Hafif Bölme Duvarlarda Yang›n Direnci Aç›s›ndan Boru Geçiflleri

teknik 66
izolasyon dünyas›
Hafif Bölme Duvarlarda Yang›n
Direnci Aç›s›ndan Boru Geçiflleri
Himerpa A.fi.
Faruk Bilal / ‹nfl. Müh.
Genel
B
orular yap›lar›m›zdaki yatay ve dikey alev, ›s›, duman
geçifline tedbir al›nmazsa geçit veren önemli elemanlardand›r. Yap›lar›m›zda kullan›lan borular plastik yanar ve metal yanmaz borular olarak ikiye ayr›l›r. Yanar boru
geçifl noktalar›nda kullan›lan malzemeler olarak da genleflen
malzemeler, yakalar kullan›labilir. Yanmaz borular içinde harçlar, macunlar, mastikler gibi ürünler kullan›labilir.
Türkiye Yang›ndan Korunma Yönetmeli¤inde 2007 Revizyonu ve Borulamalarla ‹lgili K›s›mlar (TYKY 2007)
Yang›n kompart›manlar›n›n etkili olabilmesi için, kompart›man› çevreleyen elemanlar›n yang›na dayan›kl›l›¤› birleflme noktalar›nda da sürekli olur ve kompart›manlar aras›nda yang›na
dayan›ks›z aç›kl›klar bulunamaz. (TYKY 2007-m.24-7) . Yang›n
duvarlar›nda delik ve boflluk bulunamaz. Su, elektrik, ›s›tma,
havaland›rma tesisat›n›n ve benzeri tesisat›n yang›n duvar›ndan geçmesi hâlinde, tesisat çevresi, aç›kl›k kalmayacak flekilde en az yang›n duvar› yang›n dayan›m süresi kadar, yang›n ve
duman geçifline karfl› yal›t›l›r. (TYKY 2007-m.25-2) Yüksek binalarda, çöp, haberleflme, evrak ve teknik donan›m gibi, düfley
tesisat flaft ve baca duvarlar›n›n yang›na en az 120 dakika ve
kapaklar›n›n en az 90 dakika dayan›kl› ve duman s›zd›rmaz olmas› gerekir. (TYKY 2007-m.25-3). (D›fl) Cephe elemanlar› ile
alevlerin geçebilece¤i boflluklar› bulunmayan döflemelerin kesiflti¤i yerler, alevlerin komflu katlara atlamas›n› engelleyecek
flekilde döfleme yang›n dayan›m›n› sa¤layacak süre kadar yal›t›l›r. (TYKY 2007-m.27-1). Yüksek binalarda ›slak hacimlerden geçen branflman borular› hariç olmak üzere, 70 mm’den
daha büyük çapl› tesisat borular›n›n en az zor alevlenici malzemeden olmas› gerekir. (TYKY 2007-m.29-4) . Yang›n güvenlik hollerinin duvar, tavan ve taban›nda hiçbir yan›c› malzeme kullan›lamaz (TYKY 2007-m.34-2). Kaç›fl merdivenleri,
yang›n ve di¤er acil hâl tahliyelerinde kullan›lan kaç›fl yollar›
bütününün bir parças›d›r ve di¤er kaç›fl yollar› ö¤elerinden
ba¤›ms›z tasarlanamazlar. Kaç›fl merdivenlerinin duvar, tavan
ve taban›nda hiçbir yan›c› malzeme kullan›lamaz (TYKY
2007-m.38-2,3). Kaç›fl merdiveni yuvas›na ve yang›n güvenlik
holüne elektrik ve mekanik tesisat flaft› kapaklar› aç›lamaz.
(TYKY 2007-m.41-9). Aç›k d›fl kaç›fl merdiveninin herhangi bir
bölümüne, yanlardan yatay ve alttan düfley uzakl›k olarak 3 m
içerisinde merdivenin özelliklerinden daha az korunumlu kap›
ve pencere (veya tesisat borusu) gibi duvar bofllu¤u bulunamaz. (TYKY 2007-m.42-2) .
Yang›n Direnci
(Her ürün grubu için, ayn› kal›nl›ktaki her muadil ürün tipi, ayn› yang›na dayan›m (direnç) süresini vermeyebilir. Her taflyünü ayn›
de¤eri vermeyece¤inden üreticinin belgeleri baz al›nmal›d›r.)
Yang›n Direnci
(dakika)
EI 15
EI 30
EI 45, 60
EI 45, 60*
EI 45, 60*
EI 45, 60
EI 90 **
EI 120**
Duvar
Duvar› delip geçen
boru en az kal›nl›k mm
70
120
145
150
125
145
155
155
Duvar›n en az geniflli¤i
mm
45
95
95
120
95
95
95
95
Bölme Duvar
Taflyünü prefabrik boru
min. Kal›nl›¤› mm
45
95
120
120
95
95
120
120
Alç›pano kal›nl›¤› mm
12,5
12,5
12,5
12,5
12,5
12,5
12,5
12,5
* her iki yüzde de 1x15 mm alç› s›va gerekir
** her iki yüzde de 2x15 mm alç› s›va gerekir
Kaynak: http://www.isover.se/graphics/Isover_SE/Produkter/Teknisk_Isolering/Certifikat/0837_98.pdf
Uygulama yöntemi
1,2,3
1,2,3
1,2,3
1,2,3
2,3
2,3
2,3
2,3
67 teknik
izolasyon dünyas›
Boru Demeti
Kazan dairesi, binan›n di¤er k›s›mlar›ndan, yang›na en az 120
dakika dayan›kl› bölmelerle ayr›lm›fl olarak merkezi bir yerde
ve bütün hâlinde bulunur. (TYKY 2007-m.54-2). Çat› aralar›nda kolay alevlenici, parlay›c› ve patlay›c› madde bulundurulamaz. Is›tma, so¤utma, haberleflme ve iletiflim al›c› ve verici
elektrikli cihazlar›n›n çat› aras›na yerlefltirilmesi gerekti¤i takdirde, elektrikli cihazlar için, yang›na dayan›kl› kablo kullan›lmas› ve çelik boru içerisinden geçirilmesi gibi, yang›na karfl›
ilave tedbirler al›narak yetkili kifliler eliyle ilgili yönetmeliklere
uygun elektrik tesisat› çekilebilir. (TYKY 2007-m.61-1,2) . Bütün
bina ve yap›larda elektrik tesisat›n›n (veya bir borulaman›n) bir
yang›n bölmesinden di¤er bir yang›n bölmesine yatay ve düfley
geçifllerinde yang›n veya duman›n veyahut her ikisinin birden
geçiflini engellemek üzere, bütün aç›kl›klar›n yang›n durdurucu
harç, yast›k, panel ve benzeri malzemelerle kapat›lmas› gerekir. (TYKY 2007-m.69-1)
Sonuç
Tedbirler, önlemler al›narak ancak yang›ndan korunulabilinir.
Bu önlemlerden biri de pasif yang›n yal›t›m tedbirleridir. Yang›n
yal›t›m›n› binalar›m›zda kullan›lan borular›nda ve boru geçifllerinde de uygulayarak yang›n yal›t›m zincirinin tamamlayal›m.
Kaynaklar:
1- http://sgisover.inforce.dk/graphics/Isover_SE/Om_Isover/Kontakta_oss/Broschyrer_TI/Rorgenomforingar.pdf
2- Knauf Kabelund Rohrdurchführungen
3- Promat Supalux