unıon européenne des médecıns spécıalıstes european unıon of

UNION EUROPÉENNE DES MÉDECINS SPÉCIALISTES
EUROPEAN UNION OF MEDICAL SPECIALISTS
Kroonlaan 20 Avenue de la Couronne
B-1050 - BRUSSELS
www.uems.net
tel: +32-2-649.51.64
fax: +32-2-640.37.30
[email protected]
AVRUPA TIPTA UZMANLIK BİRLİĞİ
A.T.U.B.
Tıpta Uzmanlık İçin Avrupa Eğitim Tüzüğü, ATUB 1995
_____________________________________________________________________
SPOR HEKİMLİĞİ
Bölüm 6, AB’deki Tıpta Uzmanlık Eğitimi Tüzüğü
Spor Hekimliği Uzmanlığı İçin Gerekli Olan Koşullar, Ekim 2006
__________________________________________________________
Madde 1
MEZUNİYET SONRASI EĞİTİMİN TAKİBİ, AKREDİTASYONU VE KALİTESİ İÇİN
GEÇERLİ OLAN GENEL KURALLAR
1.1
Spor Hekimliği uzmanlığını denetleyen merkezi otorite ATUB uzmanlık bölümleri ve
Avrupa Spor Hekimliği Dernekleri Federasyonu (European Federation of Sports
Medicine Associations -EFSMA) temsilcilerinden oluşan Multidisipliner Ortak Komite
(Multidisciplinary Joint Committee- MJC) olacaktır.
Madde 2
UZMANLIK EĞİTİMİNİN GENEL ÖZELLİKLERİ
2.1
Uzmanlik eğitimi alacak olan adaylar tıp fakültesini bitirmiş ve Avrupa Birliği
ülkelerinden birinde MD olarak tanınmış olmalıdırlar.
2.2
Uzmanlık eğitimi süresi en az 4 yıl olmalıdır.
SPOR HEKİMLİĞİ UZMANLIK EĞİTİMİ İÇİN ÖNGÖRÜLEN MİNİMUM MÜFREDAT
PROGRAMI
SPOR HEKİMLİĞİ TANIMI
Spor hekimliği, her düzeyde egzersiz ve fiziksel aktiviteye katılıma bağlı olarak ortaya çıkan
yaralanmalar ve rahatsızlıkların tanısı, tedavisi, önlenmesi ve rahabilitasyonu ile uğraşan,
fiziksel olarak aktif bir yaşam biçimini topluma benimsetmeye çalışarak halk sağlığını korumaya
çalışan multidisipliner bir akademik ve klinik tıpta uzmanlık (bazı ülkelerde yan dal uzmanlığı)
alanıdır.
SPOR HEKİMLİĞİNİN KAPSAMI
Spor hekimliği; küresel tanımına göre de, yalnızca elit sporcuların sağlık sorunları ile uğraşan
bir alan değidir. Temel olarak odaklandığı alanlar şunlardır:
President: Dr. Zlatko Fras
Treasurer: Dr. Vincent Lamy
Secretary General: Dr. Bernard Maillet
Liaison Officer: Dr. Gerd Hofmann
UNION EUROPÉENNE DES MÉDECINS SPÉCIALISTES
Siège : Avenue de la Couronne, 20





B-1050 - BRUXELLES
Sedanter yaşam biçiminin neden olduğu kronik hastalıkların önlenmesi spor hekimliğinin
ilgilendiği ana konuların başında gelmektedir.
Spora katılım veya yarışma öncesi yapılan tıbbi kontroller ve taramalar bir diğer önemli
sorumluluk alanıdır.
Farmakolojik ajanların, destekleyicilerin kullanımı, doping kontrolü, cinsiyet tayini ve
bunların ortaya çıkardığı ahlaki, yasal ve sağlıkla ilgili güçlüklerle uğraşmaktır.
Uluslararası spor olaylarında karşılaşılan seyahat sorunları ve aklimatizasyon gibi özel
tıbbi durumlarla ilgilenmektir.
Temel bilimler ve spor hekimliği ile ilgili olabilecek pek çok klinik alanda çalışmalar ve
araştırmalar yapmaktır.
Uluslararası spor olaylarının medyanın yoğun ilgisini çekmesi, belirgin ölçüde mali ve politik
etkileşimleri ortaya çıkarması, iş çevreleri ve sporu biraraya getiriyor olması çoğunlukla katılan
sporcuların yararına olmamaktadır. Neticede, spor hekimliği dahili tıp bilimleri, egzersiz
fizyolojisi, kardiyoloji, ortopedi ve travmatoloji, fiziksel tıp ve rehabilitasyon gibi dalları aynı
çatı altında buluşturan bir alan olarak karşımıza çıkmaktadır.
Spor hekimliği multidisipliner bir uzmanlık alanı olup, takımlarla hekimleri, fizyoterapistleri,
antrenörleri, spor bilimcileri, beslenme uzmanlarını, psikologları, sporcuları ve diğer ilgili
uzmanlık alanlarını buluşturan bir tıp dalı olma özelliğine sahiptir. Bununla beraber, klinik
deneyimi nedeniyle spor hekimi bu multidisipliner takımın başı olarak kabul edilmeli ve
sporcunun sağlığı ile ilgili konularda koordinatörlük görevi üstlenmelidir.
UZMANLIK EĞİTİMİNE KATILIM İÇİN GEREKLİ OLAN TEMEL GEREKLİLİKLER
Aşağidaki müfredat, uzmanlık eğitimine katılacak hekimin ulusal makam tarafından tıp doktoru
ünvanı almasından sonra uygulanacaktır.
Minimum müfredat süresi 4 yıl olmalıdır.




En az 1 yıl kardiyolojik sorunlar, acil tıp ve klinik beslenme konularında yoğunlaşan iç
hastalıkları rotasyonu
6-12 aylık Ortopedi ve Travmatoloji rotasyonu
6-12 aylık Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon rotasyonu
Tanınmış bir Spor Hekimliği merkezinde 12-24 süren deneyimli bir takım doktoru olarak
hazırlamak amaçlı teorik ve klinik pratiğe dayalı eğitim
SPOR HEKİMLİĞİ UZMANLIK EĞİTİMİ VEREBİLECEK KURUMLAR
Uzmanlik eğitimi ulusal ve/veya uluslararası akreditasyona sahip, tercihen bir üniversiteye veya
ulusal olimpiyat komitesine bağlı akademik ve klinik özellikleri bulunduran Spor Hekimliği
kurumlarınca verilmelidir. Eğer yukarıda anılan tüm uzmanlık alanlarına ait eğitimı, teknik ve
akademik yapılanma nedeniyle tek kurumca sağlanamıyorsa uygun alanların yerel bir ağ yapısı
içinde oluşturulması gerekmektedir.
2.3 Uzmanlık eğitim programı adayı Spor Hekimliği uzmanı olarak hazırlar ve yetiştirir.
-2-
EUROPEAN UNION OF MEDICAL SPECIALISTS
Secretariat: Avenue de la Couronne, 20
B-1050 - BRUSSELS
Madde 3
EĞİTİM KURUMLARI İÇİN KRİTERLER
3.1
Eğitim kurumları Spor Hekimliği eğitiminden sorumlu Ulusal Kurullar tarafından resmen
tanınmalıdırlar. Spor Hekimliği Multidisipliner Ortak Komitesi Ulusal Kurullar tarafından
onaylanmış kurumların bir listesini alacaktır. Bu kurumlar Multidisipliner Ortak Komite
tarafından düzenlenen koşulları karşıladıkları takdirde Spor Hekimliği eğitimi için
Avrupa Kurumlarına uyumlu olarak mütalaa edileceklerdir.
3.2
Eğitim kurumları tercihen üniversite hastaneleri ya da optimal eğitim koşullarına imkan
verecek uygun destek birimlerine sahip genel bölge hastaneleri bünyesinde yer almalıdır.
Hastanede diğer uzmanlık branşlarında eğitim programlarının varlığı bu koşulların
kapsamındadır. Ayrıca, diğer uzmanlık servisleriyle direk disiplinler arası konsültasyon
olanağı mevcut olmalıdır. Kurum bilimsel literatüre ulaşım imkanı sağlamalıdır. Zaman
zaman, eğitimin bazı periyotları onaylı tek branş kliniklerinde, Spor Bilimleri ve
Antrenman Bilimleri ile ilgili bilimsel kurumlarda gerçekleştirilebilir.
3.3
Spor Hekimliği Uzmanlık Eğitim Merkezi mezuniyet sonrası kalite yönetimi için bir
program hazırlayacaktır.
3.4
Ana Spor Hekimliği Eğitim Merkezi ulusal standartları yerine getirecek ve minimum
standart olarak aşağıdaki olanaklara sahip olacaktır:
(a)
Sporcu ve hastaların konsültasyonu için eksiksiz donatılmış bir ayaktan hasta
bölümü. Teçhizat tanı ve tedavi işlemleri için yeterli olmalıdır.
(b)
Tanı, tedavi ve spora dönüş için özel eğitim (coaching) işlemlerine yönelik ve
yatan hasta ve günlük bakım imkanları için bir klinik servis.
(c)
Tartışma ve eğitsel faaliyetler için bir konferans odası.
Madde 4
UZMANLIK EĞİTİCİLERİ İÇİN KRİTERLER
4.1
Eğitim şefi atanmadan önce en az beş yıldır uzmanlık uygulamalarını sürdürüyor
olmalıdır. Şef eğitme sorumluluğuna sahip ehliyetli bir uzman olmalı ve Ulusal Kurul
tarafından resmen tanınmalıdır. Araştırma ve lisansüstü eğitim alanlarında deneyimli
olmalıdır. Ayrıca eğitim programında görev alacak ve uzmanlığın tüm çalışma alanlarının
program kapsamına alınmasını sağlayabilecek nitelikli uzmanlardan oluşan bir öğretim
kadrosu da bulunmalıdır. Uzmanlığın yeni gelişmekte olduğu ülkelerde geçiş dönemi
biçiminde düzenlemeler yapılabilir.
-3-
UNION EUROPÉENNE DES MÉDECINS SPÉCIALISTES
Siège : Avenue de la Couronne, 20
B-1050 - BRUXELLES
4.2
Eğitim şefi her öğrenci için ulusal kurallarla ve Spor Hekimliği eğitim programları ile
ilgili Avrupa Kurulunun önerileriyle uyumlu bir eğitim programından sorumludur.
4.3
Eğitim kadrosu programa devam eden öğrencilerin yeterli denetimini sağlamaya yetecek
ve programdaki öğrenci sayısıyla orantılı -ulusal düzenlemelere uygun- nicelikte
olacaktır.
Dr. Nicolas Christodoulou,
President MJC Sport Medicine
Dr. André Debruyne,
Secretary MJC Sport Medicine
-4-