docOmurga ve Omurilik Yaralanmaları EPİDEMİYOLOJİ ANATOMİ
download 
Şikayet Transkript
Omurga ve Omurilik Yaralanmaları EPİDEMİYOLOJİ ANATOMİ
27.09.2012 EPİDEMİYOLOJİ Omurga ve Omurilik Yaralanmaları Dr.M.Murat Özgenç 29.05.2012 • Travmatik kemik kırığı & spinal kord ya da nöral kök hasarı • Yıllık insidans milyonda 40 • Erkek Ek k • Yaz-Haftasonu-Tatil • En sık neden motorlu araç kazaları • İkinci en sık düşme ANATOMİ • 33 vertebra; 7 servikal, 12 torakal, 5 lumbar, 5 sakral ve 4 koksigeal • Aksiyel Vertebra (C1 ve C2); anatomik ve fonksiyonel olarak özelleşmiştir başın hareketini sağlarlar – C1(atlas); Korpus yok, her iki laminası ve ön arkı ile oksiput ve C2 ile eklem yapar – C2(aksis); diğer vertebralardan farklı dens aksis’i ile atlasla eklem yapar ANATOMİ • Subaksiyel Vertebralar; genellikle benzerdir alt seviyelere doğru büyürler • Anterior korpus, posterior arkus • 2 pedikül, dikül 2 llamina, i 7 process • Fleksyon, ekstansyon, lateral fleksyon, rotasyon, sirkümdiksyon 1 27.09.2012 ANATOMİ • Anterior ve posterior longitudinal ligament vertebra korpusunu tespit eder • Ligamentum flavum ile supraspinöz, interspinöz intertransvers, interspinöz, intertransvers ve kapsüler ligamentler vertebral arkusu sarar • İntervertebral diskleri, jelatinöz nükleus pulposus ve onu saran kartigenöz annulus fibrosus oluşturur ANATOMİ • Spinal kord; foramen magnumdan L1 vertebra seviyesine kadar devam eden beyin ve bulbusun devamı sinir yapısıdır • 31 spinal sinir: 8 servikal servikal, 12 torakal torakal, 5 lumbar, 5 sakral ve 1 koksigeal • L1 altında yanlızca sinir yumağından oluşan yapıya kauda ekina denir SPİNAL STABİLİTE • Klinik ve radyolojik deneyimle kırığın stabilitesi hakkında yorum yapılabilir • Denis’in üçlü kolon yöntemi (2/3); – Ön Ö kolon; k l ant.log. tl liligament, t ö ön kkorpus&disk &di k – Orta kolon; post.log. ligament, ön korpus&disk – Arka kolon; arkus ve posterior ligamentler • Servikalde %25, diğer bölgelerde %50 kompresyon anstabil SPİNAL STABİLİTE • Spinal travma sonrasında spinal kord ve spinal sinir köklerinin güvenliğidir • Saha koşulları ve çoklu travma durumunda sağlanması önemli ama zordur • Komşu vertebra korpusları veya arkusları ayrılmış ve bağlar yırtılmışsa anstabil kabul edilir SPİNAL STABİLİTE • Radyolojik bulgu olmadan; bağ ve ligament yaralanması olabilir • Tanı dinamik testler ve şüphe durumunda MRI ile konur • Acil yaklaşımda; spinal travma hastasında radyolojik bulgu veya nörolojik defisit varsa anstabil kabul edilmelidir 2 27.09.2012 SERVİKAL FRAKTÜRLER • Şekli ve hareket kabiliyeti nedeniyle yaralanmaya hassastır • Fleksyon, ekstansyon, kompresyon (axial loading) zorlama loading), zorlama, rotasyon ve yan bükme • Aksiyel (C1-C2) vertebraların kırıkları daha spesifiktir Oksipital Kondil • Yüksek enerjili servikokraniel travmayla ortaya çıkabilir • Üç tipi vardır, tanıda BT gerekir • Sıklıkla S kl kl nörolojik ö l jik sekel k l vardır d – Alt kraniel sinir defisiti – Ekstremite güçsüzlüğü • Defisit varsa cerrahi tedavi gerekir Atlanto-Oksipital Çıkık • Yüksek enerjili travma sonucu anteriora, posteriora yüklenme ya da servikal vertebralardan ayrılma şeklinde olur • Oldukça anstabildir ve genelde mortaldir • Aşikar çıkıklar direk grafide görünür • Subluksasyonların tanısı; BT görüntülemede dens-basis arası 8.5mm’den geniştir 3 27.09.2012 C1 (Atlas) Jefferson Kırığı • Başa yukardan bası ve aksiyel yüklenme • Oksipital kondiller C1’in lateral parçalarını basıyla kırar • Tanıda T d odontoid d t id grafifi & BT • Lateral parçalar ciddi ayrılmışsa ya da transvers ligament rüptürü varsa anstabil – C1 lateral parçası ile C2 korpus mesafesi 7mm üstüne çıkması Transvers Ligament Rüptürü • C1 vertebranın ön tarafında odontoidi fikse eden ligamenttir • Çoğunlukla kırıklara eşlik eder • Düşme Dü sırasında d oksiputtan k i tt direk di k d darbe b alma ile izole oluşabilir • Predental mesafe lateral grafide 3mm, BT’de 2mm den fazlaysa patolojiktir • 5mm’den fazla ise kesin rüptürdür 4 27.09.2012 C1 Anterior Ark Avülsyonu • Hiperekstansiyon travması • Lateral grafide tanı konur – Perivertebral yumuşak doku şişliği – Kemik K ik kkortekste t k t ayrılma l • İzole olarak olduğunda stabildir C1 Posterior Ark Kırığı • Hiperekstansiyon travması • Oksiputla C2 arasında kompresyon • İzole olarak olduğunda stabildir C2 (aksis) Odontoid Kırığı • Yüksek enerjili & multiple travma • Şiddetli boyun ağrısı, musküler spazm, oksiputa yayılım • ¼ vakada k d nörolojik ö l jik d defisit fi it – Hafif hipoesteziden quadriplejiye • Üç tipi vardır ve en sık Tip 2 görülür • Tip 1’in prognozu iyidir 5 27.09.2012 C2 spondilolistezis (Hangman) • • • • C2 pedinküllerinin kırığı Aksis korpusu C3’ün önüne doğru çıkar Asma ile idam sırasında oluşan kırıktır Hiperekstansiyon yaralanmalarında ve trafik kazalarında olabilir • Spinal alanın genişlemesine bağlı olarak nörolojik defisit yaratmayabilir Alt Servikal (C3-C7) Kırıkları Alt Servikal (C3-C7) Kırıkları • Denis Üçlü Kolon yöntemi • Ön ve orta kolonlardaki %25’den fazla yükseklik kaybı instabilite yaratır • Facet F t kompleks k l k hasarı h ya da d radyolojik d l jik olarak pedinkül ve faset kırığı saptanırsa arka kolon instabilitesi yaratır Anterior Subluksasyon • Hiperfleksiyon sonrası interspinöz ve ya post. longitudinal lig hasarı • Lateral L t l grafide fid antt yumuşak k doku d k şişliği, i liği spinöz proçesler arası açılanma • Stabil yaralanmalardır, immobilizasyonla iyileşebilir Alt Servikal (C3-C7) Kırıkları Basit Kama Kırığı • Diğer iki vertebra korpusunun basısı • Genelde sadece üst plaka kırıktır • Stabil kırıklardır ama post. ligament hasarı olursa anstabil hale gelir – Grafide spinöz proçesler arası açılanma 6 27.09.2012 Alt Servikal (C3-C7) Kırıkları Fleksiyon Gözyaşı Kırığı • Aşırı fleksiyon sonrası bir ve ya daha çok • Korpusun ön alt kısmı ayrılmıştır (Gözyaşı) • Ciddi ligamentöz hasar ile birliktedir • Anterior spinal kord sendromu oluşturur • Unstabildir, nörolojik hasar yaratabilir Alt Servikal (C3-C7) Kırıkları Spinöz Proçes Avülzyonu (Clay-Shoveler’s) • Kontrakte otonkton sırt kaslatına karşı başın zorlanmış fleksiyonu sonrası • Klasik Kl ik olarak l k C7’de C7’d görülür ö ülü • Stabildir Alt Servikal (C3-C7) Kırıkları Unilateral İnterfasetal Dislokasyon • Fleksiyona ve rotasyona zorlamayla olur • Lateral grafide etkilenen vertebra genişliğinin i liği i %50’ %50’sii kkadar d ayrılır l • AP grafide etkilenen vertebranın spinöz procesi kaymıştır • Kırığın eşlik etmediği durumlarda stabildir 7 27.09.2012 Alt Servikal (C3-C7) Kırıkları Bilateral İnterfasetal Dislokasyon • Aşırı fleksiyona sonrası tüm ligamentöz yapıların rüptürü • Etkilenen Etkil vertebra t b kkorpusu genişliğinin i liği i %50’si kadar ön üste disloke olur • Anstabildir ve nörolojik defisit eşlik eder • Faset eklemler birbirine takılırsa radyolojik olarak atlanabilir!! Alt Servikal (C3-C7) Kırıkları Pillar veya pedikolaminar kırık • Vertebral arkusun lateral parçasının kırığı • Ekstansiyon ve rotasyona zorlamada üst vertebranın t b eklem kl kkısmı alt lt eklemi kl i kkırar • Lateral garfide ayrılmış lateral eklem yüzleri şeklinde görülebilir (Çift Hat) • Ligament hasarı fazla ise anstabilite yaratabilir Alt Servikal (C3-C7) Kırıkları Burst (patlama) kırığı • Direk aksiyel yüklenme ile sıklıkla alt servikallerde olur • Dağılan D ğ l kkemik ik parrçaları l spinal i l kkordada d d girip hasar yaratabilirler (Anstabil) • Lateral grafide kırık alt ve üst plakalar ile kırılmış posterior korpusun kanala basısı görülür 8 27.09.2012 Alt Servikal (C3-C7) Kırıkları Hiperekstansiyon Dislokasyonu • Ant. longitunal ligament rüptürü sonucudur • Yüz travmalarıyla sıklıkla beraberdir • Servikal kolar takılması sonucu dislokasyon düzelir grafilerde atlanabilir – Perivertebral difüz yumuşak doku şişliği • Vertebral korpusun anterorinferior kırığı eşlik edebilir Alt Servikal (C3-C7) Kırıkları Ekstansiyon Gözyaşı Kırığı • Aşırı ekstansiyon sonrası ant. ligament korpusun ön alt kısmı koparır • Yaşlı Y l osteoporotik t tik hastalarda h t l d sık k görülür ö ülü Laminar Kırık • Hiperekstansiyon sonrası genellikle spinöz proçes kırıklarına eşlik eder • Direk grafide saptanamaz Alt Servikal (C3-C7) Kırıkları Procesus Unciantus Kırığı • Procesus Unciantus C3-T1 arası bulunur – Corpusun süperolateral çıkıntısı • Aşırı lateral fleksiyonla olur • Genellikle eşlik eden travmalara bağlı ipsilateral defisit olur • İzole olduğunda oldukça stabildir 9 27.09.2012 Torakal Omurga (T1-T10) • En rijit bölüm • Göğüs kafesiyle birlikte 2.5 kat daha sert • Yaralanmalar sıklıkla yüksek enerjili multpile lt il ttravmaya sekonder k d • Spinal kanal göreceli olarak daha dar ve yaralanmalarda spinal kord’un etkilenmesi daha kolay Torakalumbar Bileşke • • • • • • T11-L2 arası geçiş zonu Spinal korttan kauda ekinaya geçiş (L1) Daha hareketli, gerilim yüksek Yaralanmaya daha müsait Spinal kanal geniş Çoklu kırıklarında bile nörolojik defisit olmayabilir Torakalumbar Yaralanmalar Minor Yaralanmalar • Transvers proçes kırığı • Spinöz proçes kırığı • Pars interartikularis kırığı Major Yaralanmalar • Kompresyon (Kama) Kırığı • Patlama (Burst) Kırığı • Fleksiyon-distraksyon (emniyet kemeri) • Kırık-dislokasyon (translasyon) Lumbal Omurga (L3-L5) • Servikalden sonra en mobil bölüm • Vertebra korpusları ve spinal kanal geniş • İzole kırıklarında çok nadiren nörolojik d fi it olur defisit l – Kauda ekina basısı – Sinir kökü kesisi Torakalumbar Yaralanmalar Kompresyon Kırıkları • Aksiyel yüklenme & fleksiyon • Anterior kolon çöker, orta kolon sağlamdır • %50’den az kompresyon varsa stabildir • Kırığın kendisi direk nörolojik hasar yapmaz 10 27.09.2012 Torakalumbar Yaralanmalar Patlama (Burst) Kırıkları • Şiddetli aksiyel yüklenme • Anterior ve orta kolon çökmüştür • Parçalanan kemik fragmentleri spinal korda hasar verebilir • Anstabil kırıktır Torakalumbar Yaralanmalar Fleksiyon-distraksyon yaralanması • Özellikle iki noktalı emniyet kemeri kullanımına bağlı • Orta O t ve arka k kolon k l etkilenir tkil i • Direk grafide vertebra korpusunun posterior duvarında yükseklik artışı ya da kırık görülebilir • Ansatbil bir yaralanmadır Torakalumbar Yaralanmalar Şans? Kırığı (Chance Fraktür) • Fleksiyon-distraksyon yaralanması türüdür • Anterior kompresyonla birlikte tüm orta ve arka k kkolon l liligamanları l kopmuştur k t • En sık torakalumbar bileşkede olur • Spinal kord gerilmiştir • Anterior kompresyon kırığıyla karışabilir 11 27.09.2012 Torakalumbar Yaralanmalar Kırık dislokasyon yaralanması • En şiddetli yaralanmadır • Kompresyon, fleksyon, distrakson ve rotasyon t zorlanmaları l l kkombinasyonu bi • Üç kolonda hasarlanır • Ansatbil omurga ya sublukse ya da tamamen disloke olur Sakrum ve Koksiks Kırıkları • Sakrum 5 ve koksiks 4 vertebranın kompresyonu ile oluşmuştur • Sakrum gövde ile pelvik alan arası dengeyi sağlar • Lumbar, sakral, koksigeal sinirleri ve filum terminale’yi taşırlar Sakrum ve Koksiks Kırıkları Sakrum Kırıkları • Nadirdir ve oluştuğunda pelvis kırıklarıyla birlikte görülür • Transvers T kırıklar k kl en ciddidir iddidi – Santral kanalı içerirse mesane ve rektum disfonksyonu yapabilir • Longitudinal kırıklar radikulopati yapabilir 12 27.09.2012 Sakrum ve Koksiks Kırıkları Koksiks Kırıkları • Kalça üstüne düşmeyle görülür • Oturmakla ve palpasyonla hassasiyet • Tanı rektal tuşeyle konur, radyolojik görüntüleme gerekmez • Tedavide oturma simidi ve analjezi önerilir Spinal Kord Yaralanmaları • Primer Yaralanma – Direk travmaya bağlı hasarlanma – Travmanın türüne göre (künt-penetran) • Sekonder S k d Y Yaralanma l – Vasküler ve kimyasal süreç – Hemoraji, vasospazm ve doku ödemi – İskemi – Sitokinler ve inflamatuar mediatörler Spinal Kord Yaralanmaları • Prognozu nörolojik iyileşme belirler • Komplet lezyonlarda, lezyon altında tüm motor ve duyu fonksiyonlar kayıptır • İnkomplet İ k l t lezyonlarda l l d parsiyel i l kkayıp vardır d – Nörolojik iyileşme şansı olabilir – Anal refleksler ve perianal duyu intakttır • Spinal şok durumunda tüm fonksiyonlar geçici olarak kaybolur Spinal Kord Yaralanmaları • Kortikospinal Trakt; inen motor yoldur – %90 bulbus çapraz yapar (Lateral trakt) – %10 çapraz yapmaz (Anterior trakt) • Lezyon L d durumunda; d – İpsilateral motor güçsüzlük – DTR artışı – Spastisite – Babinski 13 27.09.2012 Spinal Kord Yaralanmaları Spinal Kord Yaralanmaları • Spinotalamik Trakt ve Dorsal Kolon çıkan motor yollardır – Spinotalamik Trakt ağrı ve ısı duyularını taşır, spinal kanala girdiğinde çapraz yapar – Dorsal Kolon vibrasyon ve derin duyuları taşır, spinal kordda çapraz yapmaz – Yüzeyel duyu her iki yoldan taşınır, kayıp olması için tam kesi gerekir Spinal Kord Yaralanmaları Anterior Kord Sendromu • Kortikospinal ve spinotalamik yolları etkiler – Sadece derin duyu ve propiyosepsyon kalır • Genellikle direk yaralanmayla oluşur – Hiperfleksiyona bağlı kontüzyo – Kemik parçalarının basısı ya da kesisi • Anterior spinal arter trombozu ya da kitle basısıyla oluşabilir Spinal Kord Yaralanmaları Santral Kord Sendromu • Spondilozu olan yaşlı hastalarda hiperekstansiyon sonucu oluşur • Tüm Tü yolların ll merkez k bölü bölümlerini l i i etkiler tkil – Üst ekstremiteler daha çok etkilenir • Kuadriparezi&pleji yapabilir • Şiddetini gaita ve idrar kontinansı belirler 14 27.09.2012 Spinal Kord Yaralanmaları Brown-Sequard Sendromu • Medulla spinalis yarı kesisi • İpsilateral motor ve derin duyu kaybı ve k t l t l ısı ve ağrı kontralateral ğ d duyusu kkaybı b • En sık penetran yaralanma, disk basısı, hematom, tümör vb. olabilir • Prognozu iyidir Spinal Kord Yaralanmaları Kauda Equina Sendromu • Kompresyona bağlı lumbar, sakral ve koksigeal sinirlerin fonksiyon kaybıdır • Alt ekstremite k t it güçsüzlüğü, ü ü lüğü mesane ve anal disfonksiyon, perine anestezisi • Periferik sinirler daha iyi rejenere olduğundan prognozu iyidir Nörojenik Şok • Servikal ve üst torakal kord yaralanmaları • Sempatik sistem inhibisyonu sonucu vagal tonus hakimiyeti ortaya çıkar • Periferik P if ik vazodilatasyon, dil t hi hipotermi t i hipotansiyon ve rölatif bradikardi oluşur • Tanı; hipovolemi ve hipotansiyon yapan diğer nedenlerin ekartasyonu ile konur Nörojenik Şok • Tedavinin ilk basamağı montörizasyon altında agresif sıvı resüsitasyonudur – Hedef ort. arter KB 85-90 mmHg • Gerekirse pozitif inotrop başlanmalıdır • Bradikardi genelde iyi tolere edilsede, gerektiğinde atropinle tedavi edilebilir 15 27.09.2012 Spinal Şok Nörolojik Muayne • Spinal refleks ve aktivitelerin geçici olarak kaybıdır • Komplet ya da inkomplet yaralanmaya sekonder olabilir • Spinal şok çözülene kadar yaralanmanın şekli ve prognozu anlaşılamaz • Spinal şok çözülürken ilk düzelen bulbokavernöz reflekstir • Travma stabilizasyonu sonrası ayrıntılı olarak yapılmalıdır • İdrar&gaita inkontinansı ve priapism varlığı spinal yaralanma açısından yüksek risktir • Boyun ve sırt hassasiyeti önemlidir • Muayne sırasında; anatomik belirteçlerle yaralanma seviyesi belirlenebilir Nörolojik Muayne Servikal Görüntüleme • Spinal yaralanmada komplet inkomplet ayrımı için anogenital refleksler önemlidir • Bulbokavernöz refleks; penis&klitoris sıkılınca anal sfinkter kasılır • Kramester refleksi; uyluğun içine sürtme skrotum&labium majus’ta kasılma olur • Priapism; komplet spinal yaralnmayı gösterir • Tamamen uyanık olmayan (GKS 15 altı) vakalarda rutin yapılmalıdır • Künt kafa travmlarında %2-5, ciddi kafa yarlanmalarında (GKS<10) %9 servikal yaralanma eşlik eder • Bilinci açık, oryante ve boyun ağrısı olmayan hastalarda rutin gerekmeyebilir 16 27.09.2012 Neksus Kriterleri 1. 2. 3. 4. 5. Orta hat hassasiyeti olmaması Alert ve oryante hasta İntoksikasyon bulgusu olmaması Fokal nörolojik defisit olmaması Ağrılı zorlayıcı yaralanma olmaması Servikal Direk Grafiler • Lateral-AP-Odontoid • Çekim sırasında immobilizasyona dikkat • Sadece uygun lateral grafi ile yaralanmaların l l %90’ %90’ına ttanı kkonabilir bili • Lordoz ve yumuşak doku şişlikleri • C3’de prevertebral mesafe 5mm altı • Predental mesafe erişkinde 3mm altı Servikal Görüntüleme • BT özellikle servikokraniel ve servikotorakal bileşke için daha optimaldir • Bazı travma merkezlerinde rutin görüntüleme için kullanılmaktadır • Bazı bağ yaralanmaları ilk görüntülemelerde atlanabilir • Persistan ağrı durumunda sert kolar ile taburcu edilip erken MRG çekilebilir 17 27.09.2012 Torasik ve Lumbar Görüntüleme Torasik ve Lumbar Görüntüleme Endikasyonlar; • Ateşli silah yaralanması • Yüksek enerjili travma • Fırlatan ya da takla atılan araç kazası • 3m yüksekten düşme • Araçla sıkışmış yaya • Görüntüleme sırasında immobilizasyon • Herhangibir spinal kırık saptandığında %10 olasılıkla başka spinal kırık olabilir • AP-Lateral AP L t l grafiler fil • Gerekitiğinde CT • Orta hat sırt ağrısı • Orta hat fokal hassasiyet • Spinal kord veya sinir kökü defisit bulgusu • Servikal kırık • Göğüs kafesi kırığı • Aort yaralanması • İçi boş organ hasarı TEDAVİ • Tedavide hedefler – İkincil yaralanmayı önlemek – Kord kompresyonun düzeltilmesi – Spinal stabilitenin sağlanması • Acil konsültasyon endikasyonları – Nörolojik defisit – Anstabil spinal kolon • Progresif nörolojik kötüleşme& acil cerrahi – Direk grafilerde patoloji varsa – Pozitif muayne bulguları varsa • MRI sinir hasarı için (Kemik yapıda zayıf) TEDAVİ Kortikosteroidler • 1990’da NASCIS çalışmasında nörolojik düzelmedeki etkisi gösterilmiş • Penetran P t travmada t d faydasız f d • 30mg/kg metilprednisolon IV 15 dakika • 45 dakika sonra 5.4mg/kg/h infüzyon 23h • Yan etkiler; gis kanama, infeksyon, sepsis, artmış tromboemboli riski TEDAVİ Penetran Yaralanma • Yabancı cisim ve kontaminasyona bağlı enfeksiyon riski – Cerrahi debritman riski azaltmaz • Özelikle abdominal ve intestinal girişlerde profilaktik geniş spektrumlu antibiyotik • Progresif nörolojik kötüleşme & cerrahi – Özellikle T11-L2 bölgesinde yabancı cismin çıkarılması nörolojik geri dönüme faydalı 18 27.09.2012 TEDAVİ Nonoperatif Stabilizasyon • Servikal bölgede kolay, torakal ve lumbar bölgede zor • Gardner-wells G d ll maşası ile il servikal ik l dislokasyon tedavi edilebilir • Torakal ortezlerin kullanımı için göğüs kafesi ve sternum sağlam olmalı TEDAVİ Cerrahi Tedavi • Progresif nörolojik kötüleşme acil cerrahi endikasyonudur • Cerrahi C hi stabilizasyon, t bili iiyileşme il ve taburculuk süresini kısaltır • İmmobilizasyon komplikasyonlarını önler – Pulmoner problemler, bası yaraları, DVT-PTE • Nörolojik geri dönümde üstünlüğü yok Pediatrik Spinal Kord Yaralanmaları • Erişkinlere göre daha az sıklıkla olsa da; oluştuğunda nörolojik morbiditesi kötüdür • Anatomik farklılıkara bağlı yaralanmaların şekli değişir • Fizik muayne ve radyolojik değerlendirme daha zordur • Neksus ve ya Kanada kurallarını uygulamada eksikler mevcuttur 19 27.09.2012 Pediatrik Spinal Kord Yaralanmaları • 10 yaş altında erişkinlere nazaran sıklıkla üst servikal vertebralar yaralanır – Elastik ligamentler ve hipermobilite – İnkomplet p kemikleşme ş – Servikal kasların zayıflığı – Faset eklemlerin horizontal pozisyonu – Büyük baş/vücut oranı • Çocuklarda daha sık oranda ek sistemik ve spinal yaralanma eşlik eder Pediatrik Spinal Kord Yaralanmaları • Oksipitoatlantal dilokasyon nadir görülsede pediatrik yaşta risk artar – Çoğunlukla kardiyopulmoner arrest ve anoksik beyin hasarı olur • Kompresyona bağlı C1 jefferson burst kırığı özellikle ergenlik çağlarında görülür • Odontoid kırığı pediatrik yaşta en sık görülen servikal yaralanmadır – Epifiz hattı yüzünden tanısı zorlaşır Pediatrik Spinal Kord Yaralanmaları • Pediatrik vakalarda saf ligamentöz yaralanmanın tanısı daha zordur – Hassasiyet, ağrı, spazm, paravertebral şişlik • T Torakolomber k l b böl bölge kkırıklarına kl pediatrik di t ik çağda çok nadir rastlanır – Yüksek enerjili çoklu travma – Tanısı zordur, bulgular siliktir – Nörolojik geridönüm zayıftır Pediatrik Spinal Kord Yaralanmaları • Hiperekstansiyona bağlı C2 hangman kırğı ya da inertartiküler bölge kırığı olabilir – C2-C3 diskinde subluksasyon olabilir – Nörolojik hasara yol açabilir • Alt servikal yaralanmalar pediatrik servikal yaralanmaların %14’ünü oluşturur – Eklem laksisitesine bağlı faset ayrılma olabilir – Servikotorasik bileşke yaralanmaları çok nadir Pediatrik Spinal Kord Yaralanmaları SCiWORA • En sık çocukluk çağda rastlanır • Pediatrik yaşta torakolomber yaralanmaların%55’inde l l %55’i d görülür ö ülü • Çoğu vakada MRI yaralanmayı gösterir • Etyolojide; vasküler hasar ya da kanal içi kompresyon ve zorlanma suçlanır 20 27.09.2012 Pediatrik Spinal Kord Yaralanmaları SCiWORA • Klinik; 48 saat içinde gelişen uyuşukluk, parestezi veya hiperaljezi • Spor yaralanmalarından sonra transient kuadriparezi görülebilir – Vakaların çoğunda konjenital veya kazanılmış kanal darlıkları mevcuttur • Pediatrik spinal yaralanmalarda istismar ve ihmal akılda tutulmalıdır Pediatrik Spinal Kord Yaralanmaları • Spinal yaralanma riskini arttıran konjenital anomaliler – Odontoid hipoplazi yada aplazisi – Klippel-feil pp sendromu – Blok vertebra – Down sendromu – Morque sendromu – Dwarfism – Juvenil kronik artrit Pediatrik Spinal Kord Yaralanmaları GÖRÜNTÜLEME • İlk yaklaşım direk grafilerdir – Teknik sebeplerden dolayı suboptimal olabilir (Çocuğun (Ç ğ ağzını ğ açamaması ç vb.)) • Klinik şüphe varsa ve direk grafilerde uygun görüntüleme sağlanamıyorsa BT tercih edilmelidir • Ligamentöz yaralanma sık olduğundan klinik şüphede acil MRG çekilmelidir Pediatrik Normal Varyantlar • Çocukların %14’ünde servikal lordoz yok • 7 yaşa kadar atlas aksisin üstüne yayılmış görülebilir ‘psödospread’ • Vertebra kopuslarında 3mm anterior kamalaşma normaldir • %20 vakada atlasın ön arkı odontoidin üstüne binmiştir • Fleksiyonda disk açılanması azdır • Psödosubluksasyonlar olabilir (C2-C4) 21 27.09.2012 • Dinleyenlere sabrınız için teşekkür… • Dinleyemediyeseniz canınız ğ kolay y değil ğ sağolsun • Özet mi? zaten özetlemeye çalıştım 22
