Prezident İlham Əliyev: «Bakı dьnyanın

HƏR
BİR
VƏTƏNDAŞ
VERGİ
öDƏMƏKDƏN
ŞƏRƏF
DUYMALIDIR
Biz bazar iqtisadiyyatını vergi
yolu ilə tənzimləməliyik.
Heydər ƏLİYEV
№ 15 (655)
24 aprel 2013
www.vergiler.az
Qiyməti: 40 qəp.
Prezident İlham Əliyev: «Bakı dünyanın
ən gözəl şəhərlərindən birinə çevrilir»
Àïðåëèí 22-äÿ Áèíÿãÿäè ðàéîíóíóí Áèëÿúÿðè
ãÿñÿáÿñèíäÿêè ìÿäÿíèééÿò-èñòèðàùÿò ïàðêû ÿñàñëû
áÿðïà âÿ éåíèäÿíãóðìàäàí ñîíðà èñòèôàäÿéÿ âåðèëìèøäèð. Ïàðêûí à÷ûëûøûíäà èøòèðàê åäÿí Ïðåçèäåíò
Èëùàì ßëèéåâÿ ìÿëóìàò âåðèëìèøäèð êè, ñàêèíëÿðèí
âÿ øÿùÿðèìèçÿ ýÿëÿí ãîíàãëàðûí ðàùàòëûüû ö÷öí
äöíéà ñòàíäàðòëàðûíà óéüóí èñòèðàùÿò ýóøÿëÿðèíèí
éàðàäûëìàñû èñòèãàìÿòèíäÿ ñîí èëëÿð ïàéòàõòäà àðäûúûë òÿäáèðëÿðèí äàâàìû îëàðàã éåíèäÿí ãóðóëàí
áó ïàðê ÿí éöêñÿê ñòàíäàðòëàðà úàâàá âåðèð. Áó èñòèðàùÿò ýóøÿñèíèí éåíè ôîðìàäà èñòèôàäÿéÿ âåðèëìÿñè éåíè-éåíè ïàðêëàð âÿ éàøûëëûã çîëàãëàðûíûí ñàëûíìàñû, ÿùàëèéÿ õèäìÿò ýþñòÿðÿí ìöàñèð èàøÿ îáéåêòëÿðè, áàüëàðäà âÿ õèéàáàíëàðäà ÿí ìöàñèð òÿëÿáëÿðÿ úàâàá âåðÿí èíôðàñòðóêòóðóí éàðàäûëìàñû
âÿ Áàêûíûí äöíéàíûí ÿí ýþçÿë øÿùÿðëÿðèíäÿí áèðèíÿ ÷åâðèëìÿñè èñòèãàìÿòèíäÿ ùÿéàòà êå÷èðèëÿí ÿùÿìèééÿòëè òÿäáèðëÿðèí äàâàìëûëûüûíäàí õÿáÿð âåðèð.
Äþâëÿò áàø÷ûñû ïàðêäàêû Ìÿäÿíèééÿò Ìÿðêÿçèíäÿ éàðàäûëìûø øÿðàèòëÿ òàíûø îëìóøäóð. Ãåéä
åäèëìèøäèð êè, Ìÿäÿíèééÿò Ìÿðêÿçèíèí áèíàñû éåíèäÿí òèêèëìèøäèð. Ìÿðêÿç ñàêèíëÿðèí ðàùàò èñòèðàùÿòè ö÷öí ëàçûìè àâàäàíëûãëà òÿúùèç åäèëìèøäèð.
ßðàçèñè 4 ùåêòàð îëàí áó èñòèðàùÿò ìÿêàíûíäà ýåíèø
àáàäëûã-ãóðóúóëóã èøëÿðè éöêñÿê çþâãëÿ ùÿéàòà êå÷èðèëìèøäèð. Áóðàäà 20 ìèí êâàäðàòìåòðëèê ÿðàçèäÿ
éåðëè øÿðàèòÿ óéüóí ìöõòÿëèô àüàú âÿ ýöë êîëëàðû
ÿêèëìèøäèð. Éàøûëëàøäûðûëàí ÿðàçèäÿ àâòîìàòèê ñóâàðìà ñèñòåìè ãóðàøäûðûëìûøäûð. Èñòèðàùÿò ìÿêàíûíäà ÿí ìöàñèð èøûãëàíäûðìà ñèñòåìè âÿ ôÿââàðÿ ãóðàøäûðûëìûø, èäìàíûí ìöõòÿëèô íþâëÿðè èëÿ ìÿøüóë
îëìàã ö÷öí ñöíè þðòöêëö ìåéäàí÷à éàðàäûëìûøäûð.
Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ ïàðêëà òàíûøëûãäàí ñîíðà ãÿñÿáÿ èúòèìàèééÿòèíèí íöìàéÿíäÿëÿðè èëÿ ýþðöøìöøäöð. Äþâëÿò áàø÷ûñû ãåéä åòìèøäèð êè, áó
ïàðê Áàêûíûí ÿí ýþçÿë ïàðêëàðûíäàí áèðèäèð: «Áó,
îíó ýþñòÿðèð êè, Áàêû ñöðÿòëÿ èíêèøàô åäèð. Áàêûíûí
áöòöí éåðëÿðè, áöòöí ãÿñÿáÿëÿðè äÿ èíêèøàô åäèð.
Òÿêúÿ ìÿðêÿçäÿ äåéèë, åéíè çàìàíäà, áöòöí ãÿñÿáÿëÿðäÿ ãóðóúóëóã, àáàäëûã èøëÿðè àïàðûëûð. Áàêû
èíäè ïàðêëàð øÿùÿðèäèð. Áàêûäà îëàí ïàðêëàð, äåéÿ
áèëÿðÿì êè, ÿí éöêñÿê ñÿâèééÿäÿäèð. Ýþçÿëëèéè èëÿ
ñå÷èëÿí ïàðêëàð, èúòèìàè éåðëÿð, áàüëàð ñàëûíûáäûð,
áÿðïà åäèëèáäèð. Áèçèì ÿëáÿòòÿ êè, ÿí áþéöê ïàðêûìûç áóëâàðäûð. Áóëâàð äà, äåéÿ áèëÿðÿì êè, äöíéàíûí ÿí áþéöê ïàðêëàðûíäàí áèðèäèð. Áóëâàðûí ýåíèøëÿíäèðèëìÿñè ïðîñåñè äàâàì åäèð. Áóíäàí áàøãà,
ÿëáÿòòÿ êè, áèç èëê íþâáÿäÿ øÿùÿðèí ìÿðêÿçèíäÿ
ïàðêëàðûí éåíèäÿí ãóðóëìàñûíû ùÿëë åòäèê. Èíäè èñÿ
áöòöí áàøãà éåðëÿðäÿ äÿ áåëÿ ýþçÿë ïàðêëàð ñàëûíûð.
Èñòÿð ìÿðêÿç îëñóí, èñòÿð ãÿñÿáÿ îëñóí, Àçÿðáàéúàíûí ùÿð áèð éåðèíäÿ áàõ áåëÿ ýþçÿë øÿðàèò îëìàëûäûð».
Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ Áèëÿúÿðè ãÿñÿáÿñèíäÿ
ýåäÿí ãóðóúóëóã èøëÿðèíè éöêñÿê ãèéìÿòëÿíäèðìèø,
рясми хроника
Azərbaycan-Makedoniya
əməkdaşlığı yeni mərhələdə
Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâ àïðåëèí 19-äà Ìàêåäîíèéàíûí Áàø íàçèðè Íèêîëà Ãðóåâñêèíèí áàø÷ûëûã åòäèéè íöìàéÿíäÿ ùåéÿòèíè ãÿáóë åòìèøäèð.
Äþâëÿòèìèçèí áàø÷ûñû Íèêîëà Ãðóåâñêèíèí Àçÿðáàéúàíà ñÿôÿðèíèí óüóðëó îëàúàüûíà âÿ èêèòÿðÿôëè ìöíàñèáÿòëÿðèìèçèí èíêèøàôûíà äàèð ìÿñÿëÿëÿðèí ìöçàêèðÿñè ö÷öí éàõøû ôöðñÿò éàðàäàúàüûíà öìèäâàð îëäóüóíó áèëäèðìèøäèð.
Þëêÿëÿðèìèç àðàñûíäà ñèéàñè ÿëàãÿëÿðèí éàõøû ñÿâèééÿäÿ îëäóüóíó âóðüóëàéàí Ìàêåäîíèéàíûí Áàø
íàçèðè Íèêîëà Ãðóåâñêè ñèéàñè ÿëàãÿëÿðëÿ éàíàøû, þëêÿñèíèí Àçÿðáàéúàí èëÿ èãòèñàäè âÿ äèýÿð ñàùÿëÿðäÿ
äÿ ÿëàãÿëÿðè ýåíèøëÿíäèðìÿêäÿ ìàðàãëû îëäóüóíó ãåéä
åòìèøäèð.
Ýþðöøäÿ þëêÿëÿðèìèç àðàñûíäà ìöõòÿëèô ñàùÿëÿðäÿ
ÿìÿêäàøëûüà äàèð èìçàëàíàúàã ñÿíÿäèí þíÿìè âóðüóëàíìûø, ÿëàãÿëÿðèìèçèí åíåðæè, òóðèçì, ñÿðìàéÿ ãîéóëóøó âÿ äèýÿð ñàùÿëÿðäÿ ýåíèøëÿíäèðèëìÿñè èëÿ áàüëû
ìÿñÿëÿëÿð ÿòðàôûíäà ôèêèð ìöáàäèëÿñè àïàðûëìûøäûð.
Martin Blessinq:
«Azərbaycanda sürətli iqtisadi
inkişafın şahidi oldum»
Áàêûíûí ùÿð áèð ãÿñÿáÿñèíäÿ, î úöìëÿäÿí Áèëÿúÿðèäÿ Áàêûíûí èíêèøàôû èëÿ áàüëû ãÿáóë îëóíìóø ïðîãðàìëàð ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ èíôðàñòðóêòóð ëàéèùÿëÿðèíèí èúðà åäèëäèéèíè, áöòöí ãÿñÿáÿäÿ ëàçûìè øÿðàèòèí éàðàäûëäûüûíû äèããÿòÿ ÷àòäûðìûøäûð. «Áàêû òÿêúÿ ìÿðêÿçäÿí èáàðÿò äåéèëäèð. Áàêûäà âÿòÿíäàøëàð ùÿð áèð
ðàéîíäà, ùÿð áèð ãÿñÿáÿäÿ éàøàéûðëàð. Îíëàðûí øÿðàèòè éàõøû îëìàëûäûð. Îíëàð ö÷öí ýþçÿë èìêàíëàð
éàðàäûëìàëûäûð. Îíà ýþðÿ Áàêûíûí êÿíàðûíäà éåðëÿøÿí ãÿñÿáÿëÿðäÿ õöñóñè ïðîãðàìëàð èúðà åäèëèð.
Éÿíè áó éåðëÿðÿ õöñóñè äèããÿò ýþñòÿðèëìÿëèäèð. Õöñóñèëÿ Áèíÿãÿäè êèìè áþéöê ðàéîíóí èíêèøàôû ö÷öí
õöñóñè òÿäáèðëÿð ïëàíû èúðà åäèëèð. Áó ðàéîíóí ïëàíëû
øÿêèëäÿ èíêèøàôû ÿëáÿòòÿ êè, áöòöí ïðîáëåìëÿðèí
ùÿëëè ö÷öí èìêàí éàðàäàúàãäûð. Ñèç ãåéä åòäèíèç,
éåðàëòû èíôðàñòðóêòóð èøëÿðèíèí - êîììóíèêàñèéàëàð,
õÿòëÿð, ãàçëàøäûðìà, åëåêòðèê åíåðæèñè, ñó, êàíàëèçàñèéà âÿ ñ. - áöòöí áó èøëÿðè áèç ïàðàëåë øÿêèëäÿ ýþðöðöê. ßëáÿòòÿ êè, âÿòÿíäàøëàðûí ðàùàò éàøàìàñû,
èñòèðàùÿòè, ñàüëàìëûüûíûí áÿðïàñû ö÷öí áåëÿ ýþçÿë
ïàðêëàð ëàçûìäûð».
Äþâëÿò áàø÷ûñû Áàêû êÿíäëÿðèíèí âÿ ãÿñÿáÿëÿðèíèí èíêèøàôû èëÿ áàüëû òÿäáèðëÿðèí äàâàì åòäèðèëÿ-
úÿéèíè, ãÿñÿáÿëÿðèí ùÿð áèð èíôðàñòðóêòóðëà òÿìèí
îëóíàúàüûíû, èíñàíëàðûí ðàùàòëûüû ö÷öí ÿí ìöàñèð
õèäìÿòëÿðèí éàðàäûëàúàüûíû áèëäèðìèøäûð. Ãåéä îëóíìóøäóð êè, ãÿñÿáÿëÿðÿ îëàí äèããÿò âÿ ãàéüû éöêñÿê ñÿâèééÿäÿ îëìàëû, îðòàéà ÷ûõàí ïðîáëåìëÿð
äÿðùàë ùÿëë îëóíìàëûäûð: «ßýÿð áöòöí ãÿñÿáÿëÿðäÿ, áöòöí êÿíäëÿðäÿ áöòöí ïðîáëåìëÿð ùÿëë îëóíàðñà, äåìÿê, þëêÿäÿ ìþâúóä îëàí ïðîáëåìëÿð þç
ùÿëëèíè òàïàð. ßëáÿòòÿ, áèç ïðîáëåìëÿðè áèëèðèê, îíëàðûí ùÿëëè èëÿ ìÿøüóëóã. Ïðîáëåìëÿðèí ùÿëëè ö÷öí
áèçäÿ áöòöí èìêàíëàð - ñèéàñè èðàäÿ, ìàëèééÿ èìêàíëàðûìûç, àðòûã ýþçÿë, ïåøÿêàð êàäðëàðûìûç, äÿéÿðëè âÿòÿíäàøëàðûìûç âàðäûð. Éÿíè ÿñàñ ìÿñÿëÿ
îíäàí èáàðÿòäèð êè, áèç ïðîáëåìëÿðè àøêàðëàéàã âÿ
ùÿëë åäÿê».
Áèëÿúÿðèäÿ àïàðûëàí ãóðóúóëóã èøëÿðèíäÿí ðàçû
ãàëäûãëàðûíû áèëäèðÿí ãÿñÿáÿ ñàêèíëÿðè ýþñòÿðäèéè
äèããÿò âÿ ãàéüûéà ýþðÿ Àçÿðáàéúàí Ïðåçèäåíòèíÿ
ìèííÿòäàðëûãëàðûíû ÷àòäûðìûøëàð. Áèëäèðìèøëÿð êè,
Áèëÿúÿðèäÿ ñîí èëëÿð éöêñÿê ñÿâèééÿäÿ ùÿéàòà êå÷èðèëÿí àáàäëûã, ãóðóúóëóã èøëÿðè èíñàíëàðûí ðàùàòëûüû âÿ ñîñàèë âÿçèééÿòëÿðèíèí éàõøûëàøìàñû ö÷öí áþéöê òþùôÿäèð.
Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâ àïðåëèí 23-äÿ «Úîììåðçáàíê ÀÝ» áàíêûíûí
èäàðÿ ùåéÿòèíèí ñÿäðè Ìàðòèí Áëåññèíãèí áàø÷ûëûã
åòäèéè íöìàéÿíäÿ ùåéÿòèíè ãÿáóë åòìèøäèð.
Àçÿðáàéúàíà èëê äÿôÿ 5 èë áóíäàí ÿââÿë ñÿôÿð åòäèéèíè õàòûðëàéàí Ìàðòèí Áëåññèíã þòÿí äþâð ÿðçèíäÿ
þëêÿìèçäÿ ýåäÿí ñöðÿòëè èãòèñàäè èíêèøàô ïðîñåñëÿðèíèí øàùèäè îëäóüóíó ãåéä åòìèøäèð. Î, èãòèñàäèééàòûí
øàõÿëÿíäèðèëìÿñè èñòèãàìÿòèíäÿ Àçÿðáàéúàíäà ùÿéàòà êå÷èðèëÿí ìÿãñÿäéþíëö òÿäáèðëÿðèí þíÿìèíè âóðüóëàìûøäûð.
Äþâëÿòèìèçèí áàø÷ûñû «Úîììåðçáàíê ÀÝ» áàíêûíûí èäàðÿ ùåéÿòèíèí ñÿäðè Ìàðòèí Áëåññèíãèí þëêÿìèçÿ
ñÿôÿðèíèí ÿìÿêäàøëûüûí èíêèøàôû èëÿ áàüëû ýþðöëÿí èøëÿðèí âÿ áó ÿìÿêäàøëûüûí ïåðñïåêòèâëÿðèíèí íÿçÿðäÿí
êå÷èðèëìÿñè ö÷öí éàõøû ôöðñÿò éàðàòäûüûíû äåìèøäèð.
Àçÿðáàéúàíäà ñîí èëëÿð ñöðÿòëè èãòèñàäè èíêèøàôà íàèë
îëóíäóüóíó äåéÿí Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ þëêÿìèçäÿ èãòèñàäè, ñîñèàë, èíôðàñòðóêòóð ëàéèùÿëÿðèíèí óüóðëà
ùÿéàòà êå÷èðèëäèéèíè âóðüóëàìûøäûð.
Ýþðöøäÿ «Úîììåðçáàíê ÀÝ» áàíêû èëÿ þëêÿìèç
àðàñûíäà ãåéðè-íåôò ñåêòîðóíäà, õöñóñèëÿ êÿíä òÿñÿððöôàòû ñàùÿñèíäÿ ÿìÿêäàøëûüûí ýåíèøëÿíäèðèëìÿñè, êÿíä
òÿñÿððöôàòûíûí ìöàñèð òåõíèêà èëÿ òÿìèí îëóíìàñû âÿ
ìÿùñóëäàðëûüûí àðòûðûëìàñû öçðÿ ìÿñÿëÿëÿð ÿòðàôûíäà
ôèêèð ìöáàäèëÿñè àïàðûëìûøäûð.
Bakıda даща бир идман комплексинин təməli гoйуlmuşdur
Àïðåëèí 19-äà Áàêûäà Ñó Èäìàíû Ñàðàéûíûí òÿìÿëãîéìà
ìÿðàñèìè îëìóøäóð. Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè
Èëùàì ßëèéåâ ìÿðàñèìäÿ èøòèðàê åòìèøäèð.
Dövlətimizin başçısı mərasimdə iştirak etmişdir
Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ òèêèíòèäÿ èøòèðàê åäÿúÿê éåðëè âÿ õàðèúè
ìöòÿõÿññèñëÿðëÿ ýþðöøìöøäöð.
Ñó Èäìàíû Ñàðàéûíûí ëàéèùÿñè
èëÿ òàíûø îëàí äþâëÿòèìèçèí áàø÷ûñûíà ìÿëóìàò âåðèëìèøäèð êè, ñàðàéûí èíøàñû ö÷öí 6 ùåêòàð òîðïàã ñàùÿñè àéðûëìûøäûð. Öìóìè ñàùÿñè
46 ìèí êâàäðàòìåòð îëàí ñàðàé ÿí
ìöàñèð ñòàíäàðòëàð ñÿâèééÿñèíäÿ
òèêèëÿúÿê âÿ Áåéíÿëõàëã Öçýö÷öëöê Ôåäåðàñèéàñûíûí òÿëÿáëÿðèíÿ
òàì úàâàá âåðÿúÿêäèð.
Èñïàíèéàíûí «Ïóæîë Àðãóèòåúòóðà» øèðêÿòèíèí ðÿùáÿðè Éîàêèì
Ïóéîë áèëäèðìèøäèð êè, ñàðàéäà ö÷
öçýö÷öëöê ùîâóçó òèêèëÿúÿêäèð.
Óçóíëóüó 50, åíè 25, äÿðèíëèéè 3
ìåòð îëàúàã ùîâóç éàðûøëàð ö÷öí
íÿçÿðäÿ òóòóëìóøäóð. Èêèíúè ùîâóçäà èñÿ ìÿøãëÿð êå÷èðèëÿúÿêäèð.
Ùöíäöðëöêäÿí ñóéàòóëëàíìà ùî-
2012-úè èë àâãóñòóí 30-äà Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ Àçÿðáàéúàíäà ñó èäìàíû íþâëÿðèíèí èíêèøàô
åòäèðèëìÿñè, éåðëè âÿ áåéíÿëõàëã
ñÿâèééÿëè éàðûøëàðûí òÿøêèëè ìÿãñÿäè èëÿ Áàêûäà ìöàñèð ñòàíäàðòëàðà úàâàá âåðÿí Ñó Èäìàíû Ñàðàéûíûí òèêèëìÿñèíÿ äàèð ñÿðÿíúàì èìçàëàìûøäûð. Ñó Èäìàíû Ñàðàéûíûí
ëàéèùÿëÿíäèðèëìÿñè âÿ òèêèíòèñè ö÷öí
2012-úè èëèí äþâëÿò áöäúÿñèíäÿ íÿçÿðäÿ òóòóëìóø Ïðåçèäåíòèí åùòèéàò ôîíäóíäàí Ýÿíúëÿð âÿ Èäìàí
Íàçèðëèéèíÿ èëêèí îëàðàã 5 ìèëéîí
ìàíàò àéðûëìûøäûð. Êîðåéà Ðåñïóáëèêàñûíûí «Ñåúóðî ÚÎ.ËÒÄ»
øèðêÿòè ñàðàéûí ëàéèùÿëÿíäèðìÿ èøëÿðèíè ãûñà ìöääÿòäÿ áàøà ÷àòäûðìûøäûð.
2
Dövlət
büdcəsinə vergi
daxilolmaları
artır
3
Vergi borclarının
ödənilməsi
mexanizmi
təkmilləşdirilir
4
«Иnsan resurslarının
inkişafı sahəsində
Vergilər Nazirliyinin
mühüm nəticələri var»
5
âóçóíóí óçóíëóüó 25, åíè 20, äÿðèíëèéè èñÿ 6 ìåòðäèð. Áóíäàí áàøãà, ñàðàéäà ôèòíåñ çàëëàðû, ðåñòîðàí, êîíôðàíñ çàëû, îôèñëÿð, ñîéóíóá-ýåéèíìÿ îòàãëàðû âÿ äèýÿð èø÷è âÿ êþìÿê÷è îòàãëàð ôÿàëèééÿò
ýþñòÿðÿúÿêäèð. Ñó Èäìàíû Ñàðàéûíûí ÿðàçèñèíäÿ êþìÿê÷è áèíà âÿ
ãóðüóëàð, 500 àâòîìîáèë éåðëèê éåðöñòö äàéàíàúàã îëàúàãäûð. Ñàðàéäà êå÷èðèëÿúÿê èäìàí éàðûøëàðûíû 6
ìèí òàìàøà÷û èçëÿéÿ áèëÿúÿêäèð.
Áóðàäà èäìàí÷ûëàðûí ìÿøã åòìÿëÿðè, ðåñïóáëèêà âÿ áåéíÿëõàëã ñÿâèééÿëè éàðûøëàðûí òÿøêèëè ìÿãñÿäè
èëÿ ùÿð úöð øÿðàèò éàðàäûëàúàãäûð.
Ñó Èäìàíû Ñàðàéû, ùÿì÷èíèí, ïàéòàõò Áàêûíûí öìóìè ýþðöíöøöíÿ
ÿëàâÿ éàðàøûã âåðÿúÿêäèð.
Ìåòàë ýèëèçè áöíþâðÿéÿ áóðàõàðàã, áåòîí ãàðûøûüû òþêÿí ãóðüóíóí äöéìÿñèíè áàñàí Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ Ñó Èäìàíû Ñàðàéûíûí
èíøàñûíûí éöêñÿê ñÿâèééÿäÿ àïàðûëìàñû ö÷öí òàïøûðûã âÿ òþâñèéÿëÿðèíè âåðìèøäèð.
2013-cü ildə
Azərbaycanın
qeyri-neft sektorunda
dinamik artım gözlənilir
2
№ 15 (655) | 24 aprel 2013 | www.vergiler.az
Yeni qaydalar vergi ödəyicilərinin
mənafeyinə xidmət edir
Âåðýèëÿð Íàçèðëèéèíèí Êîëëåýèéàñû
«Ôèçèêè øÿõñëÿðèí âåðýè ó÷îòóíà àëûíìàñû,
éåíèäÿí ó÷îòà àëûíìàñû âÿ ó÷îòäàí ÷ûõàðûëìàñû
Ãàéäàëàðû»íû òÿñäèã åòìèøäèð
Âåðýè îðãàíëàðûíäà ôèçèêè øÿõñëÿðèí
âåðýè ó÷îòóíà àëûíìàñû, éåíèäÿí ó÷îòà àëûíìàñû âÿ ó÷îòäàí ÷ûõàðûëìàñû
Âåðýè Ìÿúÿëëÿñèíèí 33-úö âÿ 34-úö
ìàääÿëÿðèíÿ óéüóí îëàðàã àïàðûëûð.
Âåðýè îðãàíëàðûíäà ôèçèêè øÿõñëÿðèí
ó÷îòà àëûíìàñû èëÿ áàüëû òÿëÿáëÿð, ó÷îòóí àïàðûëìàñû éåðè âÿ ìöääÿòëÿðè,
ùàáåëÿ ó÷îòà àëûíìàã ö÷öí âåðèëÿí
ÿðèçÿéÿ ÿëàâÿ åäèëÿí ñÿíÿäëÿð Âåðýè
Ìÿúÿëëÿñèíèí ùÿìèí ìàääÿëÿðè èëÿ ìöÿééÿíëÿøäèðèëèð.
Ôèçèêè øÿõsèí âåðýè ó÷îòóíà
àëûíìàsû
Ãàéäàëàðäà ãåéä åäèëèð êè, âåðýè îðãàíûíäà ó÷îòà àëûíìàã ö÷öí ôèçèêè øÿõñ
âÿ éà îíóí ñÿëàùèééÿòëè íöìàéÿíäÿñè
òÿðÿôèíäÿí âåðýè îðãàíûíà Âåðýè Ìÿúÿëëÿñèíèí 34.1-úè ìàääÿñèíèí 7-úè áÿíäèíÿ
ÿñàñÿí, ôîðìàñû Âåðýèëÿð Íàçèðëèéè òÿðÿôèíäÿí òÿñäèã åäèëìèø «Ôèçèêè øÿõñèí âåðýè ó÷îòó ùàããûíäà ÿðèçÿ» âåðèëèð. ßðèçÿ
ôèçèêè øÿõñ âÿ éà îíóí ñÿëàùèééÿòëè íöìàéÿíäÿñè òÿðÿôèíäÿí äîëäóðóëóð. ßðèçÿäÿ
ýþñòÿðèëÿíëÿðèí äöçýöíëöéöíÿ ôèçèêè øÿõñ
âÿ éà îíóí ñÿëàùèééÿòëè íöìàéÿíäÿñè
úàâàáäåùäèð.
Ùöãóãè øÿõñ éàðàòìàäàí ñàùèáêàðëûã
ôÿàëèééÿòèíè ùÿéàòà êå÷èðÿí ôèçèêè øÿõñ
ÿðèçÿíè ñàùèáêàðëûã ôÿàëèééÿòèíÿ áàøëàäûüû ýöíÿäÿê âåðýè îðãàíûíà âåðìÿëèäèð.
Þäÿìÿ ìÿíáÿéèíäÿ âåðýèéÿ úÿëá îëóíìàñû íÿçÿðäÿ òóòóëìàéàí ýÿëèðëÿðè îëàí
âÿ éà ðîéàëòèäÿí ýÿëèðè îëàí ôèçèêè øÿõñëÿð,
éàõóä Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí ùöäóäëàðûíäàí êÿíàðäà ýÿëèð ÿëäÿ åäÿí ðåçèäåíò ôèçèêè øÿõñëÿð ÿðèçÿíè ýÿëèð ÿëäÿ
åòìÿê ùöãóãó éàðàíäûüû ýöíäÿí ýåú îëìàéàðàã âåðýè îðãàíûíà âåðìÿëèäèð.
Ôèçèêè øÿõñè âåðýè îðãàíëàðûíäà âåðýè
ó÷îòóíà àëûíìà, éåíèäÿí ó÷îòà àëûíìà
âÿ ó÷îòäàí ÷ûõàðûëìà ìÿñÿëÿëÿðèíäÿ íîòàðèàë ãàéäàäà òÿñäèã åäèëìèø åòèáàðíàìÿ ÿñàñûíäà ñÿëàùèééÿò âåðèëìèø øÿõñ
òÿìñèë åäÿ áèëÿð.
Âåðýè îðãàíû âåðýè þäÿéèúèñèíèí ó÷îòà àëûíìàñûíû «Ôèçèêè øÿõñèí âåðýè ó÷îòó
ùàããûíäà ÿðèçÿ» âÿ Âåðýè Ìÿúÿëëÿñè èëÿ
òÿëÿá åäèëÿí äèýÿð ñÿíÿäëÿð âåðýè îðãàíûíà äàõèë îëäóüó ýöíäÿí ñîíðàêû 2 ýöí
ìöääÿòèíäÿ ùÿéàòà êå÷èðìÿëè âÿ ùÿìèí
ìöääÿòäÿ äÿ âåðýè þäÿéèúèñèíÿ ìöâàôèã
øÿùàäÿòíàìÿ âåðìÿëèäèð.
Ãàéäàëàðäà âåðýè îðãàíûíäà ôèçèêè
øÿõñëÿðèí åëåêòðîí ãàéäàäà âåðýè ó÷îòóíà àëûíìàñû äà ãåéä åäèëèá. Áåëÿ êè, ôèçèêè øÿõñëÿð www.å-òàõåñ.ýîâ.àç Èíòåðíåò
Âåðýè Èäàðÿñè ïîðòàëûíäà å-ãåéäèééàòäàí
êå÷ìÿêëÿ âåðýè ó÷îòóíà àëûíà áèëÿðëÿð.
Áóíóí ö÷öí ôèçèêè øÿõñèí ýöúëÿíäèðèëìèø
åëåêòðîí èìçàñû âÿ éà èñòèôàäÿ÷è êèìè ïîðòàëäà ãåéäèééàòäàí êå÷ìÿêëÿ àëûíìûø èñòèôàäÿ÷è êîäó, øèôðÿñè, ïàðîëó îëìàëûäûð.
Ôèçèêè øÿõñèí å-ãåéäèééàòû www.å-òàõåñ.ýîâ.àç Èíòåðíåò Âåðýè Èäàðÿñè ïîðòàëûíûí «Ôÿðäè ñàùèáêàðëàðûí îíëàéí ãåéäèééàòû» áþëìÿñè âàñèòÿñèëÿ àïàðûëûð. Áó
ìÿãñÿäëÿ ôèçèêè øÿõñ ãåéä åäèëÿí áþëìÿéÿ èñòèôàäÿ÷è êîäóíó, øèôðÿíè, ïàðîëó
äàõèë åäèð âÿ åëåêòðîí ÿðèçÿ ôîðìàñûíû
äîëäóðàðàã ãåéäèééàòäàí êå÷èð.
Å-ãåéäèééàò çàìàíû ôèçèêè øÿõñèí öíâàíû øÿõñèééÿò âÿñèãÿñèíäÿ ýþñòÿðèëìèø
ãåéäèééàò ìÿëóìàòëàðûíà ÿñàñÿí, ñèñòåì
òÿðÿôèíäÿí àâòîìàòèê ìöÿééÿíëÿøäèðèëèð
âÿ âåðýè ó÷îòóíà àëûíûð.
Ôèçèêè øÿõsèí âåðýè ó÷îòóíäàí
÷ûõàðûëìàsû...
Âåðýè þäÿéèúèñè îëàí ôèçèêè øÿõñèí
ó÷îòäàí ÷ûõàðûëìàñû ïðîñåäóðëàðû ôèçèêè
øÿõñèí ôÿàëèééÿòèíÿ õèòàì âåðèëäèêäÿ, ôèçèêè øÿõñ ìÿùêÿìÿ òÿðÿôèíäÿí ãàíóíâåðèúèëèêëÿ ìöÿééÿí åäèëìèø ãàéäàäà þëìöø, èòêèí äöøìöø âÿ éà ôÿàëèééÿò ãàáèëèééÿòèíè èòèðìèø ñàéûëäûãäà, ôèçèêè øÿõñ
âÿôàò åòäèêäÿ ìöìêöí îëóð.
Ôèçèêè øÿõñèí ó÷îòóíóí ëÿüâè èëÿ áàüëû ïðîñåñëÿðÿ âåðýè îðãàíûíà äàõèë îëìóø
ôèçèêè øÿõñèí ôÿàëèééÿòèíÿ õèòàì âåðèëäèêäÿ - îíóí âÿ éà ñÿëàùèééÿòëè íöìàéÿíäÿñèíèí Âåðýèëÿð Íàçèðëèéè òÿðÿôèíäÿí
òÿñäèã åäèëìèø «Ôèçèêè øÿõñèí âåðýè ó÷îòóíäàí ÷ûõàðûëìàñû ùàããûíäà ÿðèçÿ» ôîðìàñûíäà ìöðàúèÿòè ÿñàñûíäà, ôèçèêè øÿõñ
þëìöø, èòêèí äöøìöø âÿ éà ôÿàëèééÿò ãàáèëèééÿòèíè èòèðìèø ñàéûëäûãäà - ìÿùêÿìÿíèí ìöâàôèã ãÿðàðû ÿñàñûíäà, ôèçèêè
øÿõñ âÿôàò åòäèêäÿ - þëöì ùàããûíäà øÿùàäÿòíàìÿ ÿñàñûíäà áàõûëûð.
Ôèçèêè øÿõñ âåðýè ó÷îòóíäàí ÷ûõàðûëàíàäÿê âåðýè þäÿéèúèñèíèí ó÷îòà àëûíìàñû
áàðÿäÿ âåðýè øÿùàäÿòíàìÿñèíèí ÿñëè âåðýè îðãàíûíà òÿùâèë âåðèëèð. Âåðýè ó÷îòóíäàí ÷ûõàðûëàí âåðýè þäÿéèúèñèíèí âåðýè
øÿùàäÿòíàìÿñè èòìèøäèðñÿ, áó áàðÿäÿ âåðýè þäÿéèúèñè âÿ éà îíóí ñÿëàùèééÿòëè íöìàéÿíäÿñè âåðýè îðãàíûíà éàçûëû ìÿëóìàò âåðèð. Âåðýè ó÷îòóíäàí ÷ûõàðûëìà
áàðÿäÿ ìöðàúèÿòëÿð åäèëÿí çàìàí âåðýè
îðãàíû ÿìÿêäàøû ìöðàúèÿòèí åäèëìÿñè òàðèõèíÿ âåðýè þäÿéèúèëÿðèíèí ó÷îò ìÿëóìàò áàçàñûíäà âåðýè ó÷îòóíäàí ÷ûõàðûëàí
øÿõñ áàðÿäÿ ó÷îòäàí ÷ûõàðûëàí âåðýè þäÿéèúèñèíèí ÿëàâÿ äÿéÿð âåðýèñèíèí ìÿãñÿäëÿðè ö÷öí ãåéäèééàòäà îëóá-îëìàìàñû, âåðýè þäÿéèúèñèíèí òÿñÿððöôàò ñóáéåêòèíèí âåðýè ó÷îòóíäà îëóá-îëìàìàüû, âåðýè þäÿéèúèñèíèí òÿñÿððöôàò ñóáéåêòèíäÿ
íÿçàðÿò-êàññà àïàðàòûíûí ãåéäèééàòäà
îëóá-îëìàìàüû, âåðýè þäÿéèúèñèíèí òÿñÿððöôàò ñóáéåêòèíäÿ ÏÎÑ-òåðìèíàëûíûí
ãåéäèééàòäà îëóá-îëìàìàüû, âåðýè þäÿéèúèñèíèí àêòèâ áàíê ùåñàáëàðûíûí îëóáîëìàìàüû, âåðýè þäÿéèúèñèíèí äþâëÿò
áöäúÿñèíÿ âåðýè áîðúóíóí îëóá-îëìàìàüû, òÿãäèì åäèëìÿìèø áÿéàííàìÿëÿðèí
îëóá-îëìàìàüûíû éîõëàéûð.
Ôèçèêè øÿõsèí éåíèäÿí
âåðýè ó÷îòóíà àëûíìàsû...
Ñàùèáêàðëûã ôÿàëèééÿòèíÿ õèòàì âåðèëäèêäÿí ñîíðà éåíèäÿí ñàùèáêàðëûã ôÿàëèééÿòèíÿ áàøëàìàã èñòÿéÿí ôèçèêè øÿõñèí
þçö âÿ éà îíóí ñÿëàùèééÿòëè íöìàéÿíäÿñè âåðýè îðãàíûíà «Ôèçèêè øÿõñèí âåðýè
ó÷îòó ùàããûíäà ÿðèçÿ» èëÿ ìöðàúèÿò åòìÿëèäèð. Âåðýè îðãàíûíà áó áàðÿäÿ ÿðèçÿ
äàõèë îëäóãäà 2 èø ýöíö ÿðçèíäÿ ëÿüâ
åäèëìèø êèìè àðõèâëÿøäèðèëìèø ÂÞÅÍ âåðýè þäÿéèúèëÿðèíèí ó÷îò ìÿëóìàò áàçàñûíäà áÿðïà îëóíóð. Áó çàìàí ôèçèêè øÿõñÿ
îíóí âåðýè îðãàíûíäà ó÷îòà àëûíìàñûíû
òÿñäèã åäÿí âåðýè øÿùàäÿòíàìÿñè òÿãäèì
åäèëèð.
ÀÉÒßÍ
Gömrük tarifləri ilə bağlı yeni
qanun qəbul olunacaq
Ìèëëè Ìÿúëèñèí èãòèñàäè ñèéàñÿò êîìèòÿñèíäÿ äþâëÿò áàø÷ûñûíûí òÿøÿááöñö
èëÿ ïàðëàìåíòÿ òÿãäèì îëóíàí «Ýþìðöê òàðèôè ùàããûíäà» éåíè ãàíóí ëàéèùÿñèíèí ìöçàêèðÿëÿðè áàøëàéûá. Þòÿí
ùÿôòÿ êîìèòÿíèí èúëàñûíäà ãàíóí ëàéèùÿñèíè òÿãäèì åäÿí ìèëëÿò âÿêèëè Çèéàä
Ñÿìÿäçàäÿ áèëäèðèá êè, þëêÿíèí èãòèñàäè, ìèëëè òÿùëöêÿñèçëèéè áàõûìûíäàí áþéöê ÿùÿìèééÿò êÿñá åäÿí áó ñÿíÿä
éàõûí âàõòëàðäà Ìèëëè Ìÿúëèñèí ïëåíàð èúëàñûíäà ãÿáóë åäèëÿúÿê.
Ãàíóí ëàéèùÿñè áàðÿäÿ ìÿëóìàò âåðÿí Äþâëÿò Ýþìðöê Êîìèòÿñèíèí áàø èäàðÿ ðÿèñè Ìèðãàñûì Âàùàáîâ èñÿ ãåéä åäèá
êè, éåíè ãàíóí èäõàëûí ÿìòÿÿ öñóëóíó
òÿêìèëëÿøäèðÿúÿê âÿ ýþìðöê òàðèôèíèí ôîðìàëàøäûðûëìàñûíû, òÿòáèãèíè, ùÿì÷èíèí ýþìðöê ñÿðùÿäèíäÿí êå÷èðèëÿí ìàëëàðäàí ýþìðöê ðöñóìëàðûíûí òóòóëìàñû ãàéäàëàðûíû
ìöÿééÿí åäÿúÿê. 5 ôÿñèë, 23 ìàääÿäÿí
èáàðÿò áó ãàíóíóí ÿñàñ ìÿãñÿäè èäõàëûí
ÿìòÿÿ ñòðóêòóðóíó òÿíçèìëÿìÿê, âàëéóòà ýÿëèðëÿðèíèí âÿ õÿðúëÿðèíèí ÿëâåðèøëè íèñáÿòèíè òÿìèí åòìÿê, þëêÿ èãòèñàäèééàòûíû
õàðèúè ðÿãàáÿòèí ìÿíôè òÿñèðèíäÿí ãîðóìàã, äöíéà èãòèñàäèééàòûíà èíòåãðàñèéàñûíà ìöíáèò øÿðàèò éàðàòìàãäàí èáàðÿòäèð.
Ì.Âàùàáîâ ÿëàâÿ åòìèøäèð êè, èõðàúàò âÿ èäõàëàòûí îïåðàòèâ òÿíçèìëÿíìÿñè
ìÿãñÿäèëÿ ìöÿééÿí ùàëëàðäà ìþâñöìè
ðöñóìëàð òÿòáèã îëóíà áèëÿð. Ìþâñöìè ðöñóìëàðûí òÿòáèãè èñÿ 6 àéäàí ÷îõ îëà áèëìÿç. Ñÿíÿääÿ ìàëûí ýþìðöê äÿéÿðèíèí
áÿéàí åäèëìÿñè, ìÿëóìàòûí ìÿõôèëèéèíèí
ãîðóíìàñû, ýþìðöê îðãàíûíûí ùöãóã âÿ
âÿçèôÿëÿðè, ìàëëàðûí ñþâäÿëÿøìÿ ãèéìÿòèíèí öñóëëàðû, ýþìðöê ðöñóìëàðûíäàí
àçàäåòìÿ âÿ òàðèô ýöçÿøòëÿðè âÿ ñ. þç ÿêñèíè òàïûá. Ëàéèùÿíèí ìöçàêèðÿëÿðè äàâàì åäèð.
Dövlət büdcəsinə
vergi daxilolmaları artır
Vergilər Nazirliyi mədaxil proqnozunu 103,2% icra etməklə
dövlət büdcəsinə 1 mlrd. 523,5 mln. manat vəsaitin
ödənilməsini təmin etmişdir
Àçÿðáàéúàí èãòèñàäèééàòûíûí èíêèøàôû
ùÿì âåðýè äàõèëîëìàëàðûíûí, ùÿì äÿ äèýÿð áöäúÿ ýÿëèðëÿðèíèí ùÿúìèíèí àðòìàñûíà ìöñáÿò òÿñèð ýþñòÿðèð. Ìÿùç áó ôàêòîðëàðûí íÿòèúÿñèäèð êè, 2013-úö èëèí áèðèíúè ðöáö ÿðçèíäÿ äþâëÿò áöäúÿñèíèí
ìÿäàõèëè ÿùÿìèééÿòëè äÿðÿúÿäÿ àðòàðàã
131%-ÿ úàòìûø, þòÿí èëèí åéíè äþâðö èëÿ
ìöãàéèñÿäÿ 33,9% ÷îõ îëìóøäóð. Áåëÿëèêëÿ, úàðè èëèí éàíâàð-ìàðò àéëàðûíäà
äþâëÿò áöäúÿñèíèí ìÿäàõèëè 4 ìëðä. 669,6
ìëí. ìàíàò, õÿðúëÿðè èñÿ 4 ìëðä. 514,8
ìëí. ìàíàò òÿøêèë åòìèøäèð. Íÿòèúÿäÿ
8,3%-è àêñèçëÿðèí, 18,1%-è èñÿ äèýÿð âåðýèëÿðèí ïàéûíà äöøìöøäöð.
Áöäúÿ õÿðúëÿðèíèí 25,8%-è
sîsèàëéþíöìëö îëìóøäóð
Úàðè èëèí áèðèíúè ðöáöíäÿ äþâëÿò áöäúÿñèíèí ôàêòèêè õÿðúëÿðè þòÿí èëèí åéíè
äþâðö èëÿ ìöãàéèñÿäÿ 58,8% ÷îõ îëìóøäóð. Èãòèñàäè òÿñíèôàòà óéüóí îëàðàã,
áèðèíúè ðöáäÿ äþâëÿò áöäúÿñè õÿðúëÿðèíèí
25,8%-è âÿ éà 1 ìëðä. 164,0 ìëí. ìàíàòû
ñîñèàëéþíöìëö õÿðúëÿðèí (ÿìÿéèí þäÿíèøè ôîíäó, òÿãàöä âÿ ñîñèàë ìöàâèíÿò-
ìëðä. ìàíàò âÿñàèòäÿí 413 ìèëéîí ìàíàò âÿ éà 27,5% ÷îõ âÿñàèò éþíÿëäèëìèøäèð. Èñòèôàäÿ îëóíìóø âÿñàèòäÿí òÿùñèë, ñÿùèééÿ, ñîñèàë, ìÿäÿíèééÿò, èäìàí
âÿ äèýÿð ñîñèàë-ìÿäÿíè âÿ ìÿèøÿò òÿéèíàòëû îáéåêòëÿðèí òèêèíòèñèíÿ âÿ éåíèäÿí
ãóðóëìàñûíà 225 ìëí. ìàíàò, åíåðæè, ñó
òÿúùèçàòû, ãàç, éîë, ñó, ùàâà âÿ ìåòðî
íÿã ëèé éà òû, êîì ìó íàë, ìå ëè îðà ñè éà
èíôðàñòðóêòóðëàðûíûí òèêèíòèñèíÿ, éåíèäÿí
ãó ðóë ìà ñû íà âÿ äè ýÿð ñà ùÿëÿðÿ
1 ìëðä. 688 ìëí. ìàíàò âÿñàèò éþíÿëäèëìèøäèð.
Birinci rübdə vergi daxilolmalarının 36,1%-i mənfəət vergisinin, 24,8%-i əlavə
dəyər vergisinin, 12,7 %-i fiziki şəxslərin gəlir vergisinin, 8,3%-i aksizlərin,
18,1%-i isə digər vergilərin payına düşmüşdür
äþâëÿò áöäúÿñèíäÿ 154,8 ìëí. ìàíàòëûã
ïðîôèñèò éàðàíìûøäûð. Ìàëèééÿ Íàçèðëèéèíäÿí âåðèëÿí ìÿëóìàòëàðà ýþðÿ, áó
èëèí áèðèíúè ðöáöíäÿ äþâëÿò áöäúÿñèíèí
ìÿäàõèëè 3 ìëðä. 565,3 ìëí. ìàíàò ïðîãíîçà ãàðøû 31%, þòÿí èëèí åéíè äþâðö èëÿ
ìöãàéèñÿäÿ èñÿ 33,9% ÷îõ îëìóøäóð.
Äþâëÿò áöäúÿñèíèí ýÿëèðëÿðè, ÿñàñÿí, Äþâëÿò Íåôò Ôîíäó, Âåðýèëÿð Íàçèðëèéè, Äþâëÿò Ýþìðöê Êîìèòÿñè õÿòòè èëÿ ôîðìàëàøìûøäûð. Úàðè èëèí áèðèíúè ðöáöíäÿ Äþâëÿò Íåôò Ôîíäóíäàí äþâëÿò áöäúÿñèíÿ 2
ìëðä. 840,4 ìëí. ìàíàò âÿñàèò òðàíñôåðò
åäèëìèøäèð. Âåðýèëÿð Íàçèðëèéè èñÿ ìÿäàõèë ïðîãíîçóíó 103,2% èúðà åòìÿêëÿ
äþâëÿò áöäúÿñèíÿ 1 ìëðä. 523,5 ìëí.
ìàíàò âÿñàèòèí þäÿíèëìÿñèíè òÿìèí åòìèøäèð. Áó èñÿ ïðîãíîçà íèñáÿòÿí 47,2
ìëí. ìàíàò, þòÿí èëèí åéíè äþâðö èëÿ ìöãàéèñÿäÿ 9,6% ÷îõäóð. Äþâëÿò Ýþìðöê
Êîìèòÿñè ïðîãíîçà 100,3% ÿìÿë åäÿðÿê áöäúÿéÿ 289,5 ìëí. ìàíàò âÿñàèò
òÿìèí åòìèøäèð êè, áó äà þòÿí èëèí åéíè
äþâðö èëÿ ìöãàéèñÿäÿ 15% ÷îõäóð. Ãåéä
åäÿê êè, áèðèíúè ðöáäÿ âåðýè äàõèëîëìàëàðûíûí 36,1%-è ìÿíôÿÿò âåðýèñèíèí,
24,8%-è ÿëàâÿ äÿéÿð âåðýèñèíèí, 12,7
%-è ôèçèêè øÿõñëÿðèí ýÿëèð âåðýèñèíèí,
ëÿð, äÿðìàí âÿ ÿðçàã õÿðúëÿðè) ìàëèééÿëÿøäèðèëìÿñèíÿ éþíÿëäèëìèøäèð.
Ôóíêñèîíàë òÿñíèôàòà óéüóí îëàðàã
èãòèñàäè ôÿàëèééÿòëÿ áàüëû õÿðúëÿðÿ (Ñàùèáêàðëûüà Êþìÿê Ìèëëè Ôîíäó, «Àãðîëèçèíã» ÀÑÚ, Êÿíä Òÿñÿððöôàòû Íàçèðëèéè éàíûíäà Êÿíä Òÿñÿððöôàòû Êðåäèòëÿðè
öçðÿ Äþâëÿò Àýåíòëèéè, Þçÿëëÿøäèðìÿäÿí ãàáàã ìöÿññèñÿëÿðèí ñàüëàìëàøäûðûëìàñû Ôîíäó, Èïîòåêà Ôîíäó) 2,1 äÿôÿ
(49,5 ìëí. ìàíàò), ñÿíàéå, òèêèíòè âÿ
ôàéäàëû ãàçûíòûëàð õÿðúëÿðèíÿ 1,9 äÿôÿ
(930,7 ìëí. ìàíàò), ìöäàôèÿ õÿðúëÿðèíÿ 1,5 äÿôÿ (100 ìëí. ìàíàò), êÿíä òÿñÿððöôàòû, ìåøÿ òÿñÿððöôàòû, áàëûã÷ûëûã,
îâ÷óëóã âÿ ÿòðàô ìöùèòèí ìöùàôèçÿñè
õÿðúëÿðèíÿ 49,1% (29,1 ìëí. ìàíàò),
ìÿíçèë âÿ êîììóíàë òÿñÿððöôàòû õÿðúëÿðèíÿ 18,3% (6,2 ìëí. ìàíàò), ñÿùèééÿ
õÿðúëÿðèíÿ 13,2% (10,9 ìëí. ìàíàò),
ìÿùêÿìÿ ùàêèìèééÿòè, ùöãóã-ìöùàôèçÿ âÿ ïðîêóðîðëóã õÿðúëÿðèíÿ 9,5% (16,2
ìëí. ìàíàò) ÷îõ âÿñàèò éþíÿëäèëìèøäèð.
2013-úö èëèí áèðèíúè ðöáö ÿðçèíäÿ äþâëÿò áöäúÿñèíäÿí ÿñàñëû âÿñàèò ãîéóëóøó
õÿðúëÿðèíÿ 1 ìëðä. 913 ìèëéîí ìàíàò,
éàõóä 2011-2012-úè èëëÿðèí áèðèíúè ðöáöíäÿ öñò-öñòÿ èñòèôàäÿ îëóíìóø 1,5
Ðåýèîíëàð öçðÿ
áöäúÿ äàõèëîëìàëàðû
sîí 10 èëäÿ 11,8 äÿôÿ àðòìûøäûð
Áöòöí ìàëèééÿ ìÿíáÿëÿðè ùåñàáûíà
ÿñàñ êàïèòàëà ãîéóëìóø èíâåñòèñèéàëàð
ðåýèîíëàðäà èíôðàñòðóêòóð, êîììóíàë,
ñîñèàë õèäìÿò îáéåêòëÿðèíèí òèêèíòèñèíèí
áèð íå÷ÿ äÿôÿ àðòìàñûíà âÿ õèäìÿò ñåêòîðóíäà êåéôèééÿòèí éöêñÿëìÿñèíÿ òÿêàí âåðìèøäèð. Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Ïðåçèäåíòèíèí ñÿäðëèéè èëÿ Íàçèðëÿð
Êàáèíåòèíèí 2013-úö èëèí áèðèíúè ðöáöíöí ñîñèàë-èãòèñàäè éåêóíëàðûíà âÿ ãàðøûäà äóðàí âÿçèôÿëÿðÿ ùÿñð îëóíìóø èúëàñûíäà âåðýèëÿð íàçèðè Ôàçèë Ìÿììÿäîâóí ãåéä åòäèéè êèìè, ðåýèîíëàðûí èíêèøàôû, þç íþâáÿñèíäÿ, âåðýè äàõèëîëìàëàðûíà ìöñáÿò òÿñèð ýþñòÿðìèøäèð.
ßùàëèíèí áþéöê ÿêñÿðèééÿòèíèí ðåýèîíëàðäà êÿíä òÿñÿððöôàòû èëÿ ìÿøüóë îëìàñûíà, àèëÿ-êÿíäëè òÿñÿððöôàòëàðûíûí âÿ
êÿíäëè òÿñÿððöôàòûíûí äèýÿð ñàùÿëÿðèíèí
óçóí èëëÿð âåðýèäÿí àçàä åäèëìÿñèíÿ
áàõìàéàðàã, ðåýèîíëàð öçðÿ áöäúÿ äàõè ëîë ìà ëà ðû ñîí 10 èë äÿ 11,8 äÿôÿ
àðòìûøäûð.
Ðÿøàä ÑÀÄÛÃÎÂ
Bəyannamələrin 95%-i elektron
qaydada təqdim edilir
Ìÿëóì îëäóüó êèìè, âåðýè þäÿéèúèëÿðèíèí âåðýè ãàíóíâåðèúèëèéèíÿ ÿìÿëåòìÿñèíèí ìöùöì åëåìåíòëÿðèíäÿí áèðè
âåðýè áÿéàííàìÿëÿðèíèí âÿ ùåñàáàòëàðûí
âåðýè îðãàíëàðûíà âàõòûíäà òÿãäèì åäèëìÿñèäèð. Ìÿúÿëëÿéÿ ÿñàñÿí, ùÿð èëèí éàíâàð-ìàðò àéëàðû àéðû-àéðû òÿäèééÿëÿð öçðÿ
ÿí ÷îõ áÿéàííàìÿ âÿ ùåñàáàòëàðûí âåðýè
îðãàíëàðûíà òÿãäèì åäèëÿí äþâðäöð. Áåëÿ
êè, áó äþâðäÿ âåðýè þäÿéèúèëÿðè ßÄÂ,
àêñèç, ìÿäÿí âåðýèñè öçðÿ àéëûã áÿéàííàìÿëÿðèíè ùåñàáàò àéûíäàí ñîíðàêû àéûí
20-äÿí ýåú îëìàéàðàã, äþâëÿò ðöñóìó
öçðÿ ùåñàáàòû, ñàäÿëÿøäèðèëìèø âåðýè âÿ
ìóçäëó èøëÿ ÿëàãÿäàð þäÿìÿ ìÿíáÿéèíäÿ òóòóëàí âåðýèëÿð áàðÿäÿ ðöáëöê áÿéàííàìÿíè úàðè èëèí éàíâàð àéûíûí 20äÿí ýåú îëìàéàðàã, ßÄ âÿ ñàäÿëÿøäèðèëìèø âåðýèíèí þäÿéèúèëÿðè ìóçäëó èøëÿ
ÿëàãÿäàð þäÿìÿ ìÿíáÿéèíäÿ òóòóëàí âåðýèëÿð áàðÿäÿ èëëèê áÿéàííàìÿëÿðè éàíâàð
àéûíûí 31-äÿí ýåú îëìàéàðàã, 2012-úè
èëèí éåêóíóíà ýþðÿ ùöãóãè øÿõñëÿð ìÿíôÿÿò, ÿìëàê âÿ éîë âåðýèñè öçðÿ, ôèçèêè
øÿõñëÿð ýÿëèð âåðýèñè öçðÿ áÿéàííàìÿëÿðè ìàðò àéûíûí 31-äÿí ýåú îëìàéàðàã âåðýè îðãàíûíà òÿãäèì åòìÿëèäèðëÿð.
Âåðýèëÿð Íàçèðëèéè òÿðÿôèíäÿí äàâàìëû
øÿêèëäÿ ìÿãñÿäéþíëö òÿäáèðëÿðèí âÿ þäÿéèúèëÿðëÿ òÿáëèüàò-ìààðèôëÿíäèðìÿ èøëÿðèíèí éöêñÿê ñÿâèééÿäÿ ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñè áÿéàííàìÿëÿðèí âàõòèíäà òÿãäèì
åäèëìÿñèíÿ ñÿáÿá îëìàãäàäûð. 2012-úè
èë öçðÿ èëëèê âåðýè áÿéàííàìÿëÿðèíèí òÿã-
äèì åäèëìÿñèíèí âÿçèééÿòè ýþñòÿðèð êè,
âåðýè þäÿéèúèëÿðè áó ñàùÿäÿ èíòèçàìëû ùÿðÿêÿò åäÿðÿê áÿéàííàìÿëÿðè âàõòûíäà
òÿãäèì åäèðëÿð. Ýþðöëìöø èøëÿð âÿ àïàðûëàí ìÿãñÿäéþíëö òÿäáèðëÿð íÿòèúÿñèíäÿ
2012-úè èëèí éåêóíëàðûíà ýþðÿ ìóçäëó
èøëÿ ÿëàãÿäàð þäÿìÿ ìÿíáÿéèíäÿ òóòóëàí âåðýè áÿéàííàìÿëÿðèíèí 96,2%-è,
ìÿí ôÿÿò âåð ýè ñè áÿéàí íà ìÿëÿðè íèí
95,1%-è, ýÿëèð âåðýèñè áÿéàííàìÿëÿðèíèí 97,8%-è, éîë âåðýèñè áÿéàííàìÿëÿðèíèí 94,3%-è, ÿìëàê âåðýèñè áÿéàííàìÿëÿðèíèí 90,3 %-è âàõòûíäà òÿãäèì åäèëèá. Öìóìèëèêäÿ, ùåñàáàò äþâðöíäÿ òÿãäèì åäèëìÿëè îëàí 312091 áÿéàííàìÿäÿí 302203-ö âÿ éà 96,8%-è âàõòûíäà
òÿã äèì åäè ëèá. Áÿéàí íà ìÿëÿð äÿí
285118-è âÿ éà 94,3%-è åëåêòðîí ãàéäàäà òÿãäèì åäèëèá.
Âåðýè áÿéàííàìÿëÿðèíèí âàõòûíäà
òÿãäèì åäèëìÿñè èëÿ éàíàøû, Âåðýè Ìÿúÿëëÿñèíÿ åäèëìèø ÿëàâÿ âÿ äÿéèøèêëèêëÿðèí äÿ 01.01.2013-úè èë òàðèõäÿí ãöââÿéÿ ìèíäèéèíè íÿçÿðÿ àëàðàã, úàðè èëèí
ÿââÿëèíäÿí áàøëàéàðàã âåðýè þäÿéèúèëÿðèíÿ õèäìÿò ñòðóêòóðëàðû òÿðÿôèíäÿí ýåíèø ìÿëóìàòëàíäûðìà âÿ èçàùàò èøëÿðè
àïàðûëûá, ìöòÿìàäè ýþðöøëÿð òÿøêèë åäèëèá.
Áó äþâðäÿ öìóìèëèêäÿ âåðýè îðãàíëàðû
öçðÿ âåðýè þäÿéèúèëÿðè èëÿ 264 ýþðöø âÿ
éà òðåíèíã êå÷èðèëèá, 2759 âåðýè þäÿéèúèñèíÿ öíâàíëû õèäìÿò ýþñòÿðèëèá, âåðýè
îðãàíëàðûíäà 23224, õèäìÿò ìÿðêÿçëÿðèíäÿ 29034 âåðýè þäÿéèúèñè ãÿáóë åäè-
ëÿðÿê îíëàðà àèäèééÿòè õèäìÿòëÿð ýþñòÿðèëèá.
Èëëèê áÿéàííàìÿëÿðèí âàõòûíäà òÿãäèì åäèëìÿñè âÿ ùåñàáëàíìûø âåðýèëÿðèí
þäÿíèëìÿñè ìÿãñÿäèëÿ õöñóñè áèëäèðèø
âÿ åëàí ôîðìàëàðû ùàçûðëàíàðàã òÿòáèã
åäèëìÿñè ö÷öí éåðëè âåðýè îðãàíëàðûíà
ýþíäÿðèëèá, ìÿðêÿçè âÿ éåðëè òåëåâèçèéà
êàíàëëàðûíäà, äèýÿð êöòëÿâè èíôîðìàñèéà
âàñèòÿëÿðèíäÿ éàéûìëàíûá.
Éàíâàð-ìàðò àéëàðûíäà Âåðýèëÿð Íàçèðëèéèíèí «195» Òåëåôîí-ìÿëóìàò õèäìÿòèíÿ âÿ ðÿñìè èíòåðíåò ñÿùèôÿñèíèí
«Ñóàë-úàâàá» áþëìÿñèíÿ áó áàðÿäÿ äàõèë îëìóø õåéëè ìöðàúèÿò úàâàáëàíäûðûëûá. Éåíè áÿéàííàìÿ ôîðìàëàðû âÿ îíëàðûí äîëäóðóëìàñû ãàéäàëàðû, áÿéàííàìÿëÿðèí äöç ýöí òÿð òèá åäèëìÿñè âÿ
åëåêòðîí ýþíäÿðèëìÿñè áàðÿäÿ âèäåîòÿëèìàòëàð ùàçûðëàíûá âÿ íàçèðëèéèí èíòåðíåò ñÿùèôÿñèíäÿ éåðëÿøäèðèëèá. Áó äþâð
ÿðçèíäÿ èíòåðíåò ñÿùèôÿñèíèí «Ñóàë-úàâàá» áþëìÿñèíÿ äàõèë îëìóø 691 ìöðàúèÿò úàâàáëàíäûðûëûá êè, áó äà þòÿí èëèí
ìöâàôèã äþâðö èëÿ ìöãàéèñÿäÿ 10,6%
÷îõ òÿøêèë åäèá. Ìöðàúèÿòëÿðèí 48-è âÿ
éà 7%-è áÿéàííàìÿëÿð âÿ îíëàðûí äîëäóðóëìà ãàéäàëàðû áàðÿäÿ îëóá. Òåëåôîí õèäìÿòè òÿðÿôèíäÿí èñÿ 83432 ìöðàúèÿò, î úöìëÿäÿí áèðáàøà ÿëàãÿ çàìàíû ìöôÿòòèø-îïåðàòîðëàð òÿðÿôèíäÿí 49913,
åëåêòðîí îïåðàòîð òÿðÿôèíäÿí 33519 ìöðàúèÿò úàâàáëàíäûðûëûá. Þòÿí èëèí ìöâàôèã äþâðö èëÿ ìöãàéèñÿäÿ áèðáàøà ÿëàãÿ
çàìàíû ìöôÿòòèø-îïåðàòîðëàð òÿðÿôèíäÿí
úàâàáëàíäûðûëàí ìöðàúèÿòëÿð 40750 âÿ
éà 22,5% àðòûá. Ìöðàúèÿòëÿðèí 8279-ó
âÿ éà 17%-è áÿéàííàìÿëÿð âÿ îíëàðûí
äîëäóðóëìà ãàéäàëàðû, 9008-è âÿ éà
18,6%-è áÿéàííàìÿëÿðèí åëåêòðîí ôîðìàäà òÿðòèáè âÿ ýþíäÿðèëìÿñè áàðÿäÿ
îëóá. Õèäìÿò òÿðÿôèíäÿí âåðýè þäÿéèúèëÿðè âåðýè þùäÿëèêëÿðè áàðÿäÿ 129469
ùàëäà ìåñàæ ýþíäÿðèëìÿêëÿ (126650
ÑÌÑ, 2819 èêèòÿðÿôëè ÑÌÑ) ìÿëóìàòëàíäûðûëûá.
Åëáðóñ ÚßÔßÐÎÂ
№ 15 (655) | 24 aprel 2013 | www.vergiler.az
Vergi borclarının ödənilməsi
mexanizmi təkmilləşdirilir
Hesablanmış vergi məbləğlərində vergi borclarının
həcminin azalması Vergilər Nazirliyinin vergi borclarının
dövlət büdcəsinə alınması sahəsində həyata keçirdiyi
məqsədyönül islahatların müsbət nəticəsi kimi
qiymətləndirilməlidir. Bu sahədə görülən işlərlə bağlı suallarmızı Vergilər Nazirliyinin Vergi borclarının alınması
işinin təşkili idarəsinin rəisi İlkin Vəliyev cavablandırır.
- Èëêèí ìöÿëëèì, ñîí èëëÿð
âåðýè áîðúëàðûíûí ùÿúìèíäÿ àçàëìà ìöøàùèäÿ îëóíóð. Ñèçúÿ, áó òåíäåíñèéà
íÿ èëÿ áàüëûäûð?
- Âåðýè áîðúëàðûíûí äàùà åôôåêòèâ èäàðÿ åäèëìÿñè
ö÷öí èëê íþâáÿäÿ áîðúóí
éàðàíìà ñÿáÿáëÿðèíÿ íÿçÿð ñàëìàã ëàçûìäûð. Òÿúðöáÿ ýþñòÿðèð êè, âåðýè þäÿéèúèëÿðèíèí áöäúÿ ãàðøûñûíäàêû þùäÿëèêëÿðèíè òàì âÿ
âàõòûíäà èúðà åòìÿìÿëÿðèíèí ñÿáÿáëÿðè ìöõòÿëèôäèð.
Áóðàäà ìöâÿããÿòè ìàëèééÿ ÷ÿòèíëèêëÿðè âÿ éà áöäúÿéÿ þäÿíèëìÿëè îëàí âÿñàèòëÿðèí äèýÿð èñòèãàìÿòëÿðÿ (äþâðèééÿ âÿñàèòëÿðèíèí àðòûðûëìàñûíà) éþíÿëäèëìÿñè öñòöíëöê òÿøêèë åäèð.
Áîðúóí äàùà ñÿìÿðÿëè àëûíìàñû ìÿãñÿäèëÿ ãåéä îëóíàí ôàêòîðëàðà, åëÿúÿ äÿ
ùÿð áèð áîðúëó âåðýè þäÿéèúèñèíÿ àéðûúà éàíàøìà
òÿëÿá åäèëèð.
Áîðúëà ðûí âÿ îí ëà ðûí
àëûíìàñûíà úÿëá åäèëÿí ðåñóðñëàðûí äàùà ñÿìÿðÿëè èäàðÿ åäèëìÿñè áàõûìûíäàí,
èëêèí îëàðàã, äöçýöí òÿùëèëëÿð àïàðûëìàãëà áîðúëàðûí öìóìè øàõÿëÿíäèðèëìÿñè çÿðóðèäèð.
Áó ìÿãñÿäëÿ àïàðûëàí
òÿùëèëëÿð öçðÿ öìóìè áîðúóí òÿðêèáè àêòèâ, ãåéðèàêòèâ âÿ ìöáàùèñÿëÿíäèðèëÿí áîðúëàð öçðÿ ðèñê êàòåãîðèéàëàðûíà ãðóïëàøäûðûëûð.
Ìö âà ôèã ãðóï ëàø äûð ìà
áîðúëàðûí ùàíñû òÿäáèðëÿðè
ýþðìÿêëÿ, éÿíè ìÿúáóðè
òÿäáèðëÿðëÿ, éîõñà ùöãóã
ìöñòÿâèñèíÿ ÷ûõàðûëìàãëà
àëûíìàñûíà ãÿðàð âåðìÿéÿ
èìêàí âåðèð.
Ãåéä åòäèéèì òÿäáèðëÿð
áèð ñûðà Àâðîïà þëêÿëÿðèíèí âåðýè àäìèíèñòðàñèéàëàðû âÿ êîëëåêòîð øèðêÿòëÿðè
òÿðÿôèíäÿí ýåíèø òÿòáèã åäèëìÿêäÿäèð âÿ ìöâàôèã èñòèãàìÿòëÿðäÿí èñòèôàäÿ åòìÿéèìèç áîðúëàðûí àçàëìàñûíà ìöñáÿò òÿñèð åòìèøäèð.
1 àïðåë 2013-úö èëÿ áîðú
ìÿáëÿüè èëèí ÿââÿëè èëÿ ìöãàéèñÿäÿ 7,5%, þòÿí èëèí
ìöâàôèã äþâðö èëÿ ìöãàéèñÿäÿ 16,3%, 2011-úè èëèí
ìöâàôèã äþâðö èëÿ ìöãàéè ñÿäÿ èñÿ 30,7% àçàë ìûøäûð.
- Âåðýè áîðúëàðû äàùà ÷îõ
ùàíñû ñÿáÿáëÿðäÿí éàðàíûð? Áîðúóí éàðàíìàìàñû ö÷öí Âåðýèëÿð Íàçèðëèéè
òÿðÿôèíäÿí ùàíñû ãàáàãëàéûúû àääûìëàð àòûëûð?
- Ãåéä åòäèéèì êèìè,
áîðúóí éàðàíìà ùàëëàðû ìöõòÿëèô îëà áèëÿð, ëàêèí âåðýè
þäÿéèúèñèíèí ìàëèééÿ ÷ÿòèíëèéèíèí îëìàñû âÿ äþâëÿò áöäúÿñèíÿ éàðàíìûø þùäÿëèéèí
âåðýè þäÿéèúèñè òÿðÿôèíäÿí
áàøãà èñòèãàìÿòëÿðÿ éþíÿëäèëìÿñè âåðýè þäÿìÿêäÿí
éàéûíìàíûí ÿñàñ ñÿáÿáè êèìè þçöíö ýþñòÿðèð.
Âåðýè áîðúëàðûíûí àëûíìàñû ïðîñåñèíèí åôôåêòèâëèéèíèí àðòûðûëìàñû ö÷öí ÿñàñ
äèããÿò åðêÿí ìöäàõèëÿéÿ
éþíÿëäèëèð, ÷öíêè áîðúóí éàðàíìà ìöääÿòèíäÿí íÿ ãÿäÿð óçóí âàõò êå÷èðñÿ, îíóí
àëûíìàñû ïðîñåñè áèð î ãÿäÿð ÷ÿòèí îëóð. Âåðýè þäÿéèúèëÿðèíè èëêèí ìÿðùÿëÿäÿ,
éÿíè âåðýè áîðúó éàðàíäûüû
çàìàí ìöõòÿëèô êàíàëëàð
âàñèòÿñè èëÿ ìÿëóìàòëàíäûðìàãëà áîðúëàðûí ìÿáëÿüèíèí àðòìàñûíûí ãàðøûñûíû àëìàã ìöìêöíäöð.
Ãåéä åäèì êè, Âåðýèëÿð
Íàçèðëèéèíäÿ òÿòáèã åäèëÿí
ìöàñèð èíôîðìàñèéà òåõíîëîýèéàëàðû áîðúëó âåðýè þäÿéèúèëÿðèíèí äÿðùàë ìÿëóìàòëàíäûðûëìàñûíà êèôàéÿò ãÿäÿð áþéöê èìêàíëàð éàðàòìûøäûð. Àðòûã áîðúëó âåðýè
þäÿéèúèëÿðè îíëàðà ýþíäÿðèëÿí åëåêòðîí áèëäèðèøëÿðëÿ
éàíàøû, ìöòÿìàäè îëàðàã
ÑÌÑ âÿ ñÿñëè ìåñàæëàð âàñèòÿñèëÿ áîðúëàðû áàðÿäÿ ìÿëóìàòëàíäûðûëûð. Áóíóíëà éàíàøû, ïðîáëåìëè áîðúëóëàð
âåðýè îðãàíûíà äÿâÿò åäèëèð, áîðúëàðû, áîðúëàðûí éàðàíìà ñÿáÿáëÿðè âÿ þäÿíèëìÿäèéè ùàëäà ýþðöëÿúÿê
òÿäáèðëÿð áàðÿäÿ îíëàðà èçàùàò âåðèëèð.
Ìþâúóä ìÿëóìàò êàíàëëàðûíû àðòûðìàã íèééÿòèíäÿéèê. Âåðýèëÿð Íàçèðëèéèíèí èíòåðíåò ñàéòûíäà èêè éåíè áþëìÿíèí («Âåðýè áîðúóíó þçöí èäàðÿ åò» âÿ «Þç
ìàëèééÿ âÿçèééÿòèíè ïëàíëàøäûð») éàðàäûëìàñû íÿçÿðäÿ
òóòóëóð. Áóíóíëà âåðýè þäÿéèúèñè îíëàéí ñþùáÿò (îíëèíå úùàò) âàñèòÿñèëÿ áîðúëàðûíûí ìÿáëÿüè, éàðàíìà ñÿ-
áÿáëÿðè, þäÿìÿäèéè òÿãäèðäÿ ýþðöëÿúÿê òÿäáèðëÿð âÿ
ñàèð áàðÿäÿ îïåðàòèâ ìÿëóìàò ÿëäÿ åòìÿêëÿ éàíàøû,
áîðúóí þäÿíèëìÿìèø ýöíëÿðè öçðÿ ôàèçëÿðè àâòîìàòèê ùåñàáëàìàã èìêàíû äà
ÿëäÿ åäÿúÿêäèð.
- Áåéíÿëõàëã òÿúðöáÿäÿ âåðýè áîðúëàðûíûí äþâëÿò áöäúÿñèíÿ àëûíìàñû ö÷öí èñòèôàäÿ îëóíàí ìåòîäëàðäàí
ùàíñûëàðûíûí þëêÿìèçäÿ òÿòáèãè ìÿãñÿäÿóéüóí îëàðäû?
- Áîðúëàðûí àëûíìàñû ïðîñåñèíèí äàèì òÿêìèëëÿøäèðèëìÿñè ö÷öí ñÿìÿðÿëè òÿúðöáÿëÿðè éàõûíäàí þéðÿíìÿê âàúèáäèð. Òÿúðöáÿëÿðè
þéðÿíèëÿí áèð ñûðà þëêÿëÿðäÿ, î úöìëÿäÿí Àâñòðàëèéà, Êàíàäà, ÀÁØ âÿ Èðëàíäèéàäà âåðýè ñèñòåìè öìóìè ÿìÿë åòìÿ ìî äå ëè
(úîìïëèàíúå ìîäåë) öçÿðèíäÿ ãóðóëóá. Áó ìîäåë
ïðèíñèïèàë îëàðàã âåðýè þäÿéèúèëÿðèíè ö÷ ÿñàñ êàòåãîðèéàéà áþëìÿêëÿ îíëàðà óéüóí òÿä áèð ëÿðè ìö ÿé éÿí
åäèð. Ùÿìèí êàòåãîðèéàëàðà âåðýè þùäÿëèêëÿðèíè âàõòûíäà èúðà åäÿí, âåðýè þùäÿëèêëÿðèíè èúðà åòìÿê èñòÿéÿí, ëàêèí ìöÿééÿí ìàëèééÿ ÷ÿòèíëèêëÿðè îëàí âÿ âåðýè þäÿìÿêäÿí éàéûíàí âåðýè þäÿéèúèëÿðè äàõèë åäèëèð.
Áèðèíúè êàòåãîðèéàéà
äàõèë åäèëÿí âåðýè þäÿéèúèëÿðèíÿ âåðýè þùäÿëèêëÿðèíÿ
ÿìÿë åòìÿëÿðè ö÷öí ïðîñåñ ëÿð
ñà äÿëÿø äè ðè ëèð,
åëåêòðîí õèäìÿòëÿð ýåíèøëÿíäèðèëìÿêëÿ îíëàðûí èíçèáàòè õÿðúëÿðèíèí àçàëäûëìàñûíà ÷àëûøûëûð.
Èêèíúè êàòåãîðèéàéà äàõèë åäèëÿí âåðýè þäÿéèúèëÿðèíÿ âåðýè þùäÿëèêëÿðèíè èúðà åòìÿéÿ éàðäûì åäèëèð,
áîðúëàðûíûí ìÿúáóðè òÿäáèðëÿðëÿ äåéèë, ìÿëóìàò âåðìÿê âÿ òÿøâèã åòìÿêëÿ þäÿíèëìÿñèíÿ ÷àëûøûëûð.
Ñîíóíúó êàòåãîðèéàéà
äàõèë åäèëÿí âåðýè þäÿéèúèëÿðèíÿ ìöíàñèáÿòäÿ èñÿ ãàíóíâåðèúèëèéèí âåðäèéè áöòöí ñÿðò òÿäáèðëÿðäÿí èñòèôàäÿ åäèëèð.
Ãåéä åäèì êè, áîðúëàðûí
àëûíìàñû èñòèãàìÿòèíäÿ ìöâàôèã ÿìÿëåòìÿ ìîäåëè ÿñàñ
ïðèíñèï êèìè ýþòöðöëìöøäöð.
Tədrisin təşkili üzrə təcrübə
mübadiləsi aparılmışdır
Àïðåëèí 16-äàí 18-äÿê âåðýè ÿìÿêäàøëàðû ö÷öí òÿäðèñèí òÿøêèëè ñàùÿñèíäÿ òÿú ðö áÿ ìö áà äè ëÿñè ìÿã ñÿäè ëÿ
Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Âåðýèëÿð
Íàçèðëèéèíèí íöìàéÿíäÿ ùåéÿòè Áèðëÿøìèø Êðàëëûüûí Ýÿëèð âÿ Ýþìðöê
Èäàðÿñèíäÿ ñÿôÿðäÿ îëìóø, ìöõòÿëèô
ìþâçóëàð ÿòðàôûíäà ýåíèø ìöçàêèðÿëÿð àïàðûëìûøäûð. Áèðëÿøìèø Êðàëëûüûí
Ýÿëèð âÿ Ýþìðöê Èäàðÿñèíèí Òÿëèì
Ìÿðêÿçèíèí ìöõòÿëèô òÿëèì÷èëÿðè òÿðÿôèíäÿí òÿäðèñ åùòèéàúëàðûíûí ìöÿééÿíëÿøäèðèëìÿñè âÿ òÿñíèôàòû, êàðéåðàíûí èäàðÿ îëóíìàñû, òÿëèì ïðîãðàìûíûí ùàçûðëàíìàñû, áàúàðûãëàðûí èäàðÿ
îëóíìàñû âÿ ïåøÿ ùàçûðëûüû, ëèäåðëèê
âÿ èäàðÿåòìÿ, Âåðýè Àêàäåìèéàñû
ïðîãðàìû, Òÿäðèñèí Èäàðÿåòìÿ Ñèñòåìè (ÎËË), òÿëèì ïðîñåñèíèí òÿøêèëè,
òÿëèì÷èëÿðèí ñå÷èëìÿñè ìåéàðëàðû âÿ ñ.
ìþâçóëàðà äàèð ýåíèø ìåòîäèêè øÿðùëÿð
âåðèëìèøäèð.
Àçÿðáàéúàí íöìàéÿíäÿëÿðè Âåðýèëÿð Íàçèðëèéèíèí ñòðóêòóðó, éàðàíìà
òàðèõè, èíñàí ðåñóðñëàðûíûí èíêèøàôû êîíñåïñèéàñû, Òÿäðèñ Ìÿðêÿçèíèí ôÿàëèééÿòè, òÿäðèñ ñèñòåìè, òåõíèêè èìêàíëàðû
âÿ áåéíÿëõàëã ÿìÿêäàøëûã ïîòåíñèàëû
áàðÿäÿ ìÿëóìàò âåðìèøëÿð. Òÿëèì ïðîñåñèíäÿ Áðèòàíèéàíûí âåðýè òÿäðèñè ñèñòåìè èëÿ Àçÿðáàéúàí ñèñòåìèíèí ìöãàéèñÿëè òÿùëèëè àïàðûëìûø, òÿêëèôëÿðèí
ôîðìàëàøìàñû ö÷öí çÿìèí ùàçûðëàíìûøäûð.
Òÿäáèðäÿ Âåðýèëÿð Íàçèðëèéèíè Áåéíÿëõàëã ìöíàñèáÿòëÿð âÿ âåðýè þäÿéèúèëÿðèíÿ õèäìÿò ñàùÿëÿðè öçðÿ íàçèðèí
ìöøàâèðè ßëÿêáÿð Ìÿììÿäîâ, Âåðýèëÿð Íàçèðëèéèíèí Òÿäðèñ Ìÿðêÿçèíèí
ðÿèñè Úåéùóí Éóñèôîâ, Òÿäðèñ Ìÿðêÿçèíèí Èãòèñàäèééàò âÿ ìåíåúìåíò êàôåäðàñûíûí ìöäèðè Ïÿðâèç Ðçàéåâ âÿ
Òÿäðèñ âÿ ìåòîäèêà øþáÿñèíèí ðÿèñè
Ðàìèç Ìÿùÿððÿìîâ òÿìñèë åòìèøëÿð.
Áèç ÷àëûøûðûã êè, áîðú éàðàíäûüû òÿãäèðäÿ âåðýè þäÿéèúèñè èëÿ áèðáàøà ÿëàãÿ éàðàäàã. Áóíóí ö÷öí èëêèí îëàðàã áîðúëó âåðýè þäÿéèúèëÿðè âåðýè îðãàíëàðûíà äÿâÿò
åäèëÿðÿê îíëàðà èçàùàòëàð âåðèëèð. Ãåéä åäèì êè, èíäèéÿäÿê äÿâÿò åäèëÿí âåðýè þäÿéèúèëÿðèíäÿí 75%-è áîðúëàðûíû ùå÷ áèð ìÿúáóðè òÿäáèð
ýþðöëìÿäÿí þäÿìèøëÿð.
Âåðýè îðãàíëàðûíûí äÿâÿòëÿðèíÿ úàâàá âåðìÿéÿí
âÿ áîðúëàðûíû þäÿìÿêäÿí
éàéûíàí âåðýè þäÿéèúèëÿðè
ìÿúáóðè òÿäáèð ýþðöëìÿëè
îëàí þäÿéèúèëÿð êàòåãîðèéàñûíà àèä åäèëèð. Ñîí äþâðëÿðäÿ áåëÿ âåðýè þäÿéèúèëÿðèíÿ ìö íà ñè áÿò äÿ âåð ýè
áîðúëàðûíûí àëûíìàñû èñòèãàìÿòèíäÿ Âåðýè Ìÿúÿëëÿñèíèí âåðäèéè ùöãóãëàðëà éàíàøû, äèýÿð ãàíóíâåðèúèëèê
àêòëàðûíäà ìöÿééÿí åäèëÿí
íîðìàëàðäàí äà ýåíèø èñòèôàäÿ åäèëìÿéÿ áàøëàíûëìûøäûð. Áîðúëàðûíû þäÿìÿêäÿí
èìòèíà åäÿí 67 âåðýè þäÿéèúèñèíèí þëêÿäÿí ýåòìÿ ùöãóãëàðû ìöâÿããÿòè ìÿùäóä ëàø äû ðûë ìûø, 16 âåð ýè
þäÿéèúèñèíèí áîðúëàðû îíëàðûí òÿñèñ÷èñè îëäóüó ùöãóãè
øÿõñëÿðäÿêè òÿñèñ÷è ïàéëàðûíäàí, 537 âåðýè þäÿéèúèñèíèí áîðúëàðûíûí îíëàðûí
øÿõñè íÿãëèééàò âàñèòÿëÿðè
ùåñàáëàðûíà òóòóëìàñû ìÿùêÿìÿëÿð òÿðÿôèíäÿí òÿìèí
åäèëìèøäèð. Öìóìèëèêäÿ,
áåëÿ òÿäáèðëÿð öçðÿ äþâëÿò
áöäúÿñèíÿ 5,9 ìèëéîí ìàíàò áîðú àëûíìûøäûð.
Ýþðöëÿí òÿäáèðëÿðëÿ éàíàøû, 2013-úö èëäÿ àïàðäûüûìûç àðàøäûðìàëàð íÿòèúÿñèíäÿ âåðýè áîðúó îëàí áèð
ñûðà âåðýè þäÿéèúèëÿðèíèí
ìóçäëó ìöãàâèëÿëÿð ÿñàñûíäà èøëÿäèêëÿðè ìöÿééÿí
åäèëìèøäèð. Ùàçûðäà îíëàðûí
áîðúëàðûíûí àëäûãëàðû ÿìÿêùàããûíäàí òóòóëìàñû ö÷öí
òÿäáèðëÿð ýþðöëìÿêäÿäèð.
- Âåðýè áîðúëàðûíûí äþâëÿò
áöäúÿñèíÿ àëûíìàñû èñòèãàìÿòèíäÿ äèýÿð äþâëÿò ãóðóìëàðû èëÿ èøýöçàð ÿëàãÿëÿð ùàí ñû ñÿâèé éÿäÿ ãó ðóëóá?
- Ìÿëóì îëäóüó êèìè,
âåðýè áîðúëàðûíûí äàùà ÷åâèê àëûíìàñû ö÷öí âåðýè
þäÿéèúèñèíèí ÿìëàêû âÿ ýÿëèðëÿðè áàðÿäÿ ìÿëóìàòëàðûí ÿëäÿ åäèëìÿñè çÿðóðèäèð.
Ùàçûðäà âåðýè îðãàíëàðûíäà
ìþâúóä îëàí åëåêòðîí ìÿëóìàò áàçàëàðû áåëÿ ìÿëóìàòëàðûí ÿëäÿ åäèëìÿñèíÿ
èìêàí âåðèð. Ãåéä åäèì êè,
ãóðóëìóø åëåêòðîí ìöáàäèëÿ âàñèòÿñèëÿ áîðúëó âåðýè
þäÿéèúèëÿðèíèí íÿãëèééàò âà-
ñèòÿëÿðè áàðÿäÿ ìÿëóìàòäàí èñòèôàäÿ îëóíóð. Âåðèëÿí ñîðüóëàðà ÿñàñÿí, âåðýè
þäÿéèúèëÿðèíèí ýÿëèðëÿðè áàðÿäÿ Äþâëÿò Ñîñèàë Ìöäàôèÿ Ôîíäóíäàí çÿðóðè ìÿëóìàòëàð ÿëäÿ åäèëèð âÿ ýÿëÿúÿêäÿ åëåêòðîí ìöáàäèëÿíèí ãóðóëìàñû ö÷öí òÿäáèðëÿð íÿçÿðäÿ òóòóëóð.
Ñèéàùûéà àëûíìûø ÿìëàêëàðûí à÷ûã ùÿððàúäà ñàòûøûíû òÿøêèë åäÿí ßäëèééÿ
Íàçèðëèéè èúðà ñòðóêòóðëàðû
èëÿ èøýöçàð ìöíàñèáÿòëÿð
ãóðìóøäóð. Íþâáÿòè àéäàí
áàøëàéàðàã, ñèéàùûéà àëûíàðàã à÷ûã ùÿððàúà ÷ûõàðûëàí
ÿìëàêëàð áàðÿäÿ äàùà ÿòðàôëû ìÿëóìàòëàðûí âÿ îíëàðûí ôîòîëàðûíûí Âåðýèëÿð
Íàçèðëèéèíèí èíòåðíåò ñÿùèôÿñèí äÿ éåð ëÿø äè ðèë ìÿñè
ïëàíëàøäûðûëûð. Ùåñàá åäèðÿì êè, áó äà ÿìëàêëàðûí
ùÿððàúëàðäà äàùà òåç ñàòûëìàñûíà èìêàí âåðÿúÿêäèð.
Åé íè çà ìàí äà, èú ðà
ñòðóêòóðëàðû èëÿ áîðúëàðûí
àëûíìàñû èñòèãàìÿòèíäÿ ãóðóëàí äèýÿð èø òÿëÿáèí èúðàéà éþíÿëäèëìÿñè òÿäáèðëÿðèäèð. 2012-úè èëäÿí áàøëàéàðàã êè÷èê ùÿúìëè áîðúëàð
ìÿùêÿìÿ ãÿðàðëàðû îëìàäàí «òÿëÿáèí èúðàéà éþíÿëäèëìÿñè ùàããûíäà ãÿðàðëàð»
÷ûõàðûëìàãëà áèðáàøà èúðà
ñòðóêòóðëàðûíà éþíÿëäèëèð. ×ûõàðûëìûø ãÿðàðëàð öçðÿ äþâëÿò áöäúÿñèíÿ 459,7 ìèí
ìàíàò áîðú àëûíìûøäûð.
- Úàðè èëäÿ âåðýèëÿð öçðÿ
áîðúëàðûí àëûíìàñû èëÿ áàüëû
Âåðýè Ìÿúÿëëÿñèíèí 65-úè
âÿ äèýÿð ìàääÿëÿðèíÿ áèð
ñûðà äÿéèøèêëèêëÿð åäèëìèøäèð. Áó äÿéèøèêëèêëÿðèí âåðýè îðãàíëàðû ö÷öí öñòöí
úÿùÿòëÿðè íÿäÿí èáàðÿòäèð?
- «Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Âåðýè Ìÿúÿëëÿñèíäÿ ÿëàâÿ âÿ äÿéèøèêëèêëÿðèí åäèëìÿñè ùàããûíäà»
2012-úè èë 21 äåêàáð òàðèõëè
Ãàíóíäà Ìÿúÿëëÿíèí 65-úè
ìàääÿñèíÿ åäèëìèø äÿéèøèêëèê âåðýè þäÿéèúèëÿðèíèí
ùöãóãëàðûíûí ìöäàôèÿñèíÿ
éþíÿëèáäèð. 65.2-úè ìàääÿéÿ åäèëÿí äÿéèøèêëèê âåðýè
îðãàíû òÿðÿôèíäÿí êàìåðàë
âÿ ñÿééàð âåðýè éîõëàìàëàðû èëÿ ùåñàáëàíìûø âåðýèëÿð, ôà èç ëÿð âÿ ìà ëèé éÿ
ñàíêñèéàëàðûíäàí ìÿùêÿìÿéÿ øèêàéÿòèí âåðèëìÿñè,
áó äþâðäÿ âåðýè þäÿéèúèñèíèí ïóë âÿñàèòëÿðèíèí éàëíûç ìÿùêÿìÿíèí ìöâàôèã
ãÿðàðûíà óéüóí îëàðàã äþâëÿò áöäúÿñèíÿ àëûíìàñû ãàéäàñûíû òÿíçèìëÿéèð.
Ìöñàùèáÿíè ùàçûðëàäû:
Àðçó ÈÁÐÀÙÈÌÎÂÀ
Elektron ticarətin
vergiyə cəlb edilməsi
Âåð ýè ëÿð Íà çèð ëè éè íèí
Áåéíÿëõàëã ìöíàñèáÿòëÿð èäàðÿñèíèí ðÿèñ ìöàâèíè Èëãàð
ßêáÿðëè âÿ Èãòèñàäè òÿùëèë âÿ
ñàùèáêàðëûã ñóáéåêòëÿðèíèí
äþâëÿò ãåéäèééàòû Áàø Èäàðÿñèíèí øþáÿ ðÿèñè Òåëìàí
Ùöñåéíëè Òöðêèéÿíèí Àíêàðà øÿùÿðèíèí Ýÿëèð Èäàðÿñèíäÿ âÿ Âåðýè Àóäèòè Äåïàðòàìåíòèíäÿ åëåêòðîí òèúàðÿò
âÿ îíóí âåðýèéÿ úÿëá åäèëìÿñè ñàùÿñèíäÿ òÿúðöáÿ ìöáàäèëÿñèíäÿ îëìóøëàð. Òÿäáèð çà ìà íû Òöð êè éÿäÿ
åëåêòðîí òèúàðÿò ñóáéåêòëÿðèíèí âåðýè ãåéäèééàòû ïðîñåñè, îíëàðûí òÿãäèì åòäèêëÿðè
áÿéàííàìÿëÿð âÿ þäÿäèêëÿðè âåðýèëÿð, åëÿúÿ äÿ áó ñàùÿäÿ îëàí ôÿðãëè õöñóñèééÿòëÿð þéðÿíèëìèøäèð. Ñÿôÿð ÷ÿð-
÷èâÿñèíäÿ Òöðêèéÿäÿ åëåêòðîí
òèúàðÿòäÿ âåðýèäÿí éàéûíìàíûí ãàðøûñûíûí àëûíìàñû ìÿãñÿäèëÿ òÿòáèã îëóíàí âåðýè
íÿçà ðÿòè ìå õà íèçìëÿðè,
áàíêëàð âÿ êàðãî øèðêÿòëÿðè
òÿðÿôèíäÿí âåðýè îðãàíûíà
òÿãäèì îëóíàí ìÿëóìàòëàðûí òÿùëèëè ïðîñåñëÿðè, âåðýè
ðèñêëÿðèíèí àøêàð åäèëìÿñè âÿ
áó ñàùÿäÿ ýþðöëÿí èøëÿð äÿ
ìöçàêèðÿ åäèëìèøäèð. Òÿäáèðèí ìþâ çó ëà ðû àðà ñûí äà
åëåêòðîí òèúàðÿòèí èíêèøàôû,
ùÿì÷èíèí âåðýè âÿ ìöùàñèáàò ó÷îòóíäà ñÿìÿðÿëèëèéèí
àðòûðûëìàñû ìÿãñÿäèëÿ Òöðêèéÿ Ýÿëèð Èäàðÿñè òÿðÿôèíäÿí
ùÿéàòà êå÷èðèëÿí å-ôàêòóðà
(å-ãàèìÿ) âÿ å-äÿôòÿð (å-ìöùàñèáàò) ëàéèùÿëÿðè äÿ õöñóñè éåð òóòìóøäóð.
3
Akif Musayev
Azərbaycan Respublikası
Vergilər Nazirliyinin
Vergi siyasəti və strateji araşdırmalar
Baş İdarəsinin rəisi
Rakurs
Vergi krediti
Âåðýè þäÿéèúèëÿðèíèí ÿñàñ âÿçèôÿëÿðèíäÿí áèðè ôÿàëèééÿòëÿðèíäÿ ìåéäàíà ÷ûõàí âåðýèòóòìà îáéåêòëÿðèíäÿí ìöâàôèã
âåðýèëÿðè ãàíóíâåðèúèëèêëÿ ìöÿééÿí åäèëìèø ìöääÿòëÿðäÿ
ùåñàáëàéûá äþâëÿò õÿçèíÿñèíÿ þäÿíèëìÿñèíäÿí èáàðÿòäèð. Áóíà ÿìÿë îëóíìàñûíûí òÿìèí åäèëìÿñè ìÿãñÿäèëÿ ãàíóíâåðèúèëèêäÿ âåðýèëÿðèí âàõòûíäà þäÿíèëìÿìÿñèíÿ ýþðÿ âåðýè þäÿéèúèñèíÿ ùÿð áèð þòìöø ýöí ö÷öí þäÿíèëìÿìèø âåðýè ìÿáëÿüèíäÿí ìöÿééÿí äÿðÿúÿ èëÿ ôàèçèí ùåñàáëàíìàñû íÿçÿðäÿ
òóòóëóð. Òÿúðöáÿ ýþñòÿðèð êè, âåðýèëÿðèí âàõòûíäà þäÿíèëìÿìÿñè ÿêñÿð ùàëëàðäà ìàëèééÿ âÿñàèòëÿðèíèí êèôàéÿò ãÿäÿð îëìàìàñû ñÿáÿáèíäÿí èðÿëè ýÿëèð.
Ãåéä åòìÿê ëàçûìäûð êè, ìàëèééÿ âÿçèééÿòè ÷ÿòèí îëàí
âåðýè þäÿéèúèëÿðèíÿ âåðýèíèí âàõòûíäà þäÿíèëìÿìÿñèíÿ ýþðÿ ôàèçëÿðèí ùåñàáëàíìàñû îíóí ìàëèééÿ âÿçèééÿòèíè äàùà
äà àüûðëàøäûðà âÿ ñîí íÿòèúÿäÿ èôëàñà óüðàìàã òÿùëöêÿñè éàðàäà áèëÿð. Âåðýè þäÿéèúèñèíèí ìàëèééÿ âÿñàèòëÿðèíèí êèôàéÿò
ãÿäÿð îëìàìàñû òÿêúÿ âåðýè þùäÿëèêëÿðèíèí âàõòûíäà éåðèíÿ
éåòèðèëìÿñèíÿ äåéèë, ùÿì äÿ èñòåùñàë áàçàñûíûí ýåíèøëÿíäèðèëìÿñèíÿ, ìöàñèð òåõíèêà âÿ òåõíîëîýèéàëàðûí òÿòáèã îëóíìàñûíà, ðÿãàáÿò ãàáèëèééÿòëè ìÿùñóëëàðûí èñòåùñàëûíûí òÿøêèëèíÿ ìÿíôè òÿñèð ýþñòÿðìèø îëóð.
Áèð ÷îõ ùàëëàðäà áåëÿ âåðýè þäÿéèúèëÿðè þç ìàëèééÿ èìêàíëàðûíû áàíêëàðäàí ýþòöðöëÿí êðåäèòëÿð ùåñàáûíà éàõøûëàøäûðìàüà ÷àëûøûðëàð. Áóíóíëà éàíàøû, áåéíÿëõàëã òÿúðöáÿäÿ
ìàëèééÿ èìêàíëàðû ìÿùäóä îëàí âåðýè þäÿéèúèëÿðèíÿ âåðýè
êðåäèòèíèí âåðèëìÿñè éîëó èëÿ äþâëÿò êþìÿéè äÿ ýþñòÿðèëèð.
Âåðýè êðåäèòëÿðèíèí áàíêëàðäàí ýþòöðöëìöø êðåäèòëÿðäÿí
ÿñàñ ôÿðãè îíäàí èáàðÿòäèð êè, áàíê êðåäèòëÿðè ïóë øÿêëèíäÿ
ìöÿééÿí ôàèç äÿðÿúÿñè èëÿ âåðèëèð, âåðýè êðåäèòëÿðèíèí âåðèëìÿñè èñÿ âåðýè þäÿéèúèñè òÿðÿôèíäÿí äþâëÿò õÿçèíÿñèíÿ þäÿíèëìÿëè îëàí âåðýè áîðúóíäàí ùå÷ áèð ôàèç þäÿíèëìÿäÿí ìöÿééÿí ìöääÿò ÿðçèíäÿ èñòèôàäÿ îëóíìàñûíû íÿçÿðäÿ òóòóð.
Áóíà ýþðÿ äÿ âåðýè êðåäèòèíèí âåðèëìÿñè äåäèêäÿ, âåðýè þùäÿëèéèíèí éåðèíÿ éåòèðèëìÿñè ìöääÿòè äÿéèøäèðèëìÿêëÿ îíóí
óçàäûëìàñû áàøà äöøöëöð.
Áåéíÿëõàëã òÿúðöáÿäÿ âåðýè þùäÿëèêëÿðèíèí éåðèíÿ éåòèðèëìÿñè ìöääÿòèíèí äÿéèøäèðèëìÿñè ãûñà âÿ óçóí ìöääÿòÿ
îëà áèëÿð. Ãûñàìöääÿòëè êðåäèòëÿð àäÿòÿí 2 àéäàí 6 àéàäÿê
âÿ éàõóä 3 àéäàí 12 àéàäÿê îëàí ìöääÿòëÿðè ÿùàòÿ åäèð.
Óçóíìöääÿòëè âåðýè êðåäèòëÿðè èñÿ 1 èëäÿí 5 èëÿäÿê îëàí
äþâðÿ âåðèëèð. Óçóíìöääÿòëè âåðýè êðåäèòëÿðè ìöÿééÿí èíâåñòèñèéà ëàéèùÿñèíèí éåðèíÿ éåòèðèëìÿñè ìÿãñÿäëÿðè ö÷öí
âåðèëèð âÿ âåðýè òåðìèíîëîýèéàñûíäà «èíâåñòèñèéàëû âåðýè êðåäèòè» êèìè àäëàíäûðûëûð. Ãûñàìöääÿòëè âåðýè êðåäèòëÿðè èëÿ èíâåñòèñèéàëû âåðýè êðåäèòëÿðè àðàñûíäàêû ÿñàñ ôÿðã îíäàí èáàðÿòäèð êè, ãûñàìöääÿòëè êðåäèòëÿðèí âåðèëìÿñè âåðýè þäÿéèúèñèíèí ÷ÿòèí ìàëèééÿ âÿçèééÿòèíäÿí èðÿëè ýÿëèð, èíâåñòèñèéàëû
âåðýè êðåäèòëÿðè èñÿ äàùà óçóí ìöääÿòÿ âåðèëèð âÿ èíâåñòèñèéà
ãîéóëóøó åäèëÿí ëàéèùÿëÿðèí ñòèìóëëàøäûðûëìàñûíû íÿçÿðäÿ
òóòóð.
Ãåéä îëóíìàëûäûð êè, èñòÿð ãûñàìöääÿòëè, èñòÿðñÿ äÿ óçóíìöääÿòëè âåðýè êðåäèòëÿðè âåðèëìÿêëÿ âåðýè þùäÿëèêëÿðèíèí
éåðèíÿ éåòèðèëìÿñè ìöääÿòëÿðèíèí äÿéèøäèðèëìÿñè ùå÷ áèð ùàëäà âåðýè þùäÿëèéèíÿ õèòàì âåðèëìÿñè ñàéûëìûð. Áó, ñàäÿúÿ
îëàðàã, éàëíûç âåðýè þùäÿëèéèíèí éåðèíÿ éåòèðèëìÿñè ìöääÿòèíèí äàùà ýåú îëàí ìöääÿòÿ äÿéèøäèðèëìÿñèíè íÿçÿðäÿ òóòóð.
Áóíà ýþðÿ äÿ âåðýè êðåäèòè âåðèëäèéè ùàëäà, âåðýè þäÿéèúèñè
òÿðÿôèíäÿí ìöâàôèã âåðýè þùäÿëèéèíèí ãàíóíâåðèúèëèêëÿ ìöÿééÿí îëóíìóø ìöääÿòäÿ éåðèíÿ éåòèðèëìÿìÿñè âåðýè ãàíóíâåðèúèëèéèíèí òÿëÿáëÿðèíèí ïîçóëìàñû ùàëû ñàéûëìûð âÿ âåðýèíèí âàõòûíäà þäÿíèëìÿìÿñèíÿ ýþðÿ îíà ãàðøû ôàèçëÿð ùåñàáëàíìûð. Ëàêèí áöòöí ùàëëàðäà âåðýè êðåäèòëÿðè ìöÿééÿí
øÿðòëÿð äàõèëèíäÿ âÿ âåðýè þäÿéèúèñè òÿðÿôèíäÿí âåðèëìèø ìöÿééÿí çÿìàíÿò ÿñàñûíäà ùÿéàòà êå÷èðèëèð. Áóíóíëà ÿëàãÿäàð
îëàðàã, âåðýè êðåäèòëÿðèíèí âåðèëìÿñè øÿðòëÿðè âåðýè þäÿéèúèñè
òÿðÿôèíäÿí ïîçóëäóüó ùàëäà, âåðýè êðåäèòèíÿ õèòàì âåðèëèð âÿ
âåðýèíèí âàõòûíäà þäÿíèëìÿìÿñèíÿ ýþðÿ ôàèçëÿðèí ùåñàáëàíìàñû áÿðïà îëóíóð.
Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíäà âåðýè þäÿéèúèëÿðèíÿ âåðýè
êðåäèòëÿðèíèí âåðèëìÿñèíè òÿíçèìëÿéÿí íîðìàëàð Âåðýè Ìÿúÿëëñèíäÿ þç ÿêñèíè òàïìûøäûð. Ìÿúÿëëÿäÿ ùÿð áèð âåðýèíèí
þäÿíèëìÿ ìöääÿòëÿðè ìöÿééÿí îëóíìóø âÿ âåðýèëÿðèí þäÿíèëìÿ ìöääÿòè ïîçóëìàãëà þäÿíèëìÿñèíÿ ýþðÿ âåðýè þäÿéèúèñèíäÿí ùÿð áèð þòìöø ýöí ö÷öí þäÿíèëìÿìèø âåðýè ìÿáëÿüèíèí 0,1 ôàèçè ùÿúìèíäÿ ôàèç òóòóëóð.
Âåðýè þùäÿëèéèíèí éåðèíÿ éåòèðèëìÿñè ìöääÿòèíèí äÿéèøäèðèëìÿñè (âåðýè êðåäèòèíèí âåðèëìÿñè) Âåðýè Ìÿúÿëëÿñèíèí
85-úè ìàääÿñè èëÿ ìöÿééÿí îëóíìóøäóð. Ùÿìèí ìàääÿéÿ
ÿñàñÿí, âåðýè þùäÿëèêëÿðèíèí éåðèíÿ éåòèðèëìÿñè ìöääÿòëÿðè
1 àéäàí 9 àéàäÿê àøàüûäà ýþñòÿðèëÿí ùàëëàðûí áèðè îëäóãäà
äÿéèøäèðèëÿ áèëÿð:
• òÿáèè ôÿëàêÿò âÿ äèýÿð ãàðøûñûàëûíìàç ãöââÿ
íÿòèúÿñèíäÿ âåðýè þäÿéèúèñèíÿ çÿðÿð äÿéäèêäÿ;
• âåðýèíè áèðäÿôÿéÿ þäÿäèéè òÿãäèðäÿ,
âåðýè þäÿéèúèñèíèí èôëàñà óüðàìàã òÿùëöêÿñè îëäóãäà.
Ýþñòÿðèëÿí ìöääÿò ÿðçèíäÿ âåðýè þäÿéèúèñèíÿ ôàèçëÿð ùåñàáëàíìûð. Âåðýè þùäÿëèéèíèí éåðèíÿ éåòèðèëìÿñè ìöääÿòèíèí
óçàäûëìàñû âåðýè þäÿéèúèñèíèí éàçûëû øÿêèëäÿ ÿñàñëàíäûðûëìûø
âÿ îíóí òÿðÿôèíäÿí âåðýè þùäÿëèéèíèí éåðèíÿ éåòèðèëìÿñè
ö÷öí ìöâàôèã ýèðîâóí âÿ éà çÿìàíÿòèí âåðèëäèéèíè þçöíäÿ
ÿêñ åòäèðÿí ìöðàúèÿòè ÿñàñûíäà âåðýè îðãàíûíûí ÷ûõàðäûüû
ãÿðàðà óéüóí îëàðàã ùÿéàòà êå÷èðèëèð.
Åéíè çàìàíäà, Âåðýè Ìÿúÿëëÿñè èëÿ ìöÿééÿí åäèëìèøäèð
êè, âåðýè þäÿéèúèñèíÿ ìöíàñèáÿòäÿ âåðýè ãàíóíâåðèúèëèéèíèí
ïîçóëìàñû èëÿ áàüëû úèíàéÿò èøè ãàëäûðûëûáñà, âåðýè þùäÿëèéèíèí éåðèíÿ éåòèðèëìÿñè ìöääÿòè óçàäûëà áèëìÿç.
Áóíëàðëà áåëÿ, âåðýè êðåäèòëÿðèíèí ñÿìÿðÿëèëèéèíèí äàùà
äà àðòûðûëìàñû ö÷öí áó ñàùÿäÿ ãàáàãúûë áåéíÿëõàëã òÿúðöáÿíèí þéðÿíèëìÿñè âÿ ãàíóíâåðèúèëèêäÿ ìöâàôèã äÿéèøèêëèêëÿðèí åäèëìÿñè äèããÿò ìÿðêÿçèíäÿ îëàí ìÿñÿëÿëÿðäÿí áèðèäèð.
4
№ 15 (655) | 24 aprel 2013 | www.vergiler.az
«Иnsan resurslarının inkişafı sahəsində
Vergilər Nazirliyinin mühüm nəticələri var»
Beynəlxalq ekspert Vinfrid Şveyn Tədris Mərkəzində keçirilmiş kursun nəticələrini müsbət dəyərləndirir
Âåðýèëÿð Íàçèðëèéèíèí Òÿäðèñ
Ìÿðêÿçèíäÿ áåéíÿëõàëã åêñïåðò
Âèíôðèä Øâåéíèí èøòèðàêû èëÿ èíñàí
ðåñóðñëàðûíûí èäàðÿ îëóíìàñû ñàùÿñèíäÿ ö÷ýöíëöê òÿëèì êóðñó êå÷èëìèøäèð. Êóðñóí ìÿãñÿäè èíñàí ðåñóðñëàðûíûí èíêèøàôû ñàùÿñèíäÿ áåéíÿëõàëã òÿúðöáÿíèí þéðÿíèëìÿñè,
ÿí ãàáàãúûë íöìóíÿëÿðèí òÿòáèãè
èìêàíëàðûíûí àðàøäûðûëìàñû, ýÿëÿúÿêäÿ èíñàí ðåñóðñëàðûíûí èäàðÿ
îëóíìàñû ñàùÿñèíäÿ òÿëèì÷èëÿð êîìàíäàñûíûí éàðàäûëìàñû îëìóøäóð.
Òÿäáèðäÿ âåðýèëÿð íàçèðèíèí Áåéíÿëõàëã ìöíàñèáÿòëÿð âÿ âåðýè þäÿéèúèëÿðèíÿ õèäìÿò ñàùÿëÿðè öçðÿ
ìöøàâèðè ßëÿêáÿð Ìÿììÿäîâ, Èíñàí ðåñóðñëàðû èäàðÿñèíèí ðÿèñè Ôàèã
Øàùáàçîâ, ùàáåëÿ Âåðýèëÿð Íàçèðëèéèíèí äèýÿð àèäèééÿòè ñòðóêòóðëàðûíûí ÿìÿêäàøëàðû èøòèðàê åòìèøëÿð.
Êóðñ çàìàíû Âåðýèëÿð Íàçèðëèéèíèí èíñàí ðåñóðñëàðûíûí èíêèøàôû
êîíñåïñèéàñû, î úöìëÿäÿí áó ñàùÿäÿ ïðèîðèòåò èñòèãàìÿòëÿð - ëèäåðëèê, ìîòèâàñèéà, ãèéìÿòëÿíäèðìÿ,
òÿëèì, èø÷èëÿðèí ìöñòÿãèë äöøöíìÿê, ãÿðàð ãÿáóë åòìÿê áàúàðûüû,
êîëëåêòèâäÿ áèðýÿ ôÿàëèééÿò ýþñòÿðìÿê, ùàáåëÿ ðèñêëÿðè èäàðÿ åòìÿê ãàáèëèééÿòèíèí èíêèøàôû ìÿñÿëÿëÿðè ìöçàêèðÿ åäèëìèøäèð.
Òÿäáèðèí éåêóíëàðû èëÿ áàüëû ãÿçåòèìèçÿ à÷ûãëàìà âåðÿí àëìàíèéàëû åêñïåðò Âèíôðèä Øâåéí èíñàí
ðåñóðñëàðûíûí èíêèøàôûíûí ùÿð áèð
äþâëÿò âÿ áèçíåñ ãóðóìóíóí ôÿàëèééÿòèíäÿ ïðèîðèòåò ìÿñÿëÿëÿðäÿí
áèðè îëäóüóíó áèëäèðìèøäèð. Ãåéä
îëóíìóøäóð êè, Àçÿðáàéúàíûí Âåðýèëÿð Íàçèðëèéèíèí áó ñàùÿäÿ äöíéàíûí ÿí ãàáàãúûë þëêÿëÿðèíèí òÿúðöáÿñèíè þéðÿíìÿéÿ ÷àëûøìàñû îíóí
èíñàí ðåñóðñëàðûíûí èíêèøàôûíà õöñóñè ÿùÿìèééÿò âåðìÿñèíèí áàðèç
ýþñòÿðèúèñèäèð. Òÿëèì êóðñóíóí éåêóíëàðûíû ìöñáÿò äÿéÿðëÿíäèðÿí
åêñïåðò ìöçàêèðÿ îëóíàí ìþâçóëàðûí ýÿëÿúÿê ôÿàëèééÿò èñòèãàìÿòëÿðèíèí äöçýöí ãóðóëìàñû áàõûìûíäàí ÿùÿìèééÿòèíè þíÿ ÷ÿêìèøäèð:
«Âåðýèëÿð Íàçèðëèéèíèí éöêñÿê òÿøêèëàò÷ûëûüû èëÿ áàø òóòàí áó êóðñ èíñàí ðåñóðñëàðû ñàùÿñèíäÿ ðÿùáÿð
âÿçèôÿëè øÿõñëÿðèí ìÿëóìàòëàíäûðûëìàñû, îíëàðûí ùàçûðêû âÿ ýÿëÿúÿê ôÿàëèééÿòëÿðèíèí ñÿìÿðÿëè ãóðóëìàñû áàõûìûíäàí ôàéäàëû îëäó.
Òÿäáèðäÿ èíñàí ðåñóðñëàðû ñèéàñÿòè
âÿ ñòðàòåýèéàñû, èíñàí ðåñóðñëàðûíûí èäàðÿ îëóíìàñû, èø÷èëÿðèí øèðêÿòèí èíêèøàôû ïðîñåñèíÿ èíòåãðàñèéàñû ö÷öí òÿòáèã îëóíàí öñóë âÿ
àëÿòëÿð, ùÿìêàðëàð èòòèôàãëàðû àðà-
верэи ъинайятляри
Vergidən yayınma cinayət
məsuliyyəti yaradır
Âåðýèëÿð Íàçèðëèéè éàíûíäà
Âåðýè Úèíàéÿòëÿðèíèí Èáòèäàè
Àðàøäûðûëìàñû Äåïàðòàìåíòè
òÿðÿôèíäÿí ùÿéàòà êå÷èðèëÿí èñòèíòàã òÿäáèðëÿðè íÿòèúÿñèíäÿ
Ìöøâèã Ãóëèéåâèí «Ãóáà Áóçáóëàã» ÌÌÚ-íèí, Êàìèë Ìóñòàôàéåâèí èñÿ «Ãëîáàë Ñåðâèñå» ÌÌÚ-íèí äèðåêòîðó âÿçèôÿñèíäÿ ÷àëûøàðêÿí Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Âåðýè Ìÿúÿë ëÿñè íèí 16.1.1, 16.1.4,
16.1.6, 53.1, 72, 77.3, 78.1,
159.5-úè âÿ 103.1, 155-157-úè
ìàääÿëÿðèíèí òÿëÿáëÿðèíè ïîçàðàã, õåéëè ìèãäàðäà âåðýèëÿðè äþâëÿò áöäúÿñèíäÿí éàéûíäûðäûãëàðû àøêàð îëóíìóøäóð. Ì.Ãóëèéåâ 2011-úè èëèí
ôåâðàë àéû öçðÿ âåðýè òóòóëàí
ÿìÿëèééàòëàð öçðÿ äþâðèééÿíèí
îëìàìàñû ùàããûíäà áÿéàííàìÿ âåðÿðÿê, 7623 ìàíàò ìÿáëÿüèíäÿ ÿëàâÿ äÿéÿð âåðýèñèíè
äþâëÿò áöäúÿñèíäÿí éàéûíäûðìûøäûð. Ê.Ìóñòàôàéåâ èñÿ «Ãëîáàë Ñåðâèñå» ÌÌÚ-íè ÿëàâÿ
äÿéÿð âåðýèñè ìÿãñÿäëÿðè ö÷öí
ãåéäèééàòà àëäûðìàäàí ôÿàëèééÿò ýþñòÿðÿðÿê, öìóìèëèêäÿ
39.352,09 ìàíàò ìÿáëÿüèíäÿ
âåðýèíè áöäúÿäÿí éàéûíäûðìûøäûð. Ùÿð èêè èø öçðÿ èñòèíòàã çàìàíû ìöÿééÿí åäèëìèø ùàëëàð
èø ìàòåðèàëëàðû, î úöìëÿäÿí øàùèä èôàäÿëÿðè, åêñïåðò ðÿéè âÿ
ñ. äÿëèëëÿðëÿ ñöáóòà éåòèðèëìèøäèð.
Èø öçðÿ òÿãñèðëÿíäèðèëÿí øÿõñ
ãèñìèíäÿ äèíäèðèëìèø Ê.Ìóñòàôàéåâ Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû ÚÌ-èí 213.1-úè ìàääÿñè èëÿ îíà åëàí åäèëìèø èòòèùàìëà þçöíö ãèñìÿí òÿãñèðëè
áèëìèø, þç ÿìÿëèíè «ãàíóíó
áèëìÿäèéè» èëÿ èçàù åòìÿéÿ ÷àëûøìûøäûð. Ëàêèí îíóí áó «èçàùû»
ùö ãó ãè
áà õûì äàí
ÿñàñññûçäûð: Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóñèéàñûíûí
72-úè ìàääÿñèíèí 3-úö áÿíäèíÿ ýþðÿ, ãàíóíó áèëìÿìÿê
ùå÷ êÿñè ìÿñóëèééÿòäÿí àçàä
åòìèð.
Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû
Âåðýè Ìÿúÿëëÿñèíèí 155.1-úè
ìàääÿñèíèí òÿëÿáèíÿ ýþðÿ (Ñàùèáêàðëûã ôÿàëèééÿòè ýþñòÿðÿí
âÿ àðäûúûë 12 àéëûã äþâð ÿðçèíäÿ âåðýè òóòóëàí ÿìÿëèééàòëàðûí ùÿúìè 150 ìèí ìàíàòäàí
àðòûã îëàí ùöãóãè âÿ 90 ìèí
ìà íàò äàí àð òûã îëàí ôè çè êè
øÿõñëÿð) ùÿìèí äþâð áàøà ÷àòäûãäàí ñîíðà 10 ýöí ÿðçèíäÿ
âåðýè îðãàíûíà ßÄÂ-íèí ìÿãñÿäëÿðè ö÷öí ãåéäèééàòà äàèð
ÿðèçÿ âåðìÿéÿ áîðúëóäóð. Îäóð
êè, 2010-úó èëèí àïðåë àéûíäà
«Ãëî áàë Ñåð âè ñå» ÌÌÚ-éÿ
338 ìèí ìàíàò ïóë äàõèë îëäóüóíäàí âÿ úÿìèééÿòèí àðäûúûë
12 àéëûã äþâð ÿðçèíäÿ âåðýè
òóòóëàí ÿìÿëèééàòëàðûíûí ùÿúìè 150 ìèí ìàíàòû êå÷äèéèíäÿí Ê.Ìóñòàôàéåâèí ßÄ þäÿéèúèñè êèìè ãåéäèééàòà äàèð ÿðèçÿ âåðìÿê þùäÿëèéè éàðàíìûøäû. Áó ñÿáÿáäÿí äÿ î, ñîíðàêû ùåñàáàò äþâðöíöí áàøëàíüûúûíäàí åòèáàðÿí âåðýè þäÿéèúèñè ñàéûëûðäû âÿ ÿðèçÿ âåðìÿéÿ áîðúëó èäè...
Ùÿð èêè úèíàéÿò èøè öçðÿ òîïëàí ìûø ñö áóò ëàð ÿñà ñûí äà
Ì.Ãóëèéåâ âÿ Ê. Ìóñòàôàéåâ
òÿãñèðëÿíäèðèëÿí øÿõñ ãèñìèíäÿ úÿëá åäèëÿðÿê îíëàðà Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí ÚÌèí 213.1-úè ìàääÿñè èëÿ èòòèùàì åëàí îëóíìóø âÿ áàðÿëÿðèíäÿ «áàøãà éåðÿ ýåòìÿìÿê
ùàããûíäà èëòèçàì» ãÿòèèìêàí
òÿäáèðè ñå÷èëìèøäèð.
Ãóáà Ðàéîí Ìÿùêÿìÿñèíèí ùþêìö èëÿ Ì.Ãóëèéåâ ÚÌèí 213.1-úè ìàääÿñèëÿ òÿãñèðëè
áèëèíèá, ÚÌ-èí 46.2-úè ìàääÿñèíÿ ÿñàñÿí 2 èë ìöääÿòèíÿ
äþâëÿò âÿ éåðëè þçöíöèäàðÿ îðãàíëàðûíäà ðÿùáÿð âÿçèôÿ òóòìà ùöãóãóíäàí ìÿùðóì åäèëìÿêëÿ 2 èë ìöääÿòèíÿ àçàäëûãäàí ìÿùðóìåòìÿ èëÿ úÿçàëàíäûðûëìûøäûð.
Ê.Ìóñòàôàéåâ èñÿ Áèíÿãÿäè Ðàéîí Ìÿùêÿìÿñè òÿðÿôèíäÿí ÚÌ-èí 213.1-úè ìàääÿñè
èëÿ íÿçÿðäÿ òóòóëàí úèíàéÿò
ÿìÿëèíè òþðÿòìÿêäÿ òÿãñèðëè áèëèíÿðÿê 1 èë àëòû àé ìöääÿòèíÿ
äþâëÿò âÿ éåðëè þçöíöèäàðÿ îðãàíëàðûíäà ìàääè-ìÿñóë âÿçèôÿ òóòìà ùöãóãóíäàí ìÿùðóì åäèëìÿêëÿ, ãàçàíúûíäàí
äþâëÿò íÿôèíÿ 20% ìÿáëÿüèíäÿ ïóë òóòóëìàãëà 2 èë ìöääÿòèíÿ èñëàù èøëÿðè úÿçàñûíà ìÿùêóì åäèëìèøäèð.
Àðçó ÈÁÐÀÙÈÌÎÂÀ
ñûíäà ÿìÿêäàøëûã ìîäåëëÿðè âÿ ñ.
ýåíèø ìöçàêèðÿ åäèëäè».
Âåðýèëÿð Íàçèðëèéèíèí èíñàí ðåñóðñëàðû ñàùÿñèíäÿ ôÿàëèééÿòèíèí
îíäà éàõøû òÿÿññöðàò éàðàòäûüûíû
äåéÿí Âèíôðèä Øâåéí ìþâúóä ñòðàòåýèéàíûí éåíè äþâðöí òÿëÿáëÿðèíÿ
úàâàá âåðäèéèíè ãåéä åòìèøäèð: «Èíñàí ðåñóðñëàðû ñàùÿñèíäÿ ýÿëÿúÿéè
ýþðìÿê, éåíè ÷àüûðûøëàðà úàâàá
âåðìÿê ñîí äÿðÿúÿ âàúèáäèð. Áó
áàõûìäàí, Âåðýèëÿð Íàçèðëèéèíèí
ùÿìèí ñàùÿíèí èíêèøàôûíà âåðäèéè
þíÿìè éöêñÿê äÿéÿðëÿíäèðèðÿì.
Ö÷ýöíëöê êóðñäàí ÿââÿë Âåðýèëÿð
Íàçèðëèéèíèí Èíñàí ðåñóñëàðû èäàðÿ-
ñèíäÿ îëäóì, íàçèðëèéèí ðÿùáÿð
øÿõñëÿðè èëÿ áó ñàùÿäÿ ùÿéàòà êå÷èðèëÿí òÿäáèðëÿðè ìöçàêèðÿ åòäèê.
Áó ýþðöøëÿð ñåìèíàðûí òÿøêèëè ö÷öí
éàõøû òÿñÿââöð éàðàòäû. ßìèí îëäóì êè, íàçèðëèê áó ñàùÿäÿ èøèíè
ìöàñèð òÿëÿáëÿðÿ óéüóí ãóðóð, äàèì èðÿëèéÿ áàõûð. Ñåâèíäèðèúè ùàëäûð êè, Âåðýèëÿð Íàçèðëèéèíèí áóíóíëà áàüëû ñòðàòåýèéàñû ìþâúóääóð».
Åêñïåðò Âåð ýè ëÿð Íà çèð ëè éè
ÿìÿêäàøëàðûíûí ïåøÿ ùàçûðëûüû ñÿâèééÿñèíèí ãÿíàÿòáÿõø îëäóüóíó,
îíëàðûí êóðñäà ôÿàëëûã íöìàéèø åòäèðäèêëÿðèíè ðàçûëûãëà âóðüóëàìûø-
äûð: «Èø÷èëÿðèí ãèéìÿòëÿíäèðèëìÿñè
èëÿ áàüëû äàùà ÷îõ ìöçàêèðÿëÿð
àïàðäûã. Ãèéìÿòëÿíäèðìÿ öçðÿ áåéíÿëõàëã ìåéàðëàð áàðÿäÿ èøòèðàê÷ûëàðà ýåíèø ìÿëóìàò âåðäèì. Ëèäåðèí ìÿñóëèééÿò âÿ âÿçèôÿëÿðèíäÿí, ëèäåðëÿ ìåíåúåð àðàñûíäàêû
ôÿðãäÿí äàíûøäûã. Ëèäåðèí êàäðëàðûí ïåøÿêàðëûüûíûí, òÿúðöáÿñèíèí àðòûðûëìàñû ñàùÿñèíäÿ ýþðìÿëè îëäóüó èøëÿð äÿ ýåíèø ìöçàêèðÿ îëóíäó. Êóðñ èøòèðàê÷ûëàðûíûí ìöñòÿãèë
øÿêèëäÿ ùàçûðëàäûãëàðû ãèéìÿòëÿíäèðìÿ ìåéàðëàðû ìÿíäÿ õîø òÿÿññöðàò éàðàòäû».
Êóðñäà èø òè ðàê åò ìèø âåð ýè
ÿìÿêäàøëàðû ìöùöì áèëèê âÿ âÿðäèøëÿðÿ éèéÿëÿíäèêëÿðèíè, áåëÿ òÿäáèðëÿðèí ñÿìÿðÿëè îëäóüóíó áèëäèðìèøëÿð. 3 ñàéëû ßðàçè Âåðýèëÿð Èäàðÿñèíèí êîîðäèíàñèéà øþáÿñèíèí ðÿèñè ßìðàù Õóäàéåâ: «Êóðñëàðäà
ëèäåðëèê, ìîòèâàñèéà, ãèéìÿòëÿíäèðìÿ âÿ äèýÿð ìÿñÿëÿëÿð áàðÿäÿ ÿòðàôëû ìÿëóìàò àëäûì. Âåðýèëÿð Íàçèðëèéèíèí êàäðëàðûí ùàçûðëûã ñÿâèééÿñèíèí éöêñÿëäèëìÿñè ìÿãñÿäèëÿ
òÿøêèë åòäèéè áåëÿ òÿäáèðëÿð îëäóãúà ñÿìÿðÿëèäèð».
Áàêû øÿùÿðè Âåðýèëÿð Äåïàðòàìåíòèíèí Ùöãóã Èäàðÿñèíèí ðÿèñè
Ñÿðõàí Ìÿììÿäîâ: ëÊóðñäà ìå-
íåúåð âÿ ëèäåðèí îõøàð âÿ ôÿðãëè
õöñóñèééÿòëÿðè, ìåíåúåðèí èø÷èëÿðÿ éàíàøìà òÿðçè, ëèäåðèí ìåíåúåðÿ âÿ èø÷èëÿðÿ ìöíàñèáÿòè âÿ äèýÿð
ìÿñÿëÿëÿð áàðÿäÿ äîëüóí áèëýèëÿð
àëäûì. Èäàðÿåòìÿíèí 3 öñóëóíóí Àâòîðèòàð, Äåìîêðàòèê âÿ Ìöñòÿãèë èäàðÿåòìÿ öñóëëàðûíûí îëäóüóíó þéðÿíäèì. Ìåíåúåð âÿ ëèäåðëèéèí ôÿðãèíè âÿ äèýÿð ÿëäÿ åòäèéèì
ìÿëóìàòëàðû «Ìÿëóìàò ñààòû» ìÿøüÿëÿëÿðèíäÿ èø÷èëÿðÿ äÿ èçàù åäÿúÿéÿì».
Âåðýèëÿð Íàçèðëèéè Ùöãóã Èäàðÿñèíèí ðÿèñ ìöàâèíè Çåéíàëàáäèí
Ìÿììÿäçàäÿ: ëÒðåíèíãèí ìàðàãëû
îëìàéàúàüûíû äöøöíöðäöì. Òÿëèìè äåéÿí åêñïåðòèí éàëíûç íÿçÿðèééÿäÿí âÿ öìóìè ïðèíñèïëÿðäÿí
äàíûøàúàüûíû ýþçëÿéèðäèì. Òÿëèì
ìöääÿòèíäÿ áó ãÿäÿð ñóàë-úàâàá
âÿ ìöçàêèðÿ àïàðûëàúàüûíû ýþçëÿìèðäèì. Ùåñàá åäèðÿì êè, êóðñ
éöêñÿê ñÿâèééÿäÿ êå÷äè âÿ ãèéìÿòëÿíäèðìÿ ïðîñåñè âÿ ìåéàðëàðûíûí ìÿíèìñÿíèëìÿñè áàõûìûíäàí
ôàéäàëû îëäó. Áó êèìè òÿëèìëÿðèí
Âåðýèëÿð Íàçèðëèéèí äèýÿð äåïàðòàìåíò âÿ ÿðàçè âåðýèëÿð èäàðÿëÿðèíäÿ äÿ êå÷èðèëìÿñè éàõøû îëàðäû».
Ñ.ÌÓÑÒÀÔÀÉÅÂ
«E-hökumət»in inkişafı ilə bağlı
yeni Dövlət Proqramı
Àçÿðáàéúàíäà «Å-ùþêóìÿò»èí
ãóðóëìàñû äþâëÿòèí ÿñàñ ñòðàòåæè
ìÿãñÿäëÿðèíäÿí áèðèäèð âÿ áó èñòèãàìÿòäÿ ùÿéàòà êå÷èðèëÿí ñèñòåìëè òÿäáèðëÿðèí ìèãéàñûíûí äàùà
äà ýåíèøëÿíäèðèëìÿñè âàúèá ùåñàá
îëóíóð. Ïðåçèäåíò Ûëùàì ßëèéåâ
Íàçèðëÿð Êàáèíåòèíèí 2013-úö èëèí
áèðèíúè ðöáöíöí ñîñèàë-èãòèñàäè èíêèøàôûíûí éåêóíëàðûíà âÿ ãàðøûäà
äóðàí âÿçèôÿëÿðÿ ùÿñð îëóíìóø èúëàñûíäà «Åëåêòðîí ùþêóìÿò»ëÿ áàüëû
ëàéèùÿëÿðèí ÷îõ ìöùöì ÿùÿìèééÿò êÿñá åòäèéèíè áèëäèðÿðÿê áó èñòèãàìÿòäÿ àòûëàí àääûìëàðûí ñöðÿòëÿíäèðèëìÿñèíèí çÿðóðè îëäóüóíó ãåéä åäèá: «Áèç êîððóïñèéà,
ðöøâÿòõîðëóã ö÷öí ìþâúóä îëàí
ìåéäàíû ìàêñèìóì äÿðÿúÿäÿ äàðàëòìàëûéûã. «Åëåêòðîí õèäìÿò»,
«Åëåêòðîí ùþêóìÿò» ëàéèùÿëÿðè áó
èñòèãàìÿòäÿ àòûëàí ÷îõ þíÿìëè àääûìëàðäûð. Ìÿìóð-âÿòÿíäàø öíñèééÿòè áó èñòèãàìÿòäÿ ìèíèìóìà åíäèðèëìÿëèäèð. Éåíÿ äÿ èíêèøàô åòìèø þëêÿëÿðèí òÿúðöáÿñèíè áèç
ìàêñèìóì äÿðÿúÿäÿ òÿòáèã åòìÿëèéèê. Áóíà ýþðÿ äÿ Àçÿðáàéúàíäà ÈÊÒ ñåêòîðóíóí èíêèøàôûíà äàùà äà áþéöê äèããÿò ýþñòÿðèëìÿëèäèð âÿ ýþñòÿðèëÿúÿêäèð. Ñîí àéëàð
ÿðçèíäÿ áó èñòèãàìÿòäÿ ÷îõ úèääè
àääûìëàð àòûëìûøäûð. Îíëàðûí è÷èíäÿ «ÀÑÀÍ õèäìÿò»èí ôÿàëèééÿòèíè ìÿí ãåéä åòìÿê èñòÿéèðÿì».
Åëåêòðîí õèäìÿòëÿðÿ
÷ûõûø ö÷öí éåíè èìêàíëàð...
Ðàáèòÿ âÿ Èíôîðìàñèéà Òåõíîëîýèéàëàðû Íàçèðëèéè (ÐÈÒÍ) áó
ìÿãñÿäëÿ å-õèäìÿòëÿðèí âÿ èíôîðìàñèéà-êîììóíèêàñèéà òåõíîëîýèéàëàðûíûí òÿòáèãèíè àðòûðìàã íèééÿòèíäÿäèð. «2013-2015-úè èëëÿðäÿ
åëåêòðîí ùþêóìÿòèí èíêèøàôû Äþâëÿò Ïðîãðàìû» «Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíäà ðàáèòÿ âÿ èíôîðìàñèéà òåõíîëîýèéàëàðûíûí èíêèøàôû öçðÿ 2010-2012-úè èëëÿð ö÷öí Äþâëÿò Ïðîãðàìû»íûí äàâàìû ùåñàá
îëóíóð. Ëàéèùÿíèí öìóìè ïðèîðèòåòëÿðè äþâëÿò îðãàíëàðûíäà ìöàñèð
ÈÊÒ-äÿí èñòèôàäÿíè ýåíèøëÿíäèðìÿêëÿ èäàðÿåòìÿíèí éåíè ìåòîä
âÿ ìåõàíèçìëÿðèíèí ùàçûðëàíìàñû, «å-ùþêóìÿò» èíôðàñòðóêòóðóíóí éåíè êîìïîíåíòëÿðèíèí éàðàäûëìàñû, äþâëÿò ãóðóìëàðûíûí ôÿàëèééÿòèíèí ñÿìÿðÿëèëèéèíèí àðòûðûëìàñû, øÿôôàôëûüûí òÿìèí åäèëìÿñè,
âÿòÿíäàøëàðûí ùþêóìÿò îðãàíëàðû
èëÿ ÿëàãÿëÿðèíèí äàùà ñàäÿ âÿ ìöíàñèá åëåêòðîí öñóëëàðëà ùÿéàòà êå-
Proqramda vergi ödənişlərinin elektronlaşdırılmasının təkmilləşdirilməsi başlıca prioritetlərdəndir
÷èðèëìÿñè, îíëàðûí «å-ùþêóìÿò»
õèäìÿòëÿðèíÿ ÷ûõûøûíûí äàùà ýåíèø
òÿìèí îëóíìàñûíäàí èáàðÿòäèð.
Þòÿí ìöääÿò ÿðçèíäÿ «Åëåêòðîí
ùþêóìÿò»èí ãóðóëìàñû ñàùÿñèíäÿ
õåéëè èøëÿð ýþðöëöá: äþâëÿò îðãàíëàðûíûí «Å-ùþêóìÿò» ïîðòàëûíà èíòåãðàñèéàñû ñöðÿòëÿíèá, åëåêòðîí ñÿíÿä äþâðèééÿñè ýåíèøëÿíèá. Åëåêòðîí
õèäìÿòëÿðèí «áèð ïÿíúÿðÿ» ïðèíñèïè ÿñàñûíäà òÿøêèëèíèí òÿìèí åäèëìÿñè ìÿãñÿäè èëÿ www.å-ýîâ.àç
âàùèä åëåêòðîí ùþêóìÿò ïîðòàëûíûí éàðàäûëìàñû äþâëÿò îðãàíëàðûíûí áó ñèñòåìÿ èíòåãðàñèéàñûíûí
ñöðÿòëÿíìÿñèíÿ òÿêàí âåðèá. Áó
èñòèãàìÿòäÿ úèääè òÿäáèðëÿðäÿí áèðè åëåêòðîí èìçà ñèñòåìèíèí ùàçûðëàíàðàã èñòèôàäÿéÿ âåðèëìÿñè îëóá.
Å-èìçàíûí òÿòáèãè àðòûã áöòöí äþâëÿò ãóðóìëàðûíûí åëåêòðîí õèäìÿòëÿð ýþñòÿðìÿñèíÿ áàçà éàðàäûá.
«Åëåêòðîí ùþêóìÿò»èí òÿòáèãè þëêÿìèçèí èãòèñàäè-ñèéàñè-ñîñèàë ùÿéàòûíäà ìöùöì äþíöø éàðàäûá âÿ
èäàðÿåòìÿ ñèñòåìèíèí òÿêìèëëÿøìÿñèíÿ òÿêàí âåðèá. Äþâëÿò îðãàíëàðûíûí ôÿàëèééÿòèíäÿ øÿôôàôëûüûí àðòûðûëìàñû, äþâëÿò-áèçíåñ ìöíàñèáÿòëÿðèíèí éàõøûëàøìàñû, îíëàðûí åëåêòðîí õèäìÿòëÿð ýþñòÿðìÿñè ñàéÿñèíäÿ âÿòÿíäàøëàðûí ìöðàúèÿòëÿðèíÿ äàùà îïåðàòèâ øÿêèëäÿ
áàõûëìàñû «å-ùþêóìÿò» ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ ùÿéàòà êå÷èðèëÿí úèääè òÿäáèðëÿðèí íÿòèúÿñèäèð.
Áóíëàðëà éàíàøû, äþâëÿò îðãàíëàðû òÿðÿôèíäÿí ÿùàëèéÿ áöòöí õèäìÿòëÿðèí âàùèä ìÿêàíäàí, äàùà
êåéôèééÿòëè âÿ ðàùàò ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñè ìÿãñÿäè èëÿ 2012-úè èëäÿ
Âÿòÿíäàøëàðà Õèäìÿò âÿ Ñîñèàë
Èííîâàñèéàëàð öçðÿ Äþâëÿò Àýåíòëèéèíèí òÿñèñ åäèëìÿñè âÿ áó ãóðóìóí íÿçäèíäÿ «ÀÑÀÍ õèäìÿò»
ìÿðêÿçëÿðèíèí ôÿàëèééÿòÿ áàøëàìàñû þç ìöùöì òÿñèðèíè ýþñòÿðìÿêäÿäèð.
Âÿòÿíäàøëàð ö÷öí
«À÷ûã ãàïû» ôîðóìëàðû...
Éåíè «Åëåêòðîí ùþêóìÿò»
ïðîãðàìûíäà ìöÿééÿíëÿøäèðèëìèø
ÿñàñ ùÿäÿôëÿð ñûðàñûíäà åëåêòðîí
õèäìÿòëÿðèí òÿêìèëëÿøäèðèëìÿñè,
äþâëÿò îðãàíëàðû àðàñûíäà åëåêòðîí
èíôîðìàñèéà äþâðèééÿñèíèí òÿìèí
åäèëìÿñè ìÿãñÿäè èëÿ âàùèä ñèñòå-
ìèí èøèíèí ýöúëÿíäèðèëìÿñè, ðåýèîíëàðäà ÿùàëèíèí åëåêòðîí õèäìÿòëÿðäÿí èñòèôàäÿ èìêàíëàðûíûí àðòûðûëìàñû, å- õèäìÿòëÿð ýþñòÿðèëìÿñè öçðÿ ãèéìÿòëÿíäèðìÿëÿðèí èúòèìàèééÿòÿ à÷ûãëàíìàñû, ìàëèééÿ
îðãàíëàðûíûí ôÿàëèééÿòèíäÿ øÿôôàôëûüûí àðòûðûëìàñû âÿ ìàëèééÿ íÿçàðÿòèíäÿ èíôîðìàñèéà òåõíîëîýèéàëàðûíûí òÿòáèãè âÿ åëåêòðîí íÿçàðÿò
ñèñòåìèíèí éàðàäûëìàñû ìöùöì éåð
òóòóð.
«Å-ùþ êó ìÿò» ïðîã ðà ìûí äà
äþâëÿò îðãàíëàðûíûí ôÿàëèééÿòèíäÿ
èúòèìàèééÿòèí èøòèðàêûíûí ýåíèøëÿíäèðèëìÿñè, èúòèìàè ÿùÿìèééÿò êÿñá
åäÿí ãàíóí ëàéèùÿëÿðèíèí ùàçûðëàíìàñû ïðîñåñèíÿ âÿòÿíäàø úÿìèééÿòè íöìàéÿíäÿëÿðèíèí úÿëá
åäèëìÿñè, èúòèìàè äèíëÿìÿëÿðèí êå÷èðèëìÿñè, ÿùàëèéÿ õèäìÿò ýþñòÿðÿí äþâëÿò îðãàíëàðû òÿðÿôèíäÿí
âÿòÿíäàø úÿìèééÿòè èíñòèòóòëàðû èëÿ
ÿìÿêäàøëûã øÿáÿêÿëÿðèíèí éàðàäûëìàñû äà ÿñàñ òÿäáèðëÿð ñûðàñûíäàäûð. Äþâëÿò îðãàíëàðû òÿðÿôèíäÿí «À÷ûã ãàïû» âÿòÿíäàø ôîðóìëàðûíûí êå÷èðèëìÿñè, èúòèìàè ìàðàã
êÿñá åäÿí ãÿðàðëàðûí ãÿáóë åäèëìÿñè ïðîñåñèíäÿ èúòèìàèééÿòèí èøòèðàêûíû ýåíèøëÿíäèðìÿê âàñèòÿñè
êèìè èíòåðíåò ñÿùèôÿëÿðèíäÿí èñòèôàäÿ îëóíìàñû äà íÿçÿðäÿ òóòóëóð.
Èñëàùàòëàðûí ÿí ìöùöì èñòèãàìÿòëÿðèíäÿí áèðè áþëýÿëÿðäÿ èíòåðíåò öçÿðèíäÿí þäÿíèøëÿðèí òÿìèí åäèëìÿñèäèð. ÐÈÒÍ áó ìÿãñÿäëÿ ýåíèøçîëàãëû èíòåðíåò ñèñòåìèíèí éàõûí èêè èë ÿðçèíäÿ òàì ãóðóëìàñûíû áàøà ÷àòäûðàúàã. Ýåíèøçîëàãëû èíòåðíåò øÿáÿêÿñèíèí ãóðóëìàñû å-õèäìÿòëÿðèí ñïåêòðèíèí
àðòìàñûíà ñÿáÿá îëàúàã, «Å-ùþêóìÿò» ïîðòàëûíà èíòåãðàñèéàñûíûí
ñöðÿòëÿíìÿñèíÿ âÿ éåíè õèäìÿòëÿðÿ ãîøóëìàñûíà èìêàí âåðÿúÿê.
Íàüäsûç þäÿíèøëÿðëÿ áàüëû
ÿsàs ùÿäÿôëÿð...
Äþâëÿò Ïðîãðàìûíäà þäÿíèø
ñèñòåìëÿðèíèí òÿêìèëëÿøäèðèëìÿñè,
íàüäñûç þäÿíèøëÿðèí ùÿúìèíèí ýåíèøëÿíäèðèëìÿñè ñàéÿñèíäÿ èøëÿðèí
ñöðÿòëÿíäèðèëìÿñè, ìöàñèð åëåêòðîí
þäÿìÿ õèäìÿòëÿðèíèí éàðàäûëìàñû èëÿ ÿëàãÿäàð ëàéèùÿëÿðèí ùÿéàòà
êå÷èðèëìÿñè ÿñàñ ùÿäÿôëÿðäÿíäèð.
Ðöñóìëàðûí, âåðýèëÿðèí, èíçèáàòè
úÿðèìÿëÿðèí, êîììóíàë õÿðúëÿðèí
âÿ äè ýÿð èí çè áà òè þäÿíèø ëÿðèí
åëåêòðîí ãàéäàäà þäÿíèëìÿñèíèí
òÿêìèëëÿøäèðèëìÿñè ö÷öí ìöâàôèã
ãóðóìëàðûí áèðýÿ ôÿàëèééÿòèíèí èíòåãðàñèéàñû, å-þäÿìÿ ñòðóêòóðëàðûíûí ôÿàëèééÿòèíèí ñòèìóëëàøäûðûëìàñû âÿ äèýÿð àääûìëàð àòûëìàñû
íÿçÿðäÿ òóòóëóá. Åëåêòðîí þäÿíèø
õèäìÿòëÿðèíèí âÿ íàüäñûç þäÿíèø
àëÿòëÿðèíäÿí èñòèôàäÿíèí ýåíèøëÿíäèðèëìÿñè ìÿãñÿäèëÿ Ìèëëè Þäÿíèø
Ñèñ òå ìè íèí èíôðàñòðóê òó ðó íóí
tÿêìèëëÿøäèðèëìÿñè íÿçÿðäÿ òóòóëóð. Áó èñòèãàìÿòäÿ ýþðöëÿúÿê òÿäáèðëÿðÿ áàíêëàð òÿðÿôèíäÿí åëåêòðîí
õèäìÿòëÿðèí ÷åøèäèíèí àðòûðûëìàñû,
áàíê-ìöøòÿðè ìöíàñèáÿòëÿðèíèí
åëåêòðîíëàøìàñû, êàðò èíôðàñòðóêòóðóíóí ýåíèøëÿíäèðèëìÿñè, òèúàðÿò,
èàøÿ âÿ õèäìÿò ñàùÿëÿðèíäÿ ÏÎÑòåðìèíàëëàðûí ãóðàøäûðûëìàñûíûí
êöòëÿâèëÿøäèðèëìÿñè, «Àçÿðïî÷ò»
ÌÌÚ-íèí áöòöí õèäìÿò øÿáÿêÿëÿðèíäÿ ìàëèééÿ õèäìÿòëÿðèíèí ýþñòÿðèë ìÿñè âÿ òÿø êè ëà òûí êàðò
èíôðàñòðóêòóðóíà èíòåãðàñèéà îëóíìàñû èëÿ ðåýèîíëàðäà, õöñóñèëÿ êÿíä
éåðëÿðèíäÿ åëåêòðîí þäÿíèø õèäìÿòëÿðèíÿ ÷ûõûø èìêàíëàðûíûí éàðàäûëìàñû àèääèð.
Âåðýèëÿð Íàçèðëèéè ãàðøûsûíäà
äóðàí âÿçèôÿëÿð
Éåíè Äþâëÿò Ïðîãðàìûíäà Âåðýèëÿð Íàçèðëèéèíèí ùÿéàòà êå÷èðÿúÿéè òÿäáèðëÿðèí äÿ èñòèãàìÿòëÿðè
ìöÿééÿí îëóíóá. Âåðýè íÿçàðÿòè
âÿ éîõëàìàëàðû ïðîñåñèíäÿ øÿôôàôëûüûí àðòûðûëìàñû, âåðýè þäÿéèúèëÿðèíèí çÿðóðè ìÿëóìàòëàðëà òÿìèí
åäèëìÿñè âÿ âåðýè þäÿéèúèëÿðè èëÿ
òÿáëèüàò èøèíèí òÿêìèëëÿøäèðèëìÿñè,
âåðýè îðãàíëàðûíûí ôÿàëèééÿòèíèí
áåéíÿëõàëã òÿúðöáÿéÿ óéüóíëàøäûðûëìàñû ñàùÿñèíäÿ ÿëàâÿ òÿäáèðëÿðèí ýþðöëìÿñè, âåðýèëÿðèí âÿ äèýÿð þäÿíèøëÿðèí åëåêòðîí ãàéäàäà
þäÿíèëìÿñèíèí äàùà äà ñöðÿòëÿíäèðèëìÿñè áàøëûúà ïðèîðèòåòëÿðäÿí ùåñàá îëóíóð. Å-áÿéàííàìÿ, å-âåðýè ùåñàá-ôàêòóðàñû âÿ äèýÿð ñÿíÿäëÿðèí, þäÿíèøëÿðèí îíëàéí ðåæèìäÿ þäÿíèëìÿñèíèí ñàäÿëÿøäèðèëìÿñè, éåíè òåõíîëîæè âàñèòÿëÿðäÿí èñòèôàäÿ, îíëàéí þäÿíèøëÿðëÿ
áàüëû áåéíÿëõàëã ñòàíäàðòëàðà úàâàá âåðÿí éöêñÿê òÿùëöêÿñèçëèê
ñèñòåìèíèí ìþùêÿìëÿíäèðèëìÿñè
ãàðøûäà äóðàí ÿñàñ âÿçèôÿëÿð ùåñàá îëóíóð.
Åëáðóñ ÚßÔßÐËÈ
№ 15 (655) | 24 aprel 2013 | www.vergiler.az
5
Asiya İnkişaf Bankı: 2013-cü ildə Azərbaycanın
qeyri-neft sektorunda dinamik artım gözlənilir
Íàçèðëÿð Êàáèíåòèíèí 2013-úö
èëèí áèðèíúè ðöáöíöí ñîñèàë-èãòèñàäè
éåêóíëàðû âÿ ãàðøûäà äóðàí âÿçèôÿëÿðèí ìöçàêèðÿñèíÿ ùÿñð îëóíìóø
èúëàñû áèð äàùà ýþñòÿðäè êè, ùþêóìÿòèí èãòèñàäè ñèéàñÿòèíäÿ ðåýèîíàë
èíêèøàô òÿäáèðëÿðèíèí ïðèîðèòåòÿ ÷åâðèëìÿñè ÿñàñëû éàíàøìà îëàðàã òÿðÿããè ïðîñåñèíäÿ äàâàìëûëûüû òÿìèí åòìÿê ìÿãñÿäèíäÿí èðÿëè ýÿëèð. Ùåñàáàò äþâðöíäÿ òàðàçëû âÿ
äàâàìëû ðåýèîíàë èíêèøàôà, ãåéðèíåôò ñåêòîðóíóí éöêñÿëèøèíÿ, èíôðàñðóêòóðóí ìöàñèðëÿøäèðèëìÿñèíÿ, ñàùèáêàðëûã ìöùèòèíèí ëèáåðàëëàøäûðûëìàñûíà, éîõñóëëóüóí ñÿâèééÿñèíèí
àøàüû ñàëûíìàñûíà, ýöúëö èíñàí êàïèòàëûíûí ôîðìàëàøäûðûëìàñûíà õèäìÿò åäÿí òÿäáèðëÿð ùþêóìÿòèí äèããÿò ìÿðêÿçèíäÿ îëóá.
Ùåñàáàò äþâðöíöí ñîñèàë-èãòèñàäè ýþñòÿðèúèëÿðèíäÿí ñþç à÷àí
Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ öìóìè äàõèëè ìÿùñóëóí 3,1%, èãòèñàäèééàòûí ãåéðè-íåôò ñåêòîðóíäà èñÿ 11,4%
àðòûìûí îëäóüóíó äèããÿòÿ ÷àòäûðìàãëà, áóíó ñîí èëëÿðèí ÿí éàõøû
ýþñ òÿðè úè ñè êè ìè äÿéÿð ëÿí äè ðèá:
«2013-úö èëèí áèðèíúè ðöáöíäÿ èãòèñàäè èíêèøàô þçöíö áèð äàùà ýþñòÿðäè. Õöñóñèëÿ ãåéðè-íåôò ñåêòîðóíäàêû èíêèøàô ìÿíè ÷îõ ñåâèíäèðèð. Áó èëèí áèðèíúè ðöáöíäÿ öìóìè
äàõèëè ìÿùñóë 3,1 ôàèç àðòìûøäûð.
Ùåñàá åäèðÿì êè, áó, ÷îõ éàõøû
ýþñòÿðèúèäèð. Áèç áó àðòûìû ãåéðèíåôò ñåêòîðóíóí ùåñàáûíà ÿëäÿ åòìèøèê. Áó èëèí áèðèíúè ðöáöíäÿ ãåéðè-íåôò ñåêòîðóíóí èíêèøàôû 11,4 ôàèç îëìóøäóð».
Íåôò-ãàç ýÿëèðëÿðèíäÿí àñûëûëûüûí èëáÿèë àçàëäûëìàñû ìÿãñÿäèëÿ
èãòèñàäèééàòûí øàõÿëÿíäèðèëìÿñè èñòèãàìÿòèíäÿ ùÿéàòà êå÷èðèëÿí òÿäáèðëÿð ñîí 2 èëäÿ ãåéðè-íåôò ñåêòîðóíóí öìóìè äàõèëè ìÿùñóëäàêû
Áó ñàùÿäÿ èíêèøàô òåìïèíèí íåôòãàç ñÿíàéåñèíè ÿùÿìèééÿòëè äÿðÿúÿäÿ öñòÿëÿìÿñè áèð ñûðà áåéíÿëõàëã òÿøêèëàòëàð âÿ ìàëèééÿ ãóðóìëàðû òÿðÿôèíäÿí äÿ ìöñáÿò äÿéÿðëÿíäèðèëèð. Àñèéà Èíêèøàô Áàíêûíûí
«Àñèéàíûí èíêèøàôûíà íÿçÿð-2013»
àäëû íÿøðèíäÿ éåð àëìûø èãòèñàäè èúìàë, áó áàõûìäàí, õöñóñè ìàðàã
äîüóðóð. Áàíêûí åêñïåðòëÿðèíèí ôèêðèíúÿ, Àçÿðáàéúàíäà 2011-úè èëäÿ
ìöøàùèäÿ îëóíàí äóðüóíëóãëà ìöãàéèñÿäÿ 2012-úè èëäÿ èãòèñàäèééà-
- ãóðóìóí èúìàëûíäà äåéèëèð.
Íÿøðäÿ ãåéä îëóíóð êè, Àçÿðáàéúàí Äþâëÿò Íåôò Ôîíäóíäàí
äþâëÿò áöäúÿñèíÿ òðàíñôåðòëÿð âÿ
äàâàìëû äþâëÿò èíâåñòèñèéàëàðû, åëÿúÿ äÿ 2014-úö èëäÿ íÿçÿðäÿ òóòóëàí íåôò ùàñèëàòû 2013-úö èëäÿ 3,1%,
2014-úö èëäÿ èñÿ 4,8% èãòèñàäè àðòûìà ñÿáÿá îëàúàã: «Ãåéðè-íåôò ñåêòîðóíäà èíêèøàôû òÿøâèã åòìÿê âÿ
íåôò ýÿëèðëÿðèíäÿí àñûëûëûüûí àçàëäûëìàñû êèìè ùÿäÿôëÿð óçóíìöääÿòëè èíêèøàôà ÿñàñ éàðàäûð. 2013-
«Bu ilin birinci rübündə ümumi daxili məhsul 3,1 faiz artmışdır.
Hesab edirəm ki, bu, çox yaxşı göstəricidir. Biz bu artımı qeyri-neft
sektorunun hesabına əldə etmişik. Bu ilin birinci rübündə
qeyri-neft sektorunun inkişafı 11,4 faiz olmuşdur».
İlham ƏLİYEV,
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti
õöñóñè ÷ÿêèñèíèí àðòìàñûíà ñÿáÿá
îëóá. Ðÿãàáÿòÿäàâàìëû èñòåùñàë âÿ
åìàë ìöÿññèñÿëÿðèíèí éàðàäûëìàñû,
éåðëè èñòåùñàëûí ñòèìóëëàøäûðûëìàñû,
ñàùèáêàðëàðà ýöçÿøòëè ìàëèééÿ éàðäûìû ìåõàíèçìëÿðèíèí ýöúëÿíäèðèëìÿñè, ùàáåëÿ ñÿíàéå ïîòåíñèàëûíûí
ìþùêÿìëÿíäèðèëìÿñè òÿäáèðëÿðè èíêèøàô äèíàìèêàñûíû ãåéðè-íåôò ñåêòîðóíóí õåéðèíÿ äÿéèøèá.
òûí 2,2% àðòûìû þëêÿäÿ ãåéðè-íåôò
ñåêòîðóíóí èíêèøàôûíûí êåéôèééÿòúÿ éåíè ìÿðùÿëÿéÿ ãÿäÿì ãîéäóüóíó ýþñòÿðèð: «2012-úè èëäÿ íåôò
ñåêòîðó àçàëñà äà, äèýÿð ñàùÿëÿð
ñöðÿòëÿ èíêèøàô åäèá. Íåôò èõðàúû òÿäèééÿ áàëàíñûíäà úàðè ùåñàáûí äàðàëìàñûíà ñÿáÿá îëóá, ëàêèí ÿñàñÿí íåôò âÿ ãàç ñåêòîðóíà ãîéóëàí
áèðáàøà õàðèúè èíâåñòèñèéàëàð àðòûá»,
úö èë âÿ ñîíðàêû èëëÿðäÿ èíêèøàôûí
àïàðûúû ãöââÿñèíèí ãåéðè-íåôò ñåêòîðó îëàúàüû ýþçëÿíèëèð».
Àñèéà Èíêèøàô Áàíêûíûí åêñïåðòëÿðè ùåñàá åäèðëÿð êè, ïëàíëàøäûðûëàí
áöäúÿ õÿðúëÿðè äþâëÿò èíâåñòèñèéàëàðûíû äÿñòÿêëÿéÿúÿê, ùàáåëÿ áàíêëàðäà êàïèòàëûí àðòûðûëìàñû èëÿ áàüëû
Ìÿðêÿçè Áàíêûí ãÿðàðû ïîòåíñèàë
îëàðàã þçÿë ñåêòîðóí êðåäèòëÿøìÿ-
Səyyar vergi yoxlamaları
Âåðýè íÿçàðÿòèíèí ÿí ñÿìÿðÿëè ôîðìàëàðûíäàí áèðè sÿééàð âåðýè éîõëàìàsû ùåñàá îëóíóð. Ùÿìèí éîõëàìàëàðûí
ÿsàs âÿçèôÿëÿðè àøàüûäàêûëàðäûð:
• âåðýèëÿðèí òàì âÿ âàõòûíäà þäÿíèëìÿñè, îíëàðûí äöçýöí ùåñàáëàíìàñû ìÿãñÿäèëÿ éîõëàíûëàí øÿõñèí ìàëèééÿòÿñÿððöôàò ôÿàëèééÿòèíèí ùÿðòÿðÿôëè òÿäãèãè;
• òÿäãèã åäèëÿí ñÿíÿäëÿðèí ìÿçìóíóíäàêû óéüóíñóçëóãëàðûí, âåðýè áÿéàííàìÿëÿðèíèí òÿðòèá åäèëìÿñèíäÿ, ìöùàñèáàò ó÷îòóíóí àïàðûëìàñû ãàéäàëàðûíäà ïîçóíòó ôàêòëàðûíûûí àøêàð åäèëìÿñè;
• ìöõòÿëèô íþâ âåðýèëÿð öçðÿ âåðýèòóòìà áàçàñûíûí ôîðìàëàøìàñûíà àøêàð åäèëìèø ïîçóíòóëàðûí òÿñèðèíèí òÿùëèëè;
• àøêàð åäèëìèø âåðýè ãàíóíâåðèúèëèéèíèí ïîçóëìàñû
ôàêòëàðû öçðÿ äÿëèëëÿðèí òîïëàíìàñû âÿ áó ïîçóíòóëàðûí ñÿíÿäëÿð ÿñàñûíäà þç ÿêñèíè òàïìàñûíûí òÿìèí åäèëìÿñè;
• âåðýè þäÿéèúèñèíèí âåðýèòóòìà áàçàñûíû àçàëòìàñû âÿ
éà âåðýèíè äöçýöí ùåñàáëàìàìàñû íÿòèúÿñèíäÿ ãèñìÿí âÿ ìàìàñû òÿøêèë åäèð;
éà òàì þäÿíèëìèø âåðýè ìÿáëÿüëÿðèíèí ùåñàáëàíìàñû;
ïðîãðàì òÿìèíàòëû ìîäåëëÿðëÿ àóäèò ñå÷èëìÿñè: âåðýè
• àøêàð åäèëìèø ïîçóíòóëàðûí àðàäàí ãàëäûðûëìàñû ö÷öí àóäèòè ìÿãñÿäè ö÷öí ðèñêëÿðÿ ÿñàñëàíàí àâòîìàòëàøäûðûëòÿêëèôëÿðèí ùàçûðëàíìàñû âÿ âåðýè þäÿéèúèñèíèí ìÿñóëèééÿ- ìûø ñå÷ìÿ ìåòîäó.
òÿ úÿëá åäèëìÿñè.
Ãåéä åäèëÿí ìåòîäëàðûí ùàìûñûíûí áèð-áèðèíè äÿñòÿêëÿéÿúÿê øÿêèëäÿ âàùèä ìîäåëëÿðäÿ úÿìëÿøäèðèëÿðÿê èñòèôàäÿ
åäèëìÿñè âåðýèäÿí éàéûíìà ðèñêëÿðèíè ìöÿééÿíëÿøäèðèð.
Sÿééàð âåðýè éîõëàìàëàðû ö÷öí
âåðýè þäÿéèúèëÿðèíèí så÷èëìÿsè
Éîõëàìà òÿéèí åäèëìÿçäÿí ÿââÿë âåðýè þäÿéèúèñè áà- Sÿééàð âåðýè éîõëàìàsûíûí
ðÿäÿ âåðýè îðãàíûíäà îëàí èíôîðìàñèéàíûí ùÿðòÿðÿôëè òÿùëèëè íÿòèúÿëÿðèíèí sòàòèsòèê ìÿíçÿðÿsè
ìöùöì ÿùÿìèééÿò êÿñá åäèð. ×öíêè éîõëàìàíûí àïàðûëàÐåñïóáëèêà öçðÿ 2013-úö èëèí èëê ðöáö ÿðçèíäÿ 2179
úàüû âåðýè þäÿéèúèñè ùàããûíäà ìÿëóìàòûí èëêèí òÿùëèëè éîõ- âåðýè þäÿéèúèñèíäÿ ñÿééàð âåðýè éîõëàìàñû áàøà ÷àòäûðûëëàìàíûí àïàðûëìà ìöääÿòèíÿ âÿ îíà ñÿðô îëóíàúàã ÿìÿéÿ ìûø, 2168 âåðýè þäÿéèúèñèíäÿ (99,5%) âåðýè ãàíóíâåðèúèõåéëè ãÿíàÿò åòìÿéÿ, îíóí ñÿìÿðÿëèëèéèíè âÿ ìÿùñóëäàð- ëèéèíèí ïîçóëìàñû ùàëëàðû àøêàð åäèëìèø, 11 ùàëäà âåðýè
ëûüûíû éöêñÿëòìÿéÿ èìêàí âåðèð. Íþâáÿòè ñÿééàð âåðýè þäÿéèúèñèíèí âåðýè ãàíóíâåðèúèëèéèíèí ïîçóëìàñûíà ýþðÿ
éîõëàìàñû ìÿãñÿäè èëÿ âåðýè þäÿéèúèñèíèí ñå÷èëìÿñè àøà- ìÿñóëèééÿòÿ úÿëá åäèëìÿñèíäÿí èìòèíà îëóíìàñû ùàããûíüûäàêû ìåòîäëàðà ÿñàñëàíàðàã éåðèíÿ éåòèðèëèð:
äà ãÿðàð ÷ûõàðûëìûøäûð. Áàøà ÷àòäûðûëìûø ñÿééàð âåðýè éîõÒÿñàäöôè àóäèò ñå÷èëìÿñè: áèð ñûðà âåðýè þäÿéèúèëÿðè àðà- ëàìàëàðûíûí 93,6%-íè (2040) íþâáÿòè, 6,4%-íè (139) èñÿ
ñûíäà âåðýèäÿí éàéûíìàéà ìåéèëëè îëàí øÿõñëÿðèí âåðýè íþâáÿäÿíêÿíàð ñÿééàð âåðýè éîõëàìàëàðû òÿøêèë åòìèøäèð.
àóäèòèíÿ úÿëá åäèëìÿñè. Ãàíóíâåðèúèëèêäÿ íÿçÿðäÿ òóòóë- Öìóìèëèêäÿ, ùåñàáàò äþâðö ÿðçèíäÿ 2012-úè èëëÿ ìöãàéèìóø äèýÿð ùàëëàðûí îëìàñû áó ìåòîäóí òÿðêèá ùèññÿñèäèð;
ñÿäÿ áàøà ÷àòàí íþâáÿòè ñÿééàð âåðýè éîõëàìàëàðûíûí ñàéû
Áÿëëè ìÿíáÿëÿðÿ ÿñàñëàíàí àóäèò ñå÷èëìÿñè: õöñóñèëÿ 23,0% (381) àðòìûø, íþâáÿäÿíêÿíàð ñÿééàð âåðýè éîõëàáþéöê øèðêÿòëÿð âÿ ãàáàãúûë ñåêòîðëàð öçÿðèíäÿ àïàðûëìàñû ìàëàðûíûí ñàéû èñÿ 9,7 äÿôÿ (1212) àçàëìûøäûð.
ö÷öí ëàçûìëû áèð àóäèò ñå÷ìÿ òåõíèêàñû. Ýþìðöê îðãàíëàðû2013-úö èëèí èëê ðöáö ÿðçèíäÿ áàøà ÷àòäûðûëìûø 2179
íûí âÿ äèýÿð ìÿíáÿëÿðèí ðÿñìè ìÿëóìàòëàðû èëÿ âåðýè þäÿ- ñÿééàð âåðýè éîõëàìàñûíäàí 1350-ñè âÿ éà 62%-è ùöãóãè,
éèúèñè òÿðÿôèíäÿí òÿãäèì åäèëìèø ùåñàáàòëàðäàêû ìÿëóìàò- 829-ó âÿ éà 38%-è èñÿ ôèçèêè øÿõñëÿðäÿ àïàðûëìûøäûð. Éîõëàð àðàñûíäà, åéíè çàìàíäà áÿéàííàìÿëÿðäÿ âÿ éà âåðýè ëàìàëàð çàìàíû 2579 âåðýè þäÿéèúèñèíäÿ ìþâúóä èø éåðëÿîðãàíëàðûíà òÿãäèì îëóíìóø äèýÿð ñÿíÿäëÿðäÿ âåðýèäÿí ðèíèí ãàíóíâåðèúèëèéÿ ìöâàôèã ãàéäàäà ðÿñìèëÿøäèðèëìÿñè
éàéûíìàéà ñÿáÿá îëàí óéüóíñóçëóãëàðûí àðàøäûðûëìàñûíûí èëÿ áàüëû îïåðàòèâ íÿçàðÿò òÿäáèðè ùÿéàòà êå÷èðèëìèø, 974
ñÿééàð âåðýè éîõëàìàñû àïàðìàäàí ìöìêöíñöçëèéè áó âåðýè þäÿéèúèñèíäÿ ãàíóí ïîçóíòóñó àøêàð åäèëìèø, 1993
ìåòîäóí òÿðêèá ùèññÿñèäèð;
íÿôÿð ôèçèêè øÿõñèí ÿìÿê ìöãàâèëÿñè áàüëàíìàäàí èøÿýþÄèýÿð ìÿëóìàòëàðà èñòèíàä åäÿí àóäèò ñå÷èëìÿñè: àóäèò òöðÿí òÿðÿôèíäÿí èøëÿðèí éåðèíÿ éåòèðèëìÿñèíÿ úÿëá åäèëäèéè
èøèíè àïàðàí øÿõñëÿðèí èëëÿðúÿ òÿøêèë åòäèêëÿðè àðàøäûðìà ìöÿééÿíëÿøäèðèëìèø, 924 äàèìè, 1041 ìöâÿããÿòè èø éåðëÿòÿúðöáÿëÿðè ÿñàñûíäà äîüðó ãÿðàð âåðìÿéè òÿìèí åäÿúÿê ðèíèí ðÿñìèëÿøäèðèëìÿñè òÿìèí îëóíìóø, 1871 ìèí ìàíàò
ìåòîä. Áó ìåòîäóí òÿðêèá ùèññÿëÿðèíè äèýÿð âåðýè âÿ äþâ- ìàëèééÿ ñàíêñèéàñû òÿòáèã åäèëìèøäèð
ëÿò îðãàíëàðûíûí ìÿëóìàòëàðû, ìàòåðèàëëàðû, ìÿíáÿéè áÿëëè
Úàðè èëèí èëê ðöáö ÿðçèíäÿ ðåñïóáëèêà öçðÿ áàøà ÷àòäûðûëîëàí ìÿëóìàòëàð, âåðýè þäÿéèúèñèíèí ñîíóíúó 3 ùåñàáàò èëè ìûø ñÿééàð âåðýè éîõëàìàëàðû çàìàíû öìóìèëèêäÿ 117,1
ÿðçèíäÿ ôÿàëèééÿòèíèí âåðýè îðãàíëàðû òÿðÿôèíäÿí éîõëàíûë- ìèëéîí ìàíàò ÿëàâÿ âÿñàèò ùåñàáëàíìûøäûð êè, áóíóí äà
69,6 ìèëéîí ìàíàòûíû (59,5%) ÿëàâÿ ùåñàáëàíìûø âåðýè,
47,5 ìèëéîí ìàíàòûíû (40,5%) èñÿ âåðýèëÿðèí éàéûíäûðûëìàñûíà âÿ äèýÿð ùöãóã ïîçóíòóëàðûíà ýþðÿ òÿòáèã åäèëìèø
ìàëèééÿ ñàíêñèéàñû òÿøêèë åòìèøäèð. Þòÿí èëèí ìöâàôèã
äþâðö èëÿ ìöãàéèñÿäÿ ùåñàáëàíìûø ÿëàâÿ âÿñàèòèí öìóìè
ìÿáëÿüè 8,9 ìèëéîí ìàíàò (8,2%) àðòìûøäûð.
Òÿùëèë çàìàíû ìöÿééÿí åäèëìèøäèð êè, 2012-úè èëèí ìöâàôèã äþâðö ìöãàéèñÿäÿ úàðè èëèí Û ðöáö ÿðçèíäÿ ìÿíôÿÿò
âåðýèñè öçðÿ úÿìè ÿëàâÿ ùåñàáëàìà 40,1%, ÿëàâÿ äÿéÿð
âåðýèñè öçðÿ 12,1%, äèýÿð âåðýèëÿð öçðÿ 2,4 äÿôÿ àðòìûø,
ñàäÿëÿøäèðèëìèø âåðýè öçðÿ 39,1%, þäÿìÿ ìÿíáÿéèíäÿ
òóòóëàí âåðýèëÿð öçðÿ úÿìè ÿëàâÿ ùåñàáëàìà èñÿ 23,1%
àçàëìûøäûð.
Àðçó ÈÁÐÀÙÈÌÎÂÀ
ñèíèí àðòìàñûíà òÿêàí âåðÿúÿê. Åëÿúÿ äÿ èúðà åäèëìÿêäÿ îëàí ðåýèîíàë
èíêèøàô ëàéèùÿëÿðè âÿ þçÿë òÿøÿááöñëÿð òèêèíòè, êÿíä òÿñÿððöôàòû âÿ õèäìÿò ñåêòîðëàðûíäà èëëèê àðòûìà ìöñáÿò òÿñèð ýþñòÿðÿúÿê. Ãåéðè-íåôò ñåêòîðó ùåñàáûíà 2013-úö èëäÿ ÖÄÌ
àðòûìûíûí 5,3% òÿøêèë åäÿúÿéè ýþçëÿíèëèð. Áó èë ÖÄÌ 71 ìèëéàðä äîëëàð ñÿâèééÿñèíäÿ ïðîãíîçëàøäûðûëûð
âÿ áó äà 2009-úó èëèí ýþñòÿðèúèñèíè
29 ìèëéàðä äîëëàð þòöð. Áó àðòûìûí
55%-íèí ìÿùç ãåéðè-íåôò ñåêòîðóíóí ùåñàáûíà òÿìèí åäèëìÿñè ãàðøûéà ìÿãñÿä ãîéóëóá. 2013-úö èëèí
èëê ðöáöíäÿ ãåéðè-íåôò ñåêòîðó öçðÿ
âåðýè äàõèëîëìàëàðûíûí ùÿúìèíèí
ÿñàñëû øÿêèëäÿ éöêñÿëìÿñè äÿ ìöñáÿò ýþçëÿíòèëÿðÿ ÿñàñ éàðàäûð. Öìóìèëèêäÿ, èíôðàñòðóêòóðóí ìöàñèðëÿøäèðèëìÿñè, èø àäàìëàðûíà èñòåùñàë éþíöìëö ìöÿññèñÿëÿðèí à÷ûëìàñû ö÷öí
ýöçÿøòëè êðåäèòëÿðèí âåðèëìÿñè, èíâåñòèñèéà ãîéóëóøëàðûíà ìàíå÷èëèê
éàðàäàí áöðîêðàòèê àìèëëÿðèí àðàäàí ãàëäûðûëìàñû, åëåêòðîí õèäìÿòëÿðèí ùÿúìèíèí ýåíèøëÿíäèðèëìÿñè
òÿäáèðëÿðè ãåéðè-íåôò ñåêòîðóíóí éöêñÿëèøèíÿ òÿêàí âåðÿí ìöñáÿò àìèëëÿð ñûðàñûíäà õöñóñè âóðüóëàíà áèëÿð. «Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû ðåýèîíëàðûíûí 2009-2013-úö èëëÿðäÿ
ñîñèàë-èãòèñàäè èíêèøàôû Äþâëÿò Ïðîã-
ðàìû» ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ ñàùèáêàðëûüûí
èíêèøàôû èñòèãàìÿòèíäÿ ùÿéàòà êå÷èðèëÿí òÿäáèðëÿð ñÿìÿðÿëèëèéè èëÿ äèããÿòè ÷ÿêèð. Ñàùèáêàðëûüà Êþìÿê Ìèëëè
Ôîíäó ñàùèáêàðëàðûí äþâëÿòèí ìàëèééÿ èìêàíëàðûíäàí ÿëâåðèøëè øÿðòëÿðëÿ áÿùðÿëÿíìÿñèíèí, õöñóñèëÿ ãåéðè-íåôò ñåêòîðóíäà èíâåñòèñèéà ëàéèùÿëÿðèíèí ðåàëëàøäûðûëìàñû ìÿãñÿäèëÿ óçóíìöääÿòëè êðåäèòëÿð àëìàñûíûí ñÿìÿðÿëè ìîäåëèíÿ ÷åâðèëèá.
2013-úö èëèí áèðèíúè ðöáö ÿðçèíäÿ Ñàùèáêàðëûüà Êþìÿê Ìèëëè Ôîíäóíóí õÿòòè èëÿ 606 ñàùèáêàðà 81,3
ìèëéîí ìàíàò ýöçÿøòëè êðåäèò âåðèëèá âÿ ùÿìèí êðåäèòëÿð ùåñàáûíà äà
2380-äÿí ÷îõ éåíè èø éåðèíèí éàðàäûëìàñû íÿçÿðäÿ òóòóëóð. 2012-úè
èëèí ìöâàôèã äþâðö èëÿ ìöãàéèñÿäÿ ìàëèééÿëÿøäèðèëìèø èíâåñòèñèéà
ëàéèùÿëÿðèíèí ñàéû 26%, âåðèëìèø
ýöçÿøòëè êðåäèò âÿñàèòèíèí ùÿúìè
65,6%, éåíè éàðàäûëàúàã èø éåðëÿðèíèí ñàéû èñÿ 11% àðòûá. Ýöçÿøòëè
êðåäèòëÿðèí 50,2%-è àãðàð ñàùÿíèí,
49,8%-è èñÿ ìöõòÿëèô ñÿíàéå ñàùÿëÿðèíèí èíêèøàôûíà éþíÿëäèëèá. Áöòöí áó òÿäáèðëÿðèí èñÿ 2013-úö èëèí
ãàðøûäàêû äþâðöíäÿ ãåéðè-íåôò ñåêòîðóíóí àðòûì äèíàìèêàñûíà ìöñáÿò òÿñèð ýþñòÿðÿúÿéè ýþçëÿíèëèð.
Ñ.ÌÓÑÒÀÔÀÉÅÂ
Yeni ünvan reyestri
sistemi yaradılacaq
Áó sèsòåìèí èøÿ äöøìÿsè, âåðýè îðãàíëàðû èëÿ éàíàøû,
âåðýè þäÿéèúèëÿðèíèí äÿ èøèíÿ ìösáÿò òÿsèð ýþsòÿðÿúÿê
Þëêÿ Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâ 10 ôåâðàë
2012-úè èë òàðèõäÿ «Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Ïðåçèäåíòèíèí 2008-úè èë 27 íîéàáð
òàðèõëè ôÿðìàíû èëÿ òÿñäèã åäèëìèø «Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíäà öíâàí ðåéåñòðèíèí àïàðûëìàñû âÿ äàøûíìàç ÿìëàê îáéåêòëÿðèíÿ öíâàí âåðèëìÿñè Ãàéäàëàðû»íäà
äÿéèøèêëèêëÿð åäèëìÿñè áàðÿäÿ» ôÿðìàí èìçàëàìûøäûð. Àðòûã áó ôÿðìàíà óéüóí îëàðàã Áàêûíûí âÿ ðåñïóáëèêàìûçûí äèýÿð øÿùÿðëÿðèíèí êö÷ÿ âÿ ïðîñïåêòëÿðèíäÿ áèíàëàðà Àâðîïà ñòàíäàðòëàðûíà óéüóí, éåíè
ãàéäàëàðëà öíâàíëàðûí âåðèëìÿñè âÿ ìöàñèð äèçàéíëû ëþâùÿëÿðèí âóðóëìàñû èøëÿðèíÿ áàøëàíìûøäûð.
Ëàéèùÿíèí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñèíÿ áàøëàíìàçäàí ÿââÿë þëêÿìèçäÿ ìþâúóä îëàí öíâàí ìÿëóìàòëàðûíûí âÿçèééÿòè âÿ áó ñàùÿäÿ
ìþâúóä ïðîáëåìëÿð ùÿðòÿðÿôëè òÿùëèë åäèëìèø,
õàðèúè þëêÿëÿðèí ãàáàãúûë öíâàí òÿòáèãè òÿúðöáÿëÿðè þéðÿíèëìèøäèð. ßìëàê Ìÿñÿëÿëÿðè
Äþâëÿò Êîìèòÿñèíäÿí âåðèëÿí ìÿëóìàòà ýþðÿ, àðòûã éåíè ãàéäàëàðà óéüóí îëàðàã ìèëëè
öíâàí ðåéåñòðèíèí èíôîðìàñèéà ñèñòåìè ùàçûðëàíìàñû èøëÿðè éåêóíëàøìàã öçðÿäèð. Áó ñèñòåì þë êÿ öç ðÿ
öíâàí ìÿëóìàòëàðûíûí âàùèäëèéè,
åòèáàðëûëûüû âÿ ÷åâèê ëè éè íè òÿìèí
åäÿí ýåíèø ìÿëó ìàò áà çà ñû íà
ìàëèê îëàúàã.
Éå íè öí âàí
ëþâùÿëÿðèíèí äèçàéíû âÿ èñòåùñàëû
ìÿãñÿäèëÿ ìöãà âè ëÿ áàü ëàí ìûøäûð âÿ ìàðò
àéûíûí ñîíóíäàí
ùÿìèí ëþâùÿëÿð þëêÿìèçÿ ýÿòèðèëèð. Èëèí ñîíóíàäÿê Áàêû øÿùÿðè öçðÿ 2500-äÿí ÷îõ êö÷ÿ âÿ ïðîñïåêòè ÿùàòÿ åäÿí öíâàí ëþâùÿëÿðèíèí âóðóëìàñû áàøà ÷àòäûðûëàúàã, èë ÿðçèíäÿ
ðåñïóáëèêàíûí äèýÿð øÿùÿð âÿ ðàéîíëàðûíäà
äà áó èø ùÿéàòà êå÷èðèëÿúÿê. Öíâàí ëþâùÿëÿðèíèí ãóðàøäûðûëìàñû èøëÿðè ìÿðùÿëÿëÿðëÿ áàøà
÷àòäûãäàí ñîíðà ìöòÿìàäè îëàðàã âÿòÿíäàøëàðà, äþâëÿò òÿøêèëàòëàðûíà, ùöãóãè øÿõñëÿðÿ,
ùÿìèí ÿðàçèäÿ éàøàéàí ñàêèíëÿðÿ éåíè öíâàíëàðû áàðÿäÿ ßìëàê Ìÿñÿëÿëÿðè Äþâëÿò
Êîìèòÿñè òÿðÿôèíäÿí ìöâàôèã ãàéäàäà ÿòðàôëû ìÿëóìàòëàð âåðèëÿúÿêäèð.
Éåíè âÿ äÿãèã öíâàíëàðûí âåðèëìÿñè, âàùèä öíâàí ðåéåñòðèíèí àïàðûëìàñû, êö÷ÿ âÿ
ïðîñïåêòëÿðäÿ áèíàëàðà ìöàñèð äèçàéíëû ëþâùÿëÿðèí âóðóëìàñû äþâëÿò òÿðÿôèíäÿí ùÿéàòà
êå÷èðèëÿí ñîñèàë ÿùÿìèééÿòëè ëàéèùÿ ùåñàá
îëóíóð. Áó ëàéèùÿíèí íÿòèúÿëÿðè âÿòÿíäàøëàðà, äþâëÿò ãóðóìëàðûíà, áÿëÿäèééÿëÿðÿ âÿ
òÿøêèëàòëàðà èìêàí âåðÿúÿêäèð êè, öíâàíà âÿ
öíâàí ìÿëóìàòëàðûíà ÷åâèê, âàùèä âÿ åòèáàðëû
÷ûõûø ÿëäÿ åòñèíëÿð, ìöâàôèã åëåêòðîí õèäìÿòëÿðäÿí èñòèôàäÿ åäÿ áèëñèíëÿð. Ñèñòåì øÿùÿðëÿðäÿ öíâàíëàðûí òàïûëìàñû, ñîñèàë âÿ èäàðÿåòìÿ ìÿñÿëÿëÿðèíèí ùÿëëè çàìàíû âàõò èòêèñèíè äÿ ìèíèìóìà åíäèðÿúÿê.
ßìëàê Ìÿñÿëÿëÿðè Äþâëÿò Êîìèòÿñè Êàäàñòð Ìÿðêÿçèíèí äèðåêòîðó Ðàìèç Ãóëèéåâèí ñþçëÿðèíÿ ýþðÿ, äàøûíìàç ÿìëàê îáéåêòëÿðèíÿ éåíè öíâàíëàðûí âåðèëìÿñè íÿòèúÿñèíäÿ âÿòÿíäàøëàðûí éåíè øÿõñèééÿò âÿñèãÿñèíäÿ ÿñàñëû äÿéèøèêëèê åäèëìÿéÿúÿê. Ëàêèí
øÿõñèééÿò âÿñèãÿñèíäÿ éåíè öíâàíëà áàüëû
ìÿëóìàò åëåêòðîí ìÿòí øÿêëèíäÿ éåðëÿøäèðèëÿúÿê. Éÿíè ùÿìèí êö÷ÿëÿðèí àäëàðû èëÿ éàíàøû, îíëàðûí éåíè êîäëàðû äà ýþñòÿðèëÿúÿê.
Áó èñÿ îíóí äÿéèøìÿç óíèêàë íþìðÿéÿ ìàëèê îëìàñûíû èôàäÿ åäèð. Éåíè öíâàíëàðûí âåðèëìÿñè ñàùÿñèíäÿ äàùà áèð éåíèëèê èñÿ êö÷ÿëÿðèí êîäëàøäûðûëìàñû îëàúàãäûð. Áåëÿ êè, êö÷ÿëÿðèí àäëàðûíäàí áàøãà, áó êîäëàð íþìðÿëÿðëÿ èôàäÿ îëóíàúàã âÿ äÿéèøìÿéÿúÿê. Ñèñòåìäÿ êîîðäèíàòëàð åëåêòðîíëàøäûðûëäûüûíäàí
ÝÏÐÑ ñèñòåìèëÿ öíâàíëàðûí âÿ ýèðèø ãàïûëàðûíûí äÿðùàë ìöÿééÿíëÿøäèðèëìÿñè ìöìêöí
îëàúàã.
Ãåéä åäÿê êè, Àçÿðáàéúàíäà öíâàí ðåéåñòðèíèí éàðàäûëìàñûíà 2010-úó
èëèí ñåíòéàáðûíäàí áàø ëà íûá.
ßìëàê Ìÿñÿëÿëÿðè Äþâëÿò Êîìèòÿñè âÿ Íîðâå÷èí Õÿðèòÿ÷ÿêìÿ
Òÿøêèëàòû àðàñûíäà èì çà ëàí ìûø
«Àçÿðáàéúàíäà
öíâàí ðåéåñòðèíèí
èíôîðìàñèéà ñèñòåìèíèí éàðàäûëìàñû» ëàéèùÿñèíèí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñè öçðÿ Ãðàíò Ñàçèøè»íÿ
óéüóí îëàðàã, Íîðâå÷ âÿ Äàíèìàðêàäàí îëàí
ìÿñëÿùÿò÷èëÿð òÿðÿôèíäÿí áåéíÿëõàëã âÿ Àâðîïà öíâàíâåðìÿ òÿúðöáÿñè ÿñàñûíäà Àçÿðáàéúàí ö÷öí òÿêëèôëÿð âÿ òåõíèêè ñïåñèôèêàñèéàëàð ùàçûðëàíìûøäûð. Éåíè ãàéäàëàðà óéüóí
öíâàíëàðûí âåðèëìÿñè èøëÿðèíèí èúðàñû ìÿãñÿäèëÿ Úÿíóáè Êîðåéàíûí «ÑÊ Ú&Ú» Úî ËÒÄ
øèðêÿòè òÿðÿôèíäÿí 1,5 èë ÿðçèíäÿ Öíâàí Ðåéåñòðè Èíôîðìàñèéà Ñèñòåìèíèí éàðàäûëìàñû
íÿçÿðäÿ òóòóëóð.
Éåðè ýÿëìèøêÿí, ãåéä åäÿê êè, áÿçÿí
áîðúëó âåðýè þäÿéèúèëÿðèíèí ôàêòèêè âÿ éà ùöãóãè öíâàíëàðûíûí ìöÿééÿí åäèëìÿñèíäÿ
áÿçè ÷ÿòèíëèêëÿð öçÿ ÷ûõûð. Éåíè Öíâàí Ðåéåñòðè Èíôîðìàñèéà Ñèñòåìèíèí éàðàäûëìàñû
áó ñàùÿäÿ âåðýè îðãàíëàðûíûí èøèíè àñàíëàøäûðìûø îëàúàã. Áó ñèñòåì âåðýè þäÿéèúèëÿðèíèí, øèðêÿòëÿðèí þçëÿðè öúöí äÿ ÿëâåðèøëè
îëàúàã...
Ðÿøàä ÑÀÄÛÃÎÂ
6
№ 15 (655) | 24 aprel 2013 | www.vergiler.az
Садяляшдирилмиш
верэи бяйаннамяси
Qeyri-leqal miqrantlara qarşı
mübarizə gücləndirilir
Hüquqi şəxslər üzrə 1№-li Əlavənin
tərtib olunmasında mühasibat uçotu
məlumatlarının düzgün yerləşdirilməsi
2013-cü ilin birunci rübündə Dövlət Sosial Müdafiə Fondunun
fərdi uçot sistemində qeydiyyata alınan əcnəbilərin sayı 8,1% artmışdır
Qulu Soltanov,
sərbəst auditor
ßââÿëè þòÿí ñàéëàðûìûçäà
Ñÿòèð 2.1.3 «ßââÿëêè èëëÿð öçðÿ áþëöøäöðöëìÿìèø ìÿíôÿÿò»
«äþâð ÿðçèíäÿ äàõèë îëìóøäóð» ñöòóíóíäà: ìöÿññèñÿëÿðèí ìöùàñèáàò ó÷îòóíóí ùåñàáëàð ïëàíûíäà 88 ¹-ëè ùåñàáûí êðåäèò äþâðèééÿñè öçðÿ èëëèê éåêóí
ìÿáëÿüè ÿêñ åòäèðèëèð âÿ äåìÿê îëàð êè,
éåýàíÿ ÄÁ80 - ÊÐ88 èêèëè éàçûëûøû áó
ñöòóíäà íÿçÿðÿ àëûíûð. Àéäûíäûð êè, ÿââÿëêè èëèí ñîíóíäà ùÿìèí èë ö÷öí õàëèñ
ìÿíôÿÿòèí ìÿáëÿüè òàïûëûð âÿ ùÿìèí
ìÿáëÿü 80 ¹-ëè ùåñàáûí êðåäèò ãàëûüû
êèìè áàëàíñäà ÿêñ åòäèðèëèð. Ùÿìèí ìÿáëÿü ÿââÿëêè èëèí ñàäÿëÿøäèðèëìèø âåðýè
áÿéàííàìÿñèíèí ßëàâÿñèíèí 2.1.2.-úè
ñÿòðè öçðÿ «ùåñàáàò äþâðöíöí ñîíóíà»
ñöòóíóíäàêû õàíàäà ÿêñ åòäèðèëèð. ßââÿëêè èëèí ñîíóíà ÿëäÿ åäèëÿí õàëèñ ìÿíôÿÿòèí áþëöøäöðöëìÿñè (õÿðúëÿíìÿñè)
áàðÿäÿ òÿñèñ÷èëÿð (ñÿùìäàðëàð) òÿðÿôèíäÿí ùåñàáàò äþâðöíäÿ ãÿðàðëàð ãÿáóë
åäèëèð. ßââÿëêè èëèí áàëàíñûíäà 80¹-ëè
ùåñàáûí ñîíóíà ãàëàí (31 äåêàáðà) ãàëûã úàðè èëäÿ (01 éàíâàðäà) ÿââÿëêè èëèí
áþëöøäöðöëìÿìèø ìÿíôÿÿòè ùàëûíû àëûð
âÿ ùÿìèí ìÿáëÿü 01 éàíâàðäàí 88 ¹ëè «áþëöøäöðöëìÿìèø ìÿíôÿÿò (þäÿíèëìÿìèø çÿðÿð)» ùåñàáûíäà ó÷îòà àëûíìàëûäûð. Áóíóí ö÷öí äÿ ÄÁ80 - ÊÐ88
èêèëè éàçûëûøû âåðèëìÿëèäèð.
«òÿãäèì åäèëìèøäèð, ñèëèíìèø, ëÿüâ
åäèëìèøäèð» ñöòóíóíäà: Òÿãäèì åäèëìèøäèð: áîø ñàõëàíûëûð. Ñèëèíìèøäèð: áóðàäà ùåñàáàò èëèíäÿ 88¹-ëè ùåñàáûí äåáåò äþâðèééÿñè öçðÿ èëëèê éåêóí ìÿáëÿüèíè ÿêñ åòäèðìÿê ëàçûìäûð. Ëÿüâ åäèëìèøäèð: áîø ñàõëàíûëûð.
Ìèñàë 1. Ìöÿññèñÿ ùåñàáàò äþâðöíäÿ 4000 ìàíàò õàëèñ ìÿíôÿÿò ÿëäÿ åòìèøäèð. Ìöÿññèñÿíèí ùåñàáàò äþâðöíöí
ÿââÿëèíÿ ÿââÿëêè äþâð öçðÿ õàëèñ ìÿí-
ôÿÿòèíèí ìÿáëÿüè 5000 ìàíàò òÿøêèë åäèð.
Òÿñèñ÷èëÿð òÿðÿôèíäÿí ùåñàáàò äþâðöíäÿ (ìÿñÿëÿí, ìàðò àéûíûí 10-äà) äèâèäåíäëÿðèí âåðèëìÿñèíÿ 3000 ìàíàò, àëûíìàñû ìöìêöí îëìàéàí äåáèòîð áîðúëàðûí ëÿüâèíÿ 400 ìàíàò, êàïèòàë åùòèéàòëàðûíûí éàðàäûëìàñûíà 800 ìàíàò âÿñàèòèí àéðûëìàñû áàðÿäÿ ãÿðàð ãÿáóë åäèëìèøäèð. Áó ùàëäà ùåñàáàò äþâðöíäÿ èêèëè
éàçûëûøëàð àøàüûäàêû êèìè îëàúàãäûð (áàõ:
Úÿäâÿë 1).
Ýþñòÿðèëÿí ÿìÿëèééàòëàð öçðÿ ìÿáëÿüëÿð äþâðèééÿ úÿäâÿëèíäÿ àøàüûäàêû
êèìè îëàúàãäûð (áàõ: Úÿäâÿë 2).
Áåëÿ ùàëäà ùÿìèí ýþñòÿðèúèëÿð áÿéàííàìÿíèí ßëàâÿñèíäÿ àøàüûäàêû êèìè ÿêñ åòäèðèëìÿëèäèð (áàõ: Úÿäâÿë 3).
Ìèñàë 2. Ìöÿññèñÿ ùåñàáàò äþâðöíö
2000 ìàíàò çÿðÿðëÿ áàøà âóðìóøäóð.
Ìöÿññèñÿíèí ùåñàáàò äþâðöíöí ÿââÿëèíÿ ÿââÿëêè äþâð öçðÿ õàëèñ ìÿíôÿÿòèíèí
ìÿáëÿüè 5000 ìàíàò òÿøêèë åäèð. Òÿñèñ÷èëÿð òÿðÿôèíäÿí ùåñàáàò äþâðöíäÿ (ìÿñÿëÿí, ìàðò àéûíûí 10-äà) äèâèäåíäëÿðèí
âåðèëìÿñèíÿ 1500 ìàíàò, àëûíìàñû ìöìêöí îëìàéàí äåáèòîð áîðúëàðûí ëÿüâèíÿ
400 ìàíàò, êàïèòàë åùòèéàòëàðûíûí éàðàäûëìàñûíà 800 ìàíàò âÿñàèòèí àéðûëìàñû
áàðÿäÿ ãÿðàð ãÿáóë åäèëìèøäèð. Áó ùàëäà ùåñàáàò äþâðöíäÿ èêèëè éàçûëûøëàð àøàüûäàêû êèìè îëàúàãäûð (áàõ: Úÿäâÿë 4).
Ýþñòÿðèëÿí ÿìÿëèééàòëàð öçðÿ ìÿáëÿüëÿð äþâðèééÿ úÿäâÿëèíäÿ àøàüûäàêû
êèìè îëàúàãäûð (áàõ: Úÿäâÿë 5).
Áåëÿ ùàëäà ùÿìèí ýþñòÿðèúèëÿð áÿéàííàìÿíèí ßëàâÿñèíäÿ àøàüûäàêû êèìè ÿêñ åòäèðèëìÿëèäèð (áàõ: Úÿäâÿë 6).
80 ¹-ëè ùåñàáûí äåáåò äþâðèééÿñè
öçðÿ 7000 ìàíàò èêè ùèññÿéÿ áþëöíìÿêëÿ, éÿíè ùåñàáàò èëèíèí 2000 ìàíàò çÿðÿð ìÿáëÿüè «äàõèë îëàí äèýÿð àêòèâ»
êèìè, 5000 ìàíàò ìÿáëÿü èñÿ ÿââÿëêè
èëèí õàëèñ ìÿíôÿÿòèíèí ñèëèíÿðÿê ùåñàáàò
èëèíäÿ äàõèë îëàí «ÿââÿëêè èëëÿð öçðÿ áþëöøäöðöëìÿìèø ìÿíôÿÿò» êèìè ßëàâÿäÿ ÿêñ åòäèðèëèð.
Àçÿðáàéúàíûí ÿëâåðèøëè úîüðàôè ìþâãåäÿ éåðëÿøìÿñè, ÷îõøàõÿëè òðàíçèò-êîììóíèêàñèéà èìêàíëàðûíà ìàëèê îëìàñû, ùàáåëÿ äàõèëè ÿìÿê áàçàðûíûí ñöðÿòëÿ èíêèøàô
åòìÿñè ðåñïóáëèêàìûçû èñòÿð ëåãàë, èñòÿðñÿ
äÿ ãåéðè-ëåãàë ìèãðàíòëàð ö÷öí úÿëáåäèúè
ìÿêàíà ÷åâèðèð. Ìöñòÿãèëëèéèí èëê èëëÿðèíäÿ - èãòèñàäè èñëàùàòëàðà éåíèúÿ áàøëàíäûüû,
ÿìÿê áàçàðûíäà ÿúíÿáè ìöòÿõÿññèñëÿðÿ
úèääè åùòèéàúûí äóéóëäóüó äþâðäÿ þëêÿéÿ
èøëÿìÿéÿ ýÿëÿí ãåéðè-ëåãàë ìèãðàíòëàðà
ìöíàñèáÿòäÿ íèñáÿòÿí ëîéàë ìþâãå íöìàéèø îëóíóðäóñà, Àçÿðáàéúàíûí ñîí èëëÿðäÿêè èíêèøàô ýþñòÿðèúèëÿðè áó ïðîñåñëÿ
áàüëû äþâëÿò òÿíçèìëÿíìÿñèíè îáéåêòèâ
çÿðóðÿòÿ ÷åâèðìèøäèð. Áó çÿðóðÿò ùÿì äÿ
îíóíëà øÿðòëÿíèð êè, áöòöí ñàùÿëÿðäÿ ÿëäÿ
îëóíìóø éöêñÿê íàèëèééÿòëÿð - èñòåùñàë
ìöÿññèñÿëÿðèíèí éàðàäûëìàñû éîëó èëÿ éåíè
èø éåðëÿðèíèí à÷ûëìàñû, ñàùèáêàðëûüûí, åëÿúÿ äÿ òèêèíòè ñåêòîðóíóí ñöðÿòëè èíêèøàôû
ÿúíÿáè âÿòÿíäàøëàðûí ðåñïóáëèêàìûçà ìàðàüûíû ýöúëÿíäèðìèø, ìèãðàñèéà ïðîñåñëÿðèíèí èíòåíñèâëÿøìÿñèíÿ ñÿáÿá îëìóøäóð.
Ìèãðàñèéà ìÿñÿëÿëÿðè öçðÿ ìöòÿõÿññèñ Àçÿð Àëëàùâåðÿíîâóí áèëäèðäèéèíÿ ýþðÿ, Àçÿðáàéúàíà âèçà èëÿ ýÿëÿí ÿúíÿáè âÿ
âÿòÿíäàøëûüû îëìàéàí øÿõñèí þëêÿäÿ ãàëìà ìöääÿòè âèçàäà ýþñòÿðèëÿí þëêÿäÿ îëìà ìöääÿòè èëÿ ìöÿééÿí åäèëèð: «Þëêÿ
ÿðàçèñèíÿ âèçà òÿëÿá îëóíìàéàí ãàéäàäà
ýÿëÿí ÿúíÿáè âÿ éà âÿòÿíäàøëûüû îëìàéàí øÿõñèí þëêÿäÿ ãàëìà ìöääÿòè èñÿ 90
ýöíÿäÿêäèð. Áó ìöääÿòèí áèòìÿñèíÿ 22
èø ýöíö ãàëìûø ùÿìèí ÿúíÿáèëÿð Äþâëÿò
Ìèãðàñèéà Õèäìÿòèíÿ ìöðàúèÿò åäÿðÿê
ìöâÿããÿòè ãàëìà ìöääÿòèíè óçàòìàëû, éà
äà þëêÿíè òÿðê åòìÿëèäèðëÿð. Ýþñòÿðèëÿí
ìöääÿò ÿúíÿáè âÿ âÿòÿíäàøëûüû îëìàéàí
øÿõñëÿðèí Àçÿðáàéúàí ÿðàçèñèíäÿ òÿúèëè
ìöàëèúÿñèíÿ çÿðóðÿò éàðàíäûãäà; îíëàðûí
áóðàäà éàøàéàí éàõûí ãîùóìëàðû àüûð õÿñòÿëÿíäèêäÿ âÿ éà âÿôàò åòäèêäÿ; õèäìÿòè
çÿðóðÿòëÿ ÿëàãÿäàð Àçÿðáàéúàíà ýÿëìèø
ÿúíÿáè âÿ âÿòÿíäàøëûüû îëìàéàí øÿõñëÿðèí èøëÿðèíèí áàøà ÷àòäûðûëìàäûüûíà äàèð
ùÿìèí øÿõñëÿðè þëêÿéÿ äÿâÿò åòìèø òÿøêèëàò òÿðÿôèíäÿí ÿñàñëàíäûðûëìûø âÿñàòÿò âå-
ðèëäèêäÿ 3 àéàäÿê óçàäûëà áèëÿð».
Åêñïåðò îíó äà áèëäèðäè êè, ÿúíÿáè âÿ
âÿòÿíäàøëûüû îëìàéàí øÿõñëÿð Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû âÿòÿíäàøû èëÿ éàõûí ãîùóìëóã ìöíàñèáÿòëÿðèíäÿ îëäóãäà; Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû âÿòÿíäàøû èëÿ íèêàùà äàõèë îëäóãäà; þëêÿ èãòèñàäèééàòûíà
500 ìèí ìàíàò ìÿáëÿüèíäÿ èíâåñòèñèéà
ãîéäóãäà; Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí
áàíêëàðûíà 50 ìèí ìàíàò ìÿáëÿüèíäÿ ïóë
âÿñàèòè ãîéäóãäà; Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí ÿðàçèñèíäÿ ÿìÿê ôÿàëèééÿòè èëÿ
ìÿøüóë îëìàã ö÷öí ãàíóíâåðèúèëèêëÿ ìöÿééÿí åäèëìèø ãàéäàäà ôÿðäè èúàçÿ àëäûãäà; Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí òÿùñèë
ìöÿññèñÿëÿðèíäÿ ÿéàíè òÿùñèë àëäûãäà; èãòèñàäèééàò, ñÿíàéå, ìöäàôèÿ, åëì, ìÿäÿíèééÿò, èäìàí âÿ äèýÿð ñàùÿëÿð öçðÿ éöêñÿê ñÿâèééÿëè ìöòÿõÿññèñ îëäóãäà îíëàðà
Àçÿðáàéúàíäà ìöâÿããÿòè éàøàìàã ö÷öí
èúàçÿ âåðèëÿ áèëÿð.
Íàçèðëÿð Êàáèíåòèíèí 4 èéóí 2009-úó
èë òàðèõëè ãÿðàðû èëÿ òÿñäèã îëóíìóø «ßìÿê ìèãðàñèéàñû êâîòàñûíûí ìöÿééÿí
åäèëìÿñè Ãàéäàëàðû»íà ÿñàñÿí, ùÿð èë þëêÿäÿ ùàããû þäÿíèëÿí ÿìÿê ôÿàëèééÿòè èëÿ
ìÿøüóë îëàí ÿúíÿáèëÿðèí ÿìÿê ìèãðàñèéàñû òÿñäèã åäèëèð. 2011-úè èëäÿ ÿìÿê êâîòàñû 8708, 2012-úè èëäÿ èñÿ 11970 íÿôÿð
îëìóøäóð.
Áóíóíëà áåëÿ, þç þëêÿëÿðèíäÿ íîðìàë
éàøàéûø ñÿâèééÿñèíè òÿìèí åäÿ áèëìÿéÿí
èíñàíëàðûí ðåñïóáëèêàìûçäà ëåãàë âÿ ãåéðè-ëåãàë öñóëëàðëà èøëÿìÿéÿ úàí àòìàëàðû
áó êâîòàíûí ïîçóëìàñûíà, èøÿýþòöðÿíëÿðëÿ ÿúíÿáè èø÷èëÿð àðàñûíäà ìöíàñèáÿòëÿðèí
ëåãàëëàøäûðûëìàìàñûíà, ùàáåëÿ îíëàðûí ñîñèàë ñûüîðòà þäÿíèøëÿðèíäÿí, âåðýèëÿðäÿí
éàéûíìàñûíà ñÿáÿá îëóð.
Äþâëÿò Ìèãðàñèéà Õèäìÿòèíäÿí àëäûüûìûç ìÿëóìàòà ÿñàñÿí, ìàðò àéû ÿðçèíäÿ 2577 ÿúíÿáè âÿ âÿòÿíäàøëûüû îëìàéàí
øÿõñ òÿðÿôèíäÿí Àçÿðáàéúàíäà îëìà, ùàáåëÿ ìöâÿããÿòè âÿ äàèìè éàøàìà ãàéäàëàðûíà ÿìÿë åòìÿäÿí èíçèáàòè ãàíóíâåðèúèëèéèí òÿëÿáëÿðèíèí ïîçóëìàñû ùàëëàðû ìöÿééÿí åäèëìèøäèð. 2304 ÿúíÿáè áàðÿñèíäÿ
Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû ÿðàçèñèíè 48 ñà-
àò ÿðçèíäÿ òÿðê åòìÿ, 97 ÿúíÿáèíèí èíçèáàòè ãàéäàäà þëêÿ ùöäóäëàðûíäàí êÿíàðà
÷ûõàðûëìàëàðû áàðÿäÿ ãÿðàðëàð ãÿáóë åäèëìèøäèð. Öìóìèëèêäÿ, àé ÿðçèíäÿ ÿúíÿáèëÿð âÿ âÿòÿíäàøëûüû îëìàéàí øÿõñëÿð òÿðÿôèíäÿí þëêÿäÿ ìöâÿããÿòè îëìà ìöääÿòëÿðèíèí óçàäûëìàñû, ìöâÿããÿòè âÿ äàèìè éàøàìàã ö÷öí èúàçÿëÿðèí âåðèëìÿñè,
ùÿì÷èíèí ÿìÿê ôÿàëèééÿòèíèí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñè ö÷öí ôÿðäè èúàçÿëÿðèí âåðèëìÿñè
âÿ äèýÿð ìÿñÿëÿëÿðëÿ áàüëû 5230 ìöðàúèÿòèí äàõèë îëìàñû Àçÿðáàéúàíûí ÿìÿê áàçàðûíûí ÿúíÿáèëÿð ö÷öí úÿëáåäèúè îëäóüóíó òÿñäèãëÿéèð. Ìàðò àéû ÿðçèíäÿ èøÿýþòöðÿíèí ôÿðäè èúàçÿ àëìàäàí ÿúíÿáèíè âÿ éà
âÿòÿíäàøëûüû îëìàéàí øÿõñè ùàããû þäÿíèëÿí ÿìÿê ôÿàëèééÿòèíÿ úÿëá åòìÿñè ùàëëàðûíûí àøêàð åäèëìÿñè ìÿãñÿäèëÿ Áàêû øÿùÿðè öçðÿ 47 ñàùèáêàðëûã ñóáéåêòèíäÿ éîõëàìàëàð àïàðûëìûøäûð. Êå÷èðèëìèø òÿäáèðëÿð íÿòèúÿñèíäÿ 18 ñàùèáêàðëûã ñóáéåêòèíäÿ ÿúíÿáèëÿðèí Àçÿðáàéúàí ÿðàçèñèíäÿ
ùàããû þäÿíèëÿí ÿìÿê ôÿàëèééÿòèíè ùÿéàòà
êå÷èðìÿñè ö÷öí ôÿðäè èúàçÿíèí âåðèëìÿñè
ãàéäàëàðûíûí ïîçóëìàñû ùàëëàðû àøêàðëàíìûø âÿ ãàíóíè òÿäáèðëÿð ýþðöëìöøäöð.
Áó âÿ äèýÿð òÿäáèðëÿðèí íÿòèúÿñè îëàðàã, 2013-úö èëèí áèðóíúè ðöáö ÿðçèíäÿ
Äþâëÿò Ñîñèàë Ìöäàôèÿ Ôîíäóíóí (ÄÑÌÔ)
ôÿðäè ó÷îò ñèñòåìèíäÿ ãåéäèééàòà àëûíàí
ÿúíÿáèëÿðèí ñàéû 8,1% àðòìûøäûð. Àïðåëèí
ÿââÿëèíÿ îëàí ñòàòèñòèêàéà ÿñàñÿí, áó àðòûìäàí ñîíðà ôÿðäè ó÷îò ñèñòåìèíäÿêè ÿúíÿáèëÿðèí ñàéû 14864 íÿôÿð òÿøêèë åäèð.
Öìóìèëèêäÿ, 97 þëêÿíèí âÿòÿíäàøëàðûíû
ÿùàòÿ åäÿí ÿúíÿáèëÿð àðàñûíäà ÿí éöêñÿê
ñàé ýþñòÿðèúèñè Òöðêèéÿ âÿòÿíäàøëàðû (8640
íÿôÿð) öçðÿ ìöøàùèäÿ îëóíóð. Ôÿðäè ó÷îò
ñèñòåìèíäÿ ãåéäèééàòà àëûíàí ÿúíÿáèëÿðèí
ñàéûíà ýþðÿ èêèíúè éåðäÿ ãÿðàðëàøàí Ýöðúöñòàí âÿòÿíäàøëàðûíûí ñàéû 1659 íÿôÿðÿ,
ö÷öíúö éåðäÿ ýÿëÿí Ðóñèéà Ôåäåðàñèéàñû
âÿòÿíäàøëàðûíûí ñàéû èñÿ 756 íÿôÿðÿ ÷àòìûøäûð. Ñîíðàêû éåðëÿðäÿ Èðàí Èñëàì Ðåñïóáëèêàñû (487), Ùèíäèñòàí (352), ×èí Õàëã
Ðåñïóáëèêàñû (338) âÿ äèýÿð þëêÿëÿð ýÿëèð.
Ñàìèð ÌÓÑÒÀÔÀÉÅÂ
Äàâàìû íþâáÿòè ñàéûìûçäà
Úÿäâÿë 1
Äåáåò
Êðåäèò
Ìÿáëÿü
Ùåñàáàò äþâðöíäÿ ÿëäÿ åäèëÿí õàëèñ ìÿíôÿÿò
ßìÿëèééàòëàðûí ìÿçìóíó
46
80
4000
80ʋ-ëè ùåñàáûí êðåäèò ãàëûüû ÿââÿëêè èëëÿðèí áþëöøäöðöëìÿìèø ìÿíôÿÿòè
ùåñàáûíà êå÷èðèëèð
80
88
5000
Òÿñèñ÷èëÿðÿ äèâèäåíä ùåñàáëàíûá
88
75
3000
Mehdi Babayev
Äèâèäåíäèí ìÿáëÿüèíäÿí þäÿìÿ ìÿíáÿéèíäÿ âåðýè òóòóëóá
75
68
300
«Professional MÜHASİB» jurnalının baş redaktoru, sərbəst auditor
Êàïèòàë åùòèéàòëàðûíûí éàðàäûëìàñû
88
86
800
Àëûíìàñû ìöìêöí îëìàéàí äåáèòîð áîðúëàðûí ëÿüâè
88
62
400
Úÿäâÿë 2
Ùåñàá
ʋ-ñè
01 éàíâàð
2012-úè èë òàðèõÿ ãàëûã
Ùåñàáûí
àäû
Äåáåò
80
Ìÿíôÿÿò âÿ çÿðÿðëÿð
88
Áþëöøäöðöëìÿìèø ìÿíôÿÿò
(þäÿíèëìÿìèø çÿðÿð)
Úÿìè ìÿíôÿÿò (çÿðÿð) öçðÿ
2012-úè èëäÿ
äþâðèééÿ
01 éàíâàð
2013-úö èë òàðèõÿ ãàëûã
Êðåäèò
Äåáåò
Êðåäèò
5000
5000
4000
4000
4200
5000
800
9200
9000
4800
5000
Äåáåò
Êðåäèò
Úÿäâÿë 3
Äþâð ÿðçèíäÿ äàõèë
îëìóøäóð, ìàíàòëà
Ýþñòÿðèúèëÿð
Òÿãäèì åäèëìèøäèð, ñèëèíìèø,
ëÿüâ åäèëìèøäèð, ìàíàòëà
Ùåñàáàò äþâðöíöí
ñîíóíà, ìàíàòëà
Òÿãäèì åäèëìèøäèð:
2.1.2 Ùåñàáàò äþâðöíöí
õàëèñ ìÿíôÿÿòè
4000
2.1.3 ßââÿëêè èëëÿð öçðÿ
áþëöøäöðöëìÿìèø
ìÿíôÿÿò
5000
4000
Ñèëèíìèøäèð: 5000
Ëÿüâ åäèëìèøäèð:
Òÿãäèì åäèëìèøäèð:
Ñèëèíìèøäèð: 4200
800
Ëÿüâ åäèëìèøäèð:
Úÿäâÿë 4
Äåáåò
Êðåäèò
Ìÿáëÿü
Ùåñàáàò äþâðöíöí çÿðÿðè ó÷îòà àëûíûð
ßìÿëèééàòëàðûí ìÿçìóíó
80
46
2000
80ʋ-ëè ùåñàáûí êðåäèò ãàëûüû ÿââÿëêè èëëÿðèí áþëöøäöðöëìÿìèø ìÿíôÿÿòè
ùåñàáûíà êå÷èðèëèð
80
88
5000
Òÿñèñ÷èëÿðÿ äèâèäåíä ùåñàáëàíûá
88
75
1500
Äèâèäåíäèí ìÿáëÿüèíäÿí þäÿìÿ ìÿíáÿéèíäÿ âåðýè ùåñàáëàíûá
75
68
150
Êàïèòàë åùòèéàòëàðûíûí éàðàäûëìàñû
88
86
800
Àëûíìàñû ìöìêöí îëìàéàí äåáèòîð áîðúëàðûí ëÿüâè
88
62
400
Úÿäâÿë 5
Ùåñàá
ʋ-ñè
01 éàíâàð
2012-úè èë òàðèõÿ ãàëûã
Ùåñàáûí
àäû
Äåáåò
80
Ìÿíôÿÿò âÿ çÿðÿðëÿð
88
Áþëöøäöðöëìÿìèø ìÿíôÿÿò
(þäÿíèëìÿìèø çÿðÿð)
Úÿìè ìÿíôÿÿò (çÿðÿð) öçðÿ
2012-úè èëäÿ
äþâðèééÿ
Êðåäèò
Äåáåò
5000
7000
5000
Êðåäèò
01 éàíâàð
2013-úö èë òàðèõÿ ãàëûã
Äåáåò
Êðåäèò
2000
2700
5000
9700
5000
2300
2000
2300
Úÿäâÿë 6
Ýþñòÿðèúèëÿð
Äþâð ÿðçèíäÿ äàõèë
îëìóøäóð, ìàíàòëà
Òÿãäèì åäèëìèøäèð, ñèëèíìèø,
ëÿüâ åäèëìèøäèð, ìàíàòëà
Ùåñàáàò äþâðöíöí
ñîíóíà, ìàíàòëà
Òÿãäèì åäèëìèøäèð:
1.10 Äèýÿð àêòèâëÿð
2000
2000
Ñèëèíìèøäèð
Ëÿüâ åäèëìèøäèð:
Òÿãäèì åäèëìèøäèð:
2.1.2 Ùåñàáàò äþâðöíöí
õàëèñ ìÿíôÿÿòè
2.1.3 ßââÿëêè èëëÿð öçðÿ
áþëöøäöðöëìÿìèø
ìÿíôÿÿò
Ñèëèíìèøäèð:
5000
Ëÿüâ åäèëìèøäèð:
Òÿãäèì åäèëìèøäèð:
5000
Ñèëèíìèøäèð:
Ëÿüâ åäèëìèøäèð:
2700
2300
Audit
Âåðýè Ìÿúÿëëÿsèíèí 73-úö ìàääÿsè ãåéðè-ãàíóíè ýÿëèðëÿðÿ ãàðøû
Âåðýè ó÷îòóíäà îëìàéàí âÿòÿíäàø
ìàë (èø, õèäìÿò) òÿãäèì åäÿðêÿí âåðýèäÿí éàéûíàðñà âÿ éà éàéûíìàüà úÿùä
ýþñòÿðÿðñÿ, àëûúû (ñèôàðèø÷è) âåðýè þäÿéèúèñè òÿðÿôèíäÿí 73-úö ìàääÿíèí òÿëÿáëÿðèíèí éåðèíÿ éåòèðèëìÿñè èëÿ îíóí ãàðøûñû
àëûíà áèëÿð.
Âåðýè Ìÿúÿëëÿñèíèí 73-úö ìàääÿñèíäÿ ýþñòÿðèëèð êè, ýþðöëìöø èøëÿðèí âÿ éà
ýþñòÿðèëìèø õèäìÿòëÿðèí ùàããûíû þäÿéÿí,
éàõóä ùÿð ùàíñû äèýÿð þäÿìÿëÿð àïàðàí
øÿõñ ãàíóíëà ìöÿééÿí åäèëìèø ùàëëàðäà
âÿ ãàéäàäà þäÿíèëìèø ìÿáëÿüëÿð ùàããûíäà âåðýè îðãàíûíà ìÿëóìàò âåðìÿëèäèð. Áóðàäà ìÿëóìàòûí âåðèëìÿñèíèí íåúÿ ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñè ìÿñÿëÿñè îðòàéà
÷ûõûð.
Áó ìàääÿ öçðÿ «ýþðöëìöø èøëÿðèí âÿ
éà ýþñòÿðèëìèø õèäìÿòëÿðèí ùàããûíû þäÿéÿí øÿõñ» äåäèêäÿ, Ìÿúÿëëÿíèí 150.1.7úè ìàääÿñè öçðÿ âåðýè þäÿéèúèñè êèìè
âåðýè îðãàíëàðûíäà ó÷îòà àëûíìàéàí, ÂÞÅÍ òÿãäèì åòìÿéÿí ôèçèêè øÿõñëÿðèí ýþñòÿðäèéè õèäìÿòëÿðÿ (èøëÿðÿ) ýþðÿ ùÿìèí
ôèçèêè øÿõñëÿðÿ ùàãã þäÿéÿí ùöãóãè
øÿõñëÿð âÿ éà ôÿðäè ñàùèáêàðëàð áàøà äöøöëöð. «Ùÿð ùàíñû äèýÿð þäÿìÿëÿð àïàðàí øÿõñ» äåäèêäÿ èñÿ âåðýè þäÿéèúèñè
êèìè âåðýè îðãàíëàðûíäà ó÷îòà àëûíìàéàí, ÂÞÅÍ òÿãäèì åòìÿéÿí ôèçèêè øÿõñëÿðèí òÿãäèì åòäèéè ìàëëàðà ýþðÿ ùÿìèí ôèçèêè øÿõñëÿðÿ ùàãã þäÿéÿí ùöãóãè øÿõñëÿð
âÿ éà ôÿðäè ñàùèáêàðëàð áàøà äöøöëìÿëèäèð.
Ñèôàðèø÷è âåðýè þäÿéèúèñè îíà õèäìÿò
ýþñòÿðÿí âÿ éà èø ýþðÿí, ëàêèí âåðýè îðãàíëàðûíäà ó÷îòà àëûíìàéàí, ÂÞÅÍ òÿãäèì åòìÿéÿí èúðà÷û ôèçèêè øÿõñëÿð áàðÿäÿ ðöá áàøà ÷àòäûãäàí ñîíðà íþâáÿòè àéûí
20-äÿí ýåú îëìàéàðàã òÿãäèì îëóíàí
þäÿìÿ ìÿíáÿéèíäÿ òóòóëàí âåðýè áÿ-
éàííàìÿñèíäÿ âÿ áÿéàííàìÿíèí ßëàâÿñèíäÿ ÿêñ åòäèðìÿêëÿ ìÿëóìàò âåðèð
âÿ äîëàéûñû èëÿ Âåðýè Ìÿúÿëëÿñèíèí 73úö ìàääÿñèíèí òÿëÿáèíè éåðèíÿ éåòèðìèø
îëóð.
Ìàëñàòàí, ëàêèí âåðýè îðãàíëàðûíäà
ó÷îòà àëûíìàéàí, ÂÞÅÍ òÿãäèì åòìÿéÿí ñàòèûúû ôèçèêè øÿõñëÿð áàðÿäÿ èñÿ ìÿëóìàòûí âåðèëìÿñè ôîðìàñû êîíêðåò îëàðàã Âåðýè Ìÿúÿëëÿñèíäÿ âÿ éà áÿéàííàìÿëÿðäÿ ýþñòÿðèëìÿñÿ äÿ, àëûúû âåðýè
þäÿéèúèñè ùÿìèí ôèçèêè øÿõñ áàðÿäÿ ìÿëóìàòûí âåðèëìÿñèíè òÿìèí åòìÿëèäèð. Ìÿñÿëÿí, åëåêòðîí êàðýöçàðëûã èìêàíëàðûíäàí èñòèôàäÿ åòìÿêëÿ ñàèð ìÿêòóá øÿêëèíäÿ ìàëñàòàí ôèçèêè øÿõñèí ñîéàäû, àäû,
àòàñûíûí àäû, öíâàíû, þäÿìÿíèí òÿéèíàòû,
òàðèõè âÿ ìÿáëÿüè âÿ àïàðûëàí ÿìÿëèééàòûí äèýÿð ìöìêöí ÿëàìÿòëÿðè áàðÿäÿ âåðýè îðãàíûíà ìÿëóìàò âåðèëìÿñè òÿìèí
åäèëÿ áèëÿð.
Ìÿëóìàò âåðèëäèêäÿí ñîíðà âåðýè îðãàíû òÿðÿôèíäÿí ùÿìèí ôèçèêè øÿõñëÿðèí
ôÿàëèééÿòè àðàøäûðûëûð âÿ ñàòûúû ôèçèêè øÿõñ
Âåðýè Ìÿúÿëëÿñèíèí 102.1.11-úè ìàääÿñèíÿ óéüöí îëàðàã áèëàâàñèòÿ þçö èñòåùñàë åòäèéè êÿíä òÿñÿððöôàòû ìÿùñóëëàðûíû
ñàòäûüû âÿ éà Âåðýè Ìÿúÿëëÿñèíèí 102.1.7úè ìàääÿñèíÿ óéüóí îëàðàã ùàçûðêû ñàùèáêàðëûã ôÿàëèééÿòèíäÿ âÿ ÿââÿëëÿð ñàùèáêàðëûã ôÿàëèééÿòè ýþñòÿðìèø îëäóüó
äþâðëÿðäÿ ñàùèáêàðëûã ìÿãñÿäëÿðè ö÷öí
èñòèôàäÿ åòìÿäèéè äàøûíàð ìàääè ÿìëàêû
(ãèéìÿòëè äàøëàð âÿ ìåòàëëàð, ãèéìÿòëè
äàøëàð âÿ ìåòàëëàðûí ìÿìóëàòëàðû, èíúÿñÿíÿò ÿñÿðëÿðè, ÿíòèã ÿøéàëàð èñòèñíà îëìàãëà), Âåðýè Ìÿúÿëëÿñèíèí 102.1.9-úó
ìàääÿñè öçðÿ àçû 3 èë ÿðçèíäÿ ÿñàñ éàøàéûø éåðè îëäóüó äàøûíìàç ÿìëàêû ñàòäûüû
áÿëëè îëàðñà, îíóí âåðýè éöêö âÿ âåðýè
þäÿéèúèñè êèìè ó÷îòà àëûíìà þùäÿëèéè éà-
ðàíìûð. ßêñ ùàëäà, Âåðýè Ìÿúÿëëÿñèíèí
33-úö âÿ 34-úö ìàääÿëÿðèíèí ìöääÿàëàðûíà óéüóí îëàðàã, ñàòûúû ôèçèêè øÿõñëÿðèí âåðýè îðãàíûíäà âåðýè ó÷îòóíà äóðìàëàðû ö÷öí ìöâàôèã òÿäáèðëÿð ùÿéàòà
êå÷èðèëèð. Ñèôàðèø÷è òÿðÿôèíäÿí òÿãäèì îëóíàí þäÿìÿ ìÿíáÿéèíäÿ òóòóëàí âåðýè
áÿéàííàìÿñèíäÿêè ìÿëóìàòëàð ÿñàñûíäà âåðýè îðãàíëàðûíäà àïàðûëàí àðàøäûðìà íÿòèúÿñèíäÿ ñèôàðèø÷è âåðýè þäÿéèúèñèíÿ õèäìÿò ýþñòÿðÿí âÿ éà èø ýþðÿí èúðà÷û ôèçèêè øÿõñëÿðÿ èñÿ âåðýè îðãàíû òÿðÿôèíäÿí ìöòëÿã ãàéäàäà âåðýè ó÷îòóíà
äóðìàëàðû òÿëÿáè èðÿëè ñöðöëöð.
Èçàù åäèëäèéè êèìè, 73-úö ìàääÿíèí
òÿëÿáëÿðèíÿ ÿìÿë îëóíìàñû íÿòèúÿñèíäÿ
ñàùèáêàðëûã ôÿàëèééÿòè èëÿ ìÿøüóë îëàí,
ëàêèí âåðýè ó÷îòóíà àëûíìàéàí (ÂÞÅÍ-è
îëìàéàí) ôèçèêè øÿõñèí âåðýè îðãàíûíäà
âåðýè ó÷îòóíà àëûíìàñû âÿ îíóí âàõòûíäà ãåéðè-ãàíóíè ýÿëèð ÿëäÿ åòìÿñèíèí ãàðøûñûíûí àëûíìàñû, äîëàéûñû èëÿ îíóí ùÿòòà
úèíàéÿò ìÿñóëèééÿòè àñòàíàñûíäàí ýåðè
ãàéòàðûëìàñû òÿìèí åäèëèð.
ßñëèíäÿ, 73-úö ìàääÿ êèôàéÿò ãÿäÿð
âåðýè ìÿëóìàòñûçëûüû îëàí ôèçèêè øÿõñëÿðäÿ âåðýè ìÿäÿíèééÿòèíèí ôîðìàëàøìàñûíà õèäìÿò åäèð. Îíà ýþðÿ äÿ àóäèò çàìàíû âåðýè þäÿéèúèñèíèí ìàëëàðûí (èøëÿðèí,
õèäìÿòëÿðèí) àëûíìàñû öçðÿ òÿñÿððöôàò
ÿìÿëèééàòëàðûíäà ñàòûúû (èúðà÷û) êèìè ÷ûõûø åäÿí, ëàêèí ÂÞÅÍ òÿãäèì åòìÿéÿí
âÿ éà âåðýè îðãàíëàðûíäà ó÷îòà àëûíìàéàí ôèçèêè øÿõñëÿð áàðÿäÿ ìÿëóìàòëàðûí
ðåêâèçèòëÿðè àéäûí ýþñòÿðèëìÿêëÿ âåðýè
îðãàíûíà âåðèëìÿñè íÿçÿðäÿí ãà÷ûðûëìàìàëûäûð. Áóíóí ñàéÿñèíäÿ ùÿòòà þçëÿðèíèí ãàíóíñóç ýÿëèð ÿëäÿ åòìÿñèíè áèëìÿéÿí âÿ éà òÿñÿââöð åòìÿéÿí ôèçèêè øÿõñëÿðèí ó÷îòà àëûíìàñû âåðýè ìÿäÿíèééÿòèíè
ôîðìàëàøäûðàí àìèëÿ ÷åâðèëèð.
№ 15 (655) | 24 aprel 2013 | www.vergiler.az
7
бейнялхалг панорам
Qazaxıstanda vergi islahatları
davam etdirilir
Beynəlxalq seminarda ölkəmizin
təcrübəsi bəyənilmişdir
Àâñòðèéà Ðåñïóáëèêàñûíûí ïàéòàõòû Âéàíà øÿùÿðèíäÿ Èãòèñàäè ßìÿêäàøëûã âÿ Èíêèøàô Òÿøêèëàòû òÿðÿôèíäÿí «Òðàíñôåðò ãèéìÿòëÿð (îðòà ñÿâèééÿ)» ìþâçóñóíäà ñåìèíàð
êå÷èðèëìèøäèð. 18 þëêÿíèí íöìàéÿíäÿñèíèí
èøòèðàê åòäèéè ñåìèíàð çàìàíû òðàíñôåðò ãèéìÿòãîéìà ñàùÿñèíäÿ ãàéäàëàð, òðàíñôåðò
ãèéìÿòãîéìà ìåòîäëàðû, ãàðøûëûãëû àñûëû
øÿõñëÿð âÿ äèýÿð ìþâçóëàðäà òÿãäèìàòëàð
äèíëÿíèëìèø, ãèéìÿòãîéìà áàðÿäÿ àíëàéûøëàð âÿ ìåõàíèçìëÿð, áó ñàùÿäÿ ìþâúóä
âÿçèééÿò, ãàðøûäà äóðàí ÷ÿòèíëèêëÿð âÿ äèýÿð ìÿñÿëÿëÿð áàðÿäÿ ÿòðàôëû èçàùëàð âåðèëìèøäèð. Ñåìèíàðäà Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Âåðýèëÿð Íàçèðëèéèíè Âåðýè ñèéàñÿòè
âÿ ñòðàòåæè àðàøäûðìàëàð Áàø Èäàðÿñèíèí ÿìÿêäàøû Âöñàë Øûõÿëèéåâ òÿìñèë åòìèø âÿ òÿãäèìàòëà ÷ûõûø åòìèøäèð. Òÿãäèìàò áþéöê ìàðàãëà ãàðøûëàíìûø, áàçàð ãèéìÿòëÿðè öçðÿ
ìÿëóìàò áàçàñûíûí éàðàäûëìàñû òÿúðöáÿñèíèí äèýÿð þëêÿëÿðäÿ äÿ òÿòáèãèíèí ìÿãñÿäÿóéüóí îëäóüó áèëäèðèëìèøäèð.
Ukrayna valyuta mübadiləsinə
yeni vergi tətbiq edəcək
Þëêÿäÿ 2011-úè èëÿäÿê ãöââÿäÿ îëàí
íàüäñûç âàëéóòà àëãû-ñàòãûñû ÿìÿëèééàòëàðûíäàí ïåíñèéà éûüûìûíû áÿðïà åòìÿê ïëàíëàøäûðûëûð. Ýÿëèðëÿð âÿ Éûüûìëàð, Ìàëèééÿ
âÿ Ñîñèàë Ñèéàñÿò íàçèðëèêëÿðèíÿ íàüäñûç
âàëéóòà àëãû-ñàòãûñû ÿìÿëèééàòëàðûíäàí èúáàðè äþâëÿò ñûüîðòà þùäÿëèéè öçðÿ éûüûìëàðûí òÿòáèã åäèëìÿñè áàðÿäÿ ãàíóí èøëÿéèá
ùàçûðëàìàã âÿ Àëè Ðàäàíûí ìöçàêèðÿñèíÿ
òÿãäèì åòìÿê òàïøûðûëìûøäûð. Ãàíóí ëàéèùÿñè 2010-2014-úö èëëÿð öçðÿ èãòèñàäè èñëà-
ùàòëàð ïðîãðàìûíûí 2013-úö èëÿ àèä ìèëëè
ïëàíû áàðÿäÿ ïðåçèäåíò ôÿðìàíûíà óéüóí
øÿêèëäÿ ùàçûðëàíûëûð. Õàòûðëàäàã êè, âàëéóòà
ìöáàäèëÿñè ÿìÿëèééàòëàðûíäàí ïåíñèéà ôîíäóíà éûüûìëàð áàðÿäÿ ãàíóí 1998-úè èëäÿ
ãÿáóë åäèëìèø âÿ 2011-úè èëÿäÿê ãöââÿäÿ
îëìóøäóð. 1998-úè èëäÿí 2003-úö èëÿäÿê
éûüûì äÿðÿúÿñè 1%, 2004-2005-úè èëëÿðäÿ
1,5%, 2006-úû èëäÿ 1,3%, 2007-úè èëäÿ
1%, 2008 âÿ 2010-úó èëëÿðäÿ 0,5%, 2009úó èëäÿ èñÿ 0,2% òÿøêèë åäèðäè.
2013-úö èëèí éàíâàðûíäàí Ãàçàõûñòàíûí «Âåðýèëÿð âÿ áöäúÿéÿ äèýÿð ìÿúáóðè þäÿìÿëÿð ùàããûíäà»
Ìÿúÿëëÿñèíäÿ (Âåðýè Ìÿúÿëëÿñèíÿ)
äÿéèøèêëèêëÿð ãöââÿéÿ ìèíèá. Äÿéèøèêëèêëÿðÿ ÿñàñÿí, éàíâàð àéûíäàí
àëãû-ñàòãû ïðîñåñèíäÿ ùåñàá-ôàêòóðàäà ýþñòÿðèëìèø ìàëëàðûí, èøèí âÿ õèäìÿòëÿðèí þäÿíèøè ßÄ íÿçÿðÿ àëûíìàãëà íàüä øÿêèëäÿ àïàðûëàðñà, ßÄÂ
ÿâÿçëÿøìÿéÿ ãÿáóë åäèëìÿéÿúÿê.
2012-úè èëèí èéóíóíäà ãÿáóë åäèëìèø
«Ãàíóíñóç éîëëà àëûíìûø ýÿëèðëÿðèí
ëåãàëëàøäûðûëìàñû (éóéóëìàñû), âÿñàèòëÿðèí íàüäëàøäûðûëìàñû âÿ òåððîðèçìèí ìàëèééÿëÿøäèðèëìÿñè èëÿ ìöáàðèçÿ ñàùÿñèíäÿ Ãàçàõûñòàí Ðåñïóáëèêàñûíûí áèð ñûðà ãàíóíâåðèúèëèê àêòëà-
ðûíà äÿéèøèêëèêëÿð âÿ ÿëàâÿëÿðèí åäèëìÿñè ùàããûíäà» Ãàíóíëà «Âåðýèëÿð
âÿ áöäúÿéÿ äèýÿð ìÿúáóðè þäÿìÿëÿð ùàããûíäà» Ìÿúÿëëÿéÿ ÿëàâÿ äÿéÿð âåðýèñèíèí ÿâÿçëÿøäèðèëìÿñè èëÿ
áàüëû ìÿñÿëÿëÿðÿ äàèð äÿéèøèêëèêëÿð
åäèëèá. Áóíäàí ÿëàâÿ, þëêÿäÿ éåíè
òîðïàã âåðýèñè èëÿ áàüëû òÿêëèôëÿð äÿ
ùàçûðëàíûð. 2013-úö èëèí îðòàëàðûíà
ãÿäÿð áó áàðÿäÿ òÿêëèôëÿð ùàçûð îëàúàã. Ãàçàõûñòàí Ìàëèééÿ Íàçèðëèéè
Âåðýè Êîìèòÿñèíèí ñÿäðè Àíóàð Äæóìàäèëäàéåâèí ñþçëÿðèíÿ ýþðÿ: «Òîðïàã âåðýèñè èëÿ áàüëû ìöõòÿëèô âàðèàíòëàð âàð. Ùàçûðäà ìöçàêèðÿëÿð èø÷è
ãðóï ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ àïàðûëûð âÿ äöøöíöðÿì êè, éàé àéëàðûíà ãÿäÿð ìöÿééÿí íÿòèúÿéÿ ýÿëÿ áèëÿúÿéèê». Î,
ìöâàôèã ãàíóí ëàéèùÿñèíèí àðòûã ïàéûçäà ïàðëàìåíòÿ òÿãäèì åäèëÿúÿéèíè äåìèøäèð.
Õàòûðëàäàã êè, Ãàçàõûñòàíûí Áàø
íàçèðè Ñåðèê Àõìåòîâ áèð ìöääÿò
þíúÿ ìöâàôèã íàçèðëèêëÿðÿ êÿíä òÿñÿððöôàòû òÿéèíàòëû òîðïàãëàðà âåðýè
äÿðÿúÿëÿðèíèí àðòûìû èëÿ áàüëû òÿêëèôëÿð ùàçûðëàéàðàã ùþêóìÿòÿ òÿãäèì
åòìÿéè òàïøûðìûøäû. Ãàçàõûñòàíäà
òîðïàã âåðýèñèíèí àðòûìû ìÿñÿëÿñè þëêÿ Ïðåçèäåíòè Íóðñóëòàí Íàçàðáàéåâ
òÿðÿôèíäÿí ãàëäûðûëûá. Ïðåçèäåíò ôåðìåðëÿð òÿðÿôèíäÿí òîðïàãëàðäàí èñòèôàäÿíèí ñÿìÿðÿëèëèéèíè àðòûðìàã ö÷öí
òîðïàã âåðýèñèíèí äÿðÿúÿëÿðèíÿ éåíèäÿí áàõûëìàñûíà çÿðóðÿò îëäóüóíó áèëäèðèá.
Moldovada bahalı əşya alanlar
vergi xidmətinin diqqət mərkəzindədir
ABŞ-da vergi güzəştlərinin
məbləği vergi yığımını üstələyir
Ìöõòÿëèô âåðýè ýöçÿøòëÿðè ñèñòåìè ÀÁØäà äþâëÿò áöäúÿñèíÿ äàõèëîëìàëàðû ÿñàñëû
øÿêèëäÿ àçàëäûð âÿ îíà ýþðÿ äÿ ñÿìÿðÿñè àç
îëàí àääûì êèìè ãèéìÿòëÿíäèðèëèð. ÀÁØ ùþêóìÿòèíèí àóäèò èäàðÿñèíèí êå÷ÿí ùÿôòÿ íÿøð
åòäèðäèéè ùåñàáàòäà ãåéä åäèëìèøäèð êè,
2013-úö èëèí èëê ðöáö ÿðçèíäÿ þëêÿíèí êîðïîðàòèâ âåðýè þäÿéèúèëÿðè ö÷öí ìöÿééÿí
åäèëìèø âåðýè ýöçÿøòëÿðèíèí öìóìè ùÿúìè
ùÿìèí êàòåãîðèéà öçðÿ éûüûëìûø âÿñàèòäÿí
÷îõ îëìóøäóð.
Òÿù ëèë ëÿð ýþñ òÿðèð êè, 2011-úè èë äÿ
ÀÁØ-ûí êîðïîðàòèâ âåðýè þäÿéèúèëÿðèíÿ ìöÿééÿíëÿøäèðèëÿí 80 íþâ âåðýè ýöçÿøòèíèí,
èìòèéàçëàðûí, ñóáñèäèéàëàðûí âÿ ñ. öìóìè
ìÿáëÿüè 181,3 ìèëéàðä äîëëàð îëäóüó ùàëäà, åéíè äþâð ÿðçèíäÿ ùÿìèí þäÿéèúèëÿðäÿí éûüûëìàø âåðýèëÿðèí ìÿáëÿüè 181,1 ìèëéàðä äîëëàðà ÷àòìàìûøäûð. Àóäèò èäàðÿñè,
ùÿì÷èíèí, áó ãÿíàÿòÿ ýÿëìèøäèð êè, ýþçÿøòëÿðèí 56 íþâö ÿââÿëúÿ òÿêúÿ øèðêÿòëÿð
ö÷öí íÿçÿðäÿ òóòóëñà äà, ùàçûðäà îíëàðäàí
ôÿðäè âåðýè þäÿéèúèëÿðè èñòèôàäÿ åäèðëÿð âÿ
áóíóí íÿòèúÿñèíäÿ áöäúÿ 125 ìèëéàðä äîëëàð èòèðìèøäèð. Àóäèò èäàðÿñèíèí äàùà áèð ãÿíàÿòèíÿ ýþðÿ, êîðïîðàòèâ âåðýè ýöçÿøòëÿðèíèí öìóìè ñàéûíûí ö÷äÿáèðè äöçýöí èñòèãàìÿòëÿíäèðèëìÿìèøäèð âÿ éà ÀÁØ ùþêóìÿòèíèí äèýÿð ñóáñèäèéà ïðîãðàìëàðû èëÿ çèääèééÿò òÿøêèë åäèð.
Áàø Äþâëÿò Âåðýè Ìöôÿòòèøëèéè áàùàëû ÿøéàëàð àëàí, ëàêèí âåðýè þäÿìÿéÿíëÿð áàðÿäÿ
ìÿëóìàòëàð òîïëàìàüà áàøëàéûá. Áó ìÿãñÿäëÿ «Äîëàéû ìÿíáÿëÿðäÿí ìÿëóìàòëàðûí éûüûëìàñû» àäëû àâòîìàòëàøäûðûëìûø èíôîðìàñèéà ñèñòåìè éàðàäûëàðàã èøÿ ñàëûíûá. Ìÿëóìàòëàð, ÿñàñÿí, ìàëèééÿ òÿøêèëàòëàðûíäàí, ñûüîðòà âÿ òóðèçì øèðêÿòëÿðèíäÿí äàõèë îëàúàã. Âåðýèòóòìà
ìÿãñÿäëÿðè ö÷öí õÿðúëÿðèí âÿ ýÿëèðëÿðèí ãèéìÿòëÿíäèðèëìÿñèíèí âàñèòÿëè ìåòîäó 2013-úö
èë ìàðòûí 1-äÿí, 2012-úè èë ö÷öí ýÿëèð áÿéàííàìÿëÿðèíèí òÿãäèì åäèëìÿñèíäÿí ñîíðà òÿòáèã åäèëèá. Ãàíóí ðåçèäåíò ôèçèêè øÿõñëÿðè, ñàùèáêàðëûã ôÿàëèééÿòè ùÿéàòà êå÷èðìÿéÿí, ëàêèí
áàùàëû ÿøéàëàð àëàí Ìîëäîâà Ðåñïóáëèêàñûíûí
âÿòÿíäàøëàðûíû ÿùàòÿ åäÿúÿê. Éåíè ñèñòåì âåðýè îðãàíëàðûíà áó øÿõñëÿðëÿ áàüëû èíôîðìàñèéàëàðû îïåðàòèâ øÿêèëäÿ àëìàüà èúàçÿ âåðÿúÿê.
Äþâëÿò âåðýè õèäìÿòèíèí ìÿëóìàòëàðûíà ýþðÿ,
1.400-äÿí ÷îõ ôèçèêè øÿõñ áèð ìèëéîí ëåéäÿí
(10 ëåé = 0,8 ÀÁØ äîëëàðû) éóõàðû, 20000-äÿí
÷îõ âÿòÿíäàø - 1 ìèëéîíà ëåéÿ ãÿäÿð ìÿáëÿüäÿ ýÿëèðëÿðèíè áÿéàí åäèá.
кроссворд
Éóõàðûäàí àøàüû: 1.Ìöâàôèã ìàääè-òåõíèêè áàçàéà âÿ èíôðàñòðóêòóðà ìàëèê òÿùñèë
êîìïëåêñè âÿ éà øÿùÿðúèéè; 2.Áóðéàò ñèìëè
ìóñèãè àëÿòè; 3.Ìÿèøÿò òåõíèêàñûíäà âÿ àâòîìîáèëëÿðäÿ ýåíèø éàéûëàí åëåêòðèêëÿ èøëÿéÿí áèðëÿøäèðìÿ (êîììóòàñèéà) úèùàçû.
Îíóí ÿñàñ âÿçèôÿñè åëåêòðèê äþâðÿñèíè éàíäûðûá-ñþíäöðìÿêäèð; 5.Àâðîïàäà ÷îõ ïîïóëéàð, ìÿíøÿéè êëàññèê ìàúàð ìÿòáÿõèíÿ
àèä, ãûøäà èñòèôàäÿ åòìÿê ìÿãñÿäèëÿ éàé
ôÿñëèíäÿ òÿðÿâÿçëÿðäÿí ùàçûðëàíàí ñàëàò;
6.Ýöðúöñòàíäà øÿùÿð; 7.Ðåñïóáëèêàìûçäà
ðàéîí; 8.Øÿõñèí éàøàäûüû éåðèí âÿ éà ìöÿññèñÿíèí, èäàðÿíèí éåðëÿøäèéè éåð; 14.Éóíàí ìèôîëîýèéàñûíäà ìåøÿ òàíðûñû, Ùåðìåñèí îüëó; 15.Àçÿðáàéúàí ìÿòáÿõèíäÿ ñóëó
éåìÿêëÿðäÿí áèðè; 17.Äàùè àëìàí áÿñòÿ-
êàðû Ë.Áåòùîâåíèí îïåðàñû (1814); 19.Àçÿðáàéúàíäà éàðûìêþ÷ÿðèëÿðèí, åëàò ÿùëèíèí èñòèôàäÿ åòäèéè îëàúàã; 20.Õûçû ðàéîíóíäà
êÿíä; 21.Êå÷ÿí ÿñðèí 90-úû èëëÿðèíäÿ ÿùàëèéÿ ìöÿññèñÿëÿðèí þçÿëëÿøäèðèëìÿñè ìÿãñÿäèëÿ ïàéëàíàí ÷åê; 25.Áþéöê Áðèòàíèéàäà ÷àé; 26.Ùþêóìÿò òÿðÿôèíäÿí ãÿáóë åäèëÿí âÿ þçöíäÿ áèðëèê ÿêñ åòäèðÿí òÿíòÿíÿëè
ìóñèãè; 27.Êè÷èê âÿ éà îðòà ùÿúìäÿ îëàí,
åëìèí áèð ÷îõ ñàùÿñèíäÿ ìöðàúèÿò îëóíàí,
òÿíãèä âÿ ÿäÿáèééàòøöíàñëûüûí ìöÿééÿí
áèð ïðîáëåìèíè ñÿðáÿñò ñóðÿòäÿ èçàù åòìÿñè
èëÿ ôÿðãëÿíÿí æàíð.
Ñîëäàí ñàüà: 1.ßñàñÿí, Íàõ÷ûâàíäà ýåíèø éàéûëìûø ìèëëè ðÿãñëÿðèìèçäÿí áèðè;
4.Éåð êöðÿñèíèí ìàêåòè; 9.Àâðîïà äàü ìàññèâèíäÿ éöêñÿê çèðâÿ; 10.Øèìàëè Àôðèêà,
ßðÿáèñòàí éàðûìàäàñû, Ùèíäèñòàí âÿ Àñèéàíûí áÿçè áþëýÿëÿðèíäÿ ýåíèø éàéûëìûø êèøè áàø þðòöéö; 11.Ãÿäèì òöðê ìèôîëîýèéàñûíäà åâ, ùåéâàíäàðëûã òàíðûñû; 12.Éàõûí
âÿ Îðòà Øÿðãèí áÿçè þëêÿëÿðèíäÿ ìîíàðõ
òèòóëó; 13.Ìöíòÿçÿì ãàéäàäà òÿêðàðëàíàí
äþâð; 16.Ïó÷à ÷ûõìàã, ÿñàññûçëûã. Èãòèñàäèééàòäà «áàíêðîò» ñþçöíöí ãàðøûëûüû êèìè
èøëÿäèëèð; 18.Áàêûäà Ôöçóëè êö÷ÿñèíèí ÿââÿëêè àäû; 22.«ÀâòîÂÀÇ» òÿðÿôèíäÿí èñòåùñàë åäèëÿí àâòîìîáèë ìàðêàñû; 23.Àçÿðáàéúàíäà ñèéàñè ïàðòèéà; 24.Éóíàí ÿëèôáàñûíäà 2-úè ùÿðô; 28.Ëîíäîíóí ôóòáîë êëóáó; 29.ÑÑÐÈ-äÿ ìîâúóä îëàí ìàøûíãàéûðìà çàâîäó; 30.Áåëàðóñäà øÿùÿð; 31.Àñèéàäà ÷àé. Ùÿì÷èíèí, Ãÿäèì Ìèñèðäÿ äàùà
ýåíèø èñòèôàäÿ îëóíìóø îðíàìåíò.
Tÿrtib etdi: Rafael
Qəzetimizin ötən nömrəsində getmiş krossvordun cavabları:
Éóõàðûäàí àøàüû:
1.Ìÿøùÿä; 2.«Ñåâèë»; 3.Àìîí; 5.Âóäó; 6.Ëàããóòó; 7.Äàðâèí
(×àðëç); 8.Òåòðè; 14.Ó÷à; 15.Ìàé; 17.Àüñòàôà; 19.Äàêîòà;
20.Êîìáè; 21.Àïàòèò; 25.Èñààê (Íéóòîí); 26.Áàéò; 27.ßëÿò.
Təsisçi:
SOSİAL-İQTİSADİ HƏFTƏLİK
12 fevral 2000-ci ildən çıxır
Azərbaycan Respublikası
Vergilər Nazirliyi
Baş redaktor:
Anar Əliyev
[email protected]
Baş redaktor müavini:
Məti Osmanoğlu
Qeydiyyat şəhadətnaməsi №R148.
VÖEN: 1300327481.
H/h АЗ46АТАЗ01200012258000138090
Atabank ASC. Kod: 507581.
VÖEN: 9900006651.
Ñîëäàí ñàüà:
1.Ìîñòàð; 4.Åâêëèä; 9.Øåâðîëå; 10.Äèãîð; 11.ßñëè; 12.Åðà;
13.Ðóïè; 16.Ìàí÷î (Áàðûø); 18.Ñàìóð; 22.Àüñó; 23.Äîí;
24.Ëèñï; 28.Îñàêà; 29.Áåëôàñò; 30.Àðàòòà; 31.Åòèêåò.
M/h: 0137010032944
SWIFT BIK ATAZAZ-22.
Ünvan:
AZ 1141, Bakı ş.,
Щцсейн Ъавид пр., 81
Telefon:
012 403 87 89
012 403 87 95
(faks / abunə ilə bağlı)
«Vergilər» qəzetinin kompüter
mərkəzində yığılıb səhifələnмиш və
«Азярбайъан» няшриййатында
çap олунмушдур.
Tiraj: 15000
8
№ 15 (655) | 24 aprel 2013 | www.vergiler.az
idman
Azərbaycan Güləş Federasiyasının
Kuboku uğrunda ənənəvi
beynəlxalq turnir başa çatdı
Àïðåëèí 21-äÿ «Ñÿðùÿä÷è» Èäìàí Îëèìïèéà Ìÿðêÿçèíäÿ ñÿðáÿñò âÿ éóíàí-Ðîìà ýöëÿøè öçðÿ éåíèéåòìÿ
âÿ ýÿíúëÿð àðàñûíäà Àçÿðáàéúàí Ýöëÿø Ôåäåðàñèéàñûíûí Êóáîêó óüðóíäà ÿíÿíÿâè áåéíÿëõàëã òóðíèðÿ éåêóí âóðóëìóøäóð.
Òóðíèðèí ñîíóíúó ýöíöíäÿ ñÿðáÿñò ýöëÿø öçðÿ ýÿíú
ïÿùëÿâàíëàð ìöáàðèçÿ àïàðìûøëàð. Éàðûøäà Åëíóð Êàáàòàéåâ (50 êã, Ãàçàõûñòàí), Ðóñëàí Ñóðõàéåâ (55 êã,
Àçÿðáàéúàí), Øîòà Ïàðòåíèäçå (60 êã, Ýöðúöñòàí), Ùàúûìóðàä Þìÿðîâ (66 êã, Àçÿðáàéúàí), Ñàêåí Àéòæàíîâ (74 êã, Ãàçàõûñòàí), Ùÿìçÿò Îñìàíîâ (84 êã,
Àçÿðáàéúàí), Éóñóô Úàí Çåéáåê (96 êã, Òöðêèéÿ) âÿ
Ýåíî Ïåòðèàøâèëè (120 êã, Ýöðúöñòàí) ôÿõðè êöðñöíöí
ÿí éöêñÿê ïèëëÿñèíÿ ãàëõìûøëàð.
Ìèëëè êîìàíäàìûçûí äèýÿð öçâëÿðè Íóðëàí Ùàúûéåâ
(60 êã), ßíâÿðáÿé Äàëãàòîâ (66 êã), Êàìðàí Éóíóñîâ (74 êã), Ìÿùÿììÿä Àáäóëõàëûãîâ (84 êã), Àëè
Ìàãîìåäàáèðîâ (120 êã) ýöìöø, Àüàáÿé Ðàìàçàíçàäÿ (60 êã), Áÿõòèéàð Èñðàôèëëè (74 êã), Îðõàí Øÿðèôîâ
âÿ Ìèðúÿôÿð Ìóðòóçëó (ùÿð èêèñè 84 êã) áöðöíú ìåäàëëàðà ñàùèá îëìóøëàð.
Õàòûðëàäàã êè, òóðíèðäÿ Àçÿðáàéúàí ïÿùëÿâàíëàðû
èëÿ éàíàøû, Ðóñèéà, Òöðêèéÿ, Ãàçàõûñòàí, Þçáÿêèñòàí,
Ýöðúöñòàí, Òàúèêèñòàí, Àëìàíèéà, Óêðàéíà âÿ Ãûðüûçûñòàí ýöëÿø÷èëÿðè äÿ èøòèðàê åòìèøëÿð.
Teplitsedən
«medal yağışı»
Avropa çempionatında
uğurlu çıxış
×åõèéàíûí Òåïëèòñå øÿùÿðèíäÿ ýÿíú îüëàíëàð âÿ ãûçëàð àðàñûíäà úöäî öçðÿ Àâðîïà Êóáîêó éàðûøëàðûíäà
Àçÿðáàéúàí êîìàíäàñû äþðä ãûçûë âÿ áèð ýöìöø ìåäàë
ãàçàíìûøäûð. Àçÿðáàéúàí Úöäî Ôåäåðàñèéàñûíäàí âåðèëÿí ìÿëóìàòà ýþðÿ, 55 êã ÷ÿêè äÿðÿúÿñèíäÿ ôèíàë ýþðöøöíäÿ ãàðøûëàøàí èäìàí÷ûëàðûí ùÿð èêèñè Àçÿðáàéúàí íöìàéÿíäÿëÿðè îëìóøäóð. Èëêèí Áàáàçàäÿ Ôÿðèä Ãàðäàøõàíîâà ãàëèá ýÿëìèøäèð. 50 êã ÷ÿêè äÿðÿúÿñèíäÿ ùÿëëåäèúè
äþéöøäÿ Õÿçÿð Ùÿñÿíîâ Áåë÷èêà íöìàéÿíäÿñè Âëàäèñëàâ Ëèìè ìÿüëóá åäÿðÿê ôÿõðè êöðñöíöí ÿí éöêñÿê ïèëëÿñèíÿ ãàëõìûøäûð. 60 êã ÷ÿêè äÿðÿúÿñèíäÿ ÷ûõûø åäÿí
Ðàóô Õÿëèëîâ äà ãûçûë ìåäàë ãàçàíìûøäûð. Î, ôèíàë ýþðöøöíäÿ Èòàëèéà íöìàéÿíäÿñè Åëèîñ Ìàíçèäÿí öñòöí îëäóüóíó ñöáóò åòìèøäèð. Ãûçëàð àðàñûíäà 40 êã ÷ÿêè äÿðÿúÿñèíäÿ ÷ûõûø åäÿí Ëåéëà ßëèéåâà äà ÿëà ÷ûõûø åòìèøäèð. Î,
ãûçûë ìåäàë óüðóíäà äþéöøäÿ ùîëëàíäèéàëû Àíåê Íîðäåðäÿí äàùà ýöúëö îëäóüóíó ýþñòÿðìèøäèð.
Ìîëäîâàíûí ïàéòàõòû Êèøèíéîâäà 16-21 éàøëûëàð àðàñûíäà òàåêâîíäî öçðÿ Àâðîïà ÷åìïèîíàòû áàøà ÷àòìûøäûð.
Ãèòÿ ÷åìïèîíàòûíäà þëêÿìèçè áàø ìÿøã÷è
Ýöíäöç Àáäóëëàéåâ, ìÿøã÷èëÿð Ìÿììÿä Àáäóëëàéåâ, Åëíóð Àìàíîâ âÿ Òÿâÿêêöë Áàéðàìîâóí áàø÷ûëûüû àëòûíäà 14 òàåêâîíäî÷ó òÿìñèë
åòìèøäèð.
Éàðûøäà 68 êèëîãðàì ÷ÿêè äÿðÿúÿñèíäÿ ýÿíú
èäìàí÷ûìûç Ùöñåéí Ìåùðàëûéåâ áöòöí ðÿãèáëÿðèíè ìÿüëóá åäÿðÿê Àâðîïà ÷åìïèîíàòûíûí ãûçûë
ìöêàôàò÷ûñû îëìóøäóð. Ãåéä åäÿê êè, éàðûøäà 67
êèëîãðàì ÷ÿêè äÿðÿúÿñèíäÿ Ôÿðèäÿ ßçèçîâà äà
ôÿõðè êöðñöíöí ÿí éöêñÿê ïèëëÿñèíÿ ãàëõìûøäûð.
mozaika
арашдырма
Tıxacların ən çox qeydə
alındığı şəhərlər
Àïàðûúû íàâèãàñèéà øèðêÿòè «ÒîìÒîì» þòÿí èëèí éåêóíëàðû öçðÿ íÿãëèééàòûí ùÿðÿêÿòèíèí ÿí ñûõ îëäóüó äöíéà
øÿùÿðëÿðèíèí ñèéàùûñûíû à÷ûãëàìûøäûð. Øèðêÿòèí ùàçûðëàäûüû íÿãëèééàòûí ùÿðÿêÿòèíèí ñûõëûüû èíäåêñèíäÿ Ìîñêâà 66%-ëÿ
ñèéàùûäà áèðèíúèäèð. Ðóñèéà ïàéòàõòûíû
55%-ëÿ Òöðêèéÿíèí Èñòàíáóë øÿùÿðè èçëÿ-
éèð. Ñèéàùûäà ñîíðàêû éåðëÿðè Âàðøàâà,
Ìàðñåë, Ïàëåðìî, Ëîñ-Àíúåëåñ, Ñèäíåé,
Øòóòãàðò, Ïàðèñ âÿ Ðîìà øÿùÿðëÿðè òóòóð.
Øèðêÿòèí ìÿëóìàòûíà ýþðÿ, þòÿí èë Àâðîïàäà íÿãëèééàòûí ùÿðÿêÿòèíäÿ ÿí àúûíàúàãëû âÿçèééÿòèí éàðàíäûüû øÿùÿðëÿð Ëèäñ,
Èñòàíáóë âÿ Ìîñêâà îëìóøäóð.
Dəniz səviyyəsi aşağı düşəcək?
Ìèëëè.Àç «Àìåðèêàíûí ñÿñè»íÿ èñòèíàäÿí áèëäèðèð êè, èãëèì àëèìëÿðèíèí ñîí
ùåñàáàòûíà ýþðÿ, èíäè äèããÿòëÿð êàðáîí äèîêñèäÿ äåéèë, áàøãà èñòèãàìÿòÿ
éþíÿëèá.
Àõûðûíúû éöçèëëèêäÿ êàðáîí äèîêñèä
ãàçûíûí àòìîñôåðäÿ òîïëàøìàãëà ýöíÿø
ùÿðàðÿòèíèí ãàðøûñûíû àëìàñû èëÿ áóçëàãëàðûí ÿðèäèéè, áóç ãàòëàðûíûí êè÷èëäèéè âÿ
îêåàí ñóëàðûíûí àðòäûüû äåéèëèðäè.
Ëàêèí àëèìëÿð èñòèëèéèí ãàðøûñûíû äèýÿð
áèð ôàêòîðóí äà àëäûüûíû áèëäèðèð. Îíëàðûí
ãÿíàÿòèíÿ ýþðÿ, ãàç òóëëàíòûëàðûíû àçàëòìàãëà èã ëèì äÿéè øèê ëè éè íÿ ìà íå îë ìàã
ìöìêöíäöð.
Òÿäãèãàò÷ûëàð ìåòàí, òðîïîñôåð îçîíó, ùèäðîôòîð êàðáîí âÿ ãàðà êàðáîí ãàçëàðûíûí ùÿäÿô àëûíìàñûíû èðÿëè ñöðöð âÿ
ùàçûðêû òåõíîëîýèéàíûí áóíà ãàäèð îëäóüóíó äåéèðëÿð. Áó ñòðàòåýèéà 2050-úè èëÿäÿê ùàâàíû 50 ôàèç ñÿðèíëÿøäèðÿ áèëÿð. Áó
èñÿ ÿñðèí ñîíóíàäÿê ñó ñÿâèééÿñèíèí
22%-äÿí 44%-ÿ ãÿäÿð àçàëìàñû äåìÿêäèð.
Yuxu zamanı musiqi
dinləmək yaddaşı gücləndirir
Àëìàíèéàíûí Òéóáèíùåí óíèâåðñèòåòèíèí ÿìÿêäàøëàðû ñöáóò åòìèøëÿð êè,
ñÿñ ñòèìóëèéàñèéàñû ÿââÿëëÿð ÿëäÿ åäèëìèø áèëèéè ìþùêÿìëÿíäèðèð âÿ éàääàøû ýöúëÿíäèðèð.
Òÿäãèãàò÷ûëàð ñÿñ ñòèìóëèéàñèéàñûíûí
11 èíñàíûí áåéíèíèí ôÿàëèééÿòèíÿ òÿñèðèíè àðàøäûðìûøëàð. Òÿúðöáÿ ýþñòÿðìèøäèð
êè, éóõó çàìàíû ìóñèãèíèí ñÿñè áåéèí
елм
саьлам щяйат тярзи
ðèòìëÿðè èëÿ öñò-öñòÿ äöøäöéö ùàëäà, èøòèðàê÷ûëàð ÿââÿëëÿð þéðÿíäèêëÿðè áèëèêëÿðè
éàõøû éàäà ñàëìûøëàð.
Òÿäãèãàòûí ìöÿëëèôè Éàí Áîðí ùåñàá
åòìèøäèð êè, éåíè öñóë éóõó ðèòìèíèí éàõøûëàøäûðûëìàñû ö÷öí áèð âàñèòÿäèð. Àëèìëÿð öìèä åäèðëÿð êè, îíëàðûí êÿøôè éóõóñóçëóã âÿ éàääàø çÿèôëèéè êèìè ïðîáëåìëÿðèí ùÿëëèíÿ êþìÿê åäÿúÿêäèð.
юзцмцзц таныйаг
Şirvanşahlar Dövləti
Øèðâàíøàùëàð äþâëÿòè Àçÿðáàéúàíûí äþâëÿò÷èëèê òàðèõèíäÿ ìöùöì éåðëÿðäÿí áèðèíè
òóòóð. Úÿíóá-øÿðãè Ãàôãàçäà - ÿñàñÿí èíäèêè Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû âÿ ãèñìÿí
äÿ èíäèêè Äàüûñòàí ÿðàçèñèíäÿ ìþâúóä îëìóø áó äþâëÿò
Àçÿðáàéúàí õàëãûíûí ôîðìàëàøìàñûíäà áþéöê òàðèõè ðîë
îéíàìûøäûð. ßðàçèñè øÿðãäÿ
Äÿðáÿíääÿí Êöð ÷àéû ìÿíñÿáèíÿ ãÿäÿð Õÿçÿð äÿíèçè
ñàùèëëÿðèíäÿí áàøëàéàðàã, Øèðâàí òàðèõè âèëàéÿòè èëÿ éàíàøû,
ãÿðáäÿ áÿçÿí Ýÿíúÿ øÿùÿðèíÿ ãÿäÿð óçàíìûø, àéðû-àéðû
âàõòëàðäà Øÿêè âÿ Ãàðàáàüû,
î úöìëÿäÿí Áåéëÿãàíû äà
ÿùàòÿ åòìèøäèð. Ïàéòàõòû Øàìàõû, áÿçÿí èñÿ Áàêû øÿùÿðè
îëìóøäóð.
Ùÿëÿ ÂÛ ÿñðèí áèðèíúè éàðûñûíäà Øàáðàí âÿ Ýèëýèë ÷àéëàðû àðàñûíäà éàðàíìûø Øèðâàíøàùëàð äþâëÿòè òÿõìèíÿí
1000 èëÿäÿê ìþâúóä îëóá.
ßââÿëëÿð Øèðâàíøàùëàð äþâëÿòè ßðÿá Õèëàôÿòèíäÿí àñûëû
îëäóüóíäàí, áó äþâð ùàããûíäà ìÿëóìàò ÷îõ àçäûð. 861úè èëäÿ ÿðÿá ìÿíøÿëè Ìÿçéÿäèëÿð Øèðâàíøàùëàð äþâëÿòèíèí
ìöñòÿãèëëèéèíè ÿëäÿ åòìèøäè.
Óçóí èëëÿð òàðèõ ñÿùíÿñèíäÿ
ìþâúóä îëàí Øèðâàíøàùëàð
äþâëÿòè ìöÿééÿí âàõòëàðäà
àéðû-àéðû ñöëàëÿëÿð òÿðÿôèíäÿí
èäàðÿ îëóíóá: Ìÿçéÿäèëÿð
(861-1027), Êÿñðàíèëÿð (10271382) âÿ Äÿðáÿíäèëÿð (13821538). Ñÿôÿâè ùþêìäàðû Û
Òÿùìàñèáèí ùàêèìèééÿòè èëëÿðèíäÿ - 1538-úè èëäÿ Øèðâàíøàùëàð äþâëÿòèíèí ìöñòÿãèëëèéè ëÿüâ åäèëèð âÿ Øèðâàí
âàùèä Àçÿðáàéúàí äþâëÿòèíèí
òÿðêèáèíÿ äàõèë åäèëèð.
Áåëÿëèêëÿ, 799-úó èëäÿí
1538-úè èëÿäÿê Øèðâàíøàùëàð
ïàéòàõòû Øàìàõûäà éåðëÿøÿí
ìöñòÿãèë äþâëÿò êèìè ìþâúóä îëìóøäóð. ÕÂÛ ÿñðäÿ Øèðâàí Ñÿôÿâèëÿð äþâëÿòèíèí òÿðêèáèíÿ äàõèë åäèëìèø âÿ ÕÂÛÛÛ
ÿñðäÿ áèð õàíëûã êèìè ôÿàëèééÿò ýþñòÿðìèøäèð. Íÿùàéÿò,
1813-úö èëäÿ Øèðâàí ÿðàçèñè
Ýöëöñòàí ìöãàâèëÿñèíèí íÿòèúÿñèíäÿ Ðóñèéà èìïåðèéàñûíûí òÿðêèáèíÿ äàõèë åäèëìèøäèð.
Øèðâàíøàùëàð äþâëÿòè òÿõìèíÿí éåääè ÿñð ìþâúóä îëìóø âÿ ùÿìèí ìöääÿò ÿðçèíäÿ äþâëÿòèí áàíèñè ùåñàá
åäèëÿí Ùåéñÿì èáí Õàëèäèí
íÿñëèíäÿí îëàí øàùëàð - Øèðâàíøàùëàð ñöëàëÿñè òÿðÿôèíäÿí
èäàðÿ åäèëìèøäèð. Áÿçè òàðèõ÷èëÿð Øèðâàíøàùëàð ñöëàëÿñèíèí
ùàêèìèééÿò äþâðöíö 3 ìÿðùÿëÿéÿ - Ìÿçéÿäèëÿð, Êÿñðàíèëÿð âÿ Äÿðáÿíäèëÿð äþâðöíÿ áþëöðëÿð âÿ ùåñàá åäèðëÿð
êè, ÿýÿð Ìÿçéÿäèëÿð þçëÿðèíèí ÿðÿá ìÿíøÿëÿðèíè ãîðóéóá ñàõëàéà áèëìèøäèëÿðñÿ,
Êÿñðàíèëÿð þçëÿðèíè äàùà ÷îõ
Ñàñàíè øàùëàðûíûí íÿñëèíäÿí
ùåñàá åòìèø âÿ Èðàí ìÿäÿíèééÿòèíÿ ìåéèë ýþñòÿðìèøëÿð. Äÿðáÿíäèëÿð èñÿ ÿíÿíÿâè
«Øèðâàíøàù» òèòóëó èëÿ éàíàøû, ùÿì äÿ «Õàí» âÿ «Õàãàí» òèòóëëàðû äà äàøûìûø âÿ
òöðê ìÿäÿíèééÿòèíè òÿìñèë åòìèøëÿð.
Îðòà ÿñð ìöÿëëèôëÿðè åðàìûçûí áàøëàíüûúûíäàí Øèðâàíà òöðêäèëëè ùóíëàð, ñàáèðëÿð
âÿ õÿçÿðëÿðèí éöðöøëÿðè áàðÿäÿ ìÿëóìàò âåðèðëÿð. Øèðâàíäà òöðê ìÿíøÿëè òàéôàëàðûí ìþâãåéèíèí ìþùêÿìëÿíäèðèíè ýþðÿí Ñàñàíè ùþêìäàðëàðû Û Ãóáàä âÿ Û Õîñðîâ
ßíóøèðÿâàí Øèðâàíà Ëàùèúàí,
Òÿáÿðèñòàí, Ýèëàí âÿ ñàèð ÿéàëÿòëÿðèíäÿí èðàíäèëëè òàéôà êþ÷öðìöøäö. Òöðêäèëëè òàéôàëàðûí Øèðâàíà àõûíû ÂÛ ÿñðäÿ
õöñóñèëÿ ýöúëÿíìèøäè. Ùÿìèí
äþâðäÿ Ãàôãàçäà ÿí ãöäðÿòëè
òàéôà áèðëèéè Äàüûñòàí ÿðàçèñèíäÿ éàøàéàí ñàáèðëÿðÿ ìÿõ-
ñóñ èäè. Îíëàð Øèðâàíû âÿ Àððàíû òóòóá êå÷ìèø ìÿêàíëàðû
îëàí Äÿðáÿíä-Ãÿáÿëÿ çîíàñûíà éàéûëìûøäûëàð. Òÿãðèáÿí
Û ÿñðäÿ îðàäà éàøàéàí ñàáèðëÿðèí áèð ãèñìè éåðëè ÿùàëè èëÿ
ãàéíàéûá ãàðûøàðàã îòóðàã ùÿéàòà êå÷èðìèøäè. Òöðêäèëëè òàéôàëàðûí Øèðâàíäà ìÿñêóíëàøìàñû ïðîñåñè èíòåíñèâ îëàðàã
äàâàì åòìèøäèð.
Øèðâàíøàùëàðûí ùèìàéÿñè
àëòûíäà Àçÿðáàéúàí ìÿäÿíèééÿòè çÿíýèíëÿøäèðèëìèø, èíêèøàô åòäèðèëìèø, Àçÿðáàéúàí
ÿäÿáèééàòûíûí ßáöëöëà Ýÿíúÿâè, Íèçàìè Ýÿíúÿâè, Õàãàíè Øèðâàíè, Íÿèìè, Íÿñèìè,
Ñåéèä Éÿùéà Áàêóâè êèìè
êëàññèêëÿðè éàøàéûá éàðàòìûø,
áó ìÿäÿíèééÿòèí éåòèðìÿñè
êèìè àðàéà-ÿðñÿéÿ ýÿëìèøëÿð.
Øèðâàíøàùëàðäàí äþâðöìöçÿ
Øèðâàíøàùëàð ñàðàéû, Áèáèùåéáÿò ìÿñúèäè, Áàêû ãàëàñû, Ïèðñààò÷àé õàíÿýàùû êèìè îíëàðúà äÿéÿðëè òàðèõè-ìåìàðëûã
àáèäÿñè ãàëìûøäûð.
Müdriklər deyib ki...
«Həddən artıq tələskənlik də
lənglik kimi kədərli sonluqla nəticələnir».
Vilyam Şekspir (1564-1616)