SLIPSTREAM - Robot Okulu

RobotOkulu Dergisi
w w w. r o b o t o k u l u . c o m
e-
aylık
robot
teknolojileri
kasım`07
dergisi
sayı-10
ROBOTLAR ALEMİNDEN HABERLER
K A R A N L I K TA N KO R K A N M A N TA R
SINEK YIYEN R OBOT
3.DARPA BÜYÜK YARISI
YOLDAN ÇIKMAYA SON
SLIPSTREAM
NOKIA ROBOT
DRONLAR, ANA GEMİYE DÖNÜN
R2D2’nun kardeşi
kasım 07
www.RobotOkulu.com
PERVANELI HUMANOID
sayı-10
ROBOTLAR ALEMİNDEN HABERLER
YOLDAN ÇIKMAYA SON
NOKIA ROBOT
Arabalarda sayısı gittikçe artan ve artık ne olduğunu
İleride elimizdeki cep telefonu herşeyimizin yerine
takip edemediğimiz 3 harfli özelliklere bir tane daha
geçecek. Telefonumuz, posta kutumuz, kameramız,
ekleniyor: LDP. “Lane Departure Prevention” olarak
adlandırılan bu sistem, aracınız yoldan çıkacak gibi
fotoğraf makinamız, bilgisayarımız olmasının yanında
olursa sizi uyarıyor, aracı doğru yola yönlendiriyor ve
cüzdanımız, ev ve araba anahtarlarımız, yol rehberimiz
hatta uyarıyı dikkate almazsanız arabanızı da durdu-
ve kimliğimiz de cep telefonumuz olacak. Ve bir de robot
rabiliyor.
hayvanımız;
Sürücünün yaptığı manevralarla uyuma ya da dik-
Nokia 700 serisi cep telefonunu bir robotun başı olarak
katsizlik sonucu yoldan çıkma durumlarını ayırt edebilmek için bu sistem 70km/saat hızın üzerinde, sinyaller çalışmıyorsa ve direksiyon 2º den az çevrilmişse
kullanabiliyorsunuz. Şu anda Bioloid robot kitlerine
takılabilen bu telefonun ileride kendi bacaklarına da sahip
çalışıyor ve müdahalede bulunuyor. Tabi isterseniz
olacağını düşünebiliriz.
sistemi bir düğme ile kapatıp açabiliyorsunuz.
Nokia kafalı bu robotun başka bir cep telefonundan ku-
LDP ön camda, dikiz aynasını arkasındaki bir kamera ile
manda
yolu izliyor ve şerit çizgilerini algılayarak aracın şeridin
neresinde olduğunu anlıyor. Herhangi bir uygunsuzlukta sistemin müdahalesi direksiyon üzerinden değil
edilebildiğini
biliyoruz,
sanırım
kamerasının
gördüklerini de diğer bir telefondan izleyebiliyorsunuz.
Fakat robotu programlamak, sensör bağlamak ya da farklı
de her tekerleğe uygulanan farklı fren basınçları ile
sinyalleri işlemek için bir yeteneği olup olmadığı meçhul.
yapılıyor. Bazı otomotiv markaları benzer sistemlerin
Bu robotu kullanmanın hemen akla gelen zevkli bir yönü
sadece uyarı modunu halihazırda kullanıyor. Arabaya
de arkadaşlarınızın fotoğraflarını robotun yüzü yapmak
sürücünün iradesi dışında müdahale eden yeni sitemin
olabilir. Hatta kameralı telefonu olan bir arkadaşınızla
ise 2008 yılında yine bazı otomotiv markalarının bazı
modellerinde , öncelikle Nissan Infinity olmak üzere,
kullanılmaya başlanacağı belirtiliyor.
konuşurken telefonu handsfree moduna alıp arkadaşınızın
suratını da tüm ekrana yayabilirsiniz.
h ttp :/ / w w w. e d m u n d s . c o m / i n s i d e l i n e / d o / N e w s /a rti -
http://www.engadget.com/2006/12/14/puppybot-has-a-nokia-
cleId=121451
770-for-a-head/
http://www.motorauthority.com/news/safety/infiniti-develops-new-lane-departure-prevention-system/
http://www.ivsource.net/modules.php?name=IV_Archives&f
ile=article&sid=114
kasım 07
www.RobotOkulu.com
sayı-10
DRONLAR, ANA GEMIYE DÖNÜN
BAE Systems’in ürettiği yeni sınıf bir savaş gemisi
manlar olacak. Ana gemi sayesinde robotlar çok uzun
UXV Combatant. Bu geminin amacı şu anda kısmen
süreli görevlere çıkabilecekler.
kullanılan, fakat ileride çokça kullanılacak olan robot si-
Dünya silah endüstrisinin en güçlü firmalarından olan
lahlar, ya da savaş robotları için bir ana gemi olmak.
BAE Systems, gelecekte savaşların sadece robotlar
Bu ana gemide kara, hava ve denizde insansız olarak
arasında geçeceğini öngörüyor, tabi birleşip insanları
çalışan savaş robotlarının (bunlara Dron da deniyor)
dünyadan silebileceklerini fark edene kadar.
yerleştirilmesi, kalkışı, bakımı ve tamiri yapılabilecek.
http://gizmodo.com/gadgets/drone-wars/uxv-combatant-
Birçok farklı tipte robot için kalkış pistleri ve uygun
warship-made-for-drone-battles-heralds-robot-apocalypse-
ekip
302873.php
SLIPSTREAM
Geçen sayımızda Toyota’nın tek kişilik araç tasarımı
belli oluyor. Araç hızlanınca geriye doğru yatıyor, ve hızlı
i-Real’dan bahsetmiştik. Bu ay da Volkswagen’in tek
gitmek için emniyetli bir pozisyona geliyor. Oluşan aero-
kişilik tasarımı Slipstream’a bakalım.
dinamik sayesinde aracın arkası aynı bir uçağın arka
İlk bakışta da anlaşılacağı üzere, bu araç aslında yan
kanadı gibi havada asılı kalıyor ve araç damla şeklindeki
yana duran iki tekerleğiyle Segway’e benziyor. Araç
gövdesi ve üzerindeki ultra-verimli güneş panelleri
yavaş giderken dik olarak duruyor ve kendi denge-
sayesinde saatte 400 km’ye kadar çıkabiliyor.
sini sağlayabiliyor. Bu şekilde Segway gibi insanların
Tabi bunların şimdilik sadece tasarım olduğunu belirt-
arasında, kaldırımda, alışveriş merkezinde yavaşça ge-
mek lazım.
zebiliyorsunuz.
Fakan
Slipstream’ın
hızlanınca
kasım 07
asıl
özelliği
otobana
çıkıp
http://www.autoblog.com/tag/slipstream/
http://www.autoblog.com/2007/10/12/l-a-auto-show-robocar2057-volkswagen-slipstream/
www.RobotOkulu.com
sayı-10
PERVANELI HUMANOID
İnsansı robot Manoi’nin üreticisi Kyosho hoş bir oyuncak
çıkarmış. Resmine bakıp aldanmayın, bu sadece robot
şeklinde bir helikopter. Son zamanlarda piyasada bolca
bulabildiğiniz küçük helikopterlere çok benziyor. Tabi
bazı farklılıkları da var. Örneğin normal helikopterler
2, en fazla 3 kanallı oluyorken Robo Hopper simindeki
bu helikopterlerin 25 tanesi birden, sinyallerini birbirine
karıştırmadan uçabiliyor.
Kumandasındaki 4 adet kalem pilden şarj edilebilen
Robo Hopper, 15 dakika şarj ile 5 dakika uçabiliyor.
http://www.robots-dreams.com/2007/10/new-kyosho-robo.
html
R2D2’NUN KÜÇÜK KARDEŞI
kasım 07
www.RobotOkulu.com
sayı-10
Araba üreticilerinin robot yarışı devam ediyor. Bu sefer
tankın üst kısmı gibi 360º döndürebiliyorsunuz. Geri
de Nissan karşımıza farklı bir araba-robot kaynaşması
gitmek için kafanızı çevirmeye gerek yok, aracın kabi-
ile çıktı.
nini çevirebilirsiniz.
Pivo-2 isimli konsept araba, zaten kendi başına farklı
Pivo’nun adı fonksiyonuna tam uyumlu, “pivot” keli-
özelliklere sahip. Öncelikle elektrikli bir araç. 4 tekerini
mesinden geliyor, yani dönme ekseni.
de ayrı motorlar ile döndürüyor. Tekerlekleri normal
Şimdiye kadar anlattıklarımız aslında bu aracı robot
ekseninde döndürdüğü gibi, dik ekseninde de yavaşça
olarak tanımlamaya yetebilir, fakat bu aracın getirdiği
90º döndürüyor ve araç yan yan gidebiliyor. Yan git-
en farklı yenilik başka; bir sürücü destek robotu. Aynı
menin faydası tabiki paralel park edebilme kabiliyeti.
Starwars’daki R2D2 gibi, aracın ön konsoluna monte
Sadece arabanın boyu kadar bir boşluğa park edebili-
edilmiş bir yuvarlakkafa. Şimdilik R2D2 gibi aracın yön-
yor, manevra için fazladan boşluğa ihtiyacı yok.
lendirilmesi ya da tamiri gibi işlere bakmıyor. Robotun
Tekerleklerin dik eksende dönebilmesinin başka bir
işi sürücüyü devamlı neşeli tutmak, trafikte sinirlenme-
faydası da manevra kabiliyetinin çok fazla olması.
sini engelleyerek kaza riskini azaltmak. Tabi bu şimdiki
Normal arabalarda 9-10 metre olan en küçük dönme
işi, ilerinde belki direksiyona da geçer.
çapı, Pivo için 0. yani kendi etrafında bile dönebiliyor.
http://www.gearlog.com/2007/10/nissan_concept_car_in-
Arabayı geri viteste kullanmak istemeyenler için de bir
cludes_pl.php
kolaylık var, Pivo’nun yolcu-sürücü kabinini aynı bir
http://www.autobloggreen.com/2007/10/05/more-picturesand-videos-of-nissans-pivo-2/
kasım 07
www.RobotOkulu.com
sayı-10
SİNEK YİYEN ROBOT
Mobil (seyyar) robotların temel problemlerinden biri de enerjidir. Elektriğe dayalı bir sistemleri olduğu için ya bu elektriği
yanlarında taşımaları ya da bir şekilde üretmeleri gerekir. İnsanlar, hayvanlar ve bazı bitkiler enerjilerini yediklerinden
alıyorlar.
EcoBot II’de bu mantıkla yapılmış, sinek yiyen bir robot. Sıcak havalarda etrafımızda dolanıp duran sinekler için tam bir
ölüm makinası olmasa da mikro yakıt hücrelerine giren sinekleri ya da çürük meyveleri içerideki bakteriler ve havadaki
oksijen yardımıyla elektrik enerjisine dönüştürebiliyor. Robot üzerindeki 12 adet yakıt hücresinin ürettiği elektriği depoluyor, belli bir miktara gelince hareket edip tekrar enerji depolamak için bekliyor. Yani kendi enerjisini üreten güneş panelli
robotlar gibi yavaş ve durarak hareket etse de onlar gibi güneşe ihtiyacı yok.
Diğer yandan, EcoBot, ismi kadar masum çağrışımlar yapmıyor. Sinek yiyen ve oksijen tüketen robotların ileride oksijenlerini tükettiği için kendi sahiplerini de yemesi olmayacak şey değil.
http://www.newscientist.com/article.ns?id=mg18324642.800
http://www.brl.ac.uk/projects/ecobot%20II/index.html
kasım 07
www.RobotOkulu.com
sayı-10
3. DARPA BÜYÜK YARIŞI
Darpa’nın büyük yarışı Urban Challenge sonunda
rek duyulması.
yapıldı. California çöllerindeki eski bir askeri üsde
Mesela MIT takımının aracında 13 lazer tarayıcı, 16 radar
gerçekleştirilen 96km’lik yarışı Volkswagen - Stanford
ve 6 kameradan gelen bilgileri her biri 4 çekirdekli işlemcileri
üniversitesi en kısa sürede tamamlarken, onlardan bi-
olan 10 adet sunucu gerçek zamanlı olarak işliyor ve aracı
raz daha sonra finişe varan General Motors - Carnegi
yönlendiriyor. Bu kadar fazla cihaz için arabanın aküsü
Mellon Üniversitesi takımı Boss birinci oldu ve 2 milyon
yeterli gelmediğinden MIT aracında bir de 6kW’lık jener-
dolarlık ödülü kaptı.
atör var.
Bildiğiniz gibi bu seferki yarış trafik kuralları gözetiler-
18 ayda bir yapılan bu yarışmanın bu seferki maliyeti
ek ve diğer robot araçlarla birlikte akan bir trafikte
yaklaşık 20,5 milyon $ tutmuş. Fakat organizatörler bu
yapılacaktı. Araçların sensörlerinin birbirini etkilememsi
maliyetin hızlı teknolojik gelişmeler sağlayabilmek için az
için tek seferde 3 araç için start verildi, böylece trafik
bile olduğunu belirtiyorlar. Bu yarışma üniversitelerde ve
yoğunluğu korkulduğu kadar olmadı. Fakat yine de diğer
araştırma enstitülerinde Sputnik benzeri bir etki yapmış
araçlara ya da duvarlara çarpan robotlar olmadı değil.
ve bu konuda yapılan bilimsel çalışmlalar, yayınlanan
Boss takımı, yol boyunca dizilmiş, trafik kurallarını
makaleler artmış. Yarışmayı düzenleyen DARPA’nın amacı
değerlendiren birçok hakemden de aldığı puanlarla
birkaç onyıl içinde Amerikan ordusundaki araçların önemli
yarışı 2. sırada bitirmesine rağmen toplamda birinci
bir kısmını insansız çalışır hale getirebilmek.
oldu.
Yarışmaya başvurup ön elemelere gelen 35 takımdan
http://www.nytimes.com/2007/11/05/technology/05robot.html?_
11’i finale kalmıştı. Bunlardan 6 tanesi yarışı bitirmeyi
r=1&oref=slogin
başarabildi.
http://www.automotivedesignline.com/blogs/index.jhtml
Araçların çoğu jip ya da station tipte araçlardı. Bunun
http://www.automotivedesignline.com/howto/202804133
nedeni kullandıkları sistemler için oldukça fazla yere ge
kasım 07
www.RobotOkulu.com
sayı-10
KARANLIKTAN KORKAN MANTAR
Bu canlı tek hücreli olmasına rağmen 20 metre çapa kadar büyüyebiliyor, ve hala tek bir çekirdekten idare ediliyor. Hücrenin içinde sinir ağları yok, vücudunun heryeriyle
Robotçuluğa başlamanın ilk adımı olan çizgi izleyen robot
iletişimini sitoplazmik sıvı hareketleri ile gerçekleştiriyor.
kadar ünlü diğer bir robot da karanlıktan korkan (ya da
Araştırmacılar bu mantarı altı bacaklı bir yıldız şeklinde
ışıktan kaçan) robottur. Bu robotu farklı şekilde program-
3mm çapa kadar büyütmüş ve yıldızın her bir bacağını da
layarak hem ışığa gitmesini, hem de ışıktan kaçmasını
yine altı bacaklı bir robotun bacaklarına gelecek şekilde
sağlayabilirsiniz. Kullandığı sensörler sadece gövde-
bağlamışlar. Mantar, dış ortamdaki ışığı hücre boyutuna
sinin 4 yanına yerleştirilen çok ucuz fotodirençlerdir. Bu
indirgeyen ve hücre hareketlerini de bacaklara akta-
algılayıcılardan gelen ışık şiddeti değerine göre robot
ran bir devrenin üzerinde duruyor. Herhangi bir taraftan
istediğiniz tarafa (ışığa ya da karanlığa) yönlenebilir.
ışık geldiğinde hücre o tarafa doğru hareket etmek için
İngiltere’deki Southampton Üniversitesinden araştırmacı
sitoplazmasında titreşimler oluşturuyor, ve bu titreşimler
Klaus-Peter Zauner, Japonya Kobe Üniversitesindeki
robotun bacaklarını kontrol eden sinyallere dönüştürülerek
arkadaşlarıyla birlikte, fotorezistörler çok ucuz olmasına
robotu hareket etiriyor.
rağmen daha da ucuz sensörler bulmuş; toprak mantarları
(ya da küfleri). Tabi asıl amaç ucuz sensör bulmak değil.
http://www.newscientist.com/article/dn8718.html
Bu araştırmanın amacı hem sensör hem de kontrol sistemi
http://www.guardian.co.uk/science/2006/feb/15/uknews.robots
olarak canlı hücreleri kullanmak.
http://www.primidi.com/2006/02/09.html
Sarı renkli ve birkaç metre çapa ulaşabilen Physarum poly-
http://eprints.ecs.soton.ac.uk/11294/1/TsudaS05RobotCtrlCellP
cephalum isimli toprak mantarı, ışıklı bölgelerden kaçan
reProc.pdf
ve karanlık, nemli bölgelere giden tek hücreli bir canlı.
kasım 07
www.RobotOkulu.com
sayı-10
ROBOTOKULU.COM ’dan
FUTABA S3003 STANDART SERVO MOTOR
Bu motoru, standart bağlama parçaları da dahil, ister
servo olarak ister redüktörlü DC motor olarak temin
edebilirsiniz.
http://www.robotokulu.com/malzemeler.html
ROBOMOBIL® KONTROL KARTI,
Hobi ve akademik amaçlarla çokça kullanılan Basic
Stamp yongasını içeriyor. 16 adet dijital giriş/çıkış portu var ve bunları giriş ya da çıkış olarak istediğiniz gibi
ayarlayabiliyorsunuz.
http://www.robotokulu.com/malzemeler.html
SHARP IR MESAFE ALGILAYICILARI
Kızılötesi mesafe algılama yapan bu algılayıcılar
sumo robotlar için biçilmiş kaftan. Sumoların dışında
daha birçok robot projesinde kullanılabilir.
http://www.robotokulu.com/malzemeler.html
Ücretsizdir, basılabilir, çoğaltılabilir, dağıtılabilir. RobotOkulu
tarafından hazırlanan bu derginin tüm hakkı okuyucularına aittir.
haber göndermek, soru sormak veya diğer
istekleriniz için bize yazın.
[email protected]
[email protected]
kasım 07
www.RobotOkulu.com
sayı-10