docEkli dosyayı görüntülemek için tıklayınız.
download 
Şikayet Transkript
Ekli dosyayı görüntülemek için tıklayınız.
Yoğunluk Ayarlı Radyoterapinin Uygulamalı Esasları Yoğunluk Ayarlı Radyoterapinin Uygulamalı Esasları EDİTÖR ÇEVİRİ EDİTÖRÜ K. S. Clifford Chao, MD Prof. Dr. Gökhan Özyiğit Chu H. Chang Distinguished Professor and Chairman Radiation Oncology College of Physicians and Surgeons Columbia University Professor and Chief Radiation Oncology Weill Cornell Medical College Radiation-Oncologist-in-Chief New York-Presbyterian Hospital New York, New York Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyasyon Onkolojisi Anabilim Dalı Başkanı, Ankara YARDIMCI EDİTÖR Tony J. C. Wang, MD Assistant Professor of Radiation Oncology Department of Radiation Oncology College of Physicians and Surgeons Columbia University New York, New York Tim Marinetti, PhD Senior Grants Specialist Department of Radiation Oncology College of Physicians and Surgeons Columbia University New York, New York Dünya Tıp Kitabevi Copyright © 2015 Bu kitabın basım, yayım ve satış hakları Dünya Tıp Kitabevi’ne aittir. Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik kağıt ve/veya başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz. Tablo, şekil ve grafikler izin alınmadan, ticari amaçlı kullanılamaz. Bu kitap T.C. Kültür Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır. Copyright © 2014 of the original English language edition by Lippincott Williams & Wilkins, a Wolters Kluwer business, Philadelphia, USA. Original title: “Practical Essentials of Intensity Modulated Radiation Therapy”, by K. S. Clifford Chao, MD. ISBN 978-605-64848-9-6 Orijinal Kitap Adı Practical Essentials of Intensity Modulated Radiation Therapy Yazar K. S. Clifford Chao Orijinal ISBN 978-1-4511-7581-3 Orijinal Eser Sahibi Lippincott Williams & Wilkins Çeviri Editörü Prof. Dr. Gökhan Özyiğit Genel Yayın Yönetmeni Mustafa Sezer Sayfa Tasarımı-Mizanpaj Dünya Tıp Kitabevi Proje Koordinatörü Meltem Sezer Baskı ve Cilt Kalkan Matbaacılık 0312 341 92 34 Sertifika No: 16029 Genel Dağıtım DÜNYA TIP KİTABEVİ GMK Bulvarı 71/55 Maltepe-Çankaya/Ankara Tel: 0312 231 31 33 Sertifika No: 22265 [email protected] Not: Medikal bilgiler sürekli değişmektedir. Yeni araştırmalar ve klinik çalışmalar bilgimizi artırırken uygulanan tedavilerde degişikler yapılmasını gerektirebilir. Yazarlar, editörler ve yayıncılar bu kitapta belirtilen dozaj, uygulama ve görüntüleme tekniklerinin kitabın üretim tarihindeki güncel bilgiler ile uyumlu olması için kendi alanlarında güvenilir kaynaklara başvurmuşlardır. Bununla birlikte, yayıncılar, kitapta belirtilen dozaj ve uygulama formlarından sorumlu değildir. Her kullanıcı, tüm ilaçların prospektüslerini dikkatle gözden geçirmeli ve üreticiler tarafından tavsiye edilen dozlar ve belirtilen kontrendikasyonlar ile bu kitapta yer alanlar arasında farklılık tespit edildiği takdirde bir uzmana başvurmalıdır. Bu öneri, yeni veya nadir kullanılan ilaçların kullanımında özellikle önem kazanmaktadır. Her dozaj şeması ve uygulama formu kullanıcının kendi sorumluluğundadır. Yazarlar ve yayıncılar, farkedilen uyumsuzluk ve hataların yayıncılara bildirilmesini rica etmektedir. Bu çalışma ile ilgili basımdan sonra farkedilebilecek hatalar www.dunyakitabevi.com adresinde, ürün tanım sayfasında bildirilecektir. Katkıda Bulunanlar Anesa Ahamad, MD, FACR, DABR Clinical Director, Radiation Oncologist, 21st Century Oncology, Key West, Florida Daniela Addeo, MD Physician, Department of Radiation Oncology, Columbia University, New York, New York Edgar Ben-Josef, MD Professor, Vice-Chair for Translational Research, Department of Radiation Oncology, University of Pennsylvania, Philadelphia, Pennsylvania David P. Horowitz, MD Chief Resident, Department of Radiation Oncology, New York-Presbyterian Hospital, Columbia University Medical Center, New York, New York Micah Berman, MD Resident Physician, Department of Otolaryngology-Head and Neck Surgery, Columbia University, New York-Presbyterian Hospital, Columbia University Medical Center, New York, New York Eric L. Chang, MD Professor and Chairman, Department of Radiation Oncology, Keck School of Medicine of University of Southern California, Medical Director, Department of Radiation Oncology, Norris Cancer Hospital, Los Angeles, California K. S. Clifford Chao, MD Chu H. Chang Distinguished Professor and Chairman, Radiation Oncology, College of Physicians and Surgeons, Columbia University, Professor and Chief, Radiation Oncology, Weill Cornell Medical College, Radiation-Oncologist-in-Chief, New York-Presbyterian Hospital, New York, New York Nicole M. Hsu, MD Resident, Department of Otolaryngology—Head and Neck Surgery, New YorkPresbyterian Hospital, Weill Cornell Medical College and Columbia University College of Physicians and Surgeons, New York, New York Anshu K. Jain, MD Resident Physician, Department of Radiation Oncology, Columbia University Medical Center, New York-Presbyterian Hospital, New York, New York Ritsuko Komaki, MD Professor, Department of Radiation Oncology, The University of Texas MD Anderson Cancer Center, Houston, Texas Simon K. Cheng, MD, PhD Assistant Professor, Department of Radiation Oncology, Columbia University, New York, New York Katherine Lameka, MD Clinical Instructor, Department of Radiology—Division of Nuclear Medicine, Columbia University College of Physicians and Surgeons, Columbia University Medical Center, New York-Presbyterian Hospital, New York, New York Christopher H. Crane, MD Professor, Program Director and Section Chief, Gastrointestinal Section, Department of Radiation Oncology, The University of Texas MD Anderson Cancer Center, Houston, Texas David Leung, MD, PhD Assistant Professor, Department of Radiology, Columbia University Medical Center, New York-Presbyterian Hospital, New York, New York Prajnan Das, MD, MS, MPH Associate Professor, Department of Radiation Oncology, The University of Texas MD Anderson Cancer Center, Houston, Texas Zhongxing Liao, MD Professor and Clinical Medical Director, Department of Radiation Oncology, The University of Texas MD Anderson Cancer Center, Houston, Texas Prashant Desai, MD, MS Radiation Oncology, Weill Cornell Medical College, Resident, Radiation Oncology, New York-Presbyterian Hospital, New York, New York Israel Deutsch, MD Assistant Professor of Clinical Radiation Oncology, Director of Brachytherapy Services, Department of Radiation Oncology, New York-Presbyterian Hospital, Columbia University Medical Center, New York, New York Chaitanya R. Divgi, MD Professor of Radiology, Department of Radiology, Columbia University Medical Center, New York, New York Lei Dong, PhD Director, Chief of Medical Physics, Scripps Proton Therapy Center, San Diego, California Lilie L. Lin, MD Assistant Professor, Department of Radiation Oncology, University of Pennsylvania, Philadelphia, Pennsylvania Usama Mahmood, MD Assistant Professor, Department of Radiation Oncology, The University of Texas MD Anderson Cancer Center, Houston, Texas Tim Marinetti, PhD Senior Grants Specialist, Department of Radiation Oncology, College of Physicians and Surgeons, Columbia University, New York, New York Hasan Murshed, MD, MS Medical Director, Department of Radiation Oncology, Hope Radiation Cancer Center, Lynn Haven, Florida v vi Katkıda Bulunanlar Gokhan Ozyigit, MD Professor of Radiation Oncology, Department of Radiation Oncology, Hacettepe University, Faculty of Medicine, Oncology Hospital, Ankara, Turkey Bhupesh Parashar, MD Associate Professor, Department of Radiation Oncology, Weill Cornell Medical Center, New York-Presbyterian Hospital, Department of Radiation Oncology, New York, New York Ugur Selek, MD Associate Professor, Department of Radiation Oncology, Koc University School of Medicine, Istanbul, Turkey and, The University of Texas MD Anderson Cancer Center, Houston, Texas, Department Chief, MD Anderson Radiation Treatment Center, American Hospital, Istanbul, Turkey Neha Sharma, MD New York-Presbyterian Hospital, Cornell University Medical College, New York, New York Alexander M. Stessin, MD, PhD Resident Physician, Department of Radiation Oncology, New York-Presbyterian Hospital, Weill Cornell Medical College, New York, New York Chiaojung Jillian Tsai, MD, PhD Resident Physician, Department of Radiation Oncology, The University of Texas MD Anderson Cancer Center, Houston, Texas Tony J. C. Wang, MD Assistant Professor of Radiation Oncology, Department of Radiation Oncology, Columbia University, New York, New York Cheng-Chia Wu, MD Resident Physician, Department of Radiation Oncology, Columbia University Medical Center, New York, New York Çeviriye Katkıda Bulunanlar Görkem Aksu Profesör Doktor, Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyasyon Onkolojisi Anabilim Dalı, Kocaeli Serra Kamer Profesör Doktor, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyasyon Onkolojisi Anabilim Dalı, İzmir Zümre Arıcan Alıcıkuş Doçent Doktor, Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyasyon Onkolojisi Anabilim Dalı, İzmir Cem Önal Doçent Doktor, Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Adana Uygulama ve Araştırma Merkezi Radyasyon Onkolojisi Anabilim Dalı, Adana Gökhan Özyiğit Profesör Doktor, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyasyon Onkolojisi Anabilim Dalı Başkanı, Ankara Beste M. Atasoy Doçent Doktor, Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyasyon Onkolojisi Anabilim Dalı, İstanbul Barbaros Aydın Öğretim Görevlisi Uzman Doktor, Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyasyon Onkolojisi Anabilim Dalı, İzmir Yasemin Bölükbaşı Doçent Doktor, Amerikan Hastanesi MD Anderson Radyasyon Onkolojisi Merkezi, İstanbul Özlem Civelek Ay Uzman Doktor, Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyasyon Onkolojisi Anabilim Dalı, Kocaeli Deniz Çelik Uzman Doktor, Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyasyon Onkolojisi Anabilim Dalı, Kocaeli Senem Demirci Doçent Doktor, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi, Radyasyon Onkolojisi Anabilim Dalı, İzmir Merdan Fayda Doçent Doktor, İstanbul Üniversitesi Onkoloji Enstitüsü Radyasyon Onkolojisi, İstanbul Melis Gültekin Yardımcı Doçent Doktor, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyasyon Onkolojisi Anabilim Dalı, Ankara Pervin Hürmüz Yardımcı Doçent Doktor, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyasyon Onkolojisi Anabilim Dalı, Ankara Cem Parlak Yardımcı Doçent Doktor, Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Adana Uygulama ve Araştırma Merkezi Radyasyon Onkolojisi Anabilim Dalı, Adana Uğur Selek Profesör Doktor, Koç Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyasyon Onkolojisi Anabilim Dalı, İstanbul Erkan Topkan Doçent Doktor, Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Adana Uygulama ve Araştırma Merkezi Radyasyon Onkolojisi Anabilim Dalı, Adana Gözde Yazıcı Doçent Doktor, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyasyon Onkolojisi Anabilim Dalı, Ankara Eda Yirmibeşoğlu Yardımcı Doçent Doktor, Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyasyon Onkolojisi Anabilim Dalı, Kocaeli Sezin Yüce Sarı Uzman Doktor, Atatürk Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Radyasyon Onkolojisi Kliniği, Ankara Önsöz B u kitabın bir önceki baskısında yoğunluk ayarlı radyoterapinin (YART) hızlı bir evrimsel süreç doğrultusunda ilerleme göstereceği oldukça aşikârdı. O baskıdaki önsözde de ön görüldüğü gibi, teknoloji ve klinik uygulamalardaki hızlı ilerlemeleri takip edebilmek için yeni baskılara ihtiyaç duyulacaktı. Bu üçüncü baskı sadece YART ile ilgili en önemli gelişmeler hakkında güncel bilgiler isteyen okuyucular için değil, ayrıca spesifik malign hastalıklardaki klinik yaklaşımlarla ilgili daha detaylı ve kapsamlı bilgiye ihtiyaç duyanlar için de hazırlanmıştır. YART sadece belli başlı birkaç kapsamlı enstitüde kullanılan özel bir deneysel radyoterapi tekniği olmaktan çıkmış, birçok kanser tedavi merkezinde standart tedavi seçeneği haline gelmiştir. Artık çok fazla sayıda firma YART tedavi planlama ve RT uygulama cihazları üretmektedir. YART’ın en önemli vaadi çok fazla sayıda demetçik kullanabilme yeteneğinin yanısıra, yoğunluk ve yönlerinin bireysel olarak kontrol edilebilmesidir. Bu durum bizlere komşu normal dokulardaki dozu azaltırken, kompleks şekilli tümörlerde yüksek dozların verilmesini sağlamaktadır. Beraberinde en son üç boyutlu güncel görüntüleme modalitelerinin kullanılması, BT, MRG, PET gibi, ve hesaplama gücündeki büyük artış ile tümüyle gerçek görüntü-kılavuzluğunda radyoterapi artık elimizin altındadır. Radyasyon onkoloğu için gerçek sınırlama tedavi planlamalarının hassasiyeti veya megavoltaj foton kaynaklarının belirsizliklerinden ziyade, asıl malign hastalık tarafından infiltre edilen veya tehdit edilen dokulardaki biyolojik ve anatomik belirsizliklerdir. Bu nedenle, YART’ın maksimal terapötik kazanca ulaşması için moleküler belirteçler ve biyolojik görüntüleme konularında daha fazla araştırmaya ihtiyaç olacaktır. YART’ın klinik açıdan yeni bakış açılarına odaklanmak için, YART fiziği, mekaniği ve kalite güvencesi, ayrıca BT ve MRG ile ilgili giriş bölümlerini yeniden düzenledik. İlgilenen okuyucular için mükemmel monograf ve çok çeşitli derleme makaleyi kaynakçalara ekledik. Tedavi planlamadaki önemi nedeni ile görüntü kılavuzluğunda radyoterapi için yeni PET belirteçlerine odaklanan moleküler görüntüleme ile ilgili yeni bir bölüm ekledik. Kalan diğer bölümler YART kullanımının gerek lokal bölgesel kontrolde ve sağkalımda katkısının veya daha önemlisi radyasyona bağlı morbiditelerde azalma ve daha iyi yaşam kalitesi sağladığının gösterildiği hastalık bölgelerine odaklandı. Bölüm 4’ten 11’e kadar olan baş boyun kanserlerinde tedavi yaklaşımlarını kapsayan bölümler, en son klinik çalışmalar ve yeni hedef çizim şekilleri ile güncellendi. Meme ve jinekolojik kanser bölümleri bu bölgelerdeki yeni materyallerin büyüklüğünü yansıtmak amacı ile tamamen yeniden yazıldı. Pankreas, rektal ve anal kanserler ile ilgili YART’ın bu hastalık bölgelerinde tedaviye katkılarını göstermek için yeni bölümler eklendi. Akciğer kanseri bölümü daha önce tedavi edilmesi çok güç olan bu tümörlerde ümit veren stereotaktik radyoterapi tekniği ile ilgili yeni bir alt başlıkla güçlendirildi. Çoğunluğu 6 görüntüden oluşan panellerle 90’dan fazla yeni hasta tedavi şekilleri eklendi. Ayrıca eski siyah-beyaz anatomik çizimleri yeni renkli görüntülerle değiştirdik. Aynı zamanda okuyucuya tama yakın bir tablo oluşturması amacıyla hastalık etiyolojisi, tanısı ve tedavisi ile ilgili tarihsel bilgilerin yer aldığı bölümleri olduğu gibi muhafaza ettik. YART’ın potansiyellerini ve gösterilmiş avantajlarını kavrayabilmek için, geçmiş klinik tedavi modalitelerin başarılarının ve problemlerinin anlaşılması gerekmektedir. Bu üçüncü baskıda da amacımız aynı ikinci baskıda olduğu gibi devam etmektedir: YART ile ilgili klinik değerlendirme süreci, karar verme ve teknik yeterlilik konularında uygulamalı esasların öğrenilmesinde asistanlara, fellowlara ve radyasyon onkologlarına yardımcı olmak. Bu statik değil, dinamik bir etkileşim süreci olup, hedeflediğimiz okuyucu gruplarına yönelik YART planlaması ve uygulaması ile ilgili yenilikler gelecektir. K. S. Clifford Chao, MD Tony J. C. Wang, MD Tim Marinetti, PhD ix Teşekkür K itabın bu yeni üçüncü baskısının hazırlanmasının temellerini oluşturan ikinci baskıya çalışmaları ile katkıda bulunan meslektaşlarımıza minnettarız: K.-Kian Ang, MD, PhD; Smith Apisarnthanarax, MD; Angel Blanco, MD; Thomas A. Buchholz, MD; Steven J. Feigenberg, MD; Kenneth M. Forster, PhD; Adam S. Garden, MD; Eric M. Horwitz, MD; Anuja Jhingran, MD; Michael V. Knopp, MD; Nancy Y. Lee, MD; H. Helen Liu, PhD; Homer A. Macapinlac, MD; Nina A. Mayr, MD; Shawn W. McNeely, MS; Cynthia Ménard, MD; Radhe x Mohan, PhD; Allen R. Molloy, MD; Allan Pollack, MD, PhD; Robert A. Price, PhD, DABR; W. Roy Smythe, MD; Craig W. Stevens, MD, PhD; Wade L. Thorstad, MD; Franz J. Wippold II, MD; Ping Xia, PhD. Ayrıca Bölüm 20’nin ilk hazırlık nüshasındaki çalışmaları için A. Gabriella Werncke, MD, MSc ve kaynakçaların hazırlanmasındaki yardımları için Michelle Rosenstam’a teşekkür ederiz. Çeviri Editörü Önsözü B ilimsel kitaplarda önsözler genellikle akademik ifadelerle yazılır. Ancak bu kitabın üçüncü baskıya kadar olan gelişim sürecini siz değerli okuyucularımıza aktarabilmek ve tarihe de kısa bir not düşebilmek için okuyucularımızın affına sığınarak bu önsözü biraz daha farklı bir tarzda yazmayı düşündüm. İki yıllık eğitim için gittiğim St. Louis (ABD) şehrine 16 Temmuz 2011 günü öğleden sonra varmıştım. Dr. K.S. Clifford Chao ile beraber havalimanından kalacağım yere giderken bana ilk projemizin bir kitap yazmak olduğunu iletmişti. Kendisine konusunu sorduğumda: Yoğunluk Ayarlı Radyoterapi olarak cevap vermişti. Açıkçası hem heyecanlanmış, hem de endişelenmiştim. Heyecanlanmıştım, çünkü konu ile ilgili literatürde klinik referans bir kitap yoktu; endişelenmiştim, çünkü o dönem çoğu kişi gibi yoğunluk ayarlı radyoterapi konusunu bilmiyordum. Kendisine bu durumu ilettiğimde gülümseyerek, o dönemki durumu kısaca şöyle özetlemişti; ‘Merak etme zaten kimse YART’ı tam anlamıyla bilmiyor.’. O yıllar gerçekten de YART’ın bebeklik dönemi olarak adlandırılıyordu. Kaynakça taraması yapıldığında, birin elin parmakları sayısında klinik çalışma vardı. Kalan literatürün tamamına yakını dozimetrik çalışmalardan oluşmaktaydı. Özetle YART deneysel bir tedavi modalitesinden öteye geçemiyordu. İşte böyle bir ortamda ilk baskının hazırlıklarına giriştik. Dünya tarihini değiştiren 11 Eylül 2001 saldırıları olduğu sıralarda, yayınevine kitabın ilk örnek bölümleri olan tonsil ve dil kökü başlıklı kısımlarını hazırlıyorduk. Yaklaşık 10 aylık bir süreç sonunda hem konu ile ilgili önemli bilimsel makalelerimiz (klinik çalışma ve kılavuzlarımız) kırmızı dergi başta olmak üzere yayına kabul edilmiş ve eş zamanlı olarak da kitabın ilk baskısı yayın evine teslim edilmişti. New Orleans’ta 2002 yılında gerçekleştirilen 44. ASTRO kongresinde kitabın satışa sunulan ilk baskısı sadece baş boyun kanserlerini içerdiği için ‘Baş Boyun Kanserleri için Yoğunluk Ayarlı Radyoterapi’, başlığıyla yayınlanmıştı. Literatürde YART ile ilgili ilk klinik referans kitap olan birinci baskıda yardımcı editördüm ve 9 bölümde yazarlık yapmıştım. Çok kısa bir süre sonra YART’a olan aşırı ilgi sayesinde yine yardımcı editörlüğünü yaptığım baş-boyun kanserleri dışında prostat, meme gibi başka hastalık bölgelerini de kapsayan kitabın 2. baskısı ABD’nin en önemli kanser merkezlerinde YART ile uğraşan akademisyenlerin katkıları ile 2005 yılında ‘Yoğunluk Ayarlı Radyoterapinin Uygulamalı Esasları’ başlığı ile yayınlandı. Ülkemiz açısından gurur verici olanı bu ikinci baskısında değerli arkadaşım Prof. Dr. Uğur Selek’in de katkı veren yazarlar arasında yer almasıydı. Daha sonra yeni baskı için tam 9 yıl beklenildi. Elbette geçen süre içerisinde başta prostat ve baş-boyun kanserleri olmak üzere devrimsel bir tedavi modalitesi olan YART artık standart hale gelmiş ve tüm dünyada yaygın olarak kullanılan bir radyoterapi tekniği haline gelmişti. YART ile ilgili çalışma sayısı artık binlerle ifade edilmekte ve konu ile ilgili çok sayıda kitap basılmıştı. Dolayısı ile konusunda ilk olan bu kitabın da yenilenme vakti gelmişti. Baştan sona yenilenen bu 3. baskının ülkemiz açısından belki de en önemli özelliği artık anadilimize de kazandırılmış olmasıdır. Bu çeviride takdir edersiniz ki, radyasyon onkolojisi ile ilgili bazı teknik terimlerin günlük kullanımımızda yerleşmiş tam Türkçe karşılıkları bulunmamaktadır. Hatta kitabın başlığında geçen ‘intensity-modulated’ terimi bile anadilimizde tam karşılığını bulabilmiş değildir. Ancak ‘Yoğunluk Ayarlı Radyoterapi’ terminolojisi artık günlük kullanımda camiamız tarafınca da kabul görmüştür. Bununla beraber, ortak kabul görmemiş terimlerin orijinal halleri parantez içerisinde italik olarak bırakılmış ve uygunsa o terime en yakın Türkçe karşılığı kullanılmaya çalışmıştır. Bazı terimler ise tamamen orijinal hali ile bırakılmıştır. Aynı durum bazı kısaltmalar için de geçerlidir. Buradaki amaç terminolojik yanlış anlaşılmalar neticesinde oluşabilecek ciddi hataların önüne geçebilmektir. Konu ile ilgili camiamız tarafından kabul edilmiş ortak bir terminolojinin oluşturulması gerçekten önemli bir ihtiyaçtır. Sonuç olarak bu 3. baskının orijinalinde de katkıda bulunan bir bilim insanı olarak, kitabın anadilimize kazandırılması gerçekten şahsım için apayrı bir onur ve mutluluk kaynağıdır. Bu bağlamda öncelikle büyük bir itina ile tercümeleri yaparak, bu kitabı anadilimiz Türkçe’ye kazandıran ülkemizin önemli radyoterapi merkezlerinde akademik kariyerlerini sürdürmekte olan her biri birbirinden değerli ve saygın akademisyen arkadaşlarımın üstün gayret ve emekleri için kendilerine minnettarım. Elbette kitabın tercümesi için yayın haklarını alarak, orijinal baskı ile aynı muhteşem kalitede basımını gerçekleştiren Dünya Kitabevi çalışanlarına teşekkürü de bir borç bilirim. Radyasyon onkolojisinde son yirmi yılın en önemli devrimi olan YART tekniğini anlama ve öğrenme açısından çok faydalı olacağına yürekten inandığım bu kitabın Türkçe tercümesinin radyasyon onkolojisi camiamıza hayırlı olmasını dilerim. Bu vesile ile önsözünü vefatının 7. yılına tarihlediğim, ülkemiz radyasyon onkolojisi tarihine adını altın harflerle yazdıran ve öğrencisi olmaktan her zaman büyük onur duyduğum merhume Prof. Dr. İbtisam Lale Atahan Hocamı her zaman olduğu gibi minnet ile anıyorum. Prof. Dr. Gökhan Özyiğit Ankara, Eylül 2014 xi İçindekiler Katkıda Bulunanlar v Çeviriye Katkıda Bulunanlar vii Önsöz ix Teşekkür x Çeviri Editörü Önsözü BÖLÜM 1 xi Özel Radyoterapi Tekniklerinin Uygulanması: YART, GKRT, Proton Terapisi ................................... 001 Tim Marinetti • Lei Dong Çeviri: Sezin Yüce Sarı BÖLÜM 2 Radyoterapiye Kılavuzluk Eden Moleküler Görüntüleme Tekniklerinde Gelişmeler ......................... 033 Katherine Lameka • David Leung • Chaitanya R. Divgi Çeviri: Serra Kamer BÖLÜM 3 Kafa Tabanı ve SSS Glial Tümörleri ....................................................................................... 043 Ugur Selek • Eric L. Chang Çeviri: Yasemin Bölükbaşı • Uğur Selek BÖLÜM 4 Baş-Boyun Kanserlerinde Nodal Hedef Volüm ve Normal Doku Doz Sınırlamaları ........................... 078 Tony J. C. Wang • Cheng-Chia Wu • K. S. Clifford Chao Çeviri: Barbaros Aydın • Zümre Arıcan Alıcıkuş BÖLÜM 5 Paranazal Sinüsler ve Nazal Kavite ....................................................................................... 105 Anshu K. Jain • Nicole M. Hsu • Tony J. C. Wang • K. S. Clifford Chao Çeviri: Gözde Yazıcı BÖLÜM 6 Nazofarinks ..................................................................................................................... 121 Tony J. C. Wang • K. S. Clifford Chao Çeviri: Merdan Fayda BÖLÜM 7 Oral Kavite ...................................................................................................................... 150 Anshu K. Jain • Nicole M. Hsu • K. S. Clifford Chao Çeviri: Eda Yirmibeşoğlu •Görkem Aksu •Özlem Civelek Ay •Deniz Çelik BÖLÜM 8 Orofarinks ...................................................................................................................... 171 Alexander M. Stessin • Gokhan Ozyigit • K. S. Clifford Chao Çeviri: Pervin Hürmüz • Gökhan Özyiğit BÖLÜM 9 Hipofarinks ve Larinks ....................................................................................................... 204 David P. Horowitz • Micah Berman • Tony J. C. Wang • K. S. Clifford Chao Çeviri: Görkem Aksu •Özlem Civelek Ay •Deniz Çelik BÖLÜM 10 Tiroid Kanseri................................................................................................................... 236 Prashant Desai • Tony J. C. Wang • Anesa Ahamad • K. S. Clifford Chao Çeviri: Senem Demirci xiii xiv BÖLÜM İçindekiler 11 Primeri Bilinmeyen Boyun Lenf Nodu Metastazı..................................................................... 258 Neha Sharma • Gokhan Ozyigit • K. S. Clifford Chao Çeviri: Pervin Hürmüz • Gökhan Özyiğit BÖLÜM 12 Meme ............................................................................................................................ 269 Daniela Addeo Çeviri: Melis Gültekin BÖLÜM 13 Akciğer Kanseri ................................................................................................................ 295 Simon K. Cheng • Bhupesh Parashar • Ritsuko Komaki • Hasan Murshed Çeviri: Erkan Topkan • Cem Parlak BÖLÜM 14 Özefagus......................................................................................................................... 316 Simon K. Cheng • Bhupesh Parashar • Zhongxing Liao Çeviri: Erkan Topkan • Cem Parlak BÖLÜM 15 Pankreas ......................................................................................................................... 332 Usama Mahmood • Edgar Ben-Josef • Christopher H. Crane Çeviri: Cem Önal BÖLÜM 16 Rektum .......................................................................................................................... 349 Chiaojung Jillian Tsai • Christopher H. Crane • Prajnan Das Çeviri: Beste M. Atasoy BÖLÜM 17 Anal Kanser ..................................................................................................................... 356 Daniela Addeo • David P. Horowitz Çeviri: Beste M. Atasoy BÖLÜM 18 Pelvik ve Para-aortik Nodal Hedef Çizimi ............................................................................... 372 Tony J. C. Wang • Cheng-Chia Wu • K. S. Clifford Chao Çeviri: Merdan Fayda BÖLÜM 19 Prostat ........................................................................................................................... 380 Israel Deutsch • David P. Horowitz • Tony J. C. Wang Çeviri: Cem Önal BÖLÜM 20 Jinekolojik Kanserlerde Yoğunluk Ayarlı Radyoterapi ............................................................... 401 Lilie L. Lin Çeviri: Zümre Arıcan Alıcıkuş İndeks 425
