6360 sayılı Kanuna Göre Belediyelere Devredilen Personelin Durumu

6360 sayılı Kanuna Göre Belediyelere
Devredilen Personelin Durumu
Hayrettin GÜNGÖR
TBB Genel Sekreteri
Büyükşehir belediyelerinin sınırının genişlemesi ve yeni büyükşehir belediyelerinin
kurulması nedeniyle, tüzelkişiliği kalkacak olan il özel idaresi, belde belediyesi ve köylerin
personeli ilgisine göre ağırlıklı olarak, büyükşehir ve büyükşehir ilçe belediyesi ile bağlı
idarelere devredilmektedir.
Bu şekilde devredilen personel nedeniyle, devredilen idarede özellikle aynı unvana
sahip birden fazla yönetici kadrosu1 olabilme ihtimali vardır. Bu personelden hangisinin birim
amiri olacağı, mali ve sosyal haklarının nasıl hesaplanacağı ve başka bir kadroya atamasının
nasıl yapılacağı hususları önem arz etmektedir.
6360 sayılı Kanun’un Geçici 1’inci maddesinin 10 ve 11’inci fıkrası ile 5216 sayılı
Kanun’un Ek 2’nci maddesi hükmüne bakıldığında; büyükşehir belediyesi ve bağlı idarelere
personel devri hususunda öncelikle, 5216 sayılı Kanun’un Ek 2’nci maddesi hükmünün,
büyükşehir ilçe belediyelerine devredilen personel hakkında ise öncelikle, 5393 sayılı
Kanun’un 50’inci maddesi hükmünün uygulanması gerektiği düşünülmektedir.
Çünkü 5216 sayılı Kanun’un Ek 2’nci maddesi büyükşehirlerin sınırlarının genişlemesi
nedeniyle büyükşehir hizmet alanlarında çalışan personelin büyükşehir belediyesi ve bağlı
idarelere devrini, 5393 sayılı Kanun’un 50’inci maddesi de tüzelkişiliği sona eren ve başka bir
belediyeye katılan belediye ve köylerin personelinin devrini içermektedir.
Aslında 5216 sayılı Kanun’un Ek 2 ve 5393 sayılı Kanun’un 50’nci maddelerinde ifade
farklılığı olsa bile, personel devrinde aynı yöntemleri öngörmekte ve 5216 sayılı Kanun’un
Ek-2’nci maddesi de 5393 sayılı Kanun’un 50’nci maddesine yönlendirmektedir.
Tüzelkişiliği kalkacak il özel idaresi, belde belediyesi ve köylerden; büyükşehir ve
büyükşehir ilçe belediyesi ile bağlı idarelere “Devir, Tasfiye ve Paylaştırma Komisyonu”
tarafından devredilen personel hakkında aşağıdaki usuller uygulanır.
a)
Kadrolarıyla Birlikte Devredilmesi
b)
Boş Kadrolara Atanmış Sayılma
Büyükşehir ve büyükşehir ilçe belediyesi ile bağlı idarelere devredilen personel
(memur, sözleşmeli personel, işçi) kadrolarıyla birlikte devredilir. Bu şekilde devredilen
personel için norm kadro veya kadro yetersizliğinden bahsedilemez.
Örneğin; il özel idareleri (büyükşehir dâhil) ile il, ilçe ve belde belediyelerinin, genel
sekreter, genel sekreter yardımcısı, daire başkanı, belediye başkan yardımcısı, şube müdürü,
birim amiri müfettiş, iç denetçi, avukat, mühendis, mimar, şehir plancısı, şef, memur, zabıta
memuru, itfaiye eri gibi bütün memur veya sözleşmeli personel ile işçileri, büyükşehir ve
büyükşehir ilçe belediyesi ile bağlı idarelere kadrolarıyla birlikte devredilir.
Devredilen personelin kadroları “şahsa bağlı kadrolar” olup, boş kadrolara atanmış
sayılmaları veya durumlarına uygun kadro değişikliği yapılarak atanmaları halinde bu kadro
kendiliğinden iptal edilmiş olacaktır.
5393 sayılı Kanun’un 50’nci maddesinin birinci fıkrası hükmü gereği, büyükşehir ve
büyükşehir ilçe belediyesi ile bağlı idarelere devredilen memur ve sözleşmeli personelin
1
Genel sekreter, genel sekreter yardımcısı, başkan yardımcısı, birimi amiri gibi.
1
kadro ve görev unvanlarına uygun boş kadro varsa, başka bir işleme gerek kalmaksızın bu
kadrolara atanmış sayılırlar.
Örnek 1: Mevcut büyükşehir ilçe belediyesinden birine tüzelkişiliği sona erecek olan yerel
yönetimlerden devredilen personel sayısı ile devredildiği anda ilçe belediyesinin boş kadro
durumu aşağıdaki gibidir.
Tablo 1: Devredilen personelin boş kadrolara atanması.
Devredilen Kadro
Unvan
Sayı
Boş Kadro
Unvan
Başkan Yrd.
1
1
Mali Hizmetler Md.
1
Yazı İşleri Müdürü
Şef
Zabıta Memuru
1
2
3
Başkan Yrd.
Mali
Hizmetler
Md.
Yok
Şef
Zabıta Memuru
Mimar (Sözleşmeli)
1
Mühendis
1
Avukat (Sözleşmeli)
1
Avukat
1
Toplam
10
Toplam
7
Sayı
1
1
2
Atanan
Unvan
Başkan Yrd.
Mali Hizmetler
Md.
Şef
Zabıta Memuru
Mimar
(Sözleşmeli)
Avukat
(Sözleşmeli)
Toplam
Sayı
1
1
1
2
1
1
7
Tabloda da görüleceği gibi devredilen personel kadro unvanlarına uygun boş kadro
varsa, bu kadrolara atanmış sayılmaktadır.
Örnekteki gibi, aynı unvanda devredilen personel sayısının (şef, zabıta memuru) boş
kadro sayısından fazla olması halinde, boş kadroya hangi personelin atanmış sayılacağı,
atamaya yetkili amirin takdirinde olacağı düşünülmektedir.
Büyükşehir ve ilçe belediyeleri ile bağlı idarelerin vekâleten yürütülen kadroları boş
kadro olarak değerlendirilecektir. Çünkü bu kadrolara vekâleten görevlendirenler, başka bir
kadroyu asaleten yürütmektedirler.
Kanunun, boş kadro varsa atanmış sayılacağını hükme bağlamış olması nedeniyle,
başka bir işlem yapılmasına gerek olmamakla birlikte, bu durumu bir onay/yazıya bağlamak
ileride doğabilecek ihtilafları giderecektir. Bu onay işlemi kurucu nitelikte değil, açıklayıcı
nitelikte olacaktır.
Büyükşehir ve büyükşehir ilçe belediyeleri ile bağlı idarelere devredilen işçiler
hakkında ise, 6360 sayılı Kanun’un Geçici 1’inci maddesinin 11’inci fıkrasının
yönlendirmesiyle 5216 sayılı Kanun’un Ek-2’nci maddesinin üçüncü fıkrası hükmü
uygulanacaktır. Bu hükme göre, büyükşehir ve ilçe belediyesi ile bağılı idarelere
devredilecek sürekli işçi ve geçici iş pozisyonlarında çalışmakta olanlar mevcut kadro ve
pozisyonları ile birlikte devredilir.
Yeni kurulan belediye ve bağlı idarelerde boş kadro bulunması mümkün müdür?
5393 sayılı Kanun’un 50’nci maddesindeki “devredilen memurların durumlarına uygun
boş kadro olması halinde bu kadrolara atanmış sayılırlar” ifadesi, yeni kurulan büyükşehir ve
büyükşehir ilçe belediyeleri ile bağlı idareler için geçerli değildir.
Çünkü bu belediye ve bağlı idareler 30 Mart 2014 tarihi itibariyle kurularak tüzel
kişiliklerine kavuşacak, personel devri de bu tarihte yapılacak ve bu idarelerin bütün personeli
ve kadroları da devir suretiyle oluşacaktır.
Bu belediye ve bağlı idarelerin norm kadro ilke ve standartlara göre “norm kadro”
oluşturmaları ve buna göre kadro ihdas etmeleri en erken, seçim sonuçlarının ilanını takip
eden beşinci gün toplanacak olan meclis toplantısıyla mümkün olacaktır.
2
Dolayısıyla yeni kurulan büyükşehir ve büyükşehir ilçe belediyeleri ile bağlı idarelerin
devir tarihi itibariyle boş kadroları olmayacak, ancak norm kadrolarının elverdiği ölçüde üç
(3) ay içinde kadro değişikliği yöntemiyle devredilen personelin atamasını yapacaklardır.
c)
Boş Kadro Bulunmaması
Büyükşehir ve büyükşehir ilçe belediyesi ile bağlı idarelere devredilen memur
personelin kadro ve görev unvanlarına uygun boş kadro bulunmaması veya mevcut kadro
unvanları ile atamalarının yapılamaması halinde, kadro unvanları üç (3) ay içerisinde aynı
sınıf içerisinde kalmak kaydıyla ilgili belediye meclisince değiştirilecektir.
Kanun, personel devri yapılan mahalli idarede değiştirilmesi ve ihdas edilmesi uygun
kadroların bulunması halinde, aynı sınıf içinde kalmak şartıyla kadro unvanlarının
değiştirilmesini zorunlu kılmış ve bunun için meclise üç (3) aylık süre vermiştir.
Memuriyet sınıfları 657 sayılı Kanun’un 36’ncı maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre
belediyelerde çalıştırılabilecek/ihdas edilecek hizmet sınıfları, genel idare, teknik, sağlık
hizmetleri ve yardımcı sağlık, yardımcı hizmetler, avukatlık, din, eğitim ve öğretim hizmetleri
sınıflarıdır.
İşçi kadrolarında sınıflar söz konusu olmayıp, unvanlar (usta, işçi, aşçı, şoför gibi)
vardır.
Ayrıca kadro ihdası ve değişikliği norm kadro ilke ve standartları çerçevesinde personel
grupları ve sayıları dikkate alınarak yapılır. Norm kadro ilke ve standardında belediye ve
bağlı idare için öngörülen daire başkanı, müdür, müfettiş, iç denetçi, uzman, avukat, zabıta ve
itfaiye personeli, idari, teknik, sağlık ve yardımcı hizmet personeli sayısından fazla kadro
ihdası/değişikliği yapılması mümkün değildir.
Örneğin, bir büyükşehir belediyesinin norm kadro ilke ve standartlarında 42 şube
müdürü olduğunu ve daha önce bu kadroların 30’unun ihdas edilerek atama yapıldığını
varsaydığımızda, belediye meclisince en fazla 12 şube müdürü kadrosu daha ihdas edilerek,
devredilen personelden durumları uygun olanların bu kadrolara atamasını yapabilir.
657 sayılı Kanun’un 76’ncı maddesi hükmü dikkate alındığında, devredilen memurların
görev ve unvanına uygun kadro değişikliği/ihdası mümkün değilse, belediye meclisi sadece
kazanılmış hak aylık derecelerini gözeterek kadro değişikliği de yapabilir.
Örnek 2: Mevcut büyükşehir belediyelerinden (Kayseri, Konya gibi) birisine, tüzelkişiliği
kaldırılan il özel idaresi ve belde belediyesi ile büyükşehir ilçe belediyesine dönüşen ilçe
belediyesinden aşağıdaki kadrolar devredilmiş ve bu kadrolara karşılık gelen boş kadro da
bulunmamaktadır. Norm kadro standardının aşağıdaki değişikliğe imkân vermesi sonucu meclis
tarafından gerekli kadro değişikliği/ihdası yapılarak atama yapılmıştır.
3
Tablo 36- Devredilen personelin kadro değişikliğiyle atanması.
Devredilen Kadro
Unvan
Sayı
İhdas Edilen Kadro
Unvan
Sayı
Atanan
Unvan
Sayı
Genel Sekreter
1
Gn. Sekreter Yrd.
1
Gn. Sekreter Yrd.
2
Daire Başkanı
5
Hukuk Müşaviri
1
Avukat
1
Daire Başkanı
5
Şube Müdürü
10
Şube Müdürü
Birim Müdürü
Müfettiş
Mühendis
(Sözlş.)
Toplam
6
4
1
Uzman
Müfettiş
Mühendis
2
1
1
Genel Sekreter
Gn. Sekreter Yrd.
Daire Başkanı
Hukuk Müşaviri
Daire Başkanı
Birim Müdürü
Şube Müdürü
Şube Müdürü
Müfettiş
Mühendis (Sözlş.)
1
2
3
1
2
4
4
2
1
1
Toplam
21
Toplam
21
1
21
Ancak personel devriyle ilgili üç ay içerisinde meclisce yapılacak kadro değişikliği ve
ihdasında da bir noktaya dikkat etmek gerekecektir.
Norm kadro standardı izin vermesine rağmen belediye ve bağlı idarenin bu personele
ihtiyacı yok ise, bunların durumlarına uygun kadro değişikliği veya ihdası yapılarak bu
kadrolara atanması halinde, bu kadrolar ve personel belediye ve bağlı idarelerin norm
kadrosunun bir parçası haline gelecektir.
Bu durumda, belediye ve bağlı idarelere devredilen, kadro değişikliği veya ihdası
suretiyle uygun kadrolara atanan personelin ihtiyaç ve norm kadro fazlası olarak diğer
kurumlara naklen gönderilmesini engelleyebilecektir.
Örnek 3: Bir büyükşehir belediyesinin norm kadro standardında 42 şube müdürü
bulunduğunu ve bu kadroların 25’i daha önce ihdas edilerek atama yapıldığını ve boş şube
müdürü kadrosunun bulunmadığını, devir yoluyla da 10 birim müdürünün devredildiğini,
belediyenin şube müdürü ihtiyacının ise 25 kişi olduğunu varsayalım.
Bu durumda norm kadro standardı her ne kadar 10 şube müdürü kadrosunun daha ihdas
edilmesine izin verse bile, üç ay içinde kadro ihdası yapılarak atama yapılması, belediyenin
norm kadro sayısını 35’e çıkaracak ve birim müdürlerinin (şube müdürünün) ihtiyaç fazlası
olarak nakledilmesini engelleyecektir.
Devredilen personelden kariyer meslek grubunda yer alan müfettiş, iç denetçi ve mali
hizmetler uzmanı kadroları da değiştirilebilir mi?
5393 sayılı Kanun’un 50’nci maddesi hiçbir kadroyu istisna tutmaksızın, durumlarına
uygun boş kadro olmaması nedeniyle atanamayanların kadro unvanlarının üç (3) ay içinde
belediye meclisi tarafından değiştirileceğini belirtmektedir.
Norm kadro standardında müfettiş, iç denetçi ve mali hizmetler uzmanı kadro sayıları
elvermesi halinde üç ay içinde meclis tarafından aynı kadrolar ihdas edilebileceği gibi, norm
kadro standardı aynı unvanda kadro değişikliğine imkân vermiyorsa, aynı hizmet sınıfında
(GİH) kalmak şartıyla, durumlarına uygun başka kadro ihdası yapılarak, bu personelin de
atanması mümkündür.
4
Örnek 2: Personel devri yapılan belediyenin norm kadro standardında 3 müfettiş kadrosu
yer aldığını ve daha önce bu kadroların ihdas edilerek atama yapıldığını, bu belediyeye 2 müfettiş
devredildiğini varsayalım. Bu belediyenin norm kadro standardına göre 2 müfettiş kadrosu daha
ihdas edemeyeceğinden, daire başkanı, şube müdürü ve uzman gibi unvanlarda kadro ihdası
imkânı varsa, bu kadrolar ihdas edilerek atama yapılabilir.
d)
Kadro Değişikliğinin Yapılamaması
Büyükşehir ve büyükşehir ilçe belediyesi ile bağlı idarelere devredilen memur
personelin kadro ve görev unvanlarına uygun boş kadro bulunmaması, norm kadro
standardının elvermemesi (dolu olması) veya norm kadro standardının elvermesine rağmen
ihtiyaç fazlası olması nedeniyle kadro değişikliği/ihdasının da yapılmaması halinde,
devredilen memur kadrolarının durumun ne olacağı Kanun’da çok açık değildir.
5393 sayılı Kanun’un 50’nci maddesinin birinci fıkrası hükmündeki “Söz konusu
personel, atama işlemleri yapılıncaya kadar devredildikleri belediyede ihtiyaç duyulan işlerde
görevlendirilebilirler. Bunlar yeni bir kadroya atanıncaya kadar eski kadrolarına ait aylık,
ücret, ek gösterge, her türlü zam ve tazminatları ile diğer malî haklarını devredildikleri
belediyeden almaya devam ederler” ifadesine bakıldığında, bu memurların yeni bir kadroya
atanıncaya kadar, devredildikleri kadrolarda (genel sekreter, başkan yardımcısı, birim
müdürü, iç denetçi, müfettiş, zabıta amiri, mühendis, memur gibi) mali haklarını koruyarak
kalmaya devam edecekleri görülmektedir.
e)
Devredilen Personelin Mali Hakları
6360 sayılı Kanun’un Geçici 1’inci maddesinin 10’uncu ve 5216 sayılı Kanun’un
Ek 2’nci maddesinin ikinci fıkrasının yönlendirmesiyle devredilen personelin mali hakları
konusunda da 5393 sayılı Kanun’un 50’nci maddesi uygulanacaktır.
Devredilen personel yeni bir kadroya atanıncaya kadar eski kadrolarına ait aylık, ücret,
ek gösterge, her türlü zam ve tazminatları ile diğer malî haklarını devredildikleri belediye ve
bağlı idareden almaya devam edecektir.
Örneğin; genel sekreter, genel sekreter yardımcısı, daire başkanı, başkan yardımcısı,
şube müdürü, müfettiş, iç denetçi, uzman, mühendis gibi unvan ve kadrolarda bulunanlar, bu
kadrolar için öngörülen mali hakları almaya devam ederler.
Devredilen personelden memur statüsünde görev yapanların,
atandıkları yeni
kadrolarının aylık, ek gösterge, her türlü zam ve tazminatları ile diğer malî hakları toplamının
net tutarının, eski kadrolarına bağlı olarak en son ayda almakta oldukları aylık, ek gösterge,
her türlü zam ve tazminatları ile diğer malî hakları toplamı net tutarından az olması hâlinde,
aradaki fark giderilinceye kadar atandıkları kadrolarda kaldıkları sürece herhangi bir kesintiye
tâbi olmaksızın tazminat olarak ödenecektir.
Örneğin; il özel idaresinde daire başkanı (1.derece) görevinde iken büyükşehir
belediyesine devredilen ve norm kadro standardındaki kısıtlılık nedeniyle, üç ay içinde
yapılan kadro değişikliği ile şube müdürü (1.derece) kadrosuna atanan kişinin, bu atamadan
önceki en son ay net maaşı 4.500 TL ise, şube müdürü net maaşı (örneğin 3.000 TL ise) ile
aradaki farkı (1.500 TL) net tazminat olarak ödenecektir. Diğer bir ifade ile şube müdürü
kadrosunun maaşı 4.500 TL olana kadar, daire başkanlığı kadrosundan devredilen kişi her ay
4.500 TL net maaş alacaktır.
6360 sayılı Kanun’un Geçici 1’inci maddesinin 10’uncu fıkrası hükmüne göre, 5216
sayılı Kanun’un Ek 2’nci maddesi hükümleri uygulanmak suretiyle devredilecek sözleşmeli
5
personelin fark tazminatı hesabında, 4688 sayılı Kanun’un 32’nci maddesine göre yapılan
“sosyal denge tazminatı” ödemesi dikkate alınmaz.
Ayrıca 6360 sayılı Kanun’un Geçici 1’inci maddesinin 10’uncu fıkrası hükmüne göre,
devredilen personelden müdür ve daha üstü (şube ve birim müdürü, başkan yardımcısı, daire
başkanı, genel sekreter ve yardımcısı gibi) yönetici kadrolarda bulunanlar hakkında ayrıca
4046 sayılı Kanun’un 22’nci maddesinin 6’ncı fıkrası hükümleri de uygulanır.
Yine 6360 sayılı Kanun’un Geçici 1’inci maddesinin 10’uncu fıkrası hükmüne göre,
devredilen veya nakledilen işçilerin ücret ile diğer malî ve sosyal hakları; toplu iş sözleşmesi
bulunan işçiler bakımından yenileri düzenleninceye kadar devir veya nakil işleminden önce
tabi oldukları toplu iş sözleşmesi hükümlerine göre, toplu iş sözleşmesi olmayan işçiler
bakımından 2012 yılı Eylül ayında geçerli olan bireysel iş sözleşmesi hükümlerine göre
belirlenir.
f) İhtiyaç Fazlası Personelin Nakli
6360 sayılı Kanun’un 1’inci maddesiyle büyükşehir belediyelerinin sınırlarının il
sınırına genişlemesi ve yeni büyükşehir belediyelerinin kurulması nedeniyle, il özel idaresi,
belde belediyeleri ve köylerin tüzelkişiliği sona ermekte ve bu idarelerin personeli de ağırlıklı
olarak büyükşehir ve büyükşehir ilçe belediyeleri ile bağlı idarelere devredilmektedir.
6360 sayılı Kanun’un Geçici 1’inci maddesinin 9’uncu fıkrası da devir nedeniyle
büyükşehir ve büyükşehir ilçe belediyeleri ile bağlı idarelerde oluşacak ihtiyaç fazlası
personelin üç (3) ay içinde valiliğe bildirilmesi halinde diğer kamu kurum ve kuruluşlarına
nakledilebilmesi imkânını getirmiştir.
6