всеки месец раздава надежди

Transkript

Aylık Aile, Çocuk
ve Kültür Dergisi
Месечно списание за семейството, детето и културата
все
ки
ме
сец
разд
ава н
а д е жд и
Merhaba
Okul
Здравей,
училище!
Ya tırnaklarımız
olmasaydı!?
Ако нямахме
нокти...
Korunan gezegen:
Dünya
Защитената
планета: Земя
EYLÜL 2013, sayı: 187, yıl: 19, fiyatı: 2,00 lv.
СЕПТЕМВРИ 2013, брой: 187, година: 19, цена: 2,00 лв.
ФЕВРУАРИ 2013 / ŞUBAT 2013
1
içindekiler
04
MERHABA OKUL
ЗДРАВЕЙ, УЧИЛИЩЕ!
24
KORUNAN GEZEGEN: DÜNYA
ЗАЩИТЕНАТА ПЛАНЕТА: ЗЕМЯ
съдържание
06
08
10
12
14
18
20
22
30
36
SOR Kİ BİLESİN
ПОПИТАЙ, ЗА ДА РАЗБЕРЕШ
16
SİVRİSİNEK
КОМАРЪТ
ROBERT EDWİN PEARY
РОБЪРТ ЕДУИН ПИРИ
KENDİ KENDİNİZE TÜRKÇE
САМОУЧИТЕЛ ПО ТУРСКИ ЕЗИК
ANNEMİZİN KÖŞESİ
РУБРИКА ЗА МАЙКИТЕ
YA TIRNAKLARIMIZ OLMASAYDI!?
АКО НЯМАХМЕ НОКТИ...
ÇOCUKLAR İÇİN BOŞANMAMAK ÇÖZÜM OLABİLİR Mİ?
ДОСТАТЪЧНО ЛИ Е ДА НЕ СЕ РАЗВЕДЕТЕ ЗАРАДИ ДЕЦАТА СИ?
ANNE KUCAĞI
МАЙЧИНА ПРЕГРЪДКА
AKLIMA TAKILAN SORULAR
ВЪПРОСИТЕ, НАД КОИТО СЕ ЗАМИСЛЯМ
SANDALYE KAPMACA
МУЗИКАЛНИ СТОЛОВЕ
GENÇ RESSAMLAR / SİZDEN GELENLER / MİZAH / BULMACA
МЛАДИ ХУДОЖНИЦИ / ВАШИТЕ ОТЗИВИ / ХУМОР / КРЪСТОСЛОВИЦА
E D İ TÖ R
Aylık Aile, Çocuk
ve Kültür Dergisi
Месечно списание за семейството, детето и културата
все
ки
ме
сец
разд
ава н
а д е жд и
Merhaba
Okul
Здравей,
училище!
Ya tırnaklarımız
olmasaydı!?
Ако нямахме
нокти...
Korunan gezegen:
Dünya
Защитената
планета: Земя
EYLÜL 2013, sayı: 187, yıl: 19, fiyatı: 2,00 lv.
Издава: „ДЪ БОСФОРУС“ ООД
ISSN 1310-6422
Genel Yayın Müdürü
Главен редактор
CEYHUN GÜNGÖR / ДЖЕЙХУН ГЮНГЬОР
[email protected]
Yayın Editörü & Görsel Yönetmen
Отговорен редактор и Графично оформление
NİHAT DAUD / НИХАТ ДАУД
[email protected]
Yayın Kurulu
Издателски колектив
EYUB AHMED / ЕЮБ АХМЕД
SAMİRAY MEHMED / САМИРАЙ МЕХМЕД
İSMET KİKOV / ИСМЕТ КИКОВ
HASAN SEBAHATTİN / ХАСАН СЕБАХТИН
ABONE - 2013 / АБОНАМЕНТ - 2013
12 месеца: 24.00 лв., 9 месеца: 18.00 лв.
6 месеца: 12.00 лв., 3 месеца: 6.00 лв.
Abone ve Dağıtım
BULGARİSTAN POSTASI
PK No: 1940
Абонамент и разпространение
БЪЛГАРСКИ ПОЩИ
ПК No: 1940
ADRES / АДРЕС
Sofya 1360, kv. “Moderno predgradie”,
ul. “367” No: 31, Tel: 0988865045
София 1360, кв. “Модерно предградие”,
ул. “367” № 31, тел.: 0988865045
www.umitdergisi.com, e-mail: [email protected]
Dergiye gönderilen eserler iade edilmez. Yayınlanan yazı
ve şiirler kaynak gösterilerek yayınlanabilir. Yazılarda
gerekli görülen düzeltmeler yapılır. Yazıların sorumluluğu
yazara aittir.
Получени материали не се връщат. Всички материали се публикуват с посочен източник. Материалите
се редактират по необходимост. Отговорност за
материала носи авторът.
NOT: Dergide yer alan tercümeler, harfiyyen olmayıp
mana olarak verilmiştir.
СЕПТЕМВРИ 2013, брой: 187, година: 19, цена: 2,00 лв.
ФЕВРУАРИ 2013 / ŞUBAT 2013
1
Yaşasııın!... Okullar açılıyor.
Evet arkadaşlar, acısıyla tatlısıyla bir yaz tatili
mevsimi de bitti. Yukarıdaki cümleyi kurmayı hepimiz özledik. Eylül ayı, bu cümleyi kurma ve yeni
bir heyecanın yaşanma zamanıdır. Tüm öğrenciler,
öğretmenler, hatta velîler bu heyecanı yaşar. Nasıl
yaşamasın ki. Yeni bir dönem, yeni bir sınıf ( yani teknik olarak her öğrenci bir üst sınıfa geçtiği için yeni
sınıf dedik), yeni arkadaşlar, yeni ders konuları, yeni
ümitler... Yani işin güzel tarafından bakabilenler için
harika bir dönem. Biz de sizler gibi bu yeni eğitim
– öğretim yılını yeni ümitlerle karşılıyoruz. Biliyoruz
ki yarınlara ümitle bakabilenler, yarınları güzelleştirebilir. Bizler de siz okurlarımızla yarınlara umutla
bakıyoruz. Daha güzel yarınları hep beraber el ele
kurabiliriz.
Özellikle öğrencilerimiz ve öğretmenlerimiz olmak üzere, tüm ailelerin ve okurlarımızın yeni eğitim
– öğretim yılını tebrik ederiz. Herkese konumlarında
başarılar dileriz.
Ураа!... Училището започва.
Скъпи приятели, ето, че още едно лято, пълно
с радости и тревоги, свърши. Изречението погоре липсваше на всички ни. Месец септември
е времето на нови преживявания. Всички ученици, учители и дори родители са на прага на едно
ново вълнение. И защо не? Един нов период, нов
клас (нарекохме го така защото технически всеки
ученик е в нов клас всяка година), нови приятели,
нови уроци, нови надежди... Или казано с други
думи, това е един великолепен момент в живота на
всеки, който умее да гледа живота от хубавата му
страна. И ние заедно с Вас посрещаме тази нова
учебна година с много нови надежди. Знаем, че,
ако поддържаме искрата на надеждата жива бъдещето ни ще бъде по-светло. Затова и ние заедно
с Вас, нашите читатели, сме вперили поглед в утрешния ден. Нека заедно с общи усилия изградим
едно по-добро бъдеще.
Поздравяваме всички ученици, учители и техните семейства по случай настъпването на новата
учебна година! Желаем успех на всички в бъдещите ви начинания!
4
EĞİTİM / ОБРАЗОВАНИЕ
Güzellikler iyi arkadaşlar ve güzel ortamalar sayesinde ortaya çıkar. İyi ortam ve iyi arkadaşlar insanı yükseklere çıkarır, başarılara ulaştırır. Kötü ortam ve kötü
arkadaşlar ise kötülüklere ve başarısızlıklara götürür.
Merhaba Okul
Здравей, училище!
Ceyhun GÜNGÖR
ahar geldi, yaz geliyor, tatile
gidiyoruz derken tatil de bitti.
Güzel zamanların hızlı geçtiği
söylenir, yaz tatili de böyle herhalde. Sayılı ve güzel günler de hızlıca gelip
geçti. Eylül ayı sonbaharın habercisi, aynı zamanda yeni bir eğitim – öğretim döneminin
başlangıcı sayılır.
Yeni bir sene, yeni bir okul, yeni arkadaşlıklar. Yazın bitmesi belki hüzünlü gelebilir
ama bu yönden bakılınca güzel bir dönem.
Özellikle de yeni bir okula başlayan arkadaşlar için güzelliklerin ilk adımı olabilir eylül
ayı. Güzellikler iyi arkadaşlar ve güzel ortamalar sayesinde ortaya çıkar. İyi ortam ve iyi
arkadaşlar insanı yükseklere çıkarır, başarılara ulaştırır. Kötü ortam ve kötü arkadaşlar
ise kötülüklere ve başarısızlıklara götürür.
Bu bakımdan yeni arkadaşlıklar kurarken
bunlara dikkat emeliyiz.
Güzel bir ortam ve arkadaşlık oluşturulurken herkese önemli görevler düşer. Başta
aileye büyük görevler düşmekte. Aile çocuğunu okula gönderirken ona yapacağı telkin
ve uyarılar hep yarıcı olmalı. Çocuğu sosyal
ortama adapte edici nasihatlerde bulunmalı.
Özellikle günümüzde gençlerin buna çok ih-
B
СЕПТЕМВРИ 2013
М
ина пролетта, дойде лятото и докато кажем: „Излизаме във ваканция” – тя вече свърши. Казват, че
хубавите мигове отминават бързо и лятната ваканция е от тези прекрасни моменти.
Броените и хубави дни „отлетяха”. Септември е предвестник на есента, но е и начало
на новата учебна година.
Нова година, ново училище, нови приятелства... Краят на лятото може би натъжава много от вас, но, погледнато от друга гледна точка, може би периодът, който
настъпва, е хубав. Особено за приятелите,
които ще започнат да учат в ново училище,
септември ще се превърне в месеца на добродетелта. А хубавите неща се случват с
добри приятели и приятна обстановка. Добрите приятели извисяват човека, помагат
му да постигне успехи. А лошите приятели
и лошата атмосфера водят до неуспехи и
нелицеприятни деяния. Затова е необходимо да бъдем внимателни, когато създаваме
нови приятелства.
И докато създаваме една добра и приятна обстановка и нови приятелства, всеки
има своите задължения. На първо място се
нарежда семейството. Когато родителите
изпращат детето си на училище, препоръките, които ще му дадат, трябва да са граEYLÜL 2013
tiyaçları var. Gençler geleceğe hazırlanırken
ailelerinin desteğini her zaman yanlarında
hissetmeli.
Aile desteği derken, tamamen korumacı
ve çocuğun her hareketini takip eden, her
şeyine karışan bir aileden bahsetmiyoruz.
Kastedilen şey ailenin tecrubelerine dayanarak genci kötü durumlara düşmekten kurtaracak uyarılarda bulunması.
Eğer çocuk başka bir şehirde okuyacaksa,
kalacagı pansiyon ve oda arkadaşları, veya
kalacağı kiralık daire ve varsa ev arkadaşlarına kadar ailenin bilmesi gerekir. Sadece
bilmek de yetmez hatta eüer mümkün ise
uygun ev arkadaşları veya pansiyonda oda
arkadaşlarını ayarlamamlı. Bu yapılanlar her
biri çocukların başarısını etkileyen en temel
faktörlerdir.
Sağlıklı ve huzurlu bir ders çalışma ve
dinlenme ortamı olmayan öğrencilerin başarıyı yakalaması ve okulunu bitirip hedefine ulaşması kolay olmasa gerek. Ağaç ağaçlar arasında, gül de güller arasında yetişir.
Yarınların büyükleri ve geleceğimizi emanet
edeceğimiz gençlere verimli ortamlar hazırlamak ve onların kabiliyetlerini ortaya çıkartmak hepimizin görevi.
дивни. Трябва да се помогне на детето да
се адаптира в социални програми. Особено
днешната младеж има огромна нужда от
това. Когато децата се подготвят за бъдещето, те трябва винаги да усещат подкрепата
на семейството си.
А когато говорим за подкрепа, не става дума за семейства, които следят всяка
стъпка на децата си или се намесват във
всяко нещо. Това, което искаме да кажем,
е, че имайки предвид опита си, родителите
трябва да се постараят да опазят децата си
от попадане в лоши ситуации.
Ако детето ще учи в друг град, родителите трябва да познават пансиона или мястото, където ще живее, и приятелите в стаята
му. Но не е достатъчно само да са запознати
с тези факти, ако е възможно – да се определят приятелите, с които да бъде в една
стая. Всяко нещо, което се направи в тази
насока, ще повлияе на успеха на детето.
Ако липсва нормална обстановка за учене и почивка, би било много трудно учениците да постигнат желаните успехи и дори
да завършат училище. Дърветата растат
сред дървета, а розите – сред рози. Задача
на всички ни е да подготвим идните поколения, да им предоставим необходимите
условия и да развием качествата им, за да
сме спокойни за бъдещето на децата си.
AĞAÇ AĞAÇLAR
ARASINDA, GÜL DE
GÜLLER ARASINDA
YETİŞİR. YARINLARIN
BÜYÜKLERİ VE
GELECEĞİMİZİ
EMANET EDECEĞİMİZ
GENÇLERE VERİMLİ
ORTAMLAR
HAZIRLAMAK
VE ONLARIN
KABİLİYETLERİNİ
ORTAYA ÇIKARTMAK
HEPİMİZİN GÖREVİ.
СЕПТЕМВРИ 2013 / EYLÜL 2013
5
6
SOR Kİ BİLESİN / ПОПИТАЙ, ЗА ДА РАЗБЕРЕШ
Elimizden kaçırdığımız uçan
balonlar nereye kadar gider;
uzaya çıkabilirler mi?
U
çan balonların içi çoğu zaman havadan daha hafif olan helyum gazıyla
doldurulmuştur. Balonumuzun yoğunluğu
doldurulan helyum gazı sayesinde havadan
daha hafif olduğu için gökyüzüne doğru
yükselir. Tabi ki bu yükseliş öyle düşündüğümüz gibi uzaya kadar olmayacaktır.
Yeryüzünden yukarılara doğru çıkıldıkça hava basıncı azalacağından balonun da
basıncı azalır. Dağcıların zirveye yaklaşınca oksijen tüpü kullanmaları bu yüzdendir. Basıncın azalmasıyla uçan balonumuz
şişmeye devam eder. Yukarılara çıkıldıkça
balonun dışındaki basınç azaldıkça azalır,
balon da şiştikçe şişer ve en sonunda balonumuz patlar.
Докъде могат да стигнат
балоните, ако ги изпуснем?
Могат ли да достигнат
Космоса?
Kuşlar göç ederken neden ‘V’
şeklinde uçuyorlar?
Ç
ok uzun mesafeleri geçen göçmen kuşlar havada
süzülürken “V” şeklinde sıralanırlar. Bu uçuş
şekli şaşırtıcı ve akıl almazdır. İnsanların çok yakın
bir geçmişte keşfettiği aerodinamiğin kurallarını
göçmen kuşların milyonlarca senedir uyguluyor olması olağanüstü bir hadisedir. Bu da sadece yüce bir
Yaratıcı’nın varlığıyla açıklanabilir.
Göçmen kuşların “V” şeklinde uçmalarındaki asıl
gaye, daha az enerji harcayarak daha uzun mesafe
gitmektir. Bu sayede karşılaşılan hava direnci azaltılır.
Önde kanatlarını çırpan kuşlar arkadan gelen kuşlar
için kaldıran bir hava akımı oluşturur. Öndeki kuşların kanat çırpmaları sayesinde ortaya çıkan hava
akımını kullanarak uçuş menzillerini % 70 oranında
uzatırlar. Yani tek başına gidecekleri yolu grup hâlinde neredeyse iki katına çıkarırlar.
Б
алоните се пълнят с хелий, който
е по-лек от въздуха. Това е причината да се издигат в пространството.
Разбира се, че това издигане не може да
достигне до Космоса.
При издигането нагоре атмосферното
налягане намалява, съответно се понижава и налягането на балона. Затова
алпинистите използват кислородни
бутилки. С намаляването на налягането
балонът започва да се надува. Колкото
повече се издига, налягането ще намалява, а балонът в един момент ще се спука.
EYLÜL 2013
Kelebeklerin hayat süreleri
1 gün diyorlar.
Acaba doğru mu?
K
elebeklerin bilinen 170 bin türü vardır. Çöllerden kutuplara, yanardağı
ağızlarından mağara diplerine kadar her
yerde karşımıza çıkabilirler. Böyle olunca
kelebeklerin ömürlerinin ne kadar olduğunu kesin olarak söylemek çok güçtür.
Bazı türlerinin birkaç gün, bazılarının
birkaç hafta, hatta kimi türlerin çok nadir
de olsa bir yıl yaşadığı tespit edilmiştir.
Muhteşem bir sanatkârın delili gibidirler.
Mükemmel renklerle süslenmiş, çeşit çeşit motiflerle bezenmiş kelebeklerin hayranlık uyandıran bu hâlleri tırtıl olarak
başladıkları ömürlerinin son aşamasıdır.
Защо прелетните птици летят
под формата на буквата „V”?
К
огато прелетните птици летят на дълги разстояния, ятото оформя буквата „V”. Техният
полет е невероятен и неразбираем. Докато хората
наскоро откриха правилата на аеродинамиката, то
прелетните птици милиони години използват този
принцип. А това може да се обясни само с наличието на Всевишен Творец.
Целта на полета под формата на буквата „V” е
да се изразходва по-малко енергия и да се изминават по-дълги разстояния. Птиците, които летят
отпред, образуват въздушно течение с крилата си
за тези зад тях. Благодарение на това въздушно
течение птиците преодоляват със 70% повече разстояние. Тоест пътят, който биха изминали в ято, е
два пъти повече, отколкото ако летят сами.
Казват, че пеперудите живеят
един ден. Вярно ли е това?
И
звестни са 170 000 вида пеперуди. Те са разпространени от
пустините до полюсите, от вулканите
до пещерите. Следователно е много
трудно да се каже колко всъщност е
продължителността на техния живот.
Някои видове живеят няколко дни,
други – няколко седмици, а за определени видове, макар и редки, е доказано,
че живеят около година. Пеперудите
са доказателството за един прекрасен
Създател. Те са украсени с чудесни цветове, с различни мотиви и предизвикват удивление, а животът им започва
като ларви и завършва като пеперуди.
СЕПТЕМВРИ
2013//ŞUBAT
EYLÜL 2013
ФЕВРУАРИ 2013
7
8
KİM KİMDİR? / КОЙ КОЙ Е?
ROBERT
EDWİN PEARY
РОБЪРТ ЕДУИН ПИРИ
Mehmet ÜZEYİR Plovdiv
obert Edwin Peary, Amerikalı
denizci ve kaşif. 1856’da Cresson-Spring’de (A.B.D.) doğdu,
1920’de Washington’da öldü.
Kuzey kutbuna ayak basan ilk insandır.
R
Р
обърт Едуин Пири е американски
мореплавател и откривател, полярен изследовател. Той е първият
човек, стъпил на Северния полюс. Робърт
Едуин Пири е роден на 6 май 1856 година.
EYLÜL 2013
8 Nisan 1909 günü öğleye doğru Peary yanında dört Eskimo ve 36 köpekli kızakları ile Kutup Noktası’na ayak
basarak buraya Amerikan bayrağını dikti. Kaşifler ve
eskimolara ulaştıkları bu noktada yaklaşık olarak 30
saat kadar vakit geçirdikten sonra geri dönmüşlerdir.
Kuzey Kutup noktasına ilk ayak basan Amerikalı kaşiftir. 6 Mayıs 1856 tarihinde doğdu. Robert Edwin Peary bir deniz subayı idi. Önceleri
Grönland’a Kutup bölgelerine yaptığı araştırma
gezileriyle ün kazandı. Bu arada Grönland’ı etraflı şekilde inceleyerek «Yeşilyurt» adı verilen
bu toprakların insanların güçlükle yaşıyabilecekleri bir yer olduğunu ortaya koydu.
Kuzey kutbuna gitmeyi kafasına koyan birçok ünlü kaşif bu yolda maceraya atılmış ve
herbiri bilime yeni katkıda bulunmuştu. Robert
Edwin Peary Kuzey Kutbu’nu çevreleyen Arktika bölgesine birkaç defa gittiyse de Kutup bölgesine varamadı. En sonunda 1908 Temmuzunda
Peary ile arkadaşları o noktaya varmak amacı ile
Roosevelt adlı tekneleriyle yola çıktılar.
O kışı Kutup noktasından 700 km. uzakta
bir adacıkta geçirdiler. Bu gördükleri son kara
parçası idi. Bahar gelince Peary ile arkadaşları
yola çıktılar. Çok çetin bir yolculuktan sonra
Kutup noktasına vardılar. 8 Nisan 1909 günü
öğleye doğru Peary yanında dört Eskimo ve 36
köpekli kızakları ile Kutup Noktası’na ayak basarak buraya Amerikan bayrağını dikti. Kaşifler
ve eskimolara ulaştıkları bu noktada yaklaşık
olarak 30 saat kadar vakit geçirdikten sonra geri
dönmüşlerdir. Peary Amerika’ya döndükten
sonra da Kutup bölgesinde daha bazı gezilerde
bulunmuştur.
64 yaşında, 20 Şubat 1920’de Washington’da
hayata ebedi olarak gözlerini kapadı.
ЮЛИ 2013
Той е бил военноморски офицер. Става
известен с изследванията и експедициите си до Гренландия. Проучил обстойно
Гренландия и установил, че това е място,
където животът е много труден.
Всеки изследовател, решил да достигне до Северния полюс, е дал своя принос
за някое откритие. Робърт Едуин Пири,
въпреки че няколко пъти достигал до
Арктика, все не успявал да стигне до Северния полюс. Най-накрая, през 1908 година, Пири и неговият екипаж тръгнали
на път с кораба „Рузвелт“ към Северния
полюс.
Те прекарали зимата на 700 км от
крайната цел. Това било последната част
земя, която виждали. Когато настъпила
пролетта, Пири и екипажът му тръгнали
към полюса. След много трудно пътуване достигнали до Северния полюс. На 8
април 1909 година към обяд Пири, заедно с четирима ескимоси и шейни с 36
кучета, стъпил на Северния полюс и забил американското знаме. Ескимосите и
изследователите прекарали там около 30
часа и се върнали. След като се завърнал
в Америка, Пири предприел още няколко
експедиции до Северния полюс.
Починал е на 63 години, на 20 февруари 1920 година, във Вашингтон.
TEMMUZ 2013
9
10
KENDİ KENDİNİZE TÜRKÇE / САМОУЧИТЕЛ ПО ТУРСКИ ЕЗИК
На кафе / В рестора
нта / Kafede /
Lokantada / кафеде
/ локантада
- Може ли да разгле
дам
- Искам само .... / Sa
менюто, моля? / Men
dece ...
üyü
istiyorum. / садедж
görebilir miyim, lütfe
е ...
n? /
истийорум.
менюйю гьоребилир
мийим
лютфен?
- Поръчката ви е гото
ва.
/ Siparişiniz hazır. /
- Една маса за двама
души,
сипаришиниз хазър.
моля. / İki kişilik bir
masa,
lütfen. / ики кишилик
- Аз не си поръчах то
бир маса
ва. / Ben
лютфен.
bunu sipariş etmedim
. / бен
буну сипариш етмеди
- Имам резервация.
/
м.
Rezervasyonum var. /
- Каква беше вашата
поръчка?
резервасйонум вар
/ Ne sparişi vermiştin
iz? / не
- Имате ли места за
сипариши вермиштин
непушачи?
из?
/ Sigara içilmeyen bö
- Може ли една чаш
lümünüz
а....? / Bir
var mı? / сигара ичил
мейен
bardak .... alabilir miy
im? / бир
бйолюмюнюз вар мъ
?
бардак ... алабилир ми
йим?
- Какво ще ни препор
ъчате?
- Храната е много вк
усна. / Bu
/ Ne önerirsiniz? / Не
yemek çok lezzetli. /
Бу йемек
йонерирсиниз?
чок леззетли.
- Днешният ни спец
иалитет е....
- Това ястие е студен
о. / Bu
/ Bugünkü spesiyalim
iz.... /
ye
m
ek
so
ğu
k.
/ Бу йемек соук.
Бугункю спесиялими
з...
Сметката моля. / Hes
- Имате ли .... ? / ...
ap, lütfen.
yemeğiniz
/
хе
са
п
лю
т
ф
ен
.
var mı? / ... йемеиниз
вар мъ?
- На кого ще платя?
- Желаете ли да запо
/ Kime
чнете с ...? /
ödeyeceğim? / Киме
.... ile başlamak ister m
isiniz? / ...
йодейеджеим?
иле башламак истер
мисиниз?
- Има някаква грешка
- За пиене какво жела
. / Bir hata
ете? / Ne
var. / Бир хата вар.
içersiniz? / не ичерси
низ?
- Извинете, къде е то
- Искам.... / ... istiyor
алетната?
um. /
/ Tuvalet nerede acab
истийорум
a? /
Тувалет нереде адж
аба?
EYLÜL 2013
- кафе / kahve / кахв
е
- чай / çay / чай
- супа / çorba / чорб
а
- пиле / tavuk / тавук
- минерална вода / m
ineral suyu
/ минерал суйу
- вода / su / су
- месо / et / ет
- яйца / yumurta / юм
урта
- сирене / peynir /
пейнир
- мед / bal / бал
- масло / tereyağ / т
ереяъ
- хляб / ekmek / ек
мек
- кетчуп / ketçap / ке
тчап
- зеленчуци
/ sebze / себзе
- макарони / makarna
/ макарна
- ориз / pilav / пиляв
- кисело мляко / yo
ğurt /
йоурт
- десерт / tatlı / тат
лъ
- лук / soğan / соан
- чесън / sarmısak /
сармъсак
- домати / domates /
доматес
- сол / tuz / туз
- чушки / biber / бибе
р
- зехтин / zeytin yağı
/ зейтин
йаъ
- салфетка / peçete
/ печете
11
12
Şifalı Bitkiler
Лечебни билки
i
s
e
ş
ö
k
izin
m
e
n
n
A
е
Melissa
(Oğulotu)
т
и
к
й
а
м
за
ка
Рубри
BİLAL
evsiye
n
e
M
:
en
Derley
Маточина
Onun adı oğulotu. Yabancılar ona “melissa” da derler.
Çok keyifli bir içimi vardır. Çayını yudum yudum içerken rahatlamaya başlarsınız. Mükemmel bir gevşetici, rahatlatıcı
ve dinlendiricidir. Kronik idrar yolları enfeksiyonu şikayetiniz
söz konusuysa mükemmel bir önleyicidir. Kalp sıkışması,
spazm geçirme riski olanlara günde iki kez ve bir ay boyunca melissa çayı içmeleri önerilir. Yaraların hızlı kapanmasında melissa çayının yardımı çok güçlüdür. Göz tansiyonunda melissa çayı önerilir. Ostrojen hormonu düşüklüğünde
melissa çayı, özellikle menopoz döneminde olan bayanların
yardımcısıdır.
Kür1: Göz tansiyonu
Yaklaşık 150 ml (bir su bardağı) suyu önce kaynatınız. Su
kaynadıktan sonra, bir tutam (yaklaşık üç-dört gram) oğulotunu kaynayan suya ilave ediniz. Kısık ateşte beş dakika
kaynatınız. Beş dakika tamamlanınca ocaktan indiriniz ve
bir-iki dakika bekledikten sonra süzünüz. Ilıyınca yavaş yavaş yudum yudum içiniz.
Bu kür bir ay boyunca günde iki kez uygulanır. Her defasında taze hazırlanır. Öğleden evvel aç karnına ve öğleden
sonra da aç karnına içilir. Eğer, yaşınız otuzbeş ve yukarısıysa
bu taktirde akşam yemeklerinden yaklaşık en erken bir saat
sonra bir çay bardağı taze sıkılmış domates suyu da içilmelidir. Ağır vakalarda, bir ay boyunca melissa çayı günde üç kez
içilebilir. Şikayetlerin durumuna göre, kür tekrar edilebilir.
Kür2: Ostrojen hormonu yükseltici
Yaklaşık 150 ml (bir su bardağı) suyu önce kaynatınız. Su
kaynadıktan sonra, bir tutam (yaklaşık üç-dört gram) oğulotunu kaynayan suya ilave ediniz. Kısık ateşte beş dakika
kaynatınız. Beş dakika tamamlanınca ocaktan indiriniz ve
bir-iki dakika bekledikten sonra süzünüz. Ilıyınca yavaş yavaş yudum yudum içiniz.
Bu kür bir ay boyunca günde üç kez uygulanır. Her defasında taze hazırlanır. Öğleden evvel, aç karnına, öğleden
sonra aç karnına ve akşam yatmadan önce içilir. Bir ay tamamlandıktan sonra günde iki kez olmak üzere bir ay daha
aynı şeklide devam edilir. Bu kür onbeş günlük aralarla tekrarlanabilir.
NOT: Hekiminize danışmadan buradaki bilgilerle kendi
kendinize kesinlikle teşhis koymayınız ve uygulamayınız.
Забележка: Разчитайки на информацията, написана тук не поставяйте сами диагноза и не прилагайте нищо без да се консултирате с вашия лекар.
Маточината се нарича още и мелиса – по
латинското й название Melissa officinalis. Чаят от
маточина е много приятен на вкус. Същевременно е и много успокояващ. Има отпускащ
и релаксиращ ефект. При болки в сърдечната
област, за болни с риск от спазъм, е препоръчителен чай от маточина по два пъти дневно
в продължение на месец. Много е ефикасно
действието на чая от маточина за зарастване
на рани. При риск от глаукома заради повишено вътреочно налягане също е препоръчителен чаят от маточина. Той помага и на жени
с ниски нива на хормона естроген, както и на
жени в менопауза.
Рецепта 1.
Глаукома (повишено вътреочно налягане)
Кипва се приблизително 150 мл (една чаша)
вода. Към нея се прибавя щипка (близо 3-4
грама) маточина. Вари се 5 минути на слаб
огън. След това се снема от котлона, оставя
се 1-2 минути да престои и се прецежда. След
като се охлади, се пие бавно, на глътки.
Рецептата се прилага в продължение на
един месец. Приготвя се пресен чай за всяко
пиене. Пие се на гладно преди и след обяд.
Ако човекът, при когото има опасност от глаукома заради повишено вътреочно налягане,
е над 35 години, тогава е хубаво, освен чая от
маточина, да пие и прясно приготвен доматен сок – най-малко един час след вечеря по
една кафеена чашка. При по-сериозни случаи
чаят от маточина може да се пие и по три пъти
дневно в продължение на месец. Рецептата
може да бъде повтаряна в зависимост от оплакванията.
Рецепта 2.
За повишаване нивото на естрогена
Сварете 150 мл (една чаша) вода. Сложете във
врящата вода щипка (3-4 грама) маточина. Варете 5 минути на слаб огън. След това отстранете
от котлона, изчакайте 1-2 минути и прецедете.
След като се охлади, пийте бавно и на глътки.
Рецептата се прилага в продължение на
месец, по три пъти дневно. За всяко пиене се
приготвя пресен чай. Пие се на гладно преди
обяд, след обяд и вечер преди лягане. След едномесечно лечение с чай от маточина той може
да се пие и още един месец по два пъти дневно.
Рецептата може да се повтаря през 15 дни.
EYLÜL 2013
Yemek Tarifleri
Рецепти
EV YAPIMI LÜTENİTSA
ДОМАШНА ЛЮТЕНИЦА
Gerekli malzemeler: 1 kg közlenmiş patlıcan, 1
kg közlenmiş kırmızı biber, 1 kg doğranmış domates, 3 adet orta boy havuç, 5 diş sarımsak, 3 yemek
kaşığı sızma zeytinyağı, 2 yemek kaşığı üzüm sirkesi, 1 yemek kaşığı tuz, 2 tatlı kaşığı toz şeker.
Hazırlanışı: Havuçların kabuğunu soyup yumuşayana kadar haşlayın. Haşlanan havuçları küçük
küçük doğrayın. Sarımsağın kabuklarını soyup küçük küçük doğrayın. Orta boy tencereye tüm malzemeleri alıp karıştırın. Kısık ateşte, arada bir karıştırarak kıvamı koyulaşana kadar pişirin. Tencereyi
ocaktan indirip soğuması için bekletin. Lütenitsayı
el blenderiyle çekip püre haline getirin. Cam kavanozlara doldurup ağzını sıkıca kapatın.
Необходими продукти: 1 кг патладжани (изпечени, обелени и нарязани), 1 кг червени чушки
(изпечени, обелени и нарязани), 1 кг домати (обелени и нарязани), 3 моркова, 5 скилидки чесън, 3
супени лъжици зехтин, 2 супени лъжици оцет, 1
супена лъжица сол, 2 чаени лъжички захар.
Начин на приготвяне: почистете морковите, сварете ги до омекване, нарежете ги на ситно. Нарежете чесъна на ситно. В средно голяма
тенджера поставете всички продукти. Варете на
слаб огън, като разбърквате периодично. След
като се сгъсти, снемете от котлона и изчакайте
да изстине. Пасирайте лютеницата и я напълнете
в бурканчета. Ако не е за непосредствена консумация, бурканчетата се стерилизират 10 минути.
13
14
SAĞLIK / ЗДРАВЕ
Tırnaklarımız ve saçlarımız görülen kısımları
ölü hücrelerden oluşmuştur ve ana maddeleri keratindir. Tırnaklarımız parmaklarımızı mekanik dış tehlikelere karşı korurlar. Özellikle el
tırnaklarımız parmaklarımız için çok önemlidir.
Ya tırnaklarımız
olmasaydı!?
Ако нямахме нокти...
Nebibe MEHMET BURGAS
izin de bazen niye bu tırnaklarım
var ki, hep bakım, hep temizlik istiyorlar dediğiniz oldu mu?! Lakin
bizi mükemmeliyet içinde yaratanın bir hücremizi bile boşa yaratmadığı gerçeğini
hemen hatırımıza getirelim ve tırnaklarımız olmasaydı ne olurdu bi görelim:
Tırnaklarımız ve saçlarımız görülen kısımları
ölü hücrelerden oluşmuştur ve ana maddeleri keratindir. Tırnaklarımız parmaklarımızı mekanik
dış tehlikelere karşı korurlar. Özellikle el tırnaklarımız parmaklarımız için çok önemlidir. Onlar
olmasaydı derimizin yumuşak tabakası ile eşyaları tutup kaldıramazdık. El ve ayak tırnaklarımız,
derimizin altındaki, tırnak diplerine çok yakın
köklerinden çıkarlar. Burada tırnak çok inceleşir
ve yarım ay şeklinde beyaz bir renk alır. Bu bölüm
baş parmaklarda çok belirgindir. Kökteki hücreler
ölü bir hücre olan keratin üretirler ve yeni hücreler üredikçe ölü tırnağı dışarı doğru iterler. Bu
nedenle de aynen saçlarımız gibi tırnaklarımızı
keserken de acı duymayız. Tırnaklarımız derimize her iki yandan elastik fiberlerle bağlıdırlar. Bu
S
Замисляли ли сте се понякога и вие защо
имаме нокти? Необходимо е да се почистват,
да им се отделя внимание. Веднага трябва да
си припомните, че Създателят, който ни е създал по съвършен начин, не е сътворил напразно дори и една наша клетка. Но нека разберем
какво щеше да се случи, ако нямахме нокти:
Видимата част на ноктите и косата ни се
състои от мъртви клетки, а основната им съставка е кератин. Ноктите предпазват пръстите
ни от външни наранявания. Особено ноктите
на ръцете ни са много важни за нас. Ако не
бяха те, нямаше да можем да вдигаме различни предмети. Ноктите на ръцете и краката ни
израстват близо до корените под кожата. Тук
нокътят е много тънък и прилича на бял полумесец. Този раздел е много по-видим по палеца. Клетките в корена произвеждат мъртви
клетки, наречени кератин, и колкото повече
произвеждат, толкова повече расте нокътят.
Това е причината да не изпитваме болка при
рязането на ноктите и косата. И в двата края
нокътят е свързан с еластични влакна към кожата ни. Благодарение на това нокътят расте.
EYLÜL 2013
sayede yanlardan bağlı oldukları halde uzadıkça
rahatlıkla ilerlerler. Derideki yatakları ile irtibatı
biten tırnaklar beyazlaşır ve kesilmeyi beklerler.
Virüsler ve mikroorganizmalar kapalı, suyun
girmediği vücut bölgelerini çok severler özellikle de dışarı ile teması bol olan tırnakların altları
milyonlarca bakteri ve virüs için iyi bir yaşam
alanıdır. Uzun tırnaklar çeşitli aletlerle temizlensede sabun ve suyun tam temas etmediği tırnak
altları birçok hastalığa davetiye çıkarır.
Tuvalet sonrası yıkanan eller uzun tırnak altlarında mikrop birikimini engelleyecek yeterlilikte olmaz.Özellikle uzun tırnaklı anneler aile için
büyük tehdit oluşturur. Tırnaklarla temas eden
besin maddeleri diğer aile üyelerine hastalık taşıyabilir. Özellikle hepatit mikrobu idrar ile birlikte
uzun tırnaklar arasına yerleşmeyi çok sever. Eller
sabah kalkınca, yemek öncesi, yemek hazırlarken, yemekten sonra, tuvalete gidişten sonra bol
su ve sabunla iyice yıkanmalıdır.
Elimizdeki tırnakların ayaktakilere tek farkı,
daha hızlı, yani haftada ortalama 0,5 – 0,6 milimetre hızla uzamalarıdır. Yani kesilmezlerse
yılda 2,5 – 3,0 santimetre uzunluğa ulaşabilirler.
Ayak tırnaklarının uzama hızı bunun dörtte biri
kadardır. En hızlı uzayan tırnak orta parmaktakidir. Buradan parmak ne kadar uzunsa, oradaki
tırnak da o kadar hızlı uzar sonucunu çıkartabiliriz. Bütün tırnaklar sıcak havada soğuğa nazaran
daha hızlı uzarlar. Tırnaklardaki uzama hızı yaş
ilerledikçe yavaşlar. Çok ileri yaşlarda neredeyse
yarı yarıya düşer. Bebeklerde de tırnak uzama
hızı yetişkinlere göre daha yavaştır.
Dışarıdan çok basit bir yapıymış gibi görünen
tırnaklarımız aslında çok karışık ve bugün bile
tam olarak anlaşılamamış bir yapıya sahiptirler.
Tırnak, daha doğrusu onu oluşturan kısım psikolojik değişmelere de duyarlıdır. Stresli zamanlarda, uzun süren yüksek ateşte, zararlı içkiler
alındığında çatlarlar, lekeler oluşur, kalınlaşır
veya incelirler, yani deforme olurlar. Bu özellikler
tırnaklarımızı sağlık durumumuzu ortaya koyan
önemli ipuçları haline getirir.
Bir çok kadın tırnaklarında çeşitli renklerde
ojeler kullanır ve görünüş açısındanda bu ojeler
kadınlara değişiklik, özel bir görünüm kazandırır
gibi görünür ama oje kullanmanın bir çok zararı
vardır. En önemliside enfeksiyona sebep olmasıdır. Kozmetik ürünlerinin çok büyük bir kısmı
cilde zarar vermektedir. Oje de bu ürünlerden
biridir. Her ne kadar ojeler güzel bir görünüm
sergileseler de; tırnağı havasız bırakır ve bazı enfeksiyonların oluşmasına fırsat tanır.
Kimi zaman gereksiz bir detay olarak düşünülen tırnakların gerçekte son derece önemli
görevleri vardır. Yere düşmüş kalemimizi tırnaklarımız olmadan almayı denesek çok da başarılı
olamayız. Buna benzer durumlarda kavrama işleminde parmaklar kadar tırnaklar da önemli bir
göreve sahiptirler. Birazcık durup düşünürsek
şükredecek ne kadar çok sebebimiz var.
Вирусите и микроорганизмите много
обичат затворените места, където не достига
вода, затова за милиони бактерии и вируси
под порасналите нокти е идеално място за
живот. Въпреки че порасналите нокти могат
да се почистят с различни средства, тъй като
водата и сапунът не могат да достигнат навсякъде, ноктите са предпоставка и за много
болести.
Измиването на ръцете след тоалетна не
е достатъчно да почисти всички микроби
под ноктите. Особено опасно е майките да
бъдат с маникюр, защото чрез докосването
на хранителните продукти могат да причинят заболявания и на останалите членове в
семейството.
Вирусите на хепатита много обичат да се
наместват под ноктите, след като сме ходили
до тоалетната. Ръцете трябва да се измиват
добре със сапун сутрин след сън, преди хранене, при приготвяне на храна, след хранене
и след като излезем от тоалетната.
Единствената разлика между ноктите на
ръцете и на краката е, че тези на ръцете ни
растат по-бързо – с 0,5-0,6 милиметра на седмица. Тоест, ако не се изрежат, за една година
ще достигнат до 2,5-3 сантиметра. Растежът
на ноктите на краката е 4 пъти по-бавен. Найбързо растат ноктите на средния пръст. Оттук можем да достигнем до заключението, че
колкото по-дълъг е пръстът, толкова по-бързо
расте нокътят. Всички нокти растат по-бързо
при топло време. Скоростта на растежа им се
забавя с възрастта. При по-възрастните хора
намалява наполовина. И при бебетата растежът на ноктите е по-бавен в сравнение със
зрелите хора.
Структурата на нокътя изглежда много
обикновена, но всъщност притежава много сложна и все още не напълно изяснена
структура. Растежът и състоянието на ноктите зависят и от психическото състояние.
В стресови ситуации, при продължителна повисока температура, при злоупотреба с алкохол ноктите се напукват, по тях се образуват
петна, надебеляват или изтъняват, т.е. те се
деформират. От тази гледна точка ноктите
са показател за здравословното състояние на
хората.
Много жени лакират ноктите си, като се
стремят да изглеждат по-добре, но много от
тези лакове вредят сериозно. Най-важното
е, че могат да причинят инфекция. Много от
козметичните продукти вредят на кожата ни.
И лакът е едно от тях. Колкото и привлекателни да са лакираните нокти, нокътят остава
без въздух и може да се предизвикат някои
инфекции.
Въпреки че понякога ноктите изглеждат
сякаш излишни, те изпълняват много важни
функции. Не бихме могли да вдигнем дори
молив, ако нямахме нокти. Затова можем да
кажем, че колкото имаме нужда от пръсти,
толкова се нуждаем и от ноктите. Ако се замислим малко, ще разберем колко много причини имаме да бъдем благодарни.
DIŞARIDAN ÇOK BASİT
BİR YAPIYMIŞ GİBİ
GÖRÜNEN TIRNAKLARIMIZ ASLINDA ÇOK
KARIŞIK VE BUGÜN
BİLE TAM OLARAK
ANLAŞILAMAMIŞ BİR
YAPIYA SAHİPTİRLER.
15
16
HAYVANLAR ALEMİ / СВЕТЪТ НА ЖИВОТНИТЕ
Sivrisinek
Комарът
Hasan HÜSEYİN Kırcali
ir sivrisinek basitçe, baş, gögüs,
ve karın kısmından oluşur. Başının iki yanında antenleri vardır.
Erkek sivrisinekler, dişileri kanat
çırpma seslerinden tanıyabilirler. Göğüs kısmında kanatları ve 3 çift ayakları bulunur. Karınları
ise onlara kendi ağırlıklarından fazla kan emme imkanı tanıyacak biçimde esnek bir deriye
sahiptir. Böylece şişerler ama patlamazlar. Kan
emerek beslenen “sivrisinek” çok mükemmel
bir pompalama mekanizması kullanır: Başının
içi, tümüyle kaslarla kaplı boşluklar şeklinde
dizayn edilmiştir. Buradaki kaslar kasılıp gevşediklerinde sineğin borusunun iki ucu arasında
1-2 atmosferlik basınç farkı oluşur ve kan saniyede 5 metrelik bir hızla yükselmeye başlar.
Bu yüksek akış hızına rağmen sivrisineğin ne
borusunda ne de başka herhangi bir dokusunda tahribat ve çatlama olmaz. Çünkü kanın
geçiş yaptığı tüm dokular kanın bu hızı ve basıncına dayanabilecek yapıdadır. “sivrisinekler” vücutlarının altı katı kan emerler; bu 15
dakikada 300 mikrolitre kan demektir. Bu bir
insanın aynı süre içinde 200 litre su içmesine
denktir. Tüm kan emiciler gibi, ne zaman kan
emmeyi durduracaklarını söyleyen, sinir sistemine bağlı gerginlik algılayıcılarına sahiptirler.
Sivrisinekler kan taşıdıkları için hastalık bulaştırma riskleri vardır. Örneğin sarı humma, fil
B
К
омарът се състои от глава, гърди и коремче (стомах). На главата му са разположени две антени. Има крила и три
чифта крака. Мъжките комари познават женските по звука на крилата им. Стомахът им е
толкова еластичен, че те могат да изсмучат
повече кръв, отколкото е собствената им телесна маса. По този начин те се издуват, но не
се пукат. Комарите, които се хранят, смучейки
кръв, притежават много съвършен механизъм
за изсмукване. Главата на това насекомо е изпълнена само с мускули и празни пространства. Когато мускулите се свиват и отпускат,
в двата края на хобота на комара се образува
разлика в налягането от 1-2 атмосфери, като
по този начин за 1 секунда кръвта може да
достигне височина 5 метра!
Въпреки това не се наблюдава никакво увреждане на хобота или тъканите на комара.
Защото тъканите му са създадени по начин,
който да издържа на високата скорост и налягане. Комарите могат да изсмучат до 6 пъти
повече кръв от собствената им телесна маса,
което значи за 15 минути 300 микролитра
кръв. Това е все едно за същото време човек
да изпие 200 литра вода. И както всички останали кръвосмучещи насекоми, те имат сензори, свързани с нервната система, които им
посочват кога да престанат да пият кръв.
Тъй като комарите пренасят кръв, има
опасност и от пренасяне на зарази. Те могат
EYLÜL 2013
hastalığı ya da sıtma gibi parazit hastalıklarını
taşıyabilirler.
Sivrisineklerin yaşamak için şekere, protein’e
ihtiyaçları vardır. Bunu da bitki ve meyve sularından elde ederler. Kana ise yalnız dişi sivrisinekler muhtaçdırlar, çünkü dişiler yumurta
üretirler ve bunun için kana ihtiyaç duyarlar.
Sivrisinek cilde en yakın olan damarı tespit ettikten sonra alt ve üst çene yardımıyla altı bıçaktan
oluşan kesme sistemiyle deriyi derinlemesine
keserler. Bu bıçaklardan birinden akıtılan sıvı
dokuları uyuştururken aynı zamanda kanın pıhtılaşmasını engelleyerek kanın dişi sivrisineğin
karnına doluşunu devam ettirir.
SIVRISINEKLER DAHA ÇOK HANGI INSANLARI SEÇIYOR
Bilimadamları, dünya genelindeki insanların
yüzde 20’ye yakın bir kısmının sivrisinekler için
daha “çekici” olduğu ortaya çıkardı. Japonya ’da
yapılan bir araştırmaya göre, sivrisineklerin kan
grubu 0 olan kişileri ısırma ihtimali, kan grubu A olanları ısırma ihtimalinden iki kat daha
yüksek. Araştırmacılar, sivrisineklerin 0 grubu
kanı daha “lezzetli” bulduğunu belirtiyor. Sivrisinekler, kişinin hangi kan grubundan olduğunu
ise, insan vücudunun salgıladığı bazı maddeler
aracılığıyla tespit ediyor.
DOLUNAYLA ÇILDIRIYORLAR
ABD merkezli bir araştırma ise, sadece bir şişe
dahi olsa, bira içmenin, sivrisinek ısırığına maruz
kalma ihtimalini arttırdığını ortaya koyuyor. Yine
ABD kaynaklı bir araştırmaya göre, sivrisinekler,
dolunay zamanında, diğer zamanlarda olduklarından 500 kat daha hareketli oluyor. Gökyüzünde dolunay olduğu zamanlar özellikle günbatımı
ve şafak vaktinde, yiyecek arayan dişi sivrisinekler tarafından ısırılma ihtimaliniz çok yüksek.
HAMİLELER DAHA DİKKAT ÇEKİCİ
Hamilelerin sivrisinek ısırığına maruz kalma riski
de hamile olmayan kadınlarla karşılaştırıldığında
daha yüksek. Araştırmacılara göre, gebeliğin son
safhalarında olan kadınların nefes verme oranı
yüzde 21 artıyor ve nefesteki nem ve karbondioksit sivrisinekleri çekiyor.
SİYAH VE KIRMIZI GİYMEYİN
Nefes verirken atılan karbondioksit ve terdeki laktik asit gibi maddeler, sivrisineklerin avını
daha kolay bulmasına yardımcı oluyor. Bu yüzden, eğer koşuyorsanız ya da egzersiz yapıyorsanız, daha hızlı nefes aldığınız ve terlediğiniz için
ısırılma riskiniz daha yüksek.Araştırmalar, fiziksel aktivitenin ısırılma riskini yüzde 50 oranında
artırdığını ortaya koyuyor.Koyu renk elbise giyenlerin, açık renk giyenlere oranla, sivrisinekleri
daha çok cezbettiğini belirtiyor.Sivrisinekleri en
çok çeken iki renk siyah ve kırmızı. En az çeken
renk ise sarı.
да разпространяват болести като жълта треска и малария.
За да живеят, комарите се нуждаят от захар
и протеини. Те си ги набавят от растенията и
нектара на плодовете. Само женските комари
имат нужда и от кръв, защото те снасят яйца,
за чието е развитие е необходима кръв.
Комарът, след като идентифицира найблизкия до кожата кръвоносен съд, я пробива
с помощта на горната и долна челюст и шестте си крака. В същото време изпуска течност,
която прави безчувствена тъканта и спомага
кръвта да не се съсирва.
SİVRİSİNEĞİN BORUSUNUN İKİ UCU ARASINDA 1-2 ATMOSFERLİK
BASINÇ FARKI OLUŞUR
VE KAN SANİYEDE 5
METRELİK BİR HIZLA
YÜKSELMEYE BAŞLAR.
BU YÜKSEK AKIŞ
HIZINA RAĞMEN SİVRİSİNEĞİN NE BORUSUNDA NE DE BAŞKA
HERHANGİ BİR DOKUSUNDA TAHRİBAT VE
ÇATLAMA OLMAZ.
КАКВИ ХОРА ПРЕДПОЧИТАТ КОМАРИТЕ
Учените установили, че 20% от хората на
Земята са по-привлекателни за комарите.
Според изследване, проведено в Япония, вероятността от ухапване от комари на хора с
кръвна група 0 (нулева) е два пъти по-висока, отколкото при хората с кръвна група А.
Изследователите установили, че комарите
намират за „по-вкусна“ кръвта от група 0 (нулева). А комарите от своя страна установяват
кой човек от каква кръвна група е с помощта
на отделяните от тъканите вещества.
ПРИ ПЪЛНОЛУНИЕ ПОЛУДЯВАТ
Според американско изследване изпиването
дори на една бира увеличава риска от ухапване от комар. Освен това, според проучването,
комарите са 500 пъти по-активни при пълнолуние. Особено при залез и изгрев слънце
вероятността да бъдете ухапани от комар е
много висока.
БРЕМЕННИТЕ СА ПО-ПРИВЛЕКАТЕЛНИ
Вероятността бременните жени да бъдат ухапани от комар също е по-голяма в сравнение
с останалите жени. Според проучвания в последния стадий на бременността си жените
дишат с 21% по-ускорено и издишваната влага
и въглероден диоксид привличат комарите.
НЕ СЕ ОБЛИЧАЙТЕ В ЧЕРНО И ЧЕРВЕНО
Отделяният при дишане въглероден диоксид
и млечната киселина, отделяна при изпотяване, улесняват намирането на плячка от комарите. Затова, ако тичате или спортувате,
рискът от ухапване от комар се увеличава
значително. Проучванията посочват, че при
физическа активност опасността от ухапване
нараства с 50%. Също така по-тъмните дрехи
привличат повече комарите в сравнение със
светлите цветове. Черният и червеният цвят
привличат най-много комарите, а най-малко
те се насочват към жълтия.
17
18
AİLE / СЕМЕЙСТВО
Boşanmış ve geçimsiz anne-babaların çocuklarında ortak
sorunlar görülüyor. Bunlar, küçük çocuklarda sağlık sorunları, kaygı bozuklukları, şiddetli korkular, tırnak yeme,
alt ıslatma, uyku bozuklukları, okul dersleri ve arkadaşlarla ilgili sorunlar, ruhsal ve davranış bozuklukları olabilir.
Çocuklar için boşanmamak
çözüm olabilir mi?
Достатъчно ли е да не се разведете заради децата си?
FARIKA TEYMUR ARTIR
Oşanmaların en büyük mağdurları şüphesiz çocuklar. Bunun
farkında olan bazı eşler, boşanmanın eşiğine gelmelerine
rağmen çocukları için vazgeçiyor. Fakat daha
sonraki süreci iyi yönetemedikleri için çocuklarında, boşanmış ailelerin çocuklarına benzer
sorunlar çıkıyor.
Boşanmalar son yıllarda hızla artmaya başladı. Eşler boşandıktan sonra bir şekilde hayatlarını yeniden düzenlemeyi başarsalar da
boşanmaların en büyük mağduru çocuklar oluyor. Boşanmaların; ekonomik sıkıntılar, mizaç
uyumsuzluğu, iletişim çatışmaları, kumar, alkol
ve madde bağımlılığı gibi pek çok nedeni var.
Mutlu giden bir evlilikte de krizler ortaya çıkabildiği gibi daha önce yaşanan sorunlar yeni
sorunlarla birleşip büyük alevlenmelere yol açabiliyor. Eşler sadece çocukları için evliliği devam
ettirdiklerini söyleseler de aslında evliliği yürütülebilir olarak gördüklerinden ve duygusal bağ
devam ettiğinden böyle bir karar almış oluyor.
Fakat bu gerçek doğru ifade edilmiyor ve karşılıklı kırgınlıklar ortaya çıkıyor.
Evliliği bitirme noktasına geldiğini söyleyen
eş, daha sonra bundan çocukları için vazgeçtiğini
söylediğinde bu durum, evlilikte belirsizliğe yol
açıyor. Çünkü diğer eş kendisini duygusal olarak
terk edilmiş hissediyor. Bu da zamanla sağlıklı
bir evlilikte olması gereken bağlılığın azalmasına
ve eşlerde birbirinin ihtiyaçlarına duyarsızlaşmaya yol açıyor. Eşlerin karşılıklı karşılanmayan
ihtiyaçları ruhsal ve bedensel sorunlara yol açtı-
B
Н
есъмнено най-засегнати от развода остават децата. Имайки предвид
това, някои съпрузи не се развеждат,
въпреки че са достигнали прага на своя брак.
Но тъй като единството им се е разрушило,
техните децата имат същите проблеми като
тези на разведените родители.
В последните години разводите рязко се
увеличиха. След развода на съпрузите, дори
те да успеят да реорганизират живота си,
най-потърпевши остават децата. Разводите
се дължат на икономически затруднения, несходство в характерите, липса на комуникация, хазарт, алкохол, наркотична зависимост
и още много други причини. Криза може да
настъпи и в щастливия брак, а повод за това
могат да бъдат и натрупвани предишни проблеми. Съпрузите не се разделят само заради
децата си и взимат такова решение, тъй като
смятат, че емоционалната им връзка е налице
и биха могли да продължат да съжителстват.
Но това не е така и всъщност те продължават
да се нараняват.
Когато съпрузите решат да сложат край на
брака си, но впоследствие се откажат заради
децата си, това означава несигурност в семейството. Защото всеки един от съпрузите смята себе си за емоционално изоставен, което с
времето води до липса на интерес един към
друг, до липса на чувствителност към нуждите на партньора. Отсъствието на разбиране
от своя страна провокира емоционални и физически проблеми при партньорите, което ги
затруднява да изпълняват пълноценно родителските си функции. В случая за изграждането на личността и характера на детето липсва
EYLÜL 2013
ğından anne-babalık sorumluluklarını yerine getirmeleri de zorlaşıyor. Çocuklarında ise kişilik
gelişimi için çok önemli olan anne-baba modeli
eksik oluyor. Yani tıpkı boşanmış anne-babaların çocuklarında görülen problemlere benzer
sıkıntılar görülüyor. Eşler çocuklarını düşünerek
evliliği sürdürme kararı aldıklarında; evliliğin
sadece anne-babalıktan ibaret olmadığının bilincinde olmalı, birbirlerine gönüllerini açmalı,
olumlu özelliklerini her fırsatta takdir etmelidir.
Birbirlerini değiştirmeye uğraşmadan, empati
gösterebilmek ve öfke patlamaları yaşamamak
için duygusal yönden de kendilerini geliştirmeliler. Evlilik krizleri, küçük sorunları büyütmeden
aşılır. Birkaç ana sorunu acele etmeden zaman
içinde çözme gayreti içinde olmalı. Böylelikle eşler birbirini tamamlar ve geliştirir.
Boşanmış ve geçimsiz anne-babaların çocuklarında ortak sorunlar görülüyor. Bunlar, küçük
çocuklarda sağlık sorunları, kaygı bozuklukları,
şiddetli korkular, tırnak yeme, alt ıslatma, uyku
bozuklukları, okul dersleri ve arkadaşlarla ilgili
sorunlar, ruhsal ve davranış bozuklukları olabilir. Daha büyük çocuklarda ise ön ergenlik ve
ergenlik dönemi özelliklerine de bağlı olarak
okuldan, evden kaçma, izinsiz para alma, geç
saatlerde dışarıda kalma gibi sorunlara alkol ve
madde bağımlılığı, öfke kontrol sorunları, arkadaşlık ve karşı cinsle ilgili sorunlar eşlik ediyor.
Çocuk anne veya babayı yahut her ikisini suçlama eğiliminde olduğu gibi, olumsuz duygu ve
düşünceleri; hayata, insanlara, evliliğe bakış açısını da olumsuz etkiliyor.
моделът на родителите му. Тоест наблюдават
се проблеми в развитието му също като при
децата на разведените родители.
Когато родителите вземат решение да не се
развеждат в името на децата си, те трябва да
знаят, че не е достатъчно детето да има майка и
баща. Те трябва да бъдат едно цяло, при всяка
възможност те трябва да оценяват положителните си аспекти. Без да се опитват да променят
другия, е необходимо да показват съпричастност, за да не се стига до емоционални изблици
на гняв и омраза. Кризата в брака се преодолява, когато е незначителна, преди да се натрупат
неразбирателствата. Трябва навреме да се потърси консенсус по основните проблеми и те
да се решат. По този начин съпрузите се допълват и връзката продължава да се развива.
Проблемите на децата в семейства, в които
цари неразбирателство, и проблемите на децата на разведени родители са едни и същи. Те
се проявяват в заболявания при малките деца,
безпокойство, силен страх, гризане на нокти,
нощно напикаване, нарушен сън, проблеми
с училището и приятелите, психични и поведенчески разстройства. При по-големите деца,
имайки предвид и специфичната юношеска
възраст, се наблюдават бягство от училище и
дома, взимане на пари без разрешение, стоене
до късно навън, проблеми, свързани с алкохола и наркотичните вещества, с овладяването на
гнева и проблеми с приятели и хора от противоположния пол. Децата са склонни да обвиняват майка си и баща си, или и двамата, а отрицателните им мисли и настроения се отразяват
негативно на живота им, на взаимоотношенията с хората и на техния брак впоследствие.
EŞLER ÇOCUKLARINI
DÜŞÜNEREK EVLİLİĞİ
SÜRDÜRME KARARI ALDIKLARINDA;
EVLİLİĞİN SADECE
ANNE-BABALIKTAN
İBARET OLMADIĞININ
BİLİNCİNDE OLMALI,
BİRBİRLERİNE GÖNÜLLERİNİ AÇMALI, OLUMLU ÖZELLİKLERİNİ
HER FIRSATTA TAKDİR
ETMELİDİR.
19
20
HAYATIN İÇİNDEN / НЕЩАТА ОТ ЖИВОТА
Anne Kucağı
Майчина прегръдка
EYLÜL 2013
B
ebeğiyle birlikte modern bir kreşe gelen genç kadın, masanın üzerindeki süslü yazıdan müdür olduğu anlaşılan adama:
– Çocuğumu buraya vermek istiyorum. Öğrendiğime göre en bilimsel bakım sizinki imiş.
Müdür bey:
– Doğru söylemişler, diye kasıldı. Baştan sona her
şeyimiz öyledir.
Genç kadın, bu sözlere çok sevinmişti. Bebeğini
gösterip:
– Bilimsellik, gerçekten de güzel şey, dedi. Bu haylazı uslandırır umarım.
Müdür bey, annesinin kucağında kıpırdanan yavruya göz gezdirip:
– Kız herhalde, değil mi? Diye sordu. Yaşı da ancak
iki civarında.
– Evet! Evet! Tam üstüne bastınız, dedi kadın. Bugünlerde fazla ilgi bekliyor. Ben sosyal bir insanım bu
yüzden eve bağlanmak istemiyorum.
Müdür bazı evrakları çıkararak:
– Anlaşma belgesini, aylık dönemler hâlinde imzalıyoruz, dedi. Ücreti peşin vermeli, yazılan şartlara
uymalısınız. Bilimsel veriler öyle gerektiriyor.
Genç kadın, müdürün uzattığı bir belgeyi incelerken:
– Bana göre para önemli değil, dedi. Hemen takdim
ederim. Fakat en alt satırı anlamadım.
Adam, bütün satırları ezbere bildiğinden:
– O madde çok önemlidir, diye tebessüm etti. Çocuğu teslim ederken, kullanılmış bir eşyanızı istiyoruz.
Kazak ya da hırka gibi bir giysi…
– Hayret valla! Diye atıldı kadın. O da nerden çıktı?
– Bilimsel bir araştırma efendim. Yorgan ya da battaniye yerine, bebekleri onlar sarıyoruz. Anne kucağı
gibi oluyor da!
М
ладата жена беше дошла заедно с детето си в
най-модерната детска градина в града. Обърна
се към мъжа, на чието бюро имаше лъскава табела с
името на директора:
– Бих искала да запиша детето си при вас – каза
тя. – Чувала съм, че полагате най-научно обоснованите грижи.
Директорът гордо заяви:
– Правилно. При нас всичко е така, от начало до
край.
Младата жена беше щастлива от чутото. Посочвайки детенцето, каза:
– Научната обоснованост е наистина нещо много
хубаво. Надявам се да укротите това палаво детенце.
Директорът хвърли поглед на рожбата, седнала в
скута на майка си.
– Момиченце е, нали? – попита той. – На годинка
и половина или две?
Жената с възторг каза:
– Да, да, познахте! Вече поумнява и иска страшно
много грижи. А аз съм социална личност и това да
съм вързана за дома, направо ме убива.
Директорът, подавайки няколко документа, разясни:
– Ще подновяваме договора през няколко месеца
– каза той. – Така е по-добре. Заплащането е предварително и трябва да се съгласите с всички условия,
посочени в договора.
Младата жена проучи подадените листа.
– Парите нямат никакво значение – каза тя. –
Само едно не разбрах. Ето, този текст най-отдолу.
Тъй като директорът знаеше всяка точка наизуст,
усмихвайки се, поясни:
– А... Да, това е много важно – каза той. – Искаме
някаква ваша дреха – жилетка, блуза...
– Блуза ли? – учуди се жената. – Това пък защо?
– Научно изследване, госпожо. Вместо да завиваме децата с юрганче или одеяло, ние ги завиваме с
тях. То служи като майчина прегръдка!
ЮЛИ 2013
TEMMUZ 2013
21
22
HİKAYE / РАЗКАЗ
Kâinatta her şey saat gibi tıkırında. Hiçbir uyumsuzluk göremezsin. Küslük de göremezsin. Ağaçların kuşlara küstüğü görülmüş müdür mesela? Ya sen gördün mü ağaçların
meyve verirken nazlandığını? Güneş “Çok yoruldum, bugün doğmak istemiyorum.” demeyi aklına bile getirmez.
Aklıma Takılan
Sorular
Въпросите, над които се замислям
Melek AYDOĞAN
üneş doğmadan önce uyanmak
ne güzel! Erken uyanmak, güneşin doğuşunu seyretmek harika bir duygu. Hava aydınlanmadan önce kuşların sesi gelir uzaklardan.
Öylesine uyumludur ki bu sesler… İnsanın
içine güzel duygular bırakır. Sonra ağaçları,
evlerin çatılarını, dükkânını yeni açan bakkal amcayı görürsün. Az ilerideki oyun parkı
henüz bomboştur. Sabahın bu güzel vaktinde bir kedi salına salına yürür. Çiçeklerden
yükselen kokular açık pencerenden içeri dolar. Rüzgâr evin bacasına, perdelerine değer
geçer.
Kâinatta her şey saat gibi tıkırında. Hiçbir
uyumsuzluk göremezsin. Küslük de göremezsin. Ağaçların kuşlara küstüğü görülmüş
müdür mesela? Ya sen gördün mü ağaçların
meyve verirken nazlandığını? Güneş “Çok
yoruldum, bugün doğmak istemiyorum.” demeyi aklına bile getirmez. Ona verilen vazifeyi eksiksiz yerine getirir sadece. Her seher
pencerene konan kuşlar neşelerinden bir şey
kaybetmezler.
Sevgili dostum, kâinat böyle uyum içindeyken biz insanlar niçin birbirine kolayca
G
К
олко е хубаво да се събудиш преди
изгрев слънце! Да се събудиш рано
и да се наслаждаваш на изгрева на
слънцето е прекрасно чувство. Преди да се
разсъмне, се чуват чуруликащите птички.
Всички звуци са в такава хармония... Оставят прекрасни усещания в душата на човек.
След това забелязваш дърветата, покривите на къщите, продавачите, които отварят
магазините си. Детският парк наблизо е
все още безлюден. Сутрин, в това прекрасно време, една котка се разхожда доволно.
Стаята се изпълва с благоуханни миризми
от цветята наоколо. Вятърът докосва комините и гали пердетата.
Всичко във Вселената работи като часовник. Не може да забележиш нито една несъвместимост. Няма и никой сърдит. Може
ли дърветата да се разсърдят на птичките
например? Виждали ли сте дървета с плодове да капризничат? Слънцето нито за миг
не си помисля: „Много се изморих, днес
няма да изгрявам.“ То само изпълнява безупречно поставената му задача. Птиците не
губят нищо от своята радост, кацайки на
прозореца ти всяка сутрин.
Скъпи приятелю, защо след като Вселената се намира в подобна хармония, ние,
хората, лесно се сърдим един на друг? Цял
EYLÜL 2013
küsebiliyor? Bütün gün düşündüm durdum
bu soruyu. Evet, insanlar birbirlerine niçin
küserler? Aklıma takılan soruyu önce babama sordum. Gözlerime baktı, yüzümü
okşadı. “Çok güzel bir soru bu.” dedi önce.
“İnsanlar, çoğu zaman istedikleri olmayınca
birbirlerine küserler.” dedi. Verdiği cevap hoşuma gitmişti. Güzel söz defterime yazdım
babamın cümlesini. Sonra okuldaki arkadaşlarımın beni takıma almayışlarına küstüğümü hatırladım. Haksızlığa uğradığımı
düşündüğüm için darılmıştım onlara. Evet,
küsmenin bir nedeni de haksızlığa uğradığını düşünmek olabilirdi.
Dışarıda odun kıran dedeme pencereden
bakıyordum. El salladım ona. Dedem hep
gülümserdi. Yine gülümsedi. Dedemin yanına indim. Dedemin küs olduğu hiç kimse
yoktu. Dedeciğim, dedim. “Sen hiç küsmez
misin?” Yine gülümsedi. Başını iki yana salladı ve “Bak bakalım etrafına, insandan başka
birbirine küsen var mı?” dedi. Kalbi sevgiyle
dolu olan insanın kalbinde küslüğe yer olmaz, diye de ekledi. “Peki, şimdi ben sana bir
soru sorayım.” dedi kırdığı odunları kucağına alırken. “İncitmemek mi sence daha iyidir,
incinmemek mi?” Dedemin sorduğu soruyu
o ana kadar düşünmemiştim. Dedemle eve
dönerken bir karınca yuvasına rastladık. Karıncalar küme kümeydi. Dedem karıncaları
ezmemek için büyük bir adım attı. Dedem,
kimseyi incitmek istemediği gibi kimseye de
kırgın değildi. Galiba sorunun cevabını bulmuştum. Ne incitmek ne de incinmemek en
iyisiydi.
Sevgili dostum, cevabını aradığım soru
bana pek çok şey öğretti bugün. Söyler misin
şimdi bana, senin gönlünde küslüğe yer var
mı?
ден разсъждавам над този въпрос. Наистина, защо хората се нараняват? Потърсих отговор на въпроса първо от баща ми.
Погледна ме в очите и ме погали с думите:
„Много хубав въпрос. Много често, когато
желанията на хората не се изпълнят, те се
сърдят един на друг.“ Хареса ми отговора
му. Написах думите на баща ми в дневника си. След това си спомних как се разсърдих на съучениците ми, защото не ме бяха
включили в училищния отбор. Смятах, че
се отнасят несправедливо към мен, затова им бях обиден. Една от причините да се
обидиш на някого е, ако се отнасят несправедливо към теб.
От прозореца наблюдавах дядо ми,
който цепеше дърва навън. Помахах му с
ръка. Дядо ми винаги е усмихнат. Отново
се усмихна. Той не се сърдеше на никого.
Слязох при него. Попитах го: „Скъпи дядо,
ти на никого ли не си сърдит?“ Отново се
усмихна. Поклати глава и каза: „Погледни
наоколо, има ли други, освен хората, които
се сърдят един на друг? Ако сърцето на човек е изпълнено с обич, тогава няма място
за обида.“ И докато взимаше дървата, които
беше нацепил, ми каза: „Сега аз да ти задам
един въпрос. Според теб кое е по-добро –
да не обиждаш или да не бъдеш обиждан?“
Досега не се бях замислял над този въпрос.
Прибирайки се вкъщи с дядо ми, забелязахме един мравуняк. Мравките бяха едни
върху други. Дядо направи широка крачка,
за да не ги настъпи. Той не искаше да нарани никого, а и не беше сърдит на никого.
Като че ли открих отговора на въпроса му.
Най-добре е нито ти да накърняваш някого,
нито тебе да те обиждат.
Скъпи приятелю, въпросът, на който
търсих отговор днес, ме научи на много
неща. Кажи ми сега – има ли в твоето сърце
място за обида?
BAŞINI İKİ YANA SALLADI VE “BAK BAKALIM
ETRAFINA, İNSANDAN
BAŞKA BİRBİRİNE
KÜSEN VAR MI?” DEDİ.
KALBİ SEVGİYLE
DOLU OLAN İNSANIN
KALBİNDE KÜSLÜĞE
YER OLMAZ, DİYE DE
EKLEDİ.
23
24
BİLİM / НАУКА
Korunan gezegen:
DÜNYA
Защитената планета: ЗЕМЯ
üneş sistemimizin dışında keşfedilen gezegenlerin sayısı dokuz yüzü aştı. “Dünyaya benzer
gezegen” tabiri de son zamanlarda çok kullanılır oldu.
Kısa süre önce, Gliese 667C adlı yıldızın
çevresinde, “yaşanabilir bölgede” üç gezegen
tespit edildiği açıklandı. Üçü de, yıldızlarının
ne çok uzağında ne de çok yakınında. Dolayısıyla suyun sıvı halde bulunması için uygun
G
О
ткритите планети извън нашата
Слънчева система надхвърлят
900. Напоследък все по-често започнаха да се използват изрази от типа
на „подобна на планетата Земя“. Наскоро
около звездата, наречена Gliese 667C, „в
обитаемата зона“ се съобщава за идентифицирани 3 нови планети. И трите
са нито много далеч от звездите, нито
пък твърде близо до тях. Именно поради
това, че водата се намира в течно състоEYLÜL 2013
sıcaklıkta olabilirler. Yaşanabilir bölgede bulunması, ya da büyüklüğünün dünyanınkine
yakın olması nedeniyle bir gezegenin dünyaya benzediği söylenebilir mi?
Dünya, canlıların ihtiyaçlarıyla donanmış
bir gezegen. Dengeli gaz karışımından oluşan atmosferi, yerkabuğunu yenileyen levha
hareketleri var. Ayrıca yüzeyinin büyük bölümü sularla kaplı. Şartlarını değiştirebilecek
çok sayıda etken olmasına rağmen denge ve
düzen hakim gezegenimizde. Örneğin, okyanustaki planktonlar bulut oluşumuna neden
oluyor; karbondioksitten yirmi kat güçlü bir
sera gazı olan metanı üreten bakteriler bu
gazın atmosferdeki oranını etkiliyor.
Canlıları kozmik radyasyondan koruyan güçlü bir manyetik alanı da var gezegenimizin. Manyetik alan, güneş kaynaklı
yüklü parçacıklara karşı da bir kalkan aynı
zamanda. Bu parçacıklar gezegenlerin atmosferini zaman içinde erezyona uğratabiliyor. Yaşanabilir olduğu düşünülen geze-
яние, вероятно е да са с подходяща температура. Можем ли да твърдим, че една
планета прилича на Земята, само защото
се намира в „обитаемата зона“ или защото има същата големина?
Земята е планета, устроена според
нуждите на живите същества. Атмосферата, състояща се от балансирана смес от
газове, има движения, с които подновява
земната кора. Също така голяма част от
повърхността е покрита с вода. Въпреки
че много фактори могат да променят условията на нашата планета, равновесието и редът са доминиращата сила. Например планктонът в океана е причина
за образуването на облаците. Двадесет
пъти по-мощният от въглеродния двуокис парников газ – метан, който произвеждат бактериите, влияе на скоростта и
съотношението в атмосферния въздух.
Нашата планета има и силно магнитно поле, защитаващо живите същества
от космическа радиация. В същото вре-
Dünya, canlıların ihtiyaçlarıyla
donanmış bir
gezegen. Dengeli gaz karışımından oluşan atmosferi,
yerkabuğunu
yenileyen levha hareketleri
var. Ayrıca
yüzeyinin büyük bölümü
sularla kaplı.
25
26
BİLİM / НАУКА
ПЛАНЕТИТЕ, ЗА КОИТО СЕ
СМЯТА, ЧЕ СЕ НАМИРАТ В
ОБИТАЕМАТА ЗОНА, МОГАТ
ДА ИМАТ И ПО-СЛАБО
МАГНИТНО ПОЛЕ В СРАВНЕНИЕ С ТОВА НА ЗЕМЯТА.
Д-Р JORGE ZULUAGA ОТ
УНИВЕРСИТЕТА „АНТИГУА“
В КОЛУМБИЯ И ЕКИПЪТ
МУ ИЗСЛЕДВАЛИ ДАЛИ
СЪЩЕСТВУВА НЯКАКВО
МАГНИТНО ПОЛЕ В ТРИТЕ
НОВООТКРИТИ ПЛАНЕТИ
– GLIESE 667C, GLIESE 581D
И HD 40307G.
genlerin, dünyanınki gibi güçlü bir manyetik
alanı olmayabilir. Kolombiya’nın Antioquia
Üniversitesi’nden Dr. Jorge Zuluaga ve ekibi,
keşfedilen gezegenler arasında ön plana çıkan üç gezegenin, Gliese 667Cc, Gliese 581d
ve HD 40307g’nin manyetik alanlarının olup
olmadığını araştırdı. (Dünyanın manyetik
alanı, dış çekirdekteki sıcak sıvı demirin
hareketiyle oluşuyor.) Bileşimlerinin dünyanınki gibi olduğu varsayılarak yapılan hesaplamalara göre, bu gezegenlerin manyetik
alanları ya yok, ya da yok olmak üzere.
Bonn Üniversitesi’nden Prof. Christian
Ballhaus ve ekibinin birkaç yıl önce Nature
dergisinde yayımlanan araştırması dünyaya
dair ilginç bir gerçeği daha açığa çıkardı. Ballhaus ve meslektaşlarının araştırmasına göre
yerin derinlerinde, yüksek basınç altında
majorit adlı mineral çok miktarda oksijen depoluyor. Zamanla yeryüzüne doğru yükselen
majorit, basınç ve sıcaklık azalınca oksijeni
salıyor. Açığa çıkan oksijen hidrojenle birleşip su oluşturuyor. Bonn Üniversitesi’nden
yapılan açıklamada şöyle deniliyor: “Manto
tabakasında ‘oksijen asansörü’ olmasaydı,
dünya muhtemelen canlılar için uygun olmayan, kıraç bir gezegen olurdu.”
Galaksimizdeki yıldızların çoğunun, kırmızı cüce adı verilen güneşten daha küçük,
daha sönük yıldızlar olduğu belirtiliyor. Bu
yıldızlar daha soğuk olduklarından, çevrelerindeki gezegenlerin yaşanabilir bölgede
olmaları için yıldızlarının çok yakınında dolanıyor olmaları gerek. Şu da var ki, yıldızlarına çok yakın olan gezegenler yıldızlarına
“kilitlenebiliyor”. Bir yüzleri sürekli karanlık,
diğer yüzleri ise sürekli aydınlık oluyor. Gliese 667C adlı yıldızın çevresindeki yaşanabilir
bölgede tespit edilen gezegenlerin hepsinin
bu durumda olduğu düşünülüyor.
ме магнитното поле е и щит срещу парченца заредени частици от Слънцето. С
течение на времето те могат да предизвикат и ерозия на атмосферата на планетите. Планетите, за които се смята, че
се намират в обитаемата зона, могат да
имат и по-слабо магнитно поле в сравнение с това на Земята. Д-р Jorge Zuluaga
от университета „Антигуа“ в Колумбия и
екипът му изследвали дали съществува
някакво магнитно поле в трите новооткрити планети – Gliese 667C, Gliese 581d
и HD 40307g. Приемайки, че веществата
са същите като тези на Земята, те установили, че магнитните полета на тези планети са или унищожени, или са на път да
бъдат унищожени.
Преди няколко години професор
Christian Ballhaus от университета в Бон
и неговият екип разкриха интересен
факт за света, публикуван на страниците
на списание Nature. Според техните изследвания дълбоко в земните недра минерал, наречен мажорит, под действието
на високото налягане съхранява голямо
количество кислород. С времето мажоритът се издига нагоре във въздуха и под
действието на налягането и топлината
се отделя кислород. Освободеният кислород взаимодейства с водорода и образува вода. В разяснението, направено от
учените от университета в Бон, се казва:
„Ако в слоя, наречен мантия, не съществуваше „кислороден асансьор“, с голяма
вероятност Земята щеше да се превърне
в неплодородна земя и неблагоприятно
място за живите същества.“
Преобладаващата част от звездите
в нашата галактика, наречени червени
джуджета, са по-малки и по-бледи от
Слънцето. Поради това, че тези звезди
са по-студени и че планетите около тях
се намират в обитаемата зона, би трябвало да се въртят близо до тях. Има и нещо
друго – за планетите, намиращи се много близо до звездите, има вероятност да
се „заключат“ между тях. Едната им част
постоянно е тъмна, а другата – постоянно светла. Обитаемата зона около звездата Gliese 667C и намиращите се там
планети се предполага, че са в такова
състояние.
EYLÜL 2013
27
ОТЛИЧНИК
ОТЛИЧНИК
ОТЛИЧНИЦИ
АЙШЕНУР САБАХТИН МУСА
БЕРНА ЕРКАН СЮЛЕЙМАН
Аз съм от с. Конево, общ. Кърджали. Уча в 8-ми клас в ОУ „Гео Милев”,
с. Конево. Любимите ми предмети
са математика, физика, химия и
биология. Хобитата ми са да играя
волейбол. Участвам в състезания
по математика, в турнири по футбол и фолклорни организации. Искам
да стана учителка по математика
и физика или по английски.
Аз съм от с. Рогозче, общ. Джебел,
обл. Кърджали. Уча в ОУ „Христо
Смирненски” – с. Рогозче. Завърших
7-ми клас с отличен успех. Любимите
ми предмети са литература и математика. Обичам да рисувам и да чета
книги. Участвах в национален изпит по
български език. Моята рисунка остана
на първо място в общината на тема
„Бедствия, аварии и катастрофи”.
ОТЛИЧНИК
ГЮНЕЛ АХМЕД СЮЛЕЙМАН
ДЖОШКУН ИСМЕТ АЛИ
Аз съм от с. Комунига, общ. Черноочене, обл. Кърджали. Завърших
7-ми клас в ОУ „Васил Левски” – с.
Комунига. Спечелих първо място в
моята възрастова група в конкурса
„Балканската война 1912-1913 г.” в
категория стихотворение. Участвах в конкурса „Бог е любов”, заех
третото място в областния кръг.
Искам да стана очен лекар.
Аз съм от с. Генерал Гешево, общ.
Джебел, обл. Кърджали. Завърших
12-ти клас в ПГ „Руска Пеева” – гр.
Джебел. Любимите ми предмети
са биология и английски език. Като
хоби обичам да играя футбол и
волейбол. На матурите се явих по
български език и биология.
ОТЛИЧНИК
ЕРДАН НАЗМИ ЧАУШ
ЕРДЖАН ИЗЕТ МЮМЮН
Аз съм от с. Млечино, общ. Ардино,
обл. Кърджали. Ученик съм в 8-ми
клас, уча в ОУ „Христо Ботев” – с.
Бойно. Любимите ми предмети са
музика и биология. Моето хоби е да
свиря на йоника. Искам да стана
музикант.
Живея в с. Генерал Гешево, общ.
Джебел, обл. Кърджали. Завърших
12-ти клас в ПГ „Руска Пеева” – гр.
Джебел. Любимите ми предмети са
физкултура и английски език. Като
хоби обичам да играя футбол, бадминтон и волейбол. На матурите
се явих по български език и биология.
ОТЛИЧНИК
ОТЛИЧНИК
EYLÜL 2013
28
ОТЛИЧНИЦИ
ОТЛИЧНИК
ОТЛИЧНИК
ОТЛИЧНИК
ЕСРА ГЮНАЙ МУСТАФА
ЙЪЛДЪЗ СЕДАТ ИБРАХИМ
Аз съм от с. Самодива, общ. Кирково, обл. Кърджали. Уча в ОУ „Устрем” – с. Старово, общ. Кирково.
Завърших 8-ми клас с отличен
успех. Любимите ми предмети са
математика, изобразително изкуство и турски език. Хобито ми е да
чета книги. Участвам в олимпиади
по математика, физика и биология.
Искам да стана детски лекар.
Аз съм от с. Равен, общ. Момчилград, обл. Кърджали. Уча в 7-ми
клас в ОУ „Васил Левски” – с. Равен.
Любимите ми предмети са математика, география и рисуване.
Много обичам да рисувам. Спечелих
2-ро място по рисуване в област
Кърджали. Участвам в състезания
по математика. Искам да стана
художничка или дизайнерка.
ОТЛИЧНИК
НЕСИМ СЕЗЕР ИБРЯМ
СЕВИМ СЕЙХАН МУСТАФА
Аз съм от с. Миладиново, общ.
Кърджали. Уча в 8-ми клас на ОУ
„Христо Ботев” – с. Миладиново.
Любимите ми предмети са английски език и физика. Обичам да
играя футбол и шахмат. Участвам в училищните състезания по
всички предмети, а също и във
футболните турнири. Искам да уча
астрономия.
Живея в с. Звездел, общ. Момчилград, обл. Кърджали. Завърших
8-ми клас с отличен успех. Любимите ми предмети са математика и
английски език. Хобитата ми са да
чета, да слушам музика и да играя
волейбол. Искам да уча журналистика.
ОТЛИЧНИК
СЕНА ЕРГУН ХАЛИБРЯМ
СИНЕМ НЕРГЮЛ АЛИОСМАН
Живея в с. Стоманци, общ. Кирково, обл. Кърджали. Завърших 7-ми
клас с отличен успех в ОУ „Устрем”
– с. Старово. Любимите ми предмети са математика и английски
език. Участвам в олимпиади по
математика и физика. Миналата
година спечелих 3-то място по колоездене в област Кърджали. Искам
да стана моден дизайнер.
Живея в с. Рогозче, общ. Джебел,
обл. Кърджали. Завърших 7-ми клас
в ОУ „Христо Смирненски” – с. Рогозче. От 8-ми клас ще уча в ЧПГ
„Дружба” – гр. София. Любимите
ми предмети са български език,
история и турски език. Участвам в
състезания по шахмат, лека атлетика и баскетбол. Искам да стана
учителка.
ОТЛИЧНИК
EYLÜL 2013
ОТЛИЧНИК
ОТЛИЧНИК
ОТЛИЧНИК
СОНГЮЛ МЮМЮН АПТУРАХМАН
ШЕФИКА КЯМИЛ ХАСАН
Аз съм от с. Стоманци, общ.
Кирково, обл. Кърджали. Завърших
7-ми клас с отличен успех. Любимите ми предмети са математика,
турски език и английски език. Като
хоби обичам да играя волейбол и да
рисувам. Обичам да пиша поезия и
приказки. Искам да стана лекар.
Аз съм от с. Карамфил, общ. Момчилград, обл. Кърджали. Завърших
8-ми клас с отличен успех. Любимите ми предмети са математика,
български и английски език. Като
хоби обичам да чета и да играя волейбол. Искам да стана учителка.
ОТЛИЧНИК
ЮЗЛЕМ СЕВТИН МЕХМЕД
ДЖАНСЕВЕР САЛИФ НЕДЖИБ
Аз съм от с. Звездел, общ. Момчилград, обл. Кърджали. Преминах
в 8-ми клас с отличен успех. Любимите ми предмети са география,
английски и български език. Като
хоби обичам да слушам музика и да
чета книги. Искам да стана детски
лекар.
Кърджали. Завърших 8-ми клас с
отличен успех в ОУ „Христо Ботев” – с. Миладиново. Любимите
ми предмети са български и английски език. Като хоби обичам да
играя тенис на маса, да чета книги
и да пиша поезия. Искам да стана
адвокат.
ОТЛИЧНИК
МЕРТ ЕРХАН ТАСИМ
НАРИН ХАБИБЕ ИБРЯМ
Аз съм от с. Миладиново, общ. Кърджали. Ученик съм в 8-ми клас в ОУ
„Христо Ботев” – с. Миладиново.
Любимите ми предмети са математика и български език. Като хоби
обичам да играя футбол и шахмат.
Участвам в турнири по футбол,
както и в състезания по география,
математика и история.
Кърджали. Завърших 8-ми клас с
отличен успех в ОУ „Христо Ботев” – с. Миладиново. Любимите
ми предмети са математика, биология и история. Хобитата ми са
да чета книги и да играя волейбол.
Искам да стана лекар.
ОТЛИЧНИК
ЮНИ 2013 / HAZİRAN 2013
29
30
OYUN / ИГРА
Sandalye
Kapmaca
Kimler oynar?
İsteyen herkes oynayabilir.
Nerede oynanır?
Kapalı mekânlarda oynanabilir.
Hangi malzemeler
gereklidir?
Oyunu oynayacak kişi sayısının
bir eksiği kadar sandalye
bulunmalıdır.
ÌÓÇÈÊÀËÍÈ
Kaç kişi oynar?
Oyunumuz en az üç kişiyle
oynanır. Üst sınır yoktur fakat
kalabalık olunursa çok daha
eğlenceli olacaktır. Oyunumuzun
oynanması için müzik çalabilecek
biri belirlenir.
ÑÒÎËÎÂÅ
Кой може да играе?
Всеки, който пожелае.
Къде се играе?
Може да се играе в затворени
помещения.
Какво е нужно
за тази игра?
Необходими са столове, като
броят им трябва да бъде с един
по-малко от броя на играчите.
Колко участника може
да има в тази игра?
В играта може да участват
най-малко 3-ма участника, като
горната граница е неопределена,
но колкото повече играчи има,
толкова по-интересна и забавна
ще бъде играта. Преди началото
се избира някой, който да свири
или да пуска музика.
NASIL OYNANIR?
КАК СЕ ИГРАЕ?
Şimdi oyunumuzun oynanışını öğrenelim. Sandalyeler daire şeklinde, sırtları
birbirine dönük olarak dizilir. Oyuncular da sandalyelerin etrafında durarak
müziğin başlamasını bekler.
Müzikle birlikte bütün oyuncular
dairenin etrafında dönmeye başlar. Bir
yandan da dikkatle müziği dinlerler.
Müziği çalan kişi müziği herhangi bir
yerde keser.
Dönen oyuncular müziğin kesildiğini
duyar duymaz boş sandalyelere oturmaya çalışırlar. Oyuncu sayısından bir
eksik sandalye olduğu için, bir oyuncu
ayakta kalacaktır. Bu yüzden oyuncular
Сега нека научим правилата на тази игра.
Столовете се нареждат в кръг, обърнати
с гръб един към друг. Играчите стоят
около тях и чакат да започне музиката.
Когато чуят мелодията, започват да се
въртят около столовете, като внимателно слушат песента. Играчът, отговорен
за музиката, трябва да я спре, когато
пожелае. Въртящите се в кръг около
столовете играчи трябва да побързат да
седнат, когато музиката спре. Тъй като
броят на столовете е с един по-малко от
този на играчите, един от тях ще остане
прав. Затова участниците трябва да бъдат изключително бързи и пъргави. След
EYLÜL 2013
çok çevik olmalıdırlar.
İlk turun sonunda ayakta kalan oyuncu
oyundan çıkar ve bir sandalye eksiltilir. Oyun
bu şekilde devam eder. Oyunda bir tek sandalye
kalıncaya kadar devam edilir ve son sandalyeye
oturmayı başaran oyuncu oyunu kazanır.
DİKKAT: Arkadaşlar, oyunumuz aşırı odaklanmayı gerekli kıldığından, kazalara karşı dikkatli
olmanızı rica ederiz. Hepinize iyi eğlenceler.
първата част на играта участникът, останал без стол,
трябва да напусне играта, а заедно с него се маха и
един стол. Играта продължава по този начин, докато
остане само един стол. Играчът, успял да седне на
последния стол, е победителят.
ВНИМАНИЕ: Приятели, тази игра изисква изключителна съсредоточеност и внимание, за да се избегнат
нежелани инциденти, затова ви молим да бъдете
внимателни. Желаем ви приятно забавление!
31
32
EYLÜL 2013
СЕПТЕМВРИ
ЯНУАРИ2013
2013//EYLÜL
OCAK 2013
33
34
EYLÜL 2013
МАРТ 2013
MART 2013
ЮЛИ 2013
/ TEMMUZ
СЕПТЕМВРИ
2013
/ EYLÜL 2013
35
36
SİZDEN GELENLER / ВАШИТЕ ОТЗИВИ
Салса под звездите на
Бродилово
И ето пак е лято, лятото на 2013 година. И отново сме
тук, в еко-арт центъра на с. Бродилово. Отново ни посрещат нашите любезни домакини и приятели: госпожа Таня Костадинова – председател на международно
движение „Духовно огледало”, и Георги Ломски – управител на центъра. А ние сме децата на град Куклен,
възпитаници на СОУ “Отец Паисий”, които вече шеста
година почиват и творят сред природата на красивата
Странджа планина. Не пропускаме морските бани, тъй
като Царево е само на 15 км от Бродилово. Интересни
и занимателни са следобедните кръжоци с преподавателките по приложно изкуство Дарина и Боги, които
увличат децата със своите невероятни идеи за работа
с вълнени конци и картони от кашони. А вечерите под
звездите на Бродилово са изпълнени със смях, интересни тематични вечери и много танци. Любим танц
на всички лагерници стана салсата, за който ни помагаше милейди Надя. Направихме и изложба в читалището, която ще вземе участие в културните празници
„Аполония” в Созопол. Спонсор на лагера е КЦМ АД
– гр. Пловдив, за което благодарим. Благодарим на
нашия директор г-н Вълчо Георгиев за добрата организация, на ръководителите и на нашите родители за
проявеното доверие. До нови срещи догодина!
Мария Георгиева, гр. Куклен
EYLÜL 2013
Semih ve Şeren
Kaan Sunay Ömerov - Sofya
Aylin, Selin ve Hatice - Pripek
Büşra, Yasemin ve Medine
Sunay ve Adem - Snyagovo
Emirhan
37
38
GENÇ RESSAMLAR / МЛАДИ ХУДОЖНИЦИ
NECİBE FERDUN ve ALİ YILMAZ - HASKOVO
SEBİLE AHMET - LÜLYAKOVO/BURGAS
NURSEL MUSTAFA - RIJİTSA/BURGAS
FURKAN DURMUŞ - KAZANLIK
MUSTAFA HASAN - PLANİNİTSA/BURGAS
HÜSEYİN ALİ - PLANİNİTSA/BURGAS
SİBEL SÜLEYMANOVA - TOPÇİYSKO
MUSTAFA HASAN - LÜLYAKOVO/BURGAS
GÜLSEREN NEVZET
SERMET OSMAN - KLİMENT
EMİNE KADİR - VRESOVO/BURGAS
HASPE RAFET - ÇEREŞA/BURGAS
EYLÜL 2013
HASAN AHMET - ÇEREŞA/BURGAS
BAYRAM RAMADAN - ÇEREŞA/BURGAS
ŞAZİYE - JİTNİTSA
ŞAKİR ALİ - ZAİMÇEVO/BURGAS
FATİH HASAN - REÇİTSA/BURGAS
NURİYE İSMAİL - REÇİTSA/BURGAS
ALİ HÜSEYİN ALİ
EMİLİYA - KUKLEN
PETYA - KUKLEN
39
40
MİZAH / ХУМОР
KAZA
ВИЦОВЕ
Подгонили две лястовички муха. Тя
се стрелнала ниско, те – след нея. И
едната лястовица казала:
– Ще вали дъжд.
– Откъде разбра? – попитала я дружката й.
– Ами онзи човек каза, че ще вали,
защото сме летели ниско.
☺
☺
VAKİT Mİ YOK?
Ünlü bir yazarın yeni romanı yayınlanmıştır.
Dostlarından biri bu yeni eserini nasıl bulduğunu sorar. Yazdığı romanları okumaya vakit
bulamayan ünlü yazar dostuna şu cevabı verir:
“Bilmiyorum, okuyamadım.” Dostu şaşırır: “Nasıl olur? Kitap sizin eseriniz değil mi?” der. Ünlü
yazar gayet sakin: “Kitap benim ama yazmaktan okumaya vakit bulamıyorum ki!”
☺
– Скъпи, мислиш само за футбол!
Помниш ли датата на сватбата ни?
– Да! Когато “Ливърпул” и “Манчестър” бяха наравно!
☺
☺
Bir araba yaşlı adama çarpar Arabanın şoförü
bağırmış:
- Suç sende, ben 20 yıllık şoförüm!
Yaya karşılık vermiş:
- A be evlâdım ben de 80 yıldır yayayım!
☺
Старшината пита пред строя:
– Кой може да поправи радиостанцията на бронетранспортьора?
Очилат младеж се обажда:
– Г-н старшина, станцията на радиолампи ли е или на транзистори?
Старшината:
– За особено глупавите повтарям:
на бронетранспортьора!
☺
☺
☺
Две мутри се разхождали. Едната
вика:
– Виж каква прекрасна природа.
– Абе к’ва ти природа? От тез дървета нищо не виждам!
☺
☺
☺
Надпис в зоопарка:
“Не плашете щрауса – подът е бетонен!”
EYLÜL 2013
NEYE KIZMIŞ
Küçük Hasan yemekten sonra kahvesini içmekte olan babasına yaklaştı.
– Babacığım mürekkep çok mu pahalı bir
şeydir?
– Hayır oğlum. Neden sordun?
– Bugün kazayla halıya mürekkep döktüm,
annem öyle bir kızdı ki!
YAĞMUR DUASI
ALÇAKTAN UÇUŞ
Trafik polisi büyük bir hızla giden otomobili durdurur. Keskin bir fren sesi çıkararak duran şoför sorar: “Memur bey, çok mu hızlı gidiyordum?”
Trafik polisi ters ters bakar: “Ne münasebet. Tam
tersine alçaktan uçuyordunuz!”
Köy susuzluktan kuruyunca halk toplanmış hocayı da yanlarına alıp yağmur duasına çıkar. Köyün yüksek bir yerinde dua yapar. Hoca önde
köylüler arkada geri dönerken biri sorar, “Hocam ne dersin, yağmur yağar mı?” “Sanmam!
Hiçbiriniz yağmur yağacağına inanmıyorsunuz.” der hoca. “Neden böyle söylüyorsunuz
hocam neden inanmayalım?” diye çıkışınca
köylü. Hoca dayanamaz, “Madem inanıyorsunuz da hanginiz yanına şemsiye aldı?”
41
42
EYLÜL 2013
43
44
EYLÜL 2013
ОЦ
ВЕ Т И
RENKLEND
İ
R
46
NASREDDİN HOCA / НАСРЕДДИН ХОДЖА
Son Ümit’im
Последната ми
надежда
Nasreddin Hoca’nın çok sevdiği eşeği bir gün kaybolmuş. Hoca, eşeği aramak için, kırlara doğru açılmış. Bir taraftan da bir türkü söylemeğe başlamış.
Böylece dolaşıp dururken bir tanıdığına rastlar
Tanıdığı:
- Hoca. böyle türkü çağıra çağıra nereye gidiyorsun? diye sorar.
Hoca merhum da eşeğini kaybettiğini, onu
aramakta olduğunu söyler.
Ahbabı:
- Bu ne iştir Hoca efendi? Benim bildiğim, insan eşeğini kaybetti mi, feryat eder, ağlar, dövünür. Sen ise türkü söylüyorsun!
Hoca, ona önündeki tepeyi gösterir.
- Bir ümidim şu dağın ardında kaldı. Eşeğimi
orada da bulamazsam, o zaman siz dinleyin bendeki feryadı!
EYLÜL 2013
Един ден Насреддин ходжа изгубил магарето си, което много обичал. И ходжата тръгнал да го търси. А докато го търсел, си тананикал някаква песен. След малко срещнал
свой познат. Познатият го попитал:
– Ходжа, къде си тръгнал така, пеейки?
Ходжата му казал, че е изгубил магарето
си и го търси.
Познатият се възмутил:
– Каква е тази работа, ходжа? Аз, доколкото знам, когато някой изгуби магарето
си, плаче и ридае, а ти си пееш!
Ходжата му отвърнал:
– Имам още една надежда – зад тази
планина. Ако и там не открия магарето си,
тогава ще чуете вие моето ридание!
КАК ЩЕ ГИ ВИДИТЕ?
Тихата и спокойна среда ще ви улесни. Поставете
Триизмерните картини,
които се създават с помощта
на компютър, са всъщност
двуизмерни картини с преплетени изображения, които
при внимателни заглеждане
изглеждат като триизмерни.
ЩО Е ТРИИЗМЕРНА
КАРТИНА?
картината на стената или
я дръжте с ръце, но без да
мърдате. Не бива да се концентрирате върху преплетените изображения на картината. С други думи, погледът
ви трябва да се съсредоточи
не върху фигурите на самата картина, а отвъд нея. Ако
ви е за първи път, бъдете
по-търпеливи. Погрешно е
да очаквате, че веднага ще
видите триизмерни образи.
Ако след две минути гледане
МЕТОДИ НА ГЛЕДАНЕ
Метод на пресичане:
Погледът се концентрира
все още не сте ги видели, не
се измъчвайте. Починете си
малко и опитайте пак с отпочинал поглед. Щом веднъж
“прогледнете” триизмерните
образи, ще изпитате истинско удоволствие. Освен това,
подобно взиране е добро упражнение за очите, но не ги
претоварвайте.
върху точка между окото
и обекта. При този метод и
двете очи трябва да се фокусират върху една и съща
точка. Дръжте картината
много близо пред очите си.
Отпуснете очните си мускули. Представете си, че наблюдавате цялата картина.
Когато погледът ви се успокои, започнете да отдалечавате картината от себе си с
два см на две-три секунди.
Продължете да наблюдава-
те цялата картина. Първоначално погледът ви ще се
премрежи, но след това ще
започнете да виждате триизмерните образи.
Метод на отражение: Изберете си някакъв образ,
който се отразява в картината. Например съсредоточете погледа си върху отражението на носа или окото
си. След няколко секунди
ще започнете да виждате
триизмерните образи.
GEÇEN SAYININ ÇÖZÜMÜ
GÖRME METODLARI
Kesiştirme metodu: Bakış göz ile obje
arasında bir nokta üzerinde odaklanır.
Bu metodda iki gözün de kaydırılmadan
aynı nokta üzerinde odaklanması gerekir.
Resmi burnunuza değecek kadar yakından
tutun. Gözlerinizi rahatlatın. Görüntüyü
izliyor gibi düşünün. Sakinleştikten sonra
yavaş yavaş resmi yüzünüzden uzaklaştırın. 2-3 saniyede 2 santim. Resmin tümüne
bakmaya devam edin. Okuma uzaklığında
resmi uzaklaştırmayı durdurun ve bakmaya devam edin. Önce görüntü bulanacak,
ardından üçüncü boyuta geçeceksiniz.
Yansıma metodu: Resmin üzerine
düşen bir yansımayı kendinize seçin.
Mesela görebiliyorsanız gözünüzü ya da
burnunuzu. Israrla bu yansımaya bakmaya devam edin. Birkaç saniye sonra
derinliği farkedecek, daha sonra 3 boyutlu görüntüyle başbaşa kalacaksınız.
NASIL GÖRECEKSİNİZ?
Sessiz ve sakin bir ortam görmenizi kolaylaştıracaktır. Resmi hareket etmeyecek
şekilde sabit bir düzleme yerleştirmeli ya
da elinizle tutacaksanız kımıldatmamaya
çalışmalısınız. Hiçbir zaman resmin görünen şekli olan karışık çizgi ve renklere takılmamalısınız. Bakışlarınızı resme değil de
adeta resmin arkasına, derinliğe yönlendirmelisiniz. Eğer ilk kez böyle bir resme bakıyorsanız biraz sabırlı olmalısınız. Hemen
göreceğinizi sanmak yanlış olur. İki dakika
baktıktan sonra görüntüyü yakalayamazsanız, kendinizi zorlamayın. Biraz ara verip,
sakin kafayla tekrar deneyin. Bir kere görmeye başladıktan sonra büyük zevk alacağınızı kesinlikle söyleyebiliriz. Bu teknikler
gözünüzün sıhhati için iyidir, ancak gözleri
fazla yormamaya dikkat etmek gerekir.
Özel bilgisayar teknikleri ile elde edilen bu resimler sayesinde, iki boyutlu ve
karışık bir görüntü üzerinde, üç boyutlu ve
anlamlı şekilleri görmek mümkün oluyor.
3 BOYUTLU RESİM NEDİR?
В МИНАЛИЯ БРОЙ
Колкото и много да е чел и да знае човек,
това никога не трябва да го отклонява от
четенето и ученето. Наред с постоянните
изследвания истинските учени по-често
са произлизали сред хората, които не се
задоволяват с наученото.
***

всеки месец раздава надежди

Transkript

Benzer belgeler