Makaleyi Yazdır - Edebiyat Fakültesi Dergisi

H.V. E(lebiyat Fakij!tes; Derg;s~ (öZ,erSayıJ
IS1
1.983
ALMANYA'nAKITuıtKLEQJNsgıi.UNLAJU,f(iARŞISINDi\
TüRk.VEALM'AN
TOPLUMLARİ
_,
.
.
.
.,_".
.,
,'.,
,;"
'.c-
c
'.
.
.'.
.
".
.
',-
'"
"
W.olf Kô.nig*.
.
yönlio1ar~
Sonzarnanlarda .J=ed,raı Alm~ya'dakt1'ürlderiJl"rutnu~,*
ilgiçekmektedir. Turkterlei1.Uikopulanı~eQit#
AJm';'lat meşgul: olup 1Ürk~
lere~ba az rasdanmaktaa.r.>.Aync..,Ttlrktop~n
Alrn-ıya'~i
V4tıaııdaş-,
larınaaz ilgigöstetntesi~ Alma~ya'~ı( ş~~Qt"aset>e.pQtrnak~dJr.~~emde
bU'
ilgisiiiiğindoğruolup
o(m;ı(hğını tartll~
iStiyorum. ÖZellikle,' Fe~eral
Almanya'da. yaşci~anTtirkleril1içinde~bu:~'Jju..Iiş~:dolaYIS1Yli)
Türk t0plumunda bu konuya eğitmekiçin nesi)elbirnedenin.oIupolmadığınl araştıl'acağ.m.
.
.
.
.
,.<:.'
-
-
.
~
.
'
Bazı rUl'kpıetererioih~~~bir~a~l'~ektenbü.ıYÜkbi~
Uıi,oldu~nu
ispat etmektedir. Bu nOkta"f'~~1 Altmny~~~~~manlığtdll'.AJnıanya'da..
ki yabancılann içiJ1del<tei\'tıüyijkgrupTürki'"
o~na
JÖre' 'yabarui.4işmanhil'
,
anl~da""~~tadı.r~Ancak,
YcWancl
Ve T~rk diş manhğı ~VI"fJftian~
işçilere karşıtpp!umsal. bir ,.~tıfn1anın,ifade~_
o1~..
Turlr:
dişmantığı
Fedel'al
\.,
. .
..
.
Almanya' da 1980' ~önce d, .vardı.'
. .
"."
.'
,.
'..
.
8~. tür ı:ürk 'düşmanhJınJlı,et<ono';'~k~ıiıı.ıı~tat'QCJi1kuvvetienebileceği
de bellidir. Sir de, başk~ .prQl)Ien1~tdet) sapq~~dun:ımıJ,.vardır.Ancaktbu
düşManlık,' . bir. TÜl'kişçl .diişmao1til,t)jt. İIit~X~-di,troClfılıitna'kanşa~ak
spi1
.
yıllarda .yeni. biranl4tJ11.. kaz~mışbr.. Yl,iıeyde. .&i...,Tijrk.(lUşmanhğl olaı'iIk ifade
,_'
,,':
'c-'
'.,..',
' .." ..
'
-.:
.c'
0:
.
',-.
:
~"..
..'
-
edilen bu~umm\lnbiı;bil'inden..ayrt ikiYÖJ1ÜbubJnı:nakta4ır. ~ir tarafta"
"..
','
_','
...:.::
'''',
.
",'-",
',"_,'"
-
..:'
'.
,'
','-,
-';""'-:"
"
--"
'"."
"',
'.
rür~lel'in dinsel bak.mdanşartlıol~. fi1tkltküt$r~. okışan 'bit twlum olduğu
ve.lxı YöriJyle birAvrupatoPlumu iI~bai4aŞam~ti1.iddiaedilm~ktedjı:. Müstima!,
toplumlal'm saldırgan ok:k.Jiu.da ilerisiirül'~.e~~il'; aı.. gibı .bir, yanıt Ttirk,
Toplumu'na ıw.rşJoldMğugibibiitiin diierp,tjjs-ıınan ~rt\lek~dere dekarşıdır.
Bu.~şmanhğı" ikinci yöRiise-1'Urkiye'deki siy~J .<tİmmu" Alm~ya'ya aksinden
kayn~klanmaktıchr. 1'atHi ki,. Tüi1dy'e'ciek!siyaŞi ...dlIrurt.ınyorU~ .Aiınantann
-kendi diŞüncelerine gÖre çokdei.lŞik otmakMır:TQrkiye'ye ya'p.tanithamliat,
FederalAlmanya'daki Tüı:~lertarafittdarı yaratılan tOf)lumsal problemlerle ilgili
olan ithamlardan ayrlllT!~ıdır,yoksaAlrrianyıı/d~i, turkıbe karş. oIandişmanltk
ayriCi1 artar. TÜI'kiye<hakkıncWd.~.' ilik itir.lmdaÔGğriudeğ-ifdir. Laiklik ilkesi'
rUrkiYe'de,f~eraIAlmanya'dan.daha
.kata .,birbiçl~e.
uygulanmaktadır, ve
Türkiye'deki rtV'kJ.,r, Alrnat1y.'4akisiyasfd ,~ınu
itJ1aletmek
is~yebinrter,
.
ama tnni hiç kim~ dişlinmemektedir.
· i
Şuna daiŞMetetmekJs~mki,At11ta"f;a~..TIit~
d~tuvatdtr;
Yakında,
; ddia ~eb
.ftı,<t.ıi
ilirim..,
ister istemez,f'edera~J\I rnanya'da .bir T~ lob,i5i i~~~ill~1
TlJTkToplumu'nu
.
.
'.Bu lobinintutmasl, ve
.. deTiitk.., düşrnanltğmulaz~li'nasrtı~
.'
.
.
.
'
~
...
.
'
.
ilgilendirir.
.
.
.
.
..
.
'.
..r:.
"..
.
.
.
."
,.:..'
"
j''''
'...
'. .
.
.
.
.
".
'
.
.
..;
. ~1~2
.-
'.
m
."
.
'.' .~miş'~1aı'da;~W..~,..,.,...
Maalesef.
karşıkoymaya.,@IIf~
için
. . .'
~.ür!t_,
'Wr1iifİ
_e,\~ı'~'
.,.
im, Tiltkferettaiff.pt~~'.'.'
'.. 'manl ..ti w1na
'lUrkler
.
.1Jft.ttu.~ndajkl.yöfti
vardar. ilk oI")Yahanc:ıfaı~~İ-ı'~.ı-teri
~plenmesidir.
Almanlar.qçlO1anbir1iitki.vaı..,~..~~
Böylet~illdnbir
'1jj.
'.-lt(If:1IiiY~,
birttasta,jbi göıijriit.
acııria hissi dQI,~~..'
b{ftBitdet
.
SQnt'abil'-ııy.
f:~W=_d~r.:~~'~~'.'~;u~:::..'~
ya içinçok'W}'ÜkpfoblaTfter-ısebeP.
ifadeSi iSOsya(bo.b'i.ıi~ortayaCçlkah
V~-btf'"
.
den kU~lrD.~~fl
ilailioIan}dş.Hedmenı1ekit~1fIa;ç"
~.'..'.
. . . '.'
__~Iu~~erin
~~.
D;bif1d,
.'.
.
_ .~.
'"
--
,
-
.~",',;
-
-
.~ .
.
~
Esasenbu.dU~_~~
tt~~6ir~"CJiJ4nellrin~ğtftaıae_~;j,_
.
.-~~gefme"tedir.
-
'pt.8Jh"~~uun
.."
".
-' 'i7~b1tptobhrn,tqp""mu~
menfi .bit".'Yan. ~farit'vaRbt;şu_.rnatıai
.
.
W~kOrU.V'e
==.~.~~"~E
H"eyd~ önce.istennteYtmolarak~-jc:1f)~-ıPjYaniYaOartc;1rar
A~,.
','~'-'~'baıb_-~1itoplumsal
iste~"'ni.~~atıdJtl..
.'
..,~ ,'~:'Iv.
gruP1arbu.tmlina.biıı~'-ıııımfi
Qnfınböy~
anlaşılma%sl;:O'ı-ıOsit'~tidıf
Y~~l1ari~ndf~~.,.jir.~fr
-.
.'~"..bJrtöp_aı--ıup
.
,~pr.'tfUn
'
2Tôp-'
luınsalbJr,p~
~tece~cı
~a~urY..iJa.bIi~~8u_törQş~üıfti
'omak
rop1Urnsal
bit'prOb1!mıı".,.~...if,J~feÇelini~n
bir_ttIşü .
'
...~~,.
. . -..
_
taf~...:...'
...kabUI
,.Iden
_ . fr
aş. dadabel:~.L
,
_ .
1ttty
.tlkb
~M!'Ru
. ._
-.
.em .. .
.
"'_ ","VW,"",I". .. .
.
sonra
-'
"'
"-'
.
'
..
.
.
.
.
.
'kamu"'l"ningitt~e~~tI.SIk~'
'.. . '
lem;probteini~"inJpta~""
.durumo~.-;~. f(ıwmtartfa~;
.' .:'
,
'
ı.
.- -
- -'.- -
'
.'
_
.
--
,'. - .
- - -- .-.
.'
:'-' -- -
-, C._,.-
- _' 'c.,',-
~Ja-da
f1it
',-: ~c'
.,.
~',-'
-
2.
.
_
<
~
-
:',
bi,~
y~.:
.,:
tu-
~OC1Ikıannı.,.y.teA.hrıatisuUtıAftD«tiri4i
.Ii..
_
.
. ..
.
..
"
'<
'
.
.
"
.
'"
cektlr...
. "
'.nıtıanRdaÇar...ıı
.
.
.
"
.
.
..
.',
'.
.
.
.
.
.
'
.
..
..
. ..
.
.
.
.
.
.
.
~ır.c
'türkPIr~tmenı~~,~~içift . ç~I-ıJRrtie
.
. .~..
Y ~81'." 81' . göre
riı..
memif1erdir
..
b~ ~- thıi
'1'ür
"
~
~
/'
.
"
.. ..
ıIıaIna1idır. ~rıki~~
~chiti8ft:'~~kmnID:'
.. .
.....
.... ~ .. .. . ..
..
bir
tib'probIem
~_..Tiirk
mümkün.aclulu
kadar'Ç.,*...,.~~,
..'
.
.
neklmm A1irJa~imııı-ii<.~.,~~yiı-ıtIp
.
<
_
tarubi1';d--ı.Qan~...4~Q..~<~k~yct"ollU}c'l'irk
.
.
,'-
<-
ID~ta'1U:.lı97;)bun-er
f}ocuWaıı"~~J€~
.
')1,1)1(.ı,ı...
ontnektecfk 3,
..-<c--
.
J. M.~
.
~.'fôPlıiI
. lana bu:aoro..ııörüp"'~ieift.nAijt
3. Dk..H. ~(it76-H.ıfL
--
-
-
Bltz. H,'Hamadıl1mı..'
ı,tk~_-)irunm.öBe
;
~depremoIabilir.'
H. Hatbach(ı&'t6)'a~~
bit4iitirı~YI~
içiıi.~tilIeıı'yap...ı-~~.i."I1
6ie~duıID\1Yart&
'.
_
bifpröl>
Olmkitilerı-yatve
.k'"
meslelçlerj"ıp!obteme.ı.r:~_.~~~~:~'~~.
çab.ı iseke.ndtha.yaıve~..k",.
,
.ıedit.?r~ı
-~t~lditten-ırailginçbir
.
.
.
.
.
liiçfltilen-
i'ı~r_as
':
.
..
.
.
.
,
...
.
.
hq aa Su9lano
i4i.. Sbrı&"~
.
183
.
/'
'
:
,
Oı-ın i~jn, Almanya'flald v~tılaranduıu~,toptunUalbifproblem
olduğunu
söylemek .istemiyOrum. ~rt az'~fAIM.,tbpltHRunun
öı-mligrupfarı. 'için'bu
1ürkçe
duNmunistenrrıevenbir~.~~."",.~k-i~iy~8eJki'
olan 'sorun'$Özciilün4e bu. me"fiYaftanlaına,AIrn~'nın'p(obIem'
söz(Üğiipde
olduğu gibi yoktur. Federal AIin-ıva'da~~ançtlarlh. bufurıınısıhınbu ülkede
toplumsalbirdeğişme Siresi,.. Yol~tığfv.Ijlıd4i1~nincidi'irNnyabat1Cıların
değişmesiyle belirlend!ğ1'g&iişündclf1lt~_~tty~..
~mdi bM toplumsal
değişmeninyonar,nı ele atmakistivc)nun' BaşIG\ birdeyişle, Federal Almanya'da
Türkl~rin küf1Üretabi.olal1tOpIu~değiJjmiı1lftı!"kUI1
olan.-ıreçlerini araşta.
racağım. Tiirkıetie Almanlar ar.u,tIa ~1iiret fafkiaro1duğu~ kabul edeli",,Bu makalede: bu öztdlQif~ret farklarıkafeme '~ak .itıemediğimgibikiil1Ür
açısından ş~hirve taşra. arast~akr karJttltf~Tiindye'de.. de:aheJ1kSiiolduiu
gerçeğini .de bir y~a bırakmaktayım;.kü"'~~holan
toplumsalde.ğişmeyi
araş~
düıenlemeimbn~, ...;. ger-*!CAımah~ ~~11irl{'ıoptufiJJtaraf1ndantanımaktadır. 1"~İuf1\$al ~iş~
imkanlarani'k~aıdal'~_re
ayn
ayrı
ele
alarak
.
.
mümkünolandötiiş'hareketlerimdegl)~den
~ir~.
.
.
.:.
Son noktayaplincet*'..ıal
Almanya!da~tedeYabanc1
işçiyeihtiyaç
_ olatağıgerÇektir.Böylece"şimdink'Türkişçi1erilJe.y~.1Urktye'ye
dötiişii
- .amaçlayan b~ her haJdefaı.laiAzamayac*tir.c4 Qnun için,' gelecekte Türkiytfye
~YÜkbir .riiŞdalpS,1 tu,rtiakf" oIı)taYiW;*tw.Bir tür~YUrdadöMrse,budöNiş
şahsi bir brvIa. olaç,ak)yebu~ahsi ka.-. tOpfunttat'deiltimiıı soı-.ıcugerçeldeşec.,ktir.
,,'
.
Kültire tal)i oIant~lumsal değişil1tkuşakbı:1açlslndan geoellikte bir birinci
ve bir.ikinci. kuşaia aynı ır: BUract..ıtdnci kııŞaf( biriJ1ti- kuşağınçocuklarından
teş~kküleder. B\J'b!yOlo1ik f«ı~ak ayhtti.ftUlyarnnda ..tophtmbllimsef biricuşak
ayrımı da rriimldimlir:.BöyleCe defiÖrtay" k~,ağa. ulaşılır. 5 Birinci ku$ak Fecknl
A1-;""nya'yasan'dtctşfedil~~
bit merit~.
Suıef'gibigiden ve ICen;di
eıumomi\<
durumunU. dl1ıeltJriek,amacıY1adlşaıöf...,.ilJc
.~1iI8rden
tefekkUl' eder.
Onlar üt«eJerinin en. fa,,~n-ıHdit..llciru:iıaipk,
biritıtf twşağa~şılık
ofaraJ(, Alm;nya'ya varış~. en ~ınqanbjr~TürkçeYl'e$ibulabiten vebu,Türkçe\lre~
nin' yardımını .atani~~rd:enıı-y~.Iir~
8uitdııci kupk. d~aevvelden
AtmanYit'yaym..,lerin
köy~
ya Qıın~dfm'~anhemıeriter.
'dostlar,
arı<adqlar ve 'ariG\balardanibaret 4)lUP.~
~htahya'dan.~
yardımtagöç
'.imkanı sağlayabilen, bazılan yunlarında enfa~irIet.n
'oI-ı yetiş~nlerdi:.
oçUneü kUtak, birinçi.ve iidnci !W,.i'Len. yaıo"ata'
ndandar.vaııi Almı-nyaya belli bir..nş1iın sonra ~ten e.ıerya.da. OtcıJIf&ğmdaki.çoc:uld..dır. Dördüncü'
kUŞak, Almanya'da .doğmuş. ya .~'ç,*.küÇ~n~hi'tanYiY~Fitftiş
birinci ila
.eğiti~ ive tOplumsalüçüncü kuŞaim' çoutdarmctanlQtnıjur;OnIaI'.nb~'
la~ıTıaIarlAlmanya'daof~\U'.
P&rdiiricQ "ifşajın bit JQsmI'artıkevelenme çağına,
.
4.
F. Hec~n(:ı.989;.ıOl-ı02~.Rta~de,iMa~",ayınl~vuıtııaıyıaFede.
ral,A1~y.'da
çal..~ )'aban~i~nerinorta~-uz~vadeliolarak
olacatını besaplar. ~'Ekonoll1ik...Uar' konu.k.-itÇininiç.~
Binwaııelerun.) d1ın'uri\il1u.litltir"sonu~onav.rlr.(3.
1).' Aıjılıdaınlatı)an
dikt~.aJTamı,"'Ia,*.baiamd8rıtK.
~-'
makalesinde de yaJllhr,'
ı(2)~
.
ciaha,ereıcli
dmmigr-ation,
.
Eblliıh'in (1981)
.
.
-
,184
Yaida'trnış~yadagirmiştir.'BuYÜZden'.~.ş~~~kJ\mmektedir.&,yaJt1lz
. biyOlojik'bakıntdaft*ğil,aynız;mı_a_I~.l>a!4_mdaöneinli, olan,
yeni bir .kUtaK_'.:çÜnkübu>~<~Jilerita~n"Alınaıwafdı
.toplum'
saflaşmıştır.6.
"
".
!'.
:'.
.
.
Kijltüre'tabıoı~topkı~aldfij~i~..,.~mı-f(ıad.r':
.
2: Af<.iiItOrasyon',3.AsimUasy~, ve 4.tnıe.~tJı1
~~
.'
"..
.
...
'
'(;t
LEnıe .. 8ı'~ Yon ,.. ...Aıman y ~(Ja...y .a bin
.
.
.
. .
. .
. . . .. .
..
tael'
;ın
'
aı'... A n
i(u
jJir-ı
.kaVraJn
b
Ila
f!JI
.
.
. ...
.. .
.
.
.. .
.. .
.
.
-.J .icanıe ..er1.: d oI.ayısıy
..
Jann
' :
4Uigiilerjni kıbul e~~ı-eJf~iiktir.H)~bunun
.
.
.
',
.
m\ankültüre'
aKsidir..Enıe~y~ştiec:~'ae,lçe~.ç
.
...
..
.
..
.
.
. .
' '
.
.
.
.
.
.
.
... .. ..
.
..
.
..
.
'
.. . .
.
.
... .
..
.
..
.
.
..
.
'
.
'.
ÇOk
.
.
.
.
. .
.
~rnam.iyle
J!'tiı"dlj(~ri
bit Parçası\01.. Enıeg.
.~~~tpp~~
.
~yon, ~ba
tab.iolarf~rr.~.ç~r. .~ltUfH-Y~"tı;,J~ir'~~fve !~terıendJrme dlzseşi
ot~uoa gijre 8 bir ,
deiil, aynı ıamarida,öiel~~ôt~fbir~"'lştfızf'9
,
.
·
,Y~JIl' .(I'~,'~ay~,dartt)4an
kültüreldijıgijlerituwa~~v.şa~i
,
Ia en
. topl
.at aıAda ~.n..traş.V.arı. ev ,sahibi
u'
.~~
.
"1. Entepyon.
7. . .' .:'
kültürancal(~ir. grupiçinde. ilet.iJim4e~Itın.. .~'nıUh"faza~iJebilir.
Veni içegöç
yapan.'grubUn.ı-p\~<IOj'~iı.nj.
.ev sab, "~tin'~iJn
üyeıeri ile
yeni içegöç yapan,grubu~üyelerini'ltiini.
'_i~.~Kitôp1umsaı>işle~erinegöre
.,ekli olan. iletişimtatılarm. .filıirme~ F'Ç~;
cJeğişnıelidir.TürntQpIUlt)I
'yenriçegöçYınlf'tJba
.
Id.iltürdiişlinusinegÖl'e br"iıe
ya da bu altyitpıJaraiıt)~
oıjtıi!n1ıJsii
,
.
.Şomtvta, .tUmtOplum
,~dUridangetirdiği
>.~.ot-ı-attY~arl~rfamah
..
.
..'
veı:ıtıendir..
..
.
'
.
VenilçegôÇUiler.~tnik~r
"UP,.~Jlf~.~ıIJtdeiiktiı:..
~~l1ikbir g~p,
üstünbir külti.ire,Sahip ~~nbir topfttmaA~~,~cfe,\,uI..ın~~r.
8a. etnik
.
bjrgrubuneıit
hatdarasai)ip' QtQŞ.
~;~'.ta.t~rir.~şithak~
.oım~ber.r1.
iiŞt~. bit.kii{$te.saltiP.oJ~~.
~~~opt~rnŞaf
.bı,Şarı için
bir uyumger~ir.8irgn.ıbunbjrtöplu...irısy..unda,tm.Jfe
olacak gru~'
tüm topl",m t;ıı'loiftl'Jdaı1.
~JirJttoplu~
...~..~'V!...~,
'n da .ilbaktı eden,
6.&.kUşaklato..
mker'.t4~r"'.~man&ı,..
b&1tıdıında~epeyeeçatışır. Birçok
." içegöçıüaaha,keşfed~it>1>ir/~1
y~~ pttifn... başka1..ıJ..vatiındiif;larınıfi bulUndbto .b'itn~
iiçeğö.ç~.<8ir~dan
'dördöneli'.kuşak
gelişip biiyüric~,d~iYanaa~a.ıek~~rıııasıobıl"ak
iiçürıcüku,~. hala
içegöç
.
YaPınalttaChr;"
.
i
7.
Bu dQd
laınak
.
. '.
.'
c,"
'.'
k~ltiire'.~iofari~~uırısaı
Mm.ncıl.'da,nt~~
ıJiırijirijnli~'taJlıtarım
~#ilfJi..~'~'
ile Itarşı- '
~.:k~lhınHanteriınler..biru deli"
miş bir a~lamlaG;.End1'U~it{i98ı')'iiJ1~all!Sincıen
ka~l'ammTürk~kar'ılı~lai;ril
8.
9.
bulntakiQ~
~hhm14tıı'. 8J1 dört
.
. .
r.'.
Bkz.'B. MalmQw$ki(1975; 80 ve S()0ıı.sr.1,'
lJk~.' Endroweit fı981;~~2l~t~
olmadııını ~nekler!egij~~ennek~!;..
ancak 1971'de v'enı~~~"J~~
(!ntegreolmuşlardır. ~O~ t~!t"a~
ol m-şlardır.
.'
. .
'>Jle\:e~th~~ı.nn..
birbirine balh
İa._Jsy~re'ae.ı(adınl.ra. oy hakkı
~')tI'diııiıı.r ber ba.$! .dahaönce
~t~..lfi: Yupanllkölelerdeentegre
'.
.
.
.
.
.
...
IH5
I..'
ve uyum gerekeni,~1eri belirten 'bir ii.reçvrrdtr. ~ıegteotmuşetnik,gnıplann
bulunduğu biT Wplurnaörn~"olarak,Aı-ikal~rJeşik
DevleÜetiverJtir.Bu ülkede,
Anglo,-Sakson,ve Germen '~"ıteri~n
l"n\,edinJeripr~tan,kalvinist
ya da püritan daniçeıiçJüI~4en'kuruhıniis~
bit kUl1iirvardtr.OinietikatoUk,
grup'lar Musevi)er. ç inJiler ve
ya daP rOtestan.. OLma yan. .bat ka.' .bri' st'~ .i'l""
k
...'.'
..
' taraftan dilleridahil
başkaları da. bulunmaktadır.
.Bu .ınik,jru~Rüyeleribir
.
.
.
küliirel. özeJliklerirjmuNfazaet""küdirler.',Ayrnzamanda,topJumsal
başart
için .,art !>i~ 'Ame~k:aoWaxofUft"
'(Awerikan~~a
tarzı)na sahiptirler.
,Gerçekten bti'ig..uplarıo ç(}lUgavetblf,artt~r. '~Jthak~.
siy~1 .labileribile
vardır. Ekonomik. ve. siYasaJa(ah(Ia~YÜ~i..,aşat'fl)nü"nkül~re
biruyum
'baıkanı
gerektirdiği gijriiliir.Çiııçe '~~ili ..~i~ .biriÇinJinin~'nindevıet
~ngin,pekçok' sayıda
, olabileceğif18inaomak Jliiç1iir,.anc~ getene~",amaçok'
"
,
,
.
.
.
.
Çil1li
ithak
.etnik
sahip
.
. ..
.
.
.
..
..
.
.
.
...
.
.
.
..
.
.vardtr...AYrlC;~A80~neğil'l~,.t~~işlf!V.il'l1~nl..~ğlanm~I,Ya
da"
editmesi. bakımından '.~tnik#UPJara
JiIlkhdavfjntl,d,ğ'
göriııınektedir. Bii'
grup dahaalçakseviy~ki
illev~re,ib~
birgrup isepre$ti~i mesleklere
,kaÇ'.naSl~rf)Yirtancak keodi,etnik
olabilir. Buıgibi .bir iŞ~ ith~~an
.
.
.
.
grubundan,ayrılarat<l1Ürnkün..ır.
.
.
Osmanlı
Içinde eotcf"e gl1q>lar ,Qtanblr ac;\l1etinbaş!<a' biri)rt)eii"kıaSik
i rnparat~rluğu(dur. 'Nilfus,.. <Ine gör:e 'ritiOet' OJaraklJtl1ptara bötinmifı;. Mil-
letler teker teker kendior~niz!tSY~I.fi\Jt!rıda9kiılt~,"a$~haneler
$05yal tesisleri,kendLrn#~~nitçyinJ,ışlari<Jil~
lerini yapmışlardır. Mü5timan MiUeti.kül1ii(
birmi1letıl)\iresi
.'
',',-,
-',,',-'
.
t9plumdayü~k
'
'.'
'
"
kÜltüre uyum saiıam~dıız.ım~t~tuı',
,',
,,:-,';
':"',
O,.
'ı.lerinde devlet' i,ıev~
balQn:u"c:tan ÜS1Ü{16tmuş,b:~ka.
,
,,',',
:.>.(,
','
,;",,:,',
,,_'
birib~ırıya,şahip
10.
.
ve bilfka
.'
o'"
~..
,.",'
',',
,'-,
istejinde
bu ü$t(in;
.'
-'
EtIlikatupların alt yapı kurul~şlarindadadinu~suruço.könemlidir.AfJO' .
,
'
deki etnik .JtuPlann ieneftikJekifise ile 4ini'c~t
t)in~ndan.ibaret oJan ve
devamlıbirbulu,ma.yerlniniştevini
Q$ıyan,'dirt' m~.~vardJr..
'. Böylece
dini1alanın y~rttaoldUjundan dahafatla ö~m,ivardır. ''aQ51urum, Wam' derneğı'
aynı z;ırnarıda kendi'va~n~aşlattyıaiU,kilerf Sai,.avırı . birbulufma yeriolma51
bakımından ~IManya'daki 'Wrkler:' içindepçeı1idir.laıeneflıegre
olifletnik
grupların, dinitesi51eri, tatil &ünlerinigeçırmek amacıylekuırulan derneklerikendi
dükk~ları, kendi dokto.rtarfgibialty~ı~i~'yerde
b~nzer kurunılar olarak
ıı
mevcuttur..~ .Bu bakımcWı, AI~Y"",~iWr~,"""bunuj,
bjtZl özellikieri de
vardır.~esela, Almanya'dan yUrtlan~a4övi!~mele~~in
açılao YUrkbanka:rarı çok j5zel bir Elutumdur.Sir etnikgrUbun, ı;yelerineSOSyal ve mali bakıindan
bir emniy~ verme işlevi ... federal. Almanya'da..,al
işsizUk vebastalık .sigortası
olduğu için önemıidelitetir. u.SonJJf~ak,:
A80'yekaı'ş.lm
olarakFederaL,
Almanya'da,öiel ~~r~' ..ncak (iZe! ,ardar ~~i1 i~htv~~n unıJmi bir eğitim.
sistemi wrdu:.Oevletln etitimtekeJjnd..,.yabartC~arbakımından da v~geçi1mekte.
dir. 81.1tekel o çlurumundaf.Almanya',nın eriıegre olacak IÇegô-çyapan
grupiçin ait,
.
.
10.
.11.
ı:L
.
i'.
.
Bkz;8,J.'SbawJ19'1i>~
ş. ~O .,,-9'1)
Bkz. F. Heckmann,(l980).~'Bu
makalede AJll)'le
Federal Almanya'daki
etnik. grupllU"inbltZl~qz~rlikl~tJ;jrg~teij1nı~Jtt.ı~.'
,,'
Bu noktaya <F. f{.,c.kıpahtl {19$~ ı09~a ~1...i\tfte!tt#4~.
,\
, .
~~.~~.$.~=~=~.
.
hisSeden
~n~~bjt!~,~..,.
'"bii>~nv
JÖ$t«en'Getıt1'~ı~"Atmaft~.;~ntt-1',..
~giçülefJı,wGto.d_r
.
Jti(ge~#.tti
;.
. . '.<
bir .taleptit~i~~anma~"
iCnRk~oWJ
ı;gidll'~,l~:.-Mcak,
.
>.'fW,f~
'..
bir~:.,jI!8n-
~i
Bu~
hOlıöril
~~.atanna1m1Wı-~_.~.1~.
bir.bölJe.'~ıt.JÇ~~tı-.~-~:~f(,.a~.ŞajJ~j~in
~eşnte~ktrindetJ(at.3Jzat~~
ii
. '~~ri"ge~lar
iok fayda1kIt..~D;tha~IGe~o;'~2--'
dak. ~'~ei1ôntımlİ4i1')~aIS~ve~~~((P~tU
'M> ,~DIU
s.24"\~
'.<ı-~ç,<-
,nıd ku
"'1--';';';
.(a.ı;;~.
.f"""",.UI','
ht-ya daaki~.
~
~~~
''''
...«._:.ten~~
~atbtr'
.
. .,'j.ı.ı(btI~ ;erner.
a...
-.~.
~~-"~"
...-....
..
. .
.
.' .
rd~..aJ~'_lp$leriünn-aa..ııWyta
az. ortavadeli,-birYerlefme;~.,
.
dt
i~:-,.ftiı( ~tri)a-'~_bajb.ÔI~kesih
'. "
içegöçekarır~nledDsaYI${~-f1ı_~.;~~
.
,".'~Pirder~e
-
~.;eCi~:ıi;Get.
yerdir. Getto.
kadarY«Yakmttl{ilk~~~;~~vr
o'alt~fieb.ı"JcU1n
'~::=~bti~f~~~-~~-,'~i~~Aatb~ı.:=
t;8öyı.e,an~:memteke.JYurt~lrida
en1eJre
küç6k bi(~-grup
iç,.. .
- -.4.ha:ıIClft.'Bitgfup
". ..
_ oran-.etnik-.ı.Ptarm~.ı~I--'ijft.,~~f...
.'.
"'iMr..,i-',
..imetn1e~cizflIY.
çeşitJj..~'_~y~_..
",lwtıroJan~tt9İJQ,Iiç'~~.Sô
,
oba; biry;ıft~het
'",'
.'
~am.Tiitkiy~~.
"biJ'kd.otac~.diIet
,~-
~
"'.
...:__t;~e_'k
etrriesine
enIeIqhiı1Up~Y~~'
-.
13.
.-
yaridan
.
..'
_
'-',
:.<'
.-
";
c
..'
-',','
~
terk
.~!-PfI'engt
~~ .tesi~+ı-._1___ı-"'I"de
< .
.
.,__,~)qit1ü~Jö,ıeınk:,
beımdkuşak.
lerini. tUtma'İtfevifli ~..iJ)..
olu~
bet}i..'öfuı-;.'~'.ve.:tıtfı-..
Öneınli.oian.
de
~'aJd~ikdUni'miyi
daAlmanya'ya~,~~~"'~$;-'
.
.tnteje
otanbir}ç~Itı~.t.
,
'"
'--"'
-
-
u';lJ8.tnbir
.,/
--
v~iönrnir~i.~eraıA~_a~b..~~~._~kteb~ahh~--ıf-
ı.t~8bml;,fc
.bireeyapbtilnnma-.
ınıştıJ-..ab- .J.~In""~f!I.~nf~'{tvjft(1:917)'1; tC3
.v.' Son_.' ~. ~,'6
'ı-ne"lii1~,~IItı_~~liaftlatilJn4kt'adır.
Ay~
ziID}anda;devleidaiieklri.
'.ıı.k~ Pteh~.8it
ı-01dutU-a..göst8rif:
.
mekt.dh'i;
Hi
.
YaJÜt~~.~__'~leri_
.
,~<
'.
_
',<'
'.
. .',.
'..
i~~edi1eft
bir'.,
içil).~ıiıı.dtr.,Eski_~~.k1e..,~~()ettO
9a.~zorlanmıft.ır.
ıi>. 13u '1Öı'ittF~Heeknt-ıı.nıf1-1.8~;~"'ın~)L.~:'fhe6hf;ttÖ(a.tea,o,
1928)
.
.
kitabUıdanalın~tu'.
16.
.
',-,
,..,
. -
.'
-
,A1ınan,.'dÜ1" 'l'Uf~-,.kID.ıda2})u8ibt~ı.kt.(F.
.~~.t
ABn.-.ıibcıuwıuu,.la--ııI~(R'
'106 ""UQ):t
:".8'1 vesonrasıA.
Schncleıı). ye ır1\~W;:N~/If-.~
.
..
.Ne~n
ınaktadır.'
'.,.'
-
(1911.;2't)t.
.
_17. IN d...
..\BD'deA~~'.ıııelt:ti~~-~An,Çfık..
yeruıııakht1oJm."'II.~s~~~,~lP;_~nU.i8O;11~111).
-
.
'--
,
(1980;'
.'
{1980;
~tt..l'
.
bijik-bir.
.'
,
187
.
toplumsaHaşmıylsA~YtP~y.,aY~.J~suduf.
~tclef
gösterirki, .bu
esasen IlÜmkündit. BUnun,F, 'Almanya'daki'1'Qrfderiçiiı nliMw;n oklp olmadığı
bafka bir sori#!ur.'c..
,,'
~"..
':
':.
'.
,lçegiSçltJ8flJbun '.geretdiofaQıııy~'~Jfrinik~mntQırabifme.si,.
hatta
kurmaslNn gereldililtbir entegrasyon tit'etliğidir, ziraaritak:t:ıu,JI'U~nkendi,sibir '
altyapı tWinin. gerekli.otupot"'ad+ hakkı"" bir karar
,bt1i!'.Am. tQpkunu
tarafmdan f~ı.ı.yardımaf-ı~nF,..
~ı'dakf
Iiirtct_kôlayohnayatı ,artıiV
altındabirçokşeyter. kurmuşlar... BaşICa.~"v.e
8faJdi, oIaqaft.yapılar.
etnikpptarın
k.;ndileriniö. kurdujunu-ş.rir.()
J,_.AI~ya'daki
Tikkler
içinentegrasYQn.*ecindebirç~it'
4iıenin...lioluPolm<Kttifsorusuan!amlı
m~rlet.:1liikt.~i..
Mte~yoO
çal~
değildir. Onlar kenditerin~.y
enıetıeiie
brŞ..~karttijsm~~rl_SQ
soz,k~suo!ntalf(hr,
malarmda
Gerçekten. bubak1l'ndan .AIm.ja!d~tTürk~...
oIupmakta<ftr.Yanl1Ş
bir eğitim siyasitebilt bir ~naeldir.Bir de..~kantmf3rtndaki
emniyetsiı:lik,
çakıratanı~Juklar böylt . erigettere
dernek,.ticarethane,lıüesseSe v;"kuf~en
örnektir.. Emndan başka,AI~an hatkmın.biiyfik .bitktshUçokyerde
gölÜnen"
entegrasyon.'beUrti1erini,hQJ'görmeje1\U1r.dejitdit'Ier.' Ha~ ec;nebi kanu~~da
şöyle bir madde Yard.r:'up_ta djk~'çekeııiJÖi1'batanaynltldar(Almandiıgelerinden} okmunalKltr." J8Bu.it\k~üındefa1
wnnak is~iyo)oum,
yalnız ,birkere dabaen"~Yonu~,yır~lIJIm'eksikolduğun~değil..~~11ef
bulunduğU~zor
,oIduğıinuviırgutiltıak [nenn); ap, bakımdan,F. ,Almarıy't
,
dakidurumiyi değildir;
,
.
-,
,
.
,"
"
Ana memleketin~""ndan
da.sr~y~ngerçekteşmesi
için bir
yardımya da elizengere~S9zkonusıJetnik
lmP~tan
il" gerekenilişkileri
kendisi kurar.
.
.
'
'
,
.
,
(2). 'Entegrasyon'.kavramtnmtmı,'AkültiiraSYon',tcavraınıdtr.A1diltilrasyon
içegöçlii.
aOalWttilrünıkaybederek içegijçettfli 'top~
c:tızğOve değerlerini
kabul edip .özümteş#r(jiiii>iJ:.~bi~'~~~,'~.~Yi\~meği~<te
buSireç için
baş~bir sözc:ük:nA1manlaı~nYJrôw.Kiibü,fark.~~bu.
-ır~ ıorlaşır,
onun için,' F. Almanya'd3kiJ1irkterinçOliaiçbt!)if
'A1ınal'tfaşma'rirnJciin olm't
yacal<tır;Bir JdJi.yatnız~lumşalbif
il~i,"kaın,yanikendi
kiil1Ürelö~dftimiOdenvazgeçmeye kaı1lkko~bi(
ik~iye.~..bir.
akü'tür~on sürecine
girmeye
,
1<ararverir.
~ ı.oPJutt1saf'punun~
ı.9'Bu~/4Qlay
veflerteme
şansları sınırlıotduğundan' Türkterin, çOıuh1Uiundar" bir 'aküldirasyon $Üreci
bektenmemelidir. BeklenenikrarriweiyigiriJı-n. birloptumsaHlerleme ya da mali,
dUNn1Unetizefmesi olmalıdır. Onun \için,tur~der ~mjk
ya d, şerbestmestetcte
akülmre oIabilirler.8aşarihbirtoplumsaııtertemenin sQnUCtl91anbirakül1Üf.1SYon
olduktan sonra, Türkiye'ye dönmekaranzOtverimvBuşabts
kiilnesihinen-büyiik
-
,
kiStnl1'tirkiy_için
--maatesef-kay.,oIur.
'
EnteRre><ılanetnık grupIarcla>kuşaklarm ,..VtSfartttkca üyelerinin akül1Üre
_
"
ı.
_
..'
-
11.
BQ. W.!Ci8s~ow. .(19'8j202).
hak.kı oİmayanlarıbpsar.
'
~ncak.
~Um-ıııeAl.~ya'da
.
.'.:.
.
19.
Bu nokta G.Eııdıuweit(19$1) s: 264'cavurgubd)i1'.
/,
devamlı ik1unet
t88
oLm..,. imkanl.ati:ar..J1tJt1ihıyetQıtlD
~.B,itm'~~~a,aftl
~.tirebiıir;
(3).Asinıilasyon,8Öçedilet1':~~n:wp~n~lerine
.
l)Vteyde
uyarcjk, ona göitedavran1ıtar!farıi'irti\ipfıdtii~
ıtükültirün~z;;
ve delerlerini 1U~.. .~Itüre f;abt.,bir ...tOpfQ~JC"~ifiP:ı~ir.
.AsiIJJi1~y9ıi.süreci,
ancak betirli bif:'~~aıı"ttbilir,~~,.~~~~~.~*t)etjrJi~kzf\map
..vardl1'.Ancak,
SOtlra.öıünık\fifıeğe 'batf~
~~~;ç~ri1ıM..~mali
asiımlasyon'.belir. ..atanlaı1as:mıtit'01t~.iJcü~a$Yo,ı..rec;i"""latnaz.
.Entegre
olanglUPlarda .asirni_Ofi, ...1ijiljtOplu
UteteriUe .'Jtetifim sel'eldi alanlarla
başar{Ja.utarts41ayabiirnek
sınırlı.kahr. 'Qu,otutnfU bi..an~di,' bi'..~
için uyumofarattenkiiçük derec;elıl~~.Am..aSi",Hasyonda
zamanla
.
.
.
özümleşece1<tir;.
BuhunS()l1ticuisetiiraldif!a.t)'rm~reçi~iii, fakat '"-c afağıda
açıklanacaı..gibi~ bir,"~Iı.urasyor:ıU .bafl.~. "yteCe. ~Iasyonı" entegras.
yonu,n. tam!1lflt~m~loıu,tıiJ~~~~;)'aı»~-ıJIc.gruP'
toplumunbazık'$tntlarJ~~~
~rşj~~r:"~~~c(tpa~9tabilir.
}Ie ..,.evsahibi
(8ir de
bununsonUCU
oIa.r~,kaıj#.lı~r~~t~~~altti~,ı~).
,
.
.
..
.'
.olmadıldarıi(kiia
kabul""P kendHerınfAJılıan
<tm-,uimij.yonbask!~
Almanya'daki"TiiJitI~i)ir~ltf.yor\"~sl'''Jf~
edildjlir. Almanlaşm":
yani' .A:lrnanhaYat~1bt
.hiset~"';,
kül1iirüne ..bli"
iu.nmektedit.
altindadtrl..r;
demekki'nMnl<il~
..~ğ\J.kadar~~ınaın"'"
Bir 3kü11Ür.şyon'bask,lsiOtril~lnl,u
getçei(J«IfiStei'ir':'llkin. birıdcift1iirasy9n
baskısı itebalh otan.'iç'eak.Ytl~""~..ş.VC*tıt...biJakis.birdôıiişb_lsl
bile .var~lr.Bi.. .~,
tPP~'I~r:~'~~an#aai(tıdır..
bil~is, "Yabancı
çocUklarımn çotUI't-ı.uJi~hn~a';ctı
bit~.J~i~f"OfrJu~!,a
in~az1ar."21"
F. .Aımanya'daki'.Tüı1de~JI."~~n4a'..~..asyon,,'Ye.aküI.~onnV,.,ıdln
.
olmamakla. beraberkuv~tU'
bir 'a$ift}i~
),_
.__ ,",.
-
""_::
zaman bakımff1dan$lntfı~ .bir. ..~
':
sôn,rane':oIa~~-~--$C)rulmaJi~r~
o':
.
c~i"
.''','
':'.:ı
'..:"
,',
yardır.' Falcat,asimjfasYQn
'_,o
,-',_
','
.otdujlı.gCire.~asYon
: i: ,;
"'..
.
.
~mlıU1dık~n
.
~-
-
___t~_
-,
.
...
-
.
".(4t.E".nterküııurıS\,~~ ~..~in~nin..t>~1
cIit~ve.değerlerinin kabljJ.etfidh~ıp
~wldtıiu.bir değişim'
süreçid,ir.f3u -ıreçte,.IQSJ11Iioir~iD;.~Qn,da;~k~mtd1"r.1~göçyapılan
~..&~~~E~1
~;~pr~~~~Y~l~~~~,-z.:";":
_
_
..,,~.-
',',
-.-~:
,'ı
_-c"';
,,:..-
_:'--4''-_-~:_>~,j;.:,-;-~'
2O.:?=~~~~$~X::[=!~
-."
'"
,dünya~ınumara:yaPf*0k.-t~~ir,~~~.J
-21.
Bkz. G.wn}1er~
(!1981;~5)~ir
. Ia~ında çok kuvvetli()~~I)Ygö~.~~"
araş~.ıııda,~
(.c>".
,
.
'.
....
.şüphenin 'lUı:.k,ç()cuk.
. .
"
! .
. '.
189
içinde' hala etnii<,birgruptur,yaloız, C)ı-mld.it~
ctiııiivedctğeıleri gittikçe
anavatandıki1eroe.n'farkh ' oJmuş~r., 8öyte'bf&şarilı birenıerkÜl1iir<uyön SireQ,
etnik grubUnüyelerinin.akül1Üt~""~j.fenfjirz.aral'j6rmesini.e.'Ier,
,
Aneak~ iki. .kiU1ÜIÜn',bireıinti'Qlari.bu..iYi.c,Iu~~ F.Almınya'nın gerçeği
değHdir.Or~da, .,',artıktıiç
bir;~~naııa~~oImadığll1"
hi~n,
bireşimSiz'eıı~t!cUI1j.ire <>tim.Tttr~1er.~riiJffıekt,tdir..t}meğ-ı" ~emJeketinin
kültürel wşüncelerine. göreolan~leadet1eıi
,~. da;~ocuJç,1arl"tn.eğitimmden
Türkler'gene.tfiktevaıgeçm(tZ~r~Y~,bU'baktımlanakül1Üte,oIn1ak'için neJ$tekne
2.2. Her
de yetenekvardır. 'şya ,dti1iiketim~riaraRtnda.du~ba~dır.
Türk'ün' Almanya'daki,
işiniısevdltkıi
.Siy~,'F
Atmarıya',daki, meşle((
hayatını işletenidizge, ona !>aihc>f.1nbak\<evatlfeJ-ıleberaber ,js~istemeı kabul
edilip özütnlemr.,Birey All1la,n,J~ar1t1a. vek
yeteneğ~ ,ıö~ .pt'Ob1eınsiz
bir işı;;cliolarak birit1inernritıeveriiebilir;,8ir Tör.k.Almani9a~t$lndabulduğuil~
yetinir. Bul»k,m~
bir Türk kendini .AlmanY~'dakendiYataıundaymlt, gibi aite
üyesi ya. daçocuklarınlO' eğiticisi olariık ise,yabancı~i
hisseder.' Türkiye'ye
ooııdiğü zamaniseakşıl;m<bir, aile Ve .ğitiuıç...flibtılm_laberaJ>er
iççarşıyı
yetersiz 'bulur, çalışal'I insa,nolar.kTüri<i~ye Xabant"at~k'Tıjrkiş
Yerlefiri~i
çal"ma şartlanndanme~
kalmaz.2~:s.ıa"""biröm.ı<tir.En~rkül1iirasyon
.
'
Süreçleri bireylere gC)redeğişebiUr.,f'akat 'Aknarıyil'<lakihemen:.her Ttif.k'ün böyle
bir enterkültüraSyonSireci attındao[duğJmuJÖr~Qihnekiçin;fazlaa~tırmakgerek.
met. Bireşimsit 'eıı~fkül1iirasY4)l1daoç"'n. nıbsal.b~.rcıhsal
hastahklar ya da
normal olmayanlıateketleı',ci~yetdahiJ;.iy.icb~dir.fJunJar,
çözülmemit bir .
kiH.tiji'şokui~~raOer"biraki1t1j.i:rasYor,t~çi.
yofaç~an,bir
asimilasyon
'baskısınJf)soouçlarıd.tf. Illili '9Iarı~ifi"',bir~$izenteı1(ül1Ürasyon
.recinden,
engeller olmakta beraber eoı-arasyQO süred. i~Jat...~~yat~
yada büyük
başatISlZlık,tdıfikesiolm~a'
beraAMrbir'_1ijt.yon
.karartvererek kaçmaya
çalışır. Enterldil1Üre olduğıından,,.dı.
kesin iç egöç kararı
ıorlaşır. Öıellikl,edör4indi~şa~,lçi"
bövı.,bittddib v~rki, ançikenterkül1ii.
r<UYQn, Y. ~ aküJ.türasyenu5eçetnUrf~ic~ bukUf"ivmarıakül1Ürö
.k«urnak
'
amacıyla alty~tlarku,qıak.ÇQ,k x«oIacaktıf,
_'
...nkt)rkaf,
.
,
",
"
o.
. .Bu ..ruonın, ta5ı.<irlndef,lbirçok',eylet "ç~lır. -..Her,halde, bu durum
AtmaııtopllJfnUiçinddil.iıgin
oIankiş~tet ~in~tOplum~ bir problemolacaktır.
~ımiJ1 tC)plutm(
c,için..,.*,.
Alman topıumunu,n~ibrdıiı:erııellerdentoplumsal
bır probfem çıkabilir,çiiııkü iJgili çıbrdit.engeııerdentoPlum5afbir
problem
çıkabiUr, çühkü iıgili OLankitiıerbu.hareketlere:~ı
kOYlmilitler:Bu bakımdan
'S()syalbomba'.taf.
..'
yarılışdetildtt..
~
'
.
'
i
',F.. A1ma,nYa'~Tıjrkler>ta~afmdinyapJJa"'Jen
toplum$aı.değişim~reçle.rinin
ancak bir.,AI~an, soruNlokluı(l~ıfidir,
terkiiltür~şron, SiJreci~mü~hale
-etmei~
NeakiH1Ütasyoo, ne aSimila$yon,ne en-
Tirk~yad
Türk konıluşları
.
,'0,
..
..
-','".--"
"
:
22., . Bukonu için bkz.Q:1iil)druweit (ı981~264). ,...
cbiitünpersone)~YaYıİaeak
23. EJ)drüweit(l9Sı}makal~siQde
siilik. olııcaltkotkusv.n_.'
'l'Ii~kişVereril.mıinb8ılJnnm
.
işealmadıkları bildirnıektedir. (80264). .'
birıriemnuniyetdönü'li yapanları
'
1:9()
.
.
. '.ô'.
.'.
.
.
.
için nesnet bir'~,Y_.,.~~;,;,".iYmç-,ı'*";tJir'~GA.ruıı..Yaj'sa,8
~_''''ard
zamanTiitkiYe'dm.~bjt~':A,t~JWi'~~~
.
.
.
BU
.
olur.
...;..ı;
_1
.;;:.;,
.
.
..tfiik-"t~~wm
"~"""'
c"'~A
.
gayet:normaıdir"
lata'göstefdiiU~
.-~rIe
..
,'.
"
. e.'
.
.'1''''''
.
"~Hizerine faY"'J
.
ilıitioJan-S,OIVA-
. '.".
','
.....
,'.
.yaıfili,Tiir1U,Yr.~~~~ı~..~ıY(~}ıI-ıajl.
':debu:~.tlin..n.II.'t~dItikfir,,~birlik"bU
Bir detitki
"
..,.Y'i,,>
'.."...
$Ö~
>,.,.>
..'
'.
göç 'sIi~iJIiktabte~e,,'~~:~;~,"~Ya'-ıTlıidet..
için şimdiki'fJalcle,
klYe-ıy~tJit~,,_-t:ltk~tif;.OIur8
~ faydalı
durum oIUt"'8&ti1ı1..~-t.id~.~,~;,'aI.bir_ş.1\1maIt
toplumunun ~
nu.~.iJtit~~~:~bif:
iiW~~~Matfeşef~
TUrkiye şiptdUkbu.~say
..,
~~;~Ie..çetcic!hk,.r. ıtatif sağI~..YUka
~ ~...wanbelidi'~"';İÇin
,çe1cici~
.
döriiş. imbnıanolUp;;okriadilt~e~.~
t)aSJI.~~lec4ini
düşÜnmenm
._YdaSlrif:~-'ŞkPet
çektet~Ça1ffJkhiıbifiNiuıit'Y~
.
'.
_
"
_Tüddye'de:~AnJ4oIu;\Lq.'rjf,.,
~ ,'I
~
o .-
-~
~
~
.,"'-.
isterim.
,
.
.
";~'_~
ör..n okuJllr..kuI"Qım.~',~,
.
~;~~ya~_
y
_
"
iJ'.
pı:oıram'~
olan
.A~'~'Yeteçekbir;t~.tniv.,sl:te
~.bö.mı.ririin~yISl
bile' Plantanmabldır..btr ..Tiirk.iImv
*'
arttın~iadtr:.8ij
~.~teriateh!.,..'iit:bf~;~.C1Jtencitere..
programda- ~k'~~i.YtJ\tI$I*;~.yej~~k.
iteimkan verecek. bit ..~litim.,
~ç..tbfr~~.Ayma,
planwa.göle',~...e.Iitini.'p~JirJt~;~~_'faı)~"A~'~
.
~kIiIiaft.<~~'da
bir topIU...ltafın-ıı
,
,
.
.'
bu
bir .
"nh..
öıpı
Af"",
oku11amJdi.betitfi'bir.'~.içm.~b]...~~,:~~a'ilakibe1tl
oIin~.andtıfUnt
.yiiziihdtm
..,.~ı-rtJ'~tutt.p~...,..i'4kimi'__bir
Almanlibi 'ayriı ~şarisMma~
. Türkiye'de~6ir'~~Jt~~''''~'fll.dCibir
:..nidiaJt~~bir1lirkölroncisi.
aııeırıatif
~...
-olarak~ilir.
1'Dr~topfu-ı-niYl!'ttit:W.Mı.~inti.ôlJ1.,.çtabafarl
.
..
... ...~
.
. ...
..~
. '.
y
.WMaNtIr
ve eteneklerini
,
bII". "'S!:~.'"
som ;'..-ııcıuT.nDf
;~''-''"
' .)"V~ .
.
.
.
. . t
.
i1;inde~acaklat
'şartJaO.
'.
.
..
. .
~'"
.
.
..
. ..:"
.
..
.
..
..
..
.
.
.
.
...
.
..
.
~.
.
. ..
.
.
.Nitia~~,Jibt..tJfHilft1mo."içiridtiyi
vardır. ..ItQ...ttimi~
~-ı
. _"H
.
1DraIyon~A
~iftJ'ijr~IY4"f;~I"~oh-soiu.,.
larına.sahip_ ~.öI"'if.ttff~~.~.
fayda" olur."Aitmanj'cJ~_,bıl
bilgjteti.T~e'.:k'4lIaftctl"'ifin,""bU
oIdujun~n.çökfa~ıdH'.
tJu'~MUedi........
Abnanca
~"a:~,
...,
.',:
.-
..
içın öneınf
.
~
-
.&
Btiöi~endler.Alm.ya"da.t>iı;~.'.~aıtlfı&adırlar.
entetkiil1iirasyoJtin,ditsel
iiU'af1'.~Y.chr:~'~fmndan4iölrtQdler
kendilerini
'hiç""...,.mltkettBke_cariav~jft"fcj>~hi~Anadil
.'.
oIanTUrkçeaile.ilitfdten~.ıa1l.~>
maylaSlnJrh kaJ8en,~a~.fıer-_i
kunantllf. .BöV~e bir
,.ın
.otuşk1,~lerin
24.
Yani,1:'\it'kife'Y~ \ıir~"'):OD
çünki.~
.~~.'Wf~.
.
.delildir.
.
.
,-
.~1Itlkil~de
ku1l;m;
ıyıa illftioranatanıin:ia
AtmıRca'da
~1fti,{)IUm.-
iWıch,ti)ı(.etaik-ıtt,..
."
,...
OkIı-t.~
'
.konusu
191
söyleyemezve"bumo
()ftUft
tersi .',geçerlidir.
,.içinı-; ~tntan
'.
~
·
5tsteminden'Türk'
okulsisteminetral1$fet'mart,bii
~öir'~ii'Ç~_
~ca'_dawmenders'mıı<ant
başlangıçtaokul$ateğitimin~~f
içiqşai'ttır~
_.
.
.
.
..
,-'
~
:
'-j'-
.'
".
'-'
"
YalRJZ~re-aküt~asyon!ÜreciUi\bit':."lik,eytSOkm~'
için Alm_ya'dan
getirilen mırum Türk okullarında ckN__t'ttJritm,melictir.lkklilli bir ejitim ,ilkesi
şu oImahdtr:Bir ötrenclher n~yrAfmantail~ifadjedebilid~
~Tdrkçe
ile de
ifade
edebnmelidir,ve
~deatQla~~.~oImahdır.",
,_
~k ,dafıa.bnfiaşıktır.
Bu, dil soruqu,'imlatbğJm~
daha fazlauıatnı.is~miyonmı.
" " rnaJcalede
-bu
Bu.kopuyu
AI1nanyatc.rdrkleri!1t<il11Ore
Bu 4it~~n
tabiolan toplum~1deiişimininbif ta~a1~.)'~j)~)'tf#tcul.~ona fuIIh ofciJiu
'
görülebilir. Bu. dumm" AlmarJya'."; TorklertbU1ünôüseiSOtufllarl için: pçerlidir.
Afmanya'daki1ürkl,erin
Yukarıda. ant;ıtdan t9j)lumsıl bajtmhl.ı..
~adan
.
dilSel'sorunr~mt.yalnız anlatmakbile,ınillftkünektiktir; nerede katdıld bu sorunlari
~~.
,-
',o
.
~YNAK:ÇA
'
J; BlaschktjJK.q~S$inJ(Et:JS)
(1i3'8(): "J>rjtte W,lt"in
der Arbeitsimmipation -- FrankfurtIMatIL
Europa. ~Qleme
K.Ehlieh(1981); Spracb.eıtahrungp-' Zu~er~ichkeiten
undBeaıirfı:ıi$senllus1en~her"Arbeiter;Bltz.:P.H.Nel./(,l.tral
M,
Hertig/M.--J.
de
,
"
.
Virendt (Edıı) (1981)s.23-"-40.
"'.
i
>
- G.Endtuweit
.-,
-
0'-:
"o
o
o'
-
(1981):lntepıtion
.
.
-
(1976):ln~m.tiQııaıe
bEıkbeiHamburg.
.
RMaUııowski (1975~~rie
'
'
- - Rein-,
.
~ bkz.;J. Biaııcbke/K.
-
'..
~ÖLn~
'Wisııen.aftliCbe'l'heone
derKuııur-Frıinidurtl
.-
-
.
J. MeY~ -Itıgwersen/R.NeUJI\1UU1IM.KUınmer(1917):ZurSpraçhetitwicko
_
lung türkisdıer Sclıülerin.det
_
BUn~~bli~
hrilt
-
P;H.Ne1de/~.E%tra/M.~/lti.~,J.deV~dt_
.
.beiGaiıterbeit.erkindem
--Tiib.n.
.
---~------
.
-
- .
W. Ki_ow(1978~Au.ıaendeirecht_
bkz.:.HZei~ft
.
~htWiiıındArbeitsmigration
F.HecIun-ıın (1980 ):,EirıwanderungalııPr~ss
GreUssing (Eqs)(1980~s;
95-12,5.
~.
\
-
-
odeı'lnte~ııuration?'.
for.Kulturauııtauseli" <Jerglsl31i3,s.261-267.
, __H.Harbııeh
_-o
-
-'-
.
KronbergIT$.
-
(Ecb) (ı9~1}: :Spraebprobleme
-
192
U.~u~ann
(198Q}:~ie~ltııt
k\)I$h.t~...:~~n.,t
E~iebun'ı.iele
Bildungsvorst.ertungenintütki~en,~:i~ükın
DtmeIGol!.
und
A.SchradertB.W,Nikl.s/H;~L Grieııe.l!97~),:Die~We1~Generati<>n.Sozia!isation .und ı\kkujtura.iôn~aentt~chl!rJ(i~~t
.'
tein ITs.
.
.
.
Fischeı
Ü1'.r!Jutt(tesrepubJik .
.
-İ{öolgs-
.'
.
.
{1971 }:Das o..nıat\~~:ıirı.d~;m~en1e
'mrkei-' """i'bkz.:'
Weltgeec.ıicı.te,
16.c!'Ut:~Iı;)7k
.
. tltrtlMaÜ\:~.,2.-159..
..
. .
.
.
S.J.Shaw:
-
,
C.Wjjpert (1981): ~ie ğ;osse. Kluft zw~en
*u~h
.
"Zeitsehrift fOr Kul.tuııiustauiiCh". dergisi ~1/Sis:29~298.
.",.,
.,'
,'.'
.' ..
i
"
.
und Wirkıichkeit ~ bkı;
.