v - imo ana sayfa

::-'~:M:OB iN$AA
T :M:UHENDiSLERi
ANKARA
$UBES1
11
KULLANIM
<
~
~
\/'j
·c:s
·=
~
autocad
sap 90
wrindowrs
~
~
~
word
~
excel
~
~DEV AM~
EDiYOR
,
11
t'
I
­
ODAS
''
Insaat ve Deprem miihendisligi projelerinde
giivenilir, luzb ve ekonomik ~oziim,
prolllt\!1
­I
_·­ ..
KMftl--U
"""""tlfDll
....
Bina Sistemleri3-BoyutluAnalizi-Dizaym-Cizimi
Versiyon: 8.0
­"""
···,1
-- -e·-':' ------
­
­­­­­­
r::J :enilirli.k. Probina ileri
duzeyde proje deneyimi
Lil H1zl1 ve Kolay
~
~
D
.•\11.::r,,.
olan profesyonel Insaar
~, ,.,
Milhendisi yazihrncrlar tarafmdan
gelistirilrnektedir. Probina'run urettigi
sonuclann guvenilirligi ve dogrulugu
Universite tarafmdan <;e§itli ornekler ile
kontrol edilerek resmi bir rapor ile
karutlanrrusnr,
r::J <;agda§ Hesap Youtemleri. Probina en
<;agda§ muhendislik yontemleri ve
yaklasirnlan ile tamamen Turk Standart ve
~artnamelerine uygun olarak tasarlanrmsnr.
Peryod hesaplan ve yatay yuk analizleri, tum
, elverissiz kosullar gozonune ahnarak Mod
' Superpozisyonu Yonterni ile Dinamik
Deprern Spektrumu kullarnlarak
gerceklestirilir.
r::J Ekonomik Sonuclar, Probina ile Bina
modelleri 3-boyutlu olarak olusturuldugu
ve kesir hesaplari Tasima Gucu Yonterni
kullanilarak gerceklesnrtldigt icin daima
daha ekonomik sonuclar elde
edebilirsiniz.
Farabi Sokak 7/3­4 Cankaya, 06660 I ANKARA
Tel: 0312 ­ 467 23 27, Faks: 0312 ­ 427 79 56
ff:tlilll &zylka': Amasya: MiM (0358­218 71 71) ­ Ankara: YATAY (0312­441 46 07) ­ Antalya: CENANi
MOhendislik (0242­242 61 17) ­ Oenizli: TEMPO MOhendislik (0258­263 80 27) ­ Eski~ehir: ALPRO
MOhendislik (0222­231 76 14) ­ Gebze: KOREL MOhendislik (0262­641 .32 98) ­ istanbul: BiRLE~iM
MOhendislik (0212­227 86 91). M. MERT MOhendislik (0216­345 73 93), OZCAN MOhendislik (212­592 52 11 ),
VEKTOR (216­411 15 30), YATAY (212­288 59 79) ~ Izmir: AKSER (0232­489 98 87) ­ Samsun: TA~KIN
MOhendislik (0362­432 95 98) ­ Trabzon: FEN MOheM1shk (462­223 44 06)
Kullarum, Probina'run
modern menu sisterni ve
Grafik Editoru ile tum bina geometrisi ve
yukleri tamamen grafik ortarnda
olusturulmaktadir. Kullaruci hatalan ve
hesap riskleri <;agda§ yontemler ile en aza
indirilrnistir. Probina tum pafta <;izimlerini
profesyonel in§aat Mi.ihendislerinin
gereksinimlerine uygun olarak
olusrurmaktadrr.
B Egittm ve Destek. Probina, in§aat
Bilgisayar Destekli Tasanm
konusunda Olkemizde lider firma PROTA
tarafmdan 1984 yrhndan bugi.ine
gelistirilerek hazrrlanrrusnr. !'ROTA, Yetkili
Bayileri ve deneyimli
Insaat Muhendisleri ile
I
yi.iksek duzeyli eginm ve
::s
destek hizmetlerini
Turkiye'nin her yerinden
400'u askm Probina
kullarucrsma
Muhendtsliginde
saglamaktadir.
TMMOB
iN$AAT
MUHENDiSLERi
ANKARA
s
ODASI
U B E S i
f) 0 LT n
TMMOB
iN$AAT MUHENDiSLERi ODASI
ANKARA $UBESi taralmdan ayda
iCiNDEKiLER
,
bir yovrnlorur.
SAHiBi:
lmar Affl Dzerine
Y. Do~. Dr. N. Enver ULGER
IMO ANKARA .$UBESI adma
Mustafa <;:OBit>.NOGLU
2-3
Kaybmuz
Hasan ~ME (47-94)
Emine ELEVKEN (49-95)
YAZI i$LERi MUDURU :
Enis N. OZDOGAN
YAYIN KURULU:
.3
.3
17Ocak1995
Japonya Kobe Deprerni Uzerine
Nejat BAYULKE
Murat <;:HIN
Mehmet $ENOL
Gul~en ALP
H. Eray ARDI<;:
Halim KARAN
4-6
Fotojraf ve Karikatur Sergisi Acildi.
YAYIN SORUMLUSU:
6
lnsaa t Sektoru
Cenop DOGAN
llhan YILMAZOGLU
DiZGi:
7-8
Mevcut Partilerden Umut Kesilince .
Emek, partisini anyor!
,
TMMOB IMO Ankara .$ubesi
SelonikCad. 19/11
Yenisehir 06650 ANKARA
Tel : 419 38 81 ­ 41 S 92 79
Fax · 4 17 42 85
Miihendisligin ldeolojik Eksenlerde
Tarnsilmast ve Gunumuzdeki Konurnu
~evket \:ORBACIOGLU
.10-12
YAYIN KO$ULLARI:
Alaattin BILGl.
Nczh AZAPCI
YAZl~A ADRESi :
•
Kubilay Ankara'da
Yazilar daktilo ile iki orchkh ve iki nusha olarak gonde­
rilmelidir.
Yovin Kurulu gonderilen yazilarda dil, anlatim ve
vc zrrn teknigi yoniinden gerekli dlizeltme ve krscll­
molon yopobilir.
Yovmlonon yazdordon doloy: dogobilecek her turlu
sorurnluluk yozonno oillir.
Gonderilen yozdor geri verilmez.
-
"Her Pazartesi"
Edebiyat~1lar Konusuyor
- Bir Opera - Orfeo ve Eundice
~efik GORGE\: ."
Resmi Gazete'den
REKLAM TARiFESi:
ARKA KAPAK
ON I<;: KAPAK
ARKA I<;: KAPAK
IKINCI KAPAKLAR
9
:
:
:
·
15.000.000.­TL
12.500.000.­TL
12.500.000.­Tl
10 000.000.­TL
BASKI:
Kozan Ofset
Tel· 341 14 27
Fox: 3412860
Bu soy1 10.000 odet bcsilrrushr.
13
14-15
16
17-21
Bilgisayar Kurs Duyurusu
22
Oyelerimize Duyuru
23
Mart 1995
iMAR AFFI -0ZERiNE
Y. Do~. Dr. N. Enver ULGER
Ytldtz Teknik Universitesi Ogretim Ilyesi
Be~ kez crkanlan ve bir daha cikanlamayacag:
soylenen
"lmar Affi" kanunlanndan soma duzenli kentlesme saglau1111§ undir? Kacak ve imara aykm yaprlasma durmus mudur?
Buna hemen bemen herkesin hayir diyecegi ortadadir.
Biiyiik kentlere, hele hele istanbul'a bakan, akh basmda
olujayan birinin bile artik "evet!" demesi olanakh degildir.
Peki, o zaman altutci "imar affi kanunu" neden cikanlmaya
~a~1!1yor? <;iinkti buguuku merkezi hukumet ve yerel yonetimler de kendilerinden oncekil~r gibi imar konusuncla
buyuk vc kii~iik olcekte planh yapilasmayi saglam1~lardu.
c;:onki.i kentlesme soruulanna butnncul, kaho cozumler uretmemislerdir, uretememislerdir. c;:tinkii yine secnn zamanidu
ve merkezi hukumet, kacak ve imara aykm yapilasma sonunda olusan rann kendi lehine, oya donusturmeye cahsmaktad Ir. Yasadrs: yerlesmeler
ekonomik ve siyasi guce
donti~mii~; yasal olarnn onune gecmis, niceligi artrms, belirleyici olmustur. Bumm yasal sonucunda ise merkezi ve yerel
yonetimler onlarla uzlasma, anlasma yolunu secmislerdir.
Soz konusu surec, bir dongndur. Kacak ve imara aykm
yapilasma, ardmdan rant ve onun siyasete yansnnasi, rantm
paylasum ... Bu surec hep boy le siirmii§tiir.
Bugiinkii hukinnet de yontem olarak kendilerinden oncekileri izleyecegi izlenunini vennis; uzlasma ve anlasmamn bir
bedeli olarak arsalann eek kii~iik paralar karsihgmda sanl111as1 yolunu secuustlr.
BOyle anhk, iizerinde pek dusunuhneden, toplumun tum
kesim lerini uzlasnnnadan, geteceg: donak kahci cozumler
urenneden sorunlan gidermek, adaleti ve demokratiklesmeyi
saglamak, toplumda kahci bansi saglamak olanakh degildir.
Elbette blrikmts sorunlara cozumler bulunmahdir. Ancak
yonrem ve surer de iyi belirlenmelidir. Bu konuda mevcut
durums ve gelecege donuk olmak uzere iki asamah cozum
urenlmeslnin yararli olacag1 aoknr.
Mevcut durums ili§kin cozumle: §Oyle ozetlenebilir.
lmara aykm ve kacak yaprlann
bepsi saptanmah (hava
forograflan ve yersel olcme yontemi ile) ve bunlara illskm
her turlu harita ve sahiplik verileri bilgisayara aktinlmahdrr
(grafik ve grafik olmayan veriler).
·
Bu bolgenin nazrm plana uygun uygulama imar planlan
yapilarak bu plana uyanlara kulland1g1 k1s1111 kadannm
zilyedligi (eldeciligi) bedel kar~1hg1 verilmelidir. Boylelikle
tasunnazi kullanamn arsanm alnru ve iistiinii diledigi gibi
2 iMO ANKARA SUBESi BULTENi
kullanabilmesi engellenmis, masum gerekcelerle gecekondu
sahibi olan kimselere kentsel rant elde edilmesinin onune
gecllmis olacaknr. Yeni planlama ile elde edilen imar haklan
bir anlamda konutu olmayanlara verilebilecek, boylece rant
kamuya donii§hiriihnii§ olacaknr,
Nazun plana gore yapilan uygulama imar planlanna uygun
olmayan konutlar eger iyile§tirilmiyorsa elmenin konutu
derhal ylk!.lmahd1r. Dalla sonra plana uygun olu§turulacak
toplu konut alanlannda kat mtilkiyeti kurulmahdu, tek bir
daire verilmelidir.
~az1rlanacak konut tipi taraflann gelenek, gorenek ve
ah§kauhklarma gore uzla§ma yolu ile belirlenmeli, dayatmac1hl<tan ka~1mlmahdu.
Ehnenlere bir para kar§11Jgmda verilecek haklann plana gore
olu§turulacak yerle§im birim leriude kat miilkiyeti tesisiue
donii§tliriilmelidir.
Gelecege donlik ~oziimler ise a§ag1daki gibi siralanabilir.
Hazine arazileri, tanma elveri!jli alanlar, ormanlar, su havzaJan korunmak, ko§ulu ile yerel yonetimlere devredilmelidir.
Bu arsalar, ancak bir naz1m plana gore imara aplmahdu.
Toplumsal e§itligi saglamak i~in hamlanacak konutlar, evi
olmayanlara, belirlenecek bedel kar§illgmda verilmelidir.
Genelde biiyiik §ehirlere olan go~, yava§latilmal!, durdurulmah, geriye dondtiriilmelidir.
Demokratikle~me saglanarak iilkenin geri kalm1§ yoreleri
ekonomik ve sosyal yonden kalkmdmlmah,
Dogu ve
Giineydogu'daki sava§ hali derhal durdumlmahdH.
Kente gelenlere ve kentte ya§ayanlara yerel yonetimler, mutlaka planh, her tiirlii sosyal ve teknik altyap1h ucuz konut
sunmal!du.
Belirlenen konut tipi ve biiyi.ikliigi.i d1§mda yogunluk arttmc1
geni§letme yap1Jmah, plan kenarlanna aykm her tiirlii bi~imlenme yasaklanmahdu.
Yap1Jarm arsaya uygulanmasmdan
en son kat ~1kmcaya
kadar ki siireci yap1 denetim kurallanna gore ilgili TMMOB
birimlerince mutlaka denetlertmelidir.
Mutlaka yap1 denetim yasas1 ve yonetmeligi ~Ikanlmah, yap1
denetimi yapacak kurul, birim olu§turulmahdu.
Mevcut ormanlar, askeri bblgeler, su havzalan, SiT alanlan
vb. yerler derhal ve ko§ulsuz koruma altma almmalJ, ozel
iyelige konu te§kil etmesi yasaklanmahdu.
Mart 1995
Kusal ve kentsel arazller birlikte ele almmah, arazilerin kullamhnasi denellenmelidir. Buyuk projeler (bara], yol, kopru
vb.) o yorede oturaalann ve uzmanlik birimlerinin gorii~ii
almarak yaprlmahdn.
Niihis
IHZ!
umtlaka d(i~iiriilmelidir.
Olke, bolgc nazun, uygulama unar planlamasi sured uiutlaka
izlenmel) ve buna uymahdrr.
Buraya kadar butuncul bir yaklasun geregi olan ilkcler vc
gi1rli~ll'r srralaumaya \'alt~tl1111~t1r. Biitiinciil bir arsa ve arazi
politlkast ile yaklasilmaz, yalnzca sorunlan oteleme mantigt
ile giinii kurtaran cozumler iiretilirse kannasa, cirklnlik, teror
iiretiriz.
Satmak ya da affetmek cozum degildir, olmadig: da
gcrnlmustnr. K1Sa ama yanhs olain degil, uzun, demokratik
ve kahci olarn secmeliyiz. Bu herkesin, ulkenin yarannadir.
Umanz yonetlctleruniz yaptiklan yanhs: fark ederler ve
somut adun atmaya cahsular,
Cumhuriyet Gazetesi 18 Subat 1995
KAYBIMIZ
I
HASANE~ME
1947 -1994
Odamiz Oyesi Hasan E~ME 21.07.1947 tarihinde Eskisehir'de dogdu. 18.11.1971
yrlmda ODTO lnsaat Bolumunden mezun oldu. Ayn: yil Karayollan Gene!
Miidiirliigii Yol Etiit Proje Fen Heyen Miidiirliigiinde Proje Miihendisi olarak goreve
baslad; 1973 yiluida gorevinden aynlarak \e§itli sirketlerde gorev yapn. 1986 yilmda
tekrar Karayollan Gene! Miidiirliigii Yol Etut Pro]e ~ube Miidiirliigiinde goreve
basladi 3 Kasun 1994 giinii ararmzdan aynldt.
Kederli allesine, yakmlanna ve bumn Karayollan mensuplanna ba§saghg1 dileriz.
KAYBIMIZ
.
EMINEELEVKEN
1949 -1995
Yasammm en verimli doneminde aramizdan aynlan uyemiz 1949 yrhnda Ankara'da
dogdu. 1971 yilmda Zafer MMYO lnsaat bolumunden mezun oldu. Ayrn yil
Karayollan II. Bolge Miidiirliigiinde Envanter Etutcusu olarak goreve basladi.
Karayollan Gene! Miidiirliigii Planlama Fen Heyeti Miidiirliigiinde ~e§itli gorevlerde
bulundu. 1981 yihnda Karayollan Gene! Miidiirliigii Proje Programlama ~ubesi
Miidiirliigiine atandi. Bu gorev; yurunnekte iken 9 ~ubat 199S'de aranuzdan aynldi.
Kederli ailesine, yakm arkadaslanna ve biitiin Karayollan mensuplanna ba§sagbg1
dileriz.
iMO ANKARA ~UBESi BULTENi
3
Mart 1995
17OCAK1995
JAPONYA KOBE DEPREMi DZERiNE
Nejat BAYULKE
in$. Y. Miih.
Depreme kars: hazrrlrk ve depreme dayarnkh yapt yapma
konusunda butun di.inyaya ornek gosterilen Japonya'da olan
son depremde SOOO'den cok can kaybmm olmasi, cok sayida
yeni ve eski yapmm yikilmasi ve kurtarma ve yardim
hizmetlennin onemli olcude aksamasi japonlan ve butun
dunyay, sasntn ve hayal kmkl!gma ugratt1. Kamuoyunda bir
anda ne kadar hazulikh olunursa olunsun deprem kayiplanna kars: onlem almamayacagi yargismm olusmasma neden
oldu.
Medeniyet yada insanhk tarihi dogaya kars: verilen savasm
bir tarihidir. lnsanhk arastra gerilemisse de hep gelisme
olmus ya da doga ile savasta hep yeni mevziler kazamlmisttr.
Bu ilerlemenin nedeni yenilgilerden gereken derslerin ahnmast ve gelecek nesillere aktanlmastdir. Bu arada dogru derslerin crkanlmasi ve yenilgilerin tam ve gercekci degerIendirilmesi gerekir. Yenilgilerden y1lgmhga dusmek icin
neden yoktur, Her depremde cok sayida yapi y1kllm1§ olsa da
yikilmayan yapilardan dogru uygulamalar ve yontemler
ogrenilmi§Ur. Depreme dayamkli yapi tasarum ile ilgili pek
eek kural depremlerde az hasar goren yada hi~ hasar
gonneyen yapilardan cikanlnnstu
Kobe'deki depreminde bu yaklasunla ele ahnmasi gerekir.
]apon insaat ve deprem muhendislennm gereken incelemeleri yaparak dogru sonuclan crkannalan zaman alacaktir,
~u anda bu deprem uzerine bazr genel degerlendinneler yapm aya ancak izin veren srmrli bilgiler bulunmaktadir. Bu
krsnli bilgilerle Kobe depreunuin bir on degerleudinlmesi
yepilacaknr
~
iMO AN.KARA SUBESi BULTENi
Her depremde az ya da cok daha once gozlenmemn olaylarla
karsilasrlmaktadrr. Bu i.ki nedenle olmaktadu. Birinci neden
her depremin bir baskasmdan farkh olma ozelligidir. Ornek
olarak 17 Ocak 1994'de Amerika Birlestk Devletlerinde olan
Northridge depreminde ilk kez daglar altmda gomulu ve
dti§ey atnnh bir fayda deprem olmustur, Bu depremde, ilk
deprem kuvvetli yer hareketlerinln kayitlannm almmaga
ba§lad1g1 1930'lu yillardan beri gorulmemis buyuklukte
dusey ivmeler ol~iilmti§tiir. lnsanhgin depremleri bilimsel
inceleme tarihi eek yenidir. Bu kisa sure icinde karstlasilabilecek her tiir depremle yapilannuz daha kar§tla§mam1§ olabilir.
Diger neden ise yapim teknolojisinde olan degi§iklikler
nedeni ile ayni yerde olan bir onceki depremin etkiledigi
yapi tiplerinin degi§ik olmasidir: 1939 de.preminde
Erzincau'daki yapilar 1992 depreminde Erzmcan'daki
yapilardan eek farkhdir. Depreme dayamkh yapim yonetmelikleri zaman icmde cok gelismektedir, 1960'h yillarda
yapilardan beklenen deprem giivenligi ile bugunku bir yapidan beklenen deprem giivenligi cok farkhdir, 1975 yonetmeltgine gore tasarlanmis yapilar 1992 depreminde
Erzincan'da yeterli davranirken, 1961 ve 1968 deprem yonetmeli.klerine gore tasarlannns yapilann davramsi daha kotii
olmustur,
Iaponya'da bu son depremde olan buyuk hasann aciklanmasmda a§a&lda siralanan nedenlerin ~ay1 olabilir:
1- Kobe bolgesi Iaponya'nm en cok deprem beklenen ve
)
Mart 1995
hazirhk yapilan bolgesi degildir. Iaponlar Tokyo civannda
1923'de olan depremin yeniden her an olabueceg; varsaynm
Ile Tokyo civarmda yaptiklan yogun hamhg1 Kobe
cevresinde yapmannslardu. \:iinkii Kobe Iaponya'nm
deprem tehlikesi az olan bir bolgest oldugu sanilmaktaydi
2- Japonya'da kentler eek yumusak, nehirlerin getirdigi
henuz tam stkrsmarms dolgu ali.ivyon zeminler uzerindedlr.
Bumm yanmda denizden yapay olarak doldurulmus adaciklarda da buyuk basar olmasi da yeterli slla§mann§ zeminlerin
deprem etkisini buyutmesi olayunn bilinen bir sonucudur.
Ulkeinizde bu tiir tam s1k1§mam1§ zeminler uzennde yer alan
yerlesimlere en guzel ornek Izmir Karsiyaka'da Deniz
Bostanhsrdu.
3- Her iilkede oldugu gibi japonya'nm da eski yillarda, 1950
ve 60'1I yillarda, yap1l1111§ ve bugiiniin depreme dayarukli
yapilarda aranan duzeyden daha dii§iik duzeyde giivenligi
olan yapilan vardir. Bu yapilarda beklenen hasar can kaybun
arnnms olabilir. Kobe'de gene! olarak 1981 tarihli deprem
yi\11r1·meligi11e gore yapilnus yapilann daha az hasar gordiigti
ulasan bilgiler arasmdadir. Tiirkiye'de de 1992 Erzincan
depreminde 1975 taribli deprem yonetmehgmde gore tasarlar1U11§ yaptlann hasan cok daha az olmustur.
4- Kurtarma hizmetlerinin aksamasi ve cikan yanginlann
scndurulmesi ve yayilmasmm onlenememesi nedeni ile
ozellikle coken ahsap yaptlann altmda kalan ve canh olarak
kurtanlma olas11lg1 cok yuksek olan pek cok k~i kurtanlamadan yanarak olmii§tiir:
5- Japonya'da konutlann <;:ogu 1-2 katli ahsap evlerden olusmaktadtr. Depremin en siddetl; oldugu bolgede yer alan bu
evlerin agu seramik can kiremitleri nedeni ile yrkildiklan da
bildirilmektedir. Bu tiir ahsap evlerin yogun nemli ve yag1§l1
bir iklimde kolayca eskiyip cnrume olas1hg1 yi.iksektir. Bu
nedenle 'de bu zayu' ahsap yapilar kolayca yl.kilm1§ olabilirler.
Aslmda ahsap yapilann altinda canh olarak kurtanlma
olast11g1 betonarme ve tugla y1gma yaptlara gore yuksek olsa
bile yangiu nedeni ile olum cram yuksek olmaktadir. 1 Eylul
l 923'de Tokyo'da olan ve 120 000 can kaybmm olduju
depremde bu sayrrnn 110 OOO'inin yine yikilan ahsap
yapilann altmda yanginlar nedeni ile olmii§tlir.
6- Japonya'da nufus yogunlugu cok yuksektir. Nufus
Turkiye'nin 2 kan, yuzolcumu Turkiye'nin 1/2'si kadardu
Yaklasik olarak G kat bir nufus yogunlugu vardir. Olke eek
dagl!k oldugu icin duz alanlardaki buyuk kentlerde ni.ifus
yogunlugu da cok yiiksektir. kobe ve cevresinde yaklasik 22,5 milyon nufus buluumaktadu Yogun nufus can kayomm
daha eek olmasina neden olmaktadir. 1992 Erzincan depreminde yaklasik 150 000 ktslnln ya§ad1g1 bir alanda 600
clvannda can kaybi olmustur. Bu yaklasik binde 4 gibi bir
can kaybi orarudir. Aym oran Kobe bolgesine uygulamrsa 810 bin can kayl» olmasi saysunn daha cok olmasi beklenmelidir. Depremm biiyiikliigiine baglrolarak §iddetli etkidigi
belli bir alan Iclnde nufus az ise can kaybmm az olmasi
dogald». Yerlesimlenn az olduju acik alanlarda depremlerin
cok az can kaybi yaratmasi dogaldu. <;iinkii depremlerde can
kaybmm nedeni depreme dayamkli olmayan yapilann yikil111as1du.
7- Depremde kurtarma hizmetlerinin ge<;:, erni.idiimsiiz ve
diizensiz yapI1111as1 bu bolgenin hazuhksIZ olmas1 kadar bu
hizmetleri verecek ki§i ve orgiitlerin kendilerinin de depremden etkilenmi§ ve sagllkll kararlar alamaml§ olmalarmm bir
sonucu olabilir. Bu diizensizlik de can kaybmm artmasmda
etkilidir.
Biitiin sonu<;:lan ile bu deprem yogun bir yerle§im yerinin
<;:ok yahmnda §iddetli bir depremin nelere yol a<;:abilecegini
gostermi§tir. Bu depremden Japonya'mn ve dtinyamn alacag1 dersler daha <;:ok hawhk, daha <;:Ok egitim ve onlem ve
depreme dayamkll yap1 yap1mmda yeni onlemler olacaktu.
Ne yaparsak yapahm <;:aresi yok gibi bir yakla§IID japon
karakterine uymaz.
Aym boyutta depremlerin yakla~1k aym niifus yoguulugundaki Istanbul, tzmir, lzmit ve Bursa kentlerini etkileyebilecegi Tiirkiye'nin almas1 gereken ders nedir? Tiirkiye'nin
aJmas1 gereken k1sa ve uzun vadeli bir <;:bk onJem vardu. Bu
deprem ile btmlar yeniden hatulanmalldrr. Yoneticiler once
bu boyutta bir depremde neler olabilecegini dii§i.inmelidir.
K!saca akla gelenler §oyledir:
Olkemizdeki yapilar Japonya'dan farklldtr: Btiyiik kentlerde
yap1lann <;:ogu betonarme ve tugla y1gmadu. Belki <;:ikan
yangmlann yay1Jmas1 tehlikesi Japonya'dan azd!f. Ancak
bizim yaptlan1111Z1n deprem d<!)'anlillJan sdn derece zay1ftrr.
<;ok say1da y1kilacak yap1 vard!f. Bunlann altmda canh
olarak mahzur kalma olas1llg1 <;:ok daha azdrr. Betonarme
yap1 enkaz1 altmda az say1da canll kalanlarm en <;:ok 2-3 giin
I
i<;:inde kurtaulmas1 gerekir, daha sonra canh kurtulma
olasilig1 hIZla yok olmaktadu. Btiyi.ik depremle birlikte bir
anda <;:ok biiyiik bir boyutta enkaz altmda kalanlan kurtarma
gereksinmesi olacaktu.
Yapilmas1 gereken ilk §ey hemen uluslararas1 kurtarrna kurulu§larmdan ve her iilkeden yardlll1 istemek olmalldu. Herne
kadar kurtarma i§leii i~in egitilmem~lerse de orgiitlii ve disiplinli gii<;: olarak silahh kuvvetlerin <;:agnlmas1 gerekir.
Silahll kuvvetlerin etkili olabilmesi i<;:in mensuplannm ve
ailelerinin depremden etkilenmem~ olmas1 <;:ok onemlidir:
Erzincan'daki silahll kuvvetler depremden etkilenmedikleri
anla§tllT anla§tlmaz hemen· seferber olup ve ilk giin i<;:inde
400'e yakm ki~inin canll olarak enkaz altmdan pkanlmasm-
~IO ANKARA ~UBESi BULTENi 5
­­
Mart 1995
da etkili olmuslardir. Dcprem bolgeleri lcinde yer alan silahh
kuvvetlere ait blrliklerin deprem aninda nasil hareket edecekleri konusunda acil durum plaulan olustunnalan gerekir.
Ortaya ~1kacak kurtarma harekati icm yollann acik tutulmasi
gerckir. insan Jann hafif depremlerde bile ozel arabasm da
binlp sehir disma kacina davramsi olacag1 hanrlanhr. Ozel
trafik derhal durdurulmahdrr. ozet araclara trafige cikma
yasag1 cok etkili olabilir.
Yoneticilenn aklmdan hep deprem sirasinda karsilastlacak
durumlan, yapilacak i§leri, alinacak oulemlcri oncedcn
dii~(iflmek ve planlamak hi~ cikmamahdir. Bu konular bu
kisa yazi icende cle almauiayacak kadar coktur ve ayn blr
konudur.
Depreuun bir felakct boyutuua ulasmamasi i~in esas olan
uzun vadede yaprlmas: gerekenlerdir. Bunlann basmda gelen
yaprlann dcpreme dayarukh yaprlmasidir. Bu ise yapim
kaliteslnln veterli olmas: ilr saglanmaktadir. Fen kurallanna,
v
•
deprem vb. yonetmeliklere gore yaprhnis yapilar deprem
zararlanm ve hasanm ve can kaybmi kesmlikle azaltmaktadrr. Kalite ise denetimle saglamr. Projesinin project nasil
depreme dayarnkh yapi projcsi iiretebilir? lnsaatmda dokliigii betonun dayanunmi olcmeyen projede istenen dayanrnmda betonu nasil uretebilir? Binalara saglamlig1111 ve fen
kurallanna uygunlugunu denellemeden kullanma izni veren
belediyeler hemsehrilerinin hayatun tehlikeye atmaktadir.
Fen kurallanna uygunlugu karutlanmauus yapilara su ve
elektrik vererek kullamma acanlar dolaylr olarak uzun vadede cinayete tesvik sucu i~lemi§ olacaklardir.
Kobe depremluin parasal boyutunun 100 milyar dolar kadar
oldugu soylenmektedrr. istanbul'da olacak depremin ayrn
boyutta olmasi ulkemiz i~in yillar suren bir ekonomik gerileme ya da ycrinde sayma olacaktir. Onlemlerle kayip miktaruun cok daha dayamhr boyutlara indlnlecegi bir kez daha
hanrlanmas: ricas: ile.
..
•
•
FOTOGRAF VE KARIKATURSERGISI A(:ILDI
TMMOB lnsaat Mtihendisleri Odasi'nm 40. Kurulus yih nedeniyle duzenledigi fotograf ve
karikatur yan~masmda; fotograf dalmda Birincilik odulunu Cemal AGACIKOGLU, lkincilik
odulunu Hakan Gazanfer ALTUNEL, Ucunculuk odulunu Fahri CANOZ, Karikatur dalmda
Birincilik odulunu Ali Herkul \:ELiKKOL, lkincilik odulunu Bulent BALABAN ve Ucunculuk
odulunu Ahmet BOYOKMEHMETOGLU alrmstn iMO Ankara ~ubesi taralmdan 21.02.1995 28.02.1995 tarihleri arasmda Devlet Guzel Sanatlar Galerisinde (Zafer \:aqlSl icmde) odul alan
ve sergilenmeye deger goriilen eserler sergilendi.
6 iMO ANKARA $UBESi BULTENi
Mart 1995
iNSAAT SEKTOR-0
.::>
Ilhan YILMAZOGLU
Insaat Muhendisi
lnsaar. Turklve ekouomtsiuin lokomotif sektorlerinden
biridir. Bir bayindirlrk hamlesi anluni ba§lad1gmda, ~ogu sektorde yuzler guluyor.
lnsaat sektoniniin A'dan Z'ye kadar tum sektorlerle dolayh
veya direk olarak i.li§kisinin bulunmasi, ekonomideki oneminl ortaya crkanyor. Yurtdismda lnsaat ustlenen muteahhitler
isc Tiirkiye'nin ihracatma ve i§sizligin bir ol~iide azalmasina
katkida bulunuyor.
lnsaat sektorunun bir bolumu olan bina insaatina girdi
saglayan sektorler : (Kaynak: DiE)
Sektorler
Demir-<;:elik
Cimento
Kereste
lnsaat toptan ve perakcnde tic.
Seramik
Karayollan la§lll1ac1hg1
ra~ ora k la n
Banka, sigorta ve kooperatif
Mobilya ve meftusat san.
Elektrik makineleri
Cam
Metal e§ya
Diger kun yasa I maddeler
Denizyolu ta§nnac1ltg1
Petrol antum
Diger sektorler
Saglad1gi girdi (%)
18.13
13.50
11.20
10.84
10.22
9.75
3.77
2.95
2.93
2.92
2.50
1.86
1.68
1.43
1.26
5.06
iNSAAT SEKTORUNUN YAPI TASLARI
Cumhuriyetin kurulusundan gunumuze insaat sektorunun
gelisiml soyle ozetlenebilir.
1923-1950
"Turkler bu iji yapamaz"
Turkiye'de insaat sektorunun gelisuni curnhuriyetle basladi,
Ancak Ankara'run
unan sirasinda buyuk projeleri hep
yabancilar aldi. Buyuk bir hastane, demiryolu ve fabrika
insaan sozkonusu oldugunda "Ti.irkler bu i§i yapamaz"
deniyordu. Ancak zamanla Turk mUteahhitlere de i§ verilmeye baslandt ve bunlar basanh sonudar aldi Bu donemln
en Unlli miiteahhitleri, Vehbi Koc, Emin Sazak, Nafiz
Kotan'di. 1929-33 krizi ve lki.nci Dunya Savasi, rni.iteahbitleri
zor duruma dii§Urdii. Onlii muteahhitlerin bir boli.imii iflas
etti, aralannda Vehbi Koc'un bulundugu bir grup miiteahhit
ise bu alandan cekildt.
1950 -1960
"lkinci kll§agin basansi"
1950 yihnda Oemokrat Partinin seclmi kazanmasmdan
sonra doneinin basbakarn Adnan Menderesin ba§latt1g1
kalkmma hamlesi, bir cok muteahhite i§ Imkam yaratti.
1950 · 60 arasinda yapilan karayolu, bara] ve santraller,
yabancilarla ortak olan Ti.irk muteahhitlerinin guclenmestni
saglad; Bugunun unlu mi.iteahhitleri olan Sank Tara, Ayhan
~abenk, Ali R!Za Carmrkh, Idris Yamanturk, Sezai TUrke§ ve
Fevzi Akkaya sirketlerlnl 1948 ile 1958 arasinda kurdu.
Tiirkiye'nin sanayl tesislerinin bir bolu nunu bu muteahhitler i11§a etti.
iMO ANKARA SUBESi BULTENi
7
Mart 1995
lnsaat ve taahhtit §irketleri, bilgi birikimi, makine parki ve
sermaye yapistyla daha biiytik i§ler yapacak duruma geldi.
1960 - 1970
"Yap - sat donemi"
1960'dan sonra sehirlere go~tin hizlanmasi sonucu,
sehirlesme geregi ortaya cikan konut ve altyapi ihtiyaclan
gundeme geldi. Arsalann deger kazanmastyla, kat ka~11tg1
arsa yontemi ile insaat ortaya cikn. Kat ka~1ltg1 insaatlann
artmasi sektorun gellsmesinde turbo gorevt yapn, Bu
donemde enflasyonun dti§tik olmasi (%8-10 kaynak : DIE).
lnsaat malzemesi tireten fabrikalarm kurulmasma ve
gelismeslne neden olmustur.
/
1970 -1980
"Yapisal degi.~im"
1970 ile 1980 arasinda yap-sat yontemi ile insaat surerken,
kooperatiflerin konut insaau da sektore yeni bir canhhk
gelirdi. Sektor buguuku ~agda~ kimligini bu donemde edindi.
GAP ve benzeri projeler artik yalniz Turk §irketlerinden
olusan konsorsiyumlara emanet edildi.
1980-1994
"Yurtdismda da soz sahibi"
Mtiteahhitler 1980'den soma yurtdumda i§ almaya basladi,
ortadoguda kendini kanitladiktan soma Rusya'da da basanh
oldular. Kullandiklan i§ makinelerinin en son teknoloji olmast ve kalifiye elemanlara sahip olmalan yurtdt§l ihalelerde
buyuk avanta] saghyor, 6rnegin, Libyadaki bir ihale icin
diger yabanci tilkelerin verdigi sureden 9 ay daha krsa bir
sure verebiliyor, bu ima] Turk muteahhitlerinin i§ hacimlerini artmyor.
(YaZI Ekonomist Ytl!Ig1. Ttirkiye - ·1995. 22 Ocak 1995 adlr
kaynaktan duzenlenmisttr.)
DUYURU
'96 Turkiye Yapr ve Insaat Katalogu ile ilgili cahsmalari, lnsaat
Miihendisleri .Odasr ile anlasmali olarak yalruzca Basin Ajans yuriitmektedir. Bunun disindaki kuruluslann Odamiz ile bir ilgisi yoktur.
Insaat Muhendisleri Odasi
Yonetim Kurulu
D0ZELTME
$ubat 1995 tarihli Biutenimizin 24. sayfasmda duyurdugumuz SEMPOZYUM yausmm 4. paragrafl1J1
diizeltir, iiyelerimizden oziir dile1iz.
lnsaat Miihendisleri Odasi Ankara ~ubesi tarafindan ll.si duzenlenen ENDUSTRIYEL ATIKLARIN IN~AAT SEKTORUNDE
KULLANILMASI SEMPOZYUMU'na bildiri sunmak isteyenlerin bildiri ozetlenni 28 Nisan 1995 tarihine kadar TMMOB
lnsaat Muhendisleri Odasi ANKARA ~UBESl Selanik Cad. 19/11 Yenisehir I ANKARA adresine gondermeleri gerekmektedir.
8 iMO ANKARA ~UBESi BULTENi
Mart 1995
MEVCUT PARTiLERDEN UMUT KESiLiNCE ...
Emek, partisin! snyor!
D i$~i, memur, teknik eleman ve
aydinlann olusturdugu bir
girisim grubu, geni$ tabanlt bir
emek partisinin olusumu icin
toplanttlara basladt.
Sosyal demokrat partilerden umudunu kesen emek kesimi,
siyasal anlamda yeni arayislara baslad; lstanbul'da 22 Ocak
vi:' 11 Subat tanhlerlnde i~~i, memur, sendlkaci, teknik eleman, eski 6grenci liderleri ve aydmlarm kat1ld1g1 buyuk
capta iki toplanti yapild;
Bu toplantilarda gems tabanh bir emek partisinin olusum
surecinin baslanlmasi konusu tarnsildi. Toplann sonrasinda
35 kisilik "Parttlesme Sureci Gecici Bjgiidiim Komitesi" olustu ruldu. Bu komite, Istanbul dsmdak; bolgelerde de bir partilesme surecinin baslatilmasi icln gerekli toplantilann yapilmasmi organize edecek. Toplantilarda "Nasil bir parti?"
sorusuna yarnt aranacak. Parti llkeleri. saptanmaya ~all§tlacak. Tum bu gelsmelerden soma ulke capinda clusturulacak
yeni bir heyet, partilesme ~agnsrnda bulunacak.
D Istanbul 'da yaptlan iki buyuk
toplanudan sonra i$~i ve memur
sendikalart yoneticileri ile
TMMOB Baskam dahii Bs kisilik
bir komue olusturuldu.
nedenle ~~i sunhnm, halkin iktidanm hedefleyen bir parti
kurulmali. Kitlesel nitelikteki bu snnf partisine aydmlar !!ilk
tutmah.
Yucel <;iftp (Taban Olusumu temsilcisi) : Toplumun somut
sorunlanni belirleyellm, Sol'un hastallgi, halkin hep yuzde
S'ine talip oluyor. Neden yuzde lOO'e talip olmayahm? Tepki
hareketi olmaktan ziyade sistemi donusturecek bir hareket
olmah. l§~i simfr §U anda sosyalizm Istemiyor, siz bosuna
yorulmayin. Demokratik bir kitle partisi olusturalun.
lsmet Akta~ (Eski Egit-Sen Baskam ) : Demokrasi
Platformu'ndaki orgutler uzerine yukselecek bir parti daha
uygun olur. Emek~ileri eksen alan, kadm hareketi, cevreciler
gibi oluslan da iceren, duzenden rahatsiz olanlann partisi
olmali. Bu parti, aydmlan, sosyalistleri de drslamamah,
Sosyalistler oncii degil, yol gostericl olmah.
KIMLER VAR?
Komitede gorev alan bazi isimler soyle : Yavuz Onen (Turk
Miihendis ve Mimar Odalan Birligi Baskam), Vicdan Baykara
(Tiim Bel-Sen Baskaru), Yildrrun Kaya (Egitim-Sen Baskam),
lrfan Erdetnoglu (lum Maliye-Sen Ba§kam), Dr. Ergin Atasu
(Halkevlen Temsilcisi), Yucel <;:ift~i (Taban Olusumu temsilcisi), Doc. Dr. Ufuk Uras (Ogretim Elemanlan Sendikasi
lla~k<1111), Dr. Hayn Kozauoglu (Ogrelim Oyesi), Buleut Forta
(Eski 6grenci liderlerinden), Ahmet Asena (Sendika uzmam),
Mete Sonmez (Sendika uzmam).
G6R0~LER
Son toplannda konusma yapanlann goruslen ozetle §6yle:
Yavuz Onen (TMMOB Baskam): Sermayenin egemenllginin
peki§tigi bir donemde bir alternatif yaratmak durumundayiz.
Bir bara] olusturmahyiz. Tum cahsanlann, aydmlann ortak
bir hareket mesa]i vermesi gerekiyor.
Sabri Topcu (Tiirk-i§'e bagll Tumtis Sendikasi Ba§kas1) : !§~iler, cahsanlar artik duzen partilerinden umudu kesti. Bu
~iTLIK<;t TO PLUM
Ertugrul Kilrk~ii (12 Mart donemi ogrenci liderlerinden) :
Yeni kurulacak parti, sermayenin ve devletin egemenllgine
son veren, e~itlik~i, uretici, ozgur bireylerin toplumunu
yaratacak bir anlaysa sahip olmali.
Halit Atanur (Bakukoy Siimerbank Fabnkasi i§~isi) : ~imdiye
kadar hep benim adnna, ~~i adma konu~tunuz. Ku§kusuz
sizlerden yararlanacagJZ. Mevcut partilere ka~1 bir sogukluk
var, onun i~in ken di partimizi kurmak istiyoruz. Ortak bir dil
kullanahm. Benim e§im Cem Boyner'i destekliyor, ~imdi onu
bo~ayay1m m1? Onun i~in i§~iler ve aydmlar bir yerde bulu§mah.
Rua Turgut (Eski Sendikac1) : i~~isi, memuru, sosyalist
aydm1, birlikte olmah, i§yerlerinden,
Demokrasi
Platformu'ndan gel~en bir parti olu§turulmall. Sadece fraksiyonlann t!Zla~t1g11 tepkisel bir parti olmamall. Emegi, bafl§1
savunan demokratik i§ley~i olan bir partiyi in~a etmeliyiz.
Milliyet Gazetesi, zo·~ubat 1995
iMO ANKARA SUBESi BULTENi
9
Mart 1995
lViUHENDiSLiGiN iDEOLOJiKEKSENLERDE
TARTI~ILMASI VE GUNUMUZDEKiKONUMU
Sevket <;ORBACIOGLU
lnsaat Miihendisi
Temeli t.o. ye clayanan Miihenclislik ulkemlzde 16. yuzyilda
egitim surecine gtrmlstir. Bugun 30'u askm iiniversitemizde
Muhendislik Egitirni verihnektedir. Meslek secimi icindeki
1
lise mezunu ogrencilerin \Ogu, tercihlerini mOhendislik
dogrultusunda yapmaktadir. Gozde bir meslek ha line gelmesi nedeulyle muhendislik fakiilteleri her gecen gun kontenjanlanni arnnnaktadirlar. Olkemizdeki Miihendislik Egitimi
pratik'ten (Uygulauiali ogrenim) yoksun teorik yogunlukta
verilmektedir. Bu nedenle nice! baglamda zengin muhendislerin nitel yetersizlik iclnde kaldiklanm gozlemliyoruz.
Ulkemlzde son yillarda teknik eleman fazlal!g1 yasanirken,
saghk elemanlannin nice! yetersizligi dti§iindiiriictidiir. Ozellikle TMMOB muhendislerindeki nitel ve nice! dengesizligi
gidenne arayislanm, zorunlu olarak kendi platformuna ta§1mahdrr, Tabipler Odas: T1p Fakultelerinln niteliglni ve
niceligini belirlemede yetkili makamlara etkin denecek \3h§mala nm sunabilirken; biz Muhendis Odalari olarak hala
duyarsIZligunLZ1 surdumyoruz.
Toplumsal sartlanmanm etkis: ile populer bir meslek haline
gelen Miihendislik Egitirni, Meslek Odalan aractl1g1 ile disipline edilmelidir. Miihendislerin \Ogu; toplumsal ve sosyal
kavrayistan, miihendisligin sosyal i\erigi ve islevmden yoksundurlar. Bunda, universiteleri yeniden bicimlendiren
YOK'iin etkisi yadsinamaz.
Depolitize edici baskilar
inuhendislik oigusunu eek yonlii toplumsal ve teorik
kavrayis bo§luguna ilti. Muhendislik tarnsmasi gene! olarak
kapitalist uretim tam, kapitalist toplumda simflar, sosyalizm
iasarun gibi kouulardan bag1ms1Z ele ahuamaz. Miihendislik
ve leknoloji olgusunu bu basliklara deglnmeden ele almak
olasi degildir. Ctinki: muhendislik olgusu ideolojik yapilanmadan soyutlanamaz. Soyutlamrsa farkh politik yonelimlere
temellik eder. Miihendislik ve teknoloji tarnsmasrm bizzat
bu alt bashklar iizerinde insa etmek gerekmektedir. Baska bir
ifade ile butun bu tarnsmalara ayrmtih deginmeden
miihendislik konusunda tutarh, sagl~m bir cerreve kurmak
mumkun degildir.
Gerek muhendislik gerek teknoloji tarnsmasmm eksenini
emek sured analizi olusturmahdir. Ondan sonra muhendislik ve teknoloj i tartisuiasi yaptlabilir. Sonrasi Ile de
Miihendislik ideolojisi olusturulabilir, Ancak bu baglamda
10
iMO ANKARA SUBESi BULTENi
muhendislerin mucadelesinin nerede oldugu ve hangi yaklasimla nereye oturtulabileceg; ger\egi yakalanabilir.
Teknoloji ve miihendislik olgusunun biitiinsel olarak kavra­
nabilmesi i\in emek surecine aynnnh bir sektlde degmmek
gerekir. Teknoloji kavramunn i\erigi icsel olarak bir simf
niteligi mi, yoksa simfsal ili§kilerden bagnnsiz geli§tigi
olgusu ancak boyle yakalanabilir. Bunun yanmda muhendisligin tarihsel gelisimi, uretim surecinde muhendisligm
i§levinin ne oldugu, ideolojiler tasansi acismdan muhendislik ve teknolojiye nasil yakla§tlmas1 gerektigi dogrultusunda
emek si.irecinin analizi 1~1g1 altinda tartisma zorunlugu
vardu,
Emek sureci en kisa sekilde insanm doga ile girdigi iliski
olarak tarumlanabllir. insan varligun surdurebilmesl icin
doga ile ilisktye gtrer. Dogay1 dOnii§tiirdtigu gibi kendisinl de
yeniden uretir. Emek surecinin amaca yonelik insan eylemi
ogesi, iiretimin oznel ko§ulunu, ara\ ve gere~ baglammda da
iiretimin nesnel ko§ulunu olu§turur.
Emperyalizme kadar biitiin toplumlarda emek siirecinin
Lemel giidiisii insan ya§am1111 siirdtirmesini saglayacak nesnelerin iiretilmesidir.
Kapitalizm iiretim tarzmda "Emek giicii bir baglamda satm
ahnan "meta" olarak kabul edilir. Emek, kendisine odenen
degerinden fazla deger yaratma yeteneginde ise, el konulan
"Arb deger"i olu§turur. Bumm sayesinde giri§imci sermayesini artmr. Yani emek siireci bir nevi "art1-deger elde etme
veya sermaye biriktirme siirecidir. K1sacas1 "artJ-deger" iiretimi belirler. Giri§imci emek siirecir1i en fazla art1-deger elde
edecek §ekilde organize etmeye \al1§1r. "Art1-deger miktan
(iiretim siirecinde) emek siirecinin orgiitleni§ine baghdu.
Tarihsel geli§imi. (Marx belirlemesi), zanaatkarlrk (basit meta
i.iretimi), Korparasyon (Ayrn rneslek iiyelerinin birligi),
maniifaktiire (Biiyiik boyutlu sanayi kurulu~u) ve modern
sanayi siire\leri ile oltt§ur. Zanaatkarhkta emek giicii meta
degildir. Giri~imci iiretim siirecinde emek siirecinin "Oznel
ogesini" bir meta haline getirerek onu denetimi altma alarak
ernek siirecinden koprnasm1 saglar denebilir.
11
11
Belli siire\lerden sonra giri§irnci (Serrnaye) a\tsmdan en fazla
"art1-deger" saglamak amac1yla emek siirecinin Orgiitlenmesi
giindeme getirildi. Bunlann; iiretimin en rasyonel hale geti-
Mart 1995
'
•
rihnesi, verun liligi Iyilestinnek (artinnak), kaynak tasarrufu
adina yapild1g1 savlarnr. Bu olgu korparasyon surecinde
yasannnsnr. Tum bunlar uretimin degas. gereg), teknik
olarak zorunlu seyter gibi gostenlmeye ~a~§Iill11§t1r.
Korparasyondan manufakture ge~i§te "Fabrika" i~i i§ bbhimii
gundeme geldi. Meslek i~i i§ boltum: emek sured orgutleni-
§idir. i§ bolumt: bana gore toplumsal farkhlasmamn temel
kosulu degildir. i§ bolumu kategorisini bir kac eksen etrafinda ele a larak i§i!l teknik bolunmest sayrlan yatay i§
il6liimiinii11 birinci ekseni, scnnaye ile ucretli emekci arasindakl iliskly; s1111f egemenligi ekscni olarak kabul edip
tnp lumsal Iarkhhk gibi gostererek, salt bir siyasetin
ekououuk aulayis platforuiuna oturtmak yanhsnr. <;:agmllZ
Iarkh dusunsellikler uzlasisidir. Yani ~agunLZda bu farkh
ekseulerl uzlasnnnazsan, slogancilrg: ~agn§t1ran somuren
somunilen kar§1t!Jgm1 yaratusin.
Kapitalizui sureciude egemen suuf olarak beliren sermaye
s1111f1i toptumsat i§in belli uzmauhk dallanrn, her bir
i~let mede i~in alt boltnnlenue ayrrarak aynnuh i§ bolumuuu
giindeme getirdi. Bu da euiek surecinin gioerek mumkun
oldugu kadar aynnnh bir parcalanmaya tabi tutulmasi ve her
parcanm mumkun oldugu ol~iide daha az huner, dolayisiyla
daha az egilim gerektiren basit el i§lemleri haline dbnii§tii·
rerek emek surecinin kontrolii vc sermaye icin en uygun §ekilcle brgiitlenmesini yasama gctirdi (Babbage ilkesi). Boylesi
olusum beraberinde btlunsel yonetun metotlarim ortaya
~1karmas1 Iaydah fakat Taylorizm'i one crkarmasi -~aguntz
ozgnn dcgi§iminde gerekll- toplumsal i§ alanmdaki uzla§1y1
bozmasr acismdau zararhdir.
l.mck surecinin
orgutleuures!
ve yonetilmesi
sorunu kor­
parasyoudau uiauufakture ge~i§le ortaya ~1kt1g1111 yukanda
kisa da olsa belirtmlsuk. Bu olgu zauianla ciddi "Bilunsel"
miidahalelerl gcrcktirecek olgunluga eri§ti. Bu bir baglamda
Taylor'un ortaya ~1k1~ donemldir. (19. yy sonlarr ve 20. yy
baslan]. Bilimsel yontem kisaca gelisen sennaye ile blrlikte
emegm kontrolunun kannasiklasan sorunlanna "Bilimsel"
yontemlenu uygulanmasrdtr.
Euiek surecl uzerindekl denetunin, yonetunin eline gecmest
i~in i~~ilerin emek su reclennl denetlemeleri cgemen guclerce
onlenuieye ~al1§1lnll~t1r. i§te Taylorlzmln tcmel amaci...
Temel amac soyle siralanabthn Birluclsl emek surecl kesln
i~c;ilerin hunerinden, bilgi ve becerisinden kopanlmahdir.
lkincisi: Emek surecinin gayri insanile§mesi. O~iinciis(i:
Mcrkezile§tirilen bilgi ozerine in§a edilcn tekelin emek
s\ireciHin her a§amasmda kullamlmas1.
Art1k miihenclislik olgusunun tarihsel olarak ortaya ~1k1§ma
ve iiretim s(ireci i~indeki roliine girebiliriz. Genelde
•
_
_.__
....
,,_
-
.---
........
-~
·-
~
~
~-
_,.:--
-
,.
'::;
.·'.._";;
..
J~
..
,.
'
miihendisligin ortaya ~th§t, emek siirecinin sermayece
orglitleni§inden bag1ms1Z olmad1g1, bizzat onun bir iiriinii
oldugu savlan1r. Hatta abarl1h olarak miihendislik kavram1
iiretimin bilgisinden yoksun kabul edilen i§~i ile kar§tl<i§·
t1rtlm1§ttr. Oretimin bilimsel bilgisine sabip miihendis dayat ..
mas1 ile i§~i miihendis aynmc1ltg1 yaptlm1§t1r. Aslmda boylesi yakla§1mlar ~ag11111zdaki i§ alanlannda olu§turulmas1
gereken ~alI§ma bart§111I bozan emperyalist dayatmadan
ba§ka bir §ey degildir. Miihendisler I i§~iler, Yonetenler /
Ybnetilenler, i§in tasanm1111 yapanlar I i§in bizzat kendisini
yapanlar §eklinde ayn§1mlar emek siirecinin sermayece
orgiitleni§ine ozgii degil, iiretimin dogas1 geregi teknik bir
zorunlu!uktur. Hi~bir zaman Miihendislik ve kollannm egitim amac1 i§~iyi sbmiirii ko§ullanna adapte etmek degildir.
1
\:ag1mLZda iireticilerin beceriden, iiretim bilgisinden, denetimden, anndmlmas1 ile iiretim bilgisini ta§1yan, bilimsel
bilgi yetisine sahip miihendislerin ortaya ~1kanld1g1 iddia
edilmektedir. Daha ileri gidilerek emek siirecinin oznel ogesi
olan i§~iyi lier bak1111dan yetersiz k1larak nesnel bir oge
haline getirmecle miihendisligin kullamld1g1 savlanmaktadtr.
Yani miihendislik kapitalist siire~ i~inde i§~i sm1frnm bilgi
baglammda yok edilmesinin arac1 olarak gosterilmeye
~al1§1hyor. Boylesi iiretim siireci tablosunun kapitalist iiretim
ili§kilerinin belirleyiciliginde in§a edildigi dogrudur. Bilimi
iiretime uygulayan uzmanlann ortaya ~1k1§1 bir gereklilikti.
Bu gereklilik iiretim bilgisinden yoksun, emek siirecinin
deneliminden ar111dmlm1§ dogrudan iireticileri ama~h bir
§ekilde giindeme getirmi§ olabilir. Bu iiretimin dogal
bi~imidir, diyerek kapitalizmin doyumsuzlugunu da yads1yamayLZ. Ayn1 zamanda iiretim i<;in gerekli teknik bi~imdir,
kattl1g1111 da savunamayLZ. \:iinkii bu table gerekli uygun ve
teknik olarak ba§kas1111 miimkiin k1lmayan egemen kapitalist
ideoloji gerekliligi olarak goriilmesi; ~ag1m1zdaki bilgi
ileti§im, Bilim ve Teknolojik yeniliklerin sosyal yap1y1 bi~im·
lendirme ko§ullar111111 gerekliligini yads1mak da olur.
insan dogay1 emek siirecinde degi§irne ugrattr. (Nesnelet iiretir) Yazunm ba§111da clegindigim gibi kendisini de iiretir.
Yani iiretim insa111 insan olarak tammlar.
Bugiine kadar kar§11111zda bulunan emek siireci orgiitleni§
bi~imi, tamamen kapitalizme ozgii oldugu, kendi iirelim
ili§kilerini i~sel olarak ta§1d1g11 bu yiizden bir biihin olarak
bu cmek siireci org[itleni~ine Kapitalist emek siireci
( miihendis/i§~i, yoneten/ybnetilen, tasa rlayan/uygulayan),
kar§t ~1k1lmas1 gereken tablodan ~ok, gelecekteki toplum projesinin olu§turulmasmda kaynak olarak gosterilmelidir.
<;:agwllZ i~in gerekli bu kaynak miihendislik miicadelesi perspektifi ve dogrultusunu belirlemede de kaynak olarak
alglianmalldu.
iMO ANKARA $UBESi BULTENi 11
Mart 1995
t;:agda§ emek sureci diinyadaki ozgun degi§iminde yeniden
olusumu (lnsaasi) zorunluluktur. Bu baglamda diinyadaki
tum kultnrel, ideolojik ve teknik olgulann analiz sonrasi senteze gereksinmesi vardir. Oretim birimlerinde dogrudan girisimdler ve ureticiler aractl.tg1 ile emek sureclnin denetimini
eline gectrmeleri, boylesi gerekliligi yakalayamaz. Bu
sureclerde i§~i bir muhendis seviyesine getirilemez. Yoneten
/ iireten aynmi giderilemez. Ulkemizde miihendislerin
yonetilen/ureten konumunda olduju unutulmasm. l§in en
"Rasyonel" organizasyonu kesinlikle uzmanhk isteyen bir
yapilanmadrr. Rasyonel organizasyonlar uzman, muhendis
ve i§~i birlikteligi ile cahsma ortakhgmda olusturulur. Boylesi
bir ittifak toplumsal ve ideolojik tarklilasmalan onler.
~agu111z farklilasma degil, farklihklann giderilmesi ~ag1
olmasi isteniyorsa bu uzlas: gereklilik olarak gorulmelidir.
Kesinlikle uzmanhk ve i§ bolumu birbirine kanstinlmamahdir. Kisinin kendisine muhendis, yonetici, isletmeci v.s.
seklinde uzmanlasnrmasi ~aglill1Z yeniden yapilanma i~in
gerekli toplumsal i§ botnmunun bir belirtisidir. l§ boliimii
ideolojik farkhhklann kaynag1 degil diinya ol~eginde ortak
donusumlerin gerekliligidtr.
Sunfsal ili§kilerde teknolojinin tarafh olup olmad1g1 seklindeki yaklasnnlar tek boyutlu ideolojik yaklasimlarla degerlendirilmistir. Bu noktada teknokratik ideoloji gundeme
gelmektedir. lsletme ici teknik cozum arayislan siyasal
duzleme aktanlmakta, bu da miihendislik sorunlanm diger
toplumsal sorunlar gibi ~oziilecegi tavnm gundeme
getirmektedir.
Miihendisler burjuvazinin-Gramsci'nin dedigi gibi "sorunsuz
organik" aydmlan degildir. Kitlesel bir meslek baline geldigi
icin muhendishk mucadelesi-sorunlan baglammda - toplum
gundeminde tutulmahdir, ~iinkii toplumun seckinleri degii
sorunlu kitlesi konumundalar. Yani tum emekci kesun konumundadirlar. Miihendisler uretim surecinde dogrudan yer
alan bir kesim olmalan itibariyle toplumsal sorun platformun u n merkezinde konuslanmaktadular.
Muhendislik
m ucadelelerinin dojrudan uretun siirecini ilgilendiren bir
mucadele olmasi itibanyle toplumsal mucadele baglammda
doktorlar, 6gretrnenler vb. mucadelelerinden daha onemlidir. ~iinkii sermayenin artan yogunlugu ve merkeziligi ile
birlikte muhendislerin kitlesellesmes], emeklerinin ureixen
emek haline gelmesi ile yonetsel i§levlerini bir baglamda
kaybetmelerine neden olabilir. 0Lellikle imalat sanayiinde
cahsan muhendislenn sorunlan, i§~i sunfunn sorunlan ile
cakismaktadir. Bu baglamda sorunlarm cozum sekli
sendikalasma boyutunda biitiinle§tirilebilir.
Bag11ni1 az geli§mi§ ulkelerde ve ulkemzde miihe.ndislerin
konumu geli§mi§ nlkelerdeki muhendislerin konumundan
12 iMO ANKARA ~UBESi BULTENi
farkhdu. Farkhhg1 §6yle siralayabillriz:
1- Bazi sanavi kollanndaki kitlesel yer ahslan onlan nesnel
olarak konumlan itibariyle i§~i + cahsan kesnne yakin krlmaktadir. Genelde muhendisler Turkiye'de uretim surecinde
kitlesel olarak yer almslardir. Bu baglamda uretim surecindeki yerleri egemen guclenn denetimi altindadir.
2. Ulkemizde serrnaye birikiminin yetersizligi mimar ve
rniihendislerin ~ogunu, muhendislik burolan ile zanaatkarca
ili§kilere sokmustur, Ulkemizde bayli yaygm olan kii~iik
miihendislik burolan emekci istibdam etmemekte,
muhendisler bilfiil cahsmaktadir. 1980 sonrasi insaat sektorundeki tekellesme miihendislik burolanmn eski islevin!
kismen yitirdigini gostermektedir.
Ulkemizde muhendisler sermaye etkinliginin siirekliligini
saglayan i§lev i~indeler. Belli kesimin sorunlanna teknik
baglamda ~oziim getiren i§l'evsellik i~inde gibi ...
Sanayile§menin belli boyuta varmas1 miibendisin kitleselle§mes'ini saglamasma kar§m toplumsal mubalefetin
i~inde aktif olarak yer alarnam1§tll. ~ogu karnuda ~ah§rnakta
ise de karnu ve ozelde ~ah§an bu miihendis kitlesinin bala
sendikala§ma; grev, toplu sozle§me bakk1 yoktur. Yani
miihendislerin orgiitliiliigu yeterli olmad1gi i~in toplurnsal
dayam§malan
da yetersiz kalmaktadn. l§ alanlannda
Miihendis-~ah§an (i§~i + memur) dayanl§mas1 sendikala§ma
baglammda ayn eksenlerde oturtuluyor goziikuyorsa da
genelde farkh sendikala~rnalar biitiiniinoe olsa bile aym
~levsellik i~erigindedir.
Demokratik mubendis miicadelesinin giinderni "Orgiitlenwesi" olmahdII. bzellikle sendikala§ma Meslek Odas1
(TMMOB) ~evresinde geli§tirilerek rniicadele yogunla§tmlrnahdII. t;:agda§ demokratik rniihendisler, rnuhendislerin
demokratik miicadelesine kat1luken kendi rnesleksel ~1karlanm toplurnsal ger~eklerden soyutlamaksmn
on plana
~tkarmaltdu. 6zellikle ekonomik miicadele baglammda diger
~ah§anlann dernokratik rniicadelesine kendisinin eklemlendirmelidir.
Miibendis ozellikle 1980 sonras1 yogunla§an ve prensler
yaratan konurndan kendisini kurtarrnahd!I. Arna~ yurtdI§IDa
gidip yonetici kimligi ile donerek, sm1f atlarna olmamah.
Toplumsal i~ alanmda dogmdan iiretim siirecine katilarak,
bag1mh veya bag1ms1z iiretici, Arna orgiitlii miihendis
olmahdu. Giiniimiiz diinya ko§ullannda ~agda§ miibendislik
ideolojisi ancak bu baglarnda olu§tumlabilir.
KAYNAK~ALAR:
1- Omer Sakals1z, Hacer Ansal, Kuvvet Lordoglu, 11. Tez Say. S-3-3.
2- TMMOB Ara~tumalan (Miihendis Mimarlar ... )
3- Cevat Kara, t~~iler ve Toplum (2)
Marl 1995
KubilayAnkara'da
Alaattin BiLGi
"Tann uludur, Tann uludur, Tann'dan baska yoktur tapacak.
Haydin namaza, haydin namaza. Haydin felaha, haydin felaha. Namaz basladi, namaz basladi. Tann uludur, Tann
oyunumuza aynlrrnsn. Hafta tatillerinin cuma gi.inti oldugu
o siralar, babalanmiz haftaligumz olan be§ kurusu, cuma
namazim onlarla beraber kildtktan soma verirdi. 0 gunlerde
uludur."
politikactlar, her ama her girdikleri yere soktuklan pisliklerlni henuz camilere sokamarmslardi. Yiiz elli kilo altun olan
'dindar' pohtikaolar henuz yensmemistt, Camilerin temizligi
laik Tiirkiye Cumhuriyeti'nin guvencesi alnndaydi.
Elli yihn otesinden, Turkce okunan ezandan kulagimda ve
bellegunde bu dizeler kalmis. Eksigi, yanhsr vardir, ama ozii
buydu. Benim gibi 1930'larda cocuklugunu, 1940'larda
delikanhguu yasayanlar (hele evleri cami cevresinde ise) bu
ezani ezbere bilirdi. 0 yillarda daha minarelerin govdesinde
demlr cemberleri takihnarmsn ve ezan alumlnyum agLZlarda n okunmuyordu, Namaz vakitlerinde muezzinler
minarelere nrmaruyor ve serefelerl dolanarak Miisliimanlan
kendi dilleriyle namaz kilmaya \agmyorlard1.
Gel zaman git zaman, gun dondu, devran degi§ti; ulkeye
demokrasi, minarelere celik cemberli muezzmler yerlesti,
ezan arnk halkin kendi diliyle degil, ona tumuyle yabanci ve
de anlamadiklan bir dille okunmaya baslandi. Bu, dinsel
degil tamamen 'politik' bir tercihti ve 'sevgili' halkumz bunu
buyuk bir hosnutlukla karsiladi. Oyle ya, elden giden din,
geri donmii§tti!
Butun bunlan, Devlet Tiyatrosu'nun Ankara'da ~inasi
Sahnesi'nde oynamaya ba§lad1g1 Karanhkta Bir I§tk oyununu
seyrederken ammsadun.
Perde, RU§tii Asyah'nin, eskilerin deyimiyle 'nefis bir
kamet'le okudugu yukandaki dizelerle aciltyordu lster dindar olun ister dinsiz, bu ahenk insanin ruhunda eski ve
bozulmamis dinlerin derin iirpertisini yarauyor, insan, yuce
bir varlikla birlesmeye \agnld1gm1 duyumsuyordu.
Cocuklugum Hacibayram Cainlsl'nln cevresinde gecti,
Dindar bir aile icerlsinde buyudum. llkokula, caminin tam
karsismdald iki kath, ii\ sinfh okulda basladun, cami avlusu,
ders aralannda 'teneffus' alanuruzdi Camiye yaslanmis HaCI
Bayram Veli Turbesi'nln onundeki mermerler 'sek sek'
Emperyalizmin ahtapot kollan arasinda nknefes olan
Osmanh lmparatorlugu, Sevr Ile son nefesini vermis ve
Osmanli'nin
enkazi uzerinde, Mustafa
Kemal'in
onciiliigiinde baslayan antiemperyalist Kurtulus Savasr ile
Ankara'da gene Tiirkiye Cumhuriyeti'nin kurulmasiyla noktalan mun. Hepsi de gercek birer devrim olan Ataturk
devrimleri ile soluklanmaya baslayan gene cumhuriyet,
kacmrlmaz olarak karndevnm cekirdeklerlnt de bunyesinde
tasiyordu. Bunlardan en onemlist herhalde 1930 yih sonlannda Menemen'deki seriatcr ayaklanma ve yedeksubay
ogretmen Kubilay'm oldurulmesi olayiydi.
Eger hem tarihi ve hem de bugunu bir arada yasamak istiyorsaniz Karanltkta Bir l§tk oyununu mutlaka seyretmelsmiz.
Nahnci Hasan 'in a\trg1 yesil bayrak altinda toplanan
guruhun -npki bugunku gibi- tekbir getirerek "~eriat devleti"
isteriz naralanni duymak lstiyorsamz, Naksibendi tarikatmdan ~eyh Esat'm halifesi Tevfik Hoca'mn, tarikata giren gen\
Neda iizerinde sozde din adma uygulad1g1 igren\lige tamk
olmak ve bundan derS!er \Ikartmak egilimirldeyseniz mutlaka bu oyunu seyredirliz. Olay1 ger\ek oziiyle degerlendirerek
28 sefili asabilen gen\ cumhuriyetin giiciiyle 37 ayd1m
sogukkanhhkla yakan caniler kar§tsmda acze dii§en
gtiniimtiz adaletini kaI§Ila§tIImak istiyorsamz mutlaka bu
oyunu gormelisiniz.
Evet, Ankara'da Dev let Tiyatrosu §U gi.inlerde Kubilay olaym1
sahneliyor: Tam zamam!
NOT: 14 Mart 1995 Sah giinti, saat 20.00'de ~inasi Sahnesi'nde "Karanhkta ilk I~1k" adh oyuna
iMO Ankara ~ubesi tarafindan bilet ayrdm1~br. Biletler iMO Ankara ~ubesi'nin Selanik
Cad. 19/11 K1zday-ANKARAadresinden almabilir.
iMO ANKARA SUBESi BULTENi
13
Mort 1995
"Her Pazartesi"
EDEBiYAT~ILAR KONU~UYOR
Vcysel ~OLAK : ldeoloii aktaran degil, Ideoloji iireten siirin sairl..
1954 Rize dogumlu Veysel Colak 6 Subal'taki "Edebiyatcilar
I
Konusuyor" soylesisimn konuguydu. Turk ~iiri'nin bu renkli
ve enerji dolu §airi simd: lzmir'de ya§1yor.
Veysel Colak'a gore insan bir "soru" ve sanki "saka" gibi
yasiyor. irniidiisel olarak yasamun dolduran iic; §CY onu yonlendiriyor. Acilara ve sevinclcre boguyor. Ac;hk-uyku vc A~K!
Butun bunlar salrle ~iiri arasmdaki ili§kiyi de belirliyor.
Ornegi11 35 yasmda yazllm1§ bu §iir o §airin 35 yasma kadar
yasadiklanum, deneylmlerinln birikimidir. ~air §iir yazmazsa
yasamak onun ic;in oldukca zorlasiyor Colak'a gore. Aynca
bir salr biiliin yasam: sutlanus bir §air ay111 zamanda, lip, stalik, felsafe, tarih, cogratya, mimari bihneli. Okurlar ve §iir
onu lsuyor sairden. ~iir butun bu bilgileri suzerek yutmak
istiyor. Tiiketiyor. ~air zavalh bir tukenmls konumunda
kahyor. Biiliin kitaplan okumus olmah.
Bir dil bilincine sahlp olmah. Biiliin govdcsiyle diinyaya bakmasi gerekiyor.
i§te biiliin bunlar §airin kendisine §iddet uygulamasindan
baska birsey degil. Bu §iddetten bunalmrs sairler gorurnz
cevremlzdc c;ogunlukla.
Boylece bu siddet §airle s1111rh kalunyor ve siddet okuyucuya
da geciyor. Yani §iir diyor ki: "Ey okur eger bu §iiri okumak
istiyorsan up, cografya, tarih, felsefe, psikoloji vs. bilmelisin"
Yani okurdan da belli bir birikun isteniyor. ~air bunu lsuyor.
Cercek §iir ideolo]: aktaran degil, iitopyalar, ideolojiler
ureten bir §iir olmahdir. Colak'a gore SSCB'11in batmasuun
nedenleriuden biri de Mayakovski'den Puskin'e gec;emedigi
ic;indir. Cevreuiizde buttin degerlerlmrz,
oliip gitmis
arkadaslanuuzm kauiyla yaranluns degerlerimiz, ungelernniz
paramparca edilip yozlasunluusur. Biiyiik bir parcalanmayi
ve 15 yildrr ataleli yasiyoruz. Butun bunlan §iir nasil ele alacak, okur icin nasil ideolojiler iiretecek.
Ama Colak'a gore Tlirkiye'de §iir lcm gercekten dusunen
adam yok.
Blraz dii§iiniirsek, surunlz, dii§lerimizin gercek kiyis: olmah.
Yant sirrde manuk aramamahyiz. ~iir usavurumun nesnesi
olmadi, olmamah. c;:iinkii §iir bir yaprdir. Papatya da bir
14 iMO ANKARA SUBESi BULTENi
yapidir. Papatyada bir mannk aramiyoruz da §iirde rncm
anyoruz? ~iir ya guzeldir ya degildir. Yani §iir bir yapidrr.
Boyle bir §iir cosku yaratmamah ama cosku uretmeli Colak'a
gore. ~iir dogas1 geregi devrimcidir. Kisilerin devruncllfginden degil bu devrimcilik, slirln geregm: yerine getirmesi
sairin, yeter bu devruncilik ic;in. ~air doga gibi ahlaki kovar.
Veysel Colak ay111 zamanda §iir ic;in yaz1lar yazan bir §air.
Bunu son on y1l i~inde edebiyat dergilerinde yazm~ oldugu
yaz1larda gorebiliriz. Oyle §iirini yaz1p kenarda oturanlardan
degil, Bu durumu §Oyle ac;1klad1: "~iir yazarken ne bulduysam i11sanlarla bolii§mek istedim."
Demirta~ CEYHUN : Gizli giildiirii yazan ...
Demirta§ Ceyhun'u ozellikle son zamanlarda "Biz Tiirkler"
iizerine yazd1g1 c;e§illemelerle tamyoruz. Odam!Zdaki konu§mas1 da tiimiiyle HBB tclevizyonunda c;:apraz Ate§ projram1
oncesi provas1 gibiydi. Ceyhun'a gore edebiyat bir bilgi
aklarma i§i, duygu aktarmac1hg1 degil. Oykiilerinde olaya
pek yer vcrmemesi boyle ac;1kilyor. Olay anlatusa da insanda
trajik olant anlatmaya yard1mc1 ne kadar oluyorsa o kadardtr.
Bizim edebiyat1m1z bunu pek yapamam1§. c;unkli edebiyat1m1z, yani ha lion edebiyat1 hep sozlii olmu§. Bu .biitli_n
diinyada ezilen insanlar ic;in gec;erli. \:iinkii ymy1 bilmiyorlar. Yoksul insanlar. Yaz1h tarib ve edebiyat hep krallann,
padi§ahlarm, yonetici s1111f111 olmu§. Kitlelerin tari11i gerc;ekte
hie; bir zaman bilinmiyor.
Mart 1995
Bu gercekten yola cikarak toplumsal yapuruz hakkinda,
buglink(i gostergelennin onculeri hakkmda bllguniz oldukca
az. 1950'li yillara kadar lktisat Fakulteleri hi~ tutulmayan, en
dC1~lik puaulari alaulann girdigi ouemstz bir Iaknlteydi.
(.;iinkli Turkiye'de ekonoinik bilgi temelinde iktisat polltikalan degil §air ve yazarlann kulturel tercihleri dogrulrusuuda bir ekonomik kalkirnna modeli yaratihnaya
calrsrlnnsnr. Ziya Gokalp lttihatcilann ekonomik politikalanrn yonlendmnistir. M. Kemal Y. Kadri gibi edebiyatcilardan feyz aluusnr.
Oysa Turk lialkuun gercek ekonouuk yasauu ve 3000 yilhk
tarihi i~in dogru bir ~ah§ma yok.
Bugun ancak biz halkumzin tarlhini edebiyatla, yani fantazryle anlatabiliriz. Halk101LZ aydmlanni tanuna olanag.
bu lama mt§. Ancak askerlikte subaylar erleri, erler subaylarun,
aydmlanrn tau11111§. Emir koinuta zlnciri icinde anlasims
ta rusm islardrr.
Ceyhun'un tezi bunu tersine cevinnek ve gercek halkin
stemlenm, tanhini iyi kavrayarak degerlendirmek. Dogu ve
Bat: modelleri tarusmasi iclnde bir yere varamayiz. 0 halde
rcsuu verilerin satrr aralanru okumahyiz. Turk halki hep
gorebe olurus. Mulkiyet duygusu hi~ oluianns. Yeni ycnl
olusuyor. 1839 da ilk kadastro crkmca Turklerden hi~ kunse
toprak sahibi olmak i~in basvunnauus, hep gayn urusliuiler
i§lenir topraklara sahip olmuslar. \:linkli go\ebeyiz, adain
suruler in] yazui dagda kism bagda dolastmyor, butun
bahceler, topraklar onun. Bugun bile gecekondu kuran ki§i
sonnuyor bile bu topragm acaba blr sahibi var rm? Devlet ne
der? Onun i~in onemli degil. Butun topraklar onun. Bu bir
~e§it sarkhlrk. Bu kultur, gocebe kliltiir(i Ceyhun'a gore.
Nerede aksam orada sabah bir yasam bizimkisi..
§iir tanum bir onceki donemden kopu§u ifade etmek i~in bir
adlandtrma olabilir ancak yeni savlar hep abartth bir bi~ime
gereksinim duyar \iinkii. Ancak olup bitecegi y1kmaya
~ah§t1g1mLZ1 ogrenmekle s111trlt kahp geri <loner, otururuz
olurdugumuz yerde.
Leatromort tek bir §iirden sozetmi§tir. Adnan SatICt biitiin
§airlerin tek bir §iirin pe§inde olduklan111 soyliiyor. Deneyselliklerin dt§mda geriye kalan pek bir§ey olmuyor sonu~ta.
Burada gelenek ortaya ~1k1yor. Yani §iir gelenegi. Heqey
gelenegin o ana~ karn1 iizerioe kuruluyor sonu~ta, orada
devioiliyor, oracla klimeleniyor, gelenegin gogtislerinden
besleniliyor.
Ancak sat1c1 gelenege kar§t ~1karak gelenekle ili§ki kurmanm
yollanm arayan bir §air.
Sat1c1'ya gore Divan ~iiri'nin bayatla baglan ne kadar zay1fsa
da Fuzuli, Nedim, ~eyh Galib onemlidir.
A11lad1gurnza gore Ceynun bilim adamlaruidan bu tarihi
istemekten arnk brkms; i§ edeblyatcrlara kalmis. Bilimsel
clegil ama tantazyalarla, sanatcr sezgileriyle toplumumuzu ve
msauumzr tauunaya \ah§1yor.
Oysa Tanzimatla birlikte §iirde degi§ime ilgin\tir i~erikten
ba§laomt§tLT. Eski formu hayatla doldunnu§lardtr. Yani §iir
gelenegimize, yani Divan ~iiri gelenegimiZe i~erikten miidahale etmi§lerdir. Makber oliime ilk ba§kaldmdLT. A. Ha§iID
Tlirk ~iiri'ni Bat1'ya yakla§tuan ilk §airimiZdir.
Bugli11 ya§acl1gm1LZ ortaina, hilli"lr duzeylmize ve kun olup
nereden gelip nereye giltigimiZ konusunda hala eski kahplarla dli§iindiigiimiize gore Ceyhun epey taraftar buluyor bu
Y. Kemal ~ok darac1k bir alanda parende tizerine pare·nde
atan bir adam. <;:ok dar bir diinya gorii§i"mde §a§trt1C1 bir §iiI
\!karabilmi§tir.
tezlerine ...
70 Ku§agmm ise buglin karalanmas1 olduk~a biiyiik bir baksLZhk. <;iinkii 70 y1llannda ortaya ~1kan §airier kenclilerinclen
onceki §airleri bile etkilemi§lerdir. Tiirkiye'de fa§lZID uzadt.
Olduk~a uzadt. Tam onbe§ y1lcltr. Bu 70'li §airier i~in bir
y1pranmay1 da birlikte getirdi Sat1C11ya gore.
AdnanSATlCI : Kendisini yoranbir satr ...
Adnan Sanci oldukca verunli bir sair. Son yrllaroa hemen
butun dergilcrde siirleri ve elestin yazilan okmaya besladi
Son §iir kitabi "Yercekunine Uyan Portakal <;i\egi adiyla
Evrensel kultur kitaphg. yaymlaruidan crku
Sancrya gore yeni §iir, ~agda§ §iir, toplumca §iir vs. tanunlan
bir cocukluk liastahgindan baska bir sey degil. Ornegin yenl
~imdi §airier glivenlikli bir alanda sozciik oyunlan yap1p
cluruyorlar, toplumdan ve insandan uzakta. Sistem de zaten
bun u istiyor.
Ahmet YILDIZ
iMO ANKARA $UBESi BULTENi 15
Mart 1995
/
-BiR OPERAORFEOVE EURIDICE
Sefik GORGE<;
lnsaat Milhendisi
Ankara'da, bulundugu semte adrrn veren "Opera Binasi"
gerek tasarun, gerekse yapi malzemesi acismdan her zaman
ilgimi cekunsnr. Binaya her ginsimde, begeni ile tiirlii detaylan seyreder, orada bulunmaktan bir tur huzur duyamn.
Bu guzel bina "Orfeo ve Euridice" operasiyla sanki butunIe~mi~, daha bir anlam kazanmisn. Bilet kapismdan icerl
ad1I111111Z1 atar atmaz kendinizi 17. yiizyllda Gluck devrinde
buluyor ve "Barck tam bir karnlama'ya tamk oluyorsunuz.
"Kral ve Kralice Hazretleri" size "ho§ geldiniz" diyor... Dalia
sonra guzel bir cariye kula81111Za egilerek, oyunun baslamak
uzere oldugunu hsildiyor. Ge~m~e yapilan bu kisa ve etkileyici yolculugun etkisinden henuz kurtulamamsken, bu kez
de daha eskilerde -Antik Devirlerde- gecen §iirsel bir a§k
oykiisiiniin buyusune kapihyorsunuz,
"Orfeo ve Euridice" i~in Feryal Panldak soyle diyor:
"Gluck'un yaransi Orfeo ve Euridice konusunu Yunan
Mitolojisindeki ayni adli ask hikayesinden alnusnr.
Yunan Mitolojisine gore Orpheus, tannlarla boy ol~§ebilecek bir muzikci ve dillere destan olmu§ bir ozandir. Calgisiyla vahsi hayvanlan buynleyerek dize getiren, ezgisiyle oliimii
bile alteden bu ozanin iinii, ilk ~agda Orfeizm adi verilen
mistik bir akun yaratacak kadar yayilnnstir. Orpheus'un e~i
Eu rid ice aga~ perisi; operadaki diger karakter Amor ise, yine
Yunan Mitolojisiodeki Eros'tur ... Orfeo ve Euridice
operasinm konusu, mitolojideki ask hikayesinden final
baknnmdan farklihklar icenr. Mitolojide; Orpheus'uo olen
16 iMO ANKARA $UBESi BULTENi
e§i Euridice'yi olnler diinyasmdan almasma izin verilir.
Ancak; yeryuzune cikana dek esinln yuzune bakmayacaktu.
Orpheus'un bu yasaga uymamasi, Euridice'yi sonsuzluga
.degin kaybetmesine neden olur. Gluck'un eserinde ise librettis Calzabigi finali deg~tirm~tir. Orfeo'nun bu davramana
karsm, tannlar onu bag1§lar ve opera mutlu bir sonla biter."
Orfeo ve Euridice C. W Gluck'un eseri. Opera olarak metin
yazan Raniero de Calzabigi. Dtlimize Edip Arman tarafmdan
~evrilmi§. D~ perdelik bu operanm Rejisorii Murat Goksu.
Orkestrayi ise Hikmet ~im§ek yonetiyor.
Aym zamanda solist sanatci olan Rejisor Murat Goksu'nun
"Bizim Orfeo ve Euridice" bashkh yazismdan kisa bir ahnnyt
szlere aktarmak istiyorum:
" ... Gerek operaya baleye, gerek senfonik konserlere olan
~agr1I1111 bu kez, Orfeo ve Euridice'nin ko§esiz, sakinlestincl
ortami icin yineliyorum.
Oturun, izleyin, 1-2 saatlik bir sure i~in sorunlanmzdan
uzaklasm. Sahneyi izlerken orkestranin buyusunden uzak
kalmamaya ozen gosterin, Birbirini tammayan bir cok calgunn, birlikte nasil bir uyum saglayabildiklerini (npki akordu iyi yapilmams insanlann da, hangi dii§iincede olurlarsa
olsunlar, birlikte yasamaktan zevk alabilecekleri olasihjim
gozonunde bulundurarak) izleyin, dinleyin.
Sonra, tiyatrodan cikarken, nasil olsa sorunlanmza kavusuvereceksiniz."
Sanat dolu gunler digeliyle...
Mart 1995
Hesmi Gazete'den
10~ubat1995 tarihve 22198 sayilr Resmi Gazete
Baymdirhk Bakanhgmdan:
1995 Yilmda Ginsilecek Yapim lhalelerinde Uygun
Bedelin Tercihinde Kullamlacak Kriterler
Hakkmda Teblig
Kapsam
Madde 1 - Bu Tebli], 2886 Saytll Devlet lhale Kammu kapsamma giren ve ke§if bedeli 10 milyar liradan fazla olup da kapah teklif
usuluyle veya belli istekliler arasmda kapah teklif usuluyle ve' kesfindeki birim fiyatlar uzerinden indirim yapilmak uzere ihaleye
cikanlan (kesff bedeli 15 milyar liramn altmda kalan "emanet" isler hari~) yapim islennde uygulamr. Ancak idareler istedigi
takdirde, ke§if bedelleri belirtilen simrlann altmda olan yapim ve emaoet islert icin de bu Teblig hiikiimlerini uygular.
Yukanda belirtilen usuller dismdak! usullerle ihaleye cikanlan lslerde ve uluslararasi nitelikte veya degi§ik "knowhow"lara auk
olan veya kredi veya di§ odeme ihtiva eden ihalelerde, i§in mahiyetine uygun dusecek ozel kriter ve usul koymaya, ilgili Bakan
yetkilidir. Bu tiir kriter ve usuller, ihaleye alt "onay belgesi"nde ve eksiltme sartnamesmde gostenlir.
Yeterlik Belgesi Komisyonlan
Madde 2 - lhale yapma yetkisi bulunan her idare, kurulus veya birim, ihale konusu i§lerin ozelligine ve duyulan ihtiyaca gore veya
daha fazla "Yeterlik Belgesi Komisyonu" kurabilir. Bu komisyonlar, gorevm gerektirdi8i onem ve sorumluluk dikkate almarak en az
ii~ii teknik eleman olmak uzere uygun nitelikteki bir baskan ve en az ii~ uyeden meydana gelir. Komisyonu teskil eden elemanlar
gerektiginde deg~tirilebilir (Emanet i§lerde "Emaoet Komlsyonu" bn gorevi ifa edebilir.)
Degerlendrrmeye yardnnci olmak uzere bu komisyoolano isteyecekleri bilgi ve belgeler ivedilikle kendilerine ulastinhr.
(Komisyonlar keodilerine ulastmlan bilgt ve belgeleri, gerektigtnde idarelerinden arasttrabllirler ve bilgi isteyebilirler.)
Komisyonlar, cahsmalannda, halen yururlukte bulunan Yap1, Tesis ve Onanm lhalelerine Katilma Yoaetmeligt''ntn bu Teblig'e
11
aykm dusmeyen hukumlenni de dikkate ahrlar.
Beige Komisyonlarmm kararlan ihaleye yetkili Makam'm onayi ile kesinlesir,
Puanlama ve lhaleye Katilma Belgesi
Madde 3 - Beige Komisyonlan, ihaleye kanlmak uzere basvuran isteklilere ait belgeleri inceleyerek durumlan sozlesme tasans'ma,
ihale sartnamesi ve eklerine, ihale ilanmdaki veya davet mektubundaki sartlara uygun olanlan belirledikten sonra, puanlan aynca
lnsaan suresinde Bitirebilme Durumu (a), I§ Deneyimi (b), Teknik Personel (c), Ekipman (d) bakumndan toplam 100 puan
uzerinden degerlendtnrler.
Bu degerlendirmede,
a) lnsaan Suresinde Bitirebilme Durumu 10 - 50 puan
b) i§ Deneyimt
20 - 60 puan
c) Tekuik Persouel
0 - 15 puan
d) Ekipman
0 - 30 puan
Toplam
100 puan
iMO ANKARA SUBESi BULTENi. 17
Mort 1995
olarak dlkkate aluur.
ldare ve Kuruluslar, degerleudiilllcye esas ahnan kriterlcrin herbirine alt puan mlktarlanm ayn ayn onceden belirleyerek ilgili sartname veya ilanlannda ac;1kc;a gosterirler.
Beige Kounsyonlan, bu kriterlerden herbiri ic;iu verilecek puanlan musterek bir degerlendinne ve hesaplamayla tespit ederek
isteklilere ait "puan''lan belirlerler, 70 puandan az 90 puandan fazla olmamak kayd: ile alt simr idarelerce tespit edilir ve ihale sartnameslnde belirtilir,
I IC'r salhada gizli olarak yiiriiliilen puanlama da tcspit edilen all sum puarn ve daha yukan puan alan istekliler ihaleye katrlma belgesi almaya hak kazamrlar.
Puam alt s111m11 alunda olanlar o ihaleye kanlmaya hak kazanamazlar. Ancak alt suunn ustunde kalan istekli sayrsi 3 veya 3'den
az olduguuda bu §art uygulanmaz ve 60 puarun ustunde puan alan istekliler ihaleye istirak ettirilir.
Belli istekliler arasmda yapilan ihalelerde ise onsecune ~agmlan veya onsecim duyurusu uzerine muracaat eden isteklilerden gerekli bilgi ve belgeleri veren ve idarece yapilan i.nceleme ve degerlendirme sonucuna gore veya ilgili veya bagh bulunulan Bakan'in
lakdir ve ouayi ile ihaleye davet edilen firmalar, ihaleye kanlmaya hak kazantms sayihr. Bunlar ic;in aynca puanlama yapilmaz,
Beige komisyonlan, katrlina belgesi verilmeyenler lcin gerekce gostermek ve bunlan kararlannda
Gerekceye esas belgelerin onayh fotokopileri ihale islem dosyasmda muhafaza edilir.
Katilma belgesi almaya hak kazanan isteklilere ait liste, gizli bir zarfa konup muhurlenir
Komisyonu"na teslim edilir.
belirtmek zorundadrrlar.
ve ihale saatinden once "lhale
Liste, haw bulunan istekliler onundc ihale komisyonunca okunup tutanaga gecihr ve ihaleye katilma belgesi almaya hak
kazananuyanlann teklif zarflan acrluiadan geri verilir ve salondan okarnlir.
Ayn 1 ihale icln, gerc;ek veya tuzel ki§i veya kisilerin istlrakl ile teskil olunmus ortakliklardan (ortak ginsunler de dahil) bunlann
ortaklanndan re oriak sirketlerin yonetiminde yetkili kisllerden yalmz biri katilma basvurusunda bulunabilir. Buna riayet
euneyenlere o i§ icin hicbir suretle katilma belgesi verilmez, verihnis olsa bile teklifleri degerlendirmeye almmaz ve ihaleye bu sekilde basvuruda bulunaular hakkmda 2886 Sayih Devlet lhale Kanunu'nun 83. 84. ve 85. maddelerine gore ~!em yapihr,
Birka~ tekllf mektubunun bir salus tarafmdan yazilnus olduguuun veya baska bir sekilde ihale lsletnlerine fesat kan§t1Id1gmm veya
gizlilik llkeslnin bozuldugunun tespit edilmesi halinde, bu hususla ilgili isteklilere ait teklifler degerlendirumeyerek haklannda
2886 Sayrh Devlet lhalc Kanunu'nun 83. 84. ve 85. maddeleri hukumleri uygulamr ve bu gibi isteklilere, idareleri taratindan, cezay1 gercktiren ihale tarihindeu ltlbaren bir yila kadar ihalelere kaulmaktan yasaklama karan verilir.
Aynes ihaleye kanlmak uzere basvurdugu halde bu y1l icinde aym idareye list uste iki kere veya toplam 3 kere gecerli teklif vermiycnler de cezayi gerektiren ihale tarihinden itibaren bir y1la kadar ilgili idarenin ihalelelerine kat1lamazlar. (2886 Saytl1
Kanun'un 44. maddesine gore davetiye gonderilenlerin te§ekhir mektuplan bu uygulamaya dahil edilmiyecektir).
Beige komisyonlan; yukandaki her kriter ic;in isteklilerin alacag1 puanlann tespitinde a§ag1daki hesap ve degerlendirme usuhine
uya rlar.
a)
iN~AATI SORESiNDE BiTiREBiLME DURUMU
100
1) Mali Giidiniin Yiiksek Olmas1
- Nakit Kredi (Kullau1Lmam1§)
Ke§if bedelinin %10'u (dahil) ic;in
Ke§if bedelinin %30'u (dahil) ve fazlas1 ic;in
70
.40
%70'i
%100'ti
Ara degerler ic;in en terpolasyon yap1lacakt1T.
- Teminat mekt11bu kredisi (ku!lamlmam1§)
Ke§if bedeliui11 %10'u (dahil) i~in
18 iMO ANKARA SUBESi BULTENi
.30
%70'i
Marl 1995
Kc§if bedelinin %30'u (dahil) ve Iazlasi i~in
%100'ii
Ara dt>gerler i\·irr cnterpotasyon yaprlacaktir.
- Bauka referans uiektuplan ile blldirilen nakit ve teminat mektubu kredileri ilgili bankanin
Gene I M[id[irHigli11clen tcyit cttirilecektir.
(Nakit ve teminat mektubu kreclilerini.n, ilgili bankanin genel miidiirhigiinden faks ile teylt edilmesi
ltalinde, gene! mudurluk faksi, referans mektubunu vcren banka §Ubesince aslma uygunlugu isim vc
unvanlan belirtllen en az iki banka yetkilisince tasdik edilmi§ olacaktir.)
- Orlak giri§imlerdE' pilot firmaya ail nakit ve tenunat mektubu kredi miktarlan tam olarak, ortak firmalara ait
kredl uiiktarlan ise %50'si toplanarak degerlendmttr.
2) Halen Taahhiidiindeki i§ Miktan
.30
lhaleuln ilk ilan tarihincle isteklinln elinde kalan i§ miktan; (son hakedis raporu ile belgelendirilecek.)
Eliude i~ yok veya kc§if bedeltum altuida ise
%100'ii
Kl'§if bcdelinin %100'[i ile %200'ii arasmda ise
%80'i
Kesif bedellnin %200'ii ile %300'ii arasmda ise
%60'1
Ke§if bedelium %300'iinclen Iazla ise
%4011
verilir.
- Ortak giri§irnlerde sadece pilot finnamn i§ ruiktan dikkate ahrur.
b) is DENEYiMi
100
1) Finnanm lnsaat veya Tesisat Muteahhldi olarak faaliyet suresl
20
Faaliyel surest baslangicma esas olan tarih olarak "Bclgelenmis ilk i§"i11 (Sozlesme, i§ Bitirme Belgesi,
I lakedi§ vb.) Sozlc·§mc tarihinc ilibar edilir.
0 - 5 (dahrl) yil
%60 1
O - 10 (dahll) ytl
%80'i
1
10 yildan Iazla
%100'ii
uzennden almacaktu.
- Ortak ginsunlerde pilot Iinnanu: faaliyet surest, isnn ve statu clegi§ikliklerinde ise, yeni firma ile degi§likten onceki finnarun
toplam Iaaliyet sureleri clegerlendirili.r.
2) Yapuns oldugu benzer i~ler (son 15 yilda muteahhit veya raseron olarak kamu kurum ve kuruluslanna taabhiit edilerek gecici
kabulu yapnnlan islerin belgelerinin ash veya noter onayli orneklerll
70
(Yurt dismda yaptrnlan i§ler dahil)
Bifirilcu i~ buluumuyorsa
%0
Bllirilen bir i~ill kesif bedeli, ihale edilecek i§ill ke~if bedeliuin %30'u ise
Bltlrilen blr i§in ke~if becleli ihale edilecek i~in ke~if bedeline e§it vcya daha buyukse
%30'u
%100'ii
vcrilir.
Ara clegerler i~·in %30 ile % 100 arasinda enterpolasyon yapihr.
iMO ANKARA ~UBESi BULTENi 19
Mart 1995
- Benzer i§, ihale edilecek ~in uiteligi de goz onunde tutularak idarece tespit edilecek, ilanda veya ihale sartnamesmde belirtilecektir.
- Benzer i§lerin ke§if bedelleri karne katsayisi ile ihale yilma donii§tiirlilecektir.
- Taahhudunde bulunan ve cezasiz olarak devam eden benzer bir i§in imalat olarak gerceklesme durumu, ilk kesif bedelinin en
az %70'i olmasi halinde: betirilen kisnun %90'1 bltinlmis benzer i§ olarak degerlendirmeye ahnacaktu,
- lhale edilecek i§in %30'undan kii~k benzer isler degerlendinlmeye almmaz. %30'a e§it veya daha buyuk birden cok benzer
i§lerin kesiflen toplammm yansi tek bir i§ gibi degerlendlrllir.
- Benzer olmayan islenn ke§if bedellerinin yan degerleri, benzer isler gibi degerlendirilir.
- lhaleye cikanlan i§ i~in istenilen karnenin bir ust grubundan olmak kaydiyla (A grubu karne icm kendi grubunda) ii~ katmda~ fazla miktarda Miiteabbitlik Karnesi bulunan veya her miktarda kamesi olan isteklilere (devam eden veya bitirilmis i§i olmasa
bile) "I§ Deneyimi" kriterine aynlan puanm %90'1 verilir.
- Ortakliklarda, yukandaki bZ maddesindeki sartlan haiz olup da degerlendirmede dikkate almabilecek i§ler:
Ortak ginstmlerde, pilot firmanm i§leri tam olarak, ortak firmalara alt i§ler ise %50 oranmda degerlendinllr, (Ortak firmalarda da ihale edilecek isin.benzer i§lerde %30'undan, benzer olmayan islerde %60'mdan buyuk i§leri degerlendirilmeye ahmr.)
J\11011im sirketlerde; ortaklara ait i§ler hisse oramnda, idare meclisi baskan ve uyeleri ile gene! mudure ait isler %50 oranmda,
Limited, komaudit ve kollektif §irletlerde; ortaklara ait Isler hisse oranmda,
~irketlerin teknik i§lerden sorumlu mudurune alt ~ler %50 oranmda, dikkate ahnacaktir,
i§ deneyirni kriterine gore, miiteahhitlik karnesinin veya hangi ~lerininin degerlendirmeye almacag1, istekli tarafmdan
yukandakr esaslara gore onceden belirlenerek beige komisyonuna yazih olarak bildirilecektir. Aksi taktirde, sadece miiteahhitlik
karnesi degerlendirmeye ahnacaktu.
(Ortak ginsunlerde pilot firmanm karnesi esas almacaknr.
i§ deneyiml kriterinin uygulamasmda yabanci ulke kamu kurum ve kuruhrslanna taahhiit edilerek kabulu yaptmlms isler,
son keslf bedellerinin sozlesme tarihindeki kur uzerinden TL. kar§1hgmm %50'si karne katsayisi vasitasiyla ihalesi yaptlacak i§in
ihale yilina donusturulerek degerlendirilir. Yabanci ulkelerdeki bltirilmemls i§ler degerlendirmeye almmaz.
(Yabanct ulkede yaptlan islere alt belgelerin Baymdulik ve lskan Bakanligrnca onaylanrms, sozlesme tarihindeki kur'un da
Merkez Bankasm'ca belirlenmis olmasi sartnr. Bu islemlert yerine getirilmemis belgeler dikkate ahnmaz.)
3)
l§ Durumu ve Tutumu
10
lsteklinin, i§ tumumu ve gene! durumuna bagh olarak, aynlan puanm %0 ile %100'ii arasmda bir oranla idarelerce degerlendirilir.
c) TEKNiK PERSONEL ............•................................................................
100
Cekirdek Teknik Personel (Merkez) (Miih. ­ Mim.) (Ozgecmislerl)
Uygun personel sayrsi (en az 5 y1I deneyimli oldugu ve en az 6 aydan beri o firmada ~ah§tJg1 belgelendirilecek.)
Yoksa .........................•........•....................................................
5 veya daha fazla ise
%0
%100'ii
almacaktir.
Ara degerler icm enterpolasyon yapilacaktu
- 0 rtak guisunlerde sadece pilot firma degerlendirilir.
d) EKIPMAN (ANA MAK!NALARI)
20 iMO ANKARA SUBESi BULTENi
100
Mart 1995
isteklinin bu i§ i~in ayud1g1, idarece kendi mah olmasi sarn getirilen ekiplan bedelleri toplami,
Kendi mah olmasi, gerekli ekipman bedelinin %50'si ise
%SO'si
Kendi mah olmast gerekli ekipman bedelinin tamami ise
%100'ti
ahnacaknr.
Ara degerler i~in enterpolasyon yapilacaknr.
Gerek Ii ekipma n ve bedelleri idarece tespit edilecek geregmde ihale sartnamesmde veya ilanda belirtilecektir.
- Eklpmamn hangilerinin isteklinin kendi mah olmasi gerektigi idarece tespit edilecek ve gerektiginde ilanda belirtilecektir.
Finna, ~ makinalanndan kendi mah olanlan Demirbas ve Amortisman Defterleri veya noter tespit tutanagi ile tevsik edecektir.
Piyasadan kolayca temin edilebilecek (betoniyer, yuk asansoru, yukleylci, kamyon vb.) ~ makinalanna, kendi mall olmasi
§art1 konmayacaknr.
- Ortak girisimlerde pilot ve ortak firmalann ekipman bedelleri toplamr ve tam olarak degerlendirlllr.
e) MECBURi ~ARTLAR
a) Ticaret Odasi'na kayith olmasi,
b) En az kesif bedeli kadar Muteahhitlik Karnesine sabip olmasi,
c) 2886 Sayih Kanun'a gore cezah durumda olmamasi, (Bu bususta isteklilerden sadece beyan istenecek, aynca beige istenmiyecektir. Bu durum ihaleyi yapan idarelerce takip edilecektir.)
d) 1995 yihnca bir defaya inahsus olmak uzere vergi borcu bulunmadiguun belgelendirllmesi, (1989-1993 yillanna alt vergi
bevannamelerinde beyan edilen gelir veya kurumlar vergileri ile ilgili vergi dairesinden temin edecekleri borcunun olmadigma dair
beige veya noter onayh sureti.)
e) Kullantlmanus nakit kredisi ve teminat mektubu kredisinden herhangi birinin ke§if bedelinin %10'undan daba az olmamasi,
Azami indirim Oram :
Madde 4 - Ge~erli teklif sabibi isteklilerin indirim cram ortalamasina (Virglilden sonra ti~ bane ytiriittiliir.) 10 puan eklenmek
suretiyle bulunan lndirun cram, "azami indirim oranr'du.
Uygun Teklif'in Sectmi:
Madde 5 - Azami indirim oranmm ustunde olan teklifler degerlendinne di§! tutulduktan sonra geri kalan isteklilerden en yuksek
indirim orannn ihtiva eden teklif "Uygun Teklif" olarak degerlendirilir.
Bu sekilde bulunan uygun tekliflerde esitlik gorulmesi halinde 2886 Sayilr Kanun'un 42. maddesine gore uygulama yapilir.
Aciklama Yapilmast :
Madde 6 - Bu Teblig'in uygulanmasmda Baymduhk ve Iskan Bakanhgi'nca gerektigmde yapilacak "aciklamalar'a uyulur.
ldareler, ihale sartnamelerlnde, bu Teblig'de istenenlere ek olarak baska belgeler de isteyebilir.
Geclci Madde - Bu konuda daha once yayunlanmu olan tebligler-ile ekleri yururlukten kaldinlmsnr. Ancak, o tebligler ve eklerine gore i§lem gormu; veya ihale edllecegi ilan edilmls veya teklifleri istenmi§ i§ler i~in ilgili teblig ve eklerinin hukumleri uygularnr.
Yururluk :
Madde 7 - Bu Teblig yay11nland1g1 tarihte yiiriirliige girer.
iMO ANKARA ~UBESi BULTENi 21
Mart 1994
VII. DONEM BiLGISAYAR KURS PROGRAM!
AUTOCAD
GONLER
A Smrft ( )
Pazartesi
SAP90
A Srn1ft ( )
EXCEL-WO RD-WINDOWS
A Smifr ( )
B Sm1f1 ( )
C Sm1f1(
)
18.00 / 21.00
Sail
18.00 / 21.00
<;:a~amba
18.00 / 21.00
Peqembe
18.00 / 21.00
Curna
18.00 / 21.00
Cumartesi
10. 00 / 13. 00
13.00 / 16.00
16.00 / 19.00
Pazar
10.00 / 13.00
13.00 / 16.00
16.00 / 19.00
NOTLAR
A) KURS OCRETLERi VE SORELERi
a)AUTOCAD~OSAAl)
Kurs Ocreti
6.000.000.-
b) SAP 90 (30 SAA1)
Kurs Ucreti
6.000.000.-
c) WINDOWS-WORD-EXCEL (30 SAAl)
Kurs
Ucreti
4.000.000.-
B) Basvuru sirasmda kurs ucretinin 1/3'i.i yannlacak, 30 gun sonra L taksit, 60 gun soma 2. taksit
odenecektir.
C) iMO Ankara ~ubesi'ne aidat borcu olmayan oyelerimize %10 indirim yapihr. LiSANS bGRENCiLERi de
%10 indirimden yararlarur.
D) Suuflar 12'~er kisilik olacak ve siruflann olusturulmasmda yazili basvuru ma numarasi esas almacaktir.
Son Basvuru Tarihi :
24.03.1995
Baslama Tarihi :
03.04.1995
Aynntih bilgi icin : iMO Ankara Subesi Selanik Cad. 19/11 Kizilay I ANKARA Tel: 419 38 81 - 419 92 79
-
22 iMO ANKARA SUBESi BULTENi
Mart 19'7.
-0YELERiMiZE DUYURU
bRNEK: Bulten uzerinde gondenlen etiket.
Aidat borcunuzu,
Posta \:eki Hesap No: 138665
i~ Bankasi Mqrutiyet ~ubesi : 13659 no.lu iMO Ankara
~ubesi hesaplanna yatirabtlirsiniz.
/
En son aidat odenen ytl
@. 1.1.12718.18216
,\idat borclaruuzr yanrmaruz dilegi ile bilgilerinize sunanz,
ADI, SOYADI
ADRESi
GENEL TOPLAM
ODENTi
1970
1971
1972
1973
1974
1975
160.160.160.160.240.240.-
120.120.120.120.180.180.-
280.280.280.280.420.420.-
2.750.000.2.700.000.2.650.000.2.600.000.2.550.000.2.500.000.-
1976
1977
1978
1979
1980
240.240.360.360.600.-
180.180.270.270.450.-
420.420.630.630.1.050.-
2.450.000.2.400.000.2.350.000.2.300.000.2.250.000.-
1981
1982
1983
1984
1985
900.1.200.1.200.1.800.2.400.-
675.900.900.1.350.1.800.-
1.575.2.100.2.100.3.150.4.200.-
2.200.000.2.150.000.2.100.000.2.050.000.2.000.000.-
1986
1987
1988
1989
1990
4.800.6.000.9.000.12.000.60.000.-
3.600.4.500.6.750.9.000.45.000.-
8.400.10.500.15. 750.21.000.105.000.-
1.990.000.1.980.000.1.970.000.1.950.000.1.930.000.-
1991
1992
1993
1994
1995
90.000.120.000.180.000.360.000.600.000.-
67.500.90.000.135.000.180.000.-
157.500.210.000.315.000.540.000.600.000.-
1.830.000.1.670.000.1.460.000.1.140.000.600.000.-
+
G. ZAMMI
TUTARI
YIL
=
iMO ANKARA ~UBESi BULTENi 23
CO STRUCTI N CATAL GUE
·Of TURKEY
/·
0R0NLER
PRODUCTS
VE
HiZMETLER
&
SERVICES
'Ve~·B.2p
Hakediste Profesyonel Cozum
IHakedi§lerinizin Altznda Ezilmeyin I
v"' Ke§if Duzenleme
y"' Mukayeseli
Ke§if
Ihzarat Girisi
v"' Dernir Metraji
v"'
v"' Ihzarat/Imalat Oranlan
v"' Ye§il Defter
v"' Metraj Defteri
y"' Atasrnan Defteri
v"' Hakedi§ Icmali
y"' Hakedi§ Arka Kapag1
v"' Nakliye Miktar Tesbiti v"' Birim Fiyatlar
v"' Nakliye Tutanaklan v"' Fiyat Analizleri
v"' Malzeme Fiyat Farklar1 v"' Diger Birim Fiyatlar
v"' Hakedi§ Carsaflan
v"' Seridopri Tammlan
0 Online yardirn menUleri,300 sayfadan fazla kullamm kilavuzu ile kolay kullarum.
0 Geni§ dokurn yelpazesi icerisinde, size ait kiyrnetli zamarun korunmasi icin Fiyat Tutanagi.Nakliye Tutanagi gibi
formlann sizin adrruza hazirlanmasi ve Dokiimlerin yazicidan almmadan once ekranda gosterilmesi,
0 Grafik Raporlama imkarn; Hakedis raporlan.Imalat raporlan, NakJiye raporlan, Kesfe Gore Gerceklesme raporlan.
0 Yazicidan alacaguuz dokumlerinizde kendi formlanruzi tarumlarna imkam, lOOO'den farkli yazici secenegi,
0 Diger Birim Fiyatlar (TCK, DSi, MSB, Koy Hizmetleri, iller Bankasi.Dl.H 'a ait Birim Fiyatlar ve Analizleri),
Aynca kendinize ait Birim Fiyat-Analiz dosyasi yaratma imkaru.
Profesyoneller FA~KIJI IR
SiN-DE in§. Taahhiit
ProKET Bilgi Islem
Tic.Ltd.~ti.
ve Tic.Ltd.~ti.
Necatibey Caddesi 82/7
KIZILAY - ANKARA
Telefon : (312) 315 2360
(312) 229 6848
Fax
: (312) 315 2360
Iii
iN~AAT lUiJJIENDiSLERiODASI ANKARA ~UBESi
MART '95 ETKiNI1IllljERi
SUNAN
KONU
Iii
TARiH ve SAAT
"Her Pazartesi" EDEBiYATCILAR KONUSUYOR
Sabahattin YALKJN
6Mart1995/18.30
KONFERANS I "Yap1larda Ta~1y1c1 Ohnayan Eleman Hasatlan ve
Almacak biiletnler"
Hiiseyin TEKEL
9Mart1995/18.30
'·Her Pazartesi" EDEBiYATClLAR KONUSUYOR ·
inci ARAL
13Mart1995/18.30
TiYATRO I Devle! 11yatrosu / "Kara1tl1kta Bir l~tk"
(Biletler iMO Ankara Subesi'nden temin
edilebilir.)
14 Mart 1995120.00
KONFERANS I '' Akarsularda Serbesl Ylizeyli Su Alma ve Erozyon''
Doy. Dr. Tillay OZBEK
16 Mart 1995/18.30
"Her Parn1esi" EDEBiYATCILAR KONU$UYOR
Melin DEMiRTA$
20Mart1995/18.30
KONFERANS I "Betonanne Ki1i~le1in Onamrn ve Glivlendi1ihnesi"
Doy. Dr. Hi~nii CAN
23Mart1995/18.30
TiYATRO I Genco ERKAL/ "iNSANLARJM''
(Biletler iMO Ankara Subesi'nden temin
edilebilir.)
24 Mart 1995 / 20.30
"Her Paza11esi" EDEBiYAWILAR KONU$UYOR
MuzalferiZGO
27Mart1995/18.30
KONFERANS I "Nehiderde Su Alma Agzmda Hava ve Sediment
Gi1i~i1rin L·delemnesi"
Doy. Dr. Nevzat YlLDIRIM
30Mart1995/18.30
f
~OT: Etkinliklerimiz Selanik Cad. 17/11 Kmlay - ANKARA adresindeki Teoman OZTVRK KONFERANS
SALONU'nda yapilacaktm
Tel: 419 38 81-418 92 79 Fax: .u7 42 85