043-45 inovasyon - Hastane Infeksiyonlari Dergisi

KONFERANS
Hastane ‹nfeksiyonlar›nda “‹novasyon”
Dr. Recep ÖZTÜRK1
1
‹stanbul Üniversitesi Cerrahpafla T›p Fakültesi,
‹nfeksiyon Hastal›klar› ve
Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, ‹stanbul
astane infeksiyonlar›, bir hastaneden bulunmayla sebep iliflkisi gösteren, yatan hasta,
sa¤l›k personeli veya ziyaretçilerden oluflan infeksiyonlar olup; günümüzde daha genifl bir ifade ile
“sa¤l›k hizmeti ile iliflkili infeksiyonlar” olarak ifade
edilmektedir.
H
Sa¤l›k hizmeti ile iliflkili infeksiyonlar› morbidite, mortalite ve hastanede yat›fl süresini art›rd›¤›ndan hasta güvenli¤i için ciddi bir risk ve tehdit
oluflturmaktad›r. Maliyetleri önemli miktarda art›r›p, sa¤l›k çal›flanlar› ve kurumlar› hukuksal sorunlarla da karfl› karfl›ya b›rakan bu sorunla iliflkili olarak, infeksiyonlar› önleyici ve azalt›c› yönde de¤iflik metotlar›n uygulanmas› bir zorunluluk oluflturmaktad›r. Bu ba¤lamda inovasyonun en fazla heyecan uyand›rd›¤› alanlardan birisi sa¤l›k hizmeti ile
iliflkili infeksiyonlard›r.
Yaz›flma Adresi:
Dr. Recep ÖZTÜRK
‹stanbul Üniversitesi Cerrahpafla T›p Fakültesi
‹nfeksiyon Hastal›klar› ve
Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›
‹STANBUL
Hastane İnfeksiyonları Dergisi 2010;14(1):43-45
“‹novasyon” (innovation, ‹ng.); kelime olarak
yenileflim anlam›na gelmekte olup; yeni veya
önemli ölçüde de¤ifltirilmifl ürün (mal ya da hizmet), veya sürecin; yeni bir pazarlama yönteminin;
ya da ifl uygulamalar›nda, ifl yeri organizasyonunda
veya d›fl iliflkilerde yeni bir organizasyonel yöntemin uygulanmas›d›r. ‹novasyon; toplumsal, kültürel ve idari ortamda yeni yöntemlerin kullan›lmaya
bafllanmas› olarak da tan›mlanabilir. K›saca; inovasyon de¤er katan, fark oluflturan bir yeniliktir.
‹novasyon; keflfedilmemifl olan› icat etmeyi de¤il;
de¤er yaratma yollar›n› keflfetmeyi hedefler.
43
Öztürk R.
Hasta güvenli¤ini ciddi flekilde tehdit eden
sa¤l›k hizmeti ile iliflkili infeksiyonlar› önlemek ve
azaltmak amac› ile fikir, hizmet, metot alan›nda
de¤iflik inovatif giriflimler olmaktad›r.
Bu ba¤lamda en fazla heyecan verici husus son
y›llarda gündeme tafl›nmaya bafllanan ve bir k›s›m
merkezlerde belli nozokomiyal infeksiyonlar için
baflar›lan” s›f›r hastane infeksiyonu” hedefidir. Damar içi kateter iliflkili bakteremi, ventilatör iliflkli
pnömoni, üriner kateterle iliflkili infeksiyonlar özel
paket (bundle) önlemler sayesinde baz› merkezlerde s›f›rlanabilmifl, s›f›r veya s›f›ra yak›n infeksiyon h›zlar›n›n paket önlemlere riayet edilmesi suretiyle sürdürülebilir oldu¤u görülmüfltür. S›f›r
hastane infeksiyonu hedefine ulaflman›n baflar›lmas›, “hastane infeksiyonlar›n›n ço¤u kaç›n›lmazd›r, sadece bir k›sm› önlenebilir” fikri, “aksi ispat
edilmedi¤i sürece her hastane infeksiyonu, temel
infeksiyon kontrol kurallar›na uyuldu¤u takdirde
önlenmesi mümkün olan bir t›bbi hata olarak kabul edilmelidir” inovatif anlay›fl›na yerini terk etmifltir.
Ülkemizde de geliflmifl ülkelere göre 20 y›l kadar gecikerek bafllat›lan hastane infeksiyon konusundaki çal›flmalar, yasal destek yoksunlu¤u ve
kurum idarelerinin gereken deste¤i vermemesi
neticesi istenen hedefe ulaflamam›flt›r. T›p fakültesi ve e¤itim hastanelerinin infeksiyon hastal›klar› birimlerinin ve bilim derneklerinin fedakar gayretleri istenen sonucun al›nmas›n› engellemifl, ülke genelinde hastane infeksiyonlar› önlenme ve
kontrolünde istenilen baflar› çizgisine ulaflmay›
geciktirmifltir. Bu engel, 2005 y›l›nda ç›kar›lan ve
yönetsel aç›dan inovatif bir anlay›fl kazand›ran,
“Yatakl› Tedavi Kurumlar› ‹nfeksiyon Kontrol Yönetmeli¤i” ile kald›r›lm›flt›r. Nitekim, ülke genelinde 2005 y›l›nda 30 hastane ancak hastane infeksiyonlar› kontrolü ile ilgili kabul edilebilir do¤ru veri sunabilmiflken, bugün yüzlerce hastane do¤ru
veri üretir hale gelmifltir. Ülkemizde hastane infeksiyonlar› konusunda bir milat olarak kabul edilebilecek ve 50 yatak üstündeki her yatakl› tedavi kurumuna veri üretecek bir hastane infeksiyon kontrol komitesi kurulmas›n› zorunlu k›lan ilgili yönetmelik sonras› 800’ü aflk›n hemflire ciddi bir e¤itim
ve sertifika s›nav›yla hastane infeksiyon kontrol
hemfliresi olarak yetifltirilmifl, 350 kadar infeksiyon
hastal›klar› uzman›n›n bu alanda sertifika kursuna
kat›lmas› sa¤lanm›flt›r.
44
Hastane infeksiyonlar›n›n korunma ve kontrolünde moleküler laboratuvar metotlar›n›n ak›lc› bir
flekilde kullan›lmas› hastane infeksiyonlar›n› azaltmakta veya önlemekte ve iliflkili masraflar› azaltmaktad›r. Metisiline dirençli Staphylococcus aures,
vankomisine dirençli enterokok, Clostridium difficile
gibi önemli nozokomiyal infeksiyon etkenleri h›zla
saptan›p izolasyon önlemleri erken dönemde al›nabilmektedir. Moleküler metotlara harcanan her
bir birim harcama , ek olarak befl birim gelirin kazan›lmas›na imkan sa¤lamaktad›r. Moleküler metotlarla endemik infeksiyonlarda erken klonalite
tespiti yap›l›p salg›n önlemleri uygulamaya geçirilmektedir. Ayr›ca iliflkisiz izolatlar tespit edilip gereksiz ve pahal› epidemik araflt›rmalar›n yap›lmas›
da moleküler metotlar sayesinde önlenmektedir.
Moleküler metotlar sayesinde, nozokomiyal
sepsis, nozokomiyal pnömoni gibi hastal›klar›n erken etkensel tan›s› , uygun antimikrobik tedavinin
erken ve etkili flekilde bafllat›lmas›na imkan vermekte ve mortaliteyi azaltmaktad›r.
Toksin, bakteri ve virüsleri k›sa zamanda saptayan “biyosensör teknolojisi” de erken tan› sayesinde tedavi ve kontrol önlemlerinin etkinli¤ini art›rmaktad›r.
El hijyenine uyumu sa¤layan elektronik uyar›c›
sistemler çapraz (cross) infeksiyonlar›n azalt›lmas›na katk› sa¤lamaktad›r.
Nanoteknolojik yöntemlerle damar ve idrar yolu kateterlerine gümüfl kaplanmas› sayesinde sa¤lanan antimikrobik etki, biyofilmin oluflumunun
azalt›lmas›/engellenmesi ile kateter iliflkili infeksiyonlar›n azalt›lmas›/önlenmesine katk› sunulmaktad›r.
Nanoteknoloji ile üretilmifl iyonik gümüfllü
pansuman malzemeleri ile infeksiyonlara karfl› yedi gün kadar koruyucu etki sa¤lanabilmektedir.
Biliflim teknolojisindeki yeniliklerde hastane
infeksiyonlar› kontrolünde önemli katk›lar sa¤lamaktad›r. Bilgisayar programlar› ile sürveyans verilerinin (laboratuvar ve klinik) h›zl›, ayr›nt›l› analizi kontrol önlemlerinin etkinli¤ini art›rmakta ve
uygun antibiyotik kullan›lmas›na imkan sa¤lamaktad›r.
Ülkemizde tüm hastanelerin kullan›m›na aç›lan
Ulusal Sürveyans Sistemi sayesinde ülkemizde art›k “National Nosocomial Infectious Surveillance
Hastane İnfeksiyonları Dergisi 2010;14(1):43-45
Hastane ‹nfeksiyonlar›nda “‹novasyon”
(NNIS)” örne¤indeki gibi karfl›laflt›r›labilir veriler
elde edilmektedir.
7.
Hastane çevresi, yap›lanma ve organizasyonda
“inovasyon” giriflimleri de infeksiyon kontrolüne
olumlu etki sa¤lamaktad›r.
8.
Sonuç olarak, hastane infeksiyonlar›nda inovasyon morbidite, mortalite, maliyetleri azalt›c› etkiye
sahiptir. Di¤er alanlarla birlikte, üniversite-sanayi
ifl birli¤i ile inovasyon süreçleri bafllat›lmal›d›r.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
KAYNAKLAR
Carlet J, Fabry J, Amalberti R, Degos L. The "zero
risk" concept for hospital-acquired infections: A risky
business! Clin Infect Dis 2009;49:747-9.
Gould DJ. Infection control: The environment and service organisation. Nurs Stand 2005;20:57-65.
http://www.devicelink.com/mddi/archive/05/05/029.
html
http://www.acrymed.com/silvasorb.html
http://www.turkbilim.org/teknoloji-ve-tasarim-dersi/inovasyon-nedir.html
http://www.allbusiness.com/government/governmentbodies-offices/5074811-1.html
Hastane İnfeksiyonları Dergisi 2010;14(1):43-45
9.
10.
11.
12.
13.
Luther GD. Perspective on Nosocomial Infection Control BioWarn, LLC, 2005.
Marra AR, Cal RG, Silva CV, et al. Successful prevention of ventilator-associated pneumonia in an intensive
care setting. Am J Infect Control 2009;37:619-25.
Morris C, Emsley P, Marland E, et al. Use of wound
dressings with soft silicone adhesive technology. Paediatr Nurs 2009;21:38-43.
Polverino E, Torres A. Diagnostic strategies for healthcare-associated pneumonia. Semin Respir Crit Care
Med 2009;30:36-45.
Schumm K , Lam TB. Types of urethral catheters for
management of short-term voiding problems in hospitalised adults. Cochrane Database Syst Rev, 2008.
Swoboda SM, et al. Electronic monitoring and voice
prompts improve hand hygiene and decrease nosocomial infections in an intermediate care unit. Crit Care
Med 2004;32:358-63.
Venkatesh AK, et al. Use of electronic alerts to enhance hand hygiene compliance and decrease transmission
of vancomycin-resistant Enterococcus in a hematology
unit. Am J Infect Control 2008;36:199-205.
45