Aile yakınlarının bakımı – ya şimdi?

Aile yakınlarının bakımı – ya şimdi?
Bakımı üstlenen yakınlar ve bakıma muhtaç olanlar için bilgi ve ipuçları
Değerli Okuyucular,
Bu internet sayfası bir yabancı dile tercüme edilmiştir.
Tercümeler sadece eyalet başkenti Münih’in bizzat düzenlediği sayfalarla ilgilidir.
Açıklamalarımızda başka yer ve resmi kurumların ifade ve açıklamalarına da yer veriyoruz. Ancak
bunlar sadece Almanca olarak okunabilir.
Bakıma muhtaç olma ve hastalıklar, günlük hayatı ve geleceğe yönelik planlamaları büyük ölçüde
değiştirebilir. Çoğunlukla çok kısa bir sürede çözümlerin bulunması gerekmektedir.
Yardım ve bakıma muhtaçlık beraberinde büyük zorluklar getirmektedir. Birçok husus dikkate
alınmalı ve düzenlenmelidir. Daha iyi hareket edebilmeniz için size, kavramlar, hak talebinde
bulunma koşulları ve muhatap kişiler konularında yardımcı olmak istiyoruz. Bu nedenle aşağıdaki
açıklamalarımızı sırasıyla okumanızı tavsiye ederiz.
İçindekiler
1. Bakım ihtiyacı nasıl ortaya çıkar?
2. Önemli hususlar birlikte çözülmelidir.
3. Hastanede kalma
4. Bakıma muhtaç birisi ne zaman hak talebinde bulunabilir?
5. Hangi bakım basamakları vardır ve ödemesi ne şekilde yapılır?
6. Kişinin gerçekten de bakıma muhtaç olduğunu kim belirler?
7. Bakım sigortası kurumunun (Pflegekasse) resmi yazısı
8. Demans (bunama) ve günlük yaşamın sınırlanması
9. Danışmanlık ve destek imkânları
10. Bakım türleri
11. Bakım ve ev idaresi giderleri
12. Danışmanlık ve finansman yetkisi ile ilgili genel esaslar
13. Yardımcı malzemeler ve bakım araç gereçleri
14. Bakıma muhtaç kişinin bakımını üstlenen yakınının kaza geçirmesi durumunda ne olur?
15. Hasta için karar verme yetkisi, hukuki destek
16. Bakımdan memnun olmadığım zaman ne yapmalıyım?
17. İş ve evde bakım arasındaki uyum
18. Ölmek ve ölüm
19. Sözlükçe
1. Bakım ihtiyacı nasıl ortaya çıkar?
Bakıma muhtaç olma durumu,
• çoğunlukla bir kalp krizi, beyin kanaması veya düşme gibi bir olaydan sonra, yani
hastanede gerekli tedavilerden sonra,
• yavaş yavaş, örneğin ilerleyen demans (bunama) hastalığı veya başka hastalıklar
nedeniyle,
• yaşlanmayla, vücut işlevleri azaldığında (örneğin ayağa kalkarken, hareket ederken, yeme
ve içmede, zaman ve yer yöneliminde) ve günlük yaşam gittikçe zorlaştığında,
• doğumdaki komplikasyonlar, kronik hastalıklar, kazalar vs. sonucunda çocuk ve gençlerde
ortaya çıkabilir.
Bakıma muhtaçlık ilk etapta bir destek ihtiyacı ile başlayabilir. Böylece çoğunlukla ilk önce evde
destek (örneğin alış-veriş, yemek yapma, bulaşık yıkama, evin temizliği, çamaşır ve giysilerin
yıkanması, yataklara çarşaf geçirme gibi) gerekli olmaktadır.
2. Önemli hususlar birlikte çözülmelidir
İlk görüşmelerde, ilgili kişinin de istekleri dikkate alınarak bir esas değerlendirme yapılmalıdır. Ele
alınması gereken konu, bakıma muhtaç kişinin ne kadar yardıma ihtiyaç duyduğu ve tüm taraflar
için en iyi çözümün hangisi olabileceğidir. İnsanların çoğu bakıma muhtaç hale geldikleri zaman da,
evlerinde kalıp ve yakınları tarafından bakılmak istedikleri için tüm olasılıklar yine de dikkate
alınmalıdır. Buna rağmen bakımın birkaç omuza yüklenmesinin mümkün ve mantıklı olup
olmayacağı düşünülmelidir. İkamet çevresi uygun değilse veya sosyal izolasyon varsa, başka bir
bakım türü (yatılı kurum, ayakta bakım hizmeti sunulan ortak yaşam grubu vs.) içeren bir yere
taşınmak uygun olabilir.
yukarı
3. Hastanede kalma
Hastanede doktorlar ve sosyal hizmetler birimi ya da bakım merkezi veya tedaviyi yürüten bölümün
vaka yönetimi ile görüşme yapmak son derece önemlidir. Özellikle sizin soru ve konularınızla
kimlerin ilgilendiğini öğrenin.
Hastanede doktorlar ve sosyal hizmetler birimi ya da bakım merkezi veya tedaviyi yürüten bölümün
vaka yönetimi ile görüşme yapmak son derece önemlidir. Özellikle sizin soru ve konularınızla
kimlerin ilgilendiğini öğrenin.
Yakınınızın en son bakım durumu ve hastaneden taburcu olduktan sonra hangi imkânların
bulunduğu hakkında bilgi veriniz.
Bakıma ihtiyacı olduğunun ilk defa hastanede tespit edilmesi durumunda, hastane kendiliğinden bir
bilirkişi raporu talep edecektir. Klinikteki rapor sadece geçici olarak bir bakım basamağını belirler,
nihai bakım basamağı tespiti ise evde gerçekleştirilir.
Hastane ile birlikte müteakip bir iyileştirme veya tedavinin gerekli olup olmadığı konusuna karar
verilir. Eğer evinizdeki imkânlardan daha fazla bakım ve desteğe ihtiyacınız varsa kısa süreli bir
bakım kurumunda kalmanız da gerekebilir.
Bakım ihtiyacını azaltmak ve gelecekte güncel durum ile daha iyi baş edebilmek için (örneğin
tekerlekli sandalyeye muhtaç kalma durumu gibi) daha yaşlı olan akut hastalara özel akut-geriatri
bölümüne sahip bir kliniğe sevk belki de daha uygun olur.
Hastaneden taburcu olurken kullanılacak kontrol listesi
Hastanede gördüğü tedaviden sonra taburcu olacak olan kişinin kendi işlerini görerek bağımsız bir
hayat sürmesinin henüz mümkün olmadığı hallerde gerekli yardım tedbirleri önceden alınmalıdır.
Öncelikle hastane personeli (bakıcı personel, doktorlar), bakıma muhtaç kişiler, bunların akraba
ve yakınları ile birlikte bir araya gelip, günlük hayatın hangi alanlarında evde bakım ve desteğe
ihtiyaç duyulduğu tespit edilmelidir.
Desteğe ihtiyaç duyulan haller
• ayağa kalkarken / yatağa girerken
• vücut bakımı (yıkanma / dış temizliği / saç tarama / tıraş olma)
• giyinme ve soyunma
• tuvalete gitme
• bez değiştirme
• idrar / ileostomi torbasını değiştirme / boşaltma
• yiyeceklerin yenilebilecek lokma boyutuna getirilmesi ve yenilmesi
• konut içerisinde yürüme ve merdiven çıkma
• konuttan çıkma ve konuta girme, konuta giden merdivenleri kullanma
• ev işleri
• alışveriş
• yemek pişirme
• bulaşık yıkama
• temizlik
• çamaşır yıkama / toplama, ütüleme, gruplama / çarşaf ve nevresim değiştirme
İhtiyaç duyulan yardımcı araçlar ve / veya yardımcı bakım araçları
Örneğin hasta karyolası, tekerlekli sandalye, lazımlık sandalye, yürüme desteği, küvet asansörü,
bezler, idrar torbaları
Yardım ve desteğe ihtiyaç duyulan haller
Yardım ve desteğin hangi alanlarda gerekli olduğu belirlendiğinde hastanenin Vaka Yönetimi
(Casemanagement) Birimine, Bakım Sürecine Geçiş Birimine veya Sosyal Hizmetler Birimine
başvurmalısınız. Bu görüşmeye bakıma muhtaç kişinin aile yakınları veya yardımcıları da eşlik
edebilir.
Bakıma muhtaçlık derecenizin tespit edilmesine yönelik olarak bakım sigortanıza bir başvuruda
bulunmuş olmanız veya böyle bir derece belirlemesinin önceden yapılmış olması halinde, ilgili
bakım sigortasından bir bakım danışmanı size taburcu işlemlerinde refakat edebilir ve gerekli
yardımları organize edebilir.
Bakıma muhtaçlık derecenizin tespit edilmesine yönelik başvuru hastane tarafından da
gerçekleştirilebilir.
İhtiyaç duyulan yardım hizmetleri hangileridir - Ev işleri/ Bakım?
Bu hizmetleri gerekli kalitede ve güvenilirlikte kim sağlayacaktır? Kendi tercihinizi yaparak bakım
hizmetleri servisi veya başka mobil yardım servisleriyle vakitlice iletişime geçiniz (örneğin „Essen
auf Rädern“ veya „Hausnotruf“). Aile fertlerinin veya komşuların sizi desteklemelerinin mümkün
olup olmadığı hususunu araştırınız.
Aile hekimi hizmetlerinden düzenli ev ziyaretleri çerçevesinde yararlanılabilmesi güvence
altına alındı mı?
Aile hekiminizi bilgilendiriniz ve özet doktor raporu, raporlar, ilaç kullanım planı, röntgen filmlerini
unutmayınız.
İhtiyaç halinde yararlanılabilecek terapi uzmanları (fizyoterapi, logoterapi, ergoterapi)
mevcut mudur? Mobil yemek servisi veya acil çağrı hizmetine ihtiyacınız var mı?
Aile hekiminiz veya hastanedeki ilgili birimler size iletişim bilgilerini verebilir. Bunun için gerekli
olan doktor raporu aile hekiminden temin edilebilir.
İkamet edilen konutta tadilat ve düzenlemeye gerek var mıdır?
Bu çerçevede sadece yapısal değişiklikler değil, mobilyaların yerlerinin değiştirilmesi, yatağın
başka bir odaya alınması vs. yer almaktadır. Hastanede bu hususta bilgi isteyiniz.
İlgili kişi ve birimlerin yetkileri hakkında bilgiler
• Vaka yönetimi / Bakım sürecine geçiş/ Hastanede sosyal hizmetler
Evde hasta bakımı hizmetlerine ilişkin hususlar, bakım servislerinin ve terapi uzmanlarının iletişim
bilgilerinin kullanıma sunulması, sağlık ve bakım sigortalarına başvuruda bulunulması (örneğin
derecelendirme başvuruları), tekerlekli sandalye ve hasta karyolası gibi yardımcı araçların tedarik
edilmesi vs. Müteakip tedavi/rehabilitasyon tedbirleri veya kısa süreli bakım hizmetlerinin
organize edilmesi.
• Aile hekimi
Doktor raporları (örneğin evde hasta bakımı), tedavi amaçlı bakım (örneğin enjeksiyonlar, ilaç
kullanım kontrolü, yara bakımı), tedavi amaçlı araç reçeteleri (örneğin fizik tedavi, ergoterapi),
yardımcı araçlar (örneğin yürümeye yardımcı araçlar, yetişkin bezleri), ilaçlar, başka tedaviler.
• Ayakta bakım hizmetleri servisi
Hastane süreci sonrasından ihtiyaç duyulacak olan bakım ihtiyacını belirleyebilmek için gerekli
görüşme, bakıma muhtaç kişi daha hastanedeyken yapılmalıdır. Ayakta bakım hizmetleri servisi,
hastane ile işbirliği içerisinde bakıma muhtaç kişinin hastaneden evine sorunsuz geçiş sürecini
(örneğin doktor raporlarının temin edilmesini) organize eder. Bakım hizmetleri servisinin, olası
değişiklik ihtiyaçlarını dile getirebilmek amacıyla konutu önceden incelemesi yararlı olur. Bakım
hizmetleri servisi, yapacağı incelemeler sonucunda elde edeceği bilgiler ışığında, daha evde
bakım sürecine geçilmeden önce, bakım için gerekli yardım ve tedbirlerin belirlendiği bir bakım
planı hazırlar.
• Bakım sigortası
Bakım sigortası bakım derecesinin belirlenmesine yönelik başvurular, bakım derecesinin
yükseltilmesi, yardımlardan yararlanma hakları ve masrafların karşılanması (örneğin kısa süreli
bakım, evde bakım, günlük bakım durumlarında), özel nakdi yardımlar (demans durumunda),
konut düzenlemesi ve tadilatına yönelik ek ödemeler.
Taburcu edilmeden kısa bir süre önce
Şunları unutmayınız:
İlaç kullanım belgeleri / karneler (diyabet, kalp pili, Marcumar vs.), ilk donanım setleri (örneğin
stoma, trakeotomi, sonda setleri vs.), sağlık sigortası kartı, bulgular, doktor raporu, nakil raporu,
reçeteler, nakil belgesi, ilaç kullanım planı, değerli eşyalar.
Hafta sonu veya tatil günleri öncesine denk gelen taburcu işlemlerinde size ilaç ve ihtiyaç varsa
pansuman malzemesi verilmesini isteyiniz.
yukarı
4. Bakıma muhtaç birisi ne zaman hak talebinde bulunabilir?
Günlük yaşamda olağan ve düzenli olarak tekrarlanması gereken işlerde sürekli yardım ihtiyacı
duyanlar, bakıma muhtaçtır. Şu iki ayırım yapılır:
•
•
Temel bakım (vücut bakımı, beslenme ve hareketlilik) ile
Ev işleri (örneğin çamaşır yıkamak, alış veriş yapmak, yemek yapmak)
“Sürekli ihtiyaç”, bakıma muhtaç olma durumunun tahminen altı aydan fazla olacağı anlamına
gelmektedir. Bu, örneğin bir ameliyattan sonra sadece kısa süreli olarak bakım ihtiyacı olanların
bakım sigortası hizmeti alamayacakları anlamına gelir. Ancak ağır bir hastalıktan dolayı yaşam
beklentileri tahminen altı aydan az olan kişiler bu düzenlemeye dâhil değildir.
5. Hangi bakım basamakları vardır ve ödemesi ne şekilde yapılır?
Bakım sigortası kurumu (Pflegekasse) çeşitli bakım basamakları için ödemeler öngörmektedir.
Bavyera İş ve Sosyal Düzen, Kadınlar ve Aile Bakanlığı’nın internet sayfasında diğer bilgilerin yanı
sıra, bakım basamakları ve belirlenen tutarlarla ilgili ayrıntılı bir liste bulunmaktadır.
Her ne kadar kanunda bakım basamağı 0 yer almasa da, 0 „k” bakım basamağı ile bakım
ihtiyacının olmadığı, 0 „g” ile ise bakım ihtiyacının düşük seviyede olduğu belirtilmektedir. Örneğin
bakım basamağı 0’da günlük yaşamlarında sınırlandırılmış olan demansa bağlı yeterlilik kaybı,
zihinsel engel ya da ruhsal hastalıklı kişiler sayılır. Bu durum bilirkişi raporunda teyit edilmesi
durumunda (bkz. madde 6), bakım sigortasından ödeme alma hakkı doğar. 01.01.2013 tarihinden
beri bakım basamağı 0 olan demans hastaları ek ödeme almaktadırlar (madde 8’e de bkz.).
6. Kişinin gerçekten de bakıma muhtaç olduğunu kim belirler?
İlk önce, ilgili kişinin hastalık sigortasının bulunduğu sigorta kurumuna bakım ödemeleri konusunda
bir başvuru yapılmalıdır. Bu başvuru yazılı olmak zorunda değildir ve örneğin telefonla da
yapılabilir. Hastalık Sigortası Tıbbi Hizmet Bölümü (Medizinischer Dienst der Krankenversicherung
- MDK), kanunen sigortalı olanlarla bir ziyaret randevusu belirler ve çocukların bilirkişi raporu için
de dâhil olmak üzere, hangi bilgi ve belgelerin yardımcı olabileceğini bildirir. Özel sigortalı olanların
incelemesi ise MEDICPROOF kuruluşu ya da özel bakım sigortası kuruluşunun görevlendireceği
bilirkişi tarafından yapılır.
Bu görüşme için bir bakım günlüğünün tutulması ve başka kişilerin de (örneğin aile yakınları ya da
bakım işini üstlenmiş kişiler) bulunması uygun olur. Bilirkişi, kişinin engellerini hafifletecek uygun
bakım araçları ve evde yapılacak tadilatlar konusunda da danışmanlık yapabilir.
Yukarı
7. Bakım sigortası kurumunun (Pflegekasse) resmi yazısı
Bilirkişinin inceleme sonucu bakım sigortası kurumuna gönderilir. Bakım sigortası kurumu, başvuru
yapıldıktan en geç beş hafta sonra yazılı olarak başvurunun kabul edilip edilmediğini ve hangi
bakım basamağının tesbit edildiğini bildirmek zorundadır.
► Bakım sigortası kurumunun bilirkişi raporu süreleri ile ilgili daha fazla bilgi
Size bildirilen sınıflandırma (bakım basamağı) konusunda memnun olmamanız halinde, tebligatı
aldıktan sonraki 4 hafta içinde yazılı olarak itiraz edebilirsiniz. Devam eden bir bakım basamağının
artık yeterli olmadığını düşünüyorsanız, konuyu aile hekiminiz ya da ayakta bakım hizmeti veren
kuruluşla görüşüp basamağın yükseltilmesi için başvuruda bulunmalısınız.
8. Demans (bunama) ve günlük yaşamın sınırlanması
Demans hastalığı yavaş yavaş gelişir. Bu nedenle, ilk belirtileri “yaşlılığa bağlı hafıza
boşluklarından” ayırt etmek kolay değildir. Demans hastalığının belirtileri hastalığın türüne bağlıdır.
Sadece hekimin muayene etmesinden sonra, demans hastalığı bulunup bulunmadığı ve varsa
hangi tür demans olduğu söylenebilir.
Günlük hayatın üstesinden gelebilme yeteneği önemli ölçüde kısıtlı olan kişiler (PEA), bakıma
muhtaçlık derecesinden bağımsız olarak ve dolayısıyla da bakıma muhtaçlık derecesine sahip
olmayarak da bakım sigortasınca sağlanan yardımlardan yararlanma hakkına sahiptir.
Günlük hayatın üstesinden gelebilme yeteneğinin kısıtlı olup olmadığını kim tespit eder?
Sağlık sigortasının Tıbbi Hizmetler Birimi (MDK) veya özel sigorta şirketinin yetkili bilirkişisi
tarafından gerçekleştirilecek olan bakıma muhtaçlık değerlendirmesi çerçevesinde, önemli ölçüde
bir genel gözetim ve bakım ihtiyacının olup olmadığına bakılır. Sadece günlük hayatın üstesinden
gelebilme yeteneğinin kısıtlı olup olmadığının tespit edilmesine yönelik bir başvuruda bulunmak
da mümkündür (Bakıma muhtaçlık derecesi 0).
Demans (bunama) kaynaklı bir beceri bozukluğu, zihinsel özür veya psikolojik bir hastalığın söz
konusu olması halinde iki aşamalı bir değerlendirme yöntemi kullanılır.
Öncelikle, anormalliklerin mevcut olup olmadığının ve bunların düzenli ve sürekli (en az altı ay
süreceği tahmin edilen) bir gözetim ve bakım ihtiyacı doğurup doğurmadığının tespit edilmesi
amacıyla bir gözden geçirme (filtre) işlemi gerçekleştirilir
Anormalliklerin mevcut olması halinde ikinci aşamada durum değerlendirme (saptama) işlemi
gerçekleştirilir.
Durum değerlendirme işlemi çerçevesinde, bahse konu genel gözetim ve bakım ihtiyacının,
günlük hayatın üstesinden gelebilme yeteneğinin sürekli ve düzenli olarak önemli ölçüde
kısıtlanmasına yol açıp açmayacağı tespit edilir.
Günlük hayatın üstesinden gelebilme yeteneğinin kısıtlı olup olmadığını nasıl
anlayabilirim?
Belirli hususlar, önemli ölçüde bir genel bakım ihtiyacının mevcut olup olmadığı gösterir.
Örneğin:
• Konutun kontrolsüz bir şekilde terk edilmesi (örneğin ebeveynlerin veya çocukların
sokakta aranması)
• Tehlikeli durumların idrak edilememesi veya böyle durumlara yol açılması (örneğin trafikte)
• Tehlikeli veya tehlike potansiyeli barındıran maddelerin (örneğin bozulmuş gıda
maddelerinin yenilmesi, uygunsuz ilaç kullanımı) uygunsuz biçimde kullanılması
• İçerisinde bulunulan durumun yanlış anlaşılması sonucunda saldırgan fiziksel veya sözlü
davranışlar sergilenmesi (örneğin küfür, hakaret, vurma, tekme atma, ısırma)
• İçerisinde bulunulan duruma uygun olmayan davranışlar (örneğin aşırı faaliyet gösterme
ve hareket dürtüsü)
• Kişinin fiziksel veya ruhsal duygu ve ihtiyaçlarını algılamaması (örneğin açlık, susuzluk,
ağrı, küçük ve büyük tuvalet ihtiyacı)
• Depresyon ve korku bozukluğundan kaynaklanan işbirliği yetersizliği (örneğin yiyip
içmeme, yatakta duyarsız bir şekilde yatmak)
• Hafızanın olumsuz yönde etkilenmesi ve muhakeme gücünün zayıflaması sonucunda
günlük hayatta sorunların yaşanması (örneğin konuşma yeteneğinin kaybolması, kişinin
kendi odasını bulamaması, hatırlama yeteneğinin kaybolması)
• Gündüz / Gece ritminin bozulması (uyanık olma ve uyuma zamanlarının kayması)
• Günlük işleri kendi kararlarıyla bağımsız bir şekilde planlama yetersizliği (örneğin kahvaltı
gibi günlük işlerin gerçekleştirilmemesi)
• Günlük durumların yanlış bir şekilde algılanması (örneğin zehirlenme korkusuyla yemek
yemenin reddedilmesi, kişinin televizyondaki insanların kendisini takip ettiğini veya bir
şeylerini çaldığını düşünmesi)
• Belirgin ölçüde dengesiz ve kontrolsüz duygusal davranışlar (örneğin içerisinde bulunulan
duruma uygun olmayan, aniden ve sıklıkla yaşanan ağlama nöbetleri)
• Tedavisi mümkün olmayan bir depresyondan kaynaklanan moral bozukluğu ve ümitsizlik
(örneğin sızlanıp söylenmek)
Konuya ilişkin ayrıntılı bilgilere buradan ulaşabilirsiniz
Bakım sigortası hangi yardım ve hizmetlerde bulunmaktadır?
Günlük hayatın üstesinden gelebilme yeteneklerinin kısıtlı olduğu tespit edilen kişiler, ilave bir
bakım ihtiyacının söz konusu olması halinde, ilave bakım hizmetlerine destek sağlanmasına
yönelik olarak bakım sigortasından bakım parası alabilirler.
Aşağıdaki profesyonel hizmetlerden yararlanan kişiler söz konusu bakım parasını alabilirler:
• Gündüz veya gece bakımı,
• kısa süreli bakım,
• temel bakım ve ev işleri hizmetleri değil, genel refakat ve bakım kapsamında sağlanan
özel hizmetlerde yetkili bakım servisleri tarafından sağlanan destek hizmetleri.
Günlük hayatın üstesinden gelebilme yetenekleri kısıtlı olan insanlar bakıma muhtaçlık
derecesine sahip olmasalar da bakım parası ve ayni yardımlardan yararlanırlar.
► Demans hastalıklarında sağlanan yardım ve hizmetlere ilişkin daha fazla bilgiye Federal Sağlık
Bakanlığı'nın internet sitesinde ulaşabilirsiniz.
► Alzheimer ve demans hastalıklarına ilişkin genel bilgilere Federal Aile, Yaşlılar, Kadınlar ve
Gençlik Bakanlığı'nın buradan ulaşabilirsiniz:
Başka önemli hususlar için bakınız:
► http://www.agm-online.de/
► http://www.deutsche-alzheimer.de/
► http://www.wegweiser-demenz.de/
Yukarı
9. Danışmanlık ve destek imkânları
İlk önce, kanunlara göre danışmanlık görevi bulunan yetkili bakım sigortası kurumuna
başvurmalısınız. Bakıma muhtaç olan kişilerin bakım danışmanından bireysel danışma ve yardım
alma hakları vardır. Danışmanlar, bakım ve refakat ihtiyacı olan insanlara yönelik sosyal hizmet ve
diğer yardımların seçimi ve kullanımında yardımcı olurlar. Bakım hizmetleri ve finansmanındaki çok
çeşitlilik ile ilgili olarak, Münih örneğinde de görüldüğü gibi, birçok olanak bulunmaktadır.
İlgili bakım sigortalarında prensip olarak danışmanlık hizmeti verilmektedir. Bakıma muhtaç kişiler
ve ailelerinin bilgilendirilmesi ile bunlara yönelik danışmanlık ve destek hizmetlerine ilişkin daha
fazla bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.
Almanya'da başvuruda bulunulabilecek başka bir merci de sosyal hakları temsil eden
Sozialverband VdK’dır.
Çocuklar ve gençler:
Bakıma muhtaç çocuk ve gençlerin yakınları için de çeşitli danışma birimleri mevcuttur.
Konuya ilişkin bilgiler ve hizmetler çocuk bakım kılavuzunda ("Kinderpflegekompass") derlenmekte
ve kullanıma sunulmaktadır. Çocuk bakım kılavuzu, 10.10.2010 tarihinde kurulmuş olan çocuk
bakım ağı ("Kinder Pflege Netzwerk") tarafından hayata geçirilen projelerden biridir (aşağıya
bakınız).
“Frühchen München e.V.“ derneğinde ebeveynlere günlük hayata yönelik tavsiyelerde
bulunulmakta ve engelli çocukların velilerine destek ve danışmanlık hizmetleri sunan çeşitli kuruluş
ve organizasyonlara ilişkin bilgiler verilmektedir.
Çocuk Bakım Ağı’(Kinder Pflege Netzwerk) nın bütün çalışmaları kronik, ağır veya nadir bir hastalık
veya engellilik hali sebebiyle bakıma ve yardıma muhtaç olan çocuk ve gençlere yöneliktir.
Federal Bedensel ve Çok Yönden Engelli İnsanlar Birliği ("Bundesverband für körper- und
mehrfach behinderte Menschen"), "Mein Kind ist behindert – diese Hilfen gibt es" (Benim Çocuğum
Engelli - şu yardımlardan yararlanabilirim) başlıklı bir broşür yayımlamış bulunmaktadır. (PDF
dosyası, 294 KB)
Yetişkin insanlar:
Münih'te danışmanlık hizmetleri kapsamında özellikle de yetişkinlere yönelik kapsamlı ve yaygın
bir hizmet sunulmaktadır. Evde bakım hizmetleri uzmanlık birimlerinde ("Fachstellen häusliche
Versorgung") yetişkinlere yönelik destek ve danışmanlık hizmetleri sunulmakta ve arzu edilmesi
halinde ev ziyaretleri de gerçekleştirilmektedir.
Yaşlı ve Hizmet Merkezleri ("Alten- und Service-Zentren") şehrin her semtine yönelik yardım
faaliyetleri hakkında bilgi vermekte ve yardım faaliyetleri düzenlemektedir. Bu merkezlerde
düzenlenen seminerler ve kursların yanısıra yaşlı insanlara, bunların yakınlarına ve gruplara
yönelik danışmanlık hizmetleri de verilmektedir (örneğin demans hastası insanlara yönelik, ruh
sağlığının korunması amacıyla). Kapasite ölçüsünde gönüllüler de devreye sokulmaktadır.
Yaşlı insanlara ve yakınlarına yönelik danışmanlık merkezleri ("Beratungsstellen für ältere
Menschen und Angehörige") ile yakınlarının bakımını üstlenen kişilere yönelik uzmanlık birimleri
("Fachstellen für pflegende Angehörige im Netzwerk Pflege"), Münih’te yaşlılara yönelik olarak
sunulan ayakta bakım, kısmi yatılı bakım ve tam yatılı bakım hizmetleri hakkında kapsamlı
bilgilendirme ve danışmanlık hizmetleri vermektedir. İhtiyaç halinde kişiye özel bakım ve
konaklama türleri ile demans hastalarına yönelik eğitimli gönüllülerin devreye sokulması da bu
hizmetler arasında yer almaktadır.
Münih Bakım Borsası'nın ("Münchner Pflegebörse") internet sitesi üzerinden hâlihazırda boş
bulunmakta olan kısa süreli ve sürekli yatılı bakım kontenjanları hakkında bilgi edinmek
mümkündür.
Semt Faaliyetleri Derneği "Verein Stadtteilarbeit", konutlarında kapsamlı değişiklik ve/veya tadilat
tedbirleri gerçekleştirmeleri gereken yaşlı insanları desteklemektedir. Federal Sağlık Bakanlığı,
konut tadilatlarına yönelik maddi destekler hakkında bilgi vermektedir. Bu hususta faaliyet gösteren
çeşitli danışmanlık merkezlerine ilişkin bilgileri burada bulabilirsiniz.
Yukarı
10. Bakım türleri
Bakıma muhtaç kişiler, artık çok çeşitli olan bakım türlerinden faydalanabilirler. İstek ve ihtiyaçlara,
ayrıca gerekli bakım giderlerine de bağlı olarak, çeşitli olanaklar bulunmaktadır.
Ayakta bakım
Ayakta bakımda yapılan hizmetler ilk etapta hizmet alacak kişinin evinde verilebilir. Bu hizmetler,
kişinin aile bireyleri ya da gönüllü bakıcılar tarafından yerine getirilir. Bakım sigortası kurumunun
verdiği bakım parası esas itibariyle serbestçe kullanılabilir ve bakımı üstlenen kişiye bir takdir
göstergesi olarak verilebilir.
Ayakta bakım hizmetleri kuruluşları, yardım kurumları ve hastaneler bakıcılık seminerleri
sunmaktadırlar. Bu eğitimlerde özellikle yatağa yerleştirme, yatakta hareket ettirme ve sandalyeye
oturtma gibi konular ele alınmaktadır.
Ayakta bakım hizmetleri kuruluşları, bakımı ve gerektiğinde ev idaresi hizmetlerini
üstlenebilmektedirler. Ayakta bakım hizmetleri kuruluşları hizmetlerinin karşılığını doğrudan bakım
sigortası kurumundan alırlar (ayni-nesnel karşılık).
Ayakta bakım hizmetleri kuruluşları ilgili kişiye bakan yakınını kısmen destekleyebilirler (örneğin
tedavi edici bakım ya da duş/banyo durumlarında). Böylece bakım parası ile ayni (nesnel)
hizmetlerden yararlanma birleştirilebilir (“kombine hizmet” diye anılır).
Bu bakım hizmetleri, çeşitli bakım hizmeti sağlayıcı kuruluşların sunduğu “mobil yemek hizmeti”
(eve yemek servisi) ve ayakta bakım hizmeti sunan ve yardım kuruluşlarının da sunduğu “evden
acil durum çağrısı” hizmetleriyle genişletilebilir.
Kısmi yatılı bakım (günlük bakım)
Bakıma muhtaç kişinin günlük bakım hizmeti veren kuruluş tarafından evden alınıp belirli bir süre
için bakım hizmeti verilmek suretiyle bakımı üstlenmiş kişinin yükü birkaç saat ya da gün boyunca
hafifletilebilir. Münih bakım borsası (Münchner Pflegebörse), günlük bakım hizmeti sunan
kuruluşlar hakkında bilgi vermektedir.
Kısa süreli bakım
Örneğin hastaneden çıktıktan hemen sonra, evde bakımın mümkün olmadığı durumlarda kısa
süreli bakım hizmeti söz konusu olabilir. Bu hizmet, kişinin bakımını üstlenmiş yakınlarının tatile ya
da bir tedavi kürüne gitmek üzere yükünü hafifletebilir ya da bakıcı yakınının hastanede yatması
gerektiği zamanlarda da gerekli olabilir. Münih bakım borsası (Münchner Pflegebörse) üzerinden
uygun bir kısa süreli bakım yeri bulma imkânı vardır.
Tam yatılı bakım
Bakımın evde artık mümkün olmadığı durumlarda, sürekli bakımı temin etmek üzere bakımevinde
tam yatılı bakım imkânı bulunmaktadır. Münih bakım borsası (Münchner Pflegebörse), bakım yeri
arayışınızda da sizi destekleyebilir.
Sosyal Güvenlik Dairesi Münih’teki tüm huzurevlerinin (Pflegeheime) listesini hazırlamıştır. Listeyi
görmek için buraya tıklayın.
İkamet
Eğer bir bakım basamağı henüz tespit edilmediyse veya kişinin günlük bakım ihtiyacı 15 dakikanın
altında ise ve evde artık en uygun bakım sağlanamıyorsa bir huzurevinin dinç yaşlılar bölümünde
ikamet etmek de bir olanaktır. Kendi tuvalet/banyosu bulunan oda ya da küçük dairelerin ev idaresi
(temizlik; yemek-içecek servisi) kuruluş tarafından yerine getirilir.
Bakım ihtiyacının artmasıyla çoğunlukla bir bakım kuruluşuna taşınma gereği doğar. Bakıcı destekli
ikamet, genelde ev işlerini kendi yapabilen ancak hasta ve bakıma muhtaç olduklarında bakım
alabileceklerinden emin olmak isteyen yaşlıca veya engelli insanlara yöneliktir. İnsanlar burada
kendi, kapalı dairelerinde yaşarlar. Bu çerçevede temel ve seçmeli hizmetlerden oluşan bakım
hizmetleri sunulmaktadır:
•
Temel hizmetler (danışmanlık, bilgilendirme, organizasyon ve aracılık hizmetleri, sosyal
refakat, boş zamanlarda faaliyetler ve acil durum çağrısı) aylık hizmet ücretine tabidir.
•
Seçmeli hizmetler (yemek servisi, temizlik ve çamaşırhane hizmetleri, bakım hizmetleri ve
ulaştırma) ise verilen hizmete göre hesaplanır.
Bakım hizmetleri ayakta bakım hizmeti sunan kuruluşlar tarafından yerine getirilir.
Yeni bakım yolları
Yeni bir bakım türü, genelde altı ila sekiz bakıma muhtaç insanın birlikte yaşadığı ayakta bakım
hizmeti sunulan ortak yaşam grubudur.
Münih’te “Semtte yaşama” (“Wohnen im Viertel”) ve “İkamet 50+” (“Wohnen 50+”) gibi imkânlar da
sunulmaktadır. Buralarda belli koşullar altında grup içinde kendi dairenizde yaşayabilir ve aynı
zamanda profesyonel bakım hizmeti alabilirsiniz.
Kendi dairesinde veya küçük bir topluluk içinde yaşamak isteyen bakıma muhtaç insanlar için
çeşitli semtlerde gittikçe artan oranda yeni imkânlar sunulmaktadır. “Semtte bakım” (“Versorgung
im Viertel”) hakkında ayrıntılı bilgileri burada bulabilirsiniz.
Yukarı
11. Bakım ve ev idaresi giderleri
Bakım ve ev idaresi ile ilgili giderleri tam olarak belirlemek mümkün değildir. Giderler, bakım türü
(örneğin evde bakım, ayakta bakım hizmeti sunulan ortak yaşam grubunda, tam yatılı bakım),
gerekli bakımın kapsamı ve çeşitli sözleşme sistemlerine göre değişmektedir.
Ayakta bakım ile ilgili olarak çok karmaşık bir ödeme sistemi bulunduğundan (çeşitli sözleşme
sistemleri, farklı hesaplama olanakları vs.) tam rakam vermek oldukça zordur. Ayrıca bakım çok
bireyseldir ve ilgili kişinin ihtiyaçlarına bağlıdır.
Bir tam yatılı bakımda giderler, örneğin hangi odada kalındığına (tek veya iki kişilik oda) ve hangi
bakım basamağının bulunduğuna bağlıdır. Bu nedenle götürü bir ücretin verilmesi mümkün
değildir. Aşağıdaki örnekler Bavyera veya Münih’te geçerli ücretlerle olup sadece bir ipucu olarak
değerlendirilebilir.
Karşılanmayan bakiye giderler (örneğin bakım sigortası kurumunun yaptığı ödeme yeterli
olmuyorsa) ya ilgili kişinin gelirinden (emeklilik maaşı vb.) ya da malvarlığından karşılanmalı ya da
başvuru ve incelemeden sonra yetkili sosyal yardım kurumu tarafından karşılanabilir.
Ayakta bakım
Ayakta bakım hizmetinin gerekli yardımı hizmetini verebildiğinden hareketle, “hizmet kapsamına”
(Leistungskomplex – LK) göre hesaplama yapılabilir. Buna göre münferit yardımlar belirlenmekte
ve belirli bir tutar ile karşılanmaktadır (bu tutar sözleşme sistemine göre değişkenlik
göstermektedir). Evde bakım alanında sıkça karşılanan hizmetler aşağıda örnek olarak
gösterilmiştir:
LK
1b
Giyinme ve soyunmada yardım
2,75 €
LK
2b
Tam vücut yıkama
13,75 €
LK
4b
Yeme ve içmede yardım
13,75 €
LK
9
Evde bakım saat ücreti
21,00 €
LK
16
III. bakım basamağı ile ilgili bakım hizmeti saat ücreti
42,00 €
Ek olarak götürü geliş-gidiş yol parası hesaplanarak dâhil edilir. Evde bakım hizmetini talep etme
sıklığına göre giderler topluca hesaplanır. Bakım sigortası kurumunun hizmetleri ise toplam
giderden çıkarılabilir.
İşveren modeli
Münih’te bizzat işveren olma ve bakıcı istihdam etme olasılığı vardır. Örneğin sosyal sigorta
dairesinin (Amt für Soziale Sicherung) kabul ettiği saat ücreti 10,99 € olup üstüne işverenin
ödeyeceği sosyal sigorta ödenekleri dâhil edilir. Ayrıntılı bilgileri Sosyal İşler Vatandaşlık
Bürosundan (Sozialbürgerhaus) edinebilirsiniz.
Ayakta bakım hizmeti sunulan ortak yaşam grubu
Ayakta bakım hizmeti sunulan ortak yaşam grubundaki giderler bir tasarıma bağlı olup çok farklılık
gösterebilir. Giderler, kira/ikamet giderleri, ev idaresi giderleri (örneğin gıda maddeleri) ile bakım ve
refakat giderlerinden oluşur. Tutarlar ikamet alanının büyüklüğüne, bireysel bakım hizmetine ve ev
idaresi giderlerine bağlı olduğundan rakam vermek mümkün değildir. Bununla ilgili bilgileri
girişimciler için düzenlenen kılavuzun 7. sayfasında bulabilirsiniz.
Günlük bakım
Giderler günlük ücret üzerinden hesaplanır ve bakım ücreti (bakım basamağına göre değişir), yol
gideri (evden kuruma gidiş-geliş), yatırım gideri ve kalındığı süre boyunca ortaya çıkan konaklama
ve yemek (normal şartlarda kahvaltı ve öğle yemeği) giderlerinden oluşur. Giderlerde hizmeti
sağlayan kurum, bakım basamağı ve talep edilen hizmet sıklığına göre değişkenlik olabilir.
Örnek:
Örneğin II. bakım basamağındaki ortalama giderler günlük yaklaşık 77.- €‘dur. İlgili kişinin bu
hizmetlerden haftada beş kez yararlandığı varsayıldığında, aylık gider yaklaşık 1.540,- € olur. Bu
giderler bakım sigortası kurumunun (Pflegekasse) farklı ödeneklerinden finanse edilebilir:
•
•
Bakım sigortası kurumunun (Pflegekasse) ödeneği 1.144,- €,
Bakım parası payı,
•
•
Günlük hayatın üstesinden gelebilme yeteneği önemli ölçüde kısıtlı olan kişiler için
olası ödenek (104,- €),
Genel olarak yüksek düzeyde bakım ihtiyacı olan kişiler için olası ödenek (208,€).
Federal Özel Sosyal Hizmet Sağlayıcıları Birliği’nin (Bundesverbandes privater Anbieter sozialer
Dienste e.V. (bpa) sayfasında hesaplama örneği verilmiştir.
Ortaya çıkacak gider ve karşılanma imkanları içinilgili günlük bakımı üstlenen sağlayıcı tarafından
bilgi almanız uygun olacaktır.
Kısa süreli bakım
Kısa süreli bakım için tam yatılı bakım ücretleri uygulanır. Lütfen tam yatılı bakım için verilen
hesaplama örneğini okuyunuz.
Tam yatılı bakım
Giderleri tam hesaplayabilmek için çeşitli hizmet sağlayıcıları ile temasa geçmeli ve gerektiğinde
verilen ücret tekliflerini karşılaştırmalısınız. Tahmini bir ipucu olarak kullanabilmeniz için aşağıda
bazı karşılaştırma değerleri sunulmuştur.
Örnekler:
Tek kişilik odada I. bakım basamağı – günlük ücret
yaklaşık 110 € x 30 gün
3300 €
I. bakım basamağı için bakım sigortası ödeneği
çıkarılacaktır
1064 €
Kişinin aylık katkı payı
2236 €
Çift kişilik odada III. bakım basamağı – günlük ücret
yaklaşık 130,00 € x 30 gün
3900 €
III. bakım basamağı için bakım sigortası ödeneği
çıkarılacaktır
1612 €
Kişinin aylık katkı payı
2288 €
► Bakım sigortası kurumunun ödenekleri
yukarı
12. Sosyal yardım kapsamında danışmanlık ve finansman yetkisi ile ilgili genel
esaslar
Çoğu zaman bakım sigortası kurumunun ödemeleri ile kişinin kendi imkânları (örneğin emeklilik
maaşı, aylık, malvarlığı), ihtiyaç duyulan bakımı sağlamak için yeterli olmamaktadır. Sosyal yardım
çerçevesinde ödenemeyen bakiye giderler (örneğin ayakta bakım hizmeti veren kuruluşun faturası,
bakım sigortası kurumunun verdiği paradan daha yüksek ise), ilgili sosyal yardım kurumundan
talep edilebilir.
A. Bakım ihtiyacı olan insanlar – bakım yardımı
İlgili kişi, evde yardım ve/veya bakım hizmetlerini kendisi finanse edemiyor ya da bakım sigortası
hizmetleri yetersiz kalıyorsa çeşitli başvuru imkânları kullanılabilir. Burada, aşağıdaki hususlarda
sosyal yardım alabilmek için olası muhatap kurumlar belirtilmiştir.
•
Evde yardım
• Günlük bakıma gitme
• Ayakta bakım hizmeti sunulan ortak yaşam gruplarında bakım, bakım hizmeti
veren bir ortak yaşam grubunda ya da özel bir ikamet şeklinde yaşama (örneğin
bir yaşlılar ikamet tesisinde)
• Bakımevinde yaşama (tam yatılı)
İkamet ettiğiniz yerden bağımsız olarak, sizin için yetkili bakım sigortası kurumundan (Pflegekasse)
bakım sigortası kapsamındaki hizmetleri alabilirsiniz.
Münih
Eğer bakım evde olacaksa yetkili sosyal işler vatandaşlık bürosuna (Sozialbürgerhaus)
başvurmanız rica olunur. Bakıma muhtaç kişinin ikamet ettiği bölgedeki sosyal işler vatandaşlık
bürosu yetkilidir. Bakım yardımı ile ilgili bilgileri buradan edinebilirsiniz.
Bir yaşlılar ikamet tesisinin dinç yaşlılar bölümünde (Rüstigenbereich) yaşamak için Sosyal
Güvenlik Dairesi (Amt für Soziale Sicherung) yetkilidir.
Münihli vatandaşlarımızın bir bakımevinde yaşam (kısa süreli bakım, tam yatılı bakım) konusunda
Yukarı Bavyera Bölgesine (Bezirk Oberbayern) başvurmaları gerekmektedir. Konuyla ilgili ayrıntılı
bilgileri danışma merkezlerinden (Beratungsstellen) edinebilirsiniz.
Bavyera
Diğer belediyelerde de ilgili danışmanlık hizmetleri verilmektedir. Gerekli bilgileri ilgili internet
sayfalarından ya da mahallindeki idare ve yetkili bakım sigortası kurumundan (Pflegekasse)
edinebilirsiniz. Sosyal yardım konularında ise, bakıma muhtaç kişinin ikamet adresi için yetkili
belediye ya da kaymakamlığın (Landratsamt) sosyal işler dairesine başvurabilirsiniz. Bir
bakımevinde yaşam (kısa süreli bakım, tam yatılı bakım) söz konusu ise bakıma muhtaç kişinin en
son ikamet ettiği yerdeki ilgili Bölge Sosyal İşler İdaresi (Bezirkssozialverwaltung) yetkilidir.
Bavyera dışında hizmet
Diğer belediyelerde de, örneğin hasta bakımı destek merkezi (Pflegestützpunkt) gibi, ilgili danışma
imkânları bulunmaktadır. Buralarda ilgili idare ve yetkili bakım sigortası kurumundan bilgi
edinebilirsiniz. Yukarıda anılan bakım türleri konularında ise, bakıma muhtaç kişinin ikamet adresi
için yetkili belediye ya da kaymakamlığın (Landratsamt) sosyal işler dairesine başvurabilirsiniz. Bir
bakımevinde yaşam (kısa süreli bakım, tam yatılı bakım) söz konusu ise bakıma muhtaç kişinin
ikamet ettiği yerdeki belediye ya da kaymakamlığın (Landratsamt) sosyal işler dairesinden yetkili
kurum hakkında bilgi alabilirsiniz.
Münih’e taşınma
Örneğin kendi ailesine daha yakın olmak için Münih’e taşınan bakıma muhtaç bir kişi için sosyal
yardım hizmetleri konusunda son ikamet yeri ya da Bavyera’daki bölge sosyal işler idaresi
(Bezirkssozialverwaltung) yetkilidir.
Bu bağlamda giderlerin üstlenilmesi ile ilgili olarak yetkili resmi dairenin koşullarını bilmek
önemlidir. Taşınmadan önce bağlı bulunduğunuz belediyeden mevcut olası koşullar hakkında bilgi
alınız. Belki de ilgili kurumlar arasında bir bilgi alış verişi olur ve böylece giderlerin üstlenilmesi
konusu zamanında incelenebilir. Münih’te sosyal ikamet alanının tahsis edilmesi bir hakka bağlıdır
(örneğin ayakta bakım hizmeti sunulan ortak yaşam gruplarında; gerektiğinde belediyeye ait konut
yapı şirketlerinde başvuru listesi). Bununla ilgili olarak yetkili Sosyal İşler Vatandaşlık Bürosundan
(Sozialbürgerhaus) bilgi edinebilirsiniz.
B. Engelli insanlar – topluma kazandırma yardımı
Engelli insanlar için topluma kazandırma yardımı, bedensel işlevleri, zihinsel yetenekleri ya da
psikolojik sağlıkları etkilenmiş veya bu tür bir engelle tehdit altında bulunan kişiler tarafından belli
koşullar altında talep edebilir. Topluma kazandırma yardımı çerçevesinde örneğin aşağıda belirtilen
hizmetler finanse edebilir:
•
Erken teşhis ve erken safhada teşvik (henüz okula yazılmamış çocuklar için özel eğitim
•
•
•
•
ve/veya psikolojik hizmetler)
Özellikle genel okula gitme zorunluluğu çerçevesinde ve hazırlık dâhil olmak üzere bir
üst okula gitmek için uygun bir okul eğitimi konusunda yardım
Çalışma hayatına katılım konusunda hizmetler
Engelli insanlar için kabul görmüş atölye veya benzeri faaliyet tesislerinde hizmetler
Toplum hayatına katılmak için, örneğin çevre ile iletişim kurma konusunda teşvik edici
yardımlar gibi hizmetler
Münih
Münih Belediyesi Engelliler Danışma Kurulu (Behindertenbeirat) ve Engelliler Sorumlusu
(Behindertenbeauftragter) tarafından bilgi alabilirsiniz. Hem ayakta bakımı içeren bakıma muhtaçlık
hem de topluma kazandırma ihtiyacı varsa Münih’teki Sosyal İşler Vatandaşlık Bürosuna
(Sozialbürgerhaus) başvurabilirsiniz.
Bavyera
Bavyera’da topluma kazandırma yardımı konusunda danışmanlık ve hizmetler için sosyal yardım
kurumları üst kurumu olarak bölgeler yetkilidir. İlgili bölge sosyal işler idaresine
(Bezirkssozialverwaltung) buradan ulaşabilirsiniz.
Bavyera dışında
Engelli insanların topluma kazandırılması yardımı ile ilgili yetkiler eyaletlerde birbirinden farklı
olarak düzenlenmiştir. En iyisi bulunduğunuz bölgedeki yerel sosyal yardım kurumuna müracaat
ederek, kime/nerelere başvurmanız gerektiğini öğrenin.
Yukarı
13. Yardımcı malzemeler ve bakım araç gereçleri
Kullanılacak yardımcı malzemeler (tekerlekli sandalye, bakım amaçlı yatak, klozet oturağının
yükseltilmesi gibi) konusunda tedaviyi yürüten hekimle görüşme yapılmalıdır. Yardımcı malzeme
temini ile ilgili bilgileri “Rehadat” ve Kanuni Hastalık Sigortası Birliğinde (Spitzenverband der
gesetzlichen Krankenversicherung - GKV) bulabilirsiniz.
Yardımcı bakım araç gereçleri terimi ile, evde bakım için gerekli olan, bakımı kolaylaştıran ve
bakıma muhtaç kişilerin yaşamlarını kendi başlarına mümkün kılma konusunda katkı sağlayacak
araç gereçler kastedilmektedir.
Yardımcı araçlara ilişkin çok sayıda yasal mevzuat, bakıma muhtaç kişiler ve yakınları için çoğu
zaman son derece kafa karıştırıcıdır. Örneğin hasta karyolasının yardımcı araç mı yoksa yardımcı
bakım aracı mı olduğu ve hangi tarafın hangi masrafları karşılayacağı sorularına cevap bulmak
zor olabilmektedir: Yardımcı araçlar genelde sağlık sigortasının, yardımcı bakım araçları da
genelde bakım sigortasının sorumluluğunda bulunmaktadır.
Yardımcı araçlar nedir?
Esas itibarıyla şöyle bir saptamada bulunulabilir: Yardımcı araçlar hastaların tedavi süreçlerinin
başarılı olmasını sağlayan, olası bir özürlülük halini önleyen veya mevcut bir özürlülük halini
dengeleyen ürünlerdir.
En yaygın yardımcı araçlar arasında inkontinans (idrar ve büyük abdestini tutamama) ürünleri,
yani örneğin "bezler" yer almaktadır. Kompresyon çorapları, ortopedik ayakkabılar ve yürüme
destekleri de sıklıkla reçetelendirilen yardımcı araçlar arasında bulunmaktadır.
Yardımcı bakım araçları nedir?
Yardımcı bakım araçları ise bakım işlerinin kolaylaştırılmasına, bakıma muhtaç kişilerin
sıkıntılarının hafifletilmesine veya bu kişilerin daha bağımsız bir hayat sürmesinin mümkün
kılınmasına hizmet etmektedir. En çok bilinen yardımcı teknik bakım araçları hasta karyolalarıdır.
Tüketilen yardımcı bakım araçlarına örnek olarak alezler (yatak koruyucu), dezenfektan maddeler
ve tek kullanımlık eldivenler gösterilebilir.
Yardımcı araçlardan yararlanma şartı:
Yardımcı araçlardan yararlanabilmek için belirli bir şartın yerine getirilmesi gerekmektedir: Bir
doktor, belirli bir yardımcı aracının gerekliliğini tespit etmeli ve söz konusu aracı
reçetelendirmelidir. Reçetenin somut ve ayrıntılı biçimde kaleme alınması yararlı olur.
Reçete alındığında nereye başvurulmalıdır?
Reçete alındığında sağlık sigortasına başvuruda bulunup, yakın çevrede bulunan hangi yardımcı
araç tedarikçileri ile anlaşmalı olduğu öğrenilmeli ve tedarikçilerden biriyle iletişime geçilmelidir.
Seçilen tedarikçi akabinde uygun ürünü seçer, icap etmesi halinde ölçü alır ve çoğu durumda
hazırlayacağı proforma faturayı reçete ile birlikte sağlık sigortasına teslim eder. Sağlık sigortası
bunun üzerine alınan tedbirin gerekliliğini ve ekonomikliğini kontrol eder ve şartların uygun olması
halinde oluşan masrafları üstleneceğini beyan eder.
Yardımcı bakım aracı nasıl alınabilir?
Yardımcı bakım araçlarının masrafları sadece hastanın bakıma muhtaçlık halinin tespit edilmiş
olması, hastaya evinde bakılıyor olması ve sağlık sigortasının hizmet verme yükümlülüğü
bulunmuyor olması halinde bakım sigortası tarafından karşılanır. Hasta bakım sigortasına
dilekçeyle başvuruda bulunarak, yardımcı bakım aracını ayrıntılı bir şekilde tanımladığı ve
kullanım amacını belirttiği bir talepte bulunmalıdır. Doktorun yardımcı bakım aracını
reçetelendirmesi mümkün değildir. Bununla birlikte (tıbbi) görüş belirtilmesi (örneğin bakıma
muhtaçlık derecesinin tespitine yönelik raporda), yardımcı bakım aracına yönelik talep
başvurularında önemli bir gerekçe teşkil edebilir.
Katılım payı ne kadardır?
Bakım sigortası tarafından karşılanan maliyet miktarı ile katılım payı miktarını burada
öğrenebilirsiniz.
Tüketilmesi öngörülen yardımcı araçlarda (örneğin inkontinans ürünleri) sigortalılar tarafından
karşılanan pay %10, aylık gereksinim için en fazla 10,- Avro'dur. Sarf malzemesi niteliğinde
olmayan yardımcı araçlara (örneğin kompresyon çorapları) yönelik katılım payı da %10, en az 5,en fazla 10,- Avro'dur. Örneğin işitme cihazları gibi bazı yardımcı araçlar için sabit katılım payları
mevcuttur.
Konuya ilişkin bilgiler nereden alınabilir?
Yardımcı araçlar ile yardımcı bakım araçlarının birbirinden ayırt edilmesi çoğu zaman zordur.
Örneğin yeniden kullanılabilen bir alez veya tek kullanımlık bir eldiven hem yardımcı araç hem de
yardımcı bakım aracı olabilir. Hem hastalar hem de hasta yakınları çoğu zaman bu sorunun
üstesinden gelememektedir. Sağlık ve bakım sigortalarının çağrı merkezleri, bağımsız hasta
danışmanlığı servisleri, bakım merkezleri ve VDK’nın eyalet birlikleri bu hususta yardımcı
olmaktadır.
Yukarı
14. Bakıma muhtaç kişinin bakımını üstlenen aile yakını kaza geçirmesi durumunda
ne olur?
Bakımı üstlenen kişinin bir kaza geçirip hastaneye yatması gerektiğinde bakıma muhtaç olan
yakını bakım hizmetinden mahrum kalabilir. Böyle bir durum için, kişinin yanında taşıyabileceği
“acil durum kontrol kartı” (Notfallscheckkarte) geliştirilmiştir. Bu kartın üzerine bakıma muhtaç
kişinin adını ve acil durumda kontrol listesinin nerede bulunabileceğini yazarsınız. Bu listede
hastalık, tedaviyi yürüten hekim vs. gibi bilgiler yer alabilir.
Her ikisini PDF-dosyası olarak Kuzey Ren Vestfalya eyaleti kaza sigortası kurumunun internet
sayfasında bulabilirsiniz: www.beim-pflegen-gesund-bleiben.de
15. Hasta için karar verme yetkisi, hukuki destek
Bakıma muhtaç bir kişi, ruhsal hastalık ya da bedensel, zihinsel veya ruhsal engeli bulunduğu için
işlerinin tamamını ya da bir kısmını (artık) yerine getiremeyebilir. Yakınlarının ilgili kişi lehine olacak
kararlarını kolaylaştıracak düzenlemeler önceden belirlenebilir.
► Hasta için karar verme yetkisi ve hukuki destek ile ilgili daha fazla bilgi
yukarı
16. Bakımdan memnun olmadığım zaman ne yapmalıyım?
Profesyonel bakımda hizmetlerle ilgili sorular ve memnuniyetsizlik de söz konusu olabilir.
Konuya ilişkin sorularınız varsa veya hizmetten memnun değilseniz, ayakta bakım hizmetleri
servisinde, günlük bakım hizmetlerinde, kısa süreli bakım hizmetlerinde veya bakım evinde
görevli yetkili veya sorumlu kişiye başvurunuz (ekip yönetimi, servis yönetimi, bakım hizmetleri
yönetimi, müessese yönetimi, genel müdürlük). Kişisel görüşmelerinizden sonra herhangi bir
değişiklik tespit edememeniz halinde prensip olarak yetkili bakım sigortasına başvurabilirsiniz.
Münih belediyesinde yaşlı bakımı hizmetlerinde yaşanan sorunların aktarılabileceği bir şikâyet
merkezi (Städtische Beschwerdestelle für Probleme in der Altenhilfe) olup, ayakta bakım
hizmetleri servisleri, günlük bakım veya yatılı bakım müesseseleriyle yaşayacağınız sorunlarda
bu merkez size destek sağlayabilmektedir.
Ayakta bakım hizmeti sunulan ortak yaşam gruplarından, engellilere yönelik yardım hizmetleri
sunulan müesseselerden ve bakım evlerinden sorumlu olan kuruluş, Bakım ve Engelli
Hizmetleri - Kalite Gelişimi ve Denetim İhtisas Birimi’dir ("Fachstelle für Pflege- und
Behinderteneinrichtungen - Qualitätsentwicklung und Aufsicht – FQA"); eski adıyla Bakım Evi
Denetim Birimi (Heimaufsicht).
Münih kenti veya Bavyera Eyaleti dışında başka kentlerde ve beldelerde Bakım Evi Denetim
Birimleri ve başka başvuru merkezleri bulabilirsiniz.
Yukarı
17. İş ve evde bakım arasındaki uyum
İş ve bakım arasındaki uyumu destekleyebilmek için işverenin hangi imkânları tanıdığını öğrenmek
faydalı olur.
Bakım süresi
15’den fazla işçi çalıştıran işletmelerde çalışan kişilerin altı aylık bir süreye kadar ücretsiz izin
kullanma hakları vardır. İşletmenin acil ihtiyaçlarının ağır basmaması koşuluyla, bakım desteği
süresinde çalışma saatlerinizi azaltabilir, başka bir deyişle, yarı zamanlı bakım çerçevesinde
çalışabilirsiniz.
Aile bakım süresi
İşvereniniz aile bakım süresini öngörmüş olabilir. Aslında burada işverenin gönüllü olarak verdiği bir
hak söz konusudur. Aile bakım süresi çerçevesinde, bir yakınızın bakımı için maksimum 24 aylık
bir süre zarfında haftalık çalışma sürenizi 15 saate kadar indirebilmeniz mümkündür. Bu aile bakım
süresi içinde işten çıkarılmaya karşı güvenceniz olur ve aylığınıza, azaltılan tutarın yarısı oranında
ilave ödeme yapılır. Aile bakım süresinin bitiminde bakım sonrası süresince daha önce geçerli olan
saat ücreti üzerinden çalışılır. Azaltılan aylık ödeme, aylık avansın yeniden dengelenmesine kadar
yapılır.
► Federal Aile, Yaşlılar, Kadınlar ve Gençlik Bakanlığı tarafından teşvik edilen broşür (PDF
dosyası, 2,7 MB)
Toplu sözleşme
Sizin için geçerli toplu sözleşmeye göz atmanız da faydalı olabilir. Burada, kanuni düzenlemelerin
dışında iş ile aile hayatı arasındaki uyum konusunda düzenlemeler getirilmiş olabilir. Bunun dışında
çalıştığınız yerde meslek ile aile hayatı arasındaki uyum konusunda ne gibi imkânların
sunulduğunu sorunuz.
Bakım destekleme parası
Bakım sigortası Ocak 2015’den beri bakım destekleme parası ödemektedir. Bu ödeme,
yakınlarınıza bakmak için kullandığınız on günlük ücretli izin süresince ücretin ödenmeye devam
etmesi anlamına gelmektedir. Bakım destekleme parası sadece başvuru üzerine verilir. Bu başvuru
zaman geçirilmeden bakıma muhtaç kişinin bağlı bulunduğu bakım sigortası kurumuna
yapılmalıdır. Bu kurumdan ayrıntılı bilgi almanız mümkündür.
► Bakım destekleme parası ile ilgili diğer bilgiler
yukarı
18. Ölmek ve ölüm
Münih’te ilgililer ve aile yakınları, referans kişiler ve arkadaşları için çeşitli destek sunan kurum ve
kuruluş, ölmek ve ölüm konularıyla ilgilenmektedir. Sağlık ve Çevre Bölümünün sunduğu bilgileri
buradan okuyabilirsiniz.
19. Sözlükçe
Sözlükçede, metinlerimizde kullandığımız bazı teknik terimleri açıklıyoruz.
Ayakta veya evde bakım hizmeti
Ayakta bakım hizmetinin sağlandığı hallerde bakıma muhtaç kişiler kendi evlerinde ikamete devam
ederler. Bu durumda bulunan kişilerin bakımı çoğu zaman aile fertleri veya yakın tanıdıkları
tarafından üstlenilir ya da ayakta bakım hizmeti sunan kuruluşlar, bakıma muhtaç kişilerin ev
işlerini ve bakım hizmetlerini yürütür.
Ayakta bakım hizmeti sunulan ortak yaşam grupları
Ayakta bakım hizmeti sunulan ortak yaşam gruplarında bakıma muhtaç kişiler hayatlarını bir
apartman dairesinde veya evde başka kişilerle birlikte bağımsız bir şekilde idame ettirir ve bu
sayede birbirlerini desteklemek için ortaklaşa gerekli tedbirleri alır veya alışveriş işlerini hallederler.
Ortak yaşam grupları çerçevesinde birlikte yaşayan kiracılar veya bunların aile fertleri veya yakın
tanıdıkları, bağımsız bir karar mekanizması oluşturarak grup hayatını ilgilendiren bütün kararları
alırlar. Ortak yaşamın sürdürülmesi için gerekli olan hizmetler (ev ekonomisi, rehberlik, bakım)
harici bir hizmet sağlayıcıdan satın alınır.
► Yaşlılara yönelik ortak yaşam gruplarına ilişkin bilgilere buradan ulaşabilirsiniz
Müteakip tedavi (Anschlussheilbehandlung - AHB)
AHB, hastanede görülen tedaviden hemen sonra veya kısa bir süre sonra sağlanan bir
rehabilitasyon hizmetidir. Bu tedavi hizmeti için belirli tıbbi ön koşullar geçerlidir. Belirli hastalıklar
söz konusu olduğunda hastalığı tedavi etmek, iyileştirmek veya ilerlemesini engellemek amacıyla
ihtisas hastanelerinde ek tedavi tedbirlerine ihtiyaç duyulur.
Vaka yönetimi/ Bakım sürecine geçiş/ Hastanede sosyal hizmetler
Vaka yönetimi (= Case Management), Vaka koordinasyonu
• Vaka yönetimi çerçevesinde, farklı hizmet ve ihtisas alanları arasında köprü kuran
profesyonel bir eşgüdümün sağlanması ve ayakta tedavi tedbirlerinin bir ağ tabanında
birleştirilmesi öngörülmektedir. Buradaki amaç, ihtisas alanları ve mesleki yeterlilikler arası
etkileşime imkan veren kesintisiz bir tedavi sürecinin sağlanmasıdır. Evde hasta bakımı
hizmetlerine ilişkin hususlar, bakım servisleri ve terapi uzmanlarının iletişim bilgilerinin
kullanıma sunulması, sağlık ve bakım sigortalarına başvuruda bulunulması (örneğin
derecelendirme başvuruları), tekerlekli sandalye ve hasta karyolası gibi yardımcı araçların
tedarik edilmesi, müteakip tedavi/rehabilitasyon tedbirleri veya kısa süreli bakım
hizmetlerinin organize edilmesi bu çerçevede ele alınmaktadır.
Bakım sürecine geçiş
• Bakım sürecine geçiş uygulamaları, hastanın kontrolünü ve yeni bir çevreye geçişine
refakat edilmesini kapsamaktadır. Hastalara, hastalıkla baş edilmesi ve o zamana kadarki
hayatlarının yeniden yapılandırılması süreçlerinde destek olunmaktadır.
Sosyal hizmetler
• Sosyal hizmetler çerçevesinde hastalığın yol açtığı sonuçların üstesinden gelinebilmesi
amacıyla hasta ve hasta yakınlarına destek verilmekte, danışmanlık ve rehberlik hizmetleri
sunulmaktadır. Bu çerçevede hasta ve hasta yakınları durumlarına uygun olası haklar ve
tedbirler hakkında bilgilendirilmekte ve oluşacak masrafların karşılanması hususuna açıklık
getirilmektedir. Bunun için hastanın ilgili makamlarla uyum içinde hareket etmesi, isteklerini
ve mevcut imkânları da kapsayacak şekilde çalışmalara muvafakat etmesi gerekmektedir.
Demans
Demans ("bunama, idrak yitimi") kavramı ile tıp biliminde hatırlama, düşünme ve/veya başka beyin
fonksiyonlarının olumsuz olarak etkilendiği sürekli veya ilerleyen bir hal kastedilmektedir.
Hastalığın başlangıcında kısa süreli bellek ile hatırlama yeteneği bozuklukları görülmekte iken,
ilerleyen aşamalarda uzun süreli bellekte saklanmış bulunan anılar da kaybolmakta, bunun
sonucunda hastalar, hayatları süresince edinmiş oldukları yetenek ve becerileri giderek
kaybetmektedir.
Kısa süreli bakım
Kısa süreli bakım hizmetleri, yatılı tedavide tüm imkanları bulunan bir bakım müessesesinde
verilmektedir. Kısa süreli bakım hizmetinden yararlanma şu durumlarda söz konusu olabilir:
Bakıma muhtaç kişinin hastanede tedavi görmüş olması veya başka kriz durumları (örneğin tatil,
bakım hizmetini üstlenen aile ferdi ve yakın tanıdıklara aşırı yük binmesi veya bu kişilerin
hastalanmaları) sonucunda duyulan ilave bir bakım gereksinimi sebebiyle evinde bakılamayacak
veya yeterince bakılamayacak olması. Kısa süreli bakım hizmetinden yararlanılabilinmesi için
bakıma muhtaçlık derecesi tespiti yapılmış olmalıdır.
► Bakım sigortası tarafından sunulan kısa süreli bakım hizmetlerine buradan ulaşabilirsiniz.
Rehabilitasyon
Almanya'da rehabilitasyon tedbirleri çeşitli sosyal sigorta kuruluşlarının, yani zorunlu sağlık,
emeklilik ve kaza sigortalarının sorumluluğunda bulunmaktadır. Hastaların doktorları nezdinde ve
hastanede tedavi görmelerini müteakiben uygulanan rehabilitasyon tedbirleri, tedavi sürecinin sabit
bir bileşenini teşkil etmektedir.
Rehabilitasyonun amacı hastaların fiziksel, mesleki ve sosyal yeteneklerini muhafaza etmek veya
geliştirmekle sınırlı kalmamaktadır; rehabilitasyon aynı zamanda da hastalığın ve yaşamın
üstesinden gelinmesine yönelik bireysel yetenek ve imkanları da teşvik etmektedir.
Sosyal yardım kuruluşları
Sosyal yardımların kaynağını sağlayan kuruluşlar (sosyal yardım kuruluşları), geçim yardımı ve
bakım yardımı gibi çeşitli yasal yükümlülüklerin masraflarını karşılamaktadır.
Yapılan yardımlar şunlardır:
• Kişinin ihtiyaçlarına uygun
• Her zaman ikincil konumdadır (yani emeklilik sigortası ve bakım sigortası gibi başka sosyal
kuruluşlar nezdinde sahip olunan haklar öncelikli olarak talep edilmelidir)
• Gelire ve mal varlığına bağlıdır (oluşan masrafların ilgili kişinin kendisi veya yakınları
tarafından hangi dereceye kadar karşılanabileceği kontrol edilmektedir).
Kent belediyeleri ve beldeler ile geniş idari bölgelerin yönetimlerinin de sosyal yardım kuruluşu
olarak işlev görmeleri mümkündür. Bu hususta farklı eyaletlerde farklı düzenlemeler bulunmaktadır.
Günlük bakım / Kısmi yatılı bakım
Bu hizmetlerden (örneğin günlük bakım hizmeti) kasıt gün içerisinde bir müessesede belirli
saatlerde verilmesidir. Bakım masrafları, sosyal danışmanlık masrafları ve tıbbi bakım ve tedavi
masrafları bakım sigortası tarafından karşılanmaktadır. Müesseseye gidiş ve dönüş yolunda
oluşan ulaşım masrafları ile iaşe masrafları (çoğu zaman kahvaltı ve öğle yemeği) da
üstlenilmektedir. Temel bakımın yanında hareket egzersizleri, hafıza egzersizleri ve başka birçok
çalışma gibi somut terapi tedbirleri de uygulanabilir. Günlük bakım hizmeti, bakıma muhtaç kişilerin
bakımını üstlenen aile fertlerinin veya ayakta bakım servislerinin çalışmalarını tamamlayıcı
mahiyettedir, örneğin gün içerisinde çalışmak durumunda olan bakıcıların omuzlarındaki yük
hafifletilebilir.
Tam yatılı bakım
Bakım evlerinde (tam yatılı bakım müessesi) bir veya iki kişilik odalarda 24 saat boyunca kapsamlı
temel bakım ve tedavi amaçlı bakım (kişisel temizlik, giyinme, beslenme, ilaç kullanımı vs.), üç
öğün yemek, ev işleri yardımı ve sosyal refakat (etkinlikler ve uğraşlar) sunulmaktadır.
Bakım sigortaları tarafından ücretsiz olarak kullanıma sunulmakta olan hizmet ve fiyat kıyaslama
listeleri vasıtasıyla yetkili bakım evleri hakkında genel bilgi edinilebilmektedir. Münih bölgesinde
bulunan boş yerlere ilişkin bilgiler Münih Bakım Borsası’ndan ("Münchner Pflegebörse") temin
edilebilir.
Evde destek hizmeti / Evde bakıcı desteği / Evde yaşlı bakım desteği
Bu uygulamaların hedef grubu, ev işlerini büyük ölçüde bağımsız bir şekilde sürdürmekle birlikte
hastalık ve bakıma muhtaçlık hallerinde bakım hizmetlerinden yararlanabilmek hususunda
güvenceye sahip olmak isteyen yaşlı veya engelli insanlardır. Bu uygulamadan yararlanan kişiler
bağımsız bir şekilde müstakil bir konutta (mal sahibi veya kiracı olarak) yaşamaktadır. Konutun
bulunduğu site ve konutun kendisi engelsiz bir şekilde düzenlenmiş olmalıdır. Konut sakinlerine
yönelik olarak bakım hizmetleri sunulmaktadır. Bunlar temel hizmetler ile isteğe bağlı hizmetlerden
oluşmaktadır.
• Temel hizmetler (örneğin danışmanlık, bilgilendirme, organizasyon ve aracılık hizmetleri,
sosyal danışmanlık, boş zaman etkinlikleri ve acil durum çağrısı hizmeti) karşılığında aylık
götürü bakım masrafı faturalandırılmaktadır.
• İsteğe bağlı hizmetler (Yemek, temizlik ve çamaşır hizmeti, bakım desteği ve ulaştırma
hizmetleri), oluşan maliyete göre hesaplanmaktadır.
Bakım hizmetleri ayakta bakım servisleri tarafından sağlanmaktadır. Evde bakıcı desteği
uygulaması kısmen tam yatılı bakım müesseseleriyle işbirliği halinde gerçekleştirilmektedir.
Böylece, ağır derecede bakıma muhtaçlık halinde bakım evine taşınma imkanı, konut sakinleri için
bakım güvencesi açısından bir avantaj teşkil etmektedir.
yukarı
Diğer bilgiler
•
Ev işleri yardımcısı ve bakıcıların çalıştırılmasına ilişkin bilgiler
Broşür (PDF: 16 Sayfa, 4,2 MB) yükle
• Sosyal güvence konularına genel bakış
Broşüre gider
• Destek ve bakım
Broşür (PDF: 59 Sayfa, 359 KB) yükle