aNTiK hiNDisTaN`IN siyasi Tarihi

E T KİNLİK
6
ANTİK HİNDİSTAN’IN SİYASİ TARİHİ
U Y G A R L I K L A R
T A R İ H İ - I
I Ş I L
K A N D O L U
K a yn a K 1 :
MÖ 1500 yılında Hint Yarımadası’na gelen göçebe Ari toplulukları bronz silahları ve at arabalarıyla
yerli halk Dravidlerden daha güçlüydüler. Dravidleri “dokunulmaz” olarak adlandırdılar. Bölgeye
gelen savaşçı kabile liderleri köylerin birbirine sıkı
bağlarla bağlı oldukları yönetim birimleri oluşturdular. Köy ve kasabaların başına Ari kabilelerinin
şefleri geçti. Kasabaların savunmasını ve aileler
arasındaki mülkiyet ilişkilerini düzenleyen bu şefler oldu. Hindistan’da ilk devletler, Brahmanlarla
(din adamları) belli bir denge sağlamış Kişatriyalar (savaşçılar) tarafından kuruldu. MÖ 7. yüzyıla
geldiğimizde ise bölgede yerel prenslerin yönettiği
yaklaşık 16 devlet kurulduğunu görmekteyiz. Bu
dönemde monarşilerin yanında dağlık kuzeyde ve
İndüs’te monarşi öncesi kabile toplumları varlıklarını sürdürmekteydiler.
Arilerden sonra Hindistan’a gelen yabancı hanedanların ikinci dalgası MÖ 6. yüzyılda Pers İmparatoru Kyros’la başladı. Kyros Batı Hindistan’ı
fethedip onu Pers İmparatorluğu’nun bir satraplığına dönüştürdü. MS 4. yüzyılda ise Büyük İskender
yine aynı bölgede Perslerin yerini almak istemişti.
Fakat bir süre sonra geri çekilmek zorunda kaldı.
Çeşitli istila hareketlerinden etkilenen Hindistan’da, racaların yönettiği küçük prenslikler MÖ.
321 yılında genç bir askerin Maurya Hanedanı’nı
kurmasıyla tek bir yöneticinin egemenliği altına
girdi. Çandragupta, Ganj Nehri çevresinde kurduğu
devleti kendisine bağlı askeri güçlerle genişletmeyi başardı. Bu fetihler sırasında 10.000 ile 50.000
arasında insanın öldüğü düşünülmektedir. Çandragupta’nın torunu Aşoka ise MÖ 268 yılında tahta
geçti. Aşoka’nın kıyı ticaretini ele geçirmek için yürüttüğü savaşta 100 bin kişi ölmüş, 150.000 kişi Maurya İmparatorluğu’nun dışına çıkmaya zorlanmıştı. Ölü bedenleri gören Aşoka, savaşçı kişiliğini terk
etti ve Budacılığı benimsedi. İnsanlar ve hayvanlar
için hastaneler, yolcuların dinlenmesi için de kervansaraylar yaptırdı. Budacı rahipleri ülkenin dört
bir yanına dağıttı. Mauryaların yerini Şunga Hanedanı aldı, fakat MÖ 128 yılında Çin dolaylarında
yaşayıp Türkçe konuşan Kuşanlar burada bir süre
etkili oldular.
Maurya İmparatorluğu gücünü ordularına borçluyken MS 321 yılında dağılan merkezi otoriteyi tekrar birleştiren Kral Gupta gücünü tanrıdan aldığını
söyledi. Gupta yöneticileri etkili bir bürokrasi oluşturamadılar. Bölgesel prensler racalarla savaşmak
yerine, evlilik bağıyla ilişki kurmayı tercih ettiler.
Racalar, Gupta krallarına sadık oldukça kendi bölgelerini koruyabildiler. Gupta İmparatorluğu döneminde hukuk, felsefe, din, matematik alanında
gelişen Hindistan MS 500’lerde yeni bir istila dalgasıyla sarsıldı. Bu defa gelenler Hunlardı. Varlığını Hun istilasına rağmen bir süre daha sürdüren
Guptaların kurduğu devlet, Müslüman Arapların ve
Türklerin buraya gelişiyle sona erdi.
(Stearns, Peter N., World History in Brief, C. 1, s. 136-141
ve Şenel, Alaeddin, İnsanlık Tarihi, İmge Kitabevi, 2006,
s. 510-518’den derlenmiştir.)
98
DKIH I-uygarliklar tarihi.indd 98
03.11.2014 12:01:27
Kay n aK 2 :
İmparator için dikilmiş bir taş sütun üzerindeki yazı:
Ona ulaşılmaz ününü sağlayan, kül olmaya yüz tutmuş soylu ailelerin egemenliğini tekrar gün yüzüne çıkararak hissetirdiği köklü barış ortamıdır. Gücüne dünyadaki hiç kimse erişemez, ünlü krallar bile
onun nice doğru adımlarla süslenmiş göz kamaştıran özelliklerinin gölgesinde kalır.
(Stearns, Peter. N. World History in Brief, s. 77 çev.;
Işıl Kandolu)
ÇALIŞMA SORULARI
1. Kaynak 1’den yola çıkarak, Hindistan’a dışarıdan gelen hanedanları ve kavimleri
kronolojik olarak sıralayınız.
2. Burada yazılanlar dışında tarihsel süreç içerisinde Hindistan’ı yöneten başka
yabancı hanedanlar, imparatorluklar ya da modern devletler olmuş mudur?
Açıklayınız.
3. Harita etkinliğinizi düşünerek bu kavim ya da devletlerin Hindistan’ı istila etmek için nasıl ve
nereden girmiş olduğunu bulmaya çalışınız.
4. Ariler Hindistan’a girdikten sonra nasıl bir toplumsal ve siyasal sistem kurmuş olabilirler?
5. Kaynak 1’den yola çıkarak Hindistan’ın siyasi tarihi hakkında ne tür bulgulara vardınız?
H
İ N
T
U
Y
G
A R
L
I
7. Yazıtta imparator kendini nasıl meşrulaştırıyor?
Ğ I
6. Kaynak 2 Hindistan’da hangi döneme, hangi imparatorluğa ait olabilir? Neden?
99
DKIH I-uygarliklar tarihi.indd 99
03.11.2014 12:01:28