Uluslararası Madencilik Şirketleri

“ iyi şirket” DANIŞMANLIK A.Ş.
ULUSLARARASI MADENCĐLĐK ŞĐRKETLERĐ
KURUMSAL YÖNETĐM
KARŞILAŞTIRMA RAPORU
Teşvikiye Caddesi 131/2, Kat:4 Nişantaşı, Istanbul
Tel:0212 291 93 29 Faks:0212 291 93 34
1
Bu çalışma, uluslararası piyasada kendisini kanıtlamış olan Arch Coal Inc.
(ABD), Massey Energy (ABD), BHP Billiton (Avusturalya), Teck Cominco Ltd.
(Kanada), Anglo American (Đngiltere)’ın “iyi şirket” Kurumsal Yönetim Kriterleri
doğrultusunda Kurumsal Yönetim Đlkelerine uygunluk derecelerini karşılaştırmaya
yönelik olarak yapılmıştır.
Bu çalışmaya ilişkin kullanılan kriterler SPK Kurumsal Yönetim Đlkeleri,
uluslararası kabul görmüş ülke kodları, OECD ve Dünya Bankası Kurumsal Yönetim
Đlkeleri çalışmalarından elde edilen bilgilerden oluşmaktadır.
Yapılan değerlendirme çalışmaya konu olan şirketlerin kamuya açıklamış
oldukları tüm bilgiler, web sayfaları, yıllık faaliyet raporları ve esas sözleşmelerinden
elde edilen bilgiler doğrultusunda external olarak yapılmıştır. Bu çalışmada “iyi şirket”
soru bankası kullanılmıştır.
2
YURTDIŞINDA BELLĐ BAŞLI MADEN ŞĐRKETLERĐNĐN
KARŞILAŞTIRMASI
A- Ortaklık Hakları
ORTAKLIK HAKLARI
100
92
80
76
68
68
72
%
60
40
20
0
Arch Coal
Massey Energy
BHP Billiton
Teck Cominco
Anglo American
Ortaklık hakları konusunda değerlendirmenin yapıldığı bu bölümde özetle aşağıda yer alan
konular araştırılmıştır:
• Ortaklık ve yönetim yapısı
• Đmtiyazlı hisseler
• Azınlık hakları
• Oy hakkı – vekaleten ve birikimli oy
• Genel kurul
• Kar dağıtım politikası
• Ortakların bilgi alma hakları
• Şirket kültürü
• Şirket esas sözleşmesine ilişkin düzenlemeler
Değerlendirmeye konu olan beş şirketten kurumsal yönetim ilkelerine ortaklık hakları ilkesi
doğrultusunda en çok uyum sağlayan %92 ile BHP Billiton’dur. Đkinci sırada ise % 76 ile
Arch Coal yer almaktadır.
3
B- Menfaat Sahipleri
MENFAAT SAHĐPLERĐ
95,2
100
89,6
89,6
78,4
80
78,4
%
60
40
20
0
Arch Coal
Massey Energy
BHP Billiton
Teck Cominco
Anglo American
Menfaat sahiplerinin korunması konusunda değerlendirmenin yapıldığı bu bölümde özetle
aşağıda yer alan konular araştırılmıştır:
•
•
•
•
•
•
Menfaat sahiplerine yönelik bilgilendirme
Çalışanların şirket yönetimindeki yeri
Çalışanlara ilişkin bilgilendirme
Müşteri memnuniyeti
Sosyal sorumluluk
Çalışanlara yönelik performans kriterleri
Değerlendirmeye konu olan beş şirketten kurumsal yönetim ilkelerine menfaat sahiplerinin
hak ve sorumlulukları ilkesi açısından %95.2 ile BHP Billiton en iyi uyum sağlayan şirkettir.
Đkinci sırayı ise %89.6 ile Arch Coal ve Anglo American paylaşmaktadır.
C- Kamuyu Aydınlatma
KAMUYU AYDINLATMA
100
80
70,86
69,67
Arch Coal
Massey Energy
72,45
83,03
BHP Billiton
Teck Cominco
88,13
%
60
40
20
0
Anglo
American
4
Kamuyu aydınlatma konusunda değerlendirmenin yapıldığı bu bölümde özetle aşağıda yer
alan konular araştırılmıştır:
•
•
•
•
•
•
•
Kurumsal Yönetim beyanı
Web sayfasının etkinliği
Yıllık faaliyet raporları
Yatırımcı ilişkileri birimi
Yöneticilere sağlanan menfaatler
Yatırımcıları bilgilendirme toplantıları
Etik kurallar
Değerlendirmeye konu olan beş şirketten kurumsal yönetim ilkelerine kamuyu aydınlatma
ilkesi açısından en çok uyum sağlayan % 88.13 ile Anglo American’dır. Đkinci sırayı ise %
83.03 ile Teck Cominco almaktadır.
D- Risk Analizi
RĐSK ANALĐZĐ
100
91,14
100
91,14
82,46
80
73,78
%
60
40
20
0
Arch Coal
Massey Energy
BHP Billiton
Teck Cominco
Anglo
American
Risk analizi konusunda değerlendirmenin yapıldığı bu bölümde özetle aşağıda yer alan
konular araştırılmıştır:
• Mevcut ve potansiyel riskler
• Şirketin risk politikası
• Bağımsız denetim şirketi
• Đç kontrol sistemi
• Đç denetim
• Mali tablolar
• Đştirak ve bağlı ortaklıklara ilişkin riskler
• Denetim komitesi
Değerlendirmeye konu olan beş şirketten kurumsal yönetim ilkelerine risk analizi açısından
Anglo American %100 ile tam uyum sağlamaktadır. Đkinci sırada ise %91,14 ile Massey
Energy ve BHP Billiton yer almaktadır.
5
E- Yönetim Kurulu
YÖNETĐM KURULU
100
96,72
93,75
90,48
84,24
74,88
80
%
60
40
20
0
h
Arc
al
Co
Ma
yE
sse
gy
ner
on
illit
B
P
BH
k
Tec
co
min
o
C
glo
An
an
eric
m
A
Yönetim kurulunun yapısı ve işleyişi konusunda değerlendirmenin yapıldığı bu bölümde
özetle aşağıda yer alan konular araştırılmıştır:
•
•
•
•
•
•
Yönetim kurulunun icrası
Yönetim kurulunun yapısı
Yönetim kurulunun görev ve yetkileri
Yönetim kurulu toplantıları
Yönetim kurulunun bilgi alma etkinliği – Sekretarya
Yönetim kuruluna bağlı komiteler
o Denetim komitesi
o Kurumsal Yönetim Komitesi
Değerlendirmeye konu olan beş şirketten kurumsal yönetim ilkelerine yönetim kurulu
açısından en çok uyum sağlayan % 96,72 ile Anglo American’dır. Đkinci sırada ise %93,75 ile
Arch Coal yer almaktadır.
6
F- Genel Değerlendirme
GENEL DEĞERLENDĐRME
100
90,17
87,82
80,21
80
79,73
76,89
%
60
40
20
0
Arch Coal
Massey Energy
BHP Billiton
Teck Cominco
Anglo American
Tüm ilkeler bazında genel bir değerlendirme yapıldığında değerlendirmeye konu beş maden
şirketi arasında kurumsal yönetim kriterlerine en fazla uyum gösteren şirketin % 90,17 ile
Anglo American olduğu görülmektedir.Đkinci sırada %87,82 ile BHP Billiton yer almaktadır.
7