tablolar - Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu

Transkript

Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu
YILLIK FAALİYET RAPORU
2014
TASARRUF
MEVDUATI SİGORTA
FO N U
201 4
FAALİYET RAPORU
Mart 2015
5411 sayılı Bankacılık Kanunu’nun 124’üncü maddesi gereğince Tasarruf Mevduatı Sigorta
Fonunun faaliyetlerine ilişkin olarak hazırlanan Yıllık Faaliyet Raporu, Fonun performans
hedefleri ile uygulama sonuçlarının karşılaştırılmasını ve değerlendirilmesini de içermektedir.
Fonun yıllık hesapları bir bağımsız denetim şirketince denetlenmekte ve bağımsız denetim
raporu faaliyet raporu içinde derc edilerek yayımlanmaktadır.
Fon; dava, alacak, takip, tahsil, yeniden yapılandırma ve diğer faaliyetleri ile ilgili olarak üçer
aylık dönemler itibarıyla yayımladığı raporlar ile kamuoyunu bilgilendirmekte ve Türkiye Büyük
Millet Meclisi Plan ve Bütçe Komisyonuna faaliyetleri hakkında yılda bir defa bilgi vermektedir.
TASARRUF MEVDUATI SİGORTA FONU
BÜYÜKDERE CADDESİ NO:143 ESENTEPE/İSTANBUL-TÜRKİYE
İLETİŞİM BİLGİLERİ:
FİNANSMAN DAİRE BAŞKANLIĞI
TEL: (212) 340 22 00 FAKS: (212) 340 18 12
www.tmsf.org.tr
MART 2015
ISSN: 1304-1940
Yıllık Faaliyet Raporu
2014
İÇİNDEKİLER
BAŞKANIN MESAJI…………………………………………………………………………..…... 6
I-
KURUMSAL YÖNETİM ……………………………………………………………………….… 9
1.
TMSF’nin Tarihsel Yolculuğu…………………………………………………………………...... 11
2.
TMSF’nin Görevleri ve Sorumlulukları………………………………….......................... 11
3.
TMSF’nin Organizasyon Yapısı………………………………………………………………...… 12
4.
TMSF’nin Kurumsal Yönetim Anlayışı………………………………………………….…….. 14
5.
İnsan Kaynakları Yönetimi…………………………………………………………………..…….. 14
6.
Kurumsal İletişim Yönetimi…………………………………………………………………….…. 16
7.
İç Denetim…………………...…………………………………………………………………………… 18
8.
Kurumsal Risk Yönetimi……………………………………………………………………….…… 19
9.
Finansal Yönetim…………………………………………………………………………………….…. 19
10. Kurumsal Bilgi Yönetimi……………………………………………………………………………. 21
11. Kurumsal Performans Yönetimi ve Stratejik Planlama…...………….…….....….… 21
II-
MEVDUAT SİGORTACILIĞI FAALİYETLERİ…………………………………………. 29
1.
Mevduat Sigortacılığına İlişkin Çalışmalar………………………………………………... 31
2.
Mevduat Sigorta Kapsamı ve Limiti………………………….………………………............ 31
3.
Risk Esaslı Prim Sistemi…………………………………………………..………………………… 32
4.
Sigorta Primlerinin Tahsili ve Denetim Süreci………………………………………….. 34
5.
Sigorta Kapsamındaki Mevduat ve Katılım Fonlarına İlişkin Gelişmeler….. 35
6.
Finansal Güvenlik Ağı İlişkileri…………………………………………………………………. 37
7.
Uluslararası Mevduat Sigortacıları Birliği (IADI) ile İlgili
Faaliyetler…………………………………………………………………………………………….…… 38
8.
Avrupa Mevduat Sigortacıları Forumu (EFDI) ile İlgili
Faaliyetler………………………………………………………………………………………………… 40
9.
Diğer Uluslararası Faaliyetler…………………………………………………………………… 40
III-
ÇÖZÜMLEME FAALİYETLERİ…………………………………………………………....... 43
1.
Çözümleme Süreci…………………………………………………………………………………….. 45
2.
Çözümleme Faaliyetleri…………………………………………………………………………….. 46
3.
Faaliyet İzni Kaldırılan Bankalar…………………………………………………….………… 46
4.
Fona Devredilen Bankalar………………………………………………………………………... 48
5.
Geri Kazanım Faaliyetleri…………………………………………………………………………. 50
6.
Fonun Takipli Alacaklarının Tahsiline İlişkin Faaliyetler……………………..….. 51
7.
İştiraklere İlişkin Faaliyetler……………………………………………………………….…… 60
8.
Gayrimenkul ve Menkullere İlişkin Faaliyetler…………………………………….….. 60
9.
Fonun Taraf Olduğu Davalar…………………………………………………………….………. 61
1
2014
IV-
FİNANSAL TABLOLAR…………………………………………………………………….….. 65
1.
TMSF Mali Tabloları………………………………………………………………………………..… 67
2.
Mali Tabloların Denetimi……………………………………………………………….………..... 67
3.
31.12.2014 Tarihinde Sona Eren Hesap Dönemine Ait
Bağımsız Denetim Raporu……………………………………………………………………..….. 68
- Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Bilançosu……………………………………………..……….. 70
- Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Gelir Tablosu…………………………………………….……. 72
V-
2
4.
Uygulanan Muhasebe Prensipleri ve Mali Tablolara İlişkin Açıklamalar….. 73
5.
Mevduat Sigortacılığı Rezervinin Yönetimi……………………………………………..... 81
6.
Mevduat Sigortacılığı Risk Yönetim Politikaları……………………….…………….... 82
EKLER…………………………………………………………………………………………….….. 85
2014
TABLOLAR
Tablo 1:
Fon çalışanlarının unvanlarına göre dağılımı
Tablo 2:
Gider Bütçesi ödeneklerinin ve harcamalarının dağılımı
Tablo 3:
Mevduat sigortacılığı faaliyetleri 2014 yılı mali hedefleri ve gerçekleşmeleri
Tablo 4:
Çözümleme faaliyetleri 2014 yılı mali hedefleri ve gerçekleşmeleri
Tablo 5:
Risk faktörleri ve puanları
Tablo 6:
Prim kategorileri ve prim oranları
Tablo 7:
Toplam ve sigorta kapsamındaki mudi sayıları
Tablo 8:
Faaliyet izni kaldırılarak haklarında iflas kararı verilen bankalar
Tablo 9:
Sigortalı mevduat ödemeleri kapsamında aktarılan kaynaklar ve iflas masaları tarafından
Fona yapılan geri ödemeler
Tablo 10:
İmar Bankası DİBS ödemeleri
Tablo 11:
Çözümleme gelirlerinin dağılımı
Tablo 12:
Fonun takipli alacaklarından 2014 yılında yapılan tahsilatlar
Tablo 13:
Banka hakim ortaklarından sağlanan net tahsilatlar
Tablo 14:
6183 sayılı Kanun kapsamında satışı gerçekleştirilen gayrimenkuller
Tablo 15:
6183 sayılı Kanun kapsamında satışı gerçekleştirilen menkuller
Tablo 16:
Satışı onaylanan ticari ve iktisadi bütünlükler
Tablo 17:
Hisse devri gerçekleştirilen iştirakler
Tablo 18:
Banka hakim ortakları/ yöneticileri ile ilgili davalar
Tablo 19:
Banka hakim ortakları/yöneticileri ile ilgili icra takipleri
Tablo 20:
Uluslararası dava ve takipler
Tablo 21:
Kurumsal krediler ile ilgili davalar
Tablo 22:
Kredi dışı davalar
Tablo 23:
Kredi dışı icra takipleri
Tablo 24:
Devralınan takipteki alacaklar
Tablo 25:
Fon Portföyündeki menkul kıymetler
Tablo 26:
İflas masasından alacaklar
Tablo 27:
Sigorta primi gelirleri
Tablo 28:
Fon tarafından Hazine Müsteşarlığına yapılan ödemeler
Tablo 29:
Sigortaya tabi mevduat ve katılım fonlarının kapsam ve tutarına ilişkin değişiklikler
GRAFİKLER
Grafik 1:
Fon Kurulu Kararlarının dağılımı
Grafik 2:
Fon çalışanlarının eğitim durumlarına göre dağılımı
Grafik 3:
TMSF hakkında medyada yer alan haberlerin dağılımı
Grafik 4:
Basında yer alan haberlerin etkisine göre dağılımı
Grafik 5:
Bilgi edinme başvuruları
Grafik 6:
Toplam ve sigortaya tabi mevduat ve katılım fonları
Grafik 7:
Toplam mevduat ve mudi sayısının dilimler itibarıyla dağılımı
Grafik 8:
Toplam katılım fonu ve katılım fonu sahibi sayısının dilimler itibarıyla dağılımı
3
2014
Grafik 9:
Çözümleme gelirlerinin yıllara göre dağılımı
Grafik 10:
İştiraklerin 31.12.2014 itibarıyla durumu
Grafik 11:
Devralınan gayrimenkullerin 31.12.2014 itibarıyla durumu
Grafik 12:
Dönemler itibarıyla sigorta primleri
Grafik 13:
Yıllar itibarıyla tahsil edilen sigorta primleri
Grafik 14:
Yıllar itibarıyla zamanaşımına uğramış kıymetler
Grafik 15:
Yıllar itibarıyla Fon rasyosunun gelişimi
Grafik 16:
Yıllar itibarıyla mevduat tutarları ve kredi riski oranları
Grafik 17:
Sigortalı mevduat ve katılım fonu ile mevduat sigortacılığı rezervinin yabancı para dağılımı
Grafik 18:
Mevduat sigortacılığı rezervinin vade dağılımı
Grafik 19:
Menkul Kıymetlerin türlerine göre dağılımı
ŞEKİLLER
Şekil 1:
TMSF’nin tarihsel yolculuğu
Şekil 2:
TMSF’nin fonksiyonları
Şekil 3:
TMSF’nin organizasyon şeması
Şekil 4:
TMSF Kurumsal yönetim sistemleri çemberi
Şekil 5:
TMSF’nin kamuoyu ile iletişim kanalları
Şekil 6:
Stratejik risk yönetim modeli
Şekil 7:
Fonun kaynakları ve kaynakların kullanımı
Şekil 8:
TMSF 2014-2016 dönemi misyonu, vizyonu ve ilkeleri
Şekil 9:
TMSF 2014-2016 dönemi stratejik amaçları
Şekil 10:
TMSF 2014-2016 dönemi Strateji Haritası
Şekil 11:
TMSF 2014 yılı Kurumsal Gelişim Planı
Şekil 12:
TMSF 2014 yılı KGP notlama çizelgesi
Şekil 13:
Mevduat sigortasının kapsam ve tutarı
Şekil 14:
Prim tahsil ve denetim süreci
Şekil 15:
Banka çözümleme süreci
Şekil 16:
Temettü hariç ortaklık hakları Fona devredilen bankalar
Şekil 17:
Mudi bilgilendirme ilanı-1
Şekil 18:
Mudi bilgilendirme ilanı-2
RESİMLER
Resim 1: IADI 41. İcra Kurulu (EXCO) Toplantısı-Basel/İsviçre -24-25 Şubat 2014
Resim 2: IADI 13. Yıllık Genel Kurul-Trinidad and Tobago -23 Ekim 2014
Resim 3: FSDK-TMSF Mutabakat Zaptı İmza Töreni -2 Ekim 2014
4
2014
KISALTMALAR
Bakanlar Kurulu Kararı
BKK
Bank Ekspres A.Ş.
Bank Ekspres
Bank Kapital T.A.Ş.
Bank Kapital
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu
BDDK
Bayındırbank A.Ş.
Bayındırbank
Birleşik Fon Bankası A.Ş.
Birleşik Fon Bankası
Borsa İstanbul
BİST
Demirbank T.A.Ş.
Demirbank
Devlet Borçlanma Senedi
DBS
Devlet Dış Borçlanma Senedi
DDBS
Devlet İç Borçlanma Senedi
DİBS
Devlet Planlama Teşkilatı
DPT
Ege Giyim Sanayicileri Bankası A.Ş.
EGS Bank
Egebank A.Ş.
Egebank
Eskişehir Bankası T.A.Ş.
Esbank
Etibank A.Ş.
Etibank
Finansal Yeniden Yapılandırma Sözleşmesi
FYYS
Geri Ödeme Sözleşmesi
Protokol
İktisat Bankası T.A.Ş.
İktisat Bankası
İnterbank A.Ş.
İnterbank
İstanbul Altın Borsası
IAB
Kanun Hükmünde Kararname
KHK
Kentbank A.Ş.
Kentbank
Kıbrıs Kredi Bankası Ltd.
Kıbrıs Kredi Bankası
Milli Aydın Bankası T.A.Ş.
Tarişbank
Müflis Marmara Bankası A.Ş.
Marmara Bank
Müflis Türkiye İthalat ve İhracat Bankası A.Ş.
Impexbank
Müflis Türkiye Turizm Yatırım ve Dış Ticaret Bankası A.Ş.
TYT Bank
Pamukbank T.A.Ş.
Pamukbank
Sermaye Piyasası Kurulu
SPK
Sitebank A.Ş.
Sitebank
Sümerbank A.Ş.
Sümerbank
TMSF - Fon
Toprakbank A.Ş.
Toprakbank
Türk Ticaret Bankası A.Ş.
Türkbank
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası
TCMB
Türkiye İmar Bankası T.A.Ş.
İmar Bankası
Türkiye Tütüncüler Bankası Yaşarbank A.Ş.
Yaşarbank
Ulusalbank T.A.Ş.
Ulusalbank
Uluslararası Mevduat Sigortacıları Birliği
IADI
Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası
VOB
Yurt Ticaret ve Kredi Bankası A.Ş.
Yurtbank
5
2014
BAŞKANIN MESAJI
Finansal güvenlik ağının önemli bir parçası olan TMSF, önceki yılları olduğu
gibi 2014 yılını da yoğun bir çalışma gündemiyle geçirmiştir. TMSF, hem mevduat
sigortacılığı hem de çözümleme alanında başarıyla yürüttüğü faaliyetlerini bu yıl da hız
kesmeden sürdürmüştür.
Küresel kriz sonrasında ekonomik istikrara yönelik olarak çeşitli ülkelerde
uygulamaya konulan politikalar, 2014 yılında da finansal istikrarın temel belirleyicisi
olmaya devam etmiştir. Bu yılda, ABD Merkez Bankası’nın (FED) varlık alım
programını sonlandırması ve faiz artırımına gideceği yönündeki beklentiler ile Avrupa
Merkez Bankası’nın (ECB) ekonomik büyümeye yönelik politikaları, finansal piyasalarda
alınan kararlar üzerinde etkili olan önemli faktörler olmuşlardır. Bu gelişmeler
çerçevesinde, ülkemiz finansal sisteminin en önemli parçasını oluşturan bankacılık
sektörü, sağlıklı ve güçlü yapısını 2014 yılında da korumuştur.
6
2014
Finansal istikrarın daha sağlam ve kalıcı bir şekilde sürdürülmesi ve finansal
krizlerin kamusal maliyet doğurmadan çözümlenmesine yönelik olarak, küresel kriz
sonrasında başlatılan çalışmalar bütün dünyada devam etmektedir. Bu kapsamda, AB
Parlamentosu tarafından 2014 yılında kabul edilerek yayımlanan “Banka Kurtarma ve
Çözümleme Direktifi” bu alanda atılan en önemli uygulama adımlarından birisidir. 2015
yılı başından itibaren uygulanmaya başlanan söz konusu direktif; kredi kuruluşları ve
yatırım şirketleri için kurtarma ve çözümleme planlarının hazırlanmasını, çözümlemede
otofinansman (bail-in) yöntemine başvurulmasını ve çözümleme fonunun oluşturulmasını
öngörmektedir. TMSF olarak, uluslararası standartlara ve AB mevzuatına büyük ölçüde
uyumlu olan mevcut düzenleme ve uygulamalarımızın tam uyumlu hale getirilmesi
amacıyla gerekli çalışmaları başlatmış bulunmaktayız. Konuyla ilgili diğer kurumlar ile
işbirliği içerisinde yürütülen söz konusu faaliyetlerin 2015 yılı içerisinde de devam
ettirilmesi planlanmaktadır.
Diğer taraftan, küresel kriz ve sonrasında yaşanan gelişmelerden çıkarılan
dersler ışığında, daha önce yayınlanmış bulunan “Etkin Mevduat Sigortacılığı İçin Temel
Prensipler” (Temel Prensipler) 2014 yılı içerisinde gözden geçirilerek tekrar
yayımlanmıştır. Revize edilen Temel Prensipler; mevduat sigortasının kapsamı, sigortalı
mevduat ödemelerinin hızlı bir şekilde yapılması ve fonlama gibi alanlarda mevcut olan
standartları daha da güçlendirmiş bulunmaktadır. Birçok alanda tam veya büyük ölçüde
uyumlu olduğumuz Temel Prensipler’e uyum düzeyimizin daha da artırılması için,
mevcut düzenleme ve sistemlerin geliştirilmesine yönelik çalışmalara TMSF olarak
devam etmekteyiz. Bu kapsamda, sigortalı mevduat ödemelerinin daha hızlı ve doğru bir
şekilde gerçekleştirilebilmesini teminen başlatılan “Sigortalı Mevduatın İzlenmesi
Projesi”ni de 2014 yılında tamamlamış bulunmaktayız.
TMSF, uluslararası faaliyetler ve işbirliği konusunda yoğun geçen bir yılı daha
geride bırakmıştır. 2014 yılı içerisinde, hem Uluslararası Mevduat Sigortacıları Birliği
(IADI) hem de Avrupa Mevduat Sigortacıları Formu (EFDI) tarafından gerçekleştirilen
toplantılar ile çeşitli konularda düzenlenen çalıştay, seminer ve konferanslara TMSF
tarafından aktif bir şekilde katılım sağlanmıştır. Bunların dışında, diğer ülke mevduat
sigorta kurumları ile bilgi ve tecrübe paylaşımına yönelik faaliyetlerde de bulunulmuştur.
Bu kapsamda, Kosova Mevduat Sigorta Kurumu (FSDK), Afganistan Mevduat Sigorta
Kurumu (ADIC), Filistin Mevduat Sigorta Kurumu (PDIC) ve Filipinler Mevduat Sigorta
Kurumu (PDIC) temsilcilerinden oluşan heyetler tarafından TMSF’ye çalışma
ziyaretlerinde bulunulmuştur. Ayrıca, TMSF ile Kosova Mevduat Sigorta Kurumu
(FSDK) ve Kazakistan Mevduat Sigorta Kurumu (KDIF) arasında bilgi paylaşımını ve
işbirliğini artırmaya yönelik olarak 3’er yıllık mutabakat zabıtları (MOU) imzalanmıştır.
2014 yılında yapılan tahsilat ve aktarımlarla birlikte TMSF’nin toplam tahsilat
rakamı finansal gelirler hariç 21.184 milyon USD olarak gerçekleşmiştir. TMSF,
çözümleme faaliyetleri kapsamında 2014 yılı içerisinde Hazine Müsteşarlığı’na 175
milyon USD aktarımda bulunmuş, bu aktarımla birlikte bugüne kadar Hazine
7
2014
Müsteşarlığı’na aktarılan tutar 11.764 milyon USD’ye ulaşmıştır. Diğer kurum ve
kuruluşlara aktarılan tutar ise 2014 yılında 281 milyon USD olarak gerçekleşmiş olup,
bu kapsamda yapılan toplam aktarım tutarı 7.336 milyon USD olmuştur.
TMSF, “Mevduat Sigortacılığı ve Çözümlemede Dünya Markası Olmak”
şeklinde tanımladığı vizyonu çerçevesinde, stratejik hedeflerini gerçekleştirmek için hem
ulusal hem de uluslararası faaliyetlerine önümüzdeki yılda da devam edecektir.
Şakir Ercan GÜL
Başkan
8
I
.
.
KURUMSAL YÖNETİM
9
I-KURUMSAL YÖNETİM
1- TMSF’nin Tarihsel Yolculuğu
2- TMSF’nin Görevleri ve Sorumlulukları
3- TMSF’nin Organizasyon Yapısı
4- TMSF’nin Kurumsal Yönetim Anlayışı
5- İnsan Kaynakları Yönetimi
6- Kurumsal İletişim Yönetimi
7- İç Denetim
8- Kurumsal Risk Yönetimi
9- Finansal Yönetim
10- Kurumsal Bilgi Yönetimi
11- Kurumsal Performans Yönetimi ve Stratejik Planlama
10
2014
1. TMSF’nin Tarihsel Yolculuğu
TMSF, 22.07.1983 tarihinde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası bünyesinde tasarruf
mevduatını sigorta etmek üzere kurulmuştur. 1994 yılında yaşanan ekonomik kriz sebebiyle
TMSF’nin yetkileri genişletilmiş, tasarruf mevduatını sigorta etmenin yanı sıra bankaların mali
bünyelerini güçlendirme ve gereğinde yeniden yapılandırma görevi TMSF’ye verilmiştir.
90’lı yılların sonunda finans sektörünün ülke sınırlarını da aşarak, daha karmaşık ve
daha hızlı işler hale gelmesi bu sektörü düzenlemekten ve denetlemekten sorumlu kurumların
uzmanlaşarak, daha işlevsel ve bağımsız hale getirilmesi ihtiyacını doğurmuştur. Dünyada
önceleri Merkez Bankaları ve Bakanlıklarca yürütülen denetim görevinin bağımsız bir kuruma
devredilmesi eğilimi Türkiye’yi de etkilemiş, 1999 yılında BDDK kurulmuş ve TMSF’nin temsil ve
idaresi BDDK’ya devredilmiştir.
BDDK’nın kuruluşu ve faaliyetlerine başlaması Türkiye’nin yaşadığı ikinci büyük finansal
krize denk gelmiştir. 1994’teki ilk dalgada 4 olan batık banka sayısı 2000’lerin başındaki ikinci
dalga ile 25’e yükselmiştir. 26.12.2003 tarihinde TMSF’nin karar organının Fon Kurulu olduğu
hükme bağlanarak TMSF özerk bir statüye kavuşturulmuştur.
Şekil 1: TMSF’nin tarihsel yolculuğu
2005 yılının Kasım ayında yürürlüğe giren 5411 sayılı Bankacılık Kanunu, Türk mevduat
sigortacılığı sistemi ve TMSF için önemli değişiklikler getirmiştir. Bu Kanun ile TMSF’nin
yetkileri genişletilmiş, önceki düzenlemelere göre BDDK tarafından belirlenen sigortaya tabi
mevduatın kapsamı ve tutarını belirleme yetkisi TMSF’ye verilmiştir. Bunun yanı sıra risk esaslı
sigorta priminin tarifesini, tahsil zamanını ve şeklini belirleme yetkileri de yine TMSF’ye
verilmiştir. 5411 sayılı Bankacılık Kanunu’nun getirdiği bir diğer yenilik ise katılım bankaları
nezdinde açılan gerçek kişilere ait katılım fonlarının da
TMSF’nin güvencesi altına alınmasıdır.
2. TMSF’nin Görevleri ve Sorumlulukları
TMSF görevlerini, Bankacılık Kanunu ve ilgili
diğer mevzuat ile verilen yetkiler çerçevesinde yerine
getirmektedir. TMSF’nin fonksiyonlarını mevduat
sigortacılığı ve çözümleme başlıkları altında
değerlendirmek ve şu şekilde özetlemek mümkündür:
Şekil 2: TMSF’nin fonksiyonları
11
2014

Tasarruf sahiplerinin hak ve menfaatlerinin korunması amacıyla, mevduatın ve katılım
fonlarının sigorta edilmesi,

Fon bankalarının yönetilmesi, mali bünyelerinin
yapılandırılması, devri, birleştirilmesi, satışı ve tasfiyesi,

TMSF alacaklarının takip ve tahsil işlemlerinin yürütülmesi ve sonuçlandırılması,

TMSF varlık ve kaynaklarının yönetilmesi.
güçlendirilmesi,
yeniden
TMSF, Mevduat Sigortacılığı Faaliyetleri kapsamında; mevduat sigortacılığına ilişkin
politikaların belirlenmesi ve gerekli düzenlemelerin yapılması, risklerin ölçülmesi ve
yönetilmesi, sektör ve banka riskinin izlenmesi ve Bankacılık Kanunu’nun 130'uncu maddesinde
belirtilen gelirlerin tahsil edilmesine yönelik işlemleri yürütmektedir.
Çözümleme Faaliyetleri kapsamında ise; TMSF’ye devredilmiş ve faaliyet izni kaldırılmış
bankaları çözümleme çalışmaları yürütülmektedir. Ayrıca erken uyarı sisteminin kurulması, seri
ve maliyet etkinliği yüksek çözümleme yöntemlerinin geliştirilmesi ve bankalara aktarılan
kaynakların maksimum düzeyde geri kazanımı için gerçekleştirilen işlemler de çözümleme
faaliyeti kapsamında değerlendirilmektedir.
TMSF görevini yaparken bağımsızdır. TMSF’nin kararları yerindelik denetimine tabi
tutulamaz. Hiçbir organ, makam, merci veya kişi Fon Kurulu'nun kararlarını etkilemek amacıyla
emir ve talimat veremez. TMSF’nin, kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek kişilerden, Bankacılık
Kanunu kapsamında verilen görevleri ile sınırlı olmak üzere her türlü bilgi ve belge isteme
yetkisi bulunmaktadır.
3. TMSF’nin Organizasyon Yapısı
Fon Kurulu, TMSF’nin karar organıdır ve biri başkan, biri ikinci başkan olmak üzere yedi
üyeden oluşmaktadır. Fon Kurulu Başkanı, TMSF’nin de başkanı olup, TMSF’nin genel yönetim
ve temsilinden ve Fon Kurulu tarafından alınan kararların uygulanmasından sorumludur.
Fon Kurulu’nun çalışma usul ve esasları 27.12.2005 tarih ve 26036 sayılı Resmi
Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Kurulunun Çalışma
Usul ve Esaslarına İlişkin Yönetmelik” ile belirlenmiştir. Fon Kurulu 2014 yılında toplam 311
adet karar almış olup, söz konusu kararların konularına göre dağılımı Grafik 1’de
gösterilmektedir.
12
2014
2014 Yılı Fon Kurulu Kararlarının Konularına Göre Dağılımı
17
9
Çözümleme Faaliyetleri
3
Mevduat Sigortacılığı Faaliyetleri
Dış İlişkilere İlişkin Faaliyetler
282
İç Düzenlemeye İlişkin Faaliyetler
Grafik 1: Fon Kurulu Kararlarının dağılımı
TMSF’nin merkezi İstanbul'da olup, Ankara'da bir temsilciliği bulunmaktadır.
Organizasyon yapısı Bakanlar Kurulu tarafından yürürlüğe konan ve 25.03.2006 tarih ve 26119
sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Teşkilat Yönetmeliği”nde 2
Başkan Yardımcılığı, 10 Daire Başkanlığı ve 4 Müdürlük olarak belirlenmiştir. Ayrıca, 15
Başkanlık Müşavirliği kadrosu bulunmaktadır. Fonun organizasyon şeması Şekil 3’te
gösterilmektedir.
Şekil 3: TMSF’nin organizasyon şeması
13
2014
4. TMSF’nin Kurumsal Yönetim Anlayışı
TMSF’nin organizasyon yapısı, iş süreçleri ve yönetim stratejileri Bankacılık Kanunu ve
bu Kanun uyarınca yapılan alt düzenlemeler çerçevesinde belirlenmiştir. Diğer taraftan,
TMSF’nin tarihsel gelişimi, deneyimleri ve kurumsal kültürü de kurumsal yönetiminin
yapılmasında önemli bir yer tutmaktadır.
TMSF’nin, kurumsal yönetim uygulamaları ile ilgili olarak yürüttüğü faaliyetler aşağıdaki
“TMSF Kurumsal Yönetim Sistemleri Çemberi”nde gösterilen başlıklar altında toplanmıştır.
Kurumsal
Performans
Yönetimi ve
Stratejik
Planlama
Kurumsal Bilgi
Yönetimi
Finansal
Yönetim
Kurumsal Risk
Yönetimi
İnsan Kaynakları
Yönetimi
TMSF Kurumsal
Yönetim
Sistemleri
Kurumsal
İletişim
Yönetimi
İç Denetim
Şekil 4: TMSF Kurumsal yönetim sistemleri çemberi
TMSF kurulduğu günden bugüne kurumsal yönetim sistemleri uygulamaları ile yurt
içinde ve yurt dışında pek çok organizasyona örnek teşkil etmiş olup, özellikle banka
çözümleme, geri kazanım, finansal yönetim ve kurumsal gelişim uygulamaları ile dikkatleri
üzerine çekmeyi başarmıştır.
5. İnsan Kaynakları Yönetimi
TMSF tüm faaliyetlerini toplam 374 personel ile yürütmektedir. Ayrıca, Birleşik Fon
Bankası’nda ve TMSF’nin yönetim ve denetiminde bulunan şirketlerde çalışan 86 personel TMSF
birimlerinde geçici olarak görevli bulunmaktadır. Fon personelinin unvanlarına göre dağılımı
Tablo 1’de ayrıntılı olarak gösterilmektedir.
14
Statü
2014
Unvan
Personel Sayısı
Başkan Yardımcısı
Daire Başkanı
Müşavir
Müdür
Grup Koordinatörü
Fon Avukatı
Fon Denetçisi
Fon Uzmanı
Fon Denetçi Yardımcısı
Fon Uzman Yardımcısı
Şef
Doktor
İdari Şef
İdari Personel
Destek Personeli
Kadro Karşılığı
Sözleşmeli Personel
İdari Sözleşmeli
Personel
2
8
12
4
18
90
17
134
7
21
1
1
44
15
374
Genel Toplam
Tablo 1: Fon çalışanlarının unvanlarına göre dağılımı
TMSF çalışanlarının % 89’u lisans ve üzeri düzeyde eğitim almıştır. Eğitim durumlarına
göre personel dağılımı Grafik 2’de gösterilmektedir.
Fon Çalışanlarının Eğitim Durumlarına Göre Dağılımı
40
3
8
23
9
Lise
Ön lisans
Lisans
Yüksek lisans
Doktora
Diğer
291
Grafik 2: Fon çalışanlarının eğitim durumlarına göre dağılımı
İnsan Kaynakları Yönetmeliği’nin 48’inci maddesi kapsamında hazırlanan yıllık eğitim
programı çerçevesinde 2014 yılı içinde toplam 49 eğitim gerçekleştirilmiştir. Bu eğitimlerin 4’ü
genel katılıma açık eğitimlerden, 45’i Fon Uzman Yardımcılığı eğitimlerinden oluşmaktadır.
Ayrıca, 2014 yılı içerisinde 21 personelin yurt dışında gerçekleştirilen 10 konferansa katılımı
sağlanmış, 1 personel ise lisansüstü eğitim yapmak amacıyla yurt dışına gönderilmiştir.
TMSF, “Yurt İçinde Yabancı Dil Eğitimine Gönderileceklerin Tespitine İlişkin Usul ve
Esaslar” çerçevesinde yabancı dil bilgi düzeylerini geliştirmek isteyen personeli yurt içinde
yabancı dil eğitiminden de yararlandırmaktadır. Söz konusu usul ve esaslar kapsamında 2014
yılında toplam 24 personel yabancı dil eğitim imkanından yararlanmıştır.
15
2014
6. Kurumsal İletişim Yönetimi
TMSF, faaliyetleri ile ilgili gelişmelerin etkin, doğru ve anlaşılır bir biçimde kamuoyuna
duyurulması, kamuoyunun mevduat sigorta sistemi hakkında bilinçlendirilmesi ve TMSF’nin
toplumdaki güven ve imajının artırılmasını sağlamak amacıyla çeşitli iletişim kanalları
vasıtasıyla kamuoyu ile düzenli bir iletişim ağı oluşturmuştur.
Şekil 5: TMSF’nin kamuoyu ile iletişim kanalları
TMSF, 2014 yılında en etkili kitle iletişim araçları olan televizyon, gazete ve internet
aracılığıyla kamuoyu ile etkin bir iletişim sağlamayı başarmıştır. 2014 yılında yazılı ve görsel
medyada TMSF ile ilgili olarak toplam 5.206 adet haber yer almış, bu haberlerin 3.823 adedi
gazetelerde ve 1.383 adedi ise televizyonda yayınlanmıştır. Diğer taraftan, TMSF ile ilgili olarak
2014 yılında internette 13.596 adet haber yer almıştır. Ayrıca internette yer alan sosyal medya
sitelerinde (Facebook, Twitter vb.) de TMSF’nin temsil edilmesi sağlanmaktadır.
16
TMSF Hakkında Medyada Yer Alan
Haberlerin Dağılımı
2014
Basında Yer Alan Haberlerin Etkisine
Göre Dağılımı (adet)
8%
1.625
1.799
20%
72%
Internet
Gazete
TV
Grafik 3: TMSF hakkında medyada yer alan haberlerin
dağılımı
Olumlu
Olumsuz
399
Bilgi İçerikli
Grafik 4: Basında yer alan haberlerin etkisine göre
dağılımı
TMSF, her yıl özellikle gazetelerde yayımlanan haberlerin içeriğine ilişkin bir etki analizi
yaptırmaktadır. 2014 yılında gazetelerde yayımlanan haberlerin içeriği incelendiğinde toplamda
3.823 adet olan haberlerin % 47’sine tekabül eden 1.799 adedinin bilgilendirici içerikte olduğu,
yaklaşık % 43’üne tekabül eden 1.625 adedinin ise TMSF’nin toplumdaki olumlu algısını
destekleyici yönde olduğu belirlenmiştir.
TMSF’nin kamuoyu ile iletişimde etkin olarak kullandığı bir diğer iletişim kanalı ise
TMSF resmi internet sitesidir. İnternet sitesi aracılığıyla kamuoyu ile mevduat sigorta sistemi
hakkında bilgi paylaşımında bulunulmakta, varlık satışları ile borçlulara ve alacaklılara yönelik
ilan ve duyurular vasıtasıyla kamuoyu sürekli olarak bilgilendirilmektedir.
Mevduat sigorta sisteminin etkinliğinin artırılması amacıyla mevduat sigortasının
kapsamı ve tutarı hakkında açıklayıcı bilgiler içeren tanıtım materyalleri (Ek:1) ise Türkiye’deki
tüm banka şubelerinde sergilenmektedir.
TMSF, kamuoyu ile iletişimin etkinleştirilmesine yönelik
olarak yürüttüğü faaliyetleri kapsamında yıllık ve üç aylık
periyotlarda faaliyet raporları hazırlamaktadır. Ayrıca, üç aylık
dönemlerle hem TMSF çalışanlarını hem de medya kuruluşları,
akademisyenler, finans ve ekonomi çevrelerini, TMSF’nin görev
alanına giren konulardaki faaliyetler ile hukuki konularda
bilgilendirmek
amacıyla
“Bilimsel
Yayın
Organı-ÇATI”yı
yayımlamaktadır.
Diğer taraftan, 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu
kapsamında gönderilen bilgi edinme talepleri ile Başbakanlık
İletişim Merkezi (BİMER) ve TBMM’den yöneltilen soru önergelerine cevap verilmektedir. 2014
yılında 4982 sayılı Kanun kapsamında 2.273 adet bilgi edinme başvurusu, 339 adet BİMER
başvurusu ve 81 adet soru önergesine cevap verilmiştir. Yıllar itibarıyla Fona yöneltilen bilgi
edinme başvuru adetleri Grafik 5’te yer almaktadır.
17
2014
Bilgi Edinme Başvuruları
2.500
2.273
2.000
1.500
1.716
1.368
1.451
2010
2011
1.900
1.000
500
0
2012
2013
2014
Grafik 5: Bilgi edinme başvuruları
7. İç Denetim
Bankacılık Kanunu’nun 124'üncü maddesi uyarınca; TMSF’nin iç denetimi TMSF
tarafından belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde, dış denetimi ise yıllık gider hesapları ile
harcamalarının Sayıştay tarafından incelenmesi suretiyle gerçekleştirilmektedir. TMSF
faaliyetlerinin gerektirdiği denetim hizmetlerini sağlamakla görevli Denetim Daire Başkanlığı
2014 yılı içerisinde;

Fon şirketleri nezdinde inceleme ve soruşturma faaliyetleri,

Fon nezdinde inceleme ve soruşturma faaliyetleri,

Savcılık soruşturma izni incelemeleri,

İç denetim faaliyetleri
gerçekleştirmiştir.
Fon şirketleri nezdindeki inceleme ve soruşturma faaliyetleri kapsamında; mülga 4389
sayılı Bankalar Kanunu’nun 15/7-a ve 15/7-b maddeleri ile 5411 sayılı Bankacılık Kanunu’nun
134’üncü maddesi uyarınca, Fona borçlu gruplardan Fon portföyüne alınan veya temettü hariç
ortaklık hakları ile yönetim ve denetimi Fona devrolan şirketler nezdinde inceleme ve
soruşturmalar gerçekleştirilmiştir.
Fon nezdindeki inceleme ve soruşturma çalışmaları kapsamında; TMSF çözümleme
faaliyetlerinden kaynaklanan inceleme ve soruşturmalar ile idari ve personele yönelik inceleme
ve soruşturmalar gerçekleştirilmiştir. Çözümlemeye yönelik inceleme ve soruşturmaların büyük
bölümünü yönetim ve denetimleri Fona devredilen bankalar nezdinde gerçekleştirilen işlemler
ve hisse devir sözleşmelerinden kaynaklanan incelemeler oluşturmaktadır.
Savcılık izni verilip verilmemesi ile ilgili incelemeler kapsamında; Fon personeli ile
Fonun yönetim ve denetiminde bulunan kuruluşlarda görevli diğer personel hakkında
görevleriyle bağlantılı olarak işledikleri iddia edilen suçlara ilişkin olarak yürütülecek
soruşturmalar için adli makamlarca Bankacılık Kanunu’nun 127’nci maddesi uyarınca Fondan
talep edilen soruşturma izinleriyle ilgili bildirimlere dayanak teşkil edecek incelemeler yapılarak
raporlar düzenlenmiştir.
İç denetim faaliyetleri ile ilgili olarak ise İç Denetim Programı kapsamında yapılan
çalışmalara devam edilmiştir.
18
2014
8. Kurumsal Risk Yönetimi
Kurumsal Risk Yönetimi çalışmaları kapsamında; kurumsal performans yönetim modeli
ile entegre bir şekilde çalışacak ve Fonun stratejik düzeyde risklerini ölçümleyecek bir Kurumsal
Risk Yönetim Modeli’nin oluşturulmasına yönelik çalışmalar sonuçlandırılmış olup 2014-2016
yeni planlama döneminde uygulanmak üzere oluşturulan Stratejik Risk Yönetimi Modeli 2014
yılında yürürlüğe konulmuştur.
Şekil 6: Stratejik Risk Yönetim Modeli
Stratejik Risk Yönetimi Modeli ile risk sorumluları tarafından, Fonun stratejik hedefleri
kapsamında belirlenen stratejik proje ve faaliyetlere ilişkin risklerin tanımlanması, tespit edilen
risklerin olasılık, etki ve önem düzeylerinin belirlenerek kontrol faaliyetlerinin geliştirilmesi
çalışmaları yürütülmesi hedeflenmiştir. Böylece, Fonun yıllık bazda performans gelişiminin yanı
sıra kurumsal düzeyde stratejik önem taşıyan risklerinin izlenmesi, değerlendirilmesi ve
raporlanması sağlanmaktadır. Halen, stratejik riskler altı aylık dönemler itibarıyla izlenerek
raporlanmaktadır.
9. Finansal Yönetim
Fonun başlıca gelir kaynakları Bankacılık Kanunu’nun 130’uncu maddesi ve “Tasarruf
Mevduatı Sigorta Fonunun Kaynakları İle Kaynakların Kullanımına Dair Yönetmelik”
çerçevesinde belirlenmiştir. Ayrıca Fon, Hazine Müsteşarlığı’ndan izin almak kaydıyla piyasadan
borçlanabilir. İhtiyaç hasıl olduğunda Fona ikrazen verilmek üzere Hazine Müsteşarlığınca özel
tertip devlet iç borçlanma senedi ihraç edilebilmektedir. Fon, BDDK görüşü alınmak suretiyle
Fon Kurulu Kararı ile bankalardan ileride doğacak prim yükümlülüklerine mahsuben bir önceki
yılda ödedikleri sigorta primi toplamına kadar avans alabilmektedir. Olağanüstü hallerde, Fon
kaynaklarının ihtiyacı karşılamaması durumunda Fonun talebi üzerine TCMB tarafından Fona
avans verilebilmektedir.
Fon kendisine tahsis edilen kaynaklarını görev ve yetkilerinin gerektirdiği ölçüde,
serbestçe kullanabilmektedir. Fon mevcudunun kullanılış usul ve esasları bahsi geçen
Yönetmelik ile düzenlenmiştir. Fon giderleri Fon kaynaklarından karşılanmaktadır.
19
2014
Şekil 7: Fonun kaynakları ve kaynakların kullanımı
Bankacılık Kanunu ile TMSF’ye yüklenen görev ve yetkilerin yerine getirilmesi esnasında
yapılacak giderlerin disipline edilebilmesi, kaynakların etkin bir şekilde kullanımının
sağlanabilmesi ve gelecek yıllara yönelik tutarlı kararlar alınabilmesi, Fonun gelir ve giderlerinin
bütçe disiplini altında takip edilmesini zorunlu kılmaktadır. “Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu
2014 yılı Gider Bütçesi”nin hazırlanmasında, tasarruf ilkelerinin yanı sıra, görevlerin
aksatılmadan yürütülmesine imkan sağlayacak bir yapının oluşturulmasına özen gösterilmiştir.
2014 yılı Gider Bütçesi ile öngörülen giderler Fonun mevduat sigortacılığına ilişkin faaliyet
gelirlerinden karşılanmıştır.
TMSF Teşkilat Yönetmeliği ile Fon Kuruluna verilen yetkiler çerçevesinde, Fonun ana
stratejisi ile amaç ve hedeflerine uygun olarak hazırlanan 2014 yılı Gider Bütçesi Fon Kurulu
Kararı ile uygulamaya konulmuştur.
2014 yılı Gider Bütçesinde toplam 69 milyon TL ödenek öngörülmüş ve 62,20 milyon TL
tutarında harcama gerçekleştirilmiştir. Harcamaların 38,30 milyon TL’sini personel giderleri,
15,93 milyon TL’sini mal ve hizmet alımları oluşturmaktadır. Söz konusu ödeneklerin ve
harcamaların ana kalemler arasındaki dağılımı Tablo 2’de yer almaktadır.
20
2014
2014 Yılı Gider Bütçesi Ödeneklerinin ve Harcamalarının Dağılımı
2014 Toplam
31.12.2014
Ödenek Türü
Ödeneği (TL)
Gerçekleşme (TL)
Personel Giderleri
Gerçekleşme
Oranı (%)
41.340.000
38.299.759
92,65
3.725.000
3.288.675
88,29
18.120.000
15.926.905
87,90
Cari Transferler
3.310.000
3.011.532
90,98
Sermaye Giderleri
2.505.000
1.669.967
66,67
69.000.000
62.196.838
90,14
Sosyal Güvenlik Kurumlarına Devlet
Primi Giderleri
Mal ve Hizmet Alım Giderleri
Toplam
Tablo 2: Gider Bütçesi ödeneklerinin ve harcamalarının dağılımı
10. Kurumsal Bilgi Yönetimi
Fonun faaliyetlerine destek olmak amacıyla kurum bilgi sistemleri alt yapısında yeni
donanım ürünleri alımları yapılmış, network ve bilgi sistemleri güvenliğimiz üst versiyonlara
taşınarak güçlendirilmiştir. Bu sayede Kurum faaliyetlerinin daha güvenli ve daha hızlı bir
şekilde yapılmasına katkıda bulunulması ve verilen destek hizmetinde kalite artışı
hedeflenmiştir.
Önceki yıllarda bilgi sistemlerine kazandırılmış olan yazılımların birbiri ile entegrasyonu
çalışmalarına hız verilmiş ve iş zekası ürün alımı yapılarak “Kurumsal Raporlama Projesi” ile
tüm verilere tek bir platformdan erişilmesine imkan sağlayacak bir yapı kurulmuş ve
geliştirilmesine devam edilmektedir.
Fonun birimleri için yazılım ve donanım güncellemeleri ve ek geliştirmeler yapılarak
bilgi sistemlerine entegre edilmiştir.
Diğer taraftan, Kurum içi ve dışı kullanıcılara teknolojik destek sağlanarak e-devlet
projesine uygun kurumsal bilgi yönetimi oluşturma çalışmalarına hız verilmiştir. Bu kapsamda
kurumsal bilgi yönetimi, denetimi, güvenliği mekanizmaları kurularak ve sürekli olarak
güncellemeler yapılarak kurumsal bilgi yönetim sistemleri geliştirilmeye devam edilmektedir.
11. Kurumsal Performans Yönetimi ve Stratejik Planlama
TMSF’de kurumsal performans yönetimi ve stratejik planlama çalışmaları Strateji
Geliştirme Daire Başkanlığı’nın kurulmasıyla birlikte başlatılmış olup, 2005 yılından bu yana
tüm Fon birimlerinin aktif katılımlarıyla etkin ve koordineli bir şekilde yürütülmektedir.
Stratejik planlama dönemleri üçer yıllık olup, her dönem için üst yönetim tarafından TMSF’nin
stratejik yönü tayin edilmekte, stratejik amaç ve hedefleri belirlenmektedir.
Dönem sonlarında kurumsal performans değerlendirme toplantıları düzenlenmekte ve
bu toplantılar aracılığı ile TMSF’nin hem kurumsal hem de fonksiyonel birimler bazındaki
faaliyetleri gözden geçirilerek değerlendirilmektedir.Her üç yılda bir tekrarlanan bu toplantılar
2007 yılından itibaren “Strateji Zirvesi” adı altında gerçekleştirilmektedir. Son “Strateji Zirvesi”
14 Aralık 2013 tarihinde gerçekleştirilmiş ve Fonun 2014-2016 dönemine ilişkin üç yıllık
stratejik hedefleri belirlenerek 2014 yılında yürürlüğe konulmuştur.
TMSF’de uygulanacak kurumsal performans yönetim modeli Fon birimlerinin görüş ve
önerileri alınarak, son tahlilde Fon Kurulunun onayına sunulmak üzere belirlenmektedir. Her
21
2014
stratejik planlama dönemi sonunda uygulanan kurumsal performans yönetim modeline ilişkin
bir değerlendirme çalışması yapılarak kullanılan modelin güçlü ve zayıf yönleri belirlenmekte ve
bir sonraki dönemde uygulanacak model için geliştirme çalışmaları gerçekleştirilmektedir.
11.1. 2014 – 2016 Stratejik Planlama Dönemi
TMSF’nin 2014-2016 dönemi vizyonu, ilkeleri, stratejik amaç ve hedefleri 14 Aralık 2013
tarihinde gerçekleştirilen 6. Strateji Zirvesi’nde belirlenmiştir.
Zirvede tüm katılımcıların katkıları ile TMSF’nin 2014-2016 dönemine ilişkin vizyonu;
kriz yönetiminden süreç yönetimine başarıyla geçmiş ve kısa sürede büyük başarılara imza
atmış TMSF’nin, mevduat sigortacılığı, banka çözümleme ve geri kazanım konusundaki
tecrübeleri ve uygulamaları ile dünyadaki en başarılı ve örnek kurumlar arasında yerini aldığı ve
TMSF’nin bugüne kadar yaptıklarının ve yapmayı planladıklarının “dünya ölçeğinde” bir vizyonu
desteklediği dikkate alınarak “Mevduat Sigortacılığı ve Çözümlemede Dünya Markası Olmak”
şeklinde belirlenmiştir. Sadece 2014-2016 stratejik planlama dönemi için değil her planlama
dönemi itibarıyla TMSF’yi daha ileriye ulaşmaya teşvik eden bu dinamik vizyon ile, dünyanın
herhangi bir yerinde mevduat sigortacılığı, banka ve varlık çözümleme denilince TMSF’nin ilk
akla gelen isimlerden biri olması, TMSF’nin faaliyet alanında referans noktası kurumlardan biri
olması hedeflenmiştir.
Şekil 8: TMSF 2014-2016 dönemi misyonu, vizyonu ve ilkeleri
6. Strateji Zirvesi’nde TMSF’nin vizyonu gözden geçirilmiş ve temel ilkeler belirlenerek
üç adet stratejik amaç tanımlanmıştır.
22
2014
TMSF’nin 2014-2016 dönemi Kurumsal Gelişim Planı
(KGP) bu Stratejik Amaçlar altında yapılandırılmış olup TMSF’nin
Stratejik Hedefleri de bu çerçevede belirlenmiştir.
Bu amaçlar;

Mevduat Sigortacılığı,

Banka Çözümleme ve

Kurumsal Gelişim
alanındaki faaliyetlerimizin etkinliğini artırmaktır.
Şekil 9: TMSF 2014-2016 Dönemi
Stratejik Amaçlar
TMSF’nin vizyon, ilke, stratejik amaç ve hedeflerini içeren TMSF 2014-2016 Dönemi
Strateji Haritası aşağıdaki gibi oluşturulmuştur:
Şekil 10: TMSF 2014-2016 dönemi Strateji Haritası
TMSF 2014-2016 Dönemi Strateji Haritası’nın Fon Kurulu tarafından onaylanmasını
takiben yıllık bazda Kurumsal Gelişim Planı hazırlanarak Fon Başkanlık Makamı’nın onayı ile
yürürlüğe girmiştir.
11.2. TMSF 2014 Yılı Kurumsal Performans Değerlendirmesi
TMSF, 2014 yılı boyunca mevduat sigortacılığı ve banka çözümleme konularındaki
faaliyet ve uygulamalarının geliştirilmesinin yanı sıra kurumsal yönetim sistemlerinin de
iyileştirilmesine yönelik olarak çeşitli proje çalışmalarını gerçekleştirmiş ve planlanan proje ve
faaliyetleri hedeflenen takvime ve çıktı kalitesine uygun şekilde sonuçlandırmıştır. Bunun
sonucunda, TMSF’nin genel kurumsal performans düzeyi hedeflenen düzeyle uyumlu olarak
başarılı bir seviyede gerçekleştirilmiştir.
23
2014
Kurumsal Gelişim Planı’nın (KGP) tanımladığı 3 temel stratejik amaç çerçevesinde
TMSF’nin 2014 yılı faaliyetleri genel olarak değerlendirildiğinde, Fonun bu temel amaçlar ile
ilgili olarak mevcut iş süreçlerinin geliştirilmesi ve yönetim sistemlerinin etkinliğinin
artırılmasına yönelik faaliyet ve çalışmalar üzerinde yoğunlaştığı görülmektedir.
TMSF tarafından gerçekleştirilen bu çalışmalar neticesinde 2014 yılı KGP performans
gerçekleşmeleri (Şekil-11) ve notlama aralıkları (Şekil-12) aşağıdaki çizelgelerde
gösterilmektedir.
Şekil 11:TMSF 2014 yılı Kurumsal Gelişim Planı
KGP NOTLAMA ÇİZELGESİ
Notlar
Not Açıklaması
Notlama Aralıkları
A+
A
B
C
D
Çok Başarılı
(95 ve üzeri)
Başarılı
(80-94)
Orta
(65-79)
Zayıf
(50-64)
Çok Zayıf
(50’nin altı)
Şekil 12: TMSF 2014 yılı KGP notlama çizelgesi.
24
“Mevduat
Sigortacılığı
Faaliyetlerinin
2014
Etkinliğinin
Artırılması”
stratejik
amacı
çerçevesinde; mevduat sigortacılığı uygulamalarının iyileştirilmesine yönelik olarak
2013
yılında başlanan Sigortalı Mevduatın İzlenmesi Projesi ile ilgili çalışmalara 2014 yılında
devam edilmiştir. Bu proje ile sigortalı mevduat ve katılım fonlarının, zamanında ve doğru bir
şekilde hesaplanmasını, standart bir formatta TMSF’ye bildirilmesini, Fonun ve mevduat
bankalarının olası bir mevduat ödemesi için hazır halde olmasını sağlayacak bir bilgi sistemleri
alt yapısının bankalar ile TMSF nezdinde kurulması sağlanmıştır.
“Banka Çözümleme Faaliyetlerinin Etkinliğinin Artırılması” stratejik amacı çerçevesinde;
çözümlemeye hazırlık ve sonrasındaki süreçlerin geliştirilmesi amacıyla otomasyonun
sağlanmasına ve uygulamalara ilişkin mevzuat altyapısının güçlendirilmesine yönelik çeşitli
proje ve faaliyetler başarı ile yürütülmüştür.
“Kurumsal Gelişim Faaliyetlerinin Etkinliğinin Artırılması” stratejik amacı çerçevesinde;
özellikle finansal yönetim ve kurumsal raporlamaya yönelik uygulamaların otomasyonunun
geliştirilmesi amacıyla başta Kurumsal Raporlama Portalı Projesi olmak üzere çeşitli proje
çalışmaları yürütülmüş, çalışanların kişisel gelişimlerine katkıda bulunmak ve yetkinliklerini
artırmak amacıyla belirli periyotlarda haftalık ve aylık ekonomi bültenleri, makale ve
araştırmalar hazırlanarak yayımlanmış, sosyal sorumluluk projelerine katılım sağlanmıştır.
Uluslararası arenadaki faaliyet ve etkinlikler bakımından 2014 yılı Fon açısından verimli
bir yıl olmuştur. Bu kapsamda, Fonun mevduat sigortacılığı ve banka çözümleme
uygulamalarına ilişkin tecrübeleri başta IADI olmak üzere çeşitli platformlarda ilgililer ile
paylaşılmış, ayrıca özel bilgi edinme ziyaret talepleri karşılanmıştır.
TMSF’nin mali performansı mevduat sigortacılığı ve çözümleme faaliyetleri olarak iki ana
bölümde incelenmekte olup, 2014 yılı için öngörülen finansal hedefler ve gerçekleşme rakamları
ile 2015 yılı için öngörülen hedefler Tablo 3 ve 4’te yer almaktadır.
25
2014
Mevduat Sigortacılığı Faaliyetleri
2014 Yılı Mali Hedefleri ve Gerçekleşmeleri (milyon USD)1
2014 Yılı
31.12.2014
İtibarıyla
Kümülatif
Gerçekleşme
2015 Yılı
Performans
Hedefi
Performans
Hedefi
Gerçekleşme
Gerçekleşme
Oranı (%)
6.767
6.767
-
828
875
105,68
10.712
782
608
427
70,23
5.076
487
-30
-46
153,33
-438
-27
-
-560
-
-560
-
-
-
-
-4.227
-
-20
8.153
-558
6.905
2.790,00
84,69
-3.658
6.905
-576
7.571
Rezerv (dönem başı)
Mevduat Sigortacılığı Faaliyet
Gelirleri2
Finansal Gelirler (faiz vb.)3
Bütçe ve Diğer Mevduat
Sigortacılığı Faaliyet Giderleri
Kullandırılan Sermaye Benzeri
Krediler
Çözümleme Faaliyetlerine
Aktarılan
Evalüasyon ve Değerleme Farkı4
Rezerv (dönem sonu)
6.905
Tablo 3: Mevduat sigortacılığı faaliyetleri 2014 yılı mali hedefleri ve gerçekleşmeleri
1.Tabloda yer alan rakamlar Fonun kuruluşundan itibaren nakit olarak, Devlet Borçlanma Senetleri (DBS) ve kira
sertifikası ile gerçekleştirdiği işlemler ve tarihi kurlar esas alınarak hesaplanmıştır.
2.Mevduat sigortacılığı faaliyet gelirleri; sigorta primleri, zamanaşımı gelirleri, idari para cezaları vb. kalemlerden
oluşmaktadır.
3. Mevduat sigortacılığı rezervinin kira sertifikası ve DBS’lerde değerlendirilen kısmı 6.814 milyon USD olup, kira
sertifikası ve DBS’lere ilişkin faiz ve değerleme farkı 713 milyon USD’dir. Bu tutar dahil edildiğinde dönem sonu rezervi
560 milyon USD tutarındaki sermaye benzeri kredi dahil 8.178 milyon USD’ye ulaşmaktadır.
4. Tabloda yer alan rakamların USD para cinsinden gösterimi nedeniyle oluşan kur farklarını ifade etmektedir .
TMSF, 2014 yılı içerisinde gerçekleştirdiği mevduat sigortacılığı faaliyetleri sonucunda
2013 yılı sonu itibarıyla 6.767 milyon USD olan mevduat sigortacılığı rezerv tutarını 2014 yılı
sonunda 8.153 milyon USD’ye ulaştırmayı hedeflemiştir. 31.12.2014 tarihi itibarıyla Fonun
mevduat sigortacılığı rezervi 6.905 milyon USD olarak gerçekleşmiş olup, 24.09.2014 tarihinde
Birleşik Fon Bankasına kullandırılan 560 milyon USD tutarındaki Sermaye Benzeri Kredi ile
birlikte toplam rezerv 7.465 milyon USD’ye ulaşmaktadır.
2014 yılında mevduat sigortacılığı faaliyet gelirleri toplamı 875 milyon USD olup, bu
tutarın 822,50 milyon USD’sini sigorta prim tahsilatı, 46,09 milyon USD’sini zamanaşımı
gelirleri, 6,36 milyon USD’sini ise hisse devir payı, idari para cezaları ile banka iflas
masalarından
tahsil
olunan
tutarlar
oluşturmuştur.
Mevduat
değerlendirilmesi ile 427 milyon USD finansal gelir sağlanmıştır.
26
sigortacılığı
rezervinin
2014
2014 Yılı Mali Hedefleri ve Gerçekleşmeleri (milyon USD)1
Performans
Hedefi2
Gerçekleşme
Gerçekleşme
Oranı (%)
31.12.2014
İtibarıyla
Kümülatif
Gerçekleşme
336
657
-
336
749
-
100
114,00
-
21.184
27.206
548
621
-
-
-
-
4.227
-
19
117
-131
-40
-178
-
21
117
-50
-40
-175
-
110,53
38,17
98,31
-
955
117
-31.027
-74
-11.764
-1.418
23
-262
-281
107,25
-7.336
-46
-107
-107
-
-107
-
-23
-22
95,65
-1.415
24
388
548
141,24
548
409
2014 Yılı
Rezerv (dönem başı)
Çözümleme Gelirleri3
Borçlanma4
Mevduat Sigortacılığı
Gelirlerinden Aktarılan
Finansal Gelirler (faiz vb.)
Emanet Tahsilatlar5
Çözümleme Giderleri
Off Shore Dava Ödemeleri6
Hazine’ye Ödemeler
TCMB Avans Ödemeleri
Diğer Kurum/Kuruluş
Ödemeleri
Emanet Tahsilatlarından
Yapılan Ödemeler5
Evalüasyon ve Değerleme
Farkı7
Rezerv (dönem sonu)8
2015 Yılı
Performans
Hedefi
-146
-615
-
Tablo 4: Çözümleme faaliyetleri 2014 yılı mali hedefleri ve gerçekleşmeleri
1. Tabloda yer alan tutarlar TMSF’nin nakit olarak ve DİBS ile gerçekleştirdiği işlemler ve işlem tarihinde geçerli kurlar
esas alınarak hesaplanmıştır.
2. 5787 sayılı Kanun kapsamında Hazine Müsteşarlığı tarafından belirlenen “TMSF’nin Nakit Fazlasının Hazine
Müsteşarlığı Hesaplarına Aktarılmasına İlişkin Usul ve Esaslar” gereğince TMSF tarafından 3 ayda bir hazırlanan nakit
projeksiyon tutarları performans hedefi olarak esas alınmıştır.
3. Çözümleme gelirlerinde brüt tahsilat rakamları dikkate alınmıştır. Tahsilatlardan yapılan iade, ödeme vb. işlemler
tutarlardan düşülmemiştir.
4. Borçlanma tutarının 1.329 milyon USD’lik kısmı TCMB’den kullanılan avanstır.
5. BMC Sanayi ve Ticaret A.Ş.’nin ticari işlemleri ile ilgili olarak Fon emanet hesaplarına gelen tutarlar ile bu hesaplardan
yapılan ödemelerden oluşmaktadır.
6. Off-shore davalarına ilişkin olarak mahkeme kararları gereğince yapılan ödemelerden oluşmaktadır.
7. Tabloda yer alan tutarların USD para cinsinden gösterimi nedeniyle oluşan kur farklarını ifade etmektedir.
8. Söz konusu tutarın 418 milyon USD’lik kısmı sıra cetvelleri oluşturulması çalışmaları süren tahsilatlar ile yasal
işlemleri devam eden tahsilatların izlendiği bloke hesaplardan oluşmaktadır. Kalan tutar ise “TMSF’nin Nakit Fazlasının
Hazine Müsteşarlığı Hesaplarına Aktarılmasına İlişkin Usul ve Esaslar” gereği çözümleme faaliyetlerinin
gerçekleştirilebilmesini teminen Fonda tutulan 100 milyon USD tutarındaki ihtiyati rezerv ile 20 milyon USD’ye ulaşması
halinde Hazine’ye akatarılacak serbest rezerv tutarından oluşmaktadır.
2014 yılında Fon, 749 milyon USD tutarında çözümleme geliri, çözümleme faaliyetlerine
ilişkin rezervin değerlemesinden ise 21 milyon USD tutarında finansal gelir elde etmiştir. Aynı
dönem içerisinde Hazine Müsteşarlığına yapılan ödeme tutarı 175 milyon USD, diğer kurum ve
kuruluşlara yapılan ödeme tutarı ise 281 milyon USD olarak gerçekleşmiştir.
27
2014
28
II
2014
MEVDUAT
SİGORTACILIĞI
FAALİYETLERİ
29
2014
II-MEVDUAT SİGORTACILIĞI FAALİYETLERİ
1-Mevduat Sigortacılığına İlişkin Çalışmalar
2- Mevduat Sigorta Kapsamı ve Limiti
3- Risk Esaslı Prim Sistemi
4- Sigorta Primlerinin Tahsili ve Denetim Süreci
5- Sigorta Kapsamındaki Mevduat ve Katılım Fonlarına İlişkin Gelişmeler
6- Finansal Güvenlik Ağı İlişkileri
7- Uluslararası Mevduat Sigortacıları Birliği (IADI) ile İlgili Faaliyetler
8- Avrupa Mevduat Sigortacıları Forumu (EFDI) ile İlgili Faaliyetler
9- Diğer Uluslararası Faaliyetler
30
2014
1. Mevduat Sigortacılığına İlişkin Çalışmalar
Küresel kriz sırasında kritik görevler yüklenen mevduat sigorta sistemlerinin önemi tüm
dünyada gün geçtikçe daha güçlü bir şekilde anlaşılmaktadır. Finansal sistemin sağlıklı bir
şekilde işlemesi için gerekli olan koşullar gözden geçirilerek finansal düzenlemeler, kamusal
denetim ve kriz yönetimi gibi konularda birçok çalışmaya mevduat sigortacılığının finansal
sistemin etkin işleyişine katkı sağlayabilmesi adına devam edilmiştir.
2015 yılı ülke gözden geçirmeleri kapsamında, Türkiye’nin gözden geçirme sürecinin
gerçekleştirileceği hususunun Financial Stability Board (FSB) takvimine alınması nedeniyle
özellikle 2014 yılının ikinci yarısı itibarıyla başlayan çözümleme mevzuatının FSB Temel
Kriterlerine uyumluluğuna ilişkin TMSF bünyesinde gerçekleştirilen çalışmalara devam
edilmiştir.
TMSF, uluslararası uygulamalar, enflasyon oranı, ekonomik büyüme oranı, kişi başına
tasarruf mevduatı tutarı ve sigortalı mevduatın toplam mevduat içindeki payı gibi ekonomik ve
finansal kriterler dikkate alınarak yapılan değerlendirmeler ile bankacılığa olan güven artışı,
mevduat artışı ve mevduatların bankalar arasında dengeli dağılımını sağlayan banka çözümleme
konusunda dünyaya örnek teşkil eden bu tecrübelerini dünyadaki benzer kurumlarla
paylaşmaktadır. Bu doğrultuda 15.02.2013 tarihinde mevduat sigorta limitinin 50.000.-TL'den
100.000.-TL'ye çıkarılmasının ardından, 2014 yılında ticari mevduatın sigorta kapsamına
alınması çalışmalarına devam edilmiş olup, bu alandaki yasa değişikliğinin en kısa sürede
gerçekleşmesi beklenmektedir.
Bununla birlikte, mevduat sigortacılığı ve çözümleme alanındaki uygulamalarını
sürdürmekte olan TMSF, tasarruf sahiplerinin hak ve menfaatlerinin korunması ve finansal
istikrarın sağlanması amaçları kapsamında yürüttüğü diğer çalışmalarını 2014 yılında da
sürdürmüştür.
Ayrıca TMSF, bir yandan ülke ekonomisinin vizyonuna ilişkin projeksiyonlara daha geniş
bir perspektiften katkı sağlamaya çalışırken, diğer yandan mevduat sigortacılığı konusundaki
çalışmalarını da aynı disiplin içinde sürdürmeye devam etmekte olup, bütün bu yapılan ve
yapılması planlanan değişiklikler ve süreçler mevduat sigorta sistemimizin etkinliğini ve temel
prensiplere uyum düzeyini artırmaya devam etmektedir.
2.
Mevduat Sigorta Kapsamı ve Limiti
TMSF’nin kuruluş yılı olan 1983’ten itibaren sigortaya tabi mevduat ve katılım fonlarına
ilişkin kapsam ve tutar uygulamaları da günün gereklilikleri göz önünde bulundurularak çeşitli
değişikliklere uğramıştır (Ek:2).
Mevduat sigorta kapsamı ve limiti 07.11.2006 tarih ve 26339 sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanarak yürürlüğe giren “Sigortaya Tabi Mevduat ve Katılım Fonları ile Tasarruf Mevduatı
Sigorta Fonunca Tahsil Olunacak Primlere Dair Yönetmelik” çerçevesinde belirlenmiştir. Diğer
taraftan sigortaya tabi mevduat ve katılım fonları için uygulanmakta olan “50 bin TL” tutarındaki
sigorta limiti en son 5 Temmuz 2004 tarihinde belirlenmiş olup, söz konusu limitte 2013 yılına
kadar herhangi bir değişiklik gerçekleştirilmemiştir. Bu kapsamda, son 9 yıllık birikimli
enflasyon oranı ile kişi başına tasarruf mevduatı tutarı ve sigortalı mevduatın toplam mevduat
içindeki payı gibi ekonomik ve finansal kriterler dikkate alınarak yapılan değerlendirmeler
neticesinde Türkiye’de yaklaşık 9 yıldır uygulanmakta olan “50 bin TL”lik sigorta limit tutarının
güncellenmesinin sistemin etkinliği bakımından faydalı olacağı sonucuna ulaşılmıştır. Bu
31
2014
çerçevede, Resmi Gazete'nin 15.02.2013 tarih ve 28560 sayısında yayımlanan "Sigortaya Tabi
Mevduat ve Katılım Fonları İle Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunca Tahsil Olunacak Primlere Dair
Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına İlişkin Yönetmelik" ile, Türkiye’de faaliyet gösteren bir
kredi kuruluşunun yurt içi şubelerinde gerçek kişiler adına açılmış ve ticari işleme konu
olmayan Türk Lirası, döviz, kıymetli maden cinsinden tasarruf mevduatı ve katılım fonu
hesaplarının anapara ve ferîleri 100 bin Türk Lirası’na kadar sigorta kapsamında bulunacaktır.
(Şekil 13).
Türkiye'de faaliyet gösteren bir kredi kuruluşunun yurt içi
şubelerinde;
Gerçek kişiler
adına açılmış ve
ticari işleme
konu olmayan
Türk Lirası, döviz,
kıymetli maden
cinsinden tasarruf
mevduatı ve katılım
fonu hesaplarının
Anapara
ve ferîleri
100 bin Türk Lirası’na kadar sigorta kapsamındadır.
Şekil 13: Mevduat sigortasının kapsam ve tutarı
Söz konusu Yönetmelik ile; kredi kuruluşlarının yurt dışı şubelerinde açılan mevduat ve
katılım fonlarının, kıyı bankacılığı faaliyeti gösteren kredi kuruluşları nezdinde açılan
mevduatlar ve katılım fonlarının ve kredi kuruluşlarının tahakkuk ettirdikleri aşırı faizlerin
sigorta kapsamı dışında olduğu hüküm altına alınmıştır.
Kredi kuruluşları nezdindeki sigorta kapsamı dışında kalan tasarruf mevduatı ve katılım
fonları ise, Bankacılık Kanunu’nun 64’üncü maddesinde sayılmaktadır. Buna göre;

İlgili kredi kuruluşunun hakim ortakları ile bunların ana, baba, eş ve velayeti altındaki
çocuklarına ait mevduat ve katılım fonu ile diğer hesaplar,

İlgili kredi kuruluşunun yönetim veya müdürler kurulu başkan ve üyeleri, genel müdür
ve yardımcıları ile bunların ana, baba, eş ve velâyeti altındaki çocuklarına ait mevduat ve
katılım fonu ile diğer hesaplar,

26.9.2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 282’nci maddesindeki suçtan
kaynaklanan malvarlığı değerleri kapsamına giren mevduat ve katılım fonu ile diğer
hesaplar,

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu tarafından belirlenen diğer mevduat, katılım
fonu ve hesaplar
sigorta kapsamı dışındadır.
3.
Risk Esaslı Prim Sistemi
Kredi kuruluşlarının ödeyecekleri sigorta prim tutarlarının hesaplanması ve tahsili
işlemleri halihazırda, Bankacılık Kanunu ile Fona verilen yetki kapsamında düzenlenen ve
07.11.2006 tarih ve 26339 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren “Sigortaya Tabi
Mevduat ve Katılım Fonları ile Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunca Tahsil Olunacak Primlere Dair
Yönetmelik” hükümlerine tabidir. Sigorta primleri, 05.05.2008 tarihinde yapılan değişiklikle,
2009 yılı başından itibaren yeni risk esaslı sigorta prim tarifesi çerçevesinde hesaplanmaya
32
2014
başlanmıştır. Risk esaslı sigorta prim tarifesi son halini 29.09.2011 tarihinde yapılan değişiklikle
almıştır.
Risk Kriterleri
1 Sermaye Yeterliliği
Eşik Değerler
Sermaye Yeterlilik Oranı
- Konsolide
- Solo
- Ana sermaye
Varlık Sermaye Çarpanı
% 10-16
% 10-16
% 8-14
10-15
2 Aktif Kalitesi
Puan
25
20
I. Grup 20
II. Grup 13
III. Grup 0
5-3-0
20
Grup Kredileri Oranı
Takipteki Krediler Oranı
Nakdi Kredi Yoğunluk Oranı
Büyüme Oranı
% 8-15
% 1-3
% 20-30
% 15-25
5-3-0
5-3-0
5-3-0
5-3-0
% 4-2
% 50-75
5-3-0
5-3-0
3 Karlılık
10
Karlılık Oranı
Etkinlik Oranı
4 Likidite
10
Mevduatın/Katılım Fonunun
Ortalama Vadesi (Gün)
Sigortalı Mevduat Oranı
70-50
5-3-0
% 27-17
5-3-0
1-2-3-4-5
30-24-16-8-0
5-3-0
5 Diğer Risk Faktörleri
35
BDDK’nın Derecelendirme Notu
Diğer Bilgiler
TOPLAM
100
Tablo 5: Risk faktörleri ve puanları
Tarifeye göre prim tutarları, kredi kuruluşlarının her yıl Mart, Haziran, Eylül ve Aralık
ayları sonu itibarıyla düzenledikleri mali tabloları esas alınarak hesaplanan sigortalı
mevduat/katılım fonları ile sigorta prim oranlarının çarpılması suretiyle belirlenmektedir. Kredi
kuruluşları sermaye yeterliliği, aktif kalitesi, karlılık, likidite ve diğer risk faktörleri olarak
belirlenen beş bölüm altında yer alan toplam 14 adet risk faktörü üzerinden değerlendirilmekte
olup, her bir bölüm için belirlenmiş olan eşik değerlere göre en düşük “0” ve en yüksek “100”
değer aralığında toplam puan almaktadırlar.
Yapılacak hesaplamalar sonucunda, toplam puanlarına göre A, B, C, ve D şeklindeki dört
prim kategorisinden birisine dahil olan kredi kuruluşları için ilgili prim kategorisine karşılık
gelen prim oranları esas alınmaktadır.
Prim kategorileri ve prim oranları Tablo 6’da sunulmaktadır.
Toplam Puan
Prim Kategorisi
≥ 80
≥ 65 ve < 80
≥ 50 ve < 65
< 50
A
B
C
D
Prim Oranı
(Onbinde)
11
13
15
19
Tablo 6: Prim kategorileri ve prim oranları
Tabloda yer alan prim oranlarına büyüklük faktörü 147.762 milyon TL ve üzeri olan
kredi kuruluşları için onbinde 2, büyüklük faktörü 61.567 milyon TL (dahil) ile 147.762 milyon
TL arasında olan kredi kuruluşları için onbinde 1 prim oranı ilave edilerek sigorta prim oranı
belirlenir. Büyüklük faktörü; kredi kuruluşunun bilançosundaki aktif, gayrinakdi kredi ve
33
2014
yükümlülükler ile taahhütlerin (cayılabilir taahhütler hariç) toplamından oluşur. Söz konusu
tutarlar her yıl Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yıl sonu itibarıyla hesaplanan üretici
fiyatları genel endeksinde meydana gelen ortalama fiyat artışı oranında artırılır.
4.
Sigorta Primlerinin Tahsili ve Denetim Süreci
Kredi kuruluşlarınca ödenmekte olan sigorta primlerinin ödeme sürecinin denetimi ve
tutarların doğrulanması BDDK ile işbirliği ve koordinasyon içerisinde gerçekleştirilmektedir.
Kredi kuruluşları finansal göstergelerini BDDK tarafından kurulan Bankacılık Veri Transfer
Sistemi’ne (BVTS) girmektedirler. Diğer yandan, sigorta prim tarifesindeki risk faktörlerine
ilişkin değerleri ve sigorta prim matrahını içeren sigorta prim cetvelini ilgili dönemi izleyen
45’inci günün sonuna kadar TMSF’ye göndermektedirler.
Kredi kuruluşunca hazırlanarak TMSF’ye gönderilen sigorta prim cetvelindeki değerlerin
doğruluğu, BDDK ile TMSF arasında yapılan bilgi paylaşımı ve işbirliği protokolü çerçevesinde
TMSF’nin de kullanımına açılan BVTS üzerinden teyit edilmekte ve ilgili kredi kuruluşuna prim
oranı ve ödeyeceği prim tutarı TMSF tarafından bildirilmektedir.
Kredi kuruluşları, bildirilen tutarı ilgili dönemi izleyen ikinci ayın son işgününe kadar
TCMB nezdindeki Fon hesaplarına yatırmaktadır. Gerek ödemeye kadar geçen sürede, gerekse
ödemeden sonraki dönemde kredi kuruluşlarının ödeyecekleri prim tutarlarını etkileyecek
değişiklikler, TMSF tarafından BVTS üzerinden devamlı surette takip edilmektedir.
Şekil 14: Prim tahsil ve denetim süreci
BDDK tarafından ilgili kredi kuruluşunda yapılan denetimler sonucunda primin sistemsel
hata nedeniyle eksik ya da fazla yatırıldığının tespiti halinde, gerekli sistemsel iyileştirmelerin
yapılması hususunda ilgili kredi kuruluşu yönlendirilmekte, Fon tarafından da ilave tahsilat
ya da iade/mahsup işlemleri gerçekleştirilmektedir.
34
5.
2014
Sigorta Kapsamındaki Mevduat ve Katılım Fonlarına İlişkin Gelişmeler
Bankacılık sektöründe Aralık 2014 itibarıyla 34 mevduat bankası ile 4 katılım bankası
faaliyet göstermekte olup, bu bankaların toplam aktif büyüklüğü 1.994 milyar TL’dir. Bu kredi
kuruluşları nezdindeki mevduat ve katılım fonu tutarı 2014 yılı sonu itibarıyla bir önceki yıla
göre % 11,31 artış göstererek 1.053 milyar TL’ye ulaşmış ve toplam aktifin % 52,79’unu
oluşturmuştur. Sigorta kapsamında olan tutarlar da 2013 yılı Aralık ayına göre % 12,04 artış
göstererek 294 milyar TL’ye yükselmiş olup, toplam mevduat ve katılım fonunun % 27,95’i
sigorta kapsamındadır.
1200
1100
1000
900
800
700
600
500
400
300
200
100
0
milyar TL
Toplam ve Sigortaya Tabi Mevduat ve Katılım Fonları
milyar TL
946
252
308
357
159
197
45
68
83
98
112
2003
2004
2005
2006
2007
515
455
129
139
2008
2009
617
696
1.053
772
263
153
166
178
2010
2011
2012
2013
294
400
350
300
250
200
150
100
50
0
2014
Toplam Mevduat ve Katılım Fonu
Sigorta Kapsamındaki Mevduat ve Katılım Fonu (sağ eksen)
Grafik 6: Toplam ve sigortaya tabi mevduat ve katılım fonları
* Döviz cinsinden sigortaya tabi mevduat ve katılım fonlarının TL karşılıklarının hesaplanmasında, yıl sonları
itibarıyla geçerli TCMB döviz alış kurları kullanılmıştır.
** Sigorta kapsamındaki tutarlara 2005 yılı öncesinde katılım fonları dahil değildir.
2014 yılı sonu itibarıyla mevduat ve katılım bankalarında sıfır bakiyeli hesaplar hariç
63,2 milyon adet gerçek ve tüzel kişinin mevduat ve katılım fonu hesabı bulunmaktadır.
Toplam
Mudi Sayısı
Sigorta Kapsamındaki
Mudi Sayısı
Mevduat Bankaları
58.975.190
50.122.000
Katılım Bankaları
4.268.948
3.536.867
63.244.138
53.658.867
Toplam
Tablo 7: Toplam ve sigorta kapsamındaki mudi sayıları
* Birden fazla bankada hesabı bulunan mevduat ve katılım fonu sahipleri her bir bankada ayrı ayrı dikkate
alınmaktadır.
Diğer taraftan, mevduat bankalarında 2014 yılı sonu itibarıyla mudilerin % 98,1’inin
0-100.000 TL aralığında mevduatı bulunmaktadır. 100.001-1.000.000 TL aralığında ki mevduat
toplam mevduatın % 27,70’ine tekabül etmektedir. 1.000.000 TL’den büyük mevduatın payı ise
% 50,3 seviyesindedir.
35
2014
Toplam Mevduat Tutarı ve Mudi Sayısının Dilimler İtibarıyla Dağılımı
%100
%89,8
%80
%60
%50,3
%40
%20
%10,2 %6,6
%4,0
%7,9
%0
0-10 bin TL
10-50 bin TL
%15,9
%11,8
50-100binTL
Toplam mevduat içindeki payı
%0,5
%1,2
%1,7
100-250 bin TL 250-1.000 bin TL
%0,1
>1.000 bin TL
Toplam mudi sayısı (net) içindeki payı
Grafik 7: Toplam mevduat ve mudi sayısının dilimler itibarıyla dağılımı
Katılım bankalarında ise, 2014 yılı sonu itibarıyla hesap sahiplerinin % 98,3’ünün
0-100.000 TL aralığında katılım fonu bulunmaktadır. Söz konusu aralıktaki hesapların tutarı
toplam katılım fonunun % 32,24’ünü oluşturmaktadır. Hesap sahiplerinin % 2’sine ait olan
100.001-1.000.000 TL aralığındaki fonlar ise toplam katılım fonunun % 33,5’ine tekabül
etmektedir. 1.000.000 TL’den büyük fonların payı ise % 34,3 seviyesindedir.
Toplam Katılım Fonu Tutarı ve Katılım Fonu Sahipleri
Sayısının Dilimler İtibarıyla Dağılımı
%100
%86,4
%80
%60
%34,3
%40
%20
%5,0
%15,9
%9,5
%11,3
%2,4
%0
0-10 bin TL
10-50 bin TL
50-100bin TL
Toplam katılım fonu içindeki payı
%18,4
%15,1
%1,4
%0,6
%0,1
100-250 bin TL 250-1.000 bin TL >1.000 bin TL
Toplam katılım fonu sahibi sayısı (net) içindeki payı
Grafik 8: Toplam katılım fonu ve katılım fonu sahibi sayısının dilimler itibarıyla dağılımı
Sigorta kapsamındaki mevduat ve katılım fonlarının Türk Lirası ve döviz olarak
dağılımına bakıldığında, Türk Lirası cinsinden sigortalı mevduat ve katılım fonlarının toplam
içindeki payının 2014 yılı sonunda % 74,40 düzeyinde bulunduğu görülmektedir. 2014 yılında
yurt içi yerleşik kişilere ait mevduat ve katılım fonları 990 milyar TL’ye ulaşırken yurt dışı
yerleşiklerde toplam mevduat ve katılım fonu 62 milyar TL olarak gerçekleşmiştir.
36
6.
2014
Finansal Güvenlik Ağı İlişkileri
Finansal Güvenlik Ağı’nı oluşturan kurum ve kuruluşlar ilgili Kanunlar çerçevesinde
oluşturulan çalışma platformları aracılığıyla işbirliği ve bilgi paylaşımında bulunmaktadırlar. Bu
platformlardan ilki; sistemik riskin, Finansal Güvenlik Ağı üyesi kurumlar tarafından
müştereken tespiti ve alınacak önlemlerin belirlenmesine yönelik 09.12.1994 tarih ve 4059
sayılı “Hazine Müsteşarlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun”un ek 4’üncü maddesine
istinaden oluşturulan “Finansal İstikrar Komitesi”dir. 30.12.2012 tarih ve 28513 sayılı Resmi
Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe konulan “6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu”nun 145’inci
maddesi gereğince 09.12.1994 tarih ve 4059 sayılı Hazine Müsteşarlığının Teşkilat ve Görevleri
Hakkında Kanun’un ek 4’üncü maddesi; “Finansal sistemin bütününe sirayet edebilecek ölçüde
olumsuz bir gelişmenin ortaya çıkması ve bu durumun Finansal İstikrar Komitesi tarafından
tespiti hâlinde, alınacak tedbirleri belirlemeye Bakanlar Kurulu yetkili olup, ilgili bütün kurum
ve kuruluşlar belirlenen bu tedbirleri derhâl uygulamakla yetkili ve sorumludur.” olarak
düzenlenmiştir.1
Kurumlar arası iletişim ve işbirliğine yönelik bir diğer düzenleme, Bankacılık
Kanunu’nun 98’inci maddesiyle getirilmiştir. Buna göre; BDDK, Hazine Müsteşarlığı, DPT, TMSF
ve TCMB kendi görev alanlarındaki konularda karşılıklı mütalaa ve bilgi alışverişinde
bulunmakta olup, BDDK, TCMB ve TMSF veri tabanlarında yer alan bilgiler gizlilik hükümleri
çerçevesinde paylaşılmaktadır.
Yine Bankacılık Kanunu’nun 99’uncu maddesiyle, BDDK, Maliye Bakanlığı, Hazine
Müsteşarlığı, TCMB, SPK, TMSF, Rekabet Kurulu, DPT, IAB, BİST, VOB ve kuruluş birlikleri
temsilciliklerinin katılımıyla Finansal Sektör Komisyonu oluşturulmuştur. Komisyon, finansal
piyasalardaki güven ve istikrar ile gelişmeyi temin etmek üzere, bilgi alışverişini, kurumlar arası
işbirliği ve koordinasyonu sağlamak, ortak politika önerilerinde bulunmak ve finans sektörünün
geleceğini ilgilendiren konularda görüş bildirmek üzere yılda en az iki kez toplanmaktadır.
Bankacılık Kanunu’nda yer alan bir diğer platform ise 100'üncü madde hükmü gereğince
oluşturulan ve bankacılık sisteminin genel durumu, kredi kuruluşlarının denetimleri sonucunda
alınacak önlemler ve risk esaslı sigorta priminin hesaplanmasında kullanılmak üzere kredi
kuruluşları hakkında gerekli bilgilerin paylaşılması konularında işbirliği yapmakla görevli
Eşgüdüm Komitesi’dir. BDDK Başkan ve Başkan Yardımcıları ile TMSF Başkan ve Başkan
Yardımcılarını bir araya getiren Eşgüdüm Komitesi, en az üç ayda bir toplanmaktadır.
Sistemik Risk Değerlendirme Grubu (SRDG), Hazine Müsteşarlığı, BDDK, TCMB, SPK ve
Fon tarafından 30.10.2012 tarihli Finansal İstikrar Komitesi Sistemik Risk Değerlendirme Grubu
Protokolü ile kurulmuş olup, bu kapsamda yapılan toplantılara katılım sağlanmıştır. Ayrıca söz
konusu SRDG ile ilgili olarak oluşturulan SRDG Teknik Alt Komite toplantılarına da üye olarak
iştirak edilmiştir.
Bankacılık sektörünün ve kredi kuruluşlarının risklerinin izlenmesi suretiyle Fonun
mevduat sigortacılığından kaynaklanan risklerinin ölçülmesi ve yönetilmesi ile mevduat
sigortacılığına ilişkin politikaların belirlenmesi sürecinde, finansal güvenlik ağını oluşturan diğer
kurum ve kuruluşlarla yapılacak bilgi paylaşımı ve işbirliği önem kazanmaktadır. Bu kapsamda,
1
Aynı zamanda, 30.12.2012 tarihli ve 28513 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe konulan 6362 sayılı Sermaye Piyasası
Kanunu’nun 145’inci maddesi gereğince 5411 sayılı Bankacılık Kanunu’nun sistemik riskle ilgili 72’inci maddesi yürürlükten
kaldırılmıştır.
37
2014
Eşgüdüm Komitesi ve Finansal Sektör Komisyonu çalışmalarına TMSF tarafından etkin olarak
katılım sağlanmaktadır.
2014 yılı içerisinde Eşgüdüm Komitesi dört kez ve Finansal Sektör Komisyonu iki kez
toplanmıştır. Finansal İstikrar Komitesi’nin 2014 yılı çalışmaları kapsamındaki toplantılarının
tamamına da TMSF tarafından katılım sağlanmıştır.
7.
Uluslararası Mevduat Sigortacıları Birliği (IADI) İle İlgili Faaliyetler
IADI, 08.05.2002 tarihinde “rehberliği ve uluslararası
işbirliğini teşvik ederek mevduat sigortacılığı verimliliğini
artırabilmek” için kurulmuştur. TMSF, halen toplam 79 üyesi
olan IADI’nin kurucu üyeleri arasında yer almaktadır. Ayrıca,
IADI’nin İcra Kurulu üyesi olarak seçilerek de IADI
çalışmalarına katkı sağlanmaktadır.
IADI, mevduat sigorta sistemi kurmayı veya mevcut sistemini değiştirmeyi düşünen
ülkelere rehberlik yapmak ve uluslararası düzeyde kabul görecek mevduat sigortacılığına ilişkin
temel prensipleri belirlemek amacıyla, Basel Bankacılık Denetleme Komitesi (BCBS) ile birlikte
yürütülen ortak çalışmalar neticesinde toplam 18 prensipten oluşan “Etkin Mevduat
Sigortacılık Sistemleri İçin Temel Prensipler (IADI Temel Prensipler)” dokümanını
hazırlayarak Haziran 2009’da yayımlamıştır.
Aralık 2010’da, IADI ve BCBS tarafından; IMF, Dünya Bankası, Avrupa Komisyonu ve
EFDI ile yapılan işbirliği neticesinde, etkin mevduat sigortacılığı için belirlenen temel
prensiplere uyumun değerlendirmesinin nasıl yapılacağına ilişkin “Etkin Mevduat Sigortacılığı
İçin Temel Prensiplere Uyumu Değerlendirme Metodolojisi (IADI Değerlendirme
Metodolojisi)” yayımlanmıştır. Nisan 2011’de IADI’nin temel prensipleri Finansal İstikrar
Kurulu (FSB) tarafından oluşturulan temel standartlar külliyatına (Compendium of Standards)
dahil edilmiştir.
Ancak küresel krizle birlikte ortaya çıkan ihtiyaçlar ve getirilen yeni finansal düzenleme
ve standartlar çerçevesinde IADI Temel Prensipleri ve bu prensiplere ilişkin IADI Değerlendirme
Metodolojisi’nde güncelleme yapma ihtiyacı doğmuştur. Bilhassa, FSB tarafından Ekim 2011’de
yayımlanan “Finansal Kuruluşlar için Etkin Çözümleme Rejimlerinin Temel Özellikleri
(FSB Temel Özellikler)” ile çözümleme alanında getirilen yeni tanımlama ve yetkiler, krize
hazırlıklı olma, fonlama konularındaki yeni esaslar ve mevduat sigorta kuruluşlarının kriz
yönetimi ve banka çözümleme sürecindeki rol ve önemini artıran unsurlar olarak güncelleme
yapılmasını zorunlu hale getirmiştir.
Şubat 2013’de IADI tarafından oluşturulan Yönetim Komitesi başkanlığında, IADI, BCBS,
Avrupa Komisyonu, EFDI, FSB, IMF ve Dünya Bankası temsilcilerinden meydana gelen ortak bir
çalışma grubu tarafından yürütülen güncelleme çalışmaları tamamlanmış ve rezive edilen Temel
Prensipler 21 Kasım 2014 tarihinde yayımlanmıştır. Bu revizyon sonucunda, toplam 18 olan
prensip sayısı 16’ya düşürülmüş ve sigortalı mevduat geri ödeme sürecinin hızlandırılması,
kapsam, fonlama başta olmak üzere mevduat sigortacısının krize hazırlık, kriz yönetimi ve
çözümleme alanındaki rolü ve yetkileri konusunda yapılan değişikliklerle IADI Temel
Prensiplerinin FSB Temel Özellikleri ile entegrasyonu sağlanmıştır.
38
2014
Ayrıca, çalışma esnasında önceden iki ayrı metin halinde yer alan IADI Temel Prensipler
ve Değerlendirme Metodolojisi tek metin altında birleştirilerek IADI İcra Kurulunun 21 Ekim
2014 tarihli kararı ile yürürlüğe konulmak üzere FSB’ye gönderilmiştir.
TMSF’nin uluslararası standartlarda hizmet veren etkin bir mevduat sigorta kurumu
olarak IADI Temel Prensipleri’ne uyum düzeyinin artırılması önemlidir. Bu kapsamda; 6-9
Mayıs 2013 tarihlerinde TMSF’nin evsahipliğinde gerçekleştirilen “Etkin Mevduat Sigorta
Sistemleri için Temel Prensiplere Uyumun Değerlendirilmesi” konulu Bölgesel Çalıştay
sonucunda hazırlanan Değerlendirme Raporundaki tespit ve öneriler doğrultusunda mevcut
düzenleme ve sistemlerin geliştirilmesine yönelik çalışmalara devam edilmektedir.
Resim 1: IADI 41. İcra Kurulu (EXCO) Toplantısı-Basel/İsviçre -24-25 Şubat 2014
TMSF, 2014 yılında IADI tarafından gerçekleştirilen Icra Kurulu (EXCO), Bölgesel ve
Daimi Komite toplantıları, Genel Kurul toplantısı ile çeşitli konularda düzenlenen çalıştay,
seminer ve konferanslara aktif olarak katılım sağlamıştır.
Resim 2: IADI 13. Yıllık Genel Kurul-Trinidad and Tobago -23 Ekim 2014
39
2014
8.
Avrupa Mevduat Sigortacıları Forumu (EFDI) İle İlgili Faaliyetler
TMSF’nin Eylül 2005’te üye olduğu EFDI, Avrupa’da
mevduat sigortacılığı alanında işbirliğini destekleyerek
finansal sistemin istikrarına katkıda bulunmak ve
müşterek menfaatler ile ilgi alanlarına yönelik bilgi
paylaşımında bulunmak üzere, 2002 yılında Viyana’da kurulan gönüllü bir organizasyondur.
EFDI’nin 56 üyesi bulunmaktadır.
Başta IADI olmak üzere AB Komisyonu, Avrupa Merkez Bankası (ECB), Avrupa
Bankacılık Otoritesi (EBA), Dünya Bankası ve Uluslararası Para Fonu (IMF) vb. kuruluşlarla
yakın işbirliği içinde faaliyet gösteren EFDI’nin çalışmaları içerisinde AB Direktifleri’nin
uygulanmasına katkıda bulunmak ve direktiflerde yapılması gerekli görülen değişiklikleri
tartışmak da yer almaktadır.
TMSF tarafından EFDI çalışma ve etkinliklerine de katılım sağlanmaktadır. Bu kapsamda,
EFDI tarafından organize edilen ve 19 Mayıs 2014 tarihinde Belçika’nın Brüksel şehrinde
gerçekleştirilen Olağanüstü EFDI Genel Kurulu ile 22-24 Eylül 2014 tarihlerinde Romanya
Merkez Bankası’nın ev sahipliğinde Bükreş’te gerçekleştirilen EFDI Genel Kurul Toplantısı ile
"Yeni Düzenleme Ortamında Mevduat Sigortacıları" konulu konferansa iştirak edilmiştir.
9. Diğer Uluslararası Faaliyetler
TMSF, mevduat sigortacılığı ve çözümleme alanında IADI ve EFDI platformlarının yanı
sıra diğer ülke mevduat sigortacıları ve ilgili mesleki kurum/kuruluşlarıyla iletişim ve işbirliğini
geliştirmeye, bilgi ve tecrübe paylaşımını artırmaya yönelik çalışmalara 2014 yılında da devam
etmiştir.
Bu kapsamda 2014 yılında, Kosova Mevduat Sigorta Kurumu, Afganistan Mevduat
Sigorta Kurumu(ADIC), Filistin Mevduat Sigorta Kurumu(PDIC) ile Filipinler Mevduat Sigorta
Kurumu(PDIC) temsilcilerinden oluşan heyetler tarafından TMSF’ye çalışma ziyaretleri
yapılmıştır.
Diğer taraftan, Kore Mevduat Sigorta Kurumu (KDIC) tarafından 19-23 Mayıs 2014
tarihleri arasında Seul’de düzenlenen ve Kore mevduat sigortacılığı ile banka çözümleme
uygulamaları hakkında bilgi paylaşımına yönelik “KDIC Staff Invitation Program” konulu
etkinliğe de iştirak edilmiştir.
Ayrıca, Kosova Mevduat Sigorta Kurumu (FSDK) ve Kazakistan Mevduat Sigorta
Kurumu (KDIF) ile TMSF arasında bilgi paylaşımını ve işbirliğini artırmaya yönelik olarak 3’er
yıllık mutabakat zabıtları (MOU) imzalanmıştır.
40
2014
Resim 3 : FSDK-TMSF Mutabakat Zaptı İmza Töreni -2 Ekim 2014
Ülkemiz G-20 üyesi ve FSB üyesi olması sebebiyle bu platformlarda yürütülmekte olan
çalışmalarda aktif olarak yer almaktadır. Bilhassa, G-20 dönem başkanlığının 1 Aralık 2014
tarihinde Avustralya’dan Türkiye’ye geçmesi sebebiyle 2014 yılı faaliyetlerimiz içerisinde bu
konudaki hazırlık çalışmalarına ağırlık verilmiştir. Bu kapsamda, ülkemizin G-20 dönem
başkanlığı sırasındaki önceliklerin belirlenmesi ve diğer hazırlıklara yönelik olarak TCMB
başkanlığı altında oluşturulan “Finansal Düzenlemeler Reformu Çalışma Grubu” faaliyetlerine
iştirak edilmiştir.
FSB çalışmalarıyla ilgili olarak, 2015 yılında ülkemizde yapılacak ülke incelemesi
(Country Peer Review) kapsamında TMSF görev alanıyla ilgili konularda, başta BDDK olmak
üzere diğer finansal güvenlik ağı üyesi kurum ve kuruluşlarla koordineli bir şekilde çalışmalara
başlanmış olup, ülkemiz özelinde detay inceleme konusu olarak seçilen “makro ihtiyati politika
çerçevesi ve araçları” ile “bankaların çözümleme çerçevesi” konularındaki hazırlık faaliyetlerine
devam edilmektedir.
FSB’ye verilen taahhütler kapsamında 2011 yılında yayımlanarak yürürlüğe giren
“Finansal Kuruluşlar için Etkin Çözümleme Rejimlerinin Temel Özellikleri (FSB Temel
Özellikler)” metninde yer alan temel standartlara uyum sağlama gerekliliği bulunmaktadır. Bu
taahhüdün yerine getirilmesi amacıyla diğer finansal güvenlik ağı üyeleriyle birlikte oluşturulan
çalışma grubu tarafından ülkemizin söz konusu standartlara uyum düzeyi öz değerlendirmeye
tabi tutulmuş ve değerlendirme bulguları üzerinden gerekli hazırlık çalışmalarına başlanmıştır.
Bilindiği üzere, Avrupa Birliği (AB) bünyesinde küresel kriz sonrası finansal hizmetler
ve bankacılık alanında gerçekleştirilen yeni düzenlemeler içerisinde banka çözümleme ve
mevduat sigortacılığı uygulamalarıyla ilgili köklü değişiklikler bulunmaktadır.
AB üyesi ülkeler arasında koordinasyon, bilgi paylaşımı ve sınır ötesi faaliyetlere ilişkin
unsurları içeren 2014/59 EU sayılı yeni “AB Banka Kurtarma ve Çözümleme (BRRD)
Direktifi” ile 2014/49/EU sayılı “Mevduat Garantisi Programları Direktifi” AB
parlamentosu ve AB Komisyonu tarafından onaylanarak 12 Haziran 2014 tarihinde
yayımlanarak yürürlüğe konulmuştur. BRRD aynı zamanda mevcut 2001/24/EC sayılı “Kredi
41
2014
Kuruluşlarının Yeniden Yapılandırılması ve Tasfiyesi Direktifi”ni değiştiren düzenlemeler
getirmiştir.
Bu itibarla, yeni çıkan ve değişikliğe uğrayan söz konusu AB Direktifleri, TMSF’nin
mevduat sigortacılığı ve çözümleme faaliyetleri yönünden önemli düzenlemeler arasındadır.
Nitekim, ülkemizin Avrupa Birliği’ne katılımına yönelik hazırlık çalışmaları kapsamında AB
müktesabatına uyum sağlanması ve bu kapsamda 2015-2019 dönemi için hazırlanan Avrupa
Birliği’ne Katılım için Ulusal Eylem Planı’nda planlanan faaliyetler içerisinde “Mali Hizmetler”
faslı altında bu direktiflere uyum sağlanmasına yönelik çalışmalar yer almaktadır. Bu sebeple,
mevduat sigortacılığı ve çözümleme alanında FSB prensiplerinin yanısıra AB direktiflerinin
tanımladığı standartlara da uyum sağlanmasına yönelik faaliyet ve hazırlık çalışmalarına
başlanmış olup, bu kapsamda Avrupa Birliği Bakanlığı tarafından yürütülen seminer, çalıştay vb.
etkinliklere iştirak edilmiştir.
42
III
ÇÖZÜMLEME
FAALİYETLERİ
43
III-ÇÖZÜMLEME FAALİYETLERİ
1-Çözümleme Süreci
2-Çözümleme Faaliyetleri
3- Faaliyet İzni Kaldırılan Bankalar
4- Fona Devredilen Bankalar
5- Geri Kazanım Faaliyetleri
6- Fonun Takipli Alacaklarının Tahsiline İlişkin Faaliyetler
7- İştiraklere İlişkin Faaliyetler
8- Gayrimenkul ve Menkullere İlişkin Faaliyetler
9- Fonun Taraf Olduğu Davalar
44
1.
2014
Çözümleme Süreci
Bankacılık Kanunu’nun 71’inci maddesi hükümleri çerçevesinde Bankacılık Düzenleme ve
Denetleme Kurulu, sorunlu bir bankanın faaliyet iznini kaldırabilmekte veya bankanın temettü
hariç ortaklık hakları ile yönetim ve denetimini Fona devredebilmektedir (Şekil: 15).
Şekil 15: Banka çözümleme süreci
Bir bankanın faaliyet izninin kaldırılması halinde, Bankacılık Kanunu’nun 106’ncı maddesi
hükümleri gereğince bankanın yönetim ve denetimi Fona intikal etmektedir. Fon bankadaki
sigortalı mevduat veya sigortalı katılım fonunu ödeyerek, mudilerin yerine bankanın doğrudan
doğruya iflasını istemektedir. Banka hakkında iflas kararı verilmesi halinde Fon, iflas masasına
imtiyazlı alacaklı sıfatıyla iştirak etmekte ve iflas dairesi, alacaklılar toplantısı ve iflas idaresi
görev ve yetkilerine sahip olarak bankayı tasfiye etmektedir. “Faaliyet İzni Kaldırılan
Bankalardaki Sigortalı Mevduat ve Katılım Fonunun Ödenmesi ile Bu Bankaların İflas ve
Tasfiyesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik” kapsamında Fon, banka nezdindeki
mevduat ve katılım fonunun sigorta kapsamındaki kısmını tespit etmekte ve ödemektedir.
Bir bankanın temettü hariç ortaklık hakları ile yönetim ve denetiminin Fona
devredilmesi halinde ise Bankacılık Kanunu’nun 107’nci maddesi hükümleri çerçevesinde Fon,
bankanın;

Uygun göreceği aktiflerini, teşkilatını ve personeli ile sigortaya tabi mevduat ve katılım
fonunu başka bir bankaya devretmeye ve akabinde bankanın faaliyet izninin
kaldırılmasını Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulundan istemeye,

Hisselerinin çoğunluğuna veya tamamına sahip olmak kaydıyla, banka mali bünyesinin
güçlendirilmesi ve yeniden yapılandırılması için sigortalı mevduat veya katılım fonu
tutarını aşmamak kaydıyla sermaye artırmak, bankaya mevduat koymak, iştirak,
gayrimenkul ve diğer aktifleri satın almak gibi tedbirleri almaya, banka hisselerini, varlık
ve yükümlülüklerini devretmeye, satmaya ve bankayı başka bir bankayla birleştirmeye,
45
2014

Bankanın doğrudan faaliyet izninin kaldırılmasını Bankacılık Düzenleme ve Denetleme
Kurulundan istemeye
yetkilidir. Fonun, tüm bu yetkilerini mali sistemin güven ve istikrarını koruma, maliyet etkinliği
sağlama ilkeleri doğrultusunda kullanması ve çözümleme sürecini 9+3 aylık süre içinde
tamamlaması gerekmektedir.
2.
Türk bankacılık sisteminde 1994 yılından itibaren yaşanan sorunlar ile 1998 ve müteakip
yıllarda yaşanan krizler sonucunda, sistemdeki 5 bankanın faaliyet izni kaldırılarak haklarında
iflas kararı verilmiş, 20 bankanın ise temettü hariç ortaklık hakları ile yönetim ve denetimi Fona
devredilmiştir.
Fon, banka çözümleme süreçlerini iyileştirmeye yönelik faaliyetlerinin yanı sıra temettü
hariç ortaklık hakları Fona devredilen bankalar ile faaliyet izni kaldırılarak iflasına karar verilen
bankaların tasfiye, çözümleme ve geri kazanım çalışmalarına da etkin bir şekilde devam
etmektedir.
3.
Faaliyet İzni Kaldırılan Bankalar
Bankacılık işlemleri yapma ve mevduat kabul etme izinleri kaldırılarak iflasına karar
verilen bankalara ve iflas masalarına ilişkin mevcut durum Tablo 8’de yer almaktadır.
Faaliyet İzni Kaldırılarak Haklarında İflas Kararı Verilen Bankalar
İflas Karar
Tarihi
Marmara Bank
20.04.1994
05.06.1995
1.531
17,3
16,8
41,7
TYT Bank*
11.04.1994
02.02.1996
947
23,1
21,6
0,9
Impexbank
23.04.1994
22.10.1996
2.805
41,7
41,6
42,3
27.09.2000
23.08.2004
13
0,4
0,3
-
03.07.2003
08.06.2005
13.125
3
1.294,8
-
Banka Adı
Kıbrıs Kredi
Bankası**
İmar
Bankası***
Alacak
Kayıt
Adedi
Kabul Edilen
Alacak Kayıt
Tutarı1
(milyon)
İflas
Tarihinden
Sonra
Ödenen
Yasal Faiz2
(milyon)
Faaliyet
İzninin
Kaldırıldığı
Tarih
21.234,9
Ödenen
Anapara
(milyon)
Tablo 8: Faaliyet izni kaldırılarak haklarında iflas kararı verilen bankalar
1. 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun 195'inci maddesi gereğince, alacak tutarına iflas tarihine kadar işlemiş faizler,
kayıtlı alacak tutarları içinde yer almaktadır. İflas tarihinden sonraki döneme ilişkin faiz tutarları ise bu tutarlara dahil
değildir.
2. 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun 196'ncı maddesi gereğince, kabul edilen alacak tutarlarına iflas tarihinden sonra
işleyen yasal faizler kayıtlı alacakların ödenmesinden sonra iflas masalarında bakiye kalması halinde ödenebilmektedir.
3. Kabul edilen alacak kayıt tutarına, TMSF tarafından Uzan Grubuna ait varlıkların ticari ve iktisadi bütünlük
kapsamında satışından elde edilen ve 5472 sayılı Kanunla değişik 5411 sayılı Bankacılık Kanunu gereğince Maliye
Bakanlığı’na aktarılan 1.164,1 milyon TL’lık tutar dahildir.
* Ödenen anapara ve faiz tutarına, Fonun İ.İ.K. 245'e göre devir aldığı dosyalardan yaptığı tahsilatlardan toplam
3.526.165,32 TL'lik mahsuben ödeme dahildir.
** Ödenen anapara tutarına, Fonun İ.İ.K. 245'e göre devir aldığı dosyalardan yaptığı tahsilatlardan 27.380,35 TL'lik
mahsuben ödeme dahildir.
*** Ödenen anapara tutarına, Fon tarafından yapılan ipotek ve işletme rehinleri bedeli tahsilatı, Uzan Grubu'ndan
sağlanan tahsilat ve mudilere sehven ödenen fazla tutarların tahsilatı olmak üzere toplam 1.191.929.849,49 TL’lik
46
2014
Faaliyet izni kaldırılan bankalardaki sigortalı mevduatla ilgili olarak; Fon tarafından
yapılan ödemeler, Fonun iflas masalarına kayıtlı alacak tutarları, söz konusu banka iflas masaları
tarafından Fona ödenen tutarlar ve kalan Fon alacağı Tablo 9’da gösterilmektedir.
Fon Tarafından Sigortalı Mevduat Ödemeleri Kapsamında Aktarılan Kaynaklar ile
İflas Masaları Tarafından Fona Yapılan Geri Ödemeler
(31.12.2014 tarihi itibarıyla)(TL)
Marmara
Bank
4.574.557
5.693.545
5.693.545
5.465.235
-
Fonun İflas
Masalarından
Kalan Faiz
Alacağı
(Yasal Faiz)2
-
TYT Bank*
9.132.534
10.264.765
10.264.765
869.599
-
37.905.717
3
17.467.500
17.467.500
16.276.130
-
-
118.555
361.632
297.380
-
64.252
254.581
4
13.051.459.899
1.262.851.535
-
11.788.608.364
11.311.247.615
8.662.301.113
13.085.247.341
1.296.574.725
22.610.964
11.788.672.616
11.349.407.913
Banka Adı
Impexbank
Kıbrıs Kredi
Bankası**
İmar
Bankası***
Toplam
Fon
Tarafından
Aktarılan
Kaynak
18.743.273
8.629.732.194
Fonun İflas
Masalarına
Kayıtlı Alacak
Tutarı1
İflas Masaları
Tarafından
Fona Ödenen
Anapara
İflas Masaları
Tarafından
Fona Ödenen
Yasal Faiz
Fonun İflas
Masalarından
Kalan Alacağı
(Anapara)
Tablo 9: Sigortalı mevduat ödemeleri kapsamında aktarılan kaynaklar ve iflas masaları tarafından Fona yapılan geri
ödemeler
1. 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun 195'inci maddesi gereğince Fon tarafından bankaya aktarılan kaynak tutarına
iflas tarihine kadar işleyen faizler Fonun iflas masasına kayıtlı alacak tutarına dahil edilmiştir.
2. Fonun iflas masasına kayıtlı alacağına iflas tarihinden sonraki dönemde işleyen faiz tutarları bu sütunda
gösterilmektedir. 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun 196'ncı maddesi gereğince, kabul edilen alacak tutarlarına iflas
tarihinden sonra işleyen yasal faizler kayıtlı alacakların ödenmesinden sonra iflas masalarında bakiye kalması halinde
ödenebilmektedir.
3. Bankanın faaliyet izninin kaldırılmasından sonra tasarruf mevduatı sahiplerine yapılan ödemelere ilişkin olarak,
T.Emlak Bankası geçici yönetimi tarafından iflas tarihinden önce toplam 1.954.163,87 TL'nin Fona geri ödenmesi
nedeniyle, bu kısım iflas masasına kaydedilen alacak tutarı içinde yer almamıştır.
4. Söz konusu tutara ödenen gelir vergisi tutarı dahil edilmiş olup, Fondan yapılan toplam kaynak çıkışını (devir sonrası
tahakkuk ettirilen TÜFE faiz tutarı hariç) ifade etmektedir.
* Ödenen anapara ve faiz tutarına, Fon'un İ.İ.K. 245'e göre devir aldığı dosyalardan yaptığı tahsilatlardan toplam
3.526.165,32 TL'lik mahsuben ödeme dahildir.
** Ödenen anapara tutarına, Fon'un İ.İ.K. 245'e göre devir aldığı dosyalardan yaptığı tahsilatlardan 27.380,35 TL'lik
*** Ödenen anapara tutarına; Fon tarafından yapılan ipotek ve işletme rehinleri bedeli tahsilatı, Uzan Grubu'ndan
sağlanan tahsilat ve mudilere sehven ödenen fazla tutarların tahsilatı olmak üzere toplam 1.191.929.849,49 TL’lik
2014 yılında İmar Bankası nezdindeki mevduat sigortası kapsamındaki hesaplar için 37.
etap ödemesi kapsamında 127 mudiye ödenmek üzere toplam 2.027.897,95.-TL (faiz ve vergi
dahil) kaynak aktarımı yapılmıştır.
Ayrıca İmar Bankası bünyesinde, karşılığında DİBS bulunmamasına rağmen, ikincil
piyasada DİBS satışı adı altında toplanan tutarların ödenmesine ilişkin 5667 sayılı Kanun,
30.05.2007 tarih ve 26537 sayılı Resmi Gazete’de; bu Kanun’a istinaden çıkarılan 13.07.2007
tarih ve 2007/12398 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ise 21.07.2007 tarih ve 26589 sayılı Resmi
Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Anılan Kanun ve Bakanlar Kurulu Kararı hükümleri
çerçevesinde söz konusu tutarların hak sahiplerine ödenmesi görevi Fona verilmiştir.
47
2014
İmar Bankası nezdinde toplam 22.517 yatırımcının 22.095 hesapta 26.140 adet işlemi
bulunmakta olup, işlem tutarları toplamı 728 milyon TL’dir. Bu kapsamda 08.10.2007 tarihinde
hak sahiplerine ödeme yapılmaya başlanmıştır. 31.12.2014 tarihine kadar 51 etapta yapılan
ödemelere ilişkin bilgiler Tablo 10’da yer almaktadır.
İmar Bankası DİBS Ödemeleri
(31.12.2014 tarihi itibarıyla) (TL)
İşlem Tutarı
Net Faiz
Gelir Vergisi
Toplam Kaynak
Çıkışı
2007 Yılı
599.207.532
168.790.771
29.786.595
797.784.898
2008 Yılı
103.741.315
29.222.890
5.156.983
138.121.188
2009 Yılı
9.480.281
2.670.500
471.265
12.622.047
2010 Yılı
7.523.013
2.119.157
373.969
10.016.139
2011 Yılı
2.527.531
711.980
125.644
3.365.155
2012 Yılı
2.168.925
610.965
107.817
2.887.707
2013 Yılı
187.101
52.704
9.301
249.106
2014 Yılı
132.786
37.405
6.601
176.791
724.968.484
204.216.372
36.038.175
965.223.031
Toplam
Tablo 10: İmar Bankası DİBS ödemeleri
4.
Fona Devredilen Bankalar
Türk bankacılık sisteminde temettü hariç ortaklık hakları ile yönetim ve denetimi Fona
devredilen 20 bankaya ilişkin bilgiler Şekil 16’da yer almaktadır. Birleşik Fon Bankası A.Ş. ve
Türk Ticaret Bankası A.Ş. tüzel kişilikleri altında geri kazanım çalışmaları devam etmektedir.
Birleşik Fon Bankası: Hisselerinin tamamı Fona ait olan bankanın ana
faaliyet konusu bünyesine devredilen varlık ve yükümlülüklerin tasfiyesidir.
Bu amaçla Banka, likidasyonun artırılmasına yönelik faaliyetlerini 2014 yılı
içerisinde de sürdürmüştür.
Fon tarafından 2014 yılında Bankaya kullandırılan 1.250 milyon TL tutarındaki Sermaye
Benzeri Kredinin de etkisiyle, Bankanın aktif büyüklüğü artarak 31.12.2014 tarihi itibarıyla
2.059,3 milyon TL’ye ulaşmıştır. Bankanın özkaynakları (kâr dahil) 602,6 milyon TL’ye
gerilemiş, 2014 yılı karı ise 23,8 milyon TL olarak gerçekleşmiştir.
Türkbank: Bankacılık işlemleri yapma ve mevduat kabul etme izni BDDK
tarafından kaldırılan Türkbank’ın fiziki tasfiyesine fiilen 2003 yılında
başlanmıştır. Çözümlemeye yönelik faaliyetler kapsamında hukuki yönden
ihtilaflı olunan konular ile birlikte Bankanın zarar üretiminin ortadan
kalkmasıyla Bankanın tasfiyesinin kaldırılmasına karar verilmiştir. 2013
yılında unvanı “Türk Ticaret Bankası A.Ş.” olarak tescil ve ilan edilen Banka,
ilgili mevzuat kapsamında Anonim Şirket olarak faaliyetlerine devam etmektedir.
Hisselerinin %98,5’i Fona ait olan Bankanın 31.12.2014 tarihi itibarıyla aktif büyüklüğü
165,9 milyon TL ve likit değerleri 151,5 milyon TL’ye ulaşırken özkaynakları 139,9 milyon TL,
dönem karı ise 7,7 milyon TL olarak gerçekleşmiştir.
48
2014
Şekil 16: Temettü hariç ortaklık hakları Fona devredilen bankalar
* 1997 yılında; Türk Ticaret Bankası, 1998 yılında; Bank Ekspres, 1999 yılında; Egebank, Yurtbank, Yaşarbank, Sümerbank, İnterbank ve Esbank, 2000 yılında; Bank Kapital, Etibank
ve Demirbank, 2001 yılında; Ulusalbank, Sitebank, Toprakbank, Bayındırbank, Kentbank, EGS Bank ve İktisat Bankası, 2002 yılında; Tarişbank ve Pamukbank Fona devrolmuştur.
49
5.
2014
Geri Kazanım Faaliyetleri
Bankacılık Kanunu’nun ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında
Kanun’un Fona tanımış olduğu yetkiler çerçevesinde yapılan takipler sonucunda, kamu
alacağının etkin bir şekilde tahsilinde çok önemli mesafeler kaydedilmiştir. Fonun 31.12.2014
tarihi itibarıyla çözümleme gelirlerinden sağladığı toplam tahsilat tutarı finansal gelirler dahil
22.139 milyon USD’ye ulaşmıştır. Bu tutarın 770 milyon USD’lik kısmı 2014 yılında
gerçekleşmiştir.
Çözümleme Gelirlerinin Yıllara Göre Dağılımı (milyon USD)
8.000
6.974
6.000
4.304
4.000
2.000
0
147 47
653 674 342 797
2.334
1.821
1.001
563
465 577 670 770
Yıllık Tahsilat Tutarları
25.000
22.500
20.000
17.500
15.000
12.500
10.000
7.500
5.000
2.500
0
Kümülatif Tahsilat
Tutarı
Yıllık tahsilat tutarları
Fonun bankalara aktarmış olduğu kaynakların geri kazanımını sağlamak üzere
çözümleme faaliyetlerinden elde edilen finansal gelirler dahil tahsilatlar yıllar itibarıyla Grafik
9’da gösterilmektedir.
Kümülatif Tahsilat Tutarı (sağ eksen)
Grafik 9: Çözümleme gelirlerinin yıllara göre dağılımı
2014 yılında sağlanan çözümleme faaliyet gelirlerinin 597 milyon USD’si takipli
alacaklardan, 127 milyon USD’si gayrimenkul ve menkullerden, 4 milyon USD’si iştiraklerden ve
21 milyon USD’si Fon bünyesindeki bankalardan oluşmaktadır. Ayrıca Fonun çözümleme faaliyet
rezervinin değerlemesinden sağladığı toplam finansal gelir 31.12.2014 tarihi itibarıyla 955
milyon USD’ye ulaşmış olup, bu tutarın 21 milyon USD’lik kısmı 2014 yılında gerçekleşmiştir.
Söz konusu tahsilat ve gelirlere ilişkin bilgiler Tablo 11’de yer almaktadır.
Çözümleme Gelirlerinin Dağılımı (milyon USD)1
31.12.2013
İtibarıyla
Kümülatif
Çözümleme Faaliyet Gelirleri (Brüt)2
- Takipli Alacaklardan Yapılan Tahsilatlar
- İştiraklerden Yapılan Tahsilatlar
- Gayrimenkul ve Menkullerden Yapılan Tahsilatlar3
- Fon Bünyesindeki Bankalardan Yapılan Tahsilatlar
(Fona devredilen+ Faaliyet izni kaldırılan)
-Diğer Tahsilat
Finansal Gelirler
Toplam
31.12.2014
İtibarıyla Kümülatif
2014 Yılı
20.435
749
21.184
15.979
707
971
597
4
127
16.576
711
1.098
2.522
21
2.543
256
-
256
934
21.369
21
770
955
22.139
Tablo 11: Çözümleme gelirlerinin dağılımı
1 Tabloda yer alan tutarlar TMSF’nin nakit olarak gerçekleştirdiği işlemler esas alınarak hesaplanmıştır. Henüz nakde
dönüşmemiş ayni tahsilatlara tablo içerisinde yer verilmemiştir. Bu durumda olan ayni tahsilat tutarı 2014 yılı sonu
itibarıyla 302,55 milyon USD’dir.
2 Çözümleme gelirlerinde brüt tahsilat tutarları dikkate alınmıştır. Tahsilatlardan yapılan iade, ödeme vb. işlemler
tutarlardan düşülmemiştir.
3 2014 yılında tahsil olunan Balkaner Grubu ile ilgili Bayramoğlu Gayrimenkulleri satış bedeli 90 milyon USD ve faiz
tutarı gayrimenkul ve menkullerden yapılan tasilat kalemi altında gösterilmiştir.
50
6.
2014
Fonun Takipli Alacaklarının Tahsiline İlişkin Faaliyetler
Fon, Bankacılık Kanunu’nun kendisine vermiş olduğu yetkiler çerçevesinde; faaliyet izni
kaldırılan veya temettü hariç ortaklık hakları kendisine devredilen bankaların kaynaklarının
istismar edilmesinden ve sigortaya tabi mevduat ve katılım fonunun eksik beyan edilmesinden
doğan alacaklar ile temlik almış olduğu alacaklar ve diğer alacakları sebebiyle takip ve tahsil
işlemlerini yürütmektedir. Fon alacaklarının takip ve tahsiline ilişkin esas ve usûlleri 07.01.2007
tarih ve 26396 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Alacaklarının
Takip ve Tahsiline İlişkin Esas ve Usuller Hakkında Yönetmelik” ile düzenlenmiştir.
Fon, kendisine devredilen bankaların çözümlenmesi kapsamında söz konusu
bankalardan ve diğer yollarla 2014 yılı sonu itibarıyla 208.103 adet ve 8,8 milyar TL tutarında
alacak dosyası devir ve temlik almıştır. Devir ve temlik alınan alacak dosyalarının 22 adedi 2014
yılına ait olup, tamamı bedelsiz alınmıştır.
Takipli alacaklardan 31.12.2014 tarihine kadar kümülatif sağlanan nakit tahsilat tutarı
brüt 16.576 milyon USD (Tablo 11) olmakla birlikte, söz konusu tahsilatlardan yapılan iade,
ödeme vs. tutarların düşülmesi ve borçlulardan yapılan ayni tahsilatların ilavesi neticesinde net
tahsilat tutarı 8.989,46 milyon USD olarak gerçekleşmiştir. Bu tutarın toplam 368,23 milyon
USD’lik kısmı hukuki süreçler ve mahsup işlemleri tamamlanıncaya kadar tevzi edilecek
hesaplara alınmıştır. Söz konusu tahsilat tutarlarına ilişkin detaylı bilgi Tablo 12’de yer
almaktadır.
TMSF’nin Takipli Alacaklarından 2014 Yılında Yapılan Nakdi ve Ayni Tahsilatlar (milyon USD) 1
2014 Yılı
Banka hakim ortaklarından/İştiraklerden
Kurumsal Alacak Dosyalarından
31.12.2014 İtibarıyla Kümülatif
138,91
7.355,24
10,37
1.139,83
Bireysel Alacak Dosyalarından
1,45
126,16
Tevzi Edilecek Hesaplarda Bekleyen Tahsilat2
176,47
368,23
Toplam
327,20
8.989,46
Tablo12: Fonun takipli alacaklarından 2014 yılında yapılan tahsilatlar
1 Tabloda
yer alan tutarların hesaplanmasında net tahsilat tutarları dikkate alınmıştır. Tahsilatlardan yapılan iade, ödeme
vb. işlemlerden kaynaklanan tutarlar tahsilatlardan düşülmüştür.
2 6183 sayılı Kanun ile Ticari ve İktisadi Bütünlük kapsamında yapılan satışlar neticesinde ve diğer yollarla Fon hesaplarına
yatırılan veya ayni olarak sağlanan, ancak hukuki süreçlerin kesinleşmesini müteakip ilgili gruplardan mahsup edilmesi
ve/veya diğer üçüncü şahıs, kamu kurum ve alacaklılarına ödenmesi muhtemel tahsilatlar ile diğer tahsilatlardan
oluşmaktadır. (2014 yılında tahsil edilerek tevzi hesaplara alınan 176,47 milyon USD’nin önemli kalemleri: 38,3 milyon
USD'lik kısmı Çukurova Grubu BMC TİB bedelinden kalan bakiye , 50,08 milyon USD'lik kısmı Balkaner Grubu ; 43,6 milyon
USD'lik kısmı Zeytinoğlu Grubu tarafından yürütülen Eston Şehir ve Eston Deniz Projeleri kapsamında, 17,2 milyon USD'lik
kısmı Demirel Grubu amme borçlularından, 7,02 milyon USD'lik kısmı ise EGS Grubu Denizli AVM TİB bedeli bakiye
bedelidir).
6.1.
Banka Hakim Ortaklarına İlişkin Alacaklar
Fon, devralmış olduğu hakim ortak alacakları ile hakim ortaklardan banka kaynaklarının
istismar edilmesinden kaynaklanan alacaklarını 2004 ve 6183 sayılı Kanunlar çerçevesinde
takipler yapılması, söz konusu hakim ortaklar ile protokoller veya FYYS'ler imzalanması ve
bankacılık mevzuatının Fona vermiş olduğu diğer yetkilerin kullanılması gibi yollarla tahsil
etmektedir.
Fon, banka hakim ortakları ile borç tutarı ve geri ödeme şartları üzerinde anlaşmalar
yapmakta ve kamu alacağının azami düzeyde tahsilini teminen önemli gelişmeler
kaydetmektedir. Bu çerçevede Fonun alacak ilişkisi içerisinde bulunduğu banka hakim ortakları
ile imzalanan protokollerin bir kısmı, ödenmek suretiyle kapanmaktadır. Hakim ortakların
51
2014
yükümlülüklerini yerine getirmemesi halinde ise temerrüde ilişkin yasal yetkiler
kullanılmaktadır. 31.12.2014 tarihi itibarıyla banka hakim ortaklarından elde edilen net tahsilat
tutarları Tablo 13’te yer almaktadır.
Banka Adı
Banka Hakim Ortaklarından Sağlanan Net Tahsilatlar
Net Tahsilat Tutarı
(milyon USD)1
Hakim Ortak Grubu
31.12.2014
2014 Yılı
İtibarıyla Toplam
Sitebank
Sürmeli Grubu
-
12,3
Yaşarbank
Yaşar Grubu
-
270,69
Kentbank
Süzer Grubu
-
188,16
Demirbank
Cıngıllı Grubu
-
103,43
Sümerbank
Garipoğlu Grubu
2,28
361,06
Pamukbank
Çukurova Grubu
26,41
2.235,86
İnterbank2
Çukurova Grubu
-
28,36
İnterbank
Çağlar Grubu
0,70
561,36
Bank Kapital
Ceylan Grubu
0,63
70,07
EGS Bank
EGS Grubu
8,52
79,08
TYT Bank
Lapis Grubu
-
3,43
Yurtbank9
Balkaner Grubu
42,97
275,13
Etibank3-4
Medya Grubu
-
955,62
Esbank
Zeytinoğlu Grubu
0,08
344,84
Bayındırbank5
Bayındır Grubu
0,97
61,09
Toprakbank
Toprak Grubu
-
395,44
Bank Ekspres
Korkmaz Yiğit Grubu
8,63
67,28
İktisat Bankası3
Erol Aksoy Grubu
7,89
220,63
İmar Bankası6
Uzan Grubu
38,34
928,31
Egebank
Demirel Grubu
1,41
176,71
Türkbank 7
TTB Munzam Vakfı
0,08
16,39
138,91
7.355,24
Toplam
Tablo 13: Banka hakim ortaklarından sağlanan net tahsilatlar
Tahsilat tutarları; gruplardan yapılan ayni ve nakdi tahsilatları ifade etmektedir. Tahsilatlardan yapılan iadeler tutarlardan
düşülmüştür.
2 İnterbank’ın Nergis Grubuna satışı sırasında Çukurova Grubu firmalarına edindirilen anaparası 249 milyon USD tutarındaki
banka kaynağı ile ilgili olarak Çukurova Grubundan yapılan tahsilat tutarını göstermektedir.
3 Grup şirketlerine yasal yükümlülüklerinin yerine getirilmesi amacıyla Fon tarafından kullandırılan kaynak tutarları toplam
tahsilat rakamlarından düşülmüştür (Erol Aksoy Grubu 17,82 milyon USD, Medya Grubu 6,97 milyon USD).
4 05.12.2007 tarihinde 1,1 milyar USD bedelle ihale edilen ATV-Sabah Ticari ve İktisadi Bütünlüğü’nün satış bedelinden Fon payı
çerçevesinde 682,79 milyon USD’lik tutar 2011 yılında Hazine Müsteşarlığına aktarılmış olup, Grubun tahsilat tutarlarına dahil
edilmiştir.
5 Grup firmalarına ait varlıklardan oluşturulan ve 25.09.2007 tarihinde ihale edilen Sagra Ticari ve İktisadi Bütünlüğü’nün satış
bedeli olan 77,05 milyon USD’nin 18 milyon USD’lik kısmı Fon payı çerçevesinde Hazine Müsteşarlığına aktarılmış olup, (2008
yılında 6 milyon USD, 2011 yılında 12 milyon USD) Grubun tahsilat tutarlarına dahil edilmiştir.
6 Uzan Grubuna ilişkin olarak yürütülen takip ve satışlar neticesinde sağlanan brüt tahsilat tutarı 7.497 ,83 milyon USD olup, bu
tutarın 6.556,33 milyon USD’lik kısmı üçüncü şahıslar ile kamu kurum ve kuruluşlarına aktarılmış; 13,19 milyon USD’lik kısmı
ise ihalenin feshi davalarının sonuçlanmasını müteakip oluşturulacak sıra cetveli kapsamında aktarılacaktır. Tabloda bakiye
tutara yer verilmiştir.
7 Türk Ticaret Bankası ve Tarişbank hakim ortaklarının Fon tarafından temlik alınmış herhangi bir nakit borcu
bulunmamaktadır. Tarişbank’ın gayrinakdi riskleri ile Türk Ticaret Bankası’nın iştiraklerinden kaynaklanan alacakların takibi
ise devam etmektedir.
1
Söz konusu hakim ortak grupları ile ilgili olarak 2014 yılı içerisinde yaşanan önemli gelişmeler
ve mevcut durum aşağıda sıralanmıştır:
Sitebank: Sürmeli Grubu ile imzalanan protokol ve peşin tahsilatlar çerçevesinde Gruptan olan
Fon alacakları 2005 yılında tasfiye edilmiştir.
52
2014
Yaşarbank: Yaşar Grubunun protokole konu nakit borcu, 2006 yılında nakden ve defaten tahsil
edilerek kapatılmıştır. Grubun gayri nakdi risklerinin izlenmesine devam edilmektedir.
Kentbank: Süzer Grubunun protokol kapsamındaki nakit borcu 2007 yılında nakden ve defaten
ödenmek suretiyle tasfiye edilmiş olup, gayri nakdi risklerinin izlenmesine devam edilmektedir.
Demirbank: Cıngıllı Grubunun Fona olan nakit borçları protokol kapsamında yapılan tahsilatlar
neticesinde 2007 yılında tasfiye edilmiştir.
Sümerbank: Fonun Garipoğlu Grubundan olan nakit alacakları 2010 yılı içerisinde imzalanan iki
ek protokol kapsamında tahsil edilmiştir. Gayri nakdi risklerinin izlenmesine devam edilen
Grubun Fona olan nakit borçlarının tahsilini takiben hisseleri Fon adına tescil edilen veya
temettü hariç ortaklık hakları ile yönetim ve denetimleri Fona devredilen Grup şirketleri iade
edilmiştir.
Efektifbank Off Shore Ltd.’nin mudileri tarafından açılan davalar sebebiyle Fon
tarafından ödenen tutarlar ile ilgili olarak Grup ile imzalanan protokol kapsamında 2014 yılında
2,28 milyon USD tutarında tahsilat sağlanmıştır. Halen tahsil edilmemiş olan off-shore ödemeleri
ile ilgili olarak ise protokol hükümleri çerçevesinde banka hakim ortağına gerekli bildirimler
yapılmıştır.
31.12.2014 tarihi itibarıyla Gruptan sağlanan toplam tahsilat tutarı 361,06 milyon
USD’dir.
Pamukbank: Fonun Çukurova Grubundan olan 31.01.2003 tarihli Ana Sözleşme konusu nakit
alacağı, 04.08.2004 tarihinde imzalanan Ek Sözleşme ile yeniden yapılandırılarak ödeme planına
bağlanmış ve 25.11.2005 tarihinde faiz ve diğer ferîleriyle birlikte tahsil edilmiştir.
Ana Sözleşmeye bağlı olarak; çözümü mahkeme sonucuna bırakılmış olan borçların Fona
ödenmesi ile diğer sorunların çözüme kavuşturulması hususlarını içeren ve 01.10.2007
tarihinde imzalanan Ek Protokolün 30.11.2012 tarihli taksit tutarı ile İnterbank’ın Nergis
Grubuna satışı sırasında Çukurova Grubu firmalarına edindirilen 249 milyon USD tutarındaki
banka kaynağının tahsili amacıyla Çukurova Grubu ile 15.05.2009 tarihinde imzalanan
protokolün 01.10.2012 tarihli taksit tutarı, her iki protokolde belirtilen ek süreler sonunda da
ödenmemiştir.
Temettü hariç ortaklık hakları ile yönetimi Fon tarafından devir alınan Çukurova
Grubuna dahil T Medya Yatırım Sanayi ve Ticaret A.Ş. (satıcı) ile Ciner Medya Yatırımları Sanayi
ve Ticaret A.Ş. (alıcı) arasında, Aks Televizyon Reklamcılık ve Filmcilik Sanayi ve Ticaret A.Ş.’nin
Show TV logosu ile faaliyet gösteren kanalı dahil olmak üzere Show logosu eklentili ve/veya
markalı diğer hissedarı olduğu şirketlerdeki hisselerinin ve/veya Show logosu eklentili ilgili
markalarının ve varlıklarının satışı ile ilgili imzalanan Hisse Alım Satım Sözleşmesine onay veren
Fon Kurulu kararı hakkında İstanbul 4’üncü İdare Mahkemesince verilen yürütmenin
durudurulması kararının yerine getirilmesini teminen, ilgili şirketlerin temettü hariç ortaklık
haklarıyla yönetimleri 30.05.2014 tarihinde Fon tarafından yeniden devralınmış, şirketlerin
mevcut yönetim kurulu üyeleri görevden alınarak yerlerine atama yapılmış, şirketler hakkında
başlatılmış olan icra takipleri kaldığı yerden devam ettirilmiş ve Aks Televizyon Reklamcılık ve
Filmcilik Sanayi ve Ticaret A.Ş. hakkında alınan ticari ve iktisadi bütünlük oluşturulmasına dair
karar ihya edilmiştir. Ancak Fonun yürütmenin durdurulmasına itirazı üzerine verilen İstanbul
Bölge İdare Mahkemesinin kararı doğrultusunda ilgili şirketler 17.07.2014 tarihinde Ciner
Grubuna iade edilmiştir.
53
2014
30.04.2014 ve 02.05.2014 tarihlerinde gerçekleştirilen açık artırma/pazarlık ihaleleri
neticesinde Es Mali Yatırım ve Danışmanlık A.Ş.’ye ihale edilen BMC Ticari ve İktisadi Bütünlük
ihale bedeli olan 751 milyon TL 15.08.2014 tarihinde Fon hesaplarına aktarılmıştır.
Ayrıca, Fonun onay ve muvafakat vermesi üzerine; Çukurova Grubu firmaları (satıcı) ile
Es Mali Yatırım ve Danışmanlık A.Ş. (alıcı) arasında, yönetimleri Fonda bulunan Çukurova
Grubuna mensup 11 medya şirketinin satışına ilişkin olarak 2013 yılında imzalanan Hisse Satım
Sözleşmesi gereğince alıcı ve satıcı arasında imzalanan Kapanış Mutabakatı çerçevesinde
hisseler 26.06.2014 tarihinde alıcıya devredilmiştir.
Temettü hariç ortaklık hakları ile yönetimi Fon tarafından devir alınan Krea İçerik
Hizmetleri ve Prodüksiyon A.Ş. ve Digital Platform Teknoloji Hizmetleri A.Ş. ile bu şirketlerle
bağlantılı 31 adet TV yayıncılık şirketi borçlandırılarak haklarında 6183 sayılı Kanun
kapsamında takip ve tahsil işlemlerine başlanılmış ve firmalar hakkında Digitürk Ticari ve
İktisadi Bütünlüğü oluşturulmuştur.
Diğer taraftan, mahkemeler nezdinde devam eden 2000 yılı temlik alacaklarına ilişkin
davaların sonlandırılmasının ve Çukurova Holding A.Ş. tarafından Fon aleyhine İstanbul 10’uncu
İdare Mahkemesinde açılmış idari davanın Fon lehine kesinleşmesinin sağlanması kaydıyla BMC
Ticari ve İktisadi Bütünlüğü ihale bedelinden; Fonun 01.10.2007 tarihli Ek Protokolden
kaynaklanan alacağının tahsiline, 6183 sayılı Kanun kapsamındaki takiplerinin
sonlandırılmasına ve Çukurova Grubunun T. İş Bankası A.Ş.’ye olan vadesi geçmiş borç taksidi ile
alacaklarının yeniden yapılandırılmasına dair 6552 sayılı Kanundan yararlanmak üzere Grup
Şirketlerinin vergi borçlarının ilk taksit tutarı olarak toplam 39 milyon USD ödenmesine karar
verilmiştir. Bu kapsamda Çukurova Grubunun borcuna mahsuben T. İş Bankası A.Ş.’ye
27,9 milyon USD ödenmiştir.
İnterbank’ın Nergis Grubuna satışı sırasında Çukurova Grubu firmalarına edindirilen
banka kaynağının tahsili amacıyla imzalanan 15.05.2009 tarihli protokol kapsamında Çukurova
Grubundan 31.12.2014 tarihi itibarıyla 28,36 milyon USD tahsil edilmiştir. 01.10.2007 tarihli Ek
Protokolden kaynaklanan alacaklara mahsuben BMC Ticari ve İktisadi Bütünlüğü ihale
bedelinden karşılanmak üzere Çukurova Grubundan 31.12.2014 tarihinde 26,41 milyon USD
tahsilat sağlanmış olup, borçlu Grup ile imzalanan protokoller kapsamında ve protokol öncesi
tahsilatlar ile gecikme faizleri de dahil olmak üzere yapılan toplam tahsilat tutarı 2.264,22
milyon USD’ye ulaşmıştır.
İnterbank: Çağlar Grubu ile protokolün yeniden yapılandırılmasına ilişkin görüşmeler
tamamlanarak 11.11.2010 tarihinde 440,43 milyon USD tutarında protokol imzalanmış ve
ödeme vadesi 01.07.2011 olarak belirlenmiştir. Ancak, Grup yükümlülüklerinin tamamını süresi
içerisinde yerine getirememiştir. Diğer taraftan Grubun borçlarının tahsil edilmesi amacıyla Toki
ile Fon arasında 23.02.2012 tarihli arsa karşılığı gelir paylaşımı yöntemini içeren bir protokol
imzalanmıştır. Bu kapsamda çalışmalar devam etmektedir.
Gruptan olan alacaklara ilişkin olarak 2014 yılında 697 bin USD tahsil edilmiş olup,
bankanın Fona devir tarihinden 31.12.2014 tarihine kadar Gruptan sağlanan toplam tahsilat
tutarı 561,36 milyon USD’ye ulaşmıştır.
Bank Kapital: Ceylan Grubu ile TMSF ve alacaklı diğer kuruluşlar arasında 02.05.2003 tarihinde
imzalanan FYYS’nin yürürlüğü devam etmektedir.
54
2014
2014 yılı içerisinde hakim ortak ve bağlantılı firmalardan 627 bin USD tahsilat sağlanmış
olup, 31.12.2014 tarihi itibarıyla toplam tahsilat 70,07 milyon USD’dir.
EGS Bank: EGS Grubu ile 08.06.2011 tarihinde imzalanan protokol kapsamında borçların tahsil
ve tasfiye işlemlerine devam edilmektedir.
2014 yılında EGS Grubu borçlularından 1 gerçek ve 1 tüzel kişi ile ek protokol
imzalanmıştır. Ekoten Tekstil Sanayi ve Ticaret A.Ş. ile yapılan ek protokol 23.12.2014 tarihinde
son taksit tutarı tahsil edilerek kapatılmış ve ibralaşma çalışmaları başlatılmıştır.
Gruptan, 8,52 milyon USD’lık kısmı 2014 yılında olmak üzere 31.12.2014 tarihi itibarıyla
toplam 79,08 milyon USD tahsil edilmiştir.
TYT Bank: Fon alacağının tahsiline yönelik olarak TYT Bank eski hakim ortağı Lapis Grubu ile
2007 yılında imzalanan protokoller kapsamında işlemlere devam edilmektedir.
Gruptan 31.12.2014 tarihi itibarıyla toplam 3,4 milyon USD tahsil edilmiştir.
Yurtbank: Yurtbank hakim ortağı Ali Avni Balkaner tarafından banka kaynağı aktarılan üçüncü
şahıs ve şirketlerle ilgili olarak 4389 sayılı Bankalar Kanunu’nun 15’inci maddesinin 7-b bendi
ve 5411 sayılı Bankacılık Kanunu’nun 134’üncü maddesi çerçevesinde ilgili şahıs ve şirketlere
yapılan takip ve tahsilatlar devam etmektedir.
Balkaner Grubu taşınmazları arasında yer alan ve 2013 yılında satışı gerçekleşen
Manavgat taşınmazının 15 milyon USD’lik satış bedeliyle ilgili sıra cetveli tamamlanmış olup,
masraf ve diğer giderlerin düşülmesi sonucunda 14,86 milyon USD ve yine 2013 yılında 12,5
milyon TL (5,6 milyon USD) bedel ile satılan Hattat Villası taşınmazının sıra cetveli
tamamlandıktan sonra nema bedeli ile birlikte olmak üzere toplam 6,2 milyon USD Grup
borcundan mahsup edilmiş ve Grubun kümülatif tahsilatına ilave edilmiştir.
Diğer taraftan 2014 yılında 90 milyon USD’ye satışı yapılan Bayramoğlu Ticari ve İktisadi
Bütünlüğü bakiye satış tutarından, daha önceden borçtan mahsup edilen tutar düşüldükten
sonra kalan 42 milyon USD ile birlikte Gruptan 2014 yılında 42,97 milyon USD tahsilat
sağlanmıştır.
Halen hakim ortak protokolü kapsamındaki borçlulardan takip ve tahsil işlemlerine
devam edilmekte olup, Balkaner Grubu ve bağlantılı üçüncü şahıs borçlularından 31.12.2014
tarihine kadar 275,13 milyon USD tahsilat sağlanmıştır.
Etibank: Fonun Medya Grubundan olan alacaklarının tahsilini teminen çalışmalar devam
etmektedir. Medya Grubu ve bağlantılı üçüncü şahıs borçlularından 31.12.2014 tarihi itibarıyla
sağlanan toplam tahsilat 955,62 milyon USD’dir.
Diğer taraftan, Medya Grubunun sorumlu tutulduğu bazı borç kalemlerine ilişkin olarak
daha önce tahsil edilen 33,85 milyon USD’lik tahsilat ise kurumsal alacak tahsilatları içinde
izlenmektedir.
Esbank: Zeytinoğlu Grubunun Fona olan borçlarının tasfiyesi amacıyla takip ve tahsil
işlemlerine devam edilmektedir.
Eston İnşaat Yatırım A.Ş. ve uhdesinde bulunan Eston Şehir Projesinin satışı kapsamında
şirket hissedarları ile PLT İnşaat Gayrimenkul Yatırım Turizm Ticaret A.Ş. arasında imzalanan
10.07.2014 tarihli Pay ve Varlık Alım ve Satım Sözleşmesine Fon tarafından muvafakat edilmiş
55
2014
olup, satışa konu şirketin Fon uhdesindeki temettü hariç ortaklık hakları ile yönetimi alıcıya
devredilmiştir.
Ayrıca, Eston Yapı A.Ş. ve Çatı İnşaat A.Ş.’nin şirket ortaklık paylarının satış ve devrine
ilişkin olarak şirket hissedarları ile SDF Emlak Enerji İnşaat A.Ş. arasında imzalanan 25.12.2014
tarihli Pay Alım ve Satım Sözleşmesine Fon tarafından muvafakat edilmiş olup, satışa konu
şirketin Fon uhdesindeki temettü hariç ortaklık hakları ile yönetimi alıcıya devredilmiştir.
Diğer taraftan, Zeytinoğlu Grubunun Fona olan borçlarına ilişkin olarak 2014 yılında 82
bin USD tahsil edilmiş olup, Gruptan ve Fon iştiraki şirketlerden 31.12.2014 tarihi itibarıyla
sağlanan toplam tahsilat tutarı 344,84 milyon USD’dir.
Bayındırbank: Bayındır Grubu ile Fon ve diğer alacaklı 16 banka ve finans kuruluşu arasında
25.10.2002 tarihinde imzalanan FYYS sorunlu hale gelmiş olup, Fon Kurulunun 27.12.2012
tarihli kararıyla Grup hakkında temerrüt hükümlerinin uygulanmasına karar verilmiştir. Fon
Kurulu kararına istinaden 6183 sayılı Kanun kapsamında borçlular ve kanuni temsilciler
hakkında yasal takip işlemleri devam etmektedir.
5411 sayılı Bankacılık Kanunu hükümleri çerçevesinde; Bayındır İnşaat Turizm Ticaret
ve Sanayi A.Ş. ve Bakara İlaç ve Tıbbi Malzeme Pazarlama Dış Ticaret A.Ş. firmalarının temettü
hariç ortaklık haklarıyla yönetimi Fon tarafından devir alınmıştır. Yönetimi devir alınan Bakara
İlaç ve Tıbbi Malzeme Pazarlama Dış Ticaret A.Ş. firma ortaklarıyla ile Fon arasında protokol
imzalanmıştır.
2014 yılında Bayındır Grubuyla bağlantılı firmalardan toplam 966,7 bin USD tahsilat
sağlanmış olup, 31.12.2014 itibarıyla Gruptan sağlanan toplam tahsilat tutarı 61,09 milyon
USD’dir.
Toprakbank: Toprak Grubu ile TMSF arasında 08.06.2012 tarihinde ikinci ek protokol
imzalanmıştır. Söz konusu protokol, 18.04.2004 tarihli ana protokol ve 06.02.2008 tarihli birinci
ek protokole ilave olarak imzalanmış olup, bu protokollerde belirlenen borçlar ile bu
protokollerden sonra ortaya çıkan kaynak aktarımı ve diğer borçların tasfiyesi sağlanmıştır.
Toprak Grubu şirketlerinin Toprak Center’ı kullanımlarından doğan kiralar ile ilgili
olarak 11.09.2014 tarihinde 1,99 milyon TL’lik üçüncü Ek Protokol imzalanmıştır.
Bankanın Fona devir tarihinden 31.12.2014 tarihine kadar Gruptan sağlanan toplam
tahsilat tutarı 395,44 milyon USD’ye ulaşmıştır.
Bank Ekspres: Grupla bağlantılı üçüncü şahıslardan sulh yoluyla 2014 yılında 1,02 milyon USD
ayni, 7,61 milyon USD nakdi olmak üzere toplam 8,63 milyon USD tutarında tahsilat sağlanmış
olup, bankanın Fona devir tarihinden 31.12.2014 tarihine kadar Gruptan yapılan toplam tahsilat
tutarı 67,28 milyon USD’ye ulaşmıştır.
İktisat Bankası: Fon Kurulunun 28.02.2013 tarihli kararı ile 6183 sayılı Kanunun mükerrer
35’inci maddesi kapsamında takip ve tahsil işlemi yapılmasına karar verildiğinden kararda bahsi
geçen borçlularla ilgili olarak yasal takip işlemleri gerçekleştirilmiştir.
2014 yılı içinde sağlanan 7,89 milyon USD’lik tahsilatlarla birlikte toplam tahsilat tutarı
220,63 milyon USD’ye ulaşmıştır.
56
2014
İmar Bankası: 6183 sayılı Kanun hükümleri uyarınca haczedilen mal, hak ve varlıkların 6183
sayılı Kanun hükümleri ile mülga 4389 sayılı Bankalar Kanunu’nun 5354 sayılı Kanun ile değişik
15’inci maddesi hükümleri çerçevesinde takip ve tahsilat işlemlerine devam edilmiştir.
31.12.2014 tarihi itibarıyla Gruptan sağlanan brüt tahsilat 7.497 milyon USD olup, söz
konusu tutardan 5472 sayılı Bankacılık Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile
değişik 5411 sayılı Bankacılık Kanunu 134’üncü maddesinin 5’inci fıkrası ile geçici 24’üncü
maddesi hükümleri uyarınca toplam 6.556 milyon USD üçüncü şahıslar ile kamu kurum ve
kuruluşlarına aktarılmıştır. Ayrıca tevzi hesaplarda izlenen 13,19 milyon USD’lik tahsilat
muhtelif itirazlara bağlı davaların sonuçlanmasını müteakip oluşturulacak sıra cetvelleri
kapsamında paylaştırılacaktır.
Uzan Grubundan 2014 yılında 38,34 milyon USD tahsilat sağlanmış olup, Gruptan Fona
olan borçları ile ilgili yapılan net tahsilat tutarı 928,31 milyon USD’ye ulaşmıştır.
Egebank: Egebank A.Ş.’nin hakim ortağı olan Demirel Grubunun Fona temlik edilen borçlarına
ilişkin olarak gerek hakim ortak grubu gerekse banka kaynağını edinen/edindiren gerçek ve
tüzel kişiler hakkında takip ve tahsil süreçleri devam etmektedir.
Gruptan 1,41 milyon USD’si
tahsilat sağlanmıştır.
2014 yılında olmak üzere toplam 176,71 milyon USD
Türk Ticaret Bankası: Türkbank iştiraki olan Tasfiye Halinde Ticaret Factoring Hizmetleri
A.Ş.’den devir ve temlik alınan borçların tahsil ve tasfiyesine yönelik işlemlere devam
edilmektedir.
Gruptan 2014 yılında 76 bin USD tahsilat sağlanmış olup, bankanın Fona devir
tarihinden itibaren elde edilen tahsilat tutarı 16,39 milyon USD’ye ulaşmıştır.
6.2.
6183 Sayılı Kanun Kapsamında Yapılan İşlemler
Kamu idarelerine, kanun kapsamında yer alan alacaklarının tahsili açısından, tahsil
sürecini hızlandırıcı ve etkinleştirici bir takım yetkiler tanıyan 6183 sayılı Kanunu uygulama
yetkisi, mülga 4389 sayılı Bankalar Kanunu’nun 15’inci maddesi ve 5411 sayılı Bankacılık
Kanunu’nun 132’nci maddesi ile Fona da tanınmıştır. Fon alacaklarının takip ve tahsilini teminen
6183 sayılı Kanun hükümleri uyarınca takip işlemleri yapılabilmekte ve amme borçlusu gerçek
ve tüzel kişilere ait mal, hak ve varlıklar bu Kanun hükümleri uyarınca haczedilerek
satılabilmektedir.
2014 yılında 6183 sayılı Kanun kapsamında satışı gerçekleştirilen gayrimenkul ve
menkullere ilişkin bilgiler sırasıyla Tablo 14 ve 15’te verilmiştir.
57
2014
6183 Sayılı Kanun Kapsamında Satışı Gerçekleştirilen Gayrimenkuller
Hakim Ortak Grubu
Adedi
Muhammen Bedeli (TL)
Satış Bedeli (TL)
Bayındır Grubu
6
6.423.600
5.202.000
Demirel Grubu
1
210.000
180.000
Erol Aksoy Grubu
4
6.785.062
7.677.000
Balkaner Grubu
1
31.582.000
31.582.000
Toprak Grubu
1
1.150.000
1.705.000
Kurumsal
8
1.503.676
1.522.000
47.654.338
47.868.000
Toplam
21
Tablo 14: 6183 sayılı Kanun kapsamında satışı gerçekleştirilen gayrimenkuller
6183 Sayılı Kanun Kapsamında Satışı Gerçekleştirilen Menkuller
Hakim Ortak Grubu
Adedi
Muhammen Bedeli (TL)
Satış Bedeli (TL)
Cinsi
Erol Aksoy Grubu
6
104.000
99.000
Uzan Grubu
1
1.750
1.320
Zeytinoğlu Grubu
1
23.000
21.700
Araç
77 kalem muhtelif
eşya
Araç
EGS Grubu
1
17.382
17.382
Şirket Hissesi
Balkaner Grubu
1
10.000
9.100
Araç
Çağlar Grubu
58
539.250
566.550
Araç
Çukurova Grubu
17
588.500
583.000
Araç
Prestij Grubu
1
10.000
8.000
Araç
Kurumsal
10
534.244
2.200.480
Toplam
96
1.828.126
3.506.532
Araç/Hisse
Tablo 15: 6183 sayılı Kanun kapsamında satışı gerçekleştirilen menkuller
6.3.
Kurumsal ve Bireysel Alacaklar
Ocak-Aralık 2014 döneminde Fon nezdinde kurumsal kredi alacakları ile ilgili olarak
2,47 milyon USD tahsil edilmiştir. RCT Varlık Yönetim A.Ş.’ye İkinci Alacak Satış İhalesi
kapsamında fiziki devir, teslim ve alacak temlik işlemleri gerçekleştirilen alacak dosyaları ile
ilgili olarak ise 7,90 milyon USD tahsil edilmiş ve toplam tahsilat tutarı 10,37 milyon USD olarak
gerçekleşmiştir.
2014 yılında bireysel kredi alacaklarından sağlanan toplam tahsilat tutarı 1,45 milyon
USD olup, dönem içerisinde 2.619 adet dosyaya ilişkin alacağın sona ermesi ile birlikte tasfiye
edilen dosya adedi toplam 163.054’e ulaşmıştır.
6.4.
Ticari ve İktisadi Bütünlükler
Fon, Bankacılık Kanunu çerçevesinde ve 6183 sayılı Kanun hükümleri uyarınca haczettiği
gerçek ve tüzel kişilere ait mal, hak ve varlıkların tamamını veya bir kısmını ticari ve iktisadi
bütünlük oluşturmak suretiyle satabilmektedir. Böylece Fon, satışa konu olan ticari işletmelerin
faaliyetlerini devam ettirmesini ve yüksek değerle alıcı bulmasını sağlamaktadır. Bankacılık
Kanunu gereğince gerçek ve tüzel kişilere ait varlıkların ticari ve iktisadi bütünlük kapsamında
veya ayrı ayrı cebri icra yoluyla satış bedellerinden, söz konusu kişilerin devlete ve sosyal
58
2014
güvenlik kuruluşlarına olan borçları ile Hazine payı borçları ödendikten sonra kalan kısım
kişilerin diğer kamu kurum ve kuruluşları ile üst kurullara olan borçlarına garameten taksim
edilerek ödenmektedir. Bu kapsamda 2014 yılı içerisinde ticari ve iktisadi bütünlüklere ilişkin
kaydedilen önemli gelişmeler şu şekildedir;

08.02.2013 tarihinde Maslak Otomotiv Sanayi ve Ticaret A.Ş.’ye satılan Ataşehir
Gayrimenkulleri Ticari İktisadi Bütünlüğünün 90 milyon USD’lik satış bedelinin 55
milyon USD’lik kısmı 2013 yılında tahsil edilmiş olup, kalan 35 milyon USD 08.07.2014
tarihinde tahsil edilmiştir.

Fon Kurulunun 12.06.2014 tarihli kararı gereğince Digitürk’ün mevcut faaliyetlerini
gerçekleştirmesini sağlayan Çukurova grubu şirketlerinden 31 medya şirketinin 6183
sayılı Kanun kapsamında Fonca haczedilen mal, hak ve varlıkları bir araya getirilerek
Digitürk Ticari ve İktisadi Bütünlüğü oluşturulmuştur.

Fon Kurulunun 13.11.2014 tarihli kararı ile Aksoy Grubu Şirketlerinden Avrupa ve
Amerika Holding A.Ş. ve Edatur Turizm A.Ş.’ye ait Atlas Yayıncılık Yapımcılık ve
Reklamcılık A.Ş. ve Eksen Yayıncılık Dağıtım Pazarlama ve Dış Ticaret A.Ş.’de bulunan ve
6183 sayılı Kanun kapsamında haczedilen hisseler bir araya getirilerek Aksoy
Prodüksiyon Yapımcılık Teknik Hizmetler Ticari ve İktisadi Bütünlüğü oluşturulmuştur.

Fon Kurulunun 18.12.2014 tarihli kararları ile Adabank Ticari ve İktisadi Bütünlüğü
oluşturulmasına ve 77,5 milyon USD muhammen bedelle satışa çıkarılmasına karar
verilmiş olup, satış ilanı 25.12.2014 tarih ve 29216 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak
satış süreci başlamıştır. Ancak Fon Kurulunun 28.01.2015 tarihli kararı ile Adabank TİB
ihale tarihi 31.03.2015 tarihine ertelenmiş ve erteleme ilanı 02.02.2015 tarih ve 29255
sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

Denizli Alışveriş Merkezi Ticari ve İktisadi Bütünlüğü’nün ihale bedelinin son taksit
bedeli olan 7,03 milyon USD’nin 07.07.2014 tarihinde ödenmesiyle birlikte ihale
bedelinin tamamı tahsil edilmiştir.

Fon Kurulunun 07.11.2014 tarihli kararı ile Yeşim Tekstil Sanayi ve Ticaret A.Ş.’ye ait
olup, 6183 sayılı Kanun kapsamında haczedilen menkuller, gayrimenkuller, markalar ve
internet alan adı bir araya getirilerek Yeşim Tekstil Makinaları Ticari ve İktisadi
Bütünlüğü oluşturulmuştur.

Viva TV Radyo Viva Ticari ve İktisadi Bütünlüğü sıra cetvelinde SGK alacağı tadil edilmiş
olup, tadil edilen sıra cetveli 11.06.2014 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
2014 yılında satışı onaylanan ticari ve iktisadi bütünlüklere ilişkin detaylı bilgiler Tablo
16’da yer almaktadır.
2014 Yılında Satışı Onaylanan Ticari ve İktisadi Bütünlükler
Adı
BMC
Hakim Ortak
Grubu
İhale Tarihi
Çukurova
30.04.2014/
02.05.2014
Muhammen
Bedeli (TL)
985.000.000
Alıcının Unvanı
Es Mali Yatırım ve
Danışmanlık A.Ş.
İhale Bedeli
(TL)
Açıklama
751.000.000
Satış bedeli 2014
yılında tahsil edilerek
devir ve teslim
anlaşması
imzalanmıştır.
Tablo 16: Satışı onaylanan ticari ve iktisadi bütünlükler
59
2014
7. İştiraklere İlişkin Faaliyetler
Fona devredilen bankalardan ve Fona borçlu gruplardan 31.12.2014 tarihi itibarıyla
toplam 197 adet iştirak Fon portföyüne alınmıştır. Ayrıca Fonun, Bankacılık Kanunu’nun
143’üncü maddesinin verdiği yetki çerçevesinde edindiği ve sonraki yıllarda aldığı hisseler
neticesinde; RCT Varlık Yönetim A.Ş.’de % 100 oranında hissesi bulunmaktadır.
Fon portföyüne alınan 198 iştirakin 31.12.2014 tarihi itibarıyla durumu Grafik 10’da yer
almaktadır. Halen Fon portföyünde 25 iştirak ve bağlı ortaklık bulunmaktadır.
İştiraklerin 31.12.2014 İtibarıyla Durumu (adet)
25
14
6
139
14
Hisse devri gerçekleştirilen
Sicilden terkin edilen
Mevcut
Tasfiye edilen
Tasfiye halinde
Grafik 10: İştiraklerin 31.12.2014 itibarıyla durumu
Fon tarafından devralınan iştiraklerden 31.12.2014 tarihi itibarıyla 139 adedi toplam
946,30 milyon USD bedelle devredilmiştir. 2014 yılında hisse devri tamamlanan 1 adet iştirake
ilişkin bilgiler Tablo 17’de yer almaktadır.
2014 Yılında Hisse Devri Gerçekleştirilen İştirakler
İştirak Adı
Alıcının Unvanı
TMSF Hisse
Oranı
Toplam Satış
Bedeli
EGS Holding A.Ş.
% 95,7
1 TL
Sakarya İpekyolu Vadisi Serbest Bölge
Kurucu ve İşleticisi A.Ş.
Tablo 17: Hisse devri gerçekleştirilen iştirakler
Ayrıca, Fon iştiraklerinden Hidrojen Peroksit Sanayi ve Ticaret A.Ş.’de Fonun sahibi
olduğu 3.302.800.-TL nominal değerli (3.302.800 adet) hisseden 3.302.799.-TL nominal değerli
hissenin devri 2011 yılında gerçekleştirilmiş olup, kalan 1 adet ve 1.-TL nominal değerli hissenin
devri 24.12.2014 tarihi itibarıyla tamamlanmıştır.
8.
Gayrimenkul ve Menkullere İlişkin Faaliyetler
2014 yılında Fon alacaklarına mahsuben alınan 88 adet gayrimenkulün ilave edilmesi
neticesinde Fon tarafından 31.12.2014 tarihi itibarıyla devralınan gayrimenkul sayısı toplam
5.972 adede ulaşmıştır. Söz konusu gayrimenkullerin 31.12.2014 tarihi itibarıyla durumu Grafik
11’de yer almaktadır.
60
2014
Devralınan Gayrimenkullerin
31.12.2014 İtibarıyla Durumu
293
5.679
Satılan/İade Edilen
Kalan
Grafik 11: Devralınan gayrimenkullerin 31.12.2014 itibarıyla durumu
Fon gayrimenkul portföyünde bulunan gayrimenkullerden 39 adedinin satış/iade
yoluyla çıkışı 2014 yılında gerçekleştirilmiştir. Söz konusu 39 gayrimenkulden; kayıtlı değerleri
toplamı 39,05 milyon TL olan 26 adedi 48,7 milyon TL, kayıtlı değerleri toplamı 85,25 milyon TL
olan 13 adedi 90 milyon USD bedelle satılmıştır.
9.
Fonun Taraf Olduğu Davalar
TMSF’nin taraf olduğu dava ve takipler genel olarak 5 ana grupta takip edilmektedir.
Dava ve takiplere ilişkin genel bilgiler ile 31.12.2014 tarihi itibarıyla dava ve takiplerin
durumları şu şekildedir:
9.1.
Banka Hakim Ortakları/Yöneticileri ile İlgili Dava ve Takipler
Fon tarafından, hisseleri Fona intikal eden bankaların eski hakim ortak ve yöneticileri
aleyhine;

Banka kaynaklarını bankanın emin şekilde çalışmasını tehlikeye düşürecek biçimde
doğrudan veya dolaylı olarak kendi lehlerine kullanmaları nedeniyle açılmış olan iade ve
tazmin davaları,

Kanunun ve ana sözleşmenin kendilerine yüklediği görevleri yerine getirmeyerek,
gerçeğe aykırı bilanço, kar ve zarar cetveli düzenleyerek ve bankacılık ilke ve
teamüllerine aykırı davranışlarla usulsüz kredi kullandırarak bankayı zarara uğratmaları
nedeniyle açılan mali sorumluluk davaları,

Kanuna aykırı karar ve işlemleri ile bankanın Fona devrolmasına neden olmaları
sebebiyle, bankaya verdikleri zararla sınırlı olarak açılmış bulunan şahsi iflas davaları,

Hakim ortaklardan olan alacakların ve/veya hakim ortak dışı kurumsal kredi
alacaklarının takip ve tahsili talebi ile İcra ve İflas Kanunu uyarınca yürütülen takiplere
yapılan itirazların kaldırılması talebi ile açılan itirazın iptali davaları,

Banka eski hakim ortakları ile yöneticileri aleyhine Türk Ceza Kanunu ve Bankalar
Kanunu’nun ilgili hükümleri çerçevesinde yapılan suç duyuruları üzerine açılan ceza
davaları
takip edilmektedir.
61
2014
Ayrıca, Fonun tesis ettiği işlemlere karşı söz konusu bankaların eski hakim ortak ve
yöneticileri ile diğer ilgililer tarafından Fon aleyhine idari davalar açılmıştır.
Dava ve icra takiplerinin 31.12.2014 tarihi itibarıyla durumu Tablo 18 ve 19’da yer
almaktadır.
Banka Hakim Ortakları/Yöneticileri ile İlgili Davalar
Dava Sayısı
Dava Tutarı (TL)1
Fon Tarafından Açılan Davalar
666
38.817.439.233
Fona Karşı Açılan Davalar
329
41.638.980
1.112
18.865.803
82
0
2.189
38.877.944.016
6183 Sayılı Kanun Çerçevesinde Açılan Davalar
Ceza Davaları
Toplam
Tablo 18: Banka hakim ortakları/ yöneticileri ile ilgili davalar
Davaya konu tutarlar olup, fazlaya ilişkin saklı tutulan haklar ve faiz tutarları dahil edilmemiştir. Tutarların
TL karşılıklarının hesaplanmasında 31.12.2014 tarihinde geçerli TCMB döviz alış kurları kullanılmıştır.
Banka Hakim Ortakları/Yöneticileri ile İlgili İcra Takipleri
Takip Sayısı
Fon Tarafından Açılan İcra Takipleri
Fona Karşı Açılan İcra Takipleri
Toplam
Takip Tutarı (TL)1
33
659.497.018
1
28.101
34
659.525.119
Tablo 19: Banka hakim ortakları/yöneticileri ile ilgili icra takipleri
1
9.2.
Takibe konu tutarlar olup, fazlaya ilişkin saklı tutulan haklar ve faiz tutarları dahil edilmemiştir.
Tutarların TL karşılıklarının hesaplanmasında 31.12.2014 tarihinde geçerli TCMB döviz alış kurları
kullanılmıştır.
Uluslararası Dava ve Takipler
Fonun faaliyet alanı ile bağlantılı dava ve işlerle ilgili olarak; uluslararası düzeyde de
dosya takibi yapılmakta olup, Fona borçlu hakim ortaklar ve diğer borçlular hakkında takip
işlemleri yürütülmektedir.
31.12.2014 tarihi itibarıyla TMSF tarafından takibi yapılan veya koordinasyonu sağlanan
uluslararası dava ve takiplere ilişkin bilgiler Tablo 20’de yer almaktadır.
Uluslararası Dava ve Takipler
Dava/Takip
Sayısı
Fon / Yönetimi Devralınan Şirketler Tarafından Açılan
Dava/Takip
Tutarı (USD)1
7
71.962.000
Fon / T.C. Aleyhine Açılan
18
16.668.000
Toplam
25
88.630.000
Tablo 20: Uluslararası dava ve takipler
1
62
Takibe konu tutarlar olup, fazlaya ilişkin saklı tutulan haklar ve faiz tutarları dahil edilmemiştir.
Tutarların TL karşılıklarının hesaplanmasında 31.12.2014 tarihinde geçerli TCMB döviz alış kurları
kullanılmıştır.
9.3.
2014
Kurumsal Kredilerle İlgili Dava ve Takipler
Genel kredi sözleşmesine istinaden kullandırılmış ve TMSF tarafından devir ve temlik
alınmış ticari kredilerden kaynaklanan ve 2004 sayılı Kanun kapsamında takibe konu
edilmiş/edilmemiş bütün dosyalar bu kapsamda yer almaktadır.
Kurumsal Krediler ile İlgili Davalar
Dava Sayısı
Dava Tutarı (TL)1
98
180.543.955
129
186.204.478
6183 Sayılı Kanun Çerçevesinde Açılan Davalar
286
1.310.855
-
-
513
368.059.289
Ceza Davaları
Toplam
Tablo 21: Kurumsal krediler ile ilgili davalar
1 Davaya
konu tutarlar olup, fazlaya ilişkin saklı tutulan haklar ve faiz tutarları dahil edilmemiştir. Tutarların
9.4.
Bireysel Kredilerle İlgili Dava ve Takipler
Bireysel kredi sözleşmesine istinaden kullandırılmış ve TMSF tarafından devir ve temlik
alınmış konut, zirai, oto, tüketici kredileri, kredili mevduat hesabı ve kredi kartları risklerinden
kaynaklanan davalar bu kapsamdadır.
Devir ve temlik alınan dosya sayısı 189.144 adet olup, yapılan takipler ve kampanyalar
neticesinde kalan 26.090 adet dosyanın takibine devam edilmektedir.
9.5.
Kredi Dışı Davalar
Fona devredilen bankaların kredi işlemleri dışında kalan hususlarda Fon aleyhine
açılmış olan davalar ile yönetim ve denetimleri Fona intikal eden bankaların leh veya aleyhine
açılan;

Alacak davaları (off-shore hesaplarından kaynaklanan mali sorumluluk ve rücu
davaları, gayrimenkul mülkiyetinden kaynaklanan kira, ecrimisil vb. alacaklar),

İş davaları (kıdem-ihbar tazminatı, izin alacağı, fazla mesai, işe iade, eğitim gideri, cezai
şart vb. alacaklar),

Gayrimenkul davaları (tapu iptali ve tescil, paydaşlığın giderilmesi, müdahalenin men’i,
tahliye, kira alacağı, tespit, MASAK tedbirlerinin kaldırılması vb.),

İdari davalar (idari işlemin iptali, ödeme emri, vergi ve harç iptali vb.),

Ceza davaları (personelin görevi kötüye kullanması, emniyeti suistimal, zimmet vb.
fiillerden kaynaklanan davalar, idari para cezası ve trafik cezalarının iptali vb.),

Diğer davalar (şikayet, itirazın iptali, menfi tespit, tasarrufun iptali, istirdat vb.) bu
kapsamda yer almaktadır.
Kredi dışı dava ve icra takiplerinin 31.12.2014 tarihi itibarıyla durumu Tablo 22 ve 23’te
yer almaktadır.
63
2014
Kredi Dışı Davalar
Dava Sayısı
Dava Tutarı (TL)1
954
1.216.844.132
3.062
1.122.024.448
Toplam
4.016
2.338.868.580
Tablo 22: Kredi dışı davalar
1 Davaya
konu tutarlar olup fazlaya ilişkin saklı tutulan haklar ve faiz tutarları dahil edilmemiştir. Tutarların
Kredi Dışı İcra Takipleri
Takip Sayısı
Takip Tutarı (TL)1
78
23.989.820
Fona Karşı Açılan İcra Takipleri
413
785.714
Toplam
491
24.775.534
Fon Tarafından Açılan İcra Takipleri
Tablo 23: Kredi dışı icra takipleri
1
64
Takibe konu tutarlar olup, fazlaya ilişkin saklı tutulan haklar ve faiz tutarları dahil edilmemiştir. Tutarların
IV
FİNANSAL
TABLOLAR
65
2014
IV-FİNANSAL TABLOLAR
1-TMSF Mali Tabloları
2- Mali Tabloların Denetimi
3- 31.12.2014 Tarihinde Sona Eren Hesap Dönemine Ait Bağımsız Denetim
Raporu
4- Uygulanan Muhasebe Prensipleri ve Mali Tablolara İlişkin Açıklamalar
5- Mevduat Sigortacılığı Rezervinin Yönetimi
6- Mevduat Sigortacılığı Risk Yönetim Politikaları
66
1.
2014
TMSF Mali Tabloları
Fonun muhasebe kayıtları, 08.03.2005 tarihli Fon Kurulu Kararı ile yürürlüğe giren “TMSF
Muhasebe Yönergesi” ve 18.09.2003 tarihli Fon Yönetim Kurulu Kararı ile yürürlüğe giren “TMSF
Hesap Planı ve Açıklaması”nda belirtilen muhasebe prensipleri çerçevesinde tutulmaktadır.
Fonun bilanço ve gelir tablosu Hesap Planında yer alan tip bilanço ve gelir tablosuna uygun olarak
düzenlenmektedir. Dönem sonu mali tablolarına ilave olarak Mart, Haziran ve Eylül ay sonları
itibarıyla düzenlenen ara dönem mali tabloları dönemi izleyen 45 gün içinde Fon Kurulunun
bilgisine sunulmakta ve Fonun internet sitesinde yayımlanmaktadır.
2.
Mali Tabloların Denetimi
Bankacılık Kanunu’nun 124’üncü maddesi gereğince, Fonun yıllık gider hesapları ile
harcamaları Sayıştay tarafından incelenmektedir. Ayrıca, Fonun yıllık hesapları bir bağımsız
denetim şirketince de denetlenerek bağımsız denetim raporu faaliyet raporu içinde derc edilerek
yayımlanmaktadır. Fonun yıllık bilanço ve gelir tablosunun Türkiye’de faaliyette bulunan yetkili
bir bağımsız denetim kuruluşuna onaylattırılacağı TMSF Muhasebe Yönergesi ile de hükme
bağlanmıştır.
Fon, faaliyetlerine ilişkin olarak her yılın Mart ayı sonuna kadar bir önceki yıla ait
kararları, yaptığı düzenlemeler ile bunların ekonomik ve sosyal etkilerini analiz eden bir faaliyet
raporu hazırlamaktadır. Söz konusu yıllık faaliyet raporu, mali tablolar ve bütçe kesin hesabı ile
birlikte Türkiye Büyük Millet Meclisine sunulmakta, kesin hesabın bir örneği ise Maliye
Bakanlığına gönderilmektedir.
Diğer taraftan, 03.12.2010 tarih ve 6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun ilgili hükümleri
gereğince TMSF hesapları Sayıştay Başkanlığı’nın denetimi kapsamına alınmıştır. Söz konusu
Kanun uyarınca 2011 2012 ve 2013 dönemine ilişkin hesaplar Sayıştay Başkanlığı tarafından
incelenmiş olup, 2014 dönemine ilişkin hesapların incelenmesine devam edilmektedir.
Ayrıca, 5787 sayılı “Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında
Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”un çerçeve 18’inci maddesinde yer alan Geçici 17’nci
maddesi gereğince, Hazine Müsteşarlığı tarafından hazırlanan “Tasarruf Mevduatı Sigorta
Fonunun Nakit Fazlasının Hazine Müsteşarlığı Hesaplarına Aktarılmasına İlişkin Usul ve
Esaslar”ın 3’üncü maddesinin birinci fıkrasında “... Müsteşarlığa yapılan ödemelerin bu Usul ve
Esaslar dahilinde yapıldığını da ihtiva eden bağımsız denetim raporunu her yıl Müsteşarlığa
sunar.” hükmü yer almaktadır.
Bu kapsamda, 31.12.2014 tarihli mali tablolara ve Müsteşarlığa yapılan ödemelerin söz
konusu usul ve esaslar dahilinde yapıldığına ilişkin bağımsız denetim Mercek Bağımsız Denetim
ve Yeminli Mali Müşavirlik A.Ş. firması tarafından gerçekleştirilmiştir.
67
2014
3.
31 ARALIK 2014 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT
BAĞIMSIZ DENETİM RAPORU
Fon Kurulu Başkanlığı’na
İstanbul
Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’nun (“Fon” veya “TMSF”) 31 Aralık 2014 tarihi itibarıyla
hazırlanan ve ekte yer alan bilançosunu, aynı tarihte sona eren yıla ait gelir tablosunu ve önemli
muhasebe politikalarının özetini ve dipnotları denetlemiş bulunuyoruz.
Finansal Tablolarla İlgili Olarak Fon Yönetiminin Sorumluluğu
Fon yönetimi rapor konusu finansal tabloların Fon’un Muhasebe Yönergesi, Hesap Planı ve
Açıklamalarına uygun olarak hazırlanması ve dürüst bir şekilde sunumundan ve tabloların hata,
hile ve usulsüzlükten kaynaklanan önemli yanlışlıklar içermeyecek biçimde hazırlanmasını
sağlamak amacıyla gerekli olduğunu düşündüğü iç kontrol sisteminden sorumludur.
Bağımsız Denetim Kuruluşunun Sorumluluğu
Sorumluluğumuz, yaptığımız bağımsız denetime dayanarak bu finansal tablolar hakkında görüş
bildirmektir. Bağımsız denetimimiz, Uluslararası Denetim Standartları’na uygun olarak
gerçekleştirilmiştir. Bu standartlar, etik ilkelere uyulmasını ve bağımsız denetimin, finansal
tabloların gerçeği doğru ve dürüst bir biçimde yansıtıp yansıtmadığı konusunda makul bir
güvenceyi sağlamak üzere planlanarak yürütülmesini gerektirmektedir.
Bağımsız denetimimiz, finansal tablolardaki tutarlar ve dipnotlar ile ilgili bağımsız denetim
kanıtı toplamak amacıyla, bağımsız denetim tekniklerinin kullanılmasını içermektedir.
Bağımsız denetim tekniklerinin seçimi, finansal tabloların hata ve/veya hileden ve
usulsüzlükten kaynaklanıp kaynaklanmadığı hususu da dahil olmak üzere önemli yanlışlık
içerip içermediğine dair risk değerlendirmesini de kapsayacak şekilde, mesleki kanaatimize
göre yapılmıştır. Bu risk değerlendirmesinde, Fon’un iç kontrol sistemi göz önünde
bulundurulmuştur. Ancak, amacımız iç kontrol sisteminin etkinliği hakkında görüş vermek
değil, bağımsız denetim tekniklerini koşullara uygun olarak tasarlamak amacıyla, işletme
yönetimi tarafından hazırlanan finansal tablolar ile iç kontrol sistemi arasındaki ilişkiyi ortaya
koymaktır. Bağımsız denetimimiz, ayrıca işletme yönetimi tarafından benimsenen muhasebe
politikaları ile yapılan önemli muhasebe tahminlerinin ve finansal tabloların bir bütün olarak
sunumunun uygunluğunun değerlendirilmesini içermektedir.
Bağımsız denetim sırasında temin ettiğimiz bağımsız denetim kanıtlarının, görüşümüzün
oluşturulmasına yeterli ve uygun bir dayanak oluşturduğuna inanıyoruz.
68
2014
Görüş
Görüşümüze göre, ilişikteki finansal tablolar, bütün önemli taraflarıyla, Tasarruf Mevduatı
Sigorta Fonu’nun, 31 Aralık 2014 tarihi itibarıyla finansal durumunu ve aynı tarihte sona eren
döneme ait finansal performansını, Fon’un Muhasebe Yönergesi, Hesap Planı ve Açıklamaları
(bakınız Uygulanan Muhasebe Prensipleri, Not 3) çerçevesinde doğru ve dürüst bir biçimde
yansıtmaktadır.
Görüşümüzü etkilememekle birlikte aşağıdaki hususa dikkat çekilmesi gerekli görülmüştür:
Not 28’de belirtildiği üzere, ilgili Daire Başkanlıkları, 31 Aralık 2014 tarihi itibarıyla 1.052.640
Bin TL, 44.582 Bin ABD Doları, 23.741 Bin Avro, 43 Bin İsviçre Frangı ve 9 Bin İngiliz
Sterlini tutarında Fon aleyhine açılan dava bulunduğunu bildirmiştir. Fon yönetimi, nazım
hesaplarında takip ettiği bu davaların önemli bölümünün Fon’a ilave yükümlülük
getirmeyeceğini düşünmekte olup, ekonomik fayda içeren kaynakların Fon dışına çıkma
ihtimalinin muhtemel olup olmadığına ilişkin belirsizlik mevcut olması nedeniyle ekteki
finansal tablolarda herhangi bir karşılık ayırmamıştır.
Fon’un Hazine Müşteşarlığı’na Yaptığı Ödemelere İlişkin Görüş
Fon’un Muhasebe Yönergesi ve Hesap Planı ve Açıklamaları (Not 3) kapsamında hazırlanan
finansal tablolar dahilinde, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’nun Hazine Müsteşarlığı’na yaptığı
aylık ödemeler Not 27 (f)’de sunulmuş olup, finansal tabloların bağımsız denetim süreci
sırasında denetim prosedürlerine tabi tutulmuştur. Görüşümüze göre, Not 27 (f)’de açıklanan
bilgiler, “Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’nun Nakit Fazlasının Hazine Müsteşarlığı
Hesaplarına Aktarılmasına İlişkin Usul ve Esaslar”ına uygunluk arz etmektedir.
İstanbul, 20 Mart 2015
MERCEK BAĞIMSIZ DENETİM VE YMM A.Ş.
Eyüp Haykır
Sorumlu Denetçi, YMM
69
2014
Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Bilançosu (TL)
AKTİF (VARLIKLAR)
DÖNEN VARLIKLAR
Hazır Değerler
A T.C. Merkez Bankası
B Yurt İçi Bankalar
C Yoldaki Paralar
Menkul Değerler
A Devlet Borçlanma Senetleri
B Gelire Bağlı Senetler
C Menkul Kıymetler Değer Düşüklüğü Karşılığı (-)
Hazır Değerler ve Menkul Değerler Gelir Tah. Ve Reesk.
Fonun Esas Faaliyetlerine İlişkin Kısa Vadeli Alacaklar
Diğer Alacaklar
Gelecek Aylara Ait Giderler, Gelir Tahakkuk ve Reeskontları
A Ödeme Planına Bağlanan Alacaklar Faiz Gelir Tahakkukları
B Sigorta Primi Gelir Reeskontları
C Diğer Faiz Gelir Tahakkuk ve Reeskontları
Diğer Dönen Varlıklar
DURAN VARLIKLAR
Takipli Alacaklar
A Devralınan Takipteki Alacaklar
B Ödeme Planına Bağlanan Alacaklar
C Takipteki Diğer Alacaklar
D Takipteki Alacaklar Karşılığı (-)
Uzun Vadeli Kredi Alacakları
A Bankalara Verilen Sermaye Benzeri Krediler
B Diğer Bağlı Ortaklıklara Verilen Krediler
C Yönetim ve Denetimi Devralınan Şirketlere Verilen Krediler
Fonun Esas Faaliyetlerine İlişkin Uzun Vadeli Alacaklar
A İflas Masasından Alacaklar
B İflas Masasından Alacaklar Karşılığı (-)
Mali Duran Varlıklar
A Bağlı Ortaklıklar
B Vadeye Kadar Elde Tutulacak Menkul Değerler
C Mali Duran Varlıklar Değer Düşüklüğü Karşılığı (-)
Maddi Duran Varlıklar
A Menkuller
B Gayrimaddi Haklar
C Birikmiş Amortismanlar (-)
Elden Çıkarılacak Varlıklar
A Elden Çıkarılacak Bağlı Ortaklık Bankalar
B Elden Çıkarılacak İştirakler
C Elden Çıkarılacak Diğer Bağlı Ortaklıklar
D Elden Çıkarılacak Maddi Duran Varlıklar
E Zamanaşımına Uğrayan Kıymetler
F Elden Çıkarılacak Varlıklar Değer Düşüklüğü Karşılığı (-)
Görev Zararı Hesapları
A Tasfiye Halindeki Bağlı Ortaklık ve İştirakler
B Tasfiye Halindeki Bağlı Ortaklık ve İştirakler Karşılığı (-)
C Bağlı Ortaklık Bankalara Verilen İhtiyatlar
D Bağlı Ortaklık Bankalara Verilen İhtiyatlar Karşılığı (-)
Diğer Aktifler
AKTİF TOPLAMI
Yıllık Değişim
Yüzde
Tutar
(%)
3.564.154.438
22
52
506.581.306
-99
-126.595
52
505.957.653
750.248
14
1.889.090.981
9
1.245.383.586
58
370.446.000
89
273.261.395
175
1.178.904.780
76.536
22
-23.021.514
-15
12.522.429
3
-45.659.466
-99
10
39.315.337
1.195
18.866.558
-80
-13.886.134
-1
-1.154.861.797
-78
1
14.148.919
7
172.495.981
-5
-1.176.338
46
-1.340.330.359
10.289
1.265.153.056
1.266.580.000
6
64.656
-13
-1.491.600
-19
-22.499
-1
-82.882.293
-1
82.859.794
-4
-146.838
8
461.487
14
1.180.372
-1.788.697
-17
-121.355.015
-12
31.12.2014
31.12.2013
19.726.415.408
1.481.098.947
1.442
1.480.347.257
750.248
15.800.682.432
14.825.498.583
1.010.591.000
(35.407.151)
1.853.811.599
420.422
126.477.861
463.905.701
633.746
442.826.962
20.444.993
18.446
2.588.554.674
326.010.068
1.781.432.696
2.800.677.311
21.413.181
(4.277.513.120)
1.277.449.079
1.266.580.000
1.189.645
9.679.434
94.252
11.798.740.833
(11.798.646.581)
36.992.019
36.992.000
60.819
(60.800)
3.882.604
6.135.400
9.835.698
(12.088.494)
855.483.666
16.162.260.970
974.517.641
128.037
974.389.604
13.911.591.451
13.580.114.997
640.145.000
(308.668.546)
674.906.819
343.886
149.499.375
451.383.272
46.293.212
403.511.625
1.578.435
18.526
2.602.440.808
1.480.871.865
1.767.283.777
2.628.181.330
22.589.519
(2.937.182.761)
12.296.023
1.124.989
11.171.034
116.751
11.881.623.126
(11.881.506.375)
36.992.019
36.992.000
60.819
(60.800)
4.029.442
5.673.913
8.655.326
(10.299.797)
976.838.681
568.578.622
568.578.622
-
-
97.859.625
283.204.936
33.096.935
153.803
(127.410.255)
183.028
17.064.720
(16.881.692)
10.718.172.771
(10.718.172.771)
88.459.958
97.806.277
283.207.935
154.805.814
(127.559.967)
183.028
16.915.009
(16.731.981)
10.754.572.043
(10.754.572.043)
91.112.999
53.348
-2.999
-121.708.879
153.803
149.712
149.711
-149.711
-36.399.272
36.399.272
-2.653.041
-79
1
1
0
-3
22.314.970.082
18.764.701.778
3.550.268.304
19
70
2014
Yıllık Değişim
PASİF (KAYNAKLAR)
KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR
Mahsup Edilmeyi Bekleyen ve Emanet Tahsilatlar
A Emanet Tahsilatlar
B Mahsup Edilmeyi Bekleyen Tahsilatlar
C Blokeli Hesaplar
Gelecek Aylara Ait Gelirler, Gider Tah. ve Rees.
A Gelecek Aylara Ait Gelirler
B Diğer Gider Tahakkuk ve Reeskontları
Ödenecek Vergi ve Fonlar
A Ödenecek Vergi ve Fonlar
B Ödenecek Sosyal Güvenlik Primleri
C Ödenecek Diğer Yükümlülükler
Diğer Kısa Vadeli Borçlar
A Bankalara İade Olacak Paralar
B Personele Borçlar
C Maliye Bakanlığına Devredilecek Paralar
D Diğer Çeşitli Borçlar
Diğer Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar
A Diğer Çeşitli Yabancı Kaynaklar
UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLAR
Uzun Vadeli Borç ve Gider Karşılıkları
A Personel Toplu Ödeme ve Emeklilik Karşılığı
Gelecek Yıllara Ait Gelirler, Gider Tah. ve Rees.
A Gelecek Yıllara Ait Gelirler
B Diğer Gider Tahakkuk ve Reeskontları
Tahsil Edilmemiş Yeniden Ödeme Planı Gelirleri
Diğer Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar
ÖZKAYNAKLAR
Birikmiş Fonlar
A Bankalar Tasfiye Fonu Birikimler
B Güvence Fonu Birikimleri
C Geçmiş Yıllar Gelir-Gider Farkı
Dönem Gelir-Gider Farkı
PASİF TOPLAMI
Nazım Hesaplar Toplamı
31.12.2014
31.12.2013
3.506.436.949
3.491.201.964
94.854.696
2.536.824.911
859.522.357
369.917
369.917
908.640
813.208
95.432
6.993.617
2.880
17.816
46.992
6.925.929
6.962.811
6.962.811
931.343.166
22.167.339
22.167.339
164.095.542
156.607
163.938.935
733.918.926
11.161.359
17.877.189.967
13.782.806.193
2.939
69.713.294
13.713.089.960
4.094.383.774
3.140.656.943
3.124.408.514
43.098.754
2.541.480.700
539.829.060
634.731
6.470
628.261
916.887
810.586
105.929
372
7.734.000
2.998
758.213
74.608
6.898.181
6.962.811
6.962.811
1.841.238.643
19.739.688
19.739.688
66.303.236
156.607
66.146.629
1.744.130.047
11.065.672
13.782.806.192
9.773.765.327
2.939
69.713.294
9.704.049.094
4.009.040.865
365.780.006
366.793.450
51.755.942
-4.655.789
319.693.297
-264.814
-6.470
-258.344
-8.247
2.622
-10.497
-372
-740.383
-118
-740.397
-27.616
27.748
-909.895.477
2.427.651
2.427.651
97.792.306
97.792.306
-1.010.211.121
95.687
4.094.383.775
4.009.040.866
4.009.040.866
85.342.909
Yüzde
(%)
12
12
120
59
-42
-100
-41
-1
-10
-100
-10
-4
-98
-37
-49
12
12
147
148
-58
1
30
41
41
2
Tutar
22.314.970.082
18.764.701.778
3.550.268.304
19
426.641.772.909
388.205.390.306
38.436.382.603
10
BİLANÇO DİPNOTU:
(1) Fon bilançosunda yer alan menkul kıymetler TMSF Muhasebe Yönergesinde belirtilen esaslar çerçevesinde değerlenmiştir. 31.12.2014 tarihi itibarıyla
portföyde yer alan Devlet İç Borçlanma Senetleri ve Gelire Bağlı Senetler Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının Resmi Gazete’de günlük olarak açıkladığı
fiyatlar üzerinden, Devlet Dış Borçlanma Senetleri ise rayiç değerleri üzerinden mali tablolara yansıtılmıştır. 21 Eylül 2007 tarihi itibarıyla Hazine Müsteşarlığı
tarafından TMSF’ye “Bankacılık İşlemleri Yapma ve Mevduat Kabul Etme İzni Kaldırılan Türkiye İmar Bankası Türk Anonim Şirketi’nce Devlet İç Borçlanma
Senedi Satışı Adı Altında Toplanan Tutarların Ödenmesi Hakkında Kanun” uyarınca söz konusu tutarların ödenmesinde kullanılmak üzere ihraç edilen
DİBS’ler; faiz ödemesiz, nama yazılı ve ikincil piyasada alım satıma konu olmayan senetler olduğundan herhangi bir faiz reeskontu hesaplanmamaktadır.
(2) Gelecek aylara ait giderler, gelir tahakkuk ve reeskontları hesabına, devralınan takipteki alacaklara ait faiz reeskontları dahil değildir.
(3) TMSF Muhasebe Yönergesi hükümleri çerçevesinde Fon bilançosunda Ödeme Planına Bağlanan Alacaklar bakiyesi; ödeme planında yer alan anapara veya
faiz alacaklarından herhangi birinin ödenmesinin 90 gün gecikmesi halinde %25 oranında, 180 gün gecikmesi halinde ise % 100 oranında karşılığa tabi
tutulmaktadır. Fonun devir ve temlik almış olduğu Devralınan Takipteki Alacaklar; devralındıkları tarihteki defter değerleri ile muhasebeleştirilmiş olup, bu
alacaklara ilişkin olarak devralındığı bankaca ve Fonca ayrılmış olan değer düşüklüğü karşılıkları Fon bilançosunda Takipteki Alacaklar Karşılığı hesabı altında
takip edilmektedir.
(4) 18.12.2008 tarih ve 378 sayılı Fon Kurulu Kararı çerçevesinde Fonun Müflis Türkiye İmar Bankası T.A.Ş. İflas Masasından olan alacakları ile Bağlı Ortaklık
Bankalara Verilen İhtiyat alacaklarının tamamı için değer düşüklüğü karşılığı ayrılmıştır.
(5) Tahsil Edilmemiş Yeniden Ödeme Planı Gelirleri, Fonun yeniden ödeme planına bağladığı kurumsal alacaklara ilişkin karşılık iptal gelirlerini ve tahsil
edilmemiş faiz gelirlerini ifade etmektedir.
(6) Fonun maruz kalabileceği risk unsurlarından; bankalar nezdinde bulunan sigorta kapsamındaki toplam mevduat ve katılım fonu tutarları ile TMSF aleyhine
açılmış dava tutarları nazım hesaplarda ayrıca takip edilmektedir.
(7) Bilançoda 31.12.2014 ve 31.12.2013 tarihlerinde geçerli TCMB döviz alış kurları kullanılmıştır.
(8) 16.07.2008 tarih ve 5787 sayılı Kanun kapsamında, T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığının Fondan olan toplam 93.292.116.458,83 YTL tutarındaki alacağı
23.07.2008 tarihi itibarıyla terkin edilmiştir.
71
2014
Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Gelir Tablosu (TL)
31.12.2014
Faiz Gelirleri
Diğer Banka Mevduatlarından Alınan Faizler
Katılım Bankalarından Alınan Kar Payları
DBS’lerden Alınan Faizler
Gelire Bağlı Senetlerden Gelirler
Ters Repo Faiz Gelirleri
Alınan Diğer Faizler
2.230.485.765
584.624.872
35.671.538
62.807.161
-27.135.623
-43
72.675
15.538.716
-15.466.041
-100
2.099.942.114
485.880.186
1.614.061.928
332
94.395.207
20.398.772
73.996.435
363
404.231
-
404.231
-
-
37
-37
-100
Faiz Giderleri (-)
-
-
-
-
Faiz Dışı Gelirler
3.013.291.913
5.511.608.861
-2.498.316.948
-45
1.832.363.015
1.685.656.557
94.831.439
8.250.353
162.151
36.063.015
6.000.000
1.399.500
444.419.420
1.697.833.971
1.512.094.428
161.902.752
3.355.875
12.827.139
3.000.000
4.653.777
1.960.730.763
134.529.044
173.562.129
-67.071.313
4.894.478
162.151
23.235.876
3.000.000
-3.254.277
-1.516.311.343
8
11
-41
146
181
100
-70
-77
Fonun Esas Faaliyetlerine İlişkin Gelirler
Sigorta Primi Gelirleri
Zamanaşımına Uğramış Kıymet Gelirleri
Para Cezası Gelirleri
İflas Masası Alacaklarından Alınan Faizler
Gecikme Zamları
Bankacılık Sistemine Girişlerden Alınan Paylar
Banka Hisse Devirlerinden Alınan Paylar
Konusu Kalmamış Karşılık İptal Gelirleri
Takipli Alacaklardan Gelirler
310.367.274
1.137.782.199
-827.414.925
-73
Elden Çıkarılacak Varlıklar Satış Karları
638.260
42.639.235
-42.000.975
-99
Elden Çıkarılan Varlıklar Gelir ve Karları
472.747
525.068
-52.321
-10
Sermaye Piyasası İşlemleri Karları
239.078
-
239.078
-
276.323.883
594.910.148
-318.586.265
-54
8.998.263
7.648.710
1.349.553
18
23.795.850
3.400.273
20.395.577
600
Evalüasyon Karları
İştiraklerimiz ve Bağlı Ort. Alınan Kar Payı Gelirleri
Diğer Olağan Gelir ve Karlar
Olağanüstü Gelirler
115.674.123
66.138.494
49.535.629
75
Faiz Dışı Giderler (-)
(1.149.393.904)
(2.087.192.868)
937.798.964
-45
Personel Giderleri (-)
(38.299.759)
(36.468.850)
-1.830.909
5
Sosyal Güvenlik Kurumlarına Devlet Primi Giderleri (-)
(3.288.675)
(3.009.875)
-278.800
9
Mal ve Hizmet Alım Giderleri (-)
Tüketime Yönelik Mal ve Malzeme Alımları (-)
Yolluklar (-)
Görev Giderleri(-)
Hizmet Alımları (-)
Temsil ve Tanıtma Giderleri (-)
Menkul Mal, Gayrimaddi Hak Alım, Bakım ve Onarım
Giderleri (-)
Gayrimenkul Mal Bakım ve Onarım Giderleri (-)
Tedavi ve Cenaze Giderleri (-)
Fonun Esas Faal. İlişkin Al. ve Yat. Değer Düşüklüğü
Karşılık Giderleri (-)
Diğer Karşılık Giderleri (-)
(16.144.457)
(2.194.843)
(460.908)
(40.570)
(11.977.338)
(25.900)
(16.087.935)
(2.199.662)
(540.858)
(816.263)
(11.334.118)
(63.604)
-56.522
4.819
79.950
775.693
-643.220
37.704
-15
-95
6
-59
(257.552)
(169.490)
-88.062
52
(30.007)
(1.157.339)
(21.927)
(942.013)
-8.080
-215.326
-37
-23
(36.047)
(308.668.546)
308.632.499
-100
-84
(30.059.452)
(186.815.411)
156.755.959
(371.483.938)
(719.118.658)
-347.634.720
-48
Elden Çıkarılacak Varlıklar Satış Zararları (-)
(2.379.561)
(985.883)
-1.393.678
141
Elden Çıkarılan Varlıklar Gider ve Zararları (-)
(2.555.290)
(842.807)
-1.712.483
203
Hazineye Aktarılan Nakit Kaynaklar (-)
Amortisman Giderleri (-)
Evalüasyon Zararları (-)
Sermaye Piyasası İşlemleri Zararları (-)
Cari Transferler (-)
Diğer Olağan Gider ve Zararlar (-)
Olağanüstü Giderler (-)
Dönem Gelir- Gider Farkı
72
31.12.2013
Yıllık Değişim
Yüzde
Tutar
(%)
1.645.860.893
282
(1.813.405)
(1.777.575)
-35.830
2
(376.729.760)
(469.026.455)
92.296.695
-20
(37.181.770)
(9.065.294)
-28.116.476
310
(3.011.532)
(2.933.446)
-78.086
3
(189.789.180)
(56.331.535)
133.457.645
237
(76.621.078)
(276.060.608)
199.439.530
-72
4.094.383.774
4.009.040.865
85.342.909
2
4.
4.1.
2014
Uygulanan Muhasebe Prensipleri ve Mali Tablolara İlişkin Açıklamalar
Hazır Değerler
Fonun yurt içi bankalar nezdindeki vadesiz ve vadesi bir yıla kadar olan mevduat
hesapları ile yoldaki paralardan oluşmaktadır. 31.12.2014 tarihi itibarıyla Fonun 1.481.098.947TL hazır değeri bulunmaktadır.
4.2.
Menkul Kıymetler
Fon portföyünde bulunan menkul kıymetler bu hesap altında elde etme maliyeti
üzerinden muhasebeleştirilmektedir. 31.12.2014 tarihi itibarıyla mevcut DİBS’ler ve TL cinsi
Kira Sertifikaları TCMB’nin Resmi Gazete’de açıkladığı fiyatlara göre, DDBS’ler ve döviz cinsi Kira
Sertifikaları ise rayiç değerler esas alınarak değerlenmiştir. 31.12.2014 tarihi itibarıyla Fon
portföyünde bulunan menkul kıymetlere ilişkin bilgiler Tablo 26’da yer almaktadır.
Hazır değerler ve menkul kıymetler toplamından oluşan Fon rezervi, yönetsel amaçlarla
oluşturulan segment raporlamalar kapsamında mevduat sigortacılığı ve çözümleme rezervi
olarak ayrı ayrı takip edilmektedir. Söz konusu rezervlerin yönetimine ilişkin bilgiler 5. Bölümde
detaylı olarak anlatılmaktadır.
4.3.
Takipli Alacaklar
Devralınan takipteki alacaklar
Bağlı ortaklık bankalardan veya diğer yollarla TMSF bünyesine temlik edilen takipli
alacaklar, bağlı ortaklık banka ile TMSF arasındaki temlik sözleşmelerine istinaden, ilgili banka
kayıtlarındaki defter değeri ve ilgili bankalarca ayrılmış olan karşılığı ile hesaplara intikal
ettirilmiştir. Devralınan takipli alacaklara faiz tahakkuku yapılmamaktadır ve oluşan faiz
gelirleri tahsil esasına göre muhasebeleştirilmektedir. Bağlı ortaklık banka kayıtlarındaki özel
karşılık tutarlarına ek olarak Fon tarafından gerekli görülen takipli alacaklar için
% 100 oranında karşılık ayrılmıştır.
Devralınan Takipteki Alacaklar (bin TL)
Alacağın Türü
Kurumsal Krediler
31.12.2014
31.12.2013
1.548.696
1.572.318
Tazmin Olunan Gayrinakdi Krediler
37.207
38.557
Bireysel Krediler
66.636
68.319
128.894
88.090
1.781.433
1.767.284
Diğer
Toplam
Tablo 24: Devralınan takipteki alacaklar
73
2014
Tanım
TRT010420T19
TRT010420T19
TRT020823T11
TRT030523T13
TRT030523T13
TRT030523T13
TRT040117T14
TRT060121T16
TRT070115T13
TRT070115T13
TRT080317T18
TRT080317T18
TRT080524T17
TRT080524T17
TRT080524T17
TRT081123T10
TRT100719T18
TRT100719T18
TRT100719T18
TRT100719T18
TRT110215T16
TRT110320T18
TRT111120T18
TRT111120T18
TRT130716T18
TRT140218T10
TRT140218T10
TRT141118T19
TRT141118T19
TRT141118T19
TRT141118T19
TRT150120T16
TRT161215T19
TRT190521T17
TRT190521T17
TRT190717T11
TRT190717T11
TRT200219T11
TRT200219T11
TRT200618T18
TRT200618T18
TRT200618T18
TRT200618T18
TRT210721T11
TRT230222T13
TRT230222T13
TRT240118T19
TRT240118T19
TRT240216T10
TRT251017T18
TRT261022T10
TRT261022T10
TRT261022T10
TRT270116T18
TRT270116T18
TRT270319T13
TRT290415T14
TRT290415T14
US900123BJ84
US900123BJ84
US900123BY51
US900123BZ27
US900123BZ27
US900123CA66
US900123CB40
XS0503454166
XS0993155398
XS1057340009
TRD170216T17
TRD190815T10
TRD280916T17
US421790AC08
XS0975124180
TRT311209T18*
Alım tarihi
11.08.2010
24.11.2010
14.08.2013
15.05.2013
26.06.2013
17.07.2013
21.04.2010
19.01.2011
09.01.2013
20.02.2013
08.08.2012
07.11.2012
21.05.2014
04.06.2014
16.07.2014
29.01.2014
16.07.2014
06.08.2014
01.10.2014
19.11.2014
03.03.2010
26.06.2013
04.12.2013
05.03.2014
01.10.2014
20.02.2013
15.05.2013
20.11.2013
04.12.2013
29.01.2014
05.03.2014
07.09.2011
17.12.2014
04.06.2014
24.09.2014
28.07.2010
29.09.2010
05.03.2014
02.04.2014
26.06.2013
17.07.2013
14.08.2013
09.10.2013
15.02.2012
07.03.2012
08.08.2012
02.02.2011
25.05.2011
05.03.2014
08.12.2010
07.11.2012
20.02.2013
10.04.2013
11.05.2011
16.11.2011
04.06.2014
05.05.2010
23.06.2010
12.01.2011
26.06.2012
25.10.2011
26.01.2012
16.02.2012
15.01.2013
16.04.2013
12.11.2010
12.11.2013
11.04.2014
19.02.2014
21.08.2013
01.10.2014
25.11.2014
10.10.2013
21.09.2007
Maliyet
300.000
200.000
120.000
400.000
110.000
475.000
300.000
200.000
100.000
140.000
600.000
300.000
100.000
120.000
165.000
400.000
146.748
150.000
130.000
125.000
200.000
120.000
355.000
250.000
100.000
100.000
140.000
50.000
400.000
100.000
250.000
175.000
330.000
120.000
125.000
300.000
250.000
270.000
150.000
90.000
200.000
120.000
460.000
150.000
220.000
200.000
200.000
200.000
250.000
400.000
180.000
112.500
125.000
300.000
300.000
400.000
300.000
300.000
67.223
184.669
91.773
92.055
302.278
56.867
160.430
92.712
770.565
98.179
100.000
320.000
150.000
92.756
347.835
34.500
15.836.090
İtfa Tarihi
01.04.2020
01.04.2020
02.08.2023
03.05.2023
03.05.2023
03.05.2023
04.01.2017
06.01.2021
07.01.2015
07.01.2015
08.03.2017
08.03.2017
08.05.2024
08.05.2024
08.05.2024
08.11.2023
10.07.2019
10.07.2019
10.07.2019
10.07.2019
11.02.2015
11.03.2020
11.11.2020
11.11.2020
13.07.2016
14.02.2018
14.02.2018
14.11.2018
14.11.2018
14.11.2018
14.11.2018
15.01.2020
16.12.2015
19.05.2021
19.05.2021
19.07.2017
19.07.2017
20.02.2019
20.02.2019
20.06.2018
20.06.2018
20.06.2018
20.06.2018
21.07.2021
23.02.2022
23.02.2022
24.01.2018
24.01.2018
24.02.2016
25.10.2017
26.10.2022
26.10.2022
26.10.2022
27.01.2016
27.01.2016
27.03.2019
29.04.2015
29.04.2015
14.01.2041
14.01.2041
25.03.2022
26.09.2022
26.09.2022
23.03.2023
16.04.2043
18.05.2020
12.11.2021
11.04.2023
17.02.2016
19.08.2015
28.09.2016
25.11.2024
10.10.2018
10.08.2017
Nominal
Değeri
295.453
163.730
119.376
397.599
130.564
575.555
301.051
197.213
99.090
136.997
554.226
278.125
98.637
113.388
152.085
420.195
146.433
151.682
133.594
119.673
191.617
124.636
361.776
253.529
100.811
99.598
135.491
49.552
401.397
106.630
261.706
156.295
359.082
120.868
123.611
299.907
244.052
266.994
145.446
91.612
204.040
121.253
456.716
150.998
230.574
188.685
200.698
199.635
250.933
389.321
174.978
98.863
107.519
293.879
303.383
365.007
297.660
292.386
30.000
75.000
40.000
40.000
125.000
25.000
70.000
30.000
275.000
35.000
100.000
320.000
150.000
40.000
150.000
34.500
Faiz Gelir
Reeskontları
176.288
63.943
30.601
30.683
31.428
148.447
7.210
95.609
2.140
1.214
10.935
7.526
6.047
111.633
9.278
11.619
12.345
2.513
83.476
6.236
7.268
3.874
5.080
1.730
19.042
11.318
23.211
5.769
2.190
716
11.399
3.405
47.490
22.954
3.268
7.727
3.444
4.969
67.769
95.555
58.226
8.102
6.999
17.186
3.932
35.333
9.164
7.316
7.497
17.441
8.344
121.963
114.487
13.660
17.540
8.653
15.317
33.258
2.761
5.431
83.317
11.636
6.482
11.466
8.103
1.564
20.007
1.852.533
Değer Düşüklüğü
Karşılığı
(16.610)
(7.240)
(2.019)
(6.708)
(1.545)
--(1.286)
(35.408)
TCMB Değeri
476.288
263.943
150.601
430.683
141.428
623.447
307.210
295.609
102.140
141.214
583.390
292.760
110.935
127.526
171.047
511.633
156.026
161.619
142.345
127.513
283.476
126.236
362.268
253.874
105.080
97.981
133.292
51.730
419.042
111.318
273.211
180.769
332.190
120.716
123.455
311.399
253.405
317.490
172.954
93.268
207.727
123.444
464.969
217.769
315.555
258.226
208.102
206.999
267.186
403.932
215.333
121.664
132.316
307.497
317.441
408.344
421.963
414.487
80.883
202.209
100.426
107.372
335.536
55.582
163.191
98.143
853.882
109.814
106.482
331.466
158.103
94.320
367.842
34.500
17.653.215
Tablo 25: Fon portföyündeki menkul kıymetler
*21 Eylül 2007 tarihi itibarıyla Hazine Müsteşarlığı tarafından TMSF’ye 24 Mayıs 2007 tarih ve 5667 sayılı Kanun uyarınca söz konusu tutarların ödenmesinde kullanılmak üzere ihraç edilen
DİBS’lerdir. Belirtilen DİBS’ler; faiz ödemesiz, nama yazılı ve ikincil piyasada alım satıma konu olmayan bir senet olduğundan herhangi bir faiz reeskontu hesaplanmamaktadır.
74
2014
Ödeme planına bağlanan alacaklar
Takipli alacaklardan ödeme planına bağlanan ve borçluların anlaşma hükümleri
çerçevesinde ödemelerini aksatmadan gerçekleştirdiği alacaklar bilançonun aktifinde “Ödeme
Planına Bağlanan Alacaklar” hesabında izlenmektedir. Ödeme planında yer alan borç tutarı ile
muhasebe kayıtları arasındaki olumlu fark ile söz konusu alacaklar için ayrılan karşılıklar tahsil
edilmedikçe gelirleştirilmemektedir. Tahsil edilmek üzere vadesini bekleyen gelir niteliğini haiz
bu tutarlar bilançonun pasifinde “Tahsil Edilmemiş Yeniden Ödeme Planı Gelirleri” hesabında
izlenmektedir. Ödeme planına bağlanan alacaklar, ödeme planında yer alan anapara veya faiz
alacaklarından herhangi birinin ödenmesinin 90 gün gecikmesi durumunda % 25 oranında, 180
gün gecikmesi halinde ise % 100 oranında karşılığa tabi tutulmaktadır. 31.12.2014 itibarıyla Fon
bilançosunda 2.801 milyon TL tutarında ödeme planına bağlanan alacak bulunmaktadır.
4.4.
Fonun Esas Faaliyetine İlişkin Uzun Vadeli Alacaklar
Fonun bankacılık işlemi yapma ve mevduat kabul etme izni kaldırılan bankaların iflas
masalarından olan alacakları (sigortalı mevduat ödemeleri, sigorta prim alacağı, zamanaşımına
uğramış mevduat alacağı vs.) ile şahsi iflas masalarından olan alacaklarından oluşmaktadır.
Müflis T. İmar Bankası A.Ş. iflas masasından olan alacaklar için % 100 oranında karşılık ayrılmış
bulunmaktadır. 31.12.2014 tarihi itibarıyla detayı Tablo 26’da yer almaktadır.
İflas Masasından Alacaklar (31.12.2014)
Alacak Tutarı
Karşılık Tutarı
T. İmar Bankası
Kıbrıs Kredi Bankası
Şahsi İflas Masaları
Toplam
11.798.647
64
30
11.798.741
11.798.647
11.798.647
Net Bakiye
64
30
94
Tablo 26: İflas masasından alacaklar
4.5.
Mali duran varlıklar
Fon tarafından bir işletmeye ortak olmak amacıyla yatırılan sermaye payları ve çeşitli
nedenlerle kısa vadede paraya dönüşme niteliği kaybolduğu için elde tutulan hisse senetleri bu
hesapta izlenmektedir. Borsada işlem gören hisse senetleri, bağlı ortaklık ve iştirak payları borsa
değerine göre, borsada işlem görmeyenler ise elde etme maliyeti ile değerlenmektedir.
4.6.
Maddi duran varlıklar
Fon faaliyetlerinin sürdürülmesinde kullanılmak üzere edinilen maddi duran varlıklar bu
hesaplarda izlenmekte ve elde etme maliyeti ile kayıtlara alınmaktadır. Menkuller ve gayri
maddi haklar için % 20, hizmet binaları için ise % 2 oranında normal amortisman ayrılmaktadır.
4.7.
Elden çıkarılacak varlıklar
Elden çıkarılacak bağlı ortaklık bankalar
Bağlı ortaklık banka hisse senetlerinin tamamının ya da bir bölümünün banka zararının
ödenmiş sermayeye tekabül eden tutar kadarının devralınması için, ilgili bankaya aynı tutarda
yapılan ödemeler bu hesapta takip edilmektedir. 31.12.2014 tarihi itibarıyla mevcut bakiye
75
2014
Fonun Birleşik Fon Bankası ve Türk Ticaret Bankası nezdindeki % 100 oranındaki hissesini ifade
etmektedir.
Elden çıkarılacak iştirakler ve diğer bağlı ortaklıklar
Fon tarafından, bağlı ortaklık bankalardan veya alacağa mahsuben devralınan bağlı
ortaklık ve iştirakler elde etme maliyeti ile muhasebeleştirilmiştir. Bağlı ortaklık bankalardan
devralınan elden çıkarılacak diğer bağlı ortaklık ve iştiraklerin değer düşüklüğü karşılıkları ilgili
banka kayıtlarındaki değerleriyle bilançoya yansıtılmıştır. Fona bedelsiz olarak devrolan iştirak
ve bağlı ortaklıklar kayıtlı değerleri kadar değer düşüklüğü karşılığı ayrılması suretiyle kayıtlara
alınmıştır. 31.12.2014 itibarıyla mevcut bakiye Fon portföyünde 9 adet elden çıkarılacak iştirak
ve 15 adet elden çıkarılacak bağlı ortaklık sermaye payından oluşmaktadır.
Elden çıkarılacak maddi duran varlıklar/haklar
Fonun bağlı ortaklık bankalardan veya alacağa mahsuben devraldığı veya icraen satın
aldığı maddi duran varlıkları ve gayrimaddi hakları elde etme maliyeti ile kayıtlara
yansıtılmıştır. Söz konusu elden çıkarılacak varlıklar amortismana tabi tutulmamaktadır.
4.8.
Görev zararı hesapları
Tasfiye halindeki bağlı ortaklık ve iştirakler
Fonun tasfiye süreci başlayan bağlı ortaklık ve iştiraklerdeki sermaye payları ve diğer
alacakları bu hesapta izlenmektedir. Bakiye, 31.12.2014 tarihi itibarıyla tasfiyesi devam eden 14
bağlı ortaklık ve iştirake ilişkin sermaye payından oluşmaktadır.
Bağlı ortaklık bankalara verilen ihtiyatlar
Hazine Müsteşarlığı tarafından TMSF’ye ikrazen ihraç edilen DİBS’lerden TMSF
tarafından bünyesindeki bağlı ortaklık bankalara ihtiyat olarak aktarılan tutarlardan
oluşmaktadır. TMSF, Hazine Müsteşarlığı’nın TCMB’de ilgili ikraz sözleşmelerine istinaden depo
ettiği tahviller içerisinden ihtiyaç duyduklarını söz konusu depo hesabından çekilişler olarak
kullanmış ve tahvilleri bağlı ortaklık bankalara aktarmıştır. Tahviller kullanım tarihleri itibarıyla
ihraç edilmiş sayılmış ve kullanım tarihleri itibarıyla oluşan değerleri ile Fon bilançosuna
yansıtılmıştır. 31.12.2014 tarihi itibarıyla mevcut bakiyeyi oluşturan Fonun Birleşik Fon
Bankası’ndan olan ihtiyat alacaklarının tamamına karşılık ayrılmıştır.
4.9.
Mahsup Edilmeyi Bekleyen ve Emanet Tahsilatlar
Elden çıkarılacak varlıklar ile ilgili olarak satış işlemleri tamamlanıncaya kadar yatan
tutarlar ile diğer nakdi teminatlar, 2004 ve 6183 sayılı Kanunlar çerçevesinde veya imzalanan
protokoller kapsamında ilgililerden yapılan tahsilatlardan henüz gerekli mahsup işlemleri
tamamlanmayanlar, teminat niteliğinde yapılan tahsilatlar ile Fon emanet hesaplarına yatırılan
tutarlar bu hesapta takip edilmektedir.
Kurum ve Kuruluşlara Yapılan Ödemeler
5472 sayılı Kanun ile değişik Bankacılık Kanunu’nun 134’üncü maddesi gereğince; gerçek
ve tüzel kişilere ait varlıkların ticari ve iktisadi bütünlük kapsamında veya ayrı ayrı cebri icra
yoluyla satış bedellerinden söz konusu kişilerin Devlete ve sosyal güvenlik kuruluşlarına olan
76
2014
borçları ile Hazine payı borçları ödendikten sonra kalan kısım kişilerin diğer kamu kurum ve
kuruluşları ile üst kurullara olan borçlarına garameten taksim edilerek ödenmektedir.
Bu hüküm çerçevesinde, satışı Fon tarafından gerçekleştirilen varlıkların satış bedelleri
Fon bilançosunun pasifinde söz konusu ödemelerin yapılmasını teminen bekletilmekte, hukuki
süreçlerin tamamlanmasını müteakip ilgili kurum ve kuruluşlara gerekli ödemeler
yapılmaktadır. Bu kapsamda, 2014 yılında diğer kurum ve kuruluşlara yapılan ödemelerin USD
karşılığı 281 milyon USD’dir. 31.12.2014 tarihi itibarıyla Fon tarafından bu kapsamda yapılan
ödemeler toplamı ise 7.336 milyon USD’ye ulaşmıştır.
4.10.
Personel toplu ödeme ve emeklilik karşılıkları
Sözleşmeli personel ile ilgili düzenlemeler çerçevesinde işten çıkarma veya emeklilik
halinde yapılacak toplu ödemeler nedeni ile oluşacak yükümlülükler için karşılık ayrılmıştır.
4.11.
Alacak ve borçların değerlemesi
Fonun takipli (ödeme planına bağlanan alacaklar dışında) veya tasfiye masalarından olan
alacakları bilançoda defter değeri ile gösterilmektedir. Faiz öngörülen mevduat ve diğer
alacaklar için ise tespit edilen faiz oranı esas alınmak suretiyle faiz gelir reeskontu
hesaplanmıştır.
4.12.
Diğer bilanço kalemleri
Diğer bilanço kalemleri finansal tablolarda kayıtlı değerleri üzerinden yansıtılmışlardır.
4.13.
Sigorta Primi Gelirleri
Fon mevduat sigortacılığı kapsamında, kredi kuruluşları nezdindeki bütün para
cinslerinden açılmış tasarruf mevduatı ve katılım fonu hesaplarını sigortalamaktadır. Tasarruf
mevduatı ve katılım fonu sigorta primleri, mali tabloların düzenlendiği ilgili dönemi izleyen
ikinci ayın son iş gününe kadar; TL, USD ve EUR cinsinden olan hesaplarla ilgili olarak kendi para
cinsinden Fona ödenmektedir. Altın ve diğer döviz cinslerinden hesaplar ise; USD cinsinden
ödenmektedir.
2014 yılına ilişkin sigorta primlerinin para cinsleri itibarıyla dağılımı Tablo 27’de yer
almaktadır. Bu kapsamda bankalardan 1.227.127.473.-TL, 108.232.535.-USD ve 65.168.758.EUR sigorta primi tahsil edilmiştir. Ayrıca, geçmiş dönemlere ilişkin olarak 102.059.720.-TL
tutarında prim farkı gelir kaydedilmiştir.
Banka Grubu
Mevduat Bankaları
Katılım Bankaları
Toplam
Genel Toplam (TL Karşılığı)*
Tablo 27: Sigorta primi gelirleri
Döviz Cinsi
TL
USD
EUR
TL
USD
EUR
TL
USD
EUR
Sigorta Primi Tutarı
1.136.509.305
94.183.109
61.141.860
90.618.168
14.049.426
4.026.898
1.227.127.473
108.232.535
65.168.758
1.654.135.520
*TL karşılıkların hesaplanmasında prim dönemi sonlarında geçerli TCMB döviz alış kurları kullanılmıştır.
77
2014
Fon tarafından 2014 yılı içerisinde tahsil edilen prim tutarları dönemler itibarıyla
401-433 milyon TL (189-191 milyon USD) aralığında seyretmiştir.
milyon TL*
450
400
350
300
250
200
150
100
50
0
Dönemler İtibarıyla Sigorta Primleri
403
417
401
191
189
433
milyon USD*
250
200
189
190
150
100
50
0
Ara.13
Mar.14
Haz.14
Toplam TL Karşılığı
Eyl.14
Toplam USD Karşılığı
Grafik 12: Dönemler itibarıyla sigorta primleri
* USD ve TL karşılıkların hesaplanmasında dönem sonlarında geçerli TCMB döviz alış kurları kullanılmıştır.
Fonun, 2000 yılından itibaren 2006 yılına kadar tahsil ettiği sigorta primlerinin USD
karşılıkları bazında azaldığı görülmektedir. Bu azalmada en önemli etken, 2003 yılında temel
prim oranının onbinde 25’ten onbinde 12,5’e düşürülmesidir. Diğer bir etken ise, Eylül 2004
döneminden geçerli olmak üzere yapılan düzenlemedir. Bu düzenleme ile her ne kadar temel
prim oranı onbinde 15’e yükseltilmiş olsa da, prim matrahının toplam tasarruf mevduatı yerine
sigortaya tabi tasarruf mevduatı olarak yeniden düzenlenmesi, toplam prim gelirlerinde azaltıcı
bir etki yaratmıştır. 2006-2008 yıllarında prim matrahının yükselmesi ve düşük kur nedeniyle
prim gelirlerinde artış gözlenmektedir. 2009 yılında prim gelirlerinde görülen düşüş prim
tarifesindeki değişiklikten, 2011 ve 2012 yıllarındaki yükseliş sigorta prim matrahındaki artışın
yanı sıra Eylül 2011 döneminde uygulanmaya başlanan prim tarifesindeki değişikliklerden,
2013 yılındaki artış ise sigorta kapsamının 15 Şubat 2013 tarihinde 50 bin Türk Lirasından 100
bin Türk Lirasına yükseltilmiş olmasından kaynaklanmaktadır.
Fonun, 2000 yılından itibaren tahsil ettiği sigorta primlerinin yıllar itibarıyla gelişimi
Grafik 13’te gösterilmektedir.
Yıllar İtibarıyla Tahsil Edilen Sigorta Primleri (milyon USD)
800
714
758
700
600
500
400
300
550
519
552
502
496
498
541
554
432
359
348
306
337
200
100
0
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Grafik 13: Yıllar itibarıyla tahsil edilen sigorta primleri
78
4.14.
2014
Fonun Esas Faaliyetlerine İlişkin Diğer Gelirler
Fonun sigorta primlerine ilave olarak; Bankacılık Kanunu’nun 130’uncu maddesinde
belirtilen zamanaşımına uğrayan kıymet gelirleri, bankacılık sistemine giriş payları, hisse devir
payları, adli ve idari para cezaları ve diğer gelirleri bulunmaktadır.
Zamanaşımına Uğramış Kıymet Gelirleri
Bankacılık Kanunu’nun 62’nci maddesi gereğince; bankalar nezdindeki mevduat, katılım
fonu, emanet ve alacaklardan hak sahibinin en son talebi, işlemi, herhangi bir yazılı talimatı
tarihinden başlayarak on yıl içinde aranmayanlar zamanaşımına tabidir. Zamanaşımına uğrayan
her türlü mevduat, katılım fonu, emanet ve alacaklar banka tarafından hak sahibine
ulaşılamaması halinde, yapılacak ilanı müteakip Fona gelir kaydedilmektedir. “Mevduat ve
Katılım Fonunun Kabulüne, Çekilmesine ve Zamanaşımına Uğrayan Mevduat, Katılım Fonu,
Emanet ve Alacaklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik” gereğince; söz konusu
kıymetlere ilişkin listeler bankalar tarafından kendi internet sitelerinden yayımlanmakta ve eş
zamanlı olarak Fona gönderilmektedir. Ayrıca, söz konusu listeler Fon tarafından konsolide
edilmiş olarak internet sitesinde (www.tmsf.org.tr) her yıl 1 Şubat-31 Mayıs tarihleri arasında
yayımlanmaktadır.
Yıllar İtibarıyla Zamanaşımına Uğramış Kıymetler 594,5
Hesap Sayısı (bin adet)
600
179,4
500
161,9
400
300
200
94,8
293
199
100
10,5
160
6,9
0
2005
2006
123
27,9
248
165
16,9
109
19,2
2007
2008
2009
Hesap Sayısı
42,6
37,3
2010
227,8
374
2011
2012
Toplam Gelir
2013
200
180
160
140
120
100
80
60
40
20
0
Toplam Gelir (milyon TL)
Bankalardan 2012 yılı öncesi ve 2012 yılında zamanaşımına uğrayarak Fona devredilen
varlıkların nakde dönüştürülmesi çerçevesinde 12.607 gram 72 santimlik altın hesabı açılmıştır.
Açılan hesabın Türk Lirası karşılığı 1,12 milyon TL ve USD karşılığı 511 bin USD’dir.
Zamanaşımına uğrayan kıymetler ile ilgili olarak 2014 yılında toplam 94,8 milyon TL gelir
sağlanmıştır.
2014
Grafik 14: Yıllar itibarıyla zamanaşımına uğramış kıymetler
Para Cezası Gelirleri
Bankacılık Kanunu’nun 130’uncu maddesi çerçevesinde, söz konusu Kanun hükümlerine
aykırılık dolayısıyla hükmolunacak adli para cezalarının % 50’si ile verilecek idari para
cezalarının % 90’ı Fona gelir kaydedilmektedir. Bu kapsamda 2014 yılında 8,3 milyon TL
tutarında para cezası Fona gelir kaydedilmiş olup, tahsil olunan para cezalarından 329 bin TL’lik
kısım ise 2014 yılında ilgili mevzuat gereğince T.C. Maliye Bakanlığına aktarılmıştır.
79
2014
Bankacılık Sistemine Girişlerden Alınan Paylar
Bankacılık Kanunu’nun 10’uncu maddesi gereğince BDDK tarafından kurulmasına izin
verilen bankanın faaliyete geçebilmesi için banka hissedarları tarafından Kanun’un 7’nci
maddesinde belirtilen asgari sermayenin %10’u tutarındaki sisteme giriş payının Fon
hesaplarına yatırılması zorunludur. Bu kapsamda, 2014 yılında Fon tarafından 6 milyon TL
tutarında sisteme giriş payı gelir kaydedilmiştir.
Banka Hisse Devirlerinden Alınan Paylar
Bankacılık Kanunu’nun 18’inci maddesi gereğince; BDDK iznine tabi tutulan pay devirleri
çerçevesinde, bankanın devralınan hisselerinin nominal değerinin % 1’i oranında devir payının
devralan tarafından Fona yatırılması zorunludur. Bu kapsamda, 2014 yılında Fon tarafından 1,4
milyon TL tutarında hisse devir payı gelir kaydedilmiştir.
4.15.
Hazine Müsteşarlığına Yapılan Ödemeler
23.07.2008 tarih ve 26945 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren
16.07.2008 tarih ve 5787 sayılı “Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında
Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç
Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’a eklenen Geçici 17’nci madde kapsamında, Hazine
Müsteşarlığı tarafından Fona 31.12.2007 tarihine kadar verilen özel tertip Devlet İç Borçlanma
Senetlerinden doğmuş ve/veya doğacak toplam 93.292.116.459 TL tutarındaki anapara, faiz,
masraf ve gecikme zammından oluşan Hazine alacakları 23.07.2008 tarihi itibarıyla terkin
edilmiştir.
Yine aynı Kanun maddesi gereğince Fonun, faaliyet izni kaldırılan veya yönetimi ve
denetimi kendisine devredilen bankaların her türlü mal, hak ve alacaklarından elde ettiği veya
edeceği nakdi gelirlerinden, mevcut ve muhtemel çözümleme giderleri ve bu kapsamda diğer
kurumlara yapılması zorunlu ödemeler düşüldükten sonra kalan tutarın Hazine Müsteşarlığının
ilgili hesaplarına aktarılmasına ilişkin usul ve esaslar Fona gönderilmiştir.
Bahsi geçen Usul ve Esaslar çerçevesinde 2014 yılında Hazine Müsteşarlığına toplam
174,6 milyon USD karşılığı (Türk Lirası karşılığı 371,5 milyon TL) nakit ödeme yapılmıştır. Söz
konusu ödemeler ile birlikte Hazine Müsteşarlığına yapılan toplam ödeme tutarı 31.12.2014
tarihi itibarıyla 11,76 milyar USD’ye ulaşmıştır. 2014 yılında yapılan ödemelere ilişkin detaylı
bilgi Tablo 28’de yer almaktadır.
80
2014
2014 Yılında Hazine Müsteşarlığına Yapılan Ödemeler
Ödeme Tarihi
Ödemelerin TL Karşılığı
Ödemelerin USD Karşılığı1
Ocak
751.764
329.187
Şubat
706.216
316.094
Mart
94.870.739
43.244.935
Nisan
1.158.020
545.772
Mayıs
211.190.000
100.763.395
Haziran
56.807.200
26.705.152
Temmuz
1.000.000
477.190
Ağustos
1.000.000
461.723
Eylül
1.000.000
438.020
Ekim
1.000.000
450.227
Kasım
1.000.000
450.674
Aralık
1.000.000
430.478
Toplam
371.483.939
174.612.847
Tablo 28: Fon tarafından Hazine Müsteşarlığına yapılan ödemeler
1 Tutarların
5.
USD karşılıklarının hesaplanmasında ödeme tarihindeki TCMB döviz satış kurları kullanılmıştır.
Mevduat Sigortacılığı Rezervinin Yönetimi
Fon rezervi Fon Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan “TMSF Finansal Varlık Yönetimine
Dair Esaslar” çerçevesinde değerlendirilmektedir. Finansal varlık yönetiminin belli başlı
prensipleri şu şekildedir:

Finansal Risk Komitesi; limitlerin belirlenmesi, vade dağılımlarının değerlendirilmesi,
rezervin korunmasına ilişkin tedbirler alınması konularında görüş oluşturmaktadır.

Rezerv yönetiminde İhale Yönetim Sistemi, Ödeme Yönetim Sistemi ve Portföy Yönetim
Sistemleri kullanılmaktadır.

Fon rezervi, 05.11.2013 tarihinden itibaren Kamu Haznedarlığı Genel Tebliğine tabi olarak
yönetilmekte olup, TL ve döviz mevduat, repo/ters repo, Hazine Müsteşarlığının çıkarmış
olduğu kira sertifikası ile iç ve dış borçlanma senetlerinde değerlendirilebilmektedir.

Yabancı para cinsinden işlem yapılabilmektedir.

Birincil ve ikincil
yapılabilmektedir.
piyasalarda
devlet
tahvili
ve
hazine
bonosu
alım
satımı
Fonun mevduat ve katılım fonlarını sigortalama görevi çerçevesinde bulundurduğu rezerv
“Mevduat Sigortacılığı Rezervi”ni, çözümleme faaliyetleri neticesinde elde ettiği tutarlar ise
“Çözümleme Rezervi”ni oluşturmaktadır.
Fon, çözümleme faaliyetlerinden elde ettiği nakdi gelirlerinden, mevcut ve muhtemel
çözümleme giderleri ve bu kapsamda diğer kurumlarda yapılması zorunlu ödemeleri düştükten
sonra kalan tutarları, 5787 sayılı Kanun hükümleri gereğince Hazine Müsteşarlığına
81
2014
göndermektedir. Çözümleme rezervi genel olarak; Fon hesaplarında muhtemel çözümleme
giderlerinin karşılanması amacıyla tutulan tutarlar ile hukuki sorunlar nedeniyle blokeli
hesaplarda tutulan tahsilat tutarlarından oluşmaktadır. Bu kapsamda tutulan çözümleme rezervi
bankalar nezdinde mevduat olarak değerlendirilmektedir. 31.12.2014 tarihi itibarıyla Fonun
Çözümleme Rezervinin TL karşılığı 1.271 milyon TL’dir (548 milyon USD). Bu tutarın 969
milyon TL’lik (418 milyon USD) kısmı çözümleme işlemleri devam ettiği için blokeli hesaplarda
izlenmektedir.
Fonun “Mevduat Sigortacılığı Rezervi” mevduat, DBS ve Hazine Müsteşarlığının çıkardığı
kira sertifikalarında değerlendirilmektedir. 31.12.2014 tarihi itibarıyla 17.665 milyon TL’ye
(7.618 milyon USD),( Birleşik Fon Bankasına kullandırılan SBK dahil 18.979 milyon TL) ulaşan
mevduat sigortacılığı faaliyet rezervinin; 17.455 milyon TL’lik kısmı DBS ve kira sertifikası
olarak, 210 milyon TL’lik kısmı ise mevduat olarak bankalarda bulundurulmaktadır. Rezerv
tutarı 2014 yılında % 19,84 oranında artışla 14.741 milyon TL’den 17.665 milyon TL’ye
yükselmiştir. Söz konusu rezerv tutarının 31.12.2014 tarihi itibarıyla yaklaşık 294 milyar TL
olan sigorta kapsamındaki tasarruf mevduatı ve katılım fonu toplamına oranı (Fon rasyosu) %
6’dır.
Mevduat sigortacılığı rezervinin yeterli düzeyde olması, Fonun “Mevduat Sigortacılığında
Kurumsal Kapasiteyi Güçlendirmek” stratejik hedefine ulaşmaya önemli katkı sağlamaktadır.
Yıllar itibarıyla Fonun mevduat sigortacılığı faaliyet rezervinin toplam mevduat ve katılım fonu
ile sigorta kapsamındaki tasarruf mevduatı ve katılım fonuna oranı Grafik 15’te
gösterilmektedir.
Yıllar İtibarıyla Fon Rasyosunun Gelişimi
% 8,00
% 7,00
% 6,00
% 5,00
% 4,00
% 3,00
% 2,00
% 1,00
% 0,00
%7,17
%3,45 %4,24
%2,68
%4,98
%5,41
%6,05
%5,61
%6,00
%3,08
%0,89
%0,99
%1,08 %1,20
2005
2006
2007
2008
%1,34 %1,34
2009
2010
%1,44
%1,65
%1,56
2011
2012
2013
%1,68
2014
Mevduat Sigortacılığı Rezervi/Sigortalı Mevduat ve Katılım Fonu
Mevduat Sigortacılığı Rezervi/Toplam Mevduat ve Katılım Fonu
Grafik 15: Yıllar itibarıyla Fon rasyosunun gelişimi
6.
Mevduat Sigortacılığı Risk Yönetim Politikaları
Fon, kurumsal risk yönetiminin bir parçası olarak mevduat sigortacılığı yatırım
stratejilerini de dikkate alarak risk yönetimi politikaları geliştirmektedir. Fon rezervi herhangi
bir finansal kurumda olabildiği gibi kredi riski, kur riski, faiz riski, likidite riski ve operasyonel
risklere maruz kalabilmektedir.
Bu risklerden korunmak amacıyla Fon, portföyün dağılımı ve vade yapısı hususlarında
Fon Kurulu ve Finansal Risk Komitesi tarafından belirlenen limitler dahilinde yatırım kararlarını
almaktadır.
82
2014
Kredi Riski: Fon rezervinin maruz kaldığı kredi riski esas olarak bankalarda tutulan
mevduatlardan kaynaklanmaktadır. Yıllar itibarıyla bankalarda tutulan mevduat tutarları ve
tutarın toplam mevduat sigortacılığı rezervine oranına ilişkin bilgi Grafik 16’da yer almaktadır.
Yıllar İtibarıyla Mevduat Tutarları ve
Kredi Riski Oranları
milyon TL
4.000
3.500
%100 %100
%100
%83
3.000
2.500
1.000
%60
%51
2.000
1.500
%80
%64
%41
2.227
3.034
3.194
3.474
3.501
3.388
500
%40
%22
1.140
2.238
%9
257
%2
210
%1
2011
2012
2013
2014
0
2005
2006
2007
2008
Mevduat Tutarı
2009
2010
%20
%0
Mevduat/ Mevduat Sigortacılığı Rezervi
Grafik 16: Yıllar itibarıyla mevduat tutarları ve kredi riski oranları
Kur Riski: Kurun değerinde yaşanan değişiklikler sonucu Fonun varlıkları ve
yükümlülüklerinde meydana gelebilecek değişimler finansal risk yönetimi çerçevesinde takip
edilmektedir.
31.12.2014 tarihi itibarıyla sigortalanan mevduat ve katılım fonunun TL, USD ve EUR
dağılımı sırasıyla % 74,4, % 14 ve % 11,6’dır. Aynı tarih itibarıyla Fonun mevduat sigortacılığı
rezervindeki yabancı para dağılımı % 84,5, % 8,9 ve % 6,6 olarak gerçekleşmiştir. Yıllar
itibarıyla Fon rezervinin kur riskini ifade eden sigortalanan yabancı para cinsinden mevduat ve
katılım fonlarının toplam sigortalı mevduat ve katılım fonlarına oranı Grafik 17’de gösterilmiştir.
Sigortalı Mevduat ve Katılım Fonu ile
Mevduat Sigortacılığı Rezervinin Yabancı Para Dağılımı
%60
%50
%49
%45
%40
%30
%36
%30
%34
%30
%20
%33
%25
% 30
%24
%10
%28
%24
%24
%22
%21
%13
2010
2011
%26
%26
%15
%16
%0
2005
2006
2007
2008
2009
2012
2013
2014
Mevduat Sigortacılığı Döviz Rezervi/ Toplam Mevduat Sigortacılığı Rezervi
Sigortalı Yabancı Para Mevduat ve Katılım Fonu/ Toplam Sigortalı Mevduat ve Katılım Fonu
Grafik 17: Sigortalı mevduat ve katılım fonu ile mevduat sigortacılığı rezervinin yabancı para dağılımı
Faiz Oranı Riski: Faiz oranı riski, faiz oranlarındaki değişikliklerin ilerideki nakit akışları veya
finansal araçların gerçeğe uygun değerlerini etkileyeceği ihtimalinden doğmaktadır. Finansal
risk yönetimi kapsamında Fon, portföyünde yer alan mevduat ve menkul kıymetlerin vade yapısı
83
2014
ve faiz oranlarını takip etmektedir. 31.12.2014 tarihi itibarıyla Fon mevduat sigortacılığı
rezervinin vade yapısı ve türleri Grafik 18 ve Grafik 19’da gösterilmektedir.
Mevduat Sigortacılığı Rezervinin Vade Dağılımı (milyon TL)
4.225
4.500
4.000
3.405
3.500
4.055
3.330
3.000
2.500
2.000
1.500
1.000
500
813
454
275
330
332
9 Ay
12 Ay
446
0
1 Ay
3 Ay
6 Ay
1-3 Yıl
3-5 Yıl
5-7 Yıl
7-10 Yıl
10-31 Yıl
Grafik 18: Mevduat sigortacılığı rezervinin vade dağılımı
Grafik 19: Menkul kıymetlerin türlerine göre dağılımı
Likidite Riski: Likidite riski, nakde ihtiyaç duyulmasını gerektiren finansal yükümlülüklerin
ihtiyaç duyulduğu zaman karşılanamamasından kaynaklanır. Likidite riskinin yönetiminde;
yatırım araçlarının türü, piyasadaki likiditesi ve vade tarihleri dikkate alınarak yatırım kararları
alınmaktadır.
Operasyonel Risk: Fon rezervinin yönetilmesinde oluşabilecek operasyonel risklerin önlenmesi
amacıyla iç kontrol sistemi ve bilgi işlem alt yapısı güçlendirilmektedir. Operasyonel risklerin
minimize edilmesi amacıyla Portföy Yönetim Sistemi, Ödeme Yönetimi Sistemi ve İhale Yönetim
Sistemi yazılımları aracılığıyla işlemler gerçekleştirilmektedir. Ayrıca, rezerv yönetimine ilişkin
süreçler iç denetim tarafından denetime tabi tutulmaktadır.
84
V
EKLER
85
EK 1:
Türkiye’deki banka şubelerinde sergilenmekte olan mevduat sigortasının kapsamı ve
tutarı hakkında açıklayıcı bilgiler içeren tanıtım materyalleri
Şekil 17: Mudi bilgilendirme ilanı-1
86
2014
Şekil 18: Mudi bilgilendirme ilanı-2
87
EK 2: TMSF’nin kuruluş yılı olan 1983’ten itibaren sigortaya tabi mevduat ve katılım fonlarının
kapsam ve tutarına ilişkin değişiklikler
Tarih/Dönem
22.07.1983
09.10.1986
İlgili
Mevzuat
70 sayılı KHK
09.10.1986
06.03.1992
11084 sayılı
KHK
06.03.1992
11.04.1994
2707 sayılı
KHK
11.04.1994
05.05.1994
05.05.1994
01.06.2000
5455 sayılı
BKK
5565 sayılı
BKK
Limit
Kapsam
3 milyon TL’ye kadar
6 milyon TL’ye kadar(Bu
tutarın ilk 3 milyon TL’sinin %
100’ü, kalan bakiyenin ise %
60’ı sigortalıdır.)
50 milyon TL’ye kadar (Bu
tutarın ilk 25 milyon TL’sinin %
100’ü, kalan bakiyenin % 60’ı
sigortalıdır.)
150 milyon TL’ye kadar
Gerçek kişiler tarafından bu ad altında
açtırılan ve çek keşide etmek dışında ticari
işlemlere konu olmayan mevduatlar
Bir bankada bir gerçek kişiye ait Türk Lirası
cinsinden tasarruf mevduatı (nama yazılı
mevduat sertifikaları dahil) ile tasarruf
mevduatı niteliğini haiz döviz tevdiat
hesapları
Tam Garanti
Türkiye’de faaliyet gösteren ve mevduat
kabulüne yetkili bulunan bankaların yurt içi
01.06.2000
682 sayılı
şubelerinde gerçek kişiler tarafından açılmış
100 milyar TL
06.12.2000
BKK
olan Türk Lirası cinsinden tasarruf mevduatı
ile tasarruf mevduatı niteliğini haiz altın
depo ve tevdiat hesapları
Türkiye’de
kurulmuş
mevduat
bankalarından hisseleri Fona devrolunmuş
15.01.2001
151 sayılı
Mevduat bankalarına ait
bankaların ve bu bankaların bilançolarında
03.07.2003
BDDK Kararı
yükümlülüklerin tamamı
hesapları konsolide edilen yurt dışı
şubelerinin yükümlülüklerinin tamamı
03.07.2003
1083 sayılı
Türkiye’de faaliyet gösteren ve mevduat
Tam Garanti
05.07.2004
BDDK Kararı
kabulüne yetkili bulunan bankaların yurt içi
şubelerinde gerçek kişiler tarafından açılmış
olan Türk Lirası cinsinden tasarruf mevduatı
1083 sayılı
ile tasarruf mevduatı niteliğini haiz altın
05.07.2004
50 milyar TL
BDDK Kararı
depo, döviz tevdiat hesapları ve faiz
reeskontları
Katılım bankalarında (yurt dışı şubeleri
496 sayılı
hariç) gerçek kişiler adına Türk Lirası veya
01.12.2005
Fon Kurulu
50 bin TL
döviz üzerinden açılan özel cari hesaplarda
15.02.2013
Kararı
ve katılma hesaplarında toplanan fonlar ile
bunlara ait kar payı reeskontları
Türkiye’de
faaliyet
gösteren
ve
mevduat/katılım fonu kabulüne yetkili
bulunan bankaların / katılım bankalarının
yurt içi şubelerinde gerçek kişiler tarafından
43 sayılı Fon
açılmış olan Türk Lirası cinsinden tasarruf
15.02.2013
Kurulu
100 bin TL
mevduatı ile tasarruf mevduatı niteliğini haiz
Kararı
altın depo, döviz tevdiat hesapları ve faiz
reeskontları ile katılım bankalarındaki özel
cari hesaplarda ve katılma hesaplarında
toplanan fonlar ile bunlara ait kar payı
reeskontları
Tablo 29: Sigortaya tabi mevduat ve katılım fonlarının kapsam ve tutarına ilişkin değişiklikler
88

tablolar - Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu

Transkript

Benzer belgeler

SHOW TV SATIŞ SÜRECİ TAMAMLANMIŞTIR TMSF Çukurova

Sigorta - İstanbul - İPOP, İstanbul Park Oto Pazarı

Hız onun işi Enine, boyuna rahatlık Tempus Fugit uçuyor Sigorta

HDI Sigorta`da yeni isim

garanti emeklilik ve hayat a.ş. likit-kamu emeklilik yatırım fonu 2007

günlük bülten için tıklayınız

JEOLOJİK ZAMANLAR

günlük bülten - Global Menkul Değerler