ffi€fN - Academic Food Journal

ffi€fN
SIDASMEDYA
Grda Bilimi ve Teknolojisi Dergisi
AkademikGtdaT(4)(2009)35-41
Derleme Makalesi/ Review Paper
Kitosanve GldaSanayisindekiUygulamalan
NurcanDegirmencioglu',
Reyhanirkin',Ali Degirmencioglu',
Adem Kabasakal'?
'Balrkesir
Universitesi,
Bandrrma
Meslekyriksekokulu,
Bandrrma,
Balrkesir
'Bahkesir
Universitesi,
susurlukMeslekyriksekokulu,
susurluk,
Balkesir
E-posta:[email protected]
6zet
Kitosan,karides,tstakozgibieklembacakltlartn
kabuklarrnda,
bazrbakterive mantarlarrn
hr.icre
duvarlarrnda
ve do$ada
seltilozdansonraen yaygln haldebulunankitininalkalihidrolizasyonu
ile elde edilenbir biyopolimerdir.
Kitosanrn,
ambalajlama
teknikleriile birliktekullantmtna
yonelikyaprlanpek gok aragtrrmada
grdaendiistrisinde,
taze meyveve
sebzelerindepolanmast
strastndaytizey kaplamamateryaliolarakmeyvelerdeolgunlagmayl
geciktirici,
su iaybrnr
azal|]ct,solunumukontroledici pek gok olumluetkilerininoldu$ubelirlenmigtir.
Teksttirdrizenleyici,
aromaartttlct,
emtilsifiye
edici,renkstabilizeedicive fonksiyonel
grdabilegeniolarakkitosanrn
digeronemliozelliklerinden
biriside
antimikrobiyel
ve antioksidanetkilerdir.Bu derlemede,kitosanrngrda sanayisindekullanrmrnayonelikyaprlmrg
galrgmalardan
eldeedilensonuglar
tartlgrlmrgtr
r.
AnahtarKelimeler:Kitosan,
Kitosankaplama,
Antimikrobiyal
etki,Rafomrri,Fonksiyonel
grda
Ghitosanand lts Applicationin FoodIndustry
ABSTRACT
Chitosanis derivedfromchitinby alkalinehydrolysis,
and chitinis mainlyobtainedfromcrustacean
shells,insectsand
molluscs
andcellwallof bacteriaandfungus.lt is thesecondmostabundantnaturalbiopolymer
in natureaftercellulose.
The useof chitosanin foodpackagingapplications
(e.g.as a coatingagent)hasbeenreporiedto havesomeadvantages
suchas delayedripeningof fruits,inhibitionof waterlossesand restrictionof respirationin post-harvest
plantproducts.
Moreover,chitosanhas beenusedas a functionalfood ingredientbecauseof its emulsifying,
colourstabilization,
texture
regulationproperties.Chitosanhas antimicrobial
and antioxidative
activities.In this study,ihitosan applicationsin food
industrywere
reviewed.
KeyWords:Chitosan,
Chitosan
coating,Antimicrobialeffect,
Shelflife,Functionalfood
ciRig
miktarr,deasetilasyonderecesine(% 40-g8), molektil
(50-2000kDa),viskoziteye,
agrrlr$rna
pKadegerinebaglr
Kitosan,teknolojikozelliklerionem tagryanpolisakkarit olarak degigmekteiken, antimikrobiyal
ozelligindeise,
yaprdabir biyopolimerdir.
p o l i m e r i z a s y o nd e r e c e s i , m i k r o o r g a n i z m at r j r t i ,
Kimyasalolarakytiksekmolektll
a$rrh$rna
sahipdrizzincirti,B-(1,4)gtikozidik
bagtabagtr deasetilasyon
derecesi,
stcaklrk
ve pH etkiliolmaktadrr
[1,
GlcNAcve D-glikozamin(2-amino-2-deoksi-R-D-glukoz-2, 3, 41. Kitosanrnmolektilagrrlrgrve deasetilasyon
G l c N ) m o n o s a k k a r i t l e r i ni gi e r e n p o t i k a t y o n i kb i r
derecesi,
kitininkaynagrna,
yontemine,
izolasyon
sodyum
heteropolisakkarittir
(gekil 1). Bu monosakkariflerin hidroksitile iglemgormestiresine,konsantrasyonuna
ve
AkademikGtda7(4)(2009)3541
A. Kabasakal
R. irkin,A. De$irmencio$lu,
N. De$irmencio$lu,
ba$lrolarakdegigmektedir
srcaklr$a
iglemsrrasrndaki
[5,
61.
Kitosanrntoksik etkisinin bulunmamast,alerji ve
ve
irritasyonaneden olmamast,biyopargalanabilir
nemtutma,
olmast,ayntzamanda;gokttirme,
biyogegimli
f i l m o l u g t u r m a ,a n t i m i k r o b i y a la, n t i k a n s e r o j e n ,
yara-kemik
antitumor,antiasit,antirilser,
antikolesteremik,
gibi9ok
immobilizasyonu
ve
enzim
htzlandtrtct
iyilegmesini
kozmetik,
gegitlifonksiyonlartntn
bulunmastbiyomedikal,
elverigli
kullantmtnt
grda,kimya,tekstilgibigegitlialanlarda
11
9,
10,
8,
krlmaktadtr
,12].
[7,
KITOSANIN GIDA AMBALAJ SANAYISINDEKI
UYGULAMALARI
Kitosanrn
tarrmalantndatir0nve tohumlartbozulmalara
tohumgimlenmesini
kargrkorumak,ayrtcabitkigeligimini,
ve verimiartttrmakgibi olumluetkilerininoldu$utespit
edilmigtir[15]. Biyomedikalalanlarda uqucu ya$lart
tekni$i ile birlikte kitosan
tagryan mikroenkapsrilasyon
verdi$igortilmi.igttlr
kullanrmrnrn olumlusonuglar
[16].
toksikmaddelerin
Plastikbazlrgtdaambalajfilmlerindeki
insan sa$ltgtagtslndanrisk
grdalaraolan migrasyonu,
do$al yenilebilirttirde ambalajfilmlerinin
olugturmayan
Ambalaj
riretimi tiim dtinyada yaygrnlagmaktadrr.
artmast,
bazltfilmlerinkullanlmtntn
biyopolimer
sanayinde
ile elde edilen
Kitininkrsmi N-asetil-glukozaminasyonu
kitosanrnozellikle meyve ve sebzelerinkalitelerinin
kitosanrngoztintirlti$0ve reaktivasyonu,kitin ile
oldukga ytiksektir.Kitin ve kitosan k o r u n m a s r v e d e p o l a m a s t i r e l e r i n i n u z a t t l m a s l
kryaslandr$rnda
yarr gegirgen,sert, dayantklt,esnek ve
galrgmalarrnda
KitininNarasrndakien onemlifarklrIrk, goztintirltilukleridir.
yrrtrlabilen
sahipolmastnedeniyleen
ozelliklere
kolayca
ile olugankitosansuluseyreltikasitlerde g o k
deasetillenmesi
a
l
a
n
t
b
u
l
a
n b i y o p o l i m e ro l m a s t n t
u
y
g
u
l
a
m
a
gozrintirken,
saf ve do$alkitosan(pKa- 6.3)suda,alkali
sa!lamrgtrr.Ambalaj igindekiktsmi oksijen baslnclnl
ortamlardave organik goztictilerdegozrinmemektedir. azaltmasr,nem migrasyonunugeciktirmesi,meyvetuzlartsuluasetik sebzelerin yaprsal ozelliklerinikorumast, enzimatik
kitosantn
sudagoztintir
Bununlabirlikte,
glutamikasit ve
(%1-10),
asit,
suksinik
formikasit,
asit
esmerlegmeyigeciktirmesi,solunumu kontrol etmesi,
gibi
geciktirmesi
inorganik
asitlerin meyvelerdeolgunlagmayr
ve tirundekiugucu
asitler
veya
hidroklorik
malikasitler
kiraz,gilekgibi
onlemesimandalina,
kayrplartnt
Kitosantn bilegiklerin
sonucumeydanagelmektedir.
notralizasyonu
pH 6 ve alttndakide$erlerde m e y v e l e r i nk a p l a n m a s t n d ak u l l a n t m t n to l a n a k l t
pH'ya ba$lrgoziini.irli.i$ti,
bu
Gelenekselfilmlerlektyaslandtklartnda
krlmaktadrr.
(protonverebilenkatyonikamingruplartndan
gozrinerek
gaz gegirgenlikorantna sahip
ytiksek
segici
filmlerin
NH..) olugan amino gruplart(-NHr),molektillerarast
kargt iistiin koruma
olduklarrve ya$ gegirgenliklerine
elektrikselitme gtictindekiarttg ve molektil agtrltgt sa$ladrklarrda ifadeedilmektedir
117,18, 19,20,211.
polikatyonik
rizerindeonemlietkiyesahip olan gozi.intir
polisakkaritler
ilealakaltdtr
ytizeykaplamastnda
kullantlan
[13].
Tazemeyveve sebzelerin
igingerekliolan
ve geligmeleri
kitosan,mikroorganizmalar
pseudoplastik
ozellikler besinmaddeleriarastndabir bariyergoreviiistlenmekte,
ve viskoelastik
Kitosangozeltileri,
filmlerorganik
gostermekteolup,viskoziteyietkileyenfaktorlerkitosantn aynrzamandakitosanbazltantimikrobiyal
kullantlmaktadtr
tagtnmastnda
asitlerinve baharatlartn
d e a s e t i l a s y o nd e r e c e s i , m o l e k t l l a $ t r l t g t v e
iyonik
t221.
gozeltinin
tipive konsantrasyonu,
konsantrasyonu,
gLig,pH ve stcakltkttr11,7, 141.Notralve alkalipH'da
yenilebilir
tn bariyerozellikte
filmuygulamalartn
Grdalarda
asit,laktikasit
goztinenkitosan,glutamikasit,hidroklorik
gevreyikirletmeden
az maliyet
toksikolmamalan,
olmalarr,
ve asetikasit gibi inorganikve organikasitlerlesuda
gerektirmelerigibi de$igik avantajlartvardtr. Biyofilm
Genelolarak,kitin
goziinebilen
formlaradonrigmektedir.
olmalarrnrnyant stra aynt zamanda antioksidanve
artmastyla antimikrobiyel
goztintirlti$u
a$trltgtntn
molektil
kitosanrn
ve
bilegiklerigermelerinedeniyletirtinlerderaf
azalmaktadrr
Bu konudayaptlan
omr0nride arttrrmaktadtrlar
[7].
123,241.
qalrgmalardan
birisinde;konyak glukomannan(KGM)
kitosan ve soya protein izolattndanelde edilen
besinde$erive sa$ltkyon0nden
ekonomik,
materyallerin
ile ilgili
ve aragttrma
onemtagrdtgt
fonksiyonelolmalartntn
ahndr$tbelirtilmektedir
olumlusonuglartn
[25].Ferreirave
karrgtmtyla
ark. [8],kitosanile peyniraltt suyuproteinleri
elde edilen yenilebilirambalaj filmlerinin,asit pH
de$erlerindeYo75 orantnda onemli duzeyde protein
DelMourave ark.[26]'t
belirtmiglerdir.
olabildi$ini
tagryrcrsr
nanopartikullerinin
galrgmalarrndakitosan/tripolifosfat
hidroksipropilmetilselliilozfilmlerle birlikte gtdalarda
tespit
kullantlabilece$ini
yenilebilirfilm uygulamalannda
etmiglerdir.
gtdaambalaj
Kitosanve oleikasitbazholarakhaztrlanan
olumlu
agtstndan
ve
krrrlganltk
filmlerindedayantm
kimyasalyaptst
[7]
$ekil1.Kitinve kitosantn
gozlenmigtir
Vargas
ve
ark.
saglandrgr
ozellikler
[28]'t
[27].
Bu gahgmada,kitosantngrda sanayisindekullantmtna yaptrklarrgaltgmadavakum uygulamastile birlikteyeni
film kaplama
kitosanbazltyenilebilir
yonelik yaprlan galrgmalardanelde edilen sonuglar kesilmighavuglarda
sonuqlar
olumlu
yonteminin
artttrmada
raf
omrtinri
derlenmigtir.
I
I
i
I
N. De$irmencio$lu,
R. lrkin,A. Degirmencio$lu,
A. Kabasakal
AkademikGrda7(4)(2009)35-41
verdi$initespitetmiglerdir.
Simoesve ark. [29] ise havug
yenilebilirkitosanlrfilm ile birliktemodifiye
dilimlerinde
atmosferde
(%10O,+%10CO,)uygulamasrnrn,
depolama
fenolikmaddelerive rafomrr.inti
arttlrdrgrnr
belirlemiglerdir.
gileklerin%1 kitosanile kaplanarakytiksek
Dilimlenmig
(%80)ve dtjgtik(%5)oksijenigerenmodifiyeatmosferde
paketlendi$ibir galrgmadaise, mikrobiyalgeligmenin
inhibe edildi$i ve kitosan kaplryriksekoksijen igeren
gileklerin
ambalajlardaki
gosterdigi
dahaiyi renkozellikleri
belirlenmigtir
Longan
(Dimocarpus
longan Lour.)
[30].
meyvelerinin%0.5-2 oranrnda kitosanla kaplanarak
depolanmasr
iizerinegergeklegtirilen
bir aragtrrmada
ise,
polifenoloksi
daz enzimaktivitesinin
azaldrgr,renkve yeme
kalitesininiyilegtigitespit edilmigtir[31]. Yrizde 1'tik
glukonatgozeltisine
kalsiyum
daldrrrlan
ve %1.S'lik
kitosan
ile kaplanangileklerin(Fragariax ananassaDuch.)
20"C'de 4 gtin depolanmasl sonrasrnda, yizey
mikroorganizmalann
negatifyrikhimikrobiyelhricrezannrn
pozitifytikliiaminogruplarrileetkilegime
kitosanrn
girmesi
ile agrklanmaktadrr.
Kitosanbakterilerin
dr9yrizeyineetki
etmekte ve 0.2 mg/mL'den daha drigrik
polikatyonikkitosan negatif ytiklti
konsantrasyonlarda
yrizeydenetkilemektedir.
bakterileri
Kitosanayrrcabirgelat
gorevi tistlenerekiz elementlerebaglanmakta,toksin
riretilmesinive mikrobiyelgeligmeyiengellemektedir.
Kitosanrn
birsu baglayrcr
olaraketkiyapmasrsonucupek
gok enziminaktivasyonunu
engelledigitespit edilmigtir.
AyrrcakitosanrnDNA molek0llerine
baglanmast
sonucu
mRNA sentezi engellenmekteve mikroorganizmanrn
mRNA ve proteinsenteziortadankalkmaktadrr
134,431.
Drigtikmolektila$rrlrklr
kitosan,sudakiytiksekgozrintirlii
alanlarda
kullanrlmaktaolup,bu
!rindenot0riibiyomedikal
tipteki kitosanrn (5-10kDa) patojen bakterilere kargr
kuwetli antibakteriyeletki gosterdili betirlenmigtir[a4].
Chiangve ark.[45],hayvansal
rumenkogullarrnda
kitosan
hasarlarrnrn
azaldrgrve fungalgeligmenin
gozlenmedigi
kullanrmrile esansiyelamino asitlerinkorunmasrve
ifadeedilmigtir
[32].
metabolizmadadaha gok yararlanabilmekogullarrnr
aragttrmtg
ve olumlusonuglaralmlglardrr.
Antimikrobiyel
Grdalardado$al kaynakll antioksidankullanrmrson
yenilebilirfilmlerdekitosanrnsarrmsakyagr,
aktivitenin
yrllarda oldukga yaygrnlagmrgtrr.
Curcuma longa L.
potasyumsorbatve nisinkullanrmr
ile arttrrrlabilecegi
de
bitkisininkoklerindenelde edilen trirmerik olarak
belirtilmigtir
[34].
a d l a n d r r r l a nb i l e g i k t e ne l d e e d i l e n t e t r a h i d r o k u r
kuminoidlerantioksidanve antimikrobiyelozelliklere
Zhengve Zhu [46] kitosanrnmolekritagrrhgrartrkgaS.
sahiptirler.Yaprlan galrgmalardakitosan ile birlikte
aureus tizerindekietkisininartrgrbunun sebebininise
kullanrlan
tetrahidrokurkuminoidlerin
L. innocua'lengelle ytiksek
molekrilagrrlr$rna
sahip kitosanrnfilm tabakasr
y e b i l d i $ i ,a n t i o k s i d a no z e l l i k l e rt a g r y a r a kg r d a
olugturarakbakterininbesin almasrnl engellemesinin
ambalajlamasanayisindekullanrmrnrn
oldukgauygun
oldu$unuifade etmiglerdir. E. coli igin antimikrobiyal
oldu$u belirtilmektedir
karrgrmlr
[33]. Nigasta-kitosan
etkinindtigiikmolektilagrrlrgrna
sahipkitosanile mtimk0n
filmlerinferulikasit ilavesiile birliktekullanrmrnrn;
yagoldu$u,
sebebinin
de
kitosanrn
hricre
gegerek
duvarrndan
peroksitinhibisyonkapasitesiniarttrraraktirtinlerderaf
h r i c r e m e t a b o l i z m a s r nbr o z m a s r n r no l d u ! u a y n l
omrrinriarttrrdr$r belidenmigtir
[34].
aragtrrmacl
lartarafrndanbildirilmigtir.
Kitosan
rn molekriler
a$rrh$r
ileantibakteriyel
etkiarasrndaki
iligkinin
incelendigi
bir bagkagahgmada,
kullanrlan
5 kitosanornegininher 3
dozdada (%0.5-0.25-0.1)
103cfu/ml konsantrasyondaki
Staphylococcus
aureusve E. coli 0zerindebakterisidal,
Kitosanrnantimikrobiyal
etkisi,molektilagrrlrglnaballr
daha yriksekagrlamaoranlarrndaise %0.1 drizeyinin
olup,antimikrobiyal
aktivitesirizerineoligosakkarifl
er ve Dbakteriyostatik
etki gosterdigibelirlenmigtir
[47]. Pranoto
glikozamininetkisizayrfya da etkisizdir[35,36].Jeonve
ve ark. [48],sarrmsakyagr(100mL/g),potasyumsorbat
ark.[37],10 kDa'rntizerindemolekrilagrrhgrna
sahipolan
(100m9/g)ve nisin (51.000lU/g) ile birtikteuygutanan
kitosanln mikroorganizmalartizerinde inhibe edici
kitosanyenilebilir
filmlerin,E. coli,S. aureus,Salmonella
ozelliginin
bulundugunu
ifadeederlerken,
Rafaatve ark.
typhimurium,
Listeriamonocytogenes
ve Bacilluscereus
t38l ise, aynt kanrda olmadrklarrnrbildirmiglerdir. t i z e r i n d e k ia n t i m i k r o b i y a al k t i v i t e s i n i na r t t r g r n r
Antimikrobiyal
etki pH degerinebagh olarakdegigmekte belirlemiglerdir.
Hidrolize
nigasta
ve kitosandan
eldeedilen
olup, dtigrik pH degerleri,y0ksek srcaklrkve EDTA filmlerin grda
ambalajlarrndaE. coli'yi inhibe ettigi
varlr$rndakitosan daha yriksek antimikrobiyaletki
gozlenmig t491, Xing ve ark. t5Ol, oteoit-kitosan
gostermektedir[36, 38, 39, 40]. Aynca iyonik grictin
nanopartikrillerinin
E. colive S. aureus'akargrengelleyici
kitosanrn antimikrobiyalaktivitesi 0zerindeki etkisi
etkilerinin
oldu!unutespitetmiglerdir.
tartrgmalr
bir konu olup, Chungve ark. [41],iyonikgtig
arttrkga kitosanrn goztintirhi$iintinve antibakteriyal Yaprlan galrgmalarda
kitosanrnquarterneramonyum
aktivitesininarttr$rnr,Tsai ve Su [39] ise, 100 mM
(orn;dietilmetilkitosan
tuzlarrnln
klorit),kitosandan
dahaiyi
drizeyindeki
sodyum iyonu varlrgrndaE. coli tizerinde antibakteriyel
etkiyesahipoldugubelirlenmigtir.
N,O-agil
yaprlan
kitosan aktivitesininazaldrsrnrbildirmiglerdir.
kitosanttirevleri,Botrytiscinereave Pyriculariaoryzae
galrgmalardametal iyonlan ile kitosan arasrndaki
iizerinde;sodyummaleikasit ile dolguluhidroksipropil
kompleks
olugumlara
ballr olarakkitosanrn
antimikrobiyal kitosan100 ng/ml konsantrasyonda
10 dakikaigerisinde
etkisindedikkatedeger bir azalmaoldulu belirlenmigtir
S. aureusve E. coli tizerinde;hidroksipropil
kitosan
13e,421.
Azatobactermali, Clostridiumdiplodiella,Fusarium
piricolarizerinde
oxysporum
ve Pyricularia
inhibeedicietki
Kitosanrn antimikrobiyel karakterde olugu
gostermektedir
[51].
KIToSANIN GIDA SANAYISINDE M|KRoBIYAL
BOZULMALARAKAR$I KULLANTLMASI
AkademikGrda7(4)(2009)3541
A. Kabasakal
R. lrkin,A. Degirmencio$lu,
N. De$irmencioglu,
A.
Zhongve ark. l52l't %3 igeriklikitosankaplamalarrntn
gloeos
Colletotrichum
cinerea,
Botyrtis
Alter naria,
poioides, Rhizopus stolonifer,Fusarium oxysporum'
belirtmiglerdir.
Penicilliumdigitatum'uyok edebileceSini
Kitosanrnaynca yer frstt$r ve arpalardaA. flavus, A.
alternata gibi kiifleri ve aflatoksin olugumunu da
Yenilebilirfilm uygulama
agrklanmrgtrr.
engelleyebildi$i
larrndakitosanve nisininbir aradakullantmtile E. coli,S.
aureus, L. monocytogenesve B. cereus'a engelleyici
gozlenmigtir.
Jin ve ark. [53] kitosantn
etkilersaglandrgr
aromatiksitral bazlr (Schiffbazlr kitosan)aldehitlerile
A. niger,S. aureusve E. coli'yekargt
birliktekullantmtn
ifadeetmiglerdir.
oldu$unu
inhibeedicietkisinin
en yuksek
sonrastnda,
10 gtin depolanmast
srcaklr$rnda
filmlerin
kitosan
aktiviteyisodyumlaktatigeren
antilisterial
gosterdi$ibelirlenmigtir
[63].
asitigeren
Ouattarave ark.[64],asetikasitveyapropiyonik
et
paketlenmig
iglenmig
vakum
kitosan matrikslerin
kullantmtntn
strastnda
muhafaza
so$ukta
tirtinlerinde
ve Serratia liquefaciensgeligimini
Enterobacteriaceae
Darmadjive
belirlemiglerdir.
inhibeedici rol oynadr$rnr
lzumimoto t65l et muhafazastndakitosantnetkisini
o/o0.01
befirlemekamactylayaptrklarrgaltgmalartnda,
E.coli,P.fragiveS. aureus
B.subtilis,
kitosantn
oranrndaki
geligimini
inhibe
gibibozulmayapanmikroorganizmalarrn
o/o0
ettigi,30'C'de48 saatveya4oC'de10 gtin sureyle .5-1
ve bazt
oranrnda uygulanankitosantn yine bozulma yapan
Dolal birfungusitolankitosan,sporgimlenmesini
azalttr$tve
rol
bakterileriinhibeetti$i,lipit oksidasyonunu
edici
qo$almastnt
inhibe
miselli
fitopatojenlerin
Yine
yol
edilmigtir.
tespit
agtr$r
ozelliklere
iyi
duyusal
uzatarak
daha
s0resini
depolama
meyvelerin
oynamakta,
kitosanln
%1 orantndauygulanan
rr' Kitosantn patojenlerin aynr aragttrmactlar,
azaltmaktad
giiriimeyo$unlu$unu
ktif hticreyuzeyi 4oC'de10 gunltikdepolamastrastndapatilerdetoplam
geligimini
engelleyenbu mekanizmasr,
lizerindesavunmastzkalannegatifytiklii makromolekul bakteri saytstnda 1-2 log'luk azalmaya yol aqtt$tnt
Her iki galrgmadada kitosan'biyoaktif
azltgtna bildirmiglerdir.
hucreigielektrolitlerin
engellemesine,
kalrnttlartnl
Yingyuadve ark. [66]
koruyucuolarak kullanrlmtgtrr.
ve proteinliyaptlaraba$lrdrr.Di$er bir mekanizmaise,
paketli ktzarmtg
ve
vakum
kitosan ile kaplanmrg
mRNAve proteinsentezinietkileyenmikrobiyalDNA'ntn
strastnda raf
muhafazast
domuzlarrnbuzdolabrnda
ileolaninteraksiyonlardtr
tir0nleri
olanhidroliz
[54].
diffrize
psikrotrof
mikroaerofilik
ancak
omriintin uzadrQtnt,
laktik
asit
geligebilen
kogullarda
bu
gileklerin
patojenler
ve
depolama
15 mg/ml duzeyindekikitosantn;
goriintimiine
neden
yi.izey
gelen
mukozamst
ileri
bakterilerinin
srrastndakikiif geligimindenve bunlardan
belirlemiglerdir.
mangokalitesi oldu$unu
grirtimelerden
korudu$u[55];dilimlenmig
su
(%0.5'
ve
2.0)
1'0
kitosantn
uzerinefarkltoranlardaki
saflagttrma
meyvesulartnda
duyusalkaliteyiartttrtctve mikrobiyal Kitosanattksulartntemizli$i,
kaybrnrgeciktirici,
geciktirici
bozulmalart
mikrobiyel
ile
kitosan
azalttlmast,
gosterdi$i
ve
asitli$in
etki
edici
geligimiinhibe
[56];
tlriinlerinin
Deniz
gibi
vardtr.
ozellikleri
kullanrmt
d
e
p
o
l
a
m
a
filmlerde
h
a
f
t
a
l
t
k
1
2
i
s
e
e
l
m
a
l
a
r
d
a
kaplanmrg
verdi$i
oldukqaolumlusonuglar
kitosanile kaplanmastntn
periyodundakiiflenme oranlnln azaldrgr [57]; %2-4
oranrndakitosanile kaplananhavuqlardaise gtirume de$i9ik galrgmalardaifade edilmektedir.Yaptlan bir
bakteri
ve psikrofilik
aerobikmezofilik
asit
qalrgmada,
kitosantn
dugttigti[58]; kitosan-oleik
oranlnrn% 88'deno/o18'e
asit
laktik
fakat
gileklerdefungal geligimi sayrsrnrazaltmadaoldukgaetkilioldu$u
yenilebilirkaplamalarrntn
rg
I
belirtilmektedir
etkisizkald
uzerinde
[23].
bakterileri
engelledi$ive nem kaybrnaolan direnciartttrdt$t[59]
Kitosanrnhasatsonrastelma,kivi, armut,
belirlenmigtir.
molitrix)ile ilgili
raf omrtintiuzatmak Gtlmtig balrklarr(Hypophthalmicthys
domates,tiztim,gilekgibi i.irtinlerde
(toplambakteri
mikrobiyolojik
yol
aqttgt
yaprlan
bir
aragtrrmada
amactyla,ayrtca patateslerdeFusarium'un
ve duyusal
K-degeri)
(pH,
TBA,TVB-N,
gekilde
kimyasal
kullantlabilece$i
sayrsr),
kargrolumlu bir
zararlanmalara
dondurulmug
kaplamanln
kitosan
ise
antraknoz
sonuglart
analiz
tiztimlerde
ve
agrklanmtgttr
[60].Domates
hastalrgrnayol agan Colletotrichumtiiru mikroorga depolamadaraf omrtlnu arttrrdl$tntortaya koymugtur.
olumluetkilerinin Yuzde 2 sulu kitosangozeltisiile kaplananbaltklartnnizmalarakargtkitosanile kaplamantn
daha iyi
3oc'de30 grin[ik depolamasuresisonrastnda,
olduguifadeedilmigtir
[26].
depolama
gosterdi$i
ve dondurarak
kalitekarakteristikleri
uzadtgrbelirlenmigtir
7-15 gtin muhafaza srrasrndaki
raf omrtinr.in
[67].Farklt
Sagoo ve ark. [61] buzdolabrnda
kDa)
sahip
120
(30, 90 ve
molekul agrrlrklarrnda
edilen kitosan ile muameleedilmiggig sosislerinraf
somon
uygulandt$t
ve 1 oranlartnda
%0.2-0.5
kitosanlartn
omrunun arttt$tnr tespit etmiglerdir'laze domuz
antioksidan
stiresince
15grindepolama
4oC'de
kitosanve 150 ppm nitrit ilavesinin balrklarrnrn
sosislerineo/o0.5-1
galrgmada,
oksidas
lipit
bir
ozelliklerininincelendigibir
mikrobiyolojikkalite uzerine etkisinin incelendi$i
TBARS
geligmeyi
nitrite
oranla
ile
kargrlagtrrrldr$rnda
yonununve kontrolornekleri
kitosanrnmikrobiyal
aragtrrmada,
orantnda
%32
kitosan
gunluk
artan
depolamada
15
de$erlerinin
daha iyi inhibeettisi,lipit oksidasyonunun
ise
ozelli$inesahip30 kDa
yukseksuda gozr.inme
kitosanve nitritigerenr-irunlerde
azaldrgr,
azaldrgr,
oranlartnda
potansiyelbir do!al
gostererek
en
etki
kitosantn
antioksidan
a$lrlrgrndaki
sinerjist
molekLil
her iki maddenin
yukseklipidigeri$ine
oldu$u
sebep
ve
kitosantn
edilmesine
elde
olabilece$i
degerlerinin
antioksidan
MDA
drigtik
kullantlabilece$i
g/cm'
grda
olarak
katktst
sodyum
grdalarda
0.01
nisin,
lU/cm'
sahip
500
belirlenmigtir
[62].
g/cm'
d
u
m
a
n
l a n m t gs o m o n
S
o
g
u
k
0.003
b
e
l
i
r
l
e
n
m
i
g
t
i
r
g/cm'
sodyum
t
6
8
l
laktat, 0.0025
-diasetat,
geligimini
kontrolamactyla
L. monocytogenes
balrklannda
potasyumsorbatveya0.001g/cm'sodyumbenzoatiqeren
4.5 mg/cm'sodyumlaktat,
jambonlarrn
oda
gergeklegtirilen
bir galrgmada,
filmlerlepaketlenen
kitosankaplanmrg
I
I
l
II
1
N. De$irmencio$lu,
R. lrkin,A. Deoirmencio$lu,
A. Kabasakal
AkademikGrda7(4)(2009)35-41
I
I
I
I
4.5 mg/cm'sodyumlaktat+ 0.6 mg/cm'potasyum
sorbat
ve 2.3 mg/CM2sodyumlaktat+ S00 lU/cm,nisinigeren
kitosan kaplr filmlerin oda srcaklrgrndaL. Monocy
togenes'ekargren etkiliuygulamalar
oldu$uve vakum
paketliso$ukdumanlanmrg
somonbahklarrnrn
sogukta
depolanmasrsrrasrndauzun srireli antilisterialetki
gosterdi$i
belirlenmigtir
[69].Derisiahnmrgpembesomon
glazingve %1 kitosanfilm ile kaplanmasrnrn
filetolarrnrn,
d o n d u r a r a kd e p o l a m a d a8 a y s [ i r e s i n c e l i p i t
oksidasyonunu
geciktirdigive kontrolorneklerinegore
dahayriksekerimeozelliklerigosterdilibelirlenmigtir[70].
Cao ve ark.[60]istiridyelerin
kitosanile kaplanmasrnrn
raf
omruinti S'C'de 8-9 grinden 14-15 gUne kadar
uzatabildiginisaptamrglardrr.
Wu ve Mao [71]'un
gahgmaslna
gorekitosanln
birkatkrmaddesiolaraksurimi
trirrl tirrinlerde antimikrobiyelve antioksidanaktivite
gosterebildi$i
ifadeedilmigtir.
Lee ve ark. [72] nisin ve/veyakitosanigerenvinil asetat
e t i l e n k o p o l i m e r i l e k a p l a n m r gk a r t o n a m b a l a j
malzemesinde
ambalajlanan
stit ve portakalsularrndan
dtigrik srcakllktamuhafazaedilenlerde(3 ve 1OoC)
mikrobiyaltiremeninbaskrlandrgrnt,
20oC'demuhafaza
e d i l e n l e r d ei s e o n e m l i b i r f a r k l r l r ! r n o l m a d r g r n r
belirlemiglerdir.
Kitosandolal bir koruyucumaddeolarak
taze portakalsuyunun mikroorgan
izmaigerigini azaltarak
kaliteozelliklerini
korumaslna
yardrmcr
olmugtur.
Onerilen
ilave dozunun1 g/L oldugubelirtilerekozellikleportakal
suyunu pastorize edilmeden taze olarak trjketmek
isteyenlerigin kitosanrniyi bir alternatifoldugu ifade
edilmektedir
[73].
Def Nobileve ark. 174lev yaprmrpastalardaMAp (30/70
N,/COr)ambalajlabirliktekitosankullanrmrnrn
mikrobiyal
ve duyusalagrlardanolumlu sonuglarverdi$inive raf
omrrlnri 2 aya kadaruzatabild
igini ifadeetmiglerdi
r.
Tazeolarakt0ketilen
ve oldukgadiigrikbirrafomn.inesahip
"Fior di Latte" peynirinin MAp (30/5/65CO,/O1N,)ve
kitosanuygulamasr
ile 5 grindahauzunsriredemuhafaza
edilebildigi
agrklanmrgtrr
[75].
Liu ve ark. [48] kitosan ve radyasyonuygulamasrnln
yumurta kabulunda antimikrobiyeletki olugturdugunu,
fakat radyasyon uygulamaslnrndogrudan triketim
a g r s r n d a nu y g u n o l m a d r g r n rb e l i r t e r e kd a h a i l e r i
a r a g t l r m a l a r r ny a p r l m a s r n ai h t i y a g d u y u l a c a $ r n r
belirtmiglerdir.
Asetik asitle gozdtirtilerekpizzalardayiizey kaplamasr
olarakkullanrlankitosanln(0.079gllO0 pizza)Alternaria
sp, Penicillium
sp, ve Cladosporium
sp (Deuteromycetes)
geligimini
geciktirdigi
ve bu ozelliginin
propiyonat
katsiyum
(0.103g/100g pizza)vepotasyumsorbat(0.034g/ 100g
pizza)ile benzerlikgosterdigi,ancakhamurdaaynretkiyi
gostermedi$i
tespitedilmigtir[76].
Deneyselolarak kontaminemayonezlerdeyaprlan bir
galgmada25C'de kitosan;Lactobacillus
fructivoransve
Zygosaccharomyces
bailii sayllarrndaonemli derecede
azalmayayol agmrg,mayonezlerdekitosanrnkoruyucu
olarak kullanrlabilece$i
sonucuna varrlmrgtlr t77l.
Mayonezile ilgili bir deger gahgmadaise; asetik asit
(%0.16)veyalimonsuyu(%1.2veo/o2.5)
ile kombineilave
edilen kitosanrn(3 g/L), Z. bailii ve Lactobacillus
fructivorans
geligimini
baskrladrQr,
S. enteritidis
sayrsrnda
iseonemlibirdegigim
olmadrgr
betirtenmigtir
[78].
soNUg
Do$alglda ve katkrmaddelerinintriketicisaghgriginonem
tagrdr$r grinrjmrizde ekonomik ve fonksiyonel yeni
kaynaklara ihtiyag duyulmaktadrr.Kitosan dogal gevrede
en srk rastlanrlankaynaklardanbiri olup, hasat sonrasr
tarrm alanrnda zirai mticadelelerde, yenilebilir film
ambalajlarrnda veya katkr maddesi olarak grda
endtistrisinderisttin ozellikleresahip bir materyal geklinde
de$igik galrgmalarda aragtrrma konusu olmaktadlr.
Aragtrrma sonuglarrndan elde edilen bilgiler rgrgrnda
nanoteknoloji boyutunda kitosanrn grda endristrisinde
dahaf azla kullanrlmasrbeklenmektedir.
KAYNAKLAR
A.K.,Chawla,
M.2001.Chitosan:
[1] Singla,
somephrmaceutica
I
andbiologicalaspects
anupdate.TheJournalofpharmacy
andPharmacology
53 (8):10471067.
R. N., Kittur,F.S.2003.Chitin the undisouted
[2] Tharanathan,
biomoleculeof great potential.CriticalReviewsin Food
Science
andNutrition
43 (1):6187.
N.D.,Yugai,S.M.,pulatova,K.p.,Voropaeva,
t3l Burkhanova,
G.V.,Rashidova,
S.S.2000.Structural
investigations
of chitin
and its deacetylationproducts. Chemistry of Natural
Compounds
36 (4):352-355.
[4] Bostan, K., Aldemir, T., Aydrn, A. 2007. Kitosan ve
antimikrobiyal
aktivitesi.Ttirk Mikrobiyoloji
CemiyetiDergisi
3 7( 2 ) : 1 1 8 - 1 2 7 .
y., Sakai,K., Ogawa,K.
[5] Guo,X.F.,Kikuchi,K., Matahira,
2002. Water-soluble
chitinof low degreeof deacetylation.
Journalof Carbonhydrate
Chemistry
2 1: 14g-161.
l6j Nemtsev,S.V.,Gamzazade,A.1.,Rogozhin,S.V.,Bykova,
V.M., Bykov, V.P. 2002. Deacetylationof chitin under
h o m o g e n e o u sc o n d i t i o n s .A p p l i e d B i o c h e m i s t r y
Microbiology
38 (6):521-b26.
[7] Duman,S. S., genel,S. 2004.Kitosanve VeterinerAlandaki
Uygulamalarr.
Veteriner
Cerahi Dergisi,1O(3-4),62-72.
C. O., Nunes,C.A.,Delgadillo,
l. , Lopes-da-Sitva,
[8] Ferreira,
J. A. 2009.Characterization
of chitosanwhey
proteinfilmsat
acidpH.FoodResearchInternational
42(7):801813.
U.,Namatsila,
Y.2009.Influence
t91 Klinkesorn,
of chitosanand
NaClon physicochemical
propertiesof low-acidtuna oil-inwater emulsionsstabilizedby non-ionicsurfactant.Food
Hydrocolloids
23 (5):13741380.
['10]Sousa,F.,Guebitz,G.M.,Vanja,K. 2009.Antimicrobial
and
a n t i o x i d a n tp r o p e r t i e so f c h i t o s a n e n z y m a t i c a l l y
functionalized
withflavonoids.ProcessBiochemistry
44 (7):
749756.
[11]Pillai,C. K. S., Paul,W., Sharma,C. p. 2009.Chitinand
chitosanpolymers:Chemistrysolubilityandfiberformation.
Progressin PolymerScience 34 (7):641678.
[12] Helgason,T.,J. Gislason,McclementsD. J., Kristbergsson
K, Weiss, J. 2009. lnfluenceof MolecularCharacterof
Chitosanon the Adsorptionof Chitosanto Oil Droplet
Interfaces
in an InVitroDigestionModel.FoodHydrocolloids
A. KabasakalAkademikGtda 7(4) (2009)35-41
N. De$irmencioglu,R. lrkin,A. De$irmencio$lu,
Gil, M. l. 2009. Edible coatingscontainingchitosanand
4 (15.07.2009)
(2009),
doi:10.1016/j.foodhyd.2009.05.01
moderate modified atmospheresmaintain quality and
its
[13]Raafat, D., and Sahl, H. G. 2009. Chitosanand
phytochemicalsof carrot sticks. Postharvest
enhance
potential
Microbial
survey.
literature
a
critical
antimicrobial
51 (3):364-370.
BiologyandTechnology
2 (2):186201.
Biotechnology
M andCorbo,M.
A.,Sinigaglia,
D.,
Bevilacqua,
Campaniello,
on
temperature
[30]
[14]Chen,R.H.,andTsaih,M.L.1998.Effectof
R. 2008. Chitosan:Antimicrobialactivity and potential
of chitosansin dilute
the intrinsicviscosityand conformation
a p p l i c a t i o n sf o r p r e s e r v i n gm i n i m a l l y p r o c e s s e d
.
HCIsolution.IntJ BiolMacromol23 (2):135141
FoodMicrobiology25 (8):9921000'
strawberries.
HernandezS.,
[15]Ramos-Garcia,M., Ortega-Centeno,
Lauzardo,A. N., Alia-Tejacal,1., Bosquez-Molina,E.,
[31]Jiang Y., Li Y. 2001. Effects of chitosan coating on
postharvest
lifeandqualityof longanfruit.FoodChemistry73
S., 2009.Responseof gladiolus(Gladiolus
Bautista-Banos,
(2):139-143.
spp) plantsafterexposurecormsto chitosanand hot water
P.,Almenar,E., Ocio,M. J., Gavara,R.
rae12'l (4\:480484.
ScientiaHorticultu
[32]Hernandez-Munoz,
treatments.
dips and chitosan coatingson
of
calcium
Effect
2006.
D.,
Ferreira,
E.,
[16]Pedro, A. S., Cabral-Albuquerque,
postharvestlife of strawberries(Fragariax ananassa).
of
Sarmento,B. 2009.Chitosan:An optionfor development
39 (3): 247253.
BiologyandTechnology
Postharvest
essential oil delivery systems for oral cavity care?
A., Coma, V. 2009.
Castellan,
C.,
E.,
Gardrat,
Portes,
(4):
76
501-508.
Polymers
Carbohydrate
[33]
based on chitosan and
films
friendly
Environmentally
L.
Wiles,
J.
Bunn,
J.N.
R.F.,
P.J.,
Testin,
Vergano,
B.L.,
Butler,
[17]
derivativesexhibitingantibacterial
tetrahydrocurcuminoid
1996.Mechanicaland barrierpropertiesof ediblechitosan
properties.
Polymers76 (4):
Carbohydrate
andantioxidative
andstorage.Journalof Food
filmsas affectedby composition
578-584.
961.
61 (5):953-955,
Science
R.N.1998.Functional [34] Dutta,P. K., Tripathi,S., Mehrotra,G. K. , DuttaJ., 2009.
F.S.,Kumar,K.R.,Tharanathan,
[18]Kittur,
films in food
for chitosanbasedantimicrobial
Perspectives
packagingpropertiesof chitosanfilms.Z LebensmUnters
FoodChemistry114 (4):11731182.
applications.
ForschA206(1):44-47.
J.
M.A.,Teixeira,
A., Souza,B. W. S.,Cerqueira,
[35] Rhoades, J., Roller, S. 2000. Antimicrobialactions of
[19]Casariego,
degradedand nativechitosanagainstspoilageorganismsin
A., Cruz, L., D(az, R., Vicente,A. A. 2009. Chitosan/clay
laboratory media and foods. Applied Environmental
films' propertiesas affected by biopolymerand clay
66 (1):8086.
Microbiology
23
FoodHydrocolloids
concentrations.
micro/nanoparticles'
( 7 ) :1 8 9 5 1 9 0 2 .
136lNo, H.K., Park, N.Y., Lee, S.H., Meyers,S.P. 2002.
Antibacterialactivityof chitosansand chitosanoligomers
G., Shirai,K., Pelayo-Zaldivar,C.,
[20] Martinez-Castellanos,
with differentmolecularweights.InternationalJournalof
J. D.,2009. Effect
L. J., Sepulveda-Sanchez,
Perez-Flores,
FoodMicrobiology74 (1-2\:6572.
plantarumand chitosanin the reductionof
of Lactobacillus
effectof
Y.J., Park,P.J., Kim,S. K. 2001.Antimicrobial
Jeon,
(Nephelium
lappaceum).
pericarp
Rambutan
browningof
[37]
producedby bioreactor.
Carbohydrate
chitooligosaccharides
FoodMicrobiology26 (4): 444449.
(1):7176.
Polymers44
[21] Fernandez-Saiz,P., J. M. Lagaron, Odo M.J' 2009'
[38]Raafat,D., von Bargen,K., Haas,A., Sahl, H. G. 2008.
Optimizationof the biocidepropertiesof chitosanfor its
Insightsintothemodeof actionof chitosanas an antibacterial
in the designof activefilmsof interestin thefood
application
Applied EnvironmentalMicrobiology74 (12):
compound.
(3):
913-921.
area.FoodHydrocolloids23
37643773.
of
Review
H.
2002.
J.
Hotchkissb,
P.,
Appendinia,
[22]
food packaging.InnovativeFood Science&
antimicrobial
[39] Tsai,G.J., Su, W.H. 1999.Antibacterialactivityof shrimp
coli.Journalof FoodProtection
chitosanagainstEscherichia
(2):
113
126.
3
Technologies
Emerging
62(3\:239243.
J.'
A.,
Alvarado,
C.
K.,
Campos,
B,
Flores,
S.
M.
V6sconez,
[23]
Lia, N., Gerschenson,N. 2009.Antimicrobialactivityand
[40]Jumaa,M., Furkert,F.H.,Muller,B.W.2002.A new lipid
efficacyusing
emulsionformulationwith high antimicrobial
starchbasededible
physicalpropertiesof chitosantapioca
chitosan. European Journal of Pharmaceuticsand
films and coatings.Food ResearchInternational42 (7):
53 (1): 115123.
Biopharmaceutics
762769.
H.1.,Chen,Y.M.,Li,S.L.2003.Effectof
Wang,
Y.C.,
Chung,
of
drying
2009.
Effects
S.,
Devahastin,
P.,
Mayachiew,
[41]
[24]
activityof chitosanagainst
the
antibacterial
factors
on
abiotic
edible
of
methodsand conditionson releasecharacteristics
waterbornepathogens.BioresourceTechnology88 (3):
extract.Food
chitosanfilmsenrichedwith Indiangooseberry
179184.
Chemistry(2009),doi:10.1016/j.foodchem.2009.05.027.
[42] Bhatia,S.C., Ravi, N. 2003. A Mcissbauerstudy of the
[25] Jia, D., Y. Fang,Yao. K., 2009. Water vapor barrierand
with iron and its
of chitosanand D-glucosamine
interaction
mechanicalpropertiesof konjacglucomannan-chitosan-soy
4
Biomacromolecules
metalloenzymes.
to
other
relevance
protein isolate edible films. Food and Bioproducts
(3):723727.
87 (1): 7-10.
Processing
S. 2009.Antibacterial
R. J.,
[43] SajomsangW., GonilP.,Tantayanon
[26] Del Moura,M. R., Aouada,F. A., Avena-Bustillos'
quaternary
containingmono
chitosan
ammonium
of
activity
H.C.
2009.
L.
M.
Mattoso,
McHugh,T. H., Krochta,J.
,
and characterization.
moieties:Preparation
or disaccharide
l m p r o v e d b a r r i e r a n d m e c h a n i c a lp r o p e r t i e s o f
44 (5):
Journalof BiologicalMacromolecules
International
methylcelluloseedible films with
novelhydroxypropyl
419427.
Food
of
Journal
nanoparticles.
chitosan/tripolyphosphate
92 (4):448453.
Engineering
[44]Lin, S., Lin, Y., Chen, H., 2009. Low molecularweight
chitosanpreparedwith the aid of cellulase,lysozymeand
C'
Gonza'lez-Martr'nez
[27]Vargas,M., A. Albors, ChiraltA,
activity.Food
and antibacterial
chitinase:Characterisation
acid composite
of chitosan-oleic
2009a. Characterization
116(1): 4753.
Chemistry
23 (2):536-547.
films.FoodHydrocolloids
C. 2009b.
[45] Chiang,Y. W.,WangT. H, LeeW.C.2009.Chitosancoating
[28]Vargas,M.,ChiraltA,AlborsA,Gonz5lez-Martinez
for the protectionof aminoacidsthatwereentrappedwithin
ediblecoatingsappliedby vacuum
Effectof chitosan-based
.
23 (3):1057-1061
fat. FoodHydrocolloids
hydrogenated
preservation
fresh-cut
carrot.
quality
of
impregnationon
activityof
PostharvestBiologyandTechnology5 1 (2):263-271.
[46]ZhengL.Y.,Zhu,J. F.2003.Studyon antimicrobial
chitosanwith differentmolecularweights.Carbonhydrate
R.,
A., Puschmann,
A. D. N.,Tudela,J. A.,Allende,
[29]Sim6es,
N. De$irmencio$lu,
R. lrkin,A. De$irmencio$lu,
A. Kabasakal
AkademikGrda7(4)(2009)35-41
Polymers54 (4):527-530.
Microbiology
25 (2):260268.
J. C.,Tavaria,
F.K.,Soares,J. C.,Ramos,O. S.,
[47]Fernandes,
[64] Ouattara,B., Giroux,M., Smoragiewicz,
W., Saucier,L. And
Monteiro,M. J., Pintado, M. E., Malcata, F. X. 2008.
Lacroix,M.2002. Combinedeffectof irradiation,ascorbic
Antimicrobial
effectsof chitosansandchitooligosaccharides,
a c i d a n d e d i b l e c o a t i n g o n t h e i m p r o v e m e n to f
upon Staphylococcus
aureusand Escherichia
coli, in food
microbiological
and biochemicalcharacteristics
of ground
modelsystems.FoodMicrobiology25
(7):922929.
beef.JournalofFoodProtection
65 (6):9819g7.
[48] Pranoto,Y., Rakshit, S. K. and Salokhe,V. M. 2005.
[65] Darmadji,P.,lzumimoto,M. 1994.Effectofchitosanin meat
Enhancing antimicrobialactivity of chitosan films by
preservation.
MeatScience38 (2):243254.
incorporating
garlicoil, potassiumsorbateand nisin.LWT_
Yingyuad,
S., Ruamsin,S., Reekprkhon,
[66]
D., Douglas,S.,
FoodScienceandTechnology
38 (8):859-865.
Pongamphai,
S., Siripatrawan,
U. 2006. Effectof chitosan
[49]Liu, F., Qin, 8., Linghao,H., Song, R. 2009. Novel
coatingandvacuumpackagingon the qualityof refrigerated
s t a r c h / c h i t o s a nb l e n d i n g m e m b r a n e :A n t i b a c t e r i a l ,
grilled pork. PackagingTechnologyand Science 19 (3):
permeableand mechanicalproperties.Carbohydrate
149157.
Polymers
78(1): 146150.
, . ,e i u ,J . ,Z h a n gy, . , C h i ,y . 2 0 0 9 .
[ 6 7 ]F a n ,W . , S u n ,J . ,C h e nY
, . ,C h e nX
, . G . ,L i u ,C . S . ,C h a ,D .S . , .p a r k ,H .J . 2 0 0 9 .
[ 5 0 ]X i n g K
Effectsof chitosancoatingon qualityand shelflife of silver
Oleoyl-chitosan
nanoparticles
inhibitsEscherichiacoli and
carpduringfrozenstorage.FoodChemistry115(1):6670
Staphylococcus
aureusby damagingthe cellmembraneand
[68] Kim, K. W., Thomas,R. L. 2007.Antioxidativeactivityof
putative binding to extracellularor intracellulartargets.
chitosanswith varyingmolecularweights.Food Chemistry
lnternationalJournal of Food Microbiology132 (2-3):
1 0 1( 1 ) : 3 0 8 3 1 3 .
127133.
[69] Ye, M., Neetoo, H., Chen, H. 2008a. Effectivenessof
, . N. 2007.
[ 5 1 ]P r a s h a n t h ,K . V . H . , T h a r a n a t h a n R
chitosan-coated
plasticfilmsincorporating
antimicrobials
in
Chitin/chitosan:
modifications
andtheirunlimitedapplication
inhibition of Listeria monocytogeneson cold-smoked
potentialdan
overview.
Trendsin FoodScience& Technology
salmon.International
Journalof FoodMicrobiology
127 (3,1:
18:117-131.
235240.
[52] Zhong,Z.,Li,P.,Xing,R., Liu,S. 2009.Antimicrobiat
activity
S.,Liu,Q.,Huang,J. andprinyawiwatkul,
[70]Sathivel,
W.2OO7.
of hydroxylbenzenesulfonailides
derivativesof chitosan,
The influenceof chitosanglazingon the qualityof skinless
chitosansulfatesand carboxymethyl
chitosan.International
pinksalmon(Oncorhynchus
gorbuscha)
filletsduringfrozen
Journalof Biological
Macromolecules
45 (2):163-16g.
storage.JournalofFoodEngineering
83 (3):366373.
[53]Jin,X., Wang,J., Bai,J., 2009.Synthesis
and antimicrobial [71]Wu,T.,Mao,L. 2009.Application
of chitosanto maintainthe
activity of the Schiff base from chitosan and citral.
quality of kamaboko gels made from grass carp
Carbohydrate
Research344(6):825829.
(Ctenopharyngodon
idellus)duringstorage.Journalof Food
[54]Meng, X., Li, B., Liu, J., Tian, S. 2008. physiotogical
Processing
andPreservation
33 (2):218230.
responsesand quality attributesof table grape fruit to
l72lLee, C.H., Park, H.J., Lee, D.S. 2004. Influenceof
chitosanpreharvestspray and postharvestcoatingduring
antimicrobialpackagingon kineticsof spoilagemicrobial
storage.FoodChemistry106(2):50i S08.
growthin milkandorangejuice.Journalof FoodEngineering
J.,Asselin,A.,
Benhamou,
[55]ElGhaouth,A.,Arut,
N. 1992.Anti65 (4):527-531.
fungalactivityof chitosanon two post-harvest
pathogensof
A. B., Rico,D., Barat,J. M., Barry-Ryan,
[73]Martin-Diana,
C.
strawberry
fruits.Phytopathology
82:398402.
2009.Orangejuicesenrichedwithchitosan:Optimisation
for
[56]Chien,P. J., Sheu,F.,Yang,F. H.2007. Effectsof edibte
extending the shelf-life.InnovativeFood Science and
chitosancoatingon qualityandshelf-life
of slicedmangofruit.
Emerging Technologies,doi
:10.10 16/j.ifset.2009.05.003
Journal
of FoodEngineering
78 (1):225-229.
(15.06.2009).
[57] Savage,P. J., Savage,G. P. 1994.The effectof coating
N.,Suriano,N. l, Conte,A.,
[74]DelNobile,M.A., Di Benedetto,
appleson the qualityof storedapples.proceedingsof the
Corbo, M. R., SinigagliaM., 2009a. Combinedeffectsof
NutritionSocietyof NewZealand19:129-133.
chitosan and MAP to improve the microbialquality of
[58]Cheah,L. H., Page,B. B. C. 1997.Chitosancoatingfor
amaranthhomemadefreshpasta.FoodMicrobiology
26 (6):
inhibitionof sclerotiniarot of carrots.New ZealandJ Crop
587-591.
HortSci,25:
89-92.
D.,Conte,A.,Attanasio,
[75]Del Nobile,M.A., Gammarieilo,
M.
[59]Vargas,M., Albors,A., Chiralt,A., Gonzatez-Martinez,
C.
2009b.A combinationof chitosan,coatingand modified
2006. Quality of cold-storedstrawberriesas affected by
atmospherepackagingfor prolongingFior di latte cheese
chitosanoleic
acidediblecoatings.postharvest
Biologyand
shelflife.Carbohydrate
Polymers78 ( 1): 15 1-156.
Technology
41 (2):16417
1.
[76] Rodriguez,M. S., Ramos,V.,Agullo,E. 2003.Antimicrobial
[60]Cao,R., Xue,C.,Liu,Q.,2009.Changesin microbial
floraof
actionof chitosanagainstspoilageorganismsin precooked
Pacific oysters (Crassostreagigas) during refrigerated
pizza.Journalof FoodScience68 (1):271-274.
storageand its shelf-lifeextensionby chitosan.International [77]Oh, H. 1., Kim, Y. J., Chang,E. J., Kim, J. y.
2001.
Journalof FoodMicrobiotogy
131(2-3):272276.
Antimicrobialcharacteristicsof chitosans against food
[61]Sagoo,S., Board,R., Roller,S. 2002. Chitosaninhibits
spoilagemicroorganisms
in liquidmediaand mayonnaise.
growthof spoilagemicro-organismsin chilledporkproducts.
Bioscience,Biotechnology,Biochemistry65 (11): 2379FoodMicrobiology
19(2-3):175182.
2383.
[62]Soultos,N., Tzikas,2., Abrahim,A., Georgantelis,
D.,
propertiesof
[78] Roller,S., Covill,N. 2000.The antimicrobiat
Ambrosiadis,
l. 2008.Chitosaneffectson qualityproperties
chitosan in mayonnaiseand mayonnaise-based
shrimp
of Greekstylefresh pork sausages.Meat Scienceg0 (4):
salads.Journalof FoodProtection
63 (2\:202-209.
11501156.
[63]Ye, M., Neetoo,H., Chen, H. 2008b. Controtof Listeria
m o n o c y t o g e n e so n h a m s t e a k s b y a n t i m i c r o b i a l s
incorporatedinto chitosan-coatedplastic films. Food