12 İnovasyon için kültürlerarası ilişki ve yabancı dil

Transkript

12 İnovasyon için kültürlerarası ilişki ve yabancı dil
InnoSupport – KOBİ'lerde İnovasyonu Desteklemek
12 İnovasyon için kültürlerarası ilişki ve yabancı dil yetkinlikleri
12 İnovasyon için kültürlerarası ilişki ve yabancı dil yetkinlikleri
Anahtar Kelimeler:
Kültürel köken, kültürel kimlik, kültürlerarası yetkinlik, yabancı dil yetkinliği
Öğrenme Hedefi:
Bu bileşeni okuduktan sonra, başarılı inovasyonlar için yabancı dil ve
kültürlerarası ilişki yetkinliklerinin öneminin farkına varacaksınız. Yetkinliğin
sadece gündelik yönetimde ve satış departmanında gerekli olmadığını ve
inovasyon sürecinin farklı aşamalarıyla da bağlantılı olduğunu öğreneceksiniz.
Ayrıca, eğitim gereksinimlerini değerlendirmenin ve bu temel yetkinliği
organizasyonda geliştirmenin yollarını da öğreneceksiniz. Bu modülü okumak
yaklaşık 30 dakika alacaktır. Değerlendirme aracının uygulanması ve alıştırmalar için
gereken süre buna dahil değildir.
Giriş
Küçük bir firmanın yöneticisi gecenin bir saatinde uyandı. Rüyasında bir kentin pazar
yerinde heyecan verici yeni bir ürünü tanıttığını görmüştü. Etrafında büyük bir
kalabalık toplanmıştı. Uzun sakallı ve pelerinli adamlar gülümseyerek ona
bakıyorlardı. Açık fikirli insanlar oldukları belliydi. Yönetici ürünün kalitesini övüyor ve
işlevlerini açıklıyordu. Ne var ki, insanlar yavaş yavaş sıkılmaya, sinirlenmeye ve
oradan ayrılmaya başladılar. Ve yönetici birden onların farklı bir dil konuştuklarını ve
söylediği hiçbir şeyi anlamadıklarını fark etti.... Peki bu sadece kabuslarda mı olur?
Gerçek hayat farklı mı?
Unutmayın, inovasyon yeni bir ürünün ya da hizmetin PAZAR YERİNDE
(PİYASADA) kabul edilmesiyle gerçekleşir. İletişim pazarlamanın vazgeçilmez
bir öğesidir. (Pazarlama ve inovasyon konusunda modül 9.1'e bakın).
Elimizde en iyi ürün ya da hizmet olabilir, ama ülkenin kültürel normlarına ve
alışkanlıklarına ters düşmeksizin bu ürün ya da hizmetin inovatif özelliklerini
potansiyel müşterilere anlatamadığımız sürece nasıl başarılı olabiliriz?
Nesillerdir küçük firmalar yabancı dil ve kültürlerarası ilişki yetkinliklerine sahip
olmamalarına rağmen ayakta kalabiliyor ve faaliyet gösterebiliyorlar. Günümüzde,
küreselleşmiş ekonomide bu yetkinlikler belirleyici başarı faktörleri haline geldi.
Ürünler, hizmetler ve bilgiler; ülkeler ve kıtalar arasında hızlı bir şekilde hareket
ediyor ve pasif bir gözlemciden daha fazlası olmak istiyorsak neler olduğunu
anlamamız gerekiyor. Bilgi toplamak ve yabancı müşterilerle iletişim kurmak ve
onlara karşı uygun davranışları sergilemek için kültürlerarası ilişki ve yabancı dil
yetkinliklerine gereksinim duyarız.
01.08.2015
1/20
© INNOCASE InnoSupport – KOBİ'lerde İnovasyonu Desteklemek
12 İnovasyon için kültürlerarası ilişki ve yabancı dil yetkinlikleri
Lütfen durun ve düşünün: Sizin çalışma ortamınızda durum nedir? Fırsatların
kaybedildiği ya da yabancı işçilerle, ortaklarla ya da müşterilerle başarılı
ilişkilerin kurulamadığı durumları hatırlıyor musunuz?
12.1 Kültürlerarası ilişki yetkinliği
12.1.1 Kültürlerarası ilişki yetkinliği ne anlama gelir, buna neden gereksinim
duyarız ve işimiz için hangi noktalarda geçerlidir?
Kültürlerarası ilişki yetkinliğini birkaç kelimede tanımlamak güçtür. Bu
yetkinlik, öncelikle, farklı kültürel kökenlerin temsilcileriyle –çalışanlarla,
iş ortaklarıyla, müşterilerle– ilişki kurulduğunda uygun şekilde hareket
etmek anlamına gelir. Bu yetkinliğin gerisinde bir tutum, insanların farklı olduğunu
kabul etme tutumu vardır. Bu, bir kişinin kendi düşünme ve hareket etme biçiminin
olanaklı tek biçim olmadığı fikrine açık olması anlamına gelir. Farklı düşünme ve
eylem biçimlerinin aynı, hatta daha iyi sonuçlara götürebileceğini kabul etmektir.
Başka düşünme ve hareket etme biçimlerine saygı duymaktır. Kültürlerarası ilişki
yetkinliği, kişinin kendi düşünme ve hareket etme biçiminin yabancı çalışma
arkadaşından, iş ortağından ya da müşterisinden daha iyi ya da daha kötü olmadığı –
sadece FARKLI olduğu– yönünde kişisel bir tutum gerektirir. Burada önemli olan, bu
farklılıkları bir hedef ve her iki tarafın da bir şeyler öğrenebileceği ve kazanabileceği
bir fırsat olarak ele alabilmektir. Bu, hiçbir zaman, "En iyisini ben bilirim ve sana ne
yapman gerektiğini göstereceğim," şeklinde üstünlük taslayarak iletişim kurmak ve
hareket etmek anlamına gelmez. Aynı zamanda, giyim kuralları, beslenme
alışkanlıkları, uzaklık ve yakınlık, selamlaşma ritüelleri gibi, başka ülkelerdeki ve
kültürlerdeki sosyal temelli standartları, alışkanlıkları ve iletişim tarzlarını bilmek
anlamına da gelir.
Lütfen işyerinde kültürlerarası çatışmalara odaklanan bir ya da iki senaryoya
bakın. Bunlardan biri zamanla, diğeri ise giyim kurallarıyla ilgilidir. Her iki
senaryoyu izlemeniz yaklaşık 10 dakikanızı alacaktır. Bunları beğeniyle
izleyeceğinizden ve bir konum almanın ne kadar güç olduğunu anlayacağınızdan
eminiz. Çatışmanın nedeni nedir? Çatışmada kim "haklıdır"? Bir kişi "haklı" olabilir mi
ve nasıl iyi bir çözüm düşünebiliriz?1 Bu senaryoları bir çalışma arkadaşınızla birlikte
izlemeyi ve sonra bunların üzerine tartışmayı da düşünebilirsiniz. Oldukça uzun ve
canlı bir tartışma başlayabilir.
1
EIW – the European Intercultural Workplace (2007), Results of a Leonardo da Vinci project. İşyerinde
çatışmayı konu alan örnek senaryolar "Europe at work" DVD'sinden alınmıştır.
01.08.2015
2/20
© INNOCASE InnoSupport – KOBİ'lerde İnovasyonu Desteklemek
12 İnovasyon için kültürlerarası ilişki ve yabancı dil yetkinlikleri
Bu video sadece online kılavuzda mevcuttur (www.innosupport.net ).
Tüm değerlerimizi, alışkanlıklarımızı, iletişim tarzlarımızı ve hareket etme ve
düşünme biçimlerimizi öğrendik ve edindik. Bu durum bir "kültürü" öğrenmeyi
ömür boyu sürecek bir sosyalleşme süreci haline getirir. Kültürümüz sosyal
çevremize bağlıdır. Bir Alman temizlikçi ile bir Yunan temizlikçi arasında, her ikisinin
Alman ya da Yunan patronları arasında olduğundan daha fazla ortak nokta olabilir.
Kültürlerarası ilişki yetkinliği, her zaman başka ülkelerdeki farklı etnik ya da dinsel
kökene sahip insanlar hakkında konuşmak değildir.
Kendi milliyetimize mensup, ama farklı sosyalleşme (kültür!) kökenlerinden gelen
insanlarla iletişim kurarken de kültürel farklılıkları ele almak zorundayız. Sözgelimi bir
ülkenin kuzeyinde yaşayan insanlar güneyinde yaşayanlardan farklı olabilir.
Bu nedenle, kültürlerarası ilişki yetkinliği gündelik olarak firmamızın içinde ve
dışında çalışma arkadaşlarımızla, ortaklarımızla, müşterilerimizle ve ayrıca
komşularımızla ve farklı kültürel kökenlerden gelen "sıradan" insanlarla temas
kurarken gereksinim duyduğumuz temel bir sosyal yetkinliktir. Başarı için temel
bir yetkinliktir.
Kültürlerarası ilişki yetkinliği yönetim, pazarlama ve satış açısından temel
önemdedir, ama yukarıda değinilen nedenlerden ötürü bu gruplarla sınırlı
tutulamaz.
12.1.2 Organizasyonda kültürlerarası ilişki yetkinliği nasıl geliştirilebilir?
Kültürlerarası ekipler ve başka ülkelerden ortaklarla ve müşterilerle başarılı işbirliği,
firmalar için hem bir güçlük hem de bir fırsattır.
Biz bu yetkinliği belli durumlarda uygun şekilde davranma ve hareket etme yeteneği
olarak anlıyoruz. Yukarıda belirtildiği gibi, bu alandaki başarı büyük ölçüde
tutumumuza, empatimize, güdülerimize ve değerlerimize bağlıdır. Ama, kültürlerarası
farklılıkları ve yabancı ortaklarımızın spesifik farklılıklarını ele alabilmek için bilgi
birikimine ve temel bilgilere de gereksinim duyarız.
Aşağıdaki tablo, mevcut durum ve başka gereklilikler hakkında genel bilgi edinmenize
yardımcı olabilir.
Halihazırda yabancı müşterilerle, ortaklarla ya da çalışanlarla birlikte
çalışıyorsanız ya da gelecekte bunu yapacağınızı tahmin ediyorsanız, lütfen
aşağıdaki sorular ve bağlantılı görevler ve sonuçlar üzerine düşünün.
Sonuçları not alın.
01.08.2015
3/20
© INNOCASE InnoSupport – KOBİ'lerde İnovasyonu Desteklemek
12 İnovasyon için kültürlerarası ilişki ve yabancı dil yetkinlikleri
Kültürlerarası eğitim gereksinimleri için kısa kontrol listesi (ayrıca, kaynak A ve
B'deki kontrol listesi ve öz değerlendirmeye de bakın)
1 Halihazırda farklı bir kültürel kökenden
gelen çalışanlarla, müşterilerle, ortaklarla
birlikte çalışıyor musunuz ya da
çalışmayı planlıyor musunuz?
Yanıtınız evetse, başarılı olmak için
hazırlığınız var mı?
2 Yanıtınız evetse, ne gibi kültürel
kökenlerden geliyorlar?
Daha spesifik gereklilikler tanımlayın.
3 Genel olarak kültürlerarasılığı nasıl ele
alacağımızı biliyor muyuz? (Stereotipler,
kültürel kimlik, farklılığın kültürel boyutları
vb.)?
Bu madde, kültürlerarası işbirliği ve
iletişimde yetkin davranış için genel bir
anlayışın ve tutumun geliştirilmesiyle
ilgilidir.
4 1. soruda tanımlanan hedef
grupla/gruplarla uygun şekilde
ilgilenilmesi için ele alınması gerekli
spesifik kültürlerarası sorunlar ve
gereklilikler hakkında bilgi sahibi miyiz?
Yurtdışına yapılacak kısa bir yolculuk
için, giyim ya da selamlaşma kuralları
gibi spesifik farkları bilmek yeterli olabilir,
ama, yukarıda belirtildiği gibi,
kültürlerarası ilişki yetkinliği bundan
fazlasıdır.
Büyük firmalar, çalışanlarına kültürlerarası hazırlık eğitimi verirler, çünkü bunun iş
başarısı için önemli olduğunu bilirler. KOBİ'lere yönelik olarak da pek çok eğitim
kursu ve seminer var ve farkındalık giderek büyüyor. Bazı seminerler sosyal temas,
yani rol oynama alıştırmaları yoluyla öğrenme olanağı sunuyor. Bununla birlikte,
seminerler sadece kültürlerarası sorunlar üzerine konuşmalardan ibaretse ya da
gerekli kaynaklara sahip değilseniz, internet temelli eğitim
malzemelerinden/kurslardan ya da yazılı malzemelerden yararlanmayı tercih
edebilirsiniz (bkz. bu modülün sonundaki referanslar). Bu, sizi doğrudan sosyal
temaslara hazırlamak için iyi bir başlangıç noktası olabilir. Ve inovatif ürününüzü
tanıtmak üzere yabancı ortağınızla toplantı yapacağınız zaman şunu biliyor
olacaksınız: İş başarısı, çoğu zaman, profesyonel bir ürün sunumundan çok kültürel
yetkinliğe, anlamaya ve iş ortağının kültürel idiosenkrazilerine uygun yanıtlar vermeye
bağlıdır.
Lütfen durun ve düşünün: Kendiniz ve organizasyonunuz için bir eğitim
gereksinimi belirlediniz mi? Belirledinizse, yukarıdaki paragrafı okuduktan
sonra, eğitim için en uygun yol ne olacaktır? Bu fikri hesaba katmak yararlı
olabilir.
12.1.3 İyi uygulama örnekleri
Çok sayıda Rus göçmenin yaşadığı bir bölgede faaliyet gösteren bir elişi firması, Rus
işçiler eğitti ve istihdam etti ve bu şekilde işini önemli ölçüde büyüttü. Bölge
01.08.2015
4/20
© INNOCASE InnoSupport – KOBİ'lerde İnovasyonu Desteklemek
12 İnovasyon için kültürlerarası ilişki ve yabancı dil yetkinlikleri
sakinlerine satışı doğrudan firmanın Rus çalışanları yapıyor ve sakinler Rus
çalışanlarla daha rahat konuşabildikleri ve ortak kültürel kökenleri nedeniyle
gereksinimlerinin anlaşıldığını hissettikleri için müşteri ilişkilerinde başarı artıyor.
Firmada eğitim gören çalışanların genel iş eğitim programına kültürlerarası eğitim de
dahil edildi. Çoklu ortamda yürütülen eğitime katılan gençler, kültürlerarası iletişim ve
ayrıca işle bağlantılı görevlerde spesifik kültürlerarası sorunlarla ilgilenmek
konusunda eğitildiler. Hedef, halkla iletişiminde kültürlerarası sorunlar için sorumluluk
farkındalığını artırmak ve bu sorunları ele alma yetkinliğini geliştirmekti.
KOBİ üyelerinden gelen öneriler doğrultusunda, bölgesel Ticaret ve Sanayi Odası
kültürlerarası eğitim kursları düzenledi.
Lütfen durun ve düşünün: Firmanızda yukarıdaki örnektekine benzer
yetkinlikler geliştirme olanakları var mı? AB programlarına dayalı kurslar ya
da teklifler için yerel Ticaret Odanıza başvurmanız yararlı olabilir.
12.2 İnovasyon için yabancı dil yetkinlikleri
İletişim sözlü iletişimden ibaret değildir. Bazı kültürlerde bir kişiyle konuşurken onunla
göz teması kurmaya çalışmak normal karşılanır. Göz temasından kaçınmak ise
güvensizlik, kişinin bir şeyler sakladığı ya da yeterli özgüvene sahip olmadığı
şeklinde yorumlanabilir. Bazı kültürlerde ise doğrudan ve güçlü bir göz teması
saygısızlık ya da saldırganlık olarak görülebilir. Bu konuda yanlış yorumlama
potansiyeli yüksektir. Bu örnek, başka kültürlerle iletişim yetkinliğinin hem iletişim için
ortak bir araç bulma yeteneğiyle hem de kültürlerarası ilişki yetkinliğiyle bağlantılı
olduğunu gösterir. Sıcak bir gülümseme ortağın koşulları kabul ettiği anlamına
gelmez, ama bizim kendi kültürümüzde genellikle durum budur.
12.2.1 Başka bir dilde yetkin olmak ne anlama gelir?
Yabancı dil yetkinliği, farklı bir kültürel kökenden gelen insanlarla başarılı
iletişim kurmak için temel bir yetkinliktir.
Başka bir dilde gerekli yetkinlik düzeyi, dilin kullanılacağı bağlama bağlıdır: Bir
restoranda bir iş ortağıyla sohbet etmek ve büyük bir hedef kitleye ayrıntılı bir ürün
sunumu yapmak farklı seviyelerde yabancı dil yetkinliği gerektirir.
Ama dikkatli olun! Yabancı dil becerileri hiçbir zaman diğer sosyal yetkinliklerden ayrı
düşünülmemelidir.
Alman bir yönetici olduğunuzu ve bir Portekiz firmasından gelen ve Romanya'dan
temsilcilerin de bulunduğu bir heyete sunum yaptığınızı hayal edin. Siparişi almayı
başarmanız için sunumunuzu mükemmel bir şekilde yapmanız yeterli olmayabilir ve
01.08.2015
5/20
© INNOCASE InnoSupport – KOBİ'lerde İnovasyonu Desteklemek
12 İnovasyon için kültürlerarası ilişki ve yabancı dil yetkinlikleri
sunumdan sonra heyetle yemek yerken –Romen şarapları, Benfica futbol takımının
son galibiyeti ya da Lizbon'un anıtları gibi– onların ilgisini çekecek konularda sohbet
etmeniz de gerekebilir. "Sadece" teknik İngilizce kurslarına devam ettiyseniz, sohbete
katılmanız pek olanaklı olmayacaktır.
Bu ne anlama gelir? Görevimizi yerine getirmek için becerilere gereksinim
duyarız. Örneğin, bir servis teknisyeni teknik terimleri çok iyi öğrenmek
zorundadır, ama dostane bir sohbete katılmak ya da ortak (ülke)
hakkında biraz bilgi edinmek ya da gerçek anlamda ilgilenmek için gündelik
İngilizcenin önemini hiçbir zaman unutmayın – bunlar iş İngilizcesini
mükemmel düzeyde konuşmaktan daha belirleyici faktörler olabilir.
Bir çalışan bir yemekte iş dışındaki konularda konuşmayı başaramazsa
kendisini kötü hissedecektir. Bu nedenle, çalışanların işleriyle ilgili spesifik dilin
yanı sıra genel dilde de yetkin olması gereklidir2.
Neden sürekli olarak İngilizceden bahsettiğimizi merak ediyor olabilirsiniz. Aslında biz
de uluslararası iletişimde daha çok sayıda dilin kullanılmasını isterdik. Demografik
gelişmeleri düşündüğümüzde Arapça ya da Çince geleceğin hâkim dilleri haline
gelebilir.
İngilizce "lingua franca" olarak adlandırılan konumdadır ve çok sayıda insan
tarafından kullanılır ve anlaşılır. Öngörülebilir gelecekte de bu durumun değişmesi
beklenmiyor. (Gizlice) Çince öğrenmeye başlamanın yanı sıra, daima iş ortağınızın
ulusal dilinde bazı şeyler söyleyebilecek durumda olun. Bu, bir nezaket ve ilgi
ifadesi olarak değerlendirilecektir. Başarı şansını artırdığı görüldüğü için, büyük
firmalarda müzakereleri İngilizce yerine ortağın kendi dilinde yürütme yönünde bir
eğilim vardır.
Şu ana kadar aktarılan bilgilerin, sizi inovasyonda yabancı dil yetkinliğinin önemi
konusunda daha da fazla bilgi edinmeye motive ettiğini umuyoruz. O halde devam
edelim...
12.2.2 İnovasyon süreçlerinde yabancı dil yetkinliği neden ve hangi noktalarda
önem taşır?
Bir uluslararası otomobil üreticisi Chevy "Nova" adıyla yeni bir model geliştirdi ve bu
modeli İspanya'ya ihraç etmeye başladı. Hiç İspanyolca bilmeyen insanların bile
2
BASF (extract of a statement of Jochen Muskalla, Quality Management Services at the LINGUA
Symposium, Saarbrücken, 1994)
01.08.2015
6/20
© INNOCASE InnoSupport – KOBİ'lerde İnovasyonu Desteklemek
12 İnovasyon için kültürlerarası ilişki ve yabancı dil yetkinlikleri
bildiği gibi, İspanyolcada "nueva" "yeni" anlamına gelir ve pazarlama ve satış
departmanları inovatif bir ürünü bu adla satmanın ileri teknoloji ve tasarım mesajı
vereceğini düşündüler. Ama yaratıcı İspanyol müşterilerin kısa süre içinde bu adı "no
vá", yani "çalışmaz" şeklinde söylemeye başlayacaklarını tahmin edemediler.
NOVA = Yeni No Vá = Çalışmaz Buna benzer daha pek çok örnek vardır. Bu nedenle, çoğu zaman, bir ürün için
önerilen bir adın hedeflenen ülkedeki müşteriler arasında olumlu ya da olumsuz
çağrışımlar yaratıp yaratmadığını kontrol etmek için özel bir gayret gösterilir.
Ama bunun dilin pazarda doğru uygulanmasının öneminin sadece bir yönü olduğu
unutulmamalıdır.
Yabancı dil yetkinliği inovasyonun tüm adımlarını destekleyebilir:
01.08.2015
7/20
© INNOCASE InnoSupport – KOBİ'lerde İnovasyonu Desteklemek
12 İnovasyon için kültürlerarası ilişki ve yabancı dil yetkinlikleri
Uluslararası
trendleri ve
güçlükleri fark
etmek,
kıyaslama Uluslararası iş
etkinliklerine ve
fuarlara aktif bir
şekilde katılmak
Yabancı iş
ortakları,
müşteriler ve
uzmanlaşmış
çalışanlar bulmak İnovasyonda
yabancı dil
yetkinliği
Finansman için
uluslararası
kaynaklar
bulmak ve
kullanmak Yayınlar ve
patentler gibi
yararlı bilgiler
toplamak Küreselleşmiş
piyasada
pazarlama ve
satış (reklamlar,
web sitesi, eTicaret)
Şekil 1 İnovasyonda yabancı dil yetkinliği
Lütfen durun ve düşünün: Şu anda inovasyon ve uluslararası pazar
gereklilikleriyle ilgili olarak, yabancı dil becerileri siz ve organizasyonunuz
için ne kadar önemli? İnovasyonda Yabancı Dil yetkinliği grafiğinden ne
sonuç çıkarabilirsiniz? İlgili alanlarda yetkin ve aktif misiniz? Yeni eylemler için
sonuçları hesaba katmak yararlı olabilir.
İnovasyon için yurtdışından yetkinlikler kullanmak
Kurum içi Ar-Ge kaynaklarına sahip olmayan küçük firmalar başta olmak üzere,
inovatif ürünler ve çözümler aramak ve edinmek için dünya genelindeki bilgilere
erişmek hiçbir zaman olmadığı kadar kolaylaştı.
Özellikle işgücünün önemli ölçüde daha ucuz olduğu ülkelerden "know-how" elde
edilebilir. Bu tür bir aktarımı başarılı kılmak için göz önünde bulundurulması gereken
pek çok öğe vardır ve bunlardan bariz bir tanesi de dil ve kültürlerarası yetkinliktir.
Ülkelerimizde çalışan ve yaşayan yüksek eğitim düzeyine sahip bazı
göçmenler, geldikleri ülkelerle kişisel ve ticari bağlantılar kurma konusunda
vasıflarını ve yeteneklerini göstermek için fırsat kolluyorlar. Neden onların
dilsel ve kültürel yetkinliklerinden yararlanmıyoruz?
01.08.2015
8/20
© INNOCASE InnoSupport – KOBİ'lerde İnovasyonu Desteklemek
12 İnovasyon için kültürlerarası ilişki ve yabancı dil yetkinlikleri
12.2.3 Firmada yabancı dil yetkinliği nasıl geliştirilir?
Bu konuda esas olarak iki olanak var:
1. Yabancı dil konuşan profesyonel uzmanlar işe almak, çünkü bu kişiler
yurtdışından gelmişler ya da yurtdışında eğitim almışlardır. Bunun bir avantajı bu
kişilerin dili konuşmanın yanı sıra yararlı irtibatlar kurmak için gerekli olan kültürel
köken bilgilerine ve know-how'a da sahip olmalarıdır.
2. Firma çalışanlarını eğitmek. Özel ve resmi eğitim sağlayıcılar tarafından sunulan
birçok kurs vardır. Bu kursların öğrenme konseptleri hakkında bilgi edinin. Sadece
okumaya, çeviriye ve soruların yanıtlanmasına yönelik kurslar vardır! İkili ve grup
halinde çalışmalar ve görsel-işitsel mecraların kullanımı standart olmalıdır.
Kursun öğretmeninin o dili anadili olarak biliyor olması önemli midir? Yeni
başlayanlar için, anadilini konuşan birinden doğru telaffuzu öğrenmek yararlı
olacaktır. Ama, genellikle, ülkenizin vatandaşı olan ve gerekli eğitimi almış
bir öğretmenden eğitim almak yeterlidir ve doğru telaffuzları öğrenmek için sesli
kaynaklardan (CD'lerden, televizyon reklamlarından, internetten ve başka
programlardan) yararlanabilirsiniz (ve yararlanmalısınız). Çoğu zaman, bir dili
öğrenmeye yeni başlayanlar kendi vatandaşları olan bir öğretmenden daha çok şey
öğrenebilirler. Eğitimin daha ileri aşamalarında o dili anadili olarak bilenlerle
konuşmak gerekir.
Yeni medya türleri alıştırmalar ve testler için yararlı araçlar olabilir, ama iletişimin
karmaşık bir sosyal etkinlik olduğu unutulmamalıdır; ses, yüz ifadeleri, vücut dili,
konuşmanın tonundaki değişiklikler, dinlemek ve yanıt vermek yüz yüze etkileşimi
gerektiren öğelerdir.
İşyerinde ve kurum içinde öğrenmek çok yararlıdır. Ama, pratikte, firma içinde bir
kurs düzenlendiğinde çalışanların işle ilgili sorumlulukları nedeniyle bazen geç
gelmeleri ya da ders devam ederken çıkmaları alışılmış bir durumdur ("Bayan Y, size
bir telefon var…"). Eğitim firma dışında düzenlendiğinde bu sorun yaşanmaz.
Genel olarak, konsantrasyon, alıştırmalar ve kendi kendine çalışma açısından
haftada bir kez dört saat yerine haftada iki kez 90 dakika ayırmak daha iyidir.
Eğitim gereksinimlerini eğitim sağlayıcıyla ayrıntılı bir şekilde tartışmalı ve eğitmenin
yöntemlerini ve deneyimlerini sormalısınız. Gereksinimleri bilmek için siz ve eğitmen
tarafından kullanılabilecek basit testler (ek) vardır. Uygun olduğu durumlarda, dil
eğitimini başka bir konuyla, örneğin kültürlerarası ilişkiler ve sunum teknikleri
eğitimiyle birleştirmek yararlı olabilir. Konuşmacı saydamları ya da PowerPoint
Sunumunu kullanamıyorsa mükemmel dil becerilerinin yarattığı olumlu izlenim silinip
gidecektir.
Lütfen bu kılavuzun 4.3 – 635 Yöntemi bölümünde madde 4.3.3'e de bakın. Orada
yaratıcılık ve yazılı beyin fırtınası üzerine bir alıştırma bulacaksınız. Sunulan model
tablosu da firmada İngilizce bilgisinin nasıl iyileştirilebileceği üzerine bilgiler içeriyor.
01.08.2015
9/20
© INNOCASE InnoSupport – KOBİ'lerde İnovasyonu Desteklemek
12 İnovasyon için kültürlerarası ilişki ve yabancı dil yetkinlikleri
Burada iyi bir öneriyle karşılaşabilir ya da yöntemi organizasyonunuzda iyi bir çözüm
bulmak için kullanabilirsiniz.
Lütfen durun ve düşünün: Farklı eğitim olanaklarının olumlu ve olumsuz
yönlerini okuduktan sonra, hangilerinin siz ve organizasyonunuz için en
uygun olduğunu düşündünüz? Fikrinizi not alın ve pratikte uygulamaya
koymaya başlayın. Ayrıca, kaynaklarda listelenen (ücretsiz) çevrimiçi öğrenme
araçlarından bazılarını deneyebilir ve bunların size uyup uymadığına karar
verebilirsiniz.
12.2.4 İyi uygulama örnekleri
Müşterilerle kendi anadillerinde iletişim kurmak için dışarıdan yardım almak
Bir imalat firması, çalışanlarının dil becerilerini geliştirmesi gerektiğini fark etti. Firma
Birleşik Krallık merkezliydi ve bu ülkede iş yapıyordu, ama ürünlerinin yüzde 80'i
uluslararası pazar için üretiliyordu. Tüm kıtalara ürün tedarik etmeleri, tüm kıtalardaki
müşterilerle ilgilenmeleri ve pek çok farklı dil konuşmaları gerekiyordu. Müşterilerle
kendi anadillerinde konuşamamanın bazı ülkelerde iş yapmanın önünde bir engel
oluşturduğu anlaşıldı.
Bir yerel dil merkeziyle irtibat kuruldu. Dil merkezi firma içinde eğitim verecek bir dil
eğitmeni sağladı.
Gereken dil becerileri oldukça spesifikti. Satış ekiplerinin yurtdışında müşterilerinin
gereksinimlerini belirleyerek, onlara gerekli tavsiyelerde bulunarak ve gerekliliklerini
doğru biçimde karşılayacak ürünleri tedarik ederek işlerini yürütebilmeleri
gerekiyordu.
Firmanın ürünleriyle ve bağlantılı endüstri sektörleriyle ilgili maddeler ve genel iş
terimleri içeren bir sözlük hazırlandı. Sözlük, firmanın işi açısından en çok önem
taşıyan dillere çevrildi. Bu sözlük firmanın ilk teması kurmak üzere gönderdiği epostalarda ya da fakslarda kendisini ve ürünlerini müşterilerin ana dilinde
tanıtabilmesini olanaklı kıldı.
Bilgilerin anadillerinde gönderilmesi, müşterilerin yanıt oranını önemli ölçüde
yükseltti.
Firma, potansiyel müşterilerle kendi anadillerinde temas kurarak (geçmişte olsa
kaybedeceği) pek çok ek iş üretti. Böylece, yeni dil becerilerini uygulamaya koymak
için gerekli olan yatırımlar kesinlikle karşılığını verdi ve uluslararası pazarda yeni
satış fırsatları yarattı.3
12.3 Özet
İnovasyon yeni bir ürünün ya da hizmetin pazarda kabul edilmesiyle gerçekleşir.
İletişim ve uygun davranışlar başarının vazgeçilmez öğeleridir.
3
Örneğin sunulduğu kaynak: InnoSupport İnovasyon Kılavuzu, 12.2.5, 27 Mayıs 2008'de görüntülendi,
< www.innosupport.net >
01.08.2015
10/20
© INNOCASE InnoSupport – KOBİ'lerde İnovasyonu Desteklemek
12 İnovasyon için kültürlerarası ilişki ve yabancı dil yetkinlikleri
Elimizde en iyi ürün ya da hizmet olabilir, ama ülkenin kültürel normlarına ve
alışkanlıklarına ters düşmeksizin bu ürün ya da hizmetin inovatif özelliklerini
potansiyel müşterilere anlatamadığımız sürece nasıl başarılı olabiliriz?
Ürünler, hizmetler ve bilgiler; ülkeler ve kıtalar arasında hızlı bir şekilde hareket
ediyor ve pasif bir gözlemciden daha fazlası olmak istiyorsak neler olduğunu
anlamamız gerekiyor. Bilgi toplamak ve yabancı müşterilerle iletişim kurmak ve
onlara karşı uygun davranışları sergilemek için kültürlerarası ilişki ve yabancı dil
yetkinliklerine gereksinim duyarız.
Yabancı dil ve kültürlerarası ilişki yetkinlikleri, farklı kültürel kökenlerin temsilcileriyle –
çalışanlarla, iş ortaklarıyla, müşterilerle– ilişki kurulduğunda uygun şekilde
davranılmasını sağlayan temel becerilerdir. Hem bir öğrenme fırsatı, hem de bir
güçlüktür.
Bu bileşenin ana hedefi, iş hayatında ve başarılı inovasyonların
desteklenmesinde yabancı dil ve kültürlerarası ilişki yetkinliklerinin önemi
konusunda farkındalığı artırmaktı. Bileşeni okuduktan ve kişisel ve
organizasyonel gereksinimler ve kaynaklar konusunda düşündükten sonra,
bu hedefe ulaşabilmeniz için hemen somut planlar ve eylemler başlatmanızı
öneriyoruz. Bunu yapmazsanız fikirler gündelik rutinde hızla kaybolup gidecektir.
KAYNAKÇA
InnoSupport İnovasyon Kılavuzu, Modül 12.2, 27 Mayıs 2008'de görüntülendi, <
www.innosupport.net>
EIW – the European Intercultural Workplace (2007), Results of a Leonardo da Vinci
project. İşyerinde çatışmayı konu alan örnek senaryolar "Europe at work" DVD'sinden
alınmıştır. 27 Mayıs 2008'de görüntülendi <www.eiworkplace.net>
LINGUA, Language Audits and Needs Analyses, Documentation of the Symposium
in Saarbrücken 1994; Zimmer, Gerd, yazarın yayımlanmamış malzemeleri, Rostock
2005
Kültürlerarası ilişki yetkinliği kontrol listesinin kaynağı: <www.incaproject.org.uk>,
uyarlayan Zimmer, Gerd (bu bileşenin yazarı). Web sitesi, Şubat 2008'de bu bileşen
hazırlanırken ziyaret edildi, ama 27 Mayıs 2008'de aktif değildi.
İlave Kaynaklar
Alexander Thomas, Eva Ulrike Kinast, Sylvia Schroll-Machl (der.) (2005) Handbuch
Interkulturelle Kommunikation und Kooperation, 2 vol. Vandenhoeck&Ruprecht
Göttingen.
01.08.2015
11/20
© INNOCASE InnoSupport – KOBİ'lerde İnovasyonu Desteklemek
12 İnovasyon için kültürlerarası ilişki ve yabancı dil yetkinlikleri
Nils Bergemann, Andreas L. J. Sourisseaux (der.) (2003) Interkulturelles
Management.
Springer-Verlag Berlin Heidelberg New York.
Richard R. Gesteland (1998) Cross cultural business behaviour. Copenhagen
Business School Press
Terri Morrisson, Wayne A. Conaway, George A. Borden (1994) Kiss, bow or shake
hands – how to do business in sixty countries. Bob Adams, Inc. Publishers, Avon,
ABD
Terrence Brake, Danielle Walker (1995) Doing business internationally. The
workbook for cross-cultural success, Princeton Training Press, Princeton, ABD
Web Siteleri
EIW – the European Intercultural Workplace (2007), Results of a Leonardo da Vinci
project. Eğitim dizileri içeren bir DVD'den (İngilizce seslendirme ve Bulgarca, Fince,
Almanca, Yunanca, İtalyanca, Norveççe, Lehçe ve İsveççe altyazılar), bir eğitim
kılavuzundan ve kültürlerarası ilişki üzerine raporlar ve sektöre özgü kitaplar içeren
bir kaynak paketinden oluşur.
European workplace, 27 Mayıs 2008'de görüntülendi, <www.eiworkplace.net>
<http://www.babelfish.altavista.com>, 27 Mayıs 2008'de görüntülendi. Çevrimiçi çeviri
web sitesi.
<http://www.englische-briefe.de>, 27 Mayıs 2008'de görüntülendi. Almanca-İngilizce
Sözlük ve İngilizce mektuplar, e-postalar ve fakslar yazma desteği. Burada İş
İngilizcesi ve e-posta yazmak için yararlı örnek cümleler de bulunabilir.
<http://people.freenet.de/mvhs-english> 27 Mayıs 2008'de görüntülendi. Öğrenme
olanakları için pek çok yararlı bağlantı içerir. Alman Volkshochschule tarafından
işletildiği için Alman kullanıcılar için daha uygundur, ama bağlantılar başka ülkelerden
öğrenciler için de yararlı olacaktır.
<http://www.esl-lab.com/index.htm> 27 Mayıs 2008'de görüntülendi. Çeşitli dinleme
alıştırmaları.
01.08.2015
12/20
© INNOCASE InnoSupport – KOBİ'lerde İnovasyonu Desteklemek
12 İnovasyon için kültürlerarası ilişki ve yabancı dil yetkinlikleri
<http://www.bbc.co.uk/worldservice/learningenglish/index.shtml>, 27 Mayıs 2008'de
görüntülendi.
BBC (British Broadcasting Corporation), İngilizcenizi ilerletmeniz için çok ilginç ve
geniş kapsamlı öğrenme konuları ve alıştırmaları sunuyor.
TERİMLER SÖZLÜĞÜ
Kültürlerarası ilişki yetkinliği
Farklı kültürel kökenlerin temsilcileriyle ilişki kurulduğunda uygun şekilde davranmak
ve hareket etmek için temel sosyal yetkinlikler.
Yabancı dil yetkinliği
Farklı bir kültürel kökenden gelen insanlarla başarılı iletişim kurmak için temel
yetkinlik.
İdiosenkrazi
Yunanca ιδιοσυγκρασία, idiosunkrasia, "değişik bir mizaç", "vücut alışkanlığı" (idios
"kendi" ve syn-krasis "karışım"). Bir kişinin ya da grubun bireyselleştirici niteliği ya da
özelliği olarak tanımlanır. (kaynak http://en.wikipedia.org/wiki/Idiosyncrasy)
01.08.2015
13/20
© INNOCASE InnoSupport – KOBİ'lerde İnovasyonu Desteklemek
12 İnovasyon için kültürlerarası ilişki ve yabancı dil yetkinlikleri
Kaynaklar: Kültürlerarası ilişki ve yabancı dil yetkinlikleri
A. Kontrol Listesi - Kültürlerarası ilişki yetkinliği
1. Personelinizle bir kültürlerarası eylem planı oluşturun ve bu planı düzenli
olarak gözden geçirin.
2. Kendinizin ve çalışanlarınızın kültürlerarası ilişki yetkinliklerini
değerlendirin.
3. Pazarların kültürel yönüyle bağlantılı olarak ürünlerinizi, süreçlerinizi ve
hizmetlerinizi değerlendirin.
4. Kültürlerarası ilişki gereklilikleriyle karşılaştırmalı olarak pazarlama ve
iletişim stratejinizi değerlendirin.
5. Kültürlerarası ilişki yetkinliklerinin öğelerinin ele alındığı kültürlerarası ilişki
eğitimi kurslarını/atölyelerini ya da dil kurslarını belirleyin.
6. Firmanızda, kültürlerarası sorunları tartışmaya ve bu konularda beyin
fırtınası yürütmeye ve örneğin "eylem öğrenme setleri" kullanmaya yönelik
tartışma/öğrenme çevreleri oluşturun.
7. Kültürlerarası bilgi ve becerilerinizin ölçüldüğü ve farklı geleneklerin,
yemeklerin vb. sergilendiği kültürlerarası "eğlence" günleri düzenleyin.
8. Firmanızda, kültürlerarası önlemlerin iş süreçlerinize dahil edilmesine
yardımcı olacak "kültürlerarası ilişki" savunucuları belirleyin ve onları teşvik
edin.
İşe başlamak için biraz profesyonel destek almak isteyebilirsiniz. Kültürlerarası
yetkinlik, kültürel olarak sizden farklı olan insanlarla ne kadar iyi bir şekilde ilişki
kurabildiğinizle ilgilidir. Bir alıştırma olarak, aşağıdaki tabloda açıklanan yetkinlikleri
sergilemek konusundaki algılanan yeteneğiniz üzerine yorumda bulunarak
kültürlerarası ilişki yetkinliklerinizi değerlendirin (INCA projesinden uyarlanmıştır,
<www.incaproject.org.uk>. Bu web sitesi artık aktif değildir.)
01.08.2015
14/20
© INNOCASE InnoSupport – KOBİ'lerde İnovasyonu Desteklemek
12 İnovasyon için kültürlerarası ilişki ve yabancı dil yetkinlikleri
B. Öz değerlendirme aracı - Kültürlerarası ilişki yetkinliği
Yetkinlik
Açıklama
"belirsizliğe
katlanabilme"
açık olmayan ve yeni bir deneyim olan
durumlarda sergilenen bir tutum ve çok
çeşitli insanlar için uygun olan yeni
çözümleri irdeleme istekliliği
"davranış
esnekliği"
başkalarının gereksinimlerine ve
geleneklerine uyum sağlamak ve bunları
takdir etmek
"iletişim
farkındalığı"
"konuşma, jest ve vücut dilindeki
farklılıklar yoluyla yanlış anlamaların
ortaya çıkabileceği pek çok yola karşı
tetikte olma" yeteneği ve "belli ifadelerin
ya da uzmanlaşmış terimlerin nasıl
kullanıldığı" konusunda netleştirme ve
bazen anlaşma aramaya her zaman
hazır olmak
"bilgi keşfi"
müşterilerin ya da iş ortaklarının
kültürlerini (örneğin, geleneklerini,
uygulamalarını ve değerlerini) araştırma
ve onlardan öğrenme ve uygulamalarını
bunlara uyarlama yeteneği ve istekliliği
"başkalığa saygı"
başka insanların değerlerini,
geleneklerini ve uygulamalarını, sadece
normdan farklı şeyler olarak görmek
yerine kendi başlarına değerli bulmak.
Siz bu değerleri, gelenekleri ve
uygulamaları paylaşmıyor olsanız bile,
başkalarının bunlara sahip olmaya
hakları olduğunu düşünmeli ve bunlar
nedeniyle insanlara olan saygınızı
yitirmemelisiniz. Bazen anlaşmadığınız
ilkeler üzerinde güçlü ama diplomatik bir
duruş benimsemeniz gerekebilir.
"empati"
başka bir kişinin içinde bulunduğu
durumu ya da koşulları duygusal ve
bilişsel olarak anlamaya çalışmak,
kişinin kendisini başkasının yerine
koyması. "Bu yetkinlik çoğu zaman
başkalarından nasıl davranmalarını
beklediğiniz bilgisine dayanırken
01.08.2015
Yorumunuz
15/20
© INNOCASE InnoSupport – KOBİ'lerde İnovasyonu Desteklemek
12 İnovasyon için kültürlerarası ilişki ve yabancı dil yetkinlikleri
olguların farkındalığının ötesine geçer.
Çoğu zaman başkalarının duygularını
incitmeme ya da onların değerler
sistemini ihlal etmeme şeklinde bir
kaygıyla kendisini gösterir."
01.08.2015
16/20
© INNOCASE InnoSupport – KOBİ'lerde İnovasyonu Desteklemek
12 İnovasyon için kültürlerarası ilişki ve yabancı dil yetkinlikleri
C. Öz değerlendirme aracı – yabancı dil yetkinlikleri ve gereksinimleri
Aşağıdaki soru formu, mevcut dil ve sunum becerilerini değerlendirmenize yardım
edecektir. Bir European Project'in* sonuçlarına ve bu bileşenin yazarının geliştirdiği
bir soru formuna dayanır. Çalışan beceri ve gereksinimleri kendisi değerlendirebilir.
Sonuçlar herhangi bir açıklamaya gerek bırakmıyor ve hem yönetime hem de
çalışanlara yardımcı oluyor.
Kabiliyetler ve gereksinimler ayrımı temel önemdedir. Örneğin, 3 müzakere
kabiliyetinizi işaretlediyseniz, ama hiçbir zaman bir yabancı dilde müzakere
yürütmeniz gerekmiyorsa, hiçbir öğrenme hedefi olmayacaktır. Lütfen "ne yapabilmek
isteyeceğiniz" ile "işinizin gerçek gereksinimleri" arasında ayrım yaparken bunu
unutmayın.
Öğrenme düzenlemelerine hazırlanmak için benzer tabloları başarıyla kullandınız.
Lütfen içerikleri tartışırken doldurulmuş soru formunu eğitmene verin. Bu, onun sizin
gereksinimlerinize uyarlanmış bir program hazırlamasına yardımcı olacaktır.
01.08.2015
17/20
© INNOCASE InnoSupport – KOBİ'lerde İnovasyonu Desteklemek
12 İnovasyon için kültürlerarası ilişki ve yabancı dil yetkinlikleri
KONUŞMA VE DİNLEME
Kabiliyetler
Gereksinimler
1
2
3
1
2
3
Her
İdare
Beceri
Temel
Yararlı
İlgili
yönüyle
edebi
yok
önemde
yetkin
liyor
değil
Telefon kullanmak
Seyahat düzenlemeleri yapmak
Kendinizi ve firmanızı/departmanınızı
tanıtmak
Gayri resmi toplantılar
Resmi toplantılar
Ürünleri tanıtmak
Toplantıları izlemek
Ticari bilgiler
Müzakere
Yabancı ziyaretçileri ağırlamak
Sosyal sohbetler
Sergiler/ticaret fuarları
Uzmanlık terminolojisi
Diğer (lütfen belirtin)
01.08.2015
18/20
© INNOCASE InnoSupport – KOBİ'lerde İnovasyonu Desteklemek
12 İnovasyon için kültürlerarası ilişki ve yabancı dil yetkinlikleri
OKUMA
Kabiliyetler
Gereksinimler
1
2
3
1
2
3
Her
İdare
Beceri
Temel
Yararlı
İlgili
yönüyle
edebi
yok
önemde
yetkin
liyor
değil
Posta, faks, notlar
İş mektupları
İş haberleri
Satış broşürleri
Ticari ve finansal raporlar
Teknik raporlar
İhracat belgeleri
Ürün açıklamaları
Patent belgeleri
Kullanma talimatları
01.08.2015
19/20
© INNOCASE InnoSupport – KOBİ'lerde İnovasyonu Desteklemek
12 İnovasyon için kültürlerarası ilişki ve yabancı dil yetkinlikleri
YAZMA
Kabiliyetler
Gereksinimler
1
2
3
1
2
3
Her
İdare
Beceri
Temel
Yararlı
İlgili
yönüyle
edebi
yok
önemde
yetkin
liyor
değil
E-postalar, faks, notlar
İş mektupları
Ticari ve finansal raporlar
Teknik raporlar
Ürün açıklamaları
Teklifler ve siparişler
SUNUM
Kabiliyetler
Gereksinimler
1
2
3
1
2
3
Her
İdare
Beceri
Temel
Yararlı
İlgili
yönüyle
edebi
yok
önemde
yetkin
liyor
değil
Saydamlarla sunum yapmak
Powerpoint sunumu
Müşteri için belgelerin tasarlanması
Retorik becerileri
Müzakere becerileri
Bilgi/patent ve düzenleme aramak
için teknik beceriler
4
4
Bu değerlendirme tablosu şu kaynağa dayanır: (1994) LINGUA, Language Audits and Needs
Analyses, Documentation of the Symposium in Saarbrücken ve (2005) Zimmer, Gerd, yazarın
yayımlanmamış malzemeleri.
01.08.2015
20/20
© INNOCASE