MEDYA için SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK

Transkript

MEDYA için SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK
Bu proje Avrupa Birliği tarafından finanse edilmektedir.
MEDYA için SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK
Sürdürülebilirlik Kavramının Medya Sektörüne
Entegre Edilmesi
MEDYA için SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK
SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK KAVRAMININ MEDYA SEKTÖRÜNE
ENTEGRE EDİLMESİ
KAMU SEKTÖRÜNE YÖNELİK ARAÇLAR
Sürdürülebilirlik ve Medya - Kuzey Ren Vestfalya Medya Ortakları
için Sürdürülebilirlik Yaklaşımı Çalışmaları
Almanya Kuzey Ren Vestfalya Eyaleti (KRV), Çevre ve Doğa Koruma, Tarım ve Tüketici Hakları
Bakanlığı (MUNLV) adına yürütülen çerçeve proje dâhilinde bir çalışma
sponsorlar:
www.scp-centre.org
İçindekiler
İçindekiler ............................................................................................................... 1
Tablo ve Şekiller .................................................................................................... 3
1
Giriş ............................................................................................................... 5
1.1 Projenin amacı ............................................................................................... 5
1.2 Genel medya eğilimleri ve sürdürülebilirliğin medyadaki yeri ......................... 6
1.3 Raporun yapısı ve bölümlerin özetleri .......................................................... 10
2
Sürdürülebilirliğin Medyaya Tanıtımı ........................................................ 12
2.1 Mevcut uygulamalardaki gelişmeler ............................................................. 12
2.2 Rapor kapsamında incelenecek sürdürülebilirlik konu başlıkları,
medya iletişim biçimleri (formatları) ve türlerinin seçimi ............................... 13
2.2.1 Sürdürülebilirlik ile ilgili konu başlıkları nelerdir? .......................................... 13
2.2.2 Medya iletişim biçimleri (formatları) nelerdir? ..............................................13
2.2.3 Belirlenen medya iletişim türleri: eğlence televizyonu,
basılı medya/web 2.0 teknolojileri................................................................14
3
Sürdürülebilirliğin Medyaya Entegrasyonu Konusunda İyi Uygulama
Örneklerinin Analizi ............................................................................................. 21
3.1 Yöntem ve Seçim Ölçütleri ........................................................................... 21
3.1.1 Medyanın mevcut durum analizi ve iyi uygulama örneklerinin
seçim ölçütleri .............................................................................................22
3.2 Eğlence televizyonundan seçilen iyi uygulama örnekleri ............................. 23
3.2.1 Welt der Wunder (ulusal iyi uygulama örneği) .............................................. 23
3.2.2 Echt Elly (uluslararası iyi uygulama örneği) .................................................26
3.3 Basılı medya ve internetten seçilen iyi uygulama örnekleri .......................... 28
3.3.1 Utopia (ulusal iyi uygulama örneği) .............................................................28
3.3.2 The Guardian (uluslararası iyi uygulama örneği) ......................................... 31
3.4 Sonuçlar ....................................................................................................... 34
1
www.scp-centre.org
4 Sürdürülebilirliğin Medyaya Entegrasyonu için Yol Haritası ..................... 40
4.1
4.2
4.3
4.4
Devlet kurumlarının bakış açısı .................................................................... 40
Değişim için yeni stratejiler ........................................................................... 41
Yol haritası – yeni stratejilerin adım adım uygulaması ................................. 43
Yol haritasının KRV’deki örnek uygulamaları ve tavsiyeler .......................... 44
4.4.1 Stratejik Alan I: Sürdürülebilirlik ile ilgili Bilgi Paylaşımı................................46
4.4.2 Stratejik Alan II: Öğrenme ve Eğitim Desteklenmesi .................................... 50
4.4.3 Stratejik Alan III: Mali Desteğin Oluşturulması .............................................54
4.4.4 Stratejik Alan IV: Araştırma ve Geliştirmenin Güçlendirilmesi ...................... 57
4.4.5 KRV yol haritasına hızlı bir bakış ................................................................. 61
4.5 Tavsiyeler ..................................................................................................... 61
Referanslar ........................................................................................................... 62
Kitap Hakkında Bilgi ............................................................................................ 65
2
www.scp-centre.org
Tablo ve Şekiller
Şekil 1: Raporun akışı .........................................................................................11
Şekil 2: Medyada sürdürülebilirliğin ele alınışını güçlendirebilecek bir yol
haritasının strateji alanları ..................................................................... 46
Şekil 3: Sürdürülebilirliğin medyadaki ele alınışının güçlendirilmesi için
yol haritası ve araçları ........................................................................... 47
Tablo 1: Sürdürülebilirliğin farklı medya araçlarıyla iletişimi için
potansiyel ortaklıklar .............................................................................. 38
Tablo 2: KRV medyasında sürdürülebilirlik yol haritasının
potansiyel faaliyetleri ............................................................................. 61
Tablo 3: Medya yaklaşımları iyi uygulama örnekleri için kullanılan
detaylı analiz tablosu ............................................................................. Ek
3
www.scp-centre.org
4
www.scp-centre.org
1 Giriş
1.1 Projenin amacı
Sürdürülebilirlik kavramı, toplumun bilinçli kesimi tarafından desteklenen yeni bir girişim olarak, özellikle elektronik alanda giderek artan bir ilgiyle karşılanmaya başladı.
Bu durum daha çok gelişmiş ülkelerde ortaya çıkmakla birlikte küresel olarak da
gözlemlenebilmektedir. 2006-2007 yıllarından sonraki dönemde, özel ilgi alanlarına
hitap eden popüler dergiler, sürdürülebilirlik konularına daha çok ilgi göstermeye ve
yer vermeye başladı. Televizyonda ise, pek çok program, bu konulara değinmektedir. Ancak, izleyici istatistiklerine bakıldığında, bu yayınların daha çok, “bilgi elitleri”
olarak adlandırılabilecek, toplumun en yüksek eğitim düzeyine sahip kesimi tarafından izlendiği görülmektedir.
Sürdürülebilirliğin gündemde giderek daha fazla yer bulması, tüm medya bileşenlerinin konuyu aynı derecede sahiplenmelerini sağlamıyor. Başlıca medya kuruluşlarının bu konulara yer vermesinin önünde hala büyük engeller mevcut. Bu engellerin
üstesinden gelebilmek için yenilikçi fikirler ve yaratıcı çözümlere ihtiyaç duyulmaktadır. Bu çözümler, sürdürülebilirlik yaklaşımının daha geniş bir izleyici kitlesine ulaşması amacıyla yeni iletişim yolları önermeli ve varolan yöntemlerin daha etkin
biçimde kullanılmasını sağlamalıdır.
Öncelikle, “bilgi elitleri”nin ilgisini canlı tutmak için medya araçlarını daha da çeşitlendirmek gerekir. İkinci ve daha önemli olarak, başlıca medya kuruluşlarını takip
eden izleyicilerin sürdürülebilirlik kavramı ile tanışmalarını sağlayacak, yeni yollar
geliştirilmelidir. Daha çok orta ve alt sosyo-ekonomik sınıflara ait ve bilgi alırken
duygusal olma eğilimine sahip başlıca medya takipçileri, giderek daha önemli bir
ilgi alanı haline gelmekteler. (Lubjuhn/Pratt 2009). Bu grupta yer alan insanlar,
gündelik hayatlarında kullandıkları pratik bilgileri ‘pembe dizi’ ya da ‘pembe dizi’ler
gibi kurgulanmış belgesellerden, realite programları ya da izleyicileri eğlendirirken
bilgi aktarmaya çalışan programlarda anlatılan hikayelerden alma eğilimindeler.
Lider bir sosyolojik araştırma kurumu olan Sosyovizyon Enstitüsü, detaylı veri
analizleri, inançlar hakkında kişisel görüşmeler ve ev ziyaretlerinden elde ettiği
sonuçlar ışığında, bir toplum içinde beş ayrı temel grup tanımlamakta. Söz konusu
gruplar, materyalist tüketiciler, muhafazakâr, orta sınıf, hazcılar ve deneyselciler
olarak adlandırılmakta.
5
www.scp-centre.org
Bu grupların üyelerinin çevre konularında bilgi sahibi olmaları, hatta konuyla ilgilenmeleri veya bu doğrultuda olumlu bir görüşe sahip olmaları düşük bir olasılık olarak
görülmektedir. Bu grup temsilcilerinin, sürdürülebilir bir üretim yaklaşımı ve bu şekilde üretilmiş ürünlere para harcamaya karşı isteksiz olmaları ve “çevre konuları
abartılıyor” ifadesine çoğunun katılıyor olmasını ortaya koyan bir sosyo vizyon araştırması da, bahsedilen bu düşük olasılığı desteklemektedir.
Bu sosyal grupların, toplumun yarısından fazlasını oluşturduğu düşünüldüğünde
(Sinus Sosyovizyon 2007), bu gruplara sürdürülebilirliğin anlatılmasında medyanın
etkili kullanımı da daha büyük önem taşımaya başlamaktadır1.
Almanya’nın Kuzey Ren Vestfalya (KRV) Eyaleti, Çevre ve Doğa Koruma, Tarım
ve Tüketici Hakları Bakanlığı (MUNLV) tarafından finanse edilen “Sürdürülebilirlik
ve Medya – sürdürülebilirlik kavramının KRV medya ortakları çalışmalarına entegrasyonu” projesi, sürdürülebilirlik konularının yeni, gelişmekte olan ve henüz
varolmayan medya formatlarıyla birlikte, halihazırda varolanlara nasıl entegre
edilebileceğini göstermeyi amaçlamaktadır.
Bu çalışmanın amacı, somut eylem ve proje fikirleri için bir çerçeve oluşturmaktır. Öyle ki, bu sayede kamu kuruluşları, farklı formatlarda geliştirilmiş “sürdürülebilirlik performanslarını” teşvik edebilsinler. Projenin sonuçları, 3 Aralık 2009 tarihinde UNEP/Wuppertal Enstitüsü Sürdürülebilir Tüketim ve Üretim Ortak Çalışma
Merkezi’nde yapılan bir günlük bir çalıştayda ele alındı. Çalıştayın amacı, medya
uzmanları, gazeteciler ve araştırmacıların bir araya gelerek proje bulgularını değerlendirmelerini sağlamak ve alınan geribildirimleri bu rapora yansıtmaktı.
1.2 Genel medya eğilimleri ve sürdürülebilirliğin
medyadaki yeri
Medya günümüzde toplumun önemli bir parçasını oluşturmaktadır. Bilgilendiriyor,
eğlendiriyor, insanların fikir sahibi olmalarını sağlıyor olmanın yanı sıra medya, toplumu yönlendirici bir güç olarak da işlev görebilmektedir. Medya aslında insanların
davranışlarını etkileyebilen bir unsurdur. Bu sayede de çoğu zaman, bir çok eğitim,
din ya da siyasi kurumun geleneksel rolünü de üstlenmektedir (Reichertz 2000).
Sürdürülebilirlik kapsamında medya, toplumun bakış açısının değişmesinde temel
bir rol oynayabilmektedir. Medya formatlarının doğru kullanımı, insanlara kolaylıkla
ulaşılmasını ve sürdürülebilirlik mesajları verilebilmesini sağlamaktadır. Pek çok çalışma, insanların bilgilerini medyadan aldıklarını, ondan birçok şey öğrendiklerini ve
bazen de bu sayede yaklaşım ve davranışlarını değiştirebildiklerini göstermektedir
1 Tüketiciler, medya alışkanlıkları ve sürdürülebilirlik konularında yapılacak bir saha araştırması için farklı gruplara ve medya
alışkanlıklarına bakılması faydalı olabilir; Haas (2007) bu konuları detaylıca inceleyen ilk araştırmacılar arasında yer almakta.
Çeşitli gruplar arasında farklılıklar olsa da, çalışmanın amaçları açısından bakıldığında, bireysel analizler için bu projeden
yeterli sonuçlar alınamamıştır.
6
www.scp-centre.org
(Avrupa Barometresi - Europabarometer 2001, Porter Novelli 2002 ve 2005, Kaiser
Ailesi Vakfı - Kaiser Family Foundation 2008, Reusswig ve arkadaşları 2004).
Bununla birlikte, son yıllarda insanları etkileyen ve sürdürülebilirlik konularında doğru
bilgi aktaran medya formatlarının tasarım ve uygulamasında sorunlar yaşanmaktadır. Bir çok siyasi lider, bilim adamı ve (toplumsal) düşünür, bilginin küresel olarak yayılması, iletişim sistemleri ve teknolojinin gelişmesiyle birlikte medyanın uluslararası
alanda ağırlık kazanmasını, sürdürülebilirlik konularının benimsenmesini sağlamak
amacıyla kullanılması konusunu tartışmaktadır. Öte yandan, medyanın sürdürülebilirliğin aktarımındaki rolünün anlaşılabilmesi için pek çok bilimsel ve çalıştay benzeri
çalışma yürütülmektedir (Adolf- Grimme-Institut 2004 ve 2008; Ali 2002; Fleisch/
Camphausen 2002; Medien- workshop RNE 2004 ve 2006; Schwender/Schulz/
Kreeb 2008, Lubjuhn/Pratt 2009). Ancak bu konuların, başlıca medya formatları
kapsamında kullanılmasını sağlayacak uzun vadeli çözüm ve stratejiler henüz tanımlanmış değildirler.
Bu neden böyle? Bu bağlamda pek çok sorun ve ikilem mevcuttur. En çarpıcı olanlar
kısaca şöyle özetlenebilir:
Konunun zorluğu: Sürdürülebilirlik aktarılması zor bir konudur. Pek çok anlamı
olan karmaşık bir meseleyle birlikte, sonuçta toplumsal değerlerin ve davranışların
değişiminden bahsedilmektedir. Uzmanlar, sürdürülebilirlik konusunu medyada ele
aldıklarında, karmaşıklığı azaltabilmek amacıyla, tekil kavramlar, somut gerçekler ve
rakamlarla birlikte örnekler kullanmaktadırlar. Ancak böyle bir yaklaşım da, konulara
sadece üstünkörü değinilmesi riskini taşımakta ve karmaşık süreçlerin anlatımını da
güçleştirmektedir. Üstüne üstlük, medya profesyonellerinin bu konularla derinlemesine ilgilenecek vakitleri de yoktur. Aslında onlar için önemli olan, konuyu ele almış
olmak ve de etkileyici bir manşet yakalayabilmektir.
Medya uzmanlarının rekabeti: Gazeteciler, yapımcılar, metin yazarları ve halkla ilişkiler uzmanlarının profesyonel uzmanlıkları, sürdürülebilirlik ve sürdürülebilirliğin medyaya entegrasyonu konusunda değildir. Sürdürülebilirlik iletişimi konusunda halihazırda son derece kısıtlı eğitim olanakları bulunmaktadır. Lüneburg Üniversitesi2 örneğinde olduğu gibi, bu konularda halihazırda bazı çalışmalar yürütülüyor olmakla birlikte,
gazetecilere özgü olan fırsatlar halen oldukça sınırlıdır (Dortmund Üniversitesi’ndeki
Bilim Gazeteciliği ve Bremen Üniversitesi’ndeki Lisansüstü İletişim Programları’nın
dışında). Bu durum da, acilen harekete geçme ihtiyacını doğurmaktadır.
Medya kuruluşları/yazı işleri bölümlerinin yapıları: Medya kuruluşları/yazı işleri
bölümleri seviyelerinde halen pek çok engel bulunmaktadır. Sürdürülebilirlik kavramı, medya kuruluşlarının kurumsal yapılarına henüz dahil edilmiyor. Örneğin basılı
medyada, sürdürülebilirlik başlığına yer bile verilmiyor. Pek çok gazete ve televizyon
uzun yıllardır çalışma biçimlerini değiştirmeden sürdürmektedir.
2 Bakınız www.sustainament.de ve www.uni-lueneburg.de/fb4/
7
www.scp-centre.org
Medya mantığı: Sürdürülebilirlik, akademik ortamlarda filizlenmiş olan bir kavramdır. Konunun medyanın ilgisini çekebilmesi de ancak, yapımcı ve tüketicilere
medya “mantığıyla” hitap edilmesi kaydıyla olabilmektedir (örn. kısa, hızlı ve çekici
formatlar).
Halihazırda tüketicilerini “daha çevreci” davranışlara iten bir çok eski ve yeni medya iletişim aracı mevcuttur (bunlardan bazıları gazeteler, dergiler, internet, televizyon, web 2.0, vs). Örneğin, yeni formatlar insanlara kişisel olarak daha sürdürülebilir bir yaşama nasıl katkıda bulunabilecekleri bilgisi verebilmektedir. Farklı sürdürülebilirlik konularına ilgi duyan insanlarsa, yeni yeni gelişmekte olan ve LOHAS
(Lifestyle of Health and Sustainibility – Sağlıklı ve Sürdürülebilir Bir Yaşam Tarzı)
demografisi olarak adlandırılan bir hareketten etkilenmektedirler. Bu hareket de,
değişen medya süreçlerine katkıda bulunmaktadır (konuyla ilgili detaylı bilgi aşağıda sunulmaktadır).
Gerek dergiler ve internet, gerekse televizyonda olsun, sürdürülebilir yaşam ve tüketim konularında etkin iletişim yaklaşımları içeren medya seçenekleri sürekli olarak
gelişmektedir. Bu durumun, özellikle web 2.0 medyası için geçerli olduğu da söylenebilir. Aşağıda, farklı medya formatlarındaki sürdürülebilirlik bağlantılı gelişmelerden seçilen örnekler sunulmaktadır:
Basılı Medya:
Ulusal ve uluslararası kapsamda özel ilgi alanlarına hitap eden dergiler, sürdürülebilirliğe açık, LOHAS tüketicilerine giderek artan bir biçimde ulaşmaktadır. Örnek
olarak, LOHAS-magazine (ABD), Gruen (İsviçre) ve My life ve La vista (Almanya)
dergileri verilebilir. Buna ek olarak, başlıca medya kuruluşları da sürdürülebilirlik
konularına özgün, süreli yayınlar yayınlamaktadır (örn. Stern dergisi). Bir yayınevi
olan Burda, yakın zamanda sürdürülebilirlikle ilgili yeni bir yazı işleri ofisi oluşturdu.
Bu grubun gazetecilik yaklaşımı, şirketin çeşitli klasik medya ürünlerine de entegre
edilmektedir.
Televizyon:
Televizyon programlarında da sürdürülebilirlik konularının ele alınmaya başlanması yönünde bir eğilim gözlemlenmektedir. Aralarında 3sat, ARD, SWR, WDR, ZDF
doku, EinsPlus, National Geographic Channel, Discovery Channel, ARTE’nin de
yer aldığı pek çok önemli kanal, düzenli olarak sürdürülebilirlik konularında programlar yayınlamakta, kimi zaman da bütün bir programı bu konulara adayabilmektedir3.
Ancak bu yayıncılar, sürdürülebilirlik konulu içeriklerle, ortalama izleyiciler yerine,
yüksek eğitim seviyesine sahip, kaliteli dergi ve belgesel talep eden grupları hedef
almaktadırlar.
3 Sürdürülebilirlik konularını ele alan televizyon yayıncı ve formatları konusunda genel bir değerlendirme için Ek 1’e bakınız.
8
www.scp-centre.org
Bu gelişmelere ek olarak, Almanya’da yakın zamanda yayınlanmaya başlayan ve
enerji ve sürdürülebilir tüketim konularını temel alan ilk talk-show göze çarpmaktadır
(ZDF kanalındaki Johannes B. Kerner’in programı). Program, izleyicilerin dikkatini
çekebilmek için ünlü kişi ve politikacıları konuk olarak ağırlıyor. Bununla birlikte, program sunucuları da çevre dostu moda markalarının giysilerini giyiyorlar. Programın etkisini incelemek için görüşülen bir test izleyicisinin ifadesine göre, programı izleyerek
geçirdiği 14 gün sonrasında, yaşam tarzı çok daha sürdürülebilir olmaya başlamış.
Program aynı zamanda, medya profesyonelleriyle çalışarak, sürdürülebilirlik mesajlarının izleyicilere daha etkileyici bir şekilde sunulmasını sağlamaktadır. Bu konuya
ilişkin detaylı bilgi Bölüm 3’te sunulmaktadır.
Web 2.0:
Web 2.0 kavramı, sürdürülebilir yaşam tarzı tartışmalarına yeni bir ivme kazandırmış
bulunmaktadır. Web 2.0’ın katılımcı yapısı, sürdürülebilirlikle ilgili tabandan yukarıya
doğru hareket eden bir ‘politik katılım’ ortamı geliştirmektedir. Web 2.0’ın sürdürülebilirlik hareketi, bireyin devlet müdahalesini beklemek yerine doğrudan eyleme geçerek, sürdürülebilir kalkınmaya yönelmesi biçiminde kimlik bulmaktadır.
İlk LOHAS platformu olan www.lohas.de, 2006 yılında, bağımsız ve özerk bir inisiyatif olarak yayına başladı. Hemen ardından da “Karma Konsum” adlı bir blog bunu
takip etti. Halen pek çok blog, tartışma grubu ve YouTube filmi, sürdürülebilirlik konularını şakacı ve eğlenceli bir tarzda izleyicilere aktarmaktadır.
Web 2.0’ın çarpıcı bir başka bileşeni de, etkileşimli çevreci TV formatıdır. Yayın,
esasen web tabanlı yapılmakta ve sahipleri de büyük kamu kuruluşları yerine küçük
özel girişimcilerden oluşmaktadır. Örnekler arasında aşağıdakiler sayılabilir:
http://4-seasons.tv/ (Almanya) www.green.tv (Birleşik Krallık) www.iturn.tv (İsviçre)
www.lime.com (ABD)
www.planetgreen.com (ABD - aynı zamanda televizyonda da yayınlanmaktadır)
www.sundancechannel.com/thegreen (ABD - aynı zamanda televizyonda da yayınlanmaktadır).
9
www.scp-centre.org
1.3 Raporun yapısı ve bölümlerin özetleri
Mevcut ve yeni medya formatlarının analizi Bölüm 2 ve 3’te ele alınmaktadır. Bölüm
4’te ise, sürdürülebilirlik konularının medyaya dahil edilmesi için önerilen yol haritası ve tavsiyeler, aynı zamanda da KRV medyasında yapılan örnek uygulamalar
anlatılmaktadır.
Bölüm 2 ve 3: Mevcut durum analizi
Burada, mevcut ve yeni medya formatlarını geliştirecek proje fikirlerini teşvik amacıyla pek çok soru sorulmaktadır. Böylece sürdürülebilirliğin medya formatlarında yer
alışını geliştirecek sağlam ölçütler tanımlanmaya çalışılmaktadır:
Medya kullanıcıları ve sosyal gruplara nasıl odaklanılır ve bunlar nasıl analiz edilir?
Sürdürülebilirlik kavramının aktarımını başarılı bir biçimde yapan iyi uygulamaların
ölçütleri nedir ve bu ölçütler nasıl değerlendirilmelidir? Bu güne kadar hangi iyi uygulama örnekleri (ulusal ve uluslararası), sürdürülebilirlik konularının medyaya entegrasyonu ve tüketicilerine etkin çevreci mesajlar vermesi anlamında etkin olabilmiştir?
Akademik çevrelerden, özellikle de iletişim bilimi, psikoloji ve sosyal bilimler alanlarında, medya kullanıcılarına sürdürülebilirlik konularını ulaştırmaya yönelik ne gibi
sonuçlar alınmıştır? Bu sonuçlar uygulamaya nasıl dahil edilebilirler?
Başarı ölçütleri nelerdir? Farklı medya formatlarında ne gibi tehlike ve riskler belirlenmiştir? Gelecek için ümit vaat eden eğilimler hangileridir? Hangi medya formatları
sürdürülebilirlik konularının tüketicilere etkin aktarımı için daha yüksek bir potansiyele sahiptir?
KRV’nin, yerel medya temsilcileri ve kurumlarının şartları düşünüldüğünde, hangi
medya formatları analiz açısından etkin olur? Bunlardan hangileri desteklenmesi için
KRV’ye tavsiye edilebilir?
Bölüm 4: Kuzey Ren Vestfalya (KRV) bölgesine odaklanma ve yol haritası
2. ve 3. bölümlerde yapılan analizin sonuçları doğrultusunda, 4. bölümde sürdürülebilirliği medyaya entegre edebilmek için izlenecek yol haritasının oluşturulmasına
odaklanılıyor ve aşağıdaki sorular soruluyor:
Sürdürülebilirlik konularının medyaya entegre edilmesi için verilmekte olan politik
mesajlar mantıklı mıdır?
Sürdürülebilirlik konularının farklı medya formatlarına entegrasyonu için izlenilecek
yol haritasında hangi faaliyet alanları olmalıdır?
Kuzey Ren Vestfalya bölgesinin özel koşulları, bu bölgenin medya durumu açısından
bölüm 4.4’te tanımlanıyor. Bu bölümde, KRV politikacıları tarafından uygulanabilecek bir yol haritası ve bunun için gerekli araçlar anlatılmaktadır. Bölümde aşağıda
belirtilen sorular sorulmaktadır:
10
www.scp-centre.org
Sürdürülebilirlik konuları KRV medyasına nasıl entegre edilmelidir? Bu bağlamda
hangi araçlar kullanılmalıdır?
Zaman içerisinde bu araçlar geliştirilip uygulanabilirler mi?
Bu araçlar hangi medya profesyonellerine, kurumlarına ve kullanıcılarına ulaştırılmalıdır? Tasarım ve uygulama süreçlerinde hangi grup, hangi rolü üstlenmelidir?
Raporun genel yapısı Şekil 1’de gösterilmektedir.
Şekil 1: Raporun akışı
Giriş, proje amaçları ve tanımlamalar
(bölüm 1 - 2)
Eğlence televizyonu ve basılı medya/web 2.0’de
sürdürülebilirlik konularını uygulayan medya
formatlarının mevcut durum analizi
(bölüm 3.1)
10 İyi Uygulama örneğinin seçimi, tanımı ve
değerlendirmesi
(bölüm 3.1-3.3)
Sonuçlar
(bölüm 3.4)
Sürdürülebilirlik konularının medyaya
entegrasyonu için yol haritası
(bölüm 4)
11
www.scp-centre.org
2 Sürdürülebilirliğin Medyaya Tanıtımı
2.1 Mevcut uygulamalardaki gelişmeler
Son yıllarda, ağ oluşturma ve işbirliği girişimlerine çeşitli siyasi aktörler ve medya profesyonelleri arasında giderek daha sık rastlanır hale geldi. Buna ek olarak,
medya ortamlarında sürdürülebilirlik odaklı işbirliği faaliyetleri de artmaya başladı.
Dolayısıyla, medyayla ortaklık yapan siyasi aktörlerin bu konularda öğrenilebilecek
pek çok şeyin olduğu tecrübeleri bulunmaktadır. Mevcut uygulamalardaki önemli gelişmeler şöyle özetlenebilir:
İş dünyası ve medya temsilcileri, sürdülebilirlik konusunda bilgi aktarımını sağlamak amacıyla, proaktif bir biçimde, daha farklı medya formatları kullanmaya ve yeni
pazarlar araştırmaya başlamışlardır (örneğin, Ütopya platformu, Bravo kampanyası
“Bravo Artık Daha Yeşil” veya Pro7’nin “Yeşil7” kampanyası).
Araştırma faaliyetlerine devlet desteği, sürdürülebilirlikle ilgili mesajların medya
tüketicileri üzerinde ne kadar etkili olduğunu ölçmektedir (örneklerden bir tanesi,
Alman Federal Eğitim ve Araştırma Bakanlığı tarafından finanse edilmekte olan “balance (f)” medya araştırma projesidir; bir diğeri ise Potsdam İklim Etkileri Araştırma
Enstitüsü tarafından yürütülmekte ve Avrupa İklim Forumu ile birlikte Federal Çevre,
Doğa Koruma ve Nükleer Güvenlik Bakanlığı tarafından ortaklaşa finanse edilmekte
olan Çifte Etki (Double Impact) projesidir).
Eğitim materyallerinin tedarik edilmesi için devlet desteği, medya kuruluşlarına
yöneliktir (örneğin, Bundesstiftung Umwelt tarafından desteklenen “Graslöwen TV”
adlı çocuk programı ve Federal Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Bakanlığı tarafından
desteklenen detektiflik dizisi “Tatort: Manila”nın bir bölümünde olduğu gibi).
Yasal düzenlemelerle ilgili tartışma ve öneriler (bölgesel, ulusal ve AB seviyelerinde), iş dünyasına, STK’lara ve diğer paydaşlara yönelik olarak, yeni sosyal
içerikli fikir ya da görüşlerin geliştirilmesine neden olacak, yeni yaklaşımlar içindir.
Bu kapsamda devlet kurumlarından böylesi talepleri karşılamaları ve medyada
sürdürülebilirlikle ilgili konuların ele alınmasını sağlayacak stratejileri konusunda
şeffaf ilkeler geliştirmeleri beklenmektedir. Buna bir örnek, devletin enerji tasarrufu
veya enerji verimliliği ölçme konularında doğru bilgi temin ederek, bu konuların
gündelik bir dizinin içinde geçmesini sağlayacak biçimde medyayla işbirliği geliştirmesi olabilir.
12
www.scp-centre.org
Halihazırda medyada sürdürülebilirlikle ilgili konuların yer almasını teşvik edecek
herhangi bir (yasal) düzenleme ve STK’ların, devletin ve iş dünyası mensuplarının
bu konularda ne yapabileceklerine dair bilgi mevcut değildir. Yasal düzenlemeler
kapsamında akademisyenler genellikle, farklı gruplar için mevcut olan “gri alanları”
ortadan kaldıracak uygulamalar geliştirilmesini önermektedir (Brahnal 2009; Volpers
ve arkadaşları 2008). Örneğin Lehr’e göre (2007), sosyal bazı konuların medyada
öne çıkarılarak nasıl teşvik edileceği konusunda daha net düzenlemeler ve piyasanın daha şeffaf olmasının sağlanması (hangi kurumlar, hangi medya uzmanlarıyla ne
yapacak) geliştirilebilecek olan alanlardır.
2.2 Rapor kapsamında ele alınacak sürdürülebilirlik
konu başlıkları, medya iletişim biçimleri (formatları)
ve türlerinin seçimi
2.2.1 Sürdürülebilirlikle ile ilgili konu başlıkları nelerdir?
MUNLV’nin temel amaçlarından bir tanesi vatandaşların yeni değerler edinmelerine izin vermek ve sürdürülebilir yaşam tarzlarını benimsemelerini teşvik etmektir
(MUNLV 2006: 341). “Sürdürülebilirlikle ilgili konu başlıkları”nın tanımlandığı bu rapor, tüketicilerin günlük hayatlarına uyarlayabilecekleri unsurları dikkate almaktadır. Ele alınan konu başlıkları:
Sürdürülebilir tüketim nasıl gerçekleşir?: çevreci tüketim ve sosyal konular (örneğin
adil ticaret) gibi temalar.
Nasıl çevre dostu olacak bir biçimde yaşanır?: iklim değişikliği, enerji/kaynak verimliliğine değinen temalar.
Daha sağlıklı bir yaşam nasıl sürdürülür?: sağlıklı yaşam tarzları veya organik beslenmeye değinen temalar.
2.2.2 Medya iletişim biçimleri (formatları) nelerdir?
Genel anlamda biçim ya da format, bir nesnenin yapısını ifade eder. Medya iletişim
biçimleri denildiğinde, medyanın sürdürülebilirlik konularını ele almak için kullanabileceği her türlü yayın düşünülebilir (Gledhill 1985, Neale 1980). Medyanın bir iletişim
biçimi, televizyonda nasıl daha iklim dostu olarak yaşanabileceğini anlatan bir realite
programı olabilir. Aynı zamanda, sürdürülebilirlik konularını tartışan ve videolar aktaran bir web 2.0 platformu ya da kaynak verimliliği konularını ele alan bir gazete yazı
dizisi de bir medya iletişim biçimi olabilir.
Bu rapor kapsamında analizi yapılan medya iletişim biçimlerine, medya tüketicilerine sürdürülebilirlik mesajları vermeye çalışan ve tercihen “eylem odaklı” olmakla
birlikte, farkındalık, davranış ve tutumlarda değişimi teşvik eden her türlü televizyon
programı, dizi, yazı dizisi veya platform dahil olabilir.
13
www.scp-centre.org
2.2.3 Seçilen medya iletişim türleri: eğlence televizyonu, basılı
medya/web 2.0 teknolojileri
Sürdürülebilirlikle ilgili konuların medyada ele alınmasını sağlayacak öneriler, araçlar
ve yeni projelerin uygulanma alanı olarak eğlence televizyonu ve basılı medya/web
2.0’nin seçilmesini öneren temel yaklaşımlar şöyle özetlenebilir:
Yaklaşım 1: Eğlence televizyonu ve basılı medya/web 2.0 davranış ve tutum
değişikliğine sebep olma potansiyeli yüksek medya iletişim türleridir
Reusswig ve arkadaşlarına (2004) göre, iklim değişikliği konularına değinen eğlence
içerikli bir televizyon filmi izleyicilerin öğrenmesini sağlayabilmektedir. Filmi izledikten
sonra seyirciler, hem kişisel olarak değişmeye daha istekli hem de siyasilerin iklim
değişikliği konusunda harekete geçmesini talep edecek durumda olabilmektedirler.
Porter Novelli’den bir Amerikalı araştırma dizisi olan Health Styles da (2002 ve 2005),
eğlence televizyonunda sürdürülebilirlikle ilgili konuların ele alınmasıyla gerçekleşen
öğrenme sürecini teyid etmektedirler. Televizyonda eğlence programları seyreden
Amerikalıların yarısı verilen bilgileri doğru ve güvenilir bulduklarını ifade etmektedir.
Televizyonda yayınlanmakta olan bir dizinin düzenli izleyicilerine, bu diziden sürdürülebilirlik konusunda herhangi bir şey öğrenip öğrenmedikleri sorulduğunda, izleyicilerin üçte ikisi olumlu cevap vermektedir. Buna ek olarak, izleyicilerin üçte biri de televizyonda izledikleri sağlık içerikli mesajlardan sonra bu konuda harekete geçmeye,
organ bağışı yapmaya veya enerji tasarrufu yapmak için tencerenin kapağını kapatmak gibi kararlar verdiklerini ifade etmektedir. Öte yandan, bu programları izledikten
sonra web 2.0 platformlarında görüş alış-verişi yapılması, öğrenmeyle ilgili önemli
bir yansıtma süreci ve olası davranış ya da tutum değişikliklerini desteklemektedir.
Witzel/Kaminski (2008) tarafından yapılan bir çalışma, “Dr. House” veya “Grey’s
Anatomy” gibi tıbbi içerikli televizyon programların Alman izleyicilerini, dizilerde geçen olaylardan kendi gündelik hayatlarına uyarlamalar yapmaları konusunda, çok
ciddi biçimde etkilediğini ortaya koymaktadır.
Yaklaşım 2: Eğlence televizyonu, basılı medya ve web 2.0’ın başlıca medya
tüketicilerine ulaşma konusunda ciddi bir potansiyeli söz konusudur
İyi eğitim düzeylerine sahip “bilgi elitleri” için medya aracılığıyla sürdürülebilirlik konularının ele alınmasını sağlayan birçok medya iletişim türü mevcuttur. Bu tür iletişim
araçları mesajlarını aktarmak için çoğunlukla veri tabanlı, sayısal ve temel bilgi içeren yaklaşımları tercih ediyorlar. Bu yaklaşımın örnekleri, ZDF: “ZDF-Umwelt” (ZDFçevre), Arte: “Küresel TV-magazin”, “Nachrichten vom blauen Planeten” (mavi gezegenden mesajlar), Amerikan internet platformu “Treehugger”, veya İngiltere’deki
“Etik Tüketici (Ethical Consumer)” dergisi olabilir.
Daha iyi eğitimli gruplara ulaşılmasını sağlayan birçok yöntem bulunmakla birlikte, Almanya’daki başlıca medya tüketicilerine (özellikle alt ve orta sosyo-ekonomik
14
www.scp-centre.org
gruplara) ulaşılmasını sağlayacak yaklaşımlar halihazırda geliştirilmiş değil ve bu
konularda varolan araştırma miktarı da oldukça sınırlıdır.
Clobes/ Hagesdorn’a göre (2008), başlıca medya tüketicilerine aşağıda sunulmakta
olan iletişim yaklaşımları aracılığıyla ulaşılabilir:
Doğrudan ve şeffaf olarak,
Empati yaratarak ve izleyicilerle aynı seviyede olarak,
Ciddi bir zorunluluk mesajı ileterek ve bunu doğrusal ve mantıklı bir yaklaşımla yaparak (çok fazla teoriye girmekten kaçınmak),
Konunun, gündelik ve sosyal hayata dair bir anlayış olması gerektiğini hissettirerek.
(Bu, yeni yaşam tarzlarına, ilişkilere, küreselleşmeye, göçe ve nüfus yapısındaki değişimlere dair bilgiler aracılığıyla sağlanabilir),
Duygu odaklı olarak; herhangi bir yargılamada bulunmadan eğlenceli unsuları ele
alarak.
Eğlence televizyonu ve basılı medya/web 2.0 yukarıda bahsedilen bu özelliklerin bir
çoğuna zaten sahiptirler.
Bütün bu iletişim türleri hem eğitimli medya izleyicileri için varolan medya biçimlerinin
kapsamını genişletebilmekte hem de, belki daha da önemlisi, ulaşılması daha zor
olan, daha az eğitimli medya tüketicilerine hitap eden başlıca medya iletişim biçimlerinde sürdürülebilirlikle ilgili konuların ele alınmasını sağlayabilmektedirler.
Yaklaşım 3: Almanya’da en çok tüketilen medya iletişim biçimi televizyondur
Medya tüketicilerinin %87,5’u haftada, birden fazla televizyon izlemektedir. Bu istatistik de, televizyonu Almanya’da en çok tüketilen medya aracı haline getirmektedir.
Daha da ötesinde, 1996 ila 2008 yılları arasında, ortalama bir izleyicinin günlük televizyon izleme süresi 196 dakikadan 225 dakikaya yükselmiştir4. Buna ek olarak,
televizyon izleme oranları yaşla birlikte de artmaktadır. 2008 yılında, 14 ila 19 yaş
arası gençler günde ortalama 149 dakikayı televizyon seyrederek geçirirken, 70 yaşındakiler günde ortalama 253 dakika televizyon izlemişlerdir5. Bütün bu istatistikler,
Almanya’da televizyonun gittikçe artmakta olan bir biçimde tüketilmeye başladığını
göstermektedir (Volpers ve arkadaşları 2008).
4 http://www.ard.de/intern/basisdaten/onlinenutzung/onlinenutzung_3A_20zeiten_20und_20dauer/-/id=55190/1l98aso/index.html, (25.06.2009)
5 http://www.ard.de/intern/basisdaten/mediennutzung/zeitbudget_20f_26_23252_3Br_20audiovisuelle_20medien/-/
id=54984/sfyd65/index.html, (25.06.2009)
15
www.scp-centre.org
Kısa bir değerlendirme: Televizyon aracılığıyla sürdürülebilirlik konularının
iletişimi için başarı unsurları

Özellikle yorucu bir günün sonunda televizyon izlemenin sağladığı rahatlama ve sunduğu eğlence izleyiciler açısından önem taşıyan, ödüllendirici
unsurlardır.

İnsanlar genellikle davranışları (sürdürülebilir) taklit ve adapte etme eğilimde
oldukları için televizyon yıldızlarının davranışları önemli birer rol modeli olarak
kullanılabilir.

Yaşanmış gerçek hikayelerden alıntılar yapılması – izleyiciler hikayelerle kendi
yaşamları arasında bağlantı kurabilirler.


Bütün yaş gruplarına hitap edilmesi.
İletişimi sürdürme konusunda fırsat sunma (örneğin, internet, telefon hatları).
Yaklaşım 4: Gazeteler, sürdürülebilirlikle ilgili konular hakkında yayınladıkları
süreli tartışmalarla birlikte ek yayınlar da sunabilmektedirler
Gazete, Almanya’da üçüncü en çok tüketilen medya aracıdır. Nüfusun %77’si en az
haftada bir kere gazete okumaktadır6. Gazetelerden sonra, nüfusun %37,7’si hafta
en az bir kere kitap ve %32,8’si de dergi okumaktadır (ARD-ZDF Studie 2007).
Basılı medya, bilgiyi son derece çarpıcı biçimlerde aktarabilme özelliğine sahiptir. Bu
da okuyucularına günlük hayatlarıyla ilgili ilginç bilgiler edinme fırsatı vermektedir.
Son yıllarda ek yayınlar basılı medyanın odak noktası haline gelmiştir (Fischer 2003)
ve tüketici davranışlarıyla ilgili bilgiler bu yayınlarda yer almaktadır.
Basılı medyada yer alan kampanya veya makaleler süreli bir biçimde devam ettirilebilmektedir. Örneğin, küresel iklim değişikliği konusundaki bir yazı dizisi birkaç hafta
boyunca devam edebilmektedir. Buna ek olarak, yaşam tarzları veya enerji gibi konularda daha detaylı ve güncel bilgi sahibi olunmasını sağlama doğrultusunda, basılı
medya sürekli yeni bilgi aktarma fırsatına da sahip olabilmektedir.
6 http://www.ard.de/intern/basisdaten/mediennutzung/mediennutzung_20und_20freizeitbesch_26_23228_3Bfti/-/
id=54992/15w2mhl/index.html, erişim tarihi 31.03.2009
16
www.scp-centre.org
Kısa bir değerlendirme: Basılı medya aracılığıyla sürdürülebilirlik konularının
iletişimi için başarı unsurları

Yaratıcı ek yayınlar: Yaratıcı birtakım yayınlar geliştirilerek (örneğin, evde nasıl
enerji tasarrufu yapılacağıyla ilgili bir kontrol listesi) sürdürülebilirlikle ilgili bilgi,
tutum ve davranışlar aktif bir biçimde etkilenebilir.

Tekrar, algıyı destekler: Haberler ve bilgi, sıklıkla tekrar gözden geçirilip düzeltilebilir ve de zaman içinde derinleştirilebilir (örneğin, yeni sosyal içerikli iş
kavramlarına ilişkin yazı dizisiyle).

Gerçek hayatla ilişkili olan içerik ve yapılar sayesinde tüketicilere ulaşma ve
davranışları etkileme konusunda daha başarılı olunabilir.
Yaklaşım 5: Web 2.0, özellikle genç tüketiciler arasında, ilişki kurulmasını ve
bilgi alış-verişi yapılmasını teşvik etmektedir
ARD ve ARD/ZDF tarafından yapılan bir araştırmaya göre, günlük ortalama internet kullanım süresi 1997 yılındaki 2 dakikadan, 2008 yılında günlük ortalama 58
dakikaya yükseldi7. İnternetin en yoğun kullanıcıları 14 ila 29 yaş arası gençler. Bu
gençlerin internet kullanımı günlük ortalama 120 dakikaya yükselmektedir. Bu yaş
grubundaki internet kullanım oranları küresel olarak da benzerlik göstermektedir.
İnternet kullanımı 30 yaş üzerinde ciddi bir azalma göstermektedir8.
İnternet, bilginin hem bağımsız hem de interaktif biçimde aktarılmasına olanak
sağlamaktadır. Herkese açık internet sitelerinde yayınlanan web bloglarının veya
günlüklerin üretim ve tüketimlerinde önemli artışlar yaşanmaktadır. Web blogları,
internet kullanıcılarına başkalarıyla fikir alış-verişi yapabilme ve tartışabilme olanağı sunmaktadır. İnternetteki bu hızlı (gerçek zamanlı) ve interaktif iletişim biçimi
yeni mesaj ve fikirlerin çok çabuk oluşmasına ve yayılmasına da sebep olmaktadır.
Böylesi bir süreçle, yeni konu ve bakış açılarının toplumun geneline hızlıca ulaşması
sağlanmaktadır. Bu nedenle de televizyon programları, gazeteler ve radyo yayınları,
vermek istedikleri mesajın erişim alanını genişletmek amacıyla, ek bir format olarak
internet üzerinde de yayın yapmaktadırlar. İnternetin bilgiyi daha derin ve geniş bir
şekilde aktarabilme potansiyeli, onu karmaşık sürdürülebilirlik konularının iletişimi
için çok uygun bir zemin haline getirmektedir. Bu durum, interaktif yapısı dikkate
alındığında, web 2.0 için daha fazla geçerli olmaktadır.
Web 2.0’ın açık ve interaktif yapısının da tabi ki olumsuz yanları bulunmaktadır. Bu
platformlara herhangi bir kullanıcı, herhangi bir katkıda bulunabilir; hatalı, uygunsuz
ve hatta içerik dışı bilgi ekleyebilir. Bu durum da bilginin eksik, yanlış veya yönlendirici olabilmesi olasılığını yanında getirir.
7 http://www.ard.de/intern/basisdaten/onlinenutzung/onlinenutzung_3A_20zeiten_20und_20dauer/-/id=55190/1l98aso/index.html (25.06.2009)
8 http://www.ard.de/intern/basisdaten/onlinenutzung/soziodemografie_20der_20onlinenutzer/-/id=55174/oc4awv/index.html
(25.06.2009)
17
www.scp-centre.org
Kısa bir değerlendirme: Web 2.0 aracılığıyla sürdürülebilirlikle ilgili konuların
iletişimi için başarı unsurları




Başlık veya konuya özgü tartışma platformları oluşturulması.

Detaylı haberlerin, mesajların ve arka plan bilgisinin oluşmasına ve dağıtımına
olanak sağlanması.
Gerçek zamanlı iletişim sağlanması.
Katılımcı ve interaktif ortamların yaratılması (bloglar ve web toplulukları gibi).
Televizyon, basılı medya ve radyo formatları arasında çapraz işbirliklerinin
yapılması.
Yaklaşım 6: Eğlence televizyonu, basılı medya ve internet KRV çevresinde
belirleyici rol oynayan medya iletişim araçlarıdır
Eğlence TV
KRV, büyük çoğunluğu eğlence programlarına yoğunlaşan, önemli miktarda televizyon kuruluşuna ev sahipliği yapmaktadır. Kuzey Ren Vestfalya (KRV) Medya Kurulu
(LfM)9 tarafından denetimi yapılan 30 özel televizyon yayıncısından 19’u, sadece eğlence programlarına odaklanmaktadır (SüperRTL ve VOX gibi). Bu 19 yayıncıdan 5’i,
bölgede yaşayan birinci ve ikinci nesil göçmenlerin ilgi alanlarına hitap etmektedir.
Bu göçmen grupları, 2005 yılında, KRV nüfusunun %22,4’ünü oluşturmaktaydı10. Bu
gruplar aynı zamanda, televizyon dizileri ya da aile programları gibi yayınlar aracılığıyla, bilgiyi duygusal yollarla almayı tercih eden kişilerden oluşmaktadır11.
Basılı medya
KRV’de aynı zamanda yüksek bir gazete ve dergi yoğunluğu da bulunmaktadır.
Bölgede 40 yayın evi ve 42 gazete faaliyet göstermektedir. Bunlara ulusal olarak
dağıtımı yapılan bazı gazete ve dergiler de dahildirler. Ancak, bölgedeki yoğunluğun yanı sıra, genel anlamda gazetelerin okur sayısı gittikçe azalmaktadır. Gazete
okuma alışkanlığını bırakanlar arasında en çok, basılı medyadan çok interneti tercih
eden, 40 yaş altı grubuna mensup kişiler bulunmaktadır (Ek 2, Zeitungsmarkt KRV,
basılı medya piyasası konusunda daha detaylı bilgi vermektedir).
9 www.alm.de/programmveranstalter/listview.php?iSystem=1&iLMA=9&sSearch= (28.04.2009)
10 www.mags.nrw.de/sozber/sozialberichterstattung_nrw/aktuelle_berichte/SB2007_Zusammenfassung.pdf (28.04.2009)
11 www.wdr.de/themen/politik/nrw02/integration/medienkonferenz/studie/index.jhtml (28.04.2009)
18
www.scp-centre.org
Yaklaşım 7: Bazı KRV medya kuruluşları son zamanlarda eğlence televizyonu
ve basılı medya/web 2.0 tarafından ele alınan konulara sürdürülebilirlik
konularının dahil edilmesini değerlendirmeye başladılar. Böylelikle gelecek
için planladıkları etkinlikleri bu gelişmelerle ilişkilendirme fırsatı elde ettiler.
Medyada sürdürülebilirlikle ilgili konuların ele alınıyor olması KRV bölgesinde 1990’lı
yıllara dayanmakta olan bir alışkanlıktır. KRV sürdürülebilirlikle bağlantılı konuların
çok büyük oranda ilgi çektiği bir bölge olmamakla birlikte, özellikle eğlence televizyonu, basılı medya ve web 2.0 aracılığıyla sürdürülebilirlik konularına medyada yer
verilmesini aktif olarak teşvik etmeye başlayan ilk bölgedir. Aşağıda sürdürülebilirlikle ilgili konuların iletişimini teşvik eden, KRV merkezli bazı kurum, kuruluş ve medya
programları hakkında bilgi verilmektedir12:
Adolf-Grimme Enstitüsü (www.grimme-institute.de), sürdürülebilirlikle ilgili konulara
odaklanmakta olan lider bir Alman medya kuruluşudur. Yapmakta oldukları araştırmalardan biri, sürdürülebilir televizyon programcılığı konusundadır. Enstitü 20072008 yıllarında, sürdürülebilirlik konularının başlıca eğlence televizyonu yayınlarına
dahil edilmesi konusunda, özel ve kamu televizyon uzmanlarıyla bir dizi çalıştay gerçekleştirmiştir (bakınız Clobes/Hagedorn 2008)13. Olumlu tarafından bakıldığında, bu
çalıştaydan elde edilen temel bulgulara göre TV profesyonelleri (1) sürdürülebilirlik
konularını programlarına dahil etme açısından son derece açık fikirli olmakla birlikte
izleyici tarafından da talep olduğunu bilmekte ve (2) sürdürülebilirliği yayın içeriklerine dahil etme konusunda birçok yaklaşım olabileceğini ifade etmektedirler. Ancak,
aynı çalıştay bulgularına göre TV profesyonelleri (3) sürdürülebilirliğin iletişimi açısından yeni fikir eksikliği de yaşamaktadırlar. Ancak, gerçek hayatla bağlantı kurma
çalışmalarının iyi bir yaklaşım olduğunu ve (4) sürdürülebilirlik konusunda hikaye
yaratıcılarının desteklenmesi gerektiğini düşünmektedirler.
Netzwerk Zukunft Lernen/Projektgruppe Medienkompetenz (www.aktion-zukunftlernen.de) (Gelecek için Öğrenme Ağı / Medya uzmanlığı grubu projesi), 2006 yılında KRV yönetimi tarafından finanse edilerek faaliyetlerine başlayan, üniversite merkezli bir girişimdir. Girişimin başlatılmasındaki amaç, KRV bölgesinde sürdürülebilir
kalkınma için eğitim faaliyetlerinin desteklenmesini sağlamaktır. “Medya uzmanlığı”
proje grubu Şubat 2009’da, KRV’deki medya profesyonelleri arasında sürdürülebilirlikle ilgili bilgi paylaşımını teşvik amacıyla kuruldu. 2009 yılının sonbaharında da
genç gazeteciler için, sürdürülebilirlikle ilgili konuların medyaya entegrasyonu konusunda bir çalıştay düzenledi.
ecmc Europäisches Zentrum für Medienkompetenz (Avrupa Medya Okur Yazarlığı
Merkezi), yeni medya kuruluşlarının sürdürülebilirlik konularındaki uzmanlığını geliştirmeyi amaçlayan bir hizmet kuruluşudur. “NRW denkt nach(haltig)” (KRV sürdürülebilir
12 KRV medya kuruluşlarıyla ilgili genel bir değerlendirme Ek 3’te görülebilir.
13 Televizyon uzmanları altı farklı TV kuruluşundan geldi (WDR, RTL, Eyeworks, ZDF, ProSieben, UFA Entertainment).
Bunlardan WDR, RTL ve Eyeworks, NRW merkezli kuruluşlardır.
19
www.scp-centre.org
düşünüyor) www.nrw-denkt-nachhaltig.de, ‘Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma
için Eğitim İnisiyatifi’ tarafından desteklenen bir “ecmc” projesidir. Projenin temel amacı, KRV kaynaklı sürdürülebilirlik projelerine odaklı interaktif bir web blogu aracılığıyla,
vatandaşların bilgilendirilmesini sağlamak ve bu konulara ilişkin tartışma ortamları
oluşturmaktır.
Deutsche Welle Akademisi (www.dw-world.com), çevre gazeteciliği konusunda eğitim ve çalıştaylar düzenlemektedir. Düzenlenen eğitimlerin birçoğu yabancı gazetecileri hedef almaktadır. Buradaki amaç, etki gücüne sahip böyle bir insan grubunu,
sosyoloji ve ekoloji merkezli olarak sürdürülebilirlik konularında hassas hale getirmektir. Çevre gazeteciliği eğitim programları, Akademi’nin mesleki eğitim programlarının en önemli parçalarından bir tanesidir.
WDR (www.wdr.de), Adolf-Grimme Enstitüsü’yle işbirliği içinde medyaya sürdürülebilirliğin entegrasyonu konulu bir dizi çalıştay düzenlemekte ve bu konuda başka
kurumlarla işbirliği yapma olasılığı da her zaman bulunmaktadır.
Duisburg-Essen Üniversitesi, İletişim Çalışmaları Enstitüsü (www.uni-duisburgessen.de/kowi/JReichertz.shtml), sürdürülebilir eğlenceli medya formatları konusunda bir araştırma yürütmektedir. Enstitü, bu araştırma için ulusal ve uluslararası
medya kuruluşları ve profesyonelleriyle işbirliği yapmaktadır14. 2009/2010 kış döneminde Enstitü, iletişim, pedagoji ve tasarım öğrencilerine yönelik, eğlenceli medya
formatlarına sürdürülebilirlik konularının dahil edilmesi konusunda bilimsel ve pratik
kapsamlı bir eğitim düzenledi.
Initiative für Nachhaltigkeit (www.initiative-für-nachhaltigkeit.de) (Sürdürülebilirlik
İnisiyatifi), Duisburg-Essen Üniversitesi’nde öğrenciler arasında sürdürülebilirlikle
ilgili bilgi ve iletişimin arttırılması amacıyla kuruldu. İnisiyatif son yıllarda, sürdürülebilirlik medya profesyonelleri, araştırmacılar ve öğrenciler arasında diyalogu teşvik
eden bazı seminerler düzenlemektedir. 2009-2010 döneminde, öğrenciler arasında
sürdürülebilirlik konusunda olumlu tutum ve davranış değişimini ve farkındalığın arttırılmasını amaçlayan, sürdürülebilir bir medya kampanyası düzenleme planları da
bulunmaktadır.
KRV bölgesinde bulunan ve yukarıda bahsedilmekte olan kurum ve kuruluşlar,
sürdürülebilirliğin eğlence televizyonuna, basılı medyaya ve internet formatlarına
sistematik olarak dahil edilmesi amacını taşıyan, etkili bir yol haritası için bir temel
oluşturmaktadırlar15.
14 Örnek olarak Lubjuhn/Bouman’a bakınız (2009).
15 Burada sunulmakta olan yaklaşımlar radyo yayıncılığı için de geçerli olabilir ancak, bu medya aracı bu çalışma kapsamına
dahil değildir.
20
www.scp-centre.org
3 Sürdürülebilirliğin Medyaya Entegrasyonu
Konusunda İyi Uygulama Örneklerinin Analizi
Politika belirleyici bir yol haritası için etkili araçlar geliştirmek açısından, halihazırda
sürdürülebilirlikle ilgili konuları eğlence televizyonu, basılı medya ve internet gibi ortamlarda ele alan, eski ve yeni medya yaklaşımlarını analiz etmek önem taşır. Bu
bölümde, varolan iyi uygulama örnekleri hakkında genel bir değerlendirme yapılması
amaçlanmaktadır. Bu amacı yerine getirebilmek için de, önce iyi uygulama örneklerinin seçim ölçütlerini ve değerlendirmeleriyle ilgili bakış açılarını belirlemek gerekmektedir. Bu kapsamda, kullanılan örneklerle ilgili sistematik bir karşılaştırma yapılmasına olanak sağlayan detaylı analiz, bölüm 3.1’de görülebilir. Söz konusu analizin
arka planındaki süreçler de, bölümler içinde ayrıca anlatılmaktadır. Buna ek olarak,
bölüm 3.2 ve 3.3’de dört tane iyi uygulama örneği özetlenmektedir. Bu özetler, her bir
medya türü (eğlence televizyonu ve basılı medya/web 2.0) için varolan 10’ar olasılık
arasından, bir ulusal, bir de uluslararası olmak üzere, seçilen (detaylar için Ek 5’e
bakınız), iyi uygulama örnekleridir. Son olarak, bölüm 3.4’te sunulan sonuçlar Bölüm
4’te önerilen yol haritası için bir temel teşkil etmektedir.
3.1 Yöntem ve Seçim Ölçütleri
Sürdürülebilirlik konularının iletişimi konusunda uzun zamandır kullanılmakta olanlarla birlikte, yeni ve özgün olarak geliştirilen medya yaklaşımlarının özellikleri şöyle
özetlenebilir:
Sürdürülebilirlik konularının geleneksel medya yaklaşımları aracılığıyla aktarılması genellikle şu özelliklerle tarif edilmektedir:
Temel diyalog,
Betimleyici, açıklayıcı bilgi,
Uygulamada başarılı oldukları bilinen, onaylanmış program türleri biçiminde,
Yaşam tarzı konularında sınırlı odaklanma,
Olumsuz senaryolar iletme (“Eğer ........ yapmazsak, dünya yok olacak”).
21
www.scp-centre.org
Sürdürülebilirlik konularının yeni medya formatları aracılığıyla aktarılması
genellikle şu özelliklerle tarif edilmektedir:
Önemli ölçüde katılımcı, diyalog odaklıdır (web 2.0, sosyal pazarlama),
Çapraz-medya yaklaşımı uygulamalarını içerir,
Bilgi aktarımının ve soruna yönelik konuların ötesine geçer,
Çözüm ve eylem odaklıdır,
Tutum ve davranışlarda değişimi tetikler,
İzleyicileri suçlayıcı, olumsuz senaryoları yaymak yerine, medya kullanıcıları için kişisel avantajları vurgular (örneğin eğlenceli unsurları),
Yeni bakış açısı, yaşam tarzı odaklıdır.
Geleneksel ve yeni medya formatları arasındaki farklara rağmen, bu çalışmada yer
alan bu analizde, ikisi arasında bir ayrım yapılmamaktadır. Farklı özellikler, , araştırma ekibi tarafından bir stratejik analiz ve değerlendirme aracı olarak tespit edildiler
ve de bu özellikler, farklı analitik yaklaşımlar için temel oluşturma amacında değildirler. Bu rapor, iyi bir uygulama için stratejik analiz önermenin yanı sıra, iyi uygulama
örneklerini sistematik olarak karşılaştırmakta ve her bir format için bir etkililik değerlendirmesi sunmaktadır. Söz konusu çalışma, aşağıda ana hatlarıyla belirtilmiştir.
3.1.1 Medyanın mevcut durum analizi ve iyi uygulama
örneklerinin seçim ölçütleri
Bu rapor, önerilen olan yol haritası için bir referans noktası oluşturması amacıyla,
aşağıda sunulan on tane iyi uygulama örneğini ele alacaktır:
Eğlence televizyonu:
Welt der Wunder (ulusal, eğlence TV) Lindenstraße (ulusal, eğlence TV)
Graslöwen TV (ulusal, eğlence TV)
Echt Elly (uluslararası/Hollanda, eğlence TV)
Grey’s Anatomy (ulusal/ABD, eğlence TV)
Basılı medya/internet:
Utopia (ulusal, internet/web 2.0)
Bravo goes green (ulusal, basılı)
My Life (ulusal, basılı/internet)
The Guardian (uluslararası/İngiltere, basılı/intenet)
Good (uluslararası/ABD, basılı/internet)
22
www.scp-centre.org
Bu on iyi uygulama örneği bazı seçim ölçütleri kullanılarak belirlendiler. Söz konusu
çalışmada, varolan 33 eğlence televizyonuyla birlikte, 30 basılı medya ve internet
formatı arasından yapılan seçim için aşağıda sunulmakta olan unsurlar ölçüt olarak
kullanıldı:
1. siyasi kurumların katılımı ve devlet tarafından üstlenilen rollerin çeşitliliği (örneğin, danışmanlık, eğitim malzemelerinin tedariki, etkinlik veya panel gibi
organizasyonların tasarım ve uygulaması ve/veya finansman)16,
2. başlıca medya iletişim araçlarına vurgu,
3. davranış değişikliğinin teşvik edilmesine vurgu,
4. akademik araştırmaların varlığı,
5. yeni medya yaklaşımlarına vurgu,
6. ulusal ve uluslararası inisiyatifler.17
3.2 Eğlence televizyonundan seçilen iyi uygulama
örnekleri
Araştırma ekibi, verimli olabilmek amacıyla eğlence televizyonu, basılı medya ve
internetten seçilen iyi uygulama örnekleri arasında bir eleme yaptı. Bunun sonucu
olarak, bölümler 3.2 ve 3.3’te sadece ikişer iyi uygulama örneğinin özeti aktarılmaktadır (bir ulusal ve bir uluslararası). Seçilen bütün iyi uygulama örneklerinin
genel değerlendirmesi Ek 5’te de görülebilir.
3.2.1 Welt der Wunder (ulusal iyi uygulama örneği)
Genel tanım
Welt der Wunder, izleyicilerinin bilgi, tutum ve davranışlarını olumlu yönde etkilemek
amacıyla, kolay anlaşılabilen ve eğlenceli ama aynı zamanda eğitici ve araştırmaya
dayalı hikayeler anlatan, böylece eğlendirirken bilgilendiren bir habeğlence (infotainment) televizyon programıdır. Welt der Wunder’in ilk bölümü, 1996 yılında Pro7
tarafından yayınlandı. Ancak program 2005 yılından bu yana yayın RTL2’de devam
etmektedir.
Welt der Wunder, Almanya’da sürdürülebilirlik alanında çalışan paydaşlarla bir ortaklık kapsamında hazırlanan ve sürdürülebilirlikle ilgili konulara odaklanan ilk bilgilendirici eğlence programı oldu. İşbirliği 2001 yılında, Welt der Wunder’in sunucusu
Henrik Hey ve Hohenheim Üniversitesi’nden Martin Kreeb tarafından başlatıldı. Bu
ortaklığın kurulmasındaki amaç, (1) Welt der Wunder’de sürdürülebilirlik mesajlarının
16 Bu unsurlarla ilgili daha detaylı bilgi için Ek 4’e bakınız.
17 Uzmanlarla yapılan çalıştayda başarılı medya yaklaşımları için ek ölçütler dile getirildi: (a) yaklaşımların çapraz paylaşımları, (b) yaklaşımın tasarımına başlıca medya tüketicilerinin dahil edilmesi, (c) hedef grubun detaylı analizi, başlıca medya tüketicileri yaklaşımların temeli olmalı ve (d) medya tüketicileri için kuru bilgi almak yerine katma değer sahibi olduğunu hissettiren
bir yaklaşım olması.
23
www.scp-centre.org
verilmesini güçlendirecek ve (2) verilen mesajların etkisini detaylı olarak değerlendirebilecek bir proje oluşturmaktı. Proje, sürdürülebilirlikle ilgili konuların aktarımı için
geleneksel anlamda ulaşılması zor olarak bilinen ve “yönetilemeyen sürdürülemez
tüketiciler” diye adlandırılan izleyici gruplarına odaklandı.
Ortaklar 2003 yılında, Hohenheim Üniversitesi’nin liderliğinde, Alman Eğitim ve
Araştırma Bakanlığı’ndan bir araştırma hibesi aldılar. Bunun üzerine çeşitli araştırma
kurumları ve üniversitelerden sürdürülebilirlik uzmanlarıyla birlikte çalışan Welt der
Wunder, sürdürülebilirlikle ilgili konuları ele alan bazı bölümler yayınlamaya başladı.
Bu bölümlerin altı tanesi, Kasım 2004’le Temmuz 2005 tarihleri arasında gösterildi.
Bölümler şu konulara odaklanmaktaydı:
• Ağaç ürünleri (sürdürülebilir bir kaynak olması yönüyle),
• Atlantropa, 1920’lerden bu yana Cebelitarık Boğazı üzerinde kurulması
planlanan ancak gerçekleşmemiş olan, dev bir hidroelektrik santralinin yapılması halinde doğacak olan ekolojik sonuçlarla nasıl başa çıkılabileceği,
• Beslenmenin geleceği,
• Temizlik malzemeleri ve deterjanlar,
• Yoğun iş yaşamı sonucu uzun süreli fiziksel ve ruhsal yorgunluk (özel – iş
yaşamı dengesi),
• Hızlı araba kullanma eğilimde olanlar (araba kullanma alışkanlıkları).
Araştırma projesi, bu altı bölümün izleyiciler üzerindeki etkisini inceledi ve akademisyenlerle uzmanların programda verilen sürdürülebilirlik mesajları hakkındaki izlenimlerini değerlendirdi. İzleyicilerin programa duygusal-algısal katılımını, sürdürülebilirlikle ilgili verilen mesaj ve her bir bölümün izleyiciye erişimini ölçmek üzere bir
endeks geliştirildi. Araştırmadan elde edilen asıl sonuca göre, aslında, sürdürülebilirlik konularının bir “çekicilik” sorunu yoktur ancak, izleyicilerin algısı belirli konuların
ele alınış biçimlerine göre çok değişmektedir.
Öte yandan araştırmacılar, medya paydaşları için sürdürülebilirlikle ilgili güvenilebilir
kaynak ve tanınmış sürdürülebilirlik uzmanlarının iletişim bilgilerine ulaşabilecekleri
bir internet platformu oluşturdular (B.Con). Ortaklık çerçevesinde yürütülen diğer
bir faaliyet de, televizyon paydaşları ve sürdürülebilirlik uzmanlarıyla araştırma sonuçlarının paylaşılması ve işbirliği için diyaloğu ve de karşılıklı anlayışı doğal bir
çerçeve içinde güçlendirmek amacıyla bir çalıştaylar dizisinin düzenlenmesiydi.
Welt der Wunder ayrıca, “Wdwip.TV” adında bir IP (İnternet Protokolü) televizyon
programı da oluşturdu. “Wdwip.TV”, Welt der Wunder televizyon yayınlarından hemen sonra, medya kullanıcılarının sürdürülebilirlikle ilgili bazı konuları interaktif bir
biçimde “internette canlı” olarak tartışmalarına olanak sağladı.
24
www.scp-centre.org
Paydaşlar
Welt der Wunder ve araştırma projesi, farklı alanlardan paydaşları konuya dahil etmek üzere bazı adımlar attı. Federal Eğitim ve Araştırma Bakanlığı projeye devlet
adına paydaş olarak dahil oldu ve de projenin finansmanını temin etti. Medya tarafından Welt der Wunder, sürdürülebilirlikle ilgili bölümler için metin yazarı ve yayıncı
rolünü üstlendi. Araştırma dünyasından paydaşlar Hohenheim Üniversitesi Çevre
Yönetimi Bölüm Başkanı, Bremen Jacob Üniversitesi, Adolf-Grimme Enstitüsü ve
nwd Enstitüsü oldu. Araştırma ortakları, sürdürülebilirlik uzmanlarının ve televizyondan paydaşların bir araya gelmelerini sağlayan ve Welt der Wunder’e sürdürülebilirlikle ilgili bilgi ve geribildirimlerde destek olan çeşitli araçlar ve etkinlikler geliştirdiler.
Özel sektör adına projeye, bir iletişim ajansı olan Lichtl Ethics & Brands katıldı.
Ajans proje için “Çevlence” (ecotainment) adı verilen, duygusal tabanlı bir pazarlama
kavramını ortaya koydu. Çevlence sürdürülebilirlik hizmet ve ürünlerini, duygusal ve
yaşam tarzı odaklı bir yaklaşımla tüketicilere ulaştırmayı amaçlamaktadır.
Hedef grup
Welt der Wunder, bölüm başına iki ila üç milyon izleyiciye ulaşan ve oldukça iyi
tanınan bir televizyon programıdır. Welt der Wunder, sürdürülebilirlikle ilgili artan sayıda bilgi ve online video programcılığı içeren bir web sitesinin oluşumunu takiben,
sürdürülebilirlik konularının aktarımı konusunda gittikçe artan başarılar yakalamaya
başladı. Buna ek olarak, artık Welt der Wunder tarafından yayınlanan basılı bir dergi
de mevcuttur. Welt der Wunder izleyicilerinin büyük bir çoğunluğu orta ila alt sosyoekonomik gruplara dahildirler ve genellikle bilgiyi, günlük hayatlarında onlara yardımcı
olan eğlendirici hikaye formatlarından almak eğilimdedirler. Örneğin, enerji tasarrufu
yaparak nasıl para biriktirilebilir gibi. Öte yandan Welt der Wunder’in bu izleyicileri,
hem sürdürülebilirlikle ilgili konularda daha az bilgi sahibidirler hem de sürdürebilirlik
konusunda doğrudan bilgi veren medya içerikleriyle daha az ilgilenmektedirler.
Değerlendirme
Kapsam (+++): Welt der Wunder yaklaşımı son derece başarılı oldu. İzlenme oranlarındaki eğilimler istikrarlı ve dış medyada yer alma oranı da yüksek. Ayrıca, online
video içeriği ve ek internet tabanlı bilgi araç ve özelliklerinin piyasaya sürülmesini
takiben de söz konusu oran büyümeye devam etmektedir
Duygusallık (++): Welt der Wunder izleyicilerine duygusal bir düzeyde hitap etmektedir. Bu yolu izleyerek program, izleyicilere sürdürülebilirlikle ilgili mesajların doğrudan verilmesi halinde başarısız olabilecekken, aynı mesajları ima yoluyla verip,
başarılı olabilmektedir. Welt der Wunder tarafından yayınlanan altı sürdürülebilirlik
içerikli bölümün analizine göre, altı bölümün üçünde izleyicilere olumlu ve duygusal
bir yaklaşımla hitap edebildi. Bu yaklaşımlar da son derece etkili birer iletişim stratejisi olarak değerlendirilmektedir.
25
www.scp-centre.org
Güvenilirlik (+++): Welt der Wunder’in başarısındaki çok temel unsurlardan bir
tanesi programın izleyiciler arasındaki güvenilirliğidir. Welt der Wunder izleyiciler
tarafından bağlantı kurabildikleri, güvenilir ve özgün bir bilgi kaynağı olarak algılanmaktadır. Programın güvenilirliği, içerik konusunda danışmanlık yapan tanınmış
sürdürülebilirlik uzmanlarının varlığıyla da güçlenmektedir.
Anlaşılabilirlik (++): Güvenilirliğinin yanı sıra, Welt der Wunder aynı zamanda özellikle hedef grup tarafından anlaşılmasını sağlayacak biçimde tasarlanmıştır. Bilginin
anlaşılabilir olması, izleyicilerin konu hakkında daha fazla bilgi almaya yönelme veya
etrafındakilerle bunları konuşma gibi davranışlarla harekete geçmelerini sağlamak
açısından, büyük önem taşımaktadır.
Tutum ve davranışlarda değişiklik yaratma olasılığı (+++): Araştırma projesi sürdürülebilirlikle ilgili olan bölümlerin izleyiciler üzerinde tutum ve davranışlarını değiştirmeye yönelik bir etkisi olup olmadığı gösteren net bir kanıt elde etmemiş olsa da,
olumlu etki yaratma olasılığı konusunda programda ciddi bir potansiyel olduğu düşünülmektedir. Bu durum, özellikle sürdürülebilirlikle ilgili konuları olumlu bir yaklaşımla
ve daha fazla bilgi alış-verişi yapma fırsatlarıyla birlikte aktarıldığında geçerli olabilmektedir. Bunun bir örneği olarak, Welt der Wunder’in Freiburg Öko Enstitüsü’ndeki
“Eko En İyi 10” projesi hakkında yaptığı program gösterilebilir. Bu programda izleyicilere konuyla ilgili daha fazla bilgi alabilecekleri, videolar görebilecekleri ve başkalarıyla sohbet edebilecekleri ortamlar hakkında önemli miktarda kaynak sağlamıştır.
3.2.2 Echt Elly (uluslararası iyi uygulama örneği)
Genel tanım
Echt Elly, Hollandalı bir bölgesel eğitim yayıncılığı şirketi olan ETV.nl tarafından yaratılan ve yayınlanan bir sürdürülebilirlik realite programı. Echt Elly aynı zamanda,
Hollanda’da devletle yapılan bir sürdürülebilirlik ortaklığı kapsamında gerçekleşen ilk televizyon realite programıdır. Program izleyicilerin sürdürülebilir tüketim alışkanlıkları geliştirmelerini desteklemeyi amaçlamaktadır. Bu nedenle, şimdiye kadar
yayınlanan programlarda, benzin, enerji ve su tüketimiyle birlikte ürün, hizmet ve
hatta atıkların sürdürülebilirlik unsurları ele alındı.
2007 yılında, ETV.nl yayıncıları, Rotterdam çevresinde yaşayan ve sosyo-ekonomik
olarak çok iyi durumda olmayan vatandaşların (1) tükettikleri ürünlere ve bunları
nasıl tükettiklerine, ek olarak (2) bu davranışlarının çevresel etkilerine önem vermediklerini fark etmeye başladı. Bu tür gözlemler sonucunda da, böylesi durumları
olumlu anlamda değiştirmeye destek olacak bir televizyon programı oluşturulması
fikri gelişti.
Bunun üzerine ETV.nl, sürdürülebilir tüketim konularına odaklanan ve televizyonda
yayınlanacak realite programı için bir hibe teklifi hazırladı. Amaç, alt sosyo-ekonomik
26
www.scp-centre.org
gruplara dahil hedef kitle izleyicileri tarafından çok sevilen realite programı yapısının
gücünden faydalanmaktı. Hollanda Federal Sağlık, Refah ve Spor Bakanlığı, Ocak
2008’de programın yayınlanması için gerekli hibeyi onayladı.
Bağımsız metin yazarlarının önerisi üzerine ETV.nl, programın tasarımını meşhur
birisi etrafında oluşturmaya karar verdi. Bunun üzerine yapımcılar, hedef grup
tarafından çok sevilen Elly Lockhost’u programa dahil ettiler. Elly Lockhost programda
izleyicilere kendi gündelik hayatında sürdürülebilir tüketim konusunda neler yaptığını
gösterdi. Kullandığı ürünler ve hizmetler, içtiği su, enerji tüketimi, ulaşım konusunda
neler yaptığı ve atıklarını nasıl geri dönüştürdüğü programda ele alınan konular oldu.
Devlet de programa belli konularda bilgi ve geribildirim aktararak destek olmaya
devam etti. Ayrıca, sürdürülebilir tüketim konusunda ek bilgi, kaynak ve öğrenme
materyallerine de ETV.nl’nin internet sayfasında yer verildi.
Paydaşlar
Ortaklık kapsamında devleti, Echt Elly programına kısmi finansman desteği veren,
Federal Sağlık, Refah ve Spor Bakanlığı temsil etti18. Buna ek olarak devlet, programla ilgili geribildirim sağlanması, sürdürülebilirlik konusunda paydaşların desteklenmesi ve öğretici materyallerin oluşturulması konularında da destek vermeye devam etti. Rotterdam Şehri, Echt Elly inisiyatifinin araştırma ve değerlendirme unsurlarını finanse etti. Medyayı temsilen, metin yazarları ve yayıncılar, Elly Lockhorst’la
birlikte programın oluşturulması kapsamında projeye dahil oldular.
Dört adet bölgesel eğitim merkezi, ortaklığa STK paydaşları olarak katıldılar.
Bu merkezler, Albeda Koleji (Rotterdam), De Mondriaan onderwjsgroep (Den
Haag), Amsterdam’daki bölgesel eğitim merkezi ve Miden Nederland’dı (Utrecht).
Paydaşların rolü Echt Elly’de yer alan hikayeler konusunda geribildirim vermekti.
Buna ek olarak merkezler, projedeki öğretici malzemelerin geliştirilmesi ve hedef
gruplar içinde sürdürülebilir tüketimi teşvik etme konularında liderliği üstlendiler.
Bir medya pazar araştırmaları şirketi olan MetrixLab projeye özel sektör paydaşı
olarak katıldı. Şirket, planlama sürecinde Echt Elly programı ile ilgili araştırma bilgilerini biraya getirme ve özetleme çalışmalarını yürüttü.
Hedef grup
Echt Elly’nin hedef pazarı, ETV.nl’nin düşük sosyo-ekonomik altyapıya ve göçmenlik
geçmişine sahip, Hollanda’nın belli bir bölgesinde, sosyal açıdan zayıf topluluklarda yaşayan izleyicilerin bulunduğu bir yayın bölgesiydi. Genç ve orta yaş grupları
program için özellikle önem taşıyordu. Bu nedenle, kaynak tüketimini azaltmak, para
tasarrufu yapmak ve sunucu Elly Lockhost’unkine benzer bir yaşam tarzı geliştirmek
gibi konularda, gündelik hayatta ilişkin ipuçları vermek, tavsiye ve önerilerde bulunmak için özellikle çaba sarf edildi.
18 Detaylar için Ek 5’te sunulan iyi uygulama örneklerindeki “Medya sistemi ve yasal düzenlemelerin kısa tanımı” bölümüne
bakınız.
27
www.scp-centre.org
Değerlendirme
Kapsam (+): Echt Elly’nin bölgesel tanıtım ve basında yer alma oranı oldukça iyi
olmasına rağmen program Hollanda’da geniş bir izleyici kitlesine ulaşamadı. Buna
rağmen, yaklaşım büyük bir başarı olarak değerlendirildi. Bu nedenle, Echt Elly’ye
benzer ulusal bir eğlence programı geliştirilmesi halinde hedef izleyici gruplarına
erişim açısından önemli bir potansiyele sahip olacağı düşünülmektedir.
Duygusallık (++):Echt Elly’de verilmeye çalışılan sürdürülebilirlik mesajlarının kişiselleştirilmiş duygular üstünde bir vurgusu söz konusudur. Duyguların da yardımıyla,
sürdürülebilirlikle ilgili mesajlar hedef grup açısından çok daha etkili ve olumlu olabilmektedir. Bu da, izleyicilerin sürdürülebilir tüketim alışkanlıklarını benimsemelerini
ve günlük yaşamlarına entegre edebilmelerini sağlamaktadır.
Güvenilirlik (+++): Echt Elly’nin başarısında, izleyiciler açısından verilen sürdürülebilirlik mesajlarının güvenilirliği büyük rol oynamıştır. Böylesi bir güven duygusunun
varlığı büyük oranda programın sunucusu Elly Lockhost kendisi ve onun izleyiciler
tarafından benimsenme düzeyinden kaynaklanmaktadır.
Anlaşılırlık (+++):Echt Elly, izleyicilerin günlük hayatlarında kendi başlarına kolaylıkla uygulayabilecekleri bilgiler vererek, onlara başarılı bir şekilde ulaştı. İzleyicilere
aynı zamanda programda verilen bilgileri gözden geçirme ve indirme olanakları da
sunuldu.
Tutum ve davranışlarda değişiklik yaratma olasılığı (+++): Echt Elly programıyla
birlikte verilen mesajların izleyiciler üzerindeki etkisi de değerlendirildi. Elde edilen
sonuçlara göre, izleyicilerin üçte biri programdan yeni bir şeyler öğrendiklerini ve
neredeyse yarısı da günlük hayatlarında bir şeyleri değiştirdiklerini ifade ettiler19. Bu
sonuç ışığında tutum ve davranışlarda değişiklik yaratma olasılığının yüksek oldu
düşünülmektedir.
3.3 Basılı medya ve internetten seçilen iyi uygulama
örnekleri
3.3.1 Utopia (ulusal iyi uygulama örneği)
Genel tanım
Utopia, Almanya’daki en popüler web 2.0, sürdürülebilir tüketim ve yaşam tarzı platformudur. Eski bir reklam ajansının yönetim kurulu başkanı olan Claudia Langer, bu
online platformu, 2007 yılında özel bir girişim olarak başlattı. Platformun amacı,
mümkün olduğunca çok sayıda insanı daha sürdürülebilir yaşam tarzları benimsemeye ikna etmekti. Platformun sloganı “... ve başlıyoruz” olarak belirlendi. Bunun
19 Kaynak: Alleman, T.; de Koning, S.; Berndsen, N. (2009): Evaluatie-Onderzoek Echt Elly!, matrixlab 2009 (sadece özel istek
üzerine mevcut).
28
www.scp-centre.org
nedeni, Utopia platformuna katılan insanların tüketici davranışları açısından değişmeyi kendilerinin istediğini, yasal düzenlemelerin böylesi bir değişimi yaratmasını
beklemeden ifade etmekti,
Girişim için önce basılı bir dergi yayınlanması planlanmıştı. Ancak Langer ve ekibi,
daha büyük bir hedef gruba erişimi sağlayacak daha modern ve uygun bir zemin
oluşturduğu düşüncesiyle, interaktif bir web 2.0 platformu oluşturmaya karar verdiler.
Utopia, sürdürülebilir yaşam tarzlarına geçiş sürecini izleyicileri için mümkün olduğunca kolay ve eğlenceli hale getirmeye çalışan bir ortamdır.
Utopia takipçilerine, herkesin ücretsiz olarak katılabileceği sanal bir toplulukla birlikte,
önemli miktarda sürdürülebilirlik haber ve bilgi kaynağı sunmaktadır. Kullanıcılar platforma üye olduktan sonra kendi kişisel profillerine oluşturabilir ve diğer üyelerle fikir
alış-verişi yapabilirler. Kullanıcılar aynı zamanda Utopia ekibi tarafından oluşturulan
içerik konusunda yorum yapabilir, kendi içeriklerini oluşturabilir (örneğin, sürdürülebilir
ürünlerle ilgili tecrübe paylaşımı, sürdürülebilir yaşam tarzları hakkında yorum yapma), diğer üyelerden tavsiye isteyebilir, onlara sorular sorup, başkalarının sorularına
cevap verebilir, çeşitli konu başlıkları hakkında forumlara katılabilir, yeni forumlar yaratabilir veya platformda temsil edilen bazı işletmelerle iletişime geçebilirler.
Utopia, sürdürülebilir tüketim ve yaşam tarzlarının birçok boyutu konusunda çeşitli
pratik öneriler vermektedir. Kullanıcılar burada ürünler ve sürdürülebilir davranışlar
konusunda güvenebilecekleri bilgilere ulaşabilmektedir. Platform, 2009 yılı sonu civarında, bir insan hayatının neredeyse tüm boyutlarını kapsayacak 60 civarı öneriyi
kullanıcılarına sunmuş olmayı planlamaktadır. Özel olarak finanse edilen ve yönetilen Utopia, bu yapısıyla sürdürülebilir yaşam biçimleri konusunda toplumların eğitilmesinde özel kuruluşlarında rol alabileceğinin altını çizmektedir.
Utopia web sitesi sürekli olarak güncellenmekte ve böylece kullanıcılarına siteyi düzenli olarak ziyaret etmeleri için bir neden vermektedir. Utopia aynı zamanda düzenli
olarak Greenpeace, Doğal Hayatı Koruma Fonu (WWF) gibi STK’lar veya özel işletmelerle işbirliği içinde yeni kampanyalar da düzenlemektedir. Her ay sürdürülebilir
bir yaşam biçimine dair farklı bir unsur detaylı olarak ele alınmaktadır. Çekici sürdürülebilir ürünler göstererek ve ilginç insanları bu konularda rol modelleri olarak
kullanarak Utopia, kullanıcılarını daha sürdürülebilir yaşam tarzları benimsemeleri
konusunda teşvik etmeye çalışmaktadır.
Web sitesinin yanı sıra Utopia, kullanıcılarına bir dizi başka çevrim dışı araçlar da sunabilmektedir. Almanya’nın dokuz ayrı şehrinde Utopia kullanıcıları için düzenlenen
yerel toplantılar ve bir de hayatlarında önemli değişiklikler yapanlara Utopia ödüllerinin verildiği yıllık genel bir Utopia konferansı bulunmaktadır. Utopia, Bayan Langer
tarafından reklam gelirleriyle birlikte özel olarak finanse edilmektedir. Bu gelirler halihazırda sadece işletme masraflarını karşılamakla birlikte, gelecekte elde edilebilecek
ek gelirin Utopia tarafından kurulacak bir vakfa yönlendirilmesi de planlanmaktadır.
29
www.scp-centre.org
Paydaşlar
Utopia stratejik ortaklıklar geliştirmenin ne kadar önemli olduğunu farkındadır.
Dolayısıyla sürekli olarak, siyasi kurumlar haricinde, çok farklı alanlardan farklı paydaşlarla ortaklıklar geliştirmektedir. Utopia platformlarının ciddi bir toplumsal öğrenme ortamı olduğunu bilmekle birlikte, tüketici rehberleri oluşturma gibi çalışmalar
için kamu fonlarına başvurmayı düşünmemektedir. Ancak Utopia, oluşturduğu ürünleri ve tavsiyeleri sağlam araştırmalar temeline oturtmak amacıyla Öko Enstitüsü,
Wuppertal Enstitüsü ve Potsdam Enstitüsü gibi kurumlardan uzmanlarla çalışmaktadır. Utopia aynı zamanda doğa+kosmos veya Die Zeit oder Jetz.de gibi medya
paydaşlarıyla da (a) içerik paylaşımı, (b) yeni yaklaşımlar geliştirme ve (c) sürdürülebilirlik farkındalığını arttırma amacıyla ortalıklar yapmaktadır.
Utopia’nın özel sektör ortakları arasında, sürdürülebilir ürünler ve benzeri programlar konusunda aktif Otto, Hess Natur, GLS Bank ve Henkel gibi işletmeler
bulunmaktadır. Bu işletmeler Utopia için devamlı birer sponsor konumundadırlar.
Yani, platformu reklam, tüketici diyalogları ve piyasa araştırmaları gibi kendi pazarlama iletişim faaliyetleri için kullanmanın karşılığı olarak, bu işletmeler Utopia’yı
finanse etmektedirler. Utopia, kar amacı olan özel bir işletme olduğundan aynı zamanda web sitesini reklam amaçlı kullanan başka işletmelerle de geçici ortaklıklar
yapabilmektedir. Utopia ile bağlantısı bulunan STK’lar halihazırda Greenpeace,
Doğal Hayatı Koruma Fonu (WWF) ve BUND’dur. Bu kuruluşlar Utopia’yı kampanyaları konusunda bilgi dağıtmak için ek bir platform olarak kullanmaktadırlar.
Bunun karşılığında da, web sitesindeki varlıkları, çevreci kullanıcıların gözünde
Utopia’nın güvenilirliğini arttırmaktadır.
Hedef grup
Utopia’nın halihazırda 43.000 kayıtlı üyesi ve günlük 180.000 ziyaretçisi bulunmaktadır. Bu da Utopia’yı Almanya’nın en çok ziyaret edilen web sitelerinden biri
haline getirmektedir. İlk kurulduğunda Utopia sadece zaten sürdürülebilirlik konusunda bilinçli olan tüketicilerin dikkatini çekmekteydi. Ancak platform şimdi çok
farklı tarzlardan kullanıcılara hizmet vermektedir. Site kullanıcılarının birçoğu aynı
zamanda LOHAS oluşumuna da dahil olan insanlardır. LOHAS oluşumu, tüketim
konusunda olumlu yaklaşımlara sahip olup, bunu daha sürdürülebilir biçimlerde
yapabilme konusunda yeni yollar arayan kişilerden oluşmaktadır. Kullanıcıların
çoğu Utopia sitesini yaşam tarzlarını değiştirmeye hazır oldukları için ziyaret etmekte ve platformda kullanabilecekleri pratik bilgilerle birlikte günlük hayatlarını
değiştirmelerini sağlayacak somut adımlar konusunda bilgi bulabilmektedirler.
Utopia hedef grubu sosyal veya eğitimsel olarak net bir biçimde tanımlanamamaktadır. Ancak, gelir ve eğitim anlamında orta ve üst sınıflara doğru, az da olsa eğilim
olduğu göze çarpmaktadır.
30
www.scp-centre.org
Değerlendirme
Kapsam (+++): Utopia yaklaşımı son derece başarılı olmuştur. Kullanıcı sayıları sürekli artmakta, basında sürekli olumlu biçimde anılmakta ve önemli miktarda işletme,
platforma reklam vermek istediklerini ifade etmektedir.
Duygulara yönelik olarak (++): Utopia’nın kullanıcılarına hitap etme açısından
oldukça etkileyici bir (olumlu, stil sahibi, moda) yaklaşımı mevcuttur. Utopia bir
yandan sürdürülebilirlik kavramının içini gerçek yaşamla doldururken diğer yandan
kullanıcılara stil sahibi, modern, eğlenceli bir yaşam tarzı sunmaktadır. Böylelikle
aksi halde sürdürülebilir bir yaşam tarzıyla ilgilenmeyecek olan yeni bir hedef grubun
da ilgisini çekebilmektedir.
Güvenilirlik (+++): Utopia başarısının ardındaki nedenlerden bir tanesi de yüksek
seviyedeki güvenilirliktir. Bu da, Utopia ekibinin özeni ve platformda sunulan bilgi ve
öneriler için tanınmış uzman ve kurumlarla yapılan işbirlikleri sayesinde oluşmaktadır.
Tutum ve davranışlarda değişiklik yaratma olasılığı (+++): Utopia sürdürülebilir
bir yaşam tarzını kolay hale getirmektedir. Bunu da pratik “kullanılabilecek haberler”
vererek ve sürdürülebilir olmak için atılacak somut adımları anlatarak sağlamaktadır.
Böylelikle platform, davranışlarda değişiklik yaratma konusunda yüksek bir olasılığa
sahip olmaktadır.
Gelecekte meydana gelebilecek gelişmeler
Utopia yakın zamanda, Mayıs 2009’da, platformunun yeni bir versiyonunu devreye
soktu. Bu yenilenmenin amacı kullanıcıları daha katılımcı hale getirmek ve kullanıcılar grubuyla birlikte davranışlarına daha fazla vurgu yapmaktı. Platformla ilgili başka
gelişme planları da bulunmaktadır. Bunlara Utopia Etkinlikleri (ticari fuarlar, sergiler,
çalıştaylar), basılı bir dergi ve kitapla birlikte, bir Utopia alış-veriş noktası (internet
üzerinde ve gerçekte) fikirleri dahildir.
3.3.2 The Guardian (uluslararası iyi uygulama örneği)
Genel tanım
The Guardian, İngiltere’deki en popüler günlük gazetelerden bir tanesi ve sosyal
adalet konularını ele almak gibi çok eskiye dayanan bir geleneğe sahiptir. Aynı zamanda 1970’lerden beri çevreyi ilgilendiren konuları gündeme getirme konusunda
lider bir rol oynamaktadır. O dönemlerde, The Guardian çevre konularını takip eden
bir muhabir istihdam eden ilk gazete oldu ve 1980’lerin sonunda da gazetedeki ilk
düzenli çevre bölümünü yayına soktu. Son yıllarda çevreyle ilgili sorunlar artmaya
başladıkça hem The Guardian hem de onun Pazar günleri yayınlanan kardeş gazetesi The Observer’ı yayınlayan Guardian News & Media (GNM) yayıncılık, çevre
konularını temel kapsam alanlarından bir tanesi olarak ele almaya karar verdi.
The Guardian’ın sürekli çevre konularını ele alıyor olması GNM’nin sürdürülebilirlik
stratejisinin bir parçasıdır aslında. Böylesi bir strateji, medya endüstrisinde ilk defa
bir üst yönetim tarafından geliştirilmiş oldu, GNM aynı zamanda, İngiltere sürekli
31
www.scp-centre.org
ekolojik, sosyal ve etik konuları gündeme getirme konusunda kendini sorumlu hisseden ilk yayıncılık şirketidir. Ayrıca GNM, “medya endüstrisinde sürdürülebilirlik
konusunda lider olma” amacıyla, doğrudan üst yönetime rapor veren bir ticari sürdürülebilirlik ekibini kuran ilk işletme de oldu.
Haziran 2009’dan önce The Guardian’ın haftalık olarak çevre ve etik yaşam konusunda düzenli olarak haber ve yorumlar yayınlayan bir çevre sayfası vardı. Ancak,
çevre konularındaki içerik yoğunluğu nedeniyle bu bölüm artık sadece internette
yayınlanmaktadır. Öte yandan, su veya sağlık gibi özel sürdürülebilirlik konularını
yıl boyunca ayrıca ele alan ekler yayınlanmaya devam etmektedir. GNM’nin çevre
stratejisi, çevre konularında kaliteli aktarım yapma konusunda yeterli alan ve baskı biçimleriyle artık sınırlanmayan The Guardian çevre web sitesini (www.guardian.
co.uk/environment), yaklaşımının merkezine koymaktadır. Web sitesinin diğer bir
avantajı da çevresel konularda küresel ilgi sağlama bakımından ciddi anlamda geniş
ve uluslararası bir kitleye erişebiliyor olmasıdır. The Guardian’ın çevre konularını ele
alan web sitesi, bu kapsamda dünyanın en iyi kaynaklarından biri olma amacıyla,
2006 yılının sonbaharında yayınlanmaya başladı. Böylesi bir amacın gerçekleşmesini sağlamak için de çevre ekibi ikiye katlanmış ve çevre muhabirleri dünyanın farklı
noktalarına gönderilmişti. Küresel boyutta bakıldığında www.guardian.co.uk web sitesi, internet üzerinden altıncı en çok okunan gazetedir.
The Guardian’ın çevre konularını ele alan sitesi daha çevreci yaşam biçimleri konusunda pratik tavsiyelerden ciddi anlamda bilimsel açıklamalar içeren makalelere
kadar çok farklı çevresel konularda detaylı ama okuması kolay bilgi sunan, önemli
ve büyük bir veritabanı haline geldi. Kullanıcılar sitede yorum yapma konusunda
sürekli olarak teşvik edilmekte ve sıklıkla da bunu yapmaktadır. İnternette yayınlanan diğer gazetelerin aksine, kullanıcı yorumları tüm içerikleriyle yayınlanmaktadır.
The Guardian’ın çevre sitesi ilgi çekici ve modern bir tasarıma sahip olmakla birlikte
video, ses ve görüntü gibi multi-medya araçlarından da zekice faydalanmaktadır.
Web sitesinde bazı yeşil bloglar, kimi zaman komik biçimlerde, bazı yorumlar yapabilmektedir. Web sitesi aynı zamanda kullanıcıların farklı konuları tartışabildikleri
bazı forumlar da bulundurmaktadır. The Guardian çevre konularını ele alan web siteleri arasında bir de uluslararası bir ağ çalışması başlattı. Böylelikle, ağ ortaklarından kendi sitesine makale ve içerik aktarabilmektedir. Bu yolla The Guardian, the
Environmentalist gibi uzman bir kuruluşun bilgilerini kullanıp, karşılığında da onlara
erişim kitlelerini genişletme imkanı tanımaktadır.
Paydaşlar
The Guardian bugüne kadar medya sektöründen farklı ortaklarla stratejik ortaklıklar oluşturdu. The Guardian’ın Çevre Ağı halihazırda, çevre konularını ele
alan 17 ortak siteden oluşmaktadır. Söz konusu ağ, içerik paylaşımı anlaşmalarına dayanmaktadır. Gelecekte araştırma sektöründen paydaşlarla işbirliği yapma
32
www.scp-centre.org
planları da bulunmaktadır. Böylelikle iklim değişikliğinin önemli unsurları konusunda
bilgi ve istatistikle birlikte medyada ele alınışları konusunda bir veritabanı oluşturulması düşünülmektedir.
Hedef grup
The Guardian çoğunlukla liberal yaklaşımları olan iyi eğitimli kişiler tarafından okunmaktadır. Bunların çok büyük bir çoğunluğu da orta sınıfa dahildir. İnternet okuyucularının ise dörtte biri civarı çalışan kesimden gelmektedir. Web sitesi “en çevrecilerden sadece hayatlarını biraz daha sürdürülebilir hale getirmek için küçük değişiklikler yapmak isteyen kişilere kadar herkese” ulaşmayı hedeflemektedir20.
Değerlendirme
Kapsam (+++): Her sayısı bir milyondan fazla okuyucuya ulaşan The Guardian,
İngiltere’nin üçüncü en çok okunan gazetesidir. Gazetenin erişimi internet aracılığıyla daha da artmaktadır. The Guardian’ın web sitesi, dünya çapında aylık olarak 25
milyon kullanıcı tarafından ziyaret edilmektedir. Bunların 390.000 kadarı web sitesinde çevre konularının ele alındığı bölüme bakmaktadır. Özellikle Amerika Birleşik
Devletleri’nde The Guardian, Bush yönetimi sırasında alternatif bir ses olarak popüler hale geldi.
Duygulara yönelik olarak (++): The Guardian hem tasarımında hem de kullandığı
dilde taze ve modern bir yaklaşım izlemektedir (İngiltere’de renkli basılan tek gazetedir). Bu da okuyucuları, büyük ihtimalle geleneksel gazete formatlarına oranla çok
daha fazla etkilemektedir. Web sitesi kullanıcılarına, bloglar aracılığıyla gazetecilerle
iletişim kurma ve tartışma gibi birçok olanak sağlamaktadır.
Güvenilirlik (+++): The Guardian, kaliteli gazetecilik ve standartları konusunda
çok iyi tanınmaktadır. Scott Trust’a ait gazete finansal olarak bağımsız ve böylelikle
dış baskılardan uzaktır (örneğin, reklam verenler). Bu da gazetenin güvenilirliğini
arttırmaktadır.
Tutum ve davranışlarda değişiklik yaratma olasılığı (+++): Okuyucular arasında
2008 yılında yapılan bir araştırmaya göre The Guardian/guardian.co.uk ‘de yer alan
çevre konuları, enerji tasarrufu, geri dönüşüm, çevreci ürünleri tercih etme, adil ticaret ve organik beslenme gibi alanlarda okuyucuların davranışlarını etkilemektedir.
Yine, araştırmaya göre, GNM markaları kullanıcılarının etik davranışları üzerinde de
etkili olmaktadır. Okuyucuların çok büyük bir kısmı GNM yayınlarının, bilgi paylaşımı
veya GNM’de öğrendiklerin ürünlerin savunuculuğunu yapma gibi davranışlar aracılığıyla kendilerini toplumda daha aktif hale getirdiğini ifade etmektedir.
20 Hilary Osborne, eski editör, guardian.co.uk/environment,
http://adinfo-guardian.co.uk/guardian-unlimited/sites/gu-environment.shtml
33
www.scp-centre.org
Gelecekte meydana gelebilecek gelişmeler
GNM’nin çevre konularını ele alma çalışmaları, uluslararası bir izleyici kitlesine erişebilmek açısından, gittikçe artan bir biçimde internet üzerinde yoğunlaşmaktadır.
Bununla birlikte, uluslararası boyutta daha da genişlemek ve yurtdışındaki çevre muhabirlerinin sayısını arttırmak yönünde de bazı planlar bulunmaktadır.
3.4
Sonuçlar
Mesaj 1: Medya ve tüketiciler sürdürülebilirliği fark etmiş durumdalar
Bir şeyler değişiyor... Sürdürülebilirlik konusunda yapılan tartışmalar medyaya ve kitle iletişim araçlarına, büyük ölçüde basılı olanlara olmak üzere, ulaşmış bulunmaktadır. Bu durum ulusal ve uluslararası boyutlarda gittikçe artan sayıdaki “yeşil” kampanyada ve çeşitli yayın kuruluşları tarafından basılan özel yayınlarda görülebilmektedir. Aşağı yukarı 2007 yılından bu yana, özellikle LOHAS (Sağlıklı ve Sürdürülebilir
Bir Yaşam Tarzı – Lifestyle of Health and Sustainabilitiy) hareketine dahil olan kişileri
hedef alan veya temel olarak sürdürülebilirlik konusuna odaklanan birçok özel yayının piyasaya çıkmaya başladığı görülmektedir21. Çevreci, adil ve eğlenceli tüketim
ürünleri hem tüketiciler hem de reklamcılar arasında önemli bir konu haline gelmiş
durumdadır. Televizyon yayıncıları da sürdürülebilirlikle ilgili birçok konuyu programlarına dahil etmeye başladılar.
Dünyanın her yerinde, sürdürülebilirlikle ilgili konuları izleyicilerine aktarmaya çalışan birçok eğlence formatı mevcuttur. Bu şekilde aktarılan basit ve anlaşılabilir
sürdürülebilirlik mesajları günlük yaşamların sürdürülebilir hale gelmesini sağlayabilmekte ve öğrenme süreçlerini tetikleme potansiyeliyle de tutum ve davranışlar
üzerinde etkili olabilmektedir. Almanya’da gittikçe artan miktarda eğlence programı
sürdürülebilirlik konularını ele almaya başladı. Bunun anlamı, aslında televizyoncuların sürdürülebilirlikle ilgili kolay ve eğlenceli bir yönü keşfetmiş olmalarıdır. Oysa
daha önceleri, bu “ağır” bir konu olarak nitelendirilmekteydi.
Medyadaki bu değişimin arkasında ne var? Batı dünyasının büyük bir bölümünde
değerler ve tutumlarda bazı değişimler yaşanıyor. Bu durum en net, Avrupa’dan
Amerika kıtasına sıçramak üzere olan, LOHAS (Sağlıklı ve Sürdürülebilir Bir Yaşam
Tarzı – Lifestyle of Health and Sustainabilitiy) hareketinde görülmekte. Yapılan bazı
araştırmalara göre, Almanya’nın %20’si, yani 10-12 milyon Alman, daha çevreci ve
sürdürülebilir bir yaşam tarzı talep eden bu harekete dahildir. (Schniedermeier 2008;
Wenzel 2007). Bir Porter Novelli araştırmasına göre de (Temmuz 2007), Avrupa’da
bu harekete dahil olan 49 milyon kişi vardır. Halihazırda Amerika’da bu harekete dahil
olanların sayısının 40 milyon civarı olduğu tahmin edilmekte ve bu sayılar gün geçtikçe artmaktadır. Yeni yapılan araştırmalar daha şimdiden LOHAS’ın Almanya’daki
katılımcı sayısının %44 olduğunu göstermektedir (Ipsos 2008).
21 Ek 5’te basılı yeni ürünler konusunda genel bir değerlendirme sunulmakta.
34
www.scp-centre.org
Tüketiciler, siyasilerin tüketim tarzları üzerindeki etkisini farkına varmaya başlıyorlar
ve buna karşılık onlar da tüketim tarzları aracılığıyla siyasilere baskı yapmak istiyorlar
(Brigtte/Gruner)22. Böylesi bir süreç içinde de sürdürülebilirlik konuları potansiyel birer
rating katilinden, çekici bir fırsata dönüşüyorlar; çünkü çevrecilik moda ve karlı girişim
haline geldi. LOHAS hareketine dahil kişilerin daha çok moda ve tarz belirleyici kişiler
olduğu söylenebilir. Bu nedenle de toplumdaki başka grupları da etkileyebiliyorlar.
Devlet kurumları halihazırda, medyada sürdürülebilirlik konularının ele alınışını geliştirecek ve derinleştirecek bir gündem belirlemek amacıyla, uzun vadeli bir strateji
kapsamında, çevreci bir eğilim göstermeye başlayan olan bu medya hareketinden
faydalanabilmiş değildirler23. Bu amaçla oluşturulacak herhangi bir stratejinin öncelikleri ve içeriği çok dikkatlice değerlendirilmek durumundadır.
Mesaj 2: Web 2.0 ve medya iletişim araçları arasındaki çapraz paylaşımlar
sürdürülebilirliğin teşvik edilmesi açısından çok temel bir zemin
oluşturmaktadır
Yapılan analiz, medyada sürdürülebilirliğin ele alınışının, felaket senaryolarından
interaktif bir biçimde hem daha az tüketilip hem de daha modern, dinamik ve çekici
bir yaşam tarzıyla daha sürdürülebilir olunabileceğini göstermeye kaydığını ortaya
koymaktadır. Bu, web 2.0 aracılığıyla gerçekleşen bir değişimdir. Sürdürülebilirlik konularının tartışılması ve davranış değişikliklerinin teşvik edilmesi açısından internet
çok uyun bir ortam oluşturmaktadır. Çevreci yaklaşımlar, platformlar, bloglar ve diğer
internet araçları sayesinde herkesi konuyu tartışmaya, öğrenmeye ve konuya katılmaya davet edebiliyorlar. Medya profesyonelleri de sanal iletişim ortamlarının etkisinin ve avantajlarının farkına vardılar. Dolayısıyla da, internet üzerinden televizyon,
podcast (oynatıcı yayın aboneliği) ve diğer sosyal paylaşım ortamları gibi araçların
gelişimine, yani “geleceğin medyasına”, yatırım yapılmaktadır.
Mesaj 3: Basılı medya ve internet medyası “iklim değişikliğini” diğer
sürdürülebilirlik konuları için bir giriş anahtarı olarak kullanmaktadır
Özellikle başlıca medya araçları arasında, sürdürülebilirlikle ilgili konular daha yeni
yeni gündeme gelmeye başlamışken, “iklim değişikliği” genel anlamda bu konular
için bir giriş ve başlangıç noktası olarak kullanılma eğilimindedir. Bir gençlik dergisi
olan Bravo, “Bravo yeşil oluyor” sloganıyla yürüttüğü sürdürülebilir baskı kampanyasını geliştirmeden önce okuyucuları arasında, onların önceliklerini anlamaya yönelik bir anket düzenledi. Anket sonuçları gençler arasında iklim değişikliğinin çok
önemsenen bir konu olduğunu gösterdi. Böylece Bravo bunu okuyucularına sürdürülebilirlik konusunun başka unsurlarını aktarmak için bir başlangıç noktası olarak
kullanmaya başladı.
22 Detaylı bilgi için 2.Bölüme bakınız.
23 Bölüm 4.1 böylesi bir strateji için öneriler içermekte.
35
www.scp-centre.org
Medyanın sürdürülebilirliği ele alışıyla ilgili diğer bir özellikle de konulara daha geniş kapsamlı olarak yaklaşılmaya başlanmış olması. Bu, Schwender/Schulz/Kreeb
(2008) tarafından yürütülen uzun dönemli bir çalışma sırasında ortaya çıkan bir eğilimdir. Çalışmayla Almanya’daki “Die Zeit” gazetesi ve daha sol eğimlili olan “Taz”
gazetesi tarafından ele alınan çevre konuları hakkında bir değerlendirme yapıldı.
Buna göre, gazetede yer alan çevre konularının kapsamı genişledikçe, sürdürülebilirliğin üretim ve ekonomik gibi sosyal unsurlarının gündeme gelmeye başlaması da
söz konusu olmaktadır.
Mesaj 4: Eğlence televizyonu sürdürülebilir yaşam tarzları ve tüketim
konularının aktarımı için tetikleyicilerden faydalanmaktadır
Eğlence televizyonu genellikle günlük hayatlarımız üzerinde etkili olabilecek sürdürülebilirlik konularını ele almak için kişiselleştirilmiş ve tematik tetikleyicileri kullanmaktadır. Bunun örnekleri ünlülerin (Echt Elly), kurgusal karakterlerin (Graslöwen
TV) ve “ağaç” ya da “temizlik malzemeleri” gibi özel konu başlıkların (Welt der
Wunder) kullanılması olabilmektedir. Bu tür tetikleyicilerin kullanımı özellikle sürdürülebilirlik konusuyla çok fazla ilgisi olmayan izleyicilerin dikkatini çekmek açısından
etkili olabilmektedir.
Mesaj 5: Eğlence televizyonu günlük hayata dair pratik tavsiyelere
odaklanmaktadır
Eğlence televizyonu, kullanılmakta olan tetikleyiciye bağlı olarak, sürdürülebilir
yaşam tarzları ve tüketim biçimleri konusunda ipuçları ve tavsiyeler verir. Bu
genellikle kişiselleştirilmiş bir şekilde yapılmaya çalışılır. Eğlence televizyonu, kişisel
düzeyde insanların akıllarında oluşan soruları ele alır ve kişilerin günlük hayatlarında uygulamaya koyabilecekleri unsurlara dikkat çeker. Örneğin, iklim değişikliğinin
önlenmesi ve enerji fiyatlarının gittikçe yükseliyor olması, bir kişinin yemesi gereken
uygun et miktarı veya araba kullanmanın yerine geçebilecek alternatifler konularında
olduğu gibi. Daha genel bir düzeyde, küreselleşmenin kişiler üzerinde etkileriyle birlikte, farklı etnik gruplarla birlikte yaşama veya yaşlanmakta olan bir toplumda neler
yapılması gerektiği de ele alınan konulardan olabilmektedir. Bunların herkes açısından, sürdürülebilirliğin zorlayıcı noktaları olarak düşünülebilecek, böylesi konulara
günlük yaşamda uygulanabilecek pratik çözümler önerebilmek tutum ve davranışlarda değişiklik yaratma potansiyelini de yükseltmektedir.
Mesaj 6: Sürdürülebilirlikle ilgili resmi stratejilerin medya kuruluşları,
yayıncılar, prodüktörler ve diğer benzeri işletmelerle entegrasyonu hala son
derece sınırlıdır
Medya kuruluşları davranış değişiklikleriyle sadece kar sağlama peşinde değiller.
Halihazırda birçoğu aktif bir biçimde tüketicilerini bu yönde teşvik etmekteler. Ancak,
sadece çok az sayıdaki medya kuruluşu, toplumdaki düşünsel liderlik sorumlulukları kapsamında, anlamlı ve sistematik stratejiler geliştirmektedir. Hem
36
www.scp-centre.org
Avrupa’da hem de dünyada, medya kuruluşları tarafından hazırlanan sürdürülebilirlik raporlarının sayısı hala son derece azdır. Varolan az sayıdaki sürdürülebilirlik
raporunu geliştirenler de işletmelerinin izleyici ve okuyucuların zihinlerinde bıraktığı
“düşünce izleri”nin yerine, daha kısıtlı bir bakış açısıyla sadece çevresel izlere odaklanmaktadır. Medyada yayın yaklaşımlarına sürdürülebilirliği entegre edebilmiş az
sayıdaki istisna arasında Guardian News & Media Ltd. (İngiltere), The New York
Times Company (ABD) ve Almanya’daki ARD veya WDR sayılabilir. Devletlerin, izleyicileri bilgilendirme ve eğitme konusunda toplumun düşünsel liderleri olarak sorumluluklarının bulunduğunu medya kuruluşlarına hatırlatabilmesi için birçok fırsat söz
konusudur. Ancak bu fırsatlar, medya kuruluşlarını sadece teşvik etme anlamında
değil, izleyicilere sürdürülebilirlik mesajlarının aktarılması kapsamında medyayı destekleyecek etkili mekanizmalar geliştirme doğrultusunda kullanılmalıdır.
Mesaj 7: Sürdürülebilirliğin teşvik edilmesi amacıyla medyayla ortaklıklar
geliştirilmesi büyük önem taşımaktadır
Medyayla yapılan ortaklıkların (medya, devlet, araştırma kurumları, özel sektör
ve STK’lar), sürdürülebilirlik mesajlarının aktarılması açısından son derece etkili birer araç olduğu görülmektedir.
Varolan ortaklıkların çeşitliliği ve faydalarını somut olarak gösterebilmek için çalışma
ekibi dört faaliyet alanı ve dört ortaklık biçimi belirledi. Bu çalışma boyunca karşılaşılan farklı medya ortaklıklarına ilişkin yapılandırılmış bir değerlendirme aşağıda
sunulmaktadır. Ele alınan ortaklıklar, bölüm 3.1’de anlatılan medya sektörü ve bölümler 3.2 ve 3.3’te değerlendirilen iyi uygulama örneklerinin arasından seçilmiştir.
Yapılan değerlendirmenin amacı, farklı ortakların birlikte çalışmasıyla medyada sürdürülebilirlik konusunun ele alınışına dair önemli noktalara dikkat çekmektir.
37
www.scp-centre.org
Tablo 1: Sürdürülebilirliğin farklı medya araçlarıyla iletişimi için potansiyel ortaklıklar
Ortaklıklar
Eğlence televizyonu alanında
potansiyel ortaklar ve rolleri
Basılı medya ve internette
potansiyel ortaklar ve rolleri
Sürdürülebilirlik
bilgi alış-verişi
Devlet kurumları, üniversiteler,
araştırma kuruluşları, STK’lar:
 Uzmanlık bilgisi ve pratik
örnekler verilmesi,
 Sürdürülebilirlik konusunu
ele alan metin, içerik yazımı
konusunda tavsiye.
Üniversiteler, araştırma
kuruluşları, STK’lar:
 Uzmanlık bilgisi,
 Sürdürülebilirlikle ilgili
içeriğin kontrolü.
Medya yapımcıları:
 Sürdürülebilirlik konusunda
doğru, özgün ve güvenilir bilgi
ve örnek alınması,
 Televizyon dünyası ve “hikaye
anlatma sanatı” konusunda
bilgi verme
Araştırma ve
geliştirme
İyi uygulama örneği:
Lindenstrasse
İyi uygulama örneği:
Utopia
Devlet kurumları:
 Araştırma projeleri için
finansal destek
Devlet kurumları:
 Araştırma projeleri için
finansal destek
Üniversiteler, araştırma
kuruluşları, özel piyasa
araştırması şirketleri:
 Sürdürülebilirlik mesajları
konusunda değerlendirmeler
yapmak.
TV yapımcıları:
 Hem prodüksiyon sürecinde
hem de yayın sonrasında
(örneğin, verilen mesajın etki
değerlendirmesi) program
akışının araştırma ortaklarıyla
paylaşılması (örneğin öndeğerlendirme için).
İyi uygulama örneği:
Grey’s Anatomy, Welt der Wunder
38
Medya yapımcıları:
 Sürdürülebilirlik konusunda
doğru, özgün ve güvenilir
bilgi ve örnek alınması,
 Sürdürülebilirlik mesajının
yayılması için bir platform
sağlanması.
Üniversiteler, araştırma
kuruluşları, özel piyasa
araştırması şirketleri:
 Sürdürülebilirlik
konularında araştırma
yapmak
Basılı medya:
Yeni araştırma sonuçlarının
kişiselleştirilmiş ve ilgi çekici
biçimde aktarılması.
İyi uygulama örneği:
-
www.scp-centre.org
Tablo 1: Sürdürülebilirliğin farklı medya araçlarıyla iletişimi için potansiyel ortaklıklar
Finansal destek
Devlet kurumlar, STK’lar, ticari
birlikle:
 Sürdürülebilirlikle ilgili
televizyon programının
sponsorluğu,
 Sürdürülebilirlik konusunda
medya araştırma projelerinin
desteklenmesi.
İşletmeler:
 Dergi, web sitesi, medya
kampanyası veya içerik
için eş sponsorluk,
 İşletmenin
sürdürülebilirliğiyle ilgili
belli bir alanda uzmanlık
bilgisi.
Üniversiteler, araştırma
kuruluşları, özel piyasa
araştırması şirketleri:
 Sürdürülebilir medya
araştırma projesi için
finansman sağlanması.
Öğrenme ve
eğitim
Medya yapımcıları:
 Sponsorluk desteğinin
alınması ve projenin
uygulanması.
Medya yapımcıları:
Eş sponsorluk desteğinin
alınması,
Pazarlama faaliyetleri için
platform temin edilmesi
İyi uygulama örneği:
Echt Elly
İyi uygulama örneği:
My Life, Utopia, Bravo
Devlet kurumları, STK’lar,
dernekler:
 Televizyondaki belli bazı
izleyici grupları, eğitim
kurumları, vs. için öğrenme ve
eğitim malzemeleri geliştirme..
 Televizyon programıyla ilişkili
düşünsel liderleri ve toplumu
(tartışma panelleri, etkinlikler,
vs., aracılığıyla) etkileme.
İşletmeler:
 Medya kampanyasıyla
ilişkili sürdürülebilirlik
konu başlığında okul
yarışmalarına sponsorluk
ve organizasyon.
Medya yapımcıları:
 Toplumu sürdürülebilirlik
konularına dahil etme.
Medya yapımcıları:
 Toplumu sürdürülebilirlik
konularına dahil etme.
İyi uygulama örneği:
Graslöwen TV
İyi uygulama örneği:
Bravo
39
www.scp-centre.org
4 Sürdürülebilirliğin Medyaya Entegrasyonu
için Yol Haritası
4.1
Devlet kurumlarının bakış açısı
Bölüm 3.4’te de değinildiği gibi sürdürülebilirlik konusundaki tartışmalar artık medyaya, hatta kitlesel medya araçlarına ulaştı. Ancak, bu olumlu gelişmelere rağmen
ne devlet kurumları ne de medya, sürdürülebilirlikle ilgili bilgileri yaymak için “gündem belirleme sürecine” girme potansiyellerini etkin bir biçimde kullanmakta ne de
ortamda verimli işbirlikleriyle elde edilebilecek sinerjiye dair bir kanıt bulunmaktadır.
Medyaya sürdürülebilirlikle ilgili konuların entegrasyonu konusunda halihazırda çok
az sayıda büyük çaplı faaliyet yürütülmektedir.
Sürdürülebilirlikle ilgili konular medya tarafından ele alınmaya başlanmış olsalar da
bu durum aslında son derece sınırlı ve muhtemelen oldukça uygunsuz bir biçimde
gerçekleşmektedir. Medyanın sürdürülebilirliği ele alış biçimi ne konunun aciliyetine
yetişebilmekte ne de gerekli değer değişimlerini sağlayabilmektedir. Medyanın sürdürülebilirlikle ilgili bilginin iletişimini sağlayabilmesi için sistematik, stratejik ve etkili
yaklaşımlara ihtiyaç duyulmaktadır. Farklı medya biçimleri içinde sürdürülebilirlikle
ilgili konuların sıklıkla yer almasını sağlayacak etkili ve tutarlı bir yol haritası geliştirilmesi için gerekli olan nedir?
Çeşitli medya formatlarında, sürdürülebilirlik konusunda bilgi aktarımını sağlayacak
bir yol haritası için gerekli olan bazı temel kriterler aşağıda sunulmaktadır:
1. Devlet kurumları lider rolünü üstlenmeli
Devlet kurumlarının, sürdürülebilirlikle ilgili bilginin iletişimini sağlayacak olanaklar
yaratılması açısından kilit bir rol oynama fırsat ve hatta sorumlulukları bulunmaktadır. İdeal olarak devletler, stratejik bir “gündem belirleme sürecinde” öncü rolünü
üstlenebilir ve medyada sürdürülebilirlik konularının ele alınması için teşvik edici konumda olabilir.
Devletler, medya kuruluşları ve muhtelif paydaşlarla ortaklıklar kurarak ve bu tür
ortaklıkları destekleyerek, hem gerekli sürdürülebilirlik içeriklerinin aktarımını hızlandırabilir hem de toplumun başka düzeylerinde gelişebilecek yenilikçilik ve değişim
süreçlerini tetikleyebilirler. Sürdürülebilirlikle ilgili konuların medyada ele alınışı stratejik olarak gerçekleştirilen bir süreç olduğu takdirde, bu durum ağır basan genel alt
yapı şartlarının değişimine katkıda bulunacak; bunu takiben de uzun vadede tüketici
davranışları değişecektir.
40
www.scp-centre.org
2. Devlet kurumları medyayla kurulacak ortaklık ve ağ geliştirme çabalarını
desteklemeli
Gerçek hayatta bir değişim sürecinin başlatmak amacıyla devlet kurumlarının farklı
paydaşlar arasında ortaklıkları teşvik ederek bir sinerji yaratmayı hedeflemelerinde
fayda vardır. Devlet kurumları için amaç, medya kuruluşları arasındaki sorumluluklar için yeni standartlar ve ilkeler yaratılmasını teşvik etmek olmalıdır.
Medyayla ortaklıklar geliştirilmeye başlanması sadece devlet kurumları için değil
aynı zamanda araştırma kuruluşları, STK’lar ve özel sektör için de fayda sağlamaktadır. Tüm taraflar için bu faydalar (a) bilgi, insan ve finansal kaynaklarına erişimin
artmasından, (b) güvenilirliğin güçlenmesinden ve (c) medya izleyicilerinde algılanışlarının değişmesinden kaynaklanır.
3. Medyada sürdürülebilirlikle ilgili sistematik bir yol haritası uygularken,
devlet kurumları farklı stratejiler uygulamalı
Sürdürülebilirlikle ilgili konuların medyada sıklıkla yer almasını sağlayacak etkili
ve tutarlı bir yaklaşımın uygulanması için farklı araçları olan farklı strateji alanları,
siyasi entiteler tarafından geliştirilebilirler. Bu strateji alanları ve ilgili araçları genel
bir yol haritasının parçaları olarak algılanabilirler. Ancak böyle bir durumda farklı
stratejiler birbirlerine atıfta bulunmalı, birbirleriyle uyumlu olmalı ve mümkün olan
en iyi sonucun elde edilmesini sağlamak için de eş zamanlı uygulamaya imkan
tanıyor olmalıdır. Söz konusu strateji alanları takip eden bölümde detaylı olarak
ele alınmaktadır.
4.2
Değişim için yeni stratejiler
Bu bölümde, yukarıda ifade edilen ön şartlar, bölüm 3’te yapılan analiz ve dört farklı
ortaklık türü temelinde, devletin farklı medya biçimlerine sürdürülebilirlikle ilgili konuların entegrasyonu için destekleyici bir rol oynamasını sağlayacak, dört temel
stratejik alan ele alınmaktadır. Daha sonra, bu stratejik alanlara duyulan ihtiyacın
arkasındaki gerekçeler de açıklanmaktadır.
Stratejik alan I: Sürdürülebilirlikle İlgili Bilgi Alış-verişi
Genel bir sorun olarak, ne medya kuruluşlarının liderleri ne gazetecilerin büyük bir
çoğunluğu ne de medya yapımcıları topluma sürdürülebilirlikle ilgili bilginin aktarımı
konusunda, bir aracı olarak sahip oldukları özel rol ve sorumluluğun farkındadırlar.
Daha da ötesinde, genellikle oldukça karmaşık olan sürdürülebilirlik konularına ilişkin detaylı bilgi eksikliği yaşanmaktadır. Oysa bu tür bilginin sağlayacağı bakış açısı,
konunun hem kalitesi hem de miktarı açısından doğru bir biçimde ele alınmasını
kapsamında bir ön şart teşkil etmektedir.
41
www.scp-centre.org
Siyasi liderler olumlu bir değişimin gerçekleşmesini istiyorlarsa, öncelikli hedef, medya kuruluşları, gazeteciler ve medya yapımcılarının sürdürülebilirlik ve onun toplum
için önemi konusundaki farkındalıklarının arttırılması olmalıdır. Dolayısıyla, gazeteciler için detaylı, karmaşık olmayan ve kolay erişilebilen sürdürülebilirlik bilgilerinin
sağlanması gerekmektedir. Bunlara ek olarak, kurumsal sosyal sorumluluk(KSS)
politikaları benimseme eğiliminde olan medyadaki karar merciileri, kurumsal sosyal
sorumluluk ve sürdürülebilirlikle ilgili konuları kendi yazı işleri içeriklerine dahil etme
konusunda muhtemelen daha istekli olacaklardır.
Bu nedenlerle temel bir stratejik alan Sürdürülebilirlikle İlgili Bilgi Alışverişi alanıdır. Buradaki amaç, sürdürülebilirlik konularının özenli ve yeterli bir biçimde ele
alınmasını sağlamak için gazetecilere ve medya kuruluşlarına detaylı ve geçerli bilgi
temin edebilecek kanallar oluşturmaktır. Kullanılabilecek potansiyel araçlar sürdürülebilirlik konusunda bir web portalının oluşturulması (bir basın ajansı gibi), düzenli
uzman toplantılarının yapılması, paydaşlarla diyalog etkinlikleri, tartışma panelleri
ve forumlar düzenlenmesi ve/ veya konularla ilgili önde gelen uzmanlara ilişkin bir
veritabanı yaratılması olabilir (bakınız bölüm 4.4).
Stratejik Alan II: Öğrenme ve Eğitim
Sürdürülebilirlikle ilgili konuların medyada ele alınışını hem miktar hem de kalite
açısından arttırabilmek için gazeteci ve medya yapımcılarının sürdürülebilirlikle
ilgili farkındalıklarını güçlendirecek öğrenme ve eğitim araçlarının yaratılması oldukça önemlidir. Sürdürülebilirlik konularının ele alınışlarını hem miktar hem de
kalite açısından arttırmak amacıyla faydalı bir strateji, medya temsilcileri için özel
olarak hazırlanacak detaylı ve tekrar eden eğitimlerin düzenlenmesi olabilir. Bu
durumda kullanılacak eğitim içeriğinin tanımlanması ve gerekli olan öğretim materyallerinin geliştirilmesi gerekmektedir. Aynı zamanda, medya kurumlarındaki
karar merciilerinin, kurumsal sosyal sorumluluk konularında farkındalık yaratmalarını desteklemek amacıyla da profesyonel gelişim olanaklarının oluşturulması da
önemlidir.
Bu durumda, eylemin ikinci temel stratejik alanı Öğrenme ve Eğitim olmaktadır.
Kullanılabilecek potansiyel araçlar özel çalıştay ve seminerler düzenlenmesiyle birlikte gazeteciler için burslar veya sürdürülebilirlik konularını ele alışlarına yönelik
ödüller içerecek akademik gazetecilik programları ve sürdürülebilirlik modüllerinin
geliştirilmesi olabilir (bakınız bölüm 4.4).
Stratejik Alan III: Mali Destek
Mali araçlar ve mali destek, sürdürülebilirlik içeriğinin farklı medya formatlarına entegrasyonunun kolaylaştırılması ve gerekli ortaklıkların ve araştırma faaliyetlerinin
desteklenebilmesi açısından büyük önem taşımaktadır. Yeterli mali kaynağın sağlanması halinde medya yapımcıları ve diğer paydaşlar arasında ihtiyaç duyulan
42
www.scp-centre.org
uzmanlığın yaratılması ve geliştirilmesi mümkün olabilir. Dolayısıyla, üçüncü temel
stratejik alan Sponsorluk ve Mali Destek olmaktadır. Bu alandaki potansiyel araçlar, medya programları veya araştırma projelerinin doğrudan finansmanı gibi çeşitli
mali destek mekanizmalarının oluşturulması olabilir.
Stratejik Alan IV: Araştırma ve Geliştirme
“Sürdürülebilirlikle İlgili Bilgi Paylaşımı” (stratejik alan I), “Öğrenme ve Eğitim”
(stratejik alan II) ve “Mali Destek” e(stratejik alan III) ek olarak, dördüncü stratejik
alan Araştırma ve Geliştirmedir. Bu stratejik alanda, medyada sürdürülebilirlik için
araştırma konularının belirlenmesini amaçlanmaktadır. Medyada ele alınan sürdürülebilirlik konuları ancak etkileri ve etki alanları somut olarak gösterilebildiğinde
gerçekten geliştirilebilir, iyileştirilebilir ve (mümkünse mali olarak) desteklenebilirler. Dolayısıyla, araştırma ve geliştirme araçları, tutum ve davranışlardaki değişimin çok önemli bir göstergesi ve hızlandırıcısı olarak hizmet ederler. Bu durum
sadece medya kullanıcıları için değil, aynı zamanda sürdürülebilirlik ve medya
girişimleriyle ilgili ortaklıklarda yer alan bütün diğer paydaşlar için de geçerlidir. Bu
stratejik alandaki potansiyel araçlar etki değerlendirme çalışmaları, sürdürülebilirlikle ilgili içerik analizi ve/veya medya ortaklıklarını değerlendiren uzman medya
komitesini de kapsar (bakınız bölüm 5).
4.3
Yol haritası – yeni stratejilerin adım adım uygulaması
Aşağıda sunulmakta olan matriste, eylemin dört temel stratejik alanı (strateji alanları I-IV,) uygulamadaki zorluk dereceleri ve olası uygulanma dönemleri dikkate alınarak sınıflandırılmaktadır (bakınız Şekil 2). Matrise göre Stratejik Alan I (sürdürülebilirlikle ilgili bilgi alışverişi), sürdürülebilirlikle ilgili konuların medyada yer almasının
sağlanma sürecine kısa vadede katkıda bulunurken, Stratejik Alan II (öğrenme ve
eğitim), kısadan orta vadeye, Stratejik Alan III (mali destek) orta vadenin üstünde ve
Stratejik Alan IV de (araştırma ve geliştirme) uzun vadede, bu sürece katkıda bulunur. Aşağıdaki şekilde stratejik alanlar uygulama zorluklarıyla beraber sağlayacakları
olası faydalar açısından incelenmektedir.
43
www.scp-centre.org
Şekil 2: Medyada sürdürülebilirliğin ele alınışını güçlendirebilecek bir yol
haritasının strateji alanları
4.4
Yol haritasının KRV’deki örnek uygulamaları ve tavsiyeler
Bölüm 4.3, sürdürülebilirliğin medyaya entegrasyonu için bir yol haritasının
dört temel stratejik alanını (Strateji alanları I - IV) açıkladı ve (1) sürdürülebilirlikle
ilgili konuların medyada etkin bir biçimde yer almasını sağlayacak gerekli başarı
unsur ve ön şartlarını, (2) sürdürülebilirliğin medyada yer alması için seçilen strateji
alanlarının ardındaki gerekçeleri, (3) strateji alanlarının uygulama zamanlarıyla ilgili
yönlendirmeleri ve (4) her bir stratejik alan uygulamasıyla elde edilebilecek değişim
seviyelerini ortaya koydu.
Bu bölüm, KRV’de sürdürülebilirliğin medyaya entegrasyonunu sağlayacak somut
bir uygulama planını, strateji alanları I ila IV kapsamında açıklamaktadır. Bunu yaparken de özellikle şu noktalara vurgu yapılmaktadır:
(1) strateji alanlarındaki proje konseptleri hakkında daha fazla detay,
(2) her bir stratejik alanın ve ilgili araçların neden gerekli ve faydalı olduğuna dair
bir gerekçe,
(3) her bir stratejik alan için araçlar ve faaliyetler,
(4) olası KRV ortakları, kilit yeterlikleri ve potansiyel rolleri,
(5) yol haritasındaki araçların tasarım ve uygulamaları için olası yollar.
44
www.scp-centre.org
Aşağıda sunulan Şekil 3, yukarıda 1’den 4’e kadar anlatılan strateji alanlarında geliştirilebilecek ve uygulanabilecek araç ve faaliyetler konusunda genel bir değerlendirme sunmaktadır.
Şekil 3: Sürdürülebilirliğin medyadaki ele alınışının güçlendirilmesi için yol
haritası ve araçları
KRV YOL HARİTASI
Stratejik Alan I
Stratejik Alan II
Stratejik Alan III
Stratejik Alan IV
Sürdürülebilirlikle
ilgili Bilgi Alışverişi
Yapılandırması
Eğitim ve Öğretimin
Desteklenmesi
Mali Desteğin
Teşviki
Araştırma ve
Geliştirmenin
Güçlendirilmesi
Web Portalı (hizmet odaklı
bir internet portalı aracılığıyla sürdürülebilirlikle ilgili
bilgilerin toplanması, sınıflandırılması, düzenlenmesi
ve dağıtımı)
Gazeteci ve medya yapımcıları için orta- kariyer
eğitimleri (örneğin, mesleklerinde sürdürülebilirlik konularını başarılı bir biçimde
nasıl ele alabileceklerine
dair seminer ve/veya çalıştaylar)
Sürdürülebilirlik konularıyla ilişkili faaliyetler için mali
destek aktiviteleri (örneğin,
hem program içerikleri kapsamında (“zihinsel izler”)
daha önceden yüksek “sürdürülebilirlik performansına”
hem de program tasarım ve
uygulama tecrübesine sahip (örneğin, ekolojik ayak
izi prodüksiyonları) medya
kuruluşlarına destek verilmesi)
Etki değerlendirmesi sürdürebilirlik formatlarının/mesajlarının, oluşum, gelişim
ve sonuç evrelerinin değerlendirilmesi (medya kullanıcıları üzerindeki etkilerii)
OLASI AKTİVİTELER
Düzenli
Toplantılar
ve
Tartışma Panelleri (sürdürülebilirlikle ilgili paydaş diyaloğun sağlanması)
Sürdürülebilirlikle ilgili öğrenme materyalleri (medyada ekolojik ve sosyal
konuların ele alınmasıyla
ilgili iyi örnekler / eğitlence
(education + entertainment
= edutainment / eğlenerek
öğrenme)
Sürdürülebilirlikle ilgili üniversitelerde
gazetecilik
programları / sürdürülebilirlik modülleri (üniversitedeki
gazetecilik programlarında
genç gazetecilere sürdürülebilirlikle ilgili bilgi aktarılması)
Medyada sürdürülebilirlik
gelişimi ve araştırma projeleri için mali destek (örneğin, hibe programları kapsamında proje teklifi çağrıları yapılması ve hibelerin
dağıtılması)
Sürdürülebilirlikle ilgili içeriğin analiz edilmesi medya
formatlarınınn analizi (örneğin, hangi sürdürülebilirlik
konusu, nasıl ele alınıyor?
Medya kullanıcılarına bu
şekilde hedef alınmış olmalarından neler öğrenebiliriz?)
Medya komitesi: medya
ortaklıklarının, belli ölçütlerinin, aktivitelerinin bir medya formatını oluşturması
sürecinin denetlenmesi ve
değerlendirilmesi (ortaklık
ve finansman konularının
onayı ve ortaklıkların değerlendirilmesi)
Destek sistemleri (diğer bütün faaliyetleri destekleyecek biçimde sürdürülebilirlikle yapılan çalışmaları ön
plana çıkaracak gazetecilik
bursları veya ödülleri)
Eğitmeni Eğit iletişim programı (sürdürülebilirlik uzmanları ve siyasetçilerin uzmanlıklarını medyaya doğru
biçimde aktarmalarının sağlanması)
Kısa vadeli
(1 yıla kadar)
Orta vadeli
(3 yıla kadar)
Orta vadeli
(3 yıla kadar)
ZAMAN
Uzun vadeli
(5 yıla kadar)
Yapılandırılmış bir değerlendirme oluşturmak amacıyla, söz konusu bütün stratejik
alanlar aşağıda kısaca analiz edilmektedir. Ancak bu noktada proje tanımları, mantıklar, araçlar, ortaklar ve seçilecek yolların kesin birer liste olmadığını vurgulamak
gerekmektedir. Bunlar daha çok KRV’ de uygulanabilecek olası bir yol haritası için
hazırlanmış bazı önemli nokta ve adımların altını çizmektedirler.
45
www.scp-centre.org
4.4.1 Stratejik Alan I: Sürdürülebilirlikle İlgili Bilgi Paylaşımı
Kavram ve yaklaşım
Kuzey Ren Vestfalya’da, sürdürülebilirlikle ilgili bilgi paylaşımını sağlayacak bir
ortamın geliştirilmesi ve çok paydaşlı bir medya topluluğunun oluşturulması. Bu
amaçla, bir Sürdürülebilirlik Web Portalı’nda (araç 1) sürdürülebilirlikle ilgili bilgileri
toplayan bir Basın Ajansı oluşturulmasını ve medya profesyonellerinin ihtiyaçlarının
karşılanmasına yönelik olarak düzenlenen paydaş diyalog etkinliklerinin (araç 2)
düzenlenmesini kapsayabilir.
Gerekçeler
 Gazeteciler/medya yapımcıları ve diğer paydaşlar arasında sürdürülebilirlikle ilgili konularda devam eden bir bilgi ve uzmanlık paylaşımını teşvik
edecektir.
 Medya ile sürdürülebilirlik bilgisi sağlayıcıları arasındaki iletişim boşluklarını
dolduran bir köprü görevini üstlenecektir ve böylelikle medya profesyonelleri arasında sürdürülebilirlik bilgisinin ele alınmasını teşvik edecektir. Farklı
ortaklar/ sosyal gruplar arasındaki iletişimin gelişmesini, bağlar kurulmasını
sağlayacak ve böylelikle medya temsilcileri arasındaki sürdürülebilirlik farkındalığını arttıracaktır.
 Önemli miktarda sürdürülebilirlik bilgisini bir araya toplayarak güvenilir ve
geçerli bilgiye erişimi sağlayacaktır.
Araçlar
ARAÇ 1 – Medya için bağımsız bir sürdürülebilirlik web portalı (Basın Ajansı)
Böyle bir yapı iki adımda oluşturulabilir. Uygulama için atılması gereken ilk ve en
önemli adım, medya için kullanışlı olacak bir formatta, sürdürülebilirlik konularıyla
ilgili bilgi ve başka internet bağlantılarının adreslerini içeren ve hizmet odaklı bir web
portalının geliştirilmesidir. Örneğin, web portalı aracılığıyla eğlence televizyonu yapımcıları ve/veya yeni gazeteciler (a) kendilerine kişiselleştirilmiş bilgi verebilecek
(verileri bir çerçeveye oturtan) ve/veya (b) eğlence formatında kullanılabilecek hikayeler konusunda tavsiyelerde bulunacak bilim adamlarına/uzmanlara erişebilecekler. Buna ek olarak web portalı, düzenli olarak RSS-Feed24, bülten, danışma ve acil
durum hatları gibi çalışmaları da destekleyebilir.
24 RSS-Feed, çeşitli internet siteleri tarafından yayınlanan haber vb. içeriğin tek bir ortamdan topluca izlenebilmesine olanak
sağlayan yeni bir içerik besleme yöntemidir. RSS – Real Simple Syndication, RDF Site Summary veya Rich Site Summary
(Zengin Site Özeti) kelimelerinin baş harflerinden oluşan kısaltmadır.
46
www.scp-centre.org
Bilgi, veri, hikaye ya da istatistik sağlamanın yanı sıra bu platform, sürdürülebilirlikle ilgili derlenen bilgilerin sosyal platformlar aracılığıyla da dağıtımını sağlayabilir
(örneğin, Facebook, StudiVZ, MySpace, Youtube, Twitter). Hatta bu portal, toplantı
ve/veya tartışma panelleri gibi başka faaliyetlerin tetikleyicisi ya da ev sahibi olabilir
(bakınız Araç 2). Portalda yer alan bilgiler araştırma kaynaklarından elde edilebilir. Örneğin verimlilik, biyolojik çeşitlilik, sağlık ve beslenme gibi konular burada yer
alabilir. Bu konulara ilişkin basit “ipuçları” geliştirilebilir. Bu ipuçlarına (1) konu ya da
sorunun yapısı, (2) konunun temelleri ve neden bir sorun haline geldiği, (3) nasıl ele
alınacağı ve (4) olası çözümlere ilişkin fikirler dahil olabilir.
İkinci adım olarak web portalı, medya yapımcılarına dağıtılmak üzere sürekli olarak
sürdürülebilirlikle ilgili farklı boyutlarda bilgi, haber ve hikaye toplayan, bunları sınıflandıran ve düzenleyen bir sürdürülebilirlik basın ajansına dönüştürülebilir. İnternet tabanlı
bu ajans, medya yapımcılarına geribildirim vermek amacıyla medya kullanıcılarının
“iyi hikaye ve örnekler” hakkındaki görüşlerini de almaya başlayabilir. Böyle bir basın
ajansının yapabileceği diğer faaliyetler de (1) portalda verilen bilginin ve kapsamının
uygunluğunu ve (2) yapılan çalışmaların medya yapımcıları ve izleyiciler üzerindeki
etkilerini teyid etmek amaçlı araştırmalar yürütmek (bakınız stratejik alan IV) olabilir.
ARAÇ 2 – Medya için etkinlikler ve ödüllerle birleştirilen toplantı ve tartışma
panelleri
Sürdürülebilirlik uzmanları, medya temsilcileri, izleyiciler ve diğer paydaşlar arasında iletişim kurmak amacıyla çok çeşitli paydaş diyalog etkinlikleri düzenlenebilir. Örneğin, sürdürülebilirliğin medyaya entegrasyonu konusunda yapılan başarılı
çalışmaları desteklemek için medya ödülleri geliştirilebilir. Sürdürülebilirlik konuları ve kurulan web portalını/basın ajansını çekici hale getirmek için gazetecileri,
medya yapımcılarını ve tüketicilerini hedef alan festivaller veya başka etkinlikler
düzenlenebilir.
Potansiyel ortaklar ve rolleri
(1) Gazeteciler/medya yapımcıları

Yayıncılar: WDR, RTL, SuperRTL, VOX’la birlikte bölgesel yayıncılar (örneğin, Kanal Avrupa veya NRW TV)

Radyo istasyonları: WDR2, Einslive, bölgesel istasyonlar: Avrupa (Duisburg),
Radyo Essen veya Radyo Bochum gibi.

Basılı medya: WAZ Mediengruppe, Bertelsmann veya coolibri (Bochum) gibi
KRV dergileri

Sanal medya ortamlarında çalışan gazeteciler
47
www.scp-centre.org
Muhtemel roller

Platform kullanıcıları olarak gazeteciler/medya yapımcıları, haberlerinde
veya programlarında kullanabilecekleri güvenilir ve geçerli bilgiyi talep edip
alabileceklerdir.
(2) Medyada sürdürülebilirlik ve araştırma kuruluşları










Deutsche Welle Akademisi

Wuppertal İklim, Çevre, Enerji Enstitüsü (Araştırma Grubu IV)
DJV – Alman Gazeteciler Birliği
ecmc Europäisches Zentrum für Medienkompetenz GmbH
Junge Presse NRW | Essen
Landesanstalt für Medien Nordrhein-Westfalen
Adolf-Grimme Enstitüsü
Netzwerk Zukunft Lernen/Projektgruppe Medienkompetenz
Duisburg-Essen Üniversitesi, İletişim Çalışmaları Enstitüsü
Initiative für Nachhaltigkeit, Duisburg-Essen Üniversitesi
UNEP / Wuppertal Enstitüsü Sürdürülebilir Tüketim ve Üretim Merkezi
(CSCP)
Muhtemel roller

Sürdürülebilirlikle ilgili uzman bilgisiyle medya paydaşlarına tavsiyelerde bulunulması, geçerli içerik bilgisinin temin edilmesi, program veya makaleler
için sürdürülebilirlikle ilgili olası konu önerileri yapılması, bilgilendirici çalıştay ve seminerlerden edinilen yeni bilgilerin dağıtılması.
(3) STK’lar


NUA – Natur und Umweltschutz-Akademie NRW
Landesarbeitsgemeinschaft Lokale Medienarbeit NRW e.V
Muhtemel roller

48
Platformun tanıtılması ve platform için danışmanlık yapılması, geçerli iletişim bilgilerinin sağlanması, program veya makaleler için sürdürülebilirlikle
ilgili olası konu önerilerinde bulunulması, bilgilendirici çalıştay ve seminerlerden edinilen yeni bilgilerin dağıtılması.
www.scp-centre.org
(4) Sponsorlar

WDR, RTL, SuperRTL, VOX, WAZ Mediengruppe, Bertelsmann-Stiftung,
Uto- pia, Filmstiftung Nordrhein-Westfalen
Muhtemel roller

Platformun eş finansmanı ve sponsorluğu.
(5) Devlet kurumları

Alman Çevre ve Doğa Koruma, Tarım ve Tüketici Hakları Bakanlığı (MUNLV)
Muhtemel roller


Sürdürülebilirlikle ilgili konularda kurum içi bilgilerin temin edilmesi
Platformun eş finansmanı ve sponsorluğu
(6) Medya tüketicileri / toplum


Başlıca medya tüketicileri
Sürdürülebilirlikle ilgili konulara ilgi duyan diğer paydaşlar
Muhtemel roller



Medyadaki içerik ve programlar konusunda geribildirim verilmesi
İçerikle ilgili yeni fikir veya kavramların önerilmesi
Paydaşlarla diyaloga girilmesi
Araçların tasarımı ve uygulaması için olası yollar
(1) Aşağıdaki amaçlar için farklı paydaşlarla başlangıç toplantıları yapılması:
(a) sürdürülebilirlik konusu paydaşların gündemine alma,
(b) kavram/fikir derleme,
(c) her bir ortağın potansiyel katkıları ve uzmanlığı konusunda daha fazla
bilgi edime.
(2) KRV gazeteci ve medya yapımcılarının sürdürülebilirlikle ilgili bilgi ihtiyaçlarının detaylı analizinin yapılması.
(3) Başlangıç toplantılarından elde edilecek sonuçlar ve mevcut analitik veriler
ışığında, eylem alanları ve paydaş rolleri de dahil olmak üzere (örneğin, çalışma grupları halinde), bütün araçların kavramsal çerçevesine, yapısına ve
detaylı içeriğine karar verilmesi.
(4) Araçların uygulanması ve gelişim sürecine katılım konusunda çeşitli paydaşları motive edecek destek sistemlerin oluşturulması.
49
www.scp-centre.org
4.4.2 Stratejik Alan II: Öğrenme ve Eğitimin Desteklenmesi
Kavram ve yaklaşım
KRV’deki gazeteciler, medya yapımcıları ve medya temsilcilerinin sürdürülebilirlikle
ilgili bilgilerinin geliştirilmesi. Böylesi bir amacın gerçekleştirilmesi için proje ekibi,
gazeteci ve medya yapımcıları için orta-kariyer programlarının oluşturulmasını (bakınız Araç 1), özgün öğrenme materyallerinin geliştirilmesini (bakınız Araç 2), gazeteciler ve medya yapımcılarının katıldığı sürdürülebilirlikle ilgili modüllerin dahil
edilmesini (bakınız Araç 3) ve etkili destek sistemlerinin geliştirilmesini (bakınız Araç
4) önermektedir. Proje ekibi aynı zamanda sürdürülebilirlik uzmanları, araştırmacılar
ve politik liderlerin medyayla etkili iletişim kurmasını sağlamak amacıyla “iletişim için
eğiticilerin eğitim programının” oluşturulmasını da tavsiye etmektedir.
Gerekçeler

Gazeteciler ve gazetecilik öğrencilerinin sürdürülebilirlikle ilgili bakış açılarının genişletilmesi ve sürdürülebilirlikle ilgili toplumsal farkındalık oluşturulması amacıyla, konunun medya tarafından uygun biçimde ele alınmasının
önemine dair bir anlayış geliştirilmesini sağlayacaktır.


Haber yapma becerilerinin ve mesleki tatminin iyileştirilmesi.
Gazeteci ve gazetecilik öğrencilerine farklı kariyer olanaklarının sunulması.
Araçlar
ARAÇ 1 – Gazeteci/medya yapımcıları için orta-kariyer eğitim fırsatları – böylelikle görevlerine devam etmekte olan gazeteci/medya yapımcıları için sürdürülebilirliği yaptıkları işe dahil etmelerini sağlayacak bilgi ve araçların temini için çalıştay ve
seminerler düzenlenebilir.
ARAÇ 2 – Sürdürülebilirlikle ilgili öğrenme materyalleri – bunlar eğitim/öğretim
kurumlarının ve/veya medya yapımcılarının kapasitelerini geliştirebilir ve güvenilir
bilgiye erişmelerini sağlayabilir. Eğitim materyallerinin, farklı medya türlerinin ve
mesleğinde faal olan medya profesyonelleri için yapılan orta-kariyer gelişim seminerleri veya üniversite bölümleri gibi farklı eğitim ortamlarının farklı ihtiyaçlarına hitap
edecek biçimde uyarlanması gerekecektir.
ARAÇ 3 – Sürdürülebilirlikle ilgili unsurların gazetecilik ve medya eğitim programlarına entegre edilmesi – böylelikle genç gazetecilere sürdürülebilirlikle ilgili
konuların, eğitimin can alıcı unsuru olarak başarılı bir biçimde ele almalarını sağlayacak sürdürebilirlik bilgi ve araçlarının verilmesi.
50
www.scp-centre.org
ARAÇ 4 – Etkili destek sistemleri – mümkünse başka araçları tamamlayacak
biçimde, sürdürülebilirlikle ilgili konuları başarılı biçimde ele alan gazetecilik bursları
ve ödüllerinin verilmesi.
ARAÇ 5 – Eğitimciyi eğit iletişim programı – Birçok sürdürülebilirlik uzmanı
ve siyasetçinin profesyonel uzmanlıklarını gazeteci ve medya profesyonellerinin
beklentilerini karşılayacak biçimde ifade edebilmelerini sağlayacak eğitimlere
ihtiyaçları vardır. Medyanın kendine has mantığı ve özgün iletişim ihtiyaçları
nedeniyle, medya profesyonelleri ve gazeteciler, karmaşık ve belirsiz bilgi yığınları
yerine, net ve odaklanmış mesajlara ihtiyaç duyarlar. Uzmanlar ve siyasetçilerin,
aktarmak istedikleri mesajın hedef grup tarafından anlaşılmasını sağlayacak
biçimde tasarlayabilmeleri konusunda kapasitelerini geliştirmeye ihtiyaçları vardır.
Bu konuda potansiyel bir fırsat, bilim veya sivil toplum sektöründen uzmanların,
sürdürülebilirlikle ilgili özel bir konuyu ele almak amacıyla, medya profesyonelleriyle
işbirliği yapmalarını sağlamak olabilir.
Potansiyel ortaklar ve rolleri
(1) Üniversiteler






FHM Bielefeld
TU Dortmund
Duisburg-Essen Üniversitesi, İletişim Çalışmaları Enstitüsü
FH Gelsenkirchen
FH/FHM/KHM Köln
FH Bonn-Rhein-Sieg
Muhtemel roller


Medya eğitimleri için programların/ modüllerin ortak olarak uygulanması
Sürdürülebilirlik uzmanlarıyla birlikte öğrenme materyallerinin geliştirilmesi
(2) Eğitim kurumları ve dernekler







Deutsche Welle Akademisi
DJV – Alman Gazeteciler Derneği
Junge Presse NRW | Essen
Landesanstalt für Medien Nordrhein-Westfalen
Adolf-Grimme Enstitüsü
Netzwerk Zukunft Lernen/Projektgruppe Medienkompetenz
Medienkompetenz-Netzwerk NRW
51
www.scp-centre.org






AIM Koordinationszentrum
Deutsche Hörfunkakademie Oberhausen
Deutsche Medienakademie Köln
RTL Journalistenschule für TV und Multimedia, Köln
Avrupa Eğitim ve Teknoloji Uzmanları Ağı (EENet)
sk stiftung jugend und medien, Köln
Muhtemel roller

Medya yapımcıları için çalıştay ve seminerler düzenlenmesine katkıda
bulunulması.

Sürdürülebilirlik uzmanlarıyla birlikte medya/gazeteciler için öğrenme materyallerinin geliştirilmesi.
(3) Günümüzdeki ve gelecekteki gazeteci/ medya yapımcıları

Yayıncılar: WDR, RTL, SuperRTL, VOX’la birlikte bölgesel yayıncılar
(örneğin, Kanal Avrupa veya NRW TV)

WDR2, Einslive gibi radyo yayıncıları; Avrupa (Duisburg), Radio Essen veya
Radio Bochum gibi bölgesel istasyonlar

Basılı medya: WAZ Mediengruppe, Bertelsmann veya coolibri (Bochum) gibi
KRV dergileri

Sanal medya ortamlarında çalışan gazeteciler
Muhtemel roller

Yeni ve orta kariyer fırsatları için profesyoneller bireysel olarak seminer,
çalıştay ve eğitim programlarına katılacaklardır.

Medya şirketleri çalıştay, seminer gibi faaliyetleri geliştirecek, uygulayacak
ve/veya bunlara sponsor olacaklardır; öğrenme materyallerinin geliştirilmesini sağlayacak ve başka paydaşlarla birlikte destek sistemlerinin oluşturulmasını destekleyeceklerdir.
(4) STK’lar ve NFP(Non-Profit Organization-Kar amacı gütmeyen kuruluşlar)’ler




52
NUA – Natur und Umweltschutzakademie NRW
NABU – Naturschutzbund NRW
BUND – Bund für Umwelt und Naturschutz, Landesverband NRW
CSCP – UNEP / Wuppertal Enstitüsü Sürdürülebilir Tüketim ve Üretim
Merkezi
www.scp-centre.org
Muhtemel roller

Medya ve akademik paydaşlara sürdürülebilirlikle ilgili bilgi ve uzmanlık
sağlanması.
(5) Devlet kurumları

Alman Çevre ve Doğa Koruma, Tarım ve Tüketici Hakları Bakanlığı (MUNLV)
Muhtemel roller

Sürdürülebilirlikle ilgili konularda kurum içi bilgilerin temin edilmesi (öğrenme
materyalleri)

Öğrenme materyallerinin geliştirilmesi için finansal destek
(6) Medya tüketicileri / toplum


Başlıca medya kullanıcıları
Sürdürülebilirlik konularıyla ilgilenen diğer paydaşlar
Muhtemel roller



Medyaya içerik konusunda geribildirim verilmesi
Anlatılacak hikayeler için fikir verilmesi
Paydaş diyaloglarına katılım
Araçların tasarımı ve uygulaması için olası yollar
(1) Aşağıdaki amaçlar için farklı paydaşlarla başlangıç toplantıları yapılması:
(a) sürdürülebilirlik konusu paydaşların gündemine alma,
(b) fikir ve görüş derleme,
(c) her bir ortağın potansiyel katkıları ve uzmanlığı konusunda daha fazla
bilgi edime.
(2) Yeni araçların geliştirilmesi amacıyla varolan öğrenme ve eğitim araçlarının
analiz edilmesi ve değerlendirilmesi.
(3) KRV gazeteci ve medya yapımcılarının sürdürülebilirlikle ilgili bilgi ihtiyaçlarının detaylı analizinin yapılması.
(4) Başlangıç toplantılarından elde edilecek sonuçlar ve analitik veriler ışığında,
eylem ve paydaş rolleri dahil olmak üzere (örneğin, çalışma grupları halinde), bütün araçların kavramsal çerçevesine, yapısına ve detaylı içeriğine
karar verilmesi.
(5) Araçların geliştirilme ve uygulanma süreçlerine katılım konusunda çeşitli
paydaşları motive edecek destek sistemlerinin oluşturulması.
53
www.scp-centre.org
4.4.3 Stratejik Alan III: Mali Desteğin Oluşturulması
Proje tanımı
Bu stratejik alandaki araçlar, özellikle farklı mali destek biçimleri (bakınız Araç 1) ve
medyada sürdürülebilirlikle bağlantılı araştırma – geliştirme projelerinin finansmanı
(bakınız Araç 2) aracılığıyla sürdürülebilirlikle ilgili konuların farklı medya türlerince
ele alınmasını amaçlamaktadır.
Gerekçeler

Medyadaki sürdürülebilirlik bağlantılı faaliyetler için mali destek sağlanması medya kuruluşlarının gündemlerini etkileme konusunda önemli fırsatlar
sunmakla birlikte yaratıcı fikir ya da tecrübesi olan ancak bunları uygulayacak mali kaynakları bulunmayan medya yapımcılarına destek verilmesini
sağlayabilir.

Araştırma - geliştirme projeleri dahil olmak üzere medyadaki sürdürülebilirlik çalışmalarına mali destek verilmesi (1) medya formatlarındaki çeşitliği,
(2) araştırma faaliyetlerini (bakınız stratejik alan IV) ve medya ortaklıklarını
besler.
Araçlar
ARAÇ 1 – Medya ve sürdürülebilirlik için mali desteğin arttırılması. Bu yaklaşım, program içerikleri kapsamında (“zihinsel izler”) daha önceden “sürdürülebilirlik
performansına” ve program tasarım tecrübesine sahip (örneğin, ekolojik ayak izi prodüksiyonları) medya kuruluşlarına destek verilmesini kapsayabilir.
ARAÇ 2 – Farklı medya yaklaşımlarının tasarım ve değerlendirmesini yapabilecek
medyada sürdürülebilirlikle ilişkili içerik ve araştırma projelerinin geliştirilmesi
için mali destek verilmesi.
Potansiyel ortaklar ve rolleri
(1) (Medya) araştırma kurumları, gruplar ve üniversiteler




54
Adolf-Grimme Enstitüsü
FHM Bielefeld
TU Dortmund
İletişim Çalışmaları Enstitüsü, Duisburg-Essen Üniversitesi
www.scp-centre.org





FH Gelsenkirchen
FH/FHM/KHM Köln
Wuppertal İklim, Çevre ve Enerji Enstitüsü (Araştırma Grubu IV)
FH Bonn-Rhein-Sieg
Netzwerk Zukunft Lernen/Projektgruppe Medienkompetenz
Muhtemel roller

Medyada sürdürülebilirlik araştırmaları için verilen hibelerin potansiyel
faydalanıcıları.

Medya ve sürdürülebilirlik konusundaki araştırma ve geliştirme projelerinin
potansiyel ortakları, yürütücüleri veya tasarımcıları.
(2) Toplumsal fayda için hizmet veren medya kuruluşları:


Landesanstalt für Medien NRW (IfM)

Medyada sürdürülebilirlik araştırmaları projeleri için hibe teklifi hazırlama ve
başvuru sürecinde destek olma.


Medyanın araştırma önerilerini değerlendirme.
Arbeitsgemeinschaft Landesmedienanstalt
Muhtemel roller
Medyadaki sürdürülebilirlik araştırma-geliştirme projeleri için potansiyel ortak ve uzman belirleme desteği verme.
(3) Gazeteciler ve diğer medya paydaşları (örneğin, yayıncılar, televizyon
yapım şirketleri)

Yayıncılar: WDR, RTL, SuperRTL, VOX ve bölgesel yayıncılar (örneğin,
Kanal Avrupa veya NRW TV)

WDR2, Einslive gibi radyo yayıncıları, ve radyo Avrupa (Duisburg), Radyo
Essen veya Radyo Bochum gibi bölgesel istasyonları

Basılı medya: WAZ Mediengruppe, Bertelsmann veya coolibri (Bochum) gibi
yerel KRV dergileri

Sanal medya ortamlarında çalışan gazeteciler
Muhtemel roller

Sürdürülebilirlikle ilgili içeriğin üretilmesi/ yayınlara dahil edilmesi için mali
desteğin alınması.

Araştırma projelerinde kapsamında medya araştırma kuruluşları ve üniversitelerle işbirliği içinde olunması.
55
www.scp-centre.org
(4) STK’lar, NFP’ler (Non-Profit Organization-Kar amacı gütmeyen kuruluşlar)ve
dernekler




NUA – Natur und Umweltschutzakademie NRW
NABU – Naturschutzbund NRW
BUND – Bund für Umwelt und Naturschutz, Landesverband NRW
CSCP – UNEP / Wuppertal Enstitüsü Sürdürülebilir Tüketim ve Üretim
Merkezi
Muhtemel roller

Medyadaki sürdürülebilirlik araştırma ve geliştirme projelerine katılım, destek, danışmanlık ve proje tasarımı.
(5) Devlet kurumları

Alman Çevre ve Doğa Koruma, Tarım ve Tüketici Hakları Bakanlığı (MUNLV)
Muhtemel roller


Farklı paydaş gruplarını bir araya getirme (örneğin, tartışma panelleriyle).
Medyadaki araştırma projelerine mali destek sağlama.
Araçların tasarımı ve uygulanması için olası yollar
(1) Medya kuruluşlarının yapacağı mali destek başvurularını değerlendirecek bir mekanizmaların oluşturulması (bakınız Araç 1). Gazeteci ve medya yapımcıları, medyada sürdürülebilirliğin ele alınmasını amaçlayan yaratıcı proje fikirleri geliştirebilirler.
(2) Farklı paydaşlarla başlangıç toplantıları düzenlenmesi. Bu toplantılar (a) finansman programları kapsamına girebilecek konulara odaklanılmasına, (b) teklif değerlendirme süreçlerinin yönetilmesine ve (c) başarılı başvuru sahipleriyle birlikte projelerin uygulanmasına destek olabilir.
(3) Halihazırda varolan mali destek sistemlerinin analiz edilmesi ve değerlendirilmesi. Böylelikle yeni mali destek araçları geliştirilirken geçmiş tecrübelerden faydalanılması sağlanabilir. Her bir araç kapsamında mali destek için uygun bulunan projelerin
kavramsal çerçevesi, yapısı, içeriği ve destek seviyesi değerlendirilebilir.
(4) Araçların uygulanması ve çeşitli paydaşları gelişim sürecine katılım konusunda
motive edecek destek sistemlerinin oluşturulması.
56
www.scp-centre.org
4.4.4 Stratejik Alan IV: Araştırma ve Geliştirmenin
Güçlendirilmesi
Kavram ve yaklaşım
Sürdürülebilirlikle ilgili konuların medyaya entegrasyonu, ancak zaman içinde böylesi bir yaklaşımın etkisi anlaşıldıktan sonra, gerçekten arttırılmaya ve mali olarak
desteklenmeye başlayacaktır. Bu nedenle, üç farklı araştırma yaklaşımı önerilmekte:
etki değerlendirmesi (bakınız Araç 1), sürdürülebilirlikle ilgili içeriğin analizi (bakınız
Araç 2) ve bir medya uzmanları komitesi (bakınız Araç 3).
Mantık

Medyadaki farklı sürdürülebilirlik girişimlerinin etki ve tepkileriyle birlikte
medya kullanıcıları üzerindeki tesirle ilgili sonuçlar verebilir.

İstenilen etkinin elde edilmesi amacıyla sürdürülebilirlik iletişiminde değişim/
iyileştirme gerektiren unsurlara işaret edebilir.

Çok çeşitli medya ve sürdürülebilirlik kuruluşları arasında ortaklıklar geliştirilmesine destek olabilir.
Araçlar
ARAÇ 1 – Etki değerlendirmesi, farklı medya türleriyle verdikleri mesajlar ve izleyiciler üzerindeki etkilerin değerlendirilmesi (bakınız Araç 2, stratejik alan III,
Sponsorluk ve Mali Destek).
ARAÇ 2 – Sürdürülebilirlik içeriğinin analizi. Bu analiz sürdürülebilirlikle ilgili
içeriğin yapısını, nasıl sunulduğunu ve izleyicilerin farklı sürdürülebilirlik içeriklerine nasıl tepki verdiğini anlamayı amaçlamaktadır (bakınız Araç 2, stratejik alan III,
Sponsorluk ve Mali Destek).
ARAÇ 3 – Medya uzmanları komitesi. Bu komite, medya ortaklıklarını izleyebilir, uygun ortaklıkları teşvik edebilir ve/veya finansman taleplerini değerlendirebilir.
Medya uzmanları komitesi, yukarıda anlatılan etki değerlendirme ve sürdürülebilirlik
içeriğinin analiz edilmesi çalışmaları için bir koordinasyon yapısı teşkil edebilir (bakınız Araç 1 ve 2, stratejik alan IV). Böyle bir komite, stratejik alan I’in Araç 1’inde
açıklanan Sürdürülebilirlik Basın Ajansı’yla da yakın bir işbirliği geliştirebilir.
57
www.scp-centre.org
Potansiyel ortaklar ve rolleri
(1) (Medya) Araştırma Kurumları ve Üniversiteler












Adolf-Grimme Enstitüsü
FHM Bielefeld
TU Dortmund
İletişim Çalışmaları Enstitüsü, Duisburg-Essen Üniversitesi
ecmc Europäisches Zentrum für Medienkompetenz GmbH
FH Gelsenkirchen
Gesellschaft für Medienpädagogik und Kommunikationskultur (GMK)
JFF - Institut für Medienpädagogik in Forschung und Praxis
FH/FHM/KHM Köln
FH Bonn-Rhein-Sieg
Netzwerk Zukunft Lernen/Projektgruppe Medienkompetenz
ZIMT, Zentrum für Informations- und Medientechnologie, Uni Siegen.
Muhtemel roller

Medyadaki sürdürülebilirlik araştırma projeleri için potansiyel ortak veya
liderler.

Potansiyel araştırma veya değerlendirme projeleri dahil medyada sürdürülebilirliği teşvik eden proje ve girişimlerin uygulanmasını destekleyen medya
kuruluşları ve iletişim ağları için potansiyel ortak.

Medya uzmanları komitesinin tasarımı için destek.
(2) (Sürdürülebilirlik) Üniversiteler ve araştırma kuruluşları


Duisburg-Essen Üniversitesi, İletişim Çalışmaları Enstitüsü

Wuppertal İklim, Çevre ve Enerji Enstitüsü (Araştırma Grubu IV)
UNEP / Wuppertal Enstitüsü Sürdürülebilir Tüketim ve Üretim Merkezi
(CSCP)
Muhtemel roller

58
Araştırma projelerine sürdürülebilirlik konusunda uzmanlık ve bilgi temini.
www.scp-centre.org
(3) Toplumsal fayda için hizmet veren medya kuruluşları:




Landesanstalt für Medien NRW (IfM)
Arbeitsgemeinschaft Landesmedienanstalt
Medienberatung NRW
European Expert’s Network for Education and Technology (EENet)
Muhtemel roller

Medyadaki sürdürülebilirlik araştırma projeleri için potansiyel ortak veya
liderler.

Potansiyel araştırma veya değerlendirme projeleri dahil medyada sürdürülebilirliği teşvik eden proje ve girişimlerin uygulanmasını destekleyen medya
kuruluşları ve iletişim ağları için potansiyel ortak.
(4) Gazeteciler ve diğer medya ortakları (örneğin, yayıncılar, televizyon yapım
şirketleri)

Yayıncılar: WDR, RTL, SuperRTL, VOX’la birlikte bölgesel yayıncılar (örneğin, Kanal Avrupa veya NRW TV)

WDR2, Einslive gibi radyo yayıncıları, ve radyo Avrupa (Duisburg), Radyo
Essen veya Radyo Bochum gibi bölgesel istasyonları

Basılı medya: WAZ Mediengruppe, Bertelsmann veya coolibri (Bochum) gibi
yerel KRV dergileri

Sanal medya ortamlarında çalışan gazeteciler
Muhtemel roller

Medyadaki sürdürülebilirlik projelerinin tasarım ve uygulamasında araştırma
kurumları ve üniversitelere destek verilmesi.

Başlıca medya takipçilerine sürdürülebilirlikle ilgili “neredeyse günlük” mesajları temin edilmesi.

Araştırmacılara güvenilir verilere erişimleri için bilgi ve destek temin ederek medyadaki sürdürülebilirlik araştırma projelerine destek verilmesi (örneğin, araştırmacılarla yapılan röportajlara katılım, bilgi toplama konusunda
yardım).

Medya uzmanları komitesinin oluşturulmasına bağlı olarak, karar alma süreçlerine eleştirel bazı medya paydaşları da dahil edilmesi.
(5) Devlet kurumları

Alman Çevre ve Doğa Koruma, Tarım ve Tüketici Hakları Bakanlığı (MUNLV)
59
www.scp-centre.org
Muhtemel roller

Farklı paydaş gruplarını sürdürülebilirliğin medyada daha fazla yer almasını
sağlayacak araçların geliştirilmesi konusunda teşvik etmek.

Medyadaki araştırma, geliştirme faaliyetlerine ve projelerine mali destek
sağlamak.
(6) Medya tüketicileri / toplum


Başlıca medya tüketicileri
Sürdürülebilirlikle ilgilenen diğer paydaşlar
Muhtemel roller

Araştırma ve değerlendirme programlarının yapı ve içeriğine destek (izleyici
ihtiyaçlarının belirlenmesi).

Etki değerlendirmesine destek – sürdürülebilirlikle ilgili içeriklerin günlük
davranışlar üzerindeki etkisinin belirlenmesi.
Araçların tasarımı ve uygulaması için olası yollar
(1) Medyada sürdürülebilirlik araştırma projelerini finanse edecek hibe programlarının geliştirilmesi (bakınız strateji alanı III) ve böylelikle (a) sürdürülebilirlikle ilgili konuları ele alan medya yaklaşımlarınının çeşitliliğini ve (b) içerikle elde edilen etkinin
optimize edilmesini sağlayacak araştırma faaliyetlerini desteklemek(bakınız Araç 1
ve 2).
(2) Farklı ortaklarla (a) önerilen medya uzmanları komitesinin potansiyel ihtiyaç, işlev ve sorumluluklarını tartışmak, (b) yeni fikirler toplamak ve (c) bu tarz bir medya
komitesine, uzman bireysel ortakların yapabilecekleri katkıları öğrenmek amacıyla
‘Başlangıç toplantıları’nı başlatılması (bakınız Araç 3).
(3) Pilot araştırmayı ve geliştirme araçlarını analiz etmek ve değerlendirmek; ve bulgular temel alınılarak yaklaşımları gözden geçirilmesi.
(4) Değerlendirme sonuçları ışığında her bir aracın kavramsal çerçevesine, yapısına
ve içeriğine karar verilmesi, harekete geçilecek alanların seçilmesi ve paydaşlara
sorumluluklarının dağıtılması.
(5) Araçların uygulanması ve çeşitli paydaşları gelişim sürecine katılım konusunda
motive edecek destek sistemlerinin oluşturulması.
60
www.scp-centre.org
4.4.5 KRV yol haritasına hızlı bir bakış
Aşağıda sunulmakta olan Şekil 4, dört temel stratejik alan çerçevesinde, KRV’deki
medya kuruluşlarının sürdürülebilirlikle ilgili konuları ele alışlarını teşvik etmek amacıyla geliştirilmesi önerilen yol haritasına ilişkin genel bir değerlendirme sunmaktadır.
Bundan sonra yapılması gerekenlerse, detaylı bir eylem planının hazırlanması ve
“atılacak ilk adımlara” karar verilmesi olacaktır.
Tablo 2: KRV medyasında sürdürülebilirlik yol haritasının potansiyel faaliyetleri
Olası Faaliyetler
Kısa vadeli
(1 yıla kadar)
Orta vadeli
(3 yıla kadar)
Stratejik Alan I (Sürdürülebilirlikle İlgili Bilgi Alışverişi)
Sürdürülebilirlik web portalı (basın ajansı)
Düzenli toplantılar ve tartışma panelleri


Stratejik Alan II (Öğrenme ve Eğitimin Desteklenmesi)
Gazeteci/medya yapımcıları için orta-kariyer eğitimleri
Sürdürülebilirlikle ilgili öğrenme materyalleri
Sürdürülebilirlikle ilgili üniversitelerde gazetecilik programları /
sürdürülebilirlik modülleri
Destek sistemlerinin harekete geçirilmesi
Eğitimciyi Eğit iletişim programı





Stratejik Alan III (Mali Desteğin Oluşturulması)
Sürdürülebilirlik formatları için mali destek sistemlerinin
iyileştirilmesi
Medyada sürdürülebilirlik gelişimi ve araştırma projeleri için mali
destek


Uzun vadeli
(5 yıla kadar)
4.5
Stratejik Alan IV (Araştırma ve Geliştirmenin Güçlendirilmesi)
Etki değerlendirmesi
Sürdürülebilirlikle ilgili içeriğin analiz edilmesi
Medya komitesi



Tavsiyeler
Tablo 2’de özetlenmekte olan araçların teker teker uygulanması söz konusu olabilir.
Ancak, mümkün olan en fazla etkinin sağlanması amacıyla, proje ekibi anlatılmakta
olan bütün araçların bir arada kullanılmasını önermekte. Bunun mümkün olmadığı
hallerde, ilk adım olarak yukarıda özetlenen araçlar arasından daha küçük bir grup
oluşturularak uygulamaya başlanabilir, daha sonra da daha detaylı uygulamalara
geçilebilir. Aralık 2009 tarihinde düzenlenen uzmanlar çalıştayında yapılan gerçekçi
bir öneri, önce (1) bir sürdürülebilirlik web portalı (basın ajansı) (bakınız stratejik alan
I, araç 1) ve/veya (2) ‘eğitimciyi eğit’ iletişim programının (bakınız stratejik alan II,
araç 5) uygulanması yönünde oldu. Çalışma kapsamında anlatılan araçların hepsinin birlikte kullanılması veya ayrı ayrı kullanılmalarının ötesinde, yapılan herhangi bir
faaliyetle ilgili medya yapımcıları ve kullanıcılar açısından etki değerlendirmelerinin
yapılması büyük önem taşımaktadır.
61
www.scp-centre.org
Referanslar
Adolf Grimme Enstitüsü (2008): Her zaman revaçta: Televizyon yapımcıları için yeni
konular. Workshoplar için bilgiler ve materyaller.www.grimme.institut.de/html/
index.php?id=107 adresi altında bulunabilir.
Adolf Grimme Enstitüsü (2004): “TV- Medya ve Sürdürebilirlik”. Seçkin Alman televizyonlarında sürdürülebilirlik konularının temsili hakkında kısa çalışmalar.
(Berlin Sürdürebilir Gelişim Komisyonu vekaleti ile)
Ali, T (2002): Televizyonun kalıcı etkisi. Senaristler için pratik öneriler el kitabı.
Hannover: Alman Dünya Halkları Vakfı
ARD/ZDF (2007): Medya kullanımı hakkında temel veriler. İnternet adresi: http://
www.ard.de/intern/basisdaten/mediennutzung/mediennutzung_20und_2
0freizeitbesch_26_23228_3Bfti/-/id=54992/15w2mhl/index.html.
Brahnal, U. (2009): Medya Kanunları ve Eğlence-Eğitim, Gazetecilik Enstitüsü,
Dortmund, Röportaj, 20 Ocak 2009
Brigitte/Gruner (2008): İletişim Analizleri 2008- Almanya’daki kadınlar- Moral,
Markalar, Medya. Yayımlayan: BRIGITTE/Gruner & Jahr, Mayıs 2008,
Hamburg
Clobes, H. G./Hagedorn, F. (2008): Değişen tek şey iklimler değil. Televizyon
programları kalıcı olabilecekler mi? Schwender, C./Schulz, F. S.Kreeb, M.:
Sürdürülebilirliğin Medyadaki Yeri. Araştırma Projesi Denge: Kitle iletişim
araçlarında duygular ve çevlence, Marburg, Metropolis Yayınevi.
Avrupa Barometresi (2001): Avrupalılar, Bilim ve Teknoloji, DG Research.
Gledhill, C. (1985): ‘Genre’. Booktitle. Cook, P. London, British Film Institute.
Fischer, Christoph (2003): Tıp Gezeteciliğinin Özleri Hakkında, S. 455-460 In: Bleicher,
Joan Kristin / Lampert, Claudia (Hrsg.) (2003): Medya ve İletişim Bilimleri 51.
Jg. 2003/3-4, Konu Kitabı „Medyada Sağlık“, Hans-Bredow-Institut, BadenBaden: Nomos Yayınevi
Fleisch, H./von Camphausen, I. (2002): “Çöp dağları oluşuyormuş, bana ne!
Herkesin artık buffaloları var!” TV dizileri ve pembe diziler vasıtasıyla Çevre
Motivasyonu. Bir Eylem Planı. Alman Dünya Halkları Vakfı
K.F. Vakfı (2008): Hollywood & Sağlık. Ünlü televizyon vakfından sağlıkla ilgili içerik,
K.F. Washington D.C., Kaiser Aile Vakfı.
62
www.scp-centre.org
Gray, J. (2008): Eğlence televizyonu. New York, Londra: Routledge Taylor & Francis
Grubu.
Haas, A. (2007): Medya Menüleri. Medya Kullanımı, SINUS-Milieus und Sosyal
Demografi. Münih: Reinhard Fischer.
Ipsos (2008): Ipsos Medya Araştırma Enstitüsü LOHAS-Araştırması (Allianz
Deutschland AG yönetiminde) Aralık 2008.
Lehr, G. (2007): Günlük konular program yapımcılığının ve fikir reklamcılığının yamaçlarında: Medya ve Düzeni hakkında Düşünceler. Dr. Victor Henle. BadenBaden, Nomos: 175 ff.
Loosen, W./Meckel, M. (1999): Kendi Başına Gazetecilik. Greenpeace TV Örneğinde
Halkla İlişkiler ve Gazetecilik İlişkilerinde Değişiklikler. Radyo ve Televizyon
47/1999: 379-392.
Lubjuhn, S./Bouman, M. (2009): ABD ve Hollanda’ da Eğlenceyle Eğitim nasıl işliyor
ve biz Almanya’ da bundan ne öğrenebiliriz? In: merz (Medya + Eğitim), Medya
Pedagojisi dergisi, 53. Jg., Nr. 4/2009, S.44-49.
Lubjuhm, S. / Pratt, N. (2009): İklim dostu yaşam tarzları için medya iletişim stratejileri – eğlence ve eğitimin karışımı aracılığıyla sosyo-kültürel değişim için
orta ve düşük sınıf tüketicilere hitap edilmesi, IOP Konf. Serisi: Dünya ve
Çevre Bilimleri, IOP yayınevi, Cilt 8/2009, 012009. Kaynak: www.iop.org/EJ/
toc/1755-1315/8/1
Alman Kuzey Ren Vestfalya Çevre ve Koruma, Tarım ve Tüketici Hakları Bakanlığı
(2006): Kaynak: www.umwelt.nrw.de/umwelt/umweltinformationen/umweltbericht/ub_2006/ind ex.php. (April 22, 2009)
Neale, S. (1980): Londra, British Film Enstitüsü.
Porter Novelli (2007): LOHAS Çalışması 2007. İnternet adresi: http://www.f-undh.de/cms/upload//LOHAS_Studie_2007_FH_Porter_Novelli.pdf
Porter Novelli / Sağlık Kontrol Merkezleri (CDC), et al. (2002 ve 2005): Drama /
komedi izleyicileri ve sağlık bilgisi, Porter Novelli Sağlık Yaklaşımları Anketi.
Sürdürülebilir Gelişim Komisyonu (2006): Sürdürülebilirlik Programı. Televizyon
yapımcıları için yaratıcı çalıştaylar, 26./27.09.2006, Berlin. Düzenleyen:
Sürdürülebilir Gelişim Komisyonu. İnternet adresi: www.nachhaltigkeitsrat.de/
uploads/media/Tagungsdokumentation_Kreativ- Workshop_TV_26_bis_2709-06_01.pdf
Sürdürülebilir Gelişim Komisyonu (2004): Sürdürülebilirlik Programı Toplantı
Dokümanları – Sürdürülebilir Gelişim Komisyonunun Televizyon yapımcıları
için yaratıcı çalıştayları: 26 ve 27 Eylül 2006, Berlin. Text Nr. 18, Şubat 2007
(Nachdruck 2008).
63
www.scp-centre.org
Reichertz, J. (2000): Televizyonun mutlu mesajı. Medyatik Dinlerin Sosyo-Kültürel
Araştırması. Konstanz: UVK.
Reusswig, F. et al. (2004): “Yarından sonraki gün” iklim programı ve Alman izleyiciler
üzerindeki etkisi. Potsdam İklim Etkileri Araştırma Enstitüsü (PIK).
Singhal, A. / Cody, M. / Rogers, E.M. / Sabido, M. Eğlence, eğitim ve sosyal değişim.
Tarih, araştırma ve uygulama.
Singhal, A. / Rogers, E.M. (1999): Eğlence, eğitim. Sosyal değişim için bir iletişim
stratejisi. Mahwah, New Jersey, Londra: Lawrence Erlbaum Ortakları.
Sinus Sociovision 2007 Sürdürülebilirlik Oluyor! Non-Food Alanda Organik
Patlamanın Sonuçları. İnternet adresi: www.sociovision.de/uploads/tx_
mpdownloadcenter/Nachhaltigkeit_geht.pdf
Schniedermeier, Martin (2008): LOHAS (Tüketime yönelik) Alışkanlıklarda Hayali
Toplum Trendleri mi Yoksa Gerçek Tanımlamalar mı? 30.05.08, Frankfurt am
Main
Schwender, C./Schulz, W.F./Kreeb. M. (2008): Sürdürülebilirliğin Medyadaki yeri.
Denge Araştırma Projesi: Kitle iletişim araçlarında duygular ve çevlence,
Marburg, Metropolis Yayınevi.
Volpers, H./Bernhard, U., et al. (2008): Halkla ilişkiler ve televizyonda reklamsal bulgular. Televizyonun ikna edici iletişim imkanlarının bir tipolojisi. Berlin: Vistas.
Wenzel, E. (2007): „Hedef Kitle: LOHAS – çevreci yaşam tarzının pazarı istila edişi“,
Zukunfts|institut, Kelkheim 2007.
Witzel, K./Kaminski, C., et al. (2008): Televizyon tüketiminin ameliyat korkusu üzerinde etkileri. Hünfeld, Alman Cerrahlar Topluluğu
64
www.scp-centre.org
Kitap Hakkında Bilgi
YAZARLAR / ARAŞTIRMA EKİBİ:
Bu CSCP çalışması aşağıdaki ortaklar tarafından yürütülmüştür:
Martina Hoffhaus, sürdürülebilirlik iletişimi konusunda uzman olan LOHAS Uzmanlık
Merkezi, Messagepool Ajansı, www.message-pool.de
Sarah Lubjuhn, Duisburg-Essen Üniversitesi, İletişim Çalışmaları Enstitüsü ve
Wuppertal İklim, Çevre ve Enerji Enstitüsü, Araştırma Grubu IV “Sürdürülebilir
Üretim ve Tüketim”
EDİTÖR:
Dr. Nadine Pratt,
UNEP/Wuppertal Enstitüsü Sürdürülebilir Üretim ve Tüketim İşbirlği Merkezi (CSCP)
PROJECT MANAGERS:
Michael Kuhndt
Nadine Pratt
UNEP/Wuppertal Enstitüsü Sürdürülebilir Üretim ve Tüketim İşbirlği Merkezi (CSCP)
Hagenauer Straße 30
42107 Wuppertal | Almanya
Telefon: | +49.202.45 95 8.10
Faks | +49.202.45 95 8.31
www.scp-centre.org
[email protected]
FİNANSMAN:
Almanya Kuzey Ren Vestfalya Eyaleti (NRW), Çevre ve Doğa Koruma, Tarım ve
Tüketici Hakları Bakanlığı (MUNLV) adına yürütülen çerçeve proje bünyesinde
gerçekleştirilen bir çalışma
Schwannstraße 3, 40476 Düsseldorf
Almanya
www.munlv.nrw.de
65
www.scp-centre.org
TELİF HAKLARI
Şubat 2010
@ UNEP/Wuppertal Enstitüsü Sürdürülebilir Üretim ve Tüketim İşbirlği Merkezi
(CSCP), 2009
Hagenauer Straße 30
42107 Wuppertal | Almanya
Telefon | +49.202.45 95 8.10
Faks | +49.202.45 95 8.31 www.scp-centre.org [email protected]
66
Ek 1: Sürdürülebilirlik konularını programlarına dâhil eden televizyon
yayıncıları
Almanya (örnekler):
Pur +. ZDF-Sendung für Kinder, Wiederholung KiKa.
Kapitän Blaubär. WDR
GraslöwenTV. KiKa
Die Hollis. KiKa
Löwenzahn TV. ZDF, KiKa
Sendung mit der Maus. ARD
Welt der Wunder. RTL II
Schau Dich Schlau. RTL II
Planet Erde. ARD- 2006 yılı doğa belgeseli, Pazartesi akşamları saat 20.15 Uhr,
Doğa mucizeleri büyük gösteri. ZDF- 2005 yılı, saat 20.15.Uhr,
Quarks & Co. WDR
hitec. 3Sat-Magazin
nano. 3Sat-Magazin
Terra nova. Doğa belgeseli. Alman serbest kanalı-TV.
Entdecken. ARTE
Global mag, Mavi gezegenden haberler. ARTE.
Unkraut. Bayerisches Fernsehen
ZDF.umwelt. ZDF-Umweltmagazin
Mare tv. NDR Digital-Fernsehen.
lokalzeit. WDR Lokal-Fernsehen,
Hava durumu. Jörg Kachelmann kasırga gibi olağanüstü hava olaylarını açıklıyor ve
bunların çevre koruma politikalarına etkisini tartışıyor.
Haberler- Kasırga sel gibi doğa felaketlerinin etkileri.
Auslandsreporter. SWR.
MTV (broadcasting Music clips advertising spots regarding UN Millennium goals, G8
congress and Aids)
Lindenstraße. ARD
Gute Zeiten Schlechte Zeiten. RTL
Tatort (Blutdiamanten, Manila, Schatten der Angst): WDR, ARD, MDR
GalileoContra. ProSieben
Die große Show der Naturwunder, SWR
Der Earth Day, ProSieben (22 Nisan 2009)
Uluslararası (örnekler):
The Ethical Man. BBC-Hybrid-Format.
Echt Elly, ETV.nl The Netherlands.
Ethical Markets, PBS, USA.
National Geographic Channel
Discovery Channel
BBC CSR-Media-Forum
BBC World Trust
BBC, Outrageous Wasters
Wa$ted, New Zealand
Kaynak: Rat für Nachhaltige Entwicklung 2006 ve rapor için yapılan diğer araştırmalar.
Ek 2: Kuzey Ren Vestfalya Eyaleti Gazetelerine Bir Bakış
(A) Kuzey Ren Vestfalya eyaletinde kaç adet gazete ve gazete yayınevi vardır
ve bunların sayısı 2006 yılından bu yana nasıl bir gelişim göstermiştir?
40 gazete yayınevi; 42 gazete
(B) Kuzey Ren-Vestfalya eyaletinde yerel gazetelerin tiraj/satış oranlarına
göre ilk on (Gazete, 2008 yılı için satış adedi):
1) Westdeutsche Allgemeine Zeitung, Essen 827.800; Westd. Allgemeine
Zeitungsverlag Brost& Funke GmbH & Co. KG
2) Kölner Stadt-Anzeiger; Kölnische Rundschau; 345.000; DuMont Schauberg
Expedition der Kölnischen Ztg. GmbH & Co. KG
3) Rheinische Post, Düsseldorf; 318.300; Rheinische Post Verlagsges. mbH
4) Ruhr Nachrichten, Dortmund; 202.800; Vg. Lensing-Wolff GmbH & Co. KG
5) Neue Westfälische, Bielefeld; 153.300; Zeitungsverlag Neue Westfälische
GmbH & Co. KG
6) Aachener Nachrichten1; Aachener Zeitung; 136.900; Zeitungsverlag Aachen
GmbH
7) Westdeutsche Zeitung, Düsseld.; 130.900; W. Girardet KG
8) Westfalen-Blatt,
Bielefeld;
Zeitungsverlage GmbH
125.300;
Westfalen-Blatt
Vereinigte
9) Westfälische Nachrichten; 115.100; Aschendorff Medien GmbH & Co. KG
10) General-Anzeiger, Bonn; 84.500; Bonner Zeitungsdruckerei und Verlagsanstalt
Neusser GmbH
(C) Kuzey Ren-Vestfalya eyaletinde ulusal gazetelerin (toplam 9 adet) tiraj/
satış oranlarına göre sıralaması: (Gazete adı, 2008 yılı için toplam satış adedi,
2008 yılı için Kuzey Ren-Vestfalya eyaleti toplam satış adedi, 2008 yılı için
Kuzey Ren-Vestfalya eyaletinin toplam satıştaki yüzde olarak payı)
1) Bild; 3.326.200; 640.900; 19,3 %
2) Frankfurter Allgemeine Zeitung 368.700; 76.200; 20,7 %
3) Die Welt/Welt Kompakt 278.100; 58.800; 21,1 %
4) Süddeutsche Zeitung 450.200; 45.400; 10,1 %
5) Handelsblatt 147.800; 35.900; 24,3 %
6) Frankfurter Rundschau 53.700; 13.300; 8,2 %
Kuzey Ren-Vestfalya eyaletinde yerel olmayan gazetelerin rolü nedir?
Pazar payları nasıldır ve pazar paylarını 2006 yılından bu yana nasıl
geliştirmişlerdir?
Bild harici pazargünlük ve haftalık gazeteler de dahil olmak üzere tüm ulusal gazeteler KRV eyaletinde oldukça revaçtadır.
(D) KRV eyaleti günlük yerel gazeteleri ve KRV’de de yayımlanan KRV dışı
günlük gazete yayınevleri nasıl bir anlama sahiptirler?
„…sadece Siegener Zeitung ve Bonn’ un General-Anzeiger gazetesi büyük ölçekte
sınırları aşmıştır.“ (S. 19)
Siegener Zeitung gazetesi RP verilerine göre Westerwald bölgesinde yaklaşık %10
(6.100 adet) ‘lik bir paya sahiptir. […] Bonn’ un General-Anzeiger gazetesi de
sınırları aşarak Rheinland-Pfalz eyaletine ulaşmaktadır. Diğer bir örnek olan
Rhein-Ahr-Zeitung da Kreisen Ahrweiler ve Neuwied bölgelerinde 6.900 adetlik satış rakamlarına ulaşmıştır.“ (S. 19)
Das Mindener Tageblatt gazetesi ise Niedersachsen eyaletinde 1.200 adetlik bir satış oranına erişmiştir. Eyalet sınırlarını aşan tüm satışlar zaten marjinal olarak
nitelendirilmektedir.
„Herşeyden öte bulvar gazetesi Express, Rheinland-Pfalz eyaleti okurlarına ulaşmayı başarmış ve bu eyalette 5.000 adetlik tirajları yakalamışıtır. […]
Aachener Zeitung ise Belçika’ nın almanca konuşulan bölgelerinde de yayınlanmaktadır. Kurum, daha önceleri bu bölge için ayrı özel baskı hazırlamaktaydı.
Gazetenin bu bölgedeki tirajı hakkında herhangi bir bilgi bulunamamıştır.
Merkezi KRV’ da bulunan ve ulusal olarak yayımlanan tek gazete Handelsblatt’ tır.
Yayınevinin merkezi tüm Federal Almanya eyaletlerinde önemli bir yere sahip olan Düsseldorf’ ta bulunmaktadır. Toplamda dikkat çekici bir rakam olan
147.800 adet günlük tirajın dörtte biri sadece KRV eyaletinde satılmaktadır.
(E) KRV’de de yayımlanan KRV dışı günlük gazete yayınevleri nasıl bir
anlama sahiptirler?
Westdeutsche Allgemeine Zeitung, Essen:
Alman gazete pazarının en büyük üçüncü grubudur. KRV eyaletinde toplam satış
adedi göz önüne alındığında yaklaşık 875.000 tirajla pazarın %62 sine sahiptir.
Komşu eyaletlerdeki pazar payları ise şekildedir: Thüringen (%25), Niedersachsen
(%11) ve Bayern (%1).
Grubun Avusturya’ da (Krone, Kurier) olduğu gibi Macaristan, Sırbistan, Montenegro,
Bulgaristan, Romanya, Hırvatistan, Makedonya ve Slovenya’ da da nüfuzlu
yayınevlerinde hisseleri bulunmaktadır.
M. DuMont Schauberg, Köln:
Almanya çapında dördüncü büyük grup olan M. DuMont, KRV eyaleti dışında Halle/
Saale bölgesinde Mitteldeutsche Zeitung’ un sahibi ve Frankfurter Rundschau
gazetesinin de %51 oranında hissedarıdır. Grubun Almanya genelindeki toplam tirajının %58’ lik kısmını KRV eyaletinde yayınlanan gazeteler oluşturmaktadır. Bunun dışında grubun toplam tirajına %25 lik bir oranla İsrail’ de yayınlanan ve gruba ait olan günlük Haaretz gazetesinin de katkıda bulunmaktadır.
Ippen-Gruppe, Hamm:
Alman gazete pazarında beşinci sırada bulunan grup bir çok eyalette yayım yapmaktadır. Grubun KRV eyaleti satışları toplam satışın %10’ luk bir kısmını oluşturmaktadır. Gruba ait yurtdışında bulunan tek katkı ise İspanya’da yayımlanan
ve alman dilini konuşan vatandaşlara ve tatilcilere hizmet veren bir gazeteden
gelmektedir.
Rheinisch-Bergische Druckerei- und Verlagsgesellschaft mbH, Düsseldorf:
Diğer eyaletlerde temsil edilmeyen fakat yurtdışında, özellikle Polonya ve Çek
Cumhuriyetinde yayınları bulunan yayınevi, bu ülkelerde toplam tirajının %33’
ünü elde etmektedir. Bu oranın %90’ ını da Çek Cumhuriyeti’nden sağlanmaktadır. Grubun Hollanda’da da büyük bir yayınevinde hisseleri bulunmaktadır.
Verlagsgruppe-Handelsblatt GmbH, Düsseldorf:
Ticari anlamda Holtzbrinck yayın grubuna ait olan yayınevi, Almanya çapında altıncı
sırada bulunmaktadır. Diğer eyaletlerde birçok yayınevinin hisselerine sahiptir ve ayrıca haftalık Die Zeit gazetesinin de tamamına sahiptir.Yine haftalık
VDI gazetesinin %40’ı Handelsblatt’ a aittir. Bunun dışında Doğu Avrupa’da
çeşitli ekonomi gazetelerinin de ortağı konumundadır. Ortaklıkları genel olarak
Bulgaristan, Sırbistan ve Ukrayna’ da yoğunlaşmıştır.
(F) KRV eyaletinde yayınlanan gazeteler hangi yaş grupları tarafından ne
oranda okunmaktadır?
„Günlük gazete tirajlarında yıllardır süre gelen kayıplar aynı zamanda bu yayın organlarının kitlelere erişimini de olumsuz olarak etkilemektedir. Herşeyden öte
40 yaş altı grubun günlük gazete okuma oranı toplam nüfusun günlük gazete
okuma oranın çok altındadır ve bu fark her geçen gün dahada artmaktadır.
ag.ma-Untersuchung’ un yaptığı en son araştırma sonuçlarına göre, günlük
gazetelerin 14 yaş ve üstü Alman vatandaşlarının % 72,4’ üne ulaştığı gözlemlenmiştir. (S. 24)
Yaş
1995 –
2008 –
14-19
%52,8
%38,2 (-14,6)
20-29
%60,3
%41,9 (-18,4)
30-39
%70,5
%51,8 (-18,7)
40-49
%76,4
%61,0 (-15,4)
50-59
%77,9
%69,0 (-8,9)
60-69
%78,5
%74,3 (-4,2)
70 ve üzeri
%74,8
%75,3 (+0,5)
Toplam nüfusa oran
%71,3
%60,7 (-10,6)
Kaynak: KRV Eyalet Meclisi, “Gazete Pazarının KRV’ deki Durumu 2008“, Matbua 14/8631
Tarih: 02.02.2009
Ek 3: NRW Medya Kuruluşları
Medya Araştırmaları
ZIMT
Bilgi ve Medya Teknolojileri Merkezi-Siegen Üniversitesi
Gazetecilik Enstitüsü
Dortmund Üniversitesi, Gazetecilik Enstitüsü, Dortmund Üniversitesi, Kültür Bilimleri
Fakültesine bağlıdır ve Enstitü Müdürü Prof.Holger Wormer’dir.
JFF – Araştırma ve Pratikte Medya Pedagojisi Enstitüsü
JFF enstitüsü, yeni yetişen jenerasyonun medya ile ilişkilerini pedagojik çerçeve içinde araştırmaktadır.
İnternet ağ kütüphaneleri
Bonn BRD tarih evi. Bu iletişim ağı, arşiv, kütüphane, belgesel, müze, araştırmaları
kullanıp, değişik bölgeler arasında bağlantı kurarak talepleri karşılamakta ve hizmet
vermektedir.
Medya Sanatları Yüksekokulu
KRV Eyaletinin kurmuş olduğu ve Köln Üniversitesi’ne bağlı bu Yüksekokul, Almanya
çapındaki tek görsel-işitsel medya sanatları yüksekokuludur.
Bölüm Entegrasyonlu Medya Planlaması, Gelişimi ve Danışmanlığı Lisans
Bölümü
Siegen Üniversitesi. Bölümün konsepti, bilimsel basın ve yayın teorilerini pratikteki
yeteneklerin kullanılması ile birleştirmek ve entegre etmektir.
Medya uzmanlığı
Alman Medya Akademisi- Köln
İletişim ve medya alanlarında kaliteli yönetimi geliştirmeyi esas alan bir akademidir.
Amaç; bu alanda faaliyet gösteren firmaları korumak, güçlendirmek, kaliteli rekabeti
sağlamak ve gelecekte kalıcı olmalarını sağlamaktır.
Bielefeld Kenti Medya Merkezi
Bu merkez, medyanın yaratıcı, eleştirel ve aktif kullanımını desteklemekte ve
korumaktadır.
Mekonet
Medya uzmanlığı için temel yapı taşlarından Mekonet: KRV eyaletinde medya uzmanları iletişim ağı. Bilgi ve danışma hizmeti sunar. Ayrıca web sitesi üzerinden KRV
eyaletinde medya uzmanlığının her alanı ile araştırmalara ulaşılarak bilgi edinilebilir.
KRV Eyaleti Medya Uzmanlığı Portalı
Bu portal, KRV eyaletindeki medya yetkinliği ile ilgili tüm yeni haberler, organizasyonlar hakkında bilgi verdiği gibi kişileri konu hakkında farklı web sayfalarına da
yönlendirir.
Medya Pedagojisi Atlası KRV
KRV Eyaleti medya pedagojisi atlası, eyalet içerisinde medya pedagojisi alanında
aktif çalışan grup ve kuruluşları içeren online bir bilgi bankasıdır.
Medya Uzmanlığı Projeleri KRV
Bu bilgi bankasının amacı, KRV eyaletindeki medya uzmanlığı projelerinin tamamını
içeren bir bilgi bankası yaratmaktır.
KRV Medya Danışma Merkezi
KRV Medya danışma merkezi, aktivite ve bağımsız çalışma sunabilmenin öğrenme
metodlarının gelişimine katkıda bulunmaktadır ve yeni ortaya çıkacak medya türlerinin uygulamalarında uzmanlaşmaya yardımcı olur.
AIM Koordinasyon Merkezi
Basın sektöründe meslek eğitimi, Köln. AIM medya bilgi arşivi ile birlikte medya çalışanlarına ve yeni nesillere modern bir danışmanlık hizmeti vermektedir.
Alman Radyo Akademisi
Oberhausen.DHA 10 yılı aşkın bir süredir medya çalışanlarına olduğu kadar yönetici
kadroya da hizmet içi eğitimler vermektedir.
Film Atölyesi Münster e.V
1981 yılında bu yana Münster’de faaliyet gösteren bu bölgesel film merkezi KRV
sınırlarını da aşarak tüm ülkede aktif bir şekilde çalışmakta ve tanınmaktadır.
SK Gençlik ve Medya Vakfı
Köln. Medya meslekleri analizleri ve okullarla birlikte yürütülen projeler sürdürmektedir. SK Vakfı, gençler, pedagoglar, eğitim kurumları ve gençlik merkezleri
için bir bilgi kaynağı, danışman, organizatör ve proje üretim merkezi olarak faaliyet
göstermektedir.
Eğitim Şebekesi Derneği (SAN)
“Eğitim şebekesi” danışma bürosu. Eğitim ve Araştırma Bakanlığı ile Alman Telekom
A.Ş’nin ortak girişimidir.
Medya pedagojisi enformasyon sistemi
ISM kendi bünyesinde, branşla ilgili araştırma projeleri ve detaylı çalışmalar içeren 5
adet bilgi bankası barındırmaktadır.
Medya eğitimi
RTL TV ve multimedya gazetecilik okulu
2001 yılından bu yana RTL, televizyon gazeteciliği için yeni ve farklı bir eğitim programı sunmaktadır. Bu okulda, görsel medya için özel hazırlanmış çalışma grupları,
eğitimler diğer projeler yer almaktadır.
Vatandaş medyası eğitim merkezi
Ludwigshafen. Kamu kanallarında ve gayriticari radyolarda giriş ve uzmanlık eğitimi
vermektedir.
Avrupa eğitim ve teknoloji uzman iletişim ağı
Marl.EENet Avrupa’da eğitim uzmanlarının, bakanlıkların, ulusal eğitim makamlarının ve vakıfların katıldığı bir iletişim ağıdır.
Gazetecilik Enstitüsü
Dortmund Üniversitesi. Bu enstitü, Dortmund Üniversitesi Kültür Bilimleri Fakültesi’ne
bağlı enstitüsü, Müdürü Prof.Holger Wolmer’ın yönetiminde faaliyet göstermektedir.
KOMED
Köln MediaPark’ ta hizmet veren İletişim ve Medya Merkezi KOMED, medya dalında ön, ileri ve gelişmiş eğitimler veren dokuz farklı kurumun beraber yapılanmasını
sağlamaktadır.
Medya Kurum ve Dernekleri
ALM
Federal Alman Eyaletleri Medya Dernekleri Birliği. ALM özel radyoların esasa ilişkin,
genel ruhsat sorunlarını koordine ettiği gibi, gelişmeleri ile de ilgilenir.
APR
Özel Radyolar Birliği. APR yerel ve bölgesel radyo ve orta ölçekli TV kuruluşlarını
temsil eder.
Adolf Grimme Enstitüsü
Marl. Kurum, medyadaki fırsatları ve gelişimleri değerlendirilir, analiz eder ve gözlemler. Enstitü televizyondan multimedyaya kadar geniş bir alanla ilgilenir.
ANGA
Özel Kablo TV Yayıncıları Birliği. Geleneksel Alman Kablo TV sektörü için bir platform oluşturur. Bu nedenden ötürü kuruma çok sayıda farklı branştan bir çok sanayi
ve hizmet şirketi bağlıdır.
Bertelsmann Vakfı
Gütersloh.Bertelsmann Vakfı, vakfın kurucusu Reinhard Mohn’un öngördüğü gibi
toplumsal değişimleri desteklemek amaçlı faaliyet göstermektedir.
DJV
Alman Gazetecileri Sendika Birliği. DJV meslek üyelerini temsil eder ve tüm medya
branşlarındaki gazetecileri desteklemeyi amaçlar.
ecmc Avrupa Medya Uzmanlığı Merkezi GmbH
ecmc GmbH, medya uzmanlığı gelişimi ve yeni medya branşları hakkında bir hizmet
ve danışma merkezidir.
Kuzey Ren Vestafalya Eyaleti Film Vakfı
Düsseldorf. Bu vakıf Kuzey Ren Vestafalya Eyaletinde film yapımını desteklemek
için kurulmuş bir birliktir. Vakıf, eyaletteki film endüstrisini ekonomik ve kültürel açıdan desteklemeyi amaçlamaktadır.
Ulusal Medya Pedagojisi ve İletişim Kültürü Derneği
Eğitim, Kültür ve Medya branşlarından profesyoneller birliği. GMK, tartışma, işbirliği
ve yeni girişimler için bir platformdur.
IG Medya
Baskı ve kağıt, Gazetecilik ve Sanat Medya Sanayii Sendikası- (IG medya) IG
Medya, üyelerinin ekonomik, ekolojik, sosyal, mesleki ve kültürel ihtiyaçlarını ülke
içinde ve dışında destekler ve temsil eder.
Alman Basın Komisyonu
Yazılı basının kendi iradeleriyle yarattıkları bir kontrol mekanizmasıdır. Alman basın
komisyonunun temel olarak iki amacı vardır: Almanya’daki basın özgürlüğü için lobi
çalışmaları yapmak ve okuyucuların şikayetleri ile ilgilenmek.
Kuzey Ren Vestafalya Medya Eyelet Birliği (LfM) www.lfm-nrw.de
Kurumun görevi özel kuruluşlara ruhsat vermek, kontrol etmek olduğu kadar, araştırma kabiliyetlerini geliştirmelerine yardımcı olmaktır. Bir başka önemli görev alanı ise
medyada uzmanlığın yol katetmesini desteklemektir.
ZIM
İnteraktif Medya Merkezi Derneği, Köln. Bu merkez 1993 yılında Köln kentinden
bazı girişimciler, Köln sanayi ve ticaret odası, Karstadt, Kaufhof, Sony, Pioneer gibi
üretim ve ticaret yapan medya ve elektronik branşından bazı şirketler tarafından
kurulmuştur.
Medya Şirketleri
Bertelsmann (Gütersloh)
WAZ-Medya Grup (Essen)
Önemli adresler
Adolf Grimme Enstitüsü/ Marl
1995 yılından bu yana Grimme Enstitüsü medya branşında uzmanlaşma odaklı
meslek içi eğitimler sunmaktadır. Medya çalışanları için ileri eğitimler verilmekte ayrıca medya kullanımı için model projeleri hazırlanmaktadır.
http://www.grimme-institut.de [email protected]
KRV Genç Basın / Essen
50 yılı aşkın bir süredir KRV Genç Basın Birliği Almanya’nın en büyük gençlik basın
kuruluşlarından biridir. Kuruluş, genç medya üyelerinin haklarını korur, onları temsil
eder, seminerler düzenler, broşür ve bildiriler yayınlar.
JPNW ‘nin hizmetlerinden genç amatör ve profesyonel basın çalışanları ve basın
yayın bölümlerinde okuyan öğrenciler faydalanabilirler.
http://www.junge-presse.de
Spor Bilgi Servisi (sid) / Neuss
Sid bir spor haber servisi olarak 1945 yılında kurulduğundan bu yana spor alanında
tüm dünya çapında kendini ispatlamış bir kurum haline gelmiştir. Sid, 75 profesyonel
ve 1000 gönüllü çalışanı ile birlikte Almanya ve almanca konuşulan diğer Avrupa
ülkelerinde hizmet vermektedir.
http://www.sid.de [email protected]
coolibri / Bochum
Coolibri dergisi, KRV eyaletinde faaliyet gösteren, ünü bölge sınırlarını aşmış ve
215.000 baskıyla Ruhr, Rheinland ve Bergisches Land bölgelerine damgasını
vurmuştur.
http://www.coolibri.de
KRV Yerel Medya Çalışanları Eyalet Birliği Derneği / Duisburg
Yerel Medya Çalışanları Birliği, 28 yıldan bu yana KRV Eyaletindeki gayriticari medya çalışmalarında aktif olan 160 üyeden meydana gelmektedir. Bu birlik bölgede,
bağımsız kültürel, sosyal, politik ve pedagojik medya çalışmaları yürütmektedir.
LAG LM, tüm eyalet çapında çok çeşitli medya çalışmalarının iletişiminden ve koordinasyonundan sorumludur. Birlik, medya çalışanları ile birlikte ülke çapında projeler yürütmekle birlikte, yerel ve yöresel organizasyonlara da konsept, planlama ve
çalışma stratejisi anlamında yardımcı olur ve destekler. Bu destek, film, televizyon,
video , fotoğraf, radyo, bilgisayar, internet ve multimedya alanında yapılan bütün
çalışmaları kapsar.
Tüm bunların yanı sıra LAG, KRV eyaletindeki medya çalışmaları ve medya eğitimi
konularıyla ilgilenenlerin politik ve içeriksel temsilciliğini de yapmaktadır. LAG LM,
diğer ilgili kurumların işbirliği ile, medya-pedagojik kavramlar, yapılar ve projelerin
desteklenmesi ve geliştirilmesinde büyük bir görev üstlenerek karar mercilerine profesyonel ve stratejik alanda danışmaklık yapar.
http://www.medienarbeit-nrw.de
Kaynak: Kuzey Ren Vestafalya Medya Eyelet Birliği http://www.lfm- nrw.de/aktuelles/
linksammlung/sonstige.php3#inst 25.06.2009 tarihinde alınmıştır.
Ek 4: Yönetimin detaylı açıklaması
Seçim ölçütleri
Proje, sürdürülebilirlikle ilgili konuları ele alan farklı medya türlerinin oluşturduğu
piyasaya dair genel bir izlenim edinmek amacıyla, halihazırda medyanın bu konulara olan yaklaşımını detaylı olarak analiz edilerek başladı. Üzerinde durulan türler
eğlence televizyonu, basılı medya ve web 2.0 oldu. Proje ekibi, analiz edilmesi
anlamlı olabilecek bir örnekler grubu oluşturmak ve eğlence televizyonundan 33,
basılı medya ve web 2.0’dan 30 örneğin arasından bir seçim yapılmasını sağlamak
amacıyla, bir seçim ölçütleri tablosu oluşturdu. Söz konusu tabloda altı tane ölçüte yer verildi:
Geleneksel (varolan) ve yeni medya türleri: seçimler hem geleneksel hem de yeni
medya türlerinden örneklerin grup içinde yer almasını sağlayacak biçimde yapıldı.
Devletin rolü: seçimler yapılırken medyada sürdürülebilirliğin desteklenmesi amacıyla devlet tarafından üstlenilen roller dikkate alındı. Bu rollere çerçeve yaklaşımların ve yasal düzenlemelerin oluşturulması, danışmanlık yapılması, eğitim
materyalleri geliştirilmesi, etkinliklerin düzenlenmesi ve/veya faaliyetlerin finanse
edilmesi dahil oldu.
Ulusal / uluslararası bakış açıları: örnek seçimleri hem ulusal hem de uluslararası
ortamları temsil edecek biçimde yapıldı.
Başlıca medya tüketicilerine öncelik: örnekler sürdürülebilirlikle ilgili konuların,
küçük gruplar yerine (“bilgi elitleri”), geniş izleyici / medya tüketicisi gruplarına
hitap eden yaklaşımlardan seçildi.
Akademik araştırmanın rolü: örnekler medya içeriğinin tasarım, uygulama veya
değerlendirmesine akademik araştırmaları katan yaklaşımlar arasından tercih
edildi.
Değişimin teşvik edilmesi: örnekler sürdürülebilirlikle ilgili konular ele alınırken
medya tüketicilerinin bilgi, davranış ve tutumlarında olumlu bir değişime sebep
olmayı hedefleyen medya yaklaşımları arasından seçildi.
Bu ölçütler ışığında iyi örnekler olarak nitelendirilebilecek on yaklaşımın seçimi
yapıldı. Örneklerin 5 tanesi eğlence televizyonu, diğer beş tanesi de basılı medya ve
web 2.0’dan alındı. Proje hedefleri kapsamında, 5’li gruplardaki örneklerin 3’ü ulusal,
2’si uluslararası ortamlardan tercih edildi. Bu çalışmanın temel amacı ulusal medya
yaklaşımlarına yoğunlaşmak olmuş olsa da, yapılan çalışmadaki analiz Almanya ve
NRW’da, özellikle medyaya sürdürülebilirliğin entegrasyonu konusunda stratejik ve
sistematik yaklaşımlarla birlikte etkin devlet rollerini de katan, uluslararası tecrübelerden alınabilecek birçok ders olduğunu gösterdi.
Medya örneklerinin sunulan unsurları ve değerlendirme ölçütleri
Detaylı değerlendirme matrisi
Medyada halihazırda sürdürülebilirlik konularının ele alınışıyla ilgili yapılan analizi
derinleştirmek ve Almanya/NRW için potansiyel fırsatlar belirlemek amacıyla 10 tane
iyi uygulama örneği değerlendirmeye alındı. Söz konusu örnekler (1) genel özellikleri
ve (2) önceden belirlenmiş olan başarı kriterleri kapsamında incelendirler.
Bütün örneklerdeki genel özelliklerin değerlendirmesi şu unsurlar ışığında yapıldı:
1a: Ülke, bölge ve medya türü.
1b: Yaklaşımı tetikleyen herhangi bir resmi kampanya veya projenin rolü, hedefler veya amaçlar ve devletle birlikte başka kuruluşların rolleri.
1c: Örnekle ilgili arka plan bilgisi ve medya tüketicileri arasındaki tanınılırlığı.
1d: Sürdürülebilirlikle ilgili teşvik stratejisi (örneğin, araçlar/faaliyetler, tasarım/
dil, içeriğin sunumu).
1e: Kuruluşlar ve ortaklar/paydaşlar, onların rolleri ve görevleri.
1f: Medya yaklaşımını etkileyen diğer unsurlar, örneğin yasal düzenlemeler ve
medya sistemiyle bağlantılı başka şartlar.
Gerekli bilginin bulunduğu yerlerde, hedef izleyici konusunda aşağıda sunulan unsurlar da dikkate alındı:
1g: Hedef grup (cinsiyet, yaş, eğitim durumu, vs.) ve ulaşılan medya tüketicisi
miktarı.
1h: Varsa izleyiciler üzerindeki etkinin değerlendirilmesine yönelik çalışma veya
araştırmalar.
Yukarıda anlatılmakta olan teknik araştırma aşamasından sonra bir değerlendirme analizi yapıldı. Projenin önemli bir önceliğinin medyadaki başarılı sürdürülebilirlik yaklaşımlarına ilişkin yaratıcı fikirler ve başarı unsurları belirlemek olduğu
dikkate alındığında, yapılan değerlendirme analizi çalışmanın önemli bir aşamasını
oluşturdu.
Bir değerlendirme yöntemi geliştirmek amacıyla proje ekibi, varolan akademik araştırmalarla ilgili olarak, iletişim bilimleri ve medya bağlantılı sosyal psikoloji alanlarında uygulanan yöntemler ve bulguları konusunda bir bakış açısı geliştirmelerini
sağlayacak detaylı bir çalışma yürüttü. Bu proje için özellikle önemli olanlar Health
Styles 2002/2005, Reusswig et al. 2004, Singhal et al. 2004, Singhal/Rogers 1999,
ve Kaiser Ailesi Vakfı 2008 oldu. Proje ekibi tarafından yapılan çalışmayla ilişkili olduğu görüşüne varılan sonuçlar Bölüm 2.2.3’te özetlenmekte. Genel anlamda literatür araştırması yapılmasının amacı, medyadan alınan örneklerin incelenebileceği
bir çerçeveyi oluşturmaktı. Bu kapsamda proje ekibi tarafından geliştirilen çerçeve
aşağıda sunulmakta:
a. Kapsam: medya girişimi tarafından ele alınan konunun kapsamı neydi?
Hedef medya izleyicilerine istenilen mesajın ulaştırılması konusunda başarılı oldu mu?
b. Duygusallık: Verilmek istenilen mesajlar duygusal anlamda içeriğe etkili biçimde dahil edildi mi? (örneğin, mizah, korku, vs. ile)
c. Güvenilirlik: Medya yaklaşımı hedeflenen izleyici grubu tarafından güvenilir olarak nitelendirildi mi?
d. Anlaşılabilirlik: Hedef grup içeriği verilmek istenilen mesajları etkin bir
biçimde alacak kadar anlayabildi mi?
e. Değişim olasılığı: Hedef grup açısından “aktarılan değerin” önemi ve
tutum ve davranışlarda değişim olasılığı.
Ele alınan bütün örnekler yukarıda tanımlanan kriterler ışığında, kolay anlaşılır olmasını sağlamak amacıyla, birden üçe kadar olan “artı işaretleriyle” derecelendirildi (+;
++ ve + + +). Değerlendirmede kullanıldığı biçimiyle, detaylı analiz tablosu aşağıda
sunulmakta.
Tablo 3: Medya yaklaşımları iyi uygulama örnekleri için kullanılan detaylı
analiz tablosu
Genel tanım
Ülke
Programın adı
Medya türü
Kampanya/Projenin adı
Medya formatının kısa tanımı
Kampanya/Projenin kısa tanımı
Süre
Altyapı ve Tarihçe
Motivasyon ve Hedefler
Ele alınan sürdürülebilirlik konuları
Sürdürülebilirliği teşvik stratejileri
Sürdürülebililirliğin iletişimi için araç
ve faaliyetler
İçeriğin tasarımı, dili ve sunumu
Projenin yapısı
Medya sistemi ve yasal
düzenlemelerin kısa tanımı
Paydaşlar
Siyasi paydaş
Medya paydaşı
Araştırma paydaşı
Özel sektör paydaşı
STK paydaşı
Hedef grup
Genel tanım
Erişilen medya tüketicileri
Platform/kampanya hakkındaki kullanıcı
yaklaşımı
Yaş dağılımı
Cinsiyet dağılımı
Eğitim seviyesi
Hitap edilen sosyal sınıf
Medya formatının bağlantısı
Değerlendirme*
Kapsam
Duygusallık
Güvenilirlik
Anlaşılabilirlik
Tutum ve davranışları değiştirme olasılığı
Gelecekteki olası değişim/iyileşme
Ek 5: Analiz için seçilen iyi uygulama örnekleri
Eğlence TV - ulusal
İyi uygulama örnekleri
Genel tanım
Ülke
Almanya
Programın adı
Welt der Wunder (Yayıncı: RTL 2), www.weltderwunder.de
Medya türü
Eğlence TV / Eğlendirirken bilgilendirme
Kampanya/Projenin adı
“Balance (f)” isimli araştırma projesi (https://balance.uni- hohenheim.de)
Medya formatının kısa
tanımı
Welt der Wunder, ticari olarak yayınlanan bilgi programlarının önde
gelenlerinden birisi. Program bilgiyi eğlence ile birleştirerek sunmakta.
Programın amacı, araştırma konularını hikaye anlatırcasına aktararak, kolay
anlaşılabilir hale getirmek.
Kampanya/Projenin kısa
tanımı
Welt der Wunder sürdürülebilirlik konularında altı bölüm yayınladı:
 Ağaç ürünleri (sürdürülebilir bir kaynak olması yönüyle),
 Atlantropa, 1920’lerde Cebelitarık Boğazı üzerinde kurulması planlanan
ancak gerçekleşememiş olan dev bir hidroelektrik santralinin yapılması
halinde doğacak olan ekolojik sonuçlarla nasıl başa çıkılabileceği,
 Beslenmenin geleceği,
 Temizlik malzemeleri ve deterjanlar,
 Yoğun iş yaşamı (özel – iş yaşamı dengesi),
 Kurşun ayak izleri (araba kullanma alışkanlıkları).
Araştırma projesi, bu altı bölümün izleyiciler üzerindeki etkisini inceledi ve
akademisyenlerle uzmanların programda verdikleri sürdürülebilirlik mesajları
hakkında ne düşündükleri araştırdı. Proje, aşağı sıralanmakta olan diğer
faaliyetler de yaptı.
Süre
Welt der Wunder sürdürülebilirlik bölümleri:
Kasım 2004 - Temmuz 2005
“Balance (f)” projesi: 2003-2009
Altyapı ve Tarihçe
Welt der Wunder ilk kez, 10 Mart 1996’da Pro7 tarafından yayınlandı. Ocak
2005’de program RTL 2 kanalına geçti. O günden beri program, Pazar
akşamları yayınlanmakta, tekrarları ise Pazar öğleden sonra ve Pazartesi
akşamlar gösterilmekte.
‘Balance (f)’ ile ortaklık, Prof Kreeb (Lehrstuhl Umweltmanagement Universität
Hohenheim) ve Henrik Hey’in (Welt der Wunder programının sunucusu)
sürdürülebilirlik konularının eğlence programları formatında yayınlanmasının
seyirci üzerindeki etkisini anlamak amacıyla bir proje yapma fikri üzerine
gerçekleştirildi. Proje Alman Federal Eğitim ve Araştırma Bakanlığı tarafından
finanse edildi.
Motivasyon ve Hedefler
Welt der Wunder, araştırma konularına ilişkin olarak eğlenerek öğrenmeye
yönelik, kolay anlaşılabilir bir yaklaşım izledi. Programın amacı, izleyicilerin
tutum ve davranışlarını etkileyebilecek olumlu izler bırakabilmekti.
Ele alınan
sürdürülebilirlik konuları
 Sürdürülebilir tüketim: çevreci tüketim, adil ticaret ve sosyal konular,
 Çevre dostu yaşam: iklim değişikliği, enerji ve kaynak verimliliği konuları,
 Sağlıklı yaşam: sağlıklı yaşam ve organik beslenme konuları.
Sürdürülebilirliği teşvik
stratejileri
 Sürdürülebilirlik uzmanları ile eğlence TV yapımcılarının ortak bir çerçevede
buluşabilecekleri programlar yapmak (sürdürülebilirliğin medya içeriğine
dahil edilmesi),
 Medyadaki sürdürülebilirlik konularında araştırma değerlendirmesi
gerçekleştirmek (sürdürülebilirlik mesajlarının etkisini araştırmak),
 Proje hedef gruplarıyla (yönetilemeyen, sürdürülebilir olmayan tüketicilerle)
görüşmeler başlatmak,
 Konu hakkında araştırma ve sunumlar geliştirmek.
Sürdürülebililirliğin
iletişimi için araç ve
faaliyetler
1) TV Bölümleri
Sürdürülebilirlik uzmanları, Welt der Wunder ile birlikte sürdürülebilirlik temalı
altı bölüm tasarladılar.
2) WDwipTV
Welt der Wunder aynı zamanda, sürdürülebilirlik konularıyla ilgilenen çevrimiçi
bir TV programı olan WdwipTV’yi de yayınlıyor. Bu platformdaki tartışma
ortamlarında izleyiciler, söz konusu konular ve tecrübeleri hakkında Welt der
Wunder sunucuları ve diğer kullanıcılarla görüşlerini paylaşabiliyor.
3) Web sitesi
Welt der Wunder, “günlük destek” adı verilen bir web sitesi aracılığıyla da
sürdürülebilirlik konularında bilgi sağlıyor.
4) Basılı dergiler
Welt der Wunder öte yandan, Almanya genelinde dergi ve kitap satan
mağazalarda bulunabilecek basılı malzemeler de yayınlıyor (bakınız
weltderwunder.de.msn.com).
5) B-con platformu
Balance (f) araştırma projesi, medya ve sürdürülebilirlik paydaşlarının (kamu
ve araştırma kurumları) iletişim kurabileceği bir çevrimiçi platform geliştirdi. Bu
platformda medya paydaşları, farklı sürdürülebilirlik alanları konusunda bilgi
edinebiliyor ve ilgili uzmanlarla iletişim kurabiliyorlar. B.CON sürdürülebilirlik
konusunda uzmanlaşmış bir arama motoru ve güvenilir bilgi kaynakları içeriyor.
Platform, uzman olmayan kişi ve kuruluşları kabul etmiyor.
6) Medya ortaklığı çalıştayları
Sürdürülebilirlik araştırmacıları ve medya paydaşlarının ortak katılımlarıyla
bir dizi çalıştay, Balance (f) projesinin bir bileşeni olarak, gerçekleştirildi.
Adolf-Grimm Enstitüsü işbirliği ile geliştirilen bir eğitim programına da medya
profesyonellerinin katılımı sağlandı. Eğitim, katılımcıların konuları daha iyi
anlayabilmesi amacıyla, araştırma kavramları ve gerçek yaşam örneklerinin bir
karışımı olarak tasarlandı.
7) Araştırma
Pazar araştırması: İnsanlara ulaşmak için sürdürülebilirlikle ilgili duygusal
unsurları kullanan “Çevlence” (=Ecotainment) kavramı ve bu yöntemlerin
kişilerin davranış ve tutumlarını değiştirme konusunda oynağı rol konusunda
araştırma.
Medya araştırması: Medyanın duygusal yaklaşımları ve tüketicilerin
sürdürülebilir ürün ve hizmetleri kabul etme konusunda gösterdikleri dirençle
ilgili araştırma. Bu kapsamda geliştirilen Çevlence Endeksi ile 1) duygusal
medya yaklaşımları ve 2) buna bağlı tutum ve davranış değişiklikleri arasındaki
ilişkinin incelenmesi.
Tüketici araştırması: Olumlu bir yaklaşımla aktarılan bilginin, tüketicinin tutum,
duygu ve davranışlarını nasıl etkilediği araştırması.
İçeriğin tasarımı, dili ve
sunumu
Kişiselleştirilmiş, çekici, ilham verici, teşvik edici, anlaşılır bir dilde, esprili,
yaratıcı, oyuncu.
Projenin yapısı
Hohenheim Üniversitesi Çevre Yönetimi Bölümü:
 1 proje lideri
 1 yönetici
 Muhtelif sayıda araştırma görevlisi (tam sayı mevcut değil)
Bremen Jacob Universitesi
 1 öğretim üyesi
 1 araştırma görevlisi
 1 lisansüstü adayı
 Muhtelif sayıda araştırma görevlisi (tam sayı mevcut değil)
Welt der Wunder
 1 yapımcı ve sunucu
 Pek çok metin yazarı
Lichtl Değerler ve Markalar
 1 iletişim danışmanı
 Muhtelif sayıda diğer çalışan (tam sayı mevcut değil)
Adolf-Grimme Enstitüsü:
 Muhtelif sayıda araştırma görevlisi (tam sayı mevcut değil)
NWD Enstitüsü:
 Muhtelif sayıda araştırma görevlisi (tam sayı mevcut değil)
Medya sistemi ve yasal
düzenlemelerin kısa
tanımı
TV Sistemi
1980’lerin ortasında başlayan ve gelişen ticari televizyon yayıncılığı
(Altendorfer, 2004), Alman televizyon endüstrisini dört önemli oyuncunun yer
aldığı bir sistem dönüştürdü: İki kamu (AED ve ZDF) ve iki de ticari (RTL ve
SAT.1) yayın kanalı, pazarın %70’inden fazlasını ele geçirerek lider haline
geldiler (Windeler 2001). İki kamu yayın kuruluşu, toplamda pazar payının
%40’ından fazlasına sahipler (Arbeitsgemeinschaft für Fernsehforschung 2006
in JAM).
Sürdürülebilirlik ortaklıkları için medyada yasal düzenlemeler
Yetki: Devlet kurumları, STK’lar, medya ve özel sektör paydaşları arasındaki
geribildirim ve/veya danışmanlığa dayalı işbirliklerinde herhangi bir sınırlama
yok.
Kısıtlama: Devletin, STK’ların ya da özel sektör paydaşlarının, içeriğe müdahale
etmelerini engel olmak açısından, medya yapımlarını finanse etmelerine izin
verilmiyor.
Paydaşlar
Siyasi paydaş
Kuruluş: Federal Araştırma ve Eğitim Bakanlığı
Rolü: Balance (f) araştırma projesinin finansmanı.
Medya paydaşı
Kuruluş: Welt der Wunder
Rolü: Sürdürülebilirlik programlarının yapım ve yayını.
Araştırma paydaşı
Kuruluşlar:
Hohenheim Üniversitesi Çevre Yönetimi Bölümü (proje lideri)
Bremen Jacob Universitesi
Adolf-Grimme Enstitüsü
NWD Enstitüsü
Rolleri: Sürdürülebilirlikle ilgili bölümler hakkında araştırmalar yapmak ve
gerekli olunca metin yazarlarını desteklemek ve etkinlikler, çalıştaylar ve proje
platformlarını düzenlemek.
Özel sektör paydaşı
Kuruluş:
Lichtl Değerler ve Markalar
Rolü: Projeyi pazar araştırması sonuçları ve Çevlence uzmanlığıyla
desteklemek.
STK paydaşı
Geçerli değil.
Hedef grup
Genel tanım
Welt der Wunder izleyicisi orta düzey bir kitle ve bilgiyi eğlenceli bir şekilde
almaktan hoşlanıyor.
Erişilen medya tüketicileri Welt der Wunder tarafından yayınlanan sürdürülebilirlik programlarının, 2 ila 3
milyon izleyiciye ulaştığı düşünülüyor.
Platform/kampanya
hakkındaki kullanıcı
yaklaşımı
Geçerli değil.
Yaş dağılımı
Genç ve orta yaşlı izleyiciler.
Cinsiyet dağılımı
Geçerli değil.
Eğitim seviyesi
Düşük ila ortalama eğitim arası.
Hitap edilen sosyal sınıf
Düşük ila ortalama sosyo-ekonomik sınıflar.
Medya formatının
bağlantısı
Welt der Wunder 1996’dan beri kesintisiz olarak yayınlanıyor ve Almanya’da
çok iyi tanınıyor.
Değerlendirme*
Kapsam
+++
Duygusallık
+++
Güvenilirlik
+++
Anlaşılabilirlik
++
Tutum ve davranışları
değiştirme olasılığı
+++
Gelecekteki olası değişim/iyileşme
Geçerli değil.
* Her örnek kendi kapsamı, duygusallığı, güvenilirliği, anlaşılabilirliği ve tutum/davranışları değiştirme olasılığı açısından birden
üçe kadar puanlanmakta. Puanlar da, artı (+, ++, + + +) işaretleriyle ifade edilmekte.
İyi uygulama örnekleri
Genel tanım
Ülke
Almanya
Programın adı
Lindenstrasse (Yayıncı: ARD), www.Lindenstrasse.de
Medya türü
Eğlence TV / günlük melodrama
Kampanya/Projenin adı
Suche Klima biete Schutz
Medya formatının kısa
tanımı
Lindenstrasse Almanya’nın en eski günlük melodram dizisi. ADR tarafından
yayınlanan Lindenstrasse, sosyal içerik ve çevre konularıyla ilgilenen bir
program olarak tanınıyor. 1988’den bu yana, Lindenstrasse çevre konularıyla
bağlantılı 13 bölüm yayınladı (Lindenstrasse: 2008). Bu bölümlerde karakterler
sosyal ve çevre konularına duyarlı yaklaşımlar sergilediler.
Kampanya/Projenin kısa
tanımı
İklim koruma inisiyatif programı “Klimaschtuz zahlt sich aus” çerçevesinde
Alman Federal Çevre Bakanlığı, Lindenstrasse ile işbirliği yaparak, projeyi
Münih Sağlık ve Çevre Dairesi’yle ortaklaşa yürüttü. Projenin amacı, 17
Ağustos 2008 Münih Çevre Günü’nde, ”Suche Klima biete Schutz” temalı bir
medya profili oluşturmaktı. Bu etkinlik, Lindenstrasse’nin aynı gün yayınlanan
bölümünde konu edildi ve dizi karakterleri de etkinliğin tasarım ve uygulama
sürecine katıldılar.
Lindenstrasse’nin “Suche Klima, biete Schutz” başlıklı bölümünün
konusu: Bu bölümde Helga Beimer karakteri, Lindenstrasse mahallesinde bir
çevre günü düzenliyor. Çevre konusunda tartışmaların yapıldığı bir platformda
Helga Beimer, iklim değişikliği üzerine bir anket ve iklim konulu bir bisiklet
yarışması gerçekleştiriyor.
Süre
17.08.2008 (tek bölüm)
Altyapı veTarihçe
Lindenstrasse dizisinin ilk bölümü 8 Aralık 1985’te yayınlandı. Dizi
Geissendörfer Film- und Fernsehproduction (GFF) ile ARD’yi temsilen
Westdeutscher’in ortak yapımı.
Motivasyon ve Hedefler
Lindenstrasse’nin amacı, insanları eğlendirirken sürdürülebilirlik konularına
da değinmek. “Suche Klima, biete Schutz” başlıklı bölüm, özellikle iklim
dostu tüketim biçimlerinin tanıtılması için tasarlanmış (örneğin, tencerenin
kapağını kapatma, enerji tüketimini azaltmak için enerji denetimi yaptırma ve et
tüketimini azaltma gibi).
Ele alınan sürdürülebilirlik  Sürdürülebilir tüketim: çevreci tüketim, adil ticaret ve sosyal konular.
 Çevre dostu yaşam: iklim değişikliği, enerji ve kaynak verimliliği konuları.
konuları
 Sağlıklı yaşam: sağlıklı yaşam veya sağlıklı beslenme konuları.
Sürdürülebilirliği teşvik
stratejileri
 Diyalog kurulması: Munih şehri vatandaşlarını bir çevre etkinliğine katılırken
gösteren günlük dizide ele alınan sürdürülebilirlik konularının tartışılması.
 Münih’teki çevre etkinliği sırasında uzmanların sürdürülebilirlik bağlantılı
soruları cevaplaması.
 Lindenstrasse dizi ünlüleri aracılığıyla sürdürülebilirlik mesajları verilmesi ve
bir çevre etkinliğinin tanıtılması.
 İklim değişikliğiyle savaşım konusunda “herkesin” “küçük ve uygulaması
kolay şeyler” yapabileceğini gösterilmesi.
 İklim değişikliği konusunun farklı boyutlarının ele alınması ve tartışılması
(örneğin, dizideki bazı karakterler iklim değişikliği konusunda daha şüpheci
ve eleştirelken diğerleri çok daha olumlu bir yaklaşıma sahip).
 Kolay ve pratik öneriler.
 Medya faaliyetlerinin birbirleriyle entegrasyonu.
Sürdürülebililirlik iletişimi 1) Televizyon zamanında gerçek zamanlı etkinlik
için araçlar ve faaliyetler Gerçekten varolan bir çevre etkinliğinin kurgusal bir kapsamda ele alınmasıyla
sürdürülebilirlik konularının aktarılması sağlandı.
2) Tartışma paneller
Çevre etkinliği, televizyon yapımcılarını, Lindenstrasse oyuncularını ve çeşitli
kurumlardan sürdürülebilirlik uzmanlarını iklim değişikliğini tartışmak üzere
bir araya getirdi.
3) Çevre ve bisiklet yarışması
Münich’te gerçekleşen ve Lindenstrasse bölümünde yer alan bir çevre
ve bisiklet yarışması gibi araçlar insanların iklim değişikliği konusuna
katılmalarını sağlamak amacıyla kullanıldı.
4) Web sitesi ve bloglar
Sürdürülebilirlik konuları paydaşların web sitelerinde tanıtıldı ve bloglar da
tüketicilerin hem çevre etkinliği hem de Lindenstrasse konularında fikir alışverişi yapmalarına olanak sağladı.
İçeriğin tasarımı, dili ve
sunumu
İlgi çekici, motive edici, diyaloga açık, kişisel, özgün, alışılagelmiş
programlarından faklı olarak daha gerçekçi ve yaratıcı.
Proje yapısı
Federal Çevre Bakanlığı
 ortaklık konusunda birkaç personel çalışıyor
Münih Sağlık ve Çevre Dairesi
 Munich Başkanı (Christian Ude) ve birkaç personel.
 Christian Ude, dizide Helga Beimer karakterine çevre etkinliğini düzenlemesi
konusunda yardımcı olacak biçimde kendini oynadı.
Lindenstrasse
 Lindenstrasse’nin birkaç baş yazarı
Medya sistemi ve yasal
düzenlemelerin kısa
tanımı
TV sistemi
1980’lerin ortasında başlayan ve gelişen ticari televizyon yayıncılığı
(Altendorfer, 2004), Alman televizyon endüstrisini dört önemli oyuncunun
yer aldığı bir sistem dönüştürdü: İki kamu (AED ve ZDF) ve iki de ticari (RTL
ve SAT.1) yayın kanalı, pazarın %70’inden fazlasını ele geçirerek sektörün
liderleri haline geldiler (Windeler 2001). İki kamu yayın kuruluşu, toplamda
pazar payının %40’ından fazlasına sahipler (Arbeitsgemeinschaft für
Fernsehforschung 2006 in JAM).
Sürdürülebilirlik ortaklıkları için medyada yasal düzenlemeler
Yetki: Devlet kurumları, STK’lar, medya ve özel sektör paydaşları arasındaki
geribildirim ve/veya danışmanlığa dayalı işbirliklerinde herhangi bir sınırlama
yok.
Kısıtlama: Devletin, STK’ların ya da özel sektör paydaşlarının içeriğe müdahale
etmelerini engel olmak açısından, medya yapımlarını finanse etmelerine izin
verilmiyor.
Paydaşlar
Siyasi paydaş
Kuruluş: Alman Federal Çevre Bakanlığı
Rolü: kampanya sponsoru
Kuruluş: Munih Sağlık ve Çevre Dairesi
Rolü: Münih’teki çevre etkinliğinin düzenlenmesi, vatandaşlar, uzmanlar
ve Lindenstrasse oyuncuları arasındaki paylaşımların organizasyonu, dizi
yazarları ve yapımcılarına sürdürülebilirlikle ilgili mesajların aktarımı konusunda
destek, iklim değişikliği konusunda bilgi verilmesi, bölümün ve ele alınan
sürdürülebilirlik konularının halk arasında duyurulması.
Medya paydaşı
Kim: Lindenstrasse çalışanları
Rolü: senaryonun yazımı, bölümün çekilmesi ve yayını, bölümün ve ele alınan
sürdürülebilirlik konularının halk arasında duyurulması.
Araştırma paydaşı
Geçerli değil.
Özel sektör paydaşı
Geçerli değil.
STK paydaşı
Geçerli değil.
Hedef grup
Genel tanım
Lindenstrasse çoğunlukla geleneksel yapıda diye tabir edilen izleyicilere hitap
etmekte.
Erişilen medya
kullanıcıları
Lindenstrasse’yi bölüm başına ortalama 3.5 milyon kişi izlemekte
(pazar payının %15).
Bölümün yayınını takiben, izleyicilere iklim değişikliğiyle ilgili konuları interaktif
Platform/kampanya
hakkında kullanıcı tutumu bir forumda tartışma olanağı verildi.
“Suche Klima, biete Schutz” sürdürülebilirlik etkinliği Munich’in merkezinde
düzenlendi ve yüksek sayıda katılım sağlandı.
Yaş dağılımı
Genelde orta yaşlı izleyiciler.
Cinsiyet dağılımı
Geçerli değil.
Eğitim seviyesi
Ortalama eğitim seviyesi
Hitap edilen sosyal sınıf
Orta sosyo-ekonomik sınıflar
Medya formatının ilgisi
Lindenstrasse Almanya’da oldukça iyi tanınıyor.
Değerlendirme*
Kapsam
+
Duygusallık
++
Güvenilirlik
+++
Anlaşılabilirlik
+++
Tutum ve davranışları
değiştirme olasılığı
++
Gelecekteki olası değişim ve büyüme
Geçerli değil.
* Her örnek kendi kapsamı, duygusallığı, güvenilirliği, anlaşılabilirliği ve tutum/davranışları değiştirebilme olasılığı açısından
birden üçe kadar puanlanmakta. Puanlar da, artı (+, ++, + + +) işaretleriyle ifade edilmekte.
İyi uygulama örnekleri
Genel tanım
Ülke
Almanya
Medya formatının adı
Die Graslöwen (Yayıncı: KI.KA), www.grasloewe.de
Medya türü
Eğlence TV / çocuk programı
Kampanya/Projenin adı
Graslöwe – Mach Dich stark für deine Umwelt
Medya formatının kısa
tanımı
Die Graslöwen, beş çocuğun çevre konularını ele alan kendi televizyon
programlarını tasarlayışlarını anlatan, eğlenceli bir çocuk programı. Çocuk
araştırmacılar programları için yaptıkları inceleme sırasında günlük hayatlarıyla
bağlantılı birçok önemli sürdürülebilirlik ve çevre konusu keşfederler.
Kampanya/Projenin kısa
tanımı
Die Graslöwen, ARD & ZDF networks’ Kinderkanal (‘KI.KA’ olarak da biliniyor)
ve Deutsche Bundesstiftung Umwelt’in ortaklaşa yaptıkları bir girişim sonucu
yayınlandı. Bu ortaklık kapsamında sürdürülebilirlikle ilgili konuları ele alan üç
çocuk eğlence programı daha gerçekleştirildi (der verzauberte Otter, die Hollis,
die Hydronauten).
Süre
Die Graslöwen, KI.KA’da ilk defa 2003 yılında yayınlandı, KI.KA’da ve ARD’yle
ZDF’de birkaç kere tekrar gösterimleri yapıldı. Program, Fransa, İsveç ve
Finlandiya’da da gösterildi.
Altyapı/Tarihçe
“Die Graslöwen” ve diğer programlar kapsamında oluşan ortaklık fikri önce
Deutsche Bundesstiftung Umwelt’den geldi.
Motivasyon ve Hedefler
Die Graslöwen’in amacı çocukların sürdürülebilirlikle ilgili konulara merak
duymasını sağlamakla birlikte (1) olumlu çevre koruma örnekleri (su ve enerji
tasarrufu, geri dönüşüm gibi) ve (2) çevre sorunlarının keşfi (çöpler gibi)
aracılığıyla günlük hayatları üzerinde düşünmelerine sebep olmak. Program
çocukların çevre konularıyla ilgilenmeye başlamalarını ve aileleriyle bu konuları
konuşmalarını teşvik etmeye çalışmakta. Bu amaçla televizyon programındaki
karakterler rol modeli görevini üstlenmekte.
Ele alınan
sürdürülebilirlik konuları
 Sürdürülebilir tüketim: çevreci tüketim, adil ticaret ve sosyal içerikli konu
başlıkları.
 Çevre dostu yaşam: iklim değişikliği, enerji ve kaynakların verimli
kullanılması konuları.
Sürdürülebilirliği teşvik
stratejileri
 Günlük hayata dair sürdürülebilirlik konuları hakkında diyalogların
başlatılması için televizyon programının bir temel oluşturması,
 Hedef gruplar, ortaklar ve öğretmenler için çalıştaylar düzenleyerek medya
farkındalığının arttırılması,
 Okullara eğitim materyalleri sağlanması.
Sürdürülebililirlik iletişimi 1) Graslöwen TV
için araçlar ve faaliyetler Die Graslöwen, “Graslöwen TV” medyada sürdürülebilirlik ortaklığının
bir parçası. Bu ortaklık kapsamında, çocuklar arasında çevre koruma ve
sürdürülebilir tüketim konularının tanıtımını sağlayacak dört çocuk eğlence
programı geliştirildi.
2) Graslöwen klüpleri
Çocukların çevre koruma konularına dahil olmalarını sağlamak amacıyla
Graslöwen klüpleri kuruldu. Benzer yerel bir klüp, Almanya’da arkadaşları
ve aile fertlerini konuya dahil etmek isteyen herhangi bir çocuk tarafından da
kurulabilir. Bazı okullarda bile çevre koruma faaliyetleri için Graslöwen klüpleri
kuruldu. Bütün Graslöwen klüp üyeleri bir sertifika ile belgelendiriliyorlar.
Halihazırda Almanya’da 15’ten fazla klüp bulunuyor. Bu klüplerin faaliyetlerini
desteklemek amacıyla bir ortaklar ağı (çevre STK’ları, müzeler, okullar) da
oluşturuldu.
3) Graslöwen okul gezileri
Alman Jugenherrbergswerk’le işbirliğinde, çocukların çevreyle ilgili
konuları kendi kendilerine keşfetmelerine olanak sağlayan okul gezileri de
düzenlenmekte. Geziler, çevre eğitmenleri ve medya uzmanlarının liderliğinde
gerçekleşmekte.
4) Graslöwen Radyosu
Graslöwen Radyosu, Deutsche Bundesstiftung Umwelt’in bir ortaklığı ve
RADIJOJO da ilk çocuk radyosu yayıncısıdır. Radyo bugüne kadar, 25’ten
fazla program kapsamında sürdürülebilirlikle ilgili konular ele aldı. Radyodaki
program içeriklerinin yanı sıra “radyo ve sürdürülebilirlik” kapsamında eğitim
materyalleri geliştirildi. Buna ek olarak, sürdürülebilirlik konularında eğitim
verme çerçevesinde radyodaki programların okullarda kullanımı konusunda
öğretmenler için çalıştaylar düzenlendi.
5) Graslöwen müzikali
Sürdürülebilirlik uzmanlarıyla birlikte müzikal bir hikaye panosu geliştirildi ve
derslerde sürdürülebilirlikle ilgili konuların ele alınması sırasında kullanmaları
için öğretmenlerin erişimine açıldı. Ana tema daha büyük çocukların, daha
küçük çocuklar için bir müzikal geliştirmeleriydi.
6) Okullara eğitim materyalleri
Graslöwen projesi, KI.KA televizyon programlarıyla ilişkili okullar için çok
çeşitli eğitim materyalleri temin etmekte. Materyallerden bir tanesi sadece “Die
Graslöwen” programıyla bağlantılı konuları ele almakta.
İçeriğin tasarımı, dili ve
sunumu
Proje yapısı
Motive edici, diyaloga yönlendiren, kişiselleştirilmiş, özgün, çocuklara hitap
eden, günlük hayatla ilişkili, yaratıcı, merak uyandırıcı ve duygusal.
Deutsche Bundesstiftung Umwelt
 1 proje lideri (ortaklığın koordinatörü)
 Muhtelif sayıda araştırma görevlisi
KI.KA
 1 yönetici (ortaklığın koordinatörü)
 KI.KA’dan birkaç çalışan
 TV prodüksiyon şirketlerinden yazarlar ve televizyon yapımcıları
Medya sistemi ve yasal
düzenlemelerin kısa
tanımı
TV Sistemi
1980’lerin ortasında başlayan ve gelişen ticari televizyon yayıncılığı
(Altendorfer, 2004), Alman televizyon endüstrisini dört önemli oyuncunun
yer aldığı bir sistem dönüştürdü: İki kamu (AED ve ZDF) ve iki de ticari (RTL
ve SAT.1) yayın kanalı, pazarın %70’inden fazlasını ele geçirerek sektörün
liderleri haline geldiler (Windeler 2001). İki kamu yayın kuruluşu, toplamda
pazar payının %40’ından fazlasına sahipler (Arbeitsgemeinschaft für
Fernsehforschung 2006 in JAM).
Sürdürülebilirlik ortaklıkları için medyada yasal düzenlemeler
Yetki: Devlet kurumları, STK’lar, medya ve özel sektör paydaşları arasındaki
geribildirim ve/veya danışmanlığa dayalı işbirliklerinde herhangi bir sınırlama
yok.
Kısıtlama: Devletin, STK’ların ya da özel sektör paydaşlarının içeriğe müdahale
etmelerini engel olmak açısından, medya yapımlarını finanse etmelerine izin
verilmiyor.
Paydaşlar
Siyasi paydaş
Kim: Deutsche Bundesstiftung Umwelt
Rolü: Ortaklığın tetikleyicisi, sürdürülebilirlikle ilgili senaryolar hakkında
geri bildirim, sürdürülebilirlikle ilgili konularda bilgi desteği, “Graslöwe”
kampanyasını başlatma ve uygulama.
Medya paydaşı
Kim: KI.KA
Rolü: bir medya şirketiyle ortaklaşa senaryonun yazılması ve prodüksiyonu,
programların yayını, programların ve sürdürülebilirlik konularının topluma
tanıtımı.
Araştırma paydaşı
Geçerli değil.
Özel sektör paydaşı
Geçerli değil.
STK paydaşı
Geçerli değil.
Hedef grup
Genel tanım
“Die Graslöwen” televizyon programı ve onun destekleyicisi olan “Graslöwe
– Mach Dich stark für deine Umwelt” kampanyası ilköğretim seviyesindeki
çocuklara hitap etmekte.
Erişilen medya
kullanıcıları
Die Graslöwen ve diğer üç çocuk programı 4,000,000’dan fazla genç izleyiciye
ulaştı.
Çocuklardan, ailelerden ve kampanyaya katılan öğretmenlerden alınan
Platform/kampanya
hakkında kullanıcı tutumu geribildirimler oldukça olumluydu.
Yaş dağılımı
6 - 11 yaş arası çocuklar
Cinsiyet dağılımı
Özel bir tercih yok.
Eğitim seviyesi
Her türlü eğitim seviyesine sahip çocuklar
Hitap edilen sosyal sınıf
Tüm sosyo-ekonomik gruplar
Medya formatının ilgisi
“Die Graslöwen” programı ve “Graslöwen – Mach Dich stark für deine
Umwelt” kampanyası olumlu bir imaja sahip ve çocuklar, aileleri ve ilköğretim
öğretmenleri arasında iyi tanınıyor.
Değerlendirme*
Kapsam
++
Duygusallık
++
Güvenilirlik
+++
Anlaşılabilirlik
+++
Tutum ve davranışları
değiştirme olasılığı
+++
Gelecekteki olası değişim ve büyüme
Halihazırda bir plan mevcut değil.
* Her örnek kendi kapsamı, duygusallığı, güvenilirliği, anlaşılabilirliği ve tutum/davranışları değiştirme olasılığı açısından birden
üçe kadar puanlanmakta. Puanlar da, artı (+, ++, + + +) işaretleriyle ifade edilmekte.
Eğlence TV – uluslararası
İyi uygulama örnekleri
Genel tanım
Ülke
Hollanda
Medya formatının adı
Echt Elly (Yayıncı: ETV.nl), www.etv.nl/echtelly
Medya türü
Eğlence televizyonu / realite programı
Kampanya/Projenin adı
Geçerli değil.
Medya formatının kısa
tanımı
Arka plan
Çoğunlukla eğlenceli eğitim programları yayınlamakta olan ETV.nl, 2008 yılında
sürdürülebilir tüketim konularını ele alan bir program geliştirmeye karar verdi.
Programın ana teması insanlara varolan temel tüketim alışkanlıklarına devam
ederken çevresel etkilerini nasıl daha aza indirebileceklerini göstermekti. ETV.
nl personeli, Hollanda’daki bir “sosyal hafta” sırasında, Rotterdam çevresinde
yaşayan ve sosyo-ekonomik olarak çok iyi durumda olmayan vatandaşların
(1) tükettikleri ürünlere ve bunları nasıl tükettiklerine, buna ek olarak (2) bu
davranışlarının çevresel etkilerine önem vermediklerini fark etmeye başladı. Bu
tür gözlemler sonucunda da, böylesi durumları olumlu anlamda değiştirmeye
destek olacak bir televizyon programı oluşturulması fikri gelişti.
Echt Elly’in tasarımı ve uygulanması
Bunun üzerine ETV.nl, sürdürülebilir tüketim konularına odaklanan ve
televizyonda yayınlanacak realite programı için bir hibe teklifi hazırladı. Amaç,
alt sosyo-ekonomik gruplara dahil hedef kitle izleyicileri tarafından çok sevilen
realite programı yapısının gücünden faydalanmaktı. Hollanda Federal Sağlık,
Refah ve Spor Bakanlığı hibeyi onayladı.
Bağımsız metin yazarlarının önerisi üzerine ETV.nl, programın tasarımını
meşhur birisi etrafında oluşturmaya karar verdi. Bunun üzerine yapımcılar,
hedef grup tarafından çok sevilen Elly Lockhost’u programa dahil ettiler.
Elly Lockhost programda izleyicilere kendi gündelik hayatında sürdürülebilir
tüketim konusunda neler yaptığını gösterdi. Kullandığı ürünler ve hizmetler,
içtiği su, ulaşım konusunda neler yaptığı ve atıklarını nasıl geri dönüştürdüğü
programda ele alınan konular oldu.
ETV.nl, Elly Lockhorst’u hedef izleyici kitlesinin ona verdiği değer nedeniyle
seçti. Buna ek olarak, programda verilmek istenen başka bir mesaj da,
sürdürülebilir bir yaşam tarzı söz konusu olduğunda hiç kimse (Elly Lockhorst
bile) mükemmel değildir, ancak herkes kendince bir şeyler yapabilir,
doğrultusundaydı.
Programın yaklaşımı
Echt Elly tipik olarak bir ünlü tarafından yönetilen bir realite programı (buna
Almanya’dan bir örnek Sarah Connor realite programı olabilir). Programda Elly
Lockhorst, sabah uyandığı andan itibaren, akşam tekrar uyuyana kadar bir
televizyon ekibi tarafından takip edilmekte. Program Lockhorst’ü sürdürülebilir
bir biçimde yaşama konusunda zaman zaman zorlanırken, zaman zaman
da başarılı olurken göstermekte. Örneğin, Lockhorst’ün yaşadığı önemli
zorluklardan birisi, şehir dışında yaşadığı için, kendi özel arabasını kullanmayı
azaltmak oldu. Elly Lockhorst’ün yaşadığı diğer bir zorluk, eşinin tercihleri
nedeniyle, et tüketimini azaltmak oldu. Geri dönüşüm gibi konularsa uyum
sağlaması daha kolay olanlar olarak gösterildi.
Echt Elly’nin yapımında Devlet katkısı
Program için kullanılan akış ve senaryo ETV.nl, Elly Lockhorst ve devlet
görevlilerinin ortak çalışmalarıyla oluşturuldu.
Kampanya/Projenin kısa
tanımı
Geçerli değil.
Süre
Echt Elly program bölümleri, 2008’in sonbaharında 13 hafta boyunca
yayınlandı.
Arka plan / tarihçe
ETV.nl Hollanda’da 1999’da kurulan bölgesel bir eğitim yayıncılığı kurumu.
ETV.nl’nin öncelikli amaçlarından birisi göçmen ve düşük sosyo-ekonomik
gruplara dahil insanlara sürdürülebilirlik konusunda mesajlar vermek. ETV.nl’nin
finansmanı büyük ölçüde bölgesel ve ulusal yönetimler tarafından yapılmakta.
Bir miktar finansman özel sektör ve STK’lardan da gelmekte.
Motivasyon ve Hedefler
Echt Elly, sürdürülebilir tüketim konularına eğlenceli bir biçimde dikkat çekmeye
çalışan bir program. Ulaşım, çalıştıkları yerlere uzak mesafede yaşayan
insanların yapabilecekleri, enerji ve su tasarrufu aracılığıyla para biriktirme gibi
konular programda ele alınmakta.
Ele alınan
sürdürülebilirlik konuları
 Sürdürülebilir tüketim: çevreci tüketim, adil ticaret ve sosyal konular.
Sürdürülebilirliği teşvik
stratejileri
 Eğlenceli hikaye anlatımı
 Ünlü kişileri rol modeli olarak gösterme
 Programdan sonra konuları tartışmaya devam etmek amacıyla interaktif web
platformlarının kullanılması
 Bazı şeyleri çok fazla çabalamadan değiştirmenin aslında ne kadar “kolay”
olabileceğini göstermek.
Sürdürülebilirlik iletişimi
için araçlar ve faaliyetler
TV programı: İzleyiciler televizyonda Echt Elly programını seyretmekte ve
gördükleri içeriği aile ve arkadaşlarıyla tartışmaya teşvik edilmekte.
Teletext: İzleyiciler programda ele alınan konularla ilgili daha fazla bilgi almak
için bir teletext hizmetinden yararlanabilmekte.
İnternet: İzleyiciler ETV.nl internet sayfasında kendi hikaye ve tecrübelerini
paylaşmak üzere teşvik edilmekte.
Eğitim / bilgi materyali: ETV.nl internet sayfasında, günlük yaşam biçimleriyle
bağlantılı, kolay anlaşılabilecek bazı eğitici, bilgilendirici sürdürülebilirlik
materyalleri sunmakta. Sayfada, okullar ve diğer eğitim kurumlarına yönelik
eğitici materyallerin yanı sıra, özel izleyici kitlelerine yönelik materyaller
de bulunmakta. Varolan bütün materyaller insanların günlük hayatlarına
sürdürülebilir tüketim alışkanlıklarını dahil etmesini sağlamayı amaçlamakta.
İçeriğin tasarımı, dili ve
sunumu
İlgi çekici, motive edici, izleyici hedef kitlesine hitap eden bir dilde, Elly
Lockhorst’ün sevdiği müziklerin sürdürülebilirlik tanıtımı için bir araç olarak kullanan, eğlenceli, özgün, yaratıcı
Proje yapısı
Geçerli değil.
Medya sistemi ve yasal
düzenlemelerin kısa
tanımı
TV sistemi:
1987 yılında kadar Hollanda’da sadece iki adet kamu yayıncılığı yapan kurum
söz konusuydu. 1998 yılında üçüncü bir kamu kanalının devreye girmesini
takiben, televizyon yayıncılığı gelişmeye başladı ve dört adet ticari yayıncılık
işletmesi daha kuruldu (RTL-4; RTL-5; Veronica; SBS6). Kablo, uydu ve VCR
gibi sistemlerinin kullanımı arttıkça, Hollanda’da televizyon yayıncılığının
seyredilme oranları ve dolayısıyla yayın yapan kurumların sayısı da artmaya
başladı. Halihazırda Hollanda’da izleyiciler kendi dillerinde program yapan
yirmiden fazla televizyon kanalı izleyebilmekte (Hollandaca ve Flemish dahil).
Bunun yanı sıra bölgesel yayın yapan televizyon kanalları da bulunmakta.
Sürdürülebilir TV ortaklıkları için yasal düzenlemeler
Hollanda Devleti ve bağlantılı kurumları aşağıda belirtilen kurumlara
sürdürülebilirlikle ilgili ortaklık ve finansal destek olanağı sunmakta:
 TV paydaşları, sürdürülebilirlikle ilgili eğlence programları için ve
 Araştırma kurumları, eğlence programlarında yer alan sürdürülebilirlik
mesajlarının değerlendirilmesi için.
TV ortaklıkları için eski yasal düzenlemeler
Temmuz 2008 tarihine kadar, devlet ya da devletle bağlantılı bir kurumla TV
paydaşları arasında oluşturulacak bir sürdürülebilirlik ortaklığı bazı kurallara
bağlıydı:
Finansman: devlet kurumları ve TV paydaşları (1) yeni bir programa başlamak
veya (2) varolan bir programa sürdürülebilirlikle ilgili konuları dahil etmek
için ortaklaşa finansman sağlayabiliyorlardı. Ancak, TV paydaşlarının genel
bütçenin %50’sinden fazlasını veriyor olması gerekiyordu.
Sorumluluklar: devlet kurumları, içerikten sorumlu olan TV paydaşlarına
danışmanlık yapabilir ve tavsiye verebilirler.
İzleyicilerin bilgilendirilmesi: Yayın öncesi ve sonrasında, programın bir
devlet kurumu tarafından finanse edildiğinin izleyicilere bildirilmesi zorunlu
tutulmakta.
Uygulanan kurallar
Suistimal: Finansman konusunda izleyicilerin bilgilendirilmesi yaklaşımında
bazı sorunlar olduğu ortaya çıktı. TV paydaşları, devlet kurumlarıyla yapılan
işbirliği açıklanmasının izleyici kaybına yol açabileceği düşüncesindeydiler ve
son yıllarda bu gereklilik giderek daha fazla ihmal edilmeye başlandı.
TV sürdürülebilirlik ortaklıkları için son dönemdeki yasal düzenlemeler
Yasak: Ağustos 2008 tarihinden sonra televizyon yayıncılarının
devlet kurumlarıyla ortaklaşa medya programlarını finanse etmeleri
yasaklandı.
TV sürdürülebilirlik ortaklıkları için geleceğe yönelik beklentiler
Medya komitesi: Hollanda’daki birçok akademisyen ve hukuk uzmanı,
eski ve yeni kurallar arasında bir orta yol bulunmasını önermekte. Bunun
devlet ve medya ortaklıklarını izleyebilecek bir medya komitesi oluşturularak
sağlanabileceğini ifade edilmekte.
Paydaşlar
Medya paydaşı
Kim: Hollanda Federal Sağlık, Refah ve Spor Bakanlığı
Rolü:
1. Echt Elly için finansman (Bakanlık ETV.nl ile finansal bir bütçe paylaşmakta,
yasalara uygun olarak, %50’den daha az bir oranda)
2. ETV.nl. için danışmanlık
Kim: Rotterdam Şehri
Rolü: Değerlendirme faaliyetlerinin finansmanı
Araştırma paydaşı
Kim: ETV.nl
Rolü: Program senaryosunun yazılması ve tamamlanan programın yayını.
Kim: Elly Lockhorst
Rolü: Realite programının ana karakteri (ve rol modeli), çeşitli etkinliklerle
sürdürülebilir bir yaşam tarzının tanıtımı.
Özel sektör paydaşı
Geçerli değil.
Medya paydaşı
Kim: MetrixLab (özel piyasa araştırma şirketi)
Rolü: Echt Elly programları için değerlendirme çalışmalarının yürütülmesi.
STK paydaşı
Kim: Dört bölgesel eğitim merkezi:
Albeda Koleji (Rotterdam),
De Mondriaan onderwijsgroep (Den Haag), Amsterdam’daki bölgesel
eğitim merkezleri
Midden Nederland’da (Utrecht) bölgesel eğitim merkezleri
Rolü: danışmanlık, eğitim materyallerinin geliştirilmesi, hedef kitle için etkinlikler
düzenlenmesi.
Hedef grup
Genel tanım
Düşük sosyo-ekonomik seviyeli ve göçmen gruplardan genç ve orta yaş
izleyiciler.
Erişilen medya
kullanıcıları
Yapılan değerlendirme çalışmalarına göre, Echt Elly program izleyicilerinin
%7’si programdan “çok şey” öğrendi, %71’i “bir miktar” bilgi edindi. Ayrıca,
izleyicilerin %7’si hayatlarında çok ciddi değişimler olduğunu ve %49’u da bazı
şeyleri değiştirdiklerini ifade ettiler.
Herhangi bir veri yok.
Platform/kampanya
hakkında kullanıcı tutumu
Yaş dağılımı
Genç ila orta yaş arası izleyici grupları
Cinsiyet dağılımı
Geçerli değil.
Eğitim seviyesi
Düşük eğitim seviyesi
Hitap edilen sosyal sınıf
Düşük sosyo-ekonomik gruplar
Medya formatının ilgisi
Hollanda’daki temel televizyon izleyicilerine ulaşılmış olmasa da, Echt Elly
hedef grubu için çok başarılı oldu. Programın yayınlanan 13 bölümünden
sonra yayıncılar Echt Elly hakkında, mektuplar, e-postalar ve internet sayfası
aracılığıyla, son derece olumlu geri bildirimler aldılar.
Değerlendirme *
Kapsam
+
Duygusallık
++
Güvenilirlik
+++
Anlaşılabilirlik
+++
Tutum ve davranışları
değiştirme olasılığı
+++
Gelecekteki olası değişim ve büyüme
Bilinmiyor
* Her örnek kendi kapsamı, duygusallığı, güvenilirliği, anlaşılabilirliği ve tutum/davranışları değiştirme olasılığı açısından birden
üçe kadar puanlanmakta. Puanlar da, artı (+, ++, + + +) işaretleriyle ifade edilmekte.
İyi uygulama örnekleri
Genel tanım
Ülke
USA
Medya formatının adı
Grey’s Anatomy (Yayıncı: ABC), www.abc.go.com/primetime/greysanatomy/
index
Medya türü
Eğlence televizyonu / televizyon dizisi (drama)
Kampanya/Projenin adı
Hollywood, Sağlık & Toplum (Hollywood, Health & Society project) projesi
(www.usc.edu/hhs)
Medya formatının kısa
tanımı
Program eğlenceli bir hastane dizisi (Alman televizyonunda da yayınlanmakta),
doktorların ve hastaların günlük hayat tecrübelerinden ve sağlıklı (sağlıksız!)
yaşam tarzlarından alıntılar yapılmakta.
Kampanya/Projenin kısa
tanımı
Hollywood, Sağlık & Toplum (HH&S)
HH&S, Grey’s Anatomy ve onun gibi eğlence televizyonu programlarının
yazarlarını destekleyen bir araştırma projesi. Bu yazarlar, sağlıklı yaşam
tarzları hakkında özgün, güvenilir, gerçekçi ve yerinde mesajlar verilmesini
sağlamakta (örneğin, günde beş porsiyon meyve gibi).
Projenin amacı, eğlence televizyonu programlarında yer alan sürdürülebilirlik
içeriklerinin doğruluğunu arttırmak ve kullanılan sürdürülebilirlik bağlantılı
akışların etkisini yükseltmektir (özellikle sağlık konularında). İzleyiciler,
buradan aldıkları bilgilerle yaşam tarzlarını daha sürdürülebilir olmaya doğru
değiştirebilirler.
1998 yılında bir devlet kurumu tarafından bir pilot proje olarak başlatılan
HH&S, 2002 yılından bu yana, Hollywood’un eğlence endüstrisi tarafından
teşvik edilen sürdürülebilirlik mesajlarını araştırmak üzere, Güney California
Üniversitesi, Norman Lear Merkezi’nde faaliyetlerine devam etmekte.
HH&S, izleyici üzerindeki etkiler açısından, Grey’s Anatomy aracılığıyla verilen
sağlıklı yaşam tarzı mesajlarıyla son derece başarılı olmuştur.
Süre
Grey’s Anatomy: 27.05.2005 – günümüz
HH&S projesi: 1998 – günümüz
Altyapı/Tarihçe
Grey’s Anatomy’in senaryo yazarları dizi yayına girdikten hemen sonra, projeye
ait bir bilgilendirme formu aracılığıyla, HH&S projesiyle işbirliği yapmaya
başladılar.
Motivasyon ve Hedefler
Grey’s Anatomy dizisinin temel amacı, izleyiciyi bir hastanenin günlük hayat
hikayeleri aracılığıyla eğlendirmek. Program aynı zamanda, izleyicileri
daha sağlıklı hayatlar yaşamaya ve sürdürülebilirlik konularına daha olumlu
yaklaşmaya teşvik etmekte.
Ele alınan sürdürülebilirlik Daha sağlıklı bir hayat nasıl yaşanır?
konuları
Sürdürülebilirliği teşvik
stratejileri
HH&S ile Grey’s Anatomy arasındaki ortaklık, aşağıda sunulan stratejilere
dayanmakta:
 İzleyici katılımını teşvik ederek diyalog geliştirme,
 Sağlıklı yaşam bilgilerinin dağıtılmasını sağlayacak araçlar geliştirmek,
 Ahlak dersi vermekten kaçınmak,
 Sağlıklı yaşam tarzları savunuculuğu yapmak yerine “sürdürülebilirlik
kaynağı” olarak Grey’s Anatomy yazarlarına destek olmak,
 Uzun teorik tartışmalar yerine kolay, pratik tavsiyelerde bulunmak,
 Eğlence program yazarlarına uygun bir dil kullanmak (kısa ve kolay).
Sürdürülebilirlik iletişimi
için araçlar ve faaliyetler
1) Araçlar:
Yüz yüze ve telefonda yapılan görüşmeler: HH&S, program içeriğinin
tartışılması için sürdürülebilirlik ve sağlık uzmanlarıyla toplantılar düzenlemekte
(örneğin, sağlıklı yiyecekler lezzetsizdir düşüncesiyle ilgili). Buna ek olarak,
programın geliştirilmesi sürecinde iletişim kurabilmek amacıyla, sağlık ve
sürdürülebilirlik uzmanlarına ilişkin geniş bir veritabanı oluşturulmakta.
Bülten: HH&S, araştırma sonuçları hakkında ve projeyle bağlantılı devlet
kurumları hakkında bilgi veren düzenli bir bülten yayınlamakta.
İpuçları: Televizyon yazarları için, yaşam tarzları ve sağlık konularında
sorulabilecek bazı sorulara karşı, bazı ipucu notları hazırlanmakta. Bu notlarda
temel bilgi, hikayelerde kullanılabilecek örnekler ve daha fazla bilgi için teşvik
edici sorular yer almakta. Örneğin, “sorun nedir?”, “kim risk altında?” veya
“engellenebilir mi?” gibi.
HH&S-web sitesi: HH&S internet sitesi, HH&S hakkında önemli bilgiler
içermekte. Buna ek olarak, yazarların HH&S personeline her zaman erişimini
sağlayacak bir “acil” durum hattı telefon numaraları da sitede bulunmakta.
2) Değerlendirme faaliyetleri:
HH&S yaptıkları çalışmaların etkinliğini göstermenin önemini bilmekte ve
dolayısıyla, içeriğin ve izleyici üzerindeki etkinin düzenli değerlendirmesini
yapmakta. Bu değerlendirmelere,
Televizyon izleme alışkanlıkları,
Televizyon içerik analizleri,
İzleyici etki analizleri
Araştırma toplantıları ve
Akademik yayınlar dahil edilmekte.
3) Etkinlikler:
HH&S projesi, televizyon yazarlarını ve sürdürülebilirlikle ilgili bilgileri doğru,
eğlenceli ve yaratıcı bir biçimde aktarabilen programları teşvik etmek amacıyla,
düzenli olarak etkinlikler gerçekleştirmekte. Bunlar,
Tartışma panelleri: sürdürülebilirlik ve televizyon profesyonelleriyle,
Yıllık ödül töreni: sağlıkla yaşam tarzları hakkında, en yoğun izlenme zamanı,
gün içine ve çocuklara yönelik olarak hazırlanan, eğlence programları için 6
farklı kategoride verilen ödüller için.
4) Danışma Kurulu
HH&S projesi, eğlence endüstrisi profesyonelleri, sürdürülebilirlik liderleri ve
akademik uzmanlardan oluşan bir danışma kurulu tarafından yönlendirilmekte
(44 üye, üçü Grey’s Anatomy’den).
İçeriğin tasarımı, dili ve
sunumu
Kişiselleştirilmiş, anlaşılır, kısa ve kolay, eğlenceli, günlük hayatta
kullanılabilecek, komik, yaratıcı, duygusal.
Proje yapısı
Grey’s Anatomy:
 Grey’s Anatomy’nin senaryosu üzerinde aşağı yukarı 15 televizyon
prodüktörü ve yazar çalışmakta. Bunların yarısından fazlası HH&S ile yakın
işbirliği içerisinde.
Hollywood, Sağlık & Toplum:
 1 proje lideri
 1 proje yöneticisi
 1 proje koordinatörü
 1 araştırma personeli (senaryoların değerlendirilmesini koordine eden ve
diğer araştırma paydaşlarıyla işbirliği yapan)
Medya sistemi ve yasal
düzenlemelerin kısa
tanımı
TV sistemi
ABD’nin televizyon sistemi ekonomik çıkarlar, kuralsızlık, özelleştirme
ve yüksek miktarda reklamcılık (Gomery 2008) biçiminde tanımlanmakta.
Televizyon yapımcılığı sektörü az sayıdaki işletme kapsamında faaliyet
göstermekte. Amerika’daki televizyon piyasasının geçmişi 1920’lere, özel NBC
(National Broadcasting Company – Ulusal Yayıncılık Şirketi) ve CBS (Columbia
Broadcasting System – Columbia Yayıncılık Sistemi) kanallarının ulusal radyo
yayınları yapmaya başladığı dönemlere dayanmakta. 1943 yılında, ABC
(American Broadcasting Company – Amerikan Yayıncılık Şirketi) üçüncü büyük
işletme olarak piyasaya katıldı. İkinci Dünya Savaşı öncesi ve sonrasında bu
üç büyük medya işletmesi gelişmekte olan televizyon piyasasını keşfettiler.
1990’larda, bir haber yayıncılığı şirketi olan, FOX Yayıncılık İşletmesi piyasaya
dördüncü ulusal yayıncı olarak katıldı. Halen, bir takım kablo ve uydu
yayıncılığı işletmeleriyle birlikte, NBC, CBS, ABC ve FOX şirketleri Amerika’nın
en büyük dört televizyon yayıncılık işletmeleridir (Gomery 2008).
Yasal düzenleme
FCC (Federal Communication Commission – Federal İletişim Komisyonu):
1930’ların başından beri ticari yayın işletmeleri Amerika’daki yayıncılık
sektörünü ellerinde tuttukları için bu durum politik, bilimsel ve toplumsal
ortamlarda çokça tartışılmaktadır. Ticari yayıncılık işletmelerinin etkilerini
kontrol etmek ve “toplum çıkarları” gözetmek amacıyla, 1934 yılında FCC
kuruldu. FCC, televizyon aracılığıyla gelişen iletişim biçimlerini düzenleyen bir
devlet kurumu (Gomery 2008).
FCC’den sınırlama/yasaklama yok: Amerika’daki televizyon yayıncılığı, özel
sektörle toplum çıkarlarının örtüştüğü noktalarda daha iyi hizmet sunabilen,
temelinde özel sektör yaklaşımlarına dayalı bir sistemdir. Bu çıkarlar
örtüşmediği zamanlarda, televizyon ve film sektörünün lobicilik gücü, FCC ve
diğer siyasi kurumların etkinliğini sınırlamakta (Gomery 2008: 220).
Televizyondaki sürdürülebilirlik ortaklıkları üzerindeki etki
Televizyonun rolü: Amerika’daki televizyon dünyası, sahip olduğu ciddi
miktardaki finansman kaynakları sayesinde, program tasarım ve yayınları
için dışarıdan finansman desteğine ihtiyaç duymamakta. Amerikan televizyon
endüstrisinin ilgi alanı (1) eğlenceli, gerçekçi, güvenilir ve özgün hikayeler
anlatmak, (2) yeni ve yaratıcı fikirler bulmak ve (3) yüksek izlenme oranları
sağlamaktır.
HH&S ilgi alanlarının TV paydaşları ihtiyaçlarına uyarlanması: HH&S
projesi, Hollywood dünyasının ihtiyaçlarını farkında olan ve sürdürülebilirlik
konularıyla ilgilenen devlet kurumları ve diğer ortakları tarafından geliştirildi.
Paydaşlar
Siyasi paydaş
Kim: Sağlık Kontrol ve Hastalık Önleme Merkezi, California
Rolü: HH&S’nin finansmanının sağlanması, bilgi ve tavsiye verilmesi.
Medya paydaşı
Kim: ABC
Rolü: Yayınca
Araştırma paydaşı
Kim: Hollywood, Sağlık & Toplum (Norman Lear Merkezi, Güney
California Üniversitesi)
Rolü: Sürdürülebilirlik uzmanları ve TV paydaşları arasındaki ortaklığın
izlenmesi ve iki grup arasında “köprü” görevinin görülmesi. HH&S personeli
genel anlamda, sürdürülebilirlik konularında ve TV paydaşlarıyla çalışma
kapsamında tecrübesi olan kişilerden oluşmakta.
Kim: Annenberg İletişim Okulu (Güney California Üniversitesi)
Rolü: HH&S tarafından iletilen sağlıklı yaşam mesajları konusunda
değerlendirme araştırmaları yapmak.
Özel sektör paydaşı
Geçerli değil.
STK paydaşı
Kim: Bill ve Melinda Gates Vakfı
Rolü: Hollywood, Sağlık & Toplum’un finansmanı.
Kim: Sağlık savunuculuğu yapan kuruluşlar
Rolü: HH&S ile birlikte etkinliklerin düzenlenmesinde ortaklık.
Hedef grup
Genel tanım
Bilgiyi eğlenceli, insan odaklı bir yaklaşımla almayı tercih eden, bütün yaş
gruplarından ve orta/düşük seviye sosyo-ekonomik gruplardan kişiler (başlıca
televizyon tüketicileri).
Erişilen medya
kullanıcıları
Ortalama olarak, Grey’s Anatomy’nin bir bölümü 18 milyon kişi tarafından
izlenmekte.
Grey’s Anatomy ile ilgili etki değerlendirmeleri:
 HH&S, Grey’s Anatomy’de ele alınan sürdürülebilirlik mesajlarının izleyici
üzerindeki etkisi konusunda dört ayrı çalışma yürüttü (Hether et al. 2008,
Kaiser Ailesi Vakfı 2008, Morgan et al. 2008, Movius et al. 2007).
 Yapılan dört çalışmanın hepsi izleyicilerin programdaki sürdürülebilirlik
mesajlarından bir şeyler öğrendiğini gösterdi.
 Araştırmalardan iki tanesi daha sağlıklı yaşam tarzları doğrultusunda
davranış değişiklerinin izlerini buldu.
Geçerli değil.
Platform/kampanya
hakkında kullanıcı tutumu
Yaş dağılımı
Geçerli değil.
Cinsiyet dağılımı
Geçerli değil.
Eğitim seviyesi
Orta ila düşük eğitim seviyeleri
Hitap edilen sosyal sınıf
Orta ila düşük sosyo-ekonomik gruplar
Medya formatının ilgisi
Grey’s Anatomy, Amerika’da en çok izlenen dizilerden bir tanesi.
Değerlendirme *
Kapsam
+++
Duygusallık
+++
Güvenilirlik
++
Anlaşılabilirlik
++
Tutum ve davranışları
değiştirme olasılığı
+++
Gelecekteki olası değişim ve büyüme
Sürdürülebilir tüketim ve çevre konularında verilen mesajların arttırılması
düşünülmekte (örneğin, iklim değişikliği konusunda).
* Her örnek kendi kapsamı, duygusallığı, güvenilirliği, anlaşılabilirliği ve tutum/davranışları değiştirme olasılığı açısından birden
üçe kadar puanlanmakta. Puanlar da, artı (+, ++, + + +) işaretleriyle ifade edilmekte.
Basılı medya / web 2.0 – ulusal
İyi uygulama örnekleri
Genel tanım
Ülke
Almanya
Medya formatının adı
Utopia (www.utopia.de)
Medya türü
Web 2.0 internet platformu / toplumsal
Kampanya/Projenin adı
Geçerli değil.
Medya formatının kısa
tanımı
İnternet portalı kullanıcıların sürdürülebilir tüketim ve yaşam tarzları tercih
etmelerini teşvik eden, stratejik tüketim ve sürdürülebilir yaklaşımlar ele
alınmakta. Portal, sürdürülebilirlikle ilgili her türlü konuda bilgi ve pratik
tavsiyeler sunmakta, kullanıcıları sanal gruplara katılmaya davet etmekte ve
tüketim, üretim ve hizmet biçimlerinin değişmesi için interaktif diyalogu teşvik
etmekte.
Kampanya/Projenin kısa
tanımı
Geçerli değil.
Süre
Açık uçlu
Altyapı/Tarihçe
Claudia Langer (bir reklam ajansının eski yöneticisi) tarafından, kar amacı
olmayan Utopia Vakfını kuran özel bir işletme olarak Kasım 2007’de kuruldu.
Motivasyon ve Hedefler
 Her türlü sosyal gruplardan insanları daha sürdürülebilir olabilmeleri için
tüketim, ulaşım, yaşam tarzı ve düşünce biçimlerini değişmeye, sürdürülebilir
bir yaşam tarzının eğlenceli ve tatmin edici olabileceğini göstererek teşvik
etmek.
 Pratik bilgi ve tavsiyeler aracılığıyla, sürdürülebilirlik konusunda farklı
seviyelerde bilgi sahibi olan, farklı insanları daha sürdürülebilir biçimlerde
yaşamaları konusunda desteklemek.
 Bütün sektörlerden işletmeleri, giderek artmakta olan tüketicileri için daha
sürdürülebilir ürün ve hizmetler geliştirme konusunda motive etmek ve
kurumsal kültürlerini “hissedarların değerlerinden”, “paydaşların değerlerine”
doğru değiştirmek. http://www.utopia.de/utopia/faq - anfang
Ele alınan sürdürülebilirlik  Çevre dostu yaşam: iklim değişikliği, enerji ve kaynak verimliliği, organik
gıdalar.
konuları
 Sağlıklı yaşam: sağlıklı yaşam tarzları.
 Sosyal konular: adil ticaret, gelişmekte olan ülkelerdeki çalışma şartları,
farklı cinsiyet ve etnik kökenler için eşit fırsatlar.
Sürdürülebilirliği teşvik
stratejileri







Kullanıcılar arasında diyalog kurulması,
Katılım araçlarının geliştirilmesi,
Medya araçları arasında çapraz faaliyetler oluşturmak,
Sürdürülebilir bir yaşamı kolay ve keyifli hale getirmek,
Ahlak dersi vermekten kaçınmak,
Uzun teorik tartışmalar yerine kolay, pratik tavsiyelerde bulunmak,
İnsanların “hayatlarını nasıl değiştirebilecekleri” konusunda net açıklamalar
yapmak,
 Kullanıcılara, uzmanlarla bağlantı kurma ve daha sürdürülebilir yaşam
biçimlerinin nasıl olabileceğini birlikte öğrenme fırsatı vermek.
Sürdürülebilirlik iletişimi
için araçlar ve faaliyetler
Utopia – web sitesi
1.) Sürdürülebilirlik konusunda haber & bilgi
 Ekoloji, politika, ekonomi, bilim ve kültür konularında haberler & araştırmalar.
2.) Sürdürülebilir ürünler ve sürdürülebilir yaşam tarzları konusunda
pratik tavsiyeler
 Noel ve Paskalya gibi bayramların bile nasıl sürdürülebilir bir biçimde
kutlanabileceği, iklim dostu bir ev inşa etmek için ne tür devlet fonlarının
kullanılabileceği gibi konularda rehberlik (halihazırda 30 farklı konuda bu
tür tavsiyeler verilmekte, 2009 yılı sonuna kadar bu sayının 60’a çıkarılması
planlanmakta).
 Özgün ve olağan dışı çevreci ürünler için sanal bir “showroom”
3.) Utopia “Toplumu”
 Herhangi bir kişi platforma üye olup, platformu sürdürülebilirlikle ilgili
konularda iletişim kurmak, tecrübe ve fikir paylaşmak için kullanabilir.
 Kayıtlı kullanıcılar, sürdürülebilir ürünler, hizmetler veya şirketler konusunda
değerlendirme yapabilir, kendi pratik tavsiyelerini verebilir veya kişisel
projelerini başlatabilirler.
 Çevreci mimari, yoga veya Heidelberg’deki çevreci anneler gibi çok özgün
konularda kullanıcı grupları.
 Sitede bulunan bir soru-cevap sistemi kullanıcıların birbirlerine, Münih’te
çevreci jean pantolonlar nerede bulunur, en çevre dostu ısınma sistemi
hangisidir gibi sorular sormalarını veya pratik tavsiyeler almalarını
sağlamakta.
4.) Kullanıcı katılımı
 Kampanyalar: haftalık kampanyalar kullanıcıları, WWF’le kaplumbağaları
kurtarma çalışmaları veya Sarotti’yle birlikte kakao ağaçlarını koruma
faaliyetleri gibi etkinliklere katılmaya davet etmekte.
 Canlı Sohbetler: ayda bir sürdürülebilirlik konusunda uzmanlar, politikacılar
ve iş dünyası lideriyle internet ortamında canlı sohbetler yapılmakta.
 İş dünyasıyla paydaş diyalogu: iş dünyası liderleriyle doğrudan bağlantı
kurma fırsatı.
5.) Medya araçları arasında çapraz faaliyetler
 Bülten
 Utopia Konferansı: ilki Kasım 2008’de düzenlenen ve sürdürülebilirlikle ilgili
farklı alanlardan “değişim yaratıcılarını” bir araya getirmeyi amaçlayan yıllık
konferanslar.
 Utopia Ödüller: her yıl Utopia Konferansı’nda sürdürülebilirlik liderleri altı
alanda ödüllendirilmekte: rol modelleri, fikirler, ürünler, işletmeler, kuruluşlar.
 Utopia Vakfı: “düşün ve yap” grubu her yıl Utopia Konferansı’nda bir araya
gelerek farklı bir konuyu ele almakta.
 Utopia ‘müdavimleri’ masası: Almanya’nın 9 şehrinde düzenleniyor.
 TV programı: Johannes B. Kerner’in sunduğu sürdürülebilirlik programı.
 Konuşmalar: önemli ekonomik ve politik etkinliklerde (örneğin, Vizyon
zirvesi, Marka Kulübü, Rat für Nachhaltigkeit, NUTEC)
İçeriğin tasarımı, dili ve
sunumu
İlgi çekici, motive edici, tarz sahibi, moda olan bir dil ve tasarım. eğlenceli,
nüktedan, yaratıcı.
Proje yapısı
19 personel:
 editoryal ekip: 5
 Web ekibi: 4
 Kullanıcılar ekibi: 3
 Pazarlama & satış: 3
 Asistanlar: 2
 Kurul: 2
Medya sistemi ve yasal
düzenlemelerin kısa
tanımı
Medyada yasal düzenlemeler:
Almanya’da basın özgürlüğü Anayasa tarafından temin edilmekte. Kanunlar,
devlet kurumları veya başka sivil toplum kuruluşları tarafından basında
yer alacak içerikler üzerinde herhangi bir baskı ve sansür yapılmasını
yasaklamakta. Basın da devletin kanunlarına karşı sorumlu tutulmakta. Bütün
eyaletlerin kendi basın yasaları bulunmakla birlikte, hemen hemen hepsi
birbiriyle aynı şeyleri ifade etmekte.
Büyük yayıncı ve gazeteci dernekleri tarafından oluşturulan Alman Basın
Konseyi, basın dünyasının profesyonel yaklaşımlarını (ahlaki) tanımlamakta
ve basının kendi kendini denetlemesini sağlamakta. Bir basın işletmesi
belirlenmiş olan profesyonel yaklaşımlara karşı bir davranışta bulunduğunda
Basın Konseyi’ne şikayette bulunulabilmekte. Konseyin yaptırım açısından
birkaç alternatifi bulunmakta, bunlardan en ciddi olanı (baskı zorunluluğu olan1)
toplum önünde küçük düşürme.
Basılı medya camiası:
Rekabet sayesinde alternatifler açısından çok çeşitli olanakların bulunması
gerekmekte. Yani aslında, varolan alternatifler çok sayıdaki ticari ve bağımsız
yayınevi tarafından sağlanmalı. Sektörde monopol oluşmasını engellemek
amacıyla, 1970’lerin ortalarında rekabet kanununa bir “basın maddesi” eklendi.
Ancak basılı medya dünyasının, birkaç işletme üzerinde yoğunlaşmasına engel
olunamadı. Bugün Almanya’da 1200 bağımsız yayıncı bulunsa da, 354 gazete
ve en az 2750 derginin hemen hepsi sadece birkaç şirkete ait2. En büyük 10
yayınevinin pazar payı %58, en büyük 5’in pazar payı ise %45’tir3. En büyük
4 dergi yayıncısı, Bauer, Burda, Springer und Gruner & Jahr, pazar payının
%62’sini ellerinde tutmaktadır.4
1 Yayıncılık işletmelerinin neredeyse %95’I toplumsal küçük düşürme yazılarının basımı
konusunda anlaşamaya varmışlardır.
2 Mediadaten-Verlag, IVW
3 Der Kontakter am 10.9.2008 http://www.kontakter.de/kontakter/news/artikel/2008/09/107417/index.html unter Berufung auf den Dortmunder Medienforscher
Horst Röper, der mit seinem Formatt-Institut in mehrjährigem Rhythmus regelmäßig den
Zeitungsmarkt analysiert.
4 Vogel, Andreas (2008): Stabile Position in schrumpfenden Märkten. Daten zum Markt
und zur Konzentration der Publikumspresse in Deutschland um 1. Quartal 2008. In: MediaPerspektiven, Nr. 9/2008, 467-448, S. 468.
Paydaşlar
Siyasi paydaş
Halihazırda Utopia girişimine ortak herhangi bir devlet kurumu yoktur. Ancak
Utopia, sürdürülebilir alış-veriş rehberini desteklemek için bir kamu fonuna
başvuruda bulunmuştur. Alman Sürdürülebilir Kalkınma Konseyi’nde (RNE)
bilgi alış-verişi konusunda oldukça zayıf işbirliği bağları söz konusudur.
Medya paydaşı
Kim: natur+kosmos, DIE ZEIT, MySpace, Jetzt.de
Rolü: içerik paylaşımı, içerik genişletme.
Araştırma paydaşı
Kim: Öko Enstitüsü e.V., İklim Ortağı, Wuppertal Enstitüsü, PotsdamEnstitüsü
Rolü: ürün rehberleri için bilimsel, uzman tavsiyeleri
Özel sektör paydaşı
Kim: Otto, Hess Natur, GLS Bank, Henkel
Rolü: sponsorluk
STK paydaşı
Kim: Greenpeace, WWF, BUND
Rolü: kampanyaları için Utopia platformunu kullanma
Hedef grup
Genel tanım
”sorumlu tüketiciler”
2 temel kullanıcı grubu:
a) güçlü sürdürülebilirlik ilgisi olanlar
 ilk Utopia kullanıcıları
 4,000-5,000 kişi
 ”eski çevreciler”
b) sürdürülebilirlik konusuyla seçici biçimde ilgilenenler
 LOHAS (Sağlıklı ve Sürdürülebilir Yaşam Tarzları)
 Yaşam tarzı, moda odaklı
 Sürdürülebilir yaşamaya açık ama konuyla ilgili pratik tavsiye arayan.
Erişilen medya
kullanıcıları
Ayda 180,000 ziyaretçi / günde 6,000 civarı özgün ziyaret / 43,000 kayıtlı
kullanıcı
%90 pasif, %9 aktif, %1 çok aktif (internet platformları için tipik bir davranış
Platform/kampanya
hakkında kullanıcı tutumu biçimi)
Yaş dağılımı
10-80 yaş arası
Kullanıcıların üçte ikisi 25-45 yaş arası
Cinsiyet dağılımı
Geçerli değil.
Eğitim seviyesi
Geniş dağılım, ama çoğunlukla yüksek eğitim seviyesi
Hitap edilen sosyal sınıf
Geniş dağılım, ama çoğunlukla orta ve üst gruplar
Medya formatının ilgisi
Utopia, Almanya’nın en çok ziyaret edilen web sitelerinden birisi:
Google Sayfa Derecelendirmesi 7 (focus.de ile aynı seviye, spiegel.de’den
daha yüksek)
Değerlendirme *
Kapsam
+++
Duygusallık
++
Güvenilirlik
+++
Anlaşılabilirlik
+++
Tutum ve davranışları
değiştirme olasılığı
+++
Gelecekteki olası değişim ve büyüme
Utopia Alış-Veriş (internet üzerinde veya fiziksel olarak sürdürülebilir ürünler)
Utopia Şehir Rehberi (evimin yakınındaki sürdürülebilir dükkanlar ve hizmetler
Utopia Ürünleri/Hizmetler (Özel yayınlar, moda, takılar, kozmetik, finansal
hizmetler, vs.)
Utopia Medya Utopia-Dergi, Utopia kitap serisi,
Utopia-Rehberleri,
Utopia Etkinlikleri ticari fuarlar, sergiler, çalıştaylar,
Utopia Danışmanlığı sürdürülebilirlik ve piyasa bilgilerinin bir araya
getirilmesi.
* Her örnek kendi kapsamı, duygusallığı, güvenilirliği, anlaşılabilirliği ve tutum/davranışları değiştirme olasılığı açısından birden
üçe kadar puanlanmakta. Puanlar da, artı (+, ++, + + +) işaretleriyle ifade edilmekte.
İyi uygulama örnekleri
Genel tanım
Ülke
Almanya
Medya formatının adı
Bravo (www.bravo.de)
Medya türü
Gençlik dergisi
Kampanya/Projenin adı
“BRAVO artık daha yeşil!”
Medya formatının kısa
tanımı
Haftalık gençlik dergisi
Yayıncı: 1956’da kurulan Bauer Medya Grubu
Medya araçları: basılı medya, internet, etkinlikler
Editoryal yaklaşım: 3 bölüm halinde
Yıldızlar: müzik ve eğlence dünyasından dedikodular, iş dünyasından haberler,
röportajlar, raporlar, resimler.
Dr. Sommer: aşk, cinsellik ve yetişkinliğe geçişle ilgili tavsiyeler.
Gerçek hayat: okullarda şiddet, genç işsizler ve iklim değişikliği gibi gençlerin
günlük hayatlarında önemli olabilecek “ciddi” sosyal konular.
Kampanya/Projenin kısa
tanımı
“BRAVO artık daha yeşil!”, iklim değişikliği konusunda genç okuyuculara bilgi
veren ve günlük hayatlarında onların bu konuda neler yapabileceklerini anlatan
bir kampanya.
Süre
Nisan 2009’da başladı, 2009 yılı boyunca devam etmesi ve 2010’da sarkması
planlanıyor.
Altyapı/Tarihçe
BRAVO’nun bu kampanyası, şef editör Tom Junkersdorf tarafından 2009
baharında başlatıldı. Kampanya, okullarda şiddete karşı yapılan (2006) ve
gençler arasındaki işsizlik konusunu ele alan (2007) kampanyalardan sonra
yürütülen üçüncü “gerçek hayat” etkinliği oldu.
Kampanya öncesinde, 1050 kadar 11-17 yaş grubundan gençler arasında,
yaklaşık bir yıl süren (2007-2008), bir anket çalışması yapıldı. Anket
sonuçlarına göre, gençler iklim değişikliğinin çok önemli bir sorun olduğun
düşünmekte ancak, kendilerini bu konuda çaresiz ve bilgisiz hissetmekte.
Bu sonuçlar ışığında iki bileşeni olan bir yaklaşım geliştirildi: (a) bilgi açığını
kapatmak üzere iklim değişikliğiyle ilgili bilgilendirici rapor ve araştırmalar ve
(b) okuyuculara iklim değişikliği konusunda herkesin bir şeyler yapabileceğini
göstermek amacıyla, iklim dostu davranışları destekleyen pratik tavsiyeler.
Motivasyon ve Hedefler
 Okuyucuları iklim değişikliği konularında bilgilendirmek ve onları bu konuya
duyarlı hale getirmek.
 “Okuyucular dünyanın kurtarıcıları”, gençlerin iklim değişikliğinin önlenmesi
çalışmalarına dahil olmasını teşvik etmek.
Ele alınan sürdürülebilirlik İklim değişikliği
konuları
Sürdürülebilirliği teşvik
stratejileri
 İklim değişikliği konusunda herkes tarafından kolay anlaşılabilecek bilgi
sağlamak,
 Okuyucuları iklim değişikliği konusunda somut gerçekler ve veriler kullanarak
etkilemek,
 İklim değişikliğini önleme çalışmalarına “havalı” bir imaj vererek gençlerin bu
konuyla ilgilenmesini sağlamak (örneğin, ünlü yıldızları “yeşil” rol modelleri
olarak göstererek),
 İklim değişikliğinin sadece politikacılar ve fabrika sahiplerini değil, herkesi
ilgilendirdiğini göstererek,
 Okulda, evde ve arkadaşlar arasında iklim değişikliğini önleme konusunda
neler yapılabileceğine ilişkin pratik tavsiyeler vererek.
Sürdürülebilirlik iletişimi
için araçlar ve faaliyetler
Dergini araçları:
 Her sayıda en az iki sayfa “BRAVO artık daha yeşil” kampanyasıyla ilgili
bilgi. Halihazırda yoğunlaşma daha çok raporlar konusunda olmakla birlikte,
bunu pratik tavsiyeler konusunda kaydırma düşüncesi bulunmakta.
 Dergiden ayrılabilen, 12 sayfalık ek yayın.
Diğer medya araçları:
 Posterler & pazarlama ürünleri (örneğin, T-Shirt “Ben iklim kurtarıcısıyım”)
(planlanıyor).
 İklim-kampı: 5-10 Grönland’a gezi kazanıyor (Ağustos 2009 için planlıyor).
Burada iklim değişikliğinin etkileri gözle görülebiliyor.
 www.bravo.de : uzmanlarla sohbetler (planlanıyor)
 www.bravo.de : video yarışması (planlanıyor)
 energy saving competition for schools (planned)
İçeriğin tasarımı, dili ve
sunumu
tasarım: tipik BRAVO tarzı: renkli, resimli, birçok ana başlık, az miktarda alt
yazı.
dil: kolayca anlaşılabilen, günlük kullanım dili, gençlerin dili, duygusal (slogan:
İklim ekibimize katılın. Savaşa katılın. Dünyanın size ihtiyaca var!”).
Proje yapısı
 şef editör tarafından başlatıldı ve izlenmekte,
 içerik 3 kişilik bir gazeteciler ekibi tarafından hazırlanmakta,
 iklim değişikliği bilgileri uzmanlardan alınmakta.
Medya sistemi ve yasal
düzenlemelerin kısa
tanımı
Almanya’nın medyaya ilişkin yasal düzenlemeleri ve basılı medya mecrasıyla
ilgili bilgi için “Utopia” örneğine bakınız.
Paydaşlar
Medya paydaşı
Geçerli değil.
Araştırma paydaşı
“İklim Kampı” sırasında, kampanyaya bir televizyon yayıncısını dahil etmek
konusunda planlar yapılmakta.
Özel sektör paydaşı
Geçerli değil.
STK paydaşı
Barmer (sağlık sigortası şirketi): sponsor
Lightcycle (ampul üreticileri derneği, enerji tasarruflu ampuller için geri
dönüşüm etkinlikleri düzenliyorlar): sponsor, danışman (uzmanlarla bağlantıları
nedeniyle)
Medya paydaşı
Geçerli değil.
Hedef grup
Genel tanım
Gençler
Erişilen medya
kullanıcıları
Satılan kopyalar (IVW 4/2008): 454.131
Erişim: 1.42 milyon okuyucu
Halihazırda mevcut değil.
Platform/kampanya
hakkında kullanıcı tutumu
Yaş dağılımı
12-19 yaşlar arası.
Cinsiyet dağılımı
kadın: 60 %, erkek: 40 %
Eğitim seviyesi
Geçerli değil.
Hitap edilen sosyal sınıf
Geçerli değil.
Medya formatının ilgisi
Bravo, Avrupa’nın en başarılı gençlik medya markası ve Almanya’daki tek
haftalık gençlik dergisi.
Değerlendirme *
Kapsam
+++
Duygusallık
+++
Güvenilirlik
++
Anlaşılabilirlik
+++
Tutum ve davranışları
değiştirme olasılığı
+++
Gelecekteki olası değişim ve büyüme
Bravo kampanyayı 2010’da sürdürmeyi planlıyor ve yapılmakta olanlar
okuyuculardan alınacak geribildirim ve piyasa araştırmaları ışığında
uyarlanacak.
* Her örnek kendi kapsamı, duygusallığı, güvenilirliği, anlaşılabilirliği ve tutum/davranışları değiştirme olasılığı açısından birden
üçe kadar puanlanmakta. Puanlar da, artı (+, ++, + + +) işaretleriyle ifade edilmekte.
İyi uygulama örnekleri
Genel tanım
Ülke
Almanya
Medya formatının adı
My Life (www.mylife.de)
Medya türü
Proje farklı medya araçları kullanmakta:
 web 2.0 internet platform
 üç ayda bir yayınlanan dergi
 etkinlikler, bültenler
Kampanya/Projenin adı
Geçerli değil.
Medya formatının kısa
tanımı
My Life, okuyucularını hem sürdürülebilir, sağlıklı ve sorumlu hem de keyifli
hayatlar yaşama konusunda desteklemekte. Site ağırlıklı olarak sağlık ve iyi
yaşam konuları olmakla birlikte, sürdürülebilirlikle ilgili her türlü konuyu ele
almakta. Bir yandan dergi özel konulara yoğunlaşırken, diğer taraftan web
sitesi sağlıklı ve sürdürülebilir bir yaşam tarzı için gerekli kişisel motivasyonu ve
araçları sağlamakta.
Kampanya/Projenin kısa
tanımı
Geçerli değil.
Süre
Açık uçlu
Altyapı/Tarihçe
 Burda Medya tarafından, LOHAS hareketine yönelik olarak geliştirilen bir
yaklaşım. Burda Medya, özel gruplar için yeni medya platformları geliştiren
Hubert Burda Medya Grubu’nun bir parçası.
 Sürekli bir sponsor sağlandıktan sonra uygulamaya geçirildi (Barmer sağlık
sigortası).
 Web sitesi ve dergi Nisan 2008 yayına başladı.
Motivasyon ve Hedefler
İnsanları sürdürülebilir ve sağlıklı yaşam tarzı seçimleri yapmaya teşvik etmek.
Yeni bir pazarlama alanı oluşturmak.
Ele alınan
sürdürülebilirlik konuları
 Sağlık konuları: Korunma, spor, tıp, sağlık ve beslenme.
 Çevresel konular: çevreci yaşam biçimleri ve tüketimin tüm alanları; iklim
değişikliği ve diğer çevresel sorunlar.
 Sosyal konular: şirketlerin temel yaklaşımları.
Sürdürülebilirliği teşvik
stratejileri
 Günlük hayatın nasıl daha sürdürülebilir olabileceği konusunda somut ve
pratik tavsiyeler vermek.
 Sürdürülebilir yaşam tarzlarının eğlenceli ve keyifli de olabileceğinin
göstermek.
 İlham verici örneklerle okuyucuları sürdürülebilir yaşam biçimlerini tercih
etmeye teşvik etmek.
a) İnternet:
kullanıcılar arasında diyalog ve kişisel rehberlik araçları geliştirilmek.
b) Basılı medya:
Okuyucuları duygusal olarak etkileyen sürdürülebilirlik konularını ele almak ve
olumlu örnekler göstermek.
Sürdürülebilirlik iletişimi
için araçlar ve faaliyetler
İnternet
 İletişim: kayıtlı kullanıcılar kendi profillerini oluşturabilir, gruplara katılabilir ve
diğer kullanıcılarla iletişim kurabilirler.
 Bilgi: sürdürülebilirlikle ilgili bütün alanlara ilişkin içerik.
 Rehberlik: Kişiselleştirilmiş sağlık ve beslenme planları.
Basılı medya
 Raporlar & araştırmalar: sürdürülebilir ulaşım, LOHAS, geleneksel Ayurveda
ve sürdürülebilir kış sporları gibi geniş bir yelpazeye yayılan konularda.
 Gazetecilerin “deneme günlükleri”: diyetler, yaşam döngüsü
değerlendirmeleri ve diğer konularda.
 Sürdürülebilir yaşam tarzlarını benimseyen ünlülerle röportajlar:
Sonia Bogner, Annie Lennox ve Ralph Herforth gibi kişilerle.
 Sürdürülebilirlik uzmanlarıyla röportajlar: sağlıklı gıdalar, enerji tasarrufu ve
diğer konularda.
 Pratik ve ürün bazlı tavsiye: sağlıklı reçeteler, enerji tasarrufu, organik
çikolata, doğal kozmetikler ve diğerleri hakkında.
Diğer medya araçları
 Ekler: Burda’ya ait en başarılı 8-12 medya türü, 2-6 sayfa arası My Life özeti
içermekte (8x/yıl).
 Etkinlik & kampanyalar: spor müsabakaları ve çevre koruma etkinlikleri dahil.
İçeriğin tasarımı, dili ve
sunumu
Tarz sahibi, modern, motive edici, samimi, olumlu, “iyi” haberci.
Proje yapısı
My Life içeriği 10 serbest çalışan gazeteci tarafından hazırlanmakta.
Medya sistemi ve yasal
düzenlemelerin kısa
tanımı
“Utopia” örneğine bakınız.
Paydaşlar
Siyasi paydaş
Geçerli değil.
Medya paydaşı
Kim: Bunte, Lisa, freundin, InStyle, Elle, Frau im Trend, ich, Lust auf
Genuss, Focus, TV Spielfilm, Freizeit Revue, Focus Money
Rolü: My Life içeriği olan ekler taşıyorlar.
Araştırma paydaşı
Geçerli değil.
Özel sektör paydaşı
Kim: Barmer, Diäko, Mensch & Natur, Holmes Place
Rolü: Eş-sponsor
STK paydaşı
Geçerli değil.
Hedef grup
Genel tanım
Sağlık ve sürdürülebilirlik konularında genel olarak bilgi sahibi olan ancak bu
konuları yaşam biçimlerine dahil etmek için tavsiye ve ilham arayan kişiler.
Erişilen medya
kullanıcıları
a) İnternet
 aylık 70,000 özgün ziyaretçi
 13,000 kayıtlı kullanıcı
b) Basılı medya
 dağıtım 150,000
c) Ekler
 8-12 magazin kapsamında, toplam 25-30 milyon okuyucu.
Geçerli değil.
Platform/kampanya
hakkında kullanıcı tutumu
Yaş dağılımı
Geçerli değil.
Cinsiyet dağılımı
Geçerli değil.
Eğitim seviyesi
Geçerli değil.
Hitap edilen sosyal sınıf
Geçerli değil.
Medya formatının ilgisi
Geçerli değil.
Değerlendirme *
Kapsam
+++
Duygusallık
+++
Güvenilirlik
++
Anlaşılabilirlik
+++
Tutum/davranışlarda
değişim yaratma
potansiyeli
+++
Gelecekteki olası değişim ve büyüme
Planlar:
Daha fazla etkinlik düzenlemek. TÜV Rheinland ile birlikte bir sürdürülebilir
ürün markası yaratmak.
* Her örnek kendi kapsamı, duygusallığı, güvenilirliği, anlaşılabilirliği ve tutum/davranışları değiştirme olasılığı açısından birden
üçe kadar puanlanmakta. Puanlar da, artı (+, ++, + + +) işaretleriyle ifade edilmekte.
Basılı medya / web 2.0 – uluslararası
İyi uygulama örnekleri
Genel tanım
Ülke
İngiltere
Medya formatının adı
The Guardian (www.guardian.co.uk)
Medya türü
 günlük gazete
 www.guardian.co.uk/environment web sitesi:
Kampanya/Projenin adı
Geçerli değil.
Medya formatının kısa
tanımı
a) The Guardian
İngiltere’deki dört büyük ulusal gazeteden birisi. The Guardian, Guardian’ın
gazetecilik ve finansal bağımsızlığını koruma görevini üstlenmiş olan Scott
Trust’a ait Guardian Haber ve Medya Ltd. (GNM – Guardian News & Media
Ltd.) tarafından yayımlanmakta.
b) www.guardian.co.uk/environment
GNM 2006 yılında, çevre konularını temel odak noktalarından birisi olarak
tanımladı. Konuyu detaylı biçimde ele alabilmek için de iddialı bir web sitesi
oluşturuldu. Sitenin amacı, varolan en iyi çevre haber, yorum ve tavsiye
kaynağı haline gelmekti. Sitenin sundukları:
 İklim değişikliği, enerji, yaşam tarzları, beslenme ve geri dönüşüm gibi birçok
konuda haber ve yorum. Bloglar, iş listeleri ve multimedya seçenekleri.
Kullanıcılar, tartışmalara katılabilir, hatta katılmaları teşvik edilir. Dünyanın
en iyi çevresel web sitelerinden birisini de kapsayan Guardian Çevresel Ağı
üyelerinden haberler.
Kampanya/Projenin kısa
tanımı
GNM amacını şöyle ifade etmekte: “medya endüstrisinde sürdürülebilirlik
konularının lideri olmak”. Guardian İngiltere’de ilk defa kendini ekolojik,
sosyal ve ahlaki konuları ele almak konusunda sorumlu hisseden ve medya
dünyasındaki ilk ticari sürdürülebilirlik ekibini kuran yayıncı oldu.
Süre
Açık uçlu
Altyapı/Tarihçe
1821: The Manchester Guardian olarak kuruldu.
1959: The Guardian ismini aldı.
1993: Pazar günü gazetesi olan The Observer’ı çıkarmaya başladı.
Sosyal konuları ele alma konusunda eski ve köklü bir gelenek.
1972: çevre muhabiri istihdam eden ilk İngiliz gazete.
1980: ikinci çevre muhabiri.
1989: Çevre sayfaları başladı (haftada 2 sayfa).
2006: The Guardian çevre web sitesi oluşturuldu.
2008: Kurul çevre konularını temel alanlardan biri olarak tanımladı (büyük
yatırımlar, ekip ikiye katlanıyor).
Motivasyon ve Hedefler
 Çevre ve sosyal konular hakkındaki en iyi haber kaynağı olmak, okuyucuları
bilgilendirmek için uluslararası yorum ve tavsiyeler aktarmak.
 Sürdürülebilirlik konularını toplumun gündemine getirmek ve güvenilir
verilerle tartışmaları genişletmek.
 İnsanları iklim değişikliği konusunun aciliyeti konusunda bilgilendirmek ve
politik ve uluslararası tepkilerin yetersizliğini göstermek.
 İnsanların bilgi ışığında karar vermelerine yardımcı olarak sürdürülebilirlik
doğrultusunda tutum ve davranış değişikliklerine neden olmak.
 Siyasi karar verme süreçlerini etkileyecek çevre konularını haber yapmak.
Bilgilenmiş insanlar yönetimlere baskı yapabilir, yönetimlerin anlamlı
girişimler yapmalarına destek olmak.
 ”Toplumun sürdürülebilir bir gelecek oluşturma becerisini arttırma” biçiminde
ifade edilen iddialı hedeflere rağmen GNM yönetim kurulu, bu alanda
geliştirilebilecek yeni pazarlar da görmekte.
Ele alınan
sürdürülebilirlik konuları
 Çevre konuları: iklim değişikliği, çevrenin tahribatı, biyolojik çeşitlilik ve
koruma, sürdürülebilir ulaşım, ormansızlaşma ve temiz teknolojiler gibi.
 Sosyal konular: sosyal adalet, eşitsizlik, fakirlik ve dezavantajlı gruplara ses
vermek gibi.
 Ahlaki konular: uluslararası kalkınma, uluslararası ticaret ve iş dünyasının
toplumdaki rolü gibi.
Sürdürülebilirliği teşvik
stratejileri
a) The Guardian
 Çevreci ve sosyal konuların ele alınması için düzenli özel bölümler
sağlamak.
 Genel olarak bilgi vermek ve daha çevreci yaşamlar için pratik tavsiyeler
sunmak.
 Sürdürülebilirlikle ilgili çok çeşitli konuları ele almak ve konuları anlaşılması
kolay bir biçimde aktarmak.
 Bütün şirket için net hedefleri ve eylemleri olan bir sürdürülebilirlik modeli
geliştirmek ve bunu uygulamak (örneğin, daha çevreci bir çalışma ortamına
geçmek).
b) www.guardian.co.uk/environment
 Daha çevreci yaşam tarzları için bilgi ve pratik tavsiyeler vermek.
 Kullanıcıları daha çevreci yaşamlar için kendi fikirlerini paylaşmaya teşvik
etmek.
 Dünyadaki en iyi çevre web sitelerini bir ağ kurmak suretiyle bir araya
getirmek.
Sürdürülebilirlik iletişimi
için araçlar ve faaliyetler
a) The Guardian:
Sürdürülebilirlik konularında düzenli bölümler:
 “Çevre”: haftada 1 sayfa
 “Ahlaki yaşam”: haftada 1 sayfa
 ”Toplumumuzda Guardian” ve “Eğitim” bölümlerinde sosyal ve ahlaki
konularda her hafta özel yazılar.
 Sürdürülebilirlikle ilgili konuların gazetenin farklı bölümlerinde sık sık
gündeme gelmesi. Sürdürülebilirlik konularında ekler (yılda 10 tane).
 Daha çevreci bir yaşama dair 100 sayfalık bir rehberden örnekler.
 Diğer konular: su, sağlık ve sürdürülebilir iş dünyası gibi.
b) www.guardian.co.uk/environment
The Guardian ve The Observer’dan çevreci ve ekoloji dostu yaşamlarla ilgili
haber, yorum ve tavsiyelerle birlikte özgün internet içeriği. Ele alınan konular
beslenme, ulaşım, geri dönüşüm ve enerji gibi.
George Monibot’unki, Ahlaki Yaşam Blogu, Evinizi Çevreci Yapın Blogu ve
Çevre Blogu gibi, çevreyle ilgili konularda Bloglar. Kullanıcıların, seçilen konu
başlıkları sorular sorabildikleri Soru ve Cevap kampanyaları.
Kullanıcıların internet üzerinden canlı tartışmalara dahil olabildikleri, farklı
çevresel konuların ele alındığı Forumlar.
Büyük işletmelerin karbon ayak izleri, çevreci sevgililer günü ve benzeri birçok
konuda interaktif rehberler.
Sesli içerik: makaleler, kitap alıntıları, konuşmalar, vs.
Görüntülü içerik: birçok çevresel konuda kısa klipler.
Resim galerileri: yaban hayatı, çevreci teknolojiler ve daha birçoğu hakkında.
Guardian çevreci dükkanı: sürdürülebilir ürünlerin bulunduğu bir ortam.
Çevresel Ağ: çevresel konuları ele alan başka internet siteleriyle bağlantı.
c) Diğer medya araçları:
Konferanslar: İklim Değişikliği Zirvesi, Sağlıklı Çocuklar Zirvesi gibi.
Ödüller: yıllık Guardian Hayırseverlik Ödülleri.
İçeriğin tasarımı, dili ve
sunumu
Modern, samimi, dergi benzeri tasarım, bir gazete için alışılmışın dışında,
renkli. Kullanılan dil kaliteli ama aynı zamanda anlaşılır.
Proje yapısı
Çevreyle ilgili içeriği ve çevresel konuların ele alınışına ait stratejileri iki üst
düzey yönetici idare etmekte.
The Guardian, Observer ve guardian.co.uk yapıları içinde sürdürülebilirlik
konusunda yazı yazan bütün gazeteciler (halihazırda 23 civarı serbest
gazeteci), ele alınan konuların koordinasyonuyla en iyi etkinin sağlanması
amacıyla, bir havuzda toplanmakta.
Medya sistemi ve yasal
düzenlemelerin kısa
tanımı
Medyadaki yasal düzenlemeler:
Almanya’da olduğu gibi, İngiltere’de de basın özgür ve devlet ne içeriği
müdahale edebilmekte ne de herhangi bir sansür yapabilmekte. Basın
Şikayetleri Komisyonu (PCC - Press Complaints Commission), gazeteciliğe dair
ahlaki standartları belirleyen, gönüllü ve kendi kendini denetleyen bir kuruluş.
PCC, bu standartların ihmal edilmesi halinde Almanya’da olduğu gibi bazı
yaptırımlar uygulayabilmekte.
Basılı medya mecrası:
İngiltere’deki basılı medya mecrası, Amerika’dakinden sonra, dünyanın ikinci
büyük pazarıdır. On tane gazeteden oluşan, çok büyük bir ulusal gazetecilik
sektörü vardır. İngiltere’de hem ulusal hem de bölgesel düzeyde, birkaç
işletme etrafında yoğunlaşma söz konusudur. Ulusal gazetelerin hepsi toplam
sekiz şirkete ait. Bu şirketlerin en büyük dört tanesi, piyasanın %85’ini kontrol
etmekte.5
5 http://www.ejc.net/media_landscape/article/united_kingdom/
Paydaşlar
Siyasi paydaş
Geçerli değil.
Medya paydaşı
Guardian çevre ağı üyeleriyle içerik paylaşım anlaşmaları ve internet
sayfalarında karşılıklı bağlantılar.
Araştırma paydaşı
Halihazırda yok ancak, araştırma dünyasından paydaşların desteğiyle, iklim
değişikliğiyle ilgili her türlü konuda bilgi ve istatistik içeren bir veritabanı
geliştirme konusunda planlar bulunmakta.
Özel sektör paydaşı
Özel sektörden paydaşlarla ortaklık yok, sadece reklam müşterileri var.
STK paydaşı
Geçerli değil.
Hedef grup
Genel tanım
a) The Guardian:
The Guardian’ın siyasi eğilim liberal ve sol görüşlü olarak tanımlanmakta.
Okuyucuları da genellikle, farklı ilgi alanlarına sahip, nakdi olan ancak vakti
olmayan insanlardan oluşmakta.
b) www.guardian.co.uk
Çeşitlilik gösteren ilgi alanlarıyla kozmopolitan yaşam tarzlarından hoşlanan,
tipik olarak genç ve piyasanın üst düzey profesyonelleri. Bu grubun ortalama
geliri, İngiltere’deki ortalama bir internet kullanıcısından %27 daha fazla.
Erişilen medya
kullanıcıları
a) The Guardian:
Günlük ortalama satış (10/08 – 03/09): 348,494
Yayınların ortalama okunuşu (07/08 – 12/08): 1,264,000
b) www.guardian.co.uk: (02/09)
aylık ziyaretçi sayısı: 228,136,292
aylık özgün kullanıcı sayısı: 25,331,083
c) www.guardian.co.uk/environment : (02/09)
aylık ziyaretçi sayısı: 1,545,286
aylık özgün kullanıcı sayısı: 391,368
Okuyucular ve kullanıcılar arasında Temmuz 2008’de yapılan bir araştırma,
Platform/kampanya
hakkında kullanıcı tutumu the Guardian yayınları ve web sitesinde sürdürülebilirlikle ilgili olarak ele alınan
konular bazı davranış değişikliklerine sebep olunduğunu gösterdi (örneğin,
enerji tasarrufu, geri dönüşüm, sürdürülebilir tüketim). Bütün kategorilerde,
gazete okuyucuları, internet kullanıcılarına kıyasla çok daha ciddi değişimler
yaşadıklarını belirttiler.
Yaş dağılımı
a) The Guardian:
15-34: 32%
35-54: 36%
55+: 32%
b) www.guardian.co.uk:
16-24: 18%
25-34: 29%
35-44: 25%
45+: 28%
Cinsiyet dağılımı
a) The Guardian:
erkek:
62%
kadın:
38%
b) www.guardian.co.uk:
erkek:
51%
kadın:
49%
Eğitim seviyesi
a) The Guardian:
Son eğitim alınan yaş 18+: 72%
Son eğitim alınan yaş 21+: 58%
b) www.guardian.co.uk:
Eğitim (alınan en son derece):
Doktora:
37%
Lisansüstü:
36%
Lisans (veya eşit):
5%
HND/diploma:
3%
A seviyesi:
13%
GCSE / O seviyesi:
4%
Diğer:
2%
Hitap edilen sosyal sınıf
a) The Guardian:
orta sınıf:
diğer:
89%
11%
b) www.guardian.co.uk:
orta sınıf:
75%
çalışan kesim:
10%
diğer:
15%
Medya formatının ilgisi
a) The Guardian:
The Guardian, İngiltere’deki günlük toplam kaliteli gazete dağıtımının
%14.3’üne sahip. Bu da onu İngiltere’deki üçüncü en yüksek dağıtım oranına
sahip gazete yapmakta.
b) www.guardian.co.uk:
İngiltere’deki en popüler gazete web sitesi.
Dünyadaki altıncı en popüler gazete web sitesi.
Değerlendirme *
Kapsam
+++
Duygusallık
++
Güvenilirlik
+++
Anlaşılabilirlik
+++
Tutum/davranışlarda
değişim yaratma
potansiyeli
+++
Gelecekteki olası değişim ve büyüme
www.guardian.co.uk ABD’de çok popüler hale geldi ve GNM burada dört tane
gazete satın aldı.
* Her örnek kendi kapsamı, duygusallığı, güvenilirliği, anlaşılabilirliği ve tutum/davranışları değiştirme olasılığı açısından birden
üçe kadar puanlanmakta. Puanlar da, artı (+, ++, + + +) işaretleriyle ifade edilmekte.
İyi uygulama örnekleri
Genel tanım
Ülke
ABD
Medya formatının adı
GOOD (www.good.is)
Medya türü
Çeşitli medya araçları platformu:
 Basılı Dergi
 Videolar
 Canlı Etkinlikler
 Web sitesi
Kampanya/Projenin adı
Geçerli değil.
Medya formatının kısa
tanımı
GOOD Inc. 2006 yılında, Inc. Dergisi’nin yaratıcı Bernie Goldhirsh’ün mirasçısı
olan Ben Goldhirsh tarafından kuruldu. Şirket genel kapsamlı, üç aylık bir dergi
ve çeşitli araçlar, videolar ve farklı şehirlerden canlı etkinlik gösteriyle birlikte
sanal bir topluluğun oluşturduğu bir web sitesi gibi bazı medya ve iletişim
ürünleri sunmakta.
Bütün GOOD ürünleri sosyal konulara, politikaya, kültüre ve sürdürülebilirlikle
ilgili konulara değinmekte. Sürdürülebilirlik konusunu zekice yorumlar, eğlence
ve görsel estetikle birlikte kullanmaktalar. Derginin önemli stratejilerinden bir
tanesi, bütün abonelik ödemelerinin hayırsever faaliyetlere yönlendiriliyor
olması.
Kampanya/Projenin kısa
tanımı
Geçerli değil.
Süre
Açık uçlu
Altyapı/Tarihçe
Ben Goldhirsh Eylül 2006’da, 26 yaşındayken GOOD çalışmalarını başlattı.
Böylece babasından miras kalan servetin önemli bir kısmını bu projede
kullanmış oldu. GOOD aslına, Ben’in eğlenceli ama güncel filmler yapan
prodüksiyon şirketi “Reason Pictures”ın bir parçası olarak başladı. Ben,
GOOD sayesinde, Reason Pictures’la olduğundan daha etkili olabileceğini
düşünüyordu.
Motivasyon ve Hedefler
 Güncel bir içerik, tecrübe ve araçların teminiyle topluma hizmet etmek.
 Dünyayı daha iyi bir yöne doğru değiştirebilecek fikir, insan ve işletmeler için
bir platform oluşturmak.
 Önemli sosyal konuların gidişatını etkilemek.
Ele alınan sürdürülebilirlik  Sosyal & ahlaki konular
 Çevresel konular
konuları
 Ekonomik konular
 Sağlık konuları
Sürdürülebilirliği teşvik
stratejileri
 Eğlendirirken eğitmek.
 Sürdürülebilirlik konularını modern ve eğlenceli biçimde sunarken konuya
dair olumlu bir yaklaşım sunmak.
 Sürdürülebilirlik ve sosyal adalet konularını ele almak için yaratıcı yöntemler
geliştirmiş kişi veya kurumlardan ilham verici örnekler aktarmak.
 Farklı hedef gruplara erişebilmek için çeşitli medya araçları kullanmak.
 Erişim alanını genişletmek ve yeni hedef gruplar bulmak için başka medya
işletmeleri ve kurumlarla işbirliği yapmak.
Sürdürülebilirlik iletişimi
için araçlar ve faaliyetler
a) Dergi
Her sayının temel bir konusu bulunmakta (örneğin, beslenme, tasarım, medya,
dünyanın durumu, büyük fikirler, teknoloji gibi).
İçerik alanları: politika, iş dünyası & para, sağlık, teknoloji, alış-veriş, bilim,
çevre, sanat & tasarım, ulaşım, medya, kültür, eğitim.
Derginin bölümleri:
Göz atalım: dünya çapındaki yaratıcı fikirlere ilişkin sanal bir gezi.
Şeffaflık: bir info grafik = belli bir konuya ait verilerin sanal olarak keşfedilmesi.
Pazar yeri: tüketici kültürü bilgileri verir ve sürdürülebilir ürünler tanıtır.
Provokasyon: düşünce ve eylemleri harekete geçirecek makaleler / en yeni
kültürel eğilimlerle ilgili makaleler.
GOOD Projesi: kullanıcı/okuyucu yaratıcılığı yarışması (örneğin, yaşanabilir bir
cadde tasarlayın, en iyi küresel finansman info grafiğini yaratın gibi)
Portreler: kişilerin, fikirlerin ve kurumların detaylı araştırması (örneğin, çevre
kaynaklı sağlık sorunları için sanatla ilgilenilmesini salık veren New York’lu
akademisyenlerin, tutucu bir rahibin Afrika’da HIV/AIDS ilaçlarının dağıtımına
katkıda bulunulması gerektiğini savunan karısının ve Wal-Mart’ı müşterilerine
sadece birer tane enerji tasarruflu flüoresan ampul satmaya ikna eden bilim
adamının profilleri).
b) Video
GOOD bugüne kadar 200’den fazla video klip hazırladı.
Dağıtım: videoların paylaşımını kendisi yapmakla birlikte GOOD’un MySpace,
YouTube, immen ve Daily Motion’la paylaşım anlaşmaları bulunmakta.
Formatlar: İş dünyası (sürdürülebilir işler), Haberler (günlük 90 saniyelik
spotlar - Şubat 2009’da sona erdi), Göz atalım (daha iyi bir dünya için yaratıcı
fikirler), Şeffaflık (info grafik videolar, 2-4 dakika).
Tarz: dergiye çok benzer, videolar eğlenceli, iyi tasarlanmış ve olumlu bakış
açıları sunmakta.
c) Etkinlik
GOOD, ABD’nin her yerinde etkinlikleri bir pazarlama aracı olarak kullanmakta
ve böylece sürdürülebilirlikle ilgilenen kişilere birbirleriyle bağlantı kurma
fırsatı vermekte. Şimdiye kadar yapılmış bazı etkinlikler: üyelere özel partiler,
spor müsabakaları veya fon yaratma partileri. GOOD kendi etkinliklerini
düzenlemenin yanı sıra, merkezinde okuyucu ve kullanıcılarına kendi
etkinliklerini düzenlemeleri için bir alan tahsis etmekte ve bu etkinlikleri web
sitesinde duyurmakta.
d) Web sitesi
GOOD web sitesi, şirketin bütün faaliyetlerinin bir araya toplandığı bir ortam.
Derginin bütün içeriğini, bütün videoları ve bütün etkinlik duyurularını web
sitesinde bulma imkanı söz konusu. Buna ek olarak sitede, çeşitli gruplar
ve bloglar da bulunmakta. GOOD bloglarının bir kısmında editörler günlük
yorumlar yapmakta, diğer kısımlarında ise kullanıcıların yorumları ve tartışma
ortamları yer almakta.
e) Özel bölümler: MINIGOOD / GOOD Sayfası
GOOD sürekli olarak, başka paydaşlarla işbirliği halinde, özel medya girişimleri
yaratmakta. Sponsorluk yapan ortaklar bu girişimleri pazarlama araçları
olarak kullanmakta. GOOD da böyle bir ortamdan önemli sosyal konular ve
sürdürülebilirlikle ilgili farkındalık yaratma doğrultusunda faydalanmakta. Bu
çalışmaların iki iyi örneği MINIGOOD ve GOOD Sayfası:
MINIGOOD: The New York Times ve MINI ile işbirliği yaparak GOOD, the New
York Times okuyucularına dağıtılmak üzere 750.000 adet ek yayının tasarımını
yaptı. Bu özel eklerde dünyayı olumlu biçimde etkileyen kişilerle ilgili ilham
verici örnekler yer aldı. Ekin kullandığı info grafik de “Amerika’daki her araba
kullanıcısı bir MINI olsaydı” oldu.
GOOD Sayfası: GOOD, Starbucks kafeler zinciri için bir sayfalık bir görsel
hazırladı. GOOD dergisinin Şeffaflık bölümüne benzer biçimde, her bir GOOD
Sayfası belli bir sosyal konuya ilişkin verilerin grafiksel ele alınışını sundu. 2008
yılının sonbaharında 11 hafta boyunca yaklaşmakta olan Başkanlık seçimleriyle
ilgili konular ele alındı (örneğin, karbon emisyonları, sağlık veya eğitim). Her
haftanın Sayfası başka bir sponsor tarafından sunuldu (örneğin, GAP, Lenovo,
Google) ve Amerika’daki 7.000 Starbucks’ta yer aldı. Toplamda 20 milyon
GOOD Sayfası dağıtıldı.
İçeriğin tasarımı, dili ve
sunumu
Olumlu bir bakış açısı, zarif tasarım, resim ve görseller, çoğu zaman bir
miktar mizahla birlikte.
Proje yapısı
Personel: 30 tam zamanlı personel. Yarısı web sitesi ve video platformunda,
yarısı dergide çalışıyor. Birkaç misafir yazar ve serbest yazarlar.
Çalışma stratejisi: GOOD dergisi başlangıçta Ben Goldhirsh’in kendi özel
kaynaklarıyla finanse edilmiş olsa da, artık kendi reklam gelirleriyle faaliyet
göstermekte. Derginin yaratıcı bir üyelik sistemi bulunmakta. Okuyucular
yıllık $ 10, 20 veya 50 arasında tercih yapmakta. Bu gelirlerin hiçbiri GOOD’a
gitmemekte, hepsi 12 kar amacı olmayan kuruluş arasında dağıtılmakta. Bu
yaklaşım sayesinde GOOD ilk iki yılında $1.000.000’dan fazla hayırseverlik
fonu oluşturmayı başardı. Bu alışılmadık yöntemle GOOD medyada ciddi
biçimde ilgi çekti.
Medya sistemi ve yasal
düzenlemelerin kısa
tanımı
Medya yasal düzenlemeleri:
Amerika’da basın özgürlüğü Anayasa tarafından güvenceye alınmış durumda.
Bunun anlamı, devletin medya içeriğine hiçbir şekilde müdahale edemeyeceği
ve hiçbir sansür uygulayamayacağıdır.
Medya ortamı:
1.800 televizyon kanalı, 15.000 radyo istasyonu, 10.000 günlük ve haftalık
gazete ve bundan daha fazla dergiyle Amerika dünyanın en büyük medya
ortamına ev sahipliği yapmakta. Medya piyasası, pazarın %90’nına sahip beş
büyük medya işletmesi üzerinde yoğunlaşmakta.
Amerikan toplumuna sunulan bilginin şekillendirilmesinde ekonomik çıkarlar
önemli rol oynamakta. Medya ve iletişim sektörü, $242 milyonun üzerinde
gelirle, Amerika’nın en büyük iş dünyası gruplarından biridir. Medya takipçileri
arasında son yıllarda internete doğru önemli bir kayma gerçekleşmiştir.
Paydaşlar
Siyasi paydaş
Geçerli değil.
Medya paydaşı
Kim: New York Times (geçici olarak)
Rolü: Üyelerine MINIGOOD dağıtımı yaptı.
Araştırma paydaşı
Geçerli değil.
Özel sektör paydaşı
Kim: GOOD özel yayınlar, etkinlikler veya kampanyalar için düzenli olarak özel
sektörden ortaklarla işbirliği yapmakta. Şimdiye kadar gerçekleşmiş olan bazı
ortaklıklar: MINI, Starbucks, jetBlue airways.
Rolü: etkinlikler, kampanyalar veya yayınlar için (eş)sponsorluk.
STK paydaşı
Kim: 826 (gençlerin okur yazarlığı), Ashoka (sosyal girişimcilik), Irak ve
Afganistan Gazileri Derneği, Acumen Fonu (hayır kurumu), Amerika için
Eğitim (Teach America), Kiva (mikro kredi), Sıtmaya Son (Malaria No
More, Okumaya Yer (Room to Read), Işık ve Eller Ağ (gönüllü) (Points of
Light & Hand on Network - volunteers), Ulusal Kaynak Savunma Konseyi
(National Resource Defense Council), Yavaş Beslenme ABD (Slow Food
USA), Gençlerde AIDS (Youth AIDS).
Rolü: Üyelik aidatlarının dağıtıldığı kuruluşlar.
Hedef grup
Genel tanım
GOOD dergisi hedef grubu genç insanlar (20 - 30 yaş arası). Bunlar iyi eğitimli,
tarz belirleyen, sanat ve kültürle ilgilenen ve ahlaki değerleri olan tüketiciler.
Web sitesi ve video içeriklerinin hedef grubu çok daha çeşitli. Özellikle video
içeriği, her türlü sosyal sınıf ve eğitim seviyesinden insanlar için ilgi çekici
olmakta.
Erişilen medya
kullanıcıları




Dergi: 230.000 okuyucu (3.48 x 60,000 kopya)
Videolar: 16 milyondan fazla
Canlı etkinlikler: toplam 10.000 kişi civarı
Web sitesi: aylık 1.800.000 özgün ziyaret (Ocak 2008’den bu yana %500’lük
artış), 46.000 kayıtlı kullanıcı
Web sitesinde ortalama süre: 3 dakika
Platform/kampanya
hakkında kullanıcı tutumu Derginin ortalama okunma süresi: 95 dakika
Yaş dağılımı
Dergi: ortalama yaş: 31
Cinsiyet dağılımı
Dergi:
Kadın: 52%
Erkek: 48%
Eğitim seviyesi
Dergi: %78 üniversite mezunu
Hitap edilen sosyal sınıf
Dergi: orta sınıf
Web sitesi / Video: çalışan kesim – orta sınıf
Medya formatının ilgisi
Geçerli değil.
Değerlendirme *
Kapsam
++
Duygusallık
+++
Güvenilirlik
++
Anlaşılabilirlik
++
Tutum/davranışlarda
değişim yaratma
potansiyeli
+++
Gelecekteki olası değişim ve büyüme
Geçerli değil.
* Her örnek kendi kapsamı, duygusallığı, güvenilirliği, anlaşılabilirliği ve tutum/davranışları değiştirme olasılığı açısından birden
üçe kadar puanlanmakta. Puanlar da, artı (+, ++, + + +) işaretleriyle ifade edilmekte.
Ek 6: Yeni basılı medya ürünlerinin genel değerlendirmesi
Basılı medyada sürdürülebilirlikle ilgili konuları ele almaya başlayan bazı basılı medya örnekleri aşağıda sunulmakta:
1.) Çevreci/etik tüketici dergileri
a) Sustainable Consumptions & Green Lifestyle
Ulusal: La Vista, Ivy (2008’de kapandı), My Life
Ulusalararası: Good, Plenty, new consumer, Camino, biorama
>> büyük oranda reklam gelirleriyle finanse edilmekte >> new consumer ve Plenty
ekonomik krizden sonra reklam gelirleri azalınca faaliyetlerine son vermek durumda
kaldı.
b) Klasik çevreci dergiler
natur & kosmos, The Environmentalist …
>> Modern okuyuculara uyarlandı, yaşam tarzı bölümleri ekledi, faaliyetlerini diğer
medya araçlarına (web 2.0) genişletti.
2.) Çevreci/etik özel ilgi alanı dergileri
Ulusal: Green building (mimari), Forum nachhaltig wirtschaften (CSR/Lohas
iş dünyası), Glocalist (CSR/sürdürülebilirlik ortamları), Natur pur or Cosmia (doğal
kozmetik ürünleri sektörü için), Photon (yenilenebilir enerji), Securvita (alternatif
sigorta), vs.
>> Bu dergiler çok geniş okuyucu kitlelerine hitap etmemekte ancak, hitap ettikleri
kitlenin büyük bir kısmına erişmekte, buna birçok profesyonel grup da dahil.
3.) Baskının özel bir bölümünde veya düzenli biçimde sürdürülebilirlik
konularını ele alan başlıca gazete ve dergiler
Ulusal: Frankfurter Rundschau, taz, etc.
Ulusalararası: The New York Times, The Guardian, The Observer, The Boston
Globe, The Herald Tribune, Time, Newsweek, Fast Company (iş dünyası
dergisi)
4.) Sürdürülebilirlik konularını kampanyalara ve özel baskılara dahil eden
başlıca gazete ve dergiler
a) Çevreci konular:
Ulusal: Detail (mimari), Chip (IT), Stern (genel)
Ulusalararası: form (tasarım), atello (iş dünyası), H.O.M.E. (yaşam), Vanity Fair
(moda), Time (genel), Elle (moda), Surfing, Fortune (iş dünyası).
b) Kampanyalar: Bravo, Bild, vital.
c) Ekler: Stern
5.) Sürdürülebilirlik konularını düzenli olarak web sitelerinde yayınlayan
gazete ve dergiler
Örneğin, kendi “yeşil” bölümü olan Süddeutsche Zeitung’nin„jetzt.de“si; “iklim”, “sağlıklı yaşam” ve “sağlık” konulu internet bülteni olan Focus.
Kaynak: messagepool ve araştırma ekibi analizi
MEDYA için SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK
Sürdürülebilirlik Kavramının Medya Sektörüne
Entegre Edilmesi
Bu yayın içeriğinin
yegane sorumlusu REC olup hiçbir şekilde
Avrupa Komisyonu’nun resmi görüşlerini
yansıtıyor olarak algılanmamalıdır.
ÇEVRE ALANINDA
KAPASİTE GELİŞTİRME PROJESİ

Benzer belgeler