Sal : 1 Hejmar: 1 Ge laW~j-Rezb e r 1998 ~ Çima Denge He? Edi bi

co
m
O
Ç A NOİ
Hejmar: 1
YA
DU-MEHİ
Ge l aW~j-Rezb e r 1998
ne
te
Sal : 1
RAMYARİ
we
.
KOVAR A
Çima Denge He?
i
Edi bi zimane xwe bijin!
i
Ulusal birlik ve itifak sorunu
i
Jiyana Rekxistini
w.
~
i
Şoreşa
u
rebazen
Tekoşine
Kurdistan u Rola 'Bakur' u Partiya
•e
Sömürgeci güçlerle
ww
i
ilişkiler
ve
tavrı•ız
i
Ji bo Jiyaneki nu gaveki giring
i
legal-illegal ~ücadele diyalektiği
~
Riya Birekxistina Gel
~
Gençl i k üzerine
~
İsyan Ateşi
co
m
ne
te
we
.
\.-\Qtip ·
"Şan
ww
w.
O rrezi~t bj
L..el ate celal O
l\\ecrne++ı'- ~lc.6Jo.
ş._Tı O şcrof bi ı-m dikeve ı·
... - - -
"·"' .
-
-...
ym ku qurl:ıcna te t:xie
''·
G-~ u şdıjı:tn • . • SE.'hiren t..e et
~
~
1~ .
ı
rrer'
rrerx:ıs
Ul
ın;
Q yôı ku d i rlin ser
o ınirı a
1\€
şqxı
divm rene
ve
li
Gıdiı_P-ıa ~~,
bi
mve di.1Cn d:ıza P'B< u,..~l"\ Alf'ar.sla.,.,
ÇİMA DERDİKEVIN
O ÇİMA DENGE ME?
Xwendewan en delal,
Ji
kuraniye
dil
de,
bi
germe
azadlxwaz iye, bi ev!na hazar sali MERHABA ji
we ra!
~le
bi hevi u evinek_i dilşahi biryarek
girt, ku ji vir pe de, kada xwe, ramanan xwe
di rupelen kovareki de binirxinin . Le, em
dizanin ku çapkirirl'a kovarek_l ne hesan e.
Dive di hemG qadan de binek derfet hebin.
Beriye her tişti, di bela abori O tekniki de
kemasi çenebin.
Le mixabin, yen ku ve
kovare, ku niha di deste we de ye, çapdikin
hemG di deste dewleta dagirker de dil in. Le
ev diliye han ji aliye dijmln ve wek rewşek"'t
objektif bl xuya kirin j1, j i aliye me de, ev
rewş
O hoyen em tl de ne, rOpeleke tlkoşina
şoreşi
ye. Ji ber vi yekl, me biryar girt O
dest bi vi kart kir. Ll disa ji, em baş
dizanin ku hoyen em tl de dijln O rewşa ku em
tlde ne hinek kemaaiyln wek kelemln ase dixe
ber me. Armancek_l me j ! jl ewe ku wan
kemasiyan
ji hole rakin! Edi
di
hlla
sarfiraziy i de em biryara her! mezin ji
xwend!llfı!.ı:ınan re dlhilin.
Rast
e,
sarfiraziy a
kovarekl
di
çapemeniye we de xGya dibe~ Le, ev kovara ku
em çapdikin ne kovareke "profesyon el" a.
Armanca me ji ne kovareke bi vi rengi ye.
Lewre, ev kesen ku "niviakarl n" Denge Me ne,
ne kesin niviskar Q profesyon el in. Hinek JB
ev cara yekemi.!l!L ku nivisareke dinivisin in,
hinek je bi bir O zanina xwe dur! vi xebate
ne. Ji ber vi yeke, em dizanin ku di van
nivisan de,
ji hlla
rezıman,
rinivis
O
tipreziye ve gellek kimasiyen me hene Q we
çlbibin ji. Ll armanca me ew e ku, him van
kemas!yan ji holl rakin him jl di hlla
zanabune de, xwe O kesin hawirdorln xwe geş
'
ww
w.
n
1.
et
ew
e.
c
om
EM
ı
ww
w.
n
et
ew
-~
e.
c
om
bikin, Em li hember~ rexnan, ne girti ne!
Rexne O rinişandana dost O hevalan, we ji me
re bibin çira O me ji kemasi, xeleti O
aatangiyan rizgar bieke...
Xwediye Denge Me niha heşt kes in. Le
daxwaza me, hemO xwendevan O reheval j ! bibin
şiriken me. Dere me ji hemO dost O havalan re
vekiri ye. Ger hinek bixwazin bibin mevanen
me, em ji niha ve ji wan re dibljin: "HOn xlr
hat in!"
Di hoyln zindane de çapkirina
kovarekl
gellek zor e. Lewre hinek aatangi
hene,
mirov nikare zO bi zO wan ji hol~ rake, Ll,
em "çiyayl ne•, hineki aerhişk in. Ji me re
dibljin zaroyln agir, em 1 vi aatangi O
zoratlye hani,
bi saya zanayi O baweriyeke
l--t
',.,
dewlemend bın dest xin. Em bi xwe bawer in!
Denge M~, du·ıii~ehan carek te çapkir in O
Jl bist rupalan kimtir nebe. Di derheql hemO
qedln
jiyenl de, bi ditineke
şoreşgeri
nivlsln cOde cOde di kovara me de dikare cih
bigire. ll di ditin O ramanan de her niviskar
berpirsiyarl nıvısa xwe ye. Denge Me, bi
ditineke rexnegiri li pirsgirlkan dinihlre Q
ve ditina rexnegiri tu cari bi awayeki tovl
dijminati
napareze. Denge Me,
her
tim
berjewend!yen gelemperi li peş digire O bi
dostan re bi zimane dostayi, bi dijmin re bi
zimanl dijminati dipeyive O diparlze! ..
Bi
kurtay!, Denge Me,
di
zindana
Ermenek'l de hat dini, le daxwaz O helwesta
me ew e ku l i derva di hoyln azad de, bi
serfiraziyeke direj jiyana xwe berdewam bike.
Heviyeke me ya din, Denge Me ji bo hinekan an
ji ji yen hiviyen me diçilmisinin re bibe
minak! Di bin t!rejln Roj de em daxwaz!n xwe
yin germi ducar dikin ı:r- bi qlr!neke xurt
dibljin HETA HEJMAREK DIN BIMİNIN DI XWEŞİYE
DE! .•
2
EDİ Bİ ZİMANE XWE BiJİN
şl:rovekirin.
te
we
.c
om
Di j!yana civakl de zirnan clhek! pir
giring digire. Di dlroka natawan de j!, cihl
zirnan cGda ya. Yen ku bi kare ramyari va
mijGl dibin, dizanin ku di çlbGna netewan de
zirnan şerteki bingehln e. Wek hemG gelen
gele Kurd de jl, rola
bindast di jiyana
zirnan pir giring e G paywirln mezin bic!h
ttne. Yak ji wan peywiran ji avakirin G
fikra netew! ye. Jixwe di ve
bipeşxistina
nivisarl de armanca min a yakemin ev e ku
bala rewşenblran bikşlnim ser vi babeti G di
bin hJıyen iroyin derewşa zimane Kurdi raxim
bar çavan. Ez hev!darim ku ev nivlsar wl li
Q
xwendin
ku em dijln bl
hgyln
gor
ww
w.
ne
ve
Gava ku mirov Jı aliye zimanl Kurdl
li rewşa rewşenblr, xwendevan O rlxistinen
Kord dinere tabloyeke baş naye ditin. Gelek
sedemen ve nebaşiye hene, ll rewşa ku em tl
dilşine,
ne, dile mirov ji kGr de
de
In ve eşi di laşe mirov de
diaciqine; ti
cih digire Q meriv pe aciz dibe. Lewra heta
van salin dswi giringiye ve pirsgirekl baş
nehati bO famkirin. Piraniya kadroyin siyasi,
hinbOna zimane zikmaki kareki vala diditin;
ll em dizenin ku di tekaşina rizgarlya netewl
de zirnan çekeka mazin e. Gava ku ev çek baş
bl famkirin wl gel, zadetir li daxwaz G
xwedi
(siyasi)
armancln xwe yen
derkeve.
r perçin Kurdistan'&, ramyar
li
İra
dewleten
Ha mG
daamandin.
e
pJşavtini
dagirker dixwazin ku gele Kurd hertim be
ziman, bl maf Q bl rlxistinbimine. li gar
dagirkeran keaen ku mafen gele xwe O j!yaneke
rRxistinl dixwazin Q diparezin ''xeyin in" O
neyare sazGmana lroyln in. Ji bar ve yeke bi
hemG mecal G hezln xwe, jiyane li van kesen
3
ww
w.
ne
te
we
.c
om
qedexa dikin. Di sere wan qedexan de ji zirnan
te. Lewra ziman, miravan wek! netewl bi hev
re giredide O di jiyana civaki de pewendiya
nav miravan pektine. Di hemO qadan de dan O
atandin bi allkariye zirnan çedibe. Em hemO
çlbOna netewJ de yekittya
dizenin ku di
zirnan plwlstlyeke mazin e. Be guman dijminln
me jl, vi rast!ya han dizanin. Ji ber vi yekl
ya, dijmin qet naxwaze em li ziman! xwe xwed!
derin D bi zimanl xwa jiyana xwe bidomlnin.
parçin
Ev rewşa han bi awayekl li çar
in.
Kurdistan'l na
Geli Kur , ro li hemD ha rdara welatl
xwe ş!yor bOya, li dezo xwe ya netew! xwed!
derdikeve O agirl tikeşini geş dike. Ji bo ku
di demeka nlzlk de rojln azad O serbixwe p!k
bl, geli Kurd di hemO qad!n ramyari de şer
dLke. Şer& çand! D hunerl ji, yek ji van e.
giranbiha
Di wan salin dawi de gellek xebat
D
pirtuk
domandin. Kovarln Kurdl,
tin
rojnarnin Kurdi edi tin weşandin.Ji xenci
uana, !ro mscaleke pir giring D hBja ketiye
destl geli Kurd. Ew ulneguhez e. Weki ku hün
jl dizenin iro li hemü derin Kurdistan'!
kirina MED-TV mumkun e. Ji xencl vi
temaşa
radyoyin Kurdi hane. Ji bili uan kovar,
rojname O pirt In ku bi Kurd! t&n weşandin
dizanim !ro li Tirkiy&,
hane. Bi qas!
Welatl Me, Armano, NObihar ü Rawşan bi pirani
bi Kurdl tin weşandin. Ronah!, Roj D atlrko
Rizgarl jl di rOpelln xwe de cih didin zimanl
Kurd!. Ji bo binkirina ziman, ev mecalln
gellak baş in. Hata ku ji deotl me tl, divl
em zor bidine hinkirina zimanl zikmak! D
derfatln ku di destl me de nebaş binirxlnin
(an ji bidin nirxandin).
Hinkirina zirnan wezifeya herkesi ye.LI ya
··mezin dikeve para rewşenb!r D plşveblran re:
Çiqas ku winda kirinaziman bi p Hikayen -···
lı
pişavtini
allka riye
ve gired aye ji d!sa di vi kart
de
ew
e.
co
m
rewşenbiran ji heye. Ji ber ve yeke
peşvebirina
zirnan wek barek i giren li ser
rewşanbiran
e.
Rewşenbir,
welat parez ,
şoreşger,
sosy alist Oxwen devan hemO di vi
ww
w.
n
et
wari de xwedi berpi rsiya riye ne. Di tekoşina
azadi O serxw ebOnl de ''role " wana cıhekl
giran biha digir e. Ger di jyian a civak l de be,
an jl di cihek l din de be, dive evv kesin han
li hemb eri derdo ra xwe wekl m!nak eke balkeş
bijln . Lewra di jiyan a elvak l de rewşenbir
weki neyni ki ne, rewşa gel ya çandi , huner ! O
siyas i di vi neyni ki de xOya dibe. Em hemG
dizen in ku rewşenbtr her tim gavek li peşıya
gel dimeşe. Di qada hilbe rlna çandi de rola
rewşenblranpir
girin g e ... Divl rewşenblr8n
me ji bo hinki rina ziman l zikma k!, peşeng!ya
gel bikin . Ji bo yakit iye zirnan divl xebat ln
akade mik
kOr bikin D dezge hln
akade mik
sazbi kin. Plşeng!ya vi kart d!sa li ser mill
rewşenblran e.
Hlzen dagir ker dibij in ku ziman e Kurdi
nikar e hewc edar! yln jiyan eke elvak l tir bike.
Ji ber ku am ri nadin van ditin en çewt, divl
em ziman i xwe li ser binge heke zanis ti bidin
rOniştin
D bala xwe bidin qeydl n rlzim ani Q
jl re reyek e nOjen bibin in. Ji bo vi karl
zanis ti jl, divl rewşenblr, ziman zan O pispo r
zO dest bidin hev O di bin dezge hln zirnan de
karek i akade mik bidom !nin. İra ji
ali
qeydl n rezim ani ve tevlih evlye k mezin e heye.
Kesen ku ji nO ve des bi hlnbO na ziman l Kurdi
dikin , pir tenge siyan dij!n . Divl ev ten si
a tevlih aviya aa han di demek a nlzik de bl
rakir in.
çaxe
h bGna zirnan pir hlsan
be. Li diji golin in dagir keran gele Kurd bi
hemO zerav ayin x•e di zanab Gna rast! yln xwa
de ye. Kurm ancl, Saran i, zazak t O Goran i hemu
zarav en Kurdt ne. Yakit iye ziman l Kurdl , ji
5
*
et
ew
e.
co
m
dewlemend iya van zaravan te. Ev çar zarave bi
hemu awayi ve genciniye zimanl Kurdl ne. İro
ev gencine j! bo lekol!nen dewlemend li bende
zimanzanan Q gencinevan an e. Ji bar ve yeke
divl gele Kurd edi bi zimanl xwe, bi nirxln
xwe, bi diroka xwe dezgehln xwe yin netewi
aazbike. Ev armanca han ji berpirsiya riyeke
giran dide ser mill rewşenbirln Kurd.
Q
azad
Kurd, ji bo jiyaneke
Geli
gelemperl
aerbixwe, ji bo nirxln mirovahi yen
li
tirljln tlkoşlna geli Kurd
tldikoşe,
rlya
saranseri welet belav buye O iro rindtir
rizgar!ya netewi O çini roni dike. Em iro li
gor doh hin nizlkin ji bo rojln azad. Em
bawer dikin ku geli Kurd, di nav malbata
mirovahiya plşveçOyi de cihe xwe ye azad wl
di demeka nlzik de bigire.
ve nivtsara xwe bi banga ku ji aliye
Ez
hatibQ
malbat&n Mezopotam ya ve
yakitiye
kirin, diqedlnim O dibejim: Hevalno, hogirno,
''Bi serbilind i, bi k!fxweşi, bi dilderi Bİ
KURDİ BİFİKİRİN, BİXWİNİN O BİNİVİSİN" .•.
Cano AMEDİ
ww
w.
n
hatibO
Ev niv!s di sala 1995 an de
nivisandin . Le, ji ber ku he ji jindariya xwe
didomine, me xwest ku di rOpelln Dengl Me de
cih bigire!
****
Min goranim nedizani
Hljarekan feryan kirdim
Min turebOnim nedezani
Zorderakan faryan kirdim.
6
HEL
T
ULUSAL
BİRLİK
VE
İTTIFAK
ww
w.
ne
t
ew
e
.c
om
Ezilen, sömürge bir Dikenin
kurtuluş
mDcadele sinde,ulus al birlifjin yaratılması ve
sınıflar
arası
ittifakların
zorunlulua unun
bilinmesin e
karşın
Kürdistan 'daki
bUtUn
ayaklanma ve direnişlerde bunun yaratılmadı~ı
bir gerçektir.
Geçmiş
ulusal
ayaklanma larda
bunun
yaratılamamasının
sosyo-pol itik
ve
soayo-ekon omik nedenleri mevcuttur . Sorunun
bu yanı tarihsel bir konu oldu§undan bu kısa
makalede buna de§inmeye gerek yoktur.
Fakat
kısaca
ulusal
birli~in
oluşturulmasının
nesnel ve öznel koşulları, o gUnkU verili
durumda yoktu diyebilir iz. Ansak bugün içinde
bulunduijum uz koşullar, gerek K.Kürdista n 1 da
84'ten bu yana devam edeıı direniş hareketi,
gerekse
de G.KUrdiat an'da kosintller
ve
yenilgile rle de olsa gelineıı ~•son'' aşama
ulusal
blrli~in
nesnel
koşullarının
oluştu§unu
steriyor. Fakat öznel faktörler,
yani parti ve örgütlerim izin iradesi
(yoksa
iradesizli~i
mi desek?) bunu yarotmayo bir
tUrlU elvermiyo r. Bu konuda ciddi yanlışlar
ve zaaflar mevcuttur . Ve ne yazık ki bu da
ulusal kurtuluş mücadeles inin kazanımlarını
ve zaferini engelleme ktedir,
KUrt ulusu sınıflara bBlUnmUştGr ve do~al
olarak
da
her
sırııt'ın
ksndisine
has
ideolojisi ve çıkarları vardır.
Ulusal devrimini yani burjuva devrimini
gerçekleştirmiş
ülkelerde ,
temel
sınıflar
arasında bir mutabakat mümkün dc§ildir. Ancak
ezilen-aHm Urge ve ulusal demokratik devrimini
gerçekleştirmemiş bir ülkede (yani bizde)
bu
sınıflar
arası mutabakat
olmazsa olmazdır.
Fakat Kuzey ve Güney KUrdistan 'de bunun tam
tersi
gorçekleşwekte,
de~jşik
sır1ıf
ve
katmanların temsilcisi ulan partiler,
birbirleri ni bitirmakle meşgul
biler.
7
konuda,
tuzu
kuru
bazı
kesimler
ve
bu iç-savaşın ulusal birli§i
aaglayaca§ı
kahanatind e bulunuyor , Alman ve
İtalyan birli§inin bu çatışmalarla oluştu§unu
söylayebi liyorlar.
Bunlar
hem
olguları
birbirine karıştıyor nem de KUrt toplumuna
yabancı
olup
onun
sosyal
dokusunu
anlamıyorlar. Olguları karıştıryorlar, çünkU;
gerek Almanlar gerekse de İtalyanlar somurge
d ildi.
Yükselen
burjuva
davrimler in;
feodalite
ile
burjuvazin in
egemenlik
savaşları
ve bunun yansımalarıydılar. KUrt
toplumunun
sosyal dokusunu
anlamıyorlar,
çilnkU;
Kürtler
arası
bir
savaş
hangi
nedenlerle başlarsa başlasın, durdurulması
artık
savaşı
başlatanların
iradesinde n
çıkmaktadır.
ÇUnkU dökülen har damla kan,
KUrt
toplumuııun
yapısı
yüzUndan
yani
çatışmalar
yaratmakta
ve
ayrıca
bu
çatışmalarda
fayda gören bir dış çaperin
sürekli
varlıaı,
bunu, yani
çatışmaları
kışkırtmaktadır.
KUrt ulusu sınıflı
bir
toplum
olmasına
karşın,
K.KUrdists~'da
kendisini
d işik
sınıfların
temsilcis i
olarak addeden partiler yok. Daha doarusu,
neredeyse bUtUn partiler kendisinl sosyali
ve işçi sınıfının Lemsilcis i olarak lanse
ediyor.
Partilerin
kendilerin i
böyle
de§erlsnd irmeleri, onların gerçekte
Hyle
oldukları
anlamına
gelmez. Onları
ancak,
talepleri, bileşimleri vs mDcadele yöntemler i
ile tanıyıp sınıflandırabiliriz.
BugDn Kuzey ve GUney KUrdistan 'da ulusal
mücadeleye UncUlUk eden ve
kitleselleşen
partiler arasında görece farklar olmasına
ra§men, hiç birisi gerçek anlamda sosyalist
ya da işçi sınıfı partisi d illerdir. Bu
nedenle de ulusal blrli§e sı§ bakmakta, hepsi
birli§i, kendisiyle birlik olarak kavramakta
ve ulusal birli§in ve ittifakın stratejik ve
8
ww
w.
ne
t
ew
e
.c
om
şakşakçılar,
fazladır.
Günaylı
om
Bu
anlamamaktadırlar.
yönlerini
taktik
korkunç
zaman
nedenle de aralarında zaman
tahrip edici savaşlar sUrmekte, birbirlerine
sömürgeciler in verdiQi zarardan daha fazla
zarar uermektedirl er. Elbette bu sonuçta,
Günayli partilerin inisiyatifi, PKK'den çok
partılerio
sınıf
karakteroe
feodal-burjuv a
do4urmaktadır.
bu sonucu kolayca
olması,
Ancak, PKK sınıfsal olarak sol-kUçUk burjuva
radikalzmini temsil etti~i halde, yine de bu
ne
te
we
.c
yapılarının
çatışmalarda
ve
bulundu~u
w.
ww
1
yanlış
de~erlendirmalerde
pratikte birçok hata va zaaf
bir
edilemez
gdzardı
olduQu,
içinde
PKK
güçler ne de
gerçektir. Ne Günayli
anlamaktan
olarak birbirlerini
karşılıklı
bu
de
hepsi
Ve
gdrUnüyorlar .
uzak
ve
parti
kalaıı
dışında
çatışmaların
HrgDtleri, taraf olmaya zorlamaktadırlar.
yine birbirleri aleyhine de~işik sdmUrqecı
çlerle ilişki içina girmektedirl er.
YNK'ye
son zamanlarda
Özellikle KDP,
TC
karşı
PKK'ye
Saddam'la,
karşı
sbmüngecili~i ile girdiQi ilışkilerle tam bir
YNK
ve
KUP
verıyor.
görUntUsU
ihanet
fC ve batılı bazı
bugünlerde (EylUl ~B)
ine girmişler ve
devletlerle yeni arayışlar
mUcsdelesini
kurtuluş
halkının
Kürt
k Dk
kendi
uzaklaşmış,
yükseltmekten
peşıne
ve ailesel çıkarlarının
gurupsal
çlerin,
GUneyli
sUrDklenmişlerdir.
Uzarinde
devletlerin KUrdistan
sbmUrgeci
inisiyatif oluşturmalarına mOsade etmelerinin
Sorunlar ne
hiç bir haklı sebebi yoktur.
çerçevede
olsun, bunların ulusal
olursa
çözülmesi gerekir.
Körfez savaşından sonra, Güneyli g lerlrJ
kendilerı
kazarıdıljı inisiyatif, ne yazık ki;
s5mUrgecilere
emperyalistle re ve
tarafırıdan
kaptırıldı. TC'nin GDney'e ''aostluk"
9
altında,
PKK'nin
direniş
varlı§ı
Kuzey'de
in
hereketin
gerçekleştirdi§i
ııareketin
i
Kuzey'dek
TC
yatarkan ve
göstermes inin
ne
te
we
.c
om
GUneyle
Kürtlerin
sonuçların
birleşmesinin yarataca~ı
bu
bildi0ir~den;
iyi
ol.duQunu
kazanımı
çalışmış
o
engelleoıey
birleşmeyi bUtUn gücüyle
TC,nin bu
ve engellemiştir de. Gysa KOP,
anlasaydı,
olduDtınu
anlamda kendisine mectJtJr
kendisiyle
TC'yi
yani PKK'nin varlı§ırıırı
PKK'ııın
zorladı§ını kabul etseydi,
ilişkiye
doDru
ÇJ.kmonın
kdrşı
kazanrnasına
g
1
nin
KDP
Fakat
kavrayab ilirdi.
olmadıöını
Hem
ksvrodı.
iyi
TC
kavrayamadı§ını
de
lıem
kullandı
karşı
PKK'ye
"peşmergeyi"
rin
Güneyllle
iliçkiyle
bu
sa~ladı~ı
birbirine
kurumlaşmasını engelledi ve onları
dUşUrerek
Güney'de
1
bazı başka tezgal1ları geliştirerek
Ve
de varlı~ını kalıcılaştırdı.
son Ankara ziyaretind e
şimdi
Gbneylile ri
gibi
dayatıldı~ı
r.
etmEktedi
ba~lanmaya mahkum
Barzani 1 ye
Ba§dat'a
ise bu sUreçte, GUneylile rin içinde
sırııf
ve
ilişkileri
durumu,
bulundu~u
ihanete
t1ep
arıları
ve
kavramnmış
yapılarını
edilmesi gereken gUçler olarak
yok
hazır,
ustos gibi trajik
ve ikinci 15
algılemış
drgUtlerln ,
GUrıeyli
r.
bul.unmuştu
yönelimler de
yansıması
bir
yapısır1ırı
sıriıfsal
GUney'in
bir
yüzyıllık
yarım
iyi-kUtU
old urou ve
zardı
lerini
yükseldik
UstUndG
mUcadelenirı
yanlıştan
etti. PKK tekçi ve çogunlukla
mücadele
ve
yapısı
ideolojik
do§ruya giden
olusal
ysrattıGı
kendi
başta
en
anlayışı ile
olmuştur.
sebeb
kaybınu
kan
ciddi
d.irenişin
Ancak bu PKK'nin şimdiye kadar KUrdistan 'da
yaratılan ulusal hareketle r lçinde modern tek
ulusal kurutuluş hareketi clduaunu ve içinde
y8pl o1.du~unu
taşıyan bir
zafer nUvesini
inkar etmemizi getirmez.
PKK şimdi yeni bir siyasi, ideoloJik bir
ww
w.
PKK
ı
o
kaveakta
Ukmesine karşın esas olarak onbes
kesintisiz ve son yıllara
kadar
Kuzey'deki
yiikselen
ulusal
kurtuluş
mUcadslesinin
tsk
önderi
ve
sorumlusu
konumundadır.
(Bıı mUcadalede
sosyalistleri n
rolU isa şimdilik konumuz dıaıdır us yine
PKK'nin ideolojik ve politik elestirisi de
ayrı
bir kontı oldoijıından şimdilik konumuzu
ilgilandireo tespitelare geçiyoruz.) BugUo
artık bu mücadalenin zafere ya da en
azından
kalı~ı bazı sonuçlara ulaşebilmesi, PKK dahil
KUrdistan[
HrgUtlerln ulusal
birlik
ve
ittifakla sbmürgecileri n ve dilnya kamuoyunun
karşısına çıkmasıyla mOmkGndUr.
KUrdistan'ın
parçalanmışlıöı
zaten yeterincB bilyük bir
sorundtır
Ek olarak, 5r tl.erin
yRnyana
gelmezli~i, ulusal blrli~e ve ittifaks
zarar
vermektedir.
Daha Hnce Kuzey'de
"Ulusal
Cephe•• çalışmaları ne yAzık ki
başarıya
ulaşmadı.
Bunda hata payları az ya rla çok
olanlar tartışılabilir.An~ak bu
imdi pek
yararlı de~il. Fakat genel bir kanı ''Pkk e~er
cepheyi
isteseydi
ve
Hnemle
Uzerinde
çalışsaydı"
bunun yaratılacs~ı şeklindedir.
Ulusal cephe oluşmadı~ı için de yerin2 ikame
edilen ' 1 parlamento'' ve ''ulusal kongre' 1 gibi
kurumlar
eksik
ve
yanlış
anlayışlarla
d mekta,
paylaşımcı de~il de dayatmacı
bir
mantıkla
yaklaşılmaktadır.
PKK
önderliGi,
defalarca birlik ç rısı yapıp bu temelde
getirilen ber şeyi imzalayaca§ı açıklamasında
bulunmuştur. Ancak bu konuda çalışma ve
eöer
imzalana~ak
bir belge çıkacaksa bu en başta
PKK önderli§inin kendisine düşer. Belki
iyi
niyetli ve kendine güvenden kaynaklarıan bir
yaklaşımdır.
Ama ulusal birlik ve ittifakın
oluşturulmasJ
daha
kapsamlı,
çerçevesi
çizilmiş
talepler
ve
yaklaşımlarla
ww
w.
n
et
ew
e.
co
m
yıldır
yaratılabilir.
BUtOn bu tespitlerden aonra sonuç olarak
ll
ww
w.
n
et
ew
e.
co
m
ulusal birlik un ittifak yaratılabilir mi? Bu
soruya tek yanıt vermek gerek; hangi sınıfı
ve katmanı temsil ederlerse etsinler
ve
içinde bulundukları konum ne olursa olsun
KUrdistani bUtUn parti vs brgütler en basit
bir
kazanımı
dahi ancak bu birliöi
ve
ittifakı saQlayarak elde edebilirler.
Günayli g ler, Irak merkezi yapısının
emperyalistlerle olan sorunlarının yarattı~ı
konjonktürel durumun kendilerine saQladıQı
hareket ortamını iyi d erlendirmek ve kalıcı
kurum
us
kazanımların
oluşturulmasının
zorunlul Qunu
rmelilerdir. PKK ile ve kendi
içlerinde girdikleri çatışmaların hiç bir
kalıcı
kazanım
qetirmeyece~ini
ve
sbmürgeeiler tarafından yutulmaya hazır bir
ortam yarataoa§ıoı anlamelıdırlar.
PKK ise bu hareketlerin Hnderliklerinin
tavrıyla
bu partileri yargılamamalıdır. Bu
Hnderliklerle
ideolojik
mUeadele
daima
mUmkUndUr. Bu Hnderliklerin bulundu§u konum
ve
ilişkiler,
bu hareketlerin
arkasında
bulunan yOzbinlerce kürt insanının 6zg0r bir
KOrdiatan
umudunu gHrmemizi engellememeli.
Reel
sosyalizmden
gelco
yanlış
hir
enlayıştan,
yani bu tür ulusal hareketlerde
işçi
sınıfı
partisinin,
di§er sınıf
ve
katmanların partileriyle ilişkiyi taktik
bir
ilişki
olarak
deQarlendirmesidan
ve
bulabildi~i
ilk fırsatta bunların
fiziki
tesfiyesine ybnelinmesindsn vazgeçmek gerek.
ÇünkO gerekli koşullar oluşursa pekala taktik
ilişkilerin
stratejik ilişkiye
dHnGşmesi
mUmkündOr.
Ulusal birlik ve ittifak hiç bir partinin
üzerioda
seçim
yapabileee~i,
yani
vaz eçebileee§i
bir nokta
de~ildlr.
Bu
sd rge KUrdistan'ın bize dayattı§ı tarihsel
bir zorunluluktur.
ensekte bcQenmesekte
elimizdeki malzeme budur ve yeme§i bu
12
,
et
ew
e
.c
om
malzemeden yapmak zorundayız. Kürdistan'ın
bunu feda etmeye, yeni bir baharı beklerneye
derınanı yoktur.
sosyalist lerin
sözü Kürdistan'lı
Son
konumuyle ilgili bir cümleyle kapatıyoruz.
bugün Kürdistan devrimi sosyalist lerin
Eğer
bugünkü
olsaydı
yürütülüyo r
OneUlUğünde
sorunlar bu tarzda olmayacaktı. Ancak şimdi
tarih başka şekilde yazılıyor. Eğer bu tarihi
yazmak istiyorsak ,
sosyalist bir tarzda
denk
ağırlığımıza
tarihsel
ve
politik
ve yöntemler i hemen oluşturmalı ve
araçları
bu
geçirmeli yiz. Sosyalist lerin
harekete
diğer
ağırlığını ortaya koyması aynı zamanda
sözkonusu güçlerin doğru duruş göstermes ini
mümkün kılacak, kolaylaştıracaktır.
Hasan ZELAL
* * *
* * *
* * *
İKİ IRMAKLA
dizlerine aldırmadan top koşturup
intifade'd a generslsa yedisinde çocuk
botan'da serhıldan'ın önünde yürUyorsa
kanamış
kadın
ww
w.
n
güney afrika'da, şili'de, halepçe'de
haber dinliyorsa ~üneşin kara oğlu
a~aç damar damar yayılır topra~ına
çiçek yapraklanır kokusu-re ngi yayılır
çeker orman üstüne yağmuru
şimşe~iyle bulutu
şafak söker yıkılır duvar
bir köşe başında
fırat ve dicle gibi
da~lardan gelip
geride bırakarak mezopotamyamızı
kavuşur,kucaklaşır,karışırız birbirimiz e
tek bir ırmakta iki yürekle ulaşırız
kızıl deniz'e
Ali BİÇER
13
ıııe
.c
om
ra bindeata
bi
l'l!l t
.t y li\
lll ll
et
ew
e
sinkar
vir
di deatl min de ya
Ira, kulilk O ke
min
a çtya di rin
I tayren az
çlyıı jl xwa ra •ar didamizrlnin
lam
bi
xme
navln xıııa di kol
li ber na
ııı
ç
u
tın
ww
w.
n
li aar
ya dijıııln
doza xma dinivisinin
bi bl
ri, bi
raak zanayl
1
dlkln aar di In
wek
ele,
rat
sarİ rakirina
ran
Hl
t i lt
min
lan di:re
i
r d1hınıı
d h , rov!
u
azadxwaı:an
l
a windakir1
li
ket.inıı
'e,
Malıaba t
şlo !l Aıııed'l!
, dilana
hıızar
t
, t iraa mir
sala ne.
14
tan
dihın
iJ
z
e
Aıııedt
JiYAN A
RE'KxtsrtNl
u RhAZEN
rhoŞİNE
ww
w.
n
et
ew
e
.c
om
li cihan@ O welat e me pirsg ireke n ramya ri
Q civak i, her ku diçe mezin dibin , Ev k8şe bi
awaye kl gelek aşkere xwe didin x n kirin . Le
van
bale, bi g tl, niqaşln ku l i ser
Q
hlsan
gelek
,
pol ttk ten kirin
arişeyin
,
awayl
vi
bi
rDkin in. Watey a nez!k tlday lneke
çune
paşve
jl
di c!ye xwe de sekin in e, ango
zldet ir ne tiştek e. YBn ku tozek rast nizik i
messl an bÖne, kariy e gavek p!ş ve here Q li
ku bi
ser p6 bisek irie. Li hlla din, y
dane,
nlşan
n!zik ayl ll
his
awaye ki
u
inin
nekar ine l i be baye pirsg ir an bisek
ine.
li hembe re artşeyıın hatin e beı: fet.is
Beri her tişt!, rewşa ku welat 8 me te de
ye, pewis te ; baş were ni.rxa ndin, Bi tayba t
pevaj oya ku; em te re derbe s dibin , divl
ben
beri ya poU,t ikayl n takti k!, yin esas i
kirin . Di pevaj oyeki weha grtng D
destnişan
nazik de, Ji bo reber u g.irse bigih 'i:jin hev,
merce n ew 1 de ne baş werin barça v kirin .
Her çiqas k e bi awaye ki hlsan bine xQya
kir in j i ,. le bel e deme. ku em yekoy ek tin
zehm etiyen
rasti
am
peşberen ;. kişeyan,
.
dibin
çares erkir ina wan tin Q tenge zar
iro
em
Galek tışt hatin e guhe rtin O rewşa ku
BO'L
te de/' dijin na~ihe mina salen 70'i O
n ne
Rewş Q dem pir guher lne. Polit ikaya Irayi
n
mercl
ku
wek •yin deme ber8 ne. Ji bar
her
Bari
ek! gişti guher tne.
bi a
clh~nl,
karke ran
tiştl, dijmi nl gelin binde st O çina
de guher !n ç6kir !ne a lro baştir
di~ xwe
dikar in rQyl xwe veş8rin. LB rastiy e xwe bi
cu da nişan'i: gel an d id in. YBn ku l i
<ıwiayeke
dagir keran
a
gelan
dijmi nl
.he.iııbarl
nekar !ne polit ikayi n wiss
j!,
f~~westlyane
va la
'b.'iaf irlnin , ku leyis token serde stan
ten
klasi k
pol!tl kay& n
Her,
Aerin in,
kir!
bi awayi j!,
Piksr anin.N iz!kb Onek e
nayl.
ger
şoreş
a
bizav
a
istin
"plşx
15
ww
w.
n
et
ew
e
.c
om
Di politikeye de tişteki bingehin heye
ku, heza li hemher çiqas guhertinen nO bike
u rebazen nu bikarbine pewist dike ku ji wi
betir biguherln! D her tim gavek li peş bi.
Q
An na, bi metoden dembihuri peşketin
serkeftin gelek zahmet e.
Di bizava şoreşger a Marksi ya cihan& de,
li
weha heye. Nemaze,
rewşek
gişti
bi
mezin
qeyranek
Kurdistan ev rewş bDye sederne
Q saxttir.Teqriben 20 sale tekoşineke çekderi
li bakurl Kurdistan dam dike. Bi taybati ji
de
helan
90'1 D hirva di hemD
salan
tişti,
guhartinen mezin çebDne. Beri her
belavbuyina demografik Q bingaha abori O
civaki D her weha li hela siyasi O çandi
gelek tişt guher!na. Gundlyln Kurd raf bi raf
ber bi bejaren mazin en Kurdistan O Tirkiye
halin
bi deste dewleta dagirker ve
ve
sedhazaran
bi
Ew bejaren ku
koçkirin.
ew
xwedi
Kurd ve tije bOne,
koçberAn
bihewinin.
inaanan
derfetane ku karlbin ewqas
li welate weha, wisa bi awayekl hesan li
nerin G wek bere bi ser kişeyan de
arişeyan
çuyin, ancarnek baş nade. Ev rast! eşkere ne.
Herkes li ser wan xwedl zanlne ye O wan
restiyan tine zirnin jl. le beli di çareseriye
xelet,
de helwestln me yAn pratik
van
lan!n:"Bes
gotina
Bi
in.
qels
me
hewldanln
zan!n O qebDl kirina Marksizme, mirov ji
kimasi O xeletiyan xilas nabe." O disa lenin:
"Ger em nizanibin çawa erlş bibin O ger em
feri bi şikleki guncaw şOnve vegerine nebin,
dive blte zanln ku serkeftin neplkan e.''
Bawer dikim ev gotinln Lenin mijara me baş
roni dikin. Ango pejirandin Q tegihiştina
cihe
rastiyen ti ek cihe ye, pekanina wan
ye.
Deme em rewşa gel O welet O ya dijmin
dinirxinin, em digihen wl encame, ku beri her
tişti li hemberi dijmine gele Kurd e bleman
16
,
çekdert tund deyin, bo şoreşgarln
ye.
welat! erkeka hewcey! O aşkare
v!
ye.
iyari
blberpirs
vat!niyl
Necihan!na vi
Ji bo alternatif buna pergala imperyali st
O dagirkeran , du xalln gr!ng hene. Ya yekem;
bibiryari
di ware ramyari O birdozi de
de
rlkxistin!
jlyana
di
jl;
tevgerin, duduyan
Tişta
ye.
(disiplin)
esas girtina rezkariye
ku ji bizava sosyalist a şoreşger kim e,
biclhan!na van plwlstlyan e. Li herlma em tl
de dijln, guhertinln ramyari roj bi roj
çldibin. Divl em ji plşda van guhertinan
bibtnin O l i gorl wan plşgiriy6n xwe bistlnin
O taktikin nO biafirlnin .
zkarl jl di elvaks paşmayi de bi du awa
de
rlkxistine
An di nev
meşandin.
tl
al!yeki
i
despotizm tl bikaran!n ; rlxistin l
dimine u şexs derdikevin ser her tişti, An
kariyi blrezkari Q kekoyi te
Jl, bi nave
jiyln. Bi ramane azadiya kesay!, kana D bi
seri xwe hareket kirin e. Dama ku rast!ya me
bi vi awayr be, baş diyara ku ramaneo me
çend! tekOz bin, niyeta me çendi başbe ji, di
armancôn xwe de anearn girtin bo me zahmet e,
"PI st e partlye siyasi ya prolitarya di nav
xwe de xwedi rlzkariyek e tund be O
re
rlveberiye ke navendl bine pl (Len.in)" Uekirl
ye ku tevgera sosyalist ji van rlbazan gelek
dOr e.
Di tavgere sosyalist Q rizgarixwa z de
din ya mezin ji, tevlihevk irina
nexvueşiyeke
vetiniyin pôşanl O duwem e. Li rewşa ku
bi
plwisti
lo
ma tl de ye,
welate
rt
heye?
Bkoşlnl
gengeşlyln li ser rlbazln
e~
ye,aşikar
de
ü şirUd8 ku Kurdistan tS
Hswirdora welatl me bi dijminan ve hatiye
girtin D dijminen geli Kurd Jı tevkujiyl
zldetir tiştek! nizanin. Di morcin Kurdistan !
de ji bo alternat!fb Ona li hemberi hizin
!mperyali st O dagirker O hôzbOnl di tlkoşlnl
ww
w.
ne
te
we
.c
om
tlkoş!neke
17
ww
w.
ne
te
we
.c
om
de rlya beri grlng, şerl
1 e. Plwtste, em
vi gsngeştyl daynin allyeki G rojeki zGtir
dest bi karl pratik! bikin. Welatl me di nev
bera
çar
dewleten dagirker
de
hatiye
parvekirin G van xwin O kada gele me hata
d
mij!n e. Li hemberi vi rastlyl,
ji bo
çaresariya kişeya netewi ji rlbaza
şe
çekderi w!datir tu rm maya gelo?
Bizava rizgarlxwa z s Kurd Jl destplka
sedasla me heyasalin 60'i, 70'yi di warl
xwebirlkx istinl de ji pergalln nOjen dur
maya. Pişti van salan ev digore O rlkxistinl n
nOjen derdikevin . Le ji bar gelek sedemen
bersive we demi nayl deyin. Dikare bl gotin
ku, ji 84'an heyant destplka salin 9D'i 1 PKK'
1 bi tav! kimasiyin xwe, di marcin wl demi de
bi taktikin di clh de gavln grlng avit. Ll
dijrnln gelek guherl O bi teknikeka nOjen D bi
metodin zanistt çO ser her tlştl. Li hemberi
vi bizava rizgarlxwa z e Kurd her metodin kevn
D dembihDri bikaranln O demek şOnve
koştn
xetiml.
Ed!
hewceye
em
teknolojly a
şer
biguher!n in
D hacetin plşvetir
In
şer
bikerblnin . Herçiqas di şer de h&mana vina
insin xwedi gring1yek i plşan1 be j!, plw!st e
iro teknolojiy eke nOjen blte bikaranln l i
hlla din, harçendi ciye wek nevanda şer blte
nirxandin jl, divG di nevbeyne vi war! D
tlkoşina
li
bejaran de lihevhatin ek heba.
Ango, plwendiyek e diyalektik divl. Di vi karl
de serketin ji bi hebGna kedirio xwedi wesif
ve çldibe. Ji hejmarl
pirtir
kaliteye
kediran
gr!ng e. Ji bo di bejaran
de
tavgerinek a nOyl xurt çôbe O tlkoş!n
ş
be,
plwlsti bi livbaziy
leşkeri, ku karibe
di
nev gel de deng vade O bandarak li ser
bihlle, heye. Ji bo vG ji hewceye bizava
rizgarlxwa z B Kurd nevandeka şer B nOjen
biafirine
18
e.
co
m
Ji bo hin gavek weha b8 av8tin pldvl bi
tavgereka nOjen O sosyalist heye. Di merc8n
!royln yin Kurdista
de ev tevger, PYSK ye.
Lewra PYSK xwedlmlrat, ezmOn O kevneşoplyeke
gr!ng e O her weha xwedl xlza blrdozlyeke
Marksi-lenini ye.U bi van taybetmendiy
xwe
dikare ji bin vi bari rahe.
Sefin KOSORİ
UMUT
savur saçlarını rUzgarda
bir aşkın sevi
sine kuytuda
suyun ürkek ve hızlı donanımın&
dagın
esrarına
bırak
benli~ini
et
ew
ve ezgisine namlunun
ve sıcakiıaına sUzUl bir
bak dokundugun tetikte
bak omuzundaki sUngUde
her kurşunda nasıl be gUlUm
nasıl ds bUyUyor umut.
harmanladığı sevda bu
bu sevdaki işçinin terinda
esmer dağlı KUrt kızının
buruk yUzUnde yasaklanan
lUşte
sömUrUl Unde, ezilmişliğ nde
açlığında
ıplaklığında yoksulun
y
rulup
lara yangın serildi ..•
ww
w
.n
dağın
serili yangında renk renk çiçekler
bahar soluğunda bir dUnya dUşler
çiçekte öz seni gizler
asi sevdanın dağlar vurgunu yUreği
bir özlemdir tarihten
bir özle
r dağları kuşatmış b le
sarmış her yanını isyanaıni
bak dokunduğıın tetikte
bak omuzundaki süngüde
her kurşunda nasıl be gUlUm
nasıl da büyüyor umut.
M.MAMAŞ
19
ŞORE
KURDISTAN, ROLA •BAKOR• O
PARTİVA
Di dirnka Kurdistan de sorhildanln notewl
bakDr
Kurdistans
li
mezin
her!
plşeng!ys
destplkirine . Di wen çaxan de
wolatl mo de
per
Kurdistan di
şoroşa
iza, plşenglya
bO. ll piştt serbildana Soy
Kurdistan&
mill
ser
ket
şoreşi
de
Mahabad
Komara
plvajoya
s
başQr.Herçiqa
rojhilat
Kurdietane
ser
plşengi
ev
na w&, ev vatin!
pişt! tik
veguhast! be
Ev rewş hata
başOr.
rdistana
se
li
ma
dlsa
salin heftlyan dom kir. Di vi demi de li
bi
bakGr hişyarbGneke netew!
Kurdistans
awayeki nGjen dest kir. Bi taybeli piştl ku
li BaşGr di sala l975'an de şoreş tlkçG,
rGyin hemG Kurdan zivir!n ber bi Kurdistans
bakGr.
Di rastiyi de role Kurdistans bakOr, di
tik Ina netew! ya Kurdistan de sereka ya.
roll; him ji hllo diroki ve him jl
Ege
hele abori ve, him ji hela ardn ar! u
ramyari ve pekte. Dibe ku, şoreşe l99l"an a
li baş0r8 Kurdistan, wek! dij bi van d!tinan
bl destn anklrin. Le ger mirov ji nlzik ve
bala xwe bide vi şoreşl, bandara bakGri wellt
sani bib[ne. Deme ku li Kurdistarıu
dR bi
BakGr
bO, li her der
raperln
başQr
bihari
serhildanln girsey! •eki kul!lkln
çaxe jl Komara Tirk 1 ji
dibişkiv!n.
ji
hin maf§n çondf ya Kurdan
naçar!ye
pejirandibD. Ji bill van jl, di reper!na Adar
• e de r!kxistin!n BakOr O Rojhilat j ! cih
girtl bDn.Bi kurt O kurmancl, em dikarin
hemO
bljin şoreşe Adar'l aneama kar G xcbat
Kurden bO G piştl hewl O koşişa her çar
Kurdistan hilperi.
perçcy
L@ piştl şoreşe Adar'i evat O dsx•aza
ç!nin bindest p!knehatin. Ç!nln blndest ne di
desthilatdar lyl de, ne jl ji hlla abarl ve
ww
w
.n
et
ew
e.
co
m
y
20
w.
n
ww
1
et
ew
e
.c
om
biplşketin.
Reforma e
Jl, Jl xeynt çend
deveran çlnebG. Herçiqas m&tinkar!ya netewl
neme be jl, mitinkariye abori her bardowarn bD
a dikare bl etin ku ev
tinkarl ji beri ji
b~tir
bO.
vana demokrasiyS, bandora çin@n
binclest e ye ku li ser desthilstdarsn. Ango;
di welntekt de bendare ç!n§n bindest l i ser
desthilatdarlyl çiqas z@ds be, demokrasi ji
euqas li
ş e. Ll mixabin
çine karkar Q
cotyar@n blerd D xuedi erdln biçOk O tiulj
din In bindest
li Kurdistans başOr nekarln
daxuaz8n xue yin herl hi mnqOl j!, hi Deuleta
ere ya Kurdielan bidin pejirandin. Ji ber
şoreşe Adar'l dibe ku şoreşeke neteu! be,
1
ll tu car nebO şoreşeke demokratik. Şoreşo
Adar'l, destplk bO le dOmahYka wl nehat.
Herçandl, şoreş bi deote girsey@n bindost ve
çebO
jl, deshilatdari hi asya
partiyin
burjuwa ket destl çln!n serdest.
Gelo rlkxistinen sosyalist en Kurdistans
başOr,
role xue leyistin? Ctye dax e, ku
sosyallstin başOr, piştl şoreşe 91'1, xue
xistin çarçoueya, ku PDK O YNK bo wan dan!
bO. Politikayin uan ji ve çarçoveyl derneket.
Eu nebOn parazvanl mafln bindest. Li gor
berjeuendlyln
karkaran O gundlyln x!zan
politika neafirandin. Di daw!yl de gel ji van
rlkxistinan dilsar bO. Bi gotineke nebez,
marjinal
bOn. Jl bar van
sedeman,
li
Kurdistana başOr şoreş xetiml. Niha di
parçaya uelati me de ji her
lan ve geyranek
baye. Ll hizin burjuua nikarin çaresartyak li
vi qeyra
biblnin.
i wan, rolln
xwe y8n
şoreşgor
leyi in.
ji niha ve,
di
lek
mijaran da politik
n paşverO dimeş in.
Eşkere
ye, ku çaresariya vi geyran! tani bi
xebata sosyalistan
kb@.
li Kurdistans Hojhilat jl, dama ku rejime
Şah
Rlza Pehlow! hat rOxandJn,
tlkoşlna
netsul gelek b lşketlbO. Piraniya Kurdistana
21
w.
n
et
ew
e
.c
om
rojhilaL hatibO rizgarkirin DJ vfi şureq! de,
Komela ji wek pertlyeke çep, pir bi z bO. L!
ji ber şerd navxweyi O hin polllika Sn
ewt,
h!z&n Rojbileti pir lawaz bOn. Rej a
ya
islami ji, ji çewtiy@n wsn sOd wergirt Q li
ser Ktırdis an d1sa destllilatdar bO, gund Q
bajar&n rizgarkiri yak bi yak b destxiet.
Piştt
v! ji PDK-l bO du beş, Komela Jı bi
çend r&kxistinln çap In ironi vo yokgirt O bO
bizbeko İran! Pişti van bOyoran, tl dttin ku
Kurdistans rojhilat ji Idi him ji hlla netewi
ve him ji hlla çini ve nikare bibe plşenga
şoreşa Kurdistan.
Rewşa
Kurdistans bakOr, ji perçey!n din
§n Kurdistan'§ cih5 ye. Edi pôşengiya şoreşa
netewl ya Kurdistan, li ser milin BakOr e.
Wek bi bilindbOna bejmara nifOs!,
firehbOna
xakl,
nlz!kbOn O clnarbOna bi
dewletln
nemltinkar, bskOrl wellt xwedi derfetln mezin
e. Em dikarin bljin potans!yela şoreşa notewl
O çini,
ji ya arçeyin din
In Kurdistan'l
zldetir
e.
xwe
eu
potansiyel
bi
destp!kirina şerl çekderi ya 1984"an, xwe da
der D aşkere kir. Ll çawa ku tikaşina netew!
li
perçayin
din xeti
, her
wisa
li
Kurdistans hakDr ji xetiml. Egera vi xetlminl
jl, eşkere ye, ku li Kurdistan•&
hizin
sosyalist bi awayek! aktif politika nameşinin
O di tlkoş!na nete•l O her weha ya çinayati
de c!y!n xwe yin resen nagirin. Hlza ku !ro
plşengiya
koşina
netewl
dike,
nikare
ww
pirsgir~kSn
şoreşi
çareser
bike~
B!rdoza
strateji Q taktiy§n
, hata meriv d are
blje asoya
dest nede vi yekl.
zs paldar
a şoreşa me herçiqaa daxwazln netewl be Jı,
ji dx•azln çin Q ti
jln bindeat serbixwe nin
e. Dibe ku ev yeka nan bo sedsala 19'an
negunce. Ll di sedsala 20'an de partiyin
xwedl blrdoza burjuwa, nikarin şore n netew!
bi awayaki tlkOz bibin seri. Belku; dikerin
22
,
tekoş!na
ww
w
.n
et
ew
e.
co
m
natewl bibin merhaleyeke navinc! ku
li Kurdistan& ji rewş weha ye.
Di destplka şoreşe netew! de piştgir!ya
tevahiya gel ne awqas gring e. Dibe ku bi
piştgiriya herlmekl an j! tiwljekl
marhaleya
peşin
a şoreşi bl rawirtin. Ji xwe
di
marhaleya plşin a şoreşe de dijmin ji, dam O
dezgeh8n xwe li gor şere şoreşgeri, amade
nekiriye. Ll bi bilindbOna tlkoşlna netew!,
dijmin ji hemD sazgeh
xwe li gor
w8
birlkdixe.Bi vi şikll marhaleya ewilln diqede
O tekoşlna netawi dikeva marhaleya duwem.
Marhaleya ewilln li her se parçayen Kurdistan
'1 hat rawirtin. Pişti marhaleya peşin, Bd!
dijmin, çiqas ji dest hati be, sazgehln xwe
li diji tekoşina netewi bir8kxistine . Ji bo
ku plwendiyln gel O hlzen şoreşger In netewi
qut bike, hazaran gund vala kirine,
bi
çewsandinln nedit! O pereyin bilind, artişek
ji
cehşan
avakiriye, dehan hezar
mirov
xistine z!ndanen D bi hazaran kuştinkariyln
kontrgerila, tirs O xofek xistiye nav gel.
Evana;
taybatmandiye n heri
berbiçav
In
marheleya duwem in. Edi li Kurdistan' 1 bi
valakirina gundan, bingeha demografik hatiye
guher!n. Beri, piraniya nifGsa wel
li
gundan rGdinişt. Ll niha li wellt, piraniya
gel li bajaran dimine. Li gor bejmartina 97"
an
bejmara niştevana Amed" e
gehiştiye
milyoneki.He r
weha
ya bajaren
din
In
Kurdistan' e j t pir bilind bOne. Yin ku beri
li gundan diman, plwisti bi gelek keresayin
bazara kapitalist nediditin. Danastandina wan
bi bazara yekgirti ve gelek kim bG. Jiyana
wan a abor! gelek girt! bG. Piran!ya pldviyen
xwe bi destl xwe
dikirin. Ll niha ew, li
bajaran niştecih in G naçarin ku pldviyln xwe
ji
bazari bikirrin. Ev ji dibe
sedama
mezinbDna
bazara kapitalist O
plşketina
plwend!yln kapitalist. Ji bo jiyaneke bi vi
23
.n
et
ew
e.
co
m
cori, divl mirov xwedl hlza kirrini be. Bo vi
hlza kirrini ji gel nsçar e ku renc O kada
xwe bi awayekl "azad" bifroşin. Di encsml de,
li bajarln mezin In Kurdistan'l hlza karl pir
daketlye. Di van çend ealln dawin de jl beşek
berdsye
ji burjuwaz!ya sinayi ya Tirkiyi çav
vi hlza kar! ya erzan. Bo vi çendl ji beşek
ji sermayeyin xwe vediguhez!nin Kurdistan, pl
barhernin
hin kargehln monteyi O yin ku
çandini bo bazara gişti arnade dike, avadikin.
Di aneama van guherinln grlng de tl dltin ku
bejmara karkeran zlde bOya. Bar! O niha
ramaneke hevbeş In sosyallstin Kurdistan' 1
hebD-heye. Ev j!ı ji bar klmbDna bejmara
karkeran, hlza paldar a şoreşa Kurdistan
gunditi ye O rola çina karker pirtir b!rdozi
ye. Dibe ku ev ner!n bo !ro j1 derbes be. Le
sosyallsten
ku,
heye
eşkere
rastiyeke
Kurdistan bi saya vi ramanl, xwe ji çlna
di bin
karkeran dürxistin D çewt!yln xwe
kOrahlya v& ramani de veşartin.Ev çewti di
ku, bo doh b& pejirandin, ll !ro (pişt!
bihlzbOna ç!na karkeran O bi gişt! cihlbDn D
zeleltirbOna ç!nan) nayl pejirandin.
ku
In netewl ji bo
şoreşger
Hizin
tevah!ya
marhaleya duwem rawirtnin, diul
çinln bindest birlkbixin. "Şoreş 1 bi gotina
Lenin "blyl piştgirlya piraniys gel, nabe 0 ,
Ll jl bo ku piştgirlya gel bl girtin, divl
O
bernameyeks xwedi asoya şoreşa netew!
elvakl heba. Ger em berjewendiyln çin O
tiwlj&n bindost ji niha ve neparlzin, nikarin
gotineke
Bi
b irin.
wan
piştgir!ya
dijber!yln
hemO
hanandina
nasyar:Şoreş,
dij
li
O çini yin civakl ne,
netew!
imperyallzml, mjtinkarlyl D hevkarln wan
li wellt. Xurt!ya partiye sosyalist a li
welatl mltingah O serkeftina wl ya stratejik
a mlsoxer ji wl tl kuı parti çawa parazvanl
daxwazln netew! ye, her wisa li kargehan bi
ww
w
0
24
ww
w.
n
et
ew
e
.c
om
gel karkeran, li dij1 sermayedarin mitinkar
doza mafi kedi dike.
li gundan bi
gel
gun yin b rd O x!zan li dij! axayan O
dewleta dagirker doza belavkirina erdi dike.
Bi gel jinan,li dij[ zordostiye mlraıı, doza
rizgar! O azadiye niviya civaki dike. Bi gel
c!wanan,
ji Do
çareserkirina
piragırlkin
xweserl
yin
c!wanan tldikoşe.
Bl
gel
bindikahiyin
li
wellt, li diji
dawleta
dagirker doza mafln bindikahiyan dike ..•
Ya ku çarenivisa şoreşa Kurdistan nlşan
bike, Kurdietane bakDr e. Li Kurdistaııa bakDr
jt
tani hizin sosyalist dikare şoreşi hibe
sert.Li
vir,
portiya mo PYSK,
ji
bo
bio!han!na şoroşa netewi a demokratik,
ji
hlla b!rdez! ve, ji hlla direki D ezmDnl ve
xwed! hlza karini ya.le wek! em hemO ji
dizanin, parti di nav tlkoşinl de qewl dibe,
di nav tikeşini de kimasiyin xwe çareser dike
O bi vi şikll digih!je parttyeke sosyalist a
tekGz.
Munzur CANBEGİ
Açar,
kan kırmızı yediverenler
ve kar yağar bir yandan
savrulur Karacadağ,
savrulur lozan ...
k, bıyığım buz tuttu,
UşUyorum da
Zemheri de uzsdıkça uzadı
seni, baharmışın gibi düşünüyorum,
seni, Diyarbekir gibi,
Nelere, nelere baskın gelmez ki,
seni düşünmenin tadı .•.
A
25
ARİf
5
RGECİ
GUÇLERLE
İLİŞKİLER
VE TAVRlMIZ
.c
om
Bilindi~i
üzere
Kürdistan,
s6m0rgeleştirilip
dört parçaya bölünmüş bir
ülke. Bu sömDrgeleşme ve parçalanma sonucu
süreci kendi
do~sl
seyrinden
güçlerin mUdehalesi sonucu çarpık
gelişim
göstermiştir.
Her
dört
parçsda
birbiriyle
görece
forlılıklar
içeren
ekonomik, sosyal, siyasal ve kültürel bir
şekillenma
oluşmuştur.
Bu parçalarıma
ve
farklılıklar
do~al
olarak ulusal kurtuluş
mücadelesine yansımaktadır. Her bir parçada
mücadelenin seyri ve s6mUrgeci devletlerle ve
ulualararası
arenada girilen ilişkiler bir
di~er parçaya göre farklı almaktadır.
Her siyasal partinin, dUşman cephesindeki
çel kilerden
yararlanması,
onu
yalnızlaçtırması
ve kendi hareket alanını
uluslaşma
dış
et
ew
e
farklı,
genişletmesi
do§aldır~BugUn
sömürgeleştiren
devletler
emperyalizm
de
KUrdjstan'ı
arasındaki
sHmGrgeci
devletler
arasındeki
çelişkilerden
yararlanmak
politika
sanatının
bir
geregidir.BugUn, sömürgecl devletler arasında
eskiye nazaran daha derin çelişkilerin oldu~u
açık.
Ama KDrt örgDtlerinin bu sHmUrgeci
g lerle girmiş oldugu ilişkiler, stratejik
olmamalı, var olan s6milrgeci gUçler
arasında
siyasal çelişkileri daha da derinleştirecek,
genel ulusal çıkariara uygun nitelikte taktik
ilişkiler
olmalıdır.
Hatta,
bu
konuda
KUrdistan tarihinde ders çıkarılacak birçok
Hrnek vardır. Ama maalesef bugün,
bütün
bunlara ra~mon bazı ulusal güçler tarihteki
bu Hrmeklerden ders çıkarınamakla birlikte bu
hataların
devamcısı ve
sevunucusu durumuna
düşmektedir ler,
GUney KDrdistsn'da, 91 Devriminden sonra
uarolan siyasi gUçler arasındaki
iktidar
savaşı sHmUrgeci güçlerin de mUdahalesiyle
ww
w.
n
çelişkilerden,
26
ve
'
bir
kısır-döngüya dönüştü.
çelişkilerden
sömürgeciler
yararlanılması
arasındaki
çelişkilerden
ulusel
güçler
çok
yararlanmasının
co
m
gerekirken,
çler
Sömürgaci
arasındaki
bildiler. Güney KUrdistan'da halk açlık
yaşarken burjıJvazi, siyasi nüfuzunu
kullanarak ticaret, gömrök, petrol gelirleri
yitik alanda
ve dış yardımlarla payazlandı.
bu sırııf1.n temsilcileri olan KDP ve YNK'nin
zaten bir ekonomik ve
ulusal çıkarları
siyasal politika izlediklerini söylemek çok
iyi
sınırında
we
.
zordur.
ww
w.
ne
te
Hor şeyden Hnce, bilinmelidir ki; bu tUr
ili ilerde sbmUrgecilerde kendi çıkarlarını
devletinin
KUrt
tutar ve bir
Hnplanda
kesinlikle engellemye çalışır,
sını
kuru
kenara
bUtUn çelişkilrir1l bir
gerekirse
diijer sbmUrgeci gUçlerle birleş
bırıkarak
K.U.K.M.'ne karşı bir cephe olu urur.Ama
maalesef bazı ulusal gUçler biri gerici,
anti-emperyalist olmak Uzere bölgede
di~eri
ve
oldu§unu
cephenin
iki
karşılyıklı
Irak
anti-emperyalist eephenin içinde İran,
de
ve Suriye glbi somurgeci devletlerin
ileri sürmektedir. Bu belirleme
yeraldı~ını
bile başlı başına bir yanılgıdır ve KUrt
çleri arasındeki ittifakiara zarar
ulusal
Ulusal çıkarları korumak adı altında
verir.
bu ilişkiler acaba KUrt ulusal
geliştirilen
te midir?
çıka~larına denk d
KUrdistan'lı
bir
herhangi
Bugün
ortak
asgari
''KUrt ulusunun
yurtsevere
oluraa,
nedir?" diye sorulaesk
çıkarları
s
lıkl:t
bir
cevap alııı<:HnLLZ~
Aynı
§ekilde
aUreci
bir
çlerin çok farklı
ulusal
izlemeleri de, gerçek anlarnda genel KUrt
ulusal çıkarlarını belirleyecek bir ulusal
olmamasından
platformunun
birlik
kaynaklanmakta. Ki e§er böyle bir ulusal
birlik sa~lanmış olsa, Kürdistanlı siyasi
27
güçlerin
ve
aömUrgecilcr le
uluslararsı
ilişkilerde
girecekleri
platformlard s
co
m
KUrt
verir. Bu ilişkilerinin
çeki-dUzen
ulusal çıkarlarına zarar vermesini sn ller.
zeyde
Ust
güçler arasınde en
Ulusal
diyaloQun geliştirilmesi ve enazından bir
oluşturulması,
mekanizmasının
istişare
dikkata
koşullar
belirtti§imiz
yukarıda
alındıijında hayati bir dnem taşımaktadır.
şekilde
te
we
.
bu bnölamda her zamnn
Partimiz PYSK,
gUçlerinin,
siyasi
Kürdistanlı
bUtUn
ulusal
bir
ker.dilerini ifade edebilece~J
birlik platformunun oluşlurulmauından yana
çabayı
gerekli
için
buııun
ve
o
ulusal
parti~iz
Ayr1ı çekilde
&arfetmiştlr~
kurtuluş
güçlerin, sHmilrgccilcr lc, ıılusal
mUcadelesine zurar verecek, stratejik bazda
ili ller yclişt rınesinB karşı çıkmış, bu
taktiksel bir çerçevede, diaer
ilişkilerin
KUr0istanlJ siyasi gUçlerA zarar vermi)·ecek
olırıasını
savunmuştur,
Y.ine
Güney
-PKK çatışmalına
arasında
çler
çıkmış,
karşı
çıkarlar
ulusal
sorurıların,
doijabilecek
çerçevesinde , dernokral~ik ve barışçıl yollarla
çözümlenmesi nden yaııa olmuş ve ulusal g ler
yoluyla
şiddet
surunların
arasındaki
PDK-VNK, P
uluoal
w.
ne
Kürdistan'da ki
karşı
çdzUmleılmeslne
yaklaşımının
olaylarır1
ne
ve
denli
oldu~u
eli
yaşanılaı1
ispatlamıştır.
ww
çıkmıştır.
isabetli
D
bO
ç· l r
zar O dilguman
Ew meriv n
R8z bQbGn li quntarôn ç-iyan
roja berf O b2lıo2 O moran
çiyan
Dll@ş bObun tıe
Bo wan nıindal O zaroka
O bi hlstirln wan VA şııştibOn
Dol6n xwe y@n bikovan 1 Serhat
[w
28
da
ler
\
JI BO J!YANEKE ND GAVEK GIRİNCI
Ji m~j de mljara yek!tiy§ di nav
nav8
PYSK '8
e.
co
m
gel@
Kurd Q di nnv h§z§n rarnyari de t& lee kirin.
Gava ku devi kfi vedibe aıı dipeyive, qala
hewcedariyn yektttyfi dikin. ve bitina xwe ji
ewha ttnj_n zim&n: ''Kurd ji xwe ra xayin in,
ne wiJ.o bOrıa
di rıov wan de aqGbet Q SÇ2Ll
hebOya, wg xwedty6 yekttiyeke bingeh!n bOna''
dib@jin! Pirsa rast!, ev d!tirıa han mira~ p~
pirr acis dibe. L§, di bin t~ ditina çewt de
binek rast! veşarti ne. Dibe em van restiyan
bib!n in Q derxliı hnl&.
Di demekt n§z!k de, ku du sal z~detlr e,
li welatl me 5 h6zln me y$n ramyari di bin
q<~ııtet8n
de
u iiı,~ındin
·-<w e
PYSK'8
te
w
partiyeke nO damizrandiiı. Ev p
xwe re di oti~ sosyalist niha
de
iryara
t8ko~:,Ltrıa
he\!
lı§z§n
di biıı
net.eiMl
ku
Q
Ci
jı
ala
.;ı~ı_ı
w.
ne
stendin~. Em beNerin ku ev biryara ku bingeha
xwe ji h§vi O evtııo welat digire @ di de:nek
n§zik de xwe dl rıav
livba7!y~n
pratlk de
nt~an
bide. Ev biryar :ı§v!yeke nOh c. Ji bo
vt O daxwaz5n mo biaerkevi , lJiV~ rii nav
gatin O ça1Bkiy&n me da., di
ıHuJ
teori U
prati~R
me da tu rlukokty§n ~se tune binf
lewra,
em
hemO
,Jlzanln
ku
1'8 t1y
btr0ba·Mer!v0 (t8nrT) d nav gfiı·ı!ılya neril d0
(pratik)
1iman€
;:tıy
ner!t
b irCibBtfie r l y cı
dsxı~;a.:ra
fJll::-
d . i.bH
Gava
sazbikin,
ku
em d .i par ez in pkureki
ııiksı.lbln
e
t0
nG ~
vat~
DJ. ı; ı::- ı
c---
h v1yek.1
k~
ku,
O
ww
dnmezr ndinA jtyanek! nO ye, d.iv~ enı bi dil ~
can birObawor!y~rı xwe o jiyana nerit de,
bi
çe lakty!Sn
c:ıerm!
n.t~- rı b.id.in. Gava
qo Lin L
d.lt.in8n mE-~ ji. Ç2lakly8n ı]t::r
Oda bn;
kcırG
em
dik in tıı \4\;:~.t~J u! nr.ımine! K
rı ku d
n t
ş r-es: ger t ch: cih girt.iı·u-; s hı:
dizantn
jiyan~:
kt;
h ev
htrObawert O nerit WPkt
Gavr:ı ye
ı·yeki rnezin
re çir&daye!
vt:qe·~!ı,f:
t~se
2.9
go~t
O
lıesl1
bi
k :rnbe 7 ~\·an
ji
iıev
b ide j!yandin! Di
pitan! @ş O nexweşty§n
dttinB de geş dibe.
Yekiti howccda ri ye ~n rıa? Ger bersiva
me hewceda ri be, div6 em zoni bin ~ôwistiya
v€ hewcedar iy& ji ku t6? Oiv@ ev hewceda rt,
ne hewceda riya kor ~ topalan be! Dtv5 em hemO
znnibin ku yekttiyu Sosynl!s tan bertya her
tigtt ji hewceda r!yôn clvakt Q Jl valahiye
g~rinq
[email protected]~. ~v yekit~ya hen jl pirr
di
partJ
ku
e
ew
mezın
e. Lô gırır•gıya
x~e
y
poltttka
Yon!
e.
prattk€ de biserkev
dizenin ku dl bicthant na
bicltl bine Em h
mezin
berpirst yarty§n
de
xwe
pol!t!kay @n
O
h€vt
bo
Ji
PYSK'~.
kadroy~n
dikeve ser mil&
bi
PYSK
div§
in
hiserkev
eri
daxwaz@n gel
mezin armanc5n x~e di war6
gav§n giring
teori a prat!k§ de bic!h b!ne. Ji bo v§ Jl,
kadro, sempatt an, al!kar O dost~n partiy5
div§ ~wadly§ hôviy@n mezin O daxwazg er bin
Yekitiya Sosyalls t8n Kurdista n gava ku
li ser axa welat be giring e Tnvg~ra ku li
ser koka xwe nebe Q berpirst yariya germ!
nebihize , w~ zO ~Oç bibe O dnwi de hilweşe.
bo ku cm r~ ııodin tiştek! ewha div~ e~
Ji
tevger l i ser axa welat Q li ser ko!<a xwe
Gava ku di nav
ndin O geş bi~e.~~
a
p Istiyôn xwe
em
de
iroy1~
tôkoşina
germiya
demek n@z!k de
di
me
tevgara
ıu~
bicth b!nin,
bo vi j!, diul
Ji
bisttne.
xwe
bedala xebata
rSxisttn i Jı
jiyaneke
\Nek
xwe
j!yana
herkes
O çewtty@n
k@masi
ji
x~e
O
sazbike
nO ve
O
lsti
em
Çaxa
bike.
peqıJ
doy!n
Q
xebat
binin
cth
bi
xwe
!ı1
ber irstyariy
pew d!yin me y@n ramyarİ pişkevin O bi
sarfiraz .t b§n xemiland in, b§n p!rDz kirin. L@
wexta xebat@n part!y§ bi ~ar@ candi O
dtplomas ! b~ gir~dan ez bewerJ.m ktı axa ku !ro
dibin lingS nıe de ye ev jt w~ bj.şemit ea
nemin
Ji bo em di hoySn iroyin de paşve
'
"analiz'
boş
p§şero}@
6n
p€w!stiy
in, ~ivfl sm
30
ramyBrt de,
dl bin siya
~1
ww
w.
ne
te
w
e.
co
m
war@
ınezin
w.
ww
,
ne
te
we
.c
om
bikin O li gor wan analizan, kar bikin. Ev
biryara ku plnc rlxistinln me dane ne tani ji
bo dOwaroja PYSK'I ji bo gele kurd,
ji bo
yekitiyeke bingeh!n jl pirr giring e. Ji bar
van sademan O ji bo kadroyen ku xwed! asoyekc
dewlemend bin dive politikayen me pirr zelal
O li gor hoyln wclate mc be! Ev ji encax bi
amade kirina kadroyen zanavan ve mumkun e,
Dive ev kadro bi her away! D di hemD mıJaran
de di hemD hoyln dijwartir de, bl tirs xwedi
li armanc O tlkoşina xwe derkevin.
Em
dibljin
ku
hezen
sosyalist
alternatifeka nO ye. Rast e, ev alternatife
nO dive di hemO waren ramyari de çi bibe.
lewra, alternallfa me ne "raqlptlya" hlzeke
din e; an ji cihl hinekan bigirin! Çimki em
dixwazin di rengen din de rengi xwe nişan
bidin D c!hl xwe tije bikin. Ji bo vi ji,
dive deat ji proxram O rizname (plyrew) pe
bike
heta
bige
farkirina
kadroyan
O
damezrandina rexiatinln şaxl partiyi ••. Ji bo
vans j!, dive em pergelin nD peyder bikin.
Ancax em dikarin ewha bibin alternatifeka nO
Q xurt. Eger em kimasiyin xwe D kimasİyen
plvajoya iroyin baş bibinin D binin ziman, ez
bawerim ku emi di demek nezik de flkiye ve
xebatl bigrin. Ji bo ve ji, divl di hemO
qadln
ramyari de em çalekiyen xwe
yin
rexistinl bidominin D plwiat!yln xwe y!n
nazik D yin dDr ji hev veqetinin. Geva ku em
xebat O tlkoşina xwe bi were çandi O "legsl"
ve girebidin rewşa me wl ji ya doy!n baştir
nebe. Em hemD dizenin ku di jiyana rexislini
de
plşketina
hezeke ramyari
encsx
bi
çalskiyen ve tl pivandin. Yani bi gotineke
din neynika gotin O ditinan (an ji teori)
pratik e.
Beriye niv!sa xwe biqedlnim ez dixwazim
çend golinin kurt bibejim. Rast e, ev gotinen
han ji aliyl pirr kes! ve hatiye zimen. Ll
:n
ne
te
we
.c
om
gave ducer bibe jl tu zirar çi nabel Divl
berlya her tişti di warl tlkoşinl de em xwe
tu cari nexap!nin. Gave ku em rewşa xwe,
qeweta xwe O hoyln ku welat tlda ye em baş
analiz bikln, jl taeruben derxin ul gavl eme
pirsgirBkln
xwe bixin
riya
çareser!yl.
Tiştekl din ji ev e, divl
wek her deman, !ro
jt digel rexneyin dostane, wl yin ku bi
tiştlkl
qayil nabin j! hebin. Ll ji bo
part!ya nO p!van divl ne gotin be, kar be,
aneama kar be; emsal divl ne
istinln din
bin, plwlsttyln plvajoyl D kapasite O xebata
hey! bin •.. Ber!ya her tişt! j t divl em her
dem karlbin xwe rexne bikin O ji wan rexnan
hinek ancaman derxin ..•
Em bi hlvlya tl D birçlbDna yek!tl
di
hemblza tlkoşlnske gsrm! de serfirazly n
s!nor dixwazin ... Axa welat, pratika germ O
dijwartir li benda me ye!..
Cano Amed!
Yolun dUşerse kıyıya birgUn
Ve maviliklerini seyre dalersın
denizin
w.
dalgelara göQDs geçenleri
hatırla
ww
aelamla yDreQin sevgi dolu
çUnkU onlar fırtınayle
savaştılar
eşit olmayan savaşta
ve dlpsizli~inde anginin
göçUp gitmeden
sana liman gösterdiler
uzakta
BRUNGER
32
LEGAL-İlLEGAL
MOCAOELE
OİYALEKTİLİGİ
Devrimci
ww
w.
ne
te
w
e.
co
m
mücadelenin pratik
güzergahında
çoğunlukla
iç sorunlara yataklık eden ve
bunları bağrında besleyen anlayışlardan
biri
de
legal
Hrgütlenme mi
yoksa
illegal
Hrgütlenme
mi
tartışmasının
sonuçları
üzerinde
odaklanıyor.
Bu
tartışmanın
sonuçları veya
buna verilecek cevap eksik ya
da
yanlış
olduğu
zaman
sorunlar
süreç
içerisinde
birbirini
besleyerek
büyüyüp
geliştiğini,
genelde bilinen bir gerçektir.
Bu
anlayıştan
hareketle
son
dönemlerde
yapı-mızda
tartışılan
ve sorun
olabilen
konulardan birisi de, bu anlayış olduğunu
dUşünilyorum.
Yani iki sığ anlayışın (saa ve
Sol) sorunların çözümünü kendi çeperleriyle
sınırlandırmaları
ve
bu
kısır
dön ü
içerisinde bir tıkanma, gerileme ve
ç
kaybetmeye zemin yarattığını 'BD
sonrası
genelde
yaşanılan
bir
gerçekliğimizdir.
Dolaysıyla
birbirinden ayrılmaz
ve
bir
bütünün parçaları olan legal ve
illegal
milcadele
diyalektilla ini
rmemezlikten
gelinerek tek taraflı mücadelenin saa ya da
sol
ayağını
öne çıkarmak, yapıyı
bunun
Uzerine oturtmak ve bunu fetiştirmak kadar
tehlikeli bir anlayışı düşünemiyorum. Çilnkü
özünde aynı yumurtanın ikizleri olan ancak
yer,
zaman
ve
koşulların
belirlediği
durumlara parelel olarak deaerlendirme ye tabi
tutulan bu anlayışlar, politik istikrarsızlık
dönemlerinde
gündemin
baş
kUşesine
oturmaktadır.
Bu gerçek salt bizimle, bizim
Ulkemizle sınırlı de~ildir. Aksine
dilnya
devrimci hareketlerini n tilmOnde yaşanmış ya
da bu tür anlayışiara yabancı olmadıkları blr
gerçekliktir .•. ! Dolaysıyla bugün böylesi bir
sorunla,
bir
tartışma
atmosferiyle/anlayışıyla
yUz yUze kalışımız
yeni bir olay değildir. Sa~ ve sol diye tabir
)3
sonuç itibariyle
Bundan dolayı mücadelenin
başarılı olmasını ve kazanımlarla
taçlanması
için
tasfiyeciliğin
bu iki
türüyle
de
mücadele
etmek
bir
zorunluk,
bir
sorumluluktur ••.
Politik
mücadele
literatüründe
''sağcı-raforumcu''
diye adlandırılan,
s
kulvarda yer almayı olmazsa olmaz koşulluyla
dayatan ve toplumsal mücadeleyi bir takım
reformlarla sınırlandıran anlsyışlara güre
illegel mücadele gereksiz olduğunu
çUnkU
mücadelenin bu türü b rında şiddet unsurunu
taşıdıaı
için mücadelenin başarılı olmasını
engellediaini
iddia
etmektedirler.
Buna
karşılık
mücadeleyi
salt
illegal
HrgUtlenmeyle
(daha
doğrusu
illegal
HrgDtlenmenin karikatUrUyle) sınırlandıran ve
bunu fatiştiren sol anlayışta da her tUrlU
legal mücadele araç ve gereçlerini (mücadele
biçimlerini) taptancı bir mantıkla red ederek
şiddet
unsurunu tek çHzUm yolu olduaundan
ısrar
eder. Bu iki anlayışı, belli
bir
bUtUnlUk
erisinde masaya yatırdığımız zaman
ilk gHrece imiz nokta bu iki anlayışın ikiz
olduaunu ve birbirini beslediğini
gHrmek
anlayışta
w.
ne
te
w
e.
co
m
edilen bu iki
tasfiyecidirler.
olacaktır.
Bugün çok belirgin bir
şekilde
da yine bir biçimiyle
kendisini
tartıştıran,
gUndeme oturtmaya çalışan bu
yapışık ikiz anlayışın tasfiyeci ve reformist
niteli~ini dayatmsya çalıştığını kabul
etmek
zorundayız.
Bu anlayışları mahkum etmenin
yolu doğru bir taşhisten geçmektedir. Belki
bu s6z Uzerine blrileri alınıp "bu da nereden
çıktı?''
diye itiruz edebilir. Ancak son bir
yılda
okumuş
olduğum
bir
çok
yazıda
tartışılan,
eleştirilen
bu
tasfiyeci
anlayışın
izlerini taşıdığı da gün
gibi
ortada. işte bundan 6tUrU bir an Hnce bu tUr
ww
olmazsa
34
e.
co
m
tartışmaların
sc.n bulması için sourıa bır
çtizUm bıJlmamız gereknıcktedir~ Aksi dLrumda
bir Ç(!k sorun glbi bu tasfiyeci ve y1kıcı
anlayışlar
yopJyJ
içterı
içe
kemirlp
çllı·ütecektir,,.
Siyouet
kuJv8rırıda
yer
al~n
herkes
ww
,
w.
ne
te
w
biJir
kif
reforumcLı
unlayışlur
illega~
mGcadcleye
karşı
bGyUk alerji
duyarlar.
Bt•nlern
gEre
illegal
mGcadeleye
gerek
olmadJUını,
mGcadeleyi salt tıir tBkım legal
alanlBrla s1n1rlandırmak gerekti~inl
ve
sistemin ''lUtUf'' elt-lQi çerçeveoe
kalmak
gerekti~inde
ısrar
ederleı·.
Böylelikle
mUcadeleyi
ıamana
yaynıış
oldukl&rını
ve
sistenıin
şiddetli
tepkisinden
kurtulmuş
olduklErını varsaynıaktaclırlar~ Cysa yaşanılan
milcadele tarihi kanıtıantıştır kl bu
tUr
yaklaşımlar
senuçta
hep
kendilerini,
çevreleri i
aldatmakten Hteye gidenıemiştir.
Bu ısrarcı yaklaşımlarının sonu
sistemle
bOtOnleşmek-uzlaşmak
ol~u~ursu
bilmiyenimiz
yoktur.
Yine bu anlayışın tom tersi olan ve
bir tepki hareketine bUrUneni dbnUşen ''sol''
anlayış ise illegel
cadeleyi ve araçlarını
fetiştlrmeye,
her türde:ı legı:ıl olanakları
yadsıyerek
reforumcu anlayışiara
karşılık
11
palitikat• yapmayı bQy{l~ bir meziyet olarak
algılsr. Son~çta bu ik
anlsyışta ·mUcadelenin
başarılı
ol~ası.nı
engelleyerı
birer faktör
olmaktan 5teye gids iyorlar. Bu da,
iki
anlayışı~ ne kadar gerici ve benzer tarzlarla
aynı
3maçlar dogrlJltusunda ve aynı kavşakta
buluçtu~unu
gcistermelctadir.
Ayrıca
illegel
ör
fe
Ll~~nmey
iştiren
yıJ.lardır
i
Leur i:<
ancrıK
dü:z..~::y·~:!c:
yerekleriııi
s-avunup
yapmayı
lse
bu
ksrikaLU .. Un
oluşturdukları
da
herkesin
bildi~.i
blr
gerçeKti~~
Bundan
dolay\dır
ki, bu
ur1lsyı~ın
B~vuncuları
marjin 1 kalmayı, k0 kBybet~eyi ve ebas
35
anJayı~ın
akı]]_arır1d
tiiıı:eyenler
çıkı~larır11
blr· b
şka
çek sc· v::: r ler ,
Genelllkle
bu
başarsızlıkJnıını,
yethlezlikleriııi
e.
co
m
ve
y ;;:.ınlı5s,.lı.l u I" ~Leur.'
~;e rekç e ler .iııi
b LrbJr ler inin
t/nrJ ıÇJ.ı.J a
uı;ıklamcı yoJ.urıu
tercih
ederleı:.
çünkO bu
te :'c I h :i. n
alt ında ya tan rrıant :tk
~ıUaclclcdorı
kaçış
ınar1tıijıdır.
2r
I<.Lt~ıp
06ylelıkle
dul su pulemik ve
suçlaınalarla
;tünd:.:'ç;lar_uıJ ctki. lcme !' şekj. llendi:~mı::: çabusına
hız
verlrleı·~
Artık
tck JUşUndUI~le~l çcy
l~c.ıprisJ.c:rirıi;
tıı·
k lrnu
t.Lık.ınL.ı1ı::ırınl
fh.ı1n.nı
ı:ıübDht:ı.:c
bnşa:cı_l_rr~t:ısı
onl~~ı·
ı··mt.ıbaht ıra
nnlsç;ının
u;;:anl..ısı
yBı·ocı;klcrdl.
w.
ne
bu anlayış SE!hitJlcrl ıı
oibi dGşUn eleri, ne de
tek
dUşmanl-ık
verme
dll~}
rlüşUrıceleri
dônGştOrmcktir-
anlardG
daha
sanırırn
eksikleri
ıklurıı·ı,
olcuklarını
cevap
tCJ
olgunlcığuna
bokmn
ulsalardı
yanl1ş
her;:;ey
bu
Do1eıy·::;;_ı.y1a
kbrUklcnıneslne kaJar
yideblllyor.
vııloy ıt;
scdıiı.;ler i
soruna
uz ıcı!<
D)iSH
bu
dPr-inlcnLl8S . \ e
C)JftıUŞ
egemeH
te
w
gular~n
için~~~
yap.ıyu
için de
ncr:Jcr.:i.
koynaGı
kerıdiler·i
Ancnk, ne
yazık ki,
guçıııişte
deıs
alma
sUreclrı ihtiyaçlarıııa
rrıBvcuttur~
3u-n.ların
kiç.isGl
)apıyı
Buııdan
criı~;,ıni§
ruhatlıklu
~olayıdır
dUkaluı·ı~&
ki
verdiklsri,
dcDt:rlcri bir çırpıda
EJı8k
çalı§tıklar
ilkelliğine
bı:tŞ\-'Uruyorlcr.~
olmarlık
ya Btffiaya
tutuşturma
İ;;,te
son
ww
zamanlarda ok0du~uqıuz kirr1i n1akalelerin salıı
araları da
bu iki anlayışın
soluklarını
hlsseddiycruz.
(Ya da buna 8day
almaya
rUrıen kirııi solukl&rı~ •• ) Yine de bu
korıuda
yanıldı~ınıJ
8u
isterniyct'um.
gcrek.irse
arasındaki
uwma~ jstiycr~~ı.
ki-;;n;.,ıda
u;-:un
f,rıcc.k
teotik
bir ke2
sC,-ylsmle
açma~ın
esas
uzadıya
c~:~·ti·ıw
yazmak
tet<·rHı~lamam
pratik
uygulcnna
sebeLi
bu
iki
anlayışın
olur ol~uz arılarda ipin
ucunu
kendilerine ybrıelik, is oınleri ve çıkarları
36
do§rultuaun
huyratça
çekiştirmelerinden
belirtmuk
gerekiyor.
Yaklaşım böyle olunca genel çıkarların yerini
bireysel kaprisler, kişisel sürtüşmeler ve
küçük çevre alışkanlıkları dolduruyor. Ne
acıdır
ki bu yanlışlı§ı
yıllardır
hep
birlikte yaşıyoruz, yaşatıyoruz ...
Bu açmazın giderilmesi ve sorunun
çözümü için kanımca bir takım 11 Öneri1cr 11
paketi
ya
da
kimilerince
sıralanacak
''U tler", eleştirilar sunmak çözüm degildir.
Çözüm
olmadı§ını
hep
birlikte
grup
yeşamlarımızda
gürdUgUmzU
düşünüyorum.
Sorunun
esas
çözUmU,
mücadelenin
tUm
alanlarını
kapsayan ve belırli bir hiyaraşi
içinde
ve gUçlU bir
ideolojik
çerçeve
ekseni e
legal-illegal
mücadele
diyalaktiliQini saQlamaktan geçti§i ae
gibi ortada .•. Yapının ana iskaletini ve
omurgasını
her koşul ve ortamda
vencede
tutmak, saldırılardan korumak için yaşamsal
düzeyde dikkat etmek ve önernsamak gerakiyor.
Tabi ki bunu yapmaya çalışırken de yeni
kanalların
açılmasını,
yeni
olanak
ve
örgütlenme zeminin yaratılmusı için de legal
mücadele araçlarını kullanmakta yarar vardır.
Bu aynı zumunda bir ihtiyaçtır. Bu ihtiyacı
karşılarkon
sorunun diijer boyuttunu gözardı
etmemek gerekiyor. İşte bu noktada yapılması
gereken ve önemseııilecek esas yan yapının ana
iskeletini ve omurgasına zarar verebilecek
etkinliklerden, anlayışlardan uzak
dt.ırmak
olacaktır. Var olan nesnel olanakları an
iyi
ve verimli bir şekilde kullanmak, onlardan
yararlanmak ve faal olmakta bir o kadar du
ihtiyaçtır.
İhtiyacın
tespitinde
esas
alınacak nokta ise legal ve illegel
mücadele
diyalektillginin birbirinden ayrılmaz
bir
bUtUnlU
oluşturdugu
garçegidir.
Aksi
durumda ''a~açlara bakarken ormanı
rmeme''
ww
w.
n
et
ew
e
.c
om
kaynaklandı§ını
37
gibi
bir
yanılgıya
gitme ya ds bunu bir
dilzayinde sUrdOrme
nlışkanlı§ını
edinmekte mUmkündür.
tUr yakla ımlarla yüz
yUze
gelmernek
için bir an
ce
''eski
çevrecilik geleneklerini aşmak ve
geçmış
sUrtOşme
ve 6nemslz çatışmoların izlerini
silmek için yatar derecede geniş ve canlı, ve
yeterli derecede sefjlam ve gUçlU olarak, tek
bir
parti
saflarını
güvenli
olarak
birleştirmek
ve işblrlifjl
inde çalışmak
için bUtUn*" Kürdistanlı sosyalistlere yenı
bir
fırsat
ş
durumda.
Bu
fırsatı
lendirip
deöerlendirmemek
birazda
bizlerin siyasal yetenek olgunluk düzeyiyle
ilintilidir. Hepimize dDşen sorumluluk bu
fırsatı
layıkıyle
de rlendirip
yerine
getirmek
ve
Ulke
gerçekli§ine
parelel
mDoadele
temposunu
hız1andırmamız
gerekmektedir. Bu gereklilifjiinin tespitinde
ise ''gerçek hareketinin ateca§ı her adım,bir
dOzine proörsmdan daha gUvenlidir(K.Marx)"
derinli~i yakalamakta geçiyor.
Yıllardır,
"yumurta mı
tavuktan
çıktı
yoksa tavuk mu yumurtadan
çıktı•
espirisine
denk
tartışmalarla
zaman
Uldürmektense bir an Hnce gerçek bir hareket
elmanın
asgari gereklerini yerine getirmek
gerekiyor.
Bıı gerekli~inin yarınlara
havale
edilmiyecek,
ertelenmiyecek
kader
bir
aciliyat ve zorunlukle karşı karşıya oldufjunu
hepimiz
biliyorez.
(belki de
ben
le
sanıyorum!)
Ancak, öyle olmamış
olsaydı
l905'lerde
Lenin'in
söylemiş
clduau
belirlemeler,
bugUn
bizim
nesnel
gerçekıiaimize tekkabUl etmemesi gerekiyordu.
Oyaa Lenin diyerki: "Bu davada bizim neden
olacafjımız
her
gecikmenin
ww
w.
n
et
ew
e
.c
om
saplantı
sosyal-demokratların
dUşmanlarına
dDşünDn;
yarayaca§ını
sabırsızca yeni bir yol
38
ÇUnkU yeni
arar ve
dereler
potansiyel
et
ew
e
.c
om
sosyal-demokrat bir dare yat ı bulnıayınca
sosyal-demokrdt alnıayan bir dereye &kaılaL~
Devrimci hareketin her pratik adımHnn genç
seemilere
ancak
aosysl-demokrat
billffii
kaçınılmaz
ve silinnıe~ biçiıude ö~retec irıi
unutmayın, çünkil bu bilim çeşitli
sınıfların
gbçlerirıin
ve eQllimlerlnin nesnel ve doaru
biçimde tartılnıasırıa dayunır.*~·'' E~er
bu
alıntıda
geçen
kavramları
günümüz
kavramlarıyla
ifade
edecek
olursak
ve
Olkemizdeki
siyasal
atmosferle
karşılaştırabilir~ek sanırım bu elıntıyı daha
da
içselleştirnıe
imkunıoıız
olmuş
olur.
Gerçekten de, Ulkemizdeki mevctJt susyallst
i·Hıla
kendl
doğal
kanallını
bulmUt;}
bu potansiyel döııem:3cd koşulJ.anı
parelel olarak farklı yArlerde kUmelenmeye
gitmiş
ya
da farklı derelare akmıştır.
Bu
durumda
örgUtlU ve gUçlG bir
sosyalist
ırma
nın
daha
da
rce
akmasını
değildir.
engeilemişt1r.
Kürdistan sosyalistleri de,
va
HrgDtsel
sorumluluklarını
yUklerıınek
ve
keııdilerinden
kayr1aklanan
boşluiju doldurmok zorundalar. Bu sorumlul
n
yerine getirme roluda, yapıda tartıgılen i
sorunların bir an önce ç6zUmGnden geçiyor.
çözUmU bulacak ve yarattacak olan da yine
yapının kendisi olacaktır. En Ust birimden en
alt birime, en ileri düzeydeki kadrodon en
geri
dUzeydcki bireye kada~
herkes
bu
sorurrılulu~u kavramalı ve çözOme ilişkin
kafa
yormalı,
eıaek
sarfetmelidir
diyoruz.
Dolayoıyla
konuyu rıoktalarken y.iı1e Lenin'in
referansıyla
diyoruzkl
''Hiç bir devrimci
hareket,
yerleşmiş ve
silreklili§e kavuşmuş
önder
Hr t
olmaksızın
varlı~ını
sürdü:remez~~ıH:->:·n
tşt:e 1 btL.irn de bi.r
an önce
aşmamız gereken esus sorunda bu yerleşnıiş
ve
sGreklillQe kavu~muş Under Urg{itU, yaşamın
39
Artık,
ww
w.
n
ideolojik
•
her
alanında
etkin
sUrede
kJ.lmaktır.
[~er
bıJ
açnıazı
ve
tercddilttu
yer
bırak~ıyacak şekilde iktidara aday old
umuzu
if'ade edersek, bu demektir ki,
sorunlarımızı
yarı
yarıya
çdzmUş
olaca~ız .••
Sahi,
!Ju
zUmU istiyor muyuz? 3izce sorulması gerekon
asıl soru da budurl
aşarsak
.c
om
kısa
ROJ ANDDK
*
*~
İşçi
sınıfı
Partisi Uzerine Sf.l99
et
ew
e
***
ÖrgUtlenme Uzerlne 3f.52
işçl sınıfı Pa~tisi Uzerine Sf.23l
* * *
* * *
li İD
Şeh!d
nemir e weki şa~
wei<I befir, wel<i dirext
wek! blhar O
gıılebax
av e,
t
!ya zev!yan dişkine
p@çiya desl e
a ax! radihejlne
kil§ çav e
kijan dOe~roj dOr a, dibine.
Şehid ala yo
bala şehid
bi qandi bilindiya Kurdistan'e,
dil~ azadi a bilindtir!n qopka
helwesta Insan e~.
ww
w.
n
şehid
'
s
**
****
*~
Ji gotin0n
ş!yanz
Çiya çiqas biliııd be, bô
nabe;
newal çiqas kOr bo~ b§ av nabe.
40
•
YA
BİREXİSTİ~A
(iEt
her bor
dl'rcık!~ ku
nıiı:,-::;\iBhty2 y
rewş8rır
xı~eşik,
b~tlc
i''leşa
b·ı
Lar:lt~yen ~"Jısa
rıav
ü
r§nezun:i:
ııaç.'r,ır!,
ııekarlbUnc 1i ı:·onBh.ly6
dj_
.c
om
afrin6r O
jtyuneke
al ~
lA!< csran Jl
pgş~ediçe,
0ureza
ve hatiye t~
Q ~ te~ıkE;r
paŞ\IIlrO
nGı1
~~
Di v5 P~':Hjnyn ~0Ç\i2Ç ~ s rOçtt
sekinarı(lin
YA rnirovah1} ·& de: demin çôbOne, mirov Q civat
de rıanc::
b8d::r
j·t
j i
ku;-
fetiyH:~ı
bi.ger~tn
ber
qet
5
o
te pejirarll iin ku C\1 r§ piricAı·an Ol
mezin \;e hntibGnB girtin
dijı~ar! Q osteııg1y
O 11egeııgaz bGye ku mirov rli hewldanS n xwe y&n
bo g iştina ronah1yfi O j!yarıoko azad O
big@hln
rOraettir do t·ıisa h5san Q rehat
et
ew
e
DivS
serkeftirı8~
Dl
rastiy&
de,
rler~st
Q
r~y~n
xiiasi
tu car yel<ser neqediya newL&, ji
ronafıiy~
tarttty@ , damezran dina jiyanı!ke
na
roıı!kiri
inOve afirandi na merc§n (şort~n) azad
O
O
bo
na
§
sti bi hin Lişlan hebO.
n tirs&, ku ji lay@
P@şi, div!yabD ew be
(teqez)
ıordaran ve bo desthila t!yel<e mitleq
hati~O~
binin,
pôk
b§dijb~r
a
an j~.bgd~w!
maren ~or x~n bi stuye
r;~
u
honanoın
ınirpvan ve dialandi n a dixeni.q endin, bihatana
.lewra 'lg tirs6 nedilıişt kLJ mira'; bi
birr
rastiya xwe ve O bi pirsgir~k§n x~e ve rObirO
w.
n
p@
p~şeroja
bimlne,
x~e
binin bira xwe
n
ji
bo
A o, div!yabO gel ji bo şer!
ama e bOya
A din, pSwistbO ku ji nav wan girsey@n gel
bo r§zant a p~şvaniy@ kesin derkavln .
ww
t8bikoşirı
~§
rizgaı·!ya xwe
Ya
dawi U her! gir1.ng ji, hettJcebO
mercôn
a
b lhişt8na
xweş
civak!
tlko;fne ke
paraatin a
I ji
desthilat dar@n we dsrrıS
per la civaki ya kovn Q desthila tiya xwe
ana.Ango , ew sazOman n, ku hebO bObOya
aciz
"lewra, ger mirov bi baldari ll
aateng.
bibine ku, pirsgir~l< bixwe irıcex
w§
bin~re,
41
~"~nı\'~"'
'·'' ;· . ~ "'·u.:,P oDrıal-:>
,~lJ. -~x~s tıJe kırıbe
u
'.::
nJ'J'''<""~
o, ·"'
~~~-
.c
om
li rlever§n ku bo ç~reserkirina wô marcan
daringl (m3ddt) g6hişt! bin arı ji bar bi
~§hiştin8
bin, derdlke•ıe hal~
(Marks)' 1 •
M0best ji vsn ~e~c@~ da~ingt ~v e ~u, divG e~
\!~
J q
h 1
f·'
,-u~
dı::.n·ıe~
~-ıı
P
.. . •j1
'..-..
0 llı'.,--"
:.·<J u.
,;ı
bernade"'
et
ew
e
u beııew=n mabube
L§ wek d!coks t~koşin§n cıvaki ji xweç
dane xOya klrin,
ku herçendi ew
msrcôn
dar5.ngi
hiştt bin ji gar girseyôn gel
w~
h~z§
dı xue de neb!no an j ! ne amode
bin O
ger perdeya reş n tirn& n2ySte çirt;ı, tu car
sazOman O p
d!y&n komaleyet t y~rı kevn O
@di ll
şiys p@şkctinG civakt bOne
asteng,
serObin nabin O cihB xwe naclin sazGmaııı~ke
p@ç,ıetir.
Tu
kes
wisn
h~sedem,
bey!
dijbertyek e xurt a teuny!, ku hew karibe ı
ber bisckine, hcbe dev jj_ dnsttıilo dartys xw
Ji bo; gel pirsgir~l<Bn xwo bi11 sr
O
t&bigih!, ku bo jl aaz ao O rayeder
zorkeı'
xelas
bibe O xwebir6kx istineke
nO
ya
komaleyet i biafir1ne , p!ıvtsto bi tevay! rabe
ser p:iyan, j8 re pC c:ng8rı dil.Cr d.i.\'8n.
P~div! ji p§şen
n vıisa hene ku, dj. wex
Q
ww
w.
n
mPrc&n bizehmet O bShSvr de derbikevin hol& O
di destan de a]o serihildan 8, li p~şbor!
sazOman
O r@veberiy !n zordar Q
paşverC
bisekiniıı
O bi dil Q mfj!y6n >:~e ve p€şly&
girse an ~
.roni
bikin.Jix~ıe
p~şengiya
koma e
ı grırgı u watednr!ya xwe y
d!rokt
J1 biclhan!na \'8 berpirs!y ar! a vatiniyô
digire.
Leyistina rista (rola) bir~kxiatina
girsayan a p~§eng!ya komaleyet t ji, her weha
bicihantna v§ peywirfi ve gir~day1 ye O bi
ve qenqa:z: e ~
bem~ ku Spartakus'~ gla
atar O heval@n ~!
li
dij! sazGmana kaledar y~, bo jiyaneke
dadmendi Q azad seri hildnn, di nav koleyarl
de xwebir§kxistiııeke ewqas xur
ne~ıatlbO
honandin.L €, çer ku ~van dest bl raperJ
kir,
42
ww
w.
ne
te
we
.
co
m
kule bi awayekl xwazayi D wek aveke boş li
rekxistinl
wan herikln.Bi taybat bo
dO
raperina
çiqss
her
çlnebObD.O
wsn
xebateke
agıre
wl
j!,
çul
(tik
neket
ser
Spartakus bi
hazaran
bi
dili
xiste
raperinl
D
rizgeri
koleyan, ku ne tane dest D lingen wan, her
weha dile wan ji qeydkirt bD. O ev roj, ev
roj e, ew giyane serihildan O berxwedanl yi
wan serhildlran bo hemO gel D çlnln bindest
bO minakeke giranbOha.
Ebu Muslum, di sala 747'an de li hemberi
Emeviyan raperineke nD da destplkirin O agırl
Spartakus ve cari li lGtkeyen Mezopotamya O
zozanln İran"l geş bO.Ji bo raperineke wisa
mercln bingehin zOde hebOn; li hembar zilm O
herimi
gelen
hsmD
Emeviyan
kotekiya
bendi
li
derdibirin O
xwe
nerazlbOna
çirOskake weha bOn.LI, ger Ebu Muslum (bixwe
aligiri azadi O wekheviya civaki bO) li
serhilder
helwasteke
Emeviyan
hemberi
destpekirin,
daneniye G tlkoşin nedabDya
çldibO ku çerxa diroki cihetir biziviriya. O
mina te zanin, pişti, Ebu Muslum bi deste
xalifeye yekem 1 Ebbasiyan hata kuştin Jı,
ajot.
bandora tevgera w! bi sedan sala
Rapertna Babek (816) D ya koleyan reşik In
Efriki (869) wak duajoyln wl raperine ten
ditin Q van raperinan tavan ji gelek tişt
guhertine.
Robespiyer, Danton, Marat D yen din ji bo
deveri
kornaleyin
plşi
gel
rekxistina
bikaranln. Franslyan li van komaleyan, li ser
dahatOya xwe niqaşdikirin O bi ramanin nO yen
teşay!
vi
ve hevdinasln. Bi
civaknasl
ji
disa
atmosfereka politik hata holl. Le,
14
r ssrokln şoraşi gel biçeknekirana G di
1 Tirmeha 1789'an de bi ser Bastil' 1 ve
nedana meşandin, wl monarşiya Frensi ji bo
peşgirtine şoraşi kays bigirte.
O ger ew dileriye şoreşger e Bolşeviken
~
43
ww
w.
ne
te
we
.
co
m
tune
bOya, we çi wext
şoreşe
Kewçere
çenebObuy a. Xebata rekxistin! ya napeni demek
direj ajotibD D pişti şoreşe Reşemlye ji
aowyetln karkar D gundOyan D leşkeran, bo
aazkirina
pewendiyan
wek
platforme ki
bikaranibO n. Li gel ewqas xebat ji, heyani
roja raperinl destplkir ji piraniya
gel
piştgiriya gel nedabD Bolşev1kan.
Birekxisti na gel, ji bo şoreşe pewisti O
şerteke her! bingehin e. Di şoreşa welatl
me
de bicihanina vi plwlstlye xwedi gringlyeke
xweser D bilindtir e. Lew welatl me perçekiri
(ev xweseriyek e gring e) dagirkirl ye.Ev rewş
bi sedan sal e didome D geli me di bin nirl
mijokdariy eke hovane de dinsle. Di ancamin
politikayi n taybel (wek asimilasyo n, ji hlla
abori ve paşve hiştin, nefikirin O tadayiyeke
behempa) de, iro gele me li seranaere cihanl
belav
bOya. Armanc ji van
polltlkaya n,
atomize kirina civata Kurd e. Rebaza ku di ve
ri de herl zlde tl bikaran!n , tirs xiatina
nav dila ye. Dixwazin gele Kurd çavtirslya yl
be O dixwazin ji tirsl deryayakl çlkin, gele
me tl de bixeniqin. Divl blte gotin ku, di
karl
atomize
kirine
de
heya
derakl
hiserketin e j!.
Lewma
jl
bari
şoreşgerln
sosyalist
girantir bOye. Ji bo girsayin gel di bin ala
sosyalista n
de
bicivin,
hewceye
her
şoreşgerek sosyalist dil-agır be, li
hemberi
dagirkeran dili xwe wek gurzeki bikarblne .
Deryayin tirse bi vi awayl ten miçikandi n,Ji
bo rlkxistina gel vatiniya yekem ev e.
iro mercln politik D civaki yin welatl me,
me mecbur dihllin, ku di hilbijarti na rlbaz O
hacetin tlkoşinl de plşaniyl bidin rlbaz D
pergalln laşkeri.Di mercln metingeri yi de
weki din tu ri nin e.
li BakDr, di bin riberatiye PKK'de şereki
netewi D şoreşger hat/tl day!n. Encamln vi
44
yen ereni (pozi tif) gelek in.Di rlya
netewb Gn G xilasi ya elvak l ya gele Kurd de
gavln giranb uha hatin avltin . Ll ev ji heye
ku koçbe riye bi milyan an insani n ma, ji ax G
warl xwe dürke tina geli Kurd O jlyana wl ya
beleng az u bizehm et ji wek berma yln vi şer1
li peşiya me disek inin. Dive sosya listin
Kurdis tan& vi reallt eyl baş binirx inin D bi
menta liteye k nO xwe niziki karl rlkxis tina
gel bikin.
Wek netewe ke sosya list xwebi rlkxis tin , bo
Tamam
gele Kurd r6ya yakane ya diroki ye.
kirina vi plvajo yl ji ten6 bi sazkir ina
dewle teke serbix we, yekgi rti O sosya list ve
gengaz e.lewr a jl, hewcey e tevger a me ya
sosya list vi xweste ka xwe bi awaye ki bibiry ar
her tim bine ser zimln. Ger em di vi xweste ka
xwe de ne bibiry ar bin D sazıyen xwe yin
li gor ve rastiy e neyini n pl, em
tlkoşinl
nikari n bo şereki demdi rej gel birlkx in. O
jihol6 rakiri na
ger em di vi ri de, bo
mijok dariyl xwe neaveJın peş, gel ji bi
hlvlye ke nu ranaba ser piyan.
G
Geli Kurd, ku bi rlbazl n talank er
n
millt arist hatiye bemil kkirin , iro li bejari
biyan l, di nev arişeyin mezin In abori O
civak l de diji. O dlkare bi hisant bl gotin
ku, bi hejmar ek mezin, ew wek prolet er6n
blkar G di nev blderf etiyan de dij!n.Eşkere
ye ku, ji bo rlkxis tina van qirsey an hewce yi
bi xebate ke aoaya llst Q şoreiger ve heye.
lek
Ç!nln binde st In li Kurdi stan· 1,
ew
caran nlşan dane ku ji bo şoreşeke civak
xwedl hiz O şlyanl ne. Bo rlkxis tina ve
potan siyeli , rlya peşin şere çekde ri ye.
Rebaz, hacet O saziye n xebata rekxi stini cur
bi cDr in .ll mebes t yek er ji bo Insan tirs
ji dili xwe biav6 jin, rlya xelas iyl
xo
Q
binasi n O li pirsg irlkln xwe yin bingeh ln, ku
çare ditina wan bi şoreşi ve plkan e,
w.
ne
te
we
.
co
m
şeri
ww
/
45
w.
ne
te
we
.
co
m
sazi D dezgeh!n tlkoş!nl çi
derbikevin . R
dibe bila biba, (komlteyln gel, hizin çekdar,
komele, rojname, navendln çandl, radyo Dyd.)
wan
1 ji
bo serkeftin l a gring ew e ku,
cesareti bigire D bo tlkoşinl dil xwe geş D
mljiyl xwe zelal bike. Ev j ! heye ku, ger
tavgerek şoraşger peywira avakirina komiteyin
karin
nepenl D tekOz bicihneyne Q hemG
r!kxiatin! ji nevandakl birlve nebe, bi gel
ve yekbDn ne plkan e. ll li Kurdistan ! blyt
çekdarl şoreş D tlkoşln nakeve rojeva
şerl
gel. Lewma di mercln zordariyek e tund Q
dijwar de, ger bereiva zordaran neyi dayin a
gel
meşln,
neylte
organ!zek ir!
şereki
ba•ariya xwe bi tevgera şoraşger nayine.
Divl şoreşgerln sosyalist ji janln gel
t!koş!nl birisin D p!şerojl bi gel ve hlvlyan
In gel re hevpar bin, vtn Q
bihonfnin .Bi
şlyana gel bicivlnin D di rlya şerl rizgariyl
de binirxinin . İro gr!ngtirtn arişeya civaka
atiya afirandina h!ulyeki na ye o
me p
afirandina hiviyi jl bi plşxistina tlkoş!nl
ve gengaz e.
Serhat ROZERİN
***
O ZAMAN
***
***
***
***
ww
SDleymani ye şafa§ında
Arerat esintisin i hisetmek
Zagros'un tipili doruklarında
Harran'ın sıca~ını ...
bulmuşsa Kolomb yeni dünyasını
bulac ız yitik ülkemizi
biz
o zaman;
karavans sevgilerim iz, nefretleri miz
slayt gösteriler ine hapsalsesk
ya da tiystro ds nostaljlk bir sahne
şahını mat eden ideallerim iz olmayacak
coşkulu hamlelerim iz
çUnkD Zin'i, deijiştirmeyec iz
M.Canbegi
bir anlık gHrDntGaU ne
46
GENÇLİK ÜZERİNE
w.
ne
te
we
.
co
m
Gençlik içerisinde örgUtlenme, devrimci
sorun olmaya devam ediyor. Genel
yaşamda
şekilde
bir
sorun karmaşık
bu
olarak
dayatsrak,
kendini
yaşamda
topyumsal
çözOlmesi gereken önemli bir nokta olduGu,
her yönUyle gbrUlmektedi r.
Gençlik siyasi arenada başlı bsşlına bir
sıcakııaıyla,
Aktifliöiyle ,
dinamizmdir.
dinamikliöiy le toplumsal yaşam içinde önemli
bir yer teşkil eder. G5rUldUau konunun önemi,
salt devrimci mücadele açısından deöil tUm
toplum için geçerlidir. Toplum içinde yeralan
tUm sınıf ve tabakalar soruna önem vermekte,
hasasiyetle meseliye yaklaşmaktadırlar. Bu
istem ve arzuları çok
gençııaın
ba~lamda
yönlUdDr. Bu onun karakter yapılanmasından
ileri gelmektedir. Onemli bazı faktörleri
sUreç
kısa
dolayı,
taşıdı~ından
baörında
içinde istem ve arzularını yerine getirmek
ister. Hiç şüphesiz bu istemlerini karşılayan
kesime do~ru kayar. Bu anlamda sosyalistlere
önemli görev ve yUkUmlUlUkle r düşmektedir.
Her şeyden önce bu görev ve yUkUmlUlDkle rin
ne olduau Uzerine birkaç vurgu yapmak yerinde
olur~
ww
MDcadalenin tOm alanlarınde olduau gibi,
gençlik de gUçlU bir ör tlenmeye ihtiyaç
ör Dtlenmesinde ,
Gençlik
duymaktadır
rklı olarak,
mücadelenin diöer alanlarından
HnUnde bulundurulara k
onun karakteristiö i
Bu
tutturulmalıdır.
tarzı
yaklaşım
bir
çekecek
tarzı; gençliöi mücadeleye
yaklaşım
yol ve yöntemlerl.n do§ru tespit edilmesidir.
Gençli§i dar bir çerçeveyle sınırlandırmadan,
farkli alanlar açmak gerekir. ÇUnkU gençlik
de§ildir.
başlı başına bir sınıf veya tabaka
bir yelpazeyi kapsamaktadır. Bundan
Geniş
hareketle çeşitli sınıf ve tabakslar içinde
yakyaşım tarzı; onlara
yer alan gençli
47
çekici
onlara
gelecek
politikalarla gidilmeli ve
bir HrgQtlenme mantı~ıyla
Gençlik
yukarıda
izah
edildiQi aıcak ve dinamiktir. Bununla beraber
işlere
hemen atılmak ister. Bu eceleciliQi
beraberinde
bıkkınlı§ı
ve
kaçışı
de
getirmektedir. ÇUnkö yeteri kader
bilinç
unsurundan yoksundur. Gençli
bilinç taşımak
ve onu e§itmek, devrimcilerin HnUnde ivedi
bir görev olarak durmaktadır.
Gençli§in
kişilik
yapısı
geregı,
yakyaşımlarımızda
itirıalı ve
sabırlı
olmak
zorundayız.
Mevcut
sistemin
yetiştirmiş
oldu§u kişilik, bir dizi yanlış anlayışlarla
donatılmıştır. Bu yanlış anlayışları
bilince
çıkarak
işe boşlanmalı.Unutulmamalı
ki; bu
anlayışlar kısa sürede bartaraf edilecek
oır
durumda de~ildir. ÇUnkU bi insanlar barşeyden
önce
burjuva
kUltUrUnU
alarak
şakillenmektaler.
Bu etkiyi kırabilmek için
dea
gençli~i sıkı bir e~itime tabi
tutarak,
yanlış
te
we
.
co
m
kazanırncı
yaklaşılmalıdır.
anlayışlardan
arındırmak
ww
w.
ne
gerekmektedir.
E~itim
sistemi de
onları
sıkmayacak bir şekilde çekici olmalıdır.
Genelde oldu§u gibi, bu sorun ilikarnizde
de büyüktUr.Olkemizin
sHmUrgele tirilmesi,
yetişen gençlilikte de sömürgeleş irilen
bir
karakter
ortaya
çıkarmaktadır.
Böylece
gençlik sindirilerek kendisini ifade etmekten
uzaklaştırılmıştır.
Bu
sorunun
altındon
kalkabilrnek içinde gençlikle sıcak temaslar
kurarak,
kendisini
ifade
edecek
ve
HrgUtleyecek zaminierin sonulması gerekir.
Gençlerin ilgi alaanları farklı olabilir. Bu
çerçevede herkesi kapsayaeak, onların ilgi
laniarına
denk dUşecek bir 6rgUtlenme aQı
oluşturulmalıdır.
Son dönemde Ulkemizde baş
gösteren
g
dalgaları,
bu
çertilen
insanların içine önemli bir genç
potansiyeli
teşkil etmektedir. Zorla ülkesinden
48
.c
om
Uzarin de
gerıçler
bu
göçer tilen
Bu da
lıyor.
yaratı
etki
bir
lojik
sosyo -psiko
a
durumd
Bu
adır.
olmakt
neden
gDven sizlige
ati
anti-p
\fe
tepki
bir
karşı
dGzene
bu
Bundarı hareke LJe devrim ciler
gelişmekte.
bu
k,
durara
iyetıR
hassas
ilzerin de
nokta
etmek
ize
kana1
e
devrim
öneml i potan siyeli
zorundadırlı:ır.
HrgUt lenmey le
bunlar gUçlU bir
bir parti
ML
anaak
Bu öncü güç
partiy i
izrlekj
idealim
biz
E~er
dilsen
e
Uzerin
kendi
gençli k de
yaratırsak,
aktif
~
vaşama
tlU
Or
gerevi yapacaktır.
~ak
kozana
ına
saflar
i
milcad eleye çekere k, par
nce
yeteri
alanda
Bu
sahip çıkmak mDmkUndUr.
bir mirasa sahib iz. Öneml i olan bıı
zeııgiıı
Partin in
d erlend irmek tir. ÇUnkU
mirası
geçmi 7te
n
ekleri
qelen
olan
bileşeıılerl
enmes i
Hrgütl
bir
gençli k içeris inde güçlü
bu
olan
Asıl
biliyo ruz.
ıu
oldu
bu
~J
gelsce
ıp,
çıkart
yaşanmtşlıktRn son•Jç lar
tir.
etmek
soııuçlar Uzerin e inşa
et
ew
e
BUtUn
olabi lir.
olabi lir.
Fırat
w.
n
* * * *
*
*
Ji qotinS n
* Z§r zane,
*
ç.lyan:
Ztlr
zane, dcvô tivln
nor
ww
zarıe~
*
Hesina
*
Y~
*Ez
kı1
b~
şil
dib@ın
esas, ne dibe çakQç ne
be ji baron§
hirç, tu
49
dib~
rıatirse.
ınaye
dAws.
Jı
das.
iSYAN
ATEŞI
.c
om
Mirza Menmel Çinıen'in anısıraa
"Ne mutlu o yoksullara ki Hteki dünya
onlarındır,er ya da geç bu dUny& da
onların olacaktır.''
F.ENGELS
Kamp yerinde sessiz bir bekleyiş hakimdi.
çadırında ya da çadırın dışında oturmuş,
dayıbaijı
dedikleri adamın
lip
komisyon
karşılı~ında
iş
verııelerin
bekliyordu.
Sessizce. Çocukların aijlenıaları dışında hiç
kimseden
çıt
çıkmıyordu.
Sankı
kendi
geçmişleriyle gelecekleri arasındaki
çelişkiyi
yaşıyeriardı
dUşUııcelerinde. Ne kimse
kimseye
bakıyer
ve ne de kinısa kimseyle konuşuycrdu.
Boradaki insanlar birbirleriyle
kUsmUşlerdi
sanki.
Kamp
yari
şehrin
dışınde
bir
yere
kurulmuştu.
Bu kampın itlsanları, KUrdistan'da
ki
evleri
ve barkları
''kdy
karueuları•
tarafından
yakılıp
yıkılmış
ve
zurla
gdçertilmişti.
Kısacası,
mecburi
olarak
köylerini terkedip gelen bo insanlarırı bir
anlamıyla
tek barınak yerleriydi bu
kamp.
Aslında
bu kam a da rahat yoktu
onlara.
Köylerindeyken karucu olmadıkları içlrı
k
korecuları
ve askerlerin baskısıyla
karşı
karşıya
kalıyor,
burada aa
hala
onlara
''terBrist'' muamelesi edildi§i için,
jandarmaya
ya da oradaki karakala kimlik dbkGmU vermek
zorunda bırakılıyor ve dayıbaşı
dedikleri,
Iş-bulma karşılşı~ında komiayon alan
adamların
"ya bu parayla çalışırsınız ya da burda bir
daha iş bulamazsınız!'' tehdit ve bsskılarıyla
karşılaşıyorlardı.
Karakala
kimlik
ddkUmU
yaptırmadan ve dayıbaşı elmadan l§ bulmak ya da
herhangi bir işte çalışmak mdınkiln dröildi.
Bu
nedenle
çerlerin
bazıları
ya
komisyon
parasını çok bulduklarından ya
da yevmiyeleri
dUşUk buldu§ondan o Ddlgede çalışmayıp Adarıa'ya
ww
w.
n
et
ew
e
Herkas
50
•
çekmiş
oldu~~~
we
.c
om
pamuk portakal toplamaya
ya da Karadeniz'e
fındık toplsmaya
gidiyorl3rdı
İşte,
Ap~
~irza
da KDrdiutanıdarı zorla
g
ettiTilıniş
ve oQlu askerlar
tarafından
1
11
' terörist
rliye vurulmtJŞ blriydi.
ô Mirza
çadırın önünde oturmuş dU~Unceli ve dalgın
bir
şekilde
tUtUrıden sardı§ı sigarasıyla
birlikte
çayı
yudumluyordu, Apô Mirza elli yaşında ya
var ya yoktu Aws avurtları çUkmUş
incecik
btırrıu
ve yarısına kaJar dôkUlmUş dişleriyle
yetmiş
yaşında
biri gibi gözUicUyordu.
Ama
onca
ki
<1C.t.ya
rağmen
yaşam
''bUkülmedim,
bUkUlmeyece~im''
der gibiydi.
& Mirza, ~unca
acıları çeken ''bugUn eKmek bulup karııımızı, bir
deri bir kemi!< kalmış kUçUk çocuklarırnızın
karnını
dnyuracak mıyız?'' diyen KUrdistan'dan
göçetmiş
onbinlerce
insands~
yalnızca
birisiydi.
Yani
kısaca2ı
devleti~,
Jl%e
se\lgisıni,
KUrt dilini ve KOrt
kUltUrUnil
unuttLırmak,
göçetti:me yoluyla ya da
Grt
işçilerinin
çalıştı~ı
yerlerd3
KGrtçeyi
yasaklayerek asimile etm0 politikası,
birçok
toplumsal yaraya yolaçıyordu.
Diyece~im
odu~
ki, bu sorun sadece
i
Mirza ile sınırlı
kalmıyordu. Bu konumda olan binlerce Ap@
Mirza
duruşuyla
ne
te
karşısında
va rch *
Kamp
ve çevresi belediye tarafından
koraslnek
ve
sivrisinek
akırı1na
Ltöruyar \/e çocuklorın ~ıas RiBnmosına
ve tıEıtta 6lmelerine neden oluyordu.
Neyse
w.
yerı
ilaçlarımadı~ında
dönelim~
ww
konumuırJ
yoltJFltJ
s
Lgar;:ı
TeFınt
Apı3 rLLrzEı,
lu Terno'nun
Çadırtn
ör1Unde
oturmuş
gı.:::.lt~c:eklerlrıJ düşürıiJyordu"
[\Jet
gbzlUynrdu.
scı::_·ı.yor
yHnl
k•?ndi
e
~i.ir
Q
;nın
adımlarla
gelene
babat;Jna
geliyoTdu
kadar· hUzUnle
selam
vr:rdi
ve
ktJr.;;;Jdan
d5
o
o~lıJna
baban·Lnın
hızlı
yanına
Tema
yanına
''Bavo, Pnsonundo iş bulnbildik'' dedi.
Mirza biraz nıoral blılnrak ''nereden, rıasıl
ot\Jı·du.
Ap~
t)~Jl!J
~ ~Jirza
baktyordıJ
sı
we
.c
om
buldu n,
anla t bakelı.rn" dedi sevin erek ,
Temo
biraz kLzgın bir ~ekilde
•·o~yJbaşı
dedi kleri
adam larla
kaug&
ettiö im
için
bana
i
verm iyorl ar. Bu nede nle ben de ordu 'ya gidec
işçilerle
bPrab er
f_tndık
topla ma
işinde
çalışaca§ım''
dedi .
Sesin i biraz
dUşGrerek
'Enazından
bjr aya kada r
çalışabilirrr1işlz.
Gerç i
yevm iyele r biraz d Uk şUz ama
ne
yapalım
başka
çarem iz yok.
b0rad a boş boş
sUrU nmek tense dUşilk yevm iye de olsa çalı~ınal< en
iyisl~ Yoksa onUç kişiyi nasıl
doyu ruruz 11 diye
ekledi~
Ap& Mirza köyd0 aske rler
tarafından
'ıterHrist'' diye vurdukları oDluntı
yarıi Tema 'nun
1
abis ini
dOşUndO
nefes
bJr
:?ın-
i:ıi.qar;]sından
dorin
bir
ne
te
çeke rek dıJmanı g5zyaşlarıylu birli kte
bıraktı.
Bir rlahG .lçj~l çekt i
ve ~ısık bir
sesle ~'Haklısın odlum yoktu r başka çare . Kfiyde
deQi liz ki ev.iınız,
tarlarnız,
hayvaııla~ınrız
olaun .
Burad a rlA e~ilecel< lopraijırnız rte de
ekece k
bu~dHyımız
var.
Ne de
blrb l imize
bakuc ak
yUzilmflz
kaldı
Hıç
blr
veyim lz
knJmıJtLı..~
zlerl e
., •
dedi
n
o~Jtıııa
etki lenrniş,
çalışarak
kan
çanaı~jına
bak& rak. Tema da bu
duygulanmışts.
ama
mD;~
korıuşmadan
f"aı·kettirmemeye
ww
w.
••Baba do~rLıdur, biz bir ok şeyimizi
kayb ettik . BFlk i de daha fazla koy debi lirdl k.
Arna biz şimdiye koda r rıamusumuztJ
korud~k,
korum aya çalıştık~ Onem li olDn da budur.ıı dedi
sesi kısılurak.
Ap§ Mirza ' 1 dogru dur
o§J.ı.ım
korum aya çe1lJştık ama sanırım tam bsçaramadık,
ÇünkD Hlül erim izi, hika yele rlmi zi,
dilim izi,
kUltU rUmU zU,
topraklarımızı
kısacası
tUm
sevdiklerinıizi o topraklard~ bJrak
ıp
gel~işiz.
Yani senin anlayaca~ın nemıJs sadec e iki bacak
arasında de~i.ldir. Benim RGlat~ak
J.~tediijlm, şu
insan lar
gelip aslını keybedlycısa
dilin i
kor1uşmuyorsa bu pek narnuslııluk daöi
ldir '' dedi .
Temo'nu~ buo.ını okşayara~ ı•belkl
aske rler abin i
öldil rdUk leri gibi seni de 5ldGrOrlerdi.Vnrsın
6ldD rse1e rdi, zaten yaşamıyoruzMOnun için
52
ç;er ;er geÇiiıt::z top-caÇjJ.rn:ı.za
şekil.de
bu
bur ada
Bız
d~nelım.
ger i
Temo
zyaşlarını sile rek r
ded i
yaeayamayız ''
s6y lily nrd u
O~öru
Qaşırmıştı.
ne dJyece~ini
dik ler i ara day d.t.
• babası. BUtUn arkndsşları, sev lter 1 başka bir
Eve t t1ur ada rez illi K ve sef 8le
ne Je dlli nde n
der din den
Ne
yok tu.
şey
ols ur bu parayı
anla yar1 \tardı. Eve t ne olurs~
tl,? r,
tek rar k ler ina cıerl dön me liyd
bulur:ı
ken i
dct
eı·l
köyl
ken di
kal sal nrd a
aç kalırlardı bls~l r rle ke~di
topraklarınde
rai .
topraklarında bJO rle
t'Jpey
konu;~mt::ıları dan
bu
nın
ası
bab
o
Tcm
1 u'y e
fı~tiık
Un sor) ra Orc
ve ikj
etkilanmiş
Drıcie
§M irz a da çadJ.r1rı
topl amG yR gitmişti.
kal şıyordu
kUçGk kızJ Gil ar1 'la
oturmuş
bir
şmiş
tJe
ser
i
şter
Dil on elin dek i kur u ve gUne
e~e
yem
hem
e
iyl
ler
por çn ekme~i kUç Ucii k diş
ku1nt1J.I"'J
u:
elim ize
paL a
te
we
.c
om
oğlum~
hem de bab as_ uu.n
çalır,>:tyor
çekiyo;~du.
Dılan
karlşık
burn u1'
sasJ~ırJ
sar
'1
saç:ı.yorch:
ç1U!jJ c.ü .ler
sr1l ayn cak y2şt0
Dil en hen Uz t1ayatı
babo~ınn.
gO zle rj
.ı~;,~tu
eı1~Pt
ık
l,sn
j_ld .i rınıcı bir çok şeye
d
j_çi n
arı
JkJ
nud
olr
Köy de oabası ve abi ler i koc ucu ılan evl eri ni.
y1k
n
ask erl er tarafından yakıla
kdr
qöz lerj _yJ .e
ne
masr:ırıvi
öldUrülUşünü
abi sin in
rırıüştü
D.i.T an,
Ama
w.
. N~dAn Rcıktı0ı
tUr lU anl8 m ver emi yor du bun lara
şeker
\1?
ktiy dek i g_lb i ekme~e y
zam Rn
zor
e
bil
2k
ckm
u
Bur da Kur
sUrmilyorlardı?
Ney~re
Hat ta baz en bulunacuye,ı.r u.
buluntrynrchı ~
dRn
tı'
ord
si
abi
e
gdr
anlattıijına
babasının
.
mış
1ar
cak
ala
e
bil
et
ra
ww
d6n dUk ten
nt.s ted: i?]i. rn
son
z::nn an
eKm eYe
ya~]
ile
v;kc :r
Dilaı1
sU reb ilir im' ' diy e sev iniy ürd u
T0m y'l a
şl~·
olmw
Tema gid ell Uç dbr t gGn
ki~i in
kaç
bir
ve
n
gid en arkadaşları, tenıo'nu
yUzG
ı
inir
Heps
di.
ı.mişler
dah a ces edi yle ger i
ıl<
fınd
a
L'y
Ord
.
eydi
i:ıd
yar a ber e ve kan
ist
fAş
rıun
u
Ord
cid en iŞÇJ.leri,
topla~eya
işçi de0 il, t1ep sl
lar
8un
'
val isi
53
1
1
terHrist . Bunların
Or du'ya
qirmeleri
ve
diye şehre sokwam ı ş ,
iş çilerin
direnm3 ler i Uzerine ~stlerine ate ş
açtırm ı şt ı . Kurşun l ardan ölenler a r asında
Tem a
da
vardı.
Ap@ Mirza'nı n b ir
o~ L u
da ha
as kerl er in
ku r şun l ar 1n a
hcdrf
olmuş tu.
Diları ' nın
bir abisi daha ij l mUq, öldU r ~Jmüçtü .
Am& bütün bunlara ragmen umutla büyUyecekt i
Di l an
Ap e
yasaktır"
r'ıi r z a ' n ı n
om
çalışl1rılmaları
s ab r ı v H
u ~ ' ı ri u
.c
t ü k e n rı i .;; t i .
o2 r çPsınJ
Us t Gne
te
we
Um udu T eıno'y l a, so n yıl d ızıylrı kr-ıy1p qitrrıi.ot i
sanki.
Ape Mlrza çadırın Hnündc nu ısıtılması
için ya k ılan atesi seyrediyo rdu . Kucnöı n dak i
Oilan'ı
yavaşça
indi r di ve onncsi n i n ynn ına
qbnderdj.
Ya nan a t eş~ y ek l a~ ıp yana n b ir ndu n
alıp
gazla~bası
jçın
a te şi tut~şt urriu.
kucaklaştı Ap@ Mirza
döktil ve
yal ım larıyla
yetişe n c
kadar
Ap~
Mirza'nın
alınan
oaz ı
Bi r aen a t e ş
Etr aftakile r
yaşlı
knJb i
ne
durmus tu bile .
'Y an an
ateş,
ya~am l arıntia k i
yoks ulluk,
s e fa 1 e t v e a c ı n J n ı n ad ı n a b ü y ü nı ü ş , g ur 1 e ş nı i s t i .
BL ateş suyla söndürülecek g ibi değildi . Bu
ate~
yUzy ıl lardan ber i yanan ve
sö n meye n bir
a t e~t i , KAWA 'nın yakmJ ş oJduq u isya n a te ş iy di.
Ara s AGIRİ
* *
*
*
*
ww
w.
Ez naçim diwane. mira
Nabım ~al0 r 6 kcşk O sera
Oira mi n x in k§r O xencera
~eqlyS feyran te n qeza r ~ di lo
Goşte min rakin bi mas~
Li min x in tir O kevana
Naçi~ di~ana mir G hekim a
Feq i ye Teyra ~ rebenP. rlila
HebGne dengb@j O S31 r
Bi rih O uj l ve p irr feqir
rlira O bega ra stren3
~P o,Imet O melul man e
Feq t ye TEYRAN
54
ÇEPERAST
.c
om
1-Yek ji şehiden
şoreşa Şex Said.
2-Şewirmende
w.
n
et
ew
e
Seyit Riza ü yek
ji sazkeren
ş oreşa Koçgiri
bO G bi
deste
kurdeki xayin
hate şehid
kirin . Hejmarek.
J-Rengek. Pirsek .
Şoreşgereki navdar ye
enternasyonali st.
4-Bane şaneke bi
Lazki.Here meke me(berava ji). 5-Reçevan . Din.
Paşpirtikek (beravaji) .
6-Pir tuye stOr.
Peşpirtikek
neyin! . Bele. 7-Ne hişk.
Baneşanek.
8-Kar (beravaji) . "Arsenik".
" .•. i kirin",zew icin (beravaji) . "Baryum".
9-Roni.Şaireki Marksist e Kurdistans BaşOr
(1904 -1962) 10-Roj(be ravaji) . Ling
11-Mirnişineke Kurd.Bere 12-Damezr andina
Komara Mahabad l i ve meydane hate ilan
kirin. Çapxaneyek e Kurdi.
SEREJER
ww
1- ... Bedirxan,y ek ji neviyen welatperw er
en Mir Bed i rx an . Ked . 2- Ye k . j i lehengen navdar en Şoreşa Agiri . J-Prens .Rubai."Br om".
4-Cihe ku ar le te herandin. Yan. Çito
(beravaji) . 5-Lihev, 1iyek0du. Pa şpirtikeke
pirhejmari.Baneşanek. Darek. 6-Welatek l i
Ewropa. Sayeya dare. 7-Pe şpirt ikeke neyini.
8-Nivi:ska reki navdar ye Fransi ku di Sedsa1a
19.an de jiyaye. 9-Salon. Heyecan
(beravaji) . 10-Kole(b eravaji). Cinavkek.
Paşpirtikek. 11-Agir.K alik 12-Şaire netewi
ye heri gewre, afirinere Mem Q Zin'e
Amadekar: Di1er ÇİYAYt
ı ın
i
o~uz
.c
om
y
cağız
et
ew
e
d ha da
V
ı
rde,
ı
ğı
ı
acak
V
e
y
y
b yle
zabiı
ww
ağız
şey
r
w.
n
d
bu a
ı
ed
ş
i leri
i ecek! r
i te .
ANN İS