Web 2.0 Teknolojilerinin Eğitim Üzerindeki Etkileri

Web 2.0 Teknolojilerinin Eğitim Üzerindeki Etkileri ve Örnek Bir Öğrenme Yaşantısı
Ömer Deperlioğlu1, Utku Köse2
Afyon Kocatepe Üniversitesi, Uzaktan Eğitim Meslek Yüksekokulu, Afyonkarahisar
1
[email protected]
2
[email protected]
Özet: Web 2.0 teknolojileri ve bu teknolojilere bağlı olarak ortaya çıkmış olan yeni web standartları, etkileşim düzeyi yüksek,
işbirliği ve paylaşımı ön plana çıkaran, kullanıcı merkezli, yeni bir web dünyasının kurulmasına yol açmışlardır. Günümüz
dünyasında, Web 2.0 teknolojilerinin etkileri, yaşamın birçok alanında görülebilmektedir. Eğitim de bu alanlardan birisidir. Bu
bildiri, eğitim faaliyetleri kapsamında kendilerine kullanım alanı bulan başlıca Web 2.0 teknolojilerini ve bu teknolojilerin, bir
öğrencinin öğrenme yaşantısını nasıl etkileyebileceğini, Web 2.0 teknolojilerinin etkisi altındaki, muhtemel bir öğrenme
yaşantısını örnek vererek açıklamayı amaçlamaktadır. Örnek yaşantıdan yola çıkarak, Web 2.0 teknolojilerinden yararlanan bir
eğitimcinin, izlediği eğitim stratejisinde meydana gelen değişikliklerin de farkına varmak mümkün olmaktadır.
Anahtar Sözcükler: Web 2.0, blog, wiki, podcast, RSS, öğrenme yaşantısı.
Effects of Web 2.0 Technologies on the Education and An Example Learning Experience
Abstract: Web 2.0 technologies and new web standards caused to form a user centered, new web world that has a high interaction
level and brings collaboration and sharing to the foreground. Nowadays, effects of Web 2.0 technologies can be seen on many
areas in the life. Education is one of these areas. This paper aims to explain essential Web 2.0 technologies that are used in
educational activities and effects of these technologies on a student’s learning experience. The subject is discussed by giving an
example about a student’s possible learning experience under the sway of Web 2.0. With this example, changes occurred on an
educator’s strategies can also be noticed.
Keywords: Web 2.0, blog, wiki, podcast, RSS, learning experience.
1. Giriş
Web kavramı, Internet’in doğuşundan sonra, söz konusu
platform üzerinde yer alan özel dokümanlara erişilmesini
sağlayan sistemi tanımlamak amacıyla kullanılagelmiştir. İlk
aşamada Web ortamı, klasik HTML kod bloklarından
meydana gelen, kullanıcı ile etkileşime girmeyen, sadece
görsel öğelerden ve metinlerden oluşan sayfalardan ibaret
olmuştur. Zamanla ortaya çıkan, sadece bilgi sunmayı değil,
aynı zamanda bilginin paylaştırılması ve değişen şartlara
göre anlamlandırılması doğrultusundaki ihtiyaçlar, Web
teknolojisi ve standartlarının değişmesine neden olmuştur.
Değişimler sonucunda, Internet ile gelen klasik Web
yapısından, Web 2.0 adı verilen yeni teknoloji ve standartlar
bütününe geçilmiştir.
Web 2.0 kavramı, ilk olarak Darcy DiNucci tarafından,
“Parçalanmış Gelecek” isimli makalede kullanılmış bir
terimdir [1]. Daha sonra Tim O’Reilly tarafından da bir
konferans esnasında dile getirilmiştir [5]. Web 2.0, statik,
standart HTML yapısına sahip, klasik Web ortamından sonra
ortaya çıkan, etkileşim düzeyi yüksek, işbirliği ve paylaşımı
ön plana çıkaran, kullanıcı merkezli, yeni Web ortamını
tanımlamak amacıyla kullanılmaktadır. Internet ortamını
şekillendiren ikinci nesil teknoloji ve standartlar bütünü
olması nedeniyle de “Web 2.0” kelime bütünü ile
özdeşleşmiştir.
Web 2.0 teknolojilerinin kullanım alanı her geçen gün hızla
genişlemektedir. Bu durumun başlıca nedeni, Web 2.0
teknolojilerinin, kullanıcı ve web uygulamaları arası
etkileşimi, kullanıcılar arası etkileşimi, işbirlikçi çalışmaları
ve bilgiye erişimi, Internet ortamında “oldukça kolay” bir
hale getirmesidir. Söz konusu bu özellikler, Web 2.0
teknolojileri
ve
standartlarının
eğitim
alanında
kullanılmasına ön ayak olmuştur.
Bu bildirinin amacı, eğitim faaliyetlerinde söz sahibi
olabilecek Web 2.0 teknolojilerini ve bu teknolojilerin, bir
öğrenme sürecinde nasıl kullanılabileceğini, örnek bir
öğrenme yaşantısı yardımıyla açıklamaktır. Burada
öngörülen öğrenme yaşantısı, ikinci nesil Web ortamının ve
dolayısıyla Internet’in, gerek bireysel, gerekse sınıf
ortamındaki öğrenme süreçlerinde ne kadar kullanışlı ve
etkili olduğunu göstermektedir.
2. Başlıca Web 2.0 Teknolojileri
Günümüzün popüler Web 2.0 teknolojileri, bireylerin
elektronik ortamda sosyal etkileşim içerisine girmesine,
hazır web sistemlerinin içeriğine müdahale edebilmesine ve
bilgi paylaşımında bulunabilmesine imkan tanıyan servisler
ve web siteleri olarak ön plana çıkmaktadır. İşbirlikçi
çalışmayı güdüleyen, sosyal etkileşimin elektronik ortamda
devam etmesini sağlayan ve farklı türlerde bilgi paylaşımını
destekleyen Web 2.0 teknolojileri de eğitimin ilgi alanına
girmektedir. Söz konusu Web 2.0 teknolojilerinin yanında,
bu teknolojileri destekleyen, çeşitli Web 2.0 standartları da
vardır. Bu standartlar daha çok, web ortamında yer alan
görsel ve işlevsel yenilikler olarak incelenmektedir. Eğitim
faaliyetlerinde kendilerine kullanım alanı bulan başlıca Web
2.0 teknolojileri şu şekildedir:
2.1 Blog (Weblog)
Bloglar, bilgisayar kullanıcıları tarafından, kişisel girdilerini
diğer Internet kullanıcılarına sunmak amacıyla kullanılan bir
tür web siteleridir. Bloglarda yer alan girdiler kronolojik bir
sırada görüntülenmektedir [2]. Blog kelimesi, “Web kaydı”
anlamına gelen, İngilizce karşılığı “Web log” olan kelime
bütününün kısaltılmışı olarak, Peter Merholz tarafından
bilişim dünyasına kazandırılmıştır [4]. Bloglar, sahip
oldukları çeşitli işlevler sayesinde, kullanıcıların karşılıklı
olarak birbirlerinin girdilerini görüntüleyebilmesine ve
yorumlayabilmesine, hatta karşılıklı fikir alışverişinde
bulunabilmelerine olanak sağlamaktadır. Kuşkusuz bu
özellikler, eğitim süreci içerisinde öğrencilerin fikirlerini
özgür bir şekilde yayınlayabilmelerini ve diğer arkadaşları
ile karşılıklı bilgi paylaşımında bulunabilmelerini
sağlamaktadır. Blogları kullanarak, web üzerinde, öğretmen
ve öğrencilerden oluşan bir blog topluluğunu oluşturmak
mümkündür. Blog ortamında öğrencilerin ilgilendikleri
konuları
arayabilmeleri,
sunulan
bilgileri
yorumlayabilmeleri ve bunlara eklemeler yapabilmeleri,
kendi öğrenme süreçlerini kendilerinin yönlendirmesine ve
öğrenme sürecinde, kendilerine olan güvenin artmasına da
yol açmaktadır.
Bloglar sayesinde popular hale gelmiş bir Web 2.0 standardı
da “tag”lardır. Web 2.0 teknolojileri açısından tag kavramı,
Internet ortamında sunulan geniş çapta bilgilerin, kolay
erişilebilir ve arşivlenebilir olması amacıyla kullanılan,
konuya özgü kelimeleri tarif etmektedir [7]. Günümüzde tag
kullanımı, web ortamındaki birçok web sitesi ve servis
sayfalarında görülebilmektedir. Örneğin; blog ve haber
sitelerinde, tag kelimeleri aracılığıyla aranan bilgiye daha
hızlı ulaşılabilmektedir. Benzer şekilde, sosyal etkileşim
sitelerinde kullanıcılar, kendi ilgi alanlarına yakın veya ortak
özelliklere sahip diğer kullanıcıları ya da dosya paylaşım
servislerinde aradıkları dosyaları, tag kelimeleri yardımıyla
bulabilmektedir. Tag kelimelerinin sağladığı bu kolaylıklar,
blog sayfalarının eğitim faaliyetleri kapsamında kullanımı
aşamasında da öğrencilerin aradıkları bilgiye daha hızlı
ulaşmasını sağlamaktadır.
2.2 Wikiler
Wikiler, bloglarla birlikte, yaygın kullanım alanlarına sahip
olan web araçlarından birisidir. Temel olarak Wikiler,
işbirlikçi çalışma neticesinde kullanıcıların belirli konular
üzerinde bilgileri düzenleyip yayınlayabildikleri ortamlardır.
Wikilere kayıtlı olan her kullanıcı, sayfalarda sunulan
bilgilere müdahale edebilmekte, neticede kullanıcıların
katkılarıyla, işbirlikçi çalışmanın bir ürünü olan web
sayfaları yaratılmaktadır. Wikilerin yaygın bir kullanım
alanına sahip olmalarında en büyük pay, hiç kuşkusuz
Wikipedia adındaki “Özgür Ansiklopedi” uygulamasındadır
[3].
Wikiler eğitim faaliyetlerinde, oldukça yararlı Web 2.0
teknolojileri haline dönüşmektedir. Wikiler, gerçekleştirilen
çalışmaların belli konu başlıkları altında arşivlenmesini
sağlamaktadır. Bu durumda, öğrencilerin belli konular
üzerine bilgi paylaşımında bulunabileceği bir platform
ortaya çıkmaktadır. Diğer yandan bilgilerin konu başlıkları
altında arşivlenmesi, bilgiye erişimi de kolaylaştırmaktadır
[8]. Ayrıca Wikilerin en önemli getirisi, öğrenciler ve
öğretmenlerin işbirlikçi çalışmalarının sonucu olan, nitelikli
bilgiler sunmasıdır. Ayrıca, sunulan işbirlikçi çalışma ortamı
da öğrencilerin birbirleriyle etkileşim sağlamaları açısından
önemlidir.
2.3 Dosya Paylaşım Servisleri
Dosya paylaşım servisleri, çeşitli formatlarda dosyaların,
önceden tanımlanmış kategoriler altında paylaşılmasına
imkân tanıyan web servisleridir. Günümüzde daha çok video
paylaşım servisleri kullanıcıların ilgisini çekmektedir.
Ancak, metin dosyalarından, ses dosyalarına, sunum
dosyalarından, müzik nota arşivlerine kadar birçok farklı
türde dosyanın paylaşıldığı servisler de kullanıcıların ilgisini
çekmektedir. Bu durum, bilgiye olan ihtiyacı daha iyi
açıklamaktadır. Eğitim sürecinde incelendiği taktirde söz
konusu bu servisler, bilgiye erişim ve bilgiyi paylaşım
açısından öğrenciler için yararlı birer kaynak olarak
görülmektedir.
2.4 Podcast Servisleri
Podcast servisleri, video veya sesin, uyumlu herhangi bir
aygıt için Internet üzerinden paylaşılması ilkesine dayanan,
bir yayın türüdür. Podcast, diğer bir Web 2.0 teknolojisi olan
RSS ile gerçekleştirilmektedir. Podcast için gerekli olan
yazılım ve donanıma sahip herhangi bir kişi, video veya ses
yayınını kolaylıkla yapabilmektedir. Podcast teknolojisi, eöğrenme faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi için uygun bir
platformdur.
Podcast
yardımıyla,
öğrencilerin
ve
öğretmenlerin ihtiyaç duyduğu eğitim materyalleri kısa bir
süre
içerisinde,
görsel
ve/veya
işitsel
olarak
hazırlanabilmektedir [6]. Ayrıca podcast servisleri, uzak
mesafedeki öğrencilere ulaşılabilmesi ve sınıf üyeleri
arasında iyi bir etkileşimin sağlanabilmesi açısından da
önemlidir.
2.5 Sosyal Etkileşim Siteleri
Sosyal etkileşim siteleri, kullanıcıların, çevrimiçi sosyal
topluluklar içerisinde birbirleriyle iletişim kurmalarını
sağlayan teknolojilerdir. Sosyal etkileşim siteleri sayesinde
kullanıcılar, kendileriyle yakın ilgi alanlarına veya ortak
özelliklere sahip diğer kullanıcıları tespit edebilmekte ve
sunulan
araçlar
yardımıyla
da
onlarla
iletişim
kurabilmektedir. Temelde, kullanıcılar arası sosyal
etkileşimi sağlamayı amaçlayan bu siteler, kullanıcıların
fotoğraflarını, dosyalarını veya kişisel girdilerini Internet’te
yayınlamasına ve hatta çevrimiçi organizasyonlar
düzenlemesine de yardımcı olmaktadır. Bütün bu
özelliklerinden dolayı sosyal etkileşim siteleri, bilgisayar
kullanıcılarından yoğun bir ilgi görmektedir. Eğitim alanına
uyarlandığında, öğretmen ve öğrencilerin ihtiyaç duyduğu
çevrimiçi iletişim ve bilgi paylaşımı, sahip oldukları güçlü
özellikler nedeniyle, sosyal etkileşim siteleri ile kolaylıkla
sağlanabilmektedir.
2.6 İşbirlikçi Düzenleme Servisleri
Wikilerde olduğu gibi, kullanıcıları ortak bir ürün yaratmaya
teşvik eden işbirlikçi düzenleme servisleri, Web 2.0 ile
birlikte ortaya çıkan teknolojilerden birisidir. Bu servisler,
farklı iş kollarıyla ilgileri bulunan kullanıcıların, çevrimiçi
araçlar yardımıyla, benzer nitelikteki kullanıcılarla
işbirliğine girerek, çeşitli ürünler çıkarmasını sağlamaktadır.
Aynı servisler, eğitim faaliyetleri içerisinde, öğrenciler
arasında
benzer
çalışmalara
kullanılabilmektedir.
imza
atmak
için
2.7 RSS Yayınları
RSS yayınları, Web 2.0 ile birlikte gelen bir yenilik olmakla
birlikte, web sitelerindeki güncellemeleri daha kolay takip
etmek amacıyla kullanılan bir teknolojidir. RSS yayınlarının
alınabilmesi için kullanıcılar, “RSS Okuyucusu” adı verilen
program ya da servisleri kullanırlar. Bir sitenin
güncellemeleri takip etmek istendiğinde, ilgili sitenin RSS
yayınına üye olmak gerekmektedir. Kullanıcılar, RSS
sayesinde tek seferde yüzlerce sitenin içeriğini takip
edebilmektedir. RSS yayınları, eğitim faaliyetleri esnasında,
yeni ders içeriklerinin ve duyuruların öğrencilere
ulaştırılabilmesi amacıyla kullanılabilen, basit ancak
yeterince etkili teknolojiler olarak kabul edilmektedir.
2.8 Programlama Ortamları
Web 2.0 teknolojilerinin geliştirilmesi aşamalarında yaygın
bir şekilde kullanılan bazı programlama dili ve teknikleri
bulunmaktadır. AJAX, etkileşimli Web 2.0 uygulamalarının
kodlanmasında kullanılan, birden fazla programlama dilini
(JavaScript, XML, HTML… vb.) harmanlayarak, etkileşim
sağlama konusunda etkili sonuçlar elde edilmesini sağlayan
programlama tekniklerine verilen genel isimdir. XML,
verilerin etiketlenerek kullanılmasını sağlayan, insan ve
makine tarafından anlaşılacak düzeyde hazırlanmış bir dildir.
RSS yayınlarında XML kullanılmaktadır. Web 2.0 söz
konusu olduğunda akla gelen diğer yapı JQuery ise bir çeşit
JavaScript kütüphanesidir. Ancak içerisindeki hazır
işlevlerle, arayüz etkileşimine farklı bir boyut getirmiştir. Bu
yüzden Web 2.0 teknoloji ve standartlarına uygun web sitesi
ve servislerde sıklıkla kullanılmaktadır. Bahsi geçen
programlama ortamları, popüler Web 2.0 teknolojilerinin
yapı taşını oluşturmaktadır. Bunun dışında, “web widget”
adı verilen; haber şeridi, oylama paneli veya takvim görevi
gören ufak programların yazılmasında da bu ortamlardan
yararlanılmaktadır. Öğrenci veya öğretmen faaliyetlerine
dayalı, eğitim faaliyetlerine doğrudan veya dolaylı yönden
etkisi olan, ufak ancak işlevsel programlar da söz konusu
programlama ortamları yardımıyla hazırlanabilmektedir.
3. Web 2.0 Teknolojileri Etkisinde Örnek Bir Öğrenme
Yaşantısı
Ele alınan örnek öğrenme yaşantısı, bir öğrencinin, sınıf
ortamında gerçekleştirilen eğitim sürecinin dışında, Web 2.0
etkisindeki öğrenme sürecini gerçekleştirebileceği, 1 günlük
süre dikkate alınarak hazırlanmıştır.
Söz konusu öğrenci öğrenme yaşantısına, bilgisayarında
kurulu olan, günlük ders faaliyet planlarını gösteren,
“etkinlik” widget aracını kontrol ederek başlar. Bu widget,
dersin
öğretmeni
tarafından
belirli
aralıklarla
güncellenmekte ve böylece öğretmen, widget aracını
kullanan öğrencilerine, ders faaliyet planlarını istediği
zaman ulaştırabilmektedir. Günlük ders faaliyetini
inceledikten sonra öğrenci, planda yer alan ilk etkinlik olan,
dersiyle ilgili podcast servislerinden güncellemeleri alma
işlemine geçer. Öğrencinin üye olduğu podcast
servislerinden birisi ders öğretmenine aittir. Öğrenci bu
servisten, öğretmenin hazırladığı ses kayıtlarını alır.
Ardından, öğretmenin ders notlarını sınıfı ile paylaştığı
dosya paylaşım sitesine girer ve en güncel ders notlarını
bilgisayarına indirir. Ses kayıtlarını dinleyerek ders notlarını
inceler, gerekli notları alır. Bu faaliyet sona erdiğinde,
öğretmeninin ve sınıf arkadaşlarının blog sayfalarından ve
ayrıca ders ile ilgili seçilmiş kaynak web sitelerinden, son
güncellemeleri almak amacıyla RSS Okuyucu programını
çalıştırır. Kaynak sitelerde ilgisini çeken güncellemeleri,
daha sonra incelemek üzere, RSS programının sunduğu
“bookmark” işlevi ile işaretler. Ders öğretmeninin blog
sayfasında gerçekleşen güncellemeleri inceler. Eğer varsa,
dersle ilgili duyuruları veya not ilanlarını bu şekilde
öğrenmiş olur. RSS yardımı ile son olarak arkadaşlarının
blog sayfalarındaki güncellemeleri inceler. Arkadaşları blog
sayfalarında, gerçekleştirdikleri ders faaliyetleri ile ilgili
raporlar sunabileceği gibi, dersle ilgili kişisel metinler veya
materyaller sunabilir. Öğrenci bunları inceleyerek gerekli
gördüğü yerlerde blog sayfalarına yorumlar ekler.
Öğretmenin yayınladığı ders faaliyet planına bağlı olarak
öğrenci çalışmalarına kısa bir süreliğine ara verebilir.
Aradan sonraki öğrenme süreci, bütün sınıf üyelerinin üye
olduğu sosyal etkileşim sitesine girişle başlar. Öğrenci sitede
arkadaşlarıyla ders ile ilgili bilgi alışverişinde bulunur.
Açılan tartışma başlıklarını yorumlar. Gerektiğinde, video
konferans görüşmeleri yapılır. Söz konusu bu görüşmelere
ders öğretmeni de uygun zamanlarda katılabilir. Sosyal
etkileşim sitesinde gerçekleştirilen faaliyetler sonrası,
öğretmen
tarafından
verilen
proje
çalışmasını
gerçekleştirmek üzere, ders için kurulmuş olan Wiki veya
işbirlikçi düzenleme servisine giriş yapılır. Projelerin konusu
ve proje çalışmalarında bulunacak öğrenci grupları daha
önce, ders öğretmeni tarafından belirlenmiş olabilir. İlgili
servise bağlandıktan sonra, projenin son hali öğrenci
tarafından gözlemlenir. Öğrenci, proje ile ilgili gerekli
gördüğü yerleri düzenler, yorumlarda bulunur ve eğer varsa,
kendi sorumluluğunda olan kısımları hazırlar. Bu çalışmadan
sonra, gün içerisinde gerçekleştirdiği faaliyetleri, edindiği
tecrübeleri ve varsa diğer kazanımları, öğretmen ve diğer
arkadaşları ile paylaşmak üzere, kişisel blog sitesine giriş
yapar. Gerekli girdileri yayınladıktan sonra, önceden
yayınlamış olduğu girdilerle ilgili yapılan yorumları inceler
ve değerlendirir. Normalde, bu faaliyet ile birlikte,
öğretmenin belirlediği günlük faaliyet planı bitirilmiş olur.
Ancak öğrenci, arta kalan vaktini dinlenmek için
kullanabileceği gibi, yine dersle ilgili çalışmalarına devam
etmek amacıyla da kullanabilir. Bu süreç esnasında yine
Web 2.0 teknolojilerinden, bu sefer kendi istekleri
doğrultusunda faydalanabilir.
4. Sonuç ve Öneriler
Bu bildiri, etkili eğitim ve öğrenme faaliyetleri için
kullanılabilecek başlıca Web 2.0 teknolojilerini ve bu
teknolojiler ışığında gerçekleştirilecek bir öğrenme
sürecinin, öğrencinin öğrenme faaliyetleri ve alışkanlıkları
üzerindeki etkilerini açıklamıştır. Anlatılan öğrenme
yaşantısı,
söz
konusu
teknolojilerle,
kolaylıkla
gerçekleştirilebilen bir süreci işaret etmektedir. Web 2.0
teknolojilerinin sahip olduğu farklı özellik ve işlevler göre,
daha
farklı
öğrenme
yaşantıları
da
pekala
gerçekleştirilebilmektedir. Oluşturulan öğrenim sürecinin
nitelikleri ne olursa olsun, bu çalışmalar ışığında elde
edilecek sonuçlar, genel olarak aşağıdaki gibi olacaktır:
• Web 2.0 teknolojileri, yüksek etkileşimli, çok yönlü
eğitim süreçlerinin oluşmasında etkili olmaktadırlar.
• Web 2.0 teknolojileri ile oluşturulacak uygun bir çevrimiçi
faaliyet süreci, yüz yüze eğitim ile birleştirildiğinde, güçlü
ve etkili bir harmanlanmış öğrenme modelinin
oluşturulmasını sağlayacaktır.
• Web 2.0 teknolojileri ile gerçekleştirilecek eğitim
çalışmaları, derslerin amaçlarını bir kenara bırakacak
olursak, bilişim çağı gereklerine uygun, bilgiyi etkili
kullanabilen ve işleyen, nitelikli bireylerin yetiştirilmesine
de imkan tanıyacaktır.
Sonuçlara ek olarak, Web 2.0 ile gerçekleştirilecek eğitim
faaliyetleri sırasında, dikkat edilmesi gerektiği düşünülen
bazı unsurlar, aşağıdaki gibi ifade edilebilir:
• Web 2.0 teknolojileri ile gerçekleştirilecek faaliyetler,
bilgisayar kullanımı konusunda yeterli bilgi ve beceriye
sahip bilgisayar okur-yazarı kişilerle daha etkili
yürütülecektir.
• Web 2.0 teknolojilerinin, ders faaliyetleri esnasında, farklı
amaçlara yönelik kullanımı önlenmelidir.
5. Kaynaklar
[1] DiNucci, D., “Fragmented future”, Print, 53(4), 32
(1999).
[2] Ebner, M., “E-learning 2.0 = e-learning 1.0 + web 2.0?”,
The 2nd International Conference on availability,
reliability and security (syf. 1235-1239). Los Alamitos:
IEEE Computer Society (2007).
[3] Ferret, L. J., “Wikis and e-learning”, P. Berman (Ed.), Elearning concepts and techniques (syf. 73-74). Bloomsburg,
PA: Bloomsburg Üniversitesi (2006).
[4] Merholz, P., 12 Ekim 1999 tarihli makale, Peterme.com
(1999).
Erişim
10
Eylül
2009,
http://web.archive.org/web/19991013021124/http://peterme.
com/index.html
[5] O’Reilly, T., “What is Web 2.0: Design patterns and
business model for the next generation of software”,
O’Reilly Media (2005). Erişim 10 Eylül 2009,
http://www.oreillynet.com/pub/a/oreilly/tim/news/2005/09/3
0/what-is-web-20.html
[6] Thacker, C., “Podcasts in education”, Macinstruct
(2007).
Erişim
28
Ağustos
2009,
http://www.macinstruct.com/node/43
[7] Wikipedia, “Tag (metadata)”, Wikipedia, the free
encyclopedia
(2009).
Erişim
3
Eylül
2009,
http://en.wikipedia.org/wiki/Tag_(metadata)
[8] Woolf, B., “Wiki vs. blog”, E-Content: IBM Developer
Works
(2006).
Erişim
27
Ağustos
2009,
http://www.ibm.com/developerworks/wikis/display/woolf/W
iki+vs.+Blog