ардински букет се вля в конкурсите

Òâîÿò âåñòíèê!
ìåñå÷íî èçäàíèå íà îáùèíñêà àäìèíèñòðàöèÿ è îáùèíñêè ñúâåò - Àðäèíî
ãîäèíà XIV, áðîé 142, þíè 2015
www.ardino.bg
Áëàãîäàðèì íà ñïîðòèñòèòå, ïðîñëàâèëè Àðäèíî!
ÎÁÈ×ÀÒ ÄÀ ÑÏÎÐÒÓÂÀÒ, ÎÁÈ×ÀÒ È ÓÑÏÅÕÈÒÅ
Êìåòúò íà îáùèíà Àðäèíî Ðåñìè
Ìóðàä ñå ñðåùíà ñúñ ñïîðòèñòèòå è òåõíèòå ðúêîâîäèòåëè,
êîèòî ó÷àñòâàõà â íàöèîíàëíèòå
ñúñòåçàíèÿ ïðåç ó÷åáíàòà 20142015 ãîäèíà. Òîé ïîçäðàâè ó÷åíèöèòå çà ïîñòèãíàòèòå îòëè÷èÿ è
èì áëàãîäàðè, ÷å ñà ïðîñëàâèëè
ðîäíèÿ êðàé.
“Âèå ñòå ÷àñò îò õîðàòà, êîèòî
îïðåäåëÿò âèçèÿòà íà îáùèíàòà.
Âñè÷êî, êîåòî ïðàâèì å âàæíî”,
êàçà ã-í Ìóðàä â ñâîåòî ïðèâåòñòâèå êúì ñïîðòèñòèòå è òåõíèòå ðúêîâîäèòåëè. Òîé ïîæåëà íà
ìëàäèòå ñïîðòèñòè äà ñà çäðàâè è
óñïåøíè â ó÷åíèåòî è æèâîòà.
Âîëåéáîëèñòêèòå (11-12 êëàñ) îò
ÑÎÓ “Âàñèë Ëåâñêè”, ñ ðúêîâîäè-
â áðîÿ
Ïðèëîæåíèå íà òóðñêè åçèê - 7-14
Делови свят
Публичност
Дневник
Зона
2, 4-5
3
6, 15
16
òåë Ìåñóò Õàéðóëîâ, ñå êëàñèðàõà
íà òðåòî ìÿñòî âúâ ôèíàëíèÿ
êðúã íà Ó÷åíè÷åñêèòå èãðè ïî
âîëåéáîë, êîéòî ñå ïðîâåäå âúâ
Âèäèí.
Òèìúò íà ÑÎÓ “Âàñèë Ëåâñêè” ïî
òåíèñ íà ìàñà çà ìîì÷åòà 5-7
êëàñ, ñ ðúêîâîäèòåë Ìåñóò Õàéðóëîâ, ñïå÷åëè ñðåáúðíè ìåäàëè â
òàçãîäèøíîòî ñúñòåçàíèå â Äîáðè÷, à þíîøèòå (8-10 êëàñ), ñ ðúêî-
âîäèòåë Ñòåôàí Äèìîâ, ñå êëàñèðàõà íà òðåòî ìÿñòî âúâ ôèíàëíèÿ òóðíèð âúâ Âàðíà.
Ó÷åíèöèòå îò ÎÓ “Îòåö Ïàèñèé”
â Æúëòóøà, ñ ðúêîâîäèòåë Íàòàëèÿ Õàäæèåâà, çàåõà ñåäìî ìÿñòî
â 13-îòî íàöèîíàëíî ó÷åíè÷åñêî
ñúñòåçàíèå “Çàùèòà ïðè áåäñòâèÿ, àâàðèè è êàòàñòðîôè”,
ïðîâåäåíî â êóðîðòåí êîìïëåêñ
“Ñëúí÷åâ áðÿã”.
IV-òè ìåæäóíàðîäåí
ëèòåðàòóðåí ôîðóì
ÏÐÅÄÑÒÎßÙÎ ÑÚÁÈÒÈÅ
• ÁÐÀÒÑÒÂÎ •
Ïîä ïàòðîíàæà
íà êìåòà
íà Îáùèíà
Àðäèíî
Ðåñìè Ìóðàä
29 è 30 ñåïòåìâðè 2015, ãð. Àðäèíî
2
ÄÅËÎÂÈ ÑÂßÒ
Ïðàêòè÷åñêî îáó÷åíèå
â ðåàëíà ðàáîòíà ñðåäà
Ïðàêòèêà â ðåàëíè ðàáîòíè
óñëîâèÿ èìàõà âúçìîæíîñò äà
ïðîâåäàò ó÷åíèöè îò ÑÎÓ
“Âàñèë Ëåâñêè” - Àðäèíî.
 îïðåäåëåí ïåðèîä ïî èçèñêâàíèÿòà íà Åâðîïåéñêè ïðîåêò
BG051PO 001-3.3.07-0001 “Ó÷åíè÷åñêè ïðàêòèêè”, òå ðàáîòèõà â
îòäåëèòå íà ìåñòíàòà àäìèíèñòðàöèÿ.
Öåëòà íà ïðîåêòà å ó÷åíèöèòå äà
ïîâèøàò ïðîôåñèîíàëíèòå ñè
óìåíèÿ. Çà ðåàëèçèðàíåòî íà ïðîåêòà áå ñúçäàäåíà îòëè÷íà îðãàíèçàöèÿ îò ñòðàíà íà ïàðòíüîðèòå. Èçðàáîòåíèòå èíäèâèäóàëíè
ãðàôèöè íà ó÷åíèöèòå ïîçâîëèõà
âñåêè îò òÿõ äà ïðåìèíå ïîñëåäîâàòåëíî ïðåç âñè÷êè îòäåëè. Ïðè
íåîáõîäèìîñò ðàáîòàòà èì áå ïîäïîìàãàíà îò íàñòàâíèöèòå Êåìàë Àëèåâ è
Ôàòìå
Õàäæèñåèä,
êîèòî
íàáëþäàâàõà
ïðÿêî òÿõíàòà äåéíîñò è îêàçâàõà ïîäêðåïà è ñúäåéñòâèå.
Åæåäíåâåí êîíòðîë çà
èçïúëíåíèåòî íà ïðîãðàìàòà è íàïðåäúêà
íà ó÷åíèöèòå áå îñúùåñòâÿâàí îò Óëâèå Ìóòàëèáîâà íàáëþäàâàù ó÷èòåë. Âúçíàãðàæäåíèåòî îò 300 ëâ. çà âñåêè ó÷åíèê,
äîáðîñúâåñòíî èçðàáîòèë ïîëàãàùèòå ñå 240 ÷àñà, å óäîâëåòâîðåíèå
çà äîáðà ñâúðøåíà ðàáîòà.
Çà óñïåøíî ïðîâåäåíàòà ïðàêòèêà
âñåêè ó÷åíèê ëè÷íî îò êìåòà íà
îáùèíàòà Ðåñìè Ìóðàä ïîëó÷è
ñåðòèôèêàò çà óäîñòîâåðÿâàíå íà
ïðèäîáèòèòå óìåíèÿ è êîìïåòåíöèè ïî âðåìå íà ïðàêòèêàòà.
ÄÅÍ ÍÀ ÄÅÒÅÒÎ
Àðäèíñêè ãëàñ, ÞÍÈ 2015
ÎÏÈÒ
Ïðåäñòàâèòåëè
íà ñäðóæåíèå
ñ íåñòîïàíñêà öåë “Ìåñòíà èíèöèàòèâíà ãðóïà” - Àðäèíî áÿõà íà
ðàáîòíî ïîñåùåíèå â Àâñòðèÿ.
“Êîëåãèòå îò ÌÈà - Òðèåñòèíãòàë, èìàò çàáåëåæèòåëåí îïèò
è ðåàëèçèðàíè ïðîåêòè â ñôåðàòà
íà òóðèçìà è çà íàñúð÷àâàíå íà
äåéíîñòè, íàñî÷åíè êúì ìëàäåæèòå. Íàó÷èõìå ïîëåçíè íåùà
îò òåõíèÿ îïèò è îáñúäèõìå
ñúâìåñòíè ïðîåêòè çà âúçìîæíî
ðåàëèçèðàíå”, ñúîáùè çà “Àðäèíñêè ãëàñ” ðúêîâîäèòåëÿò íà ãðóïàòà Èçåò Øàáàí.
Ðàçíîîá ðàçèå è ïðàçíè÷íîñò
ïîäàðè íà äåöàòà Îáùèíñêèÿò äåòñêè êîìïëåêñ. Ïîâîäúò áå
Ìåæäóíàðîäíèÿò äåí íà äåòåòî.
Ïðàçíè÷íàòà ïðîãðàìà çàïî÷íà ñ ìèíèôóòáîë íà ìàëêè âðàòè
â ïàðê “Íèëþôåð” è ïðîäúëæè ñ ìíîãî çàáàâíè èãðè, êîíêóðñè,
òàíöè è âåñåëèå.
Äèðåêòîðúò íà èçâúíó÷èëèùíîòî çàâåäåíèå Ñåìèõà Ãþëåñòàíîâà ïîçäðàâè âñè÷êè äåöà ïî ñëó÷àé ïðàçíèêà êàòî èì ïîæåëà
âåñåëî è ùàñòëèâî äåòñòâî. Òÿ íàãðàäè íàé-àêòèâíèòå ó÷àñòíèöè â îáùèíñêèòå è íàöèîíàëíè êîíêóðñè. Äåöàòà íà Àðäèíî
áÿõà çàðàäâàíè è ñ ïîñòàíîâêàòà “Áåçîïàñíà ïðèêàçêà” íà
Òåàòðàëíî-ìóçèêàëåí öåíòúð “Äèìèòúð Äèìî┠- Êúðäæàëè.
ÏÓÁËÈ×ÍÎÑÒ
Àðäèíñêè ãëàñ, ÞÍÈ 2015
ÄÎ
ÌÈÍÈÑÒÚÐÀ ÍÀ ÇÄÐÀÂÅÎÏÀÇÂÀÍÅÒÎ
ä-ð Ïåòúð ÌÎÑÊÎÂ
ÏÐÅÄËÎÆÅÍÈÅ
îò êìåòîâåòå íà îáùèíèòå Ìîì÷èëãðàä, Êðóìîâãðàä,
Àðäèíî è óïðàâèòåëèòå íà ÌÁÀË â îáëàñò Êúðäæàëè
ÓÂÀÆÀÅÌÈ
ÃÎÑÏÎÄÈÍ ÌÈÍÈÑÒÚÐ,
Ñúòðóäíè÷åñòâîòî ìåæäó ìåñòíèòå è öåíòðàëíèòå äúðæàâíè
îðãàíè å îò ñúùåñòâåíî çíà÷åíèå çà ñúâìåñòíîòî ðàçðåøàâàíå
íà ïðîáëåìèòå â ñèñòåìàòà íà
çäðàâåîïàçâàíåòî.
 òàçè âðúçêà èçðàçÿâàìå íàøàòà íàé-ñúðäå÷íà áëàãîäàðíîñò
çà ïîëó÷åíîòî ïèñìî îò ÍÇÎÊ
(Èçõ.¹06-00-7/28.05.2015 ã.), ñ
êîåòî íè óâåðÿâàòå, ÷å ïðåäëîæåíèÿòà íà îáùèíèòå ñå ïðèåìàò êàòî îñíîâàòåëíè çà ôèíàíñîâî îñèãóðÿâàíå íà ìíîãîïðîôèëíèòå áîëíèöè çà àêòèâíî ëå÷åíèå.
Íàäÿâàìå ñå, ÷å â íàé-êðàòúê
ñðîê ùå áúäàò ïðåäïðèåòè
íåîáõîäèìèòå äåéñòâèÿ çà ïðåîäîëÿâàíå íà íåãàòèâíîòî âëèÿíèå íà ÏÌÑ ¹ 57 îò 16.03.2015
ãîä., çà ïðèåìàíå íà ìåòîäèêà
çà îñòîéíîñòÿâàíå è çàïëàùàíå
íà ìåäèöèíñêàòà ïîìîù ïî ÷ë.
55, àë. 2, ò. 2 îò Çàêîíà çà çäðàâíîòî îñèãóðÿâàíå.
 ñúîòâåòñòâèå ñúñ çàêîíîâàòà
óðåäáà è ïðàâîìîùèÿòà ñè, îáùèíèòå ïîëàãàò ãðèæà çà ïîäîáðÿâàíå íà ôèíàíñîâîòî ñúñòîÿíèå
íà áîëíèöèòå, ðàçïîëîæåíè â
îòäàëå÷åíè ðèñêîâè è òðóäíîäîñòúïíè ðàéîíè.
Åæåãîäíî ñ áþäæåòèòå íà îáùèíèòå çà ñúîòâåòíàòà ãîäèíà, ñ
ðåøåíèÿ íà Îáùèíñêèòå ñúâåòè,
ñå ïðåäîñòàâÿò ôèíàíñîâè ñðåäñòâà çà ïîäïîìàãàíå íà äåéíîñòòà íà áîëíèöèòå. Îáñúæäàò ñå è
ñå ïðèåìàò ðåøåíèÿ çà ôèíàíñîâîòî èì ñúñòîÿíèå, êàêòî è çà
ïîäîáðÿâàíå íà ìàòåðèàëíàòà è
òåõíè÷åñêàòà áàçà. Îáùèíèòå
ïîåìàò çàäúëæåíèÿ, êîèòî ïî çàêîíîâàòà óðåäáà ñà â ïðåðîãàòèâèòå íà äúðæàâàòà è ìèíèñòåðñòâî-
òî íà çäðàâåîïàçâàíåòî.
Ìíîãîïðîôèëíèòå áîëíèöè çà
àêòèâíî ëå÷åíèå â Ìîì÷èëãðàä,
Êðóìîâãðàä è Àðäèíî ñà ðàçïîëîæåíè â Èçòî÷íèòå Ðîäîïè: â
òðóäíîäîñòúïåí ðàéîí ñ íåáëàãîïðèÿòåí ãåîãðàôñêè ïëàíèíñêè
òåðåí, íåáëàãîïðèÿòíà èíôðàñòðóêòóðà è âðåìå çà äîñòúï äî
íàé-áëèçêîòî ëå÷åáíî çàâåäåíèå
çà áîëíè÷íà ïîìîù íàä 60 ìèíóòè
ñúñ ñïåöèàëèçèðàí ìåäèöèíñêè
àâòîìîáèëåí òðàíñïîðò.
Èìàéêè ïðåäâèä òåçè îáñòîÿòåëñòâà, å íàëîæèòåëíî äà
èìà íîâ ïî-ðàçëè÷åí ïîäõîä,
ðåãëàìåíòèðàí ñúñ çàêîíîâà
èëè ïîäçàêîíîâà óðåäáà íà
ñòàíäàðòèòå çà îñèãóðåíîñò
ñ ìåäèöèíñêè ñïåöèàëèñòè,
êàêòî è äîïúëíèòåëíî ôèíàíñîâî îáåçïå÷àâàíå íà ìåäèöèíñêèòå äåéíîñòè.
 òàçè âðúçêà çà ïîäîáðÿâàíå íà
ôèíàíñîâîòî ñúñòîÿíèå íà ìíîãîïðîôèëíèòå áîëíèöè çà àêòèâíî ëå÷åíèå ÏÐÅÄËÀÃÀÌÅ:
l Ïðåìàõâàíå íà ëèìèòèòå,
ñúãëàñíî Ìåòîäèêàòà çà îñèãóðÿâàíå è çàïëàùàíå íà ìåäèöèíñêàòà ïîìîù ïî ÷ë. 55, àë. 2, ò. 2
îò Çàêîíà çà çäðàâíîòî îñèãóðÿâàíå, ïðèåòà ñ ÏÌÑ ¹ 57 îò
16.03.2015 ãîä.
l Äà áúäàò ïðîìåíåíè íÿêîè
èçèñêâàíèÿ ïî ìåäèöèíñêèòå
ñòàíäàðòè è ïî êëèíè÷íè ïúòåêè
çà áðîÿ íà ñïåöèàëèñòèòå ïî
òåçè ñïåöèàëíîñòè, êúäåòî èìà
îñòúð äåôèöèò íà ëåêàðè êàòî:
• Àíåñòåçèîëîãèÿ è èíòåíçèâíî
ëå÷åíèå
• Êëèíè÷íà ïàòîëîãèÿ
• Âèðóñîëîãè÷íà ëàáîðàòîðèÿ
• Ìèêðîáèîëîãèÿ è ïàðàçèòîëîãèÿ
• Ðåíòãåíîëîãèÿ.
l Ïîðàäè ãîëåìèÿ íåäîñòèã íà
ñïåöèàëèñòè, äà ñå ðàçðåøè íà
3
ëåêàðèòå îò íàé-äåôèöèòíèòå
ñïåöèàëíîñòè (àíåñòåçèîëîçè,
àêóøåð-ãèíåêîëîçè, ëåêàðè ïî êëèíè÷íà ïàòîëîãèÿ, êëèíè÷íà ëàáîðàòîðèÿ, ðåíòãåíîëîçè) äà ðàáîòÿò íà âòîðè òðóäîâ äîãîâîð,
êàòî ñå ïðåìàõíå èçèñêâàíåòî äà
áúäå îñíîâåí.
l Äà îòïàäíå èçèñêâàíåòî çà
êëèíè÷íà ëàáîðàòîðèÿ è îáðàçíà
äèàãíîñòèêà, ëåêàðèòå ñïåöèàëèñòè äà ðàáîòÿò íà äâà äîãîâîðà áîëíè÷íà è äîáîëíè÷íà ïîìîù,
òúé êàòî òîâà çàòðóäíÿâà ðàáîòàòà èì.
l Äà ñå ðàçðåøè íà îòäåëåíèÿòà
ïî äåòñêè áîëåñòè I-âî íèâî íà
êîìïåòåíòíîñò, äà ðàáîòÿò ïî
êëèíè÷íà ïúòåêà 227 “Îñòðî ïðîòè÷àùè ÷ðåâíè èíôåêöèîçíè áîëåñòè ñ äèàðè÷åí ñèíäðîì ïðè ëèöà
ïîä 18 ãîäèíè”.
l Ñúãëàñíî ÷ë. 100 îò Çàêîíà çà
ëå÷åáíèòå çàâåäåíèÿ åæåãîäíî
äà èìà ãàðàíòèðàíî öåëåâî ôèíàíñèðàíå íà ëå÷åáíèòå çàâåäåíèÿ, êîèòî ñå íàìèðàò â ðàéîíè
ñ ðèñê.
l Äà ñå îáîñîáè ôîíä çà ôèíàíñîâî îçäðàâÿâàíå íà ëå÷åáíèòå
çàâåäåíèÿ, êúäåòî äà ìîæå äà
êàíäèäàòñòâàò ìíîãîïðîôèëíèòå áîëíèöè ïî îïðåäåëåíè
ïðàâèëà.
l Ïî Îïåðàòèâíàòà ïðîãðàìà
“Ðåãèîíè â ðàñòåæ” äà ñå äàäå
âúçìîæíîñò äà êàíäèäàòñòâàò è
ìàëêèòå áîëíèöè, êîèòî ñà èçâúí
îáõâàòà íà ïðîãðàìàòà.
l Ìàëêèòå áîëíèöè ñúùî äà èìàò
âúçìîæíîñò äà ïîëó÷àâàò ìåäèöèíñêà òåõíèêà è àïàðàòóðà,
êîÿòî ñå ðàçïðåäåëÿ ÷ðåç ÌÇ è
åæåãîäíî ñå ïðèåìà ñúñ ÇÄÁ.
Îïðåäåëåíî ñ÷èòàìå, ÷å íàïðàâåíèòå ïðåäëîæåíèÿ îò íàøà ñòðàíà, ùå äîïðèíåñàò çà ïîäîáðÿâàíå
íà ôèíàíñîâîòî ñúñòîÿíèå íà ìíîãîïðîôèëíèòå áîëíèöè çà àêòèâíî
ëå÷åíèå, êàêòî è çà îïòèìàëíîòî
èì ôóíêöèîíèðàíå.
Íàäÿâàìå ñå íà Âàøàòà êîìïåòåíòíîñò è ïîëîæèòåëíî îòíîøåíèå.
Ïðåäëîæåíèåòî å èçïðàòåíî è äî:
Óïðàâèòåëÿ íà ÍÇÎÊ, Èçïúëíèòåëíèÿ äèðåêòîð íà Íàöèîíàëíî ñäðóæåíèå íà îáùèíèòå â
Ðåïóáëèêà Áúëãàðèÿ è Óïðàâèòåëÿ íà ÐÇÎÊ - Êúðäæàëè
4
Î
ÄÅËÎÂÈ ÑÂßÒ
Àðäèíñêè ãëàñ, ÞÍÈ 2015
áùèíà Àðäèíî îáõâàùà 27 êìåòñòâà ñ 52 íàñåëåíè ìåñòà. Åêèïúò íà Ðåñìè Ìóðàä çàëàãà íà
ïîäîáðÿâàíå êàêòî íà òåõíè÷åñêàòà èíôðàñòðóêòóðà - îáùèíñêè ïúòèùà, âîäîñíàáäÿâàíå,
áëàãîóñòðîÿâàíå íà íàñåëåíèòå ìåñòà, òàêà è íà ñîöèàëíàòà - èçãðàæäàíå è ðåìîíò íà
îáùèíñêèòå ó÷èëèùà è äåòñêè ãðàäèíè, ïîääúðæàíå ñãðàäàòà íà ÌÁÀË â Àðäèíî, ñïîðòíàòà áàçà
â ãðàäà è ñåëàòà Áÿë èçâîð, Ãîðíî Ïðàõîâî, Æúëòóøà, Ìëå÷èíî, ×óáðèêà, Áîðîâèöà. Îò 13 âèäà
ñîöèàëíè óñëóãè ïî Ïðàâèëíèêà çà ïðèëàãàíå íà Çàêîíà çà ñîöèàëíî ïîäïîìàãàíå â îáùèíà Àðäèíî
ñå ïðåäëàãàò äåâåò óñëóãè. Èçãðàäåíî å çàùèòåíî æèëèùå, äíåâåí
öåíòúð çà âúçðàñòíè ñ óâðåæäàíèÿ, öåíòúð çà îáùåñòâåíà ïîäêðåïà,
ëè÷åí àñèñòåíò, äîìàøåí ïîìîùíèê (äîìàøåí ñàíèòàð), îáùåñòâåíà
òðàïåçàðèÿ, êëóá íà ïåíñèîíåðà, ïðèåìíà ãðèæà, èíòåãðèðàíè
ñîöèàëíè, çäðàâíè è ïåäàãîãè÷åñêè óñëóãè çà äåöà îò 0-7 ãîäèíè.
Êìåòúò Ðåñìè Ìóðàä:
Àðäèíî
- Ìíîçèíà ñ÷èòàõà Àðäèíî çà
ðàéîí ñúñ çàòèõâàùè ôóíêöèè.
Îïðîâåðãàõòå ëè òåçè ïðîãíîçè?
- Àðäèíî ñå ðàçâèâà â ïðîãðåñèâíà
ïîñîêà è òîâà å áëàãîäàðåíèå íà
òðóäà, êîéòî ïîëîæèõìå ïðåç
ïîñëåäíèòå îñåì ãîäèíè. Òîé
ñúâïàäíà ñ ïðèåìàíåòî íà Áúëãàðèÿ â Åâðîïåéñêèÿ ñúþç è òîâà íè
äàäå âúçìîæíîñò äà êàíäèäàòñòâàìå è äà ðåàëèçèðàìå ìíîãî
ïðîåêòè ïî ðàçëè÷íè îïåðàòèâíè
ïðîãðàìè. Óñïÿõìå äà ðåøèì ãîëÿìà ÷àñò îò íàòðóïàíèòå ïðîáëåìè, ñâúðçàíè îñíîâíî ñ èíôðàñòðóêòóðàòà è ïîäîáðÿâàíåòî íà
óñëîâèÿòà çà æèâîò. Ñàìî ïðåç
ìèíàëàòà ãîäèíà ñìå ðåàëèçèðàëè
ïðîåêòè çà íàä 5 ìèëèîíà ëåâà, à
ïðåç òàçè ñå î÷åðòàâà äà ðåàëèçèðàìå çà íàä 10 ìèëèîíà ëåâà ïî Ïðîãðàìàòà çà ðàçâèòèå íà ñåëñêèòå
ðàéîíè. Çà åäíà ñðàâíèòåëíî ìàëêà
ïëàíèíñêà îáùèíà òîâà å ñåðèîçåí
óñïåõ. Ïî ïðîåêòà çà ðàçâèòèå íà
òóðèñòè÷åñêàòà èíôðàñòðóêòóðà
èìàìå òðè ìèëèîíà è ïîëîâèíà ëåâà
çà ðåñòàâðàöèÿ íà Äÿâîëñêèÿ ìîñò
è ïúò äî íåãî, ðåñòàâðàöèÿ íà
Îðëîâèòå ñêàëè è èçãðàæäàíå íà
òóðèñòè÷åñêà ïúòåêà ñúñ çàñëîíè
è áåñåäêè êúì òÿõ. Ïî Îïåðàòèâíà
ïðîãðàìà “Ðåãèîíàëíî ðàçâèòèå”
íàïðàâèõìå êîðåêöèÿ íà êîðèòîòî
íà ðåêà Àðäèíñêà çà ïðåäîòâðàòÿâàíå íà íàâîäíåíèÿòà. Àêî òðÿáâà
äà îáîáùÿ, íàïðàâèõìå íàä 50 êèëî-
èìà ãîëÿì ïîòåíöèàë
çà ðàçâèòèå
l
Ïðåç ïîñëåäíèòå ãîäèíè â îáùèíà Àðäèíî ñà ïðèâëå÷åíè
áëèçî 25 ìëí. ëâ. ïî åâðîïåéñêèòå ïðîåêòè
l Ñúñ ñèãóðíîñò òþòþíúò âå÷å íå å îñíîâåí ïîìèíúê
ìåòðà ïúòèùà, èçãðàäèõìå íàä 20
êèëîìåòðà âîäîïðîâîäè.
- Êàê ñå ïîñòèãà òîâà?
- Ïîñòèãà ñå ñ òðóä, ïîñòîÿíñòâî
è åêèïíà ðàáîòà.
- Èìà ëè ñåðèîçíè èíâåñòèöèè â
Àðäèíî ïðåç ïîñëåäíèòå ãîäèíè?
- Èìà èíòåðåñ êúì ñôåðàòà íà óñëóãèòå è ëåêàòà ïðîìèøëåíîñò. Âå÷å
èìàìå íàä äåñåò øèâàøêè ôàáðèêè,
íî çà ñúæàëåíèå ðàáîòíèòå ìåñòà
çà ìúæåòå âñå îùå ñà ìàëêî. Òîâà
êàðà ãîëÿìà ÷àñò îò ìúæåòå äà
ïúòóâàò èëè âúâ âúòðåøíîñòòà íà
ñòðàíàòà, èëè â ÷óæáèíà, êúäåòî
çàïëàùàíåòî å ïî-âèñîêî è òóê
âå÷å ñå ÷óâñòâà ëèïñàòà íà êà÷åñòâåíà ðàáîòíà ðúêà. Òàêà å â ãîðñêèÿ ñåêòîð. Ìåñòíèòå ôèðìè
èñêàò äà ðàçøèðÿò ñâîÿòà äåéíîñò è òúðñÿò ìúæå, íî çà ñúæàëåíèå òîâà ñå îêàçâà ïðîáëåì. Áåçðàáîòèöàòà âå÷å å ïðè íåêâàëèôèöèðàíèòå ðàáîòíèöè.
- Êàê áèõòå îïèñàëè èêîíîìèêàòà
íà Àðäèíî?
- Òÿ å îñíîâíî îò ãîðñêèÿ ñåêòîð,
æèâîòíîâúäñòâîòî, ñôåðàòà íà
óñëóãèòå è òåêñòèëíèòå ôàáðèêè.
Èìàìå è ÷åòèðè ìíîãî ñåðèîçíè
ïðåäïðèÿòèÿ çà ïðîèçâîäñòâî íà
ìëå÷íè ïðîäóêòè, êîèòî äàâàò
åäíà îò íàé-êà÷åñòâåíèòå â ñòðàíàòà ïðîäóêöèÿ, çàùîòî èçïîëçâàò èçöÿëî ìëÿêî îò Ðîäîïèòå.
Áúðçî ñå ðàçâèâà ãîðñêàòà ïðîìèøëåíîñò. Èìàìå ñåðèîçåí ïðîèç-
âîäèòåë íà ïðåæäè, åäèí îò íàé-ãîëåìèòå â ñòðàíàòà, ñ îñèãóðåíè
ïàçàðè è äîáðè ïåðñïåêòèâè çà
ðàçâèòèå.
- Êàêâî ñå ñëó÷è ñ ïðî÷óòèÿ ìðàìîð îò Àðäèíî?
- Êàðèåðàòà ðàáîòè, äîáèâàò ìðàìîð è ïðåäëàãàò äîñòà àòðàêòèâíè ïðîäóêòè. Íàïðèìåð åäèí êóáèê
èçáè÷åíè ìðàìîðíè êàìúíè å íà
öåíàòà íà åäèí êóáèê áåòîí è
ìíîãî õîðà ãè òúðñÿò. Êàðèåðàòà
èìà ìíîãî ïî-ãîëÿì ïîòåíöèàë îò
òîâà, êîåòî ñå èçïîëçâà â ìîìåíòà, è àêî ïàçàðúò ñå ðàçøèðè,
òîâà å åäíà âúçìîæíîñò çà ðàçêðèâàíå íà íîâè ðàáîòíè ìåñòà.
- Êàñêàäà “Ãîðíà Àðäà” âñå îùå
ìå÷òà ëè ñè îñòàâà?
- Çà ñúæàëåíèå âñå îùå å ìèðàæ, íî
ñúì óáåäåí, ÷å ðàíî èëè êúñíî òîé
ùå ñå îñúùåñòâè. Â íåãî èìà ñìèñúë, èìà åôåêòèâíîñò, èìà âúçâðúùàåìîñò. Ñåãà EVN ïðèòåæàâà
êîíòðîëíèÿò ïàêåò îò àêöèè, òå
ñà èçâúðâåëè åäíà ñåðèîçíà ÷àñò
îò ïðîöåäóðèòå, íî âå÷å å ïðåöåíêà íà èíâåñòèòîðà êîãà äà çàïî÷íå
ñàìîòî èçãðàæäàíå. Ïðîåêòúò çà
íàñ å âàæåí, çàùîòî îñâåí äà ïðîèçâåæäàò åëåêòðîåíåðãèÿ, íîâèòå
åçåðà â ïëàíèíàòà ùå äàäàò
âúçìîæíîñò çà ðàçâèòèå íà òóðèçìà ÷ðåç ñòðîèòåëñòâî íà íîâè
õîòåëè èëè âèëíè ñåëèùà, íîâè
çàâåäåíèÿ, ñúçäàâàíå íà ñòîïàíñòâà çà îòãëåæäàíå íà ðåäêè è ïðå-
Àðäèíñêè ãëàñ, ÞÍÈ 2015
òåíöèîçíè âèäîâå ðèáà. Íàäìîðñêàòà âèñî÷èíà íà Àðäèíî å äîñòà
ãîëÿìà è òóê ìîæå äà ñå îòãëåæäà
áàëêàíñêà ïúñòúðâà, íÿêîè âèäîâå
ñüîìãà, åñåòðîâè ðèáè è äðóãè.
- Êàêúâ å ïîòåíöèàëúò â òóðèçìà?
- ×èñòèÿò âúçäóõ íå å äîñòàòú÷åí
çà ðàçâèòèåòî íà ñåðèîçåí ñåêòîð
êàòî òóðèçìà. Âåðîÿòíî òîâà å è
ïðè÷èíàòà ãîëåìèÿò íè êîìïëåêñ
“Áåëèòå áðåçè” äà íå ñå ðàçâèå ïúëíîöåííî. Êàòî îáùèíà íèå ïðàâèì
ïðîó÷âàíèÿ çà ìèíåðàëíà âîäà,
çàùîòî ñú÷åòàíèåòî íà ëå÷åáåí
âúçäóõ è ëå÷åáíè òåðìàëíè èçâîðè
èìà îãðîìåí ïîòåíöèàë. Àðäèíî
ìîæå äà ñå ïðåâúðíå â åäíà îò
òóðèñòè÷åñêèòå ñòîëèöè íà ñòðàíàòà. Ãåîëîçèòå íè óâåðÿâàò, ÷å
èìà ãîëåìè øàíñîâå äà íàìåðèì
òåðìàëíà ìèíåðàëíà âîäà, íî
ïðîó÷âàíèÿòà êðèÿò ðèñê, èçèñêâàò ìíîãî âëîæåíèÿ è íà òîçè
åòàï îáùèíà Àðäèíî íå å â ñúñòîÿíèå ñàìà äà ñå ñïðàâè ñ òîâà. Àç
îáà÷å ñúì îïòèìèñò, ðàáîòèì â
òàçè ïîñîêà, ïðàâèì ïðîó÷âàíèÿ.
- Êàê âèæäàòå ðàçâèòèåòî íà
Àðäèíî ïðåç ñëåäâàùèòå ãîäèíè?
- Ïðè íàñ ðàçâèòèåòî å â ñôåðàòà
íà çåìåäåëèåòî, æèâîòíîâúäñòâîòî, ãîðñêèÿ ñåêòîð è òóðèçìà. Òàì
èìàìå ïîòåíöèàë è òðÿáâà äà ãî
ðàçâèåì. Òåçè ñôåðè ùå áúäàò
îáåêò íà àíàëèç è ùå ñà âêëþ÷åíè â
ñòðàòåãèÿòà çà ðàçâèòèå íà
îáùèíàòà. Íàäÿâàì ñå è õîðàòà äà
ãî îñúçíàÿò è äà ïðîÿâÿò ìàëêî
ïîâå÷å èíèöèàòèâíîñò. Ìíîãî
âàæíî å íèå äà ñå íàñî÷èì íå êúì
äîáèâà è èçíàñÿíåòî íà ñóðîâèíè, à
íà ïðîäóêöèÿ îò òÿõ, çàùîòî òîâà
ùå äîâåäå äî çàåòîñò è ìíîãî ïîâèñîêè ïðèõîäè è çà õîðàòà, è çà
îáùèíàòà, è çà äúðæàâàòà.
- Êàê áèõòå îïèñàëè Àðäèíî â
åäíî èçðå÷åíèå?
- Åìáëåìàòà íà Àðäèíî áåçñïîðíî
ñà Äÿâîëñêèÿò ìîñò, Îðëîâèòå
ñêàëè, Áåëèòå áðåçè, íóëàòà íà ÿçîâèð “Êúðäæàëè”, ïåùåðàòà Õëàäèël l l
ÎÒÍÎØÅÍÈÅÒÎ ÍÈ êúì ìëàäèòå
å ìíîãî îòãîâîðíî, ñòðåìèì ñå
äà ñúçäàâàìå óñëîâèÿ çà òÿõíàòà
ðåàëèçàöèÿ â ðîäíèÿ êðàé. Â
îáùèíàòà èìà è äîáðè ïðèìåðè íà
ìëàäè õîðà, çàâúðíàëè ñå äà ðàáîòÿò â Àðäèíñêî. Òå çàïî÷âàò áèçíåñ â ñòðîèòåëñòâîòî, â óñëóãèòå è â îáùåñòâåíîòî îáñëóæâàíå. Ñìÿòàìå, ÷å ïîäêðåïÿùàòà
ðîëÿ íà äúðæàâàòà å â îñíîâàòà
çà ðàçðåøàâàíå íà ïðîáëåìèòå ñ
ìèãðàöèÿòà íà ìëàäèòå.
ÄÅËÎÂÈ ÑÂßÒ
íèêà. Ãðàäúò ñúùî å ïðèâëåêàòåëíî
ìÿñòî, êúäåòî ÷îâåê ìîæå äà ñè
ïî÷èíå. Àêî èìà æåëàíèåòî äà ñå
äîêîñíå äî àòìîñôåðàòà íà Ðîäîïèòå, òåçè íåùà òðÿáâà çàäúëæèòåëíî äà ãè âèäè.
- À êàêâî òðÿáâà äà îïèòà çàäúëæèòåëíî?
- Àãíåøêîòî è ìåñîòî îò òåëå
ñóêàë÷å, êîåòî å çàïàçåíà ìàðêà íà
Àðäèíî. Ìåñîòî, êîåòî ñòàâà â
Àðäèíî, å ñ ìíîãî âèñîêè êà÷åñòâà
è íåïîâòîðèìî êàòî âêóñ. Êàòî
îòèäà íà äðóãî ìÿñòî, âèíàãè
ïðàâÿ ñðàâíåíèå, íî íèêúäå íå ñúì
íàìåðèë ïî-âêóñíî ìåñî îò íàøåòî.
- Íàðè÷àò Àðäèíî ãðàä ñàíàòîðèóì.
- Äà, çàùîòî òóê âúçäóõúò å äîêàçàíî ëåêîâèò è çàùîòî å ìíîãî
÷èñòî. Êàòî åêîëîãèÿ, êàòî ÷èñòîòà íà ãðàäà è íà íàñåëåíèòå ìåñòà
èìàì ïðåòåíöèèòå äà ñå ñúñòåçàâàì ñ íàé-äîáðèòå â ñòðàíàòà.
Ñìåòîñúáèðàíåòî å îðãàíèçèðàíî
ñòî ïðîöåíòà, íåçàâèñèìî äàëè
ñòàâà äóìà è çà íàé-îòäàëå÷åíàòà
ìàõàëà, ñúäîâåòå íè ñà íîâè, êîëèòå ñà ìîäåðíè, ïîääúðæàíåòî íà
çåëåíèòå ïëîùè è ïàðêîâåòå å íà
ìíîãî âèñîêî íèâî.
- Îñåì ãîäèíè ñòå êìåò íà
Àðäèíî. Êàêâî íàó÷èõòå ïðåç
òîâà âðåìå?
- Ãîäèíèòå êàòî êìåò òåæàò è
ïîíÿêîãà ÷îâåê ñå ïèòà äàëè ñè
ñòðóâà òîëêîâà íåðâè, òîëêîâà
îòäàäåíîñò, òîëêîâà óñèëèÿ. Íî
êàòî ñè ñïîìíÿ êàêâî áåøå ïðåäè
îñåì ãîäèíè è êàòî ñå çàìèñëÿ
êàêâî íè ïðåäñòîè, ñå ìîòèâèðàì
äà ðàáîòÿ è äà çàâúðøà òîâà,
êîåòî ñìå çàïî÷íàëè ïðåç òåçè
ãîäèíè, êàêòî è äà ðåøà ïðîáëåìèòå, çà êîèòî íå îñòàíàõà âðåìå è
ðåñóðñè. Íàïðèìåð âîäíèÿò öèêúë
íà Àðäèíî - ïðîáëåì íà ïðîáëåìèòå. Äîñòà êâàðòàëè ñà áåç êàíàëèçàöèÿ, 90 ïðîöåíòà îò âîäîïðîâîäà ñà åòåðíèòîâè èëè æåëåçíè
òðúáè. Ðàçðàáîòèëè ñìå ïðîåêòè
çà ïîäìÿíà íà âîäîïðîâîäèòå,
êàíàëèçàöèÿòà è îáðàòíèòå âîäè
íà ñåëàòà Æúëòóøà, Ïàäèíà, Áÿë
èçâîð è Ãîðíî Ïðàõîâî. È êîãàòî
àç ñúì âêëþ÷èë òîëêîâà èäåè, åíåðãèÿ, ðåñóðñè, èìàì æåëàíèåòî äà
ïðèêëþ÷à êàòî âúïðîñè è äà èçïèòàì îùå ïî-ãîëÿìà óäîâëåòâîðåíîñò îò ñâúðøåíàòà ðàáîòà êàòî
êìåò. Èìàì ìîòèâàöèÿòà è æåëàíèåòî äà ñå êàíäèäàòèðàì çà
òðåòè ìàíäàò.
- Êîé ïðèíöèï Âè ðúêîâîäè â
ðàáîòàòà, êîãà ñìÿòàòå, ÷å
ñòå óñïåëè?
l l l
5
ÂÚ ÂÑÈ×ÊÈ ÎÁËÀÑÒÈ íà ñîöèàëíèÿ è èêîíîìè÷åñêè æèâîò â
îáùèíàòà èìàìå âíåñåíè ïðîåêòè. Ïî ðàäâàùîòî å, ÷å èìàìå
îäîáðåíè ïðîåêòè, êîèòî ñà â
ïðîöåñ íà ðåàëèçàöèÿ. Ïðèêëþ÷èõìå âå÷å ïðîåêò çà ïîäîáðÿâàíå íà òóðèñòè÷åñêàòà èíôðàñòðóêòóðà. Íàïðàâèõìå ðåñòàâðàöèÿ è êîíñåðâàöèÿ íà åäíà îò
îñíîâíèòå íàøè çàáåëåæèòåëíîñòè - Äÿâîëñêèÿ ìîñò. Äî íåãî
âå÷å èìà ïúò. Ñîöèàëèçèðàõà ñå
Îðëîâèòå ñêàëè, êúäåòî å ãîëÿìîòî òðàêèéñêî ñâåòèëèùå. Åêîïúòåêè, áåñåäêè, çàñëîíè. Îáîñîáèõìå îáùèíñêèÿ èñòîðè÷åñêè
ìóçåé. Ðåñòàâðèðàõìå áàðóò÷èéíèöàòà. Ìîæåì äà êàæåì, ÷å
èìàìå ïîòåíöèàë çà ðàçâèòèå íà
òóðèçìà. Íàïðàâèõìå ïúðâèòå
ñòúïêè â òàçè ïîñîêà. Íàøèòå
ãîñòè èìà êàêâî äà âèäÿò. Ñåãà
òðÿáâà äà íàìåðèì ïîòåíöèàëíè
èíâåñòèòîðè è çà êóðîðòíèÿ
êîìïëåêñ “Áåëèòå áðåçè”. Èìà
ïðåêðàñíè óñëîâèÿ çà ðàçâèòèåòî ìó. Èìà óñëîâèÿ çà çäðàâåí
òóðèçúì, çà óåëíåñ òóðèçúì.
Èìàìå ðàçðàáîòåíè ïðîåêòè
ñâúðçàíè ñ ïúòíàòà èíôðàñòðóêòóðà, âîäîñíàáäÿâàíåòî íà íàñåëåíèòå ìåñòà. Ïðîåêòè ñìå ðàçðàáîòèëè çà ñïîðòíàòà èíôðàñòðóêòóðà - øåñò ìóëòèôóíêöèîíàëíè èãðèùà â ðàçëè÷íèòå
ìèêðîðàéîíè âå÷å ñà â çàêëþ÷èòåëåí ïðîöåñ íà èçãðàæäàíå.
Ïðåäñòîè ôèíàëèçèðàíåòî íà
òðè ñïîðòíè öåíòúðà: çàëà çà
òåíèñ â Àðäèíî, ñïîðòåí öåíòúð
â Áÿë èçâîð è ñàëîí çà áîðáà â
Ãîðíî Ïðàõîâî.
Ïîäîáðÿâàìå ãðàäñêàòà ñðåäà,
÷ðåç ðåõàáèëèòàöèÿ íà òðîòîàðè
è ïàðêîâå.
Îò ïóáëè÷íàòà èíâåñòèöèîííà
ïðîãðàìà íà ïðàâèòåëñòâîòî ñå
èíâåñòèðà ñòðîèòåëñòâîòî íà
íîâàòà àâòîãàðà â Àðäèíî.
 ìîìåíòà ïðèäâèæâàìå 15 ïðîåêòà.
- Óïðàâëåíñêàòà äåéíîñò å íèç îò
ïðèíöèïè è ïðàâèëà. Êîãàòî òå ñà
â ñèíõðîí ñ öåëèòå è çàäà÷èòå,
êîèòî ñ ïîñòîÿíñòâî ïðåñëåäâàìå, ðåçóëòàòèòå íå çàêúñíÿâàò.
Óñèëèÿòà, êîèòî ïîëàãàìå ñà â
ïîñîêà çà ïîñòèãàíå íà äîñòîåí
ñòàíäàðò íà æèâîò, ñúâðåìåííà
èíôðàñòðóêòóðà, ïðèâëåêàòåëíà
æèçíåíà ñðåäà, àäåêâàòíè óñëîâèÿ
çà îáðàçîâàíèå, áèçíåñ è èíâåñòèöèè. Ùå îòáåëåæà è òîâà, ÷å
Àðäèíî ñå ñëàâè ñúñ ñâîÿ áîãàò
êóëòóðåí, ñïîðòåí è òóðèñòè÷åñêè êàëåíäàð.
ÄÍÅÂÍÈÊ
6
Àðäèíñêè ãëàñ, ÞÍÈ 2015
В Еньовче
- Çà ìåí å ÷åñò â íàâå÷åðèåòî íà Ñâåùåíèÿ ìåñåö
Ðàìàçàí äà áúäà âàø ãîñò. Ðàìàçàíúò å òðàäèöèÿòà íà ìþñþëìàíèòå. Ðàìàçàíúò å ìþñþëìàíñêàòà êóëòóðà. Ðàìàçàíúò å ìþñþëìàíñêèÿò îáè÷àé.
Îñâåí, ÷å å èáàäåò (ïðåêëîíåíèå), Ðàìàçàíúò å
èäåíòè÷íîñòòà íà ìþñþëìàíèòå... Òîâà çàÿâè â
ñâîåòî îáðúùåíèå êúì âÿðâàùèòå ãëàâíèÿò ìþôòèÿ íà ìþñþëìàíèòå â Áúëãàðèÿ ä-ð Ìóñòàôà
Õàäæè. Òîé áå ãîñò íà òðàäèöèîííèÿ ìåâëèä-êóðáàí â ñåëî Åíüîâ÷å.
ÐÅÌÎÍÒ
Îáíîâÿâàò ÷èòàëèùå “Ïðîãðåñ-1956” â
ñ. ßáúëêîâåö, íà îáùà ñòîéíîñò 96 245
ëâ. Ïðîåêòúò å ïî Ïðîãðàìà çà ðàçâèòèå íà ñåëñêèòå ðàéîíè 2007-2013 ã.,
ìÿðêà 321 “Îñíîâíè óñëóãè çà íàñåëåíèåòî è èêîíîìèêàòà â ñåëñêèòå ðàéîíè”. Ïðåäâèæäà ñå íîâ äúðâåí ïîêðèâ,
ïîêðèò ñ êåðåìèäè, ôàñàäíà òîïëîèçîëàöèÿ, ïîäìÿíà íà äîãðàìàòà.
В Жълтуша
Õàñàí Àëèîñìàí îò ñ. Æúëòóøà å ñòóäåíò âúâ
Âèñøèÿ èñëÿìñêè èíñòèòóò - Ñîôèÿ. Â ðîäíîòî ñè
ñåëî ñúáðàë êîìøèéñêèòå äå÷èöà íà åäíî ìÿñòî è
èñêà äà èì áúäå ïîëåçåí ïðè òÿõíîòî âúçïèòàíèå
ñïîðåä öåííîñòèòå íà ðåëèãèÿòà. Íà ïúðâî âðåìå
òîé ãè ó÷è íà íàé-ïúðâè÷íè íåùà çà ñúçäàâàíå íà
îáùè õèãèåííî-ïîçíàâàòåëíè íàâèöè, ãîâîðè èì çà
äîáðîòî ó ÷îâåêà, ïðåäëàãà èì òåìàòè÷íè ôèëìè.
Ñïîðåä Õàñàí, ÷îâåê ñå ó÷è, çà äà ïðåäàäå íàòðóïàíèòå ñè çíàíèÿ íà äðóãèòå, êîèòî íå ñà èìàëè
íåãîâèòå âúçìîæíîñòè. Çíàåùèÿò å è ïî-ìîæåùèÿò, çàùîòî å ñ ÷óâñòâî çà îòãîâîðíîñò, çà
óâàæåíèå è ðàçáèðàòåëñòâî, çà òîëåðàíòíîñò.
Íàó÷è îò êúäå èäâà ïðîèçõîäà
íà íàé-÷åñòî èçïîëçâàíàòà
äóìà â ñâåòà ñëåä “Coca Cola”,
à èìåííî ÎÊ (O.K., Okay, îêåé).
Âñúùíîñò òàçè êðàòêà äóìè÷êà å ñ àíãëèéñêè ïðîèçõîä,
íî ïîñòåïåííî õîðàòà îò öÿë
ñâÿò çàïî÷âàò äà ÿ èçïîëçâàò - íàé-÷åñòî, çà äà äàäàò
ïîòâúðæäåíèå ïî îïðåäåëåí
âúïðîñ èëè çà äà ñå ñúãëàñÿò ñ
äàäåíà òåìà.
Ñïîðåä èçñëåäîâàòåëèòå çà
ïúðâè ïúò ôðàçàòà å óïîòðåáåíà ïðåç 1790 ã. è òî íå â
Îò êúäå èäâà
ÈÍÒÅÐÅÑÍÈ ÔÀÊÒÈ
ОК
íåôîðìàëåí ðàçãîâîð, à â äîêóìåíòàöèÿ ïî äåëî â ñúäà
íà îêðúã Ñúìíúð,
Òåíåñè, ÑÀÙ. Òîãàâà îáà÷å íèêîé íå ðàçáðàë çà
êàêâî òî÷íî ñòàâà äóìà. È àêî
äíåñ âñè÷êè ñìå íàÿñíî, ÷å OK
âñúùíîñò îçíà÷àâà “Äîáðå”,
“Íÿìà ïðîáëåì”, “Ñúãëàñÿâàì
ñå” è ò.í., òî äî 1960 ã.
âñè÷êè ñà ñå ÷óäèëè è
äîðè èìà ñúáðàíè,
óòâúðäåíè è îôèöèàëíî ïðèåòè çíà÷åíèÿ.
È äîðè íèòî åäèí îò
ïðîèçõîäèòå íà äóìàòà äà íå å äîêàçàí,
âàæíîòî å, ÷å äíåñ
âñè÷êè ñìå íàÿñíî
êàêâî äà ðàçáèðàìå, êîãàòî
íÿêîé íè êàæå “îêåé”, íàëè?
• Haziran 2015 •
• Hazýrlayan: Saffet Eren •
Baþkan Resmi Murad:
Halkýn içinden geldim,
halkýn derdini derdim bildim
Gerçekten halkýn içinden
gelen bir kiþiyim
Tosçalý köyünde doðdum. Buradaki çocuklarýn dýþýnda, farklý bir
çocukluk yaþamadým. Çocukken
tütün de yaptýk, hayvan da baktýk. Annem 6 çocuk annesi. Ben
ailenin en küçüðüyüm. Babam
1993 yýlýnda vefat etti. Ben de 23
yaþýnda babamdan desteksiz kalmýþ bir kiþiyim. Ondan sonra
çalýþmaya baþladým. Hem çalýþtým, hem okudum, hem kendimi
geliþtirme uðraþýnda oldum.
8. sýnýfa kadar Tosçalý’da okudum. Öðretmenlerim beni hatýrlar. Çünkü çalýþkan bir öðrenci
idim. Zayýf not almayý kendi kendime kabul edemezdim. Öyle bir
yapým var. Öðrenme aþkýyla
doluydum. Gündemde olan konularý hep bilmek isterdim ve bilemediðim zaman kendimi küçük,
bilgisiz hissederdim. Ayný yapý
içimde devam ediyor.
O yýllarda, diðer çocuklar gibi
benim de yaramazlýklarým
olmuþtur.
Þöyle bir hatýram var: 7. sýnýfta
yeni bir matematik öðretmeni
gelmiþti. Ben matematikte çok
iyi bir öðrenciydim. Gelecek
olan dersleri okuyup, gelecek
olan ödevleri bile yaparak okula
RESMÝ MEHMED
MURAD KÝMDÝR?
5 Eylül 1970 tarihinde Ardino ilçesine
baðlý Gorno Prahovo (Tosçalý) köyünde
doðdu. Tarým ve inþaat iþçisi anne-babanýn 6 evladýndan biri.
Ýlk ve ortaokulu doðduðu köyde okudu.
1989’da Kýrcali Ýktisat Lisesi’ni bitirdi.
2006’da Varna Teknik Üniversitesi Ýktisat Bölümünde yükseköðrenim gördükten sonra 2009’da Sofya Ulusal ve
Dünya Ýktisadiyatý Üniversitesinde
Master tezini savundu.
1992-1995 arasý Mleçino (Sütkesiði)’da
Kooperatif Müdürlüðü yaptý.
1996’da BTK (Bulgar Telekom Þirketi)’da görev aldý.
1997-1998’de Banka DSK’da çalýþtý.
1999-2002 yýllarýnda Mleçino Muhtarlýðýnda finansman olarak görev yaptý.
2003-2007 döneminde Mleçino Muhtarýydý.
2007 ve 2011 yerel seçimlerinde Ardino
(Eðridere) Belediye Baþkaný seçildi.
Görevini baþarýyla sürdürüyor. Evli ve
iki kýz babasýdýr.
giderdim. Yeni gelen öðretmenimiz, üniversiteyi yeni bitirmiþ
bir matematik hocasýydý. Bir
derste bilgi tartýþmamýz oldu.
Çok ýsrarla ben kendi bildiðimin
doðru olduðunu iddia ettim.
Böylece onun öfkesini, sinirini
kaldýrdým herhalde. Sonunda bir
tokat yedim. Ama sonra her þey
düzeldi. Çünkü bir öðretmenin
benim bilgimi alma imkâný yok.
Ýnsan öðreneceðim dedikten
sonra bir yolunu bulur, kitap
önünde zaten.
Ortaokul bittikten sonra Kýrcali’de okudum. Kýrcali Ýktisat
Meslek Lisesi, zamanýn seçkin
liselerinden biriydi. Sýnavla girdim ve 1989’da mezun oldum. O
yýl bir bozgun döneme sataþtýk.
Kargaþalý döneme denk geldi.
Bulgaristan’da Türklere baský
yapýlýyordu. Türkiye’ye gitmek
için hayli yollar denedik. Askere
takýlmayayým diye Türkiye’ye
kaçak gitmek için uðraþtým ama
kýsmet olmadý. Belki kýsmet
olmadýðý hayýrdýr. Daha sonra
askere gittim, 1,5 yýl askerlik
yaptým. Askerden dönünce de
hemen çalýþmaya baþladým.
2006’da Varna Teknik Üniversitesi Ýktisat Bölümüne girdim,
oradan mezun oldum.
ÏÐÈËÎÆÅÍÈÅ
8
Àðäèíñêè ãëàñ, ÞÍÈ 2015
Baþkan Resmi Murad:
Halkýn içinden geldim,
halkýn derdini derdim bildim
Herkesin doðduðu, büyüdüðü yer çok önemlidir
Orasý vatandýr, memlekettir. Ana
kucaðýdýr, baba ocaðýdýr. Annem
hâlâ köyde yaþýyor. Ben her hafta
sonu annemi ziyaret ederim, gündemim ne kadar yoðun olsa da.
Gidebilirsem cumartesi akþamý
giderim, gidemezsem pazar günü
bir saatliðine olsun annemin halini hatýrýný sormak için uðrar, onu
görür, hayýr duasýný alýr, sonra
Ardino’ya dönerim. Kendimi
ancak öyle rahat hissederim.
Benim þöyle bir felsefem var:
Herkes yaþadýðý hayatta rahat
olmak ister, iyi olmak ister. Ben
rahatsam, imkâným bana yetiyorsa, ko herkes benden daha iyi
olsun. O zaman ben kendimi rahat
ve mutlu hissederim. Herkes benden daha iyi ise, benim rahatlýðým
kimsenin kýskançlýðýný çekmez.
Ben de rahat olur, huzur duyarým.
Bir hedefe yöneldikten
sonra ben onu ya yaparým,
ya yaparým
Yapamamayý kendime müsaade
edemiyorum. Tabii, bu yalnýz
bana baðlý bir þey. Toplumun
vereceði kararý, toplum söyler.
Sabýrlý bir kiþiyim. Duruma göre
alýndýðým da olabilir. Eðer birisi
beni derin yaralarsa o yara beni
derin etkiler. Ama çok kolay affediyorum insanlarý. Kin taþýmýyorum. Hoþgörülüyümdür. Herkese
anlayýþla bakmaya çalýþýyorum.
Eksikliðim de, gerektiði gibi
“Hayýr” diyememek. “Hayýr” der-
ken bunu herkes benim gibi anlasýn
istiyorum ama öyle olmuyor.
Belediye yönetiminde zorlandýðým
sorunlar oluyor tabii. Aþamadýðým
sorun þu: Bize taraflý bakýlýyor. Hak
ve Özgürlükler Partisi’nden seçilmiþ bir baþkan olduðum için böyle
bir durum yaþýyoruz. Bugünkü devlet yönetimi daha çok milletçi bir
partiden ve koalisyon ortaklarý da
milliyetçilik duygularýný paylaþan
partilerden oluþuyor. Bu da bizim
iþlerimizde bazen sorun yaratýyor.
Bunlarý aþma gücümüz yok. Çeþitli
yollar arýyoruz, deniyoruz. Bunlar
bize zaman ve enerji kaybettiriyor.
Bir hizmeti gerektiði gibi yapmakla
bitmiyor o vazife. Çeþitli yollar,
yöntemler arýyorsun. Bunu aþamadýðýn zaman kýrgýnlýk hissediyorsun. Çünkü biliyorsun ki yaptýðýn iþ
tamamý ile kurallara, þartlara uygun.
Çeþitli Avrupa fonlarýnýn bütün prosedürlerini yapmýþsýn, bir sürü
emek sarfetmiþsin, para harcamýþsýn ve farklý gözle bakýlýp yalnýz
siyasi nedenlerle onay almaman
haksýzlýk oluyor. Bunu aþamýyoruz.
bakýyorum. Biz her köye, her
mahalleye yol yapmayý kendimize vazife aldýk. Her köyde su
olmasý için çalýþtýk, çalýþýyoruz.
Ülkede süren istikrarsýzlýða raðmen Ardino ve köylerimizde çok
yönlü çalýþmalarýmýz devam ediyor. Bunun HÖH’ün önceki hükümette ortak olduðu 1 yýl içinde
desteklediði projeler sayesinde
olduðunu belirtmek isterim. Ýlçede gerçekleþtirdiðimiz onlarca
projenin her bir yerleþim yerinde
mevcut ihtiyacýn karþýlanmasý
esas gayelerimizdendir. Bu yolda
çalýþmalarýmýzý kesintisiz devam
ettireceðiz.
Baþkan olarak ilçemizde sýkýntý
çeken insan kalmasýn istiyorum.
Yaptýðým iþ. Halktan aldýðým
teþekkür. Arkadaþtan aldýðým bir
mesaj. Bunlara gerçekten çok
sevinirim. Mutlu olurum. Gelecek
vazifeler için güç bulurum, moral
bulurum.
Hayata çeþitli açýlardan bakýlabilir. Ýnsanýn görevine, sorumluluklarýna göre bu açý deðiþebilir. Ben
görevim gereði hayata daha çok
En büyük özlemim
Ardino’nun kalkýnmasý, Ardino hal- sorumluluk olarak bakarým.
kýnýn daha iyi þartlarda yaþamasýdýr. Ýnsanlarýn sorunlarýna kendi vaziBen hayata ‘sorumluluk’ olarak fem gibi bakarým.
l BAÞKAN’DAN TEBRÝK l
Bayramlar, milli ve dini duygularýn, inançlarýn, örf ve adetlerin
uygulanýp sergilendiði, bir toplumda millet olma þuurunun þekillendiði, kuvvetlendiði günlerdir.
Hep bir arada, sevgi dolu ve huzurlu nice bayramlar geçirmek dileðiyle,
Ramazan Bayramýnýz kutlu olsun!
Àðäèíñêè ãëàñ, ÞÍÈ 2015
ÏÐÈËÎÆÅÍÈÅ
9
Sözlük anlamýyla: Ýçinde deðiþik
türden þeyler bulunan kap veya yer.
Birçok konuda bilgisi olan kimse. Çerçi.
ÝÞTE O ADAM
Hastaneden çýktýktan sonra iþim düþtü otogara uðradým. Anlatacaðým olayý da o zaman yaþadým. Önemsenmeye bilir aslýnda, ancak benim için olanlar o
zaman oldu: Vitrinler önünden gelip geçerken gözüm
kaydý bir ara, beklemediðim o adamý öyle görüverince de irkildim. Yüzü kýrýþýklar içinde, bet benzi uçuk,
kamburu çýkmýþ, üfürüversen uçup gidecek sanki,
öyle izlenimlerle sarsýldým. Durup izlemedim devam
ettim. Anladýðým kadarýyla o da benle birlikte vitrinden kaydý gitti sanki. Durumdan etkilenmedim dersem yalan olur, ama dönüp arkama da bakmadým.
Ortalýkta gelen giden yolcularla cývýl cývýl bir kalabalýk vardý, istemeyerek ben de onlar arasýna katýldým.
Sular duruldu, etraf iyice sakinleþti. Ve o adam hayalen yine geldi bakýþlarým önüme dikildi. Döndüm
merakla araþtýrdým. Yanýlmamýþtým adam oradaydý ve
bu sefer dikkatle beni izliyordu. Yüzü yine kýrýþýklar
içindeydi, bet benzi yine uçuktu, kamburu az daha
çýkmýþtý sanki, gülümseyecek oldum, bana gülümsedi, el sallayarak ayrýlmak istedim, o da davrandý, el
edecekti sanki...
Ve ta þimdi anladým, o adam iyice bana benziyordu,
benziyordusu yok bunun, vitrinde capcanlý kendimi
görüyordum. Lafý kývýrmaya gerek var mý, iþi anlayýnca son zamanlarda neden aynalarýn düþmaný olduðumu, tavþanýn tepeyi çoktan aþtýðýný anlar gibi oldum.
Ve o andan sonra içimde var sandýðým ve neredeyse
tekrar alevleneceðini umduðum korlarýn çoktan küllere gömülmeye baþladýðýný ilk kez apaçýk sezdim. Öyle
ki, adýmlarým deðiþti, vitrinler de düþmaným oldu giderek, bakýnmýyorum, bir daha o adamý görsem ne olur,
görmesem ne olur, merak da etmiyorum hiç...
Halit Aliosman DAÐLI
3 Mayýs 2015
ANLAMLI SÖZLER
l Aðaç ne kadar yüksek olursa olsun,
yapraklarý yine de yere düþer…
l Söz sizin aðzýnýzda olduðu sürece, sizin esirinizdir.
Söz aðzýnýzdan çýktýktan sonra, siz onun esiri olursunuz.
l Belki yaðmura da gerek kalmazdý,
insanlar bu kadar kirli olmasaydý.
l Pahalý parfümleri bir kenara býrakýn
insan güven kokmalý…
l Söz var insaný yola getirir, söz var insaný yoldan çýkartýr.
l Kalem kýlýçtan üstündür.
EÐRÝDERE FIKRALARI
ÝYÝ KÝ EÐRÝDERELÝ
DEÐÝLMÝÞSÝN
Yerli Bursalý bir delikanlý, yakýn mahallede ikamet eden bir
göçmen kýza aþýk olur. Ýliþkilerinin ilerleyen dönemlerinde
delikanlý çalýþtýðý iþyerindeki göçmen arkadaþlarýndan yaþam
biçimleri ve gelenekleri hakkýnda bilgi alýr. Birçoðu Eðridereli olsa gerek; Eðriderelilerin çok çalýþkan, sabýrlý, üretken,
kývrak zekalarý ile olumsuzluklarý lehlerine çevirmek, ipe un
seren, yürüme özürlülerinin Baðdat’ta görülmesi, erkeklerin
ev iþlerinde, çocuk bakým ve eðitiminde, mutfakta fazla
“mesai” yapmalarý gibi yorumlarýný bir kenara ‘yazar’. Ve bir
gün meraðýndan sevdiði kýza memleketinin neresi olduðunu
sorar. Kýzýn; “Ardinoluyuz!” cevabýna gülerek:
- Oh bee... Çok þükür ki, Eðridereli deðilmiþsin...
Ramadan SÖNMEZ
Kurt ile Leylek Masalý
Pisboðaz kurt, avladýðý bir hayvaný yiyip bitireyim derken
acelesinden incik kemiði boðazýna takýlmýþ. Kendi baþýna
uðraþmýþ, uðraþmýþ, ne yaptýysa çýkaramamýþ.
“Gideyim bari, hekimbaþý leyleði
göreyim, o çýkarsýn!..” demiþ.
Yola düþmüþ, araya araya hekimbaþý leyleði tarlanýn birinde solucan avlarken bulmuþ.
- Ocaðýna düþtüm hekimbaþým,
demiþ. Beni þu takýlý kemikten
kurtar!..
Hekimbaþý leylek þöyle bir bakmýþ:
- Kolay demiþ. Benim için çocuk
oyuncaðý bir þey. Aç aðzýný iyice,
gagam uzun, bir soktum mu, o
incik kemiðini hemen yerinden çýkarýrým sen de kurtulursun.
Böyle demiþ, uzun gagasýný kurdun aðzýndan içeri sokmuþ.
Sýkýþýp takýlý kemiði çekip kurdu derdinden kurtarmýþ.
- Oh! demiþ kurt. Dünya varmýþ be! Sað ol, var ol hekimbaþým!
- Öyle kuru kuruya sað olla var olla olmaz, demiþ leylek. Ben
sana bir iþ yaptým, bir emek harcadým, bunun bedelini öde
bakalým.
- Ne? demiþ kurt. Birde üste mi vereceðim? Sen aklýný ekmek
peynirle mi yedin? Gaganý gýrtlaðýma soktuðunda sana bir
oyun edip aðzýmý kapasaydým, halin nice olurdu, hiç düþündün mü? Buna þükredeceðine bir de kalkmýþ üste verelim istiyorsun. Allah Allah ne günlere kaldýk yahu!..
ÏÐÈËÎÆÅÍÈÅ
10
Àðäèíñêè ãëàñ, ÞÍÈ 2015
n
e
y
y
e
z
ü
M
U
L
Ð
O
I
AVC
ÞÝÝR DOLUSU
KÜPÜM
Ýçimde þiir dolu bir küpüm var
Tonlarca aðýrlýðý ruhumda
Elimde hayallerim
Gezerim dudak ucu mýsralarda
Ceplerimde yazýlmýþ dizeler
Gözlerimden dökülen nameler
Bir buhran gönlümde tüm ezgiler
Birikinti oyuðu yüreðim
Þiirlerim gözlerimden gözlerine çiðseler
Bürüneceðim harflerden bir pürgüye
Saçlarým þelale akar kýzýlýnda
Savrulurken hislerim kor aleviyle
Gökkuþaðý rengi belirir seninle
Alfabesi karýþmýþ duygularýmýn
Söküp atýyorum tüm noktalarý virgülleri
Senaryosu kayýp dokunuþlarýnýn
Mürekkebi silinmiþ dudaðýnda
Bir yazý bir sevda
Aþký dökülür
Sayfalara
Her yeni çýkan kitapta ararým sözlerini
Ýçimde týka basa aþk þiirleri
Nefesin gezinir her harfinde
Her kelimem okþayýþýn ellerinde
Bir yazý yaðmurunum sonbaharýnda
Çýlgýnca yaðarým topraðýna
Her damla düþerken içime
Her cama vuruþ çizer bedenime
Islaklýðý dudaðýnýn serinletirken
Bir ateþ yükselir göz bebeklerimde
Öyle kucaklarým ki seni
Yaðmurun olurum
Topraðýn olurum
Meleðin olurum
Damlarým gözlerinden usulca
Zemheride açan beyaz gülünüm
Daðlarýnda olmuþum avare
Yaralýdýr gönlüm etme eyleme
Þiir dolusu altýn küpüm içimde
Kum tükenir saatimde
Aþkým tükenmez bende
Senelerce
YÜREÐÝM RODOPLAR’DIR BENÝM
Gözlerim bizim Asar tepesi
Yüreðim memleketim
Düþlerimde gezer dururum
Rodoplar benim cennetim
Her baktýðýmda bir yerdeyim
Her baktýðýmda seherdeyim
Papatya fallarým doðru çýktý
Þartsýz koþulsuz sevmelerdeyim
Senden öðrendim sevmeyi
Senden öðrendim gülmeyi
Senden öðrendim topraðýmý öpmeyi
Aðacýn oldum
Yapraðýn oldum
Ben her gece rüyalarýmda
Köyüm oldum
Kayabaþý oldum
Arda oldum
Ela ela aktým ýrmaðýnda
Ela ela baktým daðlarýna
Dokundum meþe çýnar aðacýna
Savruldum yaþamým boyunca
Memleketime yana yana
Sonsuzluðu onda gördüm
Çocukluðumu onda gördüm
Ela bakýþlarýmý onda gördüm
Yýllar sonra
Dokunduðum topraðýmda
Hiç bu kadar gülmemiþtim
Hiç bu kadar sevmemiþtim
Hiç bu kadar ölmemiþtim
37 yýl sonra ...37 yýl sonra
Topraðýmla bütünleþtim
Topraðýmla seviþtim koklaþtým
Aðlaþtým doðduðum topraðýmla
Baba ocaðýndaydým
Vatan kucaðýndaydým
Daðlar sarmaladý beni
Yar yanýnda yar kucaðýndaydým
Bitmeyen tükenmeyen sevdadaydým
Yýllar eskitemedi beni
Yýllar tüketemedi sevgimi
Ben her gece Arda oldum
Balabandere oldum
Ýçtiðim yudumladýðým kahvemde
Her gece köyümün oldum
Memleketim oldum
Ben köyümün çilli kýzý
Yüreðim Rodoplar’dýr benim
Rodoplar’dýr
BÝZÝM ORALARA GÝDELÝM
Gel otur baþ ucuma kardeþ
Konuðum ol bu gece
Þiirli sazýmýn sesini dinle
Dinle ruhunla hece hece
Otur sohbet kuralým
Bizim oralara varalým
Hatýralarý ateþleyip
Gündemde içimizde tutalým
Uzatalým kardeþ
Sohbeti biraz uzatalým
Nasýldýr bizim oralarýn havasý
Ya Arda’nýn suyu
Ya daðlarýn ayazý
Dost yürekli komþularýmýz
Var mýdýr köyümüzde
Hâlâ horozlarý
Öter midir kümeslerde
Siyah benekli
Beyaz kuzularý sayada
Meleþir midir süt için
Anasýnýn etrafýnda
Gel konuðum ol kardeþ
Arada bir ohh çekelim
Hayallerde de olsa
Memlekete gidelim
Çocukluðumuza dönelim
El sallayalým kara trene
El sallayalým
Daðlarýna tepelerine
Bir de türkü tutturalým
“Telgýrafýn tellerine...”
Gel otur kardeþ
Bugün hasret düþtü içime
Yine baþým dumanlý
Yine sevda yaktý ciðerimi
Kor ateþler alev alev
Sevdiðim yüce daðlarda gizli
Efkârýmý bir dinle kardeþ
Þiirli sazýmýn telinden
Sayfasý açýlmayan kitabýmdan
Sevdam aþkým içimde
Ela gözlerini çalmýþ
Daðlarýn her renginden
Ruhunu bana adamýþ
Yedi pýnardan su içerekten
Gitme otur kardeþ
Yine baðrým kanadý
Yine hasret yangýnlarý
Köze dönmüþ içim dýþým
Gözyaþlarým yaralý
Gözyaþlarým yaralý
Gitme otur kardeþ
Bir oh çekelim geçmiþe
Yaþanmamýþ senelere
Varsýn kanasýn sol yaným
Doldur kadehleri kardeþ
Kýzýl þarap içelim
Gidelim eski günlerimize
Bizim oralara gidelim
Deþelim yaramýzý
Daðýtalým efkârýmýzý
Gitme otur kardeþ
Gitme aðla benimle
Àðäèíñêè ãëàñ, ÞÍÈ 2015
ÏÐÈËÎÆÅÍÈÅ
11
BATI TRAKYA ÝLE RODOPLAR’A
ÝLK GÖÇ EDEN TÜRKLER
B
atý Trakya, Rodoplar ile Makedonya’nýn XI-XII
ve XVIII yüzyýllardaki göç durumlarý incelenirse; bu yüzyýllardaki Bizans devlet yöneticileri
tarafýndan bir taraftan Slavlarýn diðer taraftan Latinlerin
Batý Trakya, Rodop’lar ile Makedonya eyaletleri üzerinde ciddi bir hakimiyet kurmalarýný önlemek için Konya’nýn bazý kesimlerinden muayyen Yörük boy ve aþiretlerini gayet tavizkar tekliflerle bu yörelere götürüp iskan
etmiþ olduklarý görülmektedir. Daha fazla Tasalya eyaleti ile Ege, Vardar ve Pirin Makedonya’sýnda hükmü varlýklarýný hissettirmiþ olan bu Yörükler; Konya dolaylarýndan bu eyaletlere göç ettiklerinden bunlar çevrelerinde “Konyar Yörükleri” ile “Konyar Türkleri” sýfatý ile
temayüz etmiþlerdir. Konyar Yörüklerin ilk iskan bölgesi ne kadar Tasalya’nýn Larisa dolaylarý ise de; zamanla
Konyar Yörükleri Selanik,Vardar, havzasý ile Pirin Makedonyasý ve orta Rodop’lara doðru bir yayýlma ve hakimiyet kurma durumlarý meydana getirmiþlerdir
Sultan Mehmed Rodoplar ile Rumeli’deki Yörüklerin
ferdi ve umumi durumlarýný kanuni bir statüye baðlamýþtýr. Böylece Rodoplar’daki bütün Yörükler muayen devlet mükellefiyetlerinden muaf tutulmuþ ve buna mukabil
ise ”seferi durum”larda her Yörük ocak oymak ve aþiretlerinden piyade, suvarý, ardçý, istikamcý gibi hizmet erleri alýnmýþtýr. Bunlara ayrýca ”evlad-ý fatihan” sýfatý da
tevdi edilmek suretiyle imtiyazlý bir vatandaþ durumu
icra edilmiþtir. Her Yörük 80 dönümlük arazi üzerinde
tasarruf hakkýna sahip olmakla beraber muayyen nisbette meskun çevrede de otlak ve kýþlak gibi arazilere de
sahip etmiþlerdir.
Bulgaristan’dan edinilen kaynaklara göre:
1354 yýlýnda Türkler Galipoli kalesini ele geçirdikten
sonra, Balkan Halklarýný yönetimi altýna almaya baþlýyor.
Tarihçilere göre Osmanlýnýn Balkanlarý fethinin sebebi;
Osmanlý askerinin disiplinli ve güçlü olmasý, Balkan
halklarýnýn da askeri gücünün olmamasý ve siyaseten bir
araya gelememeleri.Türk askerinin Balkan Yarýmadasýný
fethiyle Anadolu’dan göçler baþlýyor. Ýlk gelen göçmenler güneydoðu Trakya’nýn köy ve kasabalarýna yerleþiyor. XIII. asrýn 70’ci yýllarýnda Osmanlýlar Bulgar topraklarýna giriyor ve Yambol, Filibe, Eski Zaðra gibi yerleþim yerlerini ele geçiriyorlar. Balkanlar’a hüküm eden
Makedonyalý Despot Yohan ve Kral Výlkaþin Türkleri
geri püskürtme amacý ile bir araya gelerek 20 000 kiþilik
ordulari ile Edirne’ye yöneliyorlar. Edirne en önemli ve
büyük þehir, Türklerin Balkanlar’da kalmasýna destek
olacak tek yer. 26/09/1371 gecesi Meriç nehri boyunda
bulunan Çernomen kalesi Osmanlý ordularý tarafýndan
l DOÐDUÐUM DÝYAR l
Mümin ÇOLAKOÐLU
basýlýyor. Burada yapýlan savaþ sonucunda ittifak (koalisyon) askerleri tamamen yok ediliyor. Bu savaþtan sonra
karþý güçlere fýrsat vermemek için, Osmanlý-Türk askerleri yeni yerler fethetmeye devam ediyor ve hiçbir güç
Osmanlýnýn önüne geçemiyor. Çernomen Savaþý’ndan
sonra Rodop’larýn da fetih edildiði bilinmekte. Teferuatlý olarak bu olaylarýn aydýnlatýlmasý günümüze kadar
gelen efsane ve rivayetlere dayanmaktadýr. Rodoplar’ýn
fethinde Cadit Ali Paþa, Ýbrahim Paþa ve Ýlhan (Enihan)
Baba’nýn rol aldýklarý söylenmektedir.
Bu savaþlardan sonra Doðu Rodoplar’a Anadolu’dan
göçlerin baþladýðý bilinmektedir. Ýlk gelen göçmenler
Kuman Türkleri olduklarý rivayet edilmekte fakat bazý
kaynaklara göre de Kuman-Kýpçak Türkleri bu bölgede
Osmanlý’dan önce meskun olduklarý görülmektedir.
Daha sonra bu göçebe Türkler yerleþim yerlerini kuruyorlar. Bu kurulan yeni yerleþim yerlerinden bir tanesi de
KÖYÜMÜZ (TOSÝYA BALA) TOSÇALI
olabilir. Köyümüzün kimler tarafýndan kurulduðu günümüze kadar yazýlý tarihçesi olmadýðýndan aðýzdan aðýza
anlatýlan rivayetlere dayanmaktadýr:
1. Konya ve dolaylarýndan Yörük ve aþiretlerinin bu yörelere iskan ettirilmiþ olmasý.
2. Bu topraklarda savaþan Türk askerlerin buralara yerleþmeleri.
3. Akýncýlarýn buralarda kalmalarý ve meskun olmalarý.
Yer adlarýný gözden geçirdiðimizde Kýþla Altý, Kýþla Yaný
gibi yer adlarýna rastlamaktayýz. Bundan baþka köyümüzün yanýnda bildiðimiz, Gazla düzü vardýr. Burada bir
türbenin kalýntýlarý mevcuttur. Bu türbede yatan bir gazidir. Yerin asýl adý gaziden kaynaklanan “Gaziler Düzü”
olmasý gerekirken ses deðiþimine uðramýþ, günümüzde
Gazla olmuþtur. (Gaziler Düzünde Osmanlý-Türk askerinin konuþlandýðý da söylenmektedir.)
12
ÏÐÈËÎÆÅÍÈÅ
Àðäèíñêè ãëàñ, ÞÍÈ 2015
BATI TRAKYA ÝLE RODOPLAR’A
ÝLK GÖÇ EDEN TÜRKLER
Tosçalý’nýn yazýlý tarihine rastlanmadýðýndan rivayete göre
kuruluþu XIV veya XV. asrýn baþlarýnda Ankara’nýn kuzeyinde bulunan Tosya, bugünkü Kastamonu Tosya’dan
gelen askerler ailelerini de alarak buralara yerleþmiþtir.
Köyümüzün eski adý Tosiya Bala (bala - yukarý) olduðuna göre halkýmýz aðzýnda deðiþikliðe uðrayarak TosiyaTosiyalý-Tosçalý olmuþtur. Tosiya Ziir (ziir - aþaðý) Dolno
Prahovo bugünkü Amatlar’dýr. 1912 yýlýnda buralarý Bulgaristan ilhak etmiþ olup Bulgaristan topraklarýna dahil
edildiðinde günümüz Tosçalý’sýna (Tosya Bala) Gorno
Prahovo adý verilmiþtir. Resmi kayýtlarda Tosçalý adýnda
bir köy bulunmamaktadýr, köyümüzün kuruluþunun Orta
Anadolu’dan gelen askerler tarafýndan gerçekleþtirildiði
düþünülmektedir. Bunun diðer kanýtlarý da Topçular
mahallesidir. Burada topçu askerlerin meskun olduðu yerdir. Ve Sinaplarýn da silah yaptýklarý anlatýlmaktadýr.
Köy ayrý ayrý avlular ve mahallelerden oluþmaktadýr. Bunlar; Nasuflar, Teller yeri, Tumba, Topçular, Kuzcular, Tosçalý, Hacýlar, Örencik, Hallýili, Þerifler,Yatak Yaný, Beriki
Hallar, Öteki Hallar daha sonra son iki mahalle bileþerek
Hallar (Baþevo) köyü olarak ilan edilmiþtir.
Mülki ve idari bakýmdan Tosya Bala-Paþa Sancaðý-Rumeli Beylerbeyli’ðine baðlýdýr. Halkýn Dili Türkçedir.
Dini Ýslam, Mezhebi Sünni, gelenek görenek bakýmýndan olduðu gibi yeme içme, giyim kuþam bakýmlarýndan
da apayrý tutucu bir halk. Geçimini ufak baþ hayvancýlýktan saðlýyor. Köyde ve çevre köylerde ziraat geliþmemiþtir. Coðrafi þartlarýn kötü olmasýndan ulaþým patika yollardan eþek, katýr gibi vasýtalarla gerçekleþmektedir.
Köyün beþ mahallesinde mescit vardýr: Topçular, Þerifler, Beriki Hallar, Öteki Hallar ve Örencik’te. Tosya Bala
ve Tosya ziir iki köyün arasýnda bir camii ve camiin
yanýnda da bir Medrese bulunmaktadýr. Mescitlerde dini
eðitim ve öðretim yapýlmakta ve talebelere biraz da cebir
dersi okutulduðu bilinmekte. Köy halký bir araya toplanarak, öðretim yýlý sonunda törenle, öðrenciler hatim
eder. Daha sonra bu mescitlerin “sübyan mektebi” olduðunu görüyoruz. Sübyan mekteplerini baþarýyla bitirenler medreseye giderler. Medresede bütün ilimlerin tedris
edildiði bilinmekte. Kuran ilimleri, Arap Dili, Hadis,
Fýkýh ve Usulü Kelam ve buna baðlý olarak cedel ile
mezhepler bilgisi gibi diðer ilimler. Söz konusu medrese
tüm yöre halkýna hizmet vermiþtir. Cuma günlerinde de
burada pazar kurulduðu bilinmektedir. Balkan Savaþýna
kadar yani Osmanlý zamanýnda Tosiya Bala (Tosçalý)
köyü yörenin kültür ve ticaret merkezidir.
1912-1913 Balkan savaþýnda köyümüz bozguna uðramýþtýr. Camii ve medrese düþman askerleri tarafýndan
yakýlmýþ, varlýklý köylülerin evleri yakýlýp yerle bir edilmiþ. Sinaplarýn evinin kundaklandýðý zaman günlerce
patlamalarýn devam ettiði rivayet ediliyor. Köyün erkeklerini toplayarak toplu katliamlar yapýlýrmýþ. Gücü yeten
kurtuluþu Anadolu’ya göç etmekte bulmuþ. Bundan
sonra köyün adý Gorno Prahovo’ya deðiþtirilmiþ. Köy o
kötü þartlarda yeniden inþa edilmiþtir. Halkýn yaþamýnda
tamamen yeni bir dönem baþlamýþtýr. Ýlk yýllarda eðitim
öðretim aynen mescitlerde devam etmiþtir. Erkekler ailesinin geçimini saðlayabilmek için çoluðunu cocuðunu
evde býrakarak Bulgar çorbacýlarýna amele (çýrak ) olarak çalýþmaya gidiyor ve gurbetçilik dönemi baþlýyor.
20. yüzyýlýn baþlarýnda bazý olumlu geliþmeler olduðu
görülüyor.1906 yýlýnda Hacý Ferhat tarafýndan ilk tütün
tohumlarý Gümülcine’den satýn alýnarak köye getiriliyor.
Ýlk defa köyde tütün tarlalarý görülüyor. Zamanla tütüncülük köyümüzün temel geçim kaynaðý oluyor. Zamanýn
en tahsilli ve etkili adamý olan Emin Ali Efendi tarafýndan 1925 yýlýnda halktan toplanan baðýþlarla ilk laik
ilkokul ve onun yanýnda camii kurulmuþ olup açýlýþý
yapýlmýþtýr. Okulun açýlýþý köy halkýnýn kültürünün
geliþmesinde çok büyük önem arz etmektedir.
1912 yýlýnda Bulgaristan’nýn Tosya Bala’dan Gorno Pra hovo olarak adlandýrýlmýþ olan köyümüz 07.12.1934
tarih ve 3775 sayýlý bakanlýk emri ile Resmi Gazetede
yayýmlandýktan sonra kanunen Selo Gorno Prahovo
olmuþtur. Ayný gazetede köy nüfusunun 2216 olduðu
yazmaktadýr.
Köyümüzün mahalleleri olan Baþevo (Öteki Hallar) ve
(Beriki Hallar) Bakovitsa 26.03.1968 tarih ve 232 sayýlý
Bakanlýk yönetmeliði ile Baþevo - Hallar köyü olarak
ilan edilmiþtir.
Geçen asrýn 50. yýllarýna kadar köyümüz geri kalmýþ
köylerden bir tanesi denilebilirdi.1950 yýlýnda köyümüz
göç vermesine raðmen ayný yýlda Bayramali Ademov’un
teklifi üzere Gorno Prahovo (Tosçalý) - Mleçino (Sütkesiði) arasý ilk kara yolu (þose) yapýldý.1956 yýlýnda
TKZS kuruldu. 60’lý ve 70’li yýllarda köyümüzün hýzla
geliþtiðini görüyoruz. Bu geliþmeler daha fazla kuruculuk alanýndadýr. Köyün merkezine yine Bayramali Ademof’un inisiatifi ile Kültür evi (çitaliþte) inþa ediliyor,
merkezdeki evler yýkýlarak köy meydaný oluþturuluyor.
Yýkýlan evler: Gýcýlar’ýn, Ýðri Sali’nin, Ýðri Mümün’ün,
Deli Ahmed’in, Yakupoðullarý’nýn, iki tane de samanlýk
ve en kötüsü köyümüzün yazýlý tarihi olan Eski Mezarlýk
da kaldýrýlýyor. Sabri Sadýkov öncülüðünde, büyük bir
ticaret merkezi yapýlýyor. Köydeki evlerin çehresi deðiþiyor, beton arme evlerin kurulduðunu görüyoruz.
Àðäèíñêè ãëàñ, ÞÍÈ 2015
ÏÐÈËÎÆÅÍÈÅ
1963 yýlýnda okul müdürü Nazif Mustafov Sadetti nov’un yönetiminde yeni altý derslikli modern okul inþasý baþlýyor. Söz konusu okul resmi olarak 1965/66 eðitim ve öðretim yýlý öðretime açýlýyor.1967 yýlýnda köye
elektrik geliyor ve merkezi su þebekesini yapýmýna da
baþlanýyor. Geçen asrýn 70’inci ve 80’ninci yýllarýnda
köyümüzde sanayileþme dönemi baþlýyor. Fabrika þubeleri (Tsehler) yapýlýyor köyümüz ve çevre köylülere iþ
yerleri saðlanýyor. Köyün sosyal ve ekonomik durumunda büyük geliþmeler görülüyor. Okula ilave olarak, altý
derslik ve büyük bir yemekhane yapýlýyor. Artýk Tosçalý
köyü Doðu Rodop’larda bir kasabayý çaðrýþtýrýyor.
Bu güzel geliþmelerin yanýnda Bulgaristan Türklerine,
yýllardan beri sinsice uygulanan asimilasyon politikalarý,
insan haklarýný ihlaller ve baskýlar doruk noktasýna ulaþmýþtý. Bu ülkede birilerinin, bu gidiþe dur demesi gerekiyordu. Bulgaristan’da bir baþ kaldýrýþýnýn nelere sebep
verebileceði de tüm Bulgaristan halký tarafýndan biliniyordu. Devlet tarafýndan gelecek olan her türlü kötülükleri göze alarak, 09/09/1944 yýlýnda Sovyetler’in iktidara getirdiði komünistlere karþý 1984 Aralýk ayý 23’ünü
24’e baðlayan gece bir grup kahraman Tosçalý köy kahvesinden kalktýlar, Gorno Prahovo (Tosçalý) ve çevresindeki köyleri, Hallar köyü baþta olmakla beraber, Amatlar, Karamustallar, Çýraklar Dedeler hane hane dolaþtýlar
ve hane halklarýný 24/12/ 1984 tarihinde yapýlacak olan
“Türk adlarýmýzý deðiþtirmeyin, 600 sene bu topraklarda
Türk olarak yaþadýk, sonsuza kadar Türk olarak da kala caðýz” yürüyüþü ve mitingine katýlmaya davet ettiler. 24
Aralýk1984 sabahý yürüyüþe katýlým o kadar kalabalýktý
ki; herkes evine kilit vurmuþ, 80-90 yaþlarýnda ihtiyarlar
kadýn ve erkekler, ellerinde bastonla, gelinler kucaklarýnda bebekleriyle, sanki havanýn mualefetine de isyan
edercesine yollara dökülmüþlerdi. Doðal demokratik
hakkýmýz olan bu mitingi Mleçino’da Bulgar polisi ve
güvenlik kuvvetleri ellerinde aðýr silahlar ve tanklarla
bastýlar ve halký daðýttýlar. Birçok kiþi tutuklanýp göz
altýna alýndý. Birçoðu da dayaktan geçirildi ve geride
kalan halký da asker ve polisin silahlarý önünde evlerine
kadar götürdüler.
Bu olayla Tosçalý ve yukarýda bahsi edilen köylerin
sakinleri Bulgaristan tarihinde yeni bir sayfa açtý. Bulga ristan Türkleri için demokrasi yolunda bu olay bir baþ langýçtý. Halkýn göstermiþ olduðu kahramanlýk gerçek ten de övgüye deðer. Uðruna efsaneler yazýlacak bir
olaydýr.
Daha ertesi günü konuyla ilgili protesto gösterileri Benkovski köyü, Cebel kasabasý, Mestanlý ilçesinde baþlamýþtýr ve kan gövdeyi götürüyordu. Olaylar dünya
kamuoyunun gündeminde yer almaya baþladý. Jifkov
iktidarý þaþkýnlýk içersinde ne yapacaðýný bilmiyordu.
Ülkenin birçok yerinde temerküzler(ölüm kamplarý)
açtý. Sorgusuz sualsiz, Jifkov yönetiminin yanýnda yer
almayan Türk aydýnlarý bu kamplarda toplanýyor ve
görülmedik iþkenceye maruz kalýyordu. Bu kamplardan;
13
yapýlan iþkence ve ölenleriyle meþhur olan Belene Adasý
Kampý’ydý. Söz konusu kampta iþkenceye maruz kalanlardan birisi de bendeniz Öðretmen Mümün Mahmudov
Çolakov ve diðer dava arkadaþlarým Rýfat Mehmedov
(Filibe Ünivesitesi Ziraat Fakültesinde Öðrenci idi),
Sabri Ramadanof, Recep Hakifovi Duran Hüseyinov,
Karamustallar’dan Adem, Yakup ve Tahsin kardeþler,
Hallar’dan Fehim ve diðer sonuna kadar davaya sadýk
kalamayýp kýsa zamanda çýkanlardýr.
Yalnýz köyümüzde deðil, Bulgaristan’da Türklerin meskun olduðu her yerde sýký yönetim uygulanýyor. Devlet
tarafýndan provakasyonlar yapýlýyor yani yangýnlar
çýkartýlýyordu. Köy halkýna tonlarca dayak atýlýyor. Köyümüzde Bulgar polisinin köyün ahýrlarýný ve samanlýðý
kundakladýðýna Fahri Hasanov Muslu þahittir. Sayalarý
polisin kundakladýðýný söylediði zaman iþkence görüyor.
Köy meydanýnda ve sokaklarda polislerin haricinde köyümüzün öðretmenleri ve memuriyette görev alanlarý da
vardiya geziyor. Birinin aðzýndan tek Türkçe kelime
duyduklarýnda makbuz ellerinde 5 leva ceza yazýyorlar,
eðer iki kelime duyarlarsa 10 leva ceza ve bu böyle
büyüyüp gidiyor.
Köyümüzden Haziran 1989 yýlýnda yukarda adlarý yazýlý Belene Kampý, Bobovdol Kampý ve sürgünlerden
geçen kiþiler aileleriyle sýnýr dýþý ediliyor. Sonra ülke
çapýnda protesto gösterileri büyüyor, Todor Jifkov yönetimi çaresiz kalýyor. Ülkemde tek Türk asýllý vatandaþ
yok diye dünya kamuoyuna resmen yalan söyleyen Jifkov ve onun yanýndakiler, tüm Türk ýrkýndan olan Bulgar vatandaþlarýna turist pasaportu vermek zorunda kalýyor ve turizm adý altýnda Bulgaristan Türklerinin Büyük
Göçü baþlýyor. Bulgaristan ekonomisi çöküyor. Köyümüz de bundan nasibini alýyor. Nüfusumuz 2000’nin
üzerinde iken 600 küsurlara geriliyor. Köyümüzdeki tekstil fabrikasý “Arhida” kalýyor diðer fabrikalar üzülerek
yazýyorum yerle bir ediliyor.
1995 yýlýnda köyümüzün eski öðretmeni ve okul müdürü
olan yukarda adý anýlan Emin Efendinin oðlu Niyazi Eminefendiev’in inisiyatifi ile zamanýn köy muhtarý Mümün
Bayramali, 1912-1913 Balkan Harbi yýllarýnda Bulgar
askerleri tarafýndan toplu halde kurþuna dizilerek katledilen þehitlerimiz anýsýna Þehitler Çeþmesi yaptýrýlýyor daha
sonra çeþmenin yanýna doktor Sefer Þumlu tarafýndan
güzel bir kitabe yaptýrýlýyor. 1995 yýlýndan günümüze
kadar Þehitler Çeþmesi yanýnda Þehitlerimizin ruhuna
Aðustos ayýnýn birici haftasý Cumartesi günü Mevlid
okunmaktadýr. Köyümüzün eski öðretmenlerinden Aynur
Ömer Hüsni (AYNUR GÜLER) ve arkadaþlarýnýn inisiyatifi ile 2007 y. Ýstanbul’da kurulan Tosçalý Köyü Birliði
maddi ve manevi olarak burada yapýlan mevlide ve diðer
etkinliklere yardýmda bulunmaktadýr. Tabi ki, Birliðin
Bursa ve Ýzmir’deki þubeleri ile beraber bu etkinlikler inþallah gelenek haline gelir, yýlda bir defa da olsa köyümüzü ziyaret etmiþ oluruz, dünyanýn her tarafýna daðýlmýþ
olan köydeþlerimizle köyümüzde görüþürüz.
14
ÏÐÈËÎÆÅÍÈÅ
Àðäèíñêè ãëàñ, ÞÍÈ 2015
l TOSÇALILAR l
Prof. Dr. Halil Ýbrahim EROL Þener ÇAÐLAR
1959 yýlýnda Ýstanbul’da doðdu,
Kuleli Askeri Lisesi mezunudur,
Bursa (Uludað) Üniversitesi Týp
Fakültesini 1982 yýlýnda bitirdi.
Bir yýl GATA’da stajyer tabip olarak görev yaptý.
1983-85 yýllarý arasýnda Harita
Genel Komutanlýðý B Tipi Dispanser Baþtabibi olarak çalýþtý. 1988
yýlýnda GATA KBB Anabilim
dalýndaki ihtisasýný, “Labirenter ve
Retrolabirenter Lezyonlarýn Ayýrýcý Tanýsýnda...” konulu tezi ile
tamamladý. 1990 yýlýna kadar Sarýkamýþ Asker Hastanesi KBB ve
Baþ Boyun Cerrahisi uzmaný olarak çalýþtý.
1990 yýlýnda GATA Haydarpaþa Eðitim Hastanesinde Yrd. Doç. Dr.
olarak servis þefi yardýmcýlýðýnda bulundu. 1996 yýlýnda Doçent oldu.
1996-2002 yýllarý arasýnda Gümüþsuyu Asker Hastanesi Baþhekim
Yardýmcýsý ve KBB ve Baþ Boyun Cerrahisi Klinik þefi olarak çalýþtý. Yeditepe Üniversitesi Týp Fakültesi ve Diþ Hekimliði Fakültesi’nde
2000-2003 yýllarý arasýnda Kulak Burun Boðaz Misafir Öðretim
Üyesi olarak görev aldý. 2002 yýlýnda Diyarbakýr Asker Hastanesi
Baþhekimliðinden emekli olduktan sonra, sýrasýyla Acýbadem Hastanesi/Kadýköy, Medikal Park Hastanesi/Fatih, Medipol Ýstanbul Hastanesi/Kadýköy’de KBB uzmaný olarak çalýþmýþtýr. 2006-2013 yýllarý
arasýnda Türkiye’nin ilk KBB hastanesi olarak kurulan Anatomica
Kulak Burun Boðaz hastanesinde görev almýþtýr. 2013 yýlýnda Üsküdar Üniversitesinde Profesör olarak göreve baþlamýþtýr.
Halen Üniversitenin Saðlýk Bilimleri Fakültesi Odyoloji Bölüm Baþkanlýðýný yürütmektedir.
1979 yýlýnda Bulgaristan'ýn Kýrcali þehrinde
doðdu. Ýlk, orta ve lise
öðrenimini Ýzmir de
tamamladý. 2002 yýlýnda
Ýstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi
Kamu Yönetimi bölümününden mezun oldu. 2005
yýlýnda Bursa Kaymakam
adayý olarak Mülki Ýdari
Amirliði mesleðine baþladý. Manisa Kýrkaðaç Kaymakam refikliði, Eskiþehir
Mihalgazi, Edirne Süloðlu, Düzce Yýðýlca Kaymakam vekilliði görevlerinde bulundu.
1 yýl süreyle Ýngiltere’nin Exeter Üniversitesinde dil
eðitimi aldý. 92. dönem Kaymakamlýk kursunu
dönem birincisi olarak bitirerek 2008 yýlýnda Isparta
ili Atabey ilçesini tercih etti. 2010 Kararnamesi ile
Van Özalp Kaymakamlýðý'na atandý. 06/08/2012 tarihinde müþterek kararnameyle Batman Ýline Vali Yardýmcýlýðý'na atanmýþtýr.
Ayþe Þeyda ÇAÐLAR ile evli olup 2 kýz çocuðu sahibidir.
Bundan 20 yýl önce Daðbaþý’nda Balkan Savaþýnda
þehit düþen Gorno Prahovolu köydeþlerimiz adýna
ilk defa Anma töreni ve mevlit yapýlmýþtýr. Bu ilk
ve büyük giriþim, Þerifler mahalle mescidinde ailelerin evlerinde hazýrladýklarý bol ikramlý nimetlerle
gerçekleþtirilmiþtir.
Ýkinci: Þerifler mahallesinde yaþayanlarýn teklifi
üzere bütün köylüden toplanan mali destek ile
Gaziler Türbesi (Gazlar Yaný) çevresinde 30 kazan
keþkek ile bütün bölge halkýný (Çam dere, Sütkesiði, Karþýyaka) davet ederek hem þehitler hem de
gaziler adýna büyük bir mevlit yapýlmýþtýr.
Cami Encümenliði Mevlit merasimin her yýl Daðbaþý’nda þehitlerimizin düþtüðü yerin biraz yukarýsýna taþýnmasýna karar verir.
Üçüncü: 1995 yýlýnda Daðbaþý’nda tam tepede
yapýldý.
Daha sonra 2005 yýlýnda þimdiki yer temizlenip
buraya taþýndý.
2005 senesine kadar teþkilat iþleri muhtar Mümün
BAYRAMALÝ ve yardýmcýlarý Niyazi EMÝN, Raif
EÞREF, Sadullah NAÝM, Halil SALÝBRAM tarafýndan yürütülmüþtür.
Devamýnda, 2007’den itibaren Aynur GÜLER baþkanlýðýnda Tosçalý Köyü ve Dayanýþma Birliði
Mevlit ve þenliklerin yapýlmasýnda maddi ve manevi katký saðlamaktadýr. Bununla birlikte bireysel
maddi katký saðlayan hayýrsever kardeþlerimizi
burada anmadan geçemeyiz.
Kurban alanlar: 1. Kasým MESTAN 2. Metin
MURAT 3. Sali MUSTAFA 4. Yüksel RAMADAN
5. Hacý Mecit YUSUF 6. Mehmet Ahmet AVCI
7. Ramadan SALÝBRAM 8. Ramazan MUSLU
9. Kadir ABBAS.
Diðer maddi katký saðlayanlar:
Ramis KASIM, Mehmet MURAT, Þefket
ÞEFKET, Kostinolu Salih USTA, Þumlulu Þükrü
KIVANÇ, Fatih KÖFTE, Sali AHMET, YEÞÝM
ECZANESÝ, Erdinç HABÝLOÐLU.
Köy Þenliklerin Sponsorlarý:
Metin MURAT, Gürsel EMÝN, Hakif MESTAN,
Dr. Sefer ÞUMLU vb.
Tosçalý’da mevlit ve þenliklere dair
Àðäèíñêè ãëàñ, ÞÍÈ 2015
ÄÍÅÂÍÈÊ
Éîðäàíêà Àÿíîâà:
15
Àðäèíî å ìîåòî âòîðî ðîäíî ìÿñòî
“Öåíèì âèñîêî íåîòêëîííàòà
Âè ñúïðè÷àñòíîñò êúì âñè÷êè
çíà÷èìè êóëòóðíè ïðîÿâè â
ãðàäà è îáùèíàòà. Ùå ïðîäúëæàâàìå äà ðàç÷èòàìå íà áîãàòèÿ Âè îïèò è íà ïîäêðåïàòà
Âè êúì îáùèÿ íè ñòðåìåæ äà
ðàçâèâàìå Àðäèíî êàòî ãðàä
íà äóõîâíîñòòà”. Ñ òåçè äóìè
ñå îáúðíà êìåòúò Ðåñìè
Ìóðàä êúì äúëãîãîäèøíàòà
ïðîñâåòíà äåÿòåëêà è áèâø
êìåò íà îáùèíà Àðäèíî Éîðäàíêà Àÿíîâà. Ïîâîäúò áå êðúãëàòà ãîäèøíèíà îò ðîæäåíèåòî é. Ãðàäîíà÷àëíèêúò
âðú÷è ïî÷åòåí ïëàêåò íà þáèëÿðêàòà.
Ðàçâúëíóâàíà, Éîðäàíêà Àÿíîâà
áëàãîäàðè ñúðäå÷íî íà ðúêîâîäñòâîòî íà îáùèíàòà çà
îêàçàíîòî º âíèìàíèå. “Àðäèíî å ìîåòî âòîðî ðîäíî
ìÿñòî. Òóê ìèíàõà íàé-õóáàâèòå
ìè ãîäèíè. Ïðåä î÷èòå ìè
èçðàñíàõà ìíîãî äîñòîéíè õîðà,
ïðúñíàòè èç öÿëàòà ñòðàíà è ïî
ñâåòà. Áëàãîäàðÿ íà ñúäáàòà, ÷å
ñúì èìàëà òàêúâ æèâîò. Ñåãà àç
ñúì åäèí ùàñòëèâ ÷îâåê, êîéòî
ñå ðàäâà íà îáè÷òà íà õîðàòà”,
ñïîäåëè òÿ îò âúðõà íà ñâîèòå
îñåì äåñåòèëåòèÿ.
Éîðäàíêà Àÿíîâà å ðîäåíà íà 18
þíè 1935 ãîäèíà â ñìîëÿíñêîòî ñåëî Îðåõîâî. Çàâúðøâà
Ïåäàãîãè÷åñêî ó÷èëèùå â Ïëîâäèâ. Ïðèñòèãà â îáùèíàòà
êàòî ìëàäà ó÷èòåëêà â Ëåíèùå.
Ñúçäàâà ñåìåéñòâî è ñâúðçâà
ñúäáàòà ñè çàâèíàãè ñ Àðäèíî.
Ðàáîòè â Íà÷àëíî ó÷èëèùå “Õð.
Áîòåâ” è çàâúðøâà çàäî÷íî
áúëãàðñêà ôèëîëîãèÿ â Ñîôèéñêèÿ óíèâåðñèòåò “Êëèìåíò
Îõðèäñêè”.  ðàçëè÷íè ïåðèîäè
å áèëà äèðåêòîð è íà äâåòå
ãèìíàçèè â ãðàäà. Çà ñâîÿòà
ðàáîòà êàòî ïðîñâåòåí äååö å
íàãðàäåíà ñ îðäåí “Êèðèë è
Ìåòîäèé”. Îò 1971 äî 1975 ã. å
çàì.-ïðåäñåäàòåë, à ïðåç ñëåäâàùèÿ ìàíäàò (1975-1979 ã.) å
ïðåäñåäàòåë íà èçïúëíèòåëíèÿ
êîìèòåò íà Ãðàäñêèÿ îáùèíñêè íàðîäåí ñúâåò â Àðäèíî.
Ïðåâàíòèâíà ñïîðòíî-îáðàçîâàòåëíà èíèöèàòèâà
Ëåêöèîíåí êóðñ íà òåìà “Âðåäàòà îò óïîòðåáàòà íà íàðêîòè÷íèòå âåùåñòâà” ñå
ïðîâåäå â çàñåäàòåëíàòà
çàëà íà îáùèíà Àðäèíî. Ïðèñúñòâàõà ó÷åíèöè îò ÑÎÓ
“Âàñèë Ëåâñêè” - Àðäèíî, ÑÎÓ
“Õðèñòî Ñìèðíåíñêè” - Áÿë
èçâîð è ÎÓ “Îòåö Ïàèñèé” Æúëòóøà. Êðàñèìèð Ñïèðîâ,
ïðåäñòàâèòåë íà ÌÂÐ - Êúð-
äæàëè, çàïîçíà ó÷åíèöèòå ñ
âèäîâåòå íàðêîòèöè è òÿõíîòî âðåäíî
âúçäåéñòâèå âúðõó
÷îâåøêèÿ
îðãàíèçúì.
Îðãàíèçàòîð íà ïðîÿâàòà
áå
Ìåñòíàòà
êîìèñèÿ çà
á î ð á à
ñðåùó ïðîòèâîîáùåñòâåíèòå
ïðîÿâè íà ìàëîëåòíèòå è
íåïúëíîëåòíèòå. Ñëåä äèñêóñèÿòà íà ìåñòíèÿ ñòàäèîí
ñå ïðîâåäå ó÷åíè÷åñêà ñïàðòàêèàäà.  ïðîãðàìàòà áÿõà
âêëþ÷åíè ñúñòåçàíèÿ ïî ôóòáîë è ïëàæåí âîëåéáîë.Îáðàçîâàòåëíî-ñïîðòíîòî ñúáèòèå çàâúðøè ñ ìàñîâ êðîñ ïîä
ìîòîòî “ÍÅ ÍÀ ÄÐÎÃÀÒÀ”.
ÇÎÍÀ
16
Àðäèíñêè ãëàñ, ÞÍÈ 2015
АРДИНСКИ БУКЕТ СЕ ВЛЯ
В КОНКУРСИТЕ “БУКЕТ”
 ñàëîíà íà ÷èòàëèùå “Ðîäîïñêà èñêðà” - Àðäèíî ñå ïðîâåäå
îáùèíñêèÿ êðúã íà âòîðèÿ
íàöèîíàëíèÿ êîíêóðñ çà ëþáèòåëñêî òâîð÷åñòâî “ÁÓÊÅҔ
ïîä ìîòîòî “Áúëãàðèÿ â óñìèâêèòå è â êóëòóðàòà íà åòíîñèòå è íà òîëåðàíòíîñòòà”.
Ó÷àñòíèöèòå áÿõà ðàçäåëåíè â
êàòåãîðèèòå ìóçèêàëíî è ñöåíè÷íî èçêóñòâî, ïðèëîæíî èçêóñòâî è ñòàðè çàíàÿòè, êóëèíàðíè òðàäèöèè.
 êàòåãîðèÿ “Ìóçèêàëíî èçêóñòâî” (ãðóïîâî ó÷àñòèå) íà
ïúðâî ìÿñòî ñå êëàñèðà äåòñêàòà âîêàëíà ãðóïà “Çâúí÷å” êúì
ãðàäñêîòî ÷èòàëèùå, ñ ðúêîâîäèòåë Åðãþí Ìþìþíîâ. Òàíöîâàòà ãðóïà îò Áÿë èçâîð, ñ ðúêîâîäèòåë Ìàêáóëå Øåðèôîâà,
ñòàíà ïúðâåíåö â ïîäêàòåãîðèÿ
“Òàíöîâî
èçïúëíåíèå”.
11-ãîäèøíàòà Íåñðèí
Þñóô îò Áÿë èçâîð å ïîáåäèòåë â
ïîäêàòåãîðèÿ “Èíäèâèäóàëíî èçïúëíåíèå”.
Ñúñ ñàìîðú÷íî èçðàáîòåíèòå
ñóâåíèðè è óíèêàëíè êàðòèíè
Ãþíàé Ìóñòàôà è Àäèë Ìóñòàôà
îò Àðäèíî ñå êëàñèðàõà íà ïúðâèòå äâå ìåñòà â êàòåãîðèÿòà
“Ñòàðè çàíÿòèÿ è ïðèëîæíî
èçêóñòâî”.  êàòåãîðèÿ “Êóëèíàðíè òðàäèöèè” ÷èòàëèùå “Ðîäîïñêà èñêðà” - Æúëòóøà âïå÷àòëÿâàùî ñå ïðåäñòàâè ñ
äîìàøíî ñèðåíå, êîëàöè íà
òèêëà è ìåä îò ãëóõàð÷åòà.
Ãëàâåí ðåäàêòîð
ÐÀÇÏÐÎÑÒÐÀÍßÂÀ ÑÅ ÁÅÇÏËÀÒÍÎ!
Ñàôôåò Åðåí
0889 301 592
l
[email protected]
Îáùèíñêèòå ïúðâåíöè ùå ó÷àñòâàò â îáëàñòíèÿ êðúã íà
êîíêóðñà “ÁÓÊÅҔ, êîéòî ùå
ñå ïðîâåäå íà 19 ñåïòåìâðè â
Êúðäæàëè.
Ïðåäñåäàòåëÿò íà îáùèíñêèÿ
ñúâåò íà ÄÏÑ Èçåò Øàáàí ïîçäðàâè âñè÷êè ó÷àñòíèöè â êîíêóðñà è èçðàçè óáåäåíîñò, ÷å îáùèíñêèòå îòëè÷íèöè ùå ñå ïðåäñòàâÿò äîñòîéíî êàêòî íà îáëàñòíî, òàêà è íà íàöèîíàëíî íèâî.
ÍÀÃÐÀÄÅÍÈÒÅ
Категория „МУЗИКАЛНО ИЗКУСТВО”
Подкатегория „Групово участие”
ДВГ „Звънче” към читалище
„Родопска искра” - Ардино
Подкатегория „Танцово участие”
Танцова група (5-8 клас) - Бял извор
Тацова група (1-4 клас) - Ардино
Танцова група (1-4 клас) - Бял извор
Подгатегория „Индивидуално участие”
Несрин Юсуф - Бял извор
Ердан Назми - Млечино
Даная Ясенова - Ардино
Категория „ПРИЛОЖНО ИЗКУСТВО
И СТАРИ ЗАНАЯТИ”
Гюнай Мустафа - Ардино
Адил Мустафа - Ардино
НЧ „П.К.Яворов” - Брезен
Категория „КУЛИНАРНИ ТРАДИЦИИ”
НЧ „Родопска искра” - Жълтуша
НЧ „Нова светлина” - Богатино
НЧ „Пробуда” - Бял извор
НЧ „Родопи” - Ленище
НЧ „П.К.Яворов” - Брезен
“Àðäèíñêè ãëàñ” å ìåñå÷íî äâóåçè÷íî èçäàíèå
íà Îáùèíñêà àäìèíèñòðàöèÿ è Îáùèíñêè ñúâåò - Àðäèíî
Àäðåñ íà ðåäàêöèÿòà
6750 Àðäèíî, óë. “Áåëè áðåçè” ¹ 29