SIMPSON-ANGUS NÖROLEPTÝKLERE BAÐLI HAREKET

SIMPSON-ANGUS NÖROLEPTİKLERE BAĞLI HAREKET
BOZUKLUKLARINI DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ (SAS)
Açıklamalar
Ölçeğin sonuç puanı, her hasta için alınan puanların toplanıp 10’a bölünmesiyle
elde edilir. Tam anlayamadım. Orijinalden kontrol edebilir miyiz?
1. Yürüyüş
Hasta yürütülerek muayene edilir. Yürüyüşü, kollarını sallama hareketi,
genel postürü için aşağıdaki puanlardan biri verilir.
0. Normal
1. Hasta yürürken kollarının sallanması azalmıştır.
2. Hastanın kollarının sallanmasındaki azalmanın yanısıra , kollarında
açıkça görülen rijidite mevcuttur.
3. Hasta, kollarını rijit olarak karın hizasında tutarak katı bir şekilde
yürümektedir.
4. Hasta öne veya arkaya eğimli olarak kambur bir şekilde ayaklarını
sürüyerek yürümektedir.
2. Kolların Durumu
Hasta ve hekim (ya da muayene eden kişi) birlikte, kollarını omuzdan
yukarı kaldırırlar ve serbestçe yere bırakırlar. Normalde kolların yanlara
düşmesi duyulabilir bir ses çıkararak olur. Ciddi parkinson sendromu
bulunan hastalarda ise kollar yana yavaş olarak düşer. Puanlama
aşağıdaki gibidir:
0. Normal, kollar kuvvetli bir sesle yanlara düşer ve hafif sekme olur.
1. Kolların yanlara düşmesi hafifçe yavaşlamıştır, yanlara hafifçe
duyulan bir sesle değer, hafif sekme olur.
2. Kolların yana düşmesi yavaşlamıştır, geri sekme yoktur.
3. Düşme sessiz olur, belirgin derecede yavaşlık vardır.
4. Kollar bir dirence karşı adeta tutkallanmış gibi yanlara düşer.
3. Omuz Sallama
Hastanın kolları, dirsekten dik açı yapacak şekilde bükülür ve hekim her
iki kolu da şu şekilde muayene eder: Bir eliyle hastanın elini tutarken,
diğer eliyle hastanın dirseğini kavrar ve üst kolu öne arkaya ve
humerusu dıştan çevirerek inceler. Normalden aşırı rijiditeye kadar olan
direnci aşağıdaki gibi puanlar:
0.
1.
2.
3.
4.
Normal.
Hafif rijidite ve direnç vardır.
Orta derecede rijidite ve direnç vardır.
Belirgin rijiditeyle birlikte pasif hareket güçlüğü vardır.
Aşırı rijidite ve sertlikle beraber omuz adeta donmuş gibidir.
4. Dirsek Rijiditesi
Hasta dirsek eklemlerini dik açı yapacak şekilde tutar. Hekim dirsek
eklemine pasif olarak fleksiyon ve ekstansiyon hareketleri yaptırır, aynı
SIMPSON-ANGUS NÖROLEPTİKLERE BAĞLI HAREKET
BOZUKLUKLARINI DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ (SAS) Açıklamalar
Sayfa 1 / 3
zamanda hastanın bisepsi
kasını inceler ve muayene eder. Bu
hareketlere karşı olan direnç puanlanır (dişli çark rijiditesi ayrıca not
edilir).
0.
1.
2.
3.
4.
Normal.
Hafif rijidite ve direnç vardır.
Orta derecede rijidite ve direnç vardır.
Belirgin rijiditeyle birlikte pasif hareket güçlüğü vardır.
Aşırı rijidite ve sertlikle birlikte eklem adeta donmuş gibidir.
5. Bilek Rijiditesi
Hasta bilek eklemlerini düz bir şekilde tutar. Hekim bilek eklemine pasif
olarak fleksiyon hareketi yaptırır, aynı zamanda hastanın avuç içini
inceler ve elle muayene eder. Bu hareketlere karşı olan direnç puanlanır
(dişli çark rijiditesi ayrıca not edilmelidir).
0.
1.
2.
3.
4.
Normal.
Hafif rijidite ve direnç vardır.
Orta derecede rijidite ve direnç vardır.
Belirgin rijiditeyle birlikte pasif hareket güçlüğü vardır.
Aşırı rijidite ve sertlikle birlikte eklem adeta donmuş gibidir.
6. Bacağın Sarkaç Hareketleri
Hasta, muayene masasına bacakları aşağıya sarkacak ve boşta
sallanacak
şekilde oturtulur. Hekim hastanın topuğunu tutar, dizi
kısmen açılacak şekilde kaldırır ve daha sonra bırakarak bacağın
düşmesine izin verir. Düşmeye karşı olan direnç ve sarkaç hareketinin
azalması aşağıdaki şekilde puanlanır:
0.
1.
2.
3.
4.
Bacaklar serbestçe sarkaç hareketini yapmaktadır.
Bacakların sarkaç hareketi hafif derecede azalmıştır.
Sarkaç hareketine orta derecede direnç vardır.
Sarkaç hareketine karşı belirgin direnç vardır.
Sarkaç hareketi tamamen kaybolmuştur.
7. Başın Durumu
Hasta muayene masasına sırt üstü yatırılır . Hekim bir eliyle hastanın
başını kaldırır ve daha sonra elini çekerek başı düşmeye bırakır.
Normal deneklerde baş masaya düşecektir. Bu hareket EPS’li hastalarda
gecikecek, ciddi parkinsonizmde ise kaybolacaktır. Boyun kasları bu
durumda rijittir ve baş muayene masasına değmez. Puanlama aşağıdaki
gibidir:
0. Baş serbestçe düşer ve sesli olarak muayene masasına çarpar.
1. Düşmede hafif bir yavaşlama vardır; bu başın muayene masasına
düşerken çıkardığı sesin hafifliğinden anlaşılır.
2. Düşme orta derecede yavaşlamıştır; bu durum gözle görülebilir.
3. Baş yavaş olarak düşer.
4. Baş muayene masasına ulaşamaz.
SIMPSON-ANGUS NÖROLEPTİKLERE BAĞLI HAREKET
BOZUKLUKLARINI DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ (SAS) Açıklamalar
Sayfa 2 / 3
8. Glabella Refleksi
Hastanın gözleri açık olarak ve göz kırpmadan durması istenir. Hekim
hastanın glabella bölgesine sürekli, hızlı darbelerle vurur. Hastanın ardı
sıra göz kırpma sayısı puanlanır:
0.
1.
2.
3.
4.
0-5 Kırpma
6-10 Kırpma
11-15 Kırpma
16-20 Kırpma
21 ve daha fazla kırpma
9. Tremor
Hasta muayene odasında tekrar yürütülür ve bu bölüm için yeniden
muayene edilir. Puanlama:
0.
1.
2.
3.
4.
Normal.
Parmaklarda açıkça gözlenebilir ve / veya hissedilebilir tremor.
Elde tremor veya kolların spasmodik duruşu.
Bir veya daha çok ekstremitede dirençli tremor.
Bütün bedende tremor.
10. Salya
Hekim hastayı konuşturarak izler ve ağzını
kaldırmasını ister. Puanlama aşağıdaki gibidir:
açıp
dilini
yukarı
0. Normal.
1. Hastanın ağzı açık, dili yukarıdayken ağzında göllenen aşırı salya
vardır.
2. Aşırı salya vardır ve ara sıra konuşmayı engellemektedir.
3. Aşırı salya vardır ve bunun sonucunda konuşma zorlukla
olmaktadır.
4. Açıkça salya akmaktadır.
SIMPSON-ANGUS NÖROLEPTİKLERE BAĞLI HAREKET
BOZUKLUKLARINI DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ (SAS) Açıklamalar
Sayfa 3 / 3