Slayt 1 - Ege BESYO

Kassal Kasılma Tipleri
İzometrik Kasılma
–
–
–
–
Kassal gerim istirahate göre artar,
Kasın boyu hafifçe kısalır,
Bu kısalma tendonun gerimini arttırır,
Ancak, kassal kısalma sonunda eklemde oluşması
gereken hareket yönünün zıt yönüne doğru oluşan
dirençler, kasın o anda ürettiği kuvvete eşit veya daha
büyüktür.
– Bu nedenle kasın ürettiği kuvvet tendonun gerimini zıt
yönlü dış direçleri yenebilecek kadar arttıramadığından,
eklemde bir hareket oluşmaz.
– Bu dirençler ekstremitenin ağırlığı, dış yüklerin
(kuvvetlerin) oluşturduğu direnç ve antagonist kasların
kasılması sonucu oluşan direnç olabilir.
• İzometrik Kasılma – Gerim artar fakat eklem
hareket ettirilemez.
Kassal Kasılma Tipleri
Konsantrik Kasılma
• Kassal gerim istirahate göre artar,
• Bu kasılma tarzında kasta oluşan kuvvet,
hareket yönünün zıt tarafına doğru oluşan
dirençlerden daha büyüktür.
• Böylece, kasın boyunun belirgin bir şekilde
kısalması ile hareket oluşur.
Isotonic contraction
– any contraction that creates a force and moves a load
Konsantrik Kasılma
• Konsantrik Kasılma – Artan gerim hareket
boyunca değişkendir; yük hareket eder.
Kassal Kasılma Tipleri
Eksantrik Kasılma
– Kassal gerim istirahate göre artar,
– Bu kasılma tarzında kasta oluşan kuvvet,
hareket hareket yönünün zıt tarafına doğru
oluşan dirençlerden daha küçüktür,
– Böylece, kassal kasılma ile kasın boyunda
kısalma çabaları yetersiz kalır,
– Kasın boyu kısalacağına, ters yönlü dış etkinin
daha büyük olması nedeniyle, uzar.
Kassal Kasılma Tipleri
İzokinetik Kasılma
Hareketin hızı sabittir,
İzokinetik Makinalar kullanılarak gerçekleştirilir,
Bu makinalarda, hareket hızı tüm hareket genişliği boyunca
sabit tutularak konsantrik ve eksantrik kasılmalar
gerçekleştirmek mümkündür,
Ayrıca, hareket hızı 0°/sn’ye ayarlanarak izometrik
kasılmalar da gerçekleştirilebilir.
0 - 600°/sn arasında istenilen çalışma hızları oluşturulabilir,
Doğal egzersizlerden sadece yüzmede izokinetik kasılma
kısmen sağlanabilmektedir.
KASILMA TİPLERİNİN
BİRBİRLERİNE GÖRE
AVANTAJ
VE
DEZAVANTAJLARI
İZOMETRİK KASILMANIN
AVANTAJLARI
Miyofibrillerin birbiri arasına fazla kaymasını
gerektirmediği, kasta ve tendonda ani ve büyük
uzunluk değişimlerine neden olmadığı için, kaseklem bütünlüğünü en az riske sokan kasılma
tipidir,
Özellikle kas,tendon,eklem, kemik yaralanmaları
sonrası rehabilitasyon amacıyla sıklıkla kullanılır.
İZOMETRİK KASILMANIN
AVANTAJLARI
Kasta yapısal proteinlerin önemli oranda
artmasına neden olur,
İzometrik kasılmalar sırasında “inersi”
olmadığından, kasılma sırasında birinci
derece “strain” meydana gelse bile,
yaralanma ikinci derece strain’e dönmez.
İZOMETRİK KASILMANIN
AVANTAJLARI
Maksimum kuvvetin oluşturulabileceği en uygun
açıda, tüm kasılma süresi boyunca, kasa
maksimum yük uygulanabilir.
İzometrik kasılmalar için geliştirilmiş özel
egzersiz sistemleri mevcut olsa bile, basit ek
dirençlerle veya herhangi bir alet kullanılmaksızın
izometrik egzersizler yapılabilir.
İZOMETRİK KASILMANIN
KONSANTRİK KASILMAYA
GÖRE KUVVET GELİŞİM
ÜZERİNE ETKİSİ
Kuvvet gelişimi açısından konsantriğe göre
farkı konusunda fikir birliği yoktur.
Çalışmaların bazılarında izometriğin
avantajlı olduğu bazılarında ise dezavantajlı
olduğu saptanmıştır.
İNERSİ
Bir cisim (yada vücudun bir parçası)
hareket ettirilirken hareketin başında bir
ivme kazanması, istenilen hıza ulaştığı
zaman da, yükün kazandığı momentum ile
kassta bir kasılma olmasa bile hareketin
devam etmesidir.
STRAIN
Birinci derece strain; kalıcı bir yaralanma
olmaksızın, kas-tendon ünitesinin minimal
hasarıdır.
İkinci derece strain; Kas-tendon ünitesinin kısmi
yırtığını ifade eder. % 10-80 arasında ayrılma
vardır.
Üçüncü derece strain; kas-tendon ünitesinin
tamamen yırtılmasıdır, nadiren görülür ve acil
cerrahi müdahale gerektirir.
İZOMETRİK KASILMANIN
DEZAVANTAJLARI
Kasa hangi açıda maksimum kuvvetinin % 60’ından fazla
yük biniyorsa, o eklem açısının  20° civarında
gerçekleşecek hareketler için kuvvet gelişimi sağlar.
Eklem hareket genişliği boyunca geçilecek tüm açılar için
kuvvet gelişimi sağlayamaz.
Örn: Diz fleksiyon (Leg Curl) hareketi diz 30° fleksiyonda
yapılıyorsa, hamstring kas grubunun 10° ile 50° fleksiyon
arasında üretebileceği kuvvet düzeyi gelişir.
Bunu telafi etmek için değişik açılarda izometrik kuvvet
egzersizleri kullanılabilir.
İZOMETRİK KASILMANIN
DEZAVANTAJLARI
Kasa hangi hızlarda dirence karşı çalışıyorsa o açısal
hızlara yakın hızlarda üretebildiği kuvvetleri gelişir.
İzometrik egzersizde hız olmadığından (0°/sn) ancak 0°/sn
ile 180°/sn hızda gerçekleştirilen hareketler için kuvvet
gelişimi sağlar. Sportif aktivitelerin çoğunda gereken
yüksek hızlardaki kuvvet gelişimini sağlayamaz. Bundan
dolayı yüksek güç gerektiren durumlarda başarıya katkısı
olmaz.
Örn: Diz ekleminin açısal hızı yürüyüş sırasında 240°/sn,
sürat koşusunda ise 600 °/sn civarındadır.
KONSANTRİK KASILMANIN
AVANTAJLARI
Kas fonksiyonları genelde izometrik ve
konsantrik kasılmaların karışımı
şeklindedir, konsantrik kasılmaların çoğu
izometrik bir faz ile başlar.
Bu nedenle, konsantrik egzersizler,
izometrikler gibi, doğal kasılma tarzını
kısmen taklit ederler.
KONSANTRİK KASILMANIN
AVANTAJLARI
Konsantrik egzersizler vücut ağırlığı, ek ağırlıklar
veya basit direnç araçları kullanılarak, pek çok
mekanda, fazla pahalı olmayan aletlerle
yapılabilir.
Kassal dayanıklılığı, maksimal dinamik kuvveti ve
gücü arttırmada sık kullanılan kasılma tarzlarıdır.
Bu özellikleri etkin bir şekilde geliştirmekle
beraber, en etkili kasılma tarzı değillerdir.
KONSANTRİK KASILMANIN
DEZAVANTAJLARI
Maksimal konsantrik kuvveti geliştiren antrenmanlarda
eklem hareket hızı 60°/sn’yi nadiren geçer. Bu hızda
yapılan direnç egzersizlerinde sadece düşük açısal
hızlarda (0-180°/sn) üretilebilen kuvveti geliştirir.
Sportif performanslarda gerekli olan yüksek açısal
hızlarda üretilebilen kuvveti geliştirmez.
Konsantrik kasılmada bir ağırlık hareket ettirildiğinden,
işin içine “inersi” olayı girer.
İnersinin yaratacağı iki dezavantaj vardır :
İNERSININ YARATACAĞI DEZAVANTAJLAR
Hareket sırasında bir kas-tendon yaralanması olursa, istemli
kasılma sonlandırılsa bile hareket pasif olarak devam
edeceğinden ve kas-tendon ünitesinin boyu değişmeye
devam ederek yaralanmanın büyümesine neden olabilir.
Hareket açısı değiştikçe işe katılan motor üniteler
değişeceğinden, sadece hareketin başlangıcında işe katılan
MU’ler yüksek dirençle karşılaşırlar ve sadece bunların
kuvvetleri gelişir. Bu nedenle hareketin başlangıç noktasını
takip eden ilk ± 20°‘lik hareket açısında devreye giren
MU’lerin kuvveti gelişir. Hareketin başında oluşan kuvvet
ekleme bir momentum kazandırdıktan sonra hareketin
tamamlanması için daha az miktarda kuvvet üretimi yeterli
olacağından hareketin devamında devreye giren MU’larda
kuvvet gelişimi daha az olur (veya MİK’nın % 60’ının
altında kalıyorsa hiç olmaz)
İNERSININ YARATACAĞı YARATACAĞı
DEZAVANTAJLAR
Hareket sırasında bir kas-tendon yaralanması olursa, istemli
kasılma sonlandırılsa bile hareket pasif olarak devam
edeceğinden ve kas-tendon ünitesinin boyu değişmeye devam
ederek yaralanmanın büyümesine neden olabilir.
Hareket açısı değiştikçe işe katılan motor üniteler
değişeceğinden, sadece hareketin başlangıcında işe katılan
MU’ler yüksek dirençle karşılaşırlar ve sadece bunların
kuvvetleri gelişir. Bu nedenle hareketin başlangıç noktasını
takip eden ilk ± 20°‘lik hareket açısında devreye giren
MU’lerin kuvveti gelişir. Hareketin başında oluşan kuvvet
ekleme bir momentum kazandırdıktan sonra hareketin
tamamlanması için daha az miktarda kuvvet üretimi yeterli
olacağından hareketin devamında devreye giren MU’larda
kuvvet gelişimi daha az olur (veya üretilen kuvvet MİK’nın %
60’ının altında kalıyorsa hiç olmaz).
EKSANTRİK KASILMANIN
AVANTAJLARI
Maksimum eksantrik kasılmalar sırasında maksimum
konsantrik kasılmalara göre % 10-30 daha fazla kuvvet
üretilir (maksimal konsantrik kuvvetin % 110-130’u).
Bu nedenle maksimal kuvveti geliştirmede konsantrik
kasılmalardan daha etkilidirler.
Maksimal dinamik kuvvet konsantrik kasılma kuvveti
ile belirlendiğinden, maksimal eksantrik kuvvete
“Supramaksimal kuvvet” denir.
Vücut ağırlığı ve serbest ağırlıklar ile pek çok
mekanda, kolaylıkla yapılabilir.
EKSANTRİK KASILMANIN
DEZAVANTAJLARI
Kas yaralanmaları genellikle kasların yorulmuş olan
aktif fibrillerinde, şiddetli eksantrik kasılmaların
görüldüğü koşular ve atlamalar sırasında ortaya
çıkarlar.
Örneğin; sprinter ve atlayıcı atletlerde en sık rastlanan
kas yaralanması olan Hamstring Strain’idir ve bu
yaralanma genellikle sürat koşusu yada sıçrama
sırasında ayağın yerle temas anında (frenleme fazı)
ortaya çıkan şiddetli eksantrik kasılmalar sonucunda
meydana gelir.
Eksantrik Kasılmalar Neden Daha
Büyük Sakatlanma Riski Oluştururlar?
Kas eksantrik kasılma sırasında uzadığından kas
fibrillerinde izometrik ve konsantriğe göre daha büyük
bir gerim görülür ve miyofibril zedelenmesi daha fazla
olur.
Aynı nedenlerle tendondaki gerim de daha fazladır ve
tendon yaralanması riski artar.
Kastaki lokal ısı artışı diğer kasılma türlerinden daha
fazladır. Bu da kas protein yapısını bozarak, kasın dış
yüklere karşı dayanıklılığını azaltır.
Hücre hasarına yol açan serbest oksijen radikalleri
diğer kasılma türlerine daha fazla artar.
KAS-TENDON
YARALANMALARININ
ÖNLENMESİ İÇİN EKSANTRİK
KUVVET GELİŞTİRİLMELİDİR.
MAKSİMAL DİNAMİK KUVVET
GELİŞİMİ İÇİN EKSANTRİK
KUVVET ÇALIŞILABİLİR.
İZOKİNETİK KASILMANIN
AVANTAJLARI
Kas – Tendon yaralanmalarının önlenmesinde
ve tedavisinde en uygun egzersizler izometrik
ve izokinetik tarzda egzersizlerdir.
Sportif performans için gerekli kuvvet, güç ve
kassal dayanıklılık gelişimi açısından izometrik
ve konsantriğe göre daha uygundur.
İZOKİNETİK KASILMANIN
AVANTAJLARI
• İzokinetik makinalarda, kişi ne kadar kuvvet üretiyorsa
makine kasılmanın türüne göre (izometrik, konsantrik
veya eksantrik) uygun bir kuvvet düzeyiyle karşılık
verir.
• İzometrik kasılma için başlangıçta üretilen kuvvete
eşit; konsantrik kasılmada hareketin ilerlemesi ile
geçilen her açıda kişinin ürettiği kuvvetten az;
eksantrik kasılmada ise kasılmanın başlangıcından
itibaren geçilen tüm açılarda kişinin ürettiği kuvvet
düzeyinden fazla bir kuvvet makine tarafından hassas
bir şekilde üretilir.
İZOKİNETİK KASILMANIN
AVANTAJLARI
Böylece hareket sırasında geçilen tüm açılarda (tüm
eklem hareket genişliği boyunca) o eklem açılarında
üretilebilecek kuvvet artar.
İzokinetik dinamometrenin ürettiği kuvvet miktarı ile
kişinin ilgili kaslarının ürettiği kuvvet arasındaki fark ne
kadar büyükse hareket hızı o kadar büyüktür (Belirlenen
hareket hızı büyükse fark da büyük olacaktır).
0 ile 600 °/sn arasındaki açısal hızlarda çalışma hızı
önceden belirlenebilir. Sistem çalışılan bu hızda kişinin
üretilebileceği kuvvet düzeylerine uygun bir dirençle
karşılık verir. Böylece, istenilen hızlarda maksimal
kuvvet/güç gelişimi sağlanabilir.
İZOKİNETİK KASILMANIN
AVANTAJLARI
İzokinetik kasılmada inersi söz konusu olmadığından
yaralanma riski konsantrik ve eksantriğe göre düşüktür.
İzokinetik-eksantrik kasılmada kas uzaması ani ve büyük
bir hızda olmadığından (hız ayarlanabilir) eksantriğe göre
yaralanma riski düşüktür.
İZOKİNETİK KASILMANIN
DEZAVANTAJLARI
Sporcuyu motive etmezseniz izokinetik egzersiz sırasında
maksimum efor sarfetmeyebilir. Sporcu ne düzeyde bir
kuvvet/güç uygularsa uygulasın, sistem o sırada önceden
belirlenmiş hızda hareket edeceğinden, sporcu
“kaytarmak” isterse büyük çaba sarfediyormuş gibi
yapabilir.
Makineler kaslar arası koordinasyon gelişimi açısından
dezavantajlıdır. Birden fazla eklem devreye girecek
şekilde çalışılamaz. Her bir sette, tek bir eklemdeki
agonist-antagonist kaslar çalışılabilir. Serbest ağırlıklarla
çalışılırken ise doğru teknik uygulayabilmek için pek çok
“prime mover” ve “yardımcı” kas uygun sıra ve kuvvet
ile devreye girer.
İZOKİNETİK KASILMANIN
DEZAVANTAJLARI
İzokinetik direnç sistemleri çok pahalıdırlar.
Fazla bakım gerektirirler ve bakım masrafları da
yüksektir.