Untitled

Transkript

Untitled

>>> SAYI 24
TEMEL B‹LG‹LER
B‹LG‹SAYARLA Ö⁄REN‹M
25. SAYIDA
NELER VAR?
E⁄‹T‹MDE B‹LG‹SAYARDAN FAYDALANMA
LASER VE LED YAZICILAR
LASER KULLANAN YAZICILAR
VER‹ DEPOLAMA
D‹SKETE YEN‹ ALTERNAT‹FLER
WINDOWS
D‹SK‹ TEM‹ZLEMEK
SAB‹T D‹SKTE YER AÇMAK
PROJELER
TEMEL B‹LG‹LER
TABLETLER, TOUCHPAD VE D‹⁄ERLER‹
TAfiINAB‹L‹R B‹LG‹SAYARLAR
WINDOWS
EKRAN GÖRÜNTÜSÜNÜ YAKALAMAK
PROJELER
TABLO ‹ÇEREKLER‹N‹N SIRALANMASI
TAKV‹M HAZIRLANMASI
WORD ‹Ç‹NDEN TABLOLARIN ÇIKARILMASI
INTERNET
INTERNET ANS‹KLOPED‹LER‹
S‹L‹NM‹fi DOSYALARI KURTARMAK
WEB SAYFASI HAZIRLAMAK VII
ÇÖPE ATILMIfi BELGELER‹N GER‹ ALINMASI
INTERNET’TEN PARA KAZANMAK
BELGEDEN TABLO ÇIKARMAK
MULTIMEDIA VE E⁄LENCE
MULT‹MEDYA AKSESUARLARI
INTERNET
INTERNET VE F‹LM YILDIZLARI
ÜNLÜ YILDIZLARIN ‹NTERNET S‹TELER‹
WEB SAYFASINDA ARKA PLAN
WEB SAYFALARININ ARKA PLAN DÜZENLEMES‹
PÜF NOKTASI
DONANIMLARIN B‹LG‹SAYARA
BA⁄LANTISI
23 Ocak’ta Bayilerde
Kaç›rmay›n!
INTERNET’TE PARA KAZANMAK
‹NTERNET ÜZER‹NDE PARA KAZANMANIN YOLLARI
WINAMP
ÜNLÜ MP3 ÇALARIN TANITIMI
ÖNEML‹ NOT!
Geçen say›dan itibaren biten sözlü¤ün yerine bilgisayar›n›z› daha
performansl› kullanman›z› sa¤layacak püf noktalar›n›n yer ald›¤› yeni
bir bölüme bafllad›k.
Ayr›ca bir önceki say›da vermifl oldu¤umuz ek klasörü daha
performansl› kullanmak için her bölümü iki klasöre parçalamak
yerine ayn› adl› bölümleri ayn› klasör alt›nda tutabilirsiniz. Böylelikle
ek bir ayraca ihtiyac›n›z olmayaca¤› gibi daha rahat çal›flman›z da
mümkün olacakt›r.
PÜF NOKTASI
DOS NED‹R, NASIL KULLANILIR?
DOS’UN ÖZELL‹KLER‹ VE KULLANIMI
Bilgisayar›n›zla ilgili her türlü sorun için
“Herkes ‹çin Bilgisayar” Destek Telefonu
0 800 211 61 17
Saatleri: 9.30 - 11.00, 13.00 - 14.30
Abone Servisi
0 800 211 61 18
Herhangi bir say›y› kaç›rd›¤›n›zda, bunu abone bölümümüzden temin
etmeniz ve “Herkes ‹çin Bilgisayar”› eksiksiz olarak biriktirmeniz mümkün.
En temelden bafllayan bilgi düzeyi ileri düzeylere kadar yükselecek.
Böylece “Herkes ‹çin Bilgisayar” her düzeyden kullan›c› için
“eksiksiz” bir baflvuru kayna¤› olacak.
Genel Yay›n Yönetmeni: Gökhun Sungurtekin (Sorumlu), Yaz› ‹flleri
Müdürü: Mahmut Karsl›o¤lu, Editör: M. Berker Güngör, Grafik Tasar›m:
Murat Çelik, Vogel Sat›fl Müdürü: Gönül Morgül, Müflteri Temsilcisi: Yeliz
Koyun, Pazarlama Müdürü: Güler Okumufl, Abone Sorumlusu: Nur Geçili,
Da¤›t›m: Cem Cenker, Üretim: Turgay Tekatan, Vogel Yay›nc›l›k Ltd. fiti.
Genel Müdürü: Hermann W. Paul, Genel Müdür Yard›mc›s›: Beste
Özerdem, Vogel Yay›nc›l›k Ltd. fiti. Ad›na Sahibi: Gökhun Sungurtekin,
Renk Ayr›m›-Film Ç›k›fl ve Bask›: As›r Matbaac›l›k Ltd. fiti., Da¤›t›m
B‹RYAY A.fi.
Vogel Yay›nc›l›k
Piyalepafla Bul. Zincirlikuyu Cad. Ün ‹fl Merkezi No: 231/3
80380 Kas›mpafla-‹STANBUL
Tel: (212) 297 17 24 Faks: (212) 297 17 33
>>>
TEMEL B‹LG‹LER
Sürekli geliflmelere sahne olan günümüz dünyas›nda insanlar
devaml› olarak e¤itime ihtiyaç duymaktad›rlar.
Günümüzde hemen her konuda devaml› teknolojik geliflmeler olmakta, bu geliflmelerin sonuçlar›
çok h›zl› bir biçimde günlük hayat›m›za yans›maktad›r. Tüm bu geliflmelere ayak uydurabilmek
için devaml› bir e¤itim süreci içinde olmak gerekmektedir. Ancak klasik flekliyle devaml› bir e¤itim
görmek oldukça s›k›c› ve yorucu olabilir. Bu durumda bilgisayarlar›n yard›m›na baflvurabiliriz,
onlar› kullanarak pek çok farkl› konuda h›zl› ve
e¤lenceli bir e¤itim süreci sa¤lamak mümkündür.
D‹L Ö⁄REN‹M‹
Dil ö¤renimi oldukça uzun süren ve emek isteyen
bir süreçtir. Bir bilgisayar asla "gerçek" bir ö¤retmenin yerini tutamayabilir, ancak bu süreci daha
kolay ve e¤lenceli bir hale getirebilir. Günümüzde
dil ö¤renimi konusunda haz›rlanm›fl pek çok uygulama mevcuttur, bunlar› farkl› kategorilere ay›rabiliriz.
‹lk olarak bir yabanc› dili kavraman›za yard›mc›
olmak amac›yla haz›rlanm›fl olan uygulamalar
vard›r. Bunlar genellikle etkileflimli hikaye kitaplar› biçiminde tasarlanm›fl olan, kullan›m› kolay
ve zorluk seviyesi en alt kademeden bafl-
layan yaz›l›mlard›r. Kullan›c› bu etkileflimli
hikayeler sayesinde hem görsel, hem de iflitsel olarak üzerinde
çal›flt›¤› yabanc›
dile ›s›nd›r›l›r. Bu gibi
yaz›l›mlar
ço¤u zaman
baflvuru için küçük bir sözlük uygulamas›n› da
bünyelerinde bar›nd›r›rlar.
Daha ileri seviyelerdeki yaz›l›mlar ise kullan›c›n›n konuflma yetene¤ini de gelifltirmeye yönelik
olarak haz›rlan›rlar. Bu yaz›l›mlar yap› olarak
çok daha detayl›d›rlar ve bir mikrofon yard›m›yla
bilgisayara ses kaydederek telaffuzunuzu kontrol
edebilmenize de imkan tan›rlar.
Bir baflka kategorideki yaz›l›mlar ise çeflitli
oyunlar ve uygulamalar yard›m›yla kullan›c›n›n
kelime da¤arc›¤›n›n gelifltirilmesini sa¤lamay›
amaçlarlar. Bu tür yaz›l›mlar hem yeni kelimeler
ö¤renmenize, hem de bildiklerinizi kullanarak pekifltirmenize imkan tan›rlar. Bir dil e¤itim program›n›n yukar›daki farkl› kategorilerdeki uygulamalar› birlefltirerek kulland›¤› durumlar az de¤ildir, bu tür yaz›l›mlar oldukça genifl kapsaml› ve
faydal›d›rlar.
*<
‹PUCU >
Evde e¤itimi mecbur sadece mecbur
oldu¤unuz için de¤il, hoflça vakit geçirmek
için de uygulayabilirsiniz. Etkileflimli ansiklopedilerden klasik müzik arflivlerine dek,
hem hobilere hitap eden, hem de birfleyler
ö¤renmeye yard›mc› olabilen pek çok yaz›l›m bulmak mümkündür.
HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR
>>>
●
TEMEL B‹LG‹LER
131
<<<
TEMEL B‹LG‹LER
SÖZLÜKLER
Bilgisayarla çal›flman›n hayat› kolay k›lan yönlerinden biri de sözlük ve çeviri programlar›n›
kullanabilme imkan› bulman›zd›r. Sözlük uygulamalar› pek çok aç›dan ka¤›t üzerine bas›lm›fl versiyonlar›ndan daha üstündürler. Öncelikle en genifl
kapsaml› sözlük bile sadece tek bir CD-ROM üzerine s›¤abilece¤inden, yüksek kapasitelerine karfl›n hemen hiç yer kaplamaz ve a¤›rl›k yapmazlar.
Ço¤u sözlük ise çok daha küçük boyutludur ve sabit disk üzerine kopyalanabilirler. Bir bilgisayarda birden fazla sözlük uygulamas›na rastlamak
çok olas›d›r.
Sözlük yaz›l›mlar›n›n bir di¤er önemli özelli¤i
ise çal›flmay› çok h›zland›rmalar›d›r. Genellikle
ekranda arad›¤›n›z kelimeyi girdikten hemen sonra ilgili aç›klamalar› görebilirsiniz. Bu sayfalar›
çevirerek arad›¤›n›z› bulmaya çal›flmaktan çok
daha h›zl› bir yöntemdir.
Çeviri uygulamalar› ise biraz daha esnek olmay›
gerektiren bir konudur denebilir. Günümüzde de¤iflen kalitelerde pek çok farkl› çeviri program›
bulabilmek mümkündür, ne var ki burada küçük
bir sorun vard›r. Ne kadar iyi haz›rlanm›fl olurlarsa olsunlar, çeviri programlar› insan akl› kadar
esnek çal›flamazlar. Bu da özellikle karmafl›k
cümleleri çevirirken ortaya ç›kan sonuçlar›n istendi¤i gibi olmamas›na yol açar. Ancak bu uygulamalar yine de kullan›c›ya belli bir noktaya kadar yard›m sa¤layabilir ve hatta ö¤renmede yard›mc› olabilir.
FARKLI KONULAR
Bilgisayarlar geliflmifl multimedya kapasiteleri sayesinde klasik konular›n d›fl›ndaki alanlarda da
e¤itime yard›mc› olabilirler. Mesela bir trafik dersini üç boyutlu animasyonlarla ekranda görerek
çal›flmak, her zaman için basit bir ders kitab›ndan çal›flmaktan çok daha faydal›d›r. Bu gibi uygulamalar hemen her alanda e¤itimi kolaylaflt›rmak ve h›zland›rmak için kullan›labilir.
>>>
HIZLI YAZMA
Yeni bafllayan kullan›c›lar›n bilgisayar ve benzeri ayg›tlarla çal›fl›rken karfl›laflt›klar› en büyük sorunlardan biri de
klavyeyi h›zl› ve etkin bir biçimde kullanamamakt›r. Ne
var ki bu konuda yard›mc› olabilecek pek çok iyi yaz›l›m
mevcuttur. Bu yaz›l›mlar kullan›c›n›n yaz›m tarz›n› kontrol
eder, bulduklar› hatalar› belirtip çeflitli çal›flma yöntemleri
önerirler. Bu tür uygulamalar genellikle oldukça baflar›l›d›r ve klavyeye çabucak al›flabilmenize imkan tan›rlar.
132
●
TEMEL B‹LG‹LER
>>>
TEMEL B‹LG‹LER
Bu tür yaz›c›lar›n en önemli fark›, bas›lacak sayfalar› teker teker
haf›zalar›nda oluflturmalar› ve ondan sonra basmalar›d›r.
Asl›na bakarsan›z, bu tür yaz›c›lar kendi çaplar›nda küçük birer bilgisayard›rlar. Çünkü ba¤l› olduklar› bilgisayardan gelen verileri ifllemek için
kendi mikro-ifllemcileri, bu verileri kullanana dek
depolamak için de haf›zalar›
vard›r. Çok daha geliflmifl
modellerde ise, bilgisayardan gelen çok miktardaki
sayfay› depolamak ve
s›ras› geldikçe ifllemek için yüksek
kapasiteli sabit
disklere de yer
verilir.
Bu tür yaz›c›lar
ka¤›t üzerine
bask› yapabilmek
için yo¤un biçimde ›s›t›lan yuvarlak
tamburlar kullan›rlar. Bu tamburlar selenium denilen madde ile kapl›d›r ve asl›nda büyük ütüler gibi çal›fl›rlar. Bir Laser ›fl›n
kayna¤› taraf›ndan bas›m tamburu üzerinde bas›lacak resim çizilir, bu tambur da yüklendi¤i statik
elektrik yard›m›yla toner maddesini alarak ka¤›t
üzerine aktar›r. Bundan sonra da ›s›t›lm›fl tambur
ka¤›t üzerinden geçerek toner maddesini kal›c›
olarak ka¤›da ifller.
Çal›flma prensibi olarak nispeten yüksek miktarda enerjiye ihtiyaç duyan ve s›cakl›k üreten bu tür
yaz›c›lar kullan›lmad›klar› zaman ekonomi moduna geçer ve "uykuya" dalarlar. Bask› tamburlar›
ancak gerek oldu¤unda ›s›t›l›r, bu ise biraz
zaman alabilir. Neyse ki modern modellerde bu süre pek fazla de¤ildir ve ilk ka¤›t
ç›kt›ktan sonra di¤erlerinin bas›lmas› daha
seri olarak gerçeklefltirilir.
Laser ve LED yaz›c›lar hem siyah-beyaz, hem de renkli olarak piyasada bulunabilirler. Ço¤unlukla bask›
kaliteleri tatmin edici
düzeydedir, ancak renkli
olanlar di¤er yaz›c›
türlerinden daha
pahal›d›rlar. Bunun
sebebi ise renkli bask› için çok daha karmafl›k bir mekanizmaya ihtiyaç
duyulmas›d›r. Siyah-beyaz
modeller genel ev ve ofis
kullan›m› için oldukça makul
seviyelerde fiyatlara sat›lmaktad›rlar,
ancak renkli olanlar ço¤unlukla ev kullan›c›lar› için henüz fazla pahal› say›labilir.
●
TEMEL B‹LG‹LER
133
<<<
SATIN ALIRKEN
Bir Laser ya da LED yaz›c› al›rken dikkat edilmesi gereken birkaç önemli detay vard›r. Bunlardan ilki sayfa bafl›na olan maliyettir. Burada özellikle hat›rlanmas› gereken konu, bask›da kullan›lan selenium kapl› tamburlar›n belirli bir ömürleri
oldu¤u ve bir zaman sonra de¤iflmeleri gerekti¤idir. E¤er bu tür bir yaz›c› al›yorsan›z, o zaman
sat›fl sonras› servis ve bak›m›n iyi
olmas›na dikkat
etmeniz gerekir.
‹kinci önemli
nokta ise yaz›c›y› nerede kullanaca¤›n›zd›r.
Ofiste bir yerel
a¤ üzerine ba¤lanarak kullan›lacak olan yaz›c›lar›n oldukça
yüksek haf›zaya ve
bask› h›z›na sahip olmalar› gereklidir. Aksi halde çeflitli bilgisayarlardan
gelen ifller y›¤›lacak ve yaz›c› bunlarla bafla ç›kamayacakt›r.
Bir baflka husus yaz›c›n›n ka¤›t kapasitesidir.
Ço¤u profesyonel yaz›c› farkl› tip ka¤›tlar› bar›nd›rabilen yüksek kapasiteli ka¤›t çekmecelerine
sahiptir. Böylece mesela flirket mektuplar› antetli
ka¤›da, s›radan metinler
A4 üzerine bas›labilir,
ayr›ca s›k s›k ka¤›t
çekmecelerini doldur-
134
●
TEMEL B‹LG‹LER
mak zorunda kalmazs›n›z. Baz› yaz›c›lar zarf gibi
e¤ilip bükülmemesi gereken ka¤›tlara bask› yapman›z› sa¤layacak özel bir elle besleme slotuna
da sahiptirler. Bu slot sayesinde zarf gibi materyal üzerine yaz›c›y› zorlamadan bask› yapabilmek
mümkün olacakt›r.
LASER VE LED
Laser ve LED yaz›c›lar temelde ayn› prensiple
çal›fl›rlar, sadece bunu uygulama biçimleri biraz
farkl›d›r. Laser tabir edilen yaz›c›lar zaman içinde geliflmifl ve ço¤u sorundan kurtulmufllard›r, ancak daha karmafl›k ve hassas yap›lara sahiptirler.
LED yaz›c›lar ise daha az karmafl›k ve haliyle daha dayan›kl› tasar›mlard›r. Ne var ki bask› kalitesi aç›s›ndan Laser modellerin biraz daha gerisindedirler.
>>>
TEMEL B‹LG‹LER
>>>
VER‹ DEPOLAMA
TEMEL B‹LG‹LER
VER‹ DEPOLAMA
Gittikçe artan miktarlardaki veriyi yedeklemek ve tafl›mak
bazen büyük bir sorun olabilmektedir.
Modern bilgisayarlarda varl›¤›n› sürdüren en eski parça flüphesiz 1,44 MB kapasiteli disket sürücülerdir. Eskiden bu sürücüler verileri yedeklemek
ya da bir a¤a ba¤l› olmayan bilgisayarlar aras›nda tafl›mak için yeterli olabiliyorlard›. Ancak o
zamanlar sabit disk kapasiteleri 30-40 MB civar›ndayd› ve ço¤u uygulama dosya büyüklü¤ü olarak birkaç yüz KB yer kapl›yordu.
Bu tür geliflmifl veri depolama ortamlar›na özellikle ofis
ortamlar›nda s›k s›k rastlayabilirsiniz. Ço¤unlukla
kullan›lan sürücüler afl›r›
iri disket sürücüleri
ça¤r›flt›r›rlar, üzerlerinde de farkl› adlar
yer alabilir. Bu depolama ortamlar›n›n CD ve
DVD-ROM’lardan fark›, üzerlerine istendi¤i kadar s›k veri yaz›labilmesi ve silinebilmesidir. fiimdi en yayg›n farkl› depolama
ortamlar›na k›saca
‹PUCU
bir bakal›m, özelliklerini beraberce inDEPOLAMA ORTAMI
celeyelim.
*<
>
S›k s›k karfl›n›za ç›kan "veri depolama ortam›" terimi, üzerine bilgi yaz›lan çeflitli
kay›t araçlar›n› tan›mlamak için kullan›l›r.
Günümüzde ise ifller çok farkl›d›r, sabit disk kapasiteleri GigaByte (GB) türünden ölçülmekte,
yaz›l›m ve veri dosyalar›n›n büyüklükleri de bundan geri kalmamaktad›r. Tabii modern uygulamalar hemen her aç›dan çok daha geliflmifl ve kullan›fll›d›rlar, ancak yine de
bir dosyay› yedeklemek
ya da tafl›mak gerekti¤inde sorunlar yaflan›r.
Bu gibi durumlarda birkaç farkl› çözüm yoluna baflvurulmaktad›r. Bunlardan biri depolanacak verileri çeflitli yaz›l›mlar
sayesinde "s›k›flt›rmak", böylece çok daha az
yer kaplamalar›n› sa¤lamakt›r. Ancak bu çözüm
zamanla yetmemeye bafllam›flt›r. Bu durumda daha yüksek kapasiteli depolama ortamlar›n› gelifltirmek kaç›n›lmaz olmufltur.
Bunlar basit bir disket ya da en son nesil
DVD-ROM olabilirler, yapt›klar› ifl hemen
hemen ayn›d›r.
>>>
●
TEMEL B‹LG‹LER
135
<<<
VER‹ DEPOLAMA
MANYET‹K KASETLER
Gittikçe artan boyutlardaki verileri depolayabilmek için gelifltirilen ilk çözümlerden biri manyetik kasetlerdir. Bunlar çal›flma prensibi olarak
bildi¤imiz müzik kasetlerine çok benzerler, sürücüleri de buna uygun tasar›mdad›r. ‹lk modeller
do¤rudan bilgisayarlara tak›lm›flsa da, sonradan
bunlar özel olarak tasarlanm›fl depolama ünitelerine birden fazla say›da tak›larak
ve yerel a¤lar üzerinden eriflim sa¤lanarak kullan›lmaya bafllam›flt›r.
Bu ayg›tlar›n özelli¤i çok
yüksek miktarda veriyi,
çok düflük bir maliyetle depolayabilmeleridir. Ayr›ca biraz özen gösterildi¤inde kaset ömrü de
makul seviyede uzun olmaktad›r. Ne var ki
manyetik kasetler veri eriflimi aç›s›ndan çok
yavaflt›rlar, bunlar›n üzerindeki bir uygulamay›
do¤rudan çal›flt›rmaya imkan yoktur. Ayr›ca depolama ve geri alma ifllemleri de nispeten yavaflt›r, üstelik kaset sürücülerin s›k s›k özel yöntemlerle temizlenmesi gerekir.
LS-120 SUPERDISK
‹lk bak›flta bu diskleri ya da sürücülerini klasik
disketlerden ay›rmak pek mümkün de¤ildir. Ne
var ki kullan›lan ileri teknoloji sayesinde
bu türden tek bir disket üzerine 120 MB
‹PUCU
ve üzeri bilgi depolamak
mümkündür. Ayr›ca bu sürücüler klasik 1,44 MB disketBir depolama ortam›n›n veri depolama
leri okuyabilir ve yazabilirler.
kapasitesi kullan›lan teknolojilere ve ürün
Geliflen teknoloji sayesinde
modellerine göre büyük farkl›l›klar gösterebilir. Bir seçim yaparken eriflim sürati
LS-120 sürücüleri gelecek
kadar kapasite-maliyet oranlar›n› da
vaad eden araçlar olarak gödikkate almak gereklidir.
rünmektedirler.
*<
>
>>>
136
●
TEMEL B‹LG‹LER
ZIP
ZIP sürücüleri özel tasarlanm›fl 100 MB kapasiteli disketler kullan›rlar, bir bilgisayara harici
ya da dahili olarak tak›labilirler. Harici olanlar
kolayca sökülüp tafl›nabilir, baflka bir bilgisayara
ba¤lanabilirler. ZIP sürücülerin en büyük avantajlar› çok defa yaz›labilir ve de uzun
ömürlü olmalar›d›r.
Ancak maliyetleri yüksek, çal›flma süratleri ise oldukça düflüktür.
MAGNETO-OPTICAL DISK (MOD)
Bunlar disket içine yerlefltirilmifl minik CDROM’lar› ça¤r›flt›ran yap›dad›rlar. Çal›flma prensibi olarak laser ›fl›n demetinin disket yüzeyindeki
manyetik yüzeyi etkilemesi prensibine dayan›rlar.
Bunun getirdi¤i en büyük avantajlar ise disketlerin defalarca yeniden yaz›labilir olmas›, ayr›ca
üzerlerine kaydedilen verileri d›fl etkenlere karfl›
uzun süre baflar›yla koruyabilmeleridir. Ayr›ca çal›flma süratleri üzerlerinden uygulama çal›flt›rmaya müsaade edecek kadar da yüksektir. Depolama
kapasiteleri ise 2,6 GB seviyesine dek artabilmektedir. Tek kötü yanlar› yüksek maliyetleridir, ancak buna ra¤men gelecek vaad ediyor görünmektedirler.
JAZ
JAZ sürücüler temelde ZIP teknolojisinin geliflmifl bir fleklidir. Tek bir disket yerine, içine birçok
disket yerlefltirilmifl kasetler kullan›rlar. Ver depolama kapasiteleri 2 GB civar›na ulaflabilmektedir ve çal›flma süratleri de oldukça yüksektir. Ancak maliyetleri biraz yüksektir ve ömürleri di¤er
seçeneklerle k›yasland›¤›nda çok yüksek say›lmaz.
>>>
TEMEL B‹LG‹LER
>>>
WINDOWS
Sabit diskinizde her zaman biraz daha fazla yer açabilirsiniz,
iflte burada bunu nas›l yapaca¤›n›z› anlataca¤›z.
D‹SK TEM‹ZLEME
"Disk Temizleme" standart bir Windows uygulamas›d›r, gereksiz dosyalar›n kald›r›larak sabit
disk üzerinde yer kazan›lmas›n› sa¤lar. Bu uygulamay› "Programlar" seçene¤inin "Donat›lar" fl›kk›n›n "Sistem araçlar›" alt menüsünde bulabilirsiniz.
Uygulamay› çal›flt›rd›¤›n›zda ekrana hangi sürücüyü temizlemek istedi¤inizi soran bir diyalog
penceresi gelecektir. Bundan sonraki diyalog penceresi ise içeri¤ini silerek yer kazanabilece¤iniz
dosya gruplar›n› gösterir, buradan seçiminizi yapabilirsiniz. Burada bulunan seçenekler geçici Internet ve program dosyalar›n›n depoland›¤› çeflitli
klasörleri gösterir, seçiminize göre bu klasörlerin
kendileri de¤il, sadece içlerinde geçici olarak depolanan veriler silinecektir.
Bu pencerede seçim yaparken ayn› zamanda
hangi klasörde ne kadar veri bulundu¤u ve temizleme ifllemi sonucunda toplam ne kadar bofl alan
aç›laca¤›n› da görebilirsiniz. Gerekli seçimleri
yapt›ktan sonra geriye iflleme onay vermek ve temizleme ifllemini bafllatmak kal›yor. Seçilen klasörlerin içleri temizlenerek yer aç›lacakt›r.
‹fiLET‹M S‹STEM‹N‹N KULLANILMAYAN
KISIMLARINI KALDIRMAK
Windows iflletim sistemi her kullan›c›ya hitap
edebilmek için oldukça genifl bir uygulama taban›na sahip olarak haz›rlanm›flt›r. Ne var ki her
kullan›c› her uygulamadan faydalanmaz.
E¤er hiç kullanmad›¤›n›z sistem seçenekleri varsa bunlar›
kald›rarak sabit diskinizde bir miktar
yer kazanabilirsiniz.
Bunun için "Denetim Masas›" alt›nda
bulunan "Program
Ekle/Kald›r" uygulamas›ndan faydalanabilirsiniz. Burada ekrana gelen diyalog
penceresinden "Windows Kur" k›sm›na
girdi¤inizde, kurulu
olan sistem uygulamalar›n›n bir listesini
göreceksiniz. Burada seçili durumda olanlar kuruludur, bunlar›
kald›rmak için tekrar t›klayarak seçmeniz yeterlidir.
Bundan sonra
da iflleme onay
vermek yetecektir. Mesela
"Masaüstü Temalar›" gibi bir
seçene¤i hiç
kullanm›yorsan›z, bunu kald›rarak yer kazanabilirsiniz.
●
WINDOWS
71
<<<
KULLANILMAYAN PROGRAMLARIN
KALDIRILMASI
Zamanla sabit disk üzerinde pek çok uygulama
birikecektir. Bunlardan baz›lar› zaman içinde faydalar›n› kaybedebilir, yerlerine
daha iyi programlar gelebilir.
Mesela bir y›l önce kurdu¤unuz
ama art›k hemen
hiç oynamad›¤›n›z bir oyun, ya
da art›k kullanmad›¤›n›z bir resim iflleme program›n› kald›rarak
sabit disk üzerinde önemli miktarda yer kazanabilirsiniz.
Kullan›lmayan
programlar› kendi "Uninstall" ifllevlerinden faydalanarak kald›rmak ço¤unlukla
mümkündür. Ancak e¤er bu tür
bir seçenek yoksa, o zaman bir
önceki koflulda
anlat›lan "Program Ekle/Kald›r"
seçene¤ini kullanabilirsiniz. Bu
seçene¤in "Yükle/Kald›r" k›sm›nda bilgisayar›n›zda kurulu bulunan programlar›n
bir listesi mevcuttur, bunlardan
iflinize yaramayanlar› seçip "Ekle/Kald›r" tufluna
t›klarsan›z, seçili
programlar düzgün bir biçimde
sisteminizden
kald›r›lacakt›r.
72
●
WINDOWS
D‹SK B‹RLEfiT‹R‹C‹S‹
Bilgisayar›n›zla çal›fl›rken devaml› sabit disk
üzerine veri kaydetme ve silme ifllemi gerçeklefltirilir. Zaman içinde bunun iki yan etkisi ortaya ç›kacakt›r, öncelikle farkl› bölgelere kaydedilen veri
parçalar› okuma ifllemini, haliyle de sistem performans›n› düflürecektir. Ayr›ca bu da¤›n›kl›k bir
miktar disk alan›n›n kaybedilmesine de sebep olabilir. Bu durumda "Disk Birlefltiricisi" uygulamas›n› kullanmak gerekecektir.
"Disk Birlefltiricisi" uygulamas›n› "Sistem Araçlar›" menüsü alt›nda bulabilir ve çal›flt›rabilirsiniz. Bu uygulama birbirleriyle iliflkili veri dosyalar›n› sabit disk üzerinde grupland›racak, e¤er istenirse ifle yaramayan kay›p dosya parçac›klar›n› da
bularak silecektir. Sonuçta hem sistem daha h›zl› çal›flacak, hem de
bir miktar sabit disk
alan› geri kazan›lacakt›r.
Bu uygulama çal›flmak için sabit diskinizin büyüklü¤ü ve verilerin karmafl›kl›¤› ile
do¤ru orant›l› biçimde artan zamana ihtiyaç duyar. Bu yüzden çal›flma esnas›nda sab›rl› olman›z
ve ortalama 3 ayda bir ifllemi yinelemeniz tavsiye
olunur.
>>>
WINDOWS
>>>
PROJELER
BELGEDEN TABLO
ÇIKARMAK
Bazen belge içine önceden yerlefltirilmifl bir tabloyu ç›karman›z
gerekebilir, burada bunu nas›l yapabilece¤inizi gösterece¤iz.
ADIM 1:
Öncelikle imleci belgede bulunan tablonun içinde
herhangi bir noktaya konumland›r›n.
ADIM 2:
Sonra "Tablo" seçene¤inden "Tablo Seç" fl›kk›na
t›klay›n, tüm tablo seçili hale gelecektir.
Dikkat edin, e¤er imleç tablo içinde de¤ilse, o
zaman tabloyla çal›flman›z› sa¤layan komutlar
burada da görüldü¤ü gibi devre d›fl› olacakt›r.
●
PROJELER
77
<<<
PROJELER
ADIM 3:
fiimdi "Tablo" menüsünden "Sat›r Sil" seçene¤ine
t›klay›n.
ADIM 4:
"Sat›r Sil" seçene¤i yerine "Sütun Sil" seçene¤ini
kullanarak da ayn› sonucu elde edebilirsiniz. Art›k belge içindeki tablo oldu¤u gibi kald›r›lm›flt›r.
Burada ço¤u kullan›c› tabloyu oldu¤u gibi seçip
klavyeden DEL tufluna basmay› deneyebilir. Ancak
bu bir hatad›r, çünkü bu ifllem sadece tablo içindeki verileri silecek, tablonun ana yap›s›n› oldu¤u
gibi b›rakacakt›r. Bu yüzden tabloyu silmek için
buradaki ifllemi yapmak gereklidir.
>>>
*<
‹PUCU >
Belgedeki tabloyu tamamen seçili hale
getirmek için klavyeden ALT + NUM 5
tufllar›n› kullanabilirsiniz. NUM 5 tuflu
klavyenin yan›ndaki 5 tufludur ve NUM
LOCK kapal› durumda olmal›d›r.
>>>
78
●
PROJELER
>>>
PROJELER
S‹L‹NM‹fi DOSYALARI
KURTARMAK
Bilgisayarlarla çal›fl›rken hata yapmak oldukça do¤ald›r,
özellikle bir dosyay› kaza ile silmek en s›k yap›lan yanl›fll›kt›r.
Windows iflletim sistemi bu gibi hatalar› önlemek için "Geri Dönüflüm Kutusu" adl› uygulamadan faydalan›r. Daha önceki bölümlerde de anlatt›¤›m›z gibi, bu uygulama silinen dosyalar›n tekrar kal›c› olarak silinene dek depoland›¤› bir klasördür. E¤er önemli bir dosyay› yanl›fll›kla silerseniz ilk bakman›z gereken yer buras› olmal›d›r.
ADIM 3:
"Özgün Konum" ve "Silinme Tarihi" sütunlar›ndaki bilgileri yeterli
biçimde göremiyorsan›z, yapman›z gereken
fley son derece basittir.
‹mleci sütun bafll›klar›n›n birleflim noktas›na
getirin ve sol tufla bas›l›
tutarak kayd›r›n, böylece sütun geniflli¤ini ayarlayabilirsiniz.
ADIM 1:
Önce masaüstünde bulunan çöp sepeti fleklindeki
simgeye çift t›klayarak bu klasörü aç›n, e¤er içinde herhangi bir dosya mevcutsa hemen pencerede
görülecektir.
ADIM 2:
Dosyalar› simgeler halinde görmek pek ayd›nlat›c› olmayabilir, bu yüzden "Görünüm" seçene¤i alt›ndaki "Ayr›nt›lar" fl›kk›na t›klayarak dosyalar
hakk›nda daha detayl› bilgi alman›z gerekecektir.
Bu flekilde dosya boyutu ve ne zaman silindi¤i gibi bilgileri görebilirsiniz.
ADIM 4:
Dosyalarla çal›flmay›
kolaylaflt›rmak için onlar› bir düzene koymak
iyi olacakt›r. "Görünüm"
seçene¤inden simgelerin
"Silme Tarihine Göre"
düzenlenmesi emrini verebilirsiniz. Böylece
arad›¤›n›z› bulmak daha kolay olacakt›r.
●
PROJELER
79
<<<
PROJELER
ADIM 5:
Art›k kurtarmak istedi¤iniz dosyalar› bulup seçebilirsiniz, birden fazla dosyay› seçebilmek için
üzerlerine t›klarken klavyeden CTRL tuflunu bas›l›
tutun.
ADIM 6:
Seçili durumdaki dosyalar› silinmeden önceki
eski konumlar›na döndürebilmek için "Dosya" seçene¤i alt›nda bulunan "Geri Al" fl›kk›na t›klaman›z yeterli olacakt›r.
ADIM 7:
Seçili olan dosyalar eski yerlerine dönecek, olmayanlar ise olduklar› yerde kalacaklard›r.
ADIM 8:
Geri Dönüflüm Kutusu içinde kalan ve silinmesinde sak›nca görmedi¤iniz dosyalar› tamamen
sabit disk üzerinden kald›rmak için kutuyu boflaltman›z gerekecektir. Bunun için "Geri Dönüflüm
Kutusu" simgesine sa¤ fare tufluyla t›klay›n ve aç›lan menüden "Boflalt" komutunu verin.
>>>
!
< D‹KKAT >
Unutmay›n ki "Geri Dönüflüm Kutusu"
içinde bulunan dosyalar kutu boflalt›ld›¤›nda kal›c› olarak silineceklerdir. Bunlar› çok
özel yöntemler uygulamadan kurtarmak
mümkün olmaz, bu yüzden her zaman dikkatli olman›z gerekmektedir.
80
●
PROJELER
>>>
>>>
INTERNET
INTERNET VE F‹LM
YILDIZLARI
E¤er Internet üzerinde sevdi¤iniz film y›ld›zlar›yla ilgili bilgi ar›yorsan›z,
http://dir.yahoo.com/Entertainment/Actors_and_Actresses/Complete_Listing/
adresine bir u¤ray›n. Burada ise son dönem y›ld›zlar›n sitelerine yer veriyoruz.
Matrix ad›n› duymayan ve filmin bafl
kahraman› olan Neo’yu tan›mayan yoktur.Evet, e¤er bir Keanu Reeves hayran›
iseniz, o zaman www.keanunet.com adresinde bu ünlü aktörle ilgili hemen her tür
bilgiyi bulabilirsiniz. Aktörün kendi Web
sitesi bulunmuyor ve bu site de hayranlar› taraf›ndan haz›rlanm›fl, ancak içerik
oldukça doyurucu.
Keanu Reeves’in aksine, Leonardo di
Caprio kendine ait bir Web sitesine sahip. www.leonardodicaprio.com/index/
adresine giderseniz bu aktör hakk›nda
çok genifl bir bilgi içeren siteyi görebilirsiniz. Burada film klipleri ve tan›t›mlar›n› izleyebilir, ayr›ca fan klüp üyesi olabilirsiniz. Leonardo hayranlar›na tavsiye
olunur.
Hollywood’un kendine has cazibesi olan
aktrislerinden Meg Ryan için hayranlar›
taraf›ndan haz›rlanm›fl olan bu siteye
www.megryan.com adresinden ulaflabilirsiniz. Site amatör bir çal›flma olmas›na
karfl›n özenle haz›rlanm›fl, içerik olarak
da doyurucu. Burada aktrisin biyografisinden filmografisine kadar pek çok bilgiyi bulabilir, resimlerine eriflebilirsiniz.
Titanic ve Holy Smoke filmleriyle ad›n›
duyuran güzel ‹ngiliz aktrisi Kate Winslet ile ilgileniyorsan›z, www.katewinslet.org adresine u¤raman›z› tavsiye ederiz. Burada güzel aktrisle ilgili pek çok
bilginin yan› s›ra filmlerinden k›sa fragmanlar› da bulabilirsiniz. Ayr›ca isteyenler burada Kate Winslet konulu masaüstü temalar› da bulabilirler.
Yine hayranlar› taraf›ndan, ünlü oyuncu Bruce Willis için haz›rlanm›fl olan bu
Web sitesine www.crosswinds.net/~brucewillis/ adresinden ulaflabilirsiniz. Burada ünlü aktörün hayat›n› ve filmlerini anlatan bilgiler mevcut. Filmlerinden çeflitli
fragmanlar, foto¤raf galerisi ve aktörün
yapt›¤› müzik çal›flmalar›ndan örnekler
içeren MP3 dosyalar›n› da bulabilirsiniz.
Son zamanlarda Avrupa sinemas›n›n en
baflar›l› filmlerinden biri say›lan Alman
yap›m› "Run Lola Run" ile ad›n› duyuran
aktris Franka Potente için haz›rlanm›fl
bir Web sitesi mevcut. Bu siteye
www.franka-potente.de adresinden ulaflabilir, burada flöhret basamaklar›n› h›zla
t›rmanan güzel aktris ve filmleri hakk›nda detayl› bilgiler bulabilirsiniz.
●
INTERNET
139
<<<
INTERNET
www.kemalsunal.com
Geçti¤imiz y›l içinde kaybetti¤imiz unutulmaz komedi sanatç›s› Kemal Sunal
an›s›na haz›rlanm›fl bu sitede ünlü sanatç› hakk›nda hemen her tür bilgiyi bulmak
mümkün. Bunun yan› s›ra kültür sanat,
çocuk kulübü, bulmaca, makale, güncel,
forum bafll›klar› alt›ndan yine Kemal Sunal ile ilgili olacak flekilde çeflitli bilgilere de ulafl›labiliyor. Kemal Sunal hayranlar› siteden [email protected] fleklinde posta adresi alabilece¤i gibi nerdeyse tüm Kemal Sunal filmlerini de online olarak siteden seyredebiliyorlar.
E¤er kaç›rd›¤›n›z bir filmi varsa mutlaka
siteyi ziyaret edin.
http://www.yilmazguney.com
Y›lmaz Güneyín hayat› ve filmleri hakk›nda bilgi veren site ayn› zamanda Türk
sinemas›na da genel bir bak›fl aç›s›ndan
yaklafl›yor. Biraz kar›fl›k bir tasar›ma sahip olan sitede bundan dolay› ilk bak›flta
siteye ismini veren ünlü yönetmen ve
oyuncu ile ilgili bilgilere ait linklere
ulaflmak da zor olabiliyor. Y›lmaz Güney
fanlar› için sonu sanatç›n›n ismi ile biten
posta adresi alman›n da mümkün oldu¤u
sitede üst bölümden Movies ba¤lant›s›na
t›klayarak y›llara göre sanatç›n›n tüm
filmlerine de ulafl›labiliyor. Ayr›ca buradan sanatç›n›n kitaplari, filmleri ve belgesellerini de temin edebilirsiniz.
http://www.meltemcumbul.com
fiu s›ralar hala devam etmekte olan Y›lan Hikayesi adl› popüler televizyonun
dizisinde oynad›¤› Zeyno rolü ile hayranlar›n›n karfl›s›na ç›kan sempatik ve güzel
oyuncunun internet üzerindeki sitesi ise
tam bir homepage havas›na sahip. Ailece
çekilmifl bir resim ile aç›lan oldukça sade sitede yer alan 5 linkten sanatç› ile ilgili foto¤raflara, bilgilere ve y›lan hikayesi ile ilgili an›lara ulaflmak mümkün.
Mailler adl› bölüm ise Meltem Cumbul’a
gelen mesajlar ve onlara verilen cevaplar› içeriyor. Siteye u¤rarsan›z mutlaka
ziyaret edilecek bu bölümün d›fl›nda
resimlere de mutlaka göz at›n.
http://www.ehb.itu.edu.tr/~alper/replik/cuneyt.htm
Onu hepimiz havada uçan tekmeleri, tarihi macera filmleri ve eski ça¤ filmlerinde bile kolundan ç›karmad›¤› saati ile tan›yoruz. As›l ismi Fahrettin Cüreklibatur
olan ve gerçek mesle¤i difl doktorlu¤u
olan bu sanatç› çevirdi¤i rekor say›da filmin yan› s›ra filmlerde kulland›¤› ilginç
dil ile de dikkatleri çekiyor. Büyük bir sitenin sanatç›ya ayr›lm›fl olan bu bölümünde ise iflte bu replikler yer al›yor.
E¤er biraz olsun eskiyi hat›rlay›p gülümsemek istiyorsan›z mutlaka ziyaret edin.
Ayr›ca sayfada Cüneyt Ark›n’›n hayat› ile
de ilgili özet bilgi bulmak mümkün.
members.nbci.com/_XMCM/volkia
Bu site asl›nda tek bir sinema sanatç›s›na ait özel bir site de¤il. Geçmiflten günümüze hemen hemen tüm sanatç›lar› bu
sitede bulabiliyorsunuz. Türk Sinemas›n›n Yüz Aklar› bafll›¤› ile aç›lan sitede
ortada yer alan büyük resme t›klayarak
siteye girilebiliyor. Asl›nda zaten sitede
bu büyük resimden de anlafl›labilece¤i gibi sanatç›lar›n sadece resimleri yer al›yor. Yine de bunu küçümsememek gerekiyor. Çünkü harf s›ras›na göre s›ralanm›fl sitede yüzlerce ünlünün birden fazla
resmine ulafl›labiliyor. E¤er ünlülerin resimlerini bulmak gibi bir s›k›nt›n›z varsa
bu site tek bafl›nda çözüm olabilir.
http://www.hayat.s5.com/
Gayet hofl bir tasar›ma sahip sitede kim
kimdir, içerik, sinema, geçmifl zaman ve
iletiflim gibi 5 ana bafll›¤›n yan› s›ra
editörden, röportaj, ölümsüz renkler,
yazdan kalanlar, bir mevsim dönümü
daha, soka¤›ndan gemi geçen ev, bir
foto¤raf bir an›, sinema salonlar› gibi ilginç alt bafll›klara da rastlamak mümkün. Yine genel bir flekilde tüm sinema
sanatç›lar› hakk›nda bilgi içeren sitede
kim kimdir bölümünden 60’dan fazla
sanatç›ya ulafl›labiliyor. Ayr›ca alt bafll›klar alt›nda da ilginç konulara rastlamak mümkün. Özellikle 3 ünlü komedyen ile yap›lan röportaja da göz at›n.
140
●
INTERNET
>>>
INTERNET
WEB SAYFASINDA
ARKA PLAN
Bu bölümde BODY komutu ve baz› eklerini kullanarak bir Web sayfas›n›
nas›l daha çekici k›labilece¤imizi görece¤iz.
ARKA PLAN RESM‹
BACKGROUND eki bir sayfan›n arka plan görüntüsüne resim ekleme imkan› sunar. Bu sayfay›
oldukça çekici k›labilen ve s›kça kullan›lan bir
yöntemdir. Biz burada bir Web sayfas›n›n arka
plan›na kurulufl logosunu yerlefltirece¤iz. Kullanaca¤›m›z resim oldukça küçük olacak ve bunu arka
plan üzerine "döfleyerek" kullanaca¤›z. Burada örnek logoyu görüyorsunuz, kendiniz bu tür bir logoyu tarayarak ya da çizerek kolayca haz›rlayabilirsiniz.
Öncelikle
unutmay›n
ki bir Web
sayfas›nda
kullan›lacak resimler ya GIF
ya da
JPEG format›nda olabilirler. Biz burada GIF format›nda
bir resim kullanaca¤›z ve resmin son derece soluk
olmas›na da özen gösterece¤iz. Bundan amac›m›z
resmin arka plana kapland›¤›nda ön plandaki di¤er yaz› ve resimleri örtmesini önlemektir.
fiimdi bu sayfada görülen HTML kodunu Not
Defteri uygulamas› ile yaz›n ve "sayfa1.htm" ad›
alt›nda kaydedin. BACKGROUND de¤erine seçti¤iniz resmin ad›n› ve gerekiyorsa tam dizin adresini girmeyi unutmay›n.
tülenirken, ön plan hareket ettirilse bile pencere
içindeki arka plan resminin sabit kalaca¤›d›r.
Bu etkiyi kendiniz gözlemlemek için bir sonraki sayfada gösterilen komut sat›r›n› yazd›¤›n›z
koda ekleyin. Ard›ndan
sayfa boyunun büyük olmas› için sayfay› bol
miktarda metinle doldurun. Bu flekilde haz›rlanan sayfay› çal›flt›rd›¤›n›zda, ön plandaki metinlerin kayarken, arka plan
resimlerinin sabit kald›¤›n› göreceksiniz. Ancak
küçük bir uyar› yapal›m,
her ne kadar bu kullan›fll›
bir seçenek olsa da, baz›
browser programlar› bu
komutu desteklemeyebilir.
I
<INFO >
Unutmay›n ki arka plana ekledi¤iniz
resimlerin yüklenmesi ve ifllenmesi, sitenizi
ziyaret eden kiflinin eriflimini do¤ru orant›l›
olarak yavafllatacakt›r. Bu yüzden kullanaca¤›n›z logo ve benzeri arka plan resimlerinin 5 KB’den büyük olmamas›na dikkat etmelisiniz. Afl›r› büyük resimler kullanmak
sayfalar›n›z›n yüklenmesi ve aç›lmas›n› afl›r› biçimde yavafllatabilir.
>>>
SAB‹T ARKA PLAN RESM‹
Web sayfas› haz›rlarken BGPROPERTIES ekinden faydalanarak baz› de¤ifliklikler yapabilirsiniz.
Bu eke resimde gösterildi¤i gibi "FIXED" de¤erini
verirseniz, arka plan› kaplamak için kulland›¤›m›z resimler sabitlenecektir. Bunun anlam›, özellikle uzun metinler bulunan Web sayfalar› görün-
●
INTERNET
141
<<<
INTERNET
ÇEfi‹TL‹ RENKLER
T›pk› tablo haz›rlarken oldu¤u gibi, bir HTML
belgesindeki metinlerin de farkl› renklerde görüntülenmesini sa¤layabilirsiniz. BGCOLOR komutu
arka plan rengini de¤ifltirmek, TEXT komutu ise
metin rengini belirlemek için kullan›l›r. Bu komutlar› kullan›rken, yanlar›na kullan›lacak renk
de¤erini de girmek gerekir.
Örnek; BGCOLOR="AQUA" , TEXT="RED"
Daha önce de belirtti¤imiz gibi, burada de¤iflik
renk de¤erlerini ya ‹ngilizce, ya da say›sal karfl›l›klar› olarak girmek gereklidir. ‹flte kullanabilece¤iniz birkaç renk: AQUA, AZURE, BEIGE,
BLACK, BLUE, BROWN, GOLD, GRAY, GREEN, KHAKI, MAGENTA, ORANGE, PINK,
RED, SILVER, WHITE, YELLOW.
Unutmay›n ki BGCOLOR ve TEXT komutlar› asl›nda BODY komutunun birer ekleridir. Bunlar›
her zaman için bu komutla birlikte kullanmak gerekir.
>>>
Arka plan için kullan›lacak resim ad›
Arka plan›n sabit kalmas›n› sa¤lar
<BODY BACKGROUND=”logo.gif” BGPROPERT‹ES=”FIXED”>
Arka plan komutu
142
●
INTERNET
Arka plan türünü belirler
>>>
INTERNET
INTERNET’TE
PARA KAZANMAK
Internet sadece e¤itim ve e¤lence arac› de¤il, ayn› zamanda
gittikçe önem kazanan ekonomik bir savafl alan›d›r.
Ço¤umuz Internet’i sadece e¤lenmek ve bilgilenmek amac›yla kullan›r›z. Ancak Internet gün geçtikçe daha da önem kazanan bir ekonomi arac›d›r.
Büyük firmalar Internet üzerinde rekabet etmekte, buradan daha fazla insana, daha çok ürün ve
hizmet sunabilmek için yar›flmaktad›rlar.
Peki s›radan bir ev kullan›c›s› nas›l Internet
üzerinden para kazanabilir? Her zaman oldu¤u
gibi, burada da çaba sarfetmeden birfleyler kazanmak pek mümkün de¤ildir asl›nda, özellikle
büyük paralar›n büyük yat›r›mlar gerektirdi¤i düflünülürse. Ne var ki oturdu¤unuz yerden birkaç
kurufl kazanmak o kadar da imkans›z say›lmaz,
ama bir gecede milyarder olmay› beklemeyin.
Sadece Internet üzerinde gezinerek ayda fazladan birkaç kurufl kazanman›n en kestirme yolu bilgisayar›n›za reklam
almakt›r. Bu iflle ilgilenen firmalar Internet
ba¤lant›s› kurdu¤unuz
anda bilgisayar ekran›n›n küçük bir bölümünde
görülen reklamlar›n sisteminize yüklenmesini
sa¤larlar ve ba¤l› kald›¤›n›z süreye göre de size
ödeme yaparlar. Benzer
bir baflka yöntem de eposta mesajlar›n›za da
reklam almakt›r, gönderilen mesaj bafl›na minik
bir ücret al›nabilir.
Daha fazla u¤rafl isteyen bir di¤er yöntem ise
dikkat çekici bir Web sitesi haz›rlamakt›r. ‹nsanlar›n ilgisini çekebilecek bir Web sitesi haz›rlad›ktan sonra ilan
veren flirketlerle anlaflabilir ve "banner" ad› verilen
ilanlar› sayfan›za koyabiINFO
lirsiniz. Sitenizi ziyaret
eden ve bu ilanlara t›klayan insanlar›n say›s›na
"Banner" ad› verilen ilanlar reklam›n›
göre size ödeme yap›l›r.
tafl›d›klar› sitelere do¤rudan ba¤lant›
"Banner" denilen bu ilansa¤layan birer "hyper-link" gibi çal›fl›rlar.
lar asl›nda reklam›n› yapBu reklamlar basit bir metin ya da oldukça
t›klar› siteye do¤rudan
gösteriflli animasyonlar tafl›yacak flekilde
ba¤lant› sa¤layan birer
tasarlanabilirler.
"hyper-link" gibi çal›fl›rlar.
I
<
>
>>>
●
INTERNET
143
<<<
INTERNET
Yahoo kendisini kuran iki ö¤renciyi milyoner
eden ender sitelerden biridir.
<
<
<
Bu yöntemle iyi para kazanmak mümkün olabilir, ancak çok ziyaret edilen ve devaml› gündemde
kalan bir Web sitesi haz›rlamak pek o kadar kolay de¤ildir.
Internet üzerinden para kazanmak için Web sitesi kurmay› ve
ilan almay› planl›yorsan›z, hangi
firmalarla çal›flaca¤›n›za dikkat
etmeniz gerekir.
Pek çok firma
küçük bir ödemeden sonra sizi
yüz üstü b›rakabilir. Bu konuyla ilgili
olarak Internet üzerinde çal›flan firmalar› bulup
incelemenizi öneririz. Mesela home.pennyweb.com adresinden bu tür çal›flmalar yapan bir
flirkete ulaflabilirsiniz.
<
<
<
>>>
Burada baz› "banner" örnekleri görüyorsunuz.
*<
‹PUCU >
Internet üzerinden dolar milyoneri olmak zordur, ama imkans›z de¤ildir. Örnek
vermek gerekirse, bundan bir süre önce üç
ö¤renci Internet üzerinden mesaj al›flverifli
yapabilecek bir program yazd›lar ve bunu
kullan›ma sundular. Program›n ad› ICQ idi.
‹ki y›l içinde on milyon kullan›c› bulan ICQ
sonunda bir Amerikan flirketinin ilgisini
çekti ve flirket bu yaz›l›m›n haklar›n› üç ö¤renciye 300 milyon dolar ödeyerek sat›n
ald›.
E¤er yeterince flanl›ysan›z Internet üzerinde sadece bir
yerleri ziyaret ederek birfleyler kazanabilirsiniz. Pek çok
site ziyaretçiler aras›nda çekilifller düzenleyerek ödüller
da¤›tmakta, böylece promosyon yapmaktad›r. Bunlar›n d›fl›nda Internet üzerinden oynaman›za imkan tan›yan sanal
oyun siteleri ve kumarhaneler de mevcuttur. Kumarhanelere girip oynamak için belli bir üyelik ücreti ödemek gerekirken, ödüllü oyun sitelerinin ço¤una girifl ve oyun oynamak ücretsizdir. Ama yine de bu tür siteleri ziyaret ederken dikkat etmek ve herhangi bir kredi kart› numaras› ya
da kiflisel bilgi vermekten kaç›nmak gerekir.
144
●
INTERNET
>>>
>>>
WINAMP
WINAMP
Burada MP3 müzik format›yla birlikte ad›n› duyuran ve büyük bir
kullan›c› kitlesi kazanan WinAmp uygulamas›n› birlikte inceleyece¤iz.
Internet üzerinde sadece metin belgeleri de¤il,
ayn› zamanda ses ve görüntü dosyalar› da bulmak
mümkündür, bunu daha önce de defalarca belirtmifltik. Ne var ki klasik dosya formatlar› bu ifl
için yetersiz kald›¤›ndan MP3 gibi yeni biçimler
gelifltirilmifltir. Bu sayede normalde 650 MB civar›nda yer kaplayan bir müzik CD’sinin içeri¤ini
60 MB civar›nda bir yere depolamak mümkün olmaktad›r.
Ancak yeni bir müzik dosyas› format› oluflturmak demek, bir de bunu açabilecek bir yaz›l›m
gelifltirmek mecburiyetinin ortaya ç›kmas› demektir. Ne de olsa hiçbir uygulaman›n açamad›¤› veri
dosyalar› haz›rlamak çok saçma bir ifl olurdu.
WinAmp uygulamas› öncelikli olarak MP3 format›nda haz›rlanm›fl olan ses dosyalar›n› açabilmek için gelifltirilmifltir. MP3 ses dosyas› format›yla ilgili önceki bölümlerde detayl› bilgiler vermifltik, bu yüzden burada tekrar detaya inmeyece¤iz.
Ancak WinAmp sadece MP3 dosyalar›n› de¤il,
daha pek çok farkl› türdeki ses dosyalar›n› ve hatta müzik CD’lerini de okuyabilme yetene¤ine sahiptir.
Görsel aç›dan bir müzik setinin ön panelini ça¤r›flt›ran WinAmp arabirimi kullan›c›ya ihtiyac›
olan tüm bilgileri verir. Çalan parçan›n ad›ndan
süresine dek pek çok bilgi ekranda görülebilir. Bu
program ayr›ca kendi bünyesinde hassas ayarlar
yapmay› mümkün k›lan seçenekleri de bar›nd›rmaktad›r. Ama e¤er kullan›c› isterse WinAmp yaz›l›m›n› kendi ihtiyaçlar›na uygun biçimde daha
da fazla de¤ifltirebilir, bunun için Skin ve Plug-In
ad› verilen ek dosyalara ihtiyaç olacakt›r.
WinAmp Player penceresi
Çal›nacak parçalar›n listesi
Equaliser kontrol penceresi
I
<INFO >
WinAmp flu an için en yayg›n kullan›lan
müzik uygulamas›d›r denebilir. Piyasada
daha pek çok benzer uygulama mevcuttur,
ancak görünüfle bak›l›rsa hiçbiri WinAmp
kadar marifetli ve kullan›c› dostu olamamaktad›r.
>>>
●
MULT‹MEDYA VE E⁄LENCE
47
<<<
WINAMP
SKIN NED‹R?
WinAmp gibi baz› uygulamalar, kullan›c›ya
program›n ekranda görülen arabirimini kendi
zevklerine göre de¤ifltirebilme imkan› sunarlar.
Bunun için "Skin" tabir edilen arabirim dosyalar›na ihtiyaç vard›r. Bu dosyalardan Internet üzerinde çok say›da bulabilmek mümkündür.
Bunlar› indirdikten sonra WinAmp uygulamas›n›n kurulu bulundu¤u klasörde yer alan "Skins" alt
klasörü içine kaydetmek kullanmak için yeterlidir.
Uygulaman›n seçeneklerinden haz›r dosyalardan
biri seçilerek arabirimin görünümünü de¤ifltirmesi
kolayl›kla sa¤lanabilir.
Daha fazlas›n› isteyen kullan›c›lar ise kolayl›kla kendi
"Skin" dosyalar›n› tasarlayarak
bunlar› di¤erleriyle paylaflabilirler. WinAmp’› en çok aranan
uygulamalardan biri haline getiren de flüphesiz bu esnekli¤idir.
Çalma süresi
Rasgele çald›rma
Durdurma
Ses ayar›
PLUG-IN NED‹R?
"Plug-In" ad› bilgisayar dünyas›nda çok kullan›lan genel bir terimdir. Bir "plug-in" asl›nda küçük
bir yaz›l›md›r ve bir ana programa eklenerek
onun yeteneklerini art›rmaya yarar.
WinAmp bu tür yan programlar aç›s›ndan da oldukça zengindir. Yaz›l›ma yeni ses ayarlar› ve
efektleri yapabilme yetene¤i kazand›ran pek çok
farkl› "plug-in" Internet üzerinde bulunabilir. Ayr›ca özel grafik efektler sa¤layan "plug-in" türleri
de mevcuttur. Bunlar›n kullan›m› t›pk› "Skin" dosyalar›na benzer bir biçimdedir.
GEÇM‹fi VE GELECEK
WinAmp ço¤u zaman Freeware olarak Internet
üzerinden da¤›t›lm›fl, bu sayede de büyük bir kullan›c› kitlesi bulmufltur. Ancak tek unsur bedava
bulunabilmesi de¤ildir. Bu yaz›l›m› haz›rlayanlar
her zaman gelifltirmeye devam etmifl, k›sa aral›klarla daha iyi versiyonlar›n› piyasaya sürmüfllerdir.
Bunun d›fl›nda WinAmp her zaman kullan›m›
kolay ve yetenekleri genifl bir yaz›l›m olmufltur.
Mesela en son sürümde baz› özel bilgileri göstermek ve program›n yeni versiyonlar›n› otomatik
olarak yüklemek için haz›rlanm›fl bir mini browser ifllevi mevcuttur.
Devaml› yenilikler getirmesi WinAmp’›n gündemde kalmas›n› sa¤lamaktad›r. Yak›n bir
gelecekte belki Internet üzerinden sanal radyo
yay›nlar› yapabilme imkan›, belki de daha fazlas›
bu yeteneklere eklenecektir. Bu geliflme sürdü¤ü
müddetçe, WinAmp küçük ve faydal› bir uygulama olmaktan çok daha ileri bir konum elde
edecek gibi görünmektedir.
>>>
Önceki parça
Duraklatma
Çalma
48
Sonraki parça
●
MULT‹MEDYA VE E⁄LENCE
>>>
DOS NED‹R? NASIL KULLANILIR?
PÜF NOKTASI
DOS NED‹R, NASIL KULLANILIR?
Çok basit anlamda tan›mlayacak olursak DOS’a (Disc Operating System) Windows’un atas› olarak bakabiliriz. Uygulamalar d›fl›nda tamamen metin tabanl› bir
ortamda çal›flan bu iflletim sistemi alt›nda klasör oluflturmak, silmek ve de¤ifltirmek ya da program› listelemek gibi hemen her tür disk ve sistem ifllemi sürekli
klavyeden komut girerek yap›lmaktad›r.
Pencerelerle çal›flmaya al›flm›fl ve "Windows Kullan›c›s›" olarak da adland›r›lan
yeni kuflak bilgisayar kullan›c›lar›na oldukça farkl› gelecek olsa da her fleyin temeli bu ilk iflletim sistemine dayan›r.
Günlük ifllerinizi yürütmek için hiçbir zaman ihtiyac›n›z›n olmayaca¤› ve yanl›fll›kla çal›flt›rmad›¤›n›z takdirde hayat›n›z
boyunca belki de hiçbir zaman içinde bulunmayaca¤›n›z bu ortam asl›nda daha
çok bilgisayarlarla ilgili problemlerini
kendisi çözmeye al›fl›k biraz daha profesyonel kullan›c›lar›n ifline yarayacakt›r.
Yine de bilgisayar biliyorum diyen herkesin en
az›ndan DOS üzerinde de
baz› ifllemleri yapabilmesi
gerekti¤ine inand›¤›m›z
için bu bilgilere yer verece¤iz. Ayr›ca ileride oyunlar da dahil olmak üzere
eski DOS uygulamalar›n›
çal›flt›rmak için DOS alt›ndan yapman›z gerekebilecek baz› ayarlamalar için
de bu bölüm yararl› olacakt›r. fiimdi en
çok kullan›lan DOS komut ve uygulamalar›na bir göz atmadan önce DOS ortam›na nas›l geçece¤imize bir bakal›m.
Karanl›k Dünyaya Geri Dönüfl
Bafllat menüsündeki Programlar klasörü alt›nda yer alan "MS-DOS Komut ‹stemi" adl› ö¤eye t›klayarak pencere alt›nda bir DOS ortam›na ulaflabilirsiniz. Bu
ortama yabanc› oldu¤unuz için flimdilik
en güvenli yöntem budur. Çünkü s›k›flt›¤›n›z anda ALT-F4 tufllar›n› beraber kullanarak ya da "exit" komutunu kullanarak
bu ortamdan ç›kabilirsiniz ve hata yapma olas›l›¤›n›z da en aza iner. Daha büyük alanda rahat çal›flmak için ise ALTENTER tufllar› kullan›labilir. Bu durumda DOS ortam› tüm ekran› kaplayacakt›r. Geri dönmek için ayn› tufllar tekrar
kullan›labilir.
DOS ortam›ndayken tüm yaz›lar›n en
alt›nda, sonunda yan›p sönen imlecin bulundu¤u sat›r komutlar› girebilece¤iniz
komut sat›r› olarak adland›r›l›r. Ayr›ca
yine bu sat›rda bulunan di¤er bilgiler size sabit diskinizde hangi klasör alt›nda
oldu¤unuzu gösterecektir. Yanl›fl klasörler üzerinde ifllem yapmamak için bu dizilimi iyi çözmek gerekir. Sat›r›n bafl›nda
(:) iflareti ile ayr›lan harf sürücü harfini
belirler. Takip edenler ise klasör isimleridir. Birbirinden ters bölme (\) iflareti ile
ayr›lan isimlerden sa¤da bulunan her zaman solundakinin alt klasörü olarak al-
g›lanmal›d›r. Örne¤in (C:\windows\desktop), C sabit diskindeki windows klasörü
alt›ndaki desktop klasörünü tan›mlar.
Sabit Disk ‹çinde Gezinmek
Windows’ta oldu¤u gibi DOS içinde bulunulan klasörün içeri¤ini otomatik olarak görüntülemez. Bunun için (DIR) komutunun yaz›l›p ard›ndan ENTER tufluna bas›lmas› gerekir. Liste içinde yan›nda <DIR> olarak belirtilenler alt klasörlerdir. Bir alt klasöre girmek için ise
‹ngilizce Change Directory’nin bafl harflerinden oluflan (CD) komutu kullan›lmal›d›r. (CD desktop) fleklinde bir kullan›m
bu alt klasöre geçmeyi sa¤layacakt›r.
Bir üst klasöre ç›kmak için ise CD komutunu takiben yan yana iki nokta konur
(CD..). Bu flekilde en üst klasör olarak
kabul edilen (C:\) sürücüsüne kadar ulafl›labilir. Windows’un aksine burada en
!
< D‹KKAT >
Kullan›c› dostu bir arayüze sahip olmad›¤›ndan DOS alt›nda kullan›c› hatalar›na
karfl› da bir koruma bulunmamaktad›r. Bu
yüzden kullanaca¤›n›z komutu çok iyi anlad›¤›n›za emin olmadan kullanman›z çeflitli
problemler ç›kmas›na yol açabilir.
Ancak dikkatli kullan›ld›¤›nda DOS, Windows alt›ndan çözülemeyen problemlerinize
bile çözüm olabilir.
>>>
●
PÜF NOKTASI
3
<<<
PÜF NOKTASI
DOS NED‹R? NASIL KULLANILIR?
DOS’ta Klasörler ‹le Çal›flmak
CD komutuna benzer bir flekilde (MD)
yeni bir klasör yaratmaya (RD) ise klasörü silmeye yarayan iki komuttur. Ancak
burada özellikle (RD) komutunun kullan›m›nda bir noktaya dikkat etmek gerekir. Oldukça eski bir komut olan (RD)
I
<INFO >
DOS ortam›na ulaflmak için kullanabilece¤ini bir baflka yol daha vard›r. Bu sefer
yine Bafllat menüsünde yer alan "Bilgisayar› Kapat" ö¤esini kullanabilirsiniz. Ö¤eye
t›klad›ktan sonra aç›lan pencerede en alt
seçenek olan "MS-DOS kipinde bafllat"› seçti¤inizde bu sefer bilgisayar›n›z tamam›yla
DOS ortam›na dönecektir.
Ancak bu durumda arka planda yard›m›n›za yetiflecek bir Windows olmayacak ve
DOS ile bafl bafla olacaks›n›z. Windows’a
geri dönmek için ise bilgisayar›n›z› bafltan
bafllatman›z gerekecektir.
>>>
4
Dosyalar› Kopyalamak Ve Tafl›mak
Gerçe¤i itiraf etmek gerekirse DOS alt›nda bu ifllemleri yapmak hiç de di¤er
ifllemler kadar kolay de¤il. Çünkü her
kopyalama ifllemi için tüm klasör dizinini
bafltan hem kaynak hem de hedef nokta
için yazmak gerekecektir. En k›sa flekilde
disket sürücüden masaüstüne bir dosya
kopyalamak için bile (COPY a:\dene-
●
PÜF NOKTASI
me.doc c:\windows\desktop\deneme.doc)
fleklinde bir komutun kullan›lmas› gerekir. Tafl›mak için ise COPY
yerine MOVE yazmak yeterli olacakt›r. Bu komutlarda
da toplu dosya ifllemleri için
*.* kullan›lmas› mümkün
olmaktad›r. (COPY a:\*.*
c:\windows\desktop\*.* gibi)
Sadece dosyalar için kullan›lan bu komutlar›n klasör-
*<
‹PUCU >
E¤er klasör içeri¤i ekrana s›¤mayacak
kadar uzunsa DIR komutu yan›na
parametreler kullanarak buna çözüm
bulabilirsiniz. Parametreler tümü birlikte
de kullan›labilir.
DIR /P : Sayfa doldu¤unda di¤erine
geçmeden bir tufla bas›lmas›n› bekler.
DIR /W : Listeyi 5 sütun halinde gösterir.
DIR /S : Varsa alt dizinlerin de içeri¤ini
gösterir.
DIR /?: Ek parametreler hakk›nda bilgi
verir
>>>
leri kopyalayamayaca¤›n› da unutmamak
gerekir. Klasörleri de kopyalamak için
özel bir program olan ve DOS ile birlikte
gelen (XCOPY) kullan›labilir. (XCOPY
c:\windows\*.* c:\yedek\*.* /s /e) fleklinde ilk baflta kar›fl›k gibi gelebilecek komutta windows klasörü içindeki tüm dosyalar yine c sabit disk alt›ndaki yedek
klasörüne kopyalanacakt›r. Sondaki (/s)
parametresi klasörlerin de kopyalanaca¤›n›, (/e) parametresi ise içi bofl olsa dahi klasörlerin kopyalanaca¤›n› belirtir.
DOS’taki Notepad: EDIT
Windows alt›nda kulland›¤›n›za benzer
bir metin düzenleyici ar›yorsan›z komut
sat›r›nda EDIT yazarak buna ulaflabilirsiniz. Basit görünüfllü olsa da Windows
programlar›na benzeyen program ileride
sistem dosyalar›nda baz› gerekli de¤ifliklikler yapman›zda iflinize yarayacakt›r.
Bu program› kullanarak Autoexec.bat ve
Config.sys’de de¤iflikleri kolayl›kla yapabilirsiniz.
>>>
üst dizin Desktop de¤il gerçekte olmas›
gerekti¤i gibi C:\ dir. En üst dizine h›zl›
ulaflmak için (CD \) fleklinde bir komut
da kullan›lmaktad›r. Sürücü de¤ifltirmek
için ise sadece sürücü harfi ve bunu takiben ( : ) iflaretini koyup ENTER’a basmak yeterli olur. Örne¤in A: ve ard›ndan
ENTER sizi A disket sürücüsüne ulaflt›r›r.
sadece içi bofl klasörleri silebilir yani bunun için önce o klasörün içinin silinmesi
gerekir.
‹flte bu noktada (DEL) komutu yard›m›m›za koflacakt›r. (DEL dosyaismi) fleklinde bir komut ile istedi¤imiz herhangi bir
dosyay› silebiliriz. Ayr›ca dosyaismi yerine *.* kullanmam›z durumunda içinde
bulundu¤umuz klasördeki tüm dosyalar
silinecektir. Windows’ta oldu¤u gibi bize
yard›mc› olacak bir geri dönüflüm kutusu
olmad›¤›ndan silinen dosylar›n geri getirilmesi mümkün de¤ildir. Bu yüzden dikkatli davranmak gerekir.
Tüm bunlar›n yerine asl›nda (DELTREE)
komutunun da kullan›lmas› mümkündür.
Bu komut belirtilen klasörü içindekilerle
birlikte kolayca silebilir. Kullan›m flekli
(DELTREE *.* ya da DELTREE deneme) fleklinde olabilir.

Untitled

Transkript

Benzer belgeler

Dergi A4 - ARI Magazin

PE Körkasa Bandı

CitySurf Byte dergisinde

kapak.fh11

kapak

kapak.fh11