Endomer News 9 Konular 01. Dikkat Kene Var!

ürü
Yayın
Y
ayın T
Türü
B
üç ayda
ayda bir
bir yayınlanır.
bülten üç
yayınlanır.
Buu bülten
Ü
CRETSİİZDİR
ÜCRETSİZDİR
Y
ayın S
ahibi
Yayın
Sahibi
ediatrik En
nkara E
erkez
Ö
zel A
ndomer P
ndokrinoloji M
Ankara
Endomer
Pediatrik
Endokrinoloji
Merkezi
Özel
D
oç. D
r. Ergun
Ergun Çetinkaya
Çettiinkaya
Doç.
Dr.
T
asarım
Tasarım
L
UA R
eklam
Reklam
LUA
Temmuz
Temmuz · Ağustos
Eylül
Ağustos · Eylül
EDİTÖR
2012
2012
Sayı 9
Sayı
B
u bbülten
ülten hhekimlere
ekimlere yyönelik
önelik hhazırlanmıştır.
azırlanmıştır.
Bu
DİKKAT KENE VAR !!!!
KIRIM-KONGO KANAMALI ATEŞİ
Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi Nedir?
Merhaba,
Endomer artık 4 yaşında…Göz açıp
kapayana kadar geçen 4 yıl içinde neler
yapmayı planladık, ne kadarında başarılı
olduk, bundan sonraki planlarımız ve
hedeflerimiz ne olacak? Doğrusunu
isterseniz
Pediatrik Endokrinoloji
alanında biz hizmet vermeye başladığımız günlerde bizden sonra da bu dalda
bir sürü merkez açılacağını düşünüyorduk. Ancak çıkan yeni yönetmeliklerle bu nerede ise imkansız hale
geldi ve biz hala Türkiye'de dalında tek
özel merkez olma özelliğimizi koruyoruz.
Hizmete başladığımız günden beri
nitelikli sağlık hizmeti vermek ve bunu
yaparken hasta memnuniyetine azami
ölçüde dikkat etmek en önemli
düsturumuzdu. Disiplin, temizlik, güler
yüz ve tedavide etkinlik zaten hasta
memnuniyetini de beraberinde getirdi
hep. Eksiklerimizi ve yanlışlarımızı
görüp, eleştirileri objektif olarak
değerlendirip en iyi olmaya çalıştık.
Sosyal proje kapsamındaki etkinliklerimizle okullarda, kurumlarda
halkımızı ve çocuklarımızı bilinçlendirici
konferanslar verip zaman zaman da
geziler, seyahatler tertip ederek onların
birbirleriyle kaynaşmasını amaçladık.
Geriye dönüp baktığımızda bu
misyonlarımızı tamamlamış ve başarmış
olmanın mutluluğunu yaşıyoruz.
Önümüzdeki yıllarda da sağlık ve
mutluluk içinde çalışmalarımızı
sürdürmek ve hastalarımıza faydalı
olabilmek en büyük dileğimiz.
Sağlıcakla kalınız…
Kırım-Kongo Hemorajik Ateş (KKHA),
keneler tarafından taşınan Nairovirüs
isimli bir mikrobiyal etken tarafından
neden olunan ateş, cilt içi ve diğer
alanlarda kanama gibi bulgular ile
seyreden hayvan kaynaklı bir
enfeksiyondur. Son yıllarda
tedavide görülen gelişmelere
rağmen, bu enfeksiyonlarda ölüm
oranları hala yüksektir.
Keneler Nasıl Tanınır ve Nerelerde
Bulunur?
Keneler otlaklar, çalılıklar ve kırsal alanlarda yaşayan küçük oval
şekilli, 6-8 bacaklı, uçamayan, sıçrayamayan hayvanlardır. Hayvan ve
insanların kanlarını emerek beslenirler ve bu sayede hastalıkları
insanlara bulaştırabilirler. Ülkemiz kenelerin yaşamaları için coğrafi
açıdan oldukça uygun bir yapıya sahiptir. Türlere göre değişmekle
beraber kenelerin, küçük kemiricilerden, yaban hayvanlarından evcil
memeli hayvanlara ve kuşlara (özellikle devekuşları) kadar geniş bir
konakçı spektrumları mevcuttur.
Kimler Risk Altındadır?
Hastalık genellikle meslek hastalığı şeklinde karşımıza çıkar. Tarım ve
hayvancılıkla uğraşanlar, veterinerler, kasaplar, mezbaha çalışanları,
sağlık personeli özellikle risk gurubudur. Kamp ve piknik yapanlar,
askerler ve korunmasız olarak yeşil alanlarda bulunanlar da risk
altındadır.
Doç.Dr.Ergun Çetinkaya
Ö
Özel
zel A
Ankara
nkarra Endomer
Endom
mer P
Pediatrik
ediattrik EEndokrinoloji
ndokrinoloji M
Merkezi
erkezi
4. Cadde
Caddde N
o: 115/B
ankkaya / A
NKARA TTel:
el: 00.312
Faxx: 00.312
.312 4441
41 6655 0000
4.
No:
5/B YYıldız,
ıldız, Ç
Çankaya
ANKARA
.312 4441
41 6666 00
00 • Fax:
w
ww.annkaraendomer.com 1
www.ankaraendomer.com
Kuluçka Süresi Ne Kadardır?
Kene tarafından ısırılma ile virüsün alınmasını takiben kuluçka süresi
genellikle 1-3 gündür; bu süre en fazla 9 gün olabilmektedir. Enfekte
kan, ifrazat veya diğer dokulara doğrudan temas sonucu
bulaşmalarda bu süre 5-6 gün, en fazla ise 13 gün olabilmektedir.
Belirtileri Nelerdir?
Ateş, kırıklık, baş ağrısı, halsizlik...Kanama pıhtılaşma
mekanizmalarının bozulması sonucu; Yüz ve göğüste kırmızı
döküntüler, gözlerde kızarıklık, gövde, kol ve bacaklarda
morluklar, burun kanaması, dışkıda ve idrarda kan görülmesi olur.
Ölüm karaciğer, böbrek ve akciğer yetmezlikleri nedeni ile olmaktadır.
Kırım-Kongo Kanamalı Ateşinin Tanısı Nasıl Konulur?
Kanda virüse karşı oluşan antikorların taranması tanı için en sık kullanılan yöntemdir. Bu göstergeler hastalığın
başlangıcından sonra 6. günden itibaren belirlenebilir.
Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi Nasıl Kontrol Edilir ve Nasıl Korunulur?
Hastalığın bulaşmasında keneler önemli bir yer tutmaktadır. Bu nedenle kene mücadelesi önemlidir fakat
oldukça da zordur.
1. İnsanlar kenelerden uzak tutulabilir ise bulaşması önlenebilir. Bu nedenle de mümkün olduğu kadar kenelerin
bulunduğu alanlardan kaçınmak gerekir.
2. Kenelerin yoğun olabileceği çalı, çırpı ve gür ot bulunan
alanlardan uzak durulmalı, bu gibi alanlara çıplak ayak ya
da kısa giysiler ile gidilmemelidir.
3. Bu alanlara av yada görev gereği gidenlerin
lastik çizme giymeleri, pantolonlarının
paçalarını çorap içine almaları gerekmektedir.
4. Görevi nedeni ile risk grubunda yer alan
kişilerin hayvan ve hasta insanların kan ve
vücut sıvılarından korunmak için mutlaka
eldiven, önlük, gözlük, maske v.b. giymeleri
gerekmektedir.
5. Gerek insanları gerekse hayvanları
kenelerden korumak için haşere kovucu ilaçlar
(repellent) olarak bilinen böcek kaçıranlar
dikkatli bir şekilde kullanılabilir. (Bunlar sıvı,
losyon, krem, katı yağ veya aerosol şeklinde
hazırlanan maddeler olup, cilde sürülerek veya
elbiselere emdirilerek uygulanabilmektedir.)
2 w
www.ankaraendomer.com
ww.annkaraenddomer.com
Ö
Özel
zel A
Ankara
nkara EEndomer
nddomer Pediatrik
Pediatrik EEndokrinoloji
ndokrinoloji M
Merkezi
erkezi
4. Cadde
Cadde No:
No: 15/B
15/B Yıldız,
Yıldız, Çankaya
Çannkaya / A
NKARA Tel:
Tel: 00.312
.312 4441
41 6666 0000 • FFax:
ax: 00.312
4.
ANKARA
.312 4441
41 6655 0000
6. Haşere kovucular hayvanların baş veya bacaklarına da uygulanabilir; ayrıca bu maddelerin emdirildiği plâstik
şeritler, hayvanların kulaklarına veya boynuzlarına takılabilir.
7. Kenelerin bulunduğu alanlara gidildiği zaman vücut belli aralıklarla kene için taranmalıdır.
8. Vücuda yapışmış keneler uygun bir şekilde kene ezilmeden, ağızdan veya başından tutularak bir cımbız veya
pens yardımıyla çıkartılır. Isırılan yer alkolle temizlenmelidir. Mümkünse kenenin tanı için alkolde saklanması
uygun olur.
9. Diğer canlılara ve çevreye zarar vermeden, haşere ilacı (insektisit) ile uygulamanın uygun görüldüğü
durumlarda çevre ilaçlanması yapılabilir.
Kırım-Kongo Kanamalı Ateşinin Tedavisi Nedir?
Hastalığın kesin bir tedavisi bulunmamaktadır. Hastaya destek tedavisi yapılmalıdır.
Dr. Selcan Başak Soyluoğlu- Dr. Alp Akay
Bilkent Üni.Doğu Sağ.Mrkz.
Bebekler
Bebekler
Bebeklerve
v
ve
eÇocuklar
Ç
Çocuklar
ocuklariçin
iiçin
çinGüneşten
G
Güneşten
üneştenKorunma
K
Korunma
orunma
Etkinliği Kanıtlanmış Yüksek Koruma Garantisi
Yüzeyde
Yüzeyde Koruma
Koruma / Anında
Anında Etki
Etki
. UV koruması
UVB SPF 50+
. %100 mineral veya organo-mineral filtreler
. Cildi kurutmayan koruma
Nemlendirici ve emolyent özellikli içerikler
D
Derinlerde
erinlerde K
Koruma
oruma / U
Uzun
zun S
Süreli
üreli Etki
Etki
. Cildin doğal savunmasını korur
Langerhans hücrelerinin korunması (%100)*
(Soya phytosterol’leri ve Aloe Vera)
. Hücreleri korur
P53 proteininin korunması* (çinko tuzları ve E Vitamini)
* In vitro test – Expanscience Laboratuarları
Yüksek toleranslı formül – Dermatolojik gözlem altında test edilmiştir.
®
Mustela.® Anne ve bebek cilt bakım uzmanı
DİYETİSYENİMİZ
YAZ MEVSİMİNDE DOĞRU BESLENME
Sıcak yaz aylarının yaşandığı şu günlerde en çok dikkat edilmesi gereken
konulardan biri de kuşkusuz beslenme. Artan sıcaklarla birlikte bebek, yaşlı ve
hamileler ile kalp hastalığı, hipertansiyon, şeker hastaları gibi kronik hastalıkları
olanlar bir takım sağlık problemleri ile karşılaşılabilmektedir. Bu sorunların
başında sıcak çarpmasına ve sıvı kaybına bağlı rahatsızlıklar ve besin
zehirlenmeleri gelmektedir. Günlerin uzamasıyla birlikte öğün saatlerindeki
değişiklikler kilo alınmasına neden olabilir. Bu nedenle sağlıklı beslenme
kurallarına uymak ve mutlaka egzersiz yapmak gerekmektedir.
Zeynep
Ze
eynep B
BUDAKOĞLU
UDAKOĞLU S
SUBAŞI
UBAŞI
Beslenme
Diyet
Uzmanı
B
eslenme vvee D
iyeet U
zmanı
Yaz aylarında hava sıcaklıklarının artmasıyla birlikte vücuttan ter ile su,
sodyum ve potasyum atılır. İnsan vücudunun % 60-70'i sudur ve
vücutta sıvı dengesinin sağlanması için atılan sıvının mutlaka yerine konması
gerekmektedir. Aksi takdirde sıvı kaybına bağlı dehidratasyon
görülebilmektedir. Bu nedenle özellikle sıcak yaz aylarında alınan sıvı
miktarı arttırılmalıdır. Erişkinlerin günlük ortalama 2-3 lt su içmesi
gerekir. Bebekler ve küçük çocuklar sıvı kayıplarını ifade
edemeyecekleri için ebeveynlerin dikkatli olması ve susamalarını
beklemeden su ve taze meyve sularıyla sıvı ve elektrolit
ihtiyaçlarını karşılamaları gerekmektedir.
Ayrıca yaz sıcaklarında serinlemek
adına içilebilecek yüksek kalorili içecekler ve
yiyecekler de kilo aldırabilir. Bu nedenle kremalı
soğuk kahvelerden, alkol oranı yüksek içeceklerden, şekerli meyve sularından
kaçınılmalıdır. Bunların yerine su başta olmak üzere ayran, şeker katılmadan
yapılmış taze meyve suları veya kompostolar, maden suyu, az şekerli limonata
tercih edilmelidir. Özellikle kalp damar hastalıkları ve karaciğer yağlanması
olanlar kızartma ve aşırı yağlı yiyecekler yerine tam tahıllar, sebzeler ve
meyveler gibi posalı yiyecekleri tercih etmelidir. Kan şekerini hızla
yükseltip hızla düşüren yağlı, şekerli, ağır tatlılar yerine, birçok vitaminle
birlikte kalsiyum, fosfor, magnezyum, sodyum, potasyum, demir ve
çinko gibi minerallerce de zengin olan dondurma veya sütlü tatlılar
tüketilmelidir.
Yaz aylarında antioksidanlarca zengin meyve
ve sebzelerden günde 5-6 porsiyon tüketilmesi
gerekmektedir. Zengin C vitamini içeriği olan
yeşil biber, maydanoz, çilek, erik, limon gibi
sebze ve meyveler; yumurta, havuç, kayısı,
süt ve türevlerinde bulunan A vitamini ayrıca
kurubaklagiller, tahin, ceviz, fındık ve badem de
bol miktarda bulunan E vitamini, antioksidandır ve yaz ayarında sıkça
tüketilmesi gerekmektedir.
Sıcak havalarda sıkça rastlanan bir diğer sorun da besin
zehirlenmeleridir. Özellikle süt ve ürünleri, dondurma gibi çabuk
bozulacak gruptaki besinlerin tüketiminde dikkatli olunmalıdır.
Pastörize edilmemiş açık süt ve ürünleri ve bu sütlerden yapılan
dondurmalar tüketilmemelidir. Yiyecekler satın alındıktan sonra
mutlaka buzdolabında saklanmalıdır. Besin zehirlenmelerinde mide
bulantısı, kusma, karın ağrısı, diyare gibi belirtiler tedavi gerektiren
durumlardır.
Ö
Özel
zel A
Ankara
nkarra Endomer
Endom
mer P
Pediatrik
ediattrik Endokrinoloji
Endokrinolojji Merkezi
Merkezi
4.
No:
5/B YYıldız,
ıldız, Çankaya
.312 4441
41 6666 0000 • FFax:
4. Cadde
Caddde N
o: 115/B
Çankkaya / ANKARA
ANKARA Tel:
Tel: 00.312
axx: 00.312
.312 4441
41 6655 0000
www.ankaraendomer.com
www.annkaraendomer.com 5
HEMŞİREMİZ DİYOR Kİ...
S
Serpil
erpil K
KÜTAHYA
ÜTAHYA
H
emşiire
Hemşire
Enfeksiyon Hastalıklarında Koruyucu Önlemler
Dünyanın en önemli sağlık sorunlarından biri olan enfeksiyon hastalıkları
antimikrobik maddelerin bulunması, pek çok hastalığa karşı geliştirilip
uygulanan aşılar, insektisitler, şehir alt yapısında kaydedilen ilerlemeler ve
düzenli sürveyansla özellikle gelişmiş ülkelerde zaman içinde önemli oranda
azaltılabilmiş, hatta bazılarının eradike edilmesi sağlanabilmiştir. Bunca
ilerlemeye rağmen enfeksiyon hastalıkları dün olduğu gibi günümüzde de önemli
bir sağlık sorundur. Özellikle gelişmekte olan ülkelerde büyük bir halk sağlığı
sorunu oluşturan enfeksiyon hastalıkları halen dünyada meydana gelen
ölümlerin ¼ kadarından sorumludur.
Ÿ Sağlık personeli enfeksiyon hastalıkların yayılma yollarını ve özelliklerini çok
Ÿ
Ÿ
Ÿ
Ÿ
Ÿ
iyi bilmelidir. Hastalıkların, hastadan hastaya, hastadan kendinize, hastadan
meslektaşınıza ya da ailenize; özellikle de solunum yolu ve kan yoluyla
bulaşmasını önlemek üzere, gerekli önlemlerin alınması temel görevlerimiz
arasındadır.
El yıkamak, en iyi temizlik yöntemi ve hastalıkların bulaşmasını önleyen
en etkili yoldur. Toplu yerlerde, hastanelerde mümkünse sıvı sabun
kullanılmalıdır. Hijyenik el yıkama için klorheksidin glukonat %4
(hibiscrup, klorhekzol, klorex), antiseptik
içeren sabunlar kullanılmalıdır.
Ÿ Aseptik teknik gerekmediğinde,
rutin hasta bakımında, kan
ve kan içeren vücut
sıvıları ile veya kan ürünleri ile temas ihtimalinin
bulunduğu hallerde ve kontamine cihazlarla temas
durumunda temiz, steril olmayan tek
kullanımlık eldivenler kullanılmalıdır.
Ÿ TBC, grip, soğuk algınlığı gibi damlacık yolu
ile bulaşan bir hastalık varsa, hastaya maske
takılmalıdır. Gerektiğinde izolasyon (karantina)
uygulanmalıdır.
Ÿ Hastanın kan ve vücut sıvılarının yapılan işlem
sırasında deri ve mukozaya olası bir sıçrama
olasılığına karşı maske, gözlük ve koruyucu giysi
giymelidir.
Ÿ Hastaya doğru sterilizasyon ve dezenfeksiyon
işlemi uygulanmış malzeme ve tıbbi cihaz
kullanılmalıdır. Örn: Airway, nazogastrik sonda gibi...
Ÿ Hasta sekresyonları ile kirlenme ihtimali olan yerlerde
(servislerde hastalardan alınan numunelerin bulunduğu
masalar, laboratuvarlar, gibi)
yiyecek-içecek saklanmamalı ve
birşeyler yenilip içilmemelidir.
İlaç veya mama/gıda saklanan buzdolaplarında vücut sıvısı ve salgısı
bulundurulmamalıdır.
Hasta odalarına taze veya kuru çiçek alınmamalı sık ziyaretçi
giriş çıkışı önlenmelidir.
Özellikle çocuklar ve sağlık personelleri gibi risk altındaki
kişiler aşılanmalıdır.
Kontrolsüz antibiyotik kullanımından kaçınılmalıdır.
www.annkaraenddomer.com
6 www.ankaraendomer.com
Ö
Özel
zel A
Ankara
nkara EEndomer
nddomer Pediatrik
Pediatrik EEndokrinoloji
ndokrinoloji M
Merkezi
erkezi
.312 4441
41 6655 0000
44.. Cadde
Cadde No:
No: 15/B
15/B Yıldız,
Yıldız, Çankaya
Çannkaya / ANKARA
ANKARA Tel:
Tel: 00.312
.312 4441
41 6666 0000 • FFax:
ax: 00.312
ETKİNLİKLERİMİZ
ENDOMER 4 YAŞINDA…
Bahar aylarının verdiği enerji
ve mutlulukla dört elle
sarıldığımız Endomer
News'in 9. Sayısında
sizlerle birlikte olmanın ve
düzenlediğimiz etkinlikleri
bu sayfada sizlerle paylaşmanın mutluluğunu yaH
Hatice
atice ŞAHİN
ŞA
AHİN
şıyorum…
Halkla
Uzmanı
Basın vvee H
alkla İİlişkiler
lişkiler U
zmanı
Basın
Yeni sayımıza hazırlandığımız bu üç aylık zaman
zarfında, “Endomer'in 4. Yaş Günü” hazırlıkları bir yandan
devam ederken o heyecanla çeşitli organizasyonlar düzenledik.
Okullarda velilere yönelik hazırladığımız konferanslarla,
doktorumuz ve diyetisyenimizin katıldığı çeşitli tv programlarıyla,
radyo programları ve daha birçok organizasyonla zaman su gibi akıp geçti. Peki üç aylık zaman diliminde
ayrıntıları ile neler mi yaptık?
· Yüce Koleji veli ve öğretmenleri için “Erken Ergenlik” başlığı altında konferans gerçekleştirdik.
· Diyetisyenimiz Zeynep Subaşı FOX TV ana haber bülteninde “Brokoli filizinin içerdiği sulforafan”
maddesinin vücudumuza etkileri ile ana haber bültenine konuk oldu.
· Yine Diyetisyenimiz Zeynep Subaşı bir başka gün FOX TV ana haber bülteninde “Süt & süt ürünleri ile birlikte
balık tüketilir mi?” sorusunu yanıtladı.
· “Hastalarımız Endomer ile Forma Giriyor!” sloganı ile kilo vermek isteyen hastalarımız için haftada 3 gün
konusunda uzman spor eğitmenleri tarafından spor derslerimiz başladı.
· İlgi Göz Hastanesi'nde diyabet hastalarımız ve aileleri için ücretsiz göz – göz arkası ve kulak burun boğaz
muayeneleri gerçekleştirildi.
· Sosyal sorumluluk projelerimiz ve etkinliklerimizle Radyo Vizyon'a konuk olduk.
· Özel Ankara Endomer Pediatrik Endokrinoloji Merkezi'nin 4. Yaşını diyabetli hastalarımız, diyet
hastalarımız ve rutin kontrole gelen hastalarımız ile birlikte Bilkent Roll House'da gerçekleştirilen bowling
turnuvası ile kutladık. Kendi yaş grupları arasında yarışan hastalarımızdan şampiyon olanlar turnuva sonunda
kupalarını alırken, diğer hastalarımıza ise teselli armağanı bir hediye paketi verdik. Etkinlik görsel ve yazılı
medyanın da ilgi odağı oldu. Haber Türk Tv ve Kanal A etkinliği haber bültenlerine taşırken; Posta, Milliyet,
Haber Türk, Sabah, Hürriyet ise Ankara eklerinde turnuvamıza yer verdi…
Ö
Özel
zel A
Ankara
nkarra Endomer
Endom
mer P
Pediatrik
ediattrik Endokrinoloji
Endokrinolojji Merkezi
Merkezi
4. Cadde
Caddde N
o: 115/B
Çankkaya / ANKARA
ANKARA Tel:
Tel: 00.312
axx: 00.312
.312 4441
41 6655 0000
4.
No:
5/B YYıldız,
ıldız, Çankaya
.312 4441
41 6666 0000 • FFax:
www.annkaraendomer.com 7
www.ankaraendomer.com