşmaktadır. Örnekler arasında aşağıdakiler sayılabilir: http://4-seasons.tv/ (Almanya) www.green.tv (Birleşik Krallık) www.iturn.tv (İsviçre) www.lime.com (ABD) www.planetgreen.com (ABD - aynı zamanda televizyonda da yayınlanmaktadır) www.sundancechannel.com/thegreen (ABD - aynı zamanda televizyonda da yayınlanmaktadır). 9 www.scp-centre.org 1.3 Raporun yapısı ve bölümlerin özetleri Mevcut ve yeni medya formatlarının analizi Bölüm 2 ve 3’te ele alınmaktadır. Bölüm 4’te ise, sürdürülebilirlik konularının medyaya dahil edilmesi için önerilen yol haritası ve tavsiyeler, aynı zamanda da KRV medyasında yapılan örnek uygulamalar anlatılmaktadır. Bölüm 2 ve 3: Mevcut durum analizi Burada, mevcut ve yeni medya formatlarını geliştirecek proje fikirlerini teşvik amacıyla pek çok soru sorulmaktadır. Böylece sürdürülebilirliğin medya formatlarında yer alışını geliştirecek sağlam ölçütler tanımlanmaya çalışılmaktadır: Medya kullanıcıları ve sosyal gruplara nasıl odaklanılır ve bunlar nasıl analiz edilir? Sürdürülebilirlik kavramının aktarımını başarılı bir biçimde yapan iyi uygulamaların ölçütleri nedir ve bu ölçütler nasıl değerlendirilmelidir? Bu güne kadar hangi iyi uygulama örnekleri (ulusal ve uluslararası), sürdürülebilirlik konularının medyaya entegrasyonu ve tüketicilerine etkin çevreci mesajlar vermesi anlamında etkin olabilmiştir? Akademik çevrelerden, özellikle de iletişim bilimi, psikoloji ve sosyal bilimler alanlarında, medya kullanıcılarına sürdürülebilirlik konularını ulaştırmaya yönelik ne gibi sonuçlar alınmıştır? Bu sonuçlar uygulamaya nasıl dahil edilebilirler? Başarı ölçütleri nelerdir? Farklı medya formatlarında ne gibi tehlike ve riskler belirlenmiştir? Gelecek için ümit vaat eden eğilimler hangileridir? Hangi medya formatları sürdürülebilirlik konularının tüketicilere etkin aktarımı için daha yüksek bir potansiyele sahiptir? KRV’nin, yerel medya temsilcileri ve kurumlarının şartları düşünüldüğünde, hangi medya formatları analiz açısından etkin olur? Bunlardan hangileri desteklenmesi için KRV’ye tavsiye edilebilir? Bölüm 4: Kuzey Ren Vestfalya (KRV) bölgesine odaklanma ve yol haritası 2. ve 3. bölümlerde yapılan analizin sonuçları doğrultusunda, 4. bölümde sürdürülebilirliği medyaya entegre edebilmek için izlenecek yol haritasının oluşturulmasına odaklanılıyor ve aşağıdaki sorular soruluyor: Sürdürülebilirlik konularının medyaya entegre edilmesi için verilmekte olan politik mesajlar mantıklı mıdır? Sürdürülebilirlik konularının farklı medya formatlarına entegrasyonu için izlenilecek yol haritasında hangi faaliyet alanları olmalıdır? Kuzey Ren Vestfalya bölgesinin özel koşulları, bu bölgenin medya durumu açısından bölüm 4.4’te tanımlanıyor. Bu bölümde, KRV politikacıları tarafından uygulanabilecek bir yol haritası ve bunun için gerekli araçlar anlatılmaktadır. Bölümde aşağıda belirtilen sorular sorulmaktadır: 10 www.scp-centre.org Sürdürülebilirlik konuları KRV medyasına nasıl entegre edilmelidir? Bu bağlamda hangi araçlar kullanılmalıdır? Zaman içerisinde bu araçlar geliştirilip uygulanabilirler mi? Bu araçlar hangi medya profesyonellerine, kurumlarına ve kullanıcılarına ulaştırılmalıdır? Tasarım ve uygulama süreçlerinde hangi grup, hangi rolü üstlenmelidir? Raporun genel yapısı Şekil 1’de gösterilmektedir. Şekil 1: Raporun akışı Giriş, proje amaçları ve tanımlamalar (bölüm 1 - 2) Eğlence televizyonu ve basılı medya/web 2.0’de sürdürülebilirlik konularını uygulayan medya formatlarının mevcut durum analizi (bölüm 3.1) 10 İyi Uygulama örneğinin seçimi, tanımı ve değerlendirmesi (bölüm 3.1-3.3) Sonuçlar (bölüm 3.4) Sürdürülebilirlik konularının medyaya entegrasyonu için yol haritası (bölüm 4) 11 www.scp-centre.org 2 Sürdürülebilirliğin Medyaya Tanıtımı 2.1 Mevcut uygulamalardaki gelişmeler Son yıllarda, ağ oluşturma ve işbirliği girişimlerine çeşitli siyasi aktörler ve medya profesyonelleri arasında giderek daha sık rastlanır hale geldi. Buna ek olarak, medya ortamlarında sürdürülebilirlik odaklı işbirliği faaliyetleri de artmaya başladı. Dolayısıyla, medyayla ortaklık yapan siyasi aktörlerin bu konularda öğrenilebilecek pek çok şeyin olduğu tecrübeleri bulunmaktadır. Mevcut uygulamalardaki önemli gelişmeler şöyle özetlenebilir: İş dünyası ve medya temsilcileri, sürdülebilirlik konusunda bilgi aktarımını sağlamak amacıyla, proaktif bir biçimde, daha farklı medya formatları kullanmaya ve yeni pazarlar araştırmaya başlamışlardır (örneğin, Ütopya platformu, Bravo kampanyası “Bravo Artık Daha Yeşil” veya Pro7’nin “Yeşil7” kampanyası). Araştırma faaliyetlerine devlet desteği, sürdürülebilirlikle ilgili mesajların medya tüketicileri üzerinde ne kadar etkili olduğunu ölçmektedir (örneklerden bir tanesi, Alman Federal Eğitim ve Araştırma Bakanlığı tarafından finanse edilmekte olan “balance (f)” medya araştırma projesidir; bir diğeri ise Potsdam İklim Etkileri Araştırma Enstitüsü tarafından yürütülmekte ve Avrupa İklim Forumu ile birlikte Federal Çevre, Doğa Koruma ve Nükleer Güvenlik Bakanlığı tarafından ortaklaşa finanse edilmekte olan Çifte Etki (Double Impact) projesidir). Eğitim materyallerinin tedarik edilmesi için devlet desteği, medya kuruluşlarına yöneliktir (örneğin, Bundesstiftung Umwelt tarafından desteklenen “Graslöwen TV” adlı çocuk programı ve Federal Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Bakanlığı tarafından desteklenen detektiflik dizisi “Tatort: Manila”nın bir bölümünde olduğu gibi). Yasal düzenlemelerle ilgili tartışma ve öneriler (bölgesel, ulusal ve AB seviyelerinde), iş dünyasına, STK’lara ve diğer paydaşlara yönelik olarak, yeni sosyal içerikli fikir ya da görüşlerin geliştirilmesine neden olacak, yeni yaklaşımlar içindir. Bu kapsamda devlet kurumlarından böylesi talepleri karşılamaları ve medyada sürdürülebilirlikle ilgili konuların ele alınmasını sağlayacak stratejileri konusunda şeffaf ilkeler geliştirmeleri beklenmektedir. Buna bir örnek, devletin enerji tasarrufu veya enerji verimliliği ölçme konularında doğru bilgi temin ederek, bu konuların gündelik bir dizinin içinde geçmesini sağlayacak biçimde medyayla işbirliği geliştirmesi olabilir. 12 www.scp-centre.org Halihazırda medyada sürdürülebilirlikle ilgili konuların yer almasını teşvik edecek herhangi bir (yasal) düzenleme ve STK’ların, devletin ve iş dünyası mensuplarının bu konularda ne yapabileceklerine dair bilgi mevcut değildir. Yasal düzenlemeler kapsamında akademisyenler genellikle, farklı gruplar için mevcut olan “gri alanları” ortadan kaldıracak uygulamalar geliştirilmesini önermektedir (Brahnal 2009; Volpers ve arkadaşları 2008). Örneğin Lehr’e göre (2007), sosyal bazı konuların medyada öne çıkarılarak nasıl teşvik edileceği konusunda daha net düzenlemeler ve piyasanın daha şeffaf olmasının sağlanması (hangi kurumlar, hangi medya uzmanlarıyla ne yapacak) geliştirilebilecek olan alanlardır. 2.2 Rapor kapsamında ele alınacak sürdürülebilirlik konu başlıkları, medya iletişim biçimleri (formatları) ve türlerinin seçimi 2.2.1 Sürdürülebilirlikle ile ilgili konu başlıkları nelerdir? MUNLV’nin temel amaçlarından bir tanesi vatandaşların yeni değerler edinmelerine izin vermek ve sürdürülebilir yaşam tarzlarını benimsemelerini teşvik etmektir (MUNLV 2006: 341). “Sürdürülebilirlikle ilgili konu başlıkları”nın tanımlandığı bu rapor, tüketicilerin günlük hayatlarına uyarlayabilecekleri unsurları dikkate almaktadır. Ele alınan konu başlıkları: Sürdürülebilir tüketim nasıl gerçekleşir?: çevreci tüketim ve sosyal konular (örneğin adil ticaret) gibi temalar. Nasıl çevre dostu olacak bir biçimde yaşanır?: iklim değişikliği, enerji/kaynak verimliliğine değinen temalar. Daha sağlıklı bir yaşam nasıl sürdürülür?: sağlıklı yaşam tarzları veya organik beslenmeye değinen temalar. 2.2.2 Medya iletişim biçimleri (formatları) nelerdir? Genel anlamda biçim ya da format, bir nesnenin yapısını ifade eder. Medya iletişim biçimleri denildiğinde, medyanın sürdürülebilirlik konularını ele almak için kullanabileceği her türlü yayın düşünülebilir (Gledhill 1985, Neale 1980). Medyanın bir iletişim biçimi, televizyonda nasıl daha iklim dostu olarak yaşanabileceğini anlatan bir realite programı olabilir. Aynı zamanda, sürdürülebilirlik konularını tartışan ve videolar aktaran bir web 2.0 platformu ya da kaynak verimliliği konularını ele alan bir gazete yazı dizisi de bir medya iletişim biçimi olabilir. Bu rapor kapsamında analizi yapılan medya iletişim biçimlerine, medya tüketicilerine sürdürülebilirlik mesajları vermeye çalışan ve tercihen “eylem odaklı” olmakla birlikte, farkındalık, davranış ve tutumlarda değişimi teşvik eden her türlü televizyon programı, dizi, yazı dizisi veya platform dahil olabilir. 13 www.scp-centre.org 2.2.3 Seçilen medya iletişim türleri: eğlence televizyonu, basılı medya/web 2.0 teknolojileri Sürdürülebilirlikle ilgili konuların medyada ele alınmasını sağlayacak öneriler, araçlar ve yeni projelerin uygulanma alanı olarak eğlence televizyonu ve basılı medya/web 2.0’nin seçilmesini öneren temel yaklaşımlar şöyle özetlenebilir: Yaklaşım 1: Eğlence televizyonu ve basılı medya/web 2.0 davranış ve tutum değişikliğine sebep olma potansiyeli yüksek medya iletişim türleridir Reusswig ve arkadaşlarına (2004) göre, iklim değişikliği konularına değinen eğlence içerikli bir televizyon filmi izleyicilerin öğrenmesini sağlayabilmektedir. Filmi izledikten sonra seyirciler, hem kişisel olarak değişmeye daha istekli hem de siyasilerin iklim değişikliği konusunda harekete geçmesini talep edecek durumda olabilmektedirler. Porter Novelli’den bir Amerikalı araştırma dizisi olan Health Styles da (2002 ve 2005), eğlence televizyonunda sürdürülebilirlikle ilgili konuların ele alınmasıyla gerçekleşen öğrenme sürecini teyid etmektedirler. Televizyonda eğlence programları seyreden Amerikalıların yarısı verilen bilgileri doğru ve güvenilir bulduklarını ifade etmektedir. Televizyonda yayınlanmakta olan bir dizinin düzenli izleyicilerine, bu diziden sürdürülebilirlik konusunda herhangi bir şey öğrenip öğrenmedikleri sorulduğunda, izleyicilerin üçte ikisi olumlu cevap vermektedir. Buna ek olarak, izleyicilerin üçte biri de televizyonda izledikleri sağlık içerikli mesajlardan sonra bu konuda harekete geçmeye, organ bağışı yapmaya veya enerji tasarrufu yapmak için tencerenin kapağını kapatmak gibi kararlar verdiklerini ifade etmektedir. Öte yandan, bu programları izledikten sonra web 2.0 platformlarında görüş alış-verişi yapılması, öğrenmeyle ilgili önemli bir yansıtma süreci ve olası davranış ya da tutum değişikliklerini desteklemektedir. Witzel/Kaminski (2008) tarafından yapılan bir çalışma, “Dr. House” veya “Grey’s Anatomy” gibi tıbbi içerikli televizyon programların Alman izleyicilerini, dizilerde geçen olaylardan kendi gündelik hayatlarına uyarlamalar yapmaları konusunda, çok ciddi biçimde etkilediğini ortaya koymaktadır. Yaklaşım 2: Eğlence televizyonu, basılı medya ve web 2.0’ın başlıca medya tüketicilerine ulaşma konusunda ciddi bir potansiyeli söz konusudur İyi eğitim düzeylerine sahip “bilgi elitleri” için medya aracılığıyla sürdürülebilirlik konularının ele alınmasını sağlayan birçok medya iletişim türü mevcuttur. Bu tür iletişim araçları mesajlarını aktarmak için çoğunlukla veri tabanlı, sayısal ve temel bilgi içeren yaklaşımları tercih ediyorlar. Bu yaklaşımın örnekleri, ZDF: “ZDF-Umwelt” (ZDFçevre), Arte: “Küresel TV-magazin”, “Nachrichten vom blauen Planeten” (mavi gezegenden mesajlar), Amerikan internet platformu “Treehugger”, veya İngiltere’deki “Etik Tüketici (Ethical Consumer)” dergisi olabilir. Daha iyi eğitimli gruplara ulaşılmasını sağlayan birçok yöntem bulunmakla birlikte, Almanya’daki başlıca medya tüketicilerine (özellikle alt ve orta sosyo-ekonomik 14 www.scp-centre.org gruplara) ulaşılmasını sağlayacak yaklaşımlar halihazırda geliştirilmiş değil ve bu konularda varolan araştırma miktarı da oldukça sınırlıdır. Clobes/ Hagesdorn’a göre (2008), başlıca medya tüketicilerine aşağıda sunulmakta olan iletişim yaklaşımları aracılığıyla ulaşılabilir: Doğrudan ve şeffaf olarak, Empati yaratarak ve izleyicilerle aynı seviyede olarak, Ciddi bir zorunluluk mesajı ileterek ve bunu doğrusal ve mantıklı bir yaklaşımla yaparak (çok fazla teoriye girmekten kaçınmak), Konunun, gündelik ve sosyal hayata dair bir anlayış olması gerektiğini hissettirerek. (Bu, yeni yaşam tarzlarına, ilişkilere, küreselleşmeye, göçe ve nüfus yapısındaki değişimlere dair bilgiler aracılığıyla sağlanabilir), Duygu odaklı olarak; herhangi bir yargılamada bulunmadan eğlenceli unsuları ele alarak. Eğlence televizyonu ve basılı medya/web 2.0 yukarıda bahsedilen bu özelliklerin bir çoğuna zaten sahiptirler. Bütün bu iletişim türleri hem eğitimli medya izleyicileri için varolan medya biçimlerinin kapsamını genişletebilmekte hem de, belki daha da önemlisi, ulaşılması daha zor olan, daha az eğitimli medya tüketicilerine hitap eden başlıca medya iletişim biçimlerinde sürdürülebilirlikle ilgili konuların ele alınmasını sağlayabilmektedirler. Yaklaşım 3: Almanya’da en çok tüketilen medya iletişim biçimi televizyondur Medya tüketicilerinin %87,5’u haftada, birden fazla televizyon izlemektedir. Bu istatistik de, televizyonu Almanya’da en çok tüketilen medya aracı haline getirmektedir. Daha da ötesinde, 1996 ila 2008 yılları arasında, ortalama bir izleyicinin günlük televizyon izleme süresi 196 dakikadan 225 dakikaya yükselmiştir4. Buna ek olarak, televizyon izleme oranları yaşla birlikte de artmaktadır. 2008 yılında, 14 ila 19 yaş arası gençler günde ortalama 149 dakikayı televizyon seyrederek geçirirken, 70 yaşındakiler günde ortalama 253 dakika televizyon izlemişlerdir5. Bütün bu istatistikler, Almanya’da televizyonun gittikçe artmakta olan bir biçimde tüketilmeye başladığını göstermektedir (Volpers ve arkadaşları 2008). 4 http://www.ard.de/intern/basisdaten/onlinenutzung/onlinenutzung_3A_20zeiten_20und_20dauer/-/id=55190/1l98aso/index.html, (25.06.2009) 5 http://www.ard.de/intern/basisdaten/mediennutzung/zeitbudget_20f_26_23252_3Br_20audiovisuelle_20medien/-/ id=54984/sfyd65/index.html, (25.06.2009) 15 www.scp-centre.org Kısa bir değerlendirme: Televizyon aracılığıyla sürdürülebilirlik konularının iletişimi için başarı unsurları Özellikle yorucu bir günün sonunda televizyon izlemenin sağladığı rahatlama ve sunduğu eğlence izleyiciler açısından önem taşıyan, ödüllendirici unsurlardır. İnsanlar genellikle davranışları (sürdürülebilir) taklit ve adapte etme eğilimde oldukları için televizyon yıldızlarının davranışları önemli birer rol modeli olarak kullanılabilir. Yaşanmış gerçek hikayelerden alıntılar yapılması – izleyiciler hikayelerle kendi yaşamları arasında bağlantı kurabilirler. Bütün yaş gruplarına hitap edilmesi. İletişimi sürdürme konusunda fırsat sunma (örneğin, internet, telefon hatları). Yaklaşım 4: Gazeteler, sürdürülebilirlikle ilgili konular hakkında yayınladıkları süreli tartışmalarla birlikte ek yayınlar da sunabilmektedirler Gazete, Almanya’da üçüncü en çok tüketilen medya aracıdır. Nüfusun %77’si en az haftada bir kere gazete okumaktadır6. Gazetelerden sonra, nüfusun %37,7’si hafta en az bir kere kitap ve %32,8’si de dergi okumaktadır (ARD-ZDF Studie 2007). Basılı medya, bilgiyi son derece çarpıcı biçimlerde aktarabilme özelliğine sahiptir. Bu da okuyucularına günlük hayatlarıyla ilgili ilginç bilgiler edinme fırsatı vermektedir. Son yıllarda ek yayınlar basılı medyanın odak noktası haline gelmiştir (Fischer 2003) ve tüketici davranışlarıyla ilgili bilgiler bu yayınlarda yer almaktadır. Basılı medyada yer alan kampanya veya makaleler süreli bir biçimde devam ettirilebilmektedir. Örneğin, küresel iklim değişikliği konusundaki bir yazı dizisi birkaç hafta boyunca devam edebilmektedir. Buna ek olarak, yaşam tarzları veya enerji gibi konularda daha detaylı ve güncel bilgi sahibi olunmasını sağlama doğrultusunda, basılı medya sürekli yeni bilgi aktarma fırsatına da sahip olabilmektedir. 6 http://www.ard.de/intern/basisdaten/mediennutzung/mediennutzung_20und_20freizeitbesch_26_23228_3Bfti/-/ id=54992/15w2mhl/index.html, erişim tarihi 31.03.2009 16 www.scp-centre.org Kısa bir değerlendirme: Basılı medya aracılığıyla sürdürülebilirlik konularının iletişimi için başarı unsurları Yaratıcı ek yayınlar: Yaratıcı birtakım yayınlar geliştirilerek (örneğin, evde nasıl enerji tasarrufu yapılacağıyla ilgili bir kontrol listesi) sürdürülebilirlikle ilgili bilgi, tutum ve davranışlar aktif bir biçimde etkilenebilir. Tekrar, algıyı destekler: Haberler ve bilgi, sıklıkla tekrar gözden geçirilip düzeltilebilir ve de zaman içinde derinleştirilebilir (örneğin, yeni sosyal içerikli iş kavramlarına ilişkin yazı dizisiyle). Gerçek hayatla ilişkili olan içerik ve yapılar sayesinde tüketicilere ulaşma ve davranışları etkileme konusunda daha başarılı olunabilir. Yaklaşım 5: Web 2.0, özellikle genç tüketiciler arasında, ilişki kurulmasını ve bilgi alış-verişi yapılmasını teşvik etmektedir ARD ve ARD/ZDF tarafından yapılan bir araştırmaya göre, günlük ortalama internet kullanım süresi 1997 yılındaki 2 dakikadan, 2008 yılında günlük ortalama 58 dakikaya yükseldi7. İnternetin en yoğun kullanıcıları 14 ila 29 yaş arası gençler. Bu gençlerin internet kullanımı günlük ortalama 120 dakikaya yükselmektedir. Bu yaş grubundaki internet kullanım oranları küresel olarak da benzerlik göstermektedir. İnternet kullanımı 30 yaş üzerinde ciddi bir azalma göstermektedir8. İnternet, bilginin hem bağımsız hem de interaktif biçimde aktarılmasına olanak sağlamaktadır. Herkese açık internet sitelerinde yayınlanan web bloglarının veya günlüklerin üretim ve tüketimlerinde önemli artışlar yaşanmaktadır. Web blogları, internet kullanıcılarına başkalarıyla fikir alış-verişi yapabilme ve tartışabilme olanağı sunmaktadır. İnternetteki bu hızlı (gerçek zamanlı) ve interaktif iletişim biçimi yeni mesaj ve fikirlerin çok çabuk oluşmasına ve yayılmasına da sebep olmaktadır. Böylesi bir süreçle, yeni konu ve bakış açılarının toplumun geneline hızlıca ulaşması sağlanmaktadır. Bu nedenle de televizyon programları, gazeteler ve radyo yayınları, vermek istedikleri mesajın erişim alanını genişletmek amacıyla, ek bir format olarak internet üzerinde de yayın yapmaktadırlar. İnternetin bilgiyi daha derin ve geniş bir şekilde aktarabilme potansiyeli, onu karmaşık sürdürülebilirlik konularının iletişimi için çok uygun bir zemin haline getirmektedir. Bu durum, interaktif yapısı dikkate alındığında, web 2.0 için daha fazla geçerli olmaktadır. Web 2.0’ın açık ve interaktif yapısının da tabi ki olumsuz yanları bulunmaktadır. Bu platformlara herhangi bir kullanıcı, herhangi bir katkıda bulunabilir; hatalı, uygunsuz ve hatta içerik dışı bilgi ekleyebilir. Bu durum da bilginin eksik, yanlış veya yönlendirici olabilmesi olasılığını yanında getirir. 7 http://www.ard.de/intern/basisdaten/onlinenutzung/onlinenutzung_3A_20zeiten_20und_20dauer/-/id=55190/1l98aso/index.html (25.06.2009) 8 http://www.ard.de/intern/basisdaten/onlinenutzung/soziodemografie_20der_20onlinenutzer/-/id=55174/oc4awv/index.html (25.06.2009) 17 www.scp-centre.org Kısa bir değerlendirme: Web 2.0 aracılığıyla sürdürülebilirlikle ilgili konuların iletişimi için başarı unsurları Başlık veya konuya özgü tartışma platformları oluşturulması. Detaylı haberlerin, mesajların ve arka plan bilgisinin oluşmasına ve dağıtımına olanak sağlanması. Gerçek zamanlı iletişim sağlanması. Katılımcı ve interaktif ortamların yaratılması (bloglar ve web toplulukları gibi). Televizyon, basılı medya ve radyo formatları arasında çapraz işbirliklerinin yapılması. Yaklaşım 6: Eğlence televizyonu, basılı medya ve internet KRV çevresinde belirleyici rol oynayan medya iletişim araçlarıdır Eğlence TV KRV, büyük çoğunluğu eğlence programlarına yoğunlaşan, önemli miktarda televizyon kuruluşuna ev sahipliği yapmaktadır. Kuzey Ren Vestfalya (KRV) Medya Kurulu (LfM)9 tarafından denetimi yapılan 30 özel televizyon yayıncısından 19’u, sadece eğlence programlarına odaklanmaktadır (SüperRTL ve VOX gibi). Bu 19 yayıncıdan 5’i, bölgede yaşayan birinci ve ikinci nesil göçmenlerin ilgi alanlarına hitap etmektedir. Bu göçmen grupları, 2005 yılında, KRV nüfusunun %22,4’ünü oluşturmaktaydı10. Bu gruplar aynı zamanda, televizyon dizileri ya da aile programları gibi yayınlar aracılığıyla, bilgiyi duygusal yollarla almayı tercih eden kişilerden oluşmaktadır11. Basılı medya KRV’de aynı zamanda yüksek bir gazete ve dergi yoğunluğu da bulunmaktadır. Bölgede 40 yayın evi ve 42 gazete faaliyet göstermektedir. Bunlara ulusal olarak dağıtımı yapılan bazı gazete ve dergiler de dahildirler. Ancak, bölgedeki yoğunluğun yanı sıra, genel anlamda gazetelerin okur sayısı gittikçe azalmaktadır. Gazete okuma alışkanlığını bırakanlar arasında en çok, basılı medyadan çok interneti tercih eden, 40 yaş altı grubuna mensup kişiler bulunmaktadır (Ek 2, Zeitungsmarkt KRV, basılı medya piyasası konusunda daha detaylı bilgi vermektedir). 9 www.alm.de/programmveranstalter/listview.php?iSystem=1&iLMA=9&sSearch= (28.04.2009) 10 www.mags.nrw.de/sozber/sozialberichterstattung_nrw/aktuelle_berichte/SB2007_Zusammenfassung.pdf (28.04.2009) 11 www.wdr.de/themen/politik/nrw02/integration/medienkonferenz/studie/index.jhtml (28.04.2009) 18 www.scp-centre.org Yaklaşım 7: Bazı KRV medya kuruluşları son zamanlarda eğlence televizyonu ve basılı medya/web 2.0 tarafından ele alınan konulara sürdürülebilirlik konularının dahil edilmesini değerlendirmeye başladılar. Böylelikle gelecek için planladıkları etkinlikleri bu gelişmelerle ilişkilendirme fırsatı elde ettiler. Medyada sürdürülebilirlikle ilgili konuların ele alınıyor olması KRV bölgesinde 1990’lı yıllara dayanmakta olan bir alışkanlıktır. KRV sürdürülebilirlikle bağlantılı konuların çok büyük oranda ilgi çektiği bir bölge olmamakla birlikte, özellikle eğlence televizyonu, basılı medya ve web 2.0 aracılığıyla sürdürülebilirlik konularına medyada yer verilmesini aktif olarak teşvik etmeye başlayan ilk bölgedir. Aşağıda sürdürülebilirlikle ilgili konuların iletişimini teşvik eden, KRV merkezli bazı kurum, kuruluş ve medya programları hakkında bilgi verilmektedir12: Adolf-Grimme Enstitüsü (www.grimme-institute.de), sürdürülebilirlikle ilgili konulara odaklanmakta olan lider bir Alman medya kuruluşudur. Yapmakta oldukları araştırmalardan biri, sürdürülebilir televizyon programcılığı konusundadır. Enstitü 20072008 yıllarında, sürdürülebilirlik konularının başlıca eğlence televizyonu yayınlarına dahil edilmesi konusunda, özel ve kamu televizyon uzmanlarıyla bir dizi çalıştay gerçekleştirmiştir (bakınız Clobes/Hagedorn 2008)13. Olumlu tarafından bakıldığında, bu çalıştaydan elde edilen temel bulgulara göre TV profesyonelleri (1) sürdürülebilirlik konularını programlarına dahil etme açısından son derece açık fikirli olmakla birlikte izleyici tarafından da talep olduğunu bilmekte ve (2) sürdürülebilirliği yayın içeriklerine dahil etme konusunda birçok yaklaşım olabileceğini ifade etmektedirler. Ancak, aynı çalıştay bulgularına göre TV profesyonelleri (3) sürdürülebilirliğin iletişimi açısından yeni fikir eksikliği de yaşamaktadırlar. Ancak, gerçek hayatla bağlantı kurma çalışmalarının iyi bir yaklaşım olduğunu ve (4) sürdürülebilirlik konusunda hikaye yaratıcılarının desteklenmesi gerektiğini düşünmektedirler. Netzwerk Zukunft Lernen/Projektgruppe Medienkompetenz (www.aktion-zukunftlernen.de) (Gelecek için Öğrenme Ağı / Medya uzmanlığı grubu projesi), 2006 yılında KRV yönetimi tarafından finanse edilerek faaliyetlerine başlayan, üniversite merkezli bir girişimdir. Girişimin başlatılmasındaki amaç, KRV bölgesinde sürdürülebilir kalkınma için eğitim faaliyetlerinin desteklenmesini sağlamaktır. “Medya uzmanlığı” proje grubu Şubat 2009’da, KRV’deki medya profesyonelleri arasında sürdürülebilirlikle ilgili bilgi paylaşımını teşvik amacıyla kuruldu. 2009 yılının sonbaharında da genç gazeteciler için, sürdürülebilirlikle ilgili konuların medyaya entegrasyonu konusunda bir çalıştay düzenledi. ecmc Europäisches Zentrum für Medienkompetenz (Avrupa Medya Okur Yazarlığı Merkezi), yeni medya kuruluşlarının sürdürülebilirlik konularındaki uzmanlığını geliştirmeyi amaçlayan bir hizmet kuruluşudur. “NRW denkt nach(haltig)” (KRV sürdürülebilir 12 KRV medya kuruluşlarıyla ilgili genel bir değerlendirme Ek 3’te görülebilir. 13 Televizyon uzmanları altı farklı TV kuruluşundan geldi (WDR, RTL, Eyeworks, ZDF, ProSieben, UFA Entertainment). Bunlardan WDR, RTL ve Eyeworks, NRW merkezli kuruluşlardır. 19 www.scp-centre.org düşünüyor) www.nrw-denkt-nachhaltig.de, ‘Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma için Eğitim İnisiyatifi’ tarafından desteklenen bir “ecmc” projesidir. Projenin temel amacı, KRV kaynaklı sürdürülebilirlik projelerine odaklı interaktif bir web blogu aracılığıyla, vatandaşların bilgilendirilmesini sağlamak ve bu konulara ilişkin tartışma ortamları oluşturmaktır. Deutsche Welle Akademisi (www.dw-world.com), çevre gazeteciliği konusunda eğitim ve çalıştaylar düzenlemektedir. Düzenlenen eğitimlerin birçoğu yabancı gazetecileri hedef almaktadır. Buradaki amaç, etki gücüne sahip böyle bir insan grubunu, sosyoloji ve ekoloji merkezli olarak sürdürülebilirlik konularında hassas hale getirmektir. Çevre gazeteciliği eğitim programları, Akademi’nin mesleki eğitim programlarının en önemli parçalarından bir tanesidir. WDR (www.wdr.de), Adolf-Grimme Enstitüsü’yle işbirliği içinde medyaya sürdürülebilirliğin entegrasyonu konulu bir dizi çalıştay düzenlemekte ve bu konuda başka kurumlarla işbirliği yapma olasılığı da her zaman bulunmaktadır. Duisburg-Essen Üniversitesi, İletişim Çalışmaları Enstitüsü (www.uni-duisburgessen.de/kowi/JReichertz.shtml), sürdürülebilir eğlenceli medya formatları konusunda bir araştırma yürütmektedir. Enstitü, bu araştırma için ulusal ve uluslararası medya kuruluşları ve profesyonelleriyle işbirliği yapmaktadır14. 2009/2010 kış döneminde Enstitü, iletişim, pedagoji ve tasarım öğrencilerine yönelik, eğlenceli medya formatlarına sürdürülebilirlik konularının dahil edilmesi konusunda bilimsel ve pratik kapsamlı bir eğitim düzenledi. Initiative für Nachhaltigkeit (www.initiative-für-nachhaltigkeit.de) (Sürdürülebilirlik İnisiyatifi), Duisburg-Essen Üniversitesi’nde öğrenciler arasında sürdürülebilirlikle ilgili bilgi ve iletişimin arttırılması amacıyla kuruldu. İnisiyatif son yıllarda, sürdürülebilirlik medya profesyonelleri, araştırmacılar ve öğrenciler arasında diyalogu teşvik eden bazı seminerler düzenlemektedir. 2009-2010 döneminde, öğrenciler arasında sürdürülebilirlik konusunda olumlu tutum ve davranış değişimini ve farkındalığın arttırılmasını amaçlayan, sürdürülebilir bir medya kampanyası düzenleme planları da bulunmaktadır. KRV bölgesinde bulunan ve yukarıda bahsedilmekte olan kurum ve kuruluşlar, sürdürülebilirliğin eğlence televizyonuna, basılı medyaya ve internet formatlarına sistematik olarak dahil edilmesi amacını taşıyan, etkili bir yol haritası için bir temel oluşturmaktadırlar15. 14 Örnek olarak Lubjuhn/Bouman’a bakınız (2009). 15 Burada sunulmakta olan yaklaşımlar radyo yayıncılığı için de geçerli olabilir ancak, bu medya aracı bu çalışma kapsamına dahil değildir. 20 www.scp-centre.org 3 Sürdürülebilirliğin Medyaya Entegrasyonu Konusunda İyi Uygulama Örneklerinin Analizi Politika belirleyici bir yol haritası için etkili araçlar geliştirmek açısından, halihazırda sürdürülebilirlikle ilgili konuları eğlence televizyonu, basılı medya ve internet gibi ortamlarda ele alan, eski ve yeni medya yaklaşımlarını analiz etmek önem taşır. Bu bölümde, varolan iyi uygulama örnekleri hakkında genel bir değerlendirme yapılması amaçlanmaktadır. Bu amacı yerine getirebilmek için de, önce iyi uygulama örneklerinin seçim ölçütlerini ve değerlendirmeleriyle ilgili bakış açılarını belirlemek gerekmektedir. Bu kapsamda, kullanılan örneklerle ilgili sistematik bir karşılaştırma yapılmasına olanak sağlayan detaylı analiz, bölüm 3.1’de görülebilir. Söz konusu analizin arka planındaki süreçler de, bölümler içinde ayrıca anlatılmaktadır. Buna ek olarak, bölüm 3.2 ve 3.3’de dört tane iyi uygulama örneği özetlenmektedir. Bu özetler, her bir medya türü (eğlence televizyonu ve basılı medya/web 2.0) için varolan 10’ar olasılık arasından, bir ulusal, bir de uluslararası olmak üzere, seçilen (detaylar için Ek 5’e bakınız), iyi uygulama örnekleridir. Son olarak, bölüm 3.4’te sunulan sonuçlar Bölüm 4’te önerilen yol haritası için bir temel teşkil etmektedir. 3.1 Yöntem ve Seçim Ölçütleri Sürdürülebilirlik konularının iletişimi konusunda uzun zamandır kullanılmakta olanlarla birlikte, yeni ve özgün olarak geliştirilen medya yaklaşımlarının özellikleri şöyle özetlenebilir: Sürdürülebilirlik konularının geleneksel medya yaklaşımları aracılığıyla aktarılması genellikle şu özelliklerle tarif edilmektedir: Temel diyalog, Betimleyici, açıklayıcı bilgi, Uygulamada başarılı oldukları bilinen, onaylanmış program türleri biçiminde, Yaşam tarzı konularında sınırlı odaklanma, Olumsuz senaryolar iletme (“Eğer ........ yapmazsak, dünya yok olacak”). 21 www.scp-centre.org Sürdürülebilirlik konularının yeni medya formatları aracılığıyla aktarılması genellikle şu özelliklerle tarif edilmektedir: Önemli ölçüde katılımcı, diyalog odaklıdır (web 2.0, sosyal pazarlama), Çapraz-medya yaklaşımı uygulamalarını içerir, Bilgi aktarımının ve soruna yönelik konuların ötesine geçer, Çözüm ve eylem odaklıdır, Tutum ve davranışlarda değişimi tetikler, İzleyicileri suçlayıcı, olumsuz senaryoları yaymak yerine, medya kullanıcıları için kişisel avantajları vurgular (örneğin eğlenceli unsurları), Yeni bakış açısı, yaşam tarzı odaklıdır. Geleneksel ve yeni medya formatları arasındaki farklara rağmen, bu çalışmada yer alan bu analizde, ikisi arasında bir ayrım yapılmamaktadır. Farklı özellikler, , araştırma ekibi tarafından bir stratejik analiz ve değerlendirme aracı olarak tespit edildiler ve de bu özellikler, farklı analitik yaklaşımlar için temel oluşturma amacında değildirler. Bu rapor, iyi bir uygulama için stratejik analiz önermenin yanı sıra, iyi uygulama örneklerini sistematik olarak karşılaştırmakta ve her bir format için bir etkililik değerlendirmesi sunmaktadır. Söz konusu çalışma, aşağıda ana hatlarıyla belirtilmiştir. 3.1.1 Medyanın mevcut durum analizi ve iyi uygulama örneklerinin seçim ölçütleri Bu rapor, önerilen olan yol haritası için bir referans noktası oluşturması amacıyla, aşağıda sunulan on tane iyi uygulama örneğini ele alacaktır: Eğlence televizyonu: Welt der Wunder (ulusal, eğlence TV) Lindenstraße (ulusal, eğlence TV) Graslöwen TV (ulusal, eğlence TV) Echt Elly (uluslararası/Hollanda, eğlence TV) Grey’s Anatomy (ulusal/ABD, eğlence TV) Basılı medya/internet: Utopia (ulusal, internet/web 2.0) Bravo goes green (ulusal, basılı) My Life (ulusal, basılı/internet) The Guardian (uluslararası/İngiltere, basılı/intenet) Good (uluslararası/ABD, basılı/internet) 22 www.scp-centre.org Bu on iyi uygulama örneği bazı seçim ölçütleri kullanılarak belirlendiler. Söz konusu çalışmada, varolan 33 eğlence televizyonuyla birlikte, 30 basılı medya ve internet formatı arasından yapılan seçim için aşağıda sunulmakta olan unsurlar ölçüt olarak kullanıldı: 1. siyasi kurumların katılımı ve devlet tarafından üstlenilen rollerin çeşitliliği (örneğin, danışmanlık, eğitim malzemelerinin tedariki, etkinlik veya panel gibi organizasyonların tasarım ve uygulaması ve/veya finansman)16, 2. başlıca medya iletişim araçlarına vurgu, 3. davranış değişikliğinin teşvik edilmesine vurgu, 4. akademik araştırmaların varlığı, 5. yeni medya yaklaşımlarına vurgu, 6. ulusal ve uluslararası inisiyatifler.17 3.2 Eğlence televizyonundan seçilen iyi uygulama örnekleri Araştırma ekibi, verimli olabilmek amacıyla eğlence televizyonu, basılı medya ve internetten seçilen iyi uygulama örnekleri arasında bir eleme yaptı. Bunun sonucu olarak, bölümler 3.2 ve 3.3’te sadece ikişer iyi uygulama örneğinin özeti aktarılmaktadır (bir ulusal ve bir uluslararası). Seçilen bütün iyi uygulama örneklerinin genel değerlendirmesi Ek 5’te de görülebilir. 3.2.1 Welt der Wunder (ulusal iyi uygulama örneği) Genel tanım Welt der Wunder, izleyicilerinin bilgi, tutum ve davranışlarını olumlu yönde etkilemek amacıyla, kolay anlaşılabilen ve eğlenceli ama aynı zamanda eğitici ve araştırmaya dayalı hikayeler anlatan, böylece eğlendirirken bilgilendiren bir habeğlence (infotainment) televizyon programıdır. Welt der Wunder’in ilk bölümü, 1996 yılında Pro7 tarafından yayınlandı. Ancak program 2005 yılından bu yana yayın RTL2’de devam etmektedir. Welt der Wunder, Almanya’da sürdürülebilirlik alanında çalışan paydaşlarla bir ortaklık kapsamında hazırlanan ve sürdürülebilirlikle ilgili konulara odaklanan ilk bilgilendirici eğlence programı oldu. İşbirliği 2001 yılında, Welt der Wunder’in sunucusu Henrik Hey ve Hohenheim Üniversitesi’nden Martin Kreeb tarafından başlatıldı. Bu ortaklığın kurulmasındaki amaç, (1) Welt der Wunder’de sürdürülebilirlik mesajlarının 16 Bu unsurlarla ilgili daha detaylı bilgi için Ek 4’e bakınız. 17 Uzmanlarla yapılan çalıştayda başarılı medya yaklaşımları için ek ölçütler dile getirildi: (a) yaklaşımların çapraz paylaşımları, (b) yaklaşımın tasarımına başlıca medya tüketicilerinin dahil edilmesi, (c) hedef grubun detaylı analizi, başlıca medya tüketicileri yaklaşımların temeli olmalı ve (d) medya tüketicileri için kuru bilgi almak yerine katma değer sahibi olduğunu hissettiren bir yaklaşım olması. 23 www.scp-centre.org verilmesini güçlendirecek ve (2) verilen mesajların etkisini detaylı olarak değerlendirebilecek bir proje oluşturmaktı. Proje, sürdürülebilirlikle ilgili konuların aktarımı için geleneksel anlamda ulaşılması zor olarak bilinen ve “yönetilemeyen sürdürülemez tüketiciler” diye adlandırılan izleyici gruplarına odaklandı. Ortaklar 2003 yılında, Hohenheim Üniversitesi’nin liderliğinde, Alman Eğitim ve Araştırma Bakanlığı’ndan bir araştırma hibesi aldılar. Bunun üzerine çeşitli araştırma kurumları ve üniversitelerden sürdürülebilirlik uzmanlarıyla birlikte çalışan Welt der Wunder, sürdürülebilirlikle ilgili konuları ele alan bazı bölümler yayınlamaya başladı. Bu bölümlerin altı tanesi, Kasım 2004’le Temmuz 2005 tarihleri arasında gösterildi. Bölümler şu konulara odaklanmaktaydı: • Ağaç ürünleri (sürdürülebilir bir kaynak olması yönüyle), • Atlantropa, 1920’lerden bu yana Cebelitarık Boğazı üzerinde kurulması planlanan ancak gerçekleşmemiş olan, dev bir hidroelektrik santralinin yapılması halinde doğacak olan ekolojik sonuçlarla nasıl başa çıkılabileceği, • Beslenmenin geleceği, • Temizlik malzemeleri ve deterjanlar, • Yoğun iş yaşamı sonucu uzun süreli fiziksel ve ruhsal yorgunluk (özel – iş yaşamı dengesi), • Hızlı araba kullanma eğilimde olanlar (araba kullanma alışkanlıkları). Araştırma projesi, bu altı bölümün izleyiciler üzerindeki etkisini inceledi ve akademisyenlerle uzmanların programda verilen sürdürülebilirlik mesajları hakkındaki izlenimlerini değerlendirdi. İzleyicilerin programa duygusal-algısal katılımını, sürdürülebilirlikle ilgili verilen mesaj ve her bir bölümün izleyiciye erişimini ölçmek üzere bir endeks geliştirildi. Araştırmadan elde edilen asıl sonuca göre, aslında, sürdürülebilirlik konularının bir “çekicilik” sorunu yoktur ancak, izleyicilerin algısı belirli konuların ele alınış biçimlerine göre çok değişmektedir. Öte yandan araştırmacılar, medya paydaşları için sürdürülebilirlikle ilgili güvenilebilir kaynak ve tanınmış sürdürülebilirlik uzmanlarının iletişim bilgilerine ulaşabilecekleri bir internet platformu oluşturdular (B.Con). Ortaklık çerçevesinde yürütülen diğer bir faaliyet de, televizyon paydaşları ve sürdürülebilirlik uzmanlarıyla araştırma sonuçlarının paylaşılması ve işbirliği için diyaloğu ve de karşılıklı anlayışı doğal bir çerçeve içinde güçlendirmek amacıyla bir çalıştaylar dizisinin düzenlenmesiydi. Welt der Wunder ayrıca, “Wdwip.TV” adında bir IP (İnternet Protokolü) televizyon programı da oluşturdu. “Wdwip.TV”, Welt der Wunder televizyon yayınlarından hemen sonra, medya kullanıcılarının sürdürülebilirlikle ilgili bazı konuları interaktif bir biçimde “internette canlı” olarak tartışmalarına olanak sağladı. 24 www.scp-centre.org Paydaşlar Welt der Wunder ve araştırma projesi, farklı alanlardan paydaşları konuya dahil etmek üzere bazı adımlar attı. Federal Eğitim ve Araştırma Bakanlığı projeye devlet adına paydaş olarak dahil oldu ve de projenin finansmanını temin etti. Medya tarafından Welt der Wunder, sürdürülebilirlikle ilgili bölümler için metin yazarı ve yayıncı rolünü üstlendi. Araştırma dünyasından paydaşlar Hohenheim Üniversitesi Çevre Yönetimi Bölüm Başkanı, Bremen Jacob Üniversitesi, Adolf-Grimme Enstitüsü ve nwd Enstitüsü oldu. Araştırma ortakları, sürdürülebilirlik uzmanlarının ve televizyondan paydaşların bir araya gelmelerini sağlayan ve Welt der Wunder’e sürdürülebilirlikle ilgili bilgi ve geribildirimlerde destek olan çeşitli araçlar ve etkinlikler geliştirdiler. Özel sektör adına projeye, bir iletişim ajansı olan Lichtl Ethics & Brands katıldı. Ajans proje için “Çevlence” (ecotainment) adı verilen, duygusal tabanlı bir pazarlama kavramını ortaya koydu. Çevlence sürdürülebilirlik hizmet ve ürünlerini, duygusal ve yaşam tarzı odaklı bir yaklaşımla tüketicilere ulaştırmayı amaçlamaktadır. Hedef grup Welt der Wunder, bölüm başına iki ila üç milyon izleyiciye ulaşan ve oldukça iyi tanınan bir televizyon programıdır. Welt der Wunder, sürdürülebilirlikle ilgili artan sayıda bilgi ve online video programcılığı içeren bir web sitesinin oluşumunu takiben, sürdürülebilirlik konularının aktarımı konusunda gittikçe artan başarılar yakalamaya başladı. Buna ek olarak, artık Welt der Wunder tarafından yayınlanan basılı bir dergi de mevcuttur. Welt der Wunder izleyicilerinin büyük bir çoğunluğu orta ila alt sosyoekonomik gruplara dahildirler ve genellikle bilgiyi, günlük hayatlarında onlara yardımcı olan eğlendirici hikaye formatlarından almak eğilimdedirler. Örneğin, enerji tasarrufu yaparak nasıl para biriktirilebilir gibi. Öte yandan Welt der Wunder’in bu izleyicileri, hem sürdürülebilirlikle ilgili konularda daha az bilgi sahibidirler hem de sürdürebilirlik konusunda doğrudan bilgi veren medya içerikleriyle daha az ilgilenmektedirler. Değerlendirme Kapsam (+++): Welt der Wunder yaklaşımı son derece başarılı oldu. İzlenme oranlarındaki eğilimler istikrarlı ve dış medyada yer alma oranı da yüksek. Ayrıca, online video içeriği ve ek internet tabanlı bilgi araç ve özelliklerinin piyasaya sürülmesini takiben de söz konusu oran büyümeye devam etmektedir Duygusallık (++): Welt der Wunder izleyicilerine duygusal bir düzeyde hitap etmektedir. Bu yolu izleyerek program, izleyicilere sürdürülebilirlikle ilgili mesajların doğrudan verilmesi halinde başarısız olabilecekken, aynı mesajları ima yoluyla verip, başarılı olabilmektedir. Welt der Wunder tarafından yayınlanan altı sürdürülebilirlik içerikli bölümün analizine göre, altı bölümün üçünde izleyicilere olumlu ve duygusal bir yaklaşımla hitap edebildi. Bu yaklaşımlar da son derece etkili birer iletişim stratejisi olarak değerlendirilmektedir. 25 www.scp-centre.org Güvenilirlik (+++): Welt der Wunder’in başarısındaki çok temel unsurlardan bir tanesi programın izleyiciler arasındaki güvenilirliğidir. Welt der Wunder izleyiciler tarafından bağlantı kurabildikleri, güvenilir ve özgün bir bilgi kaynağı olarak algılanmaktadır. Programın güvenilirliği, içerik konusunda danışmanlık yapan tanınmış sürdürülebilirlik uzmanlarının varlığıyla da güçlenmektedir. Anlaşılabilirlik (++): Güvenilirliğinin yanı sıra, Welt der Wunder aynı zamanda özellikle hedef grup tarafından anlaşılmasını sağlayacak biçimde tasarlanmıştır. Bilginin anlaşılabilir olması, izleyicilerin konu hakkında daha fazla bilgi almaya yönelme veya etrafındakilerle bunları konuşma gibi davranışlarla harekete geçmelerini sağlamak açısından, büyük önem taşımaktadır. Tutum ve davranışlarda değişiklik yaratma olasılığı (+++): Araştırma projesi sürdürülebilirlikle ilgili olan bölümlerin izleyiciler üzerinde tutum ve davranışlarını değiştirmeye yönelik bir etkisi olup olmadığı gösteren net bir kanıt elde etmemiş olsa da, olumlu etki yaratma olasılığı konusunda programda ciddi bir potansiyel olduğu düşünülmektedir. Bu durum, özellikle sürdürülebilirlikle ilgili konuları olumlu bir yaklaşımla ve daha fazla bilgi alış-verişi yapma fırsatlarıyla birlikte aktarıldığında geçerli olabilmektedir. Bunun bir örneği olarak, Welt der Wunder’in Freiburg Öko Enstitüsü’ndeki “Eko En İyi 10” projesi hakkında yaptığı program gösterilebilir. Bu programda izleyicilere konuyla ilgili daha fazla bilgi alabilecekleri, videolar görebilecekleri ve başkalarıyla sohbet edebilecekleri ortamlar hakkında önemli miktarda kaynak sağlamıştır. 3.2.2 Echt Elly (uluslararası iyi uygulama örneği) Genel tanım Echt Elly, Hollandalı bir bölgesel eğitim yayıncılığı şirketi olan ETV.nl tarafından yaratılan ve yayınlanan bir sürdürülebilirlik realite programı. Echt Elly aynı zamanda, Hollanda’da devletle yapılan bir sürdürülebilirlik ortaklığı kapsamında gerçekleşen ilk televizyon realite programıdır. Program izleyicilerin sürdürülebilir tüketim alışkanlıkları geliştirmelerini desteklemeyi amaçlamaktadır. Bu nedenle, şimdiye kadar yayınlanan programlarda, benzin, enerji ve su tüketimiyle birlikte ürün, hizmet ve hatta atıkların sürdürülebilirlik unsurları ele alındı. 2007 yılında, ETV.nl yayıncıları, Rotterdam çevresinde yaşayan ve sosyo-ekonomik olarak çok iyi durumda olmayan vatandaşların (1) tükettikleri ürünlere ve bunları nasıl tükettiklerine, ek olarak (2) bu davranışlarının çevresel etkilerine önem vermediklerini fark etmeye başladı. Bu tür gözlemler sonucunda da, böylesi durumları olumlu anlamda değiştirmeye destek olacak bir televizyon programı oluşturulması fikri gelişti. Bunun üzerine ETV.nl, sürdürülebilir tüketim konularına odaklanan ve televizyonda yayınlanacak realite programı için bir hibe teklifi hazırladı. Amaç, alt sosyo-ekonomik 26 www.scp-centre.org gruplara dahil hedef kitle izleyicileri tarafından çok sevilen realite programı yapısının gücünden faydalanmaktı. Hollanda Federal Sağlık, Refah ve Spor Bakanlığı, Ocak 2008’de programın yayınlanması için gerekli hibeyi onayladı. Bağımsız metin yazarlarının önerisi üzerine ETV.nl, programın tasarımını meşhur birisi etrafında oluşturmaya karar verdi. Bunun üzerine yapımcılar, hedef grup tarafından çok sevilen Elly Lockhost’u programa dahil ettiler. Elly Lockhost programda izleyicilere kendi gündelik hayatında sürdürülebilir tüketim konusunda neler yaptığını gösterdi. Kullandığı ürünler ve hizmetler, içtiği su, enerji tüketimi, ulaşım konusunda neler yaptığı ve atıklarını nasıl geri dönüştürdüğü programda ele alınan konular oldu. Devlet de programa belli konularda bilgi ve geribildirim aktararak destek olmaya devam etti. Ayrıca, sürdürülebilir tüketim konusunda ek bilgi, kaynak ve öğrenme materyallerine de ETV.nl’nin internet sayfasında yer verildi. Paydaşlar Ortaklık kapsamında devleti, Echt Elly programına kısmi finansman desteği veren, Federal Sağlık, Refah ve Spor Bakanlığı temsil etti18. Buna ek olarak devlet, programla ilgili geribildirim sağlanması, sürdürülebilirlik konusunda paydaşların desteklenmesi ve öğretici materyallerin oluşturulması konularında da destek vermeye devam etti. Rotterdam Şehri, Echt Elly inisiyatifinin araştırma ve değerlendirme unsurlarını finanse etti. Medyayı temsilen, metin yazarları ve yayıncılar, Elly Lockhorst’la birlikte programın oluşturulması kapsamında projeye dahil oldular. Dört adet bölgesel eğitim merkezi, ortaklığa STK paydaşları olarak katıldılar. Bu merkezler, Albeda Koleji (Rotterdam), De Mondriaan onderwjsgroep (Den Haag), Amsterdam’daki bölgesel eğitim merkezi ve Miden Nederland’dı (Utrecht). Paydaşların rolü Echt Elly’de yer alan hikayeler konusunda geribildirim vermekti. Buna ek olarak merkezler, projedeki öğretici malzemelerin geliştirilmesi ve hedef gruplar içinde sürdürülebilir tüketimi teşvik etme konularında liderliği üstlendiler. Bir medya pazar araştırmaları şirketi olan MetrixLab projeye özel sektör paydaşı olarak katıldı. Şirket, planlama sürecinde Echt Elly programı ile ilgili araştırma bilgilerini biraya getirme ve özetleme çalışmalarını yürüttü. Hedef grup Echt Elly’nin hedef pazarı, ETV.nl’nin düşük sosyo-ekonomik altyapıya ve göçmenlik geçmişine sahip, Hollanda’nın belli bir bölgesinde, sosyal açıdan zayıf topluluklarda yaşayan izleyicilerin bulunduğu bir yayın bölgesiydi. Genç ve orta yaş grupları program için özellikle önem taşıyordu. Bu nedenle, kaynak tüketimini azaltmak, para tasarrufu yapmak ve sunucu Elly Lockhost’unkine benzer bir yaşam tarzı geliştirmek gibi konularda, gündelik hayatta ilişkin ipuçları vermek, tavsiye ve önerilerde bulunmak için özellikle çaba sarf edildi. 18 Detaylar için Ek 5’te sunulan iyi uygulama örneklerindeki “Medya sistemi ve yasal düzenlemelerin kısa tanımı” bölümüne bakınız. 27 www.scp-centre.org Değerlendirme Kapsam (+): Echt Elly’nin bölgesel tanıtım ve basında yer alma oranı oldukça iyi olmasına rağmen program Hollanda’da geniş bir izleyici kitlesine ulaşamadı. Buna rağmen, yaklaşım büyük bir başarı olarak değerlendirildi. Bu nedenle, Echt Elly’ye benzer ulusal bir eğlence programı geliştirilmesi halinde hedef izleyici gruplarına erişim açısından önemli bir potansiyele sahip olacağı düşünülmektedir. Duygusallık (++):Echt Elly’de verilmeye çalışılan sürdürülebilirlik mesajlarının kişiselleştirilmiş duygular üstünde bir vurgusu söz konusudur. Duyguların da yardımıyla, sürdürülebilirlikle ilgili mesajlar hedef grup açısından çok daha etkili ve olumlu olabilmektedir. Bu da, izleyicilerin sürdürülebilir tüketim alışkanlıklarını benimsemelerini ve günlük yaşamlarına entegre edebilmelerini sağlamaktadır. Güvenilirlik (+++): Echt Elly’nin başarısında, izleyiciler açısından verilen sürdürülebilirlik mesajlarının güvenilirliği büyük rol oynamıştır. Böylesi bir güven duygusunun varlığı büyük oranda programın sunucusu Elly Lockhost kendisi ve onun izleyiciler tarafından benimsenme düzeyinden kaynaklanmaktadır. Anlaşılırlık (+++):Echt Elly, izleyicilerin günlük hayatlarında kendi başlarına kolaylıkla uygulayabilecekleri bilgiler vererek, onlara başarılı bir şekilde ulaştı. İzleyicilere aynı zamanda programda verilen bilgileri gözden geçirme ve indirme olanakları da sunuldu. Tutum ve davranışlarda değişiklik yaratma olasılığı (+++): Echt Elly programıyla birlikte verilen mesajların izleyiciler üzerindeki etkisi de değerlendirildi. Elde edilen sonuçlara göre, izleyicilerin üçte biri programdan yeni bir şeyler öğrendiklerini ve neredeyse yarısı da günlük hayatlarında bir şeyleri değiştirdiklerini ifade ettiler19. Bu sonuç ışığında tutum ve davranışlarda değişiklik yaratma olasılığının yüksek oldu düşünülmektedir. 3.3 Basılı medya ve internetten seçilen iyi uygulama örnekleri 3.3.1 Utopia (ulusal iyi uygulama örneği) Genel tanım Utopia, Almanya’daki en popüler web 2.0, sürdürülebilir tüketim ve yaşam tarzı platformudur. Eski bir reklam ajansının yönetim kurulu başkanı olan Claudia Langer, bu online platformu, 2007 yılında özel bir girişim olarak başlattı. Platformun amacı, mümkün olduğunca çok sayıda insanı daha sürdürülebilir yaşam tarzları benimsemeye ikna etmekti. Platformun sloganı “... ve başlıyoruz” olarak belirlendi. Bunun 19 Kaynak: Alleman, T.; de Koning, S.; Berndsen, N. (2009): Evaluatie-Onderzoek Echt Elly!, matrixlab 2009 (sadece özel istek üzerine mevcut). 28 www.scp-centre.org nedeni, Utopia platformuna katılan insanların tüketici davranışları açısından değişmeyi kendilerinin istediğini, yasal düzenlemelerin böylesi bir değişimi yaratmasını beklemeden ifade etmekti, Girişim için önce basılı bir dergi yayınlanması planlanmıştı. Ancak Langer ve ekibi, daha büyük bir hedef gruba erişimi sağlayacak daha modern ve uygun bir zemin oluşturduğu düşüncesiyle, interaktif bir web 2.0 platformu oluşturmaya karar verdiler. Utopia, sürdürülebilir yaşam tarzlarına geçiş sürecini izleyicileri için mümkün olduğunca kolay ve eğlenceli hale getirmeye çalışan bir ortamdır. Utopia takipçilerine, herkesin ücretsiz olarak katılabileceği sanal bir toplulukla birlikte, önemli miktarda sürdürülebilirlik haber ve bilgi kaynağı sunmaktadır. Kullanıcılar platforma üye olduktan sonra kendi kişisel profillerine oluşturabilir ve diğer üyelerle fikir alış-verişi yapabilirler. Kullanıcılar aynı zamanda Utopia ekibi tarafından oluşturulan içerik konusunda yorum yapabilir, kendi içeriklerini oluşturabilir (örneğin, sürdürülebilir ürünlerle ilgili tecrübe paylaşımı, sürdürülebilir yaşam tarzları hakkında yorum yapma), diğer üyelerden tavsiye isteyebilir, onlara sorular sorup, başkalarının sorularına cevap verebilir, çeşitli konu başlıkları hakkında forumlara katılabilir, yeni forumlar yaratabilir veya platformda temsil edilen bazı işletmelerle iletişime geçebilirler. Utopia, sürdürülebilir tüketim ve yaşam tarzlarının birçok boyutu konusunda çeşitli pratik öneriler vermektedir. Kullanıcılar burada ürünler ve sürdürülebilir davranışlar konusunda güvenebilecekleri bilgilere ulaşabilmektedir. Platform, 2009 yılı sonu civarında, bir insan hayatının neredeyse tüm boyutlarını kapsayacak 60 civarı öneriyi kullanıcılarına sunmuş olmayı planlamaktadır. Özel olarak finanse edilen ve yönetilen Utopia, bu yapısıyla sürdürülebilir yaşam biçimleri konusunda toplumların eğitilmesinde özel kuruluşlarında rol alabileceğinin altını çizmektedir. Utopia web sitesi sürekli olarak güncellenmekte ve böylece kullanıcılarına siteyi düzenli olarak ziyaret etmeleri için bir neden vermektedir. Utopia aynı zamanda düzenli olarak Greenpeace, Doğal Hayatı Koruma Fonu (WWF) gibi STK’lar veya özel işletmelerle işbirliği içinde yeni kampanyalar da düzenlemektedir. Her ay sürdürülebilir bir yaşam biçimine dair farklı bir unsur detaylı olarak ele alınmaktadır. Çekici sürdürülebilir ürünler göstererek ve ilginç insanları bu konularda rol modelleri olarak kullanarak Utopia, kullanıcılarını daha sürdürülebilir yaşam tarzları benimsemeleri konusunda teşvik etmeye çalışmaktadır. Web sitesinin yanı sıra Utopia, kullanıcılarına bir dizi başka çevrim dışı araçlar da sunabilmektedir. Almanya’nın dokuz ayrı şehrinde Utopia kullanıcıları için düzenlenen yerel toplantılar ve bir de hayatlarında önemli değişiklikler yapanlara Utopia ödüllerinin verildiği yıllık genel bir Utopia konferansı bulunmaktadır. Utopia, Bayan Langer tarafından reklam gelirleriyle birlikte özel olarak finanse edilmektedir. Bu gelirler halihazırda sadece işletme masraflarını karşılamakla birlikte, gelecekte elde edilebilecek ek gelirin Utopia tarafından kurulacak bir vakfa yönlendirilmesi de planlanmaktadır. 29 www.scp-centre.org Paydaşlar Utopia stratejik ortaklıklar geliştirmenin ne kadar önemli olduğunu farkındadır. Dolayısıyla sürekli olarak, siyasi kurumlar haricinde, çok farklı alanlardan farklı paydaşlarla ortaklıklar geliştirmektedir. Utopia platformlarının ciddi bir toplumsal öğrenme ortamı olduğunu bilmekle birlikte, tüketici rehberleri oluşturma gibi çalışmalar için kamu fonlarına başvurmayı düşünmemektedir. Ancak Utopia, oluşturduğu ürünleri ve tavsiyeleri sağlam araştırmalar temeline oturtmak amacıyla Öko Enstitüsü, Wuppertal Enstitüsü ve Potsdam Enstitüsü gibi kurumlardan uzmanlarla çalışmaktadır. Utopia aynı zamanda doğa+kosmos veya Die Zeit oder Jetz.de gibi medya paydaşlarıyla da (a) içerik paylaşımı, (b) yeni yaklaşımlar geliştirme ve (c) sürdürülebilirlik farkındalığını arttırma amacıyla ortalıklar yapmaktadır. Utopia’nın özel sektör ortakları arasında, sürdürülebilir ürünler ve benzeri programlar konusunda aktif Otto, Hess Natur, GLS Bank ve Henkel gibi işletmeler bulunmaktadır. Bu işletmeler Utopia için devamlı birer sponsor konumundadırlar. Yani, platformu reklam, tüketici diyalogları ve piyasa araştırmaları gibi kendi pazarlama iletişim faaliyetleri için kullanmanın karşılığı olarak, bu işletmeler Utopia’yı finanse etmektedirler. Utopia, kar amacı olan özel bir işletme olduğundan aynı zamanda web sitesini reklam amaçlı kullanan başka işletmelerle de geçici ortaklıklar yapabilmektedir. Utopia ile bağlantısı bulunan STK’lar halihazırda Greenpeace, Doğal Hayatı Koruma Fonu (WWF) ve BUND’dur. Bu kuruluşlar Utopia’yı kampanyaları konusunda bilgi dağıtmak için ek bir platform olarak kullanmaktadırlar. Bunun karşılığında da, web sitesindeki varlıkları, çevreci kullanıcıların gözünde Utopia’nın güvenilirliğini arttırmaktadır. Hedef grup Utopia’nın halihazırda 43.000 kayıtlı üyesi ve günlük 180.000 ziyaretçisi bulunmaktadır. Bu da Utopia’yı Almanya’nın en çok ziyaret edilen web sitelerinden biri haline getirmektedir. İlk kurulduğunda Utopia sadece zaten sürdürülebilirlik konusunda bilinçli olan tüketicilerin dikkatini çekmekteydi. Ancak platform şimdi çok farklı tarzlardan kullanıcılara hizmet vermektedir. Site kullanıcılarının birçoğu aynı zamanda LOHAS oluşumuna da dahil olan insanlardır. LOHAS oluşumu, tüketim konusunda olumlu yaklaşımlara sahip olup, bunu daha sürdürülebilir biçimlerde yapabilme konusunda yeni yollar arayan kişilerden oluşmaktadır. Kullanıcıların çoğu Utopia sitesini yaşam tarzlarını değiştirmeye hazır oldukları için ziyaret etmekte ve platformda kullanabilecekleri pratik bilgilerle birlikte günlük hayatlarını değiştirmelerini sağlayacak somut adımlar konusunda bilgi bulabilmektedirler. Utopia hedef grubu sosyal veya eğitimsel olarak net bir biçimde tanımlanamamaktadır. Ancak, gelir ve eğitim anlamında orta ve üst sınıflara doğru, az da olsa eğilim olduğu göze çarpmaktadır. 30 www.scp-centre.org Değerlendirme Kapsam (+++): Utopia yaklaşımı son derece başarılı olmuştur. Kullanıcı sayıları sürekli artmakta, basında sürekli olumlu biçimde anılmakta ve önemli miktarda işletme, platforma reklam vermek istediklerini ifade etmektedir. Duygulara yönelik olarak (++): Utopia’nın kullanıcılarına hitap etme açısından oldukça etkileyici bir (olumlu, stil sahibi, moda) yaklaşımı mevcuttur. Utopia bir yandan sürdürülebilirlik kavramının içini gerçek yaşamla doldururken diğer yandan kullanıcılara stil sahibi, modern, eğlenceli bir yaşam tarzı sunmaktadır. Böylelikle aksi halde sürdürülebilir bir yaşam tarzıyla ilgilenmeyecek olan yeni bir hedef grubun da ilgisini çekebilmektedir. Güvenilirlik (+++): Utopia başarısının ardındaki nedenlerden bir tanesi de yüksek seviyedeki güvenilirliktir. Bu da, Utopia ekibinin özeni ve platformda sunulan bilgi ve öneriler için tanınmış uzman ve kurumlarla yapılan işbirlikleri sayesinde oluşmaktadır. Tutum ve davranışlarda değişiklik yaratma olasılığı (+++): Utopia sürdürülebilir bir yaşam tarzını kolay hale getirmektedir. Bunu da pratik “kullanılabilecek haberler” vererek ve sürdürülebilir olmak için atılacak somut adımları anlatarak sağlamaktadır. Böylelikle platform, davranışlarda değişiklik yaratma konusunda yüksek bir olasılığa sahip olmaktadır. Gelecekte meydana gelebilecek gelişmeler Utopia yakın zamanda, Mayıs 2009’da, platformunun yeni bir versiyonunu devreye soktu. Bu yenilenmenin amacı kullanıcıları daha katılımcı hale getirmek ve kullanıcılar grubuyla birlikte davranışlarına daha fazla vurgu yapmaktı. Platformla ilgili başka gelişme planları da bulunmaktadır. Bunlara Utopia Etkinlikleri (ticari fuarlar, sergiler, çalıştaylar), basılı bir dergi ve kitapla birlikte, bir Utopia alış-veriş noktası (internet üzerinde ve gerçekte) fikirleri dahildir. 3.3.2 The Guardian (uluslararası iyi uygulama örneği) Genel tanım The Guardian, İngiltere’deki en popüler günlük gazetelerden bir tanesi ve sosyal adalet konularını ele almak gibi çok eskiye dayanan bir geleneğe sahiptir. Aynı zamanda 1970’lerden beri çevreyi ilgilendiren konuları gündeme getirme konusunda lider bir rol oynamaktadır. O dönemlerde, The Guardian çevre konularını takip eden bir muhabir istihdam eden ilk gazete oldu ve 1980’lerin sonunda da gazetedeki ilk düzenli çevre bölümünü yayına soktu. Son yıllarda çevreyle ilgili sorunlar artmaya başladıkça hem The Guardian hem de onun Pazar günleri yayınlanan kardeş gazetesi The Observer’ı yayınlayan Guardian News & Media (GNM) yayıncılık, çevre konularını temel kapsam alanlarından bir tanesi olarak ele almaya karar verdi. The Guardian’ın sürekli çevre konularını ele alıyor olması GNM’nin sürdürülebilirlik stratejisinin bir parçasıdır aslında. Böylesi bir strateji, medya endüstrisinde ilk defa bir üst yönetim tarafından geliştirilmiş oldu, GNM aynı zamanda, İngiltere sürekli 31 www.scp-centre.org ekolojik, sosyal ve etik konuları gündeme getirme konusunda kendini sorumlu hisseden ilk yayıncılık şirketidir. Ayrıca GNM, “medya endüstrisinde sürdürülebilirlik konusunda lider olma” amacıyla, doğrudan üst yönetime rapor veren bir ticari sürdürülebilirlik ekibini kuran ilk işletme de oldu. Haziran 2009’dan önce The Guardian’ın haftalık olarak çevre ve etik yaşam konusunda düzenli olarak haber ve yorumlar yayınlayan bir çevre sayfası vardı. Ancak, çevre konularındaki içerik yoğunluğu nedeniyle bu bölüm artık sadece internette yayınlanmaktadır. Öte yandan, su veya sağlık gibi özel sürdürülebilirlik konularını yıl boyunca ayrıca ele alan ekler yayınlanmaya devam etmektedir. GNM’nin çevre stratejisi, çevre konularında kaliteli aktarım yapma konusunda yeterli alan ve baskı biçimleriyle artık sınırlanmayan The Guardian çevre web sitesini (www.guardian. co.uk/environment), yaklaşımının merkezine koymaktadır. Web sitesinin diğer bir avantajı da çevresel konularda küresel ilgi sağlama bakımından ciddi anlamda geniş ve uluslararası bir kitleye erişebiliyor olmasıdır. The Guardian’ın çevre konularını ele alan web sitesi, bu kapsamda dünyanın en iyi kaynaklarından biri olma amacıyla, 2006 yılının sonbaharında yayınlanmaya başladı. Böylesi bir amacın gerçekleşmesini sağlamak için de çevre ekibi ikiye katlanmış ve çevre muhabirleri dünyanın farklı noktalarına gönderilmişti. Küresel boyutta bakıldığında www.guardian.co.uk web sitesi, internet üzerinden altıncı en çok okunan gazetedir. The Guardian’ın çevre konularını ele alan sitesi daha çevreci yaşam biçimleri konusunda pratik tavsiyelerden ciddi anlamda bilimsel açıklamalar içeren makalelere kadar çok farklı çevresel konularda detaylı ama okuması kolay bilgi sunan, önemli ve büyük bir veritabanı haline geldi. Kullanıcılar sitede yorum yapma konusunda sürekli olarak teşvik edilmekte ve sıklıkla da bunu yapmaktadır. İnternette yayınlanan diğer gazetelerin aksine, kullanıcı yorumları tüm içerikleriyle yayınlanmaktadır. The Guardian’ın çevre sitesi ilgi çekici ve modern bir tasarıma sahip olmakla birlikte video, ses ve görüntü gibi multi-medya araçlarından da zekice faydalanmaktadır. Web sitesinde bazı yeşil bloglar, kimi zaman komik biçimlerde, bazı yorumlar yapabilmektedir. Web sitesi aynı zamanda kullanıcıların farklı konuları tartışabildikleri bazı forumlar da bulundurmaktadır. The Guardian çevre konularını ele alan web siteleri arasında bir de uluslararası bir ağ çalışması başlattı. Böylelikle, ağ ortaklarından kendi sitesine makale ve içerik aktarabilmektedir. Bu yolla The Guardian, the Environmentalist gibi uzman bir kuruluşun bilgilerini kullanıp, karşılığında da onlara erişim kitlelerini genişletme imkanı tanımaktadır. Paydaşlar The Guardian bugüne kadar medya sektöründen farklı ortaklarla stratejik ortaklıklar oluşturdu. The Guardian’ın Çevre Ağı halihazırda, çevre konularını ele alan 17 ortak siteden oluşmaktadır. Söz konusu ağ, içerik paylaşımı anlaşmalarına dayanmaktadır. Gelecekte araştırma sektöründen paydaşlarla işbirliği yapma 32 www.scp-centre.org planları da bulunmaktadır. Böylelikle iklim değişikliğinin önemli unsurları konusunda bilgi ve istatistikle birlikte medyada ele alınışları konusunda bir veritabanı oluşturulması düşünülmektedir. Hedef grup The Guardian çoğunlukla liberal yaklaşımları olan iyi eğitimli kişiler tarafından okunmaktadır. Bunların çok büyük bir çoğunluğu da orta sınıfa dahildir. İnternet okuyucularının ise dörtte biri civarı çalışan kesimden gelmektedir. Web sitesi “en çevrecilerden sadece hayatlarını biraz daha sürdürülebilir hale getirmek için küçük değişiklikler yapmak isteyen kişilere kadar herkese” ulaşmayı hedeflemektedir20. Değerlendirme Kapsam (+++): Her sayısı bir milyondan fazla okuyucuya ulaşan The Guardian, İngiltere’nin üçüncü en çok okunan gazetesidir. Gazetenin erişimi internet aracılığıyla daha da artmaktadır. The Guardian’ın web sitesi, dünya çapında aylık olarak 25 milyon kullanıcı tarafından ziyaret edilmektedir. Bunların 390.000 kadarı web sitesinde çevre konularının ele alındığı bölüme bakmaktadır. Özellikle Amerika Birleşik Devletleri’nde The Guardian, Bush yönetimi sırasında alternatif bir ses olarak popüler hale geldi. Duygulara yönelik olarak (++): The Guardian hem tasarımında hem de kullandığı dilde taze ve modern bir yaklaşım izlemektedir (İngiltere’de renkli basılan tek gazetedir). Bu da okuyucuları, büyük ihtimalle geleneksel gazete formatlarına oranla çok daha fazla etkilemektedir. Web sitesi kullanıcılarına, bloglar aracılığıyla gazetecilerle iletişim kurma ve tartışma gibi birçok olanak sağlamaktadır. Güvenilirlik (+++): The Guardian, kaliteli gazetecilik ve standartları konusunda çok iyi tanınmaktadır. Scott Trust’a ait gazete finansal olarak bağımsız ve böylelikle dış baskılardan uzaktır (örneğin, reklam verenler). Bu da gazetenin güvenilirliğini arttırmaktadır. Tutum ve davranışlarda değişiklik yaratma olasılığı (+++): Okuyucular arasında 2008 yılında yapılan bir araştırmaya göre The Guardian/guardian.co.uk ‘de yer alan çevre konuları, enerji tasarrufu, geri dönüşüm, çevreci ürünleri tercih etme, adil ticaret ve organik beslenme gibi alanlarda okuyucuların davranışlarını etkilemektedir. Yine, araştırmaya göre, GNM markaları kullanıcılarının etik davranışları üzerinde de etkili olmaktadır. Okuyucuların çok büyük bir kısmı GNM yayınlarının, bilgi paylaşımı veya GNM’de öğrendiklerin ürünlerin savunuculuğunu yapma gibi davranışlar aracılığıyla kendilerini toplumda daha aktif hale getirdiğini ifade etmektedir. 20 Hilary Osborne, eski editör, guardian.co.uk/environment, http://adinfo-guardian.co.uk/guardian-unlimited/sites/gu-environment.shtml 33 www.scp-centre.org Gelecekte meydana gelebilecek gelişmeler GNM’nin çevre konularını ele alma çalışmaları, uluslararası bir izleyici kitlesine erişebilmek açısından, gittikçe artan bir biçimde internet üzerinde yoğunlaşmaktadır. Bununla birlikte, uluslararası boyutta daha da genişlemek ve yurtdışındaki çevre muhabirlerinin sayısını arttırmak yönünde de bazı planlar bulunmaktadır. 3.4 Sonuçlar Mesaj 1: Medya ve tüketiciler sürdürülebilirliği fark etmiş durumdalar Bir şeyler değişiyor... Sürdürülebilirlik konusunda yapılan tartışmalar medyaya ve kitle iletişim araçlarına, büyük ölçüde basılı olanlara olmak üzere, ulaşmış bulunmaktadır. Bu durum ulusal ve uluslararası boyutlarda gittikçe artan sayıdaki “yeşil” kampanyada ve çeşitli yayın kuruluşları tarafından basılan özel yayınlarda görülebilmektedir. Aşağı yukarı 2007 yılından bu yana, özellikle LOHAS (Sağlıklı ve Sürdürülebilir Bir Yaşam Tarzı – Lifestyle of Health and Sustainabilitiy) hareketine dahil olan kişileri hedef alan veya temel olarak sürdürülebilirlik konusuna odaklanan birçok özel yayının piyasaya çıkmaya başladığı görülmektedir21. Çevreci, adil ve eğlenceli tüketim ürünleri hem tüketiciler hem de reklamcılar arasında önemli bir konu haline gelmiş durumdadır. Televizyon yayıncıları da sürdürülebilirlikle ilgili birçok konuyu programlarına dahil etmeye başladılar. Dünyanın her yerinde, sürdürülebilirlikle ilgili konuları izleyicilerine aktarmaya çalışan birçok eğlence formatı mevcuttur. Bu şekilde aktarılan basit ve anlaşılabilir sürdürülebilirlik mesajları günlük yaşamların sürdürülebilir hale gelmesini sağlayabilmekte ve öğrenme süreçlerini tetikleme potansiyeliyle de tutum ve davranışlar üzerinde etkili olabilmektedir. Almanya’da gittikçe artan miktarda eğlence programı sürdürülebilirlik konularını ele almaya başladı. Bunun anlamı, aslında televizyoncuların sürdürülebilirlikle ilgili kolay ve eğlenceli bir yönü keşfetmiş olmalarıdır. Oysa daha önceleri, bu “ağır” bir konu olarak nitelendirilmekteydi. Medyadaki bu değişimin arkasında ne var? Batı dünyasının büyük bir bölümünde değerler ve tutumlarda bazı değişimler yaşanıyor. Bu durum en net, Avrupa’dan Amerika kıtasına sıçramak üzere olan, LOHAS (Sağlıklı ve Sürdürülebilir Bir Yaşam Tarzı – Lifestyle of Health and Sustainabilitiy) hareketinde görülmekte. Yapılan bazı araştırmalara göre, Almanya’nın %20’si, yani 10-12 milyon Alman, daha çevreci ve sürdürülebilir bir yaşam tarzı talep eden bu harekete dahildir. (Schniedermeier 2008; Wenzel 2007). Bir Porter Novelli araştırmasına göre de (Temmuz 2007), Avrupa’da bu harekete dahil olan 49 milyon kişi vardır. Halihazırda Amerika’da bu harekete dahil olanların sayısının 40 milyon civarı olduğu tahmin edilmekte ve bu sayılar gün geçtikçe artmaktadır. Yeni yapılan araştırmalar daha şimdiden LOHAS’ın Almanya’daki katılımcı sayısının %44 olduğunu göstermektedir (Ipsos 2008). 21 Ek 5’te basılı yeni ürünler konusunda genel bir değerlendirme sunulmakta. 34 www.scp-centre.org Tüketiciler, siyasilerin tüketim tarzları üzerindeki etkisini farkına varmaya başlıyorlar ve buna karşılık onlar da tüketim tarzları aracılığıyla siyasilere baskı yapmak istiyorlar (Brigtte/Gruner)22. Böylesi bir süreç içinde de sürdürülebilirlik konuları potansiyel birer rating katilinden, çekici bir fırsata dönüşüyorlar; çünkü çevrecilik moda ve karlı girişim haline geldi. LOHAS hareketine dahil kişilerin daha çok moda ve tarz belirleyici kişiler olduğu söylenebilir. Bu nedenle de toplumdaki başka grupları da etkileyebiliyorlar. Devlet kurumları halihazırda, medyada sürdürülebilirlik konularının ele alınışını geliştirecek ve derinleştirecek bir gündem belirlemek amacıyla, uzun vadeli bir strateji kapsamında, çevreci bir eğilim göstermeye başlayan olan bu medya hareketinden faydalanabilmiş değildirler23. Bu amaçla oluşturulacak herhangi bir stratejinin öncelikleri ve içeriği çok dikkatlice değerlendirilmek durumundadır. Mesaj 2: Web 2.0 ve medya iletişim araçları arasındaki çapraz paylaşımlar sürdürülebilirliğin teşvik edilmesi açısından çok temel bir zemin oluşturmaktadır Yapılan analiz, medyada sürdürülebilirliğin ele alınışının, felaket senaryolarından interaktif bir biçimde hem daha az tüketilip hem de daha modern, dinamik ve çekici bir yaşam tarzıyla daha sürdürülebilir olunabileceğini göstermeye kaydığını ortaya koymaktadır. Bu, web 2.0 aracılığıyla gerçekleşen bir değişimdir. Sürdürülebilirlik konularının tartışılması ve davranış değişikliklerinin teşvik edilmesi açısından internet çok uyun bir ortam oluşturmaktadır. Çevreci yaklaşımlar, platformlar, bloglar ve diğer internet araçları sayesinde herkesi konuyu tartışmaya, öğrenmeye ve konuya katılmaya davet edebiliyorlar. Medya profesyonelleri de sanal iletişim ortamlarının etkisinin ve avantajlarının farkına vardılar. Dolayısıyla da, internet üzerinden televizyon, podcast (oynatıcı yayın aboneliği) ve diğer sosyal paylaşım ortamları gibi araçların gelişimine, yani “geleceğin medyasına”, yatırım yapılmaktadır. Mesaj 3: Basılı medya ve internet medyası “iklim değişikliğini” diğer sürdürülebilirlik konuları için bir giriş anahtarı olarak kullanmaktadır Özellikle başlıca medya araçları arasında, sürdürülebilirlikle ilgili konular daha yeni yeni gündeme gelmeye başlamışken, “iklim değişikliği” genel anlamda bu konular için bir giriş ve başlangıç noktası olarak kullanılma eğilimindedir. Bir gençlik dergisi olan Bravo, “Bravo yeşil oluyor” sloganıyla yürüttüğü sürdürülebilir baskı kampanyasını geliştirmeden önce okuyucuları arasında, onların önceliklerini anlamaya yönelik bir anket düzenledi. Anket sonuçları gençler arasında iklim değişikliğinin çok önemsenen bir konu olduğunu gösterdi. Böylece Bravo bunu okuyucularına sürdürülebilirlik konusunun başka unsurlarını aktarmak için bir başlangıç noktası olarak kullanmaya başladı. 22 Detaylı bilgi için 2.Bölüme bakınız. 23 Bölüm 4.1 böylesi bir strateji için öneriler içermekte. 35 www.scp-centre.org Medyanın sürdürülebilirliği ele alışıyla ilgili diğer bir özellikle de konulara daha geniş kapsamlı olarak yaklaşılmaya başlanmış olması. Bu, Schwender/Schulz/Kreeb (2008) tarafından yürütülen uzun dönemli bir çalışma sırasında ortaya çıkan bir eğilimdir. Çalışmayla Almanya’daki “Die Zeit” gazetesi ve daha sol eğimlili olan “Taz” gazetesi tarafından ele alınan çevre konuları hakkında bir değerlendirme yapıldı. Buna göre, gazetede yer alan çevre konularının kapsamı genişledikçe, sürdürülebilirliğin üretim ve ekonomik gibi sosyal unsurlarının gündeme gelmeye başlaması da söz konusu olmaktadır. Mesaj 4: Eğlence televizyonu sürdürülebilir yaşam tarzları ve tüketim konularının aktarımı için tetikleyicilerden faydalanmaktadır Eğlence televizyonu genellikle günlük hayatlarımız üzerinde etkili olabilecek sürdürülebilirlik konularını ele almak için kişiselleştirilmiş ve tematik tetikleyicileri kullanmaktadır. Bunun örnekleri ünlülerin (Echt Elly), kurgusal karakterlerin (Graslöwen TV) ve “ağaç” ya da “temizlik malzemeleri” gibi özel konu başlıkların (Welt der Wunder) kullanılması olabilmektedir. Bu tür tetikleyicilerin kullanımı özellikle sürdürülebilirlik konusuyla çok fazla ilgisi olmayan izleyicilerin dikkatini çekmek açısından etkili olabilmektedir. Mesaj 5: Eğlence televizyonu günlük hayata dair pratik tavsiyelere odaklanmaktadır Eğlence televizyonu, kullanılmakta olan tetikleyiciye bağlı olarak, sürdürülebilir yaşam tarzları ve tüketim biçimleri konusunda ipuçları ve tavsiyeler verir. Bu genellikle kişiselleştirilmiş bir şekilde yapılmaya çalışılır. Eğlence televizyonu, kişisel düzeyde insanların akıllarında oluşan soruları ele alır ve kişilerin günlük hayatlarında uygulamaya koyabilecekleri unsurlara dikkat çeker. Örneğin, iklim değişikliğinin önlenmesi ve enerji fiyatlarının gittikçe yükseliyor olması, bir kişinin yemesi gereken uygun et miktarı veya araba kullanmanın yerine geçebilecek alternatifler konularında olduğu gibi. Daha genel bir düzeyde, küreselleşmenin kişiler üzerinde etkileriyle birlikte, farklı etnik gruplarla birlikte yaşama veya yaşlanmakta olan bir toplumda neler yapılması gerektiği de ele alınan konulardan olabilmektedir. Bunların herkes açısından, sürdürülebilirliğin zorlayıcı noktaları olarak düşünülebilecek, böylesi konulara günlük yaşamda uygulanabilecek pratik çözümler önerebilmek tutum ve davranışlarda değişiklik yaratma potansiyelini de yükseltmektedir. Mesaj 6: Sürdürülebilirlikle ilgili resmi stratejilerin medya kuruluşları, yayıncılar, prodüktörler ve diğer benzeri işletmelerle entegrasyonu hala son derece sınırlıdır Medya kuruluşları davranış değişiklikleriyle sadece kar sağlama peşinde değiller. Halihazırda birçoğu aktif bir biçimde tüketicilerini bu yönde teşvik etmekteler. Ancak, sadece çok az sayıdaki medya kuruluşu, toplumdaki düşünsel liderlik sorumlulukları kapsamında, anlamlı ve sistematik stratejiler geliştirmektedir. Hem 36 www.scp-centre.org Avrupa’da hem de dünyada, medya kuruluşları tarafından hazırlanan sürdürülebilirlik raporlarının sayısı hala son derece azdır. Varolan az sayıdaki sürdürülebilirlik raporunu geliştirenler de işletmelerinin izleyici ve okuyucuların zihinlerinde bıraktığı “düşünce izleri”nin yerine, daha kısıtlı bir bakış açısıyla sadece çevresel izlere odaklanmaktadır. Medyada yayın yaklaşımlarına sürdürülebilirliği entegre edebilmiş az sayıdaki istisna arasında Guardian News & Media Ltd. (İngiltere), The New York Times Company (ABD) ve Almanya’daki ARD veya WDR sayılabilir. Devletlerin, izleyicileri bilgilendirme ve eğitme konusunda toplumun düşünsel liderleri olarak sorumluluklarının bulunduğunu medya kuruluşlarına hatırlatabilmesi için birçok fırsat söz konusudur. Ancak bu fırsatlar, medya kuruluşlarını sadece teşvik etme anlamında değil, izleyicilere sürdürülebilirlik mesajlarının aktarılması kapsamında medyayı destekleyecek etkili mekanizmalar geliştirme doğrultusunda kullanılmalıdır. Mesaj 7: Sürdürülebilirliğin teşvik edilmesi amacıyla medyayla ortaklıklar geliştirilmesi büyük önem taşımaktadır Medyayla yapılan ortaklıkların (medya, devlet, araştırma kurumları, özel sektör ve STK’lar), sürdürülebilirlik mesajlarının aktarılması açısından son derece etkili birer araç olduğu görülmektedir. Varolan ortaklıkların çeşitliliği ve faydalarını somut olarak gösterebilmek için çalışma ekibi dört faaliyet alanı ve dört ortaklık biçimi belirledi. Bu çalışma boyunca karşılaşılan farklı medya ortaklıklarına ilişkin yapılandırılmış bir değerlendirme aşağıda sunulmaktadır. Ele alınan ortaklıklar, bölüm 3.1’de anlatılan medya sektörü ve bölümler 3.2 ve 3.3’te değerlendirilen iyi uygulama örneklerinin arasından seçilmiştir. Yapılan değerlendirmenin amacı, farklı ortakların birlikte çalışmasıyla medyada sürdürülebilirlik konusunun ele alınışına dair önemli noktalara dikkat çekmektir. 37 www.scp-centre.org Tablo 1: Sürdürülebilirliğin farklı medya araçlarıyla iletişimi için potansiyel ortaklıklar Ortaklıklar Eğlence televizyonu alanında potansiyel ortaklar ve rolleri Basılı medya ve internette potansiyel ortaklar ve rolleri Sürdürülebilirlik bilgi alış-verişi Devlet kurumları, üniversiteler, araştırma kuruluşları, STK’lar: Uzmanlık bilgisi ve pratik örnekler verilmesi, Sürdürülebilirlik konusunu ele alan metin, içerik yazımı konusunda tavsiye. Üniversiteler, araştırma kuruluşları, STK’lar: Uzmanlık bilgisi, Sürdürülebilirlikle ilgili içeriğin kontrolü. Medya yapımcıları: Sürdürülebilirlik konusunda doğru, özgün ve güvenilir bilgi ve örnek alınması, Televizyon dünyası ve “hikaye anlatma sanatı” konusunda bilgi verme Araştırma ve geliştirme İyi uygulama örneği: Lindenstrasse İyi uygulama örneği: Utopia Devlet kurumları: Araştırma projeleri için finansal destek Devlet kurumları: Araştırma projeleri için finansal destek Üniversiteler, araştırma kuruluşları, özel piyasa araştırması şirketleri: Sürdürülebilirlik mesajları konusunda değerlendirmeler yapmak. TV yapımcıları: Hem prodüksiyon sürecinde hem de yayın sonrasında (örneğin, verilen mesajın etki değerlendirmesi) program akışının araştırma ortaklarıyla paylaşılması (örneğin öndeğerlendirme için). İyi uygulama örneği: Grey’s Anatomy, Welt der Wunder 38 Medya yapımcıları: Sürdürülebilirlik konusunda doğru, özgün ve güvenilir bilgi ve örnek alınması, Sürdürülebilirlik mesajının yayılması için bir platform sağlanması. Üniversiteler, araştırma kuruluşları, özel piyasa araştırması şirketleri: Sürdürülebilirlik konularında araştırma yapmak Basılı medya: Yeni araştırma sonuçlarının kişiselleştirilmiş ve ilgi çekici biçimde aktarılması. İyi uygulama örneği: - www.scp-centre.org Tablo 1: Sürdürülebilirliğin farklı medya araçlarıyla iletişimi için potansiyel ortaklıklar Finansal destek Devlet kurumlar, STK’lar, ticari birlikle: Sürdürülebilirlikle ilgili televizyon programının sponsorluğu, Sürdürülebilirlik konusunda medya araştırma projelerinin desteklenmesi. İşletmeler: Dergi, web sitesi, medya kampanyası veya içerik için eş sponsorluk, İşletmenin sürdürülebilirliğiyle ilgili belli bir alanda uzmanlık bilgisi. Üniversiteler, araştırma kuruluşları, özel piyasa araştırması şirketleri: Sürdürülebilir medya araştırma projesi için finansman sağlanması. Öğrenme ve eğitim Medya yapımcıları: Sponsorluk desteğinin alınması ve projenin uygulanması. Medya yapımcıları: Eş sponsorluk desteğinin alınması, Pazarlama faaliyetleri için platform temin edilmesi İyi uygulama örneği: Echt Elly İyi uygulama örneği: My Life, Utopia, Bravo Devlet kurumları, STK’lar, dernekler: Televizyondaki belli bazı izleyici grupları, eğitim kurumları, vs. için öğrenme ve eğitim malzemeleri geliştirme.. Televizyon programıyla ilişkili düşünsel liderleri ve toplumu (tartışma panelleri, etkinlikler, vs., aracılığıyla) etkileme. İşletmeler: Medya kampanyasıyla ilişkili sürdürülebilirlik konu başlığında okul yarışmalarına sponsorluk ve organizasyon. Medya yapımcıları: Toplumu sürdürülebilirlik konularına dahil etme. Medya yapımcıları: Toplumu sürdürülebilirlik konularına dahil etme. İyi uygulama örneği: Graslöwen TV İyi uygulama örneği: Bravo 39 www.scp-centre.org 4 Sürdürülebilirliğin Medyaya Entegrasyonu için Yol Haritası 4.1 Devlet kurumlarının bakış açısı Bölüm 3.4’te de değinildiği gibi sürdürülebilirlik konusundaki tartışmalar artık medyaya, hatta kitlesel medya araçlarına ulaştı. Ancak, bu olumlu gelişmelere rağmen ne devlet kurumları ne de medya, sürdürülebilirlikle ilgili bilgileri yaymak için “gündem belirleme sürecine” girme potansiyellerini etkin bir biçimde kullanmakta ne de ortamda verimli işbirlikleriyle elde edilebilecek sinerjiye dair bir kanıt bulunmaktadır. Medyaya sürdürülebilirlikle ilgili konuların entegrasyonu konusunda halihazırda çok az sayıda büyük çaplı faaliyet yürütülmektedir. Sürdürülebilirlikle ilgili konular medya tarafından ele alınmaya başlanmış olsalar da bu durum aslında son derece sınırlı ve muhtemelen oldukça uygunsuz bir biçimde gerçekleşmektedir. Medyanın sürdürülebilirliği ele alış biçimi ne konunun aciliyetine yetişebilmekte ne de gerekli değer değişimlerini sağlayabilmektedir. Medyanın sürdürülebilirlikle ilgili bilginin iletişimini sağlayabilmesi için sistematik, stratejik ve etkili yaklaşımlara ihtiyaç duyulmaktadır. Farklı medya biçimleri içinde sürdürülebilirlikle ilgili konuların sıklıkla yer almasını sağlayacak etkili ve tutarlı bir yol haritası geliştirilmesi için gerekli olan nedir? Çeşitli medya formatlarında, sürdürülebilirlik konusunda bilgi aktarımını sağlayacak bir yol haritası için gerekli olan bazı temel kriterler aşağıda sunulmaktadır: 1. Devlet kurumları lider rolünü üstlenmeli Devlet kurumlarının, sürdürülebilirlikle ilgili bilginin iletişimini sağlayacak olanaklar yaratılması açısından kilit bir rol oynama fırsat ve hatta sorumlulukları bulunmaktadır. İdeal olarak devletler, stratejik bir “gündem belirleme sürecinde” öncü rolünü üstlenebilir ve medyada sürdürülebilirlik konularının ele alınması için teşvik edici konumda olabilir. Devletler, medya kuruluşları ve muhtelif paydaşlarla ortaklıklar kurarak ve bu tür ortaklıkları destekleyerek, hem gerekli sürdürülebilirlik içeriklerinin aktarımını hızlandırabilir hem de toplumun başka düzeylerinde gelişebilecek yenilikçilik ve değişim süreçlerini tetikleyebilirler. Sürdürülebilirlikle ilgili konuların medyada ele alınışı stratejik olarak gerçekleştirilen bir süreç olduğu takdirde, bu durum ağır basan genel alt yapı şartlarının değişimine katkıda bulunacak; bunu takiben de uzun vadede tüketici davranışları değişecektir. 40 www.scp-centre.org 2. Devlet kurumları medyayla kurulacak ortaklık ve ağ geliştirme çabalarını desteklemeli Gerçek hayatta bir değişim sürecinin başlatmak amacıyla devlet kurumlarının farklı paydaşlar arasında ortaklıkları teşvik ederek bir sinerji yaratmayı hedeflemelerinde fayda vardır. Devlet kurumları için amaç, medya kuruluşları arasındaki sorumluluklar için yeni standartlar ve ilkeler yaratılmasını teşvik etmek olmalıdır. Medyayla ortaklıklar geliştirilmeye başlanması sadece devlet kurumları için değil aynı zamanda araştırma kuruluşları, STK’lar ve özel sektör için de fayda sağlamaktadır. Tüm taraflar için bu faydalar (a) bilgi, insan ve finansal kaynaklarına erişimin artmasından, (b) güvenilirliğin güçlenmesinden ve (c) medya izleyicilerinde algılanışlarının değişmesinden kaynaklanır. 3. Medyada sürdürülebilirlikle ilgili sistematik bir yol haritası uygularken, devlet kurumları farklı stratejiler uygulamalı Sürdürülebilirlikle ilgili konuların medyada sıklıkla yer almasını sağlayacak etkili ve tutarlı bir yaklaşımın uygulanması için farklı araçları olan farklı strateji alanları, siyasi entiteler tarafından geliştirilebilirler. Bu strateji alanları ve ilgili araçları genel bir yol haritasının parçaları olarak algılanabilirler. Ancak böyle bir durumda farklı stratejiler birbirlerine atıfta bulunmalı, birbirleriyle uyumlu olmalı ve mümkün olan en iyi sonucun elde edilmesini sağlamak için de eş zamanlı uygulamaya imkan tanıyor olmalıdır. Söz konusu strateji alanları takip eden bölümde detaylı olarak ele alınmaktadır. 4.2 Değişim için yeni stratejiler Bu bölümde, yukarıda ifade edilen ön şartlar, bölüm 3’te yapılan analiz ve dört farklı ortaklık türü temelinde, devletin farklı medya biçimlerine sürdürülebilirlikle ilgili konuların entegrasyonu için destekleyici bir rol oynamasını sağlayacak, dört temel stratejik alan ele alınmaktadır. Daha sonra, bu stratejik alanlara duyulan ihtiyacın arkasındaki gerekçeler de açıklanmaktadır. Stratejik alan I: Sürdürülebilirlikle İlgili Bilgi Alış-verişi Genel bir sorun olarak, ne medya kuruluşlarının liderleri ne gazetecilerin büyük bir çoğunluğu ne de medya yapımcıları topluma sürdürülebilirlikle ilgili bilginin aktarımı konusunda, bir aracı olarak sahip oldukları özel rol ve sorumluluğun farkındadırlar. Daha da ötesinde, genellikle oldukça karmaşık olan sürdürülebilirlik konularına ilişkin detaylı bilgi eksikliği yaşanmaktadır. Oysa bu tür bilginin sağlayacağı bakış açısı, konunun hem kalitesi hem de miktarı açısından doğru bir biçimde ele alınmasını kapsamında bir ön şart teşkil etmektedir. 41 www.scp-centre.org Siyasi liderler olumlu bir değişimin gerçekleşmesini istiyorlarsa, öncelikli hedef, medya kuruluşları, gazeteciler ve medya yapımcılarının sürdürülebilirlik ve onun toplum için önemi konusundaki farkındalıklarının arttırılması olmalıdır. Dolayısıyla, gazeteciler için detaylı, karmaşık olmayan ve kolay erişilebilen sürdürülebilirlik bilgilerinin sağlanması gerekmektedir. Bunlara ek olarak, kurumsal sosyal sorumluluk(KSS) politikaları benimseme eğiliminde olan medyadaki karar merciileri, kurumsal sosyal sorumluluk ve sürdürülebilirlikle ilgili konuları kendi yazı işleri içeriklerine dahil etme konusunda muhtemelen daha istekli olacaklardır. Bu nedenlerle temel bir stratejik alan Sürdürülebilirlikle İlgili Bilgi Alışverişi alanıdır. Buradaki amaç, sürdürülebilirlik konularının özenli ve yeterli bir biçimde ele alınmasını sağlamak için gazetecilere ve medya kuruluşlarına detaylı ve geçerli bilgi temin edebilecek kanallar oluşturmaktır. Kullanılabilecek potansiyel araçlar sürdürülebilirlik konusunda bir web portalının oluşturulması (bir basın ajansı gibi), düzenli uzman toplantılarının yapılması, paydaşlarla diyalog etkinlikleri, tartışma panelleri ve forumlar düzenlenmesi ve/ veya konularla ilgili önde gelen uzmanlara ilişkin bir veritabanı yaratılması olabilir (bakınız bölüm 4.4). Stratejik Alan II: Öğrenme ve Eğitim Sürdürülebilirlikle ilgili konuların medyada ele alınışını hem miktar hem de kalite açısından arttırabilmek için gazeteci ve medya yapımcılarının sürdürülebilirlikle ilgili farkındalıklarını güçlendirecek öğrenme ve eğitim araçlarının yaratılması oldukça önemlidir. Sürdürülebilirlik konularının ele alınışlarını hem miktar hem de kalite açısından arttırmak amacıyla faydalı bir strateji, medya temsilcileri için özel olarak hazırlanacak detaylı ve tekrar eden eğitimlerin düzenlenmesi olabilir. Bu durumda kullanılacak eğitim içeriğinin tanımlanması ve gerekli olan öğretim materyallerinin geliştirilmesi gerekmektedir. Aynı zamanda, medya kurumlarındaki karar merciilerinin, kurumsal sosyal sorumluluk konularında farkındalık yaratmalarını desteklemek amacıyla da profesyonel gelişim olanaklarının oluşturulması da önemlidir. Bu durumda, eylemin ikinci temel stratejik alanı Öğrenme ve Eğitim olmaktadır. Kullanılabilecek potansiyel araçlar özel çalıştay ve seminerler düzenlenmesiyle birlikte gazeteciler için burslar veya sürdürülebilirlik konularını ele alışlarına yönelik ödüller içerecek akademik gazetecilik programları ve sürdürülebilirlik modüllerinin geliştirilmesi olabilir (bakınız bölüm 4.4). Stratejik Alan III: Mali Destek Mali araçlar ve mali destek, sürdürülebilirlik içeriğinin farklı medya formatlarına entegrasyonunun kolaylaştırılması ve gerekli ortaklıkların ve araştırma faaliyetlerinin desteklenebilmesi açısından büyük önem taşımaktadır. Yeterli mali kaynağın sağlanması halinde medya yapımcıları ve diğer paydaşlar arasında ihtiyaç duyulan 42 www.scp-centre.org uzmanlığın yaratılması ve geliştirilmesi mümkün olabilir. Dolayısıyla, üçüncü temel stratejik alan Sponsorluk ve Mali Destek olmaktadır. Bu alandaki potansiyel araçlar, medya programları veya araştırma projelerinin doğrudan finansmanı gibi çeşitli mali destek mekanizmalarının oluşturulması olabilir. Stratejik Alan IV: Araştırma ve Geliştirme “Sürdürülebilirlikle İlgili Bilgi Paylaşımı” (stratejik alan I), “Öğrenme ve Eğitim” (stratejik alan II) ve “Mali Destek” e(stratejik alan III) ek olarak, dördüncü stratejik alan Araştırma ve Geliştirmedir. Bu stratejik alanda, medyada sürdürülebilirlik için araştırma konularının belirlenmesini amaçlanmaktadır. Medyada ele alınan sürdürülebilirlik konuları ancak etkileri ve etki alanları somut olarak gösterilebildiğinde gerçekten geliştirilebilir, iyileştirilebilir ve (mümkünse mali olarak) desteklenebilirler. Dolayısıyla, araştırma ve geliştirme araçları, tutum ve davranışlardaki değişimin çok önemli bir göstergesi ve hızlandırıcısı olarak hizmet ederler. Bu durum sadece medya kullanıcıları için değil, aynı zamanda sürdürülebilirlik ve medya girişimleriyle ilgili ortaklıklarda yer alan bütün diğer paydaşlar için de geçerlidir. Bu stratejik alandaki potansiyel araçlar etki değerlendirme çalışmaları, sürdürülebilirlikle ilgili içerik analizi ve/veya medya ortaklıklarını değerlendiren uzman medya komitesini de kapsar (bakınız bölüm 5). 4.3 Yol haritası – yeni stratejilerin adım adım uygulaması Aşağıda sunulmakta olan matriste, eylemin dört temel stratejik alanı (strateji alanları I-IV,) uygulamadaki zorluk dereceleri ve olası uygulanma dönemleri dikkate alınarak sınıflandırılmaktadır (bakınız Şekil 2). Matrise göre Stratejik Alan I (sürdürülebilirlikle ilgili bilgi alışverişi), sürdürülebilirlikle ilgili konuların medyada yer almasının sağlanma sürecine kısa vadede katkıda bulunurken, Stratejik Alan II (öğrenme ve eğitim), kısadan orta vadeye, Stratejik Alan III (mali destek) orta vadenin üstünde ve Stratejik Alan IV de (araştırma ve geliştirme) uzun vadede, bu sürece katkıda bulunur. Aşağıdaki şekilde stratejik alanlar uygulama zorluklarıyla beraber sağlayacakları olası faydalar açısından incelenmektedir. 43 www.scp-centre.org Şekil 2: Medyada sürdürülebilirliğin ele alınışını güçlendirebilecek bir yol haritasının strateji alanları 4.4 Yol haritasının KRV’deki örnek uygulamaları ve tavsiyeler Bölüm 4.3, sürdürülebilirliğin medyaya entegrasyonu için bir yol haritasının dört temel stratejik alanını (Strateji alanları I - IV) açıkladı ve (1) sürdürülebilirlikle ilgili konuların medyada etkin bir biçimde yer almasını sağlayacak gerekli başarı unsur ve ön şartlarını, (2) sürdürülebilirliğin medyada yer alması için seçilen strateji alanlarının ardındaki gerekçeleri, (3) strateji alanlarının uygulama zamanlarıyla ilgili yönlendirmeleri ve (4) her bir stratejik alan uygulamasıyla elde edilebilecek değişim seviyelerini ortaya koydu. Bu bölüm, KRV’de sürdürülebilirliğin medyaya entegrasyonunu sağlayacak somut bir uygulama planını, strateji alanları I ila IV kapsamında açıklamaktadır. Bunu yaparken de özellikle şu noktalara vurgu yapılmaktadır: (1) strateji alanlarındaki proje konseptleri hakkında daha fazla detay, (2) her bir stratejik alanın ve ilgili araçların neden gerekli ve faydalı olduğuna dair bir gerekçe, (3) her bir stratejik alan için araçlar ve faaliyetler, (4) olası KRV ortakları, kilit yeterlikleri ve potansiyel rolleri, (5) yol haritasındaki araçların tasarım ve uygulamaları için olası yollar. 44 www.scp-centre.org Aşağıda sunulan Şekil 3, yukarıda 1’den 4’e kadar anlatılan strateji alanlarında geliştirilebilecek ve uygulanabilecek araç ve faaliyetler konusunda genel bir değerlendirme sunmaktadır. Şekil 3: Sürdürülebilirliğin medyadaki ele alınışının güçlendirilmesi için yol haritası ve araçları KRV YOL HARİTASI Stratejik Alan I Stratejik Alan II Stratejik Alan III Stratejik Alan IV Sürdürülebilirlikle ilgili Bilgi Alışverişi Yapılandırması Eğitim ve Öğretimin Desteklenmesi Mali Desteğin Teşviki Araştırma ve Geliştirmenin Güçlendirilmesi Web Portalı (hizmet odaklı bir internet portalı aracılığıyla sürdürülebilirlikle ilgili bilgilerin toplanması, sınıflandırılması, düzenlenmesi ve dağıtımı) Gazeteci ve medya yapımcıları için orta- kariyer eğitimleri (örneğin, mesleklerinde sürdürülebilirlik konularını başarılı bir biçimde nasıl ele alabileceklerine dair seminer ve/veya çalıştaylar) Sürdürülebilirlik konularıyla ilişkili faaliyetler için mali destek aktiviteleri (örneğin, hem program içerikleri kapsamında (“zihinsel izler”) daha önceden yüksek “sürdürülebilirlik performansına” hem de program tasarım ve uygulama tecrübesine sahip (örneğin, ekolojik ayak izi prodüksiyonları) medya kuruluşlarına destek verilmesi) Etki değerlendirmesi sürdürebilirlik formatlarının/mesajlarının, oluşum, gelişim ve sonuç evrelerinin değerlendirilmesi (medya kullanıcıları üzerindeki etkilerii) OLASI AKTİVİTELER Düzenli Toplantılar ve Tartışma Panelleri (sürdürülebilirlikle ilgili paydaş diyaloğun sağlanması) Sürdürülebilirlikle ilgili öğrenme materyalleri (medyada ekolojik ve sosyal konuların ele alınmasıyla ilgili iyi örnekler / eğitlence (education + entertainment = edutainment / eğlenerek öğrenme) Sürdürülebilirlikle ilgili üniversitelerde gazetecilik programları / sürdürülebilirlik modülleri (üniversitedeki gazetecilik programlarında genç gazetecilere sürdürülebilirlikle ilgili bilgi aktarılması) Medyada sürdürülebilirlik gelişimi ve araştırma projeleri için mali destek (örneğin, hibe programları kapsamında proje teklifi çağrıları yapılması ve hibelerin dağıtılması) Sürdürülebilirlikle ilgili içeriğin analiz edilmesi medya formatlarınınn analizi (örneğin, hangi sürdürülebilirlik konusu, nasıl ele alınıyor? Medya kullanıcılarına bu şekilde hedef alınmış olmalarından neler öğrenebiliriz?) Medya komitesi: medya ortaklıklarının, belli ölçütlerinin, aktivitelerinin bir medya formatını oluşturması sürecinin denetlenmesi ve değerlendirilmesi (ortaklık ve finansman konularının onayı ve ortaklıkların değerlendirilmesi) Destek sistemleri (diğer bütün faaliyetleri destekleyecek biçimde sürdürülebilirlikle yapılan çalışmaları ön plana çıkaracak gazetecilik bursları veya ödülleri) Eğitmeni Eğit iletişim programı (sürdürülebilirlik uzmanları ve siyasetçilerin uzmanlıklarını medyaya doğru biçimde aktarmalarının sağlanması) Kısa vadeli (1 yıla kadar) Orta vadeli (3 yıla kadar) Orta vadeli (3 yıla kadar) ZAMAN Uzun vadeli (5 yıla kadar) Yapılandırılmış bir değerlendirme oluşturmak amacıyla, söz konusu bütün stratejik alanlar aşağıda kısaca analiz edilmektedir. Ancak bu noktada proje tanımları, mantıklar, araçlar, ortaklar ve seçilecek yolların kesin birer liste olmadığını vurgulamak gerekmektedir. Bunlar daha çok KRV’ de uygulanabilecek olası bir yol haritası için hazırlanmış bazı önemli nokta ve adımların altını çizmektedirler. 45 www.scp-centre.org 4.4.1 Stratejik Alan I: Sürdürülebilirlikle İlgili Bilgi Paylaşımı Kavram ve yaklaşım Kuzey Ren Vestfalya’da, sürdürülebilirlikle ilgili bilgi paylaşımını sağlayacak bir ortamın geliştirilmesi ve çok paydaşlı bir medya topluluğunun oluşturulması. Bu amaçla, bir Sürdürülebilirlik Web Portalı’nda (araç 1) sürdürülebilirlikle ilgili bilgileri toplayan bir Basın Ajansı oluşturulmasını ve medya profesyonellerinin ihtiyaçlarının karşılanmasına yönelik olarak düzenlenen paydaş diyalog etkinliklerinin (araç 2) düzenlenmesini kapsayabilir. Gerekçeler Gazeteciler/medya yapımcıları ve diğer paydaşlar arasında sürdürülebilirlikle ilgili konularda devam eden bir bilgi ve uzmanlık paylaşımını teşvik edecektir. Medya ile sürdürülebilirlik bilgisi sağlayıcıları arasındaki iletişim boşluklarını dolduran bir köprü görevini üstlenecektir ve böylelikle medya profesyonelleri arasında sürdürülebilirlik bilgisinin ele alınmasını teşvik edecektir. Farklı ortaklar/ sosyal gruplar arasındaki iletişimin gelişmesini, bağlar kurulmasını sağlayacak ve böylelikle medya temsilcileri arasındaki sürdürülebilirlik farkındalığını arttıracaktır. Önemli miktarda sürdürülebilirlik bilgisini bir araya toplayarak güvenilir ve geçerli bilgiye erişimi sağlayacaktır. Araçlar ARAÇ 1 – Medya için bağımsız bir sürdürülebilirlik web portalı (Basın Ajansı) Böyle bir yapı iki adımda oluşturulabilir. Uygulama için atılması gereken ilk ve en önemli adım, medya için kullanışlı olacak bir formatta, sürdürülebilirlik konularıyla ilgili bilgi ve başka internet bağlantılarının adreslerini içeren ve hizmet odaklı bir web portalının geliştirilmesidir. Örneğin, web portalı aracılığıyla eğlence televizyonu yapımcıları ve/veya yeni gazeteciler (a) kendilerine kişiselleştirilmiş bilgi verebilecek (verileri bir çerçeveye oturtan) ve/veya (b) eğlence formatında kullanılabilecek hikayeler konusunda tavsiyelerde bulunacak bilim adamlarına/uzmanlara erişebilecekler. Buna ek olarak web portalı, düzenli olarak RSS-Feed24, bülten, danışma ve acil durum hatları gibi çalışmaları da destekleyebilir. 24 RSS-Feed, çeşitli internet siteleri tarafından yayınlanan haber vb. içeriğin tek bir ortamdan topluca izlenebilmesine olanak sağlayan yeni bir içerik besleme yöntemidir. RSS – Real Simple Syndication, RDF Site Summary veya Rich Site Summary (Zengin Site Özeti) kelimelerinin baş harflerinden oluşan kısaltmadır. 46 www.scp-centre.org Bilgi, veri, hikaye ya da istatistik sağlamanın yanı sıra bu platform, sürdürülebilirlikle ilgili derlenen bilgilerin sosyal platformlar aracılığıyla da dağıtımını sağlayabilir (örneğin, Facebook, StudiVZ, MySpace, Youtube, Twitter). Hatta bu portal, toplantı ve/veya tartışma panelleri gibi başka faaliyetlerin tetikleyicisi ya da ev sahibi olabilir (bakınız Araç 2). Portalda yer alan bilgiler araştırma kaynaklarından elde edilebilir. Örneğin verimlilik, biyolojik çeşitlilik, sağlık ve beslenme gibi konular burada yer alabilir. Bu konulara ilişkin basit “ipuçları” geliştirilebilir. Bu ipuçlarına (1) konu ya da sorunun yapısı, (2) konunun temelleri ve neden bir sorun haline geldiği, (3) nasıl ele alınacağı ve (4) olası çözümlere ilişkin fikirler dahil olabilir. İkinci adım olarak web portalı, medya yapımcılarına dağıtılmak üzere sürekli olarak sürdürülebilirlikle ilgili farklı boyutlarda bilgi, haber ve hikaye toplayan, bunları sınıflandıran ve düzenleyen bir sürdürülebilirlik basın ajansına dönüştürülebilir. İnternet tabanlı bu ajans, medya yapımcılarına geribildirim vermek amacıyla medya kullanıcılarının “iyi hikaye ve örnekler” hakkındaki görüşlerini de almaya başlayabilir. Böyle bir basın ajansının yapabileceği diğer faaliyetler de (1) portalda verilen bilginin ve kapsamının uygunluğunu ve (2) yapılan çalışmaların medya yapımcıları ve izleyiciler üzerindeki etkilerini teyid etmek amaçlı araştırmalar yürütmek (bakınız stratejik alan IV) olabilir. ARAÇ 2 – Medya için etkinlikler ve ödüllerle birleştirilen toplantı ve tartışma panelleri Sürdürülebilirlik uzmanları, medya temsilcileri, izleyiciler ve diğer paydaşlar arasında iletişim kurmak amacıyla çok çeşitli paydaş diyalog etkinlikleri düzenlenebilir. Örneğin, sürdürülebilirliğin medyaya entegrasyonu konusunda yapılan başarılı çalışmaları desteklemek için medya ödülleri geliştirilebilir. Sürdürülebilirlik konuları ve kurulan web portalını/basın ajansını çekici hale getirmek için gazetecileri, medya yapımcılarını ve tüketicilerini hedef alan festivaller veya başka etkinlikler düzenlenebilir. Potansiyel ortaklar ve rolleri (1) Gazeteciler/medya yapımcıları Yayıncılar: WDR, RTL, SuperRTL, VOX’la birlikte bölgesel yayıncılar (örneğin, Kanal Avrupa veya NRW TV) Radyo istasyonları: WDR2, Einslive, bölgesel istasyonlar: Avrupa (Duisburg), Radyo Essen veya Radyo Bochum gibi. Basılı medya: WAZ Mediengruppe, Bertelsmann veya coolibri (Bochum) gibi KRV dergileri Sanal medya ortamlarında çalışan gazeteciler 47 www.scp-centre.org Muhtemel roller Platform kullanıcıları olarak gazeteciler/medya yapımcıları, haberlerinde veya programlarında kullanabilecekleri güvenilir ve geçerli bilgiyi talep edip alabileceklerdir. (2) Medyada sürdürülebilirlik ve araştırma kuruluşları Deutsche Welle Akademisi Wuppertal İklim, Çevre, Enerji Enstitüsü (Araştırma Grubu IV) DJV – Alman Gazeteciler Birliği ecmc Europäisches Zentrum für Medienkompetenz GmbH Junge Presse NRW | Essen Landesanstalt für Medien Nordrhein-Westfalen Adolf-Grimme Enstitüsü Netzwerk Zukunft Lernen/Projektgruppe Medienkompetenz Duisburg-Essen Üniversitesi, İletişim Çalışmaları Enstitüsü Initiative für Nachhaltigkeit, Duisburg-Essen Üniversitesi UNEP / Wuppertal Enstitüsü Sürdürülebilir Tüketim ve Üretim Merkezi (CSCP) Muhtemel roller Sürdürülebilirlikle ilgili uzman bilgisiyle medya paydaşlarına tavsiyelerde bulunulması, geçerli içerik bilgisinin temin edilmesi, program veya makaleler için sürdürülebilirlikle ilgili olası konu önerileri yapılması, bilgilendirici çalıştay ve seminerlerden edinilen yeni bilgilerin dağıtılması. (3) STK’lar NUA – Natur und Umweltschutz-Akademie NRW Landesarbeitsgemeinschaft Lokale Medienarbeit NRW e.V Muhtemel roller 48 Platformun tanıtılması ve platform için danışmanlık yapılması, geçerli iletişim bilgilerinin sağlanması, program veya makaleler için sürdürülebilirlikle ilgili olası konu önerilerinde bulunulması, bilgilendirici çalıştay ve seminerlerden edinilen yeni bilgilerin dağıtılması. www.scp-centre.org (4) Sponsorlar WDR, RTL, SuperRTL, VOX, WAZ Mediengruppe, Bertelsmann-Stiftung, Uto- pia, Filmstiftung Nordrhein-Westfalen Muhtemel roller Platformun eş finansmanı ve sponsorluğu. (5) Devlet kurumları Alman Çevre ve Doğa Koruma, Tarım ve Tüketici Hakları Bakanlığı (MUNLV) Muhtemel roller Sürdürülebilirlikle ilgili konularda kurum içi bilgilerin temin edilmesi Platformun eş finansmanı ve sponsorluğu (6) Medya tüketicileri / toplum Başlıca medya tüketicileri Sürdürülebilirlikle ilgili konulara ilgi duyan diğer paydaşlar Muhtemel roller Medyadaki içerik ve programlar konusunda geribildirim verilmesi İçerikle ilgili yeni fikir veya kavramların önerilmesi Paydaşlarla diyaloga girilmesi Araçların tasarımı ve uygulaması için olası yollar (1) Aşağıdaki amaçlar için farklı paydaşlarla başlangıç toplantıları yapılması: (a) sürdürülebilirlik konusu paydaşların gündemine alma, (b) kavram/fikir derleme, (c) her bir ortağın potansiyel katkıları ve uzmanlığı konusunda daha fazla bilgi edime. (2) KRV gazeteci ve medya yapımcılarının sürdürülebilirlikle ilgili bilgi ihtiyaçlarının detaylı analizinin yapılması. (3) Başlangıç toplantılarından elde edilecek sonuçlar ve mevcut analitik veriler ışığında, eylem alanları ve paydaş rolleri de dahil olmak üzere (örneğin, çalışma grupları halinde), bütün araçların kavramsal çerçevesine, yapısına ve detaylı içeriğine karar verilmesi. (4) Araçların uygulanması ve gelişim sürecine katılım konusunda çeşitli paydaşları motive edecek destek sistemlerin oluşturulması. 49 www.scp-centre.org 4.4.2 Stratejik Alan II: Öğrenme ve Eğitimin Desteklenmesi Kavram ve yaklaşım KRV’deki gazeteciler, medya yapımcıları ve medya temsilcilerinin sürdürülebilirlikle ilgili bilgilerinin geliştirilmesi. Böylesi bir amacın gerçekleştirilmesi için proje ekibi, gazeteci ve medya yapımcıları için orta-kariyer programlarının oluşturulmasını (bakınız Araç 1), özgün öğrenme materyallerinin geliştirilmesini (bakınız Araç 2), gazeteciler ve medya yapımcılarının katıldığı sürdürülebilirlikle ilgili modüllerin dahil edilmesini (bakınız Araç 3) ve etkili destek sistemlerinin geliştirilmesini (bakınız Araç 4) önermektedir. Proje ekibi aynı zamanda sürdürülebilirlik uzmanları, araştırmacılar ve politik liderlerin medyayla etkili iletişim kurmasını sağlamak amacıyla “iletişim için eğiticilerin eğitim programının” oluşturulmasını da tavsiye etmektedir. Gerekçeler Gazeteciler ve gazetecilik öğrencilerinin sürdürülebilirlikle ilgili bakış açılarının genişletilmesi ve sürdürülebilirlikle ilgili toplumsal farkındalık oluşturulması amacıyla, konunun medya tarafından uygun biçimde ele alınmasının önemine dair bir anlayış geliştirilmesini sağlayacaktır. Haber yapma becerilerinin ve mesleki tatminin iyileştirilmesi. Gazeteci ve gazetecilik öğrencilerine farklı kariyer olanaklarının sunulması. Araçlar ARAÇ 1 – Gazeteci/medya yapımcıları için orta-kariyer eğitim fırsatları – böylelikle görevlerine devam etmekte olan gazeteci/medya yapımcıları için sürdürülebilirliği yaptıkları işe dahil etmelerini sağlayacak bilgi ve araçların temini için çalıştay ve seminerler düzenlenebilir. ARAÇ 2 – Sürdürülebilirlikle ilgili öğrenme materyalleri – bunlar eğitim/öğretim kurumlarının ve/veya medya yapımcılarının kapasitelerini geliştirebilir ve güvenilir bilgiye erişmelerini sağlayabilir. Eğitim materyallerinin, farklı medya türlerinin ve mesleğinde faal olan medya profesyonelleri için yapılan orta-kariyer gelişim seminerleri veya üniversite bölümleri gibi farklı eğitim ortamlarının farklı ihtiyaçlarına hitap edecek biçimde uyarlanması gerekecektir. ARAÇ 3 – Sürdürülebilirlikle ilgili unsurların gazetecilik ve medya eğitim programlarına entegre edilmesi – böylelikle genç gazetecilere sürdürülebilirlikle ilgili konuların, eğitimin can alıcı unsuru olarak başarılı bir biçimde ele almalarını sağlayacak sürdürebilirlik bilgi ve araçlarının verilmesi. 50 www.scp-centre.org ARAÇ 4 – Etkili destek sistemleri – mümkünse başka araçları tamamlayacak biçimde, sürdürülebilirlikle ilgili konuları başarılı biçimde ele alan gazetecilik bursları ve ödüllerinin verilmesi. ARAÇ 5 – Eğitimciyi eğit iletişim programı – Birçok sürdürülebilirlik uzmanı ve siyasetçinin profesyonel uzmanlıklarını gazeteci ve medya profesyonellerinin beklentilerini karşılayacak biçimde ifade edebilmelerini sağlayacak eğitimlere ihtiyaçları vardır. Medyanın kendine has mantığı ve özgün iletişim ihtiyaçları nedeniyle, medya profesyonelleri ve gazeteciler, karmaşık ve belirsiz bilgi yığınları yerine, net ve odaklanmış mesajlara ihtiyaç duyarlar. Uzmanlar ve siyasetçilerin, aktarmak istedikleri mesajın hedef grup tarafından anlaşılmasını sağlayacak biçimde tasarlayabilmeleri konusunda kapasitelerini geliştirmeye ihtiyaçları vardır. Bu konuda potansiyel bir fırsat, bilim veya sivil toplum sektöründen uzmanların, sürdürülebilirlikle ilgili özel bir konuyu ele almak amacıyla, medya profesyonelleriyle işbirliği yapmalarını sağlamak olabilir. Potansiyel ortaklar ve rolleri (1) Üniversiteler FHM Bielefeld TU Dortmund Duisburg-Essen Üniversitesi, İletişim Çalışmaları Enstitüsü FH Gelsenkirchen FH/FHM/KHM Köln FH Bonn-Rhein-Sieg Muhtemel roller Medya eğitimleri için programların/ modüllerin ortak olarak uygulanması Sürdürülebilirlik uzmanlarıyla birlikte öğrenme materyallerinin geliştirilmesi (2) Eğitim kurumları ve dernekler Deutsche Welle Akademisi DJV – Alman Gazeteciler Derneği Junge Presse NRW | Essen Landesanstalt für Medien Nordrhein-Westfalen Adolf-Grimme Enstitüsü Netzwerk Zukunft Lernen/Projektgruppe Medienkompetenz Medienkompetenz-Netzwerk NRW 51 www.scp-centre.org AIM Koordinationszentrum Deutsche Hörfunkakademie Oberhausen Deutsche Medienakademie Köln RTL Journalistenschule für TV und Multimedia, Köln Avrupa Eğitim ve Teknoloji Uzmanları Ağı (EENet) sk stiftung jugend und medien, Köln Muhtemel roller Medya yapımcıları için çalıştay ve seminerler düzenlenmesine katkıda bulunulması. Sürdürülebilirlik uzmanlarıyla birlikte medya/gazeteciler için öğrenme materyallerinin geliştirilmesi. (3) Günümüzdeki ve gelecekteki gazeteci/ medya yapımcıları Yayıncılar: WDR, RTL, SuperRTL, VOX’la birlikte bölgesel yayıncılar (örneğin, Kanal Avrupa veya NRW TV) WDR2, Einslive gibi radyo yayıncıları; Avrupa (Duisburg), Radio Essen veya Radio Bochum gibi bölgesel istasyonlar Basılı medya: WAZ Mediengruppe, Bertelsmann veya coolibri (Bochum) gibi KRV dergileri Sanal medya ortamlarında çalışan gazeteciler Muhtemel roller Yeni ve orta kariyer fırsatları için profesyoneller bireysel olarak seminer, çalıştay ve eğitim programlarına katılacaklardır. Medya şirketleri çalıştay, seminer gibi faaliyetleri geliştirecek, uygulayacak ve/veya bunlara sponsor olacaklardır; öğrenme materyallerinin geliştirilmesini sağlayacak ve başka paydaşlarla birlikte destek sistemlerinin oluşturulmasını destekleyeceklerdir. (4) STK’lar ve NFP(Non-Profit Organization-Kar amacı gütmeyen kuruluşlar)’ler 52 NUA – Natur und Umweltschutzakademie NRW NABU – Naturschutzbund NRW BUND – Bund für Umwelt und Naturschutz, Landesverband NRW CSCP – UNEP / Wuppertal Enstitüsü Sürdürülebilir Tüketim ve Üretim Merkezi www.scp-centre.org Muhtemel roller Medya ve akademik paydaşlara sürdürülebilirlikle ilgili bilgi ve uzmanlık sağlanması. (5) Devlet kurumları Alman Çevre ve Doğa Koruma, Tarım ve Tüketici Hakları Bakanlığı (MUNLV) Muhtemel roller Sürdürülebilirlikle ilgili konularda kurum içi bilgilerin temin edilmesi (öğrenme materyalleri) Öğrenme materyallerinin geliştirilmesi için finansal destek (6) Medya tüketicileri / toplum Başlıca medya kullanıcıları Sürdürülebilirlik konularıyla ilgilenen diğer paydaşlar Muhtemel roller Medyaya içerik konusunda geribildirim verilmesi Anlatılacak hikayeler için fikir verilmesi Paydaş diyaloglarına katılım Araçların tasarımı ve uygulaması için olası yollar (1) Aşağıdaki amaçlar için farklı paydaşlarla başlangıç toplantıları yapılması: (a) sürdürülebilirlik konusu paydaşların gündemine alma, (b) fikir ve görüş derleme, (c) her bir ortağın potansiyel katkıları ve uzmanlığı konusunda daha fazla bilgi edime. (2) Yeni araçların geliştirilmesi amacıyla varolan öğrenme ve eğitim araçlarının analiz edilmesi ve değerlendirilmesi. (3) KRV gazeteci ve medya yapımcılarının sürdürülebilirlikle ilgili bilgi ihtiyaçlarının detaylı analizinin yapılması. (4) Başlangıç toplantılarından elde edilecek sonuçlar ve analitik veriler ışığında, eylem ve paydaş rolleri dahil olmak üzere (örneğin, çalışma grupları halinde), bütün araçların kavramsal çerçevesine, yapısına ve detaylı içeriğine karar verilmesi. (5) Araçların geliştirilme ve uygulanma süreçlerine katılım konusunda çeşitli paydaşları motive edecek destek sistemlerinin oluşturulması. 53 www.scp-centre.org 4.4.3 Stratejik Alan III: Mali Desteğin Oluşturulması Proje tanımı Bu stratejik alandaki araçlar, özellikle farklı mali destek biçimleri (bakınız Araç 1) ve medyada sürdürülebilirlikle bağlantılı araştırma – geliştirme projelerinin finansmanı (bakınız Araç 2) aracılığıyla sürdürülebilirlikle ilgili konuların farklı medya türlerince ele alınmasını amaçlamaktadır. Gerekçeler Medyadaki sürdürülebilirlik bağlantılı faaliyetler için mali destek sağlanması medya kuruluşlarının gündemlerini etkileme konusunda önemli fırsatlar sunmakla birlikte yaratıcı fikir ya da tecrübesi olan ancak bunları uygulayacak mali kaynakları bulunmayan medya yapımcılarına destek verilmesini sağlayabilir. Araştırma - geliştirme projeleri dahil olmak üzere medyadaki sürdürülebilirlik çalışmalarına mali destek verilmesi (1) medya formatlarındaki çeşitliği, (2) araştırma faaliyetlerini (bakınız stratejik alan IV) ve medya ortaklıklarını besler. Araçlar ARAÇ 1 – Medya ve sürdürülebilirlik için mali desteğin arttırılması. Bu yaklaşım, program içerikleri kapsamında (“zihinsel izler”) daha önceden “sürdürülebilirlik performansına” ve program tasarım tecrübesine sahip (örneğin, ekolojik ayak izi prodüksiyonları) medya kuruluşlarına destek verilmesini kapsayabilir. ARAÇ 2 – Farklı medya yaklaşımlarının tasarım ve değerlendirmesini yapabilecek medyada sürdürülebilirlikle ilişkili içerik ve araştırma projelerinin geliştirilmesi için mali destek verilmesi. Potansiyel ortaklar ve rolleri (1) (Medya) araştırma kurumları, gruplar ve üniversiteler 54 Adolf-Grimme Enstitüsü FHM Bielefeld TU Dortmund İletişim Çalışmaları Enstitüsü, Duisburg-Essen Üniversitesi www.scp-centre.org FH Gelsenkirchen FH/FHM/KHM Köln Wuppertal İklim, Çevre ve Enerji Enstitüsü (Araştırma Grubu IV) FH Bonn-Rhein-Sieg Netzwerk Zukunft Lernen/Projektgruppe Medienkompetenz Muhtemel roller Medyada sürdürülebilirlik araştırmaları için verilen hibelerin potansiyel faydalanıcıları. Medya ve sürdürülebilirlik konusundaki araştırma ve geliştirme projelerinin potansiyel ortakları, yürütücüleri veya tasarımcıları. (2) Toplumsal fayda için hizmet veren medya kuruluşları: Landesanstalt für Medien NRW (IfM) Medyada sürdürülebilirlik araştırmaları projeleri için hibe teklifi hazırlama ve başvuru sürecinde destek olma. Medyanın araştırma önerilerini değerlendirme. Arbeitsgemeinschaft Landesmedienanstalt Muhtemel roller Medyadaki sürdürülebilirlik araştırma-geliştirme projeleri için potansiyel ortak ve uzman belirleme desteği verme. (3) Gazeteciler ve diğer medya paydaşları (örneğin, yayıncılar, televizyon yapım şirketleri) Yayıncılar: WDR, RTL, SuperRTL, VOX ve bölgesel yayıncılar (örneğin, Kanal Avrupa veya NRW TV) WDR2, Einslive gibi radyo yayıncıları, ve radyo Avrupa (Duisburg), Radyo Essen veya Radyo Bochum gibi bölgesel istasyonları Basılı medya: WAZ Mediengruppe, Bertelsmann veya coolibri (Bochum) gibi yerel KRV dergileri Sanal medya ortamlarında çalışan gazeteciler Muhtemel roller Sürdürülebilirlikle ilgili içeriğin üretilmesi/ yayınlara dahil edilmesi için mali desteğin alınması. Araştırma projelerinde kapsamında medya araştırma kuruluşları ve üniversitelerle işbirliği içinde olunması. 55 www.scp-centre.org (4) STK’lar, NFP’ler (Non-Profit Organization-Kar amacı gütmeyen kuruluşlar)ve dernekler NUA – Natur und Umweltschutzakademie NRW NABU – Naturschutzbund NRW BUND – Bund für Umwelt und Naturschutz, Landesverband NRW CSCP – UNEP / Wuppertal Enstitüsü Sürdürülebilir Tüketim ve Üretim Merkezi Muhtemel roller Medyadaki sürdürülebilirlik araştırma ve geliştirme projelerine katılım, destek, danışmanlık ve proje tasarımı. (5) Devlet kurumları Alman Çevre ve Doğa Koruma, Tarım ve Tüketici Hakları Bakanlığı (MUNLV) Muhtemel roller Farklı paydaş gruplarını bir araya getirme (örneğin, tartışma panelleriyle). Medyadaki araştırma projelerine mali destek sağlama. Araçların tasarımı ve uygulanması için olası yollar (1) Medya kuruluşlarının yapacağı mali destek başvurularını değerlendirecek bir mekanizmaların oluşturulması (bakınız Araç 1). Gazeteci ve medya yapımcıları, medyada sürdürülebilirliğin ele alınmasını amaçlayan yaratıcı proje fikirleri geliştirebilirler. (2) Farklı paydaşlarla başlangıç toplantıları düzenlenmesi. Bu toplantılar (a) finansman programları kapsamına girebilecek konulara odaklanılmasına, (b) teklif değerlendirme süreçlerinin yönetilmesine ve (c) başarılı başvuru sahipleriyle birlikte projelerin uygulanmasına destek olabilir. (3) Halihazırda varolan mali destek sistemlerinin analiz edilmesi ve değerlendirilmesi. Böylelikle yeni mali destek araçları geliştirilirken geçmiş tecrübelerden faydalanılması sağlanabilir. Her bir araç kapsamında mali destek için uygun bulunan projelerin kavramsal çerçevesi, yapısı, içeriği ve destek seviyesi değerlendirilebilir. (4) Araçların uygulanması ve çeşitli paydaşları gelişim sürecine katılım konusunda motive edecek destek sistemlerinin oluşturulması. 56 www.scp-centre.org 4.4.4 Stratejik Alan IV: Araştırma ve Geliştirmenin Güçlendirilmesi Kavram ve yaklaşım Sürdürülebilirlikle ilgili konuların medyaya entegrasyonu, ancak zaman içinde böylesi bir yaklaşımın etkisi anlaşıldıktan sonra, gerçekten arttırılmaya ve mali olarak desteklenmeye başlayacaktır. Bu nedenle, üç farklı araştırma yaklaşımı önerilmekte: etki değerlendirmesi (bakınız Araç 1), sürdürülebilirlikle ilgili içeriğin analizi (bakınız Araç 2) ve bir medya uzmanları komitesi (bakınız Araç 3). Mantık Medyadaki farklı sürdürülebilirlik girişimlerinin etki ve tepkileriyle birlikte medya kullanıcıları üzerindeki tesirle ilgili sonuçlar verebilir. İstenilen etkinin elde edilmesi amacıyla sürdürülebilirlik iletişiminde değişim/ iyileştirme gerektiren unsurlara işaret edebilir. Çok çeşitli medya ve sürdürülebilirlik kuruluşları arasında ortaklıklar geliştirilmesine destek olabilir. Araçlar ARAÇ 1 – Etki değerlendirmesi, farklı medya türleriyle verdikleri mesajlar ve izleyiciler üzerindeki etkilerin değerlendirilmesi (bakınız Araç 2, stratejik alan III, Sponsorluk ve Mali Destek). ARAÇ 2 – Sürdürülebilirlik içeriğinin analizi. Bu analiz sürdürülebilirlikle ilgili içeriğin yapısını, nasıl sunulduğunu ve izleyicilerin farklı sürdürülebilirlik içeriklerine nasıl tepki verdiğini anlamayı amaçlamaktadır (bakınız Araç 2, stratejik alan III, Sponsorluk ve Mali Destek). ARAÇ 3 – Medya uzmanları komitesi. Bu komite, medya ortaklıklarını izleyebilir, uygun ortaklıkları teşvik edebilir ve/veya finansman taleplerini değerlendirebilir. Medya uzmanları komitesi, yukarıda anlatılan etki değerlendirme ve sürdürülebilirlik içeriğinin analiz edilmesi çalışmaları için bir koordinasyon yapısı teşkil edebilir (bakınız Araç 1 ve 2, stratejik alan IV). Böyle bir komite, stratejik alan I’in Araç 1’inde açıklanan Sürdürülebilirlik Basın Ajansı’yla da yakın bir işbirliği geliştirebilir. 57 www.scp-centre.org Potansiyel ortaklar ve rolleri (1) (Medya) Araştırma Kurumları ve Üniversiteler Adolf-Grimme Enstitüsü FHM Bielefeld TU Dortmund İletişim Çalışmaları Enstitüsü, Duisburg-Essen Üniversitesi ecmc Europäisches Zentrum für Medienkompetenz GmbH FH Gelsenkirchen Gesellschaft für Medienpädagogik und Kommunikationskultur (GMK) JFF - Institut für Medienpädagogik in Forschung und Praxis FH/FHM/KHM Köln FH Bonn-Rhein-Sieg Netzwerk Zukunft Lernen/Projektgruppe Medienkompetenz ZIMT, Zentrum für Informations- und Medientechnologie, Uni Siegen. Muhtemel roller Medyadaki sürdürülebilirlik araştırma projeleri için potansiyel ortak veya liderler. Potansiyel araştırma veya değerlendirme projeleri dahil medyada sürdürülebilirliği teşvik eden proje ve girişimlerin uygulanmasını destekleyen medya kuruluşları ve iletişim ağları için potansiyel ortak. Medya uzmanları komitesinin tasarımı için destek. (2) (Sürdürülebilirlik) Üniversiteler ve araştırma kuruluşları Duisburg-Essen Üniversitesi, İletişim Çalışmaları Enstitüsü Wuppertal İklim, Çevre ve Enerji Enstitüsü (Araştırma Grubu IV) UNEP / Wuppertal Enstitüsü Sürdürülebilir Tüketim ve Üretim Merkezi (CSCP) Muhtemel roller 58 Araştırma projelerine sürdürülebilirlik konusunda uzmanlık ve bilgi temini. www.scp-centre.org (3) Toplumsal fayda için hizmet veren medya kuruluşları: Landesanstalt für Medien NRW (IfM) Arbeitsgemeinschaft Landesmedienanstalt Medienberatung NRW European Expert’s Network for Education and Technology (EENet) Muhtemel roller Medyadaki sürdürülebilirlik araştırma projeleri için potansiyel ortak veya liderler. Potansiyel araştırma veya değerlendirme projeleri dahil medyada sürdürülebilirliği teşvik eden proje ve girişimlerin uygulanmasını destekleyen medya kuruluşları ve iletişim ağları için potansiyel ortak. (4) Gazeteciler ve diğer medya ortakları (örneğin, yayıncılar, televizyon yapım şirketleri) Yayıncılar: WDR, RTL, SuperRTL, VOX’la birlikte bölgesel yayıncılar (örneğin, Kanal Avrupa veya NRW TV) WDR2, Einslive gibi radyo yayıncıları, ve radyo Avrupa (Duisburg), Radyo Essen veya Radyo Bochum gibi bölgesel istasyonları Basılı medya: WAZ Mediengruppe, Bertelsmann veya coolibri (Bochum) gibi yerel KRV dergileri Sanal medya ortamlarında çalışan gazeteciler Muhtemel roller Medyadaki sürdürülebilirlik projelerinin tasarım ve uygulamasında araştırma kurumları ve üniversitelere destek verilmesi. Başlıca medya takipçilerine sürdürülebilirlikle ilgili “neredeyse günlük” mesajları temin edilmesi. Araştırmacılara güvenilir verilere erişimleri için bilgi ve destek temin ederek medyadaki sürdürülebilirlik araştırma projelerine destek verilmesi (örneğin, araştırmacılarla yapılan röportajlara katılım, bilgi toplama konusunda yardım). Medya uzmanları komitesinin oluşturulmasına bağlı olarak, karar alma süreçlerine eleştirel bazı medya paydaşları da dahil edilmesi. (5) Devlet kurumları Alman Çevre ve Doğa Koruma, Tarım ve Tüketici Hakları Bakanlığı (MUNLV) 59 www.scp-centre.org Muhtemel roller Farklı paydaş gruplarını sürdürülebilirliğin medyada daha fazla yer almasını sağlayacak araçların geliştirilmesi konusunda teşvik etmek. Medyadaki araştırma, geliştirme faaliyetlerine ve projelerine mali destek sağlamak. (6) Medya tüketicileri / toplum Başlıca medya tüketicileri Sürdürülebilirlikle ilgilenen diğer paydaşlar Muhtemel roller Araştırma ve değerlendirme programlarının yapı ve içeriğine destek (izleyici ihtiyaçlarının belirlenmesi). Etki değerlendirmesine destek – sürdürülebilirlikle ilgili içeriklerin günlük davranışlar üzerindeki etkisinin belirlenmesi. Araçların tasarımı ve uygulaması için olası yollar (1) Medyada sürdürülebilirlik araştırma projelerini finanse edecek hibe programlarının geliştirilmesi (bakınız strateji alanı III) ve böylelikle (a) sürdürülebilirlikle ilgili konuları ele alan medya yaklaşımlarınının çeşitliliğini ve (b) içerikle elde edilen etkinin optimize edilmesini sağlayacak araştırma faaliyetlerini desteklemek(bakınız Araç 1 ve 2). (2) Farklı ortaklarla (a) önerilen medya uzmanları komitesinin potansiyel ihtiyaç, işlev ve sorumluluklarını tartışmak, (b) yeni fikirler toplamak ve (c) bu tarz bir medya komitesine, uzman bireysel ortakların yapabilecekleri katkıları öğrenmek amacıyla ‘Başlangıç toplantıları’nı başlatılması (bakınız Araç 3). (3) Pilot araştırmayı ve geliştirme araçlarını analiz etmek ve değerlendirmek; ve bulgular temel alınılarak yaklaşımları gözden geçirilmesi. (4) Değerlendirme sonuçları ışığında her bir aracın kavramsal çerçevesine, yapısına ve içeriğine karar verilmesi, harekete geçilecek alanların seçilmesi ve paydaşlara sorumluluklarının dağıtılması. (5) Araçların uygulanması ve çeşitli paydaşları gelişim sürecine katılım konusunda motive edecek destek sistemlerinin oluşturulması. 60 www.scp-centre.org 4.4.5 KRV yol haritasına hızlı bir bakış Aşağıda sunulmakta olan Şekil 4, dört temel stratejik alan çerçevesinde, KRV’deki medya kuruluşlarının sürdürülebilirlikle ilgili konuları ele alışlarını teşvik etmek amacıyla geliştirilmesi önerilen yol haritasına ilişkin genel bir değerlendirme sunmaktadır. Bundan sonra yapılması gerekenlerse, detaylı bir eylem planının hazırlanması ve “atılacak ilk adımlara” karar verilmesi olacaktır. Tablo 2: KRV medyasında sürdürülebilirlik yol haritasının potansiyel faaliyetleri Olası Faaliyetler Kısa vadeli (1 yıla kadar) Orta vadeli (3 yıla kadar) Stratejik Alan I (Sürdürülebilirlikle İlgili Bilgi Alışverişi) Sürdürülebilirlik web portalı (basın ajansı) Düzenli toplantılar ve tartışma panelleri Stratejik Alan II (Öğrenme ve Eğitimin Desteklenmesi) Gazeteci/medya yapımcıları için orta-kariyer eğitimleri Sürdürülebilirlikle ilgili öğrenme materyalleri Sürdürülebilirlikle ilgili üniversitelerde gazetecilik programları / sürdürülebilirlik modülleri Destek sistemlerinin harekete geçirilmesi Eğitimciyi Eğit iletişim programı Stratejik Alan III (Mali Desteğin Oluşturulması) Sürdürülebilirlik formatları için mali destek sistemlerinin iyileştirilmesi Medyada sürdürülebilirlik gelişimi ve araştırma projeleri için mali destek Uzun vadeli (5 yıla kadar) 4.5 Stratejik Alan IV (Araştırma ve Geliştirmenin Güçlendirilmesi) Etki değerlendirmesi Sürdürülebilirlikle ilgili içeriğin analiz edilmesi Medya komitesi Tavsiyeler Tablo 2’de özetlenmekte olan araçların teker teker uygulanması söz konusu olabilir. Ancak, mümkün olan en fazla etkinin sağlanması amacıyla, proje ekibi anlatılmakta olan bütün araçların bir arada kullanılmasını önermekte. Bunun mümkün olmadığı hallerde, ilk adım olarak yukarıda özetlenen araçlar arasından daha küçük bir grup oluşturularak uygulamaya başlanabilir, daha sonra da daha detaylı uygulamalara geçilebilir. Aralık 2009 tarihinde düzenlenen uzmanlar çalıştayında yapılan gerçekçi bir öneri, önce (1) bir sürdürülebilirlik web portalı (basın ajansı) (bakınız stratejik alan I, araç 1) ve/veya (2) ‘eğitimciyi eğit’ iletişim programının (bakınız stratejik alan II, araç 5) uygulanması yönünde oldu. Çalışma kapsamında anlatılan araçların hepsinin birlikte kullanılması veya ayrı ayrı kullanılmalarının ötesinde, yapılan herhangi bir faaliyetle ilgili medya yapımcıları ve kullanıcılar açısından etki değerlendirmelerinin yapılması büyük önem taşımaktadır. 61 www.scp-centre.org Referanslar Adolf Grimme Enstitüsü (2008): Her zaman revaçta: Televizyon yapımcıları için yeni konular. Workshoplar için bilgiler ve materyaller.www.grimme.institut.de/html/ index.php?id=107 adresi altında bulunabilir. Adolf Grimme Enstitüsü (2004): “TV- Medya ve Sürdürebilirlik”. Seçkin Alman televizyonlarında sürdürülebilirlik konularının temsili hakkında kısa çalışmalar. (Berlin Sürdürebilir Gelişim Komisyonu vekaleti ile) Ali, T (2002): Televizyonun kalıcı etkisi. Senaristler için pratik öneriler el kitabı. Hannover: Alman Dünya Halkları Vakfı ARD/ZDF (2007): Medya kullanımı hakkında temel veriler. İnternet adresi: http:// www.ard.de/intern/basisdaten/mediennutzung/mediennutzung_20und_2 0freizeitbesch_26_23228_3Bfti/-/id=54992/15w2mhl/index.html. Brahnal, U. (2009): Medya Kanunları ve Eğlence-Eğitim, Gazetecilik Enstitüsü, Dortmund, Röportaj, 20 Ocak 2009 Brigitte/Gruner (2008): İletişim Analizleri 2008- Almanya’daki kadınlar- Moral, Markalar, Medya. Yayımlayan: BRIGITTE/Gruner & Jahr, Mayıs 2008, Hamburg Clobes, H. G./Hagedorn, F. (2008): Değişen tek şey iklimler değil. Televizyon programları kalıcı olabilecekler mi? Schwender, C./Schulz, F. S.Kreeb, M.: Sürdürülebilirliğin Medyadaki Yeri. Araştırma Projesi Denge: Kitle iletişim araçlarında duygular ve çevlence, Marburg, Metropolis Yayınevi. Avrupa Barometresi (2001): Avrupalılar, Bilim ve Teknoloji, DG Research. Gledhill, C. (1985): ‘Genre’. Booktitle. Cook, P. London, British Film Institute. Fischer, Christoph (2003): Tıp Gezeteciliğinin Özleri Hakkında, S. 455-460 In: Bleicher, Joan Kristin / Lampert, Claudia (Hrsg.) (2003): Medya ve İletişim Bilimleri 51. Jg. 2003/3-4, Konu Kitabı „Medyada Sağlık“, Hans-Bredow-Institut, BadenBaden: Nomos Yayınevi Fleisch, H./von Camphausen, I. (2002): “Çöp dağları oluşuyormuş, bana ne! Herkesin artık buffaloları var!” TV dizileri ve pembe diziler vasıtasıyla Çevre Motivasyonu. Bir Eylem Planı. Alman Dünya Halkları Vakfı K.F. Vakfı (2008): Hollywood & Sağlık. Ünlü televizyon vakfından sağlıkla ilgili içerik, K.F. Washington D.C., Kaiser Aile Vakfı. 62 www.scp-centre.org Gray, J. (2008): Eğlence televizyonu. New York, Londra: Routledge Taylor & Francis Grubu. Haas, A. (2007): Medya Menüleri. Medya Kullanımı, SINUS-Milieus und Sosyal Demografi. Münih: Reinhard Fischer. Ipsos (2008): Ipsos Medya Araştırma Enstitüsü LOHAS-Araştırması (Allianz Deutschland AG yönetiminde) Aralık 2008. Lehr, G. (2007): Günlük konular program yapımcılığının ve fikir reklamcılığının yamaçlarında: Medya ve Düzeni hakkında Düşünceler. Dr. Victor Henle. BadenBaden, Nomos: 175 ff. Loosen, W./Meckel, M. (1999): Kendi Başına Gazetecilik. Greenpeace TV Örneğinde Halkla İlişkiler ve Gazetecilik İlişkilerinde Değişiklikler. Radyo ve Televizyon 47/1999: 379-392. Lubjuhn, S./Bouman, M. (2009): ABD ve Hollanda’ da Eğlenceyle Eğitim nasıl işliyor ve biz Almanya’ da bundan ne öğrenebiliriz? In: merz (Medya + Eğitim), Medya Pedagojisi dergisi, 53. Jg., Nr. 4/2009, S.44-49. Lubjuhm, S. / Pratt, N. (2009): İklim dostu yaşam tarzları için medya iletişim stratejileri – eğlence ve eğitimin karışımı aracılığıyla sosyo-kültürel değişim için orta ve düşük sınıf tüketicilere hitap edilmesi, IOP Konf. Serisi: Dünya ve Çevre Bilimleri, IOP yayınevi, Cilt 8/2009, 012009. Kaynak: www.iop.org/EJ/ toc/1755-1315/8/1 Alman Kuzey Ren Vestfalya Çevre ve Koruma, Tarım ve Tüketici Hakları Bakanlığı (2006): Kaynak: www.umwelt.nrw.de/umwelt/umweltinformationen/umweltbericht/ub_2006/ind ex.php. (April 22, 2009) Neale, S. (1980): Londra, British Film Enstitüsü. Porter Novelli (2007): LOHAS Çalışması 2007. İnternet adresi: http://www.f-undh.de/cms/upload//LOHAS_Studie_2007_FH_Porter_Novelli.pdf Porter Novelli / Sağlık Kontrol Merkezleri (CDC), et al. (2002 ve 2005): Drama / komedi izleyicileri ve sağlık bilgisi, Porter Novelli Sağlık Yaklaşımları Anketi. Sürdürülebilir Gelişim Komisyonu (2006): Sürdürülebilirlik Programı. Televizyon yapımcıları için yaratıcı çalıştaylar, 26./27.09.2006, Berlin. Düzenleyen: Sürdürülebilir Gelişim Komisyonu. İnternet adresi: www.nachhaltigkeitsrat.de/ uploads/media/Tagungsdokumentation_Kreativ- Workshop_TV_26_bis_2709-06_01.pdf Sürdürülebilir Gelişim Komisyonu (2004): Sürdürülebilirlik Programı Toplantı Dokümanları – Sürdürülebilir Gelişim Komisyonunun Televizyon yapımcıları için yaratıcı çalıştayları: 26 ve 27 Eylül 2006, Berlin. Text Nr. 18, Şubat 2007 (Nachdruck 2008). 63 www.scp-centre.org Reichertz, J. (2000): Televizyonun mutlu mesajı. Medyatik Dinlerin Sosyo-Kültürel Araştırması. Konstanz: UVK. Reusswig, F. et al. (2004): “Yarından sonraki gün” iklim programı ve Alman izleyiciler üzerindeki etkisi. Potsdam İklim Etkileri Araştırma Enstitüsü (PIK). Singhal, A. / Cody, M. / Rogers, E.M. / Sabido, M. Eğlence, eğitim ve sosyal değişim. Tarih, araştırma ve uygulama. Singhal, A. / Rogers, E.M. (1999): Eğlence, eğitim. Sosyal değişim için bir iletişim stratejisi. Mahwah, New Jersey, Londra: Lawrence Erlbaum Ortakları. Sinus Sociovision 2007 Sürdürülebilirlik Oluyor! Non-Food Alanda Organik Patlamanın Sonuçları. İnternet adresi: www.sociovision.de/uploads/tx_ mpdownloadcenter/Nachhaltigkeit_geht.pdf Schniedermeier, Martin (2008): LOHAS (Tüketime yönelik) Alışkanlıklarda Hayali Toplum Trendleri mi Yoksa Gerçek Tanımlamalar mı? 30.05.08, Frankfurt am Main Schwender, C./Schulz, W.F./Kreeb. M. (2008): Sürdürülebilirliğin Medyadaki yeri. Denge Araştırma Projesi: Kitle iletişim araçlarında duygular ve çevlence, Marburg, Metropolis Yayınevi. Volpers, H./Bernhard, U., et al. (2008): Halkla ilişkiler ve televizyonda reklamsal bulgular. Televizyonun ikna edici iletişim imkanlarının bir tipolojisi. Berlin: Vistas. Wenzel, E. (2007): „Hedef Kitle: LOHAS – çevreci yaşam tarzının pazarı istila edişi“, Zukunfts|institut, Kelkheim 2007. Witzel, K./Kaminski, C., et al. (2008): Televizyon tüketiminin ameliyat korkusu üzerinde etkileri. Hünfeld, Alman Cerrahlar Topluluğu 64 www.scp-centre.org Kitap Hakkında Bilgi YAZARLAR / ARAŞTIRMA EKİBİ: Bu CSCP çalışması aşağıdaki ortaklar tarafından yürütülmüştür: Martina Hoffhaus, sürdürülebilirlik iletişimi konusunda uzman olan LOHAS Uzmanlık Merkezi, Messagepool Ajansı, www.message-pool.de Sarah Lubjuhn, Duisburg-Essen Üniversitesi, İletişim Çalışmaları Enstitüsü ve Wuppertal İklim, Çevre ve Enerji Enstitüsü, Araştırma Grubu IV “Sürdürülebilir Üretim ve Tüketim” EDİTÖR: Dr. Nadine Pratt, UNEP/Wuppertal Enstitüsü Sürdürülebilir Üretim ve Tüketim İşbirlği Merkezi (CSCP) PROJECT MANAGERS: Michael Kuhndt Nadine Pratt UNEP/Wuppertal Enstitüsü Sürdürülebilir Üretim ve Tüketim İşbirlği Merkezi (CSCP) Hagenauer Straße 30 42107 Wuppertal | Almanya Telefon: | +49.202.45 95 8.10 Faks | +49.202.45 95 8.31 www.scp-centre.org [email protected] FİNANSMAN: Almanya Kuzey Ren Vestfalya Eyaleti (NRW), Çevre ve Doğa Koruma, Tarım ve Tüketici Hakları Bakanlığı (MUNLV) adına yürütülen çerçeve proje bünyesinde gerçekleştirilen bir çalışma Schwannstraße 3, 40476 Düsseldorf Almanya www.munlv.nrw.de 65 www.scp-centre.org TELİF HAKLARI Şubat 2010 @ UNEP/Wuppertal Enstitüsü Sürdürülebilir Üretim ve Tüketim İşbirlği Merkezi (CSCP), 2009 Hagenauer Straße 30 42107 Wuppertal | Almanya Telefon | +49.202.45 95 8.10 Faks | +49.202.45 95 8.31 www.scp-centre.org [email protected] 66 Ek 1: Sürdürülebilirlik konularını programlarına dâhil eden televizyon yayıncıları Almanya (örnekler): Pur +. ZDF-Sendung für Kinder, Wiederholung KiKa. Kapitän Blaubär. WDR GraslöwenTV. KiKa Die Hollis. KiKa Löwenzahn TV. ZDF, KiKa Sendung mit der Maus. ARD Welt der Wunder. RTL II Schau Dich Schlau. RTL II Planet Erde. ARD- 2006 yılı doğa belgeseli, Pazartesi akşamları saat 20.15 Uhr, Doğa mucizeleri büyük gösteri. ZDF- 2005 yılı, saat 20.15.Uhr, Quarks & Co. WDR hitec. 3Sat-Magazin nano. 3Sat-Magazin Terra nova. Doğa belgeseli. Alman serbest kanalı-TV. Entdecken. ARTE Global mag, Mavi gezegenden haberler. ARTE. Unkraut. Bayerisches Fernsehen ZDF.umwelt. ZDF-Umweltmagazin Mare tv. NDR Digital-Fernsehen. lokalzeit. WDR Lokal-Fernsehen, Hava durumu. Jörg Kachelmann kasırga gibi olağanüstü hava olaylarını açıklıyor ve bunların çevre koruma politikalarına etkisini tartışıyor. Haberler- Kasırga sel gibi doğa felaketlerinin etkileri. Auslandsreporter. SWR. MTV (broadcasting Music clips advertising spots regarding UN Millennium goals, G8 congress and Aids) Lindenstraße. ARD Gute Zeiten Schlechte Zeiten. RTL Tatort (Blutdiamanten, Manila, Schatten der Angst): WDR, ARD, MDR GalileoContra. ProSieben Die große Show der Naturwunder, SWR Der Earth Day, ProSieben (22 Nisan 2009) Uluslararası (örnekler): The Ethical Man. BBC-Hybrid-Format. Echt Elly, ETV.nl The Netherlands. Ethical Markets, PBS, USA. National Geographic Channel Discovery Channel BBC CSR-Media-Forum BBC World Trust BBC, Outrageous Wasters Wa$ted, New Zealand Kaynak: Rat für Nachhaltige Entwicklung 2006 ve rapor için yapılan diğer araştırmalar. Ek 2: Kuzey Ren Vestfalya Eyaleti Gazetelerine Bir Bakış (A) Kuzey Ren Vestfalya eyaletinde kaç adet gazete ve gazete yayınevi vardır ve bunların sayısı 2006 yılından bu yana nasıl bir gelişim göstermiştir? 40 gazete yayınevi; 42 gazete (B) Kuzey Ren-Vestfalya eyaletinde yerel gazetelerin tiraj/satış oranlarına göre ilk on (Gazete, 2008 yılı için satış adedi): 1) Westdeutsche Allgemeine Zeitung, Essen 827.800; Westd. Allgemeine Zeitungsverlag Brost& Funke GmbH & Co. KG 2) Kölner Stadt-Anzeiger; Kölnische Rundschau; 345.000; DuMont Schauberg Expedition der Kölnischen Ztg. GmbH & Co. KG 3) Rheinische Post, Düsseldorf; 318.300; Rheinische Post Verlagsges. mbH 4) Ruhr Nachrichten, Dortmund; 202.800; Vg. Lensing-Wolff GmbH & Co. KG 5) Neue Westfälische, Bielefeld; 153.300; Zeitungsverlag Neue Westfälische GmbH & Co. KG 6) Aachener Nachrichten1; Aachener Zeitung; 136.900; Zeitungsverlag Aachen GmbH 7) Westdeutsche Zeitung, Düsseld.; 130.900; W. Girardet KG 8) Westfalen-Blatt, Bielefeld; Zeitungsverlage GmbH 125.300; Westfalen-Blatt Vereinigte 9) Westfälische Nachrichten; 115.100; Aschendorff Medien GmbH & Co. KG 10) General-Anzeiger, Bonn; 84.500; Bonner Zeitungsdruckerei und Verlagsanstalt Neusser GmbH (C) Kuzey Ren-Vestfalya eyaletinde ulusal gazetelerin (toplam 9 adet) tiraj/ satış oranlarına göre sıralaması: (Gazete adı, 2008 yılı için toplam satış adedi, 2008 yılı için Kuzey Ren-Vestfalya eyaleti toplam satış adedi, 2008 yılı için Kuzey Ren-Vestfalya eyaletinin toplam satıştaki yüzde olarak payı) 1) Bild; 3.326.200; 640.900; 19,3 % 2) Frankfurter Allgemeine Zeitung 368.700; 76.200; 20,7 % 3) Die Welt/Welt Kompakt 278.100; 58.800; 21,1 % 4) Süddeutsche Zeitung 450.200; 45.400; 10,1 % 5) Handelsblatt 147.800; 35.900; 24,3 % 6) Frankfurter Rundschau 53.700; 13.300; 8,2 % Kuzey Ren-Vestfalya eyaletinde yerel olmayan gazetelerin rolü nedir? Pazar payları nasıldır ve pazar paylarını 2006 yılından bu yana nasıl geliştirmişlerdir? Bild harici pazargünlük ve haftalık gazeteler de dahil olmak üzere tüm ulusal gazeteler KRV eyaletinde oldukça revaçtadır. (D) KRV eyaleti günlük yerel gazeteleri ve KRV’de de yayımlanan KRV dışı günlük gazete yayınevleri nasıl bir anlama sahiptirler? „…sadece Siegener Zeitung ve Bonn’ un General-Anzeiger gazetesi büyük ölçekte sınırları aşmıştır.“ (S. 19) Siegener Zeitung gazetesi RP verilerine göre Westerwald bölgesinde yaklaşık %10 (6.100 adet) ‘lik bir paya sahiptir. […] Bonn’ un General-Anzeiger gazetesi de sınırları aşarak Rheinland-Pfalz eyaletine ulaşmaktadır. Diğer bir örnek olan Rhein-Ahr-Zeitung da Kreisen Ahrweiler ve Neuwied bölgelerinde 6.900 adetlik satış rakamlarına ulaşmıştır.“ (S. 19) Das Mindener Tageblatt gazetesi ise Niedersachsen eyaletinde 1.200 adetlik bir satış oranına erişmiştir. Eyalet sınırlarını aşan tüm satışlar zaten marjinal olarak nitelendirilmektedir. „Herşeyden öte bulvar gazetesi Express, Rheinland-Pfalz eyaleti okurlarına ulaşmayı başarmış ve bu eyalette 5.000 adetlik tirajları yakalamışıtır. […] Aachener Zeitung ise Belçika’ nın almanca konuşulan bölgelerinde de yayınlanmaktadır. Kurum, daha önceleri bu bölge için ayrı özel baskı hazırlamaktaydı. Gazetenin bu bölgedeki tirajı hakkında herhangi bir bilgi bulunamamıştır. Merkezi KRV’ da bulunan ve ulusal olarak yayımlanan tek gazete Handelsblatt’ tır. Yayınevinin merkezi tüm Federal Almanya eyaletlerinde önemli bir yere sahip olan Düsseldorf’ ta bulunmaktadır. Toplamda dikkat çekici bir rakam olan 147.800 adet günlük tirajın dörtte biri sadece KRV eyaletinde satılmaktadır. (E) KRV’de de yayımlanan KRV dışı günlük gazete yayınevleri nasıl bir anlama sahiptirler? Westdeutsche Allgemeine Zeitung, Essen: Alman gazete pazarının en büyük üçüncü grubudur. KRV eyaletinde toplam satış adedi göz önüne alındığında yaklaşık 875.000 tirajla pazarın %62 sine sahiptir. Komşu eyaletlerdeki pazar payları ise şekildedir: Thüringen (%25), Niedersachsen (%11) ve Bayern (%1). Grubun Avusturya’ da (Krone, Kurier) olduğu gibi Macaristan, Sırbistan, Montenegro, Bulgaristan, Romanya, Hırvatistan, Makedonya ve Slovenya’ da da nüfuzlu yayınevlerinde hisseleri bulunmaktadır. M. DuMont Schauberg, Köln: Almanya çapında dördüncü büyük grup olan M. DuMont, KRV eyaleti dışında Halle/ Saale bölgesinde Mitteldeutsche Zeitung’ un sahibi ve Frankfurter Rundschau gazetesinin de %51 oranında hissedarıdır. Grubun Almanya genelindeki toplam tirajının %58’ lik kısmını KRV eyaletinde yayınlanan gazeteler oluşturmaktadır. Bunun dışında grubun toplam tirajına %25 lik bir oranla İsrail’ de yayınlanan ve gruba ait olan günlük Haaretz gazetesinin de katkıda bulunmaktadır. Ippen-Gruppe, Hamm: Alman gazete pazarında beşinci sırada bulunan grup bir çok eyalette yayım yapmaktadır. Grubun KRV eyaleti satışları toplam satışın %10’ luk bir kısmını oluşturmaktadır. Gruba ait yurtdışında bulunan tek katkı ise İspanya’da yayımlanan ve alman dilini konuşan vatandaşlara ve tatilcilere hizmet veren bir gazeteden gelmektedir. Rheinisch-Bergische Druckerei- und Verlagsgesellschaft mbH, Düsseldorf: Diğer eyaletlerde temsil edilmeyen fakat yurtdışında, özellikle Polonya ve Çek Cumhuriyetinde yayınları bulunan yayınevi, bu ülkelerde toplam tirajının %33’ ünü elde etmektedir. Bu oranın %90’ ını da Çek Cumhuriyeti’nden sağlanmaktadır. Grubun Hollanda’da da büyük bir yayınevinde hisseleri bulunmaktadır. Verlagsgruppe-Handelsblatt GmbH, Düsseldorf: Ticari anlamda Holtzbrinck yayın grubuna ait olan yayınevi, Almanya çapında altıncı sırada bulunmaktadır. Diğer eyaletlerde birçok yayınevinin hisselerine sahiptir ve ayrıca haftalık Die Zeit gazetesinin de tamamına sahiptir.Yine haftalık VDI gazetesinin %40’ı Handelsblatt’ a aittir. Bunun dışında Doğu Avrupa’da çeşitli ekonomi gazetelerinin de ortağı konumundadır. Ortaklıkları genel olarak Bulgaristan, Sırbistan ve Ukrayna’ da yoğunlaşmıştır. (F) KRV eyaletinde yayınlanan gazeteler hangi yaş grupları tarafından ne oranda okunmaktadır? „Günlük gazete tirajlarında yıllardır süre gelen kayıplar aynı zamanda bu yayın organlarının kitlelere erişimini de olumsuz olarak etkilemektedir. Herşeyden öte 40 yaş altı grubun günlük gazete okuma oranı toplam nüfusun günlük gazete okuma oranın çok altındadır ve bu fark her geçen gün dahada artmaktadır. ag.ma-Untersuchung’ un yaptığı en son araştırma sonuçlarına göre, günlük gazetelerin 14 yaş ve üstü Alman vatandaşlarının % 72,4’ üne ulaştığı gözlemlenmiştir. (S. 24) Yaş 1995 – 2008 – 14-19 %52,8 %38,2 (-14,6) 20-29 %60,3 %41,9 (-18,4) 30-39 %70,5 %51,8 (-18,7) 40-49 %76,4 %61,0 (-15,4) 50-59 %77,9 %69,0 (-8,9) 60-69 %78,5 %74,3 (-4,2) 70 ve üzeri %74,8 %75,3 (+0,5) Toplam nüfusa oran %71,3 %60,7 (-10,6) Kaynak: KRV Eyalet Meclisi, “Gazete Pazarının KRV’ deki Durumu 2008“, Matbua 14/8631 Tarih: 02.02.2009 Ek 3: NRW Medya Kuruluşları Medya Araştırmaları ZIMT Bilgi ve Medya Teknolojileri Merkezi-Siegen Üniversitesi Gazetecilik Enstitüsü Dortmund Üniversitesi, Gazetecilik Enstitüsü, Dortmund Üniversitesi, Kültür Bilimleri Fakültesine bağlıdır ve Enstitü Müdürü Prof.Holger Wormer’dir. JFF – Araştırma ve Pratikte Medya Pedagojisi Enstitüsü JFF enstitüsü, yeni yetişen jenerasyonun medya ile ilişkilerini pedagojik çerçeve içinde araştırmaktadır. İnternet ağ kütüphaneleri Bonn BRD tarih evi. Bu iletişim ağı, arşiv, kütüphane, belgesel, müze, araştırmaları kullanıp, değişik bölgeler arasında bağlantı kurarak talepleri karşılamakta ve hizmet vermektedir. Medya Sanatları Yüksekokulu KRV Eyaletinin kurmuş olduğu ve Köln Üniversitesi’ne bağlı bu Yüksekokul, Almanya çapındaki tek görsel-işitsel medya sanatları yüksekokuludur. Bölüm Entegrasyonlu Medya Planlaması, Gelişimi ve Danışmanlığı Lisans Bölümü Siegen Üniversitesi. Bölümün konsepti, bilimsel basın ve yayın teorilerini pratikteki yeteneklerin kullanılması ile birleştirmek ve entegre etmektir. Medya uzmanlığı Alman Medya Akademisi- Köln İletişim ve medya alanlarında kaliteli yönetimi geliştirmeyi esas alan bir akademidir. Amaç; bu alanda faaliyet gösteren firmaları korumak, güçlendirmek, kaliteli rekabeti sağlamak ve gelecekte kalıcı olmalarını sağlamaktır. Bielefeld Kenti Medya Merkezi Bu merkez, medyanın yaratıcı, eleştirel ve aktif kullanımını desteklemekte ve korumaktadır. Mekonet Medya uzmanlığı için temel yapı taşlarından Mekonet: KRV eyaletinde medya uzmanları iletişim ağı. Bilgi ve danışma hizmeti sunar. Ayrıca web sitesi üzerinden KRV eyaletinde medya uzmanlığının her alanı ile araştırmalara ulaşılarak bilgi edinilebilir. KRV Eyaleti Medya Uzmanlığı Portalı Bu portal, KRV eyaletindeki medya yetkinliği ile ilgili tüm yeni haberler, organizasyonlar hakkında bilgi verdiği gibi kişileri konu hakkında farklı web sayfalarına da yönlendirir. Medya Pedagojisi Atlası KRV KRV Eyaleti medya pedagojisi atlası, eyalet içerisinde medya pedagojisi alanında aktif çalışan grup ve kuruluşları içeren online bir bilgi bankasıdır. Medya Uzmanlığı Projeleri KRV Bu bilgi bankasının amacı, KRV eyaletindeki medya uzmanlığı projelerinin tamamını içeren bir bilgi bankası yaratmaktır. KRV Medya Danışma Merkezi KRV Medya danışma merkezi, aktivite ve bağımsız çalışma sunabilmenin öğrenme metodlarının gelişimine katkıda bulunmaktadır ve yeni ortaya çıkacak medya türlerinin uygulamalarında uzmanlaşmaya yardımcı olur. AIM Koordinasyon Merkezi Basın sektöründe meslek eğitimi, Köln. AIM medya bilgi arşivi ile birlikte medya çalışanlarına ve yeni nesillere modern bir danışmanlık hizmeti vermektedir. Alman Radyo Akademisi Oberhausen.DHA 10 yılı aşkın bir süredir medya çalışanlarına olduğu kadar yönetici kadroya da hizmet içi eğitimler vermektedir. Film Atölyesi Münster e.V 1981 yılında bu yana Münster’de faaliyet gösteren bu bölgesel film merkezi KRV sınırlarını da aşarak tüm ülkede aktif bir şekilde çalışmakta ve tanınmaktadır. SK Gençlik ve Medya Vakfı Köln. Medya meslekleri analizleri ve okullarla birlikte yürütülen projeler sürdürmektedir. SK Vakfı, gençler, pedagoglar, eğitim kurumları ve gençlik merkezleri için bir bilgi kaynağı, danışman, organizatör ve proje üretim merkezi olarak faaliyet göstermektedir. Eğitim Şebekesi Derneği (SAN) “Eğitim şebekesi” danışma bürosu. Eğitim ve Araştırma Bakanlığı ile Alman Telekom A.Ş’nin ortak girişimidir. Medya pedagojisi enformasyon sistemi ISM kendi bünyesinde, branşla ilgili araştırma projeleri ve detaylı çalışmalar içeren 5 adet bilgi bankası barındırmaktadır. Medya eğitimi RTL TV ve multimedya gazetecilik okulu 2001 yılından bu yana RTL, televizyon gazeteciliği için yeni ve farklı bir eğitim programı sunmaktadır. Bu okulda, görsel medya için özel hazırlanmış çalışma grupları, eğitimler diğer projeler yer almaktadır. Vatandaş medyası eğitim merkezi Ludwigshafen. Kamu kanallarında ve gayriticari radyolarda giriş ve uzmanlık eğitimi vermektedir. Avrupa eğitim ve teknoloji uzman iletişim ağı Marl.EENet Avrupa’da eğitim uzmanlarının, bakanlıkların, ulusal eğitim makamlarının ve vakıfların katıldığı bir iletişim ağıdır. Gazetecilik Enstitüsü Dortmund Üniversitesi. Bu enstitü, Dortmund Üniversitesi Kültür Bilimleri Fakültesi’ne bağlı enstitüsü, Müdürü Prof.Holger Wolmer’ın yönetiminde faaliyet göstermektedir. KOMED Köln MediaPark’ ta hizmet veren İletişim ve Medya Merkezi KOMED, medya dalında ön, ileri ve gelişmiş eğitimler veren dokuz farklı kurumun beraber yapılanmasını sağlamaktadır. Medya Kurum ve Dernekleri ALM Federal Alman Eyaletleri Medya Dernekleri Birliği. ALM özel radyoların esasa ilişkin, genel ruhsat sorunlarını koordine ettiği gibi, gelişmeleri ile de ilgilenir. APR Özel Radyolar Birliği. APR yerel ve bölgesel radyo ve orta ölçekli TV kuruluşlarını temsil eder. Adolf Grimme Enstitüsü Marl. Kurum, medyadaki fırsatları ve gelişimleri değerlendirilir, analiz eder ve gözlemler. Enstitü televizyondan multimedyaya kadar geniş bir alanla ilgilenir. ANGA Özel Kablo TV Yayıncıları Birliği. Geleneksel Alman Kablo TV sektörü için bir platform oluşturur. Bu nedenden ötürü kuruma çok sayıda farklı branştan bir çok sanayi ve hizmet şirketi bağlıdır. Bertelsmann Vakfı Gütersloh.Bertelsmann Vakfı, vakfın kurucusu Reinhard Mohn’un öngördüğü gibi toplumsal değişimleri desteklemek amaçlı faaliyet göstermektedir. DJV Alman Gazetecileri Sendika Birliği. DJV meslek üyelerini temsil eder ve tüm medya branşlarındaki gazetecileri desteklemeyi amaçlar. ecmc Avrupa Medya Uzmanlığı Merkezi GmbH ecmc GmbH, medya uzmanlığı gelişimi ve yeni medya branşları hakkında bir hizmet ve danışma merkezidir. Kuzey Ren Vestafalya Eyaleti Film Vakfı Düsseldorf. Bu vakıf Kuzey Ren Vestafalya Eyaletinde film yapımını desteklemek için kurulmuş bir birliktir. Vakıf, eyaletteki film endüstrisini ekonomik ve kültürel açıdan desteklemeyi amaçlamaktadır. Ulusal Medya Pedagojisi ve İletişim Kültürü Derneği Eğitim, Kültür ve Medya branşlarından profesyoneller birliği. GMK, tartışma, işbirliği ve yeni girişimler için bir platformdur. IG Medya Baskı ve kağıt, Gazetecilik ve Sanat Medya Sanayii Sendikası- (IG medya) IG Medya, üyelerinin ekonomik, ekolojik, sosyal, mesleki ve kültürel ihtiyaçlarını ülke içinde ve dışında destekler ve temsil eder. Alman Basın Komisyonu Yazılı basının kendi iradeleriyle yarattıkları bir kontrol mekanizmasıdır. Alman basın komisyonunun temel olarak iki amacı vardır: Almanya’daki basın özgürlüğü için lobi çalışmaları yapmak ve okuyucuların şikayetleri ile ilgilenmek. Kuzey Ren Vestafalya Medya Eyelet Birliği (LfM) www.lfm-nrw.de Kurumun görevi özel kuruluşlara ruhsat vermek, kontrol etmek olduğu kadar, araştırma kabiliyetlerini geliştirmelerine yardımcı olmaktır. Bir başka önemli görev alanı ise medyada uzmanlığın yol katetmesini desteklemektir. ZIM İnteraktif Medya Merkezi Derneği, Köln. Bu merkez 1993 yılında Köln kentinden bazı girişimciler, Köln sanayi ve ticaret odası, Karstadt, Kaufhof, Sony, Pioneer gibi üretim ve ticaret yapan medya ve elektronik branşından bazı şirketler tarafından kurulmuştur. Medya Şirketleri Bertelsmann (Gütersloh) WAZ-Medya Grup (Essen) Önemli adresler Adolf Grimme Enstitüsü/ Marl 1995 yılından bu yana Grimme Enstitüsü medya branşında uzmanlaşma odaklı meslek içi eğitimler sunmaktadır. Medya çalışanları için ileri eğitimler verilmekte ayrıca medya kullanımı için model projeleri hazırlanmaktadır. http://www.grimme-institut.de [email protected] KRV Genç Basın / Essen 50 yılı aşkın bir süredir KRV Genç Basın Birliği Almanya’nın en büyük gençlik basın kuruluşlarından biridir. Kuruluş, genç medya üyelerinin haklarını korur, onları temsil eder, seminerler düzenler, broşür ve bildiriler yayınlar. JPNW ‘nin hizmetlerinden genç amatör ve profesyonel basın çalışanları ve basın yayın bölümlerinde okuyan öğrenciler faydalanabilirler. http://www.junge-presse.de Spor Bilgi Servisi (sid) / Neuss Sid bir spor haber servisi olarak 1945 yılında kurulduğundan bu yana spor alanında tüm dünya çapında kendini ispatlamış bir kurum haline gelmiştir. Sid, 75 profesyonel ve 1000 gönüllü çalışanı ile birlikte Almanya ve almanca konuşulan diğer Avrupa ülkelerinde hizmet vermektedir. http://www.sid.de [email protected] coolibri / Bochum Coolibri dergisi, KRV eyaletinde faaliyet gösteren, ünü bölge sınırlarını aşmış ve 215.000 baskıyla Ruhr, Rheinland ve Bergisches Land bölgelerine damgasını vurmuştur. http://www.coolibri.de KRV Yerel Medya Çalışanları Eyalet Birliği Derneği / Duisburg Yerel Medya Çalışanları Birliği, 28 yıldan bu yana KRV Eyaletindeki gayriticari medya çalışmalarında aktif olan 160 üyeden meydana gelmektedir. Bu birlik bölgede, bağımsız kültürel, sosyal, politik ve pedagojik medya çalışmaları yürütmektedir. LAG LM, tüm eyalet çapında çok çeşitli medya çalışmalarının iletişiminden ve koordinasyonundan sorumludur. Birlik, medya çalışanları ile birlikte ülke çapında projeler yürütmekle birlikte, yerel ve yöresel organizasyonlara da konsept, planlama ve çalışma stratejisi anlamında yardımcı olur ve destekler. Bu destek, film, televizyon, video , fotoğraf, radyo, bilgisayar, internet ve multimedya alanında yapılan bütün çalışmaları kapsar. Tüm bunların yanı sıra LAG, KRV eyaletindeki medya çalışmaları ve medya eğitimi konularıyla ilgilenenlerin politik ve içeriksel temsilciliğini de yapmaktadır. LAG LM, diğer ilgili kurumların işbirliği ile, medya-pedagojik kavramlar, yapılar ve projelerin desteklenmesi ve geliştirilmesinde büyük bir görev üstlenerek karar mercilerine profesyonel ve stratejik alanda danışmaklık yapar. http://www.medienarbeit-nrw.de Kaynak: Kuzey Ren Vestafalya Medya Eyelet Birliği http://www.lfm- nrw.de/aktuelles/ linksammlung/sonstige.php3#inst 25.06.2009 tarihinde alınmıştır. Ek 4: Yönetimin detaylı açıklaması Seçim ölçütleri Proje, sürdürülebilirlikle ilgili konuları ele alan farklı medya türlerinin oluşturduğu piyasaya dair genel bir izlenim edinmek amacıyla, halihazırda medyanın bu konulara olan yaklaşımını detaylı olarak analiz edilerek başladı. Üzerinde durulan türler eğlence televizyonu, basılı medya ve web 2.0 oldu. Proje ekibi, analiz edilmesi anlamlı olabilecek bir örnekler grubu oluşturmak ve eğlence televizyonundan 33, basılı medya ve web 2.0’dan 30 örneğin arasından bir seçim yapılmasını sağlamak amacıyla, bir seçim ölçütleri tablosu oluşturdu. Söz konusu tabloda altı tane ölçüte yer verildi: Geleneksel (varolan) ve yeni medya türleri: seçimler hem geleneksel hem de yeni medya türlerinden örneklerin grup içinde yer almasını sağlayacak biçimde yapıldı. Devletin rolü: seçimler yapılırken medyada sürdürülebilirliğin desteklenmesi amacıyla devlet tarafından üstlenilen roller dikkate alındı. Bu rollere çerçeve yaklaşımların ve yasal düzenlemelerin oluşturulması, danışmanlık yapılması, eğitim materyalleri geliştirilmesi, etkinliklerin düzenlenmesi ve/veya faaliyetlerin finanse edilmesi dahil oldu. Ulusal / uluslararası bakış açıları: örnek seçimleri hem ulusal hem de uluslararası ortamları temsil edecek biçimde yapıldı. Başlıca medya tüketicilerine öncelik: örnekler sürdürülebilirlikle ilgili konuların, küçük gruplar yerine (“bilgi elitleri”), geniş izleyici / medya tüketicisi gruplarına hitap eden yaklaşımlardan seçildi. Akademik araştırmanın rolü: örnekler medya içeriğinin tasarım, uygulama veya değerlendirmesine akademik araştırmaları katan yaklaşımlar arasından tercih edildi. Değişimin teşvik edilmesi: örnekler sürdürülebilirlikle ilgili konular ele alınırken medya tüketicilerinin bilgi, davranış ve tutumlarında olumlu bir değişime sebep olmayı hedefleyen medya yaklaşımları arasından seçildi. Bu ölçütler ışığında iyi örnekler olarak nitelendirilebilecek on yaklaşımın seçimi yapıldı. Örneklerin 5 tanesi eğlence televizyonu, diğer beş tanesi de basılı medya ve web 2.0’dan alındı. Proje hedefleri kapsamında, 5’li gruplardaki örneklerin 3’ü ulusal, 2’si uluslararası ortamlardan tercih edildi. Bu çalışmanın temel amacı ulusal medya yaklaşımlarına yoğunlaşmak olmuş olsa da, yapılan çalışmadaki analiz Almanya ve NRW’da, özellikle medyaya sürdürülebilirliğin entegrasyonu konusunda stratejik ve sistematik yaklaşımlarla birlikte etkin devlet rollerini de katan, uluslararası tecrübelerden alınabilecek birçok ders olduğunu gösterdi. Medya örneklerinin sunulan unsurları ve değerlendirme ölçütleri Detaylı değerlendirme matrisi Medyada halihazırda sürdürülebilirlik konularının ele alınışıyla ilgili yapılan analizi derinleştirmek ve Almanya/NRW için potansiyel fırsatlar belirlemek amacıyla 10 tane iyi uygulama örneği değerlendirmeye alındı. Söz konusu örnekler (1) genel özellikleri ve (2) önceden belirlenmiş olan başarı kriterleri kapsamında incelendirler. Bütün örneklerdeki genel özelliklerin değerlendirmesi şu unsurlar ışığında yapıldı: 1a: Ülke, bölge ve medya türü. 1b: Yaklaşımı tetikleyen herhangi bir resmi kampanya veya projenin rolü, hedefler veya amaçlar ve devletle birlikte başka kuruluşların rolleri. 1c: Örnekle ilgili arka plan bilgisi ve medya tüketicileri arasındaki tanınılırlığı. 1d: Sürdürülebilirlikle ilgili teşvik stratejisi (örneğin, araçlar/faaliyetler, tasarım/ dil, içeriğin sunumu). 1e: Kuruluşlar ve ortaklar/paydaşlar, onların rolleri ve görevleri. 1f: Medya yaklaşımını etkileyen diğer unsurlar, örneğin yasal düzenlemeler ve medya sistemiyle bağlantılı başka şartlar. Gerekli bilginin bulunduğu yerlerde, hedef izleyici konusunda aşağıda sunulan unsurlar da dikkate alındı: 1g: Hedef grup (cinsiyet, yaş, eğitim durumu, vs.) ve ulaşılan medya tüketicisi miktarı. 1h: Varsa izleyiciler üzerindeki etkinin değerlendirilmesine yönelik çalışma veya araştırmalar. Yukarıda anlatılmakta olan teknik araştırma aşamasından sonra bir değerlendirme analizi yapıldı. Projenin önemli bir önceliğinin medyadaki başarılı sürdürülebilirlik yaklaşımlarına ilişkin yaratıcı fikirler ve başarı unsurları belirlemek olduğu dikkate alındığında, yapılan değerlendirme analizi çalışmanın önemli bir aşamasını oluşturdu. Bir değerlendirme yöntemi geliştirmek amacıyla proje ekibi, varolan akademik araştırmalarla ilgili olarak, iletişim bilimleri ve medya bağlantılı sosyal psikoloji alanlarında uygulanan yöntemler ve bulguları konusunda bir bakış açısı geliştirmelerini sağlayacak detaylı bir çalışma yürüttü. Bu proje için özellikle önemli olanlar Health Styles 2002/2005, Reusswig et al. 2004, Singhal et al. 2004, Singhal/Rogers 1999, ve Kaiser Ailesi Vakfı 2008 oldu. Proje ekibi tarafından yapılan çalışmayla ilişkili olduğu görüşüne varılan sonuçlar Bölüm 2.2.3’te özetlenmekte. Genel anlamda literatür araştırması yapılmasının amacı, medyadan alınan örneklerin incelenebileceği bir çerçeveyi oluşturmaktı. Bu kapsamda proje ekibi tarafından geliştirilen çerçeve aşağıda sunulmakta: a. Kapsam: medya girişimi tarafından ele alınan konunun kapsamı neydi? Hedef medya izleyicilerine istenilen mesajın ulaştırılması konusunda başarılı oldu mu? b. Duygusallık: Verilmek istenilen mesajlar duygusal anlamda içeriğe etkili biçimde dahil edildi mi? (örneğin, mizah, korku, vs. ile) c. Güvenilirlik: Medya yaklaşımı hedeflenen izleyici grubu tarafından güvenilir olarak nitelendirildi mi? d. Anlaşılabilirlik: Hedef grup içeriği verilmek istenilen mesajları etkin bir biçimde alacak kadar anlayabildi mi? e. Değişim olasılığı: Hedef grup açısından “aktarılan değerin” önemi ve tutum ve davranışlarda değişim olasılığı. Ele alınan bütün örnekler yukarıda tanımlanan kriterler ışığında, kolay anlaşılır olmasını sağlamak amacıyla, birden üçe kadar olan “artı işaretleriyle” derecelendirildi (+; ++ ve + + +). Değerlendirmede kullanıldığı biçimiyle, detaylı analiz tablosu aşağıda sunulmakta. Tablo 3: Medya yaklaşımları iyi uygulama örnekleri için kullanılan detaylı analiz tablosu Genel tanım Ülke Programın adı Medya türü Kampanya/Projenin adı Medya formatının kısa tanımı Kampanya/Projenin kısa tanımı Süre Altyapı ve Tarihçe Motivasyon ve Hedefler Ele alınan sürdürülebilirlik konuları Sürdürülebilirliği teşvik stratejileri Sürdürülebililirliğin iletişimi için araç ve faaliyetler İçeriğin tasarımı, dili ve sunumu Projenin yapısı Medya sistemi ve yasal düzenlemelerin kısa tanımı Paydaşlar Siyasi paydaş Medya paydaşı Araştırma paydaşı Özel sektör paydaşı STK paydaşı Hedef grup Genel tanım Erişilen medya tüketicileri Platform/kampanya hakkındaki kullanıcı yaklaşımı Yaş dağılımı Cinsiyet dağılımı Eğitim seviyesi Hitap edilen sosyal sınıf Medya formatının bağlantısı Değerlendirme* Kapsam Duygusallık Güvenilirlik Anlaşılabilirlik Tutum ve davranışları değiştirme olasılığı Gelecekteki olası değişim/iyileşme Ek 5: Analiz için seçilen iyi uygulama örnekleri Eğlence TV - ulusal İyi uygulama örnekleri Genel tanım Ülke Almanya Programın adı Welt der Wunder (Yayıncı: RTL 2), www.weltderwunder.de Medya türü Eğlence TV / Eğlendirirken bilgilendirme Kampanya/Projenin adı “Balance (f)” isimli araştırma projesi (https://balance.uni- hohenheim.de) Medya formatının kısa tanımı Welt der Wunder, ticari olarak yayınlanan bilgi programlarının önde gelenlerinden birisi. Program bilgiyi eğlence ile birleştirerek sunmakta. Programın amacı, araştırma konularını hikaye anlatırcasına aktararak, kolay anlaşılabilir hale getirmek. Kampanya/Projenin kısa tanımı Welt der Wunder sürdürülebilirlik konularında altı bölüm yayınladı: Ağaç ürünleri (sürdürülebilir bir kaynak olması yönüyle), Atlantropa, 1920’lerde Cebelitarık Boğazı üzerinde kurulması planlanan ancak gerçekleşememiş olan dev bir hidroelektrik santralinin yapılması halinde doğacak olan ekolojik sonuçlarla nasıl başa çıkılabileceği, Beslenmenin geleceği, Temizlik malzemeleri ve deterjanlar, Yoğun iş yaşamı (özel – iş yaşamı dengesi), Kurşun ayak izleri (araba kullanma alışkanlıkları). Araştırma projesi, bu altı bölümün izleyiciler üzerindeki etkisini inceledi ve akademisyenlerle uzmanların programda verdikleri sürdürülebilirlik mesajları hakkında ne düşündükleri araştırdı. Proje, aşağı sıralanmakta olan diğer faaliyetler de yaptı. Süre Welt der Wunder sürdürülebilirlik bölümleri: Kasım 2004 - Temmuz 2005 “Balance (f)” projesi: 2003-2009 Altyapı ve Tarihçe Welt der Wunder ilk kez, 10 Mart 1996’da Pro7 tarafından yayınlandı. Ocak 2005’de program RTL 2 kanalına geçti. O günden beri program, Pazar akşamları yayınlanmakta, tekrarları ise Pazar öğleden sonra ve Pazartesi akşamlar gösterilmekte. ‘Balance (f)’ ile ortaklık, Prof Kreeb (Lehrstuhl Umweltmanagement Universität Hohenheim) ve Henrik Hey’in (Welt der Wunder programının sunucusu) sürdürülebilirlik konularının eğlence programları formatında yayınlanmasının seyirci üzerindeki etkisini anlamak amacıyla bir proje yapma fikri üzerine gerçekleştirildi. Proje Alman Federal Eğitim ve Araştırma Bakanlığı tarafından finanse edildi. Motivasyon ve Hedefler Welt der Wunder, araştırma konularına ilişkin olarak eğlenerek öğrenmeye yönelik, kolay anlaşılabilir bir yaklaşım izledi. Programın amacı, izleyicilerin tutum ve davranışlarını etkileyebilecek olumlu izler bırakabilmekti. Ele alınan sürdürülebilirlik konuları Sürdürülebilir tüketim: çevreci tüketim, adil ticaret ve sosyal konular, Çevre dostu yaşam: iklim değişikliği, enerji ve kaynak verimliliği konuları, Sağlıklı yaşam: sağlıklı yaşam ve organik beslenme konuları. Sürdürülebilirliği teşvik stratejileri Sürdürülebilirlik uzmanları ile eğlence TV yapımcılarının ortak bir çerçevede buluşabilecekleri programlar yapmak (sürdürülebilirliğin medya içeriğine dahil edilmesi), Medyadaki sürdürülebilirlik konularında araştırma değerlendirmesi gerçekleştirmek (sürdürülebilirlik mesajlarının etkisini araştırmak), Proje hedef gruplarıyla (yönetilemeyen, sürdürülebilir olmayan tüketicilerle) görüşmeler başlatmak, Konu hakkında araştırma ve sunumlar geliştirmek. Sürdürülebililirliğin iletişimi için araç ve faaliyetler 1) TV Bölümleri Sürdürülebilirlik uzmanları, Welt der Wunder ile birlikte sürdürülebilirlik temalı altı bölüm tasarladılar. 2) WDwipTV Welt der Wunder aynı zamanda, sürdürülebilirlik konularıyla ilgilenen çevrimiçi bir TV programı olan WdwipTV’yi de yayınlıyor. Bu platformdaki tartışma ortamlarında izleyiciler, söz konusu konular ve tecrübeleri hakkında Welt der Wunder sunucuları ve diğer kullanıcılarla görüşlerini paylaşabiliyor. 3) Web sitesi Welt der Wunder, “günlük destek” adı verilen bir web sitesi aracılığıyla da sürdürülebilirlik konularında bilgi sağlıyor. 4) Basılı dergiler Welt der Wunder öte yandan, Almanya genelinde dergi ve kitap satan mağazalarda bulunabilecek basılı malzemeler de yayınlıyor (bakınız weltderwunder.de.msn.com). 5) B-con platformu Balance (f) araştırma projesi, medya ve sürdürülebilirlik paydaşlarının (kamu ve araştırma kurumları) iletişim kurabileceği bir çevrimiçi platform geliştirdi. Bu platformda medya paydaşları, farklı sürdürülebilirlik alanları konusunda bilgi edinebiliyor ve ilgili uzmanlarla iletişim kurabiliyorlar. B.CON sürdürülebilirlik konusunda uzmanlaşmış bir arama motoru ve güvenilir bilgi kaynakları içeriyor. Platform, uzman olmayan kişi ve kuruluşları kabul etmiyor. 6) Medya ortaklığı çalıştayları Sürdürülebilirlik araştırmacıları ve medya paydaşlarının ortak katılımlarıyla bir dizi çalıştay, Balance (f) projesinin bir bileşeni olarak, gerçekleştirildi. Adolf-Grimm Enstitüsü işbirliği ile geliştirilen bir eğitim programına da medya profesyonellerinin katılımı sağlandı. Eğitim, katılımcıların konuları daha iyi anlayabilmesi amacıyla, araştırma kavramları ve gerçek yaşam örneklerinin bir karışımı olarak tasarlandı. 7) Araştırma Pazar araştırması: İnsanlara ulaşmak için sürdürülebilirlikle ilgili duygusal unsurları kullanan “Çevlence” (=Ecotainment) kavramı ve bu yöntemlerin kişilerin davranış ve tutumlarını değiştirme konusunda oynağı rol konusunda araştırma. Medya araştırması: Medyanın duygusal yaklaşımları ve tüketicilerin sürdürülebilir ürün ve hizmetleri kabul etme konusunda gösterdikleri dirençle ilgili araştırma. Bu kapsamda geliştirilen Çevlence Endeksi ile 1) duygusal medya yaklaşımları ve 2) buna bağlı tutum ve davranış değişiklikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Tüketici araştırması: Olumlu bir yaklaşımla aktarılan bilginin, tüketicinin tutum, duygu ve davranışlarını nasıl etkilediği araştırması. İçeriğin tasarımı, dili ve sunumu Kişiselleştirilmiş, çekici, ilham verici, teşvik edici, anlaşılır bir dilde, esprili, yaratıcı, oyuncu. Projenin yapısı Hohenheim Üniversitesi Çevre Yönetimi Bölümü: 1 proje lideri 1 yönetici Muhtelif sayıda araştırma görevlisi (tam sayı mevcut değil) Bremen Jacob Universitesi 1 öğretim üyesi 1 araştırma görevlisi 1 lisansüstü adayı Muhtelif sayıda araştırma görevlisi (tam sayı mevcut değil) Welt der Wunder 1 yapımcı ve sunucu Pek çok metin yazarı Lichtl Değerler ve Markalar 1 iletişim danışmanı Muhtelif sayıda diğer çalışan (tam sayı mevcut değil) Adolf-Grimme Enstitüsü: Muhtelif sayıda araştırma görevlisi (tam sayı mevcut değil) NWD Enstitüsü: Muhtelif sayıda araştırma görevlisi (tam sayı mevcut değil) Medya sistemi ve yasal düzenlemelerin kısa tanımı TV Sistemi 1980’lerin ortasında başlayan ve gelişen ticari televizyon yayıncılığı (Altendorfer, 2004), Alman televizyon endüstrisini dört önemli oyuncunun yer aldığı bir sistem dönüştürdü: İki kamu (AED ve ZDF) ve iki de ticari (RTL ve SAT.1) yayın kanalı, pazarın %70’inden fazlasını ele geçirerek lider haline geldiler (Windeler 2001). İki kamu yayın kuruluşu, toplamda pazar payının %40’ından fazlasına sahipler (Arbeitsgemeinschaft für Fernsehforschung 2006 in JAM). Sürdürülebilirlik ortaklıkları için medyada yasal düzenlemeler Yetki: Devlet kurumları, STK’lar, medya ve özel sektör paydaşları arasındaki geribildirim ve/veya danışmanlığa dayalı işbirliklerinde herhangi bir sınırlama yok. Kısıtlama: Devletin, STK’ların ya da özel sektör paydaşlarının, içeriğe müdahale etmelerini engel olmak açısından, medya yapımlarını finanse etmelerine izin verilmiyor. Paydaşlar Siyasi paydaş Kuruluş: Federal Araştırma ve Eğitim Bakanlığı Rolü: Balance (f) araştırma projesinin finansmanı. Medya paydaşı Kuruluş: Welt der Wunder Rolü: Sürdürülebilirlik programlarının yapım ve yayını. Araştırma paydaşı Kuruluşlar: Hohenheim Üniversitesi Çevre Yönetimi Bölümü (proje lideri) Bremen Jacob Universitesi Adolf-Grimme Enstitüsü NWD Enstitüsü Rolleri: Sürdürülebilirlikle ilgili bölümler hakkında araştırmalar yapmak ve gerekli olunca metin yazarlarını desteklemek ve etkinlikler, çalıştaylar ve proje platformlarını düzenlemek. Özel sektör paydaşı Kuruluş: Lichtl Değerler ve Markalar Rolü: Projeyi pazar araştırması sonuçları ve Çevlence uzmanlığıyla desteklemek. STK paydaşı Geçerli değil. Hedef grup Genel tanım Welt der Wunder izleyicisi orta düzey bir kitle ve bilgiyi eğlenceli bir şekilde almaktan hoşlanıyor. Erişilen medya tüketicileri Welt der Wunder tarafından yayınlanan sürdürülebilirlik programlarının, 2 ila 3 milyon izleyiciye ulaştığı düşünülüyor. Platform/kampanya hakkındaki kullanıcı yaklaşımı Geçerli değil. Yaş dağılımı Genç ve orta yaşlı izleyiciler. Cinsiyet dağılımı Geçerli değil. Eğitim seviyesi Düşük ila ortalama eğitim arası. Hitap edilen sosyal sınıf Düşük ila ortalama sosyo-ekonomik sınıflar. Medya formatının bağlantısı Welt der Wunder 1996’dan beri kesintisiz olarak yayınlanıyor ve Almanya’da çok iyi tanınıyor. Değerlendirme* Kapsam +++ Duygusallık +++ Güvenilirlik +++ Anlaşılabilirlik ++ Tutum ve davranışları değiştirme olasılığı +++ Gelecekteki olası değişim/iyileşme Geçerli değil. * Her örnek kendi kapsamı, duygusallığı, güvenilirliği, anlaşılabilirliği ve tutum/davranışları değiştirme olasılığı açısından birden üçe kadar puanlanmakta. Puanlar da, artı (+, ++, + + +) işaretleriyle ifade edilmekte. İyi uygulama örnekleri Genel tanım Ülke Almanya Programın adı Lindenstrasse (Yayıncı: ARD), www.Lindenstrasse.de Medya türü Eğlence TV / günlük melodrama Kampanya/Projenin adı Suche Klima biete Schutz Medya formatının kısa tanımı Lindenstrasse Almanya’nın en eski günlük melodram dizisi. ADR tarafından yayınlanan Lindenstrasse, sosyal içerik ve çevre konularıyla ilgilenen bir program olarak tanınıyor. 1988’den bu yana, Lindenstrasse çevre konularıyla bağlantılı 13 bölüm yayınladı (Lindenstrasse: 2008). Bu bölümlerde karakterler sosyal ve çevre konularına duyarlı yaklaşımlar sergilediler. Kampanya/Projenin kısa tanımı İklim koruma inisiyatif programı “Klimaschtuz zahlt sich aus” çerçevesinde Alman Federal Çevre Bakanlığı, Lindenstrasse ile işbirliği yaparak, projeyi Münih Sağlık ve Çevre Dairesi’yle ortaklaşa yürüttü. Projenin amacı, 17 Ağustos 2008 Münih Çevre Günü’nde, ”Suche Klima biete Schutz” temalı bir medya profili oluşturmaktı. Bu etkinlik, Lindenstrasse’nin aynı gün yayınlanan bölümünde konu edildi ve dizi karakterleri de etkinliğin tasarım ve uygulama sürecine katıldılar. Lindenstrasse’nin “Suche Klima, biete Schutz” başlıklı bölümünün konusu: Bu bölümde Helga Beimer karakteri, Lindenstrasse mahallesinde bir çevre günü düzenliyor. Çevre konusunda tartışmaların yapıldığı bir platformda Helga Beimer, iklim değişikliği üzerine bir anket ve iklim konulu bir bisiklet yarışması gerçekleştiriyor. Süre 17.08.2008 (tek bölüm) Altyapı veTarihçe Lindenstrasse dizisinin ilk bölümü 8 Aralık 1985’te yayınlandı. Dizi Geissendörfer Film- und Fernsehproduction (GFF) ile ARD’yi temsilen Westdeutscher’in ortak yapımı. Motivasyon ve Hedefler Lindenstrasse’nin amacı, insanları eğlendirirken sürdürülebilirlik konularına da değinmek. “Suche Klima, biete Schutz” başlıklı bölüm, özellikle iklim dostu tüketim biçimlerinin tanıtılması için tasarlanmış (örneğin, tencerenin kapağını kapatma, enerji tüketimini azaltmak için enerji denetimi yaptırma ve et tüketimini azaltma gibi). Ele alınan sürdürülebilirlik Sürdürülebilir tüketim: çevreci tüketim, adil ticaret ve sosyal konular. Çevre dostu yaşam: iklim değişikliği, enerji ve kaynak verimliliği konuları. konuları Sağlıklı yaşam: sağlıklı yaşam veya sağlıklı beslenme konuları. Sürdürülebilirliği teşvik stratejileri Diyalog kurulması: Munih şehri vatandaşlarını bir çevre etkinliğine katılırken gösteren günlük dizide ele alınan sürdürülebilirlik konularının tartışılması. Münih’teki çevre etkinliği sırasında uzmanların sürdürülebilirlik bağlantılı soruları cevaplaması. Lindenstrasse dizi ünlüleri aracılığıyla sürdürülebilirlik mesajları verilmesi ve bir çevre etkinliğinin tanıtılması. İklim değişikliğiyle savaşım konusunda “herkesin” “küçük ve uygulaması kolay şeyler” yapabileceğini gösterilmesi. İklim değişikliği konusunun farklı boyutlarının ele alınması ve tartışılması (örneğin, dizideki bazı karakterler iklim değişikliği konusunda daha şüpheci ve eleştirelken diğerleri çok daha olumlu bir yaklaşıma sahip). Kolay ve pratik öneriler. Medya faaliyetlerinin birbirleriyle entegrasyonu. Sürdürülebililirlik iletişimi 1) Televizyon zamanında gerçek zamanlı etkinlik için araçlar ve faaliyetler Gerçekten varolan bir çevre etkinliğinin kurgusal bir kapsamda ele alınmasıyla sürdürülebilirlik konularının aktarılması sağlandı. 2) Tartışma paneller Çevre etkinliği, televizyon yapımcılarını, Lindenstrasse oyuncularını ve çeşitli kurumlardan sürdürülebilirlik uzmanlarını iklim değişikliğini tartışmak üzere bir araya getirdi. 3) Çevre ve bisiklet yarışması Münich’te gerçekleşen ve Lindenstrasse bölümünde yer alan bir çevre ve bisiklet yarışması gibi araçlar insanların iklim değişikliği konusuna katılmalarını sağlamak amacıyla kullanıldı. 4) Web sitesi ve bloglar Sürdürülebilirlik konuları paydaşların web sitelerinde tanıtıldı ve bloglar da tüketicilerin hem çevre etkinliği hem de Lindenstrasse konularında fikir alışverişi yapmalarına olanak sağladı. İçeriğin tasarımı, dili ve sunumu İlgi çekici, motive edici, diyaloga açık, kişisel, özgün, alışılagelmiş programlarından faklı olarak daha gerçekçi ve yaratıcı. Proje yapısı Federal Çevre Bakanlığı ortaklık konusunda birkaç personel çalışıyor Münih Sağlık ve Çevre Dairesi Munich Başkanı (Christian Ude) ve birkaç personel. Christian Ude, dizide Helga Beimer karakterine çevre etkinliğini düzenlemesi konusunda yardımcı olacak biçimde kendini oynadı. Lindenstrasse Lindenstrasse’nin birkaç baş yazarı Medya sistemi ve yasal düzenlemelerin kısa tanımı TV sistemi 1980’lerin ortasında başlayan ve gelişen ticari televizyon yayıncılığı (Altendorfer, 2004), Alman televizyon endüstrisini dört önemli oyuncunun yer aldığı bir sistem dönüştürdü: İki kamu (AED ve ZDF) ve iki de ticari (RTL ve SAT.1) yayın kanalı, pazarın %70’inden fazlasını ele geçirerek sektörün liderleri haline geldiler (Windeler 2001). İki kamu yayın kuruluşu, toplamda pazar payının %40’ından fazlasına sahipler (Arbeitsgemeinschaft für Fernsehforschung 2006 in JAM). Sürdürülebilirlik ortaklıkları için medyada yasal düzenlemeler Yetki: Devlet kurumları, STK’lar, medya ve özel sektör paydaşları arasındaki geribildirim ve/veya danışmanlığa dayalı işbirliklerinde herhangi bir sınırlama yok. Kısıtlama: Devletin, STK’ların ya da özel sektör paydaşlarının içeriğe müdahale etmelerini engel olmak açısından, medya yapımlarını finanse etmelerine izin verilmiyor. Paydaşlar Siyasi paydaş Kuruluş: Alman Federal Çevre Bakanlığı Rolü: kampanya sponsoru Kuruluş: Munih Sağlık ve Çevre Dairesi Rolü: Münih’teki çevre etkinliğinin düzenlenmesi, vatandaşlar, uzmanlar ve Lindenstrasse oyuncuları arasındaki paylaşımların organizasyonu, dizi yazarları ve yapımcılarına sürdürülebilirlikle ilgili mesajların aktarımı konusunda destek, iklim değişikliği konusunda bilgi verilmesi, bölümün ve ele alınan sürdürülebilirlik konularının halk arasında duyurulması. Medya paydaşı Kim: Lindenstrasse çalışanları Rolü: senaryonun yazımı, bölümün çekilmesi ve yayını, bölümün ve ele alınan sürdürülebilirlik konularının halk arasında duyurulması. Araştırma paydaşı Geçerli değil. Özel sektör paydaşı Geçerli değil. STK paydaşı Geçerli değil. Hedef grup Genel tanım Lindenstrasse çoğunlukla geleneksel yapıda diye tabir edilen izleyicilere hitap etmekte. Erişilen medya kullanıcıları Lindenstrasse’yi bölüm başına ortalama 3.5 milyon kişi izlemekte (pazar payının %15). Bölümün yayınını takiben, izleyicilere iklim değişikliğiyle ilgili konuları interaktif Platform/kampanya hakkında kullanıcı tutumu bir forumda tartışma olanağı verildi. “Suche Klima, biete Schutz” sürdürülebilirlik etkinliği Munich’in merkezinde düzenlendi ve yüksek sayıda katılım sağlandı. Yaş dağılımı Genelde orta yaşlı izleyiciler. Cinsiyet dağılımı Geçerli değil. Eğitim seviyesi Ortalama eğitim seviyesi Hitap edilen sosyal sınıf Orta sosyo-ekonomik sınıflar Medya formatının ilgisi Lindenstrasse Almanya’da oldukça iyi tanınıyor. Değerlendirme* Kapsam + Duygusallık ++ Güvenilirlik +++ Anlaşılabilirlik +++ Tutum ve davranışları değiştirme olasılığı ++ Gelecekteki olası değişim ve büyüme Geçerli değil. * Her örnek kendi kapsamı, duygusallığı, güvenilirliği, anlaşılabilirliği ve tutum/davranışları değiştirebilme olasılığı açısından birden üçe kadar puanlanmakta. Puanlar da, artı (+, ++, + + +) işaretleriyle ifade edilmekte. İyi uygulama örnekleri Genel tanım Ülke Almanya Medya formatının adı Die Graslöwen (Yayıncı: KI.KA), www.grasloewe.de Medya türü Eğlence TV / çocuk programı Kampanya/Projenin adı Graslöwe – Mach Dich stark für deine Umwelt Medya formatının kısa tanımı Die Graslöwen, beş çocuğun çevre konularını ele alan kendi televizyon programlarını tasarlayışlarını anlatan, eğlenceli bir çocuk programı. Çocuk araştırmacılar programları için yaptıkları inceleme sırasında günlük hayatlarıyla bağlantılı birçok önemli sürdürülebilirlik ve çevre konusu keşfederler. Kampanya/Projenin kısa tanımı Die Graslöwen, ARD & ZDF networks’ Kinderkanal (‘KI.KA’ olarak da biliniyor) ve Deutsche Bundesstiftung Umwelt’in ortaklaşa yaptıkları bir girişim sonucu yayınlandı. Bu ortaklık kapsamında sürdürülebilirlikle ilgili konuları ele alan üç çocuk eğlence programı daha gerçekleştirildi (der verzauberte Otter, die Hollis, die Hydronauten). Süre Die Graslöwen, KI.KA’da ilk defa 2003 yılında yayınlandı, KI.KA’da ve ARD’yle ZDF’de birkaç kere tekrar gösterimleri yapıldı. Program, Fransa, İsveç ve Finlandiya’da da gösterildi. Altyapı/Tarihçe “Die Graslöwen” ve diğer programlar kapsamında oluşan ortaklık fikri önce Deutsche Bundesstiftung Umwelt’den geldi. Motivasyon ve Hedefler Die Graslöwen’in amacı çocukların sürdürülebilirlikle ilgili konulara merak duymasını sağlamakla birlikte (1) olumlu çevre koruma örnekleri (su ve enerji tasarrufu, geri dönüşüm gibi) ve (2) çevre sorunlarının keşfi (çöpler gibi) aracılığıyla günlük hayatları üzerinde düşünmelerine sebep olmak. Program çocukların çevre konularıyla ilgilenmeye başlamalarını ve aileleriyle bu konuları konuşmalarını teşvik etmeye çalışmakta. Bu amaçla televizyon programındaki karakterler rol modeli görevini üstlenmekte. Ele alınan sürdürülebilirlik konuları Sürdürülebilir tüketim: çevreci tüketim, adil ticaret ve sosyal içerikli konu başlıkları. Çevre dostu yaşam: iklim değişikliği, enerji ve kaynakların verimli kullanılması konuları. Sürdürülebilirliği teşvik stratejileri Günlük hayata dair sürdürülebilirlik konuları hakkında diyalogların başlatılması için televizyon programının bir temel oluşturması, Hedef gruplar, ortaklar ve öğretmenler için çalıştaylar düzenleyerek medya farkındalığının arttırılması, Okullara eğitim materyalleri sağlanması. Sürdürülebililirlik iletişimi 1) Graslöwen TV için araçlar ve faaliyetler Die Graslöwen, “Graslöwen TV” medyada sürdürülebilirlik ortaklığının bir parçası. Bu ortaklık kapsamında, çocuklar arasında çevre koruma ve sürdürülebilir tüketim konularının tanıtımını sağlayacak dört çocuk eğlence programı geliştirildi. 2) Graslöwen klüpleri Çocukların çevre koruma konularına dahil olmalarını sağlamak amacıyla Graslöwen klüpleri kuruldu. Benzer yerel bir klüp, Almanya’da arkadaşları ve aile fertlerini konuya dahil etmek isteyen herhangi bir çocuk tarafından da kurulabilir. Bazı okullarda bile çevre koruma faaliyetleri için Graslöwen klüpleri kuruldu. Bütün Graslöwen klüp üyeleri bir sertifika ile belgelendiriliyorlar. Halihazırda Almanya’da 15’ten fazla klüp bulunuyor. Bu klüplerin faaliyetlerini desteklemek amacıyla bir ortaklar ağı (çevre STK’ları, müzeler, okullar) da oluşturuldu. 3) Graslöwen okul gezileri Alman Jugenherrbergswerk’le işbirliğinde, çocukların çevreyle ilgili konuları kendi kendilerine keşfetmelerine olanak sağlayan okul gezileri de düzenlenmekte. Geziler, çevre eğitmenleri ve medya uzmanlarının liderliğinde gerçekleşmekte. 4) Graslöwen Radyosu Graslöwen Radyosu, Deutsche Bundesstiftung Umwelt’in bir ortaklığı ve RADIJOJO da ilk çocuk radyosu yayıncısıdır. Radyo bugüne kadar, 25’ten fazla program kapsamında sürdürülebilirlikle ilgili konular ele aldı. Radyodaki program içeriklerinin yanı sıra “radyo ve sürdürülebilirlik” kapsamında eğitim materyalleri geliştirildi. Buna ek olarak, sürdürülebilirlik konularında eğitim verme çerçevesinde radyodaki programların okullarda kullanımı konusunda öğretmenler için çalıştaylar düzenlendi. 5) Graslöwen müzikali Sürdürülebilirlik uzmanlarıyla birlikte müzikal bir hikaye panosu geliştirildi ve derslerde sürdürülebilirlikle ilgili konuların ele alınması sırasında kullanmaları için öğretmenlerin erişimine açıldı. Ana tema daha büyük çocukların, daha küçük çocuklar için bir müzikal geliştirmeleriydi. 6) Okullara eğitim materyalleri Graslöwen projesi, KI.KA televizyon programlarıyla ilişkili okullar için çok çeşitli eğitim materyalleri temin etmekte. Materyallerden bir tanesi sadece “Die Graslöwen” programıyla bağlantılı konuları ele almakta. İçeriğin tasarımı, dili ve sunumu Proje yapısı Motive edici, diyaloga yönlendiren, kişiselleştirilmiş, özgün, çocuklara hitap eden, günlük hayatla ilişkili, yaratıcı, merak uyandırıcı ve duygusal. Deutsche Bundesstiftung Umwelt 1 proje lideri (ortaklığın koordinatörü) Muhtelif sayıda araştırma görevlisi KI.KA 1 yönetici (ortaklığın koordinatörü) KI.KA’dan birkaç çalışan TV prodüksiyon şirketlerinden yazarlar ve televizyon yapımcıları Medya sistemi ve yasal düzenlemelerin kısa tanımı TV Sistemi 1980’lerin ortasında başlayan ve gelişen ticari televizyon yayıncılığı (Altendorfer, 2004), Alman televizyon endüstrisini dört önemli oyuncunun yer aldığı bir sistem dönüştürdü: İki kamu (AED ve ZDF) ve iki de ticari (RTL ve SAT.1) yayın kanalı, pazarın %70’inden fazlasını ele geçirerek sektörün liderleri haline geldiler (Windeler 2001). İki kamu yayın kuruluşu, toplamda pazar payının %40’ından fazlasına sahipler (Arbeitsgemeinschaft für Fernsehforschung 2006 in JAM). Sürdürülebilirlik ortaklıkları için medyada yasal düzenlemeler Yetki: Devlet kurumları, STK’lar, medya ve özel sektör paydaşları arasındaki geribildirim ve/veya danışmanlığa dayalı işbirliklerinde herhangi bir sınırlama yok. Kısıtlama: Devletin, STK’ların ya da özel sektör paydaşlarının içeriğe müdahale etmelerini engel olmak açısından, medya yapımlarını finanse etmelerine izin verilmiyor. Paydaşlar Siyasi paydaş Kim: Deutsche Bundesstiftung Umwelt Rolü: Ortaklığın tetikleyicisi, sürdürülebilirlikle ilgili senaryolar hakkında geri bildirim, sürdürülebilirlikle ilgili konularda bilgi desteği, “Graslöwe” kampanyasını başlatma ve uygulama. Medya paydaşı Kim: KI.KA Rolü: bir medya şirketiyle ortaklaşa senaryonun yazılması ve prodüksiyonu, programların yayını, programların ve sürdürülebilirlik konularının topluma tanıtımı. Araştırma paydaşı Geçerli değil. Özel sektör paydaşı Geçerli değil. STK paydaşı Geçerli değil. Hedef grup Genel tanım “Die Graslöwen” televizyon programı ve onun destekleyicisi olan “Graslöwe – Mach Dich stark für deine Umwelt” kampanyası ilköğretim seviyesindeki çocuklara hitap etmekte. Erişilen medya kullanıcıları Die Graslöwen ve diğer üç çocuk programı 4,000,000’dan fazla genç izleyiciye ulaştı. Çocuklardan, ailelerden ve kampanyaya katılan öğretmenlerden alınan Platform/kampanya hakkında kullanıcı tutumu geribildirimler oldukça olumluydu. Yaş dağılımı 6 - 11 yaş arası çocuklar Cinsiyet dağılımı Özel bir tercih yok. Eğitim seviyesi Her türlü eğitim seviyesine sahip çocuklar Hitap edilen sosyal sınıf Tüm sosyo-ekonomik gruplar Medya formatının ilgisi “Die Graslöwen” programı ve “Graslöwen – Mach Dich stark für deine Umwelt” kampanyası olumlu bir imaja sahip ve çocuklar, aileleri ve ilköğretim öğretmenleri arasında iyi tanınıyor. Değerlendirme* Kapsam ++ Duygusallık ++ Güvenilirlik +++ Anlaşılabilirlik +++ Tutum ve davranışları değiştirme olasılığı +++ Gelecekteki olası değişim ve büyüme Halihazırda bir plan mevcut değil. * Her örnek kendi kapsamı, duygusallığı, güvenilirliği, anlaşılabilirliği ve tutum/davranışları değiştirme olasılığı açısından birden üçe kadar puanlanmakta. Puanlar da, artı (+, ++, + + +) işaretleriyle ifade edilmekte. Eğlence TV – uluslararası İyi uygulama örnekleri Genel tanım Ülke Hollanda Medya formatının adı Echt Elly (Yayıncı: ETV.nl), www.etv.nl/echtelly Medya türü Eğlence televizyonu / realite programı Kampanya/Projenin adı Geçerli değil. Medya formatının kısa tanımı Arka plan Çoğunlukla eğlenceli eğitim programları yayınlamakta olan ETV.nl, 2008 yılında sürdürülebilir tüketim konularını ele alan bir program geliştirmeye karar verdi. Programın ana teması insanlara varolan temel tüketim alışkanlıklarına devam ederken çevresel etkilerini nasıl daha aza indirebileceklerini göstermekti. ETV. nl personeli, Hollanda’daki bir “sosyal hafta” sırasında, Rotterdam çevresinde yaşayan ve sosyo-ekonomik olarak çok iyi durumda olmayan vatandaşların (1) tükettikleri ürünlere ve bunları nasıl tükettiklerine, buna ek olarak (2) bu davranışlarının çevresel etkilerine önem vermediklerini fark etmeye başladı. Bu tür gözlemler sonucunda da, böylesi durumları olumlu anlamda değiştirmeye destek olacak bir televizyon programı oluşturulması fikri gelişti. Echt Elly’in tasarımı ve uygulanması Bunun üzerine ETV.nl, sürdürülebilir tüketim konularına odaklanan ve televizyonda yayınlanacak realite programı için bir hibe teklifi hazırladı. Amaç, alt sosyo-ekonomik gruplara dahil hedef kitle izleyicileri tarafından çok sevilen realite programı yapısının gücünden faydalanmaktı. Hollanda Federal Sağlık, Refah ve Spor Bakanlığı hibeyi onayladı. Bağımsız metin yazarlarının önerisi üzerine ETV.nl, programın tasarımını meşhur birisi etrafında oluşturmaya karar verdi. Bunun üzerine yapımcılar, hedef grup tarafından çok sevilen Elly Lockhost’u programa dahil ettiler. Elly Lockhost programda izleyicilere kendi gündelik hayatında sürdürülebilir tüketim konusunda neler yaptığını gösterdi. Kullandığı ürünler ve hizmetler, içtiği su, ulaşım konusunda neler yaptığı ve atıklarını nasıl geri dönüştürdüğü programda ele alınan konular oldu. ETV.nl, Elly Lockhorst’u hedef izleyici kitlesinin ona verdiği değer nedeniyle seçti. Buna ek olarak, programda verilmek istenen başka bir mesaj da, sürdürülebilir bir yaşam tarzı söz konusu olduğunda hiç kimse (Elly Lockhorst bile) mükemmel değildir, ancak herkes kendince bir şeyler yapabilir, doğrultusundaydı. Programın yaklaşımı Echt Elly tipik olarak bir ünlü tarafından yönetilen bir realite programı (buna Almanya’dan bir örnek Sarah Connor realite programı olabilir). Programda Elly Lockhorst, sabah uyandığı andan itibaren, akşam tekrar uyuyana kadar bir televizyon ekibi tarafından takip edilmekte. Program Lockhorst’ü sürdürülebilir bir biçimde yaşama konusunda zaman zaman zorlanırken, zaman zaman da başarılı olurken göstermekte. Örneğin, Lockhorst’ün yaşadığı önemli zorluklardan birisi, şehir dışında yaşadığı için, kendi özel arabasını kullanmayı azaltmak oldu. Elly Lockhorst’ün yaşadığı diğer bir zorluk, eşinin tercihleri nedeniyle, et tüketimini azaltmak oldu. Geri dönüşüm gibi konularsa uyum sağlaması daha kolay olanlar olarak gösterildi. Echt Elly’nin yapımında Devlet katkısı Program için kullanılan akış ve senaryo ETV.nl, Elly Lockhorst ve devlet görevlilerinin ortak çalışmalarıyla oluşturuldu. Kampanya/Projenin kısa tanımı Geçerli değil. Süre Echt Elly program bölümleri, 2008’in sonbaharında 13 hafta boyunca yayınlandı. Arka plan / tarihçe ETV.nl Hollanda’da 1999’da kurulan bölgesel bir eğitim yayıncılığı kurumu. ETV.nl’nin öncelikli amaçlarından birisi göçmen ve düşük sosyo-ekonomik gruplara dahil insanlara sürdürülebilirlik konusunda mesajlar vermek. ETV.nl’nin finansmanı büyük ölçüde bölgesel ve ulusal yönetimler tarafından yapılmakta. Bir miktar finansman özel sektör ve STK’lardan da gelmekte. Motivasyon ve Hedefler Echt Elly, sürdürülebilir tüketim konularına eğlenceli bir biçimde dikkat çekmeye çalışan bir program. Ulaşım, çalıştıkları yerlere uzak mesafede yaşayan insanların yapabilecekleri, enerji ve su tasarrufu aracılığıyla para biriktirme gibi konular programda ele alınmakta. Ele alınan sürdürülebilirlik konuları Sürdürülebilir tüketim: çevreci tüketim, adil ticaret ve sosyal konular. Sürdürülebilirliği teşvik stratejileri Eğlenceli hikaye anlatımı Ünlü kişileri rol modeli olarak gösterme Programdan sonra konuları tartışmaya devam etmek amacıyla interaktif web platformlarının kullanılması Bazı şeyleri çok fazla çabalamadan değiştirmenin aslında ne kadar “kolay” olabileceğini göstermek. Sürdürülebilirlik iletişimi için araçlar ve faaliyetler TV programı: İzleyiciler televizyonda Echt Elly programını seyretmekte ve gördükleri içeriği aile ve arkadaşlarıyla tartışmaya teşvik edilmekte. Teletext: İzleyiciler programda ele alınan konularla ilgili daha fazla bilgi almak için bir teletext hizmetinden yararlanabilmekte. İnternet: İzleyiciler ETV.nl internet sayfasında kendi hikaye ve tecrübelerini paylaşmak üzere teşvik edilmekte. Eğitim / bilgi materyali: ETV.nl internet sayfasında, günlük yaşam biçimleriyle bağlantılı, kolay anlaşılabilecek bazı eğitici, bilgilendirici sürdürülebilirlik materyalleri sunmakta. Sayfada, okullar ve diğer eğitim kurumlarına yönelik eğitici materyallerin yanı sıra, özel izleyici kitlelerine yönelik materyaller de bulunmakta. Varolan bütün materyaller insanların günlük hayatlarına sürdürülebilir tüketim alışkanlıklarını dahil etmesini sağlamayı amaçlamakta. İçeriğin tasarımı, dili ve sunumu İlgi çekici, motive edici, izleyici hedef kitlesine hitap eden bir dilde, Elly Lockhorst’ün sevdiği müziklerin sürdürülebilirlik tanıtımı için bir araç olarak kullanan, eğlenceli, özgün, yaratıcı Proje yapısı Geçerli değil. Medya sistemi ve yasal düzenlemelerin kısa tanımı TV sistemi: 1987 yılında kadar Hollanda’da sadece iki adet kamu yayıncılığı yapan kurum söz konusuydu. 1998 yılında üçüncü bir kamu kanalının devreye girmesini takiben, televizyon yayıncılığı gelişmeye başladı ve dört adet ticari yayıncılık işletmesi daha kuruldu (RTL-4; RTL-5; Veronica; SBS6). Kablo, uydu ve VCR gibi sistemlerinin kullanımı arttıkça, Hollanda’da televizyon yayıncılığının seyredilme oranları ve dolayısıyla yayın yapan kurumların sayısı da artmaya başladı. Halihazırda Hollanda’da izleyiciler kendi dillerinde program yapan yirmiden fazla televizyon kanalı izleyebilmekte (Hollandaca ve Flemish dahil). Bunun yanı sıra bölgesel yayın yapan televizyon kanalları da bulunmakta. Sürdürülebilir TV ortaklıkları için yasal düzenlemeler Hollanda Devleti ve bağlantılı kurumları aşağıda belirtilen kurumlara sürdürülebilirlikle ilgili ortaklık ve finansal destek olanağı sunmakta: TV paydaşları, sürdürülebilirlikle ilgili eğlence programları için ve Araştırma kurumları, eğlence programlarında yer alan sürdürülebilirlik mesajlarının değerlendirilmesi için. TV ortaklıkları için eski yasal düzenlemeler Temmuz 2008 tarihine kadar, devlet ya da devletle bağlantılı bir kurumla TV paydaşları arasında oluşturulacak bir sürdürülebilirlik ortaklığı bazı kurallara bağlıydı: Finansman: devlet kurumları ve TV paydaşları (1) yeni bir programa başlamak veya (2) varolan bir programa sürdürülebilirlikle ilgili konuları dahil etmek için ortaklaşa finansman sağlayabiliyorlardı. Ancak, TV paydaşlarının genel bütçenin %50’sinden fazlasını veriyor olması gerekiyordu. Sorumluluklar: devlet kurumları, içerikten sorumlu olan TV paydaşlarına danışmanlık yapabilir ve tavsiye verebilirler. İzleyicilerin bilgilendirilmesi: Yayın öncesi ve sonrasında, programın bir devlet kurumu tarafından finanse edildiğinin izleyicilere bildirilmesi zorunlu tutulmakta. Uygulanan kurallar Suistimal: Finansman konusunda izleyicilerin bilgilendirilmesi yaklaşımında bazı sorunlar olduğu ortaya çıktı. TV paydaşları, devlet kurumlarıyla yapılan işbirliği açıklanmasının izleyici kaybına yol açabileceği düşüncesindeydiler ve son yıllarda bu gereklilik giderek daha fazla ihmal edilmeye başlandı. TV sürdürülebilirlik ortaklıkları için son dönemdeki yasal düzenlemeler Yasak: Ağustos 2008 tarihinden sonra televizyon yayıncılarının devlet kurumlarıyla ortaklaşa medya programlarını finanse etmeleri yasaklandı. TV sürdürülebilirlik ortaklıkları için geleceğe yönelik beklentiler Medya komitesi: Hollanda’daki birçok akademisyen ve hukuk uzmanı, eski ve yeni kurallar arasında bir orta yol bulunmasını önermekte. Bunun devlet ve medya ortaklıklarını izleyebilecek bir medya komitesi oluşturularak sağlanabileceğini ifade edilmekte. Paydaşlar Medya paydaşı Kim: Hollanda Federal Sağlık, Refah ve Spor Bakanlığı Rolü: 1. Echt Elly için finansman (Bakanlık ETV.nl ile finansal bir bütçe paylaşmakta, yasalara uygun olarak, %50’den daha az bir oranda) 2. ETV.nl. için danışmanlık Kim: Rotterdam Şehri Rolü: Değerlendirme faaliyetlerinin finansmanı Araştırma paydaşı Kim: ETV.nl Rolü: Program senaryosunun yazılması ve tamamlanan programın yayını. Kim: Elly Lockhorst Rolü: Realite programının ana karakteri (ve rol modeli), çeşitli etkinliklerle sürdürülebilir bir yaşam tarzının tanıtımı. Özel sektör paydaşı Geçerli değil. Medya paydaşı Kim: MetrixLab (özel piyasa araştırma şirketi) Rolü: Echt Elly programları için değerlendirme çalışmalarının yürütülmesi. STK paydaşı Kim: Dört bölgesel eğitim merkezi: Albeda Koleji (Rotterdam), De Mondriaan onderwijsgroep (Den Haag), Amsterdam’daki bölgesel eğitim merkezleri Midden Nederland’da (Utrecht) bölgesel eğitim merkezleri Rolü: danışmanlık, eğitim materyallerinin geliştirilmesi, hedef kitle için etkinlikler düzenlenmesi. Hedef grup Genel tanım Düşük sosyo-ekonomik seviyeli ve göçmen gruplardan genç ve orta yaş izleyiciler. Erişilen medya kullanıcıları Yapılan değerlendirme çalışmalarına göre, Echt Elly program izleyicilerinin %7’si programdan “çok şey” öğrendi, %71’i “bir miktar” bilgi edindi. Ayrıca, izleyicilerin %7’si hayatlarında çok ciddi değişimler olduğunu ve %49’u da bazı şeyleri değiştirdiklerini ifade ettiler. Herhangi bir veri yok. Platform/kampanya hakkında kullanıcı tutumu Yaş dağılımı Genç ila orta yaş arası izleyici grupları Cinsiyet dağılımı Geçerli değil. Eğitim seviyesi Düşük eğitim seviyesi Hitap edilen sosyal sınıf Düşük sosyo-ekonomik gruplar Medya formatının ilgisi Hollanda’daki temel televizyon izleyicilerine ulaşılmış olmasa da, Echt Elly hedef grubu için çok başarılı oldu. Programın yayınlanan 13 bölümünden sonra yayıncılar Echt Elly hakkında, mektuplar, e-postalar ve internet sayfası aracılığıyla, son derece olumlu geri bildirimler aldılar. Değerlendirme * Kapsam + Duygusallık ++ Güvenilirlik +++ Anlaşılabilirlik +++ Tutum ve davranışları değiştirme olasılığı +++ Gelecekteki olası değişim ve büyüme Bilinmiyor * Her örnek kendi kapsamı, duygusallığı, güvenilirliği, anlaşılabilirliği ve tutum/davranışları değiştirme olasılığı açısından birden üçe kadar puanlanmakta. Puanlar da, artı (+, ++, + + +) işaretleriyle ifade edilmekte. İyi uygulama örnekleri Genel tanım Ülke USA Medya formatının adı Grey’s Anatomy (Yayıncı: ABC), www.abc.go.com/primetime/greysanatomy/ index Medya türü Eğlence televizyonu / televizyon dizisi (drama) Kampanya/Projenin adı Hollywood, Sağlık & Toplum (Hollywood, Health & Society project) projesi (www.usc.edu/hhs) Medya formatının kısa tanımı Program eğlenceli bir hastane dizisi (Alman televizyonunda da yayınlanmakta), doktorların ve hastaların günlük hayat tecrübelerinden ve sağlıklı (sağlıksız!) yaşam tarzlarından alıntılar yapılmakta. Kampanya/Projenin kısa tanımı Hollywood, Sağlık & Toplum (HH&S) HH&S, Grey’s Anatomy ve onun gibi eğlence televizyonu programlarının yazarlarını destekleyen bir araştırma projesi. Bu yazarlar, sağlıklı yaşam tarzları hakkında özgün, güvenilir, gerçekçi ve yerinde mesajlar verilmesini sağlamakta (örneğin, günde beş porsiyon meyve gibi). Projenin amacı, eğlence televizyonu programlarında yer alan sürdürülebilirlik içeriklerinin doğruluğunu arttırmak ve kullanılan sürdürülebilirlik bağlantılı akışların etkisini yükseltmektir (özellikle sağlık konularında). İzleyiciler, buradan aldıkları bilgilerle yaşam tarzlarını daha sürdürülebilir olmaya doğru değiştirebilirler. 1998 yılında bir devlet kurumu tarafından bir pilot proje olarak başlatılan HH&S, 2002 yılından bu yana, Hollywood’un eğlence endüstrisi tarafından teşvik edilen sürdürülebilirlik mesajlarını araştırmak üzere, Güney California Üniversitesi, Norman Lear Merkezi’nde faaliyetlerine devam etmekte. HH&S, izleyici üzerindeki etkiler açısından, Grey’s Anatomy aracılığıyla verilen sağlıklı yaşam tarzı mesajlarıyla son derece başarılı olmuştur. Süre Grey’s Anatomy: 27.05.2005 – günümüz HH&S projesi: 1998 – günümüz Altyapı/Tarihçe Grey’s Anatomy’in senaryo yazarları dizi yayına girdikten hemen sonra, projeye ait bir bilgilendirme formu aracılığıyla, HH&S projesiyle işbirliği yapmaya başladılar. Motivasyon ve Hedefler Grey’s Anatomy dizisinin temel amacı, izleyiciyi bir hastanenin günlük hayat hikayeleri aracılığıyla eğlendirmek. Program aynı zamanda, izleyicileri daha sağlıklı hayatlar yaşamaya ve sürdürülebilirlik konularına daha olumlu yaklaşmaya teşvik etmekte. Ele alınan sürdürülebilirlik Daha sağlıklı bir hayat nasıl yaşanır? konuları Sürdürülebilirliği teşvik stratejileri HH&S ile Grey’s Anatomy arasındaki ortaklık, aşağıda sunulan stratejilere dayanmakta: İzleyici katılımını teşvik ederek diyalog geliştirme, Sağlıklı yaşam bilgilerinin dağıtılmasını sağlayacak araçlar geliştirmek, Ahlak dersi vermekten kaçınmak, Sağlıklı yaşam tarzları savunuculuğu yapmak yerine “sürdürülebilirlik kaynağı” olarak Grey’s Anatomy yazarlarına destek olmak, Uzun teorik tartışmalar yerine kolay, pratik tavsiyelerde bulunmak, Eğlence program yazarlarına uygun bir dil kullanmak (kısa ve kolay). Sürdürülebilirlik iletişimi için araçlar ve faaliyetler 1) Araçlar: Yüz yüze ve telefonda yapılan görüşmeler: HH&S, program içeriğinin tartışılması için sürdürülebilirlik ve sağlık uzmanlarıyla toplantılar düzenlemekte (örneğin, sağlıklı yiyecekler lezzetsizdir düşüncesiyle ilgili). Buna ek olarak, programın geliştirilmesi sürecinde iletişim kurabilmek amacıyla, sağlık ve sürdürülebilirlik uzmanlarına ilişkin geniş bir veritabanı oluşturulmakta. Bülten: HH&S, araştırma sonuçları hakkında ve projeyle bağlantılı devlet kurumları hakkında bilgi veren düzenli bir bülten yayınlamakta. İpuçları: Televizyon yazarları için, yaşam tarzları ve sağlık konularında sorulabilecek bazı sorulara karşı, bazı ipucu notları hazırlanmakta. Bu notlarda temel bilgi, hikayelerde kullanılabilecek örnekler ve daha fazla bilgi için teşvik edici sorular yer almakta. Örneğin, “sorun nedir?”, “kim risk altında?” veya “engellenebilir mi?” gibi. HH&S-web sitesi: HH&S internet sitesi, HH&S hakkında önemli bilgiler içermekte. Buna ek olarak, yazarların HH&S personeline her zaman erişimini sağlayacak bir “acil” durum hattı telefon numaraları da sitede bulunmakta. 2) Değerlendirme faaliyetleri: HH&S yaptıkları çalışmaların etkinliğini göstermenin önemini bilmekte ve dolayısıyla, içeriğin ve izleyici üzerindeki etkinin düzenli değerlendirmesini yapmakta. Bu değerlendirmelere, Televizyon izleme alışkanlıkları, Televizyon içerik analizleri, İzleyici etki analizleri Araştırma toplantıları ve Akademik yayınlar dahil edilmekte. 3) Etkinlikler: HH&S projesi, televizyon yazarlarını ve sürdürülebilirlikle ilgili bilgileri doğru, eğlenceli ve yaratıcı bir biçimde aktarabilen programları teşvik etmek amacıyla, düzenli olarak etkinlikler gerçekleştirmekte. Bunlar, Tartışma panelleri: sürdürülebilirlik ve televizyon profesyonelleriyle, Yıllık ödül töreni: sağlıkla yaşam tarzları hakkında, en yoğun izlenme zamanı, gün içine ve çocuklara yönelik olarak hazırlanan, eğlence programları için 6 farklı kategoride verilen ödüller için. 4) Danışma Kurulu HH&S projesi, eğlence endüstrisi profesyonelleri, sürdürülebilirlik liderleri ve akademik uzmanlardan oluşan bir danışma kurulu tarafından yönlendirilmekte (44 üye, üçü Grey’s Anatomy’den). İçeriğin tasarımı, dili ve sunumu Kişiselleştirilmiş, anlaşılır, kısa ve kolay, eğlenceli, günlük hayatta kullanılabilecek, komik, yaratıcı, duygusal. Proje yapısı Grey’s Anatomy: Grey’s Anatomy’nin senaryosu üzerinde aşağı yukarı 15 televizyon prodüktörü ve yazar çalışmakta. Bunların yarısından fazlası HH&S ile yakın işbirliği içerisinde. Hollywood, Sağlık & Toplum: 1 proje lideri 1 proje yöneticisi 1 proje koordinatörü 1 araştırma personeli (senaryoların değerlendirilmesini koordine eden ve diğer araştırma paydaşlarıyla işbirliği yapan) Medya sistemi ve yasal düzenlemelerin kısa tanımı TV sistemi ABD’nin televizyon sistemi ekonomik çıkarlar, kuralsızlık, özelleştirme ve yüksek miktarda reklamcılık (Gomery 2008) biçiminde tanımlanmakta. Televizyon yapımcılığı sektörü az sayıdaki işletme kapsamında faaliyet göstermekte. Amerika’daki televizyon piyasasının geçmişi 1920’lere, özel NBC (National Broadcasting Company – Ulusal Yayıncılık Şirketi) ve CBS (Columbia Broadcasting System – Columbia Yayıncılık Sistemi) kanallarının ulusal radyo yayınları yapmaya başladığı dönemlere dayanmakta. 1943 yılında, ABC (American Broadcasting Company – Amerikan Yayıncılık Şirketi) üçüncü büyük işletme olarak piyasaya katıldı. İkinci Dünya Savaşı öncesi ve sonrasında bu üç büyük medya işletmesi gelişmekte olan televizyon piyasasını keşfettiler. 1990’larda, bir haber yayıncılığı şirketi olan, FOX Yayıncılık İşletmesi piyasaya dördüncü ulusal yayıncı olarak katıldı. Halen, bir takım kablo ve uydu yayıncılığı işletmeleriyle birlikte, NBC, CBS, ABC ve FOX şirketleri Amerika’nın en büyük dört televizyon yayıncılık işletmeleridir (Gomery 2008). Yasal düzenleme FCC (Federal Communication Commission – Federal İletişim Komisyonu): 1930’ların başından beri ticari yayın işletmeleri Amerika’daki yayıncılık sektörünü ellerinde tuttukları için bu durum politik, bilimsel ve toplumsal ortamlarda çokça tartışılmaktadır. Ticari yayıncılık işletmelerinin etkilerini kontrol etmek ve “toplum çıkarları” gözetmek amacıyla, 1934 yılında FCC kuruldu. FCC, televizyon aracılığıyla gelişen iletişim biçimlerini düzenleyen bir devlet kurumu (Gomery 2008). FCC’den sınırlama/yasaklama yok: Amerika’daki televizyon yayıncılığı, özel sektörle toplum çıkarlarının örtüştüğü noktalarda daha iyi hizmet sunabilen, temelinde özel sektör yaklaşımlarına dayalı bir sistemdir. Bu çıkarlar örtüşmediği zamanlarda, televizyon ve film sektörünün lobicilik gücü, FCC ve diğer siyasi kurumların etkinliğini sınırlamakta (Gomery 2008: 220). Televizyondaki sürdürülebilirlik ortaklıkları üzerindeki etki Televizyonun rolü: Amerika’daki televizyon dünyası, sahip olduğu ciddi miktardaki finansman kaynakları sayesinde, program tasarım ve yayınları için dışarıdan finansman desteğine ihtiyaç duymamakta. Amerikan televizyon endüstrisinin ilgi alanı (1) eğlenceli, gerçekçi, güvenilir ve özgün hikayeler anlatmak, (2) yeni ve yaratıcı fikirler bulmak ve (3) yüksek izlenme oranları sağlamaktır. HH&S ilgi alanlarının TV paydaşları ihtiyaçlarına uyarlanması: HH&S projesi, Hollywood dünyasının ihtiyaçlarını farkında olan ve sürdürülebilirlik konularıyla ilgilenen devlet kurumları ve diğer ortakları tarafından geliştirildi. Paydaşlar Siyasi paydaş Kim: Sağlık Kontrol ve Hastalık Önleme Merkezi, California Rolü: HH&S’nin finansmanının sağlanması, bilgi ve tavsiye verilmesi. Medya paydaşı Kim: ABC Rolü: Yayınca Araştırma paydaşı Kim: Hollywood, Sağlık & Toplum (Norman Lear Merkezi, Güney California Üniversitesi) Rolü: Sürdürülebilirlik uzmanları ve TV paydaşları arasındaki ortaklığın izlenmesi ve iki grup arasında “köprü” görevinin görülmesi. HH&S personeli genel anlamda, sürdürülebilirlik konularında ve TV paydaşlarıyla çalışma kapsamında tecrübesi olan kişilerden oluşmakta. Kim: Annenberg İletişim Okulu (Güney California Üniversitesi) Rolü: HH&S tarafından iletilen sağlıklı yaşam mesajları konusunda değerlendirme araştırmaları yapmak. Özel sektör paydaşı Geçerli değil. STK paydaşı Kim: Bill ve Melinda Gates Vakfı Rolü: Hollywood, Sağlık & Toplum’un finansmanı. Kim: Sağlık savunuculuğu yapan kuruluşlar Rolü: HH&S ile birlikte etkinliklerin düzenlenmesinde ortaklık. Hedef grup Genel tanım Bilgiyi eğlenceli, insan odaklı bir yaklaşımla almayı tercih eden, bütün yaş gruplarından ve orta/düşük seviye sosyo-ekonomik gruplardan kişiler (başlıca televizyon tüketicileri). Erişilen medya kullanıcıları Ortalama olarak, Grey’s Anatomy’nin bir bölümü 18 milyon kişi tarafından izlenmekte. Grey’s Anatomy ile ilgili etki değerlendirmeleri: HH&S, Grey’s Anatomy’de ele alınan sürdürülebilirlik mesajlarının izleyici üzerindeki etkisi konusunda dört ayrı çalışma yürüttü (Hether et al. 2008, Kaiser Ailesi Vakfı 2008, Morgan et al. 2008, Movius et al. 2007). Yapılan dört çalışmanın hepsi izleyicilerin programdaki sürdürülebilirlik mesajlarından bir şeyler öğrendiğini gösterdi. Araştırmalardan iki tanesi daha sağlıklı yaşam tarzları doğrultusunda davranış değişiklerinin izlerini buldu. Geçerli değil. Platform/kampanya hakkında kullanıcı tutumu Yaş dağılımı Geçerli değil. Cinsiyet dağılımı Geçerli değil. Eğitim seviyesi Orta ila düşük eğitim seviyeleri Hitap edilen sosyal sınıf Orta ila düşük sosyo-ekonomik gruplar Medya formatının ilgisi Grey’s Anatomy, Amerika’da en çok izlenen dizilerden bir tanesi. Değerlendirme * Kapsam +++ Duygusallık +++ Güvenilirlik ++ Anlaşılabilirlik ++ Tutum ve davranışları değiştirme olasılığı +++ Gelecekteki olası değişim ve büyüme Sürdürülebilir tüketim ve çevre konularında verilen mesajların arttırılması düşünülmekte (örneğin, iklim değişikliği konusunda). * Her örnek kendi kapsamı, duygusallığı, güvenilirliği, anlaşılabilirliği ve tutum/davranışları değiştirme olasılığı açısından birden üçe kadar puanlanmakta. Puanlar da, artı (+, ++, + + +) işaretleriyle ifade edilmekte. Basılı medya / web 2.0 – ulusal İyi uygulama örnekleri Genel tanım Ülke Almanya Medya formatının adı Utopia (www.utopia.de) Medya türü Web 2.0 internet platformu / toplumsal Kampanya/Projenin adı Geçerli değil. Medya formatının kısa tanımı İnternet portalı kullanıcıların sürdürülebilir tüketim ve yaşam tarzları tercih etmelerini teşvik eden, stratejik tüketim ve sürdürülebilir yaklaşımlar ele alınmakta. Portal, sürdürülebilirlikle ilgili her türlü konuda bilgi ve pratik tavsiyeler sunmakta, kullanıcıları sanal gruplara katılmaya davet etmekte ve tüketim, üretim ve hizmet biçimlerinin değişmesi için interaktif diyalogu teşvik etmekte. Kampanya/Projenin kısa tanımı Geçerli değil. Süre Açık uçlu Altyapı/Tarihçe Claudia Langer (bir reklam ajansının eski yöneticisi) tarafından, kar amacı olmayan Utopia Vakfını kuran özel bir işletme olarak Kasım 2007’de kuruldu. Motivasyon ve Hedefler Her türlü sosyal gruplardan insanları daha sürdürülebilir olabilmeleri için tüketim, ulaşım, yaşam tarzı ve düşünce biçimlerini değişmeye, sürdürülebilir bir yaşam tarzının eğlenceli ve tatmin edici olabileceğini göstererek teşvik etmek. Pratik bilgi ve tavsiyeler aracılığıyla, sürdürülebilirlik konusunda farklı seviyelerde bilgi sahibi olan, farklı insanları daha sürdürülebilir biçimlerde yaşamaları konusunda desteklemek. Bütün sektörlerden işletmeleri, giderek artmakta olan tüketicileri için daha sürdürülebilir ürün ve hizmetler geliştirme konusunda motive etmek ve kurumsal kültürlerini “hissedarların değerlerinden”, “paydaşların değerlerine” doğru değiştirmek. http://www.utopia.de/utopia/faq - anfang Ele alınan sürdürülebilirlik Çevre dostu yaşam: iklim değişikliği, enerji ve kaynak verimliliği, organik gıdalar. konuları Sağlıklı yaşam: sağlıklı yaşam tarzları. Sosyal konular: adil ticaret, gelişmekte olan ülkelerdeki çalışma şartları, farklı cinsiyet ve etnik kökenler için eşit fırsatlar. Sürdürülebilirliği teşvik stratejileri Kullanıcılar arasında diyalog kurulması, Katılım araçlarının geliştirilmesi, Medya araçları arasında çapraz faaliyetler oluşturmak, Sürdürülebilir bir yaşamı kolay ve keyifli hale getirmek, Ahlak dersi vermekten kaçınmak, Uzun teorik tartışmalar yerine kolay, pratik tavsiyelerde bulunmak, İnsanların “hayatlarını nasıl değiştirebilecekleri” konusunda net açıklamalar yapmak, Kullanıcılara, uzmanlarla bağlantı kurma ve daha sürdürülebilir yaşam biçimlerinin nasıl olabileceğini birlikte öğrenme fırsatı vermek. Sürdürülebilirlik iletişimi için araçlar ve faaliyetler Utopia – web sitesi 1.) Sürdürülebilirlik konusunda haber & bilgi Ekoloji, politika, ekonomi, bilim ve kültür konularında haberler & araştırmalar. 2.) Sürdürülebilir ürünler ve sürdürülebilir yaşam tarzları konusunda pratik tavsiyeler Noel ve Paskalya gibi bayramların bile nasıl sürdürülebilir bir biçimde kutlanabileceği, iklim dostu bir ev inşa etmek için ne tür devlet fonlarının kullanılabileceği gibi konularda rehberlik (halihazırda 30 farklı konuda bu tür tavsiyeler verilmekte, 2009 yılı sonuna kadar bu sayının 60’a çıkarılması planlanmakta). Özgün ve olağan dışı çevreci ürünler için sanal bir “showroom” 3.) Utopia “Toplumu” Herhangi bir kişi platforma üye olup, platformu sürdürülebilirlikle ilgili konularda iletişim kurmak, tecrübe ve fikir paylaşmak için kullanabilir. Kayıtlı kullanıcılar, sürdürülebilir ürünler, hizmetler veya şirketler konusunda değerlendirme yapabilir, kendi pratik tavsiyelerini verebilir veya kişisel projelerini başlatabilirler. Çevreci mimari, yoga veya Heidelberg’deki çevreci anneler gibi çok özgün konularda kullanıcı grupları. Sitede bulunan bir soru-cevap sistemi kullanıcıların birbirlerine, Münih’te çevreci jean pantolonlar nerede bulunur, en çevre dostu ısınma sistemi hangisidir gibi sorular sormalarını veya pratik tavsiyeler almalarını sağlamakta. 4.) Kullanıcı katılımı Kampanyalar: haftalık kampanyalar kullanıcıları, WWF’le kaplumbağaları kurtarma çalışmaları veya Sarotti’yle birlikte kakao ağaçlarını koruma faaliyetleri gibi etkinliklere katılmaya davet etmekte. Canlı Sohbetler: ayda bir sürdürülebilirlik konusunda uzmanlar, politikacılar ve iş dünyası lideriyle internet ortamında canlı sohbetler yapılmakta. İş dünyasıyla paydaş diyalogu: iş dünyası liderleriyle doğrudan bağlantı kurma fırsatı. 5.) Medya araçları arasında çapraz faaliyetler Bülten Utopia Konferansı: ilki Kasım 2008’de düzenlenen ve sürdürülebilirlikle ilgili farklı alanlardan “değişim yaratıcılarını” bir araya getirmeyi amaçlayan yıllık konferanslar. Utopia Ödüller: her yıl Utopia Konferansı’nda sürdürülebilirlik liderleri altı alanda ödüllendirilmekte: rol modelleri, fikirler, ürünler, işletmeler, kuruluşlar. Utopia Vakfı: “düşün ve yap” grubu her yıl Utopia Konferansı’nda bir araya gelerek farklı bir konuyu ele almakta. Utopia ‘müdavimleri’ masası: Almanya’nın 9 şehrinde düzenleniyor. TV programı: Johannes B. Kerner’in sunduğu sürdürülebilirlik programı. Konuşmalar: önemli ekonomik ve politik etkinliklerde (örneğin, Vizyon zirvesi, Marka Kulübü, Rat für Nachhaltigkeit, NUTEC) İçeriğin tasarımı, dili ve sunumu İlgi çekici, motive edici, tarz sahibi, moda olan bir dil ve tasarım. eğlenceli, nüktedan, yaratıcı. Proje yapısı 19 personel: editoryal ekip: 5 Web ekibi: 4 Kullanıcılar ekibi: 3 Pazarlama & satış: 3 Asistanlar: 2 Kurul: 2 Medya sistemi ve yasal düzenlemelerin kısa tanımı Medyada yasal düzenlemeler: Almanya’da basın özgürlüğü Anayasa tarafından temin edilmekte. Kanunlar, devlet kurumları veya başka sivil toplum kuruluşları tarafından basında yer alacak içerikler üzerinde herhangi bir baskı ve sansür yapılmasını yasaklamakta. Basın da devletin kanunlarına karşı sorumlu tutulmakta. Bütün eyaletlerin kendi basın yasaları bulunmakla birlikte, hemen hemen hepsi birbiriyle aynı şeyleri ifade etmekte. Büyük yayıncı ve gazeteci dernekleri tarafından oluşturulan Alman Basın Konseyi, basın dünyasının profesyonel yaklaşımlarını (ahlaki) tanımlamakta ve basının kendi kendini denetlemesini sağlamakta. Bir basın işletmesi belirlenmiş olan profesyonel yaklaşımlara karşı bir davranışta bulunduğunda Basın Konseyi’ne şikayette bulunulabilmekte. Konseyin yaptırım açısından birkaç alternatifi bulunmakta, bunlardan en ciddi olanı (baskı zorunluluğu olan1) toplum önünde küçük düşürme. Basılı medya camiası: Rekabet sayesinde alternatifler açısından çok çeşitli olanakların bulunması gerekmekte. Yani aslında, varolan alternatifler çok sayıdaki ticari ve bağımsız yayınevi tarafından sağlanmalı. Sektörde monopol oluşmasını engellemek amacıyla, 1970’lerin ortalarında rekabet kanununa bir “basın maddesi” eklendi. Ancak basılı medya dünyasının, birkaç işletme üzerinde yoğunlaşmasına engel olunamadı. Bugün Almanya’da 1200 bağımsız yayıncı bulunsa da, 354 gazete ve en az 2750 derginin hemen hepsi sadece birkaç şirkete ait2. En büyük 10 yayınevinin pazar payı %58, en büyük 5’in pazar payı ise %45’tir3. En büyük 4 dergi yayıncısı, Bauer, Burda, Springer und Gruner & Jahr, pazar payının %62’sini ellerinde tutmaktadır.4 1 Yayıncılık işletmelerinin neredeyse %95’I toplumsal küçük düşürme yazılarının basımı konusunda anlaşamaya varmışlardır. 2 Mediadaten-Verlag, IVW 3 Der Kontakter am 10.9.2008 http://www.kontakter.de/kontakter/news/artikel/2008/09/107417/index.html unter Berufung auf den Dortmunder Medienforscher Horst Röper, der mit seinem Formatt-Institut in mehrjährigem Rhythmus regelmäßig den Zeitungsmarkt analysiert. 4 Vogel, Andreas (2008): Stabile Position in schrumpfenden Märkten. Daten zum Markt und zur Konzentration der Publikumspresse in Deutschland um 1. Quartal 2008. In: MediaPerspektiven, Nr. 9/2008, 467-448, S. 468. Paydaşlar Siyasi paydaş Halihazırda Utopia girişimine ortak herhangi bir devlet kurumu yoktur. Ancak Utopia, sürdürülebilir alış-veriş rehberini desteklemek için bir kamu fonuna başvuruda bulunmuştur. Alman Sürdürülebilir Kalkınma Konseyi’nde (RNE) bilgi alış-verişi konusunda oldukça zayıf işbirliği bağları söz konusudur. Medya paydaşı Kim: natur+kosmos, DIE ZEIT, MySpace, Jetzt.de Rolü: içerik paylaşımı, içerik genişletme. Araştırma paydaşı Kim: Öko Enstitüsü e.V., İklim Ortağı, Wuppertal Enstitüsü, PotsdamEnstitüsü Rolü: ürün rehberleri için bilimsel, uzman tavsiyeleri Özel sektör paydaşı Kim: Otto, Hess Natur, GLS Bank, Henkel Rolü: sponsorluk STK paydaşı Kim: Greenpeace, WWF, BUND Rolü: kampanyaları için Utopia platformunu kullanma Hedef grup Genel tanım ”sorumlu tüketiciler” 2 temel kullanıcı grubu: a) güçlü sürdürülebilirlik ilgisi olanlar ilk Utopia kullanıcıları 4,000-5,000 kişi ”eski çevreciler” b) sürdürülebilirlik konusuyla seçici biçimde ilgilenenler LOHAS (Sağlıklı ve Sürdürülebilir Yaşam Tarzları) Yaşam tarzı, moda odaklı Sürdürülebilir yaşamaya açık ama konuyla ilgili pratik tavsiye arayan. Erişilen medya kullanıcıları Ayda 180,000 ziyaretçi / günde 6,000 civarı özgün ziyaret / 43,000 kayıtlı kullanıcı %90 pasif, %9 aktif, %1 çok aktif (internet platformları için tipik bir davranış Platform/kampanya hakkında kullanıcı tutumu biçimi) Yaş dağılımı 10-80 yaş arası Kullanıcıların üçte ikisi 25-45 yaş arası Cinsiyet dağılımı Geçerli değil. Eğitim seviyesi Geniş dağılım, ama çoğunlukla yüksek eğitim seviyesi Hitap edilen sosyal sınıf Geniş dağılım, ama çoğunlukla orta ve üst gruplar Medya formatının ilgisi Utopia, Almanya’nın en çok ziyaret edilen web sitelerinden birisi: Google Sayfa Derecelendirmesi 7 (focus.de ile aynı seviye, spiegel.de’den daha yüksek) Değerlendirme * Kapsam +++ Duygusallık ++ Güvenilirlik +++ Anlaşılabilirlik +++ Tutum ve davranışları değiştirme olasılığı +++ Gelecekteki olası değişim ve büyüme Utopia Alış-Veriş (internet üzerinde veya fiziksel olarak sürdürülebilir ürünler) Utopia Şehir Rehberi (evimin yakınındaki sürdürülebilir dükkanlar ve hizmetler Utopia Ürünleri/Hizmetler (Özel yayınlar, moda, takılar, kozmetik, finansal hizmetler, vs.) Utopia Medya Utopia-Dergi, Utopia kitap serisi, Utopia-Rehberleri, Utopia Etkinlikleri ticari fuarlar, sergiler, çalıştaylar, Utopia Danışmanlığı sürdürülebilirlik ve piyasa bilgilerinin bir araya getirilmesi. * Her örnek kendi kapsamı, duygusallığı, güvenilirliği, anlaşılabilirliği ve tutum/davranışları değiştirme olasılığı açısından birden üçe kadar puanlanmakta. Puanlar da, artı (+, ++, + + +) işaretleriyle ifade edilmekte. İyi uygulama örnekleri Genel tanım Ülke Almanya Medya formatının adı Bravo (www.bravo.de) Medya türü Gençlik dergisi Kampanya/Projenin adı “BRAVO artık daha yeşil!” Medya formatının kısa tanımı Haftalık gençlik dergisi Yayıncı: 1956’da kurulan Bauer Medya Grubu Medya araçları: basılı medya, internet, etkinlikler Editoryal yaklaşım: 3 bölüm halinde Yıldızlar: müzik ve eğlence dünyasından dedikodular, iş dünyasından haberler, röportajlar, raporlar, resimler. Dr. Sommer: aşk, cinsellik ve yetişkinliğe geçişle ilgili tavsiyeler. Gerçek hayat: okullarda şiddet, genç işsizler ve iklim değişikliği gibi gençlerin günlük hayatlarında önemli olabilecek “ciddi” sosyal konular. Kampanya/Projenin kısa tanımı “BRAVO artık daha yeşil!”, iklim değişikliği konusunda genç okuyuculara bilgi veren ve günlük hayatlarında onların bu konuda neler yapabileceklerini anlatan bir kampanya. Süre Nisan 2009’da başladı, 2009 yılı boyunca devam etmesi ve 2010’da sarkması planlanıyor. Altyapı/Tarihçe BRAVO’nun bu kampanyası, şef editör Tom Junkersdorf tarafından 2009 baharında başlatıldı. Kampanya, okullarda şiddete karşı yapılan (2006) ve gençler arasındaki işsizlik konusunu ele alan (2007) kampanyalardan sonra yürütülen üçüncü “gerçek hayat” etkinliği oldu. Kampanya öncesinde, 1050 kadar 11-17 yaş grubundan gençler arasında, yaklaşık bir yıl süren (2007-2008), bir anket çalışması yapıldı. Anket sonuçlarına göre, gençler iklim değişikliğinin çok önemli bir sorun olduğun düşünmekte ancak, kendilerini bu konuda çaresiz ve bilgisiz hissetmekte. Bu sonuçlar ışığında iki bileşeni olan bir yaklaşım geliştirildi: (a) bilgi açığını kapatmak üzere iklim değişikliğiyle ilgili bilgilendirici rapor ve araştırmalar ve (b) okuyuculara iklim değişikliği konusunda herkesin bir şeyler yapabileceğini göstermek amacıyla, iklim dostu davranışları destekleyen pratik tavsiyeler. Motivasyon ve Hedefler Okuyucuları iklim değişikliği konularında bilgilendirmek ve onları bu konuya duyarlı hale getirmek. “Okuyucular dünyanın kurtarıcıları”, gençlerin iklim değişikliğinin önlenmesi çalışmalarına dahil olmasını teşvik etmek. Ele alınan sürdürülebilirlik İklim değişikliği konuları Sürdürülebilirliği teşvik stratejileri İklim değişikliği konusunda herkes tarafından kolay anlaşılabilecek bilgi sağlamak, Okuyucuları iklim değişikliği konusunda somut gerçekler ve veriler kullanarak etkilemek, İklim değişikliğini önleme çalışmalarına “havalı” bir imaj vererek gençlerin bu konuyla ilgilenmesini sağlamak (örneğin, ünlü yıldızları “yeşil” rol modelleri olarak göstererek), İklim değişikliğinin sadece politikacılar ve fabrika sahiplerini değil, herkesi ilgilendirdiğini göstererek, Okulda, evde ve arkadaşlar arasında iklim değişikliğini önleme konusunda neler yapılabileceğine ilişkin pratik tavsiyeler vererek. Sürdürülebilirlik iletişimi için araçlar ve faaliyetler Dergini araçları: Her sayıda en az iki sayfa “BRAVO artık daha yeşil” kampanyasıyla ilgili bilgi. Halihazırda yoğunlaşma daha çok raporlar konusunda olmakla birlikte, bunu pratik tavsiyeler konusunda kaydırma düşüncesi bulunmakta. Dergiden ayrılabilen, 12 sayfalık ek yayın. Diğer medya araçları: Posterler & pazarlama ürünleri (örneğin, T-Shirt “Ben iklim kurtarıcısıyım”) (planlanıyor). İklim-kampı: 5-10 Grönland’a gezi kazanıyor (Ağustos 2009 için planlıyor). Burada iklim değişikliğinin etkileri gözle görülebiliyor. www.bravo.de : uzmanlarla sohbetler (planlanıyor) www.bravo.de : video yarışması (planlanıyor) energy saving competition for schools (planned) İçeriğin tasarımı, dili ve sunumu tasarım: tipik BRAVO tarzı: renkli, resimli, birçok ana başlık, az miktarda alt yazı. dil: kolayca anlaşılabilen, günlük kullanım dili, gençlerin dili, duygusal (slogan: İklim ekibimize katılın. Savaşa katılın. Dünyanın size ihtiyaca var!”). Proje yapısı şef editör tarafından başlatıldı ve izlenmekte, içerik 3 kişilik bir gazeteciler ekibi tarafından hazırlanmakta, iklim değişikliği bilgileri uzmanlardan alınmakta. Medya sistemi ve yasal düzenlemelerin kısa tanımı Almanya’nın medyaya ilişkin yasal düzenlemeleri ve basılı medya mecrasıyla ilgili bilgi için “Utopia” örneğine bakınız. Paydaşlar Medya paydaşı Geçerli değil. Araştırma paydaşı “İklim Kampı” sırasında, kampanyaya bir televizyon yayıncısını dahil etmek konusunda planlar yapılmakta. Özel sektör paydaşı Geçerli değil. STK paydaşı Barmer (sağlık sigortası şirketi): sponsor Lightcycle (ampul üreticileri derneği, enerji tasarruflu ampuller için geri dönüşüm etkinlikleri düzenliyorlar): sponsor, danışman (uzmanlarla bağlantıları nedeniyle) Medya paydaşı Geçerli değil. Hedef grup Genel tanım Gençler Erişilen medya kullanıcıları Satılan kopyalar (IVW 4/2008): 454.131 Erişim: 1.42 milyon okuyucu Halihazırda mevcut değil. Platform/kampanya hakkında kullanıcı tutumu Yaş dağılımı 12-19 yaşlar arası. Cinsiyet dağılımı kadın: 60 %, erkek: 40 % Eğitim seviyesi Geçerli değil. Hitap edilen sosyal sınıf Geçerli değil. Medya formatının ilgisi Bravo, Avrupa’nın en başarılı gençlik medya markası ve Almanya’daki tek haftalık gençlik dergisi. Değerlendirme * Kapsam +++ Duygusallık +++ Güvenilirlik ++ Anlaşılabilirlik +++ Tutum ve davranışları değiştirme olasılığı +++ Gelecekteki olası değişim ve büyüme Bravo kampanyayı 2010’da sürdürmeyi planlıyor ve yapılmakta olanlar okuyuculardan alınacak geribildirim ve piyasa araştırmaları ışığında uyarlanacak. * Her örnek kendi kapsamı, duygusallığı, güvenilirliği, anlaşılabilirliği ve tutum/davranışları değiştirme olasılığı açısından birden üçe kadar puanlanmakta. Puanlar da, artı (+, ++, + + +) işaretleriyle ifade edilmekte. İyi uygulama örnekleri Genel tanım Ülke Almanya Medya formatının adı My Life (www.mylife.de) Medya türü Proje farklı medya araçları kullanmakta: web 2.0 internet platform üç ayda bir yayınlanan dergi etkinlikler, bültenler Kampanya/Projenin adı Geçerli değil. Medya formatının kısa tanımı My Life, okuyucularını hem sürdürülebilir, sağlıklı ve sorumlu hem de keyifli hayatlar yaşama konusunda desteklemekte. Site ağırlıklı olarak sağlık ve iyi yaşam konuları olmakla birlikte, sürdürülebilirlikle ilgili her türlü konuyu ele almakta. Bir yandan dergi özel konulara yoğunlaşırken, diğer taraftan web sitesi sağlıklı ve sürdürülebilir bir yaşam tarzı için gerekli kişisel motivasyonu ve araçları sağlamakta. Kampanya/Projenin kısa tanımı Geçerli değil. Süre Açık uçlu Altyapı/Tarihçe Burda Medya tarafından, LOHAS hareketine yönelik olarak geliştirilen bir yaklaşım. Burda Medya, özel gruplar için yeni medya platformları geliştiren Hubert Burda Medya Grubu’nun bir parçası. Sürekli bir sponsor sağlandıktan sonra uygulamaya geçirildi (Barmer sağlık sigortası). Web sitesi ve dergi Nisan 2008 yayına başladı. Motivasyon ve Hedefler İnsanları sürdürülebilir ve sağlıklı yaşam tarzı seçimleri yapmaya teşvik etmek. Yeni bir pazarlama alanı oluşturmak. Ele alınan sürdürülebilirlik konuları Sağlık konuları: Korunma, spor, tıp, sağlık ve beslenme. Çevresel konular: çevreci yaşam biçimleri ve tüketimin tüm alanları; iklim değişikliği ve diğer çevresel sorunlar. Sosyal konular: şirketlerin temel yaklaşımları. Sürdürülebilirliği teşvik stratejileri Günlük hayatın nasıl daha sürdürülebilir olabileceği konusunda somut ve pratik tavsiyeler vermek. Sürdürülebilir yaşam tarzlarının eğlenceli ve keyifli de olabileceğinin göstermek. İlham verici örneklerle okuyucuları sürdürülebilir yaşam biçimlerini tercih etmeye teşvik etmek. a) İnternet: kullanıcılar arasında diyalog ve kişisel rehberlik araçları geliştirilmek. b) Basılı medya: Okuyucuları duygusal olarak etkileyen sürdürülebilirlik konularını ele almak ve olumlu örnekler göstermek. Sürdürülebilirlik iletişimi için araçlar ve faaliyetler İnternet İletişim: kayıtlı kullanıcılar kendi profillerini oluşturabilir, gruplara katılabilir ve diğer kullanıcılarla iletişim kurabilirler. Bilgi: sürdürülebilirlikle ilgili bütün alanlara ilişkin içerik. Rehberlik: Kişiselleştirilmiş sağlık ve beslenme planları. Basılı medya Raporlar & araştırmalar: sürdürülebilir ulaşım, LOHAS, geleneksel Ayurveda ve sürdürülebilir kış sporları gibi geniş bir yelpazeye yayılan konularda. Gazetecilerin “deneme günlükleri”: diyetler, yaşam döngüsü değerlendirmeleri ve diğer konularda. Sürdürülebilir yaşam tarzlarını benimseyen ünlülerle röportajlar: Sonia Bogner, Annie Lennox ve Ralph Herforth gibi kişilerle. Sürdürülebilirlik uzmanlarıyla röportajlar: sağlıklı gıdalar, enerji tasarrufu ve diğer konularda. Pratik ve ürün bazlı tavsiye: sağlıklı reçeteler, enerji tasarrufu, organik çikolata, doğal kozmetikler ve diğerleri hakkında. Diğer medya araçları Ekler: Burda’ya ait en başarılı 8-12 medya türü, 2-6 sayfa arası My Life özeti içermekte (8x/yıl). Etkinlik & kampanyalar: spor müsabakaları ve çevre koruma etkinlikleri dahil. İçeriğin tasarımı, dili ve sunumu Tarz sahibi, modern, motive edici, samimi, olumlu, “iyi” haberci. Proje yapısı My Life içeriği 10 serbest çalışan gazeteci tarafından hazırlanmakta. Medya sistemi ve yasal düzenlemelerin kısa tanımı “Utopia” örneğine bakınız. Paydaşlar Siyasi paydaş Geçerli değil. Medya paydaşı Kim: Bunte, Lisa, freundin, InStyle, Elle, Frau im Trend, ich, Lust auf Genuss, Focus, TV Spielfilm, Freizeit Revue, Focus Money Rolü: My Life içeriği olan ekler taşıyorlar. Araştırma paydaşı Geçerli değil. Özel sektör paydaşı Kim: Barmer, Diäko, Mensch & Natur, Holmes Place Rolü: Eş-sponsor STK paydaşı Geçerli değil. Hedef grup Genel tanım Sağlık ve sürdürülebilirlik konularında genel olarak bilgi sahibi olan ancak bu konuları yaşam biçimlerine dahil etmek için tavsiye ve ilham arayan kişiler. Erişilen medya kullanıcıları a) İnternet aylık 70,000 özgün ziyaretçi 13,000 kayıtlı kullanıcı b) Basılı medya dağıtım 150,000 c) Ekler 8-12 magazin kapsamında, toplam 25-30 milyon okuyucu. Geçerli değil. Platform/kampanya hakkında kullanıcı tutumu Yaş dağılımı Geçerli değil. Cinsiyet dağılımı Geçerli değil. Eğitim seviyesi Geçerli değil. Hitap edilen sosyal sınıf Geçerli değil. Medya formatının ilgisi Geçerli değil. Değerlendirme * Kapsam +++ Duygusallık +++ Güvenilirlik ++ Anlaşılabilirlik +++ Tutum/davranışlarda değişim yaratma potansiyeli +++ Gelecekteki olası değişim ve büyüme Planlar: Daha fazla etkinlik düzenlemek. TÜV Rheinland ile birlikte bir sürdürülebilir ürün markası yaratmak. * Her örnek kendi kapsamı, duygusallığı, güvenilirliği, anlaşılabilirliği ve tutum/davranışları değiştirme olasılığı açısından birden üçe kadar puanlanmakta. Puanlar da, artı (+, ++, + + +) işaretleriyle ifade edilmekte. Basılı medya / web 2.0 – uluslararası İyi uygulama örnekleri Genel tanım Ülke İngiltere Medya formatının adı The Guardian (www.guardian.co.uk) Medya türü günlük gazete www.guardian.co.uk/environment web sitesi: Kampanya/Projenin adı Geçerli değil. Medya formatının kısa tanımı a) The Guardian İngiltere’deki dört büyük ulusal gazeteden birisi. The Guardian, Guardian’ın gazetecilik ve finansal bağımsızlığını koruma görevini üstlenmiş olan Scott Trust’a ait Guardian Haber ve Medya Ltd. (GNM – Guardian News & Media Ltd.) tarafından yayımlanmakta. b) www.guardian.co.uk/environment GNM 2006 yılında, çevre konularını temel odak noktalarından birisi olarak tanımladı. Konuyu detaylı biçimde ele alabilmek için de iddialı bir web sitesi oluşturuldu. Sitenin amacı, varolan en iyi çevre haber, yorum ve tavsiye kaynağı haline gelmekti. Sitenin sundukları: İklim değişikliği, enerji, yaşam tarzları, beslenme ve geri dönüşüm gibi birçok konuda haber ve yorum. Bloglar, iş listeleri ve multimedya seçenekleri. Kullanıcılar, tartışmalara katılabilir, hatta katılmaları teşvik edilir. Dünyanın en iyi çevresel web sitelerinden birisini de kapsayan Guardian Çevresel Ağı üyelerinden haberler. Kampanya/Projenin kısa tanımı GNM amacını şöyle ifade etmekte: “medya endüstrisinde sürdürülebilirlik konularının lideri olmak”. Guardian İngiltere’de ilk defa kendini ekolojik, sosyal ve ahlaki konuları ele almak konusunda sorumlu hisseden ve medya dünyasındaki ilk ticari sürdürülebilirlik ekibini kuran yayıncı oldu. Süre Açık uçlu Altyapı/Tarihçe 1821: The Manchester Guardian olarak kuruldu. 1959: The Guardian ismini aldı. 1993: Pazar günü gazetesi olan The Observer’ı çıkarmaya başladı. Sosyal konuları ele alma konusunda eski ve köklü bir gelenek. 1972: çevre muhabiri istihdam eden ilk İngiliz gazete. 1980: ikinci çevre muhabiri. 1989: Çevre sayfaları başladı (haftada 2 sayfa). 2006: The Guardian çevre web sitesi oluşturuldu. 2008: Kurul çevre konularını temel alanlardan biri olarak tanımladı (büyük yatırımlar, ekip ikiye katlanıyor). Motivasyon ve Hedefler Çevre ve sosyal konular hakkındaki en iyi haber kaynağı olmak, okuyucuları bilgilendirmek için uluslararası yorum ve tavsiyeler aktarmak. Sürdürülebilirlik konularını toplumun gündemine getirmek ve güvenilir verilerle tartışmaları genişletmek. İnsanları iklim değişikliği konusunun aciliyeti konusunda bilgilendirmek ve politik ve uluslararası tepkilerin yetersizliğini göstermek. İnsanların bilgi ışığında karar vermelerine yardımcı olarak sürdürülebilirlik doğrultusunda tutum ve davranış değişikliklerine neden olmak. Siyasi karar verme süreçlerini etkileyecek çevre konularını haber yapmak. Bilgilenmiş insanlar yönetimlere baskı yapabilir, yönetimlerin anlamlı girişimler yapmalarına destek olmak. ”Toplumun sürdürülebilir bir gelecek oluşturma becerisini arttırma” biçiminde ifade edilen iddialı hedeflere rağmen GNM yönetim kurulu, bu alanda geliştirilebilecek yeni pazarlar da görmekte. Ele alınan sürdürülebilirlik konuları Çevre konuları: iklim değişikliği, çevrenin tahribatı, biyolojik çeşitlilik ve koruma, sürdürülebilir ulaşım, ormansızlaşma ve temiz teknolojiler gibi. Sosyal konular: sosyal adalet, eşitsizlik, fakirlik ve dezavantajlı gruplara ses vermek gibi. Ahlaki konular: uluslararası kalkınma, uluslararası ticaret ve iş dünyasının toplumdaki rolü gibi. Sürdürülebilirliği teşvik stratejileri a) The Guardian Çevreci ve sosyal konuların ele alınması için düzenli özel bölümler sağlamak. Genel olarak bilgi vermek ve daha çevreci yaşamlar için pratik tavsiyeler sunmak. Sürdürülebilirlikle ilgili çok çeşitli konuları ele almak ve konuları anlaşılması kolay bir biçimde aktarmak. Bütün şirket için net hedefleri ve eylemleri olan bir sürdürülebilirlik modeli geliştirmek ve bunu uygulamak (örneğin, daha çevreci bir çalışma ortamına geçmek). b) www.guardian.co.uk/environment Daha çevreci yaşam tarzları için bilgi ve pratik tavsiyeler vermek. Kullanıcıları daha çevreci yaşamlar için kendi fikirlerini paylaşmaya teşvik etmek. Dünyadaki en iyi çevre web sitelerini bir ağ kurmak suretiyle bir araya getirmek. Sürdürülebilirlik iletişimi için araçlar ve faaliyetler a) The Guardian: Sürdürülebilirlik konularında düzenli bölümler: “Çevre”: haftada 1 sayfa “Ahlaki yaşam”: haftada 1 sayfa ”Toplumumuzda Guardian” ve “Eğitim” bölümlerinde sosyal ve ahlaki konularda her hafta özel yazılar. Sürdürülebilirlikle ilgili konuların gazetenin farklı bölümlerinde sık sık gündeme gelmesi. Sürdürülebilirlik konularında ekler (yılda 10 tane). Daha çevreci bir yaşama dair 100 sayfalık bir rehberden örnekler. Diğer konular: su, sağlık ve sürdürülebilir iş dünyası gibi. b) www.guardian.co.uk/environment The Guardian ve The Observer’dan çevreci ve ekoloji dostu yaşamlarla ilgili haber, yorum ve tavsiyelerle birlikte özgün internet içeriği. Ele alınan konular beslenme, ulaşım, geri dönüşüm ve enerji gibi. George Monibot’unki, Ahlaki Yaşam Blogu, Evinizi Çevreci Yapın Blogu ve Çevre Blogu gibi, çevreyle ilgili konularda Bloglar. Kullanıcıların, seçilen konu başlıkları sorular sorabildikleri Soru ve Cevap kampanyaları. Kullanıcıların internet üzerinden canlı tartışmalara dahil olabildikleri, farklı çevresel konuların ele alındığı Forumlar. Büyük işletmelerin karbon ayak izleri, çevreci sevgililer günü ve benzeri birçok konuda interaktif rehberler. Sesli içerik: makaleler, kitap alıntıları, konuşmalar, vs. Görüntülü içerik: birçok çevresel konuda kısa klipler. Resim galerileri: yaban hayatı, çevreci teknolojiler ve daha birçoğu hakkında. Guardian çevreci dükkanı: sürdürülebilir ürünlerin bulunduğu bir ortam. Çevresel Ağ: çevresel konuları ele alan başka internet siteleriyle bağlantı. c) Diğer medya araçları: Konferanslar: İklim Değişikliği Zirvesi, Sağlıklı Çocuklar Zirvesi gibi. Ödüller: yıllık Guardian Hayırseverlik Ödülleri. İçeriğin tasarımı, dili ve sunumu Modern, samimi, dergi benzeri tasarım, bir gazete için alışılmışın dışında, renkli. Kullanılan dil kaliteli ama aynı zamanda anlaşılır. Proje yapısı Çevreyle ilgili içeriği ve çevresel konuların ele alınışına ait stratejileri iki üst düzey yönetici idare etmekte. The Guardian, Observer ve guardian.co.uk yapıları içinde sürdürülebilirlik konusunda yazı yazan bütün gazeteciler (halihazırda 23 civarı serbest gazeteci), ele alınan konuların koordinasyonuyla en iyi etkinin sağlanması amacıyla, bir havuzda toplanmakta. Medya sistemi ve yasal düzenlemelerin kısa tanımı Medyadaki yasal düzenlemeler: Almanya’da olduğu gibi, İngiltere’de de basın özgür ve devlet ne içeriği müdahale edebilmekte ne de herhangi bir sansür yapabilmekte. Basın Şikayetleri Komisyonu (PCC - Press Complaints Commission), gazeteciliğe dair ahlaki standartları belirleyen, gönüllü ve kendi kendini denetleyen bir kuruluş. PCC, bu standartların ihmal edilmesi halinde Almanya’da olduğu gibi bazı yaptırımlar uygulayabilmekte. Basılı medya mecrası: İngiltere’deki basılı medya mecrası, Amerika’dakinden sonra, dünyanın ikinci büyük pazarıdır. On tane gazeteden oluşan, çok büyük bir ulusal gazetecilik sektörü vardır. İngiltere’de hem ulusal hem de bölgesel düzeyde, birkaç işletme etrafında yoğunlaşma söz konusudur. Ulusal gazetelerin hepsi toplam sekiz şirkete ait. Bu şirketlerin en büyük dört tanesi, piyasanın %85’ini kontrol etmekte.5 5 http://www.ejc.net/media_landscape/article/united_kingdom/ Paydaşlar Siyasi paydaş Geçerli değil. Medya paydaşı Guardian çevre ağı üyeleriyle içerik paylaşım anlaşmaları ve internet sayfalarında karşılıklı bağlantılar. Araştırma paydaşı Halihazırda yok ancak, araştırma dünyasından paydaşların desteğiyle, iklim değişikliğiyle ilgili her türlü konuda bilgi ve istatistik içeren bir veritabanı geliştirme konusunda planlar bulunmakta. Özel sektör paydaşı Özel sektörden paydaşlarla ortaklık yok, sadece reklam müşterileri var. STK paydaşı Geçerli değil. Hedef grup Genel tanım a) The Guardian: The Guardian’ın siyasi eğilim liberal ve sol görüşlü olarak tanımlanmakta. Okuyucuları da genellikle, farklı ilgi alanlarına sahip, nakdi olan ancak vakti olmayan insanlardan oluşmakta. b) www.guardian.co.uk Çeşitlilik gösteren ilgi alanlarıyla kozmopolitan yaşam tarzlarından hoşlanan, tipik olarak genç ve piyasanın üst düzey profesyonelleri. Bu grubun ortalama geliri, İngiltere’deki ortalama bir internet kullanıcısından %27 daha fazla. Erişilen medya kullanıcıları a) The Guardian: Günlük ortalama satış (10/08 – 03/09): 348,494 Yayınların ortalama okunuşu (07/08 – 12/08): 1,264,000 b) www.guardian.co.uk: (02/09) aylık ziyaretçi sayısı: 228,136,292 aylık özgün kullanıcı sayısı: 25,331,083 c) www.guardian.co.uk/environment : (02/09) aylık ziyaretçi sayısı: 1,545,286 aylık özgün kullanıcı sayısı: 391,368 Okuyucular ve kullanıcılar arasında Temmuz 2008’de yapılan bir araştırma, Platform/kampanya hakkında kullanıcı tutumu the Guardian yayınları ve web sitesinde sürdürülebilirlikle ilgili olarak ele alınan konular bazı davranış değişikliklerine sebep olunduğunu gösterdi (örneğin, enerji tasarrufu, geri dönüşüm, sürdürülebilir tüketim). Bütün kategorilerde, gazete okuyucuları, internet kullanıcılarına kıyasla çok daha ciddi değişimler yaşadıklarını belirttiler. Yaş dağılımı a) The Guardian: 15-34: 32% 35-54: 36% 55+: 32% b) www.guardian.co.uk: 16-24: 18% 25-34: 29% 35-44: 25% 45+: 28% Cinsiyet dağılımı a) The Guardian: erkek: 62% kadın: 38% b) www.guardian.co.uk: erkek: 51% kadın: 49% Eğitim seviyesi a) The Guardian: Son eğitim alınan yaş 18+: 72% Son eğitim alınan yaş 21+: 58% b) www.guardian.co.uk: Eğitim (alınan en son derece): Doktora: 37% Lisansüstü: 36% Lisans (veya eşit): 5% HND/diploma: 3% A seviyesi: 13% GCSE / O seviyesi: 4% Diğer: 2% Hitap edilen sosyal sınıf a) The Guardian: orta sınıf: diğer: 89% 11% b) www.guardian.co.uk: orta sınıf: 75% çalışan kesim: 10% diğer: 15% Medya formatının ilgisi a) The Guardian: The Guardian, İngiltere’deki günlük toplam kaliteli gazete dağıtımının %14.3’üne sahip. Bu da onu İngiltere’deki üçüncü en yüksek dağıtım oranına sahip gazete yapmakta. b) www.guardian.co.uk: İngiltere’deki en popüler gazete web sitesi. Dünyadaki altıncı en popüler gazete web sitesi. Değerlendirme * Kapsam +++ Duygusallık ++ Güvenilirlik +++ Anlaşılabilirlik +++ Tutum/davranışlarda değişim yaratma potansiyeli +++ Gelecekteki olası değişim ve büyüme www.guardian.co.uk ABD’de çok popüler hale geldi ve GNM burada dört tane gazete satın aldı. * Her örnek kendi kapsamı, duygusallığı, güvenilirliği, anlaşılabilirliği ve tutum/davranışları değiştirme olasılığı açısından birden üçe kadar puanlanmakta. Puanlar da, artı (+, ++, + + +) işaretleriyle ifade edilmekte. İyi uygulama örnekleri Genel tanım Ülke ABD Medya formatının adı GOOD (www.good.is) Medya türü Çeşitli medya araçları platformu: Basılı Dergi Videolar Canlı Etkinlikler Web sitesi Kampanya/Projenin adı Geçerli değil. Medya formatının kısa tanımı GOOD Inc. 2006 yılında, Inc. Dergisi’nin yaratıcı Bernie Goldhirsh’ün mirasçısı olan Ben Goldhirsh tarafından kuruldu. Şirket genel kapsamlı, üç aylık bir dergi ve çeşitli araçlar, videolar ve farklı şehirlerden canlı etkinlik gösteriyle birlikte sanal bir topluluğun oluşturduğu bir web sitesi gibi bazı medya ve iletişim ürünleri sunmakta. Bütün GOOD ürünleri sosyal konulara, politikaya, kültüre ve sürdürülebilirlikle ilgili konulara değinmekte. Sürdürülebilirlik konusunu zekice yorumlar, eğlence ve görsel estetikle birlikte kullanmaktalar. Derginin önemli stratejilerinden bir tanesi, bütün abonelik ödemelerinin hayırsever faaliyetlere yönlendiriliyor olması. Kampanya/Projenin kısa tanımı Geçerli değil. Süre Açık uçlu Altyapı/Tarihçe Ben Goldhirsh Eylül 2006’da, 26 yaşındayken GOOD çalışmalarını başlattı. Böylece babasından miras kalan servetin önemli bir kısmını bu projede kullanmış oldu. GOOD aslına, Ben’in eğlenceli ama güncel filmler yapan prodüksiyon şirketi “Reason Pictures”ın bir parçası olarak başladı. Ben, GOOD sayesinde, Reason Pictures’la olduğundan daha etkili olabileceğini düşünüyordu. Motivasyon ve Hedefler Güncel bir içerik, tecrübe ve araçların teminiyle topluma hizmet etmek. Dünyayı daha iyi bir yöne doğru değiştirebilecek fikir, insan ve işletmeler için bir platform oluşturmak. Önemli sosyal konuların gidişatını etkilemek. Ele alınan sürdürülebilirlik Sosyal & ahlaki konular Çevresel konular konuları Ekonomik konular Sağlık konuları Sürdürülebilirliği teşvik stratejileri Eğlendirirken eğitmek. Sürdürülebilirlik konularını modern ve eğlenceli biçimde sunarken konuya dair olumlu bir yaklaşım sunmak. Sürdürülebilirlik ve sosyal adalet konularını ele almak için yaratıcı yöntemler geliştirmiş kişi veya kurumlardan ilham verici örnekler aktarmak. Farklı hedef gruplara erişebilmek için çeşitli medya araçları kullanmak. Erişim alanını genişletmek ve yeni hedef gruplar bulmak için başka medya işletmeleri ve kurumlarla işbirliği yapmak. Sürdürülebilirlik iletişimi için araçlar ve faaliyetler a) Dergi Her sayının temel bir konusu bulunmakta (örneğin, beslenme, tasarım, medya, dünyanın durumu, büyük fikirler, teknoloji gibi). İçerik alanları: politika, iş dünyası & para, sağlık, teknoloji, alış-veriş, bilim, çevre, sanat & tasarım, ulaşım, medya, kültür, eğitim. Derginin bölümleri: Göz atalım: dünya çapındaki yaratıcı fikirlere ilişkin sanal bir gezi. Şeffaflık: bir info grafik = belli bir konuya ait verilerin sanal olarak keşfedilmesi. Pazar yeri: tüketici kültürü bilgileri verir ve sürdürülebilir ürünler tanıtır. Provokasyon: düşünce ve eylemleri harekete geçirecek makaleler / en yeni kültürel eğilimlerle ilgili makaleler. GOOD Projesi: kullanıcı/okuyucu yaratıcılığı yarışması (örneğin, yaşanabilir bir cadde tasarlayın, en iyi küresel finansman info grafiğini yaratın gibi) Portreler: kişilerin, fikirlerin ve kurumların detaylı araştırması (örneğin, çevre kaynaklı sağlık sorunları için sanatla ilgilenilmesini salık veren New York’lu akademisyenlerin, tutucu bir rahibin Afrika’da HIV/AIDS ilaçlarının dağıtımına katkıda bulunulması gerektiğini savunan karısının ve Wal-Mart’ı müşterilerine sadece birer tane enerji tasarruflu flüoresan ampul satmaya ikna eden bilim adamının profilleri). b) Video GOOD bugüne kadar 200’den fazla video klip hazırladı. Dağıtım: videoların paylaşımını kendisi yapmakla birlikte GOOD’un MySpace, YouTube, immen ve Daily Motion’la paylaşım anlaşmaları bulunmakta. Formatlar: İş dünyası (sürdürülebilir işler), Haberler (günlük 90 saniyelik spotlar - Şubat 2009’da sona erdi), Göz atalım (daha iyi bir dünya için yaratıcı fikirler), Şeffaflık (info grafik videolar, 2-4 dakika). Tarz: dergiye çok benzer, videolar eğlenceli, iyi tasarlanmış ve olumlu bakış açıları sunmakta. c) Etkinlik GOOD, ABD’nin her yerinde etkinlikleri bir pazarlama aracı olarak kullanmakta ve böylece sürdürülebilirlikle ilgilenen kişilere birbirleriyle bağlantı kurma fırsatı vermekte. Şimdiye kadar yapılmış bazı etkinlikler: üyelere özel partiler, spor müsabakaları veya fon yaratma partileri. GOOD kendi etkinliklerini düzenlemenin yanı sıra, merkezinde okuyucu ve kullanıcılarına kendi etkinliklerini düzenlemeleri için bir alan tahsis etmekte ve bu etkinlikleri web sitesinde duyurmakta. d) Web sitesi GOOD web sitesi, şirketin bütün faaliyetlerinin bir araya toplandığı bir ortam. Derginin bütün içeriğini, bütün videoları ve bütün etkinlik duyurularını web sitesinde bulma imkanı söz konusu. Buna ek olarak sitede, çeşitli gruplar ve bloglar da bulunmakta. GOOD bloglarının bir kısmında editörler günlük yorumlar yapmakta, diğer kısımlarında ise kullanıcıların yorumları ve tartışma ortamları yer almakta. e) Özel bölümler: MINIGOOD / GOOD Sayfası GOOD sürekli olarak, başka paydaşlarla işbirliği halinde, özel medya girişimleri yaratmakta. Sponsorluk yapan ortaklar bu girişimleri pazarlama araçları olarak kullanmakta. GOOD da böyle bir ortamdan önemli sosyal konular ve sürdürülebilirlikle ilgili farkındalık yaratma doğrultusunda faydalanmakta. Bu çalışmaların iki iyi örneği MINIGOOD ve GOOD Sayfası: MINIGOOD: The New York Times ve MINI ile işbirliği yaparak GOOD, the New York Times okuyucularına dağıtılmak üzere 750.000 adet ek yayının tasarımını yaptı. Bu özel eklerde dünyayı olumlu biçimde etkileyen kişilerle ilgili ilham verici örnekler yer aldı. Ekin kullandığı info grafik de “Amerika’daki her araba kullanıcısı bir MINI olsaydı” oldu. GOOD Sayfası: GOOD, Starbucks kafeler zinciri için bir sayfalık bir görsel hazırladı. GOOD dergisinin Şeffaflık bölümüne benzer biçimde, her bir GOOD Sayfası belli bir sosyal konuya ilişkin verilerin grafiksel ele alınışını sundu. 2008 yılının sonbaharında 11 hafta boyunca yaklaşmakta olan Başkanlık seçimleriyle ilgili konular ele alındı (örneğin, karbon emisyonları, sağlık veya eğitim). Her haftanın Sayfası başka bir sponsor tarafından sunuldu (örneğin, GAP, Lenovo, Google) ve Amerika’daki 7.000 Starbucks’ta yer aldı. Toplamda 20 milyon GOOD Sayfası dağıtıldı. İçeriğin tasarımı, dili ve sunumu Olumlu bir bakış açısı, zarif tasarım, resim ve görseller, çoğu zaman bir miktar mizahla birlikte. Proje yapısı Personel: 30 tam zamanlı personel. Yarısı web sitesi ve video platformunda, yarısı dergide çalışıyor. Birkaç misafir yazar ve serbest yazarlar. Çalışma stratejisi: GOOD dergisi başlangıçta Ben Goldhirsh’in kendi özel kaynaklarıyla finanse edilmiş olsa da, artık kendi reklam gelirleriyle faaliyet göstermekte. Derginin yaratıcı bir üyelik sistemi bulunmakta. Okuyucular yıllık $ 10, 20 veya 50 arasında tercih yapmakta. Bu gelirlerin hiçbiri GOOD’a gitmemekte, hepsi 12 kar amacı olmayan kuruluş arasında dağıtılmakta. Bu yaklaşım sayesinde GOOD ilk iki yılında $1.000.000’dan fazla hayırseverlik fonu oluşturmayı başardı. Bu alışılmadık yöntemle GOOD medyada ciddi biçimde ilgi çekti. Medya sistemi ve yasal düzenlemelerin kısa tanımı Medya yasal düzenlemeleri: Amerika’da basın özgürlüğü Anayasa tarafından güvenceye alınmış durumda. Bunun anlamı, devletin medya içeriğine hiçbir şekilde müdahale edemeyeceği ve hiçbir sansür uygulayamayacağıdır. Medya ortamı: 1.800 televizyon kanalı, 15.000 radyo istasyonu, 10.000 günlük ve haftalık gazete ve bundan daha fazla dergiyle Amerika dünyanın en büyük medya ortamına ev sahipliği yapmakta. Medya piyasası, pazarın %90’nına sahip beş büyük medya işletmesi üzerinde yoğunlaşmakta. Amerikan toplumuna sunulan bilginin şekillendirilmesinde ekonomik çıkarlar önemli rol oynamakta. Medya ve iletişim sektörü, $242 milyonun üzerinde gelirle, Amerika’nın en büyük iş dünyası gruplarından biridir. Medya takipçileri arasında son yıllarda internete doğru önemli bir kayma gerçekleşmiştir. Paydaşlar Siyasi paydaş Geçerli değil. Medya paydaşı Kim: New York Times (geçici olarak) Rolü: Üyelerine MINIGOOD dağıtımı yaptı. Araştırma paydaşı Geçerli değil. Özel sektör paydaşı Kim: GOOD özel yayınlar, etkinlikler veya kampanyalar için düzenli olarak özel sektörden ortaklarla işbirliği yapmakta. Şimdiye kadar gerçekleşmiş olan bazı ortaklıklar: MINI, Starbucks, jetBlue airways. Rolü: etkinlikler, kampanyalar veya yayınlar için (eş)sponsorluk. STK paydaşı Kim: 826 (gençlerin okur yazarlığı), Ashoka (sosyal girişimcilik), Irak ve Afganistan Gazileri Derneği, Acumen Fonu (hayır kurumu), Amerika için Eğitim (Teach America), Kiva (mikro kredi), Sıtmaya Son (Malaria No More, Okumaya Yer (Room to Read), Işık ve Eller Ağ (gönüllü) (Points of Light & Hand on Network - volunteers), Ulusal Kaynak Savunma Konseyi (National Resource Defense Council), Yavaş Beslenme ABD (Slow Food USA), Gençlerde AIDS (Youth AIDS). Rolü: Üyelik aidatlarının dağıtıldığı kuruluşlar. Hedef grup Genel tanım GOOD dergisi hedef grubu genç insanlar (20 - 30 yaş arası). Bunlar iyi eğitimli, tarz belirleyen, sanat ve kültürle ilgilenen ve ahlaki değerleri olan tüketiciler. Web sitesi ve video içeriklerinin hedef grubu çok daha çeşitli. Özellikle video içeriği, her türlü sosyal sınıf ve eğitim seviyesinden insanlar için ilgi çekici olmakta. Erişilen medya kullanıcıları Dergi: 230.000 okuyucu (3.48 x 60,000 kopya) Videolar: 16 milyondan fazla Canlı etkinlikler: toplam 10.000 kişi civarı Web sitesi: aylık 1.800.000 özgün ziyaret (Ocak 2008’den bu yana %500’lük artış), 46.000 kayıtlı kullanıcı Web sitesinde ortalama süre: 3 dakika Platform/kampanya hakkında kullanıcı tutumu Derginin ortalama okunma süresi: 95 dakika Yaş dağılımı Dergi: ortalama yaş: 31 Cinsiyet dağılımı Dergi: Kadın: 52% Erkek: 48% Eğitim seviyesi Dergi: %78 üniversite mezunu Hitap edilen sosyal sınıf Dergi: orta sınıf Web sitesi / Video: çalışan kesim – orta sınıf Medya formatının ilgisi Geçerli değil. Değerlendirme * Kapsam ++ Duygusallık +++ Güvenilirlik ++ Anlaşılabilirlik ++ Tutum/davranışlarda değişim yaratma potansiyeli +++ Gelecekteki olası değişim ve büyüme Geçerli değil. * Her örnek kendi kapsamı, duygusallığı, güvenilirliği, anlaşılabilirliği ve tutum/davranışları değiştirme olasılığı açısından birden üçe kadar puanlanmakta. Puanlar da, artı (+, ++, + + +) işaretleriyle ifade edilmekte. Ek 6: Yeni basılı medya ürünlerinin genel değerlendirmesi Basılı medyada sürdürülebilirlikle ilgili konuları ele almaya başlayan bazı basılı medya örnekleri aşağıda sunulmakta: 1.) Çevreci/etik tüketici dergileri a) Sustainable Consumptions & Green Lifestyle Ulusal: La Vista, Ivy (2008’de kapandı), My Life Ulusalararası: Good, Plenty, new consumer, Camino, biorama >> büyük oranda reklam gelirleriyle finanse edilmekte >> new consumer ve Plenty ekonomik krizden sonra reklam gelirleri azalınca faaliyetlerine son vermek durumda kaldı. b) Klasik çevreci dergiler natur & kosmos, The Environmentalist … >> Modern okuyuculara uyarlandı, yaşam tarzı bölümleri ekledi, faaliyetlerini diğer medya araçlarına (web 2.0) genişletti. 2.) Çevreci/etik özel ilgi alanı dergileri Ulusal: Green building (mimari), Forum nachhaltig wirtschaften (CSR/Lohas iş dünyası), Glocalist (CSR/sürdürülebilirlik ortamları), Natur pur or Cosmia (doğal kozmetik ürünleri sektörü için), Photon (yenilenebilir enerji), Securvita (alternatif sigorta), vs. >> Bu dergiler çok geniş okuyucu kitlelerine hitap etmemekte ancak, hitap ettikleri kitlenin büyük bir kısmına erişmekte, buna birçok profesyonel grup da dahil. 3.) Baskının özel bir bölümünde veya düzenli biçimde sürdürülebilirlik konularını ele alan başlıca gazete ve dergiler Ulusal: Frankfurter Rundschau, taz, etc. Ulusalararası: The New York Times, The Guardian, The Observer, The Boston Globe, The Herald Tribune, Time, Newsweek, Fast Company (iş dünyası dergisi) 4.) Sürdürülebilirlik konularını kampanyalara ve özel baskılara dahil eden başlıca gazete ve dergiler a) Çevreci konular: Ulusal: Detail (mimari), Chip (IT), Stern (genel) Ulusalararası: form (tasarım), atello (iş dünyası), H.O.M.E. (yaşam), Vanity Fair (moda), Time (genel), Elle (moda), Surfing, Fortune (iş dünyası). b) Kampanyalar: Bravo, Bild, vital. c) Ekler: Stern 5.) Sürdürülebilirlik konularını düzenli olarak web sitelerinde yayınlayan gazete ve dergiler Örneğin, kendi “yeşil” bölümü olan Süddeutsche Zeitung’nin„jetzt.de“si; “iklim”, “sağlıklı yaşam” ve “sağlık” konulu internet bülteni olan Focus. Kaynak: messagepool ve araştırma ekibi analizi MEDYA için SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK Sürdürülebilirlik Kavramının Medya Sektörüne Entegre Edilmesi Bu yayın içeriğinin yegane sorumlusu REC olup hiçbir şekilde Avrupa Komisyonu’nun resmi görüşlerini yansıtıyor olarak algılanmamalıdır. ÇEVRE ALANINDA KAPASİTE GELİŞTİRME PROJESİ