BYA hizmetler - Invest Bulgaria Agency

Investing in your future
EUROPEAN
UNION
European Regional
Development Fund
OP “Development of
the Competitiveness
of the Bulgarian
Economy” 2007-2013
Project “Promoting the advantages of investing in Bulgaria”
BG 161PO003-4.1.01-0001-C0001, with beneficiary InvestBulgaria Agency, has been
implemented with the financial support of the European Union through the European Fund
for Regional Development and the national budget of the Republic of Bulgaria.
KIMYA VE ILGILI
ENDÜSTRILER
“Kimya ve ilgili endüstriler” broşürü aşağıdaki alt sektörleri kapsamaktadır:
Kimyasal maddeler ve ürünler
Kauçuk ve plastik ürünler
Kağıt, karton ve sair ürünler
Metal olmayan mineral ürünler
Eczacılık ve Kozmetik altsektörlerine genel bakış Bulgaristan Genel Broşüründe
yapılmıştır
İÇERIK
1. Muhtasar giriş
4
2. Bulgaristan’a genel bakış
6
4. Tarih
10
5. Endüstriye genel bakış
14
6. İnsan Kaynakları
32
7. Başarı Öyküleri
42
Özet
Elverişli coğrafik konumu sayesinde, Bulgaristan
kimyasal ürünlerini 5 kıtada bir çok pazara ihraç
etmektedir
Fosforlu ve azotlu gübre ihracatının artışı 2011
yılında %27’ye ulaştı.
Ülke, soda külü, fosforlu ve azotlu gübreler ve
ilaç ürünleri gibi kimyasal ürünler üretiminde 1989
yılından önce lider konumunda bulunuyordu
Avrupa’daki en büyük sentetik soda külü üretim fabrikası
Bulgaristan’ da bulunuyor.
Ülkede Solvay, Şişecam Group, Saint Gobain,
Air Liquide, Italcementi Group, Lukoil gibi firmalar
başarılı bir şekilde faaliyet göstermeye devam
ediyor
4
Özet
Bulgaristan’da doğal hammaddelerin varlığı sektörde
faaliyet gösteren bir çok yatırımcı tarafından ana öncelik
olarak belirtilmektedir
Ülkede mevcut sanayi bölgeleri ve tesisleri
yakınında iyi derecede tuz, kum, kil, kireçtaşı,
kaolin vs gibi rezervler bulunmaktadır.
Bulgaristan rekabetçi fiyatlarla ve nispeten yüksek
iş verimliliğiyle birlikte yüksek kalifiyeli deneyimli
uzmanlar sunmaktadır
Yılda kimya ve ilgi endüstrilerin ihtiyaçlarını
karşılayacak 7 000’ in üzerinde üniversite
öğrencisi mezun oluyor.
Sektör devasa gelişme imkanları sunan kurulu
altyapı ve kullanılmamış potansiyele sahiptir
Ülke iyi geliştirilmiş elektrik ve doğalgaz
dağıtım şebekelerine sahiptir.
5
Bulgaristan’a genel bakış
Bulgaristan stratejik konuma sahip olup,
siyasi istikrar ve düşük genel iş yürütme
giderleri sunmaktadır
Ülkenin stratejik lokasyonu aşağıdaki pazarlara erişim imkanı sunmaktadır:
Güneydoğu Avrupa – yüksek potansiyel ve 122 Milyon’luk nüfusu olan bir
pazar
Avrupa Birliği - Bulgaristan nüfusu 500 milyon kişiden ibaret olan bir pazara
erişimde en düşük maliyetleri sunar
Rusya/BDT, Ortadoğu ve Kuzey Afrika
Bulgaristan siyasi ve makroekonomik istikrar birleşimi ile bir çok iş geliştirme
teşvikleri sunmaktadır
İstikrarlı parlamenter demokrasi – AB, NATO ve Dünya Ticaret Örgütü
üyeliği
Bulgaristan para birimi Para kurulu şartlarında Euro’ ya sabitlenmiş
durumdadır
En düşük vergi oranları ile AB’de en düşük işgücü masrafları, ülkedeki
yatırımcılara yönelik spesifik teşviklerle takviye edilmektedir
AB finansmanı – önümüzdeki birkaç yıl içerisinde Avrupa fonlarından 10
Milyar Euro’nun üzerinde
6
Bulgaristan’a genel bakış
Bulgaristan: Genel İstatistikler
Nüfus:
7,4 milyon
İşgücü:
4,6 milyon
Kentsel nüfus:
73 %
Başkent:
Sofia
Zaman Dilimi:
EET (UTC +2)
Yaz Saati :
EEST (UTC+3)
İller:
110 879 kilometre kare
Alan:
108 489 kilometre kare
Göller:
2 390 kilometre kare
İklim :
Ilıman kıtasal iklim
Dil :
Bulgarca (Resmi)
85,2%
Türkçe
9,1%
Romanca
4,2%
İngilizce , Almanca , Rusça,
Fransızca
Nüfusun büyük kısmı tarafından
konuşulur
Din:
Doğu Ortodoks
76%
Müslüman
10%
Diğer
14%
Para Birimi :
Bulgar Levası (BGN)
Sabit Kur :
1 € =BGN 1,95583
Kurumlar Vergisi
10%
Gelir Vergisi
10%
KDV (Standart )
20%
Yönetim Şekli :
Parlementer Demokrasi
Yüksek seçim makamı :
240 sandalyelik tek kamaralı
ulusal meclis
Yürütme Organları :
Bakanlar Kurulu, Başbakan’ın
başkanlığında
2007 yılından bu yana Avrupa Birliği üyesi.
2004 yılından bu yana NATO üyesi.
1996 yılından bu yana Dünya Ticaret Örgütü üyesi.
Kaynak:Bulgaristan Merkez Bankası, Ulusal İstatistik Enstitüsü
7
Bulgaristan’a genel bakış
Bulgaristan’ın makroekonomik
göstergeleri elverişli
2011 yılında Devlet borç ve
bütçe açığı, Bulgaristan,
Romanya, Polonya ve AB 27,
(% GSYH)
82,0
2011 Ekonomik özeti
GSYİH (milyar €):
38,5
İhracat (milyar €):
25,6
Net doğrudan yabancı
yatırım (GSYİH%)
3,5
GSYH büyümesi (2012P,%):
1,7
İşsizlik oranı (%):
10,4
Enflasyon (%):
3,4
Hükümet açığı (GSYH%):
2,1
Devlet Borcu (GSYİH%):
17,0
Cari işlemler dengesi
(GSYH%):
0,9
53,8
38,6
17,0
Açık
Bulgaristan Romanya Polonya AB 27
Borç
Uzun vadeli kredi notu:
Moody’s:
Baa2 sabit
S&P:
BBB sabit
Fitch:
BBB sabit
Kaynak: Bulgaristan Ulusal Bankası, Eurostat, bu şirketlerin web
sayfalarının konu değerlendirmesi
-2,1
-4,4
-5,6
-6,4
Bulgaristan ekonomisi 2000-2008 yılları arasında yaklaşık %6 civarında
istikrarlı bir büyüme kaydetti
Ekonomi 2011 yılında, % 1,7 oranında reel GSYİH büyümeyle istikrara
kavuştu ve bu büyümenin 2012 yılında % 2,8 ‘e olması bekleniyor
2011 yılında % 2,1 olan Bulgaristan’ın bütçe açığı - Avrupa’da en düşük
seviyeler arasında yer alıyor
Bulgaristan % 17 GSYİH ile AB içinde en düşük devlet borcu olan ikinci
ülkedir
1997’de Bulgaristanda düzenlenen para kurulu düzenlemesi sayesinde
Bulgaristan dövizi stabildir
Bulgaristan son zamanlarda kredi notu Moody’s
tarafından yükseltilen Avrupa’da tek ülkedir.
8
Kaynak : Bulgaristan Merkez Bankası, Eurostat
Bulgaristan’a genel bakış
Silistra
Danube
Vidin
Ruse
167 585
Dobrich
Razgrad
Pleven
Montana
Vratza
Veliko Turnovo
Targovishte
Shumen
88 670
Lovech
Varna
343 704
Gabrovo
Sofia
District Sofia
212 902
Stara Zagora
Plovdiv
338 153
Kjustendil
Burgas
Sliven
12
291 591
Pernik
160 108
Black Sea
Yambol
Pazardzhik
Haskovo
Blagoevgrad
Smolyan
Belediye nüfusu
Kardjali
Havaalanları
Limanlar
Hizmetler 6%
GSYİH
Kompozisyonu 2011
Sanayi 31%
Tarım 63%
Metaller 16%
Petrol Ürünleri ve Elektrik 14%
İhracat
Kompozisyonu
Yiyecekler 8%
Makine ve teçhizat 17%
Diğer hammaddeler 20%
Tüketim malları 25%
9
Tarih
Bulgaristan Doğu bloğunda kimyasallar ve
kimyasal ürünlerin üretimi konusunda ön
sıralarda yer almıştır...
1963 – Halihazırda ”Lukoil –
Neftohim– Burgas” olan Burgas’daki
Petrokimya kombinesi açıldı.
1901 – Ülkedeki ilk yabancı
yatırımlardan birisi – Ruse’ deki
ayakkabı boyası fabrikası, halihazırdaki
Orgachim fabrikası.
1954 – Halihazırda Solvay
Group’un Avrupa’daki en
büyük fabrikası olan Devnya’
daki soda külü fabrikası
kurulmuştur.
10
1974 – Sviştov’da en ileri
teknolojiler kullanılarak
selüloz ve yapay elyaf
üreten kimya kombinesi
açılmıştır.
Tarih
Azotlu ve fosforlu gübre ile soda külü
üretiminde dünya lideri konumundaydı
1980 – Kimya endüstrisine bağlı işletmeler
toplam sanayi üretiminin %17,1’ni ve ülke
ihracatının %20,8’ni sağlamaktadır.
90’lı yıllarında başlarında ülke 180’nin
üzerindeki kimyasal ürün çeşidini
80’den fazla farklı ülkeye ihraç
etmektedir ve soda külü, azotlu ve
fosforlu gübre konusunda piyasanın
önde gelen ülkeleri arasında yer
almaktadır.
1966 – 1970 yılları arasındaki dönem “Kimya ve
organik sentezin beşyılı” olarak ilan edilmiştir : Petrol
işleme kapasiteleri iki misliden fazla arttırılarak, hazır
ürün hacminin 4 misliden fazla artması sağlanmıştır.
11
Tarih
Demokratik süreçlerden sonra Bulgar
işletmelerinin büyük bir kısmı yabancı
yatırımcılar tarafından satın alındı....
1997, 1998, 2004
– Holcim, Titan ,
Italcementi Group
çimento fabrikalarını
modernize eder.
1997 – Solvay, Belçika, Devnya’daki
soda işletmesinin %60’ını satın aldı.
Bugün, bu işletme Avrupa’nın en büyük
soda külü fabrikasıdır.
1999 - Lukoil Burgas’daki
“Neftohim”’ in %58’ ini
satın aldı, günümüzde
rafineri Balkanlar’ın en
büyük petrol işleme
fabrikası olmaya devam
ediyor.
12
1999 – Amerikan Acids &
Fertilizers firması Agropolichim’in
çoğunluk hisselerini satın aldı.
Bugün bu işletme beş kıtaya
fosforlu ve azotlu gübre ihraç
ediyor.
Tarih
.... teknik ve üretim tesislerinin modernizasyonuna yol açtı
1998, 1999, 2001 – Henkel, Knauf, Saint
Gobain büyük üretim kapasiteleriyle ile
inşaat malzemeleri üretimine katıldı.
2005 – Türk Şişecam Group Tırgovişte’de
yeni cam fabrikası kurdu. 2011 yılına kadar
Şişecam fabrikaları dörde yükseldi ve
bölgede benzeri olmayan ürünler üretmeye
başladı.
13
ENDÜSTRIYE GENEL BAKIŞ
14
15
İhracat
Kimyasal ürünlerin ihracatı 2010 yılında
önemli büyüme kaydetti.....
EUR mln
Ürün gruplarına göre ihracat
150
2010
2009
120
90
60
30
0
İnorganik
kimyasallar
Metalik Mineral veya
olmayan
kimyasal
mineral
gübreler
ürünler
Kauçuk ve
plastik ürünler
Kağıt,
karton ve
diğerleri
Kimyasal
madde ve
ürünler
Organik
kimyasallar
Ekonomik kriz 2009 yılında ihracatı etkiledi, ancak toparlanma hızlı
gerçekleşti ve 2010 yılında kriz öncesi seviyeler aşıldı.
Ekonomi, Enerji ve Turizm Bakanlığı’nın verilerine göre 2010 yılında,
2009 yılına nazaran aşağıdaki altsektörlerde önemli hareketlilik görülmektedir.
Kimyasal ürünler – % 32 artış, genel ihracatın %5,6%’sı
Metalik olmayan mineraller – % 28 artış, genel ihracatın % 2,8’si
Kauçuk ve plastik ürünler – % 31 artış, genel ihracatın %2,6’si
16
Kaynak : Ulusal İstatistik Enstitüsü
İhracat
.....Bulgaristan’ın ekonomik krizden çıktığını
ve kimyasal üretimin esnekliğine işaret
etmektedir
Bulgaristan’ın elverişli coğrafik konumu ve rekabetçi ürünleri, kimya
ve ilgili endüstrilerin ürettiği ürünlerin dünyanın tüm lider pazarlarına
ihracatında kilit rol oynamaktadır.
RO
Altre
PL
DE
Altre
GR
AM
IT
MD
RU
€ 606,0 mln EU-27
MX
UA
CA
€ 48,0 mln
€ 63,5 mln Non-EU
US
€ 33,1 mln
€ 20,5 mln
CN
Altre
€ 177,0 mln Middle East
VN
IN
TW
PK
€ 16,6 mln
Altre
BR
CL
AR
CU
€ 4,7 mln Аfrica
€ 0,8 mln Australia and Oceania
Kaynak : Eurostat
17
Şirketler
Bulgaristan’da büyük çok uluslu firmalar
olduğu gibi, yerel rakipler de bulunmaktadır
Seçilmiş alt sektörlerin en büyük şirketleri, 2009
Şirket
Ciro
Milyon
Çalışanlar
Şehir
Kimyasallar ve ilgili ürünler
Solvay Soda
117,5
551
Varna
Agropolychim
112,3
727
Varna
Orgachim (Policolor)
53,6
680
Ruse
Neochim
50,3
1420
Leo Burnett
42,8
407
Şumen
Panchim
14,1
108
Stara Zagora
13,9
75
Bulgaria Air Likuid
Haskovo
Sofya
Kauçuk ve plastik ürünler
Gotmar
48,6
1004
Plovdiv
Vidachim
33,0
638
Vidin
Plastchim T
19,8
701
Dobriç
Hamberger Bulgaristan
18,7
200
Gabrovo
Megaport
18,2
448
Kansyumar ürünleri Bulgaristan
17,1
33
Stara Zagora
Fibran Bulgaristan
16,4
62
Sofya
Veliko Tarnovo
Metalik olmayan mineral ürünler
Trakya Glass Bulgaria (Şişecam)
109,0
912
Targovişte
Drujba Glassworks
86,9
753
Plovdiv
Devnya Cement (Italcementi)
74,7
303
Varna
Zlatna Panega Cement (Titan)
56,3
330
Loveç
Ideal Standard Vidima
35,3
1461
Gabrovo
Ytong Bulgaria
32,7
223
Sofya
Vulkan Cement (Italcementi)
26,8
166
Haskovo
18
Kaynak - Ulusal İstatistik Enstitüsü, Ekonomi Enerji ve Turizm Bakanlığı, Eurostat
Şirketler
Ülkedeki kimya ana altsektörlerinin tamamı
eşit olarak gelişmiştir
Çalışanlar 2009
Cirolar 2009
2%
3%
4%
5%
2%
2%
4%
11%
12%
12%
41%
28%
38%
36%
Metalik olmayan mineral
ürünler
Kauçuk ve plastik ürünler
Kağıt, karton ve mukavva
ürünleri
Organikler
Organik olmayanlar
Kimyasal madde ve
ürünler
Kimyasal gübreler
Bütün endüstrinin hacmi € 2,81 Milyar’dır, sektörde istihdam
edilen çalışan sayısı 85 000’i geçiyor
En büyük pay € 1,13 Milyar ile metal olmayan mineral ürünlere
aittir
Kağıt, karton ve sair ürünlerin toplam değeri € 0,32 Milyar olup,
altsektörde istihdam edilenlerin sayısı 10 200’dir
Kauçuk ve plastik ürünleri üretiminin hacmi € 0,79 Milyar’dır
Ciro dağılımı
Kimyasallar ve ilgili ürünler
445
Metalik olmayan mineral ürünler
480
Kağıt, karton ve mukavva ürünleri
182
Plastik ve kauçuk ürünler
217
Kaynak - Amadeus
471
649
136
536
Ilk 10 şirkete ait ciro
Diğer firmalara ait cirolar
19
Dağılım
Bulgaristan’daki kimyasal üreticilerin
Vidin
Vratza
V
Lovech
Sofia
Gabr
St
Plovdiv
20
Dağılım
konumlarına göre dağılımı :
Ruse
Shumen
Varna
Veliko Turnovo
ovo
Burgas
tara Zagora
Kimyasal ürünler, kauçuk ve plastik
ürünler, kağıt
Metal olmayan mineral ürünler
21
Hammaddeler
Bulgaristan’da çok sayıda kaliteli hammadde
yatakları bulunmaktadır....
Provadiya yakınlarında Mirovo tuz alanı ve
kireçtaşı ocağı ülkenin ve bölgenin öncü
konumdaki iyi gelişmiş soda külü üretimine
hammadde tedarikini temin etmektedir
Yenilenebilir su kaynakları
15 791
SI
14 917
LV
14 842
SK
14 097
BG
11 607
HU
10 500
RO
9 211
EE
7 314
LT
6 394
GR
Bulgaristan sahip olduğu ve bütün
ülkeye eşit bir şekilde yayılan zengin
nehir ağı ile geniş Karadeniz kıyısıyla
su kaynakları konusunda Avrupa’nın
önde gelen ülkeleri arasında yer
almaktadır
3 276
TR
DE
PL
2 293
1 655
CZ
1 526
Tuğla üretimindeki gelenekler ülkenin ana
doğal zenginlikleri arasında yer alan kaliteli kil
yataklarının göstergesidir
Ülkede Lukovit ve Propast köyü yakınlarındaki
yataklar gibi bir kaç devasa yatak
bulunmaktadır
22
Kaynak - Eurostat
Hammaddeler
....Üretim tesislerine yakın bir mevkide
bulunmaktadırlar
Burgas
petrol,
doğalgaz
Provadiya
Tuz
Devnya
Soda külü
Kaolinovo:
Silis kumu
Dolomit
Kireçtaşı
Sofya
endüstriyel
gazlar
cam
Şişecam
Tırgovişte
Şirketler sıkça karşılıklı malzeme ve hammadde tedarikleri
amacıyla dağıtım zincir ve ağları oluşturmaktadır
Doğalgaz ve etilen boru hattı bulunmaktadır
Pirdop
Sülfürik asit
Aksakovo,
Asenovgrad
Big bags
Gübre
Agropolichim
Devnya
Burgas
Doğal Gaz
Fosfat
Fas, Tunus,
Mısır, Suriye
23
Giderler
Bulgaristan’da kimya sanayi ülkedeki erişilir enerji
fiyatları sayesinde elverişli hale gelmektedir...
Verilen bilgiler 06.2011 tarihi itibariyle güncel olup doğal gaz fiyatı
(tüketim 0,25 GWh/yıllık) ve elektrik enerjisi (tüketim 1 GWh/yıllık) €/
kWh fiyatına ilişkindir.
Doğal Gaz
Romanya
Elektrik Enerjisi
0,02
Estonya
0,07
Danimarka
0,03
0,08
İtalya
Bulgaristan
0,04
Litvanya
0,04
0,10
Letonya
Polonya
0,04
0,10
Polonya
Almanya
0,04
0,11
Çek Cumh.
Litvanya
0,04
Romanya
0,11
Macaristan
0,04
Letonya
0,11
0,09
Bulgaristan
Slovakya
0,05
Slovenya
0,11
İtalya
0,05
Macaristan
0,11
Almanya
0,05
Slovakya
0,13
Estonya
0,13
Slovenya
0,06
Danimarka
0,09
Çek Cumh.
0,15
Bulgaristan’daki elektrik ve doğal gaz fiyatları Avrupa’nın en düşük fiyatları arasında
olup üretimin de önemli derecede düşük olan giderlerine yol açmaktadır.
Bulgaristan Avrupa Birliği’nin en düşük oranlı kurumlar vergisini
sunmaktadır
İşsizlik oranının yüksek olduğu bölgelerde, firmalara % 0 vergi
uygulanmaktadır
Avrupa’da gaz ve elektrik fiyatları
Bulgaristan
Letonya
Romanya
Çek Cumh.
Polonya
Slovakya
Türkiye
Hırvatistan
Slovenya
Estonya
Birleşik Krallık
Fransa
24
10%
15%
16%
19%
19%
19%
20%
20%
20%
21%
28%
33%
Kaynak - energy.eu
.....rekabetçi fiyatları ile gayri menkullerin ve
endüstriyel arazilerden kaynaklanmaktadır
Sanayi alanlarını kiralama((€ /м2/ aylık), Q2 2011
Atina
3
Sofya
3,5
Budapeşte
3,6
Prag
3,8
Bükreş
4
Belgrat
4
İstanbul
4,1
Sofya
4,2
Zagreb
4,5
Varna
Varşova
5
Plovdiv
Moskova
8,3
3,5
3,2
2,5
min
3
2
max
Boş endüstriyel araziler, 2011 yılı için 117 km2
Avrupa’nın başka şehirlerine göre Sofya en düşük seviyelerdeki sanayi
alanı kiralama fiyatlarını sunmaktadır
Plovdiv ve Varna’daki kira bedelleri Sofya’dakilerden iki misli daha düşüktür
BYA sertifikalı yatırımcılar için endüstriyel arazi alımında
kolaylık sağlamaktadır.
Örnek sanayi bölgelerindeki fiyat aralıkları, (€/m2)
200
180
160
140
120
100
80
60
40
20
Varna
Plovd
Elin Pelin
Ravno Pole
Vrajdebna
Askeri rampa / Iliantsi
Kazichene / Krivina
İskar garı
Sofya Havaalanı
0
Endüstriyel arazilerin satın
alınmasına ilişkin fiyatlar
15 ila 180 €/m2 arasında
değişmektedir
Plovdiv ile kırsalda bulunan
başka şehirlerde iyi gelişmiş
endüstriyel bölgeler bulunmakta
olup, fiyatları 15 ila 30 €/m2
arasında değişmektedir
Kaynak - Colliers International, Forton International, MBL/CBRichard Elles
25
Lojistik
5 Pan - Avrupa ulaşım koridoru ülkenin içinden
geçmektedir
Lojistik
Bulgaristan kaliteli ve sürekli gelişen bir altyapıya
sahiptir
Havaalanı
İntermod. Term.
Nehir limanı
Deniz limanı
Tren İstasyonu
Ülke, Avrupa komisyonunun karayolu altyapısının kurulmasına ilişkin
projelerin merkezinde bulunmaktadır
Karadeniz kıyısında bulunan Varna ve Burgas limanları Rusya ve
Ukrayna’ya mükemmel su taşımacılığı imkanı sunmaktadır
Tuna nehri üzerinde bulunan Vidin, Sviştov ve Ruse limanları 7.PanAvrupa koridoru (Rhine-Main-Danube) üzerinden Batı Avrupa’ya nehir
yolu taşıması imkanı temin etmektedir
27
Seçilmiş endüstriyel alanlar
Endüstriyel Park Sofya - Bojurişte
Hafif ve yarı-ağır sanayi, depolama, lojistik
ve dağıtım merkezleri, showroom ve sair
tesislere uygun
Otobanı “Lülin”den 5 km, “Hemus”tan 30
km, “Sofya Havaalanı”ndan 23 km, “Lom”
nehir limanından 150 km mesafededir
Doğalgaz dağıtım şebekesi kurulmuş ;
yerel karayolları ve demiryolları ağı ;
başkent ile doğrudan ulaşım bağlantıları
Bulgaristan’da bulunan 60’a
yakın sanayi bölgesi boş
arazi ve iyi gelişmiş altyapı
sunmaktadır.
Lokasyon :
Bojurişte, Sofya
Toplam alan:
1 914 000 m²
Sofia
Plovdiv
IV, VIII, X nolu Pan-Avrupa koridorlarıyla
doğrudan bağlantılar
Liebherr - Holding GmbH, Ferrero, Schneider
Electric, Mercedes Benz, Bosch Group gibi
uluslararası isimler tarafından tercih edilmiştir
İç karayolları ağı, doğal gaz dağıtım
şebekeli ; gümrük noktası
Trakya otobanına yakın; Plovdiv havaalanına
18 km
Banka finansmanıyla finansal kiralama
mekanizması arcılığıyla ve düzenlenmiş
gerekli birincil ruhsatlarla sanayi tesisler
kurulumu
28
Plovdiv
Lokasyon: Plovdiv
Boş alan: 800 000 m²
Toplam alan: 3 000 000 m²
Seçilmiş endüstriyel alanlar
Ruse Endüstriyel Parkı
Ruse 7. ve 9. Pan-Avrupa ulaşım koridorlarının
kesiştiği büyük uluslararası ulaştırma
merkezidir ve Bulgaristan’ı Romanya’ ya
Tuna Nehri üzerinde bağlayan köprüyü
barındırmaktadır
Yatırımcılar: Montupet, Keros Bulgaria, MBM
Metalwork
İç karayolları ağı
Doğalgaz dağıtım şebekesi mevcut
“Hemus” otobanına 130 km, “Bükreş”
havaalanına 70 km, “Varna” havaalanına 190
km, “Varna” limanına 200 km mesafede
Lokasyon: Ruse
Toplam alan:
640 000 m²
Ruse
Bulgaristan’daki Endüstriyel
Bölgelerin kataloguna buradan
ulaşabilirsiniz: http://www.
investbg.government.bg/
Burgas
Fonksiyonel alan
Geliştirilmiş alan
Gelişmekte olan alan
Lokasyon: Burgas
Boş alan: 30 000 m²
Burgas
IT, tekstil, mühendislik, elektrik tesisatları gibi
ekolojik üretimler için uygundur
Gelişmiş altyapı ve komple lojistik çözümler
Trakya otobanına 15 km, Burgas havaalanına
12 km; ülkenin ithalat ve ihracatının 2/3’sine
hizmet veren Burgas limanının yanında
İç karayolları ağı, kendisine ait demiryolu
hattı
Hızlı ve kolaylaştırılmış gümrük hizmeti
Toplam alan: 60 000m²
29
Çevre
Bulgaristan Kyoto Protokolü taraf ülkedir
ve Avrupa sera gazı emisyonu ticareti
mekanizmasına katılmaktadır....
CO2 emisyonu ve seçilmiş AB üyesi ülkelerin Kyoto Protokolü hükümlerine
riayet etmesi, 2008
50
40
30
20
10
0
-10
-20
-30
-40
-50
1000
800
600
400
Almanya
İtalya
Polonya
Romanya
Çek Cumh.
Portekiz
Bulgaristan
Kyoto limitlerin altında
Kyoto sınırların üzerinde
CO2 emisyonları, megatonluk, 2008
Macaristan
İrlanda
Slovakya
Litvanya
Slovenya
Estonya
Letonya
200
0
Konu çalışması:
...birçok üreticiye CO2 emisyonu ile ticaret
yapabilmesine olanak sağlamaktadır
30
Mineral gübre ve başka kimyasal ürünlerin üreticisi olan “Neohim”
AD - Dimitrovgrad firması Avrupa sera gazları emisyonlarıyla ticaret
mekanizmasında operatör olarak tescillidir ve Avrupa kotasından(EUA)
artan toplam değeri €2,2 milyon olan birkaç gerçekleşmiş satışı vardır. 2010
yılının Ekim ayında şirket Kyoto Protokolü mekanizmasına ilişkin olarak €1
milyon değerinde nitrojen asit emisyonlarının azaltılmasına yönelik proje
başlattı. Projenin 2012 yılının sonuna kadar 112 bin azaltılmış emisyon
birimi (EPE) geliştirmesi beklenmektedir.
Kaynak - Eurostat
Çevre
Zararlı emisyonların azaltılması büyük ölçüde
atıkların dönüşümüne yapılan yatırımlardan
kaynaklanmaktadır
Kimya ve ilgili endüstrilerde donanımlara ve kirlilik denetimi
fabrikalarına yapılan yatırımlar, € milyon, 2008
35
Kimyasal madde ve ürünler
Metalik olmayan mineral ürünler
30
25
20
15
10
Polonya
Macaristan
Romanya
Bulgaristan
İrlanda
Slovenya
Hırvatistan
Slovakya
Litvanya
Estonya
5
0
Bulgaristan mevzuatı tüm çevre konularında Avrupa mevzuatına
uyumludur
Avrupa REACH regülasyonu sektördeki tüm şirketler için zorunludur
Bulgar firmaları Responsible Care gibi girişimlere katılmaktadır
Responsible care:
Programın Bulgaristan’daki tüm girişimleri Bulgaristan Kimya Sanayi Odası
tarafından desteklenmektedir
Dünyada Responsible Care Dünya Kimya Birlikleri Konseyi(ICCA)
tarafından koordine edilmektedir
Bulgaristan’da ortalama 30’a yakın firma girişimin üyesidir ve her yıl sağlık
durumu, işçilerin güvenliği ve çevreyi kirleten ana unsurlara dair temel
göstergeleri, ulaştırma kazaları, su ve enerji kullanımı hakkında rapor
vermektedir
Kaynak - Eurostat
31
İNSAN KAYNAKLARI
32
33
Maaşlar
Bölgedeki diğer ülkelere göre, Bulgaristan
dört altsektörde de en düşük işgücü giderlerini
sunmaktadır
Bir müstahdemin, bir mesai günü için giderleri,2008 (€/saat)
Ülke
Kağıt ve
Kağıt Mamulleri
Üretimi
Kimyasal ve
Kimyasal
Ürünleri
Üretimi
Kauçuk ve Plastik
Ürünleri Üretimi
Metalik
olmayan Diğer
Mineral ürünler
Üretimi
Bulgaristan
2,11
3,30
1,66
2,69
Romanya
3,20
4,84
3,22
4,01
Letonya
5,47
5,66
4,95
6,45
Litvanya
5,71
9,46
5,75
6,55
Polonya
6,85
9,15
6,63
7,60
Macaristan
7,81
11,20
6,91
8,11
Estonya
7,89
8,63
7,58
9,01
Slovakya
8,89
9,46
7,10
8,40
Çek Cumhuriyeti
8,93
10,12
8,43
9,61
Slovenya
12,44
15,50
12,67
12,41
Yunanistan
14,55
16,70
12,67
19,63
AB (27)
24,15
31,55
20,08
19,99
34
Kaynak - Nace rev. Eurostat, NRA
Maaşlar
Deneyimli kalifiye uzmanlar işgücünün
yüksek verimliliğine katkıda bulunmaktadı
Pozisyonuna göre, kimya sektöründeki ortalama aylık maaşlar 300
ve 650 Euro arasında değişmektedir
2010 yılının üçüncü çeyreği için ülkedeki ortalama gelir
Üst düzey yetkililer
633
Analitik Uzmanlar
510
426
Yardımcı profesyonel meslek mensupları
332
İdari personel
Bulgaristan’da kimya sektöründeki nispi işgücü verimliliği
Avrupa’daki en yüksek olanlar arasındadır
Ortalama personel giderleri göre işgücü verimliliği (%)
Letonya
173
Bulgaristan
148
Estonya
142
Polonya
133
Slovakya
130
Litvanya
124
Çek Cumh.
116
Slovenya
115
Macaristan
87
Bulgaristan’da işgücü giderlerine yatırılan €100, €148
değerindeki ürün olarak geri dönmektedir
Kaynak - Eurostat
35
Eğitim
Teknik liseler ve üniversiteler bütün ülkeye
yayılmış haldedir......
Uzmanlıklarına ve bölgelerine göre lise ve üniversite öğrencileri
Rousse
Varna
Sofia
Burgas
Eğitim
görenler
Mesleki
Liseler
Plovdiv
Teknik
Üniversiteler
Beş Teknik Üniversite Sofya, Plovdiv, Burgas, Ruse ve Varna
şehirlerinde bulunmaktadır
Üniversite öğrencilerinin % 11’i kimya ve ilgili sanayilerin
ihtiyaçlarına uygun bölümlerde eğitim görmektedir
Meslek Liselerindeki öğrencilerin %34’ü ilgili bölümlerde eğitim
görmektedir
Sektördeki Meslek Liselerinde eğitim gören öğrencilerin %43’ü
Sofya, Plovdiv, Burgas ve Stara Zagora şehirlerinde yoğunlaşmıştır
Üniversitelerin çoğu sektördeki firmalarla temasta bulunuyor ve
şirketler genç uzmanlara staj programları, eğitimler ve burslar
sunmaktadır
36
Eğitim
...ilgili bölümlerin geniş bir yelpazesinde
üniversite öğrencileri hazırlıyor
2009/2010 eğitim-öğretim yılının ikinci devresinde akredite edilmiş
üniversitelerde eğitim gören öğrenciler sayısı
Mekanik ve Otomasyon
5 502
Ulaştırma ve Lojistik
4 039
Sanayi işletmeciliği
3 135
Elektronik ve Elektrik Mühendisliği
3 125
İlaç ve Kozmetik
3 102
Organik ve inorganik kimya
2 990
Elektrik ve su temini
2 776
Ekoloji, geri dönüşüm
2 531
Mühendislik
Biyoteknoloji
Diğerleri
2 227
1 546
2 924
Meslek liselerinde ilgili bölümlerde yaklaşık 60 000 öğrenci
Elektronik ve Elektroteknik
31 200 öğrenci
Kimyasal üretimi
2 460 öğrenci
Makine ve ulaştırma donanımı
15 100 öğrenci
Diğer ilgili bölümler
10 000 öğrenci
Kaynak - A.T.Kearney, Milli Eğitim Bakanlığı
37
Seçilmiş üniversiteler
Üniversiteler
Sofya Üniversitesi “Sv. Kliment Ohridski”
25 000 öğrenci
Bölümler: Bilgisayarlı Kimya, Çevre Kimyası,
Kimya Mühendisliği ve Çağdaş Malzemeler
İşletme ve teknik bölümlerin çoğu İngilizce,
Fransızca veya Almanca olarak okutulmaktadır.
Paris- Sorbonne, Bordeaux IV, City University
Seattle ile çifte diploma programları
Kimya teknolojileri ve Metalürji Üniversitesi
4 000 öğrenci
Avrupa ulusal mühendis birlikleri federasyonundan
akredite bölümler/FEANI/
Almanca Kimya Mühendisliği, Fransızca
Endüstriyel Kimya, İngilizce Malzeme Bilimi
öğretilmektedir
“Queen Mary” - Londra, Hamburg Teknik
Üniversitesi, Politeknik - Toulouse, vb gibi
üniversiteler ile işbirliği
“Prof. Dr. Asen Zlatarov” Üniversitesi - Burgas
4 800 öğrenci
Bölümler: Organik Kimya Teknolojileri, İnorganik
Kimya Teknolojileri, Kimya Mühendisliği, vb.
“Lukoil Neftohim Burgas” yüksek başarılı
öğrencilere burs sağlamaktadır
İngiltere, Fransa, Almanya, Rusya ve diğer
ülkelerdeki üniversite ve enstitüler ile kurulmuş
güçlü ilişkiler
Maden - Jeoloji Üniversitesi “Sv. İvan Rilski”
5 000 öğrenci
Yaklaşık 40 ülkeden yabancı öğrenciler
Jeoloji, Elektroteknik, Otomasyon, Kimya, Çevre
Koruma vb. kürsüler
Birleşik eğitim ve yeterlilik merkezi ve lokal cisco
ağ akademisi
38
Seçilmiş üniversiteler
Üniversiteler
Sofya Teknik Üniversitesi
14 000 öğrenci
Otomasyon, Elektronik ve Elektroteknik, Makine
Mühendisliği, vb. bölümler
BEST’in Bulgaristan’daki tek temsilcisi. BEST
27 Avrupa ülkesinden 67 farklı üniversiteden
öğrencileri bir araya getirmektedir ve mühendislik
yarışmaları ile eğitimi düzenlemektedir
Varna Teknik Üniversitesi
8 000 öğrenci (500’den fazla yabancı öğrenci)
Kimyasal Makine Mühendisliği bölümü
Almanya, Norveç, Danimarka vs gibi ülkelerdeki
işverenler ile özel uluslararası iş borsası
Varna Teknik Üniversitesi öğrencisi “Elektrolux”
firmasının uluslararası ergonomik cihaz proje
yarışmasını kazandı.
Plovdiv “Paisii Hilendarski” Üniversitesi
13 000 öğrenci
Kimya, Biyoloji, Fizik, Matematik ve Enformatik vb.
fakülteler
Mikrobiyoloji ve Biyoteknoloji, Doğal kaynakların
kullanımı üzerindeki incelemeler, Çevre koruma,
Yeni organik ve inorganik maddelerin sentezi, vb.
alanlarda bağımsız Ar-Ge birimi
Ruse “Angel Kınçev” Üniversitesi
8 000 öğrenci
Kornel Üniversitesi ile özel ortak program
Bölümler: Kimya Teknolojileri, Biyoteknoloji ve
Ekoloji ve Çevre Koruma Teknolojisi
Yüksek öğrenimin yeniden yapılandırılmasında en
iyi sonuçlara ulaşmış, Avrupa TEMPUS komisyonu
tarafından seçilen Orta Avrupa’nın 18 üniversitesi
arasında yer almaktadır
39
İnsan Kaynakları
Meslek liseleri
Kimya Teknolojileri Meslek Lisesi “Akad. N.D.
Zelinskii”, Burgas
600 öğrenci
Bölümler: Kimya Teknolojileri, Teknolojik ve
Mikrobiyolojik Kontrol, Ekoloji ve Çevre Koruma,
Üretim Otomasyonu, vs.
12 laboratuar, 10 yarı - endüstriyel tesisatı olan
ekipman, 5 atölye
“Lukoil - Neftohim - Burgas” ile okul arasında
2001 yılında imzalanmış ortak çalışma anlaşması
mevcut.
Okulu bitirenlere şirkette işe başlama imkanı
sunulmaktadır
Kimyasal ve Mikrobiyolojik Teknolojiler Meslek
Lisesi “Profesör Penço Raykov”, Sofya
180 öğrenci
Bölümler: Eczacılık, Parfümeri ve Kozmetik
Üretimindeki Teknolojiler ; İngilizce ağırlıklı
Kimyasal Üretimde Teknolojik ve Mikrobiyolojik
Kontrol bölümü
2011 yılında lise öğrencileri deneyimlerini
paylaşmak için Bratislava’da Leonardo Da Vinci
programına katıldılar
Okul, Weiss Profil, Lakprom ve Kimya Teknolojileri
Enstitüsü ile eğitim uygulamalarını gerçekleştirmek
amacıyla ortaklıklar kurmuştur
40
İnsan Kaynakları
Meslek liseleri
Kimya ve Gıda Teknolojileri Meslek Lisesi “Prof. Dr.
Asen Zlatarov”, Dimitrovgrad
320 öğrenci
Bulgaristan’da türünde ilk kimyasal eğitim-öğretim
kurumu
Bölümler: Sürekli Üretim Otomasyonu, Gıda
Endüstrisinde Teknolojik ve Mikrobiyolojik Kontrol,
İlaç ve Parfümeri-Kozmetik ürünler Teknolojileri
vb.
IUPAC kimya eğitimi komitesi ile birlikte dünyadaki
su kaynaklarının kalitesine ilişkin küresel haritanın
oluşturulmasını amaçlayan “Water: A Chemical
Solution” küresel projesine katılmıştır
Neohim, Vulkan, Tsiment, vb. gibi köklü firmalarda
eğitim uygulamaları yapılmaktadır
Elektroteknik ve Otomasyon Meslek Lisesi, Sofya
700 öğrenci
Bölümler: Otomasyon Sistemleri, Sürekli Üretimler
Otomasyonu, Elektrikli Makine ve Cihazlar, vs.
Okul her yıl Junior Achievment Bulgaria tarafından
düzenlenen “Bir Günlük Yönetici” girişimine
katılmaktadır
Üretim uygulamaları eğitimin zorunlu parçasıdır
41
BAŞARI ÖYKÜLERI
Başarı Öyküleri
Solvay Sodi
Kuruluş: 1997
Şehir: Devnya
Çalışanlar: 700
Ürünler: Soda külü ve Soda
bikarbonat
Yıllık 1,5 milyon tonluk kapasitesi ile fabrika “Solvey”in Avrupa’daki
en büyük soda külü üretim tesisidir
2000 yılında soda üretimi için hammadde tedarikçileri özelleştirildi tuz ve kireçtaşı istihsal işletmesi ve “Deven” Termik Santrali
Fabrika üretiminin %85’ i Doğu ve Batı Avrupa’ya, Rusya’ya, Orta
Doğu’ya, Güney Amerika’ya, Asya’ya ve Afrika’ya ihraç edilmektedir
1997-2011 yılları arasında gerçekleşen yatırımlar € 306 milyondur
(son üç yılda € 150 milyon)
Şirket Bulgaristan ihracatının 1%’ ini sağlamaktadır.
Soda külü cam, metal, kağıt, kimyasal ve deri sanayi ve deterjan malzemeleri
üretimi için ana hammadde konumundadır.
Yakınında bulunan hammadde ve
kaynaklar, çalışmakta olan kurulu
güç ve müsait ulaşım koridorları
(Varna- Batı Limanı) “Solvay” ‘in
Bulgaristan’da işletme kurmasının
ana nedenleridir.
44
Başarı Öyküleri
Solvay Sodi
Kojenerasyon - enerji üretimine dair en yenilikçi yöntem:
2010 yılında yeni üretim kapasitelerine yapılan yatırımın bir parçası olarak
“Deven” Termik Santralinde Avrupa’da benzeri bulunmayan, değeri € 75 milyon
olan devirdaim kaynama tabakası kazanı kurulmuştur.
2006 yılı içerisinde “Solvey Sodaları” ISO ile kalite ve çevre düzenlemesi ve
OHSAS ile sağlık ve güvenlik doğrultusunda sertifikalı yönetim sistemi entegre
edilmiştir.
Şirket Bulgaristan’da kurumsal sosyal sorumluluk için sayısız ödül ile
onurlandırıldı
Farklı bölümlerden öğrenciler için staj ve ziyaret imkanı sunarak
üniversiteler ile bağlantı içerisindedir
“Solvey” Grubu Solar Impulse’ nin
ilk genel teknolojik partneridir - Sıfır
yakıt tüketimli uçak. Prototip ilk kez
Bulgaristan’da gün boyunca “Solvey
Sodaları”nda sergilendi,Devnya,
1.10.2011.
45
Başarı Öyküleri
Agropolihim
Kuruluş:1974
Şehir: Devnya
Çalışanlar: 950
Ürünler: Azot ve fosfor gübreleri
Karmaşık gübre üretimi getirildi(DAP,MAP)
Toplamda € 50 üzerinde ekolojik yatırım
projeleri.
Daha büyük olanlar:
1 250 T/24 saat proje kapasitesi ile
amonyum nitrat üretimi kuruldu.
Fosfor üretiminden açığa çıkan atık
su için arıtma tesisi - Danimarka
Çevre Ajansı(DEPA) ile ortak
uygulama
10 000 T. kapasiteli sıvı amonyak
deposu
7,3 milyon tonluk toplam kapasitesi ile
yeni fofoalçı deposu
Varna Batı Limanı ile birlikte
Agropolichim sıvı yük için benzersiz bir
lojistik hattı oluşturmayı planlıyor
İhracat payı üretimde 55% ve 70%
arasında değişmektedir
Pazarlar Avrupa, Latin Amerika, Yakın
Doğu ve Asya’dır
2010 yılı ihracatı 390 bin tondur
«Biz pazarı öğrenirken, yatırımlarımızı
yapabilmek için işletme olarak bölgede daha iyi
bir olmadığını fark ettik. Aktif bulunan tabanın iyi
verilmesi nedeni ile başlama gereksinimleri belli
idi. .»
Krasimir Berbenkov, Agropolichim Genel Müdürü
46
Başarı Öyküleri
Neohim
Kuruluş: 1951
Şehir: Dimitrovgrad
Çalışanlar: 1 160
Ürünler: azot gübresi,
amonyak ve diğer kimyasal
ürünler
Neohim 60 yıldan fazla geçmişi ile Bulgaristan’daki ilk gübre fabrikasıdır.
2007 yılında birleşik gübre NPK üretimine başladı
2008 yılı içerisinde ОАО “GIAP”, Moskova araştırma enstitüsü ile birlikte
Neohim amonyak nitrat AC- 72 için fabrikanın yeniden yapılandırılabilmesi
için öncü teknolojiler geliştirmektedir
2008 yılında amonyum nitratın AC-72 üretim kapasitesi 50% arttırıldı
Son 10 yıl içerisinde €50 milyonluk yatırım, € 15 milyonluk daha planlama
2008 yılı içerisinde amonyum nitratın ihracatından 37%’ si Güney ve
Kuzey Amerika’da, 63%’ü de Avrupa’da hayata geçirildi
Konu Çalışması:
Neohim ilgili bölümlerin öğrencileri için burs ve ücretli staj sağlar(son 5 yılda
120’den fazla stajyer).
Şirket „Nitrogen and Syngas” 2009 в Roma gibi uluslararası forumlara katılır ve
sunum götürür.
Neohim Aş. 2010 yılında Avrupa Bankası’ndan enerji
verimliliği ve yenilenebilir enerji için imar ve kalkınma(EBRD)
ödülünü kazandı. Kazanan proje nitrik asit üretiminde elde
edilen atık buhardan kendi elektriğini üretme türbini tesisidir.
Proje “”Enkon Service” ve EBRD’den €150 000’ luk hibe ile
hayata geçirildi.
47
Başarı Öyküleri
Orgachim
Kuruluş: 1901
Şehir: Ruse
Çalışanlar: ortalama 500
Faaliyetler: boya üretimi, vernikler,
reçine, ftalik anhidrit
Bulgaristan’daki ilk yabancı yatırımlardan bir tanesidir - 1901 yılında iki Yahudi
ayakkabı boyası ve vernik üretimi için fabrika kurmuşlardır
Hisselerin büyük kısmın İngiltere fonu RC2 ye aittir, ana firma ise Roman
Policolor’dur
Boya ve vernik üretiminin 60%’ ı Romanya pazarına gönderilmektedir, reçinelerin
80%’ i ise Romanya, Sırbistan, Belçika, Avusturya, vb. ülkelere ihraç edilmektedir
2009 yılından sonra boya ve vernik üretiminin tamamı Romanya’daki fabrikadan
Bulgaristan’a taşındı
2010 yılı içerisinde “Orgachim” Aş.ninde içinde bulunduğu 14 farklı
ülkeden 28 partnerden oluşan proje EuroBioRef başlatıldı. Proje tarımsal
üretimden son ticari ürüne kadar biyo kütlenin dönüşümünün tam süreci
ile ilgilidir.
Bulgaristan’da öğrenme istekli
ve diğerlerinin deneyimlerini
kabul eden inanılmaz genç kesim
bulunmaktadır. Burada kendi evimde
gibi hissediyorum.
Burada yatırım için inanılmaz koşullar
var. Ülke yerel hammadde üretimi için
büyük kapasiteye sahip.
Akile Bardeli
Yönetim Kurulu Üyesi
Şirketin çalışma koşulları, kapasite artırımı ve otomasyonu iyileştirmek için
yıllık ortalama €2 milyon yatırılmaktadır
Responsible Care üyesi olarak, 2011 yılında Orgachim şirket kapılarını
açma günü düzenlemektedir
48
Başarı Öyküleri
Lakprom
Kuruluş: 1919
Şehir: Sofya
Çalışanlar: 130
Ürünler: boya ve vernikler,
astarlar, yapıştırıcılar,
izolasyon malzemeleri
Ürünler bütün kalite ve güvenlik testlerini başarılı bir şekilde geçmişlerdir.
Ürünler aşağıdakiler tarafından kullanılmıştır:
Mitsubishi Burgas limanının inşasında
İngiltere’de arı kovanlarında
İkea, Simba Toys için çocuk oyuncakları
Bulgaristan’da Alman inşaat firması tarafından 3 atık deposu inşaatında
Petrol Depoları - İlientsi, Lukoil Aş, Petrol Aş.
Akredite laboratuara sahiptir ve gıda ile temas, “tuz sisi”, vb. özel denetimler
için harici laboratuvarlara yatırım yapmaktadır
Xnotest sahibi olan Bulgaristan’daki tek boya ve vernik firmasıdır
Bulgar ve yabancı metaller panayırı ve sergisi(Roma 2005-6, Plovdiv)
Şirket çalışanları iyi uzmanlardır eğitilmiş personel.
Haralambi Haralambiev,
“Lakprom” Aş. Genel Müdürü
Özel ürünler doğrudan ve şirketin kurumsal müşteriler aracılığı ile de makine,
ağaç ve mobilya, otomobil ve diğer alanlarda da ihraç edilmektedir
49
Başarı Öyküleri
Sviloza
Kuruluş: 1966
Şehir: Sviştov
Çalışanlar: 480
Ürünler: sülfat ile ağartılmış
ahşap selülozu
Balkanlardaki ilk sülfat ile ağartılmış ahşap selülozu üreticisidir
1992 ve 2007 yılları arasında fabrikada 2007 yılındaki yatırım €60 milyon olmak
üzere iki büyük rekonstrüksiyon yapılmıştır
Kendini iyileştirme tipi ahşap malzeme üretiminin 80%’den fazlası
Bulgaristan’da karbon satışı için anlaşma imzalayan ilk firma
Faaliyetlerin genişletilmesi ve son ürünün üretilmesi için planlar - kağıt
Sviloza her yıl uzmanlıklarını geliştirdikleri için çalışanlarına burs vermektedir
Üretimin % 96’sı ihracat odaklı
2010 yılı için ülkelerdeki satışlar
TR
28
IT
19
GR
16
RO
8
SA
Yaşam standartlarının yükselmesi
ile kağıt tüketimi Bulgaristan’da ve
dünyada artacaktır.
Mihail Kolçev,
Genel Müdür, Sviloza
50
6
BG
4
DE
4
RS
CN
Altro
4
3
8
Başarı Öyküleri
Air Liquide
Kuruluş: 1999
Şehir: Sofya
Çalışanlar: 85
Ürünler: Endüstriyel Gaz
Şirketin ürünleri metalürji, gıda, eczacılık, tıp,çevre koruma ve diğerleri dahil
olmak üzere Bulgaristan’da çeşitli sanayi alanlarında kullanılmaktadır
Şirket lojistik çözümleri geniş ve teknik uzmanlık sunar
Romanya,Yunanistan, Sırbistan ve bölgedeki diğer ülkelere ihracat
AirLiquide ithalat yapan diğer firmalardan farklı olarak gazları Bulgaristan’da
üretmektedir
2010-2011 yıllarında şirket, Pirdop
ve Pernik olmak üzere en büyük
üretim tesislerinde olduğu gibi
Gabrovo’da da çağdaş hava ayırma
tesislerinde 25 milyon euroluk
yatırım yaptı.
Eminiz ki, şirketim bu ülkede
yatırım yapmaya devam edecek.
Francis Bucquet, CEO,
Air Liquide Bulgaria
Dünya çapında grup içinde teknoloji ve becerileri alış-verişini kolaylaştıran iletişim
ve eğitim için dahili sistem.
Ne yazık ki bu büyüme ve ihracat için inanılmaz
bir potansiyele sahip olan Bulgaristan yatırımcılar
için az bilinen bir yer.
Francis Bucquet, CEO, Air Liquide Bulgaria
51
Başarı Öyküleri
Plastihim - T
Kuruluş: 1967
Şehir: Tervel, Aksakovo
Çalışanlar: 800
Ürünler: Esnek Kaplar, Folyo
Şirketin ürünleri polipropilen sicim ve folyo, BOPP, polipropilen dikilmiş çanta, bant
çanta, esnek kapsayıcı
Son 9 yılda yaklaşım 30 milyon euro yatırım
Üretimin % 80’inden fazlası Orta Avrupa, Batı Avrupa ve Kuzey Afrika pazarlarında
satılmaktadır
Bulgaristan Doğu Avrupa’ya girişinde olmanın
avantajına sahiptir.Onun yeri de genellikle çok önemlidir
kısa teslimat süreleri sağlar.
Aydin Faik, Amministratore delegato, Plastchim-T
Plasthim-T 1998 yılında alanında Portabulk lisansını alan tek şirkettir, 2006
yalında da Loveloop lisansına sahip oldu
Yatırım için gelecek planları:
Kapasiteyi %25 arttırmak
Castpolypropylene üretim kapasitesini yılda 8500 tona çıkarmak
30 bin ton/ yıl kapasiteli Çift yönlü gerdirilmiş polipropilen film üretimi için yeni
bir hat açmak. Bu üretimin en yüksek düzeyde Bulgaristan, bölge ve teknoloji
pek çok ülke için benzersiz olacak
52
Başarı Öyküleri
Zebra
Kuruluş: 1929
Şehir: Novi İskır
Çalışanlar: 125
Ürünler: Teknik kauçuk ürünler
Bulgaristan’da kauçuk ürünleri üreten ilk fabrika
Çok çeşitli ürün yelpazesine sahip ve 1981 yılından beri Amerikan know-how
lisansı ile çalışıyor
Şirket kendi bizzat kendi teknolojisini ve aletlerini kullanıyor
Şirketin üretiminin % 60-70 Avrupa, ABD ve Balkan Yarımadası boyunca ihraç
edilmektedir
Caema, Alfagomma, Hormann, Kontitech gibi uluslararası partnerler ile
çalışıyor
Zebra Responsible Care’in aktif bir üyesidir
Zebra’nın kauçuk ürünleri Sofya Metrosunda kullanılmaktadır.
Zebra A.Ş. 2011 yılında satışlarında %72’lik artış kaydetti.
Enerji tasarrufu ve hava kirliliğini önlemeye yönelik 1 milyon euroluk yatırım
yapıyor.
Ülke çemberinde genişleme ve %12’lik ihracat artışı 2011 yılının ilk yarısında.
53
Başarı Öyküleri
Bunay
Temel: 1968
Şehir: Panagyurishte
Çalışanlar: 170
Ürünler: Kauçuk ve plastik
üretimi
Bunay A.Ş. Liebher, IKEA, Reckitt Benckiser gibi partnerlerle çalışıyor
Çek Cumhuriyeti, Macaristan, Almanya, İtalya gibi ülkelere ihraç ediyor
Ana üretim alanlarının yanı sıra ultrasonik kaynak, montaj, boya ve baskı için
inşa edilmiştir
Bakım ve üretim takımı yürütmek için özel atölye
Otomotiv, elektrik sanayi gibi şirketlerle entegrasyon amaçlıyor
Bulgaristan’da plastik üretimi iyi durumdadır. Teknolojik
özellikleri nedeniyle, Bulgaristan’da kauçuk işleme Batı
Avrupa ve bu ülkenin, bu işlemlerin kaldırılması için
cazip bir yer yapar karşılaştırıldığında önemli ölçüde
daha düşük maliyeti vardır.
Bonka Natova, Alım-Satım Müdürü
54
Başarı Öyküleri
Asenova Krepost
Temel: 1964
Şehir: Asenovgrad
Çalışanlar: 670
Ürünler: Taşıma ve tüketim
ambalajı
Asenova Krepost Güneydoğu Avrupa’daki en büyük ambalaj fabrikası imiş
Tesis film ve baskı, dokuma çanta ve gıda, kimya ve diğerleri için esnek
sanayi sunuyor
Üretimin %35-45’i Ukrayna, Gürcistan, Türkiye ve bütün Avrupa’ya ihraç
ediliyor
Hammadde yakın doğu ülkelerinden ithal ediliyor
Son yıllarda, streç film ve castpolipropilen film üretimi için yeni kapasiteler
devreye konulmuştur
Neochim gibi gübre şirketlerinin büyük çantalarının ana tedarikçisi
Şirket Uluslararası Plovdiv Fuarında altın madalya kazanan 5 katlı kovanın
patent sahibidir. Çeşitli tarım fuarından da birçok ödülü vardır
55
Başarı Öyküleri
Trakya Glass Bulgaristan
Kuruluş: 2005
Şehir: Tırgovişte
Çalışanlar: 1 500
Ürünler: düz, ev, otomotiv
camları, işlenmiş cam
Şişecam - Trakya Cam bugünkü değeri 304 000 000 € ile Bulgaristan’ın en büyük
yeşil alan yatırımıdır
Kompleks, cam ürünleri, düz cam, cam ev eşyası, ayna
ve otomotiv cam fabrikalarından oluşmaktadır.Yatırım projesinin aşamaları 20052010 yılları arasında tamamlanmıştır
Fabrikalar düz cam ve cam ürünleri üretimi için yerel hammadde (Kum, soda,
dolomit ve kireçtaşı) kullanmaktadırlar
Cam ürünleri için fabrika Balkanlar’ın en büyük cam fırınına sahiptir. Ana
müşterileri Ikea, Coca Cola, Tesco, Walmart, vb.
Fabrika Indesit, Bosch, Electrolux, vb. firmalar için ev aletleri olarak buz dolabı ve
fırınlar için cam üretmektedir
56
Başarı Öyküleri
Trakya Glass Bulgaria
Fabrika Balkanların düz cam üreten ilk tesisidir. Düz cam enerji üreten güneş
kolektörleri ve güneş pillerinde inşaat, otomotiv ve mobilya sanayi, ev aletleri ve
tarım ağırlıklı olarak kullanılan bir yüksek teknoloji ürünüdür
Şişecam Bulgaristan 2006 Almanya Dünya Kupasında 6 milyon bardak veya
tüm siparişin yarısını sundu.2010 Güney Afrika Dünya Kupasında ise tüm
siparişi veya 13 milyon bardak sundu.
Şişecam Bulgaristan’ın son projesi ise 2011 yılında Audi, BMW, Dacia, Ford
Avrupa ve Renault gibi markalara otomobil camı üretmektedir
Yıllık geliri 128 milyon eurodur.(113 milyonu uluslararası satışlar)
Şirketin gelecek planları:
Dört ayrı üretim sahasına yatırım yapmak
Oto cam endüstrisinde kapasiteyi arttırmak
Yaklaşık 200 milyon euroluk yatırım yapmak
57
Başarı Öyküleri
Saint-Gobain Weber Bulgaristan
Temel: 2001
Şehir: Kostinbrod
Çalışanlar: 82
Ürünler: inşaat ve teknik
çözümler
2009 yılında kuru inşaat yapı karışımları üreten ilk fabrika Kostinbrod’da açıldı,
kapasitesi 100 bin ton idi
2011 yılında Varna yakınlarında ikinci fabrika açıldı ve müşteri için şubeleri Plovdiv,
Burgas, Varna ve Sofya’ da idi
Şu ana kadar Bulgaristan içindeki yatırım 12 milyon euro’dur
HewittAssociates tarafından küçük ve orta dereceli şirketler kategorisinde 2009
için Bulgaristan’ın En İyi İşvereni ödülünü aldı
Şirket Bulgaristan’da ilk defa hafif ve tozsuz fayans yapıştırıcılarını üretti
%100 kullandığı suyu geri dönüştüren teknolojiyi kullandı
Weber 2010 Haziran ayında kurulan Bulgar Yeşil Yuvarlak’ın ilk üyesi oldu.
Şirket şimdilik sadece yerel pazarı hedef alıyor
Şirketin hedefi ısı yalıtımı, su yalıtımı endüstrisi
58
Başarı Öyküleri
Knauf Bulgaria
Temel: 1993
Şehir: Sofya
Çalışanlar: 190
Ürünler: Alçı, Alçıpan
Şirket Bulgaristan’da iki fabrikaya sahip:
1997 projesi Vidin alçı fabrikası ile birleşip 25 ülkeye ihraç etmek.
2007 projesi- Mednikarovo fabrikası ile birleşip Romanya’ya ihraç etmek.
Geliştirme Projesi – Mednikarovo da sıva malzemesi üretmek
Şimdiye kadar toplam yatırımı 85 milyon euro
Kuru inşaat eğitimi için Plevren Alman-Bulgar Enstitüsü İşbirliği. 1 000’den fazla
montajcı ile sertifika almışlardır
Firma her yıl Milli Eğitim Bakanlığı tarafından düzenlenen meslek eğitim
panoramasına sponsor olur
Bulgaristan’da Knauf Yatırım projelerinin diğer
ülkelerdeki projelere göre çok düzgün yapılmıştır.Bu
nedenle,Bulgaristan yatırım için çok iyi bir yer olduğuna
inanıyorum.
Yatırım için bir yer olarak Bulgaristan lehine karar
yardım eden üç faktör vardı: Bizim ana hammaddemize
erişim, ülkenin coğrafi konumu ve mevcut mali durumu.
Ingrid Janker, CEO, Knauf Bulgaria
59
Başarı Öyküleri
Keros Bulgaria
Temel: 2005
Şehir: Ruse
Çalışanlar: 150
Ürünler: Seramik fayans
Yatırım için Bulgaristan’ın seçiminin başlıca nedeni, konumu ve müşterilere
yakınlığıdır
Nakliyat bir ürünün fiyatının %25’ini oluşturduğunu düşünürsek,
Bulgaristan’ın küçük olması büyük avantaj
Şirketin yatırımı 26 milyon euro
Üretimin %85 ihracat için
Keros Bulgaristan Balkanlar, Rusya ve Yakın Doğu pazarına hizmet eder
Bulgar fabrikası İspanyadakine bakılarak çok daha yeni teknoloji ile
donatılmıştır
2 yıla kadar 12 milyon euro ile kapasitesini iki katına çıkarmayı planlıyor
Bulgaristan’ın çok büyük potansiyele sahip olduğuna ve önümüzdeki 5-10
yıl içerisinde başka İspanyol firmalarının da buraya yatırım yapacaklarını
düşünüyorum.
Salvador Ferrer Ballester
Executive director Keros Bulgaria
Bulgaristan’da ortam çok güzel,
özellikle üst düzey yetkilileri çok
yardımcı oldular.
Salvador Ferrer Ballester
Executive director Keros Bulgaria
60
İspanya’da olduğunun aksine
Bulgaristan’da eğitimli ve dil bilen
insan çok kolay bulunuyor.
Salvador Ferrer Ballester
Executive director Keros Bulgaria
Başarı Öyküleri
Wienerberger Bulgaria
Temel: 2004
Şehir: Sofya, Lukovit
Çalışanlar: 85
Ürünler: Tuğla
Fabrika Lukovit’in yatırımı 30 milyon euro ve gerçekleştirilmesi sadece
10 ay aldı
Bulgaristan için geliştirilmiş kalitesine sahip büyük çaplı dikey-delikli
blok üretiminde bir öncü
Lukovit’in alanından Wienerberger en ince kil grubundan biri olarak
kanıtlanmıştır
Motivasyonu yüksek personelin %90’ı oranın yerlisi
Fabrika ekolojik dengeyi korumak için tamamen doğal gaz ile çalışıyor
BulgaristanWienerberger2008yılında, yeni inşa edilen tesis dünyanın
en büyük gruptur. Son nesil prototip ile tam otomatik
Vinerberger Bulgaristan, enerji tasarrufu, az gider, yüksek kazanç ve
tehlikesiz iş sahası konusunda en iyi ilk 5 grup arasındadır
Bulgaristan, seramik karo üretimi
ve kullanımı geleneği yanı sıra
kaliteli malzemede zenginlik
sunuyor. Pazar için önemli
potansiyeli var.
Atanas Buglov, Yönetici,
Wienerberger S.r.l.
61
Başarı Öyküleri
Devnya Çimento
Temel: 1999
Şehir: Devnya
Çalışanlar: 350
Ürünler: Çimento
30 dan fazla farklı ürün pazara sunuyor
İtalçimento grubu Bulgaristan’da 200 milyon eurodan fazla yatırım
yapıyor
Şirketin konumu, başarının anahtarıdır. Şirket deniz ve kara yolu
ile ihracatını arttırmaya devam ediyorum – özellikle Karadeniz
çevresinde
Şirket müdürüne göre bu ihracatın sırrı bölgedeki ülkelerin olumlu
ilişkilerinde
Şirketin yeni modern çevre dostu çimento fabrikasının inşaatı ile
Bulgaristan faaliyetlerini genişletmeye devam ediyor
Devnya Çimento son 2014 yılında Soçi Kış Olimpiyat Oyunları’nın ana
tedarikçisi olma yolunda Rusya’ya ihracata başladı.
62
63
BYA hizmetler:
Makroekonomik Bilgi
Yasal Tavsiye
İşletme maliyetleri hakkında bilgi
Vasıflıişsizlik, kullanılabilirliğiBölgeselbilgiler işgücü,
eğitim düzeyi, altyapı, yabancı yatırımcılar vesanayi
bölgeleri
Boş arsa tedarik etme
Potansiyel tedarikçiler, taşeronlartanımlanmasıveya ortak
girişim
Bireyselidari hizmetler
Merkezi ve yerel yönetimlerile Temaslar
Sanayi odaları, yerel üniversiteler ve STK’larile bağlantılı
kuruluşlar
66
Investing in your future
EUROPEAN
UNION
European Regional
Development Fund
OP “Development of
the Competitiveness
of the Bulgarian
Economy” 2007-2013
Project “Promoting the advantages of investing in Bulgaria”
BG 161PO003-4.1.01-0001-C0001, with beneficiary InvestBulgaria Agency, has been
implemented with the financial support of the European Union through the European Fund
for Regional Development and the national budget of the Republic of Bulgaria.
InvestBulgaria Agency
31 Aksakov Street
Sofia 1000, Bulgaria
Tel.: +359 2 985-5500
Fax: +359 2 980-1320
E-mail: [email protected]
www.investbg.government.bg