7. ÇERÇEVE PROGRAMI GENEL FİNANSAL KURALLAR
Transkript
7. ÇERÇEVE PROGRAMI GENEL FİNANSAL KURALLAR
7.ÇP Genel Finansal Kurallar 7. ÇERÇEVE PROGRAMI GENEL FİNANSAL KURALLAR 09 Kasım 2007 v1 7.ÇP Genel Finansal Kurallar İÇİNDEKİLER 1 2 ÖNSÖZ.............................................................................................................................3 Doğrudan ve Dolaylı Masraflar : .......................................................................................4 2.1 Doğrudan Masraflar: .................................................................................................. 4 2.2 Dolaylı masraflar (overheads):................................................................................. 10 2.2.1 Gerçek Dolaylı Masraflar:................................................................................ 10 2.2.2 Basitleştirilmiş (Simplified) Metod:................................................................. 10 2.2.3 %20 sabit oranı (Flat rate of 20%) ................................................................... 11 2.2.4 Geçici Sabit Oran % 60 (Transitional Flat Rate of 60%):................................ 12 2.2.5 Koordinasyon ve Destek Eylemleri(Coordination and Support Actions-CSA) için doğrudan masrafların Maksimum %7’si oranı:......................................................... 13 3 4 5 Maksimum Destek Oranları: ...........................................................................................15 A3.1 TABLOSUNUN DOLDURULMASI .........................................................................18 Topluluk Finansal Desteği ..............................................................................................22 5.1 Ödeme Şekilleri........................................................................................................ 23 5.1.1 Proje başlangıcında ön ödeme:......................................................................... 23 5.1.1.1 Garanti Fonu:................................................................................................ 24 5.1.2 Periyodik raporların onaylanmasından sonra yapılan ara ödemeler: ............... 26 5.1.3 Final raporun onaylanmasından sonra yapılan final ödeme:............................ 26 6 7 Proje Gelirleri..................................................................................................................26 Geçerli Masraflar ............................................................................................................30 7.1 8 Geçerlilik Kriterleri:................................................................................................. 30 Geçersiz Masraflar: ........................................................................................................31 8.1 9 KDV Muafiyet Sertifikası ........................................................................................ 31 Finansal Raporlama ve Ödemeler:.................................................................................33 9.1 9.2 9.3 9.4 10 11 Finansal sertifika: ..................................................................................................... 33 Metodoloji Sertifikası............................................................................................... 34 Ortalama Personel Masrafları Sertifikası ................................................................. 35 Sertifikaların Karşılaştırılması ................................................................................. 37 Raporların onaylanması ve ödemelerin iletilmesi .......................................................39 Dönüşüm Oranı: .........................................................................................................39 EK I: Alt Yüklenici (subcontractor): ...........................................................................40 EK II: Üçüncü Partilerin Masrafları ............................................................................41 EK III: Dahili danışman masrafları üç şekilde sınıflandırılır: ......................................44 EK IV: Toplu ödeme şeklinde Topluluk Finansal Desteği:.........................................45 EK V: PC dışındaki ülkeler için Toplu ödeme şeklinde Topluluk Finansal Desteği....51 EK VI: Kontroller ve Onaylar:.....................................................................................52 Raporlar:........................................................................................................................... 53 EK VIII: Finansal Açıdan Zayıf Olan Bir Tüzel Kişilik Koordinatör Olabilir mi? ..........54 2 7.ÇP Genel Finansal Kurallar 1 ÖNSÖZ AB Çerçeve Program fonları, tamamı hibe olan ve geri ödemesiz fonlardır. Tematik alanlardaki ilgili çağrılara sunulan projelerin değerlendirilmesi sonucunda başarılı bulunan projeler AB Komisyonu tarafından fonlanmaktadır. Proje tekliflerinin ve proje raporlarının sunulması direkt olarak AB Komisyonuna yapılmaktadır. Çoklu ortaklı olan projelerin koordinatör ve ortaklarının proje için talep ettikleri bütçeler, başvuru aşamasında koordinatör tarafından elektronik teklif sunma sistemine (EPSS) girilir (A.3 formları). Komisyon desteği bir ön ödeme ve ara ödemelerden oluşur ve 2 yıl veya daha uzun sürecek projelerde her dönem sonunda belli kurallara ( 375.000 Euro ve üzerinde fon alınması) göre Mali Denetim Sertifikası (Audit) ile birlikte raporlar gönderilmelidir. Proje türleri icin belli oranlarda destek miktarı mevcuttur. Ayrıca Proje yürüten kurum ve kuruluşların muhasebe sistemleri ile bağlantılı olarak kurumlara belli oranda genel gider (overhead) payı verilmektedir. Bütçe öngörüsü hazırlayabilmek için, hangi tür masrafların doğrudan projeden karşılanabileceği bilinmeli ve ilgili masrafın gerçeğe yakın tahmini yapılarak öngörü hazırlanmalıdır. Proje bütçesinin harcanması sırasında Finansal Kurallar gereği geçerli ve geçersiz masraf prensiplerine uymak ve yapılan harcamaların tamamının muhasebe sisteminde kayıtlı olmasını sağlamak gerekmektedir. Görüldüğü üzere, yapılan iş karşılığı 7.ÇP hibe desteklerinden yararlanabilmek için, finansal konularda teknik bilgi ve becerinin geliştirilmesi gerekmektedir. Elinizdeki, 54 sayfadan oluşan bu kitapçık, Avrupa Komisyonu’nca yayınlanan klavuzdur ve kuruluşlarımız için ulusal mevzuata uygun şekilde hazırlanmıştır. TÜBİTAK UKO Bilgi için: [email protected] 3 7.ÇP Genel Finansal Kurallar 2 Doğrudan ve Dolaylı Masraflar : Ortaklara (beneficiary) yapılan ödeme, onların geçerli doğrudan ve dolaylı masraflarına bağlıdır. 2.1 Doğrudan Masraflar: Projenin yürütülmesi ile doğrudan ilişkili olan geçerli masraflardır. Geçerli sayılabilecek doğrudan masraflar: a) Proje Personeli Masrafı: ¾ Personel, ortak tarafından ulusal mevzuata uygun olarak alınmış olmalıdır. ¾ Personel, ortağın teknik idare ve sorumluluğu altında çalışmalıdır. ¾ İki tür personel çalıştırılabilir: Kadrolu personel: ortakla sürekli çalışma sözleşmesi olan personel. Sözleşmeli personel: ortakla geçici süreli çalışma sözleşmesi olan personel. ¾ Personel masrafları brüt maaşı belirtmeli: maaş + sosyal güvenlik masrafları (tatil ödemesi, emeklilik payı, sağlık sigortası, vb.) Kadrolu personel için de geçerli olmak üzere, doğrudan proje için çalışılan saatler projeden karşılanabilir. Çalışma zamanı = proje için çalışılan toplam saat – ( tatiller, hastalık izni, diğer izinler ) Projeden karşılanacak çalışma zamanı, proje süresince zaman çizelgesi (Grafik 1; Grafik 2) gibi bir belge düzenlenerek kaydedilmelidir. Proje personeli, çalışma zamanlarını günlük, haftalık veya aylık çalışma saatleri olarak kağıt üzerine veya bilgisayarda kaydetmelidir. Eğer ortağın genel uygulamasına göre belirli personel masrafları dolaylı masraf olarak işlem görüyorsa, o masraflar projeden de dolaylı masraf olarak gösterilmelidir, doğrudan masraf olarak gösterilmemelidir. Çalışma saatlerini kaydetmek için zaman çizelgesi kullanılmak istendiğinde (zorunlu değildir, güvenilir başka yöntemler de kullanılabilir) döküman üzerinde aşağıda belirtilen bilgiler bulunmalıdır: - Ortağın, kontratta da belirtilen tam ismi, - Ar-Ge projesine doğrudan katkı yapan çalışanın tam ismi, - Ar-Ge projesinin kontratta da belirtilen adı, - Proje adına açılan hesap numarası, 4 7.ÇP Genel Finansal Kurallar - Ortağın gelen kurallarına göre belirlenen zaman periyodu (örneğin günlük, haftalık, aylık bazda), - Ar-Ge projesinde belirtilen çalışma saatleri, - Projeden sorumlu olan kişinin tam adı ve imzası. Çalışma saatlerini tahmin etmek yeterli değildir, ortağın genel kurallarına göre hesaplanmalıdır. Örnek: Bir yıldaki toplan gün sayısı: 365 Haftasonları: - 104 Yıllık tatil: - 21 Resmi tatil: - 15 Hastalık / diğer: - 15 Çalışılabilir gün sayısı: 210 5 7.ÇP Genel Finansal Kurallar Grafik 1: Zaman Çizelgesi 7.ÇP Genel Finansal Kurallar Grafik 2: Zaman Çizelgesi Farklı projelerde çalışan personelin kullanabileceği zaman çizelgesi: 7.ÇP Genel Finansal Kurallar Özel durumlar: Fazla mesai: proje için çalışılan saatleri belirten bir sistem varsa ve ortağın genel kuralları ile uyum içerisinde ise kabul edilebilir. Hastalık izni: çalışma saatleri içerisine dahil edilemez. Proje personeli için ana-baba izni: Ulusal kanun çerçevesinde zorunlu olduğu durumda projede çalışılan zamanla orantılı olarak geçerli masraf olarak kabul edilebilir. Ayni yardım (şirket arabası gibi): sadece gerekçeli ve ortağın genel kurallarına uygun olduğu durumda kabul edilebilir. Aşırı harcamalar geçerli masraf değildir. Doktora masrafları: geçerli masraf kritelerini karşılıyorsa geçerlidir. Kamu kurumları için, direk merkez hükümet ya da yerel hükümet bütçesinden ödenen kamu memurları masrafları, geçerlilik kriterlerine uyuyorsa geçerli sayılır. Danışmanlar, bir 7.ÇP projesinde bir veya daha fazla ortak için çalışan gerçek kişilerdir. Serbest çalışan biri de olabilir, bir üçüncü parti bünyesinde çalışan biri de olabilir. Üçüncü parti ile ilgili genel bilgiye “EK II”te ulaşabilirsiniz. Dahili danışman masrafları ile ilgili genel bilgiye “EK III”te ulaşabilirsiniz. b) Projede görev alan personelin seyahat ve harcirah ödeneği genel kural olarak, ortağın genel kurallarına uyduğu ve kaydedildiği sürece doğrudan geçerli masraf olarak düşünülebilir. Bu masraflar ortağın genel kurallarına göre dolaylı masraf olarak kabul ediliyorsa, yine dolaylı masraf olarak projeye yansıtılabilir, doğrudan geçerli masraf olarak gösterilemez. c) Dayanıklı ekipman satın alma masrafı Sadece projede kullanılmak üzere alınan ekipman masrafı doğrudan masraf olarak gösterilebilir. Masrafın geçerli olabilmesi için ortağın genel muhasebe kurallarına göre karar verilmiş olmalı ve her ortak kendi dayanıklı ekipman amortisman kurallarını uygulamalıdır. Amortisman, her ilgili periyodik raporda gösterilir. Ekipmanın amortisman masrafı, o ekipmanın satın alma masrafını geçemez. Proje başlangıcından önce alınan ve proje için kullanılan ekipmanın masrafı, geçerlilik kriterlerine uydugu takdirde geçerlidir. Sadece proje için kullanılan oran masraf olarak gösterilebilir. Kullanılan miktar (kullanılan oran ve zaman) denetlenebilir olmalıdır. 8 7.ÇP Genel Finansal Kurallar Ekipman masrafı, ekipmanın istenilen kullanım şartlarını sağlayabilmesi için yapılan (alan hazırlığı, sevkiyat, yerleştirme, kurulum, v.b.) tüm masrafları kapsayabilir. Dayanıklı ekipmanın satın alınması opsiyonu içeren finansal kiralama (financial leasing), ortağın kendi finansal kuralları çerçevesinde ise karşılanabilir. Bu masraf, ekipmanın satın alınma ve normal şartlar altındaki amortisman uygulanması masraflarını geçemez. Operasyonel kiralama: bu durumda, ekipmanı satın alma olasılığı yoktur. Ekipman hala kiralama firmasının mülkiyetinde olduğu için amortisman masrafı da yoktur; ancak masraflar, ortağın normal uygulamaları içerisindeyse ve ekipmanın satın alınma masrafını geçmiyorsa geçerli masraftır. Her iki durumda da ortak, ekipmanı sadece proje için kullanmıyorsa, projede kullanılan çalışma zamanı oranı projeden gösterilebilir. Örnek: Proje süresi: 3 yıl Ekipman amortisman süresi:5 yıl Ekipman proje başlangıcında alındı ise, projede kullanım süresi olan 3 yıl için ve kullanıldığı oranda projeden karşılanabilir. Ortağın genel uygulamalarına göre dayanıklı ekipman masrafı dolaylı masraf olarak kabul ediliyorsa, bu masraflar projede de dolaylı masraf olarak gösterilir. d) Sarf malzeme masrafları: Projenin uygulanması için gerekli olan her türlü sarf malzeme masrafı doğrudan geçerli masraf olarak kabul edilebilir. Ortağın genel uygulamalarına göre sarf malzeme masrafı dolaylı masraf olarak kabul ediliyorsa, bu masraflar projede de dolaylı masraf olarak gösterilir. Sarf malzeme masraflarının geçerli olabilmesi için, proje başladıktan sonra alınması gerekmektedir. e) Alt Yüklenici: Alt yüklenici masrafları doğrudan geçerli masraftır. Detaylı bilgi EK I’de yer almaktadır. f) Metodoloji Sertifikası ve Finansal Sertifika: 9 7.ÇP Genel Finansal Kurallar Sertifika masrafları doğrudan geçerli masraftır. “Diğer aktiviteler (other activities)” kalemi altında “yönetim giderleri (management costs)” altında gösterilmelidir. 2.2 Dolaylı masraflar (overheads): Dolaylı masraflar (overheads), kira, bina ve teçhizatın amortismanı, su, gaz, elektrik, bakım, sigorta, ofis ekipmanları, iletişim masrafları, posta ücreti gibi ortağın altyapı ve genel operasyonel masrafları ile idari ve finansal yönetim, insan kaynakları, eğitim, dökümantasyon, hukuki görüş gibi yatay hizmetlerle bağlantılı masrafları kapsamaktadır. Dolaylı masraflar, ortağın muhasebe kurallarına uygun olmalıdır. 7.ÇP’de, aynı tüzel kişiliğe bağlı tüm bölümler, fakülteler veya enstitüler masraf hesap etmede aynı sistemi kullanmalıdırlar. 2.2.1 Gerçek Dolaylı Masraflar: Geçerli masraf kriterine uygun dolaylı masrafları herbir proje için ayırt edebilen ve gruplayan analitik muhasebe sistemlerine sahip ortaklar, dolaylı masraf oranı %20’den fazla ise bu oranı belirtebilir ve bu durumda gerçek dolaylı masraflarını raporlamak zorundadırlar veya %20 sabit oran opsiyonunu seçmelidirler. 2.2.2 Basitleştirilmiş (Simplified) Metod: Basitleştirilmiş metod, gerçek dolaylı masraflarını detaylı seviyede (merkez, birim, proje) değil de, kurum/kuruluş seviyesinde ayırabilen tüzel kişiliklere yönelik olan dolaylı masraf bildirme şeklidir. Dolaylı masraf havuzundan farklı projelere masraflarını dağıtmak için referans noktası (“key” / “driver”) seçilmesi gerekmektedir. Bu metod, ortağın genel muhasebe ve yönetim uygulamalarına göre olmalıdır ve son kapanan muhasebe yılının finansal kayıtlarından alınan gerçek masraflara dayandığı sürece kullanılabilmektedir. Basitleştirilmiş metodta, kurum/kuruluşun uygulamalarına uygun oldugu takdirde, oranlama yolu ile dolaylı masraf(overhead) hesaplanır. Örnekler: 3 projeye sahip bir kurum/kuruluş, toplamda 100.000 EUR dolaylı masraf (overhead) belirlemiştir. 3 proje arasında dolaylı masrafları paylaştırmak için, basitleştirilmiş metodu kullanıyor: 10 7.ÇP Genel Finansal Kurallar Örnek 1: Sabit saatlik orana göre dolaylı masraf dağılımı yapıyor: Kurumun/Kuruluşun toplam dolaylı masrafı: 10.000 € Kurum/Kuruluş bazında çalışılan saatler: 2.000 saat Saatlik oran:10.000 / 2.000 = 5 Projeler arasında dağılım: 1. proje: 600 saat çalışılmış => 600 x 5 = 3.000 € dolaylı masrafları 2. proje: 400 saat çalışılmış => 400 x 5 = 2.000 € dolaylı masrafları 3. proje:1.000 saat çalışılmış => 1.000 x 5 = 5.000 € dolaylı masrafları Örnek 2: Personel masrafı oranına göre dağıtım: Toplam dolaylı masraf: 10.000 € Kurum/Kuruluş bazında personel masrafı: 100.000 € Oran: 10.000 / 100.000 = 0,1 (%10) Projeler arasında dağılım: 1. proje: personel masrafı: 30.000 € => 30.000 x 0,1 = 3.000 € dolaylı masrafları 2. proje: personel masrafı: 20.000 € => 20.000 x 0,1 = 2.000 € dolaylı masrafları 3. proje: personel masrafı: 50.000 € => 50.000 x 0,1 = 5.000 € dolaylı masrafları 2.2.3 %20 sabit oranı (Flat rate of 20%) ¾ Muhasebe sistemi ne olursa olsun, tüm ortaklar seçebilirler. ¾ Toplam doğrudan geçerli masraflardan, alt yüklenici ve üçüncü parti tarafından sunulan ortağın binasında kullanılmayan kaynaklarının masrafları çıkarılarak kalan miktar üzerinden dolaylı masraf hesaplanır. Örnek: Masraflar: - personel: 1.000.000 € - alt yüklenici: - proje ortağı olmayan bir üniversitede çalışan araştırmacı: - proje ortağı olmayan bir üniversiteden ama ortağın binasında çalışan araşt.:15.000 € 100.000 € 20.000 € 11 7.ÇP Genel Finansal Kurallar - seyahat: 5.000 € - ekipman: 50.000 € Toplam doğrudan masraflar: 1.190.000 € Dolaylı masraflar: 1.190.000 € - 100.000 € (alt yüklenici) – 20.000 € (ortağın binasında çalışmayan araştırmacı) = 1.070.000 € x %20 = 214.000 € ¾ 7.ÇP’ye ilk başvurusunda %20 sabit oranı kullanmayı kabul eden bir ortak, muhasebe sistemi gerçek masraflarını ayırt etmeye olanak sağladığında, sonraki başvurularında analitik gerçek dolaylı masraf sistemini (analytical actual indirect cost system) veya basitleştirilmiş metodu (simplified method) seçebilir. Ancak bundan sonra, tekrar sabit oran seçemez. 2.2.4 Geçici Sabit Oran % 60 (Transitional Flat Rate of 60%): ¾ 1 Ocak 2010’dan önce kapanacak çağrılar kapsamında geçerlidir. Sonrasında, Komisyon tarafından %40’dan az olmayan yeni bir oran belirlenecektir. ¾ Bu sabit oranın kullanımı üç şarta bağlıdır: 1) Kurum / kuruluşun statüsü: - Kar amacı gütmeyen kamu kurumları - Yüksek öğretim kurumları - Araştırma şirketleri - KOBİler Bu ortaklar proje süresi içerisinde statülerini değiştirirlerse, sabit oran uygulaması, statülerini değiştirdikleri ana kadar geçerli olacaktır. Daha sonraki finansal raporlarda da %60 sabit oranını kullanamayacaklardır. 2) Kurum / kuruluşun muhasebe sistemi: Proje için gerçek dolaylı masraflarını ayırt edemeyen kurum/kuruluşlar için öngörülmüştür. Muhasebe sistemi genel/toplam dolaylı masrafları belirleyebiliyor ama onu proje bazında dağıtamıyorsa, diğer şartları da sağlamak koşuluyla bu ortak %60 sabit oranı kullanabilir. 12 7.ÇP Genel Finansal Kurallar Örnek: 6.ÇP’de Ek Maliyet Modelini (AC) kullanan üniversite, 7.ÇP’de de: - 2009 yılının sonunda değiştirilecek olan %60 sabit oranı kullanabilir, - basitleştirilmiş metodu (simplified method) seçebilir, - tam analitik muhasebe sistemine geçebilir. 6.ÇP’de Tam Maliyet Modelini (FC) kullanan kurum/kuruluşun muhasebe sisteminin aynı olduğu, yani gerçek dolaylı masraflarını ayırt edebildiği ve projelere dağıtabildiği farz edilir ve %60 sabit oranını seçemez, kullanamaz. 3) Destek türleri: Sabit oran, araştırma ve teknoloji geliştirme ve demonstrasyon aktivitelerini (Mükemmelliyet Ağları (NOE), Araştırma Projeleri) içeren destek türleri için uygundur. 2.2.5 Koordinasyon ve Destek Eylemleri(Coordination and Support Actions-CSA) için doğrudan masrafların Maksimum %7’si oranı: CSA’nın dolaylı geçerli masrafları için ödeme (reimbursement), her ortak için doğrudan geçerli masrafların maksimum %7’si kadar olabilir ve alt yüklenici ile ortağa sunulan ama ortağın binasında kullanılmayan üçüncü parti kaynaklarının masrafları çıkarılarak kalan miktar üzerinden dolaylı masraf hesaplanır. 7.ÇP projelerine ilk defa katılırken geçici sabit oran(transitional flat rate) %60’ı seçen her ortak, sonraki katılımlarında gerçek dolaylı masraf (actual indirect cost system) sistemini seçebilir. Ancak bu değişimden sonra tekrar sabit oran(flat rate) sistemine geçemez. 13 7.ÇP Genel Finansal Kurallar Grafik 3: Dolaylı Masraflar Şeması Dolaylı Masraflar Kurum/Kuruluşunuz analitik muhasebe sistemine sahip mi veya dolaylı masraf (overhead) oranlarınızı basitleştirilmiş sistem (simplified method) kullanarak mı belirleyeceksiniz? EVET HAYIR Gerçek dolaylı masraflar (real indirect costs) veya basitleştirilmiş metod (simplified method) kullanarak masraf hesaplama veya Toplam doğrudan geçerli masrafların %20’si (1) veya Toplam doğrudan geçerli masrafların %60’ı (1)(2) - Kar amacı gütmeyen kamu kurumları, yüksek okullar ve üniversiteler, araştırma şirketleri, KOBİ’ler - Araştırma ve Teknolojik Gelişme içeren fon türlerine katılım sağlanması durumunda. Koordinasyon ve Destek Eylemleri : Her durumda doğrudan geçerli masrafların %7’si (1) (1) alt yüklenici ve üçüncü parti tarafından sunulan ama ortağın binasında kullanılmayan kaynakların doğrudan geçerli masrafları çıkarılır. (2) 1 Ocak 2010’dan önce kapanacak çağrılar kapsamında yapılacak proje teklifleri için geçerlidir. 14 7.ÇP Genel Finansal Kurallar 3 Maksimum Destek Oranları: 1. Araştırma ve Teknoloji Geliştirme Faaliyetleri (RTD): Ar-Ge faaliyetleri yeni bilgi, yeni teknoloji, yeni ürünler oluşturmayı amaçlayan aktivitelerdir. Genel desteklenme oranı toplam geçerli masrafların %50’sidir. Aşağıda belirtilen ortaklar için ise %75’dir: √ Kar amacı gütmeyen kamu kurumları ( -ulusal kanunlara göre kurulan tüzel kişilik, -uluslararası kuruluş(örnek:UN)), √ Yüksek öğretim kurumları (örnek: üniversiteler) √ Araştırma şirketleri (kar amacı gütmeyen tüzel kişiliklerdir ve ana işlevlerinden biri araştırma ve teknoloji geliştirmedir), √ KOBİ’ler AB KOBİ Tanımı: İşletme Ölçeği En Fazla Çalışan Sayısı Yıllık Net Satış Hasılatı Yıllık Bilanço Orta büyüklükte işletme < 250 ≤ 50 milyon Avro ≤ 43 milyon Avro Küçük İşletme < 50 ≤ 10 milyon Avro ≤ 10 milyon Avro Mikro İşletme < 10 ≤ 2 milyon Avro ≤ 2 milyon Avro Bağımsızlık Başka firma hissesi %25'i geçmeyecek Çoğu zaman, bir tüzel kişiliğin statüsü ulusal kurallarına göre belirlenmektedir. Örnek: Bir ortak, kar amacı gütmeyen araştırma şirketi olduğunu ispatlamak için statüsünü ulusal vergi kanunu altında belirtebilir. Aşağıda belirtilen şartlar sağlandığında, güvenlikle ilgili Ar-Ge faaliyetlerinde destek oranı %75’e çıkabilir: Proje ortakları, sınırlı Pazar payı olan bir alanda kapasitelerini geliştiriyorlar. Bu sınırlı alanın özel durumuna göre, piyasa başarısızlığı riski bulunmaktadır. Proje ortakları yeni tehditlere cevap olacak şekilde ekipman geliştirmektedirler. 15 7.ÇP Genel Finansal Kurallar 2. Demonstrasyon Faaliyetleri: Ekonomik avantaj sağlayacak yeni teknolojilerin kapasitesini ispatlayacak, doğrudan kâr amacı gütmeyen aktivitelerdir (prototip). Avrupa Komisyonu desteği toplam geçerli masrafların maksimum %50’sine ulaşmaktadır. 3. Diğer Faaliyetler: Yukarıda belirtilenlerin arasına girmeyen faaliyetlerdir. Avrupa Komisyonu desteği geçerli masrafların %100’ne kadar ulaşmaktadır. EkI’de (Annex I) belirtilmelidir. Örnekler: - dissemination: ( web sayfası oluşturulması, konferans veya çalıştaylarda projenin sunulması, bilimsel yayım oluşturulması) - ağ oluşturma: ( ağ oluşturmak için seminer düzenleme) - koordinasyon ( toplantı veya koordinasyon amaçlı seyahat) - fikri mülkiyet ( patent araştırmaları, hukuki görüş veya projenin uygulanmasında gerekli olan fikri mülkiyet hakları için üçüncü partilere yapılan telif ücreti ödemelerini de içeren patent uygulamaları ve diğer fikri mülkiyet hakları başvurusu ve takibi) - sosyo-ekonomik konular üzerindeki çalışmalar ( projeden üretilen bilginin beklenen sosyo-ekonomik etkisinin değerlendirilmesi veya kullanımını etkileyebilecek faktörlerin analizi) - projeden üretilen bilginin promosyonu 4. Yönetim Faaliyetleri (diğer faaliyetler kapsamındadır): Sadece yönetim masrafları olan ortağın masrafları, kurum/kuruluş tipi ne olursa olsun toplam geçerli masrafların %100’üne kadar desteklenebilmektedir. Bilimsel koordinasyon(scientific coordination) masrafı bu kalem altında belirtilmez, Ar-Ge faaliyeti olduğu için %50 desteklenir. 5. Eğitim aktiviteleri (traininkjg activities (diğer faaliyetler kapsamındadır)): Eğitimcilerin maaşlarını kapsar. Ancak, eğitilenlerin maaşları karşılanmaz. Örnek: Bir araştırma projesine ortak olan bir üniversitenin masrafları: Ar-Ge masrafları: 100.000 € Demonstrasyon masrafları: 100.000 € Yönetim masrafları: 100.000 € 16 7.ÇP Genel Finansal Kurallar Dolaylı masrafların hesaplamaları: Üniversite olduğu için geçici sabit oran(transational flat rate) olan %60 seçilmiştir: Ar-Ge :100.000 € x %60 = 60.000 € Demo : 100.000€ x %60 = 60.000 € Yön. : 100.000€ x %60 = 60.000 € Komisyon desteği: Ar-Ge : %75 x (100.000 € + 60.000 €) = 120.000 € Demo : %50 x (100.000 € + 60.000 €) = 80.000 € Yön. : %100x (100.000 € + 60.000 €) = 160.000 € Toplam destek : 360.000 € Araştırma faliyetlerinin koordine edilmesi ve desteklenmesini amaçlayan koordinasyon ve destek eylemleri için (CSA) Avrupa Komisyonu desteği toplam doğrudan geçerli masrafların maksimum %100’üne ulaşmaktadır. Dolaylı masraflar ise doğrudan geçerli masrafların maksimum %7’si ile sınırlıdır (alt yüklenici ve ortağın binasında olmamak kaydıyla kullanılan üçüncü parti kaynaklarının masrafları hariçtir). 17 7.ÇP Genel Finansal Kurallar 4 A3.1 TABLOSUNUN DOLDURULMASI Proje bütçe öngörüsü hazırlandıktan sonra koordinatörün EPSS’te (elektronik proje önerisi sunma sistemi) (https://www.epss-fp7.org/epss/welcome.jsp) başvuru yapabilmesi için doldurması gereken form örneği aşağıdadır: 18 7.ÇP Genel Finansal Kurallar Bu formun doldurulabilmesi için koordinatör herbir ortaktan bütçe öngörülerini alır ve yine herbir ortak için sağ üst köşedeki ortak numarasını (participant number) yazarak kayıt yapar. “Personel Costs”Æ Personel masrafları için, herbir aktivite altında ne kadar adam/ay öngörülüyorsa, birim maliyet ile çarpılarak ilgili hücreye yazılır. (Ar-Ge projesi için, Ar-Ge faaliyetleri, demonstrasyon, yönetim(management) kalemleri için ne kadar; CSA projesinde ise koordinasyon, destek, yönetim için ne kadar bütçe talep edileceği yazılır). Adam-Ay Hesabı Personel giderleri yazılırken, personelin nerede çalışacağı detayına kadar belirtmeye gerek yoktur, iş paketi kapsamında üstlenilecek görevleri yerine getirmek için toplam kaç adam/ay ihtiyacın olduğunun yazılması yeterli olacaktır. Adam-ay, proje kapsamında yapılacak işler için harcanacak toplam emeği, işgünü ve mesai saatlerini baz alarak ay cinsinden belirleyen bir kavramdır. Adam-ay öngörüsü yaparken en küçük iş biriminden başlanarak o iş paketi için ne kadar emek harcanması gerektiği tespit edilmelidir ve ülke için standart sayılabilecek 1 aylık çalışma hesap edilmelidir. Örnek: Günlük Çalışma Saati: 8 saat Aylık Mesai Günü : 22 Gün 1 Adam/Ay : 22 Gün x 8 saat = 176 saat Örnek: - İş paketlerinden biri 11bilgi günü düzenlemek, - Her bir bilgi günü için hazırlıklar, yolculuk, raporlama dahil ortalama 8 iş günü harcandığı öngörülüyor, Bu durumda; 8 iş günü x 64 saat 8 mesai saati = 64 saat ...............1 Bilgi Günü İçin x 11 bilgi günü = 704 saat emek Yani; 704 saat / 176 saat = 4 adam-ay harcanacaktır. 19 7.ÇP Genel Finansal Kurallar “Subcontract“Æ Şayet projeye alt yüklenici alınacaksa, hangi aktivite alanı içerisinde alt yüklenici ile sözleşme yapılacaksa, o aktivite alanı altına masrafı yazılır. “Other direct costs” Æ Diğer doğrudan masraflar, personel ve alt yüklenici haricindeki ekipman, seyahat, sarf malzeme gibi doğrudan masrafları içermektedir. Herbir aktivite alanı altına, öngörülen masraf yazılmalıdır. Ekipman alımlarında dikkat edilmesi gereken konulardan biri amortismandır. Proje kapsamında proje için alınacak ekipman amortismana tabi ise kurum/kuruluşun halihazırda uyguladığı amortisman sistemi aynen geçerlidir. Proje için alınmış olan ekipmanın amortisman gideri proje süresince gider olarak yansıtılabilir. Proje süresi ekipmanın amortisman ömründen kısa ise proje dışında kalan süre projede gider gösterilemez. Projeden önce kuruma alınmış, amortismana tabi olan ve proje başladığında amortisman süresi devam eden, proje başladıktan sonra belli oranlarda veya tam kapasite ile projede kullanılmaya başlanan ekipmanın amortisman gideri projeye yansıtılabilir. Projede kullanıldığı oranda ve proje süresince bu uygulama geçerlidir. “Indirect costs” Æ Personel masrafı ve diğer doğrudan masrafların toplamı üzerinden hesap yapılır. Hesabı yapılırken, alt yüklenici için belirtilen masraf dahil edilmemelidir. Detaylı bilgi döküman içerisinde “Dolaylı Masraflar” başlığı altında yer almaktadır. “Lump Sum, Flat Rate, Scale of Unit” Æ Sadece Uluslararası İşbirliği Ortak Ülkeleri (ICPC) dolduracaktır. “Total Budget” Æ Toplam bütçe, personel masrafları, alt yüklenici masrafları, diğer doğrudan masraflar ve dolaylı masrafların toplamıdır. “Requested EC Contribution” Æ Avrupa Komisyonu’ndan talep edilen destek miktarı RTD faaliyetlerinin büyük şirketler için %50’si; kamu kurumu, üniversiteler, KOBİ’ler ve kar amacı gütmeyen araştırma şirketleri için %75’i; demonstrasyon faaliyetlerinin %50’si ve diğer faaliyetlerin %100’üdür. Detaylı bilgi, dökümanın “Maksimum Destek Oranları” başlığı altında yer almaktadır. “Total Receipt” Æ Toplam Gelir kısmına ise, öngörülen proje geliri yazılır. Bu miktar, proje kabul edildiğinde Komisyon tarafından gönderilecek destek miktarından düşülecektir. 20 7.ÇP Genel Finansal Kurallar !!! Projede, Komisyon tarafından gönderilecek destek dışında herhangi bir kaynaktan fon geliri öngörülmüyor ise, kesinlikle boş bırakılmalıdır. Aşağıda Örnek A3.1 formu bulunan proje bir Colloborative Project (Ar-Ge) projesidir. - Seçilen Dolaylı Maliyet modeli: Special Transition Flat Rate (%60) - Ar-Ge projesi olduğu için dodurulacak alanlar; “RTD”, “Demonstr.”, “Management” ve var ise “Training” ve “Annex 1” de açıklanan “Other” alanlarıdır. “Indirect cost”= (“personnel cost” + “other direct costs”) x %60 165000 = (175000 + 100000 ) x 0,60 “Total budget” = “personnel” + “subcontract” + “other” + “indirect costs” “Requested EC cont.”= “Total budget” x %75 (“RTD” için) = “Total budget” x %50 (“demonst.” İçin) = “Total budget” x %100(“mng” ve other” için) 21 7.ÇP Genel Finansal Kurallar Aşağıda Örnek A3.1 formu bulunan proje bir Coordination and Support Action (CSA) projesidir. - Seçilen Dolaylı Maliyet modeli: Special Transition Flat Rate (%60) - CSA projesi olduğu için dodurulacak alanlar; Coordination, Support, Management, Training ve Annex 1 de açıklanan Other alanlarıdır. Type of Activity Max.Reimb.Rate. (%) 75 RTD 50 Demonstration 100 Training Personnel Cost Subcontracting Other Direct Cost Indirect Cost Lump Sum 100 100 Coordination Support 30000 15000 10000 3000 20000 10000 30000 15000 Total Budget Req. EC Cont. Total Receipt 90000 63500 100 100 Mng Other 6000 2500 5100 43000 13600 29750 9095 Total 51000 13000 32500 50100 0 0 146600 102345 Kurum, “Indirect Cost” hesaplama metodu olarak "Special Transitional Flat Rate" sistemi ile hareket etmektedir. “Indirect cost”= (“personnel cost” + “other direct costs”) x %60 30.000 = (30.000 + 20.000 ) x 0,60 “Total budget” = “personnel” + “subcontract” + “other” + “indirect costs” “Requested EC cont.”= [ “personnel” + “subcontract”+“other” ] + [(“personnel” + “other” )x %7] 5 Topluluk Finansal Desteği AB desteği aşağıdakileri içermektedir: a) projenin başlangıcında ödenen ön ödeme b) herbir raporlama dönemi sonundaki ara ödemeler c) son raporlama dönemi ve gerekli düzeltmeleri içeren final ödeme Avrupa Komisyonu katkısı hesaplanırken, ön ödemeden elde edilen faiz geliri ve herhangi bir ortak tarafından kazanılan gelirler de hesaba katılmalıdır. 22 7.ÇP Genel Finansal Kurallar 5.1 Ödeme Şekilleri 5.1.1 Proje başlangıcında ön ödeme: Ön ödemeden elde edilen faiz kazancı Avrupa Komisyonu desteğinden çıkarılacaktır. Ön ödeme miktarı 50.000,00 Avrodan az olursa, bu ön ödemeden elde edilen faiz gelirinin beyan edilmesine gerek yoktur. Ön ödemenin koordinatörün banka hesabında kaldığı sürede elde edilen faiz, topluluğun mülkiyetindedir. Diğer taraftan, - Ön ödemenin koordinatörden ortaklara iletilen kısmından faiz geliri elde edilse bile beyan etmeye gerek yoktur. - Her proje için bir ön ödeme vardır ve kontratın yürürlüğe girmesinden 45 gün içerisinde ödenir. Faizle ilgili kurallar sadece ön ödeme için geçerlidir, ara ödemeler için geçerli değildir. Komisyon’dan gelen ön ödemeden elde edilen faiz gelirini sadece koordinatör Komisyona bildirmelidir. Koordinatör tarafından beyan edilen faiz miktarları finansal raporlarda (C Formu) belirtilmelidir ve bir sonraki ödemede dengelenmelidir. Koordinatör, çağrıda belirtilen minimum sayıdaki ortağın A formunu1 imzalayıp göndermesinden sonra, belirtilen formu imzalayıp gönderen tüm ortaklara dağıtır. (Ön ödeme, final ödemeye kadar Topluluğun mülkiyetindedir.) Ön ödeme genel olarak, ikiden fazla raporlama dönemi olan projelerde, herbir döneme düşen ortalama AB fonunun %160 ‘ı olarak hesaplanır. Bir veya iki raporlama dönemi olan projelerde ise, toplam fonun %60 – 80’i arasındadır. Bunun yanısıra, projede belirtilen özel durumlara göre ön ödeme miktarı değişebilir. Konsorsiyum otaklarından biri Ortak Araştırma Merkezi ise, bu ortağın fon payı ön ödemeye dahil edilmez, direk ortağın kendisine ödenir. Ön ödemede iki limit vardır: Garanti fonu katkı miktarı ( Avrupa Komisyonu desteğinin %5’i ), ön ödeme hesabına dahildir; ancak, koordinatör hesabına yatırılmaz, ön ödeme ile eş zamanlı olarak Komisyon’dan direk Garanti Fonuna aktarılır. 1 Accession Form 23 7.ÇP Genel Finansal Kurallar - Ara ödemeler ve ön ödemenin toplamı, AB fonunun %90’ı ile sınırlıdır. Bu limite uyabilmek için, ara ödemelerde azaltma olabilir. 5.1.1.1 Garanti Fonu: 7.ÇP projesi yürütülürken ortaklar ve Topluluk tarafından ortaya çıkan finansal risklere karşı oluşturulmuştur. Projenin finansal kayıplarının garantisini sağlamak için ortaklar arasındaki bir çeşit sigorta kontratıdır. Fon, ortakların mülkiyetindedir. Her ortak garanti fonuna katkı yapmaktadır. Avrupa Komisyonu desteğinin %5’i olan bu katkı ön ödemeden çıkarılır ve Komisyon tarafından ortakların adına Garanti Fonuna yatırılır. Ortakların fona katkıları, Komisyon tarafından onların adına bir banka hesabına yatırılır. Bu katkılardan elde edilen faiz geliri, ortaklar tarafından yapılan zararları karşılamak içindir. Proje sonunda ortaklar, garanti fonuna yaptıkları katkılarını geri alırlar. Ancak, katkılardan elde edilen faiz kayıpları karşılayamazsa, ödeme zamanında geri ödenen miktarda azaltma yapılır. Azaltma yapılan bu miktar Avrupa Komisyonu katkısının %1’ini aşamaz. Bu kesinti kamu kurumları veya katılımı üye ya da aday ülke tarafından garanti edilen tüzel kişilikler için ve yüksek öğretim kurumları için geçerli değildir. Garanti Fonu, 500.000,00 Avro’nun altında Avrupa Komisyonu desteği alan ortaklar için (koordinatörler dahil değil) banka garantisi ve geçerlilik kontrollerine olan gereksinimi ortadan kaldırmaktadır. Bir kamu kurumu, yüksek öğretim kurumu olmayan veya özellikle hükümetten sağlanacak bir garanti belgesini Komisyona sunamayan koordinatörler ile 500.000,00 Avro’dan fazla Avrupa Komisyonu desteği alan ortaklar için, Komisyon tarafından finansal geçerlilik denetimi yapılacaktır. Denetim sonucu yetersiz görülürse, konsorsiyumun başka bir koordinatör bulması beklenecektir. Bu tüzel kişilik hala koordinatör olmak isterse Komisyona finansal güvence sunmak durumundadır. Örnek: 3 yıllık bir proje. Konsorsiyuma gönderilen ön ödeme 1,600,000 Avro’dur ve konsorsiyum arasında belirlenen oranlarda ortaklara payları transfer edilir. 24 7.ÇP Genel Finansal Kurallar Koordinatör payına düşen ön ödeme miktarı 400,000 Avro’dur. Koordinatör tarafından tutulan ön ödemeden elde edilen faiz geliri miktarı: - Komisyon’dan alınıp ortaklara iletilene kadarki zamanda 1,200,000 Avro’dan elde edilen 2000 Avro, - Koordinatörün payına düşen 400,000 Avro’dan elde edilen 2800 Avro. TOPLAM FAİZ GELİRİ: 2000 Avro + 2800 Avro = 4800 Avro. Koordinatör, raporlama dönemi sonunda finansal raporda(Form C) 4800 Avro’yu, ön ödemeden elde edilen faiz geliri olarak belirtmelidir. Bu miktar, bir sonraki ara ödemeden düşülecektir. Örnek1: X projesi Raporlama dönemi: 3 Avrupa Komisyonu fon miktarı: 3.000.000 EUR Raporlama dönemi başına düşen ortalama fon miktarı: 3.000.000 EUR / 3 = 1.000.000 EUR Ön ödeme : 1.000.000 x %160 = 1.600.000 EUR Garanti Fonuna aktarılan miktar (Toplam AB fonunun %5’i): 3.000.000 EUR x %5 = 150.000 EUR Koordinatör hesabına aktarılan net fon miktarı: 1.600.000 EUR – 150.000 EUR = 1.450.000 EUR Örnek 2: Z projesi Raporlama dönemi: 1 Avrupa Komisyonu fon miktarı: 900.000 EUR Ön ödeme: tüm fon miktarının %75’i: 900.000 EUR x %75 = 675.000 EUR Garanti fonuna aktarılan miktar (Toplam AB fonunun %5’i):900.000 EUR x %5 = 45.000 EUR Koordinatör hesabına aktarılan net fon miktarı: 675.000 EUR – 45.000 EUR = 630.000 EUR Örnek: Maksimum Avrupa Komisyonu desteği: 3.000.000 EUR Proje süresi: 3 yıl 25 7.ÇP Genel Finansal Kurallar Ön ödemenin hesaplanması: Herbir döneme düşen ortalama destek miktarı: 1.000.000 EUR Ön ödeme miktarı: 1.000.000 EUR x %160 = 1.600.000 EUR %10 konservasyon: 3.000.000 x %10 = 300.000 EUR (%10 konservasyon final döneminde geri ödenecektir. Ara ödemeler toplamı 2.700.000 EUR’u geçemez). 1. raporlama döneminde kabul edilen Avrupa Komisyonu desteği: 900.000 EUR 1. ara ödeme: 900.000 EUR 1. TOPLAM ÖDENEN: ön ödeme (1.600.000 EUR)+1.ara ödeme (900.000)= 2.500.000 EUR 2. raporlama döneminde kabul edilen Avrupa Komisyonu desteği: 900.000 EUR 2. ara ödeme: 200.000 EUR (%10 konservasyon nedeni ile=2.700.000 EUR–2.500.000 EUR) Final ödeme:3.000.000 EUR–(1.600.000 EUR+900.000 EUR+200.000 EUR)=300.000 EUR 5.1.2 Periyodik raporların onaylanmasından sonra yapılan ara ödemeler: Periyodik raporların onaylanmasından sonra yapılan ara ödemeler, raporlama dönemi içerisinde konsorsiyum tarafından yapılan kabul edilen geçerli masraflar ve ilgili desteklenme oranlarına göre hesaplanır. Ön ödeme ve ara ödemelerin toplamı, maksimum Komisyon desteğinin %90’ı ile sınırlıdır. Ara ödemeler, bu limiti geçmeyecek şekilde ayarlanır. 5.1.3 Final raporun onaylanmasından sonra yapılan final ödeme: Final ödeme, final raporların onaylanmasından sonra gönderilir ve hesap edilen Avrupa Komisyonu katkısından, proje süresince ödenmiş miktar çıkarılarak bulunur. Toplam ödeme, maksimum Avrupa Komisyonu desteği ile sınırlıdır. 6 Proje Gelirleri Topluluk finansal desteği proje ortaklarının kar elde etmelerini amaç edinmiş olamaz. Avrupa Komisyonu desteği + gelirler < toplam geçerli masraflar = Destek miktarında azaltma olmaz. 26 7.ÇP Genel Finansal Kurallar Üç çeşit gelir dikkate alınmalıdır: - Üçüncü partilerden ortaklara yapılan transferler - Üçüncü partilerden yapılan ayni destekler - Projeden elde edilen gelir a) İlk iki durumdaki masrafların proje geliri olarak kabul edilebilmesi için aşağıdaki 2 durum sağlanmış olmalıdır: Üçüncü parti tarafından ortağa verilen destek özellikle projede kullanılmak için verildiyse, bu kaynak ortağın finansal raporunda (C Formu) proje geliri olarak belirtilmelidir. Bu desteğin özellikle proje için yapıldığı belirtilmezse, bu kaynak gelir olarak değil de, projenin geçerli masrafları olarak kabul edilir. Ortaktan üçüncü partiye tam bir geri ödeme yoksa, geri ödemesi yapılmayan masraflar gelir olarak kabul edilmelidir ve ortak tarafından da gelir olarak beyan edilmelidir. Geri ödemesi yapılan kısım gelir değildir, ortağın masrafıdır ve masraf olarak beyan edilmelidir. Örnek: Kontrata göre masrafları üniversite tarafından karşılanan ama maaşı hükümet tarafından ödenen profesör. Profesör, söz konusu olan projede çalışmak üzere hükümet tarafından üniversitede özellikle görevlendirilmezse, üçüncü parti (hükümet) tarafından sağlanan bu katkı gelir olarak kabul edilmez. Başka bir deyişle, profesörün görevinin belirlenmesinde üniversite serbest ise, profesörün katkısı üniversitenin kendi kaynağı gibi düşünülür ve gelir olarak kabul edilmez. Ortak, üçüncü parti tarafından sağlanan katkıyı proje için kullanıldığı her durumda üçüncü partiyi ulusal kanunlar çerçevesinde haberdar etmelidir. b) Projeden elde edilen gelir (proje için alınan bir ekipmanın satılmasından –satın alınma masrafı ile sınırlı olmak kaydıyla-, yapılan bir konferans için alınan ücret) Proje çıktısı olan bilgilerden elde edilen gelir, projeye gelir olarak kaydedilmez. Proje çıktısı olan bilginin kullanılması, Topluluk finansal desteği alan her projenin ana amacıdır. Gelirlerin miktarı, geçerli masraflarla Avrupa Komisyonu desteği arasındaki farkı aşmazsa, destek üzerinde etkisi bulunmamaktadır. 27 7.ÇP Genel Finansal Kurallar Geçerli masraflar: 100 € destek: 50 € gelirler: 50 € Æ etki etmemektedir. Geçerli masraflar: 100 € destek: 50 € gelirler: 20 € Æ etki etmemektedir. Geçerli masraflar: 100 € destek: 50 € gelirler: 60 € Æ Avrupa Komisyonu desteği 40 €’ya indirilir, aksi takdirde 10 € kar gözükür. Gelirler final ödemelerde göz önüne alınır. Örnek: X ortağının toplam geçerli masrafları: 100 € Avrupa Komisyonu desteği : 50 € Gelirler: - Projedeki bir iş için ulusal destek: 20 € - Projedeki bir iş için endüstri kuruluşundan sponsor olarak verilen destek: 20 € - Proje sonunda yapılan bir seminer katılımcılarına ödenen ücret: 5 € Toplam masraf : 100 € Toplam gelir : 45 € Av. Kom. Desteği: 50 € + toplam gelir (45€ ) = 95 € (ortağın toplam masraflarının altında bir tutar olduğu için Komisyon desteğinde değişiklik yapılmayacaktır.) Gelir, üçüncü parti tarafından projeye yapılan katkıdır. Aynı proje içindeki ortakların birbirlerine yaptıkları katkılar gelir olarak görülmemektedir. Eğer bir ortak, aynı konsorsiyum içerisindeki başka bir ortağa işlerin yapılmasında yardımcı olabilmek için fon desteği sağlarsa bu miktar gelir olarak kabul edilmez. Ortaklar, hangi raporlama döneminde gelir elde ettiyse, o dönem için hazırlanacak C formuna bu gelirleri kaydetmelidir. Bu gelirler, final ödemesi hesaplanırken (proje bittikten sonra) göz önüne alınacaktır ve gerekli azaltma yapılacaktır. Örnek: Projeden elde edilen gelir (proje için alınan bir ekipmanın satılmasından edinilen gelir, konsorsiyum üyeleri tarafından yapılan bir konferans için alınan ücret) beyan edilmelidir ve karı önlemek için destekten düşülmelidir. 28 7.ÇP Genel Finansal Kurallar Örnek: Proje süresi: 3 yıl MaksimumAvrupa Komisyonu desteği: 3,000,000 € Üst sınır: 3,000,000 € - 3,000,000 x %10 konservasyon = 2,700,000 € Ön ödeme: 3,000,000 € / 3 yıl = 1,000,000 € 1,000,000 € x % 160 = 1,600,000 € Ara Ödeme Kabul edilen fon 1. dönem: 1,000,000 € 2. dönem: 1,000,000 € ön ödeme+1. ara ödeme = 2,600,000 € 100,000 € 2,700,000 € (üst sınırda kalabilmek için) 800,000 € 3. dönem: 1,200,000 € Toplam ödeme son ödeme: 300,000 € 3,000,000 € ( maksimum destek ) Örnek: Proje süresi: 3 yıl MaksimumAvrupa Komisyonu desteği: 3,000,000 € Üst sınır: 3,000,000 € - 3,000,000 x %10 konservasyon = 2,700,000 € Ön ödeme: 3,000,000 € / 3 yıl = 1,000,000 € 1,000,000 € x % 160 = 1,600,000 € Elde edilen faiz geliri : 20,000 M€ Kabul edilen fon Ara ödeme Toplam ödeme 1. dönem: 1,0 M€ 1,0 M€ – 0,02 M€ = 0,98 M€ 2,6 M€ (1,6 M€+0,02 M€+0,98M€) 2. dönem: 0,8 M€ 0,1 M€ 2,7 M€ (üst sınırda kalabilmek için) 3. dönem: 1,2 M€ son ödeme: 0,3 M€ 3,0 M€ (maksimum destek) 29 7.ÇP Genel Finansal Kurallar 7 Geçerli Masraflar Maksimum Avrupa Komisyonu desteği, ortaklar tarafından hazırlanan geçerli masrafların tahmini değerine ve Komisyon’la yapılan pazarlığa bağlıdır. Proje kapsamındaki geçerli masrafların tahmini, “Negotiation Guidance Notes” dökümanından detayları görülebilen Bütçe Hazırlık Formlarındaki (Grant Preparation FormsGPF) bütçe öngörüsünde ve sonra teknik ekte (Annex I) detaylı olarak belirtilmelidir. 7.1 Geçerlilik Kriterleri: - Masraflar tahmini değil, gerçek ve gerçekleşmiş olmalıdır. Finansal sertifikanın oluşturulması esnasında masraflar gerçekleşmemişse, en yakın tahmin belirtilmelidir (bu, ortağın muhasebe sistemi ile de uyumlu olmalıdır) ve bu durum finansal raporda (financial statement) belirtilmelidir. Masraflarda değişiklik gerektiğinde, takip eden periyod için sunulacak finansal raporda belirtilmelidir. - Ortak tarafından gerçekleştirilmiş olmalıdır. Masrafların ödendiğini belirten dökümanlar, proje bitiminden sonra beş yıla kadar ortak tarafından saklanmalıdır. - Final raporlar ve final denetim sertifikaları istisna olmak üzere, proje süresi içerisinde gerçekleşmiş olmalıdır. Final raporların ve son döneme ait raporların ve finansal dökümanların hazırlanması aşamasındaki harcamaların kabul edilebilmesi için proje bitiminden sonraki 60 gün içerisinde gerçekleşmiş olmalıdırlar. - Genel muhasebe ve yönetim kuralları çerçevesinde kanıtlanabilir olmalıdır. Ortağın kurulmuş bulunduğu ülkenin muhasebe kurallarına göre ve ortağın genel muhasebe ve yönetim uygulamalarına uygun harcamalar olmalıdır. 7.ÇP projeleri için özel muhasebe kuralları oluşturulmamalıdır. Eğer, muhasebe sistemlerinde bir masraf türü herzaman dolaylı masraf olarak kabul ediliyorsa, 7. ÇP kapsamında da o masraf dolaylı olarak gösterilmelidir. - Proje amaçlarına ve beklenen sonuçlarına ulaşmak için, ekonomik, verimlilik ve etkili olmak prensipleri çerçevesinde olacak şekilde gerçekleşmiş olmalıdır. - Ortağın muhasebe kayıtlarında ve üçüncü partilerden herhangi bir destek olursa, üçüncü partilerin de muhasebe kayıtlarında yer almalıdır. - Ek I’deki (Annex I) bütçe öngörüsünde belirtilmiş olmalıdır. 30 7.ÇP Genel Finansal Kurallar 8 Geçersiz Masraflar: Aşağıda belirtilen masraflar geçersiz masraflardır: - KDV dahil saptanabilir dolaylı vergiler (KDV muafiyet sertifikası temin edildiği takdirde, mal ve hizmet alımlarında KDV ödemesi yapılmamaktadır.) - Gümrük vergisi - Faiz geliri - Olası kayıp ve vergiler için ayrılan provizyon - Kambiyo zararı - Başka bir Topluluk projesi masrafları - Fazla ve gereksiz harcamalar 8.1 KDV Muafiyet Sertifikası KDV, Çerçeve Programları projeleri kapsamında geçersiz masraf olarak kabul edilmektedir. Araştırmacılarımızın ÇP projeleri kapsamındaki mal veya hizmet alımlarında KDV ödememeleri için, TÜBİTAK ve Maliye Bakanlığı ortak çalışmasıyla hazırlanan ve Maliye Bakanlığı’nın 20 Mayıs 2005 tarih ve 25820 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan “Türkiye – Avrupa Birliği Çerçeve Anlaşması Genel Tebliği” çerçevesinde, AB veya Türkiye-AB ortak finansmanı ile yürütülen projelere KDV muafiyeti uygulanmaya başlanmıştır. AB Çerçeve Programı projelerinde "KDV" geçerli bir masraf türü değildir; yani bu projelerde yer alan kurum ve kuruluşların doğrudan proje ile ilgili olarak yapmış olduğu mal ve hizmet alımlarında ödenen KDV proje bütçesinden değil kurumun kendi hesaplarından karşılanmaktadır. AB Çerçeve Programları ve diğer benzeri yabancı kaynaklı hibe niteliğindeki proje fonlarının yürütülmesi ile ilgili olan tüm kurum ve kuruluşların girişim ve çalışmalarıyla bu fonların kullanımı ve muhasebeleştirilmesinin uygulama biçimlerini belirleyen veya netleştiren bir takım kolaylaştırıcı mevzuat oluşumları ve değişiklikleri olmuştur. Bu kapsamda Maliye Bakanlığı’nın 20 Mayıs 2005 tarih ve 25820 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan “Türkiye – Avrupa Birliği Çerçeve Anlaşması Genel Tebliği” çerçevesinde, AB veya Türkiye-AB ortak finansmanı ile yürütülen projelere KDV muafiyeti uygulanmaya başlanmıştır. Yani yürütmekte olduğunuz veya yeni başlayacak olan projelerinizde 31 7.ÇP Genel Finansal Kurallar yapacağınız mal ve hizmet alımlarında KDV ödenmeyecektir. Bu muafiyetten yararlanmak için doldurulması gereken formlar ve izlenmesi gereken prosedür şu şekildedir: 1. Dilekçe: Projeyi yürüten kurum tarafından Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı, AB ve Dış İlişkiler Daire Başkanlığı AB Şubesi’ne hitaben yazılan ve KDV muafiyeti talebinin belirtildiği resmi yazı. 2. Proje hakkında özet: KDV muafiyet başvurusu ile ilgili projenin daha kolay anlaşılmasını sağlayacak şekilde projenin amacı, proje kapsamında yapılacak işler ve ilgili aktörler gibi özet bilgiler içeren tavsiye niteliğindeki özet bilgi formu 3. Bilgi formu: Genel tebliğ ekinde yer alan ve başvuru dosyasında yer alan tüm bilgi ve belgelere referans vermek sureti ile proje hakkında önemli bilgileri ortaya koyan form. Bilgi formundaki her bir bilginin sözleşme ve ekli belgelerle teyidi gereklidir. İşlemlerin hızlandırılması için bilgi formunda yer alan bilgilere ilişkin olarak, kontrat'ta bu bilgilere karşılık gelen kısımların işaretlenmesini talep etmektedirler. Bunun için izleyeceğiniz yöntem bilgi formunda her bir bilgiye bir numara vermek ve sözleşmede bu bilginin teyit edileceği sayfada ilgili yere ayni numarayı yazmak olabilir. 4. Diğer gerekli belgeler: Komisyonla yapılan ve imzaları tamamlanmış sözleşme ile bunun ekindeki bütçe dağılımıyla ilgili tablolar. Ayrıca konsorsiyumlarda lider ile yapılan ayrı bir sözleşme varsa bunun örneği. (Bilgi formunda geçen ve numara verilmiş bilgileri teyit eden kısımların yanına söz konusu numara yazılarak işaretlenmelidir.) İşlemin hızlandırılması adına dilekçeniz ve ekindeki 2 form öncelikli olarak (312)4152822 'ye fakslanabilir ancak form asılları ve ekte sözleşme olmak üzere mutlaka postayla (kurye veya APS ile): Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı Avrupa Birliği Şubesi İlk Adim Caddesi No: 2 06100 Ankara adresine gönderilecektir. Başvurunuzda herhangi bir eksiklik olup olmadığını öğrenmek için Maliye Bakanlığı’nda arayabileceğiniz numaralar: (312)4153110, 4153475, 4153576 Başvurunuz neticesinde size Maliye Bakanlığı’ndan bir “özelge” yani KDV muafiyetine ilişkin ön onay gelecektir. Bu ön onayla birlikte kurumunuzun Muhasebe Departmanı bağlı 32 7.ÇP Genel Finansal Kurallar bulunduğunuz Vergi Dairesi’ne başvuracak ve sözleşmede yazılı sure için geçerli olacak KDV İstisna Sertifikasını alacaktır. İlgili formlar www.fp7.org.tr adresinden indirilebilir. 9 Finansal Raporlama ve Ödemeler: RAPORLAR 9.1 Finansal sertifika: Finansal sertifika (Certificate on Financial Statements ), tamamen toplu ödeme ( EK IV; EK V) şeklinde yapılan destekler için sunulmaz. Rrapor sunulmayan önceki ödemelerle beraber, toplamda Avrupa Komisyonu desteği 375.000 EUR veya daha fazla ise zorunludur. Sertifika, sunulması zorunlu dönemlerdeki toplam geçerli masrafların hepsini kapsamalıdır. Örnek: 5 yıllık bir projede ortak olan bir ortak için: Dönem no Geçerli masraflar Avr. Kom. Desteği (%50) Rapor sunulmayan toplam miktar Rapor gerekli mi? 1 380.000 € 190.000 € 190.000 € (a) < 375.000 € HAYIR 2 410.000 € 205.000 € (b) 395.000 € (a+b) > 375.000 € EVET (*) 3 500.000 € 250.000 € 250.000 € (c) < 375.000 € HAYIR 4 350.000 € 175.000 € (d) 425.000 € (c+d) > 375.000 € EVET (*) 5 700.000 € 350.000 € 350.000 € < 375.000 € HAYIR (*) : Finansal Sertifika iki dönemdeki toplam geçerli masrafları kapsamalıdır. 1. ve 2. dönem toplamları: 380.000 € + 410.000 € = 790.000 € 3. ve 4. dönem toplamları: 500.000 € + 350.000 € = 850.000 € Süresi iki yıl veya daha az olan projeler için özel durum: Bir ortak tarafından talep edilen Topluluk Finansal Desteği 375.000 EUR veya üzeri olduğu durumlarda, final ödeme zamanında yalnızca bir adet finansal sertifika sunulmalıdır. Bu sertifika, tüm geçerli masrafları kapsamalıdır. Örnek: Proje süresi iki yıl olan olan bir proje için: 33 7.ÇP Genel Finansal Kurallar Dönem no Geçerli masraflar Avr. Kom. Desteği (%50) Rapor sunulmayan toplam miktar Rapor gerekli mi? 1 800.000 € 400.000 € 400.000 € > 375.000 € 2 410.000 € 205.000 € 605.000 € HAYIR EVET İlk dönemde, toplam miktar 375.000 EUR’un üstünde olmasına karşın, proje süresi iki yıl olduğu için, toplam geçerli masrafları kapsayan finansal rapor, proje sonunda sunulur. Bu sertifika, toplamda 800.000 € + 410.000 € = 1.210.000 € olan tüm geçerli masrafları kapsamalıdır. Örnek: Proje süresi üç yıl ve iki raporlama dönemi olan bir proje: Dönem no Geçerli masraflar Avr. Kom. Desteği (%50) Rapor sunulmayan toplam miktar Rapor gerekli mi? 1 750.000 € 375.000 € 375.000 € > 375.000 € EVET ** 2 350.000 € 200.000 € 200.000 € HAYIR ** 2 tane raporlama dönemi olmasına karşın, proje süresi 2 yıldan fazla olduğu için ve destek miktarı 375.000 € ‘den fazla olduğu için finansal sertifika gerekmektedir. 9.2 Metodoloji Sertifikası Komisyon tarafından da onaylanması gereken Metodoloji Sertifikası, personel ve dolaylı masraflar için (sabit oran dışındakiler), masraflar oluşmadan önce sunulan bir sertifikadır. - Zorunlu olmayıp, Komisyon’un belirlediği kriterlere uyan ortağın talebine istinaden alınır. - 6. ÇP’de, her biri için 375.000 Avro’ya eşit veya üzerinde Komisyon Desteği olan en az 8 projeye dahil olmuş ortaklar başvurabilir. - Sorumluluklarını yerine getiremeyen, yanlış açıklamalar yapan veya bütçe öngörüsünde yüksek rakam belirten ortaklar metodoloji setifikasından çıkarılabilirler. - Kriterleri sağlayan ve metodoloji sertifikasına başvurmak isteyen ortaklar [email protected] adresine elektronik posta göndererek Komisyondan talepte bulunmalıdırlar. - Komisyon da bu talebi 30 gün içerisinde kabul veya red etmelidir. Bu süre, ek bilgiye gerek duyulursa Komisyon tarafından uzatılabilir. - Talep kabul edilirse, bir denetçi tarafından hazırlanan form (Form E), [email protected] adresine elektronik posta ile gönderilerek başvuru yapılmalıdır. 34 7.ÇP Genel Finansal Kurallar - Komisyon, 60 gün içerisinde sertifikayı kabul veya red etmelidir. Bu süre, ek bilgiye gerek duyulursa Komisyon tarafından uzatılabilir. - Metodoloji sertifikası kabul edilip kullanılmaya başladıktan sonra ara ödemeler için, Komisyon desteği 375.000 EUR ya da üzeri olsa bile finansal sertifika gerekmemektedir. Yalnızca son ödeme için finansal rapor sunulmalıdır. - Kabul edilen sertifika, ortağın 7. ÇP’ye daha sonra sunacagi finansal sertifikalar için geçerli olacaktır. Ancak, ortağın metodolojisi değişirse veya denetçi veya Komisyon servisleri tarafından sağlanan diğer kontrol neticesinde metodoloji sertifikasının geçerliliğini kaybettiği belirlenirse, bu ortak başka bir metodoloji sertifikası sunmalıdır. Örnek: 3 adet raporlama dönemi olan bir projeye ortak olan ve metodoloji sertifikası olan bir ortak. Dönem No: Geçerli Komisyon Finansal Desteği Kümülatif Finansal Masraflar (%50) Komisyon Sertifika gerekli Desteği mi? 1 380.000 € 190.000 € 190.000 € HAYIR 2 410.000 € 205.000 € 395.000 € HAYIR (1) 3 500.000 € 250.000 € 645.000 € EVET 1.290.000 € 645.000 € 645.000 € Toplam Personel ve Genel Giderler için: 500.000 € Diğer masraflar için: 145.000 € (1) Kümülatif miktar > 375.000 olmasına rağmen, metodoloji sertifikası Komisyon tarafından onaylandığı için ara ödemelerde finansal sertifika sunmaya gerek yoktur. 9.3 Ortalama Personel Masrafları Sertifikası Ortalama personel masrafını tahmin için metodoloji sertifikası kullanmak isteyen ortaklar, onay için Avrupa Komisyonu’na sunmalıdır. Bu metod, ortağın yönetim ve muhasebe sistemi ile tutarlı olmalıdır. Kabul edilen sertifikaya göre hesap edilen ortalama personel masrafları, gerçek masraflardan farklı olmamalıdır. Bu sertifika, 35 7.ÇP Genel Finansal Kurallar - Metodoloji sertifikasına sahip olmayan ve ortalama personel masrafları beyan etmeyi seçen her ortak, Ortalama Personel Masrafları Sertifikası sunmak zorundadır. - Ortalama Personel Masrafları Sertifikası sunma prosedürlerinde ftp://ftp.cordis.europa.eu/pub/fp7/docs/guidelines-audit-certification_en.pdf detaylı bilgiye adresinden ulaşılabilir. - [email protected] adresine elektronik posta göndererek Komisyondan talepte bulunulur. - Komisyon, 60 gün içerisinde sertifikayı kabul veya red etmelidir. Bu süre, ek bilgiye gerek duyulursa Komisyon tarafından uzatılabilir. - Kabul edilen sertifika, ortağın 7. ÇP’ye daha sonra sunacagi finansal raporlar için geçerli olacaktır. Ancak, ortağın metodolojisi değişirse veya denetçi veya Komisyon servisleri tarafından sağlanan diğer kontrol neticesinde sertifikanın geçerliliğini kaybettiği belirlenirse, bu ortak başka bir ortalama personel masrafı sertifikası sunmalıdır. - Ara ödemeler için gerekli olan durumlarda sunulan finansal sertifika zorunluluğu devam etmektedir. 36 7.ÇP Genel Finansal Kurallar 9.4 Sertifikaların Karşılaştırılması Finansal Sertifika Metodoloji Sertifikası Ortalama Personel Masrafları Sertifikası Kim kullanabilir Kontratta belirtilen şartlar dahilinde tüm ortaklar için zorunludur. Opsiyoneldir ve 6. ÇP’de, her biri için 375.000 Avro’ya eşit veya üzerinde Komisyon Desteği olan en az 8 projeye dahil olmuş ortaklar için öngörülmüştür. Metodoloji sertifikası kullanmayan ve ortalama personel masrafı kullanan tüm ortaklar için zorunludur. Şartlar Toplam destek < 375.000 € ise sunulmayacak. Birden fazla projede yer alan ortaklar Metod, ortağın yönetim ilkeleri ve muhasebe sistemi ile tutarlı olmalıdır. Ortalama masraflar, gerçek personel masraflarından farklı olmamalıdır. > 2 yıllık projeler için: Ara ödeme ve / veya final ödemede finansal sertifika verilmeyen kümülatif Avrupa Komisyonu desteği > 375.000 € ise, = 2 yıllık projeler için: Toplam destek > 375.000 € ise, final ödemede yalnızca 1 adet finansal sertifika İstisna: Metodoloji sertifikası Komisyon tarafından kabul edilirse, ara ödemeler için finansal sertifika sunulmasına gerek yoktur. 37 7.ÇP Genel Finansal Kurallar Kapsam İlgili raporlama dönemlerindeki, henüz finansal sertifikaya tabi tutulmamış tüm geçerli masrafları kapsar. 7. ÇP boyunca, tüm ortakların projeleri. 7. ÇP boyunca, tüm ortakların projeleri. Sunulma Zamanı = 2 yıllık projeler için: Final ödemede 7. ÇP kapsamında imzalanan ilk proje başladıktan sonra, projenin yürütülmesi esnasında herhangi bir zaman. 7. ÇP kapsamında imzalanan ilk proje başladıktan sonra, projenin yürütülmesi esnasında herhangi bir zaman. > 2 yıllık projeler için: Kriter sağlandığında Form Dış denetçi veya yetkili kamu görevlisi tarafından sağlanan detaylı, bağımsız beyan/rapor. (Ek VII Form D) Bağımsız denetim raporu (Ek VII Form E) Bağımsız denetim raporu ( Form E’nin ilgili kısmı) Avantajlar Finansal sertifika, ortağın masraflarının geçerliliğinin kesinliğini artırır. Metodoloji sertifikası Komisyon tarafından kabul edilirse, ara ödemeler için finansal sertifika gerekmemektedir. Metodoloji kabul edilirse, ortalama masrafların gerçek masraflardan önemli ölçüde farklı olmadığı sayılmaktadır. Metodoloji kabul edilirse ve metod doğru bir şekilde uygulanırsa, denetimden sonra düzeltme riski kalmayacaktır. Metodoloji kabul edilirse ve metod doğru bir şekilde uygulanırsa, denetimden sonra düzeltme riski kalmayacaktır. 38 7.ÇP Genel Finansal Kurallar 10 Raporların onaylanması ve ödemelerin iletilmesi Herbir raporlama dönemi sonunda Komisyon, proje raporlarını değerlendirip onaylayacak ve ilgili ödemeyi raporların Komisyona ulaştırılmasını takiben105 gün içerisinde yapacaktır. Final ödeme, final raporların onaylanmasından sonra gönderilir ve geçerli masraflara dayanarak hesaplanmış Avrupa Komisyonu desteği ile ödenen miktar arasındaki fark kadardır. 11 Dönüşüm Oranı: Masraflar avro cinsinden belirtilmelidir. Avrodan başka para biriminde hesapları olan ortaklar, aşağıda belirtilen 2 kurdan birini kullanarak harcamalarını Avro para birimine çevirerek sunmalıdır: Gerçek masrafların yapıldığı günün kuru Raporlama döneminden sonraki ayın ilk gününün kuru İki durum için de, Avrupa Merkez Bankası (European Central Bank – ECB) değişim oranları kullanılmalıdır. Web adresi: http://www.ecb.int/stats/eurofxref/ 39 7.ÇP Genel Finansal Kurallar 12 EK I: Alt Yüklenici (subcontractor): Alt yüklenici bir çeşit üçüncü partidir; diğer bir deyişle, proje ortağı olmayan tüzel bir kişiliktir. Projede gözükmesinin nedeni, herhangi bir ortağın, görevinin bir kısmının yürütülebilmesi için (ortağın kendisinin yürütemeyeği özellikli işler veya alt yüklenicinin servislerini kulllanmanın daha iyi sonuç vermesi) alt yüklenici servislerine başvurmasıdır. Alt yüklenici: - Anlaşma, iş şartlarına dayanmaktadır; yani alt yüklenici, genellikle kendisi için kâr miktarını da içeren ücret talep etmektedir. Diğer üçüncü partiler ise sadece masrafları talep etmektedirler. - Alt yüklenici (subcontractor), ortağın direk idaresi altında değildir ve ortağa hiyerarşik açıdan bağlı değildir. Alt yüklenicilerin çalışma yerleri, muhasebe kuralları ve iç işleyişleri de farklıdır. - Alt yüklenici (subcontractor) işi kendisi yürütür; ancak, diğer üçüncü partiler yapılan bir anlaşmayla ortağa sadece kaynaklarını sunarlar. - Anlaşma yapılan ortak alt yükleniciye(subcontractor), projeye yaptığı katkı için ödeme yapar. Alt yüklenici, projeden elde edilen bilgi üzerinde fikri mülkiyet hakkına sahip değildirler. - Alt yükleniciye verilen işin Komisyon nezdindeki sorumluluğu ortağa aittir. Alt yüklenicinin yaptığı iş ortağa aittir. Alt yüklenici(subcontractor) bir üçüncü parti olduğu için, Komisyon ve diğer ortaklarla karşılıklı hak sahibi değildir ve zorunlulukları yoktur. Bununla birlikte ortak, alt yüklenicinin(subcontractor) Komisyon tarafından denetlenebilmesini mümkün kılmalıdır. Alt yükleniciye(subcontractor) verilen görevler, projenin ana işleri (araştırma) olmamalıdır. Araştırmaya zemin hazırlamak için gerekli olan işler / aktiviteler alt yüklenici tarafından üstlenilebilir. Koordinatörün, fonların dağıtılması, raporların analiz edilmesi gibi görevleri alt yükleniciye verilemez. Alt yüklenici ve ortak arasında yapılan herhangi bir ikili anlaşmada, alt yüklenici (subcontractor) tarafından türetilen fikri mülkiyet haklarının ortağın kendisine ait olduğu da belirtilmelidir. Ek I’de (Annex I) alt yüklenici(subcontractor) ihtiyacının belirtilmesi, görevinin açıklanması ve masrafların tahmininin eklenmesi gerekmektedir. Alt yüklenici masrafları doğrudan masraflardır ve ortağın C formunda (Form C) belirtilmelidir. 40 7.ÇP Genel Finansal Kurallar 13 EK II: Üçüncü Partilerin Masrafları Üçüncü parti nedir? Kontratı imzalamayan tüzel kişiliklerdir. Üçüncü parti katılımı ve kaynakları Ek I’de (Annex I) belirtilmelidir. Üçüncü partiler, iki şekilde projeye katkıda bulunabilir: - Proje işlerinin bir kısmının yürütülebilmesi için kaynaklarını ortağın kullanımına sunmak. - Proje işlerinin bir kısmını yürütmek. Üçüncü parti masrafları belirli şartlar altında geçerli sayılabilmektedir: - Üçüncü parti, yapacağı işler, masrafların tahmini, üçüncü parti tarafından ortağa sunulan kaynaklar pazarlık aşamasında (negotiations) belirtilmeli ve kontratta Ek 1 (Annex 1)’de yer almalıdır. - İşlerin bir kısmını yürüten üçüncü partilerin (alt yüklenici olmayan) masraflarını ortaklar, aşağıda belirtilen özel durum kapsamında ise karşılarlar. Pazarlık aşamasında görüşülen bu konular kabul edilirse, ilgili özel durum kontrata eklenmelidir. A. Kaynaklarını ortağın kullanımına sunan üçüncü partiler: - ücretsiz (ortaktan üçüncü partiye geri ödeme yok) Bir üçüncü partinin, kaynaklarının bir kısmını ortağın kullanımına sunduğu durumdur. Ortak, üçüncü partinin masraflarını ödemez, ancak onları geçerli masraf olarak göstererek projeden karşılayabilir. Üçüncü partinin masrafları ortağın C Formunda masraf olarak (gelir ise gelir olarak) belirtilecektir. Bunun yanında üçüncü partinin muhasebe kayıtlarında da belirtilmelidir ( gerektiğinde denetlenebilir). - ortak üçüncü partiye geri ödeme yapar Üçüncü partinin masrafları ortak tarafından geri ödenecektir ve ortak bu masrafları geçerli masraf olarak gösterebilecektir ve ortağın muhasebe kayıtlarında gözükecektir, dolayısıyla masraflar üçüncü parti tarafından değil, ortak tarafından yapılmış olarak düşünülecektir. Örnek: Bir tüzel kişilik, proje görevlerinden birini yerine getirebilmek için ortağın ihtiyacı olan altyapı ile ilgili bir özel parçayı ortağın kullanımına sunmaktadır. İki durumda olabilmektedir: 41 7.ÇP Genel Finansal Kurallar ⇒ Üçüncü parti masrafları karşılar ve ortak tarafından geri ödeme yapılır. Bu ortağın masrafıdır ve üçüncü parti masrafının geri ödemesi olarak düşünülmez. Detaylar ve üçüncü partinin kullanılma nedeni kontratta Ek 1 (Annex 1)’de belirtilmelidir. ⇒ Üçüncü parti masraflari ortak tarafından geri ödenmez. Eğer ortak, üçüncü parti masraflarını projenin geçerli masrafları olarak göstermek isterse, üçüncü partinin masrafları ortağın C Formunda masraf olarak (gelir ise gelir olarak) belirtilecektir. Bunun yanında üçücü partinin muhasebe kayıtlarında da belirtilmelidir ( gerektiğinde denetlenebilir). Aynı zamanda, üçüncü parti, yapılması gereken iş, masrafların tahmini tutarı ve kullanılacak kaynaklar kontratta Ek 1’de belirtilmelidir. - Özel durumlar: 1) Ortağın idari işlerini yönetmek için kurulan şirket veya kuruluş Ortak tarafından kontrol edilen ve ortağın finansal idaresinden sorumlu olan tüzel kişilik olması durumudur. Genellikle üniversite veya bakanlıklar gibi kamu kurumu olan bu ortak ile şirket / kar amacı gütmeyen kuruluş arasında, bu tüzel kişiliklerin ortağın araştırma projesindeki ek personel ücreti, ekipman ve sarf malzeme alımı konularını da içeren finansal ve yönetimsel konularını idare ettiğine dair bir anlaşma yapılır. Bu üçüncü parti genelde kendi kaynaklarına sahip değildir. Şirket veya kuruluş tarafından projeye alınan personel, üniversite binasında ve onun sorumluluğunda çalışır. Masraflar ortak tarafından ya da ortak adına koordinatör tarafından geri ödenir. Dolayısıyla masraflar gelir olarak düşünülemez. Bazı durumlarda ortak ve üçüncü parti arasındaki anlaşma, Topluluk finansal ödemelerinin üçüncü parti tarafından alınmasını öngörmektedir. Dolayısıyla, koordinator Avrupa Komisyonu katkısını ortağa değil, direk üçüncü partiye öder. Sonuç olarak ortağın muhasebe kayıtlarında üçüncü partiye geri ödeme yaptığına dair işaret bulunmamaktadır. Bu durumlarda önemli olan şey, ortak ve üçüncü parti arasında transfer olmasa da üçüncü parti görevini geri ödeme olmadan yerine getiremeyecektir, masrafların geri ödemesi koordinatör tarafından direk yapılacaktır. Dolayısıyla masraflar gelir olarak düşünülemez. Burada üçüncü partinin masrafları ortağın C Formunda belirtilir ve üçüncü partinin muhasebe kayıtlarında gözükmelidir, aksi takdirde masraflar geçerli sayılmayacaktır. Bununla birlikte tüm raporlar ortağın adıyla düzenlenir. Finansal rapor gerektiği durumda sunulmalı ve hem ortağın hem üçüncü partinin katkılarını kapsamalıdır. 42 7.ÇP Genel Finansal Kurallar 2) Ücretleri/masrafları hükümet tarafından ödenen üniversite tarafından kullanılan ekipman veya üniversite için çalışan profesörler Bu durumda kaynaklar üçüncü parti (hükümet) tarafından ortağa sunulur ve ortağın kendi kaynaklarına benzetilebilir ve dolayısıyla gelir olarak düşünülmeden projeden karşılanabilir. Bu kaynaklar da kontratta EK 1’de (Annex 1) belirtilmelidir. Masrafları da ortağın kendi C Formunda belirtilmeli, üçüncü partinin muhasebe kayıtlarına işlenmeli ve denetim gerekirse denetimde sunulmalıdır. Kaynaklar ya da personel, ortağa belli bir proje için kullanılması/görevlendirilmesi için gönderilirse masraflar yine geçerlidir ancak gelir olarak düşünülerek işlem yapılır. Ortak ve üçüncü parti arasında geçici anlaşma yapılması durumu: Üçüncü partinin kaynaklarını ortağa sunması halindeki kurallar geçerlidir. Eğer üçüncü parti sadece kaynaklarını sunmayıp aynı zamanda proje işini de yaparsa ortak olarak projeye dahil olmalı ya da alt yüklenici (subcontractor) olarak işlem yapılmalıdır. 3) Bir acente personeli ortak için çalışırsa bu, üçüncü parti desteği değildir, çünkü ortak acenteye kaynaklarını kullandığı için ödeme yapmaktadır. Ortak bu masrafları kendi muhasebe kurallarına göre beyan edecektir. B. İşin bir kısmını yürüten üçüncü partiler: Burda üçüncü parti projenin belirli görevlerini yapar ve ortağa karşı sorumludur. İki farklı durumla karşılaşılabilir: - Alt yüklenici durumu: alt yüklenicinin masrafları ortağın doğrudan masraflarının bir kısmını oluşturmaktadır ve ortağın muhasebesinde kayıtlıdır. Alt yüklenicinin ücreti ortak için geçerli masraftır. - Diğer üçüncü partiler belirli şartlar dahilinde ortak için projenin bazı görevlerini yapabilirler ancak, bu durum kontratta özel madde ile belirtilmelidir. Üçüncü partilerin masraflarının geri ödenmesini sağlamak için özel şartın pazarlık aşamasında eklenmesi önem arz etmektedir. Alt yüklenicilerden başka, özel şartta belirtilen üçüncü partiler proje işini yaparlar ve masraflarını bildirirler. 43 7.ÇP Genel Finansal Kurallar 14 EK III: Dahili danışman masrafları üç şekilde sınıflandırılır: 1) Aşağıda belirtilen şartlar sağlandığı takdirde, serbest çalışan biri ya da bir üçüncü parti bünyesinde çalışan biri olması fark etmeksizin personel masrafı olarak düşünülebilir. Ortak, kendisi için çalışacak ve Avrupa Komisyonu projesi kapsamında yapılacak işlerin bir kısmını yürütecek bir gerçek kişi ile sözleşmeye sahiptir, Gerçek kişi ortağın talimatları kapsamında çalışmalıdır. (örn: işe ortak karar verir ve işi düzenler), Gerçek kişi ortağın binasında çalışmalıdır , Yapılan işin sonuçları / çıktıları ortağa aittir. Danışman masrafları iş kanunu (labour law) çerçevesinde ortak için aynı kategoride çalışan işçinin personel masrafından çok farklı olmamalıdır, Danışmanın proje toplantılarına katılımı ya da proje ile ilgili diğer seyahati ile ilgili seyahat ve yevmiye giderlerinin geçerli masraf olabilmesi için doğrudan ortak tarafından ödenmelidir. 2) Danışman masrafları, ortağın proje kapsamındaki işlerin bir kısmını yürütecek danışmanları işe almak için alt yüklenici olarak girmesi gerektiğinde, alt yüklenici masrafları olarak düşünülebilir. Bu durumda, alt yüklenici tarafından yapılması gereken işlerin kontrolüne, alt yüklenici kurallarına göre karar verilir. Yani, alt yüklenici genelde ortağın binasında çalışmaz ve işler, ortağın direk talimatı altında yapılmaz. 3) Danışman projeye ortak olarak katılır (tanıma uyduğu sürece, gerçek kişi olarak ya da KOBİ olarak). Gerçek kişiler için özel durum: Yasal statüleri KOBİ’ninkine benzetilebilir. Geçerli masraf kriterlerine uyduğu sürece masrafları geçerlidir ve ulusal mali kanunlar çerçevesinde vergi bildirimi gibi bir kanıta dayanılarak hesaplanır. 44 7.ÇP Genel Finansal Kurallar 15 EK IV: Toplu ödeme şeklinde Topluluk Finansal Desteği: Uluslararası işbirliği ülkelerinden(ICPC) katılımcılar için toplu ödeme desteği: Tablo 1: Ülke gelir gruplarına göre toplu ödeme desteği ICPC ekonomisi Destek (€ / araştırmacı / yıl) Düşük gelir 8.000 Orta gelir 9.800 Yüksel gelir 20.700 Tablo 2: Maksimum fon limitleri Kar amacı gütmeyen kamu kurumları, yüksek öğretim kurumları, araştırma şirketleri, KOBİ’ler Araştırma Projeleri NOE ( Mükemmelliyet Merkezleri) Koordinasyon ve Destek Eylemleri Fikirler Özel Programı (ERC) Özel grupların yararına araştırma Araştırmacıların kariyer gelişimi ve eğitimleri için destek (Marie Curie) Diğer kurum / kuruluşlar % 75 % 50 (1) % 75 % 50 (1) % 100 % 100 % 100 % 100 % 75 % 50 (1) Uygulanmamaktadır uygulanmamaktadır (1) Güvenlikle ilgili araştırma ve teknoloji geliştirme faaliyetlerinde, sınırlı Pazar payının olduğu ve piyasa başarısızlığı riski olan yerlerde kabiliyetlerini geliştirmeleri ve yeni tehlike lere karşı ekipman geliştirmeleri halinde %75’e kadar ulaşabilmektedir. 45 7.ÇP Genel Finansal Kurallar ICPC Ekonomileri Listesi 46 7.ÇP Genel Finansal Kurallar 47 7.ÇP Genel Finansal Kurallar 48 7.ÇP Genel Finansal Kurallar 49 7.ÇP Genel Finansal Kurallar 50 7.ÇP Genel Finansal Kurallar 16 EK V: PC dışındaki ülkeler için Toplu ödeme şeklinde Topluluk Finansal Desteği Mükemmelliyet Ağları(NoE) Durumu NoE fonu Diğer fonlama sistemleri gibi geçerli masraflara dayanabilir veya çalışma programında ve ilgili çağrıda belirtilirse Avrupa Komisyonu katkısı 1 yıl için araştırmacı başına toplu ödeme olarak 23.500 Avro olacaktır. 51 7.ÇP Genel Finansal Kurallar 17 EK VI: Kontroller ve Onaylar: Finansal denetimler ve kontroller: Proje yürütülürken ve proje bitiminden sonra 5 yıla kadar herhangi bir zamanda Komisyon finansal denetim düzenleyebilir. Bu denetim finansal, sistemsel yapı ve muhasebe ve yönetim kuralları gibi konularda olabilir. Projenin ve alınan desteğin uygun şekilde yönetildiğini tam, doğru ve adilce doğrulamak için ortaklar: - proje bitiminden sonra 5 yıla kadar proje ile ilgili her dökümanın orjinalini (elektronik kopyalarını bile) saklamalıdır. - Komisyon servislerinin, projenin yürütüldüğü ofise, bilgisayar verilerine, muhasebe bilgilerine, proje personelinin bireysel maaşlarını içeren bilgiler dahil denetim için gerekli tüm bilgilere ulaşımını sağlamalıdır. - Komisyona, istenildiği zaman tüm detaylı verileri iletmelidir. - Komisyon’un veya Avrupa Sayıştayı’nın, masraflarının tamamı ya da bir kısmının Avrupa Komisyonu desteği tarafından karşılanan üçüncü partilere de denetim yapabileceğini temin etmelidir. Denetim, Komisyon veya Avrupa Sayıştayı tarafından yapılabilir. Raporlar finansal denetim sonuçlarına uygun olmalıdır ve denetim yapılan ortağa gönderilir, ve ortak raporu aldıktan sonra 1ay içerisinde inceleme yapar. Komisyon, 1 aylık süre sonrasında gönderilen döküman ve incelemeleri kabul etmeyebilir. Final rapor ise, bu son tarihi takip eden 2 ay içerisinde iletilmelidir. Teknik Denetim ve İnceleme Proje yürütülürken ve proje bitiminden sonra 5 yıla kadar herhangi bir zamanda Komisyon teknik ve etik denetim düzenleyebilir. Teknik denetim: bilimsel, teknolojik yönleri ve projenin doğru uygulanması ile ilgili diğer konuları kapsar. Teknik Denetim ve İnceleme aşağıda belirtilen konuları değerlendirir: - Proje çalışma planının ilgili periyottaki uygulanma derecesi, - Bilimsel ve endüstriyel durumla ilgili ilerleme potansiyeli ve amaçlarla uygunluk, 52 7.ÇP Genel Finansal Kurallar - Sağlanan gelişmeyle ilgili olarak planlanan ve kullanılan kaynaklar – ekonomik, etkin ve verimlilik prensipleriyle tutarlı olarak-, - Projenin yönetim metodları, - Proje kapsamında ortakların katkıları ve projeyle bütünleşmesi, - Ekonomik, rekabet edebilirlik ve sosyal alanlarda beklenen potansiyel etki ve projeden doğan bilginin kullanımı ve yayılımı ile ilgili ortakların planları. Etik denetim projenin, temel etik prensiplere uygun olarak yürütülüp yürütülmediğini değerlendirir. Denetim, harici bilim ve teknolojik uzmanlar desteğiyle Komisyon tarafından yapılır. Ortakların hakları ve zorunlulukları: - Değerlendirmeden önce Komisyon, atanan uzmanların kimlik bilgilerini aktaracaktır. Ortak, bilimsel ve teknolojik uzmanları ticari gizlilikten dolayı kabul etmeme hakkına sahiptir. - Denetleme ve incelemeler, uzmanın evinde ya da çalışma yerinde veya proje ile ilgili kişilerin de katılımıyla Komisyon ya da ortakların binasında yapılabilir. - Komisyon veya uzman, çalışmanın yapıldığı yerlere ve işle ilgili tüm dökümana ulaşabilmelidir. - Ortak, projenin uygun bir şekilde uygulandığının doğrulanması için Komisyon veya bilimsel ve teknolojik uzmana, talep ettiklerinde detaylı tüm bilgiyi ve veriyi sunmalıdır. Raporlar: Raporlar finansal denetim sonuçlarına uygun olmalıdır ve denetim yapılan ortağa gönderilir, ve ortak raporu aldıktan sonra 1 ay içerisinde inceleme yapar. Komisyon, 1 ay süre sonrasında gönderilen döküman ve incelemeleri kabul etmeyebilir. Uzmanların resmi önerilerine istinaden Komisyon, koordinatörü kararından haberdar eder: - Raporları (deliverable) kabul etmek veya kabul etmemek, - projenin Ek 1’de (Annex 1) değişiklik yapılmadan veya küçük değişikliklerle devam etmesine izin vermek, - projenin sadece büyük değişiklikler yapılırsa devam edilebileceğine karar vermek, - anlaşmanın(grant agreement) veya bir ortağın katılımının sonlanmasına karar vermek, - Komisyon tarafından yapılan ödemelerin tamamının veya bir kısmının geri ödenmesine karar vermek. 53 7.ÇP Genel Finansal Kurallar 18 EK VIII: Finansal Açıdan Zayıf Olan Bir Tüzel Kişilik Koordinatör Olabilir mi? Kamu kurumu, yüksek öğretim kurumu veya projeye katılımı üye ülke ya da asosye ülke tarafından garanti altına alınmayan koordinatörlerin finansal geçerliliği Komisyon tarafından değerlendirilecektir. Değerlendirme sonucu olumsuz olursa, o kurum/kuruluşun proje koordinatörü olmasına izin verilmeyecektir. Şayet bu tüzel kişilik Komisyon’a kendi isteğiyle, üye ülke veya asosye ülke tarafından sağlanan garantiye eşdeğer sayılabilecek bir garanti sunarsa koordinatör olabilir. Bunun yanında, 500,000 Avro’dan fazla Komisyon desteği alan ortakların finansal geçerliliği de Komisyon tarafından değerlendirilecektir. 54